SU CLT 2Dr. Mnir Derman (K.S)1-Ey muhterem okuyucu!.. 2-AFYET OLSUN!.. 3-ALLAH DOSTU DERK 4-CAHDE AYN GL BANU HATUNLARA 5-TASAVVUF DERLER... 6-NSAN 7-KNATTA AHENK 8-SU!.. SU!.. 9-HAVA VE SU 10-HER NSANDA MEZYYET VARDIR 11-ATOM MOLEKL AST- BAZ 12-TEBDL VE TAHVL 13-FITR YAPI 14-ALLAH HEREY MUHTTR.

~1~

15-EN BYK AVUKAT, KULUN VEKL ALLAHTIR 16-BO TARAFINIZI ALLAH LE DOLDURUN!.. 17-YAMUR DAMLALARI... 18-KUSS BN- SADE 19-Nr-u M 20-Su Kadar Aziz Olun! 21-SU... 22-SU DER K

Ey muhterem okuyucu!.. ALLAH DOSTU DER K : SU... EY MUHTEREM OKUYUCU!.. BU KTAPTA K CMLELER SENN LEMNE AT CMLELERDR. OKU! DN! HTAP EDLEN K SENSN KENDN BULMAYA ALI. NSANI, NSAN NSAN YAPAR BU KTAP, BU CMLENN LEMNN AIKLAMASIDIR. KENDN BULMAYA ALI!.. EREF AMCA... lem : Btn cihan. Kinat. * Dnya. * Her ey. * Cemaat. * Halk. * Cemiyet. Dehr. * Hususi hal ve keyfiyet. * Bir gne ile ona tbi olan ve etrafnda devreden seyyarelerin tekil ettii dire. (Cenab- Haktan gayr mahlukata lem denmesi, mucidi olan Zt- Ecelle ve A'l Hazretlerini bilmee dellette vesile olduuna mebnidir. L.R.)(Semvatta binler lem var. Yldzlarn bir ksm her biri birer lem olabilir. Yerde de her bir cins mahlukat, birer lemdir. Hatta her bir insan dahi kk bir lemdir.( $) tbiri ise, "Dorudan doruya, her lem, Cenb- Hakkn rububiyyeti ile idre ve terbiye ve tedbir edilir" demektir. M.) ~2~

AFYET OLSUN!.. Su ismindeki bu kitabn birinci mukaddeme cildinde suyu dudaklarnza deydirdiniz. imdi yudum yudum imee balayn... Birden bire imeyin. Sindire sindire olsun... Niyazmz bu kadar!.. Hazrlayanlar.. Niyaz : f. Yalvarma, yakarma. Dua. * Rabet ve istek. * Hcet, ihtiya. Mukaddeme : lk sz. Balang. * nde gelen. Medhal. Giri. * Man: ki kaziyeden ibaret olan szn evvelki kaziyesi

ALLAH DOSTU DERK Efendime M.D. ALLAH Dostu Derki: Buradaki dost, ALLAHn setii dost deildir. Dost olarak yalnz ALLAH semi mnsna gelen dosttur. ALLAHn setii dostun Bu dost ayann altn per. ALLAH Dostu Derki tbirini garip bulmu... Kim?.. Sylemeye utanrm ben. Sorarm o din limi diye geinen islm kisvesindeki zta: Siz kimin dostusunuz?.. Eer limler, ALLAHn dostu evliyas olmasa, ALLAHn Velsi ve dostu da yoktur. Zira ALLAH chil kimselerden Vel ve dost edinmez. Bu sz mm- finin azlarndan sudur etmitir.. HAKKn yannda kendi kymet ve makamnz aramayn! HAKKn sizin yannzdaki kymetini arayn, oaltn, ln o zaman kymetini anlarsnz... nsan, kendi deerinin hakikatini ALLAHn sesine kulak verdi zaman anlar. ~3~

nsan ok byk bir varlktr. Amas var. Bunu sy leyemem. Sylersem veya syleyebilirsem hepimiz utancmzdan yerlere girmek iin birbirimizden kaarz. Hocasna yanat: Efendim feln arkada beni ekitiriyor, kskanyor ve bana hiddet ediyor! dedi. Hocas: Hakkn var, dedi. Fakat adam ekitirmenin iyi bir ey olmadn sana kim syledi? Eer o kskanlk yznden cehenneme gidecekse, merak etme sende adam ekitirmekliin iin baka yoldan ona yetieceksin! Dost :(C.: Dostn) f. Sevilen insan, muhib, yr. * Erkek veya kadn sevgili, muk, mahbub, muka, mahbube. * Hakiki dost ve klarn ve riflerin k olduklar ALLAH. Kisve : Elbise. Klk. Hususi kyafet. Ksve. Kisbet. mm- fi : (Hi: 150-204) mam- Abdullah bin Muhammed diye de anlr. nc ceddi olan fi, hayatnda Resulllh' (A.S.M.) grd iin o isimle anlr. Nesebi, Abd-i Menaf'da Peygamberimiz (A.S.M.) ile birleir. Genliinde ok fakir bir hayat yaad. ok ileri muhaddis ve mfessir-i Kur'andr. Usul- Hadis ve Fkha dair te'lifat vardr. fi Mezhebinin imamdr. Tb, iir ve edebiyatta da ok ileridir. (K.S. CAHDE AYN GL BANU HATUNLARA CAHDE unu unutma!.. Haram diyoruz. Ne demektir? Resl Ekremin Snnetlerinden ayrlmakdr, deriz. ALLAHn emirlerini yapan. Nehiylerinden kaan. Dnya ve nefis kaytlarndan kurtulan. Cennet ve cehennem kaytlarndan kurtulmu olur. Geride bir para yaratld malzeme olan amur kalr. amur da aslna dner Ruh ise, ALLAHn emir cmlesindendir. ALLAHn yakt vcuddaki bir Lema dr. ALLAHa dner. Nasl ki bir bileme arkndan kan kvlcmlar hemen gzden kaybolurlarsa onun gibi aslna dner... Gnahkrlarn cehennem azabndan kurtulmalar iin yaplan efat ite bu bir ~4~

para amur iindir. O amur Hak emriyle Cebrailin elinde yoruldu. En temiz nesnedir. Tekrar iade ettiin zaman Onun tertemiz kalmasna almak en byk hner ve ALLAHa kar vefdr. Onun iin sende gizli olan sana senden yakn olan ALLAH ile ALLAHI bulabilir, bilebilirsin ancak... Nehiy : Yasak etmek. Menetmek. * Gr: Emrin menfi ekli. Nefs : (Nefis) Can, kii, kendi, z varlk. Bir eyin zat olan, kendisi. * Gz. * ehvet ve gadabn mebdei olan kuvve-i nefsaniye. Ftri meyil, bedenin hissi istekleri. * Ruh, hayat, asl. * Maya. * Hamiyet.(Evet, nefsini beenen ve nefsine itimad eden bedbahttr. Nefsinin aybn gren, bahtiyardr. M.) Ruh : f. Yanak, yz, ehre. * Arabada: Efsnevi bir ku. (Bak: Ruhsr)RUH : Can, nefes, canllk. * z, hlsa, en mhim nokta. * His. * Kur'an. * sa (A.S.). * Cebrail (A.S.). * Korkmak. (Bak: Vicdan lem-i Emir : Sdece bir emr-i lh ile ilerin hemen olduu lem. Yaradla ait kanunlar lemi. Lema : (C.: Lemat) Parlamak. imek gibi akmak. Gne ve yldz gibi parlamak. * El ile veya elbise gibi bir eyle iaret etmek Vef : Ahdinde, sznde durma. * Sevgi ve dostlukta sebat ve devam. * deme. * Yetime. * Dince ve aklca lzm gelen eyi yerine getirip uhdesinden kma. efat : efaat etmek. Af iin vesile olmak. * Fk: hiret gn bir ksm gnahkr m'minlerin affedilmeleri ve itaatli m'minlerin de yksek mertebelere ermeleri iin Peygamber Aleyhissalt Vesselm ve sir byk ztlarn Allah Tel'dan (C.C.) niyaz ve istirhamda bulunmalardr. Cebrail : (Cebril, Cibril) Cenab- Hakk'n emirlerini Peygamberlere (A.S.) bildiren byk melek. Peygamberimiz Resul-i Ekrem'e (A.S.M.) Kur'n- Azimn' vahiyle getiren melek (A.S.). Nesne : ey, herhangi bir ey. Hner : f. Mrifet. Bilgililik. Ustalk, mahret. Yakn : phesiz, salam ve kat'i olarak bilmek.(Yakn: Ma'rifet ve dirayetin ve emsalinin fevkinde olan ilmin sfatdr. lm-i yakn denir, ma'rifet-i yakn denilmez. Ayn-el yakn: (kelimenin merfu hali ayn-ul yakndir.) Gz ile grr derecede veya grerek, mahede ederek bilmek. Mesel; uzakta bir duman gryoruz. Orada atein varln ilmen biliyoruz, demektir. Bu bilme derecesine ilm-el yakn deniyor. Atee yaklap, gzmzle grrsek, ~5~

ona ayn-el yakn bilmek deniyor. Daha da ilerliyerek btn hislerimizle atein varln anladk ise; atein yakmas ve sir sfatlarn da bildik ise, bu nevi'den olan ilmimizin derecesine de hakk-al yakn deniyor. (Hakkalyakn: Abdin sfatlar, emsalinin fevkinde olan ilmin sfatdr. lm-i yakn denir, ma'rifet-i yakn denilmez. Ayn-el yakn: (kelimenin merfu hali ayn-ul yakndir.) Gz ile grr derecede veya grerek, mahede ederek bilmek. Mesel; uzakta bir duman gryoruz. Orada atein varln ilmen biliyoruz, demektir. Bu bilme derecesine ilm-el yakn deniyor. Atee yaklap, gzmzle grrsek, ona ayn-el yakn bilmek deniyor. Daha da ilerliyerek btn hislerimizle atein varln anladk ise; atein yakmas ve sir sfatlarn da bildik ise, bu nevi'den olan ilmimizin derecesine de hakk-al yakn deniyor. (Hakkalyakn: Abdin sfatlar, Cenab- Hakk'n sfatlarnda fni olup, kendisi onunla ilmen ve uhuden ve hlen beka bulmaktadr. . Nasuhi) TASAVVUF DERLER... Tasavvuf derler... Mutasavvuflar vardr... Tasavvuf hakknda yazlm kitaplar vardr... Her telden bir ses... Gzel szler... Tasavvuf; ALLAHn bir srrdr, insann i leminde gizli bir sr deryasdr... retilmez, renilmez. Trif edilmez. Ulalr, varlr belki... te o kadar... Tasavvuf kitaplar vardr. Tasavvuf szler vardr. Tasavvuf cmleler vardr. Menkbeler, hikayeler yardr. Bunlar aslnda yoktur Tasavvuf, ulalan manev bir keml, bir makamdr. Yaanr... O ne trif edilir. Ne sze, ne kelimeye gelir... Bir perde arkasdr. Tasavvuf hakknda sul sormak bile abestir, insann i leminde varlan ve yaanan bir hldir.. Su, bardaa konan ile anlatlm olmaz,., ~6~

Tasavvuf sz, tenin lakrdlardr. te nedir? Herkes kendi bilgisi kadar Onu bilebilir... Cesedi ile mekanda, gnl ile sonsuzlukta olanlarn szleridir. nsann sonsuzlua bakan gnl penceresinden kinat seyretmek makamdr. Yaanan bir keml makam... Son sz: Sessiz szsz asl kendisiyle SOHBET- YEZDAN... Bu hl szlerle retilmez.. Kitaplardan renilmez. ALLAH yolunda; Resl- Ekremin ruhan yardmyla, ikayetsiz ile, usanmadan, ne cesed ne ruh bunaltlara aldrmadan, kimseyi incitmeden ve incinmeden bu dnya meknnda meknszla doru yrmekle, bir hl iine girmekle mmkndr. Btn bykler byle sylemitirler. Hangi bykler?.. Onu da bilmiyorsan. Szmz yok!.. Ate buz ile savarsa kim galip gelir?.. Buz erir su olur. Suda atei sndrr. Hangi ate var ki suya sonunda malup olmasn... Bu szleri ocuk bile anlar. Evet dorudur... Fakat bunun iindeki hikmeti: Filozof baka dnr. Fiziki baka trl anlatr. Matematiki rakamlarn beli ifadelerinde herkesin anlayamayaca formller bulur. Kimyac, olaylarn, kinat ahenginin nasl urlu bir intizamla islediini, maddenin elementlerini formle eder. Birlemeleri, kaynamalar ortaya koyar.,. Hepsi bir srrn zm peindedir.. Bilmeden...

~7~

Veya akl mantk, yolundan ayrlamaz. Asl olan suda boulmak korkusu iindedir, insann baka leme alm tarafn sdramaz formle... Mantk ve akl ile d hkmler peindedir. En kk atom ki maddenin tesine madde lemine balayan nokta. Srati, kavrama smayan ekirdek... htimal ve tahmin formllerinde gizli... Btn insanlk bu grnmeyen ekirdekle megul,.. Btn bu fikirleri nazariyeleri dnceleri, formle edilmi bilgileri harman yaparsak: Herseyin kinatta iki yz vardr, deriz: ALLAHa bakan yz... Eyaya bakan yz... Birincisi L Mekna bal ksm... Bilinmeyen, sonsuzluktaki durgun enerji, kudret menba... smine ne dersen de bir ey ifade etmez zira hepisi bir yerde toplanr... Cansz dediklerimizde, elektronlar... Canllarda ayn fakat ismi baka HAYY olan ksm... Hereyin bir madd element, birde ruh elementi vardr. Sessiz, szsz, kimsenin duymad bir lisanla sylenen laflar yine kendi duyma, anlama dilimize gre sylersek: Maddesi dta... Madde tesi ve gzellikleri telerin tesinde. Meknda madd element tkendi mi tenin enerji elementi hemen teye dner bir anda... 300.000 + Delta saniyedeki sratle... Her an zamanszlktan, meknszlktan, akl hududu mekna ve zamana geli vardr. Yine her an zaman ve mekndan zamanszla ve mekanszla, akln tesine ak vardr. Her ey i ie, bu, al veri idrak edilemiyecek kadar hzl olduundan her eyi birbiriyle kaynam zannediyoruz. Yokluk ve hilik mefhumu diye bir ey yoktur. Her ey vardr. Bu laflar insan aklnn son tahamml hudududur. Bunu anlayanlar... HAKKla birliktedirler. Secdededirler... ~8~

Kinatta ne varsa ALLAH tesbih ederler. Siz bunu gremez anlayamazsnz... Bu tesbih durduu dakikada grdmz kint yoktur. Btn kinat. HAKKn glerinin, kudretlerinin meknda grndr. Bu gler de HAKKn grndr. Kinatta herey her an hem yok oluyor ve hem de tekrar var oluyor. Ne tarafa bakarsan bak bu ahenk bu ur her yerde vardr. Onsuz bo yer yoktur Balk deryada yaad gibi, bizde dnya yznde yayoruz. Buradaki urlu ahenk de bizim deryamz... Bu ahenk kaderdir. ALLAHn en byk Srr... Bu sr hi bir peygambere ve melee bildirilmemitir. Bozuldu mu ki byle bir bozulma yoktur. Bozuldu dediimize tesadf deriz. Kaza ismini veriyoruz... Aln yazs, kader, ksmet diyoruz. Bu ahenkli uru bu szlerle tasdik ediyoruz demektir. nsan yuvarlak bir taa basarsa der. Su tata deildir. Fakat ta orada olmasa insan dmeyebilir. Kendi yumruun yzne hi arpt m? Bu laf dn. Bir ey aklyoruz, bylelikle... Bir aa ormanda devrilirse gk grlts gibi ses karr. Ormanda kimse yoksa sesi kimse duymaz. Ama yine aa devrilmitir yklmtr... Dnya da bir orman oraya gir, dola! Fakat elinde balta olmasn!.. Baltaszlk kadere inkiyaddr. Skin ol!.. Sava derler; Sava ilenen cinyetlerin gnahn rten bir kelimedir. Kinden doar. Kin insann acsn azaltmaz, intikam baka birinin acsn oaltr. Ondan da tekrar kin doar bu srer gider. ~9~

Nefret tuzlu su imek gibidir, itike susuzluun artar. ldrmek insana eref kazandrmaz, ldrmek cesaret ii deildir. Korkaklarn iidir. Her eye kar iyi davranmak ancak insana eref kazandrr. Her insan, lm kendi aynasnda grr. lm insan tedirgin etmez. nsan tedirgin eden lm korkusudur. lm yok olmak deildir. ekl bir deime ile asl terekkp ettii deta atomlara ayrlmasdr. Ryadan uyanmadkca, ryann rya olduunu anlamadmz gibi lmn sr olduunu anlayamaz. lmeden lmeli... Kendi kendime sylyorum: Beni kaybetmek bir glge kaybetmek gibidir. lm, vcudun yklmas, ALLAHn kurduu eyi mahvetmesi deildir. Bu bir zlmedir, insann manev benliini halktan ALLAHn kendisine ekmesidir. Herey Hakka dner yet... Bunu bilen lme byk altndan gler., Sedefe zarar gelir inciye deil... nsan beden ise, o hlde ruh nedir? Ruh ise beden nedir? Bu i ne senin iin nede benim iim. Her ikisi de birbirini gizliyor. Beden, ruhun glgesinin glgesinin glgesidir. Mahsuln ad dane dieri saman p demiler... ALLAH Hikmeti; Zddiyetleri birbiriyle kaynatrd. Ruh bedensiz bir i yapamaz. Kalbn da ruhsuz sour, donar kalbn da meydandadr. Cann gizli... Topra bir insann bana atsan yarmaz. Suyu dksen yine ba yarmaz. Onlardan yaratld insan... Su ve toprak nankr deildir. imdi toprakla suyu kartrp kerpi yapsan ba parampara eder. ~ 10 ~

Ba yardn m, kerpicin suyu aslna dner. Ayrl gnnde de toprak aslna dner. ALLAHn Su ile topra birletirmesinin hikmeti ite bu... Baka birlemelerde olmutur amma, onlar ne kulak duymutur ne gz grmtr. Eer duysayd kulak olarak kalrd, baka szleri duymazd. Buraya sz baladk Atein yakmad eref saatin srrn renmek iin Usta ara... ALLAHtan ayrlmayan insann fotorafn kudret makinas ekmitir. Arta onu seyretmeye gayret et!.. Arn penceresi kalbin gnl ksmndadr. O aralktan bakmaya al!.. Laflarn tuhaflna bakma ve saptma!.. Kendinde tanmadn bir dost tayorsun. ALLAH insann iinde demiyet hamulesine sarlmtr. Fakat bunu bilen ok azdr! Kader, ALLAHn bi bir peygambere ve melee bildirmedii, kendi ilminde gizli ve hereyi kintta iine alan ahenk... Bu ahenge uyan mmindir. Dierleri hayr Mmin, Mminin aynasdr hads. Y habibim: Sana bakyorlar amma gremiyorlar! yet. Hakiki mmin bir aynadr. Onda El MMN esms mtecelldir. Onu grmek mmkndr. Mmin, insan ekliyle, ALLAHn esm tecelllerinin grnd bir aynadr. Grmek g. Grmek kolay... Ve vucuhun yevmeizin basiretun. la rabbiha naziretun. yet. nsann en mahrem yerinde ALLAH gizlidir. Bir tohumda bir orman gizlidir. Bunun gibi... nsanda, HAKK gleriyle gizlenmitir. Bu gizlenmeyi yapan perdeleri kaldr!. Yrt...

~ 11 ~

Eer ldrmazsan gr HAKK o zaman... Bundan dolay hakiki mmin dier mmini karde bilir. Sevgisi, nebat, hayvan, maden, insan hereye amildir. Hereyi insan ALLAH iin sevmelidir. ALLAHn Rahm esmsyle sevmelidir. HAKKn yaratt her ne var ise azzdir. nk HAKKn kudret ve gleri onda ortaya kmtr. ALLAH azz ve hakimdir. Mmin bakasn kendine numune almayacaktr. Bakasna numune olacaktr. Din, olgun, kamil insanlarn i lemindedir. Ancak, doruluk, adalet, fazilet, yekdierine hrmet ve sevgi gsteriyle darya akseder. Hak murat etti, topraktan bir bedende btn kudret ve gleriyle, kelmiyle grnmek arzulad. nsana bir istidad verdi. Kemle ermesi iin de Kelime-i ehdet ile kelmdan kalbe kalbten gnle oradan da kendisine varma yolunu gizledi Kemle ermek demek: nsann mahreminde olan btn mnevi hnerlerin aslna varmak ve o asl ile bulunmaktr Bunun ismine de mmin deriz.. El Mminin aynas oldu... Mmine tevhid peinde ko dedi. Tevhid peinde komak HAKKta erimek demektir. Rzkn benden. G ve kuvvetin benden. Hereyin benden. Vahid de Ahad bul! Tek de kaybol! Bu BRe giri kaybolmak veya DEYYN ile bulumadr. Tam birleme olmaz.. irk olur. nsan Kuldur. ~ 12 ~

El-HAKK olamaz. Bylelikle bana gel dedi... Ben bir gizli hazineyim grnmek istedim, Kendimi seyretmek arzuladm btn kinat halkettim. Vahdetten Kesrete dnerek grndm. Kendimi gizledim namtenahi kalabalkta kayboldum. Beni bul! Sana ip ular verdim. Usuller bildirdim Beni bulmak iin. Denize atlan balk a gibi. Birgn a ekilecek, Hepiniz bir araya gelip bana ekileceksiniz... Denizde yaamay rendiniz, amma karaya ktnzda yaamay renmediniz! Ben size dalgann denize yaknl gibiyim! Hereyi sudan halkettik! yetindeki: Herey nedir? Hereyde su vardr. Bu ne demektir? Hereyde Ben varm. Ben kudretimle tecell ettim, btn glerimle grndm. Her meydana kp zuhur eden eyin asl, srr, gc, kudreti o zuhur eden eyin iinde kalandr. Arm su zerinde kurulmutur. ALLAHn Arn kimse bilmez. Melekler bile bilmezler. Yaratlanlarn hibiri bilemez. Cebrailin bilgisi de grmeye ait bir bilgi deildir. Levh-i Mahfuza dayal bu bilgidir. Meleklerin bilgisi Reslullahn bilgisi gibi deildir. Suyun neden halk edildiini, nasl hlledildiini, ne melek ne peygamber hi kimse bilemez. HAKKn srr bildirilmemitir. nsanlar ancak madd varlklar incelemeye imkn bulabilirler. Kendinde tadn ulv dostu bilen ok azdr. Onu bilen; lmden, ihtiyarlktan, zdraptan kurtulmutur, lmemezlik suyunu imitir. ~ 13 ~

nsan Rahm ve Rahmn gzyle bakp yekdierini sevseydi; HAKKn cenneti dnyadan grnrd. Cehennem kendiliinden snerdi. Bu ince srr bilmeyenler kibir iindedirler. Zlimdirler nsanlk asrlardr bu gibilerin krl yznden derdi, izdrab, al, huzursuzluu kendinden ayrlmaz bir arkada yapmtr. Bundan dolay insanlar gvenmenin ne olduunu unutmulardr. Bir damla suyun syledii ite bu... Gnn birinde buluttan bir damla yamur dt. Koskoca okyanusa... Damla, denizin geniliini grnce utand. u deniz denilen yerde ben kim oluyorum. Eer deniz bu ise gerekten ben hiim! dedi. Damla kendisini hor grnce... Sedefin biri onu koynuna ald. Seve seve besledi. Sonunda bu sevgi o bir damlay padiahlara yaraan nl bir inciye evirdi... Grnmeyen sevgi o damlay iinde eritti. Grnr inci oldu. Talara konmak iin... Sedef gurur duydu yapt iten... Kendisi de nadide eyalara frlayarak kakld. Rahleleri, saray kaplarn ssledi... Aza kanaat eden sedefin iini de ALLAH inci ile doldurdu... te bu Su Kitab, bu minicik hikyede gizlendi. nci olmak iin gnllere... Acaba o bir damla bilmiyor mu idi? Okyanusu o damlacklar okyanus yapt. Okyanus da biliyordu kendini, ben bir damladan tredim. Aralarndaki bu sessiz konuma o hlde neden? Damla Okyanusu grd utand. Kendini hor grd inciye dnd. Kudret; o damla da Okyanusu damlalaryle gsterdi.

~ 14 ~

Tasavvuf : Kalbi dnyann fni ilerinden ayrp Allah (C.C.) sevgisi ile balamak. Tarikat ehli olmak. (Bak: Tarikat)(mam- Gazal, mam- Rabban gibi muhakkkin-i ehl-i tarikat derler ki: "Birtek Snnet-i Seniyyeye ittiba' noktasnda hsl olan makbuliyet, yz db ve nevfil-i hususiyeden gelemez! Bir farz, bin snnete mreccah olduu gibi; bir Snnet-i Seniyye dahi, bin db- tasavvufa mreccahtr!" demiler. M.) Mutasavvf : Tasavvufla uraan. lhiyyatla uraan, tarikat ehli olan. (Bak: Tarikat) Tarikat : Yol, manev yol. * Usl, tarz. Hal an. (Bak: Mteeyyih, Seyr-i fk, Tasavvuf) Mnev : Maddi olmayan kuvvet. Mn lemine it olanlar. Dinden, imndan, mukaddest ve imndan gelen kuvvet (Her eyi maddede arayanlarn akllar gzlerindedir. Gz ise, mneviyatta krdr. H.) Keml : Kmillik, olgunluk. Olgunlama. Erginlik. Btn gzel sfatlarla muttasf olmak. Fazilet. * Deer, baha. * Fazlalk. * Sdk ile yaplan gzel i. Makam : Durulacak yer. * Rtbeli yer. * Ch. Mesned. Mansab. * Musikide usul. Tempo. Sul : steme. stek. * Soru. Sorulan ey. * Dilencilik. Abes : Ho olmayan. s. Ar. Akla ve geree aykr. 2. gereksiz, lzumsuz, yersiz, bo. Lakrd : Bo sz, dedikodu, laf. Kinat : Var edilen eylerin hepsi. Yaratlanlar. Mevcudat. lemler. Yezdan : f. Cenab- Hak. * (Mecusilerce) : Hayrlar yaratan hayr ilh dedikleri mevhum mbud. Hl : Durum, vaziyet. Grn. Tavr. Sret. Keyfiyet. * Cezbe. * Dert, keder, elem. * Mecl. Kuvvet. * Gr: Fili, mef'ul veya her ikisinin durumunu bildiren szdr. Halin shibine zi-l hl denir.Mesel : $ Reeytuhu miyen: (Onu yrrken grdm) cmlesinde Miyen (yrrken) kelimesi, cmledeki mef'uln hlini bildirir. imdiki zamanda olan fiilin durumuna da hl denir. ile : f. Eziyet. Sknt. * plik. * Yay kirii. * Tas: Dervilerin kapal bir yere ekilerek ibadetle geirdikleri krk gn. Yaanan Tasavvuf hvle hayat tarz. Mekn : (Kevn. den) Yer. Durulan yer. Ev, hane, mesken. Mahal. Hikmet : nsann, mevcudatn hakikatlerini bilip hayrl ileri yapmak sfat. Hakmlik. Eyann ahvlinden, hrici ve btini keyfiyetlerinden bahseden ilim. (Buna lm-i Hikmet deniyor) * Herkesin bilmedii gizli sebeb. Kinattaki ve yaradltaki lh gaye. * Ahlka ve hakikata faydal ksa sz. * Sr. * Bilinmeyen nokta. lim, adlet ve hilimin birlemesinden ~ 15 ~

doan deerli sfat. * Kuvve-i akliyenin vasat mertebesidir. Hakk hak bilip imtisal etmek, batl batl bilip itinab etmektir. * Allah'a itaat, fkh ve slih amel. * Akl, sz ve hareketteki uygunluk. * Hak emre uymak. * Allah'n yarattklarnda tefekkr. (Bak: Felsefe) Felsefe : Yunanca (Philosophos)dan Arapalam. Feylesoflarn meslei. * lm-i hikmet. * Maddeyi, hayat ve bunlarn eitli tezhrlerini, sebeblerini, ilk unsurlar ve gaye cihetinden inceleyen fikri alma ve bu almalarn neticelerini toplayan ilim. * Herkesin hususi fikri. Mantk. * Bir ilmin prensipleri. * Marifet ve hikmet sevgisi. * Mehur bir feylesofa gre olan hususi prensipler, nazariyeler. * Tabiat, huy ve miza sakinlii; rahatlk. (Bak: Hikmet, Nokta-i nazar) Filozof : (feylesof) Felsefe ile uraan, felsefeci. (lm-i hikmetle megul olan mtefennin. Dinle mnasebeti olmayan gayr- mslim. L.R.) (Bak: Hkem) ur : Anlay, idrak. Vicdan. Hiss-i zhirle duymak. * Nefsin mnya ilk vusul mertebeleridir. (E.T.) * Kendi varlndan haberi olma. * Bir eyi hoa tanma. * nceliklerini iyice idrak etme. * (a'r. C.) Kllar. Element : Maddeyi meydana getiren ve kendi kimlii olan nesne. Mantk : (ntak. dan) Konuturan, syleten. * Doru muhakeme ve doru dnceyi reten ilim. Akl kaidesi. * Akl, nutuk, sz. htimal : (Haml. den) Mmkn olma, belki. Olmas mmkn grnmek. * Kabul eylemek. * Ykselip gtrmek. * hsana mukabil kretmek. * Kzma ve hiddetlenmekten dolay yznn rengi deimek. Tahmin : (Hamn. dan) Aa yukar bir fikir sylemek. htimallere dayanan dnce. Zayf delil ile hkm ve kyas etmek. L Mekn : Mekansz lem. Menba : Kaynak. Nimetin veya herhangi bir eyin kt yer. Suyun kt yer. Pnar. drak : Anlay. Kavray. Akl erdirmek. Fehim. Yetitirmek.(Maalesef insanlar tevn srrn idrak edememiler, hi olmazsa talar arasndaki yardm vaziyetinden ders alsnlar! ..) Mefhum : Anlalan. Mn. fade. Szden karlan mn. Tahamml : Yklenmek. Bir yk stne almak. * Sabretmek. Katlanmak. * Kaldrmak. Hakk: Btln zdd) Doru. Gerek. Vcib ve lzm olan. Her sbit ve doru olan ey. Adalet. Herkesin meru olan salahiyeti, iktidar, bir ey zerindeki mlikiyyeti. * Dva ve ~ 16 ~

iddia. * Hakikate uygunluk. * Gemi, harcanm emek. Pay, hisse. * Mnasib * Din. slmiyyet. * Kur'an. * Vukuu vcib, gelecei phesiz olan. * Kyamet. * Mahz- hakikat. * Yapacan yalansz yapan kimse. * Musibet. HAKK : ALLAH (cc) Tesbih : Sbhnallah demek. Cenab- Hakk' (C.C.) nna lyk ifadelerle ydetmek. Yni: Allah'n ztnda, sftnda ve ef'linde cemi' nekaisten mnezzeh olduunu ifade etmektir. (Bak: Sbhan) Sbhn : Allah (cc) Kudret : G. Takat. * Her yeri kaplayan kudretullah. * Varlk. Ehliyet. Becerebilme. * Zenginlik. * Kabiliyet. * lm-i kelmda: Allah Tel'ya mahsus ezel ve ebed ve btn kinatta tasarruf eden sfattr.(Arkada bir kelime-i vhidenin iitilmesinde; bir adam, bin adam birdir. Yaratl hususunda da Kudret-i Ezeliyeye nisbeten bir ey, bin ey birdir. Nev ile fert arasnda fark yoktur. M.N.) Ahenk : f. Seslerin arasndaki uygunluk. Dzgn tarz ve gidi. Srr (Sirr) : (C.: Esrar-Esirre) El ayasnda ve alnda olan hatlar. * Gizli nesne. * Cima etmek. * Zikir. * Hlis. * En iyi, en faziletli. Tesadf : Rastgelme. Bir ey kendiliinden olma. Tedbirsiz meydana gelme. (Bak: Delil-i inayet) Kaza : Birdenbire olan musibet. Beklenmedik bel. * Vaktinde klnmayan namaz sonradan klmak. * Allah'n takdirinin ve emrinin yerine gelmesi. * Hkimlik, hkimin hkm. * stemeden yaplan zarar. * Hkmeylemek, hkm. * Bir eyi birbirine lzm klmak. * Beyan eylemek. * Ahdini yerine getirmek. * demek, ed etmek. * cab. * lm. (L.R.) * eriat hkimi olan Kad'nn hkmetinin hududu olan memleket. (Yni, eskiden bir hkimin eriat eriat namna da'valara bakt memlekete "kaza merkezi" denirdi.)Fk: nsanlar arasnda vuku bulan dva ve muhasamay er' hkmler dairesinde fasletmek, halletmek.(Fetvann kazadan fark, mevzuu mdr; gayr-i muayyendir, hem mlzim deil. Kaza ise; muayyen ve mlzimdir.) Kader : Cenb- Hakk'n kinatta olmu ve olacak her eyin evsafn ve havassn ve sir geleceini ve gemiini ezelden bilip, levh-i mahfuzunda takdiri ve yazmas. Takdir-i lh. * Ezel ksmet. * Tali'. Baht. ans Ksmet : Blmek ve ayrmak. Bahetmek. Taksim etmek. * Fk: Hisse-i yiay, yani, taksim olunmam maldaki hisseleri sahiplerine tahsis etmektir. ~ 17 ~

Tasdik : Doruluunu kabul etmek. Bir kararn nizama, eriata, kanuna uygun olduunu kabul edip imzalamak. (Bak: Dima) nkyad : Boyun eme. Muti olma. Teslim olma. taat etme. mtisal. Sakin : Hareketsiz, kendi hlinde. Bir yerde oturan. Kararl. * Gr: Harekesi olmayp cezimli (sakin okunan) harf. Cinyet : Adam ldrmek, katl. (Bak: Cni) Gnah : . Cezay gerektiren amel. Dine aykr i. Allah'n emirlerine uymayan hareket. (Bak: Kebir-Cnha) Kin : f. Gizli dmanlk. Garaz. Buz. Advet. Nefret : Tiksinmek, rkp kamak. * Birisinin yakn ve akrabas. eref : Ykseklik, ycelik. Byklk. * nsanlar arasnda geerli ve makbul olma. Byk bir makam shibi olma. * Cenab- Hakka itat ve ubudiyyeti ve yksek hizmeti ile ok ihsanna mazhar olma. * ftihr, vnme. Tedirgin : Huzursuz, rahatsz.Terekkb : Birlemek. Karmak. mtizac etmek. * Bir eyin birka paradan meydana gelmesi. Mahvetmek : Mahv : Harab olma. Yklma. Ortadan kalkma. kme. Bozulma. * Tas: Beeri noksanlklardan kurtulu hli. Sedef (sadef) : Deniz bceklerinin kymetli kabuu ve onlardan yaplan eyler. * Sert, parlak ve effafa yakn madde. nci kabuu. Zddiyet : Birbirine muhlif, zt olma hli. Ztlk. Birbirinden nefret etme. Zt fikir veya kanaat sahibi olanlarn durumu. Nankr : f. Grd iyilii unutan, nimeti inkr eden. Nimetin krn eda etmeyen, gafil. Eref saat : En erefli. Daha erefli. En iyi, en gzel olan zaman dilimi. Dualarn kabl olduu zamanlardan Tuhaf : (Tuhfe. C.) Hediyeler. * Mnsebetsiz hl. * Elenceli, gln. * Garip i veya ey. * Hoa giden ve az bulunur eyler.

~ 18 ~

Ve vucuhun yevmeizin basiretun : Ve yzler de vardr ki, o gn buruacaktr; (Kymet 75/24)

la rabbiha naziretun. : Rablerine bakacaklardr (O'nu greceklerdir). (Kymet 75/23) demiyet : nsanlk. Namuslu bir insana yakr hl ve tavr. Habib : (Hubb. dan) Sevilen. Sevgili. Seven. Dost. Esml Hsn : ALLAHn engzel isimleri Mtecell : Tecelli eden, meydana kan, grnen. Parlak. mil : evreleyen, iine alan, ihtiv eden, kaplayan. * ok eye birden rt ve zarf olan. * Fazla eyleri veya kimseleri ilgilendiren. Azz : zzetli. ok izzetli. Sevgili. ok nurlu. * Dost. * erif. * Nadir. * Dini dnyaya let etmeyen. * Sireti temiz. * Ermi. Mnevi kudret ve kuvvet sahibi. * Malup edilmesi mmkn olmayan ve daima galib olan manasnda Cenab- Hakk'n bir ismidir. * Hristiyanlkta kuds kabul edilen daim reis. Hakm : Hikmetle muttasf olan ve mevcudatn hakikatna vkf olan. Hikmet mtehasss. lm-i hikmette mtebahhir ve mtehasss olan. ve emirleri hikmetli ve yanlsz olan. * Tabib, doktor. Fazilet : Deer. Meziyet, iyilik, ilim ve iman, irfan itibar ile olan yksek derece. Din ve ahlk vazifelere riayet derecesi. Fazl ve hner cihetiyle olan yksek derece. Bir eyin baka eylerden cemal ve kemal ve fayda cihetiyle stnl, mreccah olmasna sebep olan keyfiyet. (Zta mahsus hasletin cem'i "fazil" dir. ecaat, in'am ve ihsan gibi, mteaddid meziyete dair faziletlerin cem'i "fevzl"dr.) Murat : Murad : stenerek, mid ederek beklenen. Arzu edilen ey. * Gye. Maksad. Emel. Kelm : Sz. Bir mnay ifde eden, bir maksad anlatan ifde. * Allah'a mahsus bir sfat. * Fk: Allah (C.C.) Kelm sfatn da hizdir. Onun kelm harften ve savttan (sesden) mnezzehtir, ezelidir, ebedidir. * Ist: Hikmet ve mantk esaslaryla Allah'n (C.C.) varl, birlii, slmiyetin doruluu ve hakkaniyetinden bahseden ilim. (Bak: lm-i kelm ve Kelmullh)

~ 19 ~

stidad : Bir eyin kabulne ve kazanlmasna olan ftr meyil. * Kabiliyet. Aklllk. Anlayllk. Allah Tel Hazretlerinin (C.C.) insanlara ve sir mahluklara tevdi buyurduu kabiliyet kuvveleri. Mahrem : Gizli. * Dince ve er'an msaade olunmayan. * Birisinin hususi hllerine ait gizli sr. * Nikh dmeyen, evlenilmesi haram olan yakn akraba. (Baba, dede, anne, nine, erkek ve kz karde, amca, day, hala ve teyzeler arasnda bir neseb yaknl, bir ebed mahremiyet vardr. Bunlar arasnda nikh asla caiz deildir.) * ok samimi ve ili-dl olan kimse. Deyyn : Herkesin hesabn ve hakkn en iyi bilen ve veren. Hk Tela. Kahhar. Hsib. Hkim. Kadir. Ri. Cenb- Hakk. Vahdet : Birlik. Yalnzlk. Teklik. (Kesretin zdddr.) * Edb: fade esnasnda mevzuun haricine klmamas, maksad ne ise yalnz ondan bahsedilmesi, szn dallandrlp budaklandrlmamas. * Tas: Allah'a yaknlk. Gnln, kalbini tamamen Allah ile megul etme hali. Kesret : okluk, sklk. * Bir eyin ekserisi ve muazzam. Bolluk. (Bunun zdd kllettir)(Hayat, kesrette bir eit tecelli-i vahdettir. Onun iin ittihada sevkeder. Hayat, bir eyi her eye mlik eder. M.)(...Hem btn lemlerin Rabbi kesret tabakatnda vahdaniyeti iln etmek istemesine mukabil; en azam bir derecede btn mertib-i tevhidi iln eden, yine bizzarure O Zttr. S.) (Bak: Tefekkr) Tefekkr : Fikretmek. Dnmek. Fikri harekete getirmek.(Tefekkr, gafleti izale eder. Dikkat, teemml; evham zulmtn datyor. Lkin nefsinde, btnnda, hususi ahvlinde tefekkr ettiin zaman derinden derine tafsilt ile tetkikat yap. Fakat afk, haric, umum ahvalta teemml ettiin vakit sath, icmal dn, tafsilta geme. nk icmalde, fezlekede olan kymet ve gzellik, tafsiltnda yoktur. Hem de fk tefekkr, dipsiz denize benziyor; sahili yoktur. ine dalma boulursun. Arkada! Nefs tefekkrde tafsiltl, fk tefekkrde ise icml yaparsan, vahdete takarrb edersin. Aksini yaptn takdirde kesret fikrini datr. Evham seni havalandrr. Enaniyetin kalnlar. Gafletin kuvvet bulur, tabiata kalbeder. te dallete sal eden kesret yolu budur. M.N.)"Bir saat tefekkr, bir sene nfile ibadetten hayrldr" (Hadis-i erif meli) (Bak: lfet) N mtenahi : Nihayete ermeyen, bitmeyen, sonu gelmeyen. Usul : (Asl. C.) Ana, baba. Cedler. * stinadgh. * Rcih delil, kaide. Asllar, kkler, temeller. Bir ilmin asl mevzuundan nce renilmesi lzm gelen esaslar. Bir hedefe ulamak iin tutulan dzenli yol. * Tarz, metod, tertip. ~ 20 ~

Tecell (Tecell): Grnme. Bilinme. * Kader. * Allah'n (C.C.) ltfuna urama. * lhi kudretin meydana kmas, grnmesi. Hak nurunun te'siriyle kulun kalbinde hakikatn bilinmesi. Zuhur : Meydana kmak. * Anszn meydana gelmek. * Ba gstermek. Grnmek. * Hulul. * Galip olmak. * lkadr. Ar : Ba arda. * Glgelik. * Krs, taht, yce makam. En yksek gk. Allahn kudret ve saltanatnn tecelli yeri. (Ar kinat kaplar. Allah'n kudreti ve ilmi de hereyi kaplar.) * Fevkiyyet, ulviyyet. * Ar- Al, Ar- Rahman, Ar- lhi, Ar- Yezdan, Felek-i Eflk, Felek-i Atls, Felek-i Azm gibi isimlerle Cenab- Hakkn izzet ve saltanatndan kinaye olarak sylenir. (O.S) (... Ar: Zhir, Btn, Evvel, hir isimlerinin halita ve kardr. Bu halitada dahil olan sm-i Zhir itibar ile Ar Mlk; kevn, Melekut olur. sm-i Btn itibar ile Ar, Melekut; kevn, Mlk olur. Demek Ara ism-i Zhir nazar ile baklrsa; kendisi zarf, Kevn de mazruf olur. sm-i Btn gz ile baklrsa; kendisi mazruf, kevn zarf olur. Ve kez ism-i Evvel itibr ile $ yetinin iret ettii kevnin bidayetini iine alyor. Ve ism-i hir itibar ile $ hadis-i erifinin ima ettii kevnin nihyetini iine alyor. Demek Ar yle bir halitadr ki, u drt isimden ald hisseler ile kevn ve vcudun san, solunu, stn ve altn ihata etmi olur. M.N.) (... Ar, sakf demektir ki bir binann veya yerin muhit-i ulvisini tekil eder. Bir eve nisbetle tavan, tavanna nisbetle stndeki ats, kubbesi, tepesindeki kk, tahtabou, cihannmas hep ar medllnde dahildir. Buna mteferri olarak adr ve ardak gibi ykselen ve glge veren her eye de tlak olunur.) (E.T.) Levh-i Mahfuz : Her eyin hayatnn ind-i lhde yazlmas. lm-i lhnin bir nvan. mkn : Mmkn olmak. Olacak hlde bulunmak. (Bak: Hudus) Hudus : Yeniden meydana gelme. Sonradan peyda olma. Yok iken vcuda gelme. Ulv : (Ulviye) Yksek, yce. * Manev ve ge mensub. Izdrab : Ac, elem. Zlim : Zulmeden, hakszlk eden. Tac (ta) : Hkmdarlarn balarna giydikleri mcevherli ve kymetli talarla ssl balk. * Mslmanlarn, Peygamberimizin snnetine uygun olarak veya onu temsilen balarna sardklar rt; sark, imame. * Gelinlerin balarna koyduklar cevahirli ssl balk. * Kularn bandaki uzunca ty. * ieklerin ortalarndaki renkli parlak ksm. Nadide : Az grlr,seyrek grlen, ok deerli. Rahle : Kk masa. ~ 21 ~

Kanaat : A gzl olmayp hrs gstermemek. Ksmetinden fazlasna gz dikmemek. Hell ile yetinip haram istememek. Az eyi de olsa ksmetine raz olmak.(Semere-i sa'yine ve ksmetine rza kanaattir, meyl-i sa'yi kuvvetlendirir. Mevcuda iktifa dnhimmetliktir. M.) (Bak: Himmet) NSAN nsan doar. Yaar. htiyarlar. Bunlar insan mnakaasz normal olarak kabul eder. Nihayet lr. Burada insan bocalar deta bunu normal kabul edemez. lmek yok olmak deildir. Aslna dnmektir. Asl nedir? Mnakaaya lzum yok. Bu semav kitaplardan renilir. Mantk ve ilimle olursa mechuliyet ortaya kar. Bu bocalamak demektir... lim ve fen kint ahengindeki kudretlerin, glerin deimeyen kanunlarn ortaya karlp bulunan hakikatlerin hepsidir. Bu iki hkm de dorudur, insann asl semav kitaplardan renilir, dedik. Tetkiki ise ilimledir, ilim asla tecavz ederse sapklk balar. lmden korkulmaz. Bu korku insan tedirgin ettii gibi. Aslna dn endiesini dourur. lm karsnda akln skut etmesi lzmdr. Takdir ile uramak HAKKa isyana yol aar. ALLAHn emrine sebep aranmaz. lm zulm deildir. Buradaki emir bildiimiz emir de deildir. Kinttaki ahengin icabdr... Gne doar, batar. Niin byledir buna sebep aranmaz. slmda hilik ve yokluk mefhumlar diye birey yoktur. spata lzum hissedilmez, ispat varlndan phe edilen mehullerin aranma ~ 22 ~

yoludur. Bunu insan, kendiliinden renemez. Ak retilmez kendiliinden gelir. lim de olsa ona bu retilir. Bu satrlar okuyan, sen rendin mi diyecek imdi... Bilmesem bu tehlikeli szleri mrldanmam... Bu lakrdlar bulutlu havada kbleyi bulmak iindir. Hereyin asl grnmez sezilir. Onun takdiri byle... Bu kubbenin alt bo deildir. Herey, her olay bunun altnda cereyan eder. Senin bilmediini ben belki bilirim. Benim bilmediimi de sen bilebilirsin... ster inan, ister inanma!.. Bu byledir. Bir kvlcm bir noktadr. Dnerse ateten ember gibi grnr. Amma asl bir noktadr. Madde, mabud deildir. Ancak mabed ve mescid olabilir. Mslman maddeye mabud olma deil mabed olma erefini tanr. Maddeden ayrlnca: Mekansz, zamansz hereyi greceksin... Sylerler mridin babas vel imi. Mrid babasn bazen tek grr, bazen de yzlerce ve heryerde grrm, bir gn babasna: Baba bu ne hldir. Anlayamyorum? diye utanarak sormu... Vel: Olum! Beni tek grdn zaman ben benimle olduum zamanlardr. Heryerde ok grdn zaman HAKK ile olduum zamandr. ALLAH heryerde hazr ve nazrdr. Bunu anlyamadn m? Azz Mslman! rifin denize benzeyen gnl med ve cezir hlindedir. Taar ekilir. ~ 23 ~

Taar ekilir... Kamerin tesiriyle denizler taar ekilirler. Niin gnein tesiriyle deilde Kamerin tesiriyledir. yette Gne Kamere giriyor. Gne byk olduu hlde... Kamer Gnee deil... Bu yeti kuru mn ile anlama!.. ekil iine bakalm... Ayrl bir an iten, kendinden. Bunlar anlamak ve istifade etmek iin nefsin tekmesinden kurtulmaa al!.. Unutma ki Su ile ya karrsa kandil k vermez. Bu ileri anlamak iin, benzine batm bir pamuk aleve bir lahzada nasl cevap verirse,yle bir inanca sahip olmak lzmdr, ispat istemeden. ALLAH esrar- kaderi gizlemeseydi, birbirimizin yannda bile duramazdk. Hakiki inanan: Yalan bilmez, lmden korkmaz. Kadere boyun eer. Herkese karde nazariyle bakar. Byle olann midesine haram giremez, girmez deil dikkat edin!.. Haramdan mahfuzdur. Masun deil Bunlardan ne gkteki ku ne denizdeki balk kamaz, sokulur yanna krkyllk dostmu gibi... Zira o kimse kinat ahenginden bir para bir zerredir. Yani HAKKta erimitir. deta deimeyen kinat ahenginin kck gzle grnmeyen bir atomu mesabesindedir... Yalnkayalar. Gkkubbede yldzlar Gkte klmeye balayan ay oktan batmaa gitmi... Engin bir sessizlik... Maaradaki byk insan... Bilinmeyen bir arzu ile maarann nne kt Ramazan aynn 17. gecesi idi. Buras HIRA da... slm Nrunun dnyaya yaylma da. Birdenbire Mekke tarafnda gkte, kanatlarn am nr saan, HAKKn, sessiz, ~ 24 ~

szsz, harfsiz kelmn, vahyi tayan byk melek... Cebrail,Resl- Ekrem Muhammeddl Emine dnya perdesinde grnd. ALLAHn ismiyle oku! dedii zaman... Resl- Ekrem titredi... O byk insan hibir kymet lsyle llemiyen tevazu gsterdi. Kendini lyk grmedi buna!.. Ben okuma bilmem! buyurdu. Cebrailde yaz yoktu... Burada Oku! zerinde dn... kra : Oku!da cebir yoktur. Seven gelsin! demek mns vardr. Btn islmn srr bu IKRA! dadr. Yaz bilmeyen okuyamaz. Ama sylenen kelm okur. Yani tekrar eder. Ben okuma bilmem! diye defa tekrarladlar. Bu tevazu karsnda yet yle devam etti: Seni halkeden Ekrem olan ALLAHn ismiyle oku ki, O ALLAH insan da bir lakadan yaratt. Seni alakadan yarattk! buyrulmuyor. Resle verilen ALLAHn en byk taltif ve mertebe nian... Burada: Seni alakadan yarattk! dememesi Nr-u Resl Nr-u M.yi ifade ediliyor. Buralara yanamak, bunlar hakknda konumak herkesin kr deildir. Bu kadar ancak syliyebiliriz... Kuran, btn ilimlerin Ana dilidir. Halla, idam edilirken HAKKa yle dua ediyordu: Bana atn srlan onlara da asan veya onlardan gizlediin eyleri benden de gizlesen bu hl bama gelmezdi. Halla bir kanat gibi idi. Kaderi bu idi. Fazla uzamt bu kanat.. eriatn makas geldi ve onu budad. eriat, hududu amamak iin kurulan disiplin. Byle insanlar hakknda sylemek doru deildir. nsan kadere karm olur. Bu ne demektir? ~ 25 ~

Onu zmeye alnz. Halk tufan, her Velyi NUH ve Gemisi bil!.. l, il olarak kaldka tesirsizdir, iildi mi varlndan geer o zaman tesir eder. Buras sululuk ile susuzluu, susuzluk ile sululuu ayran nokta. Biri meknda dieri imkanszlk... Bunu ayran dnya mekanndaki disiplin hikayesi. Buna eriat denildi amma... rselendi. Bozuldu. Nehiller elinde birok bidatlar, uydurmalar, menfaatler yznden asln kaybetti. Yzlerce seneden beri nsan, harcnda olan suyu bile kirletti. Klor katyoruz iine... Cenab Hak hereye Kaadirdir deriz. El Kaadir ismi... Her trl madd ve mnevi, hereyin tekvinine Kaadirdir demek. Bir kudret ve kuvvet, enerji sarf etmeden bir arzu ve murad kfidir demektir. Ol! dedii herey olur. Olma! dedii zaman olmaz Kuvvet, kudret ve enerji de bunun iindedir. Kaadir kelimesi bile bunu ifade edemez. Bizim anlamamz iin bir Lfz- Celildir, Byle olmasa bu kudreti bir yerden alyor zaman ortaya kar ki bu ok ince bir mlhaza olur. Bu da irktir ok ince, incelerin incesi irktir. te bundan kurtulmak iin HAKKn kelm Gaybe ek ve phesiz, lekesiz, dncesiz inanmaya kavuanlar iindir. Bu inantan sonra sarslmamak ve durumu HAKKn istedii tarzda devam iin er ve fkh kaidelerine riayet mecburiyeti vardr. Tekaml ve rza-i ilahiyi kazanmak iinde emrolunan ibadet kisvesi altnda gizlenmi emirler gelir. Namaz. Oru. Zekt. Hac... Bunlarda byk srlar, vardr. Hem manev hem de madd cihetten... nanyorsan bu emirdir. ~ 26 ~

Bunun hakknda vesileler aramak doru deildir. Evet! ise evet dorudur. Hayr!sa bir defa daha hayr zerine gitme. O zaman dorularn dorusu yoldasn... Unutma ki dorunun erisi, erinin dorusu yine eridir. Bunu da unutma!.. O zaman: ALLAH Kaadirdir! Ne demek anlamadan bilmeden anlarsn.. Bu ne demektir tuhaf bir sz? Evet yledir. Bu sz mnakaa edilmez zira senin z malndr. Szndr. Anlayndr. Pnarlar. Gzeler. Nehirler. Dereler. Irmaklar. Gller. Denizler. Deryalar. Okyanuslar... iekler. Renkler. Kokular. imenler. Ormanlar... Binlerce eit... Kular. Denizlerde balklar. Gzle grlen ve grlmeyecek kadar canllar... Her ne var ise grnen, hissedilen dnya yznde... Hepsi kendi kendini gizleyen HAKKn grnen kudret ve gleridir. ALLAH mn itibariyle Yoktan var eden demektir. Bu mn bizim akl hududumuzun kavramas iindir yokluk diye birey yoktur. Herey vardr... ALLAHtan baka da HAVL = Davran ve kuvvet yoktur. L Havle vel Kuvvete deki sr budur. Onun iin: ALLAHn yannda kendi kymetinizi aramayn! ALLAHn sizin yannzda kymetini arayn, ln... O zaman kymetinizi anlarsnz! Bu hadistir. Bunlarn hepsini kendi Zt- Ahadiyetine perde yapm ALLAH... Benim Arm Su stndedir ALLAH buyuruyor ... Ar nedir? L Mekn nedir? Durgun enerji kayna kinatn... Bu kaynaktan kan elektron, enerji arn bir noktasndan suyun iinden geerek kyor. ~ 27 ~

Elektron nedir? ALLAH Kudretinin yaratma elementi... Herey de su vardr. Ar, kinatn kalbi... Kalb bizim lemimizin Ar... Kalbin iki kaps vardr... Melekt lemine bakan kap: Levh-i Mahfuz Hereyden hfzedilmi, duru, berrak, temiz demektir. Mlk lemine bakan kap... Mlk lemine bakan kap: Duygu organlarna baldr. Ceseddeki ruhun tezahurlarn, duygularn gsteren organlara bal ksm... Yere ge smam, mmin kulumun gnlne sarm! Kuds hadisinin anlam budur. En basit olarak.. Hereyin kinatta iki yz vardr. ALLAHa bakan yz. HAKKn kudretlerine, glerine bal ksm. L Mekna bal ksm... Canszlarda elektronlar ... Canllarda HAY olan ksm. Elektronlarn urunun tezahr EYAya bakan yz. Srat, bugn ziy = elektrik srati olan saniyede 300.000 km. bu srat ise 300.000 + A (delta) kadar fazla diyelim... te ur ve ruhun seyyaliyeti... Bu kadar, sratte mekn, zaman mevzubahis olamaz, idrak iin... Her an, Her yerde hazr ve nazr ALLAH... Bilmediimiz bir meknszlktan menban alan byk, tkenmez, durgun bir enerji... Buna ne isim verirsen ver... Hepsi ayn merkeze kar... Bu sonsuzlua ve sonsuzluk eklenen hereyi muhit olan kudrete ALLAH deriz. ALLAH hereyi muhittir. Heryerde hazr ve nazrdr. Onsuz bo mekn yoktur. Mekn, zaman, vakit, mddet aklmzn aczini gizleyen perdeler bunlar da yoktur. ~ 28 ~

Hepsi grnen HAKKn tecellleri, kudretleri, gleridir. Bunlar HAKKn grndr. Btn kinatn ve hayatn balangcn aramaya lzum yoktur? Bunlar akln kavramak arzusunun bulmaa savat eydir. Balang yoktur ki, herey vardr. O kadar... Aklmzn hududu udur: Balad yerde sona erer. Sona erdii yerde de balar. Bu balama tkenme ve tekrar balama bize gredir, lye giremez herey vardr. nsan ne zaman dnya yznde grnd? Nasl vcud buldu? Nasl konutu? lim gcyle bunu berrak olarak bilmiyoruz. Bilemeyeceiz de. Her yaratk, canl cansz, nebat, mikrop, btn kint hep bu bilgi bilgisizliinin kadrosundadr. Nazariyeler kuruldu. Asrlarca... Kimya, fizik. biyoloji yardmyla izaha alld. Bir yerde duruldu. Bu ilimlerin tekml sayesinde tekrar nazariyeler ortaya kt. Matematiin beli rakkamlar, bu bilgisizlie bir balang iin, seneler, asrlar, milyonlarca yllar asrlar rakamlar suistiml ederek akl yoruldu. 100 Milyar yl nce yle birey oldu, diye bir balang alnd. Atom denildi. Elektron denildi Akln hududunu aan bu ahenk, hayatn hakikati, nasl olduu, akla manta dklemez. Kudret, enerji hududunda duruldu. Bu kudrete her eyin balangc dediler... Ortada akla vuran bir kudret menba bir varlk var! Bizde hep bu varlk iinde yayoruz! diyoruz. Hepsi bu kadar... Mnakaa : Mcadele. Mnazaa. Karlkl szle ekimek. Bir mes'eleyi sormay ok ileri gtrerek ekimek. ~ 29 ~

det : Usul, grenek, allm davran. Huy, tabiat. Toplumda nesiller boyunca uyulan ve kamuoyunda (umum efkrda) sayg ve meyyideye sahip hareket kaideleri (Sosyoloji). slm cemiyetinde detler de slm olur, slma uygun olur. Mslman, slma aykr detlere uymaz. Cemiyetin yabanc detlerle bozulmamasna gayret gsterir. Semav : Gkle alkal, semaya dair ve mteallik. * nsan eseri olmayan, vahiyle gelmi bulunan. Mechuliyet : Bilinmezlik, mechullk. Tetkik-Tedkik : Hakikat anlamak ve meydana karmak iin inceden inceye aratrma. Tecavz : Haddini ama. Sz veya hareketle ileri gitme. * Aleyhine hareket etme. * Zorlama. * Geme. * Satama, saldrma, sarkntlk. Takdir : Kymet vermek. Deerini, kymetini, lzumunu anlamak. * Kader. * Dnmek. * yle saymak. Zulm-Zulm : (Zulm) Hakszlk. * Eziyet, ikence. * Bir hakk kendi yerinden baka bir yere koymak. Mefhum : Anlalan. Mn. fade. Szden karlan mn. Kble : Kbe-i Muazzamann bulunduu Mekke-i Mkerreme ciheti. Kble taraf, gney. * Cenubdan esen rzgr. Cereyan : Akma, ak, gidi. Hareket. Aknt. Gezme. Mrr. Vuku, vki olma. * Mc: Ayn fikir ve gaye etrafnda toplananlarn meydana getirdikleri faaliyet ve hareket. Bu hareket; din, fikr veya siyas hareketler gibi birbirlerinden farkl sahalarda olabilir. Mabud : (Mbud) Kendine ibadet edilen Allah (C.C.) Mabed : (Mbet) (sm-i mekn) badet edilen yer. (Mescid, cmi gibi) Murid : rade eden, istiyen. * Tarikata girmi olan. eyhin veya mridin akirdi, talebesi. Hazr : Huzurda olan, gz nnde olan. Amade ve mheyya olan. Gaib olmayan. * Mstaid olan. Nazr : C.: Nzzr) Nazar eden, bakan. * Bir idarenin veya dairenin umur ve ilerine bakan en byk memur. Bir iin idaresine memur reis. * Kabine azalarndan herbiri. Nzr. Vekil. Bakan. * Vsinin yapaca tasarruflara nezarette bulunmak zere musi veya hkim tarafndan tayin olunan zat. (Ist. Fk. K.)

~ 30 ~

rif : (rfan. dan) Bilen, bilgide ileri olan. Ain, vkf. Hakk, hakk ile bilen. * Sabrl ve mtehammil. * ok dnmee ihtiya kalmakszn, tekellfsz grdn bilen ve anlayan. * Zevk ve vicdan irfan shibi olan. Med : Uzatma, ekme. Yayma ve deme. * oaltmak. * Bir eye dikkatlice bakmak. * Nihayet, son. * Snmek. Bir eyi sndrmek. * Yardm etmek, mhlet vermek. * Yr ve yver olmak. * Tarlaya fk ve gbre dkmek. * Sel suyu. Cezir-Cezr : Kk, asl, temel. Bnyd. * Kesmek. * Mat: Kendi misline darbolunmakla (arplmakla) bir say meydana getiren rakam (Kare kk). , dokuzun cezri'dir. Dokuz, n meczuru'dur. (Bak: Meczur) * Derya, deniz. * Ar kovanndan bal almak. * Ay ve gnein czibesi te'siri ile deniz ve rmak sularnn ekilip kabarmas. Buna "med ve cezir" hdisesi denir. Kamer : Gkteki ay. Hill. * Ay nda uyumayp uyank durmak. Tesir : Bir eyde eser ve niane brakma. * Vasflar ve halleri deitirme. * leme, dokuma, iz brakma. * e ileme. * Kederlenme. stifde : Faydalanmak. Faydalanmaa almak. * Anlayp renmek. * Tahsil etmek. Zerre : (C: Zerrat) Pek ufak para. * Atom. * ok kk karnca. * Gne nda grnen ufack tozlar. * Kk boylu adam. Tevazu : Alak gnlllk. Kibirsizlik. Mahviyet hli. (Bak: Kfran- nimet) Taltif : ltifat etmek. Bir iyilik yaparak gnl almak. Yumuatmak. Mertebe : Derece. Basamak. Rtbe. Pye. Nian : f. z. Nian. Almet. aret. * Yara izi. * Hedef, vurulmas istenen nokta. * Htra iin dikilen ta. * Taltif iin verilen madalya. * Evlenmeden nceki anlama ve karar iareti veya merasim. * Tura. * Ferman. Alaka : Kan phts. Uyuuk kan.

kre' bismi rabbikelleziy halak ; Oku, Rabbin ismiyle ki, o yaratmtr. nsan bir uyumu kandan yaratmtr. (Alak 96/1-2) dam : Vcudu ortadan kaldrmak. Yok etmek. ldrmek. eriat : Doru yol. Hak din yolu. * Byk ve geni cadde. * Nur, aydnlk, k. * Kur'an- Kerim ve Hazret-i Peygamber Aleyhissalt Vesselm'n trif ettii ve bildirdii yol. Allah ~ 31 ~

(C.C.) tarafndan Peygamber Aleyhisselm vstasiyle vaz' ve tebli olunan hkmleri hvi lh kanunlarn hey'et-i mecmuas. eriat, ayn zamanda din mnsna msta'meldir ki, ahkm- asliye denen itikadiyt ve ahkm- fer'iye denen ibadet, ahlk ve mumelt yni, slm Hukukunu ihtiv etmektedir... (Bak: Hukuk) (eriat; insanlardan sudur eden ef'l-i ihtiyariyeyi bir nizam ve bir intizam altna alp tahdid eden kaidelerin hulsasdr veya devletin ilerini tanzim eden nizamlarn, dsturlarn, kanunlarn mecmuasdr. ..)(eriat ikidir. Birincisi: lem-i asgar olan insann ef'l ve ahvlini tanzim eden ve sft- kelmdan gelen bildiimiz eriattr. kincisi: nsan- ekber olan lemin harekt ve sekenatn tanzim eden, sfat- iradeden gelen eriat-i kbra-y ftriyedir ki, bazan yanl olarak tabiat tesmiye edilir. H.)("ir'a, eria, Merea"; lgatta bir rmak veya herhangi bir su menbandan su imek veya almak iin girilen yol demektir. Bunda, insanlarn hayat- ebediyeye ve saadet-i hakikiyeye ulamas iin Allah Tel'nn vaz' u teklif ettii ahkm- mahsusaya ve mezhebi mstakime bil'istire tlak edilmitir ki, din demektir.) (E.T.)(eriat, din lisnnda; Cenb- Hakkn, kullar iin vazetmi olduu, dini, dnyevi ahkmn heyet-i mecmuasdr. Bu itibarla eriat: Din ile mradif olup, hem ahkm- asliye denilen itikadiyat, hem ahkm- fer'iye-i ameliye denilen ibadet, ahlk ve mumelt ihtiva eder.eriat, umumi mnasna nazaran bir Peygamber-i Zin tarafndan tebli edilmi kanun-u lhi demektir. Ahkm- er'iye denilince, bundan kanun-u lhi hkmleri mnasn anlamak lzmdr. Ve bununla asl Kur'ana, Hadise, cmaa sarahaten mstenid olan hkmler kasdedilmi olur. Ist. F.K.)(Devlet ve uyruk, siyasetin ve siyasi olan hkmlerin icabna gre idare olunur ise, bu da yerilmi olur. nk Allah'n nurundan ibaret olan eriat hkmleri ihml edilmi oluyor. Beerin btn ii, gerek devlet ii ve gerek baka iler olsun iyilii ve ktl hirette kendisine aittir. Yani iyi ise ecirli ve sevapldr, kt ise cezaya arptrlr. Allah Elisi (A.S.M.): "Ancak dnyadaki iyi ve kt btn amelleriniz hirette kendinize reddedilir. Yani hayr ise ecir ve sevap kazanr, kt ise cezaya arptrlrsnz!" der. Siyasi hkmlerde ise ancak dnyevi fayda ve maslahatlar gznnde bulundurulur. Siyasi kanunlar koyanlar, ancak dnya hayatnn d grnn grr ve bilirler. ari'in maksad ise, insanlarn hiret sadetidir. te bundan dolay, btn insanlarn gerek dnyevi ve gerek hiret ilerinde eriatlara uygun olarak grmeye sevketmek vcibdir. Bu vazife, kendilerine eriat indirilmi olan peygamberlere, onlardan sonra onlarn yerine geenlere (devlet bakanlarna) ykletilmelidir... Siyaseti demek, akli delil ve hkmlere dayanarak dnya maslahat ve faidelerini elde eden, zarar ve ziyanlar defetmeye sevk eden insan demektir. Halifelik ise, umumiyetle hiret fayda ve maslahatlarn gznnde bulundurarak eriat ile i grmee sevkeder. ari'a gre, dnya i ve amellerinin hepsi de (sonucu bakmndan) hirete rcidir. Halifelik ise, dini korumak ve dnya siyasetini dine uygun olarak idare etmek hususunda eriat sahibine niblik etmek demektir.) (Mukaddime, bn-i Haldun, ci: 1, sh: 508-509-510, 1954, stanbul Maarif Basmevi) ~ 32 ~

Hadd : Hudut. izgi. Snr. * Crm. * Salahiyyet. * eriata verilen ceza. * Derece. Son derece. Mnteha. * nsana rz olan iddet ve titizlik. * Def etme. Men etmek. * Keskin. Sivri. * Sert. Gergin. * Man: tasavvurdan ibaret olan kyas. * Eki. * Tesirli, messir. Disiplin : Fr. Uyulmas lzm gelen kaide ve yasaklar. * Nizam ve intizam te'mini iin zihn, ahlk, ruh, cisman tlim ve terbiye. N ehil : ehli olmayan, uygun olmayan. Bidat : (Bid'a) Sonradan karlan detler. * Fk: Dinin aslnda olmad hlde, din namna sonradan km olan adetler. Mesel: Giyim ve kyafetlerde, cemiyet (toplum) hayatndaki ilikilerde, terbiye ve ahlk kurallarnda, ibadet hayatnda yani dinin hkmettii her sahada, dine uygun olmayan ekiller, tarzlar, kurallar, det ve alkanlklardr ki, insan sapkla gtrr. Din limleri tarafndan din namna beenilen ve dinle ilgili yeni icad ve hkmlere bid'a-y hasene; beenilmeyip tasvib grmeyenlere de bid'a-y seyyie denilmektedir. (Bak: Snnet, Fitne) Harc : Gider, sarfiyat, bir i iin kullanlan madde. * Vergi. * kmak. * Yeni kan bulut. * Yemme vilayetinde bir yer. * Ecir. * Buday. (Dinimizde lzumsuz harcamak, israf haramdr. Zillet ve fakirlie sebeptir.) Kdir : Bir ii yapmaya gc yeten. Kudret shibi ve hereye kudreti yeten. (Allah C.C.) Kadr : Mukaddir. Muktedir. Kudreti mutlak olan ve her hususa muktedir olan. Nihayetsiz kudret sahibi. (Allah C.C.) Tekvin : Var etmek. Meydana getirmek. Yaratmak. * lm-i Kelmda: Cenab- Hakk'n sbut bir sfatdr ve ademden vcuda getirmesi, icad etmesidir. Kfi : Kifayet eden. Vfi, baka eye ihtiya brakmayan. Yeten, yetien, elveren. Lafz : Azdan kan sz, kelime. * Bir eyi atmak. Cell : Cellet ve celdet shibi. Azm, mertebesi yksek. Mlhaza : Mtlaa. Dikkatle bakmak. yice dnp bir iin hakikatn tetkik etmek. Tefekkr, dnce. irk : En byk gnah olan Allah'a (C.C.) ortak kabul etmek. Allah'tan (C.C.) midini keserek bakasndan meded beklemek. (irkin mnas mutlak kfrdr.) (Politeizm) Gayb : Gizli olan. Grnmeyen. Belirsiz. * Gman. Hislerle veya akl ile bilinmeyen ey. (Bak: Ahbar- gayb)

~ 33 ~

ekk : (C.: kuk) phe, zan. Bir eyin varl ile yokluu arasnda tereddt etmek. * Lzum. * Yarmak. * Yapmak. phe-bhe : (C.: beh - bht) Tereddd. Bir eyin doru olup olmadna veya var olup olmadna dair kat'i kanaat ve bilgi sahibi olmamak hli. er : eriata uygun, slmiyete makbul olan. lh kanuna dair. Meru'. Fkh : (Fkh) Derin ve ince anlay. Bir eyi, hakk ile, knh ile bilmek. nsanlar arasndaki ilikilerle ilgili olarak din hkmleri ayrntl delilleriyle bilmek. Mslmanlar, mslman olmalar itibariyle Allah'n emirlerine tbidirler, uyarlar. Fkh ilmi, hangi artlarda Allah'n hangi emrinin nasl uygulanacan inceler. * Bilmek, anlamak. * Kapal bir eyin hakikatna nazar infaz edebilmek. * Kendisine hkm taalluk eden hafi bir mnaya muttali' olmak. * Ist: slm Hukuku. * nsann amel ciheti ile lehine ve aleyhine olan er'i hkmleri bir meleke halinde bilmesi. Dier bir ta'rif ile: Ameliyata; yni, ibadet, ukubat ve muamelta it er' hkmleri mufassal delilleri ile bilmek. Bu ahkm bilmee "Fakahet" ve bu ahkm bylece bilen zata da "Fakih" denir. Cem'i "fukah"dr. Fkh ilmini tahsil etmee de "tefekkuh" denir... (Ist. Fk. K. Cilt:1, sh: 20) Kaide : Esas. Temel. Dstur. Nizam. Yol. Ayaklk. * Dip taraf. * Bir eyin meydana gelmesine art ve dstur olan husus. * Bir ilim ve fennin dsturlarndan her biri. * Fk: Hayzdan ve ocuktan kesilmi kadn. Riayet : yi karlamak, arlamak, hrmet etmek. * Uymak, tbi olmak. * Otlamak veya otlatmak. * Hfzetmek, korumak. Mecburiyet : Zora tutulma. Mecburluk. Tekml : Keml bulma. Olgunlama. Cihet : (C: Ciht) Yan, yn, taraf. * Sebeb, mucib. * Vesile, bahane. * Evkafa olan vazife, maa. * Yer, mahl, semt. Vesile : (Vsile) Bahane, sebeb. * Frsat. * Elverili durum. * Vasta. Yol. * Pye, rtbe. * Baba. * Kurbiyet. * Kendisi ile bakasna yaklalan ey. * Cennet'te bir menzil ad. (ElVesilet menziletn fi-l Cenneti hadis-i erifi bunu te'yid ediyor.) Hiss : Duymak. Farkna varmak. Duygu. * Bir kimsenin haline acyp rikkat ve efkat eylemek. * Bir eyi idrak edip uur hsl eylemek. Bedendeki his uzuvlarndan birisini mteessir eden bir eyin mevcudiyetini idrak eylemek. Ahadiyyet-Ehadiyyet : (Ahadiyet) Allah'n (C.C.) her bir eyde kendine it birlik tecellisi. (Ehadiyyet, her bir eyde Halik- Klli ey'in ekser esms tecelli ediyor demektir. Mesel: ~ 34 ~

Gnein ziys, btn zemin yzn ihata ettii haysiyeti ile vahidiyyet mislini gsterir ve her bir effaf cz'de ve su katrelerinde, gnein ziys ve harareti ve ziysndaki yedi rengi ve bir nevi glgesi bulunmas ehadiyyet mislini gsterir. Ve her bir eyde, hususan zihayatta ve bilhassa her bir insanda o Sani'in ekser esmas onda tecelli ettii cihetle ehadiyeti gsterir. M.) (Bak: Rahmaniyyet) Melekut : Tam bir hkimiyyetle, Saltanat- lhiyyenin messiriyyet ve idresinin esrar. Her eyin kendi mertebesinde, o mertebeye mnsib ruhu, can, hakikat. Bir eyin i yz, i ciheti. * Hkmdarlk. Saltanat. * Ruhlar lemi. (Bak: Ar)(nsan mlk ciheti ile kalbe zarf olur, melekut cihetiyle de mazruf olur. M.N.) Mlk : Mal. Yer. Bina. * Hkm ile bir eyin zabt ve tasarrufu. * zzet, azamet, evket. * Bir eyin d yz. * nsann sahip ve malik olduu ey. * Akl sahiplerini tasarruf etmek. * Mlik olmak.(Her eyin bir mlk, dieri melekut, yni bir d, dieri i olmak zere iki ciheti vardr. Mlk ciheti baz eylerde gzeldir, baz eylerde de irkin grnr; yinenin arka yz gibi. Melekut ciheti ise, her eyde gzeldir ve effaftr. Ayinenin d yz gibi. yle ise; irkin grnen eyin yaradl, irkin deildir, gzeldir. Ve ayn zamanda o gibi irkinlerin yaradl, mehasini ikml iindir. yle ise, irkinin de bir nevi gzellii vardr. Binaenaleyh, bu hususta ehl-i 'tizalin "irkin eylerin halk Allah'a id deildir" dedikleri safsataya mahal kalmad. ..) (Bak: Melekut) Hfz : Saklama. Koruma. Siyanet. Muhafaza. * Ezber etmek. Hatrda tutmak. Kur'an' ezberde tutmak. Tezahr : Meydana kma, belirme, grnme. Gsteri. * Birbirini korumak, birbirine arka olmak. * Arkalamak; yni birbirine yardm etmek. * Avretine zhar etmek, yani zevcesinin arkasn validesinin arkasna tebih ederek "zuhruki kezuhri mm" demek. Ziy : Ik, aydnlk, nur. Ruenlik. (Nur, ziy'dan daha umumidir. nk ziy aydnln intiar mlhazas ile ve Nur, intiar ve sebat mlhazalar ile tlak olunmutur ve bazlar indinde bizzat olan aydnla ziy; ve vasta ile olan aydnla nur tlk olunur. L.R.)(Ziy ile; mevcudat grnr, hayat ile, mevcudatn varl bilinir; her birisi birer keaftr. M.) Seyyal : Akc ey, su gibi sv olup akan. oka akan su. * Yer deitiren her ey. Mevzu : Bahis. zerinde durulan mes'ele. * Aalanm olan. * Konulmu. Vaz olunmu. * Uydurma. Doru ve hakikat olmayan. * Geer olan, muteber, ilemekte olan, cri. Mevzuubahis : bahsedilen , konuulan mevzu.

~ 35 ~

Merkez : (Rekz. den) Bir eyin ortas. Vasat. Yol. Durum, vaziyet. Hal, sret. * ubeleri bulunan bir tekiltn idre olunduu ve emir veren yeri, makam. Bir eyin en ilek yeri. Tekilt olan yerin en yksek makam. * Geo: Dairenin orta noktas. aplarnn kesim noktas. Muhit : hata eden. Etrafn kuatan, eviren. * Etraf. evre. * Byk deniz. Okyanus. * Mc: Byk lim. Vcd : Varlk. Var olmak. Bulunmak. * Cesed, cisim, ten, gvde. Kadro : ing. Bir iin yrtlebilmesi iin icab eden bir cinsten eylerin, bilhassa insanlarn tamam veya btn. Nazariye : (Nazariye. C.) Grler. Dnceler. Doruluu isbat edilmemi ilmi grler. Suistimal : Ktye kullanma. Ahenk : f. Seslerin arasndaki uygunluk. Dzgn tarz ve gidi. Fec : ok ac veren, ackl KNATTA AHENK Kinatta bir ahenk vardr. Bu ahenge dikkat edilirse iinde grnmeyen, sezilemeyen, hissedilemiyen bir mantk ve ur gizlidir. Anlayamadmz boluklar tesadflere balarz. Tesadflerde de hissedilmeyen mantk ve ur gizlidir... Bazan etrafmza baktmzda Skntlarmz manzaralar ve olaylar bir elbise gibi zerlerine giyerler. Sevdiimiz gzel manzaralar, her ey bize sknt verir. Bizim dertlerimiz onlarda akseder deta... Tesadf yoktur. ok ksa bir anda tesadf husule gelir. Biz bundaki uru mantkl ahengin o anda bozulduunu anlayamayz, ismine iyi veya kt, fec isimleriyle tesadf deriz. Bu anlayamadmz urlu ahengin bozulmasna bir anlk dalgnlk veya nee veya grmemezlik ismiyle kendimizi teselliye gideriz. Hlbuki Baln deryada yaad gibi bizde dnya yznde yayoruz. Buradaki urlu ahenk de bizim deryamzdr. ALLAHn hibir peygamber ve melee bildirmedii kendi ilminde gizli bu ahenk kaderdir. ~ 36 ~

Bozulmas ki byle bir bozulma yoktur. Bu urlu ahenk iinde bir hadise bir tesadftr ki kaza odur... te en basit trif erevesi iinde kaza kader... Aln yazs, kader, ksmet byle imi! gibi tbirlerle bu uru tasdik ettiimizin farknda deiliz... Bu ur o kadar gizlidir ki hiss organlarmz bunu idrak edemez. Bu ur ve akl, Klli Akl ALLAHtr... Alnyazs diye bir anlam vardr. Herkes kelimenin dncede dourduu mny anlamadan aln yazs der geer... Bu, ALLAHn emirlerinde, dini inanlarda phesi olanlarn mesuliyet duygusundan, inanlarnn zayf olmas neticesi doan bir anlamdr. nan tam olur, phe tozlarndan ar olursa alnyazs anlamnn ne kadar gln olduu anlalr. . Alnyazm byle idi, kaderim budur! demek ince phelerin mevcudiyetinin dourduu, HAKKn emirlerini, Resln snnetlerini ihmal edenlerin kuruntusuna verilen isimdir. Kader ve kazann hakikatini anlayamayanlarn szlnde mevcut bir duygu ifadesi ve anlamdr. ALLAHn kader ve kaza kanununu bu basit dnce hududu iine alarak hkm vermek doru, deildir. Alnyazs, kaderin bu kelimelerinden ok uzak mnlardadr. Asln idraki iin insan dimanda hcre yoktur.. Ancak sezi vardr. Sezmek bir hakikatin mevcudiyetinin kfi kavram vermesede en byk delilidir. Kinatta intizam, isteme ve ahenk idrk hududumuza girmeyen meknszlk ve zamanszln idrki iindir. Her an zamanszlktan ve meknszlktan mekna ve zamana geli vardr. Yine her an zaman ve mekndan zamanszla ve meknszla ak vardr. L Meknn idrki, mekn, zaman, vakit, mddet kelimelerinin ifade ettii mefhumlarla sezilir. Mekn olmad m zaman mevzuubahis deildir. Zaman yok farzedilirse vakit kendiliinden kaybolur. Vakit olmad m mddet konuulmaz. Zaman devaml bir nehir gibi akar gider. Bu nehrin kayna yoktur. Bilinmez, dkld mansab, deryada, mehullerin mehuldr. ~ 37 ~

Mekn, zaman akna girdii anda vakit sz ortaya kar. O zaman mddet mefhumu mekna mn verir. Grnmez mekanszlk ve grnr mekn arasnda insan istifade etsin. Hakiki tansn diye mddet murad edilmitir. Her an yok olup var olma. vardr. Bu hl devaml ilhi esmlarn tecellleri icabdr. Bir elektrik lambas saniyede 60 defa yanar sner. Bu imknszl ve zamanszl idrak hassamz olmadndan biz lambay devaml yanyor gtrz. Herey HAKK tesbih ediyor! demek bu devaml tecell ihtizazlardr. Mekn, Zaman, Mddetler ksaldka idrk hassalarmzdan uzaklar. Nihayet bir hududa kadar gelir ki, artk onu ne grr ne iitir ne de idrk edebiliriz... Bu hududdan sonra L Mekn balar. Bu hudud da mekanszdr. Balamak kelimesi burada yalnz L Meknn mevcudiyeti var demektir. Akl hududunun tesi, Sidresi... Aslnda ne zaman, ne mekn, ne mddet vardr. Yokluk bile yoktur. Hak Teal vardr. Burada Yaratt demek bunlarn hepsi vardr demektir. ALLAH bu hududsuz kinatta hereyi Zevceteyn= ift yaratt. Msbet-menfi. Dii-erkek... Grnr-grnmez. Scak-souk. Hayr ve er. Hayat-lm. Cennet,cehennem... Kudretini bu ztlarn birlemesinde izhar etti. Dii-erkek birlemesinin altnda HAYY kudreti gizli... lahir... Elektronlardan, dnyalar kadar byk varlklara kadar... Bunlara bir ileme, bir ahenk verdi... Tabiat kanunlar, fizik, kimyev, ekim, binlerce ahenkli deimeyen olaylar... Ve bu intizam kuruluunu kendisine perde yapt... ~ 38 ~

nsanlar, limler bu kanunlar bulduka HAKK bulduklarn zannediyorlar. Ve tabiat emberi lafndan bir trl kurtulamyorlar. Hlbuki tabiat bu ileme; bu deimeyen, akl yoran ahenkli intizmdr, Perdeler aldka yine perdeler ortaya kyor. 70.000 perde. Bu sonsuzlua kadar srer. Akl almaz. Hatta bunu, bu tezatlar muhal grr manev merkezi sarsar inkara gider. Msbet ilmin bulularn grr. Bunu hasl olduunu anlyamaz. Maddenin tesini birdenbire inkr edemez. Bunu sapk felsef, metafizik dnceleriyle izaha kalkar. Akln nereye kadar hududu olduunu anlyamaz. Bu abalama neticesi yine aaya der. Tabiat der, doa der, iin iinden syrlr ve ben limim diye feryat eder... Yaratklarn bizzt kendini yarattn inanmaa balar ki bu akln aczinin tezahrdr. Kant, Laplas, Aranius, Monat nazariyelerini kurar. Muhakkak bir balang kabul etmek mecburiyetindedir. nk akln hududunun dn da akla sokmaa gayret ettiinin farknda deildir. Bu da olmaz. Bir milyar sene evvel. On milyar sene evvel balamtr. Ne balam onu da bilmez. O ne zaman balam sualine rakamlar oaltr. 100 milyar yl evvel der. Matematiin beli ve kati ifadelerini utandrdnn farknda olmyarak fasit bir daire etrafnda dner durur. Ne aradn bilmez. nk inanma gcn beslememi, dumura uratmtr... Btn bu nazariyelerin hlsas udur: Bir dev atomun infilk sonunda kinat tekevvn etmitir. Yksek hararet yznden elektronlarn kaybetmi hidrojen atomu ekirdekleri birleerek helyum atomuna dnrler burada ortaya ok byk bir enerji aa kar ve btn yldzlar teekkl eder. nsann idrki snrldr. ~ 39 ~

ALLAH be duygusuyla veya tasavvurlaryla yakalamaa kalkt zaman Ak veya gizli putperest durumuna der insan... Bundan bebin sene evvel FSAGOR, DELFES Mabedinin kapsna altn yazlarla unu yazmtr: Adet, kinatn Tekml, hayatn Birlik, ALLAHn kanunudur. Bu hakikat, peygamberlerin bildirdii, ALLAHn idrakinin akla muhal olduunu ifade eder. Bu iin madd bilgilerle izah edilemiyecek olduunun ifadesidir. slmda bunun hlsa kompirmesi udur: . Kfr: Kfr demek hakykati rtmek ve perdelemek demektir. En kolay: Hereyi ALLAH yaratt! demek... Semav kitaplarn bildirdii emirlere ek ve phesiz inanarak boyun eip bir balang kabul etmek insann erefini tam makamna oturtur, insan AHSEN- TAKViM yaratlmtr. Cenab- ALLAH insanda zhir olduu kadar hibir eyde zhir olmamtr. iddetle zhir olduundan bu zuhur HAKKn perdesidir. Musaya : LEN TERAN : Beni gremezsin. diyor. LEN ERA : Ben grnmem demiyor. O hlde dn, ALLAH her yerde zhirdir. HAKK dada tecell etti. Da birden eridi. Bu ne demek. ALLAHa mekn veriyoruz. Hayr yle deil ALLAH Ben kulumla grrm ALLAH Musann gzyle daa bakt. Da eridi. Musa bu bakn iddetine tahamml edemedi, bayld. Bir Hadis-i Kudsde: Eer insan benim indimde olan mertebesini bilseydi, her ald nefesle : Bugn mlk yalnz benimdir! szn sylerdi...

~ 40 ~

Gzel szler vardr : ehvet krallar kle yapar. Sabr kleyi kral yapar. Kibir, kk insanlarn kendi kklklerini gizlemek iin gizlendikleri bir perdedir. Bir insan ryada nara atar binlerce sz syler. Yannda oturanlar onlar duymaz... Hakikat da, o grltlerden haberi olmayan, uyank yok mu? Asl uykuda olan odur. Deryaya hzl akmak isteyen sularda balklar durmaz. Hakiki sabrda olann hline ne insan, ne cin, cmle yaratklar akl erdiremezler. Da gibi ayan eteine ekersen ban gklerden daha yksek olur. Ayan uzatarak oturma edebini senin gremediin HAKK grsn. Bakas deil... Bir arpa byklgndeki misk bir yn amurdan hayrldr. Ammaa Ammas var, sen dn... Bilirmisin suya atlan insan batmaz... nk vcudun kaplad su insandan ardr. Batmak vehim ve phesini vcuda eklersen kapladn sudan ar gelir insan o zaman batar. Yzmek renmek bir saniyelik teslimiyyettir bilir misin?.. Hersey sudan halkolmutur. Su kendinden halk olan eyi yzde tutar, batrmaz... Fakat O da yani Su da, emr-i HAKKla bu ii bir sarfa balamtr. Lt Denizi ok tuzludur. Canl mahluk yoktur: nsan kendini Lt Denizine atsa batmaz. Niin tuzludur evet biliyoruz onu. O denizde Lt Kavmi HAKKa inanmadklar iin dibine ktler. Lt denizi de onlar gibi bakalar olmasn diye dibine kimseyi koymuyor da ondan... Yukarda bir nebze bahsettiimiz yetten sz ettik: ALLAH her eyi ift yaratt bunun zerine dnrsnz diye... nsan biraz geriye tarihin derinliklerine dnp bakarsa: Ta devrinden, maaralardan baka bir ey gremez... Bu gn ne bakarsa... ~ 41 ~

imento, dinamit, yekdierine saldrma. Cehennem... Fezalara kt. Amma, iinin fezasn tamamiyle kaybetti. Darald, bunald, kendi kendiyle bile dnp konuacak hli de kalmad... Aya gitti fakat mehtab kaybetti. Mehtaba manev bir duygu yok artk bakamyor. ocuklar bile artk Ay Dede diyemiyorlar. Beeriyet imdi Vens yolunda. Maddeye hakim olduka kendini mahkum hle getirdi. Ta Devrinde kendini korumak iin ldrr, kan dkerdi... Sanayi devrinde ise sanayi erefine kan dkyor. Buna da medeniyet diyor... Evvelleri gl bahesine gl koklamak iin girerlerdi. Gl koklamaktan vazgeti... Evvel glden reel yapt, sonra likrn... ielerde esanslarn ortaya kard bylelikle Gl de mahvetti... Elektrii buldu. Onu ilk bulduu gnk sevincini de kaybetti... nk elektrik iinde byyen geceyi aydnlatamad, karanl yenemedi, bulacam derken nrunu kaybetti. imdi ok aydnlk bir karanlk iinde kald ki bunun resi yok. Kendi bulduu makine, kendini vahiletiriyor. Eski chiliyyet devrinde Araplar rzk korkusundan kz evltlarn canl canl gmerlerdi... imdi rzk korkusundan kz ve erkek demeden nfus planlamas peinde. ALLAHn kanun ve emrini inkrda olduklarnn farkndamdrlar?.. Hereyin iki taraf vardr: Msbet, Menfi. Her iftin de iki taraf vardr. Bir taraf meknda yer kaplar, ne kadar kk olursa olsun. Dier taraf bize grlmez. Duyu azalariyle sezilmez. Akl bunu bulank sezer veya dnr, inanr veyahut inkr eder. kinci taraf birinciye intikl etmezse, madde taraf yani meknda yer kaplayan ~ 42 ~

ksm tl kalr. O zaman grnmeyen taraf da i gremez olur nsann grnmeyen taraf ayrlrsa, Cesedin hibir yeri i gremez. El oynamaz. Gz grmez. Kulak iitmez olur. urada baz misaller verelim: Dinde haram denilen bir bahis vardr. Baz haramlar vardr. Nice meseleler birok hadiseler vardr ki her gn her an cereyan eder. Bunlar dmler iine gizlenmitir. Bunlar herkes gremez. Henz Tefekkr dnme hassalar yani olan grme, anlama kuvvetlerini tekaml ettirememilerdir. Akl gzn kapasa da, vicdan gz daima aktr. Milyonlarca lenlerle, milyonlarca doanlar ibretle seyredebilen HAR daima grr. HABL-KABLden beri bu devam ediyor. Kintta herey nikhldr. Msbet ve menfi ismi verilen iki nevi elektrik kendi zevciyle temasa geince sessiz, sedsz bir imtizala derhal hararet veya ziy isminde bir semere meyva dourur. Ayn cinsten olursa iddetle birbirini red ederler. Sevicilik, olanclk bu fizik ekilde grnen kanunun deimeyen oluuna muhaliftir. Ondan nizm ddr ki tarafn rzasyle yaplan faiz ile para almak niin haram oluyor? diye bir sz syler. Bu tatl bir mlahazadr. Kuran, faizi basn onuncu senesinde yasaklamtr. Niin onuncu senesinde? Bunda da ince bir nokta vardr. En byk mertebe, ahenk, kintta kanun: MUHABBET MERTEBEsidir. MUHABBET, hereyin zdr. Hereyin mevcudiyeti ALLAHn MUHABBETi ile kaimdir. ~ 43 ~

Atom bile muhabbet ile birleir. Muhabbet, vcudun asldr. Organ naklinde vcud kabul etmedi diyoruz. Muhabbet yani uyuma tam deildir demek. Kan naklinde bile grup tutmasn aryoruz,bu da iki kann muhabbeti demektir... Faiz ise cemiyyette muhabbeti kaldrr. Fakiri zengine dman eder. Faiz messeseleri daima herkesin muhta olmasn bekler. Muhtac- ileyh yani muhta olunacak yalnz ALLAHtir. Faiz muhtacn ihtiyacn iddetlendirir. ALLAH kendisiyle itirak edeni sevmez. Haktan ayrlan insanlar banka soyuyorlar, hem de kendilerini lme koyaraktan... Resl Ekrem : Bir gn gelecek faiz duman gibi herkesin zerine koku hlinde sinecek, almayann bile! bir hadiste buyurmutur. Ve bunlarn kyamet almeti olduunu bildirir. Kyamet almetlerini saymaya bugn hacet yok... u oldu u olacak! diye laf etmee de lzum yok. Bugn btn insanlarn kendileri teker teker, birer birer kyamet almetidir. Dnyann sonu geldi diyorlar. Yanl, dnya yine eski dnya... Dnyada ki insanlarn sonu geldi. Tarihlere gz atmak yeter. Milletler muayyen asrlar payidar olurlar. Batarlar, baka milletler yerine gelirler... ALLAH neyi yasak etmi ise, beer onu dinlememi ve perian olmutur. te dnyann hli... slmda Zekt messeseleri bu hlin olmamas iin kurulmutur. Boluklar da Vakflar doldururdu. ALLAHtan ayrlmayan insann fotorafn kudret makinas ekmitir. Btn bu hl ve douraca neticeleri RESL EKREMin ince bir hadisi ok gzel aklamaktadr: Hasis ne kadar zahid olursa olsun Cennete giremez. Bir cmert ne kadar fask olursa olsun cehenneme giremez. Eskiden Anadoluda ehirlerden kylere kadar heryerde hatta mahallelerde kk bir trbe vard. Bu trbe kimin olursa olsun. ~ 44 ~

Her hlde bir insan yatyor orda... Mahallenin skinleri onlar namna evlerinin nn temiz tutarlard. Komularyla iyi geinirler, fukaraya onlar namna yardm ederlerdi. Belirli zamanlar da onlardan teselli alrlard. Bunlara Vel derlerdi... Bunlarn birbirine benzemez huylar vard. Kimisi hlim, kimisi cell sahibi, kimisi yufka yrekli. Fakat mterek vasflar HAKK dostu idiler... Kerametlerinden, menkbelerinden, efsanelerinden onlar syrn karn!.. Hepisi kendi nefisleri iin yaamamlardr. Etrafndakilere yol gstermilerdir. Bugn bunlardan eser kalmamtr... Anadolu halknn sabrn onlar yourmulardr. Nr iinde yatsnlar hepsi!.. Resl Ekrem bir hadisinde: SEYHAN, CEYHAN, FIRAT VE NL nehirleri Cennet rmaklardr buyurmutur. FIRAT mn itibariyle Tatl Su demektir. NL mn itibariyle ivit renginde mavi demektir. imdi burada Mavi ile Tatl Su bu mhim bir szdr. Mns SEYHAN ve CEYHAN kelimelerinde gizlidir Onu da siz bulun... Niin dnyadaki dier nehirlerden bahis yoktur. Hepsi halbuki bunun iindedir. Fazla syleyemeyiz Zira tatl sularda yzmek, tuzlu suda yzmekten ok gtr. Boulmak daha kolaydr. Lt Denizi ok tuzludur, iinde ise canl yaar ne de batar... Lt Denizinden bu kitabn birinci cildinde uzun bahis vardr. Lt Denizi sessiz, szsz birey haykrmak tadr. Frat ve Nil de tatl bir fslt sylemektedir. Daha syleyemiyoruz. Doru olmaz Madd varlk bir elementtir. Madd olmayan varlk bir element deildir. nsan beden ise, ruh nedir? Ruh ise, beden nedir? ~ 45 ~

Sonsuzu ie kartrmadan bunu trif mmkn deildir. Sonsuza girmeden ideal, doyurucu bir trif yaplamaz. Biyoloji, canl varl canszdan ayrrken birok faktrler ortaya koyar. Bunlar insan tatminden uzakta. Bir cevap bulma abasndan baka birey deildir. Biyoloji kitaplar canllk trifine ruhu, sonsuzu, akln tesini sokmadklar iin hibir zaman ideal bir trife varamamlardr. Bir biyoloji kitab aarsak, insan, canl varl, cansz varlktan ayran balca vasflar sayar durur. Bunlarn hepisinin altnda yine tatminden ok uzak bir cevap bulma abalamas gizlidir. Ruhla irtibat kuran herey canldr deriz. Medeniyet de ruhla irtibat kuran insan icaddr. phe edilecek, eyden phe etmemek, phe edilmeyecek eyden phe etmek ahmaklktr.... Teselli : Avunma. Kederli ve gaml olan bir kimseyi sz ve nasihatle ferahlandrma. Halbuki : (Hl bu ki) Hakikat ve dorusu udur ki, yle iken. Kader : Cenb- Hakk'n kinatta olmu ve olacak her eyin evsafn ve havassn ve sir geleceini ve gemiini ezelden bilip, levh-i mahfuzunda takdiri ve yazmas. Takdir-i lh. * Ezel ksmet. * Tali'. Baht. ans.(Kader ve cz-i ihtiyar, slmiyetin ve imann nihayet hududunu gsteren, hal ve vicdan bir imann cz'lerindendir. Yoksa ilm ve nazar deillerdir. Yni, m'min her eyi, hatt fiilini, nefsini Cenab- Hakk'a vere vere, t nihayette teklif ve mes'uliyetten kurtulmamak iin "cz-i ihtiyar" nne kyor. Ona: "Mes'ul ve mkellefsin" der. Sonra ondan sudur eden iyilikler ve kemlt ile marur olmamak iin "kader" karsna geliyor. Der: "Haddini bil, yapan sen deilsin." S.) Trif Tarif : (rfan. dan) Bir eyi belli noktalar ve iaretlerle inceden inceye anlatp bildirmek, tantmak. Kavl-i rih. * Bir maddeyi btnyle bir ibare halinde anlatmak. * Gr: Bir ismi marife etmek. * Arafat'ta vakfe yapmak. Klli-Kll : Klle mensub. Cz'iyat ve ferdlerden meydana gelmi olan. Umumi, btn. * ok, ziyde, fazla. * Man: nsan dediimiz zaman kll' ve kllyi ifade etmi oluyoruz. nsann eli, aya, kolu, gz dersek cz' ve cz'yi ifade etmi oluruz. Dnya denilirse kll; dnyann karalar, kt'alar veyahut denizleri dediimiz zaman kll'n eczasn ifade etmi oluyoruz. Kll, cz'lerden meydana geliyor. Mesuliyet : Mes'ul olma hli. Yapt i ve hareketten hesap vermee mecbur olu. ~ 46 ~

Ar : Pk, pislikten uzak. * Hr. hmal . Gereken ilgiyi gstermeme,savsaklama,nem vermeme. Dima : Beyin. Kafann ii. (Bak: Kalb) Mecburiyet : Zora tutulma. Mecburluk. ntizam : Tertib, dzen, dzgnlak ve nizam zere olmak cab : Lzm. Gerekli. Lzum. Sebeb olmak. * Ist: Akitlerde ilk sylenen sz. Bir mal sahibinin mteriye kar, "Bu malm sana u kadar paraya sattm" demesidir. Mterinin de kabul etmesine dair olan szne "kabul" denir. er'i stlahta buna "icb ve kabul" denir. htizaz :Titreim, titreme. Hassa : (C.: Havass) nsann kendisine tahsis ettii ey. Bir eyde bulunup bakasnda bulunmayan ey. Bir eye mahsus kuvvet. Te'sir. Menfaat. * Adet ve almet. Ekbir, kavmin ileri geleni. Sidre : Aaca tebih edilen, yedinci kat gkte bir makam ismi. Tezad : ki eyin birbirine zt olmas. Aksilik. Terslik. * Edb: Mnaca birbirine zt olan kelimeleri bir arada toplamak. Muhal : mknsz, vukuu mmkn olmayan. Btl, bo sz. * Hurfe olan nazariye. Acz : Beceriksizlik. ktidarszlk. Kuvvetsizlik. Gszlk. Yapamamak. * Zarardan korunmak gcnn olmamas. * Bir eyin geri taraf. Sual : steme. stek. * Soru. Sorulan ey. * Dilencilik. Dumur : Bir uzvun maddi veya mnevi kabiliyetinin krelmesi. Gdaszlktan dolay bir uzvun kuruyup kalmas. Helk. Krelmek. * Bir yere izinsiz gitmek. Hlasa : Bir eyin, bir bahsin z. Ksaca esas. nfilak : Alma. Yarlma. Patlama. nikak etme. Tekevvn : (C.: Tekevvnt) Vcuda gelmek. Meydana geli. * ekillenmek. * Var olmak. Hararet : Scaklk. Tasavvur : Bir eyi zihinde ekillendirmek. Tasarlamak. * Dnce, tasar. Arzu. (Bak: Dima) ~ 47 ~

Put : Allah'tan baka taplan herey. * Heykel. Sanem. Kendisinden medet beklenen veya lyk olmad hrmet kendine yaplan maddi mnevi resim, heykel ve her eit cisim. Hakikat : (C.: Hakaik) Bir eyin asl ve ess. Mahiyeti. Gerek. Doru. Sahih. Knh. Sbit ve vki. * Kadirbilirlik. Sadkat, doruluk. Kinat ve tabiat ve uluhiyet hakknda btn tebih ve mecazlardan ri ve zhir olan gerek. * "Mecz" karl, esas olarak kullanlan kelime. * Edb: Bir kelime neyi anlatmak iin konulmu ise, bu kelimenin o mnada kullanlmas; gz kelimesinin, ayn o bilinen uzuv mnasnda kullanlmas gibi. (Bak: Mahiyet, Mecaz) fade : Anlatmak. Sylemek. * Fayda vermek, fayda tutmak. Ahsen-i Takvim : En gzel kvama koyma. * Cenab- Hakkn her eyi kendisine lyk en gzel kvam, sfat ve srette yaratmas. nsann en yksek ve cmi isti'dd ve kabiliyetlerde ve en gzel srette yaratld. Zhir : (Zuhur. dan) Grnen, ikr olan. Ak, belli, meydanda olan. * Grne gre. * phesiz. * Sret. D yz. Grn. * Anlalan. * Meer. Galiba. Zannederim. Elbette. Tekml : Keml bulma. Olgunlama. ehvet : Hev-y nefsin meyli ve arzusu. * Bir eyi fazla istemek. * Cins istek. Mahbube iin olan istek, itiha. (Yemek, imek, uyumak da ehvetin ubelerindendir.)Kudsi Hadis'te Cenab- Hak buyuruyor: "Ey benim iin ehvetini brakp genliini bana veren gen! Sen meleklerin bir ksm gibisin." Sabr-Sabr : Acya ve zorlua katlanmak. * Bir musibet ve belya urayann tel ve feryad etmeyip sonunu bekleyip tahamml ile katlanmas. * Muharebede ecaat gsterme. * Bir kimseyi bir eyden alkoymak. * rendii bir eyi bakasnn da renmesi iin tkat getirmek. Kibir-Kibr : (Kibr) Kendisini byk gsteri. Byklk. Kendisini, bakalarndan stn olmad hlde stn grme ve tutma hastal. * eref ve an. * Bir eyin muazzam. Byk. Misk : Bir cins gzel koku ismi. (Asya'nn byk dalarnda yaayan bir cins erkek ceylann karnderisi altndaki bir bezden karlr.) Teslimiyet : Kendini Allah'a veya baka birinin iradesine terketmek, boyun emek. Sarf : (C.: Sruf) Harcama, masraf, gider. * Fazl. * Hile. * Men etme. Bir kimseyi yolundan ve iinden ayrp baka tarafa yneltme. * Farz. * Gr: Bir lisan meydana getiren kelimelerin deimesinden, birbirinden tremesinden bahseden ilim ubesi. Kelime bilgisi. ~ 48 ~

Kelime ekli bilgisi. Morfoloji. Tasrif eitlerini, isim ve fiil nevilerini reten ilim. * Para bozma. Lt (as) : Hz. brahim'in kardei Harran olu Lt (A.S.) onunla beraber Bbil diyarnda am yakasna gemiti. Sodom nahiyesine peygamber oldu. Bu nhiyenin ahalisi ehl-i kfr ve fcur idi. Yolsuz giderlerdi ve hibir kavmin yapmad fuhiyat yapalard. Hz. Lt, onlar doru yola dvet etti, dinlemediler ve ok nasihat etti, kabul etmediler. Cenab- Hak da onlarn bana ta yadrd ve zelzele ile kylerinin altn stne getirdi. Cmlesi helk oldu. Yalnz Lt (A.S.) ehl-i beytiyle geceleyin ilerinden kp kurtuldu. (Ksas- Enbiya'dan). Nebze : Az miktar, cz'i, bir eyin art. Feza : Yldzlar arasndaki geni boluk. Gkyz. * Yer geni olmak. * Ak sahra. * Saha. * Yerde akan su. Mehtab : f. Mhtb. Ay . Beeriyet : nsann tab' ve hilkati ve ftr halleri. nsanlk. Medeniyet : Adaletseverlik, insanca iyi ve ferah yaay. ehirlilik. Yaayta, itima mnsebetlerde, ilim, fenn ve san'atta tekml etmi cemiyetlerin hli. * slmiyetin emirlerine gre, usul diresinde yaay. Esans : eitli yollarla bitkilerden elde edilen veya suni olarak yaplan, kokulu ve uucu sv. Nr : Aydnlk. Parlt. Parlaklk. Her eit zulmetin zdd. Ik. * Kur'n- Kerim. man. slmiyet. Peygamber. * Zulmeti def eden, ule, k. Rzk-Rzk : Yiyip iecek ey. Maddi mnevi ihtiyaca lzm nimet. Allah'n herkese ltuf ve ksmet ettii ve bekaya sebeb olan nimet. nkr : Bilmeme, tanmama. Yaptn ve sylediini gizleme. * Yapmadm deme ve ayak direme. * Reddetme. (Bak: Nefy). Msbet : sbt olunan. Delilli. Ak ve sabit olan. * Menfinin zdd. Pozitif, olumlu. * Yazlp kaydedilmi. Tesbit edilmi olan. Menf : Msbetin zdd. Msbet olmayan. * Nefyedilmi, srgn edilmi. Srgn. * Bir eyin olmayacak cihetini dnen. * Hakikatn aksini iddia eden. * Gr: Banda nefiy edat bulunan kelime veya cmle. * Nks. Negatif, olumsuz. Aza : (Uzv. C.) Bedenin her bir uzvu. * Bir cemiyete mensup kimse. ~ 49 ~

Cesed : Ten, gvde, vcut, beden. Ruhsuz vcud. Vicdan : nsann iindeki iyiyi ktden ayrabilen ve iyilik etmekten lezzet duyan ve ktlkten elem alan manev his. * Kendinden geme, dalma. * Bir eyi bir halde grme, bulma. * Duyma, duygu. * nan. * uur. * Btn ile Hakk tanmak. * Din. Har : (Hair) Toplanmak, bir yere birikmek. * Toplama, cem'etmek. * Kyametten sonra btn insanlarn bir yere toplanmalar. Allahn, lleri diriltip mahere karmas. Kyamet. * Bir tohumun iinden byk aalar kt gibi, her bir insann acb-z zeneb denilen bir nevi ekirdeinden diriltilerek btn insanlarn Hair Meydannda toplanmalar. (Bak: Acbz Zeneb) (Bak: Hudus) Hudus : Yeniden meydana gelme. Sonradan peyda olma. Yok iken vcuda gelme. Nikh : Evlenme. eriata uygun ekilde evlenme. * Resmi evlenme mumelesi. (Bak: Mchede). Nev : eit, snf, cins. * Taleb etmek. Meyletmek, eilmek. ki yana sallanmak. mtizac : Muvafk ve mutabk olmak. Mezcolmak, uyumak. yi geinmek. Karmak. Faiz : dn verilen para iin alnan ve er'an haram olan kr. Faizin i hayatndaki mnas, "sen al, ben yiyeyim"dir. Kk tasarruf sahiplerinin paralar bankalarda toplanp, byk yeknlere ular. Banka bu paray aldndan daha byk faizle i sahiplerine kredi olarak verir. stihsl edilen (retilen) mallarn fiatna masraf olarak bu faiz eklenir. Bylece mallarn fiat faiz yznden %50 civarnda veya daha fazla artar. Bu mal satn alanlar, dedikleri fiatla birlikte vaktiyle yatrmcnn dedii faizi kendileri demi olurlar. Bylece tasarruf sahipleri bankadan aldklar faizden ok daha fazlasn bu mal satn almakla geri demi olurlar. Ayrca fiatlarn ykselmesiyle dar gelirlilerin haklarna tecavz etmi olurlar. almadan para alp vermekle zenginleen bir zmrenin tremesine de sebep olurlar. slm, faizi haram klmakla bu hakszlklar nler. (Bak: Riba) * Taan, dolan. Mlahaza : Mtlaa. Dikkatle bakmak. yice dnp bir iin hakikatn tetkik etmek. Tefekkr, dnce. Bas : Gnderme, gnderilme. * Cenab- Hakk'n peygamber gndermesi. * Dirili. Yeniden diriltme. hy. * Uykudan uyandrma. Kaim : Ayakta duran. Mevcut. Baki. * Vaktini ibadetle geiren. Muhabbet : Sevgi, sevme. * Sohbet. Ruhun, kendisinden lezzet duyduu eye meyletmesi. (Zdd: Buzetme ve adavettir.) ~ 50 ~

Cemiyet : (Cemiyet) Topluluk, birlik. Hey'et. * Bir yere cem' olma. * Mnevi birlik tekil eden cemaat. * Huk: Kazan paylamaktan baka bir maksadla, ikiden ziyde ahsn ilim ve mlumtlarn ve faaliyetlerini devaml bir ekilde birletirmek sretiyle bir esas nizamnameye msteniden ve hkm ahsiyyeti hiz olarak kurduklar teekkl. (T.H.L.) * Tas: Zihnin yalnz Cenab- Hak ile meguliyet hali. * Edb: Tenasb veya tezad dolaysyla birbirine uyan kelimeleri veya zd olan kelimeleri beraber ayn ifade iinde bulundurmak. (Edebiyat Lgat'ndan bir misal:Bir tir-i kudsyi uurdun yuvasndan.Bir lne-i sevday tebah eyledin ey mevt.Bir tde traba evirip cism-i latifin.Bir haclegehi hki siyah eyledin ey mevt."Tair, uurdun, lne, tde, trab, hk" lfzlar arasnda tenasb vardr."Bir tde trab" ile "Cism-i latif" "haclegeh" ile "hk-i siyah" arasnda tezad vardr. Buna, szn cem'iyyetli olmas denilir. tirak : Ortak olmak. Ortaklk etmek. Bir ide yer almak. Hissedr olmak. * Bir lfzda ok mnalar mterek olmas. Mesel: "Ayn" kelimesi. Hem gz, hem de kaynak mnasna gelir. Almet : z, nin, iret. Muayyen : Grlm olan, kat'i olarak belli olan, belli, ll, tayin ve tesbit olunmu, karalatrlm. Payidr-Payedr : f. Rtbeli, pyeli, itibarl. Perian : f. Dank, kark. * Bozuk, tertibsiz, dzensiz. * Kederli, hznl, kaygl. Zekt : Nisab miktar mala, paraya sahib olan Mslmann krkta birini fakirlere sadaka vermesi ve bu verilen sadaka. Ziydeleme, artma. * Temizlik. Taharet. (Bak: Sadaka, Nisab). Messese : (C.: Messest) (Esas. dan) Bina, kurulu. * Kurum. Vakf Vakf : Bir kimseyi veya bir eyi alkoymak, durdurmak. Kmldatmamak. * Hareketten fari olmak, imsak etmek. Hapsetmek. Asl satlmamak, baka eye tebdil olunmamak art ile bir mlk Allah yoluna vermek. Menfaat hayr nevilerinden birisine it olmak zere bir mlk ilelebed vermek. * Tecvidde: Durmak ve durdurmak mnalarna gelerek, nefesle beraber sesin kesilmesine denir. Yni: Kur'an- Kerimi tilvet ederken herhangi bir kelime zerinde bir mddet sesi kesip, nefes alarak dinlenme halidir. Hasis : abuk. ok aceleci. * Ayartlan, tergib ve tevik edilen. Hasis : Cimri, pinti, ksmk.

~ 51 ~

Zahid : (Zhd. den) Tas: Bor olan ibadetlerden, asl vazifelerden baka dnya ss ve makamlarndan feragat eden kimse. Sofi. Mttaki. Zhd ve perhizkrlkla muttasf. Cmert : Eli ak, ikramc, kerem sahibi. Fsk : (Fsk. dan) Gnahkr. Hak yolundan hri olan. Allah'n emirlerine kar zt hareket eden. Byk gnah ileyen veya kk gnahta srar eden kimse. Sakin : Hareketsiz, kendi hlinde. Bir yerde oturan. Kararl. * Gr: Harekesi olmayp cezimli (sakin okunan) harf. Fukara : (Fakir. C.) Yoksullar, fakirler. Halm : Yumuak huylu. Ho muamele yapan. (Bak: Elhalm) Yufka : nce ve abuk krlr, dayanksz. Mterek : Birlikte, ortak kullanlan. * Elbirliiyle yaplan, birlik. Keramet : Allah (C.C.) indinde makbul bir veli abdin (yni, di beeriyyetten bir derece tecerrd edebilen zatlarn) ltf-u lh ile gsterdii byk mrifet. Velyet mertebelerinde ykselen bir abdin hilaf- det hli. * Ba, kerem. * kram, arlama. Menkibe : (Menkbe. C.) Menkbeler. Hayat hikyeleri. Efsane : Masal. Uydurulmu yalan hikye. rtibat : Balanmak, raptedilmek. Muhabbet, dostluk ve alkadarlk. * Dmana kar cenk iin hudutta at sahibi olmak. cad : Vcuda getirmek. Yeniden bir ey meydana getirmek. Yoktan var etmek. (Bak: bda') SU!.. SU!.. SU!.. SU!.. diye yanan dudaklaryle haykryordu... Nr yzl smail topraa vurarak ayaklarn... Kzgn kumlar. Scak hava. Susuz kupkuru yer... Kavruluyordu hertaraf le gneinin atlnda... HAKK emretmiti brahm Peygambere : gitsin bu mukaddes yere doru... Yryordu. HAKKn Peygamberi sevgililer sevgilisinin ceddi ve Hacer, omuzunda nrtopu olu smail ile... ~ 52 ~

atlamt dudaklar susuzluktan bu mbrek sekin kulu HAKKn... Biri HAKKn Peygamberi, dieri Ana, tekisi ocuk smail... ikyetleri yoktu. Olamazd HAKK ile birlikte olann... Yalnz masum smail : Su!.. Su!.. diye haykryordu sessiz, szsz... Geldiler emrolunan mukaddes yere... brahm Peygamber su aramakta... Hacer yavrusu iin su peinde... Yalnz kalmt smail kzgn toprak stnde, minicik ayaklarn vuruyordu, durmadan: Su! Su! diye insann yaratld topraa... HAKK n emriyle toprakla su karmt insan olunun mayasnda... smailin ayaklar topraktan istiyordu: Senden yaratt beni Hak, gir aramza senin szn geer! diye... Toprak HAKKa dnd : Y ilhi suyun grnmesi iin beni yarattn... Benim ile suyu kattrdn, insan halk ettin... Bu grnme hakk iin izin ver! Yarlaym, fkrsn suyum yanan dudaklar iin!.. Bu sessiz, szsz, gkler kadar temiz, lekesiz yaln niyaz HAKKn gayretine dokundu... kt emir... Fkrd birden Zem Zem-i Mbrek alarak menban Cennetten... brahm Peygamber, Hacer dndler. Elleri bo, dudaklar kurumu su aramak tan smail iin... smaili buldular cokun, yerden fkran buz gibi su ile oynarken.. brahm Peygamber kaldrd ellerini HAKKa kr iin. Hacer alyordu HAKKn El Ganiy esmsnn tecell ihtizasndan... Birdenbire bir bulut geldi YESRB cihetinden... zerlerine boand. Bir yamur ALLAHn rahmetiyle birlikte... brahm Peygamberin mbrek gzleri yalarla doldu: Y lhi bu hellab eksik etme kullarndan bugnn hakk iin!.. Hellab: Gneli havada yaan yaz yamuru...

~ 53 ~

brahmin yrek knndan syrlan bu yaln dilek yerine ulat: te Nisan yamurlar bu duann rahmetidir dnya yznde... Gz ya; yamuru, rahmeti ard. Gzya, HAKKn hereyi halkettii suyun, insan ruhunda gizli hlsas... Gzya, kulun HAKKa en yakn ve arada perde olmad anda gelir..,. Bunun hidi seher vakti mbrek bir ot vardr, bunun zerine den ebnem-i Mbrektir ki oradan AR grnr. ALLAH hakk iin Suyun fkrd gn, cuma gn idi. O gn ALLAH-u lem... Tavaf etti brahm suyu ve evresini... Nuh Peygamber zamannda ayn yere dmt Yakut-u Hadra sonra siyahlat, oldu Hacer-l Esved... Ta toplad ina etti harcn zemzem ile yourarak Kbeyi HAKKn emriyle brahm Peygamber... Sonra koydu zemzeme bakan tarafna Kbenin Hacer-l Esvedi... Kurulmutu Kbe Beyt-i Mmur un yeryzndeki HAKKn rahmet adesesi... Bu basit, ulv dekor iinde... TA, TOPRAK, ZEMZEM, HAKKIN EMRi, PEYGAMBER EL LE... Bu szlerde HAKKn enbyk srr, bu perdelere brnerek gizlendi. Milyonlarca insan, dnyann her tarafndan dnerler o tarafa. Binlerce insan mevsiminde oraya ziyret iin giderler. Buras neresidir? Kbe... Nedir Kbe?.. Dnya kurulaldan beri O nokta malm... L Meknn Meknda grnr Kaps... Bunu Meknda bulan dedik ya... HAKKn arzu ve emri, Peygamber eli, Ta, Toprak, Su... Drt duvarla evrili bir nokta... Bu nokta da insann nasl yaratld, niin yaratldnn srr gizli. Btn Peygamberler burann etrafnda bulunan mntkalarda dodular. Ta, toprak bol. Su yok denecek derecede az... Aa yok... ~ 54 ~

Gnein kzgn ualar altnda... Bulunan ey oraya gre halk edilmi gibi... Diken.. Hurma Deve... Kk fakat byk bir misl bu... Hepisi scaa, susuzlua mtehammil yaratlmtr... Kanaatkar hepsi nebat, aac, hayvan... Diken nedir: Suyunu havadan alr... Hurma nedir: Suyunu havadan alr... Deve nedir: Suyunu hrg deposundan alr... Bunlar ileride anlatacaz hemde ALLAH dilinden. Kelmndan... nsann yaradl gizli bu mntkada... Bu ta topluluu bugnk hlde deil o zamanlar... brahm Peygamberin nahr hizasna kadar yksek, hulkma kadar. Yani gsn stne kadar... Cenubda siyah bir ta konmu... Dou cihetinde Mufaf, Hatem var... Arafata bakan yz... brahm Peygamber... Gayri meskn plak, kularn bile uramad yaln ta tepelerle evrili bu hli araziye HAKKn emriyle geldi... Mekke ismini sonradan buraya kim verdi? ALLAH Kelmnda mml- Kura Kylerin anas veya BEKKE diye bildirilmitir. Btn gelmi gemi peygamberler, salt yaparlard. Salt dua demektir. Dua edecekleri zaman ellerini, kollarn birlikte omuzlarndan yukar kaldrrlar, dua ederlerdi. Cihet dnlmeden. Sabah vakti Sabah Yldz tarafna tevecch ederlerdi. Bu salt ekli Miracda Resl- Ekreme namaz eklinde emrolunduu zaman tdili erkn ile kollar kulaklara kadar indi. Secdeye giderken tekrar nahr hizasna eller kaldrlr. Mliklerde hl mevcuttur. Bu yldz taraf nedir? Hatem o tarafa dorudur. Bu yldz sabahlar titremee balar. ~ 55 ~

Bakarsanz grrsnz. Bir an olurki ta gibi hareketsiz kesilir. O zaman Seher Rzgr on dakika eser. Sabah Namaz vaktidir D lemi grmeyen, gzlerini ok kkken kaybeden bir HAKK k kelimelerle ifade edilemeyen ve sessiz de braklamyan hislerini st aacndan yaplan tellerle donatlm saznda bu yldzn ve vaktin hasretini ok gzel ifade etmitir: Ben bu srra eremedim Seher vakti gremedim Yldz gibi akt geti... diyerek, Bu ilhi srra Meltem gibi deyip gemitir... Dier bir HAKK dostu da: Bir avu toprak iin nedir bu kyl kl. Ey kerim- Zl Cell... Hak Kelmnda: Sabah Yldzna kasem ederim. Seher vakti ne mbrek andr. Sabah vakti melaikeler iner. Sabah vakti rzklar dalr. Sabah vakti emen ve aalar secdededirler. Kular, btn mahlukatun ALLAH tesbih ettii zaman iinde bir Vakitdir. Resl- Ekrem bir hadsinde: Sabah vaktini karmayn! Karmaynz demiyor. Karmayn ! buyurmutur Bu laflar arasnda byk mn fark vardr. Karmayn! sznde: Dikkat edin, muhakkak karmayn! bunda; Resl- Ekremin znts gizlidir. Karrsnz! diye... Seher vaktinin Havasn cierlerinize doldurunuz. Sabah karlayn, karlayann rzk bol olur. Bu vakitte dua edin, melaikeler duanza amin! derler. Muhakkak kabul olur

~ 56 ~

Sabah vakti Horoz Melikeleri grrler. Bu haberi veren horoz mbrek bir hayvandr. Horoza svmeyiniz! Eziyet etmeyiniz! Bir horoz bir ky btn felketlerden korur. Bu vakitte ruhunu teslim eden ahid mertebesine kavuur. Bu vakti gaflet ve uyku ile geirmeyiniz!.. Sabaha kar doan ocuk, salih Kullardan olur. Sabah vakti amata, grlt yapmaynz!.. Sessiz ve skut iinde olunuz! Sabah vakti HAKK ok zikrediniz! Sabah vakti yaplan dua ve niyaz geri evrilmez Btn bu szler; Hadstir, yettir, Kuds hadistir Sabahn ind-i lhiyyedeki kymetini syleyebilsem, mrnzde uyumazdnz. Bunlar Resl- Ekremin hadsleridir. Seher vakti bir meltem eser. Bu meltem HAKKtan byk bir rahmetidir. Her beldedeki seyyit temizler. Yoksa insanlarn yapt seyyit dnyay mahvederdi. Kyamete yakn bu meltem, kesilecek bir sis alacak kentleri, dnya yzn... Bir kent de, diyarda seyyit oalrsa, HAKK ne srette olursa olsun inkr, ALLAH yoktur diyenler oalrsa o ehirden bu meltem kesilir sabah vakti... slmdan baka dinler de irk varsa da HAKKa ne sretle olur olsun inan varsa meltem mevcuttur. Sabah vakti o anda... Fakat o da muhakkak HAKKn bir sevgilisi vardr, veya toprakta yatan bir velsi. Balklar ancak bi