studiedag johan van den bossche / ellen danckaert 06-09-'07 competenties in de praktijk. naar...
TRANSCRIPT
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
1
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
2
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
09.30u – 09.45u
09.45u – 10.45u
10.45u – 11.00u
11.00u – 11.20u
11.20u – 12.20u
12.20u – 13.30u
13.30u – 14.00u
14.00u - 15.00u
15.00u – 15.30u
15.30u – 16.30u
16.30u
InleidingVoorstelling project ‘Door-groei naar competenties in practica’KoffiepauzeOnderwijsvernieuwing binnen de Associatie K.U.LeuvenVoorstelling project ‘De ingenieur als problem solver en entrepeneur’BroodjeslunchCompetenties in de bedrijfswereldWorkshop 1KoffiepauzeWorkshop 2Receptie
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
3
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
4
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
Door-groei naar competenties in practica
OOF2005/08
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
5
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
• Onderwerp• Deelnemende instellingen• Kader• Doelstellingen• Werkwijze• Producten• Resultaten• Dank aan• Contact
INH
OU
D
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
6
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
• Onderwerp• Deelnemende instellingen• Kader• Doelstellingen• Werkwijze• Producten• Resultaten• Dank aan• Contact
INH
OU
D
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
7
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
• ontwikkeling van competenties uit de BaMa-profielen
• bij studenten in een bacheloropleiding
• (bio)wetenschappen en technologie
• specifiek in practica
ON
DE
RW
ER
P
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
8
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
• werkvormen en evaluatievormen aanreiken om competenties te ontwikkelen bij studenten
• terrein verkennen en verruimen: wat werkt hier en nu voor docenten en studenten
• ervaringen van docenten en studenten bundelen
ON
DE
RW
ER
P
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
9
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
• Onderwerp• Deelnemende instellingen• Kader• Doelstellingen• Werkwijze• Producten• Resultaten• Dank aan• Contact
INH
OU
D
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
10
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
Hogescholen
• Katholieke Hogeschool Sint-LievenDepartement Industrieel Ingenieur Departement Aalst
• De Nayer InstituutDepartement Industriële Wetenschappen
• Katholieke Hogeschool LimburgDepartement Industriële Wetenschappen
• Katholieke Hogeschool KempenDepartement Industriële Wetenschappen
• Katholieke Hogeschool Brugge-OostendeDepartement Industriële Wetenschappen-Technologie
DE
ELN
EM
E N
DE
IN
ST
ELL
ING
EN
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
11
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
Universiteit
• Katholieke Universiteit LeuvenFaculteit WetenschappenFaculteit IngenieurswetenschappenFaculteit Bio-ingenieurswetenschappenFaculteit Farmaceutische Wetenschappen
DE
ELN
EM
E N
DE
IN
ST
ELL
ING
EN
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
12
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
Team
• Promotor: Johan Van den Bossche
• Stuurgroep: vertegenwoordigers uit de deelnemende instellingen en uit DUO/ICTO
• Projectmedewerker: Ellen Danckaert
DE
ELN
EM
E N
DE
IN
ST
ELL
ING
EN
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
13
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
• Onderwerp• Deelnemende instellingen• Kader• Doelstellingen• Werkwijze• Producten• Resultaten• Dank aan• Contact
INH
OU
D
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
14
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
Evoluties en veranderingen m.b.t.• wetenschap en technologie• bedrijfsleven• beroepspraktijk• samenleving• individu• onderwijs
KA
DE
R
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
15
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
Wetenschap en technologie
• nieuwe concepten, begrippen, methoden, technologieën, enz.
• reikwijdte, ritme en kanalen van informatietoevoer en kennisontwikkeling nemen toe
KA
DE
R
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
16
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
Bedrijfsleven
• internationalisering• wijzigende marktsituaties• sterk uitgebouwde informatica-
en communicatiesystemen
KA
DE
R
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
17
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
Beroepspraktijk
• hoge eisen aan werknemers• direct inzetbaar flexibel
inzetbaar• uitbouw eigen beroepsloopbaan• competentiemanagement:
competenties bedrijf en werknemer
KA
DE
R
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
18
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
Samenleving
• globalisering sociale en culturele leven
• kritische maatschappij
KA
DE
R
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
19
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
Individu
• uitdaging om hiermee om te gaan
• kennis bezitten kennis managen
• levenslang leren
KA
DE
R
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
20
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
Onderwijs
• vraag naar flexibel inzetbare werknemers
• vraag naar zelfverantwoordelijke burgers
Bologna-verklaring Vlaams structuurdecreet
kennis kennis competentiescompetenties
KA
DE
R
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
21
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
BaMa-profielen
• < Associatie K.U.Leuven• profiel van een professionele en
academische bachelor, en master i.t.v. competenties
• toetssteen voor opleidingen associatie
• richtlijn in kader van visitatie en accreditatie
KA
DE
R
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
22
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
Competenties
• competentie= geïntegreerd geheel van kennis, vaardigheden en houdingen
• context = belangrijk om betekenis te krijgen
• ontwikkeling i.p.v. ‘opslag’• omvangrijk werkbaar i.t.v.
gedragsindicatoren
KA
DE
R
Algemene competenties
Denken en redeneren
Informatie verwerven en verwerken
Kritisch reflecteren
Projectmatig en methodisch
handelen
Levenslang leren
Communiceren met specialisten en leken
Leiding geven
Algemene beroepsgerichte
competenties
Planmatig probleemoplossen
Zin voor maatschappelijke verantwoordelijkheid
Teamgericht werken
Beroepsspecifieke competenties
Algemene wetenschappelijke
competenties
Onderzoeken
Standpunt innemen
Wetenschappelijkecompetenties
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
24
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
BaMa-profielen
• vaag• overlappen• indeling
KA
DE
R
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
25
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
• Onderwerp• Deelnemende instellingen• Kader• Doelstellingen• Werkwijze• Producten• Resultaten• Dank aan• Contact
INH
OU
D
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
26
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
1. omschrijven en concretiseren van competenties uit de BaMa-profielen voor docenten en studenten
2. werkvormen en evaluatievormen aanpassen en uittesten
3. sensibilisering en vorming van docenten m.b.t. het competentiedenken
DO
ELS
TE
LLIN
GE
N
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
27
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
• Onderwerp• Deelnemende instellingen• Kader• Doelstellingen• Werkwijze• Producten• Resultaten• Dank aan• Contact
INH
OU
D
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
28
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
• literatuur• inventarisatie van good practices:
bezoeken aan alle deelnemende instellingen
• uitvoeren van pilootprojecten• disseminatie van resultaten:
studiedagen, website, publicatie
WE
RK
WIJ
ZE
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
29
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
Pilootprojecten
• in bestaande practica• doelstellingen (her)bekijken
i.t.v. competenties• aangepaste werkvorm(en)• aangepaste evaluatievorm(en)W
ER
KW
IJZ
E
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
30
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
• Onderwerp• Deelnemende instellingen• Kader• Doelstellingen• Werkwijze• Producten• Resultaten• Dank aan• Contact
INH
OU
D
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
31
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
Publicatie
“Competenties in praktijk gezet. Praktijkboek voor competentieontwikkeling in het hoger onderwijs” (ISBN: 978-90-301-9344-9)
PR
OD
UC
TE
N
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
32
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
Publicatie
• Deel 1: Waarom competenties? Waarom niet!– Maatschappelijke context– Competenties– Principes van CGO– Tips voor startersPR
OD
UC
TE
N
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
33
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
• Deel 2: Competenties…goed… maar welke?– 9 competenties van de bachelor
• belang• omschrijving• deelaspecten• voorbeeld
• communiceren
PR
OD
UC
TE
N
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
34
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
• Deel 3: Competentiegericht onderwijs… en nu de voorbeelden!– 12 praktijkvoorbeelden
–practicum algemene natuurkundeP
RO
DU
CT
EN
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
35
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
Website
• http://ingenieur.kahosl.be/projecten/competenties/
• Associatieleden: inschrijven via in community ‘Competenties in praktijk gezet’ (Toledo)
PR
OD
UC
TE
N
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
36
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
• Onderwerp• Deelnemende instellingen• Kader• Doelstellingen• Werkwijze• Producten• Resultaten• Dank aan• Contact
INH
OU
D
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
37
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
• docenten beïnvloeden onbewust competentieontwikkeling van studenten
• enthousiaste docenten doen geïsoleerd aan CGO
• weerstanden tegenover CGO
RE
SU
LTA
TE
N
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
38
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
• CGO vraagt inderdaad meer werk
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
39
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
CGO: weerstanden
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
40
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
CGO: weerstanden
• kennis verdwijnt kennis én vaardigheden én houdingen
• niveau opleiding daalt integendeel zelfs opletten voor te hoge studiebelasting
• docent is overbodig juist niet: naast ‘expertfunctie’ is coachen heel belangrijk
RE
SU
LTA
TE
N
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
41
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
CGO: doelstellingen
• transparantie ook concreet • meerwaarde voor leerproces
van student en studiebelasting?
RE
SU
LTA
TE
N
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
42
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
CGO: werkvormen
• afstemming op de te bereiken doelstellingen
• (combinatie van) activerende werkvormen
• student is zelfverantwoordelijk: eigen leerpad uitstippelenRE
SU
LTA
TE
N
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
43
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
CGO: werkvormen
• docent als coach docent is niet verantwoordelijk voor het leerproces van de student, wel voor de stimulering ervan begeleidende rol
• authentieke leerstituaties• vakintegratie en
vakoverschrijdend
RE
SU
LTA
TE
N
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
44
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
CGO: assessment
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
45
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
CGO: assessment
• testcultuur assessmentcultuur
• student wordt actief betrokken• nog steeds evalueren om te
selecteren:vergelijking met norm of andere studentenRE
SU
LTA
TE
N
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
46
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
CGO: assessment
• maar meer evalueren om te lerenvergelijking van student met zichzelf op verschillende momenten
• feedback!RE
SU
LTA
TE
N
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
47
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
CGO: assessment
• Evaluatieobject en -moment:– productevaluatie / summatief– procesevaluatie / formatief
• Evaluatiemiddel– Presentatie– Poster– Rapport – …
RE
SU
LTA
TE
N
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
48
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
CGO: krachtige leeromgeving
• Beoordelaar:– Self-assessment– Peer-assessment– Docent-assessment– Externe-assessment
Co-assessment/ 90°
180°
360°
RE
SU
LTA
TE
N
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
49
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
CGO: assessment
• goede afstemming van evaluatievorm op doelstellingen
• combinatie van evaluatievormen en beoordelaars
• gooi niet alles overboordRE
SU
LTA
TE
N
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
50
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
CGO: organisatie
• niet alleen op micro-niveau• inbedding in hele opleiding /
onderwijsinstelling• afstemming van doelstellingen,
werkvormen en evaluatievormen is gewenst
• overleg!RE
SU
LTA
TE
N
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
51
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
• Onderwerp• Deelnemende instellingen• Kader• Doelstellingen• Werkwijze• Producten• Resultaten• Dank aan• Contact
INH
OU
D
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
52
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
STUURGROEP• Etienne van Hoof• Greet Langie• Anik Janssens• Rob Vierendeels• Gilbert Folens• Christel Heylen• Christine Peeters• Griet Deleenheer• Inge Serdons• Steven Huyghe• Katrien Michiels• Marie-Paule Buyse• Stefanie Leonard• Jos Vander Sloten• André Govaert• Herman Buelens• Nicole Totté
PILOOTPROJECTEN• Annemie Vermeyen• Johan Van den Bossche• Anik Janssens• Luc Vanden Abeele• Michaël Monte• Gwendolyn Rogge• André Lauwers• Greet Langie• Paul Janssen• Hilde Bemelmans• Andrea Vanautgaerden• Pieter Caris• Christel Heylen• Leen Van Campenhout• Dirk De Roose• Steven Huyghe
DA
NK
AA
N
BEZOEKEN• Philip Hoebeeck• Veerle Adriaenssens• Joris Verheyden• Jef Rozenski• Wim Switten• Lisette Vandael• Eric Geuens• Adèle Peeters• Ingo Vermeylen• Vic Van Roie• Vera Provoost• Benjamin Samyn• Els Moyson• Nele Esters• Ann Vande Broek• Inge Lerouge
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
53
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
• Onderwerp• Deelnemende instellingen• Kader• Doelstellingen• Werkwijze• Producten• Resultaten• Dank aan• Contact
INH
OU
D
06-09-'07
Competenties in de praktijk. Naar competentiegericht onderwijs in (bio)wetenschappen en technologie
54
STUDIEDAG
Johan Van den Bossche / Ellen Danckaert
Johan Van den BosscheEllen DanckaertKaHo Sint-LievenCampus Dirk MartensKwalestraat 92-949320 Nieuwerkerken (Aalst)Tel. 053/[email protected]@kahosl.be
CO
NT
AC
T