sujitraporn jussapalo* · mintzberg et al., 2003) กลยุทธ์คือแผน (strategy...
TRANSCRIPT
S U D D H I P A R I T A D
ส ทธ ป ร ท ศน 27
สจตราภรณจสปาโล*
SujitrapornJussapalo*
กลยทธองคการธรกจและการดำาเนนงานขององคการตามแนวทางรางวลคณภาพแหงชาตเพอเพมสมรรถนะในการแขงขน
Strategy of Business Organization and Thailand Quality Award (TQA) Criteria for performance excellence
*คณะบรหารธรกจมหาวทยาลยหาดใหญ
*FacultyofBusinessAdministrationHatyaiUniversity
S U D D H I P A R I T A D
ส ทธ ป ร ท ศน 28
บทคดยอ
บทความนเกยวของกบเรองกลยทธองคการธรกจและการดำาเนนงานองคการ
ตามแนวทางรางวลคณภาพแหงชาตเพอเพมสมรรถนะในการแขงขน โดยกลาวถง
แนวคดหลกการดงนนยามกลยทธธรกจพฒนาการของแนวคดกลยทธระดบกลยทธ
ขององคการธรกจกลยทธธรกจและกระบวนการจดการเชงกลยทธ แนวคดเหลาน
เปนแนวคดในภาคทฤษฎ เพอใหกลยทธองคการธรกจประสบความสำาเรจในการ
ดำาเนนงานจรง ไดนำาเสนอแนวคดในภาคปฏบตทมความเชอมโยงระหวางกลยทธและ
การดำาเนนงานในหนาทงานตางๆ ขององคการ คอ แนวคดการดำาเนนงานองคการ
ตามแนวทางเกณฑรางวลคณภาพแหงชาต ซงองคการธรกจควรนำาแนวคดนมาเปน
บรรทดฐานสำาหรบปรบปรงวธการดำาเนนงานหรอขดความสามารถและรวมถง
การประเมนผลลพธขององคการเพอใหองคการมสมรรถนะในการแขงขน
คำาสำาคญ :กลยทธธรกจรางวลคณภาพแหงชาต
S U D D H I P A R I T A D
ส ทธ ป ร ท ศน 29
Abstract
ThearticleanalysesstrategyofbusinessorganizationandThailand
QualityAward(TQA)Criteriaforperformanceexcellence.Bymentionthe
idea and concept concentrated by academic perspective about a
definitionofstrategy,evolutionofstrategy,levelofstrategy,businessstrategy
andalsoprocessofstrategymanagement.Inaddition,thisarticleproposes
practicalperspectivefororganizationsadopttheconceptofTQAcriteria
forperformanceexcellencetoapplyontheorganization.Thisconceptto
causethealignmentbetweenstrategyofbusinessorganizationandbusiness
functionoperation.Moreover,organizationcanapplythestandardofTQA
criteriatoimproveoperationandcreatethecorecompetencyandalso
evaluatetheperformanceorganizationforadditionabilitytocompetitive
advantage.
Keywords :BusinessstrategyThailandQualityAward
S U D D H I P A R I T A D
ส ทธ ป ร ท ศน 30
บทนำา
ปจจบนการดำาเนนการและการแขงขน
ทางธรกจไดทวความสำาคญและรนแรงขนเปน
ลำาดบ โดยมปจจยภายในและภายนอกองคการ
ธรกจ เขามามบทบาทตอการดำาเนนงานและ
การแขงขนขององคการธรกจมากขน องคการ
ธรกจแตละองคการพยายามทกวถทางทจะเพม
ความสามารถในการดำาเนนงานเพอทำาใหองคการ
ธรกจมความไดเปรยบในการแขงขนจะเหนไดวา
ปจจบนนผบรหารองคการธรกจไดใหความสำาคญ
กบกลยทธขององคการธรกจและการดำาเนนงาน
ขององคการมากขน(Porter,1980)โดยทวไป
ความหมายของกลยทธประกอบดวยปจจย 2
ประการ (Pearce II and Robinson, 2007;
Spulder,2004)คอเปาหมายหรอวตถประสงคท
ตองการจะบรรลถงและการกำาหนดแนวทางใน
การดำาเนนงานขององคการการพฒนากลยทธใน
องคการธรกจประกอบดวย2ขนตอนใหญคอ
การสรางกลยทธ (Strategy Formation) และ
การนำากลยทธไปใชการดำาเนนงาน (Strategy
Implementation) (จกร ตงศภทย, 2549;
Pearce II and Robinson, 2007; Spulder,
2004)
การสรางกลยทธ เปนกระบวนการ
ตอเนองประกอบดวยการวเคราะหปจจยภายใน
องคการธรกจ เพอการประเมนจดออนจดแขง
ขององคการธรกจ การวเคราะหปจจยภายนอก
องคการธรกจเพอกำาหนดโอกาสและความเสยง
ขององคการธรกจเมอทราบทงปจจยภายในและ
ภายนอก ทำาใหองคการธรกจสามารถกำาหนด
กลยทธใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอม เพอ
การนำากลยทธไปปฏบต สวนการนำากลยทธไป
ดำาเนนงานจะขนอยกบประสทธภาพการบรหาร
ขององคการธรกจ โดยการจดสรรและระดม
ทรพยากรไปใชใหสอดคลองกบกลยทธทวางไว
การแบงและจดสรรงาน การกำาหนดโครงสราง
องคการธรกจ การควบคมและวดประสทธผล
ของการดำาเนนงานอยางเปนระบบ รวมถง
การประเมนว ากลยทธ ทพฒนาขนมความ
เหมาะสมตอองคการธรกจ ดงนน บทความน
จะกลาวถงนยามกลยทธพฒนาการของแนวคด
กลยทธแนวคดกลยทธธรกจระดบกลยทธของ
องคการธรกจการดำาเนนงานขององคการตาม
แนวทางรางวลคณภาพแหงชาต
นยามกลยทธ
กลยทธเปนคำาทไดรบการนำามาใชมาก
ในการบรหารขององคการธรกจทวโลก โดยม
คำานยามทหลากหลายดงตอไปน Mintzberg
(1987) ไดใหแนวทางในการกำาหนดคำานยาม
กวางๆเกยวกบกลยทธโดยกลาวไววามแนวทาง
ในการใหความหมายของกลยทธม4แนวทาง
ประกอบดวยแนวทางการทหารกลยทธคอ
เกยวของกบการกำาหนดแผนในการทำาสงคราม
โดยการกำาหนดรปแบบการรบในแตละบคคล
นนๆ ใหมความสามารถในการรบ แนวทาง
ทฤษฎเกมส กลยทธ คอ ความสมบรณของ
แผนงานโดยทแผนงานระบการกระทำาของผเลน
ในสถานการณทเปนไปไดแนวทางการจดการ
กลยทธคอการกำาหนดขอบเขตของเปาหมาย
และออกแบบแผนการดำาเนนงานเพอใหบรรล
วตถประสงคขององคการธรกจ และแนวทาง
พจนานกรมกลยทธคอแผนแนวทางหรอชด
ของกศโลบายทจะดำาเนนเพอการดำาเนนงานให
บรรลเปาหมายหรอผลงานทตองการ(Michael,
2001; Mintzberg, 1987; Mintzberg et al.
2003)และMintzbergetal.(2003)ไดกลาว
เพมเตมวา กลยทธ ไดกำาหนดใหดำาเนนการ
S U D D H I P A R I T A D
ส ทธ ป ร ท ศน 31
อยางหนง แตในการดำาเนนงานจรงบางครง
มการปรบเปลยนกลยทธเพอปรบตวใหเหมาะสม
กบสภาพแวดลอมทเปลยนไป โดยแยกความ
แตกตางระหวางกลยทธทตงใจใหเปนกบกลยทธ
จรงทถกนำามาใชงาน กลยทธทตงใจใหเปน
หมายถง แผนทถกกำาหนดใหกระทำาสงตางๆ
ทเกดขนในอนาคตซงสวนใหญจะพฒนามาจาก
รปแบบพฤตกรรมทเกดในอดตสวนกลยทธทถก
นำามาใชงานจรงเปนเรองของการดำาเนนงานจรง
ในการปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมทางการ
ของตลาด การแขงขนและเศรษฐกจทมการ
เปลยนแปลงไปตามกาลเวลา(ปกรณปรยากร,
2547)
Mintzberg (1987) เสนอแนวทาง
ในการใหความหมายกลยทธ อาจกระทำาโดย
ใชหลก 5Ps หรอ ตวอกษร P หาตวทใชแทน
ความหมายตางๆดงตอไปน(Mintzberg,1987;
Mintzberg et al., 2003) กลยทธ คอ แผน
(Strategy is a Plan) องคการธรกจทงหลาย
กำาหนดกลยทธขนเพอใชเปนสงทกำาหนดทศทาง
หรอเปนแนวทางการดำาเนนงานในอนาคต
กลยทธคอแบบแผนหรอรปแบบ(Strategyis
aPattern)เปนเรองทเกยวกบแบบแผนดาน
พฤตกรรมในการปฏบตงานเปนไปอยางตอเนอง
ในแตละชวงเวลา อนสะทอนวาในการวางแผน
ในอนาคตจำาเปนตองคำานงถงววฒนาการของ
องคการธรกจทสบเนองจากอดตโดยตองคำานง
ถงความสามารถหรอความคาดหวงของผปฏบต
ดวยกลยทธคอการกำาหนดฐานะหรอตำาแหนง
(Strategy is Position) เนนไปทตำาแหนงของ
กจการในสนามการแขงขนโดยกำาหนดสนคา
หรอบรการทเสนอออกไปจำาเปนตองเหมาะสม
กบความตองการของลกคาแตละประเภท หรอ
แตละตลาดกลยทธคอทศนภาพ(Strategy
isaPerspective)วธการดำาเนนงานทตองการ
ใหคนในองคการธรกจยดถอรวมกนและกลยทธ
คอกลวธในการเดนหมาก(StrategyisaPloy)
สถานการณทมการตอสหรอการแขงขน จงตอง
วางกลยทธโดยคำานงถงการใชอบาย ในการ
ดำาเนนงาน หรอกลวธ เพอเอาชนะคแขง จาก
ความหมายทง 5 ดานขางตน Mintzberg
เหนวาองคการธรกจไมจำาเปนตองคำานงถง
ความหมายทง 5 ดานใหครบถวน กลยทธม
ความแตกตางกนตามสถานการณแวดลอม
ทงภายนอกและภายในองคการธรกจทเปลยนไป
(ปกรณปรยากร,2547)
Andrews(1980)ไดใหความหมายของ
กลยทธองคการหมายถงรปแบบการตดสนใจ
ขององคการท แสดงให เหนว าองคการม
วตถประสงคเปาหมายผลประโยชนโดยการ
กำาหนดนโยบาย และแผนงาน เพอการดำาเนน
งานใหบรรลเปาหมาย โดยทองคการธรกจจะ
ตองดำาเนนงานตามลำาดบทางเศรษฐศาสตรและ
บคลากรทม อย เพ อทำ าให เกดประโยชน
แกผถอหนเจาหนาทลกคาและชมชน
MilesandSnow(1978;1986)ไดให
คำานยามกลยทธไววาเปนแนวทางทองคการ
ธรกจจะปรบวธการดำาเนนงานใหสอดคลอง
กบสภาพแวดลอมของการแขงขนทเกดขนกบ
องคการธรกจองคการจะนำาเสนอสนคาสำาหรบ
ตลาดใด เลอกเทคโนโลยสำาหรบการผลตและ
การจดจำาหนายอยางไร เลอกใชนวตกรรมท
เหมาะสมกบสภาพการดำาเนนการขององคการ
และการบรหารจดการ เพอการดำาเนนงานม
ประสทธภาพอยางไร
Rumelt (1979) ไดกลาวถง กลยทธ
ว า เ ป น ก า ร เ น น ยำ า ใ นอ งค ป ร ะกอบขอ ง
วตถประสงคและนโยบายหนาทหลกของกลยทธ
S U D D H I P A R I T A D
ส ทธ ป ร ท ศน 32
จะตองใหองคประกอบของรปแบบวตถประสงค
และนโยบายทชดเจน เพอนำามาใชในการแกไข
ปญหาขององคการRumelt(1979)ยงไดเสนอ
แนวทางในการยอมรบกลยทธดงนมสวนประกอบ
ทบอกถงเปาหมาย เนนกระทำาในประเดนท
สำาคญ สงทองคการจะกระทำา องคการตองม
ความสามารถหลกขององคการ และองคการม
ทรพยากรทเพยงพอเพอการดำาเนนการ
Quinn(1980)ไดใหคำานยามกลยทธ
หมายถง รปแบบ หรอแบบแผนทผสมผสาน
เกยวของกบเปาหมายหลกขององคการนโยบาย
และลำาดบขนตอนการปฏบตงานทมความหมาย
เปนหนงเดยวกลยทธจะกำาหนดเรองการนำาเอา
ทรพยากรขององคการธรกจไปใชงาน เพอให
บรรลเปาหมาย โดยอยภายใตกรอบระยะเวลา
การดำาเนนการ ภายใตสภาพแวดลอมทมการ
เปลยนแปลงและความไมแนนอนตางๆทอาจ
จะเกดขน
กลาวโดยสรป กลยทธ หมายถง
แนวทางการดำาเนนงานขององคการทนำาเอาขอ
ไดเปรยบและจดเดนในดานตางๆมาใชประโยชน
และปรบลดจดดอยหรอเอาชนะขอจำากดทมอย
เพอแสวงหาโอกาสและหลกเลยงภยคกคาม ซง
จะทำาใหองคการสามารถอยรอดและเจรญเตบโต
ไดในระยะยาวรวมทงสามารถเอาชนะคแขงขน
ไดอยางมประสทธภาพภายใตทรพยากรของ
องคการทมอย
พฒนาการของแนวคดกลยทธ
ในทางประวตศาสตรจะเหนวาแนวคด
เชงกลยทธทางการทหารของประเทศจนนน
ถอกนวาเปนจดเรมตนของแนวคดกลยทธ ซง
นกวชาการดานกลยทธไดใหการยอมรบกน
อยางกวางขวาง (Mintzberg et al., 2003)
ซนว(ZunTzu)นกกลยทธชาวจนไดเขยนตำารา
พชยสงครามซงถกบนทกไวเมอ2400ปมาแลว
ภายหลงมการแปลออกเปนภาษาตางๆ มากมาย
แตทมชอเสยงและไดรบการอางองมากทสดคอ
ฉบบภาษาองกฤษ ชอวา The Art of War
ถอเปนจดเรมตนทสำาคญของแนวคดกลยทธ
(จกรตงศภทย,2549;FeurerandChaharbaghi,
1995)คำาวากลยทธมรากฐานมาจากศาสตรทาง
การทหาร ในภาษาองกฤษคำาวา Strategy ม
รากมาจากคำาวาStraregosในภาษากรกโบราณ
ถาเปนคำานามมความหมายวานายพลผนำาทพ
สวนคำาวากลยทธ ทเปนคำากรยาจะหมายถง
การวางกลวธเพอโจมตฝายศตร ดวยการใช
กำาลงพลและอาวธยทโธปกรณอยางมประสทธภาพ
และไดผลคอไดรบชยชนะ(วฒนาวงศเกยรตรตน,
2546;พส เดชะรนทร, 2551; จกรตงศภทย,
2549)
แนวคดกลยทธขององคการธรกจท
ใชงานอยในปจจบนมพนฐานมาจากแนวคดของ
นกวชาการหลายราย ซงพฒนาการของแนวคด
กลยทธยคปจจบน เรมตนเมอประมาณป
ค.ศ.1930ในชวงเวลานนFrederickToylorได
มแนวคดเรองประสทธภาพในการทำางานของ
คนงานเปนจดเรมตนททำาใหเกดความกาวหนา
ในแนวคดเรองการพยากรณ และเทคนค
การวดผลการดำาเนนงานขององคการธรกจ
ตอมาในยคหลงสงครามโลกครงทสององคการ
ธรกจมการปรบปรง โครงสรางองคการโดยเรม
เปลยนจากแนวคดการผลต เปนแนวคด
สนองความตองการขององคการ (Feurer and
Chaharbaghi, 1995) ในชวงทศวรรษท
1950มลนธฟอรดภายใตการนำาของRobert
Mcnamara อดตผบญชาการทหารสงสดของ
สหรฐอเมรการะหวางสงครามโลกครงทสอง
S U D D H I P A R I T A D
ส ทธ ป ร ท ศน 33
รวมกบมลนธคารเนกไดสนบสนนใหนกวชาการ
ของมหาวทยาลยตางๆ ในสหรฐอเมรกาหลาย
มหาวทยาลยทำาการวจยในเชงประยกตกลยทธ
ทางการทหาร จากผลงานของทพอากาศ
สหรฐอเมรกาเพอนำามาใชประโยชนในการเรยน
การสอนทางการบรหารธรกจ(ปกรณปรยากร,
2547;พสเดชะรนทร,2551;วฒนาวงศเกยรต
รตนและคณะ,2546)
นบตงแตทศวรรษท 1960 เปนตนมา
คณะบรหารธ รกจมหาวทยาลยฮาร วารด
(HarvardBusinessSchool)โดยมศาสตราจารย
ArchW.Shawไดรบการยอมรบวาเปนแกนนำา
สำาคญของการบกเบก ขดเกลา และผลกดน
ใหมการศกษากลยทธขององคการธรกจ ทำาให
องคการธรกจไดใหความสำาคญและสนใจท
จะตองศกษากลยทธมาจนกระทงถงปจจบนน
และตอมาไดมนกวชาการทเปนแกนนำาสำาคญท
ยอมรบของนกวชาการดานกลยทธ ทใชงานอย
ในปจจบน มดงน Chandler ผแตงหนงสอ
StrategyandStructureในป1962Andrews
ผแตงหนงสอBusinessPolicy:TextandCases
ในป 1965 Ansoff ผแตงหนงสอ Corporate
Strategy ในป 1965 Porter ผแตงหนงสอ
CompetitiveStrategyในป1980,1985,1998
ซงงานเขยนของนกวชาการดงกลาวขางตนน
ถกนำาไปใชในการอางองโดยนกวชาการทางดาน
กลยทธและทางการบรหารธรกจทวโลก
แนวคดเรองระดบกลยทธขององคการธรกจ
กลยทธขององคการธรกจ ทองคการ
ธรกจจดทำาขนเพอแสดงใหเหนวาองคการธรกจ
จะดำ า เ นนกา ร เ พ อ ใ หบ ร ร ล พนธ กจและ
วตถประสงคทกำาหนดไวไดอยางไร นกวชาการ
ดานกลยทธจำานวนมาก(PearceIIandRob-
inson,2007;Hubbard,2004;Spulder,2004;
Wheelen andHunger, 2004; Hill, Ireland
and Hoskisson, 2005) ไดแบงกลยทธของ
องคการธรกจโดยทวไปแบงออกเปน3ระดบ
คอกลยทธระดบกจการ(CorporateStrategy)
กลยทธระดบธรกจ(BusinessStrategy)และ
กลยทธระดบหนาท (Functional Strategy)
โดยมรายละเอยดดงน
กลยทธระดบกจการ กลยทธระดบ
กจการมขอบเขตครอบคลมระยะเวลายาวและ
ทวทงองคการโดยทกลยทธระดบกจการจะเปน
การกำาหนดวา องคการสมควรจะดำาเนนธรกจ
อะไร และจดสรรทรพยากรทมอยอยางไรใหม
ประสทธภาพสงสดตอการดำาเนนงานและ
การดำารงอยในอนาคตเปนกลยทธทแสดงใหเหน
ทศทางการดำาเนนงานขององคการธรกจโดยรวม
โดยทฝายบรหารระดบสงจะกำาหนดหนวยธรกจ
ตางๆ(BusinessStrategyUnit:SBU)รวมทง
สายผลตภณฑ(ProductLines)วาจะดำาเนนงาน
ตอไปอยางไรซงโดยทวไปม3ทางคอหนวย
ธรกจใดควรเพมการลงทนเพอการเจรญเตบโต
(Growth) หนวยธรกจใดควรรกษาสภาพเดม
(Stability)และหนวยธรกจใดควรตดทอนออกไป
(Retrenchment)เปนตน
กลยทธระดบธรกจกลยทธระดบธรกจ
จะมขอบเขตทจำากดกวากลยทธระดบกจการ
โดยกลยทธระดบธรกจจะใหความสำาคญกบการ
แขงขนของธรกจในแตละอตสาหกรรม กลยทธ
ระดบนมกถกกำาหนดโดยผบรหารหนวยธรกจ
เพอใหหนวยธรกจของตนสามารถดำาเนนการ
ไดอยางมประสทธภาพสอดคลองและเปนไปใน
ทศทางเดยวกบพนธกจ และวตถประสงคของ
องคการธรกจโดยทวไปกลยทธระดบธรกจจดทำา
เพอตอบคำาถามทวา“เราจะสรางความไดเปรยบ
S U D D H I P A R I T A D
ส ทธ ป ร ท ศน 34
ทางการแขงขนใหกบหนวยธรกจนไดอยางไร”
ซงเปนกลยทธทเกดขนในระดบหนวยธรกจหรอ
ระดบผลตภณฑซงอยในความรบผดชอบของ
ผบรหารระดบสง กลยทธธรกจเปนกลยทธทมง
เนนปรบปรงฐานะการแขงขนของผลตภณฑหรอ
บรการขององคการธรกจในอตสาหกรรมหรอ
สวนแบงทางการตลาดทกำาลงเผชญอยกบคแขง
ในปจจบน กลยทธในระดบธรกจทใชกนคอ
กลยทธการแขงขน (Competitive Strategy)
หรอ กลยทธความรวมมอ (Cooperative
Strategy)
กลยทธระดบหนาท กลยทธระดบหนาท
จะกำาหนดโดยหวหนาหนวยงานตามหนาททาง
ธรกจฝายตางๆขององคการธรกจเชนการเงน
การตลาดการผลตทรพยากรบคคลเทคโนโลย
สารสนเทศ เพอใหสอดคลองหรอสนบสนนกบ
กลยทธระดบทสงกวาโดยทกลยทธระดบนจะม
ลกษณะทเฉพาะเจาะจงตามหนาททางธรกจ
โดยรวบรวมขอมลจากสภาพแวดลอมภายใน
และภายนอกขององคการธรกจ เพอใหการ
ดำาเนนงานเฉพาะหนาทประสบความสำาเรจ
ภายใตชวงระยะเวลาทกำาหนดแนนอน โดยม
จ ด ม ง เ น น ท ก า รป ร บ ป ร ง ป ร ะส ท ธ ภ าพ
การปฏบตการทงในแงกจกรรมและกระบวนการ
ดำาเนนงาน เพอใหการใชทรพยากรทจดสรรมา
ใหเกดประโยชนมากทสด และเพอใหบรรล
วตถประสงคตามกลยทธระดบธรกจและกลยทธ
ระดบกจการ
แนวคดกลยทธธรกจ
แนวคดกลยทธธรกจทองคการนำามาใช
เพอการดำาเนนงาน สรปการพฒนาการกลยทธ
ธรกจโดยยอไดดงนMilesและ Snow (1978)
กลาววา กลยทธธรกจ เกยวของกบตลาดและ
สภาพแวดลอมขององคการโดยแบงกลมของ
องคการตามกลยทธออกเปน4กลมไดแกผนำา
ในการมองหาโอกาส(Prospectors)ผวเคราะห
(Analyzers)ผตงรบ(Defenders)และผตอบโต
(Rectors) ผนำาในการมองหาโอกาส จะเขาส
ตลาดใหมทยงไมมผใดเคยทำามากอนโดยใชวจย
และการพฒนาตวสนคาและบรการเพอนำาเสนอ
ในตลาดใหม หรอนำาเสนอสนคาหรอบรการ
ในตลาดเกาทสภาพตลาดเปลยนแปลงไป
ผวเคราะหจะวเคราะหในสวนผสมของตลาดแลว
เลอกเขาไปหาตลาดสวนทเลอกไวโดยปกตแลว
กลยทธนจะไมไดเปนเจาแรกในตวสนคา หรอ
บรการทนำาเสนอเขาสตลาด แตองคการธรกจ
ไดใหความสำาคญกบกระบวนการทางวศวกรรม
และการผลตเพอปรบปรงสนคาใหม ไดพฒนา
กระบวนการผลตใหเกดตนทนการผลตสนคา
ตำากวาผนำาในการมองหาโอกาส และกลยทธ
ผวเคราะหใหความสำาคญกบการตลาดและ
การขาย ผต งรบจะตอบสนองอยางชาๆ
โดยทวไปองคการธรกจทดำาเนนการตามกลยทธ
ตงรบจะมลกษณะการดำาเนนงานทคอยปกปอง
สวนครองตลาดมากกวาจะมองหาโอกาส
ในตลาดใหมองคการธรกจไมไดพฒนาสนคาหรอ
บรการอาจเนองมาจากขอจำากดในหลายๆดาน
เชนดานการผลตดานการตลาดโดยเลอกตลาด
เฉพาะกลม เพอนำาเสนอสนคาหรอบรการทม
ความแตกตางจากคแขงขน ผตอบโต เปน
องคการทตอบสนองตอการเปลยนแปลงของ
สภาพแวดลอมอยางไม เปนระบบไมมการ
วเคราะหและไมมแผนงานโครงสรางองคการไมม
ความยดหยนจงเปนสวนเกนทไมมความสามารถ
ทเขามาแขงขนกบองคการทใชกลยทธผมองหา
โอกาส กลยทธผวเคราะห กลยทธผตงรบได
ตอมาในป ค.ศ. 1979 เกดแนวคดเรองหนวย
S U D D H I P A R I T A D
ส ทธ ป ร ท ศน 35
ธรกจเชงกลยทธ (Strategic Business Unit,
SBU)โดยมแนวคดวาควรมการจดกลมธรกจออก
เปนหนวยธรกจเชงกลยทธ เพอใหสามารถวาง
กลยทธทเหมาะสมไปตาม SBU ได และทำาให
เกดแนวคดในเรองความเปนอสระ และความ
รบผดชอบของผบรหาร และเกดแนวคดเรอง
การวางแผนกำาหนดสดสวนของธรกจ(Portfolio
Planning) ซงเปนการวเคราะหหนวยธรกจแลว
วางตำาแหนงของหนวยธรกจ ลงในเมทรกซ
ทนยมใชกนมากคอBCGMatrixซงบรษทบอสตน
คอนเซาสตงกรปเปนผพฒนาเมทรกซนจะม
แกนนอนเปนสวนครองตลาดโดยเปรยบเทยบ
และแกนตงเปนอตราการเตบโตของอตสาหกรรม
ตอมาป ค.ศ. 1980 เกดแนวคดเรองการวาง
ตำาแหนงกลยทธเพอความสำาเรจซงเปนเรองของ
การกำาหนดความสามารถขององคการทจะทำาให
องคการบรรลผลสำาเรจเหนอคแขงขนในระยะยาว
ต อมาม แนวค ด เ ร อ งกลย ทธ ก า รแข งข น
(Competitive Strategy) โดยPorter (1980)
ไดเสนอวาองคการควรจะมการกำาหนดกลยทธ
3 ทางเลอก คอ กลยทธผนำาตนทน (Cost
Leadership) กลยทธสรางความแตกตาง
(DifferentiationStrategy)และกลยทธมงเนน
(FocusStrategy)Porterไดวเคราะหโครงสราง
อตสาหกรรม ภาวะการแขงขน และศกยภาพ
การทำากำาไรของอตสาหกรรมโดยใชเครองมอท
เรยกวาFiveForcesModelรวมทงนำาเสนอ
แนวคดเรองการวเคราะหกจกรรมสรางหวงโซ
คณคา(ValueChainAnalysis)ในปค.ศ.1990
เกดแนวคดเรองความสามารถหลก (Core
Competency)ความสามารถหลกจะเปนความ
สามารถขององคการในการประสานความ
สามารถของหนวยธรกจตางๆเพอเปนรากฐาน
ของการพฒนาธรกจใหมๆ (Prahalad and
Hamel,1990)ไมกปตอมาเกดแนวคดเรองการ
ปรบรอกระบวนการทางธรกจ(BusinessProcess
Re-Engineering) เพอลดขนตอนการทำางาน
ทกกระบวนการทำาใหองคการบรรลประสทธภาพ
สงสด และประสทธผลตามวตถประสงคของ
องคการ (Hammer and Champy, 1993)
ในดานการประเมนผลการปฏบตงานของ
องคการ ซงมกจะเนนผลประกอบการดาน
การเงนทำาใหเกดปญหาความอยรอดหรอความ
ยงยนขององคการในระยาว จงเกดแนวคด
เรองการวดผลองคการอยางสมดล (Balanced
Scorecard)คอการวดผลองคการใหครอบคลม
และสมดลมากขน คอ นอกเหนอจากวดผล
องคการในดานการเงนซงเปนไปตามวธการแบบ
เดมทนยมใช ควรจะตองวดผลองคการใหครบ
4ดานคอดานการเงนดานความพงพอใจของ
ลกคา ดานกระบวนปฏบตงานภายในองคการ
และดานการเสรมการเรยนรการเจรญเตบโตเพอ
อนาคตขององคการ (Kaplan and Norton,
1992)
Porter นบเปนนกวชาการในทางดาน
กลยทธธรกจทสำาคญ ทศกษาคนควาในเรอง
กลยทธธรกจททำาใหองคการธรกจ มความ
ได เปรยบในการแขงขน (Compet i t i ve
Strategy) ซงแนวคดและการวเคราะหของ
Porterไดรบอทธพลจากแนวคดทางเศรษฐศาสตร
สาขาวชาองคการอตสาหกรรม (Industrial
Organization)จงทำาใหตวแบบตางๆทPorter
สรางขนเปนภาพทมองมาจากกรอบแนวคดของ
โครงสรางอตสาหกรรม (Industry Structure)
(Porter,1979;1980;1985;1996;1998)เชน
ตวแบบแรงผลกดนในการแขงขนของพอรเตอร
(Porter’s Competitive Forces Model)
ดงภาพท1
S U D D H I P A R I T A D
ส ทธ ป ร ท ศน 36
จากภาพท1Porterกลาววาองคการ
ธรกจจะประสบแรงผลกดนในการแขงขนดงน
1. อปสรรคจากผแขงขนรายใหมทกาว
เขามาในอตสาหกรรม
การเขาสอตสาหกรรมของผแขงขน
รายใหมจะสงผลกระทบตอสวนแบงตลาดและ
เพมความรนแรงในการแขงขน ซงแรงกดดนน
จะเกดเมอการเขาและออกจากอตสาหกรรมนน
สามารถทำาไดงายเพราะมตนทนตำาหรอมการใช
เทคโนโลยท ม อย ท ว ไป องคการ เดมใน
อตสาหกรรมพยายามสรางสงกดขวางหรอ
อปสรรค ในการเขาสอตสาหกรรมเพอตอตาน
ผแขงขนรายใหมทำาใหการเขาสอตสาหกรรม
ไดยากเชนความยากในการเขาสอตสาหกรรม
เนองจากผแขงขนรายใหมตองใชเงนลงทน
ทสงมาก
2. อำานาจในการตอรองของผขายปจจย
การผลต
ผขายปจจยการผลตจะมผลกระทบตอ
ความสามารถในการทำากำาไรขององคการ อาจ
ทำาใหราคาของปจจยในการผลตสงขนซงสงผล
กระทบทำาใหราคาสนคาสงขน ลกษณะผขาย
ปจจยการผลตทมอำานาจการตอรองเชนปจจย
สำาหรบการผลตทมลกษณะเฉพาะตวสงมจำานวน
ผขายปจจยการผลตนอยรายการเปลยนไปใช
ปจจยการผลตอนจะกอใหเกดตนทนเปลยนแปลง
ภาพท 1 โมเดลแรงผลกดนในการแขงขน
ทมา:Porter.(1985).CompettiveAdvantage:CreatingandSustainingSuperior
Performance.p.98.
9
ภาพท 1 โมเดลแรงผลกดนในการแขงขน ทมา: Porter. (1985). Compettive Advantage: Creating and Sustaining Superior Performance. p. 98. จากภาพท 1 Porter กลาววา องคการธรกจจะประสบแรงผลกดนในการแขงขน ดงน
1. อปสรรคจากผแขงขนรายใหมทกาวเขามาในอตสาหกรรม การเขาสอตสาหกรรมของผแขงขนรายใหม จะสงผลกระทบตอสวนแบงตลาด และ
เพมความรนแรงในการแขงขน ซงแรงกดดนนจะเกดเมอการเขาและออกจากอตสาหกรรมนนสามารถทาไดงายเพราะมตนทนตาหรอมการใชเทคโนโลยทมอยทวไป องคการเดมในอตสาหกรรมพยายามสรางสงกดขวางหรออปสรรค ในการเขาสอตสาหกรรมเพอตอตานผแขงขนรายใหมทาใหการเขาสอตสาหกรรมไดยาก เชน ความยากในการเขาสอตสาหกรรมเนองจากผแขงขนรายใหมตองใชเงนลงทนทสงมาก
2. อานาจในการตอรองของผขายปจจยการผลต ผขายปจจยการผลตจะมผลกระทบตอความสามารถในการทากาไรขององคการ อาจทา
ใหราคาของปจจยในการผลตสงขน ซงสงผลกระทบทาใหราคาสนคาสงขน ลกษณะผขายปจจยการผลตทมอานาจการตอรอง เชน ปจจยสาหรบการผลตทมลกษณะเฉพาะตวสงมจานวน
คแขงขนในอตสาหกรรม การแขงขนระหวาง
ธรกจทมอย (Industry Competitors)
ผซอ (Buyers)
(Substitutes)ผลตภณฑและบรการทดแทน
(Supplier) ผขายปจจย
(Potential Entrants)ผแขงขนทเขามาใหม
S U D D H I P A R I T A D
ส ทธ ป ร ท ศน 37
สงและมความสามารถในการนำาปจจยการผลต
ไปผลตสนคาหรอบรการตอเนองไดเปนตน
3. การแขงขนในอตสาหกรรมเดยวกน
ปจจยทสงผลตอระดบและความซบซอน
ของการแขงขนในอตสาหกรรมไดแกจำานวนค
แขงขน อตราการเจรญเตบโตของอตสาหกรรม
ความยากหรองายในการเขาและออกจาก
อตสาหกรรม ความเหมอนหรอความแตกตาง
ของสนคาหรอบรการ ระดบของตนทนคงท
และกำาลงการผลตของแตละองคการ ซงการ
ดำาเนนการขององคการตางๆ ในอตสาหกรรม
จะสงผลกระทบตอความรนแรงในการแขงขน
4. อำานาจการตอรองของผซอหรอลกคา
ลกคาเปนผทมอทธพลโดยตรงตอการ
ดำารงอยและการเตบโตขององคการ ลกคาหรอ
ผซออาจมความสามารถในการผลตสนคาหรอ
บรการทซอนนไดเองหรอผซอมทางเลอกในการ
ซอสนคาทตองการนนเนองจากมผขายสนคา
หลายรายและมตนทนในการเปลยนแปลง
ผขายตำา
5. สนคาหรอบรการทดแทน
สนคาหรอบรการทดแทน หมายถง
สนคาหรอบรการใดๆ แตกตางจากสนคาหรอ
บรการทตองการแตสามารถนำามาใชแทนเพอ
สนองตอความตองการไดหากสนคาหรอบรการ
มราคาสงขนผซออาจหนไปใชสนคาหรอบรการ
ททดแทนกนได ทำาใหเกดขอจำากดดานราคา
หรอกำาไรของสนคานนและถาสนคาหรอบรการ
ทดแทนมคณสมบตดกวาสนคาหรอบรการทใช
อยกอาจทำาใหเปนการทดแทนอยางถาวรได
จากแรงผลกดนในการแขงขนทองคการ
ธรกจตองเผชญ ตามตวแบบแรงผลกดนในการ
แขงขนPorter(1985:34-41)ไดเสนอแนวทาง
ในการวเคราะหและพจารณากลยทธธรกจ
เรยกวา กลยทธโดยทวไปทใชในการแขงขน
(Generic Strategies) โดยแบงลกษณะของ
กลยทธออกเปน3แบบไดแกกลยทธผนำาตนทน
(CostLeadership)คอความสามารถของธรกจ
ในการผลตและจดจำาหนายสนคาและบรการทม
ตนทนตำ ากวาค แขงขน กลยทธการสราง
ความแตกตาง (Differentiation) คอความ
สามารถในการจดหาสนคาและบรการทม
ความแตกตางจากคแขงขนและใหคณคาแก
ล กค า ม ากกว า ค แ ข ง ใ นแ ง ข อ งคณภาพ
คณลกษณะพเศษหรอการบรการหลงการขาย
และกลยทธมงเนนลกคา (Focus) โดยองคการ
จะตองระบอตสาหกรรมและตลาดทองคการ
ควรจะเขาไปทำาธรกจใหชดเจนวาเปนกลมใด
และนำ า เสนอสนค าหรอบรการ เพ อสนอง
ความตองการเฉพาะกลมนนๆ ดงแสดงใน
ภาพท2
S U D D H I P A R I T A D
ส ทธ ป ร ท ศน 38
ตอมา Wiseman พฒนากลยทธ
เพมเตม โดยแบงเปน 3 กลยทธ (Wiseman
andMaclillan,1986;Rackoff,Wisemanand
Ullrich,1985;Clarke,1994)ดงน
1. กลยทธดานนวตกรรม (Innovation)
คอ การสรางสนคาใหม หรอสรางกระบวนการ
ใหมทชวยในการสรางผลตและสงสนคา
2 . กลยทธด านการ เจรญ เตบ โต
(Growth) คอการขยายสนคาท ง ในดาน
ความกวาง (Width) ความลก (Depth) และ
ความยาว (Length) ของสายผลตภณฑ
(Product line) หรอการขยายหนาทโดยเพม
คณคาในกจกรรมของสายโซของมลคา
3. กลยทธดานพนธมตร (Alliance) คอ
การรวมกลมโดยใชวธการตางๆ เชนการลงทน
รวมกน(Joinventure)หรอการทำาสญญาเปน
พนธมตรกนจดมงหมายของการสรางพนธมตร
คอการสรางความไดเปรยบโดยการใชกลยทธ
ในตลาดดงนการรวมผลตภณฑการกระจาย
ผลตภณฑ การขยายผลตภณฑ และการขยาย
ผลตภณฑ พนธมตรตองการการประสานงาน
ดายทรพยากรของสารสนเทศจากหนวยงาน
ตางๆ
Wiseman and Maclillan (1986)
กลาววากลยทธทองคการธรกจสรางขนมาจะสง
ผลกระทบตอ คคา ลกคาและคแขง โดยม
แนวทางของแรงผลกดน(ModeoftheThrust)
2 ทางเลอก คอ 1) แนวทางแบบเชงรก
(Offensive)คอคอการปรบปรงความไดเปรยบ
ในการแขงขนขององคการ เชน การใชกลยทธ
นวตกรรมโดยการเปนผนำาการในผลตสนคาหรอ
บรการในตลาด2)แนวทางเชงรบ(Defensive)
คอการลดโอกาสการไดเปรยบในการแขงขนของ
คแขงขน เปนการใชกลยทธนวตกรรมโดยการ
เลยนแบบองคการทเปนผนำา
ภาพท 2 กลยทธการสรางไดเปรยบในการแขงขนของ Porter
ทมา:Porter.(1985).CompetitiveStrategyTechniquesforAnalyzingIndustriesand
Competitors.p.35.
1.กลยทธผนำาตนทน 2.การสรางความแตกตาง
3B.มงเนนความแตกตาง
เปาหมายกวาง
ขอบเขตการแขงขน
เปาหมายแคบ3A.มงเนนตนทน
ตนทนตำาความแตกตาง
ความไดเปรยบในการแขงขน
S U D D H I P A R I T A D
ส ทธ ป ร ท ศน 39
Prahalad and Hamel (1990)
กลาววา ความไดเปรยบจากการแขงขนของ
องคการธรกจเกดจากความสามารถหลกของ
องคการซงความสามารถหลกขององคการคอ
การผสมผสานของการสะสมความรและทกษะ
ในการผลตหรอบรการ และการผสมผสานของ
เจาหนาทททำางานในองคการซงความสามารถ
หลก จะเกยวของกบทกษะในการผลตและการ
ผสมผสานการประยกตใชเทคโนโลยในการ
ดำาเนนงานขององคการธรกจ ในขนตอนการ
กำาหนดกลยทธธรกจ องคการธรกจอาจระบ
ความสามารถหลกเปนประการแรกซงเกยวของ
กบสงเหลานศกยภาพในการเขาสตลาดการเพม
มลคาสนคาใหกบลกคา และสรางสงทคแขง
ไมสามารถเลยนแบบความสามารถขององคการ
ธรกจได
ขนตอนตอมา องคการธรกจควร
ออกแบบและกำาหนดโครงสรางองคการทสงเสรม
วฒนธรรมทกอใหเกดการเรยนร และเนนการ
พฒนาจากภายในองคการ
จากทกลาวมาขางพบวากลยทธธรกจ
เกยวของกบการนำาเสนอสนคาหรอบรการของ
องคการเพอตอบสนองความตองการของลกคา
ใหเหมาะสมกบสถานการณแขงขนในแตละ
ตลาดทำาใหมแนวคดกลยทธธรกจทหลากหลาย
แตกตางกนเชนMilesandSnow(1978)ได
จำาแนกชนดของกลยทธธรกจออกเปน4แบบ
คอ ผมองหาโอกาส ผวเคราะห ผตงรบและ
ผตอบโตในขณะทPorter(1985)ไดนำาเสนอ
แนวคดกลยทธธรกจเพอสรางความไดเปรยบใน
การแขงขน3แบบคอผนำาตนทนการสราง
ความแตกตางและการมงเนนลกคาเฉพาะกลม
สวนและWisemanandMacillan(1984)
และRackoff etal. (1985)นำาเสนอกลยทธ
ธรกจเพมจาก Porter 3 แบบ คอ นวตกรรม
การเตบโต และพนธมตร ทายสด Prahalad
and Hamel (1990) เสนอแนวคดเกยวกบ
กลยทธธรกจเรองความสามารถหลกขององคการ
ทสำาคญหลกๆขององคการธรกจ
กระบวนการจดการเชงกลยทธ
องคการธรกจจำาเปนตองมกระบวนการ
จดการทเหมาะสม เพอใหการดำาเนนงานบรรล
เปาหมาย กระบวนการจดการเชงกลยทธ โดย
ท ว ไปประกอบดวยข นตอนการว เคราะห
สภาพแวดลอม การกำาหนดกลยทธ การนำา
กลยทธไปปฏบต และการควบคมกลยทธ
(SchendelandHofer,1979;Wheelenand
Hunger,2004)
1. การวเคราะหสภาพแวดลอม (Envi-
ronment Analysis)หรอเรยกวาการวเคราะห
สภาพแวดลอมภายในและภายนอกองคการ
(SWOT Analysis) ชวยใหทราบถงโอกาส
ภยคกคาม รวมถงศกยภาพ ความพรอมและ
ขอดอยขององคการการวเคราะหสภาพแวดลอม
ภายนอกขององคการจะพจารณาเกยวกบโอกาส
(Opportunity) และภยคกคาม (Threat) โดย
ทวไปจะแบงเปนการวเคราะหสภาพแวดลอม
ทวไปซงเปนการวเคราะหถงปจจยทมผลกระทบ
ตอธรกจในมมกวาง เชน ปจจยทางการเมอง
เทคโนโลยสงคมและเศรษฐกจและวเคราะห
สภาพแวดลอมในการดำาเนนงาน เปนการ
วเคราะหสภาพแวดลอมทมอทธพลและมผล
เกยวเนองตอการดำาเนนงานขององคการโดยตรง
เชน รฐบาล ชมชน ผขายวตถดบ คแขงขน
ลกคา และกลมผลประโยชนตางๆ เปนตน
การวเคราะหสภาพแวดลอมภายในองคการ
จะชวยใหทราบถงจดแขง(Strength)และจดออน
S U D D H I P A R I T A D
ส ทธ ป ร ท ศน 40
(Weakness) ขององคการ เปนการศกษาและ
วเคราะหปจจยภายในองคการในดานตางๆเชน
การเงน การตลาด การผลต การดำาเนนงาน
การวจ ยและพฒนา การบรหารวตถดบ
การบรหารทรพยากรบคคล และเทคโนโลย
สารสนเทศ เปนตน ซงผบรหารจะตองมขอมล
เกยวกบจดแขงและจดออนและขอมลสภาพ
แวดลอมภายนอก ในดานตางๆ ขององคการ
เพอสามารถวางแผนใชประโยชนจากจดแขงท
มอย รวมถงการเตรยมพรอมในการแกปญหาท
เกยวเนองกบจดออนขององคการ ยงไปกวานน
องคการควรมองหาโอกาสและใชประโยชนจาก
โอกาสตางๆ ท เกดขนจากสภาพแวดลอม
ภายนอก และรวมทงควรหลกเลยงภยคกคาม
จากสภาพแวดลอมภายนอกดวยเชนกน
2. การกำาหนดกลยทธ (Strategy For-
mulation) นำาเปาหมายขององคการและขอมล
ทไดจากการวเคราะหสภาพแวดลอมทงภายใน
และภายนอกองคการมากำาหนดทศทางแนวทาง
แผนการและวธในการปฏบตงานเพอใหองคการ
สามา รถนำ า กลย ท ธ ไ ปปฏ บ ต ไ ด อ ย า ง ม
ประสทธภาพ
3. การนำากลยทธไปปฏบต (Strategy
Implementation)เปนขนตอนทสำาคญของการ
จดการเชงกลยทธ เนองจากเปนการนำาแผนท
กำาหนดไปปฏบตใหบรรลผลสำาเรจ โดยการนำา
กลยทธไปปฏบตนนจะตองมการพจารณา และ
เตรยมการอยางรอบคอบเกยวกบปจจยตางๆ
ทงทางตรงและทางออมทมผลตอความสำาเรจ
และลมเหลวของกลยทธ ซงรวมถงการจดสรร
ทรพยากรการกำาหนดระยะเวลาในการดำาเนนงาน
คาใชจายทเหมาะสมและรวมถงการใชทรพยากร
ทเกยวของ
หลงจากทไดเลอกกลยทธทมความ
เหมาะสมกบองคการ กนำาแนวทางตางๆ ไป
ปฏบตหรอการดำาเนนงาน โดยใชตวแบบทาง
ธรกจท Porter (1985) เรยกวาตวแบบหวงโซ
คณคา ซงเนนกจกรรมหลก และกจกรรม
สนบสนนทเพมมลคาใหกบสนคาหรอบรการของ
องคการธรกจโดยคณคา(Value)หรอราคาของ
สนคาหรอบรการนนๆมผลมาจากการเชอมโยง
คณคาในแตละขนตอนของกระบวนการผลต
สนคาหรอบรการดงนนหวงโซคณคาจงหมาย
ถงกจกรรมทมความสมพนธและเชอมโยงกน
เพอสรางมลคาเพมใหกบทรพยากรนำาเขา โดย
เรมตงแตกระบวนการนำาวตถดบจากผขาย
วตถดบเขาสกระบวนการผลต กระบวนการจด
จำาหนาย จนถงกระบวนการจดสงไปสลกคา
ขนสดทายและบรการหลงการขาย โดยม
รายละเอยดดงน
1) กจกรรมหลก (Primary Activities)
กจกรรมทเกยวของโดยตรงกบการสราง
คณคาเพมในสนคาหรอบรการ เชนการผลต
กระจายสนคาหรอบรการ การสงมอบและการ
บรการหลงการขายโดยตรงไดแก
การลำาเลยงเขา (Inbound Logistics)
ซงเปนกจกรรมทลำาเลยงวตถดบหรอทรพยากร
ทางธรกจเขาสองคการ เชน การรบ การเกบ
รกษาวตถดบและการจดการปจจยนำาเขา
การดำาเนนงานหรอการผลต (Op-
erations)เปนกจกรรมในการแปลงวตถดบหรอ
ทรพยากรทางธรกจใหเปนสนคาหรอบรการ
ซงเปนผลตภณฑขนสดทาย
กา รลำ า เ ล ย ง ออก (Ou tbound
Logistics) เปนกจกรรมในการลำาเลยงสงสนคา
ทผลตแลวออกสตลาด ซงจะเกยวของกบงาน
คลงสนคาและการกำาหนดตารางการจดสง
S U D D H I P A R I T A D
ส ทธ ป ร ท ศน 41
การตลาดและการขาย (Marketing
and Sales) เปนกจกรรมท เกยวของกบ
การสงเสรมการขาย ชองทางการจำาหนาย
การกำาหนดราคาและสวนประสมผลตภณฑ
การบรการ (Services) เปนกจกรรม
เกยวการใหบรการลกคา เชน การตดตง
การฝกอบรมการบำารงรกษาหรอการซอมแซม
ผลตภณฑ
2) กจกรรมสนบสนน (Support Activi-
ties)
กจกรรมสนบสนนประกอบดวยกจกรรม
ทชวยสนบสนนการดำาเนนงานของกจกรรมหลก
ซงกจกรรมสนบสนนไดแก
โครงสรางพนฐานขององคการ (Firm
Infrastructure) ประกอบดวยกจกรรมเกยวกบ
การเงน การบญช การจดการทวไป กฎหมาย
และเทคโนโลยสารสนเทศ
การบรหารทรพยากรมนษย (Human
Resource Management) ประกอบดวย
กจกรรมดานการจดหา การคดเลอก การฝก
อบรมและพฒนาการยกระดบความรและทกษะ
รวมถงการรกษาสมพนธภาพทดกบบคลากร
การพฒนาเทคโนโลย (Technology
Development)จะเกยวของกบงานดานการวจย
และพฒนา การสรางนวตกรรมของผลตภณฑ
และบรการ
การจดหา (Procurement) เกยวของ
กบการซอปจจยการผลตเชนวตถดบอปกรณ
เครองจกร วสดสนเปลอง รวมถงอาคารและ
ปจจยอนๆทใชในกระบวนการผลต
กลยทธตางๆทนำาไปปฏบตตามตวแบบ
หวงโซคณคา ทเนนกระบวนการทำางานภายใน
องคการตามกจกรรมหลก และกจสนบสนน
ทำาใหองคการมกระบวนการทำางานภายใน
องคการทเปนระบบ มการประสานงานในทก
กจกรรมตลอดทวทงองคการ ปจจบนองคการ
ธรกจไดใหความสำาคญกบการดำาเนนงานท
เกยวของกบคคา ตวแทนจำาหนาย และลกคา
เพอกอใหเกดการประสานงานกนในโซอปทาน
ขององคการธรกจในเรองการวางแผนการจดหา
วตถดบ การผลต และการสงมอบสนคาหรอ
บรการไปยงลกคาโดยนำากลยทธธรกจไปปฏบต
ตอคคา ตวแทนจำาหนาย และลกคา และเพอ
สร า ง ได เปร ยบในการแข งข นจากค แข ง
ดงแผนภาพท3
15
เพอกอใหเกดการประสานงานกนในโซอปทานขององคการธรกจในเรองการวางแผน
การจดหาวตถดบ การผลต และการสงมอบสนคาหรอบรการไปยงลกคา
โดยนากลยทธธรกจไปปฏบตตอ คคา ตวแทนจาหนาย และลกคา
และเพอสรางไดเปรยบในการแขงขนจากคแขง ดงแผนภาพท 3
ภาพท 3 องคประกอบของกระบวนการในโซอปทาน
ทมา: คานาย อภปรชญาสกล. (2549). โลจสตกสเพอการผลต และการจดการดาเนนงาน.
หนา 183.
4. การควบคมกลยทธ (Strategy Control)
เปนการกาหนดเกณฑและมาตรฐานเพอเปนแนวทางในการวดและเปรยบเทยบผลการดาเนนงาน
กบมาตรฐานทกาหนดไว การควบคม ตดตาม
ตรวจสอบและประเมนผลวาเปนไปตามแนวทางทตองการหรอไม
หากแผนกลยทธไมสอดคลองกบความเปนจรงอาจตองทาการพฒนารบกลยทธใหมความเหมาะสม
กบสภาพแวดลอมเพอใหเกดความไดเปรยบในการแขงขน
จากทกลาวมาขางตนสรปไดวา
ขนตอนทเกยวของกบการจดการเชงกลยทธประกอบดวยกจกรรมดงน
ประเมนสภาพแวดลอมภายนอก ประเมนสภาพแวดลอมภายใน
ประเมนกลมผมสวนไดสวนเสยทเกยวของ ประเมนผลการดาเนนงานของธรกจ
กาหนดวสยทศน กาหนดพนธกจ กาหนดปจจยแหงความสาเรจ
กาหนดแนวทางการตดตามและควบคมกาหนดเปาหมายเชงกลยทธ ระบกลยทธระดบองคการ
ระบกลยทธระดบธรกจ ระบกลยทธระดบหนาทงาน โดยมการกาหนดงบประมาณ
มแนวทางการนากลยทธไปดาเนนงาน ใชงานจรง ตามแนวทางกจกรรมหลก
และกจกรรมสนบสนนขององคการ รวมถงการใหความสาคญกบคคาและลกคา
การกาหนดตวชวดและเปาหมายการดาเนนงาน
เพอเปนขอมลปอนกลบเพอการปรบปรงองคการธรกจ
Supplier
Plan
Customer Customer’s Customer
Suppliers’ Supplier
Make Deliver Source Make Deliver Make Source Deliver Source Deliver
(internal or external)
(internal or external)
Your Company Supplier Customer Customer’s
Customer Suppliers’ Supplier
internal or external internal or external
Your Company
โซอปทานขององคการธรกจ
โซอปทานภายนอกองคก
าร
โซอปทานภายนอกองคการ
ภาพท 3 องคประกอบของกระบวนการในโซอปทาน
ทมา:คำานายอภปรชญาสกล.(2549).โลจสตกสเพอการผลตและการจดการดำาเนนงาน.
หนา183.
S U D D H I P A R I T A D
ส ทธ ป ร ท ศน 42
4. การควบคมกลยทธ (Strategy
Control) เปนการกำาหนดเกณฑและมาตรฐาน
เพอเปนแนวทางในการวดและเปรยบเทยบผล
การดำ า เนนงานกบมาตรฐานท กำ าหนดไว
การควบคมตดตามตรวจสอบและประเมนผล
วาเปนไปตามแนวทางทตองการหรอไม หาก
แผนกลยทธไมสอดคลองกบความเปนจรงอาจ
ตองทำาการพฒนารบกลยทธใหมความเหมาะ
สมกบสภาพแวดลอมเพอใหเกดความไดเปรยบ
ในการแขงขน
จากทกลาวมาขางตนสรปไดวาขนตอน
ทเกยวของกบการจดการเชงกลยทธประกอบดวย
กจกรรมดงน ประเมนสภาพแวดลอมภายนอก
ประเมนสภาพแวดลอมภายในประเมนกลมผม
สวนไดสวนเสยทเกยวของประเมนผลการดำาเนน
งานของธรกจกำาหนดวสยทศนกำาหนดพนธกจ
กำาหนดปจจยแหงความสำาเรจ กำาหนดแนวทาง
การตดตามและควบคมกำาหนดเปาหมาย
เชงกลยทธระบกลยทธระดบองคการระบกลยทธ
ระดบธรกจ ระบกลยทธระดบหนาทงาน โดยม
การกำาหนดงบประมาณมแนวทางการนำากลยทธ
ไปดำาเนนงานใชงานจรงตามแนวทางกจกรรม
หลกและกจกรรมสนบสนนขององคการ รวมถง
การใหความสำาคญกบคคาและลกคาการกำาหนด
ตวชวดและเปาหมายการดำาเนนงาน เพอเปน
ขอมลปอนกลบเพอการปรบปรงองคการธรกจ
จากหลกการแนวคดเรองกลยทธขององคการ
ธรกจทไดนำาเสนอไปแลวนน เปนหลกการ
แนวคดในภาคทฤษฎแมวาปจจบนองคการธรกจ
หลายแหงไดนำาแนวคดขางตนไปประยกตใช
อยางกวางขวาง แตอยางไรกตามในการดำาเนน
งานตามกลยทธขององคการธรกจเปนเรอง
ซบซอน เพอใหกลยทธขององคการธรกจได
ดำาเนนงานอยางเปนขนตอนและมรปแบบ
มาตรฐานการดำาเนนงานและการวดประเมนผล
ทเขาใจไดงายและเหมาะสำาหรบนำามาประยกต
ใชในการดำาเนนงานขององคการธรกจ ดงนน
องคการธรกจควรนำาแนวคดการดำาเนนงาน
องคการตามแนวทางเกณฑรางวลคณภาพ
แหงชาตมาใชงาน
การดำาเนนงานองคการตามแนวทางเกณฑรางวล
คณภาพแหงชาต
รางวลคณภาพแหงชาต (Thailand
QualityAward - TQA) เปนรางวลมาตรฐาน
คณภาพระดบโลก เนองจากมพนฐานทางดาน
เทคนคและกระบวนการตดสนรางวลเชนเดยวกบ
รางวลคณภาพแหงชาตของประเทศสหรฐอเมรกา
หรอ The Malcolm Baldridge National
Quality Award (MBNQA) ซงเปนตนแบบ
รางวลคณภาพแหงชาตทประเทศตางๆ หลาย
ประเทศทวโลกนำาไปประยกตเชนประเทศญปน
ออสเตรเลย สงคโปร มาเลเซย และฟลปปนส
เปนตนเกณฑรางวลคณภาพแหงชาตจดทำาขน
เพอชวยใหองคการใชแนวทางทบรณาการในการ
จดการผลการดำาเนนการซงจะใหผลลพธในเรอง
การสงมอบคณคาทดขนเสมอใหแกลกคา และ
ผมสวนไดสวนเสย ซงจะสงผลตอความยงยน
ขององคการ
สำาหรบประเทศไทยไดมการลงนามใน
บนทกความเขาใจระหวางสถาบนเพมผลผลต
แหงชาตและสำานกงานพฒนาวทยาศาสตรและ
เทคโนโลยแหงชาตเพอศกษาแนวทางการจดตง
รางวลคณภาพแหงชาตขนในประเทศไทยตอมา
ไดบรรจรางวลคณภาพแหงชาตไว ในแผน
ยทธศาสตรการเพมผลผลตของประเทศซงเปน
สวนหนงของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม
แหงชาต ฉบบท 9 โดยมสถาบนเพมผลผลต
S U D D H I P A R I T A D
ส ทธ ป ร ท ศน 43
แหงชาตเปนหนวยงานหลกในการประสานความ
รวมมอกบหนวยงานตางๆทงภาครฐและเอกชน
เพอเผยแพร สนบสนน และผลกดนใหองคการ
ตางๆทงภาคการผลตและการบรการนำาเกณฑ
รางวลคณภาพแหงชาตไป พฒนาขดความ
สามารถดานการบรหารจดการ ใหมขดความ
สามารถในการแขงขนของประเทศใหสามารถ
แขงขนในตลาดการคาโลกได (สถาบนเพม
ผลผลตแหงชาต,2553)
เ กณฑ ร า ง ว ล ค ณ ภ า พ แ ห ง ช า ต
เปนบรรทดฐานสำาหรบการดำาเนนการประเมน
ตนเองขององคการการเสรมสรางความสามารถ
ในการแขงขน เชน ชวยในการปรบปรงวธการ
ดำาเนนการ ขดความสามารถ และผลลพธของ
องคการ กระตนใหมการสอสารและแบงปน
สารสนเทศ วธปฏบตทเปนเลศภายในองคการ
และเปนเครองมอหนงทสามารถนำามาใชใน
การจดการการดำาเนนการขององคการรวมทงใช
เปนแนวทางในการวางแผนและเพมโอกาสในการ
เรยนร โดยมคานยมหลกและแนวคดมาจาก
ความเชอและพฤตกรรมขององคการทผลมการ
ดำาเนนการทดหลายแหงดวยกนคานยมหลกและ
แนวคดจงเปนพนฐานในการนำาผลการดำาเนน
การทสำาคญและความตองการดานการปฏบต
การมาบรณาการภายในกรอบการจดการทเนน
ผลลพธ เพอสรางพนฐานสำาหรบการปฏบตการ
และการใหขอมลปอนกลบโดยทคานยมหลก
และแนวคดอยบนพนฐานเรองตางๆดงนการนำา
องคการอยางมวสยทศนความเปนเลศทมงเนน
ลกคา การเรยนรขององคการและของแตละ
บคคลการใหความสำาคญกบเจาหนาทและคคา
ความคลองตว การมงเนนอนาคต การจดการ
เพอนวตกรรม การจดการโดยใชขอมลจรง
ความรบผดชอบตอสงคม การมงเนนทผลลพธ
และการสรางคณคา และมมมองในเชงระบบ
และคานยมหลก แนวคดดงกลาวขางตนถกนำา
มากำาหนดและจดแบงออกเปน7หมวดดวยกน
คอ การนำาองคการ การวางแผนเชงกลยทธ
การมงเนนลกคาและตลาดการวดการวเคราะห
และการจดการความร การมงเนนทรพยากร
บคคล การจดการกระบวนการ และผลลพธ
ทางธรกจ(สถาบนเพมผลผลตแหงชาต,2553)
ดงภาพท4
17
วธปฏบตทเปนเลศภายในองคการ และ
เปนเครองมอหนงทสามารถนามาใชในการจดการการดาเนนการขององคการ
รวมทงใชเปนแนวทางในการวางแผนและเพมโอกาสในการเรยนร
โดยมคานยมหลกและแนวคดมาจากความเชอและพฤตกรรมขององคการทผลมการดาเนนการ
ทดหลายแหงดวยกน
คานยมหลกและแนวคดจงเปนพนฐานในการนาผลการดาเนนการทสาคญและความตองการดา
นการปฏบตการมาบรณาการภายในกรอบการจดการทเนนผลลพธ
เพอสรางพนฐานสาหรบการปฏบตการและการใหขอมลปอนกลบ
โดยทคานยมหลกและแนวคดอยบนพนฐานเรองตาง ๆ ดงน การนาองคการอยางมวสยทศน
ความเปนเลศทมงเนนลกคา การเรยนรขององคการและของแตละบคคล
การใหความสาคญกบเจาหนาทและคคา ความคลองตว การมงเนนอนาคต
การจดการเพอนวตกรรม การจดการโดยใชขอมลจรง ความรบผดชอบตอสงคม
การมงเนนทผลลพธและการสรางคณคา และ มมมองในเชงระบบ และคานยมหลก
แนวคดดงกลาวขางตนถกนามากาหนดและจดแบงออกเปน 7 หมวดดวยกน คอ
การนาองคการ การวางแผนเชงกลยทธ การมงเนนลกคาและตลาด
การวดการวเคราะหและการจดการความร การมงเนนทรพยากรบคคล
การจดการกระบวนการ และผลลพธทางธรกจ (สถาบนเพมผลผลตแหงชาต, 2553) ดงภาพท
4
ภาพท 4 เกณฑรางวลคณภาพแหงชาต : มงมองเชงระบบ
ทมา: สถาบนเพมผลผลตแหงชาต. (2553). TQA Criteria for Performance Excellence 2553-2554.
7. ผลลพธ
ทางธรกจ 6. การจดการ
กระบวนการ
5. การมงเนน
ทรพยากรบคคล
4. การวด การวเคราะห และการจดการความร
3. การมงเนน
ลกคาและตลาด
1. การนา
องคการ
2 . การวางแผน
เชงกลยทธ
โครงรางองคการ
สภาพแวดลอม ความสมพนธ และความทาทาย
เกณฑรางวลคณภาพแหงชาต
ภาพท 4 เกณฑรางวลคณภาพแหงชาต : มงมองเชงระบบ
ทมา:สถาบนเพมผลผลตแหงชาต.(2553).TQACriteriaforPerformanceExcellence
2553-2554.
S U D D H I P A R I T A D
ส ทธ ป ร ท ศน 44
การประเมนผลการดำาเนนการของ
องคการ และการปรบปรงดานทสำาคญทกดาน
ไดแกผลลพธดานผลตภณฑและบรการผลลพธ
การมงเนนลกคาผลลพธดานการเงนและตลาด
ผลลพธดานการมงเนนบคลากร ผลลพธดาน
ประสทธผลกระบวนการและผลลพธดานการนำา
องคการ นอกจากนยงตรวจประเมนระดบผล
การดำาเนนการขององคการเพอเปรยบเทยบกบ
คแขง และองคการอนทขายผลตภณฑหรอให
บรการทคลายคลงดวยโดยมรายละเอยดดงน
ผลลพธดานผลตภณฑและบรการ
ผลการดำาเนนการดานผลตภณฑและ
บรการมอะไรบางใหสรปผลการดำาเนนการท
สำาคญดานผลตภณฑและบรการ โดยแสดง
ผลลพธตามประเภทและกลมของผลตภณฑและ
บรการกลมลกคาและสวนตลาดรวมทงใหแสดง
ขอมลเชงเปรยบเทยบทเหมาะสม และแนวโนม
ของตววดหรอดชนชวดทสำาคญของผลการ
ดำาเนนการดานผลตภณฑและบรการทสำาคญตอ
ลกคาเปนอยางไรผลลพธเหลานเมอเปรยบเทยบ
กบผลการดำาเนนการของคแขงและองคการอน
ทขายผลตภณฑหรอใหบรการทคลายคลงเปน
อยางไร
ผลลพธดานการมงเนนลกคา
สรปผลลพธทสำาคญของการมงเนน
ลกคารวมถงความพงพอใจของลกคาและคณคา
จากมมมองของลกคา โดยแสดงผลลพธตาม
ประเภทและกลมของผลตภณฑและบรการ
กลมลกคาและสวนตลาดรวมทงใหแสดงขอมล
เชงเปรยบเทยบทเหมาะสม ชใหระดบปจจบน
และแนวโนมของตววดหรอดชนชวดทสำาคญ
ดานความพงพอใจและไมพงพอใจของลกคาเปน
อยางไรผลลพธเหลานเมอเปรยบเทยบกบระดบ
ความพงพอใจของลกคาตอคแขง และองคการ
อนทขายผลตภณฑหรอใหบรการทคลายคลงเปน
อยางไรระดบปจจบนและแนวโนมของตววดหรอ
ดชนชวดทสำาคญในดานคณคาจากมมมองของ
ลกคารวมถงความภกดของลกคาและการรกษา
ลกคาไว การทลกคากลาวถงองคการในทางทด
และแงมมอนของการสรางความสมพนธกบลกคา
เปนอยางไร
ผลลพธดานการเงนและตลาด
ใหสรปผลลพธการดำาเนนการทสำาคญ
ดานการเงนและตลาด โดยแสดงผลลพธตาม
กลมลกคาหรอสวนตลาดรวมทงใหแสดงขอมล
เชงเปรยบเทยบ ณ ระดบปจจบนและแนวโนม
ของตววดหรอดชนชวดทสำาคญของผลการ
ดำาเนนการดานการเงน รวมถงตววดโดยรวม
ดานผลตอบแทนทางการเงน ความมนคงทาง
การเงนหรอผลการดำาเนนการดานงบประมาณ
เปนอยางไรและระดบปจจบนและแนวโนมของ
ตววดหรอดชนชวดทสำาคญของผลการดำาเนน
การดานตลาดรวมถงสวนแบงตลาดหรอตำาแหนง
ในตลาดการเตบโตทางตลาดและสวนแบงตลาด
และการเจาะตลาดใหมเปนอยางไร
ผลลพธดานการมงเนนบคลากร
สรปผลลพธดานการมงเนนบคลากรท
สำาคญททำาใหบคลากรมความผกพนกบองคการ
และมสภาพแวดลอมทด โดยแสดงผลลพธแยก
ตามความหลากหลาย กลมและประเภทของ
บคลากรรวมทงใหแสดงขอมลเชงเปรยบเทยบท
ระดบปจจบนและแนวโนมของตววดหรอดชน
ชวดทสำาคญดานการทำาใหบคลากรมความผกพน
กบองคการ ความพงพอใจของบคลากร และ
การพฒนาของบคลากรรวมถงผนำาองคการเปน
อยางไรและระดบปจจบนและแนวโนมของตววด
หรอดชนชวดทสำาคญดานขดความสามารถและ
อตรากำาลงบคลากรรวมถงระดบความมากนอย
S U D D H I P A R I T A D
ส ทธ ป ร ท ศน 45
ของบคลากรการรกษาไวและทกษะทเหมาะสม
ของบคลากรเปนอยางไร และทายสดระดบ
ปจจบนและแนวโนมของตววดหรอดชนชวดท
สำาคญดานบรรยากาศการทำางานของบคลากร
รวมทงสขอนามยความปลอดภยและการรกษา
ความปลอดภยของสถานททำางาน และการให
บรการและผลประโยชนตอบคลากรเปนอยางไร
ผลลพธดานประสทธผลของกระบวนการ
สรปผลลพธทสำาคญของผลการดำาเนน
การดานการปฏบตการทสำาคญซงสงผลตอการ
ปรบปรงประสทธผลขององคการ รวมทงความ
พรอมขององคการตอภาวะฉกเฉน โดยแสดง
ผลลพธตามประเภทและกลมของผลตภณฑและ
บรการตามกระบวนการและสถานท และตาม
สวนตลาดรวมทงใหแสดงขอมลเชงเปรยบเทยบ
ทเหมาะสมระดบปจจบนและแนวโนมของตววด
หรอดชนชวดทสำาคญของผลการดำาเนนการดาน
การปฏบตการของระบบงาน รวมทงระบบงาน
และสถานททำางานทเตรยมไวเมอเกดภยพบต
และภาวะฉกเฉนและระดบปจจบนและแนวโนม
ของตววดหรอดชนชวดทสำาคญของผลการ
ดำาเนนการดานกระบวนการทำางานทสำาคญ
รวมทงผลตภาพรอบเวลาและตววดประสทธผล
ประสทธภาพ และนวตกรรมของกระบวนการ
อนๆทเหมาะสม
ผลลพธดานการนำาองคการ
สรปผลลพธทสำาคญดานธรรมาภบาล
และการนำาองคการโดยผนำาระดบสง รวมทง
แสดงให เหนถงการบรรลแผนเชงกลยทธ
พฤตกรรมทมจรยธรรม ความรบผดชอบดาน
การเงนการปฏบตตามกฎหมายความรบผดชอบ
ตอสงคมและการบำาเพญตนเปนพลเมองดของ
องคการ โดยแสดงผลลพธตามหนวยงานของ
องคการ รวมทงใหแสดงขอมลเชงเปรยบเทยบ
ทเหมาะสม
ผลลพธดานการนำาองคการและความรบผดชอบ
ตอสงคม
ผลลพธของตววดหรอดชนชวดทสำาคญ
ของพฤตกรรมทมจรยธรรม และผลลพธของ
ตววดหรอดชนชวดทสำาคญของความไววางใจ
ของผมสวนไดสวนเสยทมตอผนำาระดบสงและ
ธรรมาภบาลขององคการเปนอยางไร ผลลพธ
ของตววดหรอดชนชวดทสำาคญของพฤตกรรม
ทฝาฝนจรยธรรมเปนอยางไร ผลลพธปจจบน
และแนวโนมของตววดหรอดชนชวดทสำาคญ
ดานความรบผดชอบดานการเงนทงภายในและ
ภายนอกเปนอยางไรผลลพธของตววดหรอดชน
ชวดทสำาคญดานการปฏบตตามกฎระเบยบ
ขอบงคบและกฎหมายเปนอยางไร และผลลพธ
ของตววดหรอดชนชวดทสำาคญดานการท
องคการบำาเพญตนเปนพลเมองดในการสนบสนน
ชมชนทสำาคญเปนอยางไร
การเชอมโยงกลยทธองคการธรกจกบการดำาเนน
งานขององคการตามแนวทางรางวลคณภาพ
แหงชาต
จากการนำาเสนอแนวคดในภาคทฤษฎ
เรองกลยทธองคการธรกจทำาใหผบรหารธรกจม
ความเขาใจเรองกลยทธองคการธรกจทเกยวกบ
ประเดนเหลาน นยามกลยทธ พฒนาการของ
แนวคดกลยทธ แนวคดกลยทธธรกจ ระดบ
กลยทธขององคการธรกจ และกระบวนการ
จดการเชงกลยทธมากขน แตอยางไรกตาม
แนวคดในภาคทฤษฎเรองกลยทธองคการธรกจ
ดงกลาว ยงไมใชสตรสำาเรจทผบรหารธรกจ
สามารถนำาไปประยกตกบองคการไดทนทดงนน
S U D D H I P A R I T A D
ส ทธ ป ร ท ศน 46
เพอใหประสบความสำาเรจในการดำาเนนงานจรง
ไดนำาเสนอแนวคดในภาคปฏบตทมความ
เชอมโยงระหวางกลยทธองคการธรกจและการ
ดำาเนนงานองคการตามแนวทางเกณฑรางวล
คณภาพแหงชาตดงนผบรหารธรกจตองเขาใจ
วา การดำาเนนงานองคการตามแนวทางเกณฑ
รางวลคณภาพแหงชาตไมไดเนนกลาวถงกลยทธ
ระดบกจการมากนก แตจะใหความสำาคญกบ
องคการหรอหนวยธรกจ (BusinessUnit)นนก
คอไดมงเนนไปทกลยทธระดบธรกจ ซงมงเนน
ปรบปรงฐานะการแขงขนของผลตภณฑหรอ
บรการขององคการธรกจในอตสาหกรรมหรอ
สวนแบงทางการตลาดทกำาลงเผชญอยกบคแขง
ในปจจบน โดยใหองคการกำาหนดโครงราง
องคการเปนการกำาหนดบรบทใหกบวธการ
ทองคการปฏบต สภาพแวดลอม และความ
สมพนธทสำาคญในการทำางานความทาทายและ
ความไดเปรยบเชงกลยทธ โดยแบงแนวปฏบต
ออกเปน6หมวดดวยกนคอการนำาองคการ
การวางแผนเชงกลยทธ การมงเนนลกคาและ
ตลาด การวดการวเคราะหและการจดการ
ความร การมงเนนทรพยากรบคคล และการ
จดการกระบวนการ สวนหมวดท 7 เกยวกบ
แนวทางในการตดตามผลลพธทางธรกจพบวา
ในหมวดท 2 เรองการวางแผนเชงกลยทธ
องคการทดำาเนนงานตามแนวทางเกณฑรางวล
คณภาพแหงชาตจะตองจดทำาวตถประสงคเชง
กลยทธและแผนปฏบตการ รวมถงตองตรวจ
ประเมนการถายทอดวตถประสงคเชงกลยทธ
และแผนปฏบตการทเลอกไวเพอนำาไปปฏบต
รวมถงการปรบเปลยนแผนปฏบตการใหมความ
เหมาะสมกบสถานการณทเปลยนไป ตลอด
จนมการกำาหนดและตดตามผลการดำาเนนของ
องคการ (สถาบนเพมผลผลตแหงชาต, 2553)
พบวาประเดนทกลาวมาขางตนมความสอดคลอง
กบแนวคดเรองกระบวนการจดการเชงกลยทธ
และพบวานยามกลยทธของMintzbergetal.
(2003) ตรงกบแนวทางเกณฑรางวลคณภาพ
แหงชาตทสามารถปรบเปลยนวตถประสงคเชง
กลยทธและแผนปฏบตการใหมความเหมาะสม
กบสถานการณทเปลยนไปไดสำาหรบแนวปฏบต
ในหมวดอนๆของเกณฑรางวลคณภาพแหงชาต
ถาผบรหารธรกจหรอนกวชาการสนใจสามารถ
ศกษาไดหนงสอเรองTQACriteriaforPerfor-
manceExcellence2553-2554สบกวาปทผาน
มาองคการธรกจของไทยไดรบรางวลคณภาพ
แหงชาต(TQA)3องคการและมองคการไดรบ
รางวลการบรหารสความเปนเลศ (TQC) 22
องคการ(สถาบนเพมผลผลตแหงชาต,2553)
สรป
การดำาเนนงานขององคการธรกจในยค
ปจจบนนมการแขงขนทรนแรงการบรหารงาน
จำาเปนตองใหความสำาคญกบการบรหารเชง
กลยทธมากขน เนองจากแตละองคการม
ศกยภาพความพรอมในเรองทรพยากรและ
การแขงขนแตกตางกน เพอใหการดำาเนนงาน
บรรลเปาหมายจงเลอกทจะดำาเนนตามกลยทธ
ทเหมาะสมในแตละชวงเวลา โดยหลกการ
กลยทธคอแนวทางการดำาเนนงานทนำาจดเดน
ขององคการมาใชปรบลดจดดอยโดยใชโอกาส
ตางๆทเกดขนใหเปนประโยชนตอองคการและ
หลกเลยงภยคกคามจากภายนอกองคการ เพอ
ใหการดำาเนนงานบรรลเปาหมาย และองคการ
อยรอดเตบโตไดในอนาคต แนวคดกลยทธม
พฒนาการมาอยางยาวนาน เชนซนว (อางใน
จกร ตงศภทย, 2549; Feurer and Chaha-
rbaghi,1995)ไดกลาววารเขารเรารบรอยครง
S U D D H I P A R I T A D
ส ทธ ป ร ท ศน 47
ชนะรอยครง และแนวคดกลยทธมนกวชาการ
จำานวนมากไดศกษาทำาใหเกดพฒนาการความ
รเรองกลยทธในหลายมตหลายมมมองมาจนถง
ปจจบน โดยมการแบงระดบกลยทธ ออกเปน
3ระดบคอกลยทธระดบกจการกลยทธระดบ
ธรกจ และกลยทธระดบหนาท สำาหรบแนวคด
เรองกลยทธธรกจมนกวชาการทมชอเสยง คอ
Porter (1985) ไดเสนอกลยทธธรกจทวไป
ดงน กลยทธผนำาตนทน กลยทธสรางความ
แตกตางและกลยทธมงเนน สวน Wiseman
andMacillan (1984) และ Rackoff et al.
(1985)นำาเสนอกลยทธดานนวตกรรมดานการ
เจรญเตบโตและดานพนธมตรนอกจากน ยงม
นกวชาการดานกลยทธนำาเสนอแนวคดธรกจใน
มมมองอน ๆ เพอใหองคการธรกจนำาไปใชใน
การดำาเนนงานใหประสบความสำาเรจซงองคการ
จะตองมการจดการกลยทธโดยจะตองวเคราะห
สภาพแวดลอมกำาหนดกลยทธการนำากลยทธไป
ปฏบตและการควบคมกลยทธ โดยเรองสำาคญ
คอ การนำากลยทธไปปฏบตหรอการดำาเนนงาน
ขององคการควรนำาเอาแนวคดเรองการดำาเนน
งานองคการตามแนวทางรางวลคณภาพแหงชาต
มาประยกตใชกบองคการ องคการตองกำาหนด
โครงรางองคการ พรอมทงดำาเนนงานตามแนว
ปฏบตทง6หมวดและมการตดตามผลลพธทาง
ธรกจมาเปนบรรทดฐานสำาหรบปรบปรงวธการ
ดำาเนนงานหรอขดความสามารถ เพอใหผล
การดำาเนนงานเกดความเชอมโยงกบกลยทธของ
องคการธรกจอยางเปนระบบและเพอใหผลการ
ดำาเนนงานไดคณภาพในทกหนาทงานทสำาคญๆ
ขององคการธรกจ นอกจากนนแนวคดนจะกอ
ใหเกดคาตอองคการในการแขงขนเนองจากม
ประเดนตางๆ ทตองดำาเนนงานเกยวของกบ
คแขง คคา และลกคาขององคการ ดงนน
องคการธรกจควรนำาแนวคดทฤษฎเรองกลยทธ
องคการธรกจ มาผสมผสานและประยกตเขา
กบแนวทางการดำาเนนงานตามเกณฑรางวล
คณภาพแหงชาตมาใชกบองคการทำาใหองคการ
มสมรรถนะในการแขงขนมากขน
S U D D H I P A R I T A D
ส ทธ ป ร ท ศน 48
บรรณานกรม
คำานายอภปรชญากล.(2549).โลจสตกสเพอการผลตและการจดการดำาเนนงาน.
(พมพครงท2).นนทบร:ซ.วาย.ซซเทมพรนตง.
จกรตงศภทย.(2549).กลยทธ: การสรางและการนำาไปปฏบต. (พมพครงท2).
กรงเทพฯ:ธรรกมลการพมพ.
ปกรณปรยากร.(2547).การวางแผนกลยทธ: แนวคดและแนวทางเชงประยกต.กรงเทพฯ:
เสมาธรรม.
พสเดชะรนทร.(2551).กลยทธธรกจ.สบคนเมอวนท4มกราคม2551,จาก
http://www.pasuonline.net/chap7businesstrategyforpasuonline.pdf
วฒนาวงศเกยรตรตน,กฤษณาสวรรณภกด,พรพรรณปรญญาธนกล,วลพรธนาธคม
และพรทพยนกลวฒโอกาศ.(2546).การวางแผนกลยทธ: ศลปะการกำาหนดแผน
องคการสความเปนเลศองคการ.กรงเทพฯ:อนในกราฟฟรกส.
สถาบนเพมผลผลตแหงชาต.(2553).TQA Criteria for Performance Excellence
2553-2554.กรงเทพฯ:ศวาโกลดมเดย.
Ansoff,H.I.(1965).Corporate Strategy: An Analytic Approach to Business Policy
for Growth and Expansion.NewJersey:PrenticeHall.
Andrews,Kenneth.(1980).The Concept of Corporate Strategy, 2nd Edition.
Dow-JonesIrwin.
Clarke,R.(1994).ThePartofDevelopmentofStrategicInformationSystemTheory.
RetrievedMay20,2007,fromhttp://www.anu.edu.au/people/Roger.Clarke/
SOS/StratISTh.html
Feurer,R.andChaharbaghi,K.(1995).“Strategy Development: Past, Present and
Future.”ManagementDecision,33,6.pp.11-21.
Hammer,M.andChampy,J.(1993).Reengineering the Corporation. London:
NicholasBrealeyPublishing.
Hill, Michael A., Ireland, R. Duane and Hoskisson, Robert E. (2005). Strategic
Management: Competitiveness and Globalization (Concepts and Cases).
USA:ThomsonSouth-Western.
Hubbard,Graham.(2004).Strategic Management: Thanking, Analysis & Action.
Australia:PearsonPrenticeHall.
Kaplan,R.S.andNorton,D.P.(1992). “The Balanced Scorecard Measure that
Drive Performance.”HarvardBusinessReviwes,1,2.pp.71-79.
S U D D H I P A R I T A D
ส ทธ ป ร ท ศน 49
MichaelL.Yong.(2001).The Relationship of CIO Individual Variable of
The Alignment Extent of Business Strategies and Information System
Strategies.D.B.A.Florida:TheUniversityofSarasota.
Miles,R.,Snow,C.,Meyer,A.D.andColeman,H.J.(1986).“OrganizationalStrategy,
Structure,andProcess.”The Academy of Management Review, 3, 3.
pp.546-562.
Mintzberg,H.(1987).“TheStrategyConceptI:FivePsForStrategy.”California
Management Review, 30, 1.pp.21-30.
Mintzberg,H.andLampel,J.(1999,Spring).“ReflectingontheStrategyProcess.”
Sloan Management Review.pp.21-30.
Miles,R.andSnow,C.C.(1978).Organizational Structure and Process.NewYork:
McGraw-Hill.
_______.(1994).Fit, Failure, and the Hall of Fame: How Companies Succeed
or Fail.NewYork:TheFreePress.
Mintzberg,H.(1990).“StrategyFormation:SchoolofThought.”InJ.Frederickson,
Perspective on Strategic Management.NewYork:HarperCollins.
Mintzberg,H.,Lampel,Joseph,Quinn,JamesBrianandSumantra,Ghoshal.(2003).
The Strategy Process: Concepts, Contexts, Cases. Upper Saddle River,
NewJersey:PearsonPrenticeHall.
Pearce,II.,John,A.andRobinson,Jr.RichardB.(2007).Strategic Management:
Formulation Implementation and Control.(3thed.).NewYork:McGraw-Hill.
Porter,M.E.(1980;1985;1998).Competitive Strategy.NewYork:TheFreePress.
_______.(1985).Competitive Advantage: Creating and Sustaining Superior
Performance.NewYork:TheFreePress.
_______.(1985).Competitive Strategy Techniques for Analyzing Industries and
Competitors.NewYork:TheFreePress.
Prahalad,C.K.andHamel,G.(1990,May/June).“TheCoreCompetenceofthe
Corporation.”Harvard Business Review.pp.79-91.
Quinn,J.B.(1980).Strategic for Change: Logical Increntalism.Homewood,III:Irwin.
Rackoff,N.,Wiseman,C.andUllrich,W.A. (1985). “Information System for
CompetitiveAdvantage:ImplementationofaPlanningProcess.”
MIS Quarterly, 9, 4.pp.285-294.
S U D D H I P A R I T A D
ส ทธ ป ร ท ศน 50
Rumelt,R.(1979).Strategic Management: A View of Business Policy and Planning
(2ed,)Boston.
Schendel,D.E.andHofer,C.W.(1979).Strategic Management: A New View of
Business Policy.Boston,Massachusetts:LittleBrown&Co.
Spulder,DanielF.(2004).Management Strategy.NewYork:McGraw-Hill.
Wheelen,ThomasL.andHunger,J.David.(2004).Strategic Management and
Business Policy.(9thed.).Singapore:PearsonPrenticeHall.
Wiseman,C.andMacillan,I.C.(1984).“CreatingCompetitiveWeaponsfrom
InformationSystems.”Journal of Business Strategy, 5, 2.pp.42-50.