strategia rozwoju gminy tarczyn · linia kolejowa skierniewice - Łuków. gmina podzielona jest na...

Strategia Rozwoju Gminy Tarczyn

opracowana przez:

PPUH „BaSz” przy współpracy

Urzędu Gminy Tarczyn

Tarczyn 2001

SPIS TREŚCI Spis treści str. 2 Założenia i cel opracowania Strategii Rozwoju Gminy str. 4 I. Gmina Tarczyn str. 6

1.1. Historia gminy Tarczyn str. 7 1.2. Informacje ogólne o gminie str. 7 1.3. Położenie i środowisko przyrodnicze gminy str. 7 1.4. Samorząd Gminy str. 8

1.5. Działalność samorządu gminy w latach 1990-2000 str. 11 II. Diagnoza stanu sfery społecznej str. 26

2.1. Ludność str. 26 2.2. Oświata str. 32 2.3. Służba zdrowia str. 35 2.4. Mieszkalnictwo str. 37 2.5. Kultura str. 39 2.6. Opieka społeczna str. 43 2.7. Bezpieczeństwo publiczne str. 45 2.8. Sport, turystyka, rekreacja str. 48 2.9. Aktywność społeczna str. 48

III. Diagnoza stanu infrastruktury technicznej str. 49 3.1. Zaopatrzenie w wodę str. 49 3.2. Kanalizacja str. 54 3.3. Sieć gazownicza str. 59 3.4. Zaopatrzenie w ciepło str. 61 3.5. Energetyka str. 62 3.6. Gospodarka odpadami str. 65 3.7. Komunikacja str. 65 3.8. Telefonizacja str. 70

IV. Diagnoza stanu sfery gospodarczej str. 73 4.1. Przemysł str. 73 4.2. Rolnictwo i leśnictwo str. 73 4.3. Aktywność gospodarcza mieszkańców gminy str. 82

4.3.1. Handel str. 84 4.3.2. Usługi str. 85 4.3.3. Gastronomia str. 85

4.4. Banki str. 85 4.5. Struktura zatrudnienia str. 86

2

V. Diagnoza stanu środowiska str. 89

5.1. Ochrona powietrza str. 89 5.2. Ochrona wód str. 90 5.3. Ochrona przyrody str. 92 5.4. Eksploatacja złóż kopalin str. 91

VI. Raport z „Sesji Planowania Strategicznego” str. 92 6.1. Geneza i zakres Raportu z Sesji Planowania Strategicznego str. 92 6.2. Geneza i zakres Raportu z Młodzieżowej Sesji Planowania Strategicznego str. 103

VII. Analiza zasobów gminy str. 113 VIII. Misja oraz cele strategiczne i cele operacyjne Gminy str. 116 IX. Optymalne kierunki rozwoju gminy str. 137

9.1. Sfera społeczna str. 137 9.2. Infrastruktura techniczna str. 138 9.3. Sfera gospodarcza str. 138 9.4. Ekologia str. 139

X. Harmonogramy realizacyjne najważniejszych zadań str. 140 XI. Zestawienie oczekiwanych efektów długofalowych realizacji strategii str. 164

CZĘŚĆ II Plan zadań Gminy Tarczyn do roku 2017

3

ZAŁOŻENIA I CEL OPRACOWANIA STRATEGII ROZWOJU GMINY

Rozpoczynając proces planowania strategicznego w gminie musimy odpowiedzieć sobie na pytanie co rozumiemy przez planowanie strategiczne i dlaczego jest ono gminie potrzebne. Większość gmin posiada plany rozwojowe w poszczególnych dziedzinach życia społecznego, jednak kolejność i zakres ich wdrażania zależy zwykle od nacisków różnych grup czy możliwości pozyskania środków na określony typ zadań. Ponieważ praktycznie każdy samorząd ma w swoim budżecie za mało środków w stosunku do potrzeb, zachodzi więc konieczność określenia priorytetów w taki sposób, aby osiągnąć możliwie najlepszą efektywność wydatkowanych środków.

Proces planowania strategicznego należy rozpoczęć od dokładnej analizy

stanu gminy w podstawowych sferach życia społecznego. Wnioski z przeprowadzonej diagnozy powinny stanowić punkt wyjścia do określenia mocnych i słabych stron gminy a następnie zdefiniowania wynikających z nich szans i zagrożeń. Można w ten sposób wyznaczyć obszary priorytetowe oparte na mocnych stronach gminy i dla tych obszarów określić strategiczne cele i zadania. Proces ten powinien mieć charakter ciągły - niezbędny jest bieżący monitoring i ocena wdrażania planów strategicznych. Pozwala to na wprowadzanie we właściwym czasie korekt i poprawek w programach realizacyjnych.

Ważnym aspektem planowania strategicznego jest możliwie szeroka

konsultacja społeczna planowanych rozwiązań. Im większa grupa mieszkańców gminy jest zaangażowana w proces planowania, tym łatwiej w przyszłości wprowadzać w życie wnioski wynikające ze strategii. Ponadto doświadczenie i znajomość problemów gminy stanowi najcenniejsze źródło informacji o lokalnych potrzebach i dążeniach.

4

I GMINA TARCZYN

1.1. Historia Gminy Tarczyn

Pierwsze wzmianki o wsi Tarczyn i znajdującym się tam kościele parafialnym

pochodzą z XII wieku. W wieku XIII Tarczyn był jedną z siedzib książąt

mazowieckich, o czym może świadczyć dokument wystawiony przez księcia

czerskiego Konrada II w 1284 roku. W roku 1355 książę Kazimierz I nadał

osadzie prawa miejskie (magdeburskie). W wiekach późniejszych Tarczyn

tanowił uposażenie proboszcza kapituły warszawskiej. W roku 1490 i 1506

owieckiej. W XVI wieku utworzone zostało

ojewództwo mazowieckie, składające się z 10 ziem i 26 powiatów. Ziemia

iewy i Grójec (powiat grójecki). Przez

ren gminy przebiega droga krajowa nr 7 Warszawa – Kraków oraz dwutorowa

s

odbyły się tu zjazdy szlachty maz

w

warszawska obejmowała 3 powiaty – warszawski, błoński i tarczyński. Taki

podział administracyjny funkcjonował do rozbiorów. W wieku XIX nastąpił

znaczący rozwój gospodarczy miasta, związany m.in. z przebudową

i unowocześnieniem traktu z Warszawy do Grójca. Ukaz carski z 1865 roku

pozbawił Tarczyn praw miejskich. I i II wojna światowa przyniosły Tarczynowi

znaczne straty, zarówno dotyczące liczby mieszkańców, jak i zabudowy. Po

1945 roku pełnił funkcję lokalnego ośrodka handlowo-usługowego, obecnie jest

siedzibą Władz Gminy.

1.2. Informacje ogólne o gminie

Gmina Tarczyn położona jest w południowej części województwa

mazowieckiego, w powiecie grójeckim. Graniczy z gminami: Żabia Wola

(powiat grodziski), Nadarzyn (powiat pruszkowski), Lesznowola, Piaseczno,

Prażmów (powiat piaseczyński) oraz Pn

te

6

linia kolejowa Skierniewice - Łuków. Gmina podzielona jest na 36 sołectw

2001). Powierzchnia ogólna

miny wynosi 11415 ha, z czego 74,7% stanowią użytki rolne a 16,6% lasy.

ze gminy

mina Tarczyn położona jest na pograniczu Równiny Łowicko – Błońskiej,

ówniny Warszawskiej i Wysoczyzny Rawskiej. Przez centrum gminy

rzepływa rzeka Tarczynka (zasilająca położone na południe od Tarczyna stawy

bne), wschodnią granicę stanowi rzeka Jeziorka. Lasy – tworzące trzy

ę w sołectwach Prace Duże, Księżak oraz przy granicy

miny Pniewy. Na terenie gminy występują znaczne zasoby jurajskich wód

czna temperatura wynosi około +80C, długość okresu

egetacyjnego wynosi około 210 dni. Część obszaru gminy należy do

ajobrazowego.

i liczy 9977 mieszkańców (stan na dzień 01.01.

g

Znaczną powierzchnię użytków rolnych (19,7%) stanowią sady – gmina

klasyfikowana jest jako rolniczo-sadownicza. 49% gruntów ornych to ziemie

klasy III i IV, 51% ziemie klas V VI. W gminie znajdują się 4 szkoły

podstawowe (w Tarczynie, Pracach Małych, Pamiątce i Suchostrudze),

gimnazjum w Tarczynie i dwa przedszkola (Tarczyn, Jeziorzany). Ośrodek

Zdrowia, Ośrodek Pomocy Społecznej, Dom Kultury, Biblioteka i Komisariat

Policji zlokalizowane są w Tarczynie.

1.3. Położenie i środowisko przyrodnic

G

R

p

ry

kompleksy – znajdują si

g

podziemnych. Średnie roczne opady atmosferyczne wahają się w granicach od

450 do 600 mm. Średnia ro

w

Chojnowskiego Parku Kr

7

1.4. Samorząd Gminy

W wyniku wyborów samorządowych do Rady Gminy kadencji 1998 –2002

soby:

ki

i

ewicz

zewodniczący Rady Gminy

wska

0. Jerzy Malewski

1. Stanisław Małczyński

2. Ewa Michalczak

3. Marek Młynarczyk

15.

16.

17. y Gminy

18.

19.

20.

weszły następujące o

1. Zbigniew Bąkows

2. Stanisław Bęczkowsk

3. Mieczysław Brodni

4. Jan Cyngot – Pr

5. Jerzy Dębski

6. Ryszard Domański

7. Danuta Dziembo

8. Mirosław Faliszewski

9. Dariusz Galicz

1

1

1

1

14. Krzysztof Olczak

Zofia Perzyna

Bogdan Pałka

Jolanta Rutka – Z-ca Przewodniczącego Rad

Ryszard Surała

Barbara Węgrowska

Hanna Wołkiewicz

8

Za

bowska – Wójt Gminy – Przewodnicząca Zarządu Gminy

ski – Z-ca Wójta – Z-ca Przewodniczącego Zarządu

ska – Członek Zarządu

łonek Zarządu

złonek Zarządu

6. Ryszard Domański – Członek Zarządu

Ko

zewodniczący Komisji

zak

wski

wania Przestrzennego

omisji

k

rząd Gminy Tarczyn

1. Danuta Dziem

2. Zbigniew Bąkow

3. Barbara Węgrow

4. Jerzy Malewski – Cz

5. Krzysztof Olczak – C

misja Budżetu i Finansów

1. Jan Cyngot – Pr

2. Bogdan Pałka

3. Krzysztof Olc

4. Jolanta Rutka

5. Ryszard Surała

6. Dariusz Galicz

7. Hanna Wołkiewicz

8. Zbigniew Bąko

Komisja Rozwoju, Rolnictwa i Plano

1. Stanisław Małczyński – Przewodniczący K

2. Dariusz Galicz


4. Jerzy Dębski

5. Zbigniew Bąkowski


7. Krzysztof Olcza

8. Barbara Węgrowska

9. Zofia Perzyna

9

Komisja Opieki Socjalnej i Zdrowia

ski

rodniewicz

ski

ultury

icz

6. Danuta Dziembowska

8. Ryszard Ozimek

1. Stanisław Bęczkowski – Przewodniczący Komisji

3. Stanisław Małczyński

sław Brodniewicz

5. Ryszard Surała

1. Bogdan Pałka – Przewodniczący Komisji

2. Jolanta Rutka

3. Danuta Dziembowska

4. Jerzy Malew

5. Mieczysław B


7. Ryszard Surała

8. Mirosław Faliszew


Komisja Oświaty i K

1. Ewa Michalczak – Przewodnicząca Komisji

2. Hanna Wołkiew

3. Stanisław Bęczkowski

4. Jan Cyngot

5. Jerzy Dębski

7. Mirosław Faliszewski

9. Barbara Węgrowska

Komisja Rewizyjna

2. Zofia Perzyna

4. Mieczy

10

1 gm

Na potrzeby niniejszego opracowania działalność samorządu gminy Tarczyn

zostanie przedstawi żetów gminy oraz

gł w estycji w latach 1 0

L.P ochodzenia 1990 %

.5. Działalność samorządu iny w latach 1990 – 2000

ona przez prezentację realizacji bud

ó nych inw 990 – 200 .

Wykonanie dochodów budżetu Gminy Tarczyn wg ważniejszych źródeł:

DOCHODY

Źródła p1. Środki otrzymane z budżetu

centralnego 1689,1 0,13

2. Środki otrzymane z budżetuwojewódzkiego

375 ,9 591 28,36

3. Dochody z majątku gminy 10485,4 0,79

4. Podatki i opłaty 936669,1 70,72

RAZEM 1324435,5 100 W roku 1991 zmieniła się klasyfikacja budżetowa. Dochody wg nowej

lasyfikacji zamieszczono w poniższych tabelach.

Źródła pochodzenia 1991 % 1992 % 1993 %

k L.P 1. Subwencja ogólna z budżetu 91712,4 5,39 504874,6 21,34 888399,2 26,802. Dotacja celowa na zadania

zlecone 26850,6 1,58 95638,8 4,04 144470,2 4,36

3. Dotacja na dofinansowanie łasn

365149,4 21,46 96375,5 4,07 0 0,00w ych zadań bieżących

4. Dotacja na dofinansowanie inwestycji

0 0,00 0 0,00 50000 1,51

5. Dochody z majątku gminy 40843,3 2,40 1 1 01372,7 4,28 11456,7 3,36

6. Podatki i opłaty 1176 4,1 1 2120259,5 664 69,17 567534 66,26 3,97

1701199,8 100 2365795,6 100 3314585,6 100 RAZEM

11

Struktura od bu

0

2000000

10

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001 plan

doch ów dżetu

4000000

6000000

8000000

zł

000000

12000000

14000000

16000000

Podatki i opłaty

Dochody z majątkugminy

Dotacdofina

ja nansowanietycjiinwes

Dotacja nadofinansowanie

ych zadańcych

własnbieżą

Dotacja celowa naia zleconezadan

Subwencja ogólna zbudżetu

12

13

L.P Źródła pochodzenia 1994 % 1995 % 1996 % 1. Subwencja ogólna z budżetu 1255250,7 25,88 1568339 23,00 2193178 26,92

2. Dotacja celowa na zadania zlecone

366085,5 7,55 374172 5,49 385316 4,73

3. Dotacja na dofinansowanie własnych zadań bieżących

0 0,00 15016 0,22 174427 2,14


164600 3,39 520000 7,63 110000 1,35

5. Dochody z majątku gminy 111678,1 2,30 228677 3,35 461755 5,67

6. Podatki i opłaty 2952392,4 60,87 4111625 60,31 4823206 59,20

RAZEM 4850006,7 100 6817829 100 8147882 100

L.P Źródła pochodzenia 1997 % 1998 % 1999 % 1. Subwencja ogólna z budżetu 2707725 25,02 3359230 27,62 3862715 27,662. Dotacja celowa na zadania

zlecone 632570 5,84 667760 5,49 640611 4,59


74565 0,69 76107 0,63 72068 0,52


150000 1,39 110000 0,90 0 0,00

5. Dochody z majątku gminy 513495 4,74 814053 6,69 1316559 9,43

6. Podatki i opłaty 6746038 62,32 7135598 58,67 8071827 57,81

RAZEM 10824393 100 12162748 100 13963780 100

L.P Źródła pochodzenia 2000 % 2001 plan %

1. Subwencja ogólna z budżetu 4345712 32,11 4260027 31,60

2. Dotacja celowa na zadania zlecone

511591 3,78 467188 3,47


220439 1,63 54460 0,40


0 0,00 80000 0,59

5. Dochody z majątku gminy 1069285 7,90 1028500 7,63

6. Podatki i opłaty 7387372 54,58 7590885 56,31

RAZEM 13534399 100 13481060 100 * wg danych Urzędu Gminy Tarczyn

Udział dochodów własnych w dochodach ogółem

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

Grójec

Mogielnica

Now

e Miasto

Warka

Belsk D

uży

Błędów

Chynów

Goszczyn

Jasieniec

Pniew

y

Tarczyn

Pow

iat(średnia)

%

• Rocznik Statystyczny Województwa Mazowieckiego 2000

14

15

Dochód budżet

Warka

u

0,0

200,0

400,0

600,0

800,0

1000,0

1200,0

1400,0

1600,0

Grójec

Now

e Miasto

Belsk D

uży

Błęd

Chynów

Gosz

zyn

Jasieniec

Pniewy

Tarczyn

Powiat

(średia)

zł

ów c n

w przeliczeniu na 1 mieszkańca

Mogielnica

* Rocznik Statystyczny Województwa Mazowieckiego 2000

WYDATKI

Dział je %

1990 kwota %budżet inwestyc

Rolnictwo 9194,8 1,09 Leśnictwo 1 107,7 0,13 Transport 0 0,00 Łączność 0 0,00 Handel wewnętrzny

0 0,00

Gospodarka komunalna

51126,6 6,04

Gospodarka mieszkaniowa i niematerialne

unalne usługi kom

1487 0,18

Oświata i wychowanie

334918,8 39,58

Kultura i sztuka 0 0,00 Ochrona zdrowia 3799,1 0,45 Opieka społeczna 21259,5 2,51 Finanse 600 0,07 Różna działalność 20 0,00 Administracja państwowa i samorządowa

99371,5 11,74

Różne rozliczenia 1714,8 0,20 Inwestycje i remonty kapitalne

321530,9 38,00 321530,9 100

Razem 846130,7 100 321530,9 38,00 Główne inwestycje i zakupy inwestycyjne finansowane z budżetu roku 1990:

- W wsk rc

I)

budowa ul. arsza iej w Ta zynie

- budowa drogi Jeziorzany – Świętochów - budowa chodników w Tarczynie - budowa targowiska - remont mostu we wsi Komorniki - budowa wodociągów w Tarczynie (zadanie - remonty kapitalne budynków OSP w Tarczynie, Suchodole i Kotorydzu

16

1991 1992 Dział kwota %budżet inwestycje % kwota %budżet inwestycje %

Rolnictwo 24986,9 1,77 9377,9 0,45 Leśnictwo 264,9 0,02 0 0,00 Transport 0 0,00 0 0,00 Łączność 0 0,00 0 0,00 Handel wewnętrzny

0 0,00 0 0,00 Gospodarka komunalna

540686,9 38,35 270000 49,94 769086,9 36,93 402674,1 52,36 Gospodarka mieszkaniowa i niematerialne usługi komunalne

20546 1,46 44739,8 2,15


571553,2 40,54 830778,8 39,89 Kultura i sztuka 28000 1,99 32500 1,56 Ochrona zdrowia 0 0,00 7000 0,34 Opieka społeczna 51869,1 3,68 76053,4 3,65 Kultura fizyczna i sport

0 0,00 0 0,00 Różna działalność 801,5 0,06 8800 0,42 Administracja aństwowa i morządowa

171134,7 12,14 304492,1 14,62 psaBezpieczeństwo publiczne

0 0,00 0 0,00 Różne rozliczenia 0 0,00 0 0,00 Urzędy

aczelnych organów władz kontroli i sądownictwa

0 0,00 0 0,00 n

Razem 1409843,2 100 270000 19,15 2082828,9 100 402674,1 19,33 Główne inwestycje akupy stycyjn finansow ne z bud tu roku :

- budo a wod w w T czynie ( danie I ) - budowa zbiornika wieżowego w Ta

westycje i zakupy inwestycyjne finansowane z budżetu roku 1992:

- bu rog si Kaw czyn wykup terenów pod inwestycje gminne budowa wodociągów w Tarczynie (zadanie II)

o ieżowego w Ta yn ac

i z inwe e a że 1991

w ociągó ar za i IIrczynie

Główne in

dowa d i we w ę- - - budowa zbi rnika w rcz ie (kontynu ja)

17

Udział wydatków inwestycyjnych w wydatkach ogółem

0

500 0

15000000

00

25000000

zł

200000

inwestycjepozo10000000

000

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001-plan

stałe wydatki

Udział wydatków inwestycyjnych w wydatkach ogółem w dziale

000

0

0

1200000

14

1600000

1991 3

1995

1997

1999

2001-plan

rolnictwo

0

200

40000

60000

800000

1000000

00000

1992

199

1994

1996

1998

2000

inwestycjepozostał ydatkie w

3 4 199 199

18

Dział kwota % je % je % budżet inwestyc % kwota budżet inwestyc

Rolnictwo 9300 0,28 368039,5 7,48 357100 97,03 Leśnictwo 0 0,00 0 0,00 Transport 0 0,00 0 0,00 Łączność 0 0,00 0 0,00 Handel wewnętrzny


1374629,2 40,86 716420 52,12 1459042,9 29,66 744000 50,99 Gospoda 90185 2,68 78019,6 1,59 rka mieszkaniowa i niematerialne usługi komunalne Oświata i wychowanie

8,90 1219711,9 36,26 1730103,5 35,16 154000 Kultura i sztuk a 58500 1,74 99135 2,01 Ochrona zdrowia 13526 0,40 21086,2 0,43 Opieka społec 6,90 zna 141039,1 4,19 339430,6Kultura fizyczsport

0 0,00 na i 0 0,00 Różna działalność 2942,2 0,09 0 0,00 Administracjapaństwowa i samorządowa

612690,1 12,45 454155 13,50

Bezpieczeństwpubliczne

o 0 0,00 212500 4,32 Różne rozliczenia 0 0,00 0 0,00 Urzędy naczelnych organów wład

downictwa

0,00 0 0,00 0 z

kontroli i sąRazem 3363988,4 100 716420 21,30 4920047,4 100 1255100 25,51 Główne inwestycje i zakupy inwestycyjne finansowane z budżetu roku 1993:

- budowa wodociągu we wsi Kotorydz i Tarczyn - budowa drogi we wsi Many - wykup terenów pod budowę szkoły, osiedla mieszkaniowego, oczyszczalni

ścieków - opracowanie dokumentacji technicznej na budowę wodociągów, kanalizacji,

budynku Policji, sali gimnastycznej przy szkole w Pamiątce - zakup samochodu Nysa

Główne inwestycje i zakupy inwestycyjne finansowane z budżetu roku 1994:

- budowa budynku Policji - budowa sali gimnastycznej przy szkole w Pamiątce - budowa infrastruktury osiedla Ustronie II - budowa drogi we wsi Many i ul. Skośnej w Tarczynie - zakup materiałów na budowę kanalizacji i przepompowni ścieków - budowa wodociągów: Kotorydz – Tarczyn, Tarczyn II

1995 1996

19

Dział kwota %budżet inwestycje % kwota %budżet inwestycje %

Rolnictwo 643926 9,77 630000 97,84 395025 5,13 374102 94,70 Leśnictwo 0 0,00 0 0,00 Transport 291000 4,41 291000 100,00 90056 1,17 90056 100,00 Łączność 0 0,00 0 0,00 Handel wewnętrzny


1635767 24,81 599800 36,67 2267240 29,45 1061280 46,81 Gospodarka mieszkaniowa i niematerialne usługi komunalne

81229 1,23 105488 1,37


2536789 38,47 364000 14,35 2847148 36,98 216110 7,59 Kultura i sztuka 152999 2,32 193400 2,51 Ochrona zdrowia 16772 0,25 41250 0,54 Opieka społeczna 360546 5,47 10000 2,77 482374 6,27 Kultura fizyczna i

ort 4076 0,06 9732 0,13

spRóżna działalność 0 0,00 8867 0,12 Apa

dministracja

sa orządowa

833329 12,64 1154143 14,99 ństwowa i m

Bezpieczeństwo ubliczne

35000 0,53 35000 100,00 103134 1,34 103134 100,00 pRóżne rozliczenia 2199 0,03 0 0,00 Urzędy

aczelnych org. ładz kontr. i sąd.

0 0,00 851 0,01 nw

Razem 6 29,27 7 23,96 593632 100 1929800 698708 100 1844682 Główne inwesty u so e z b ro

- budowa wodociągów: Grzędy – Wola Przypkowska, Kotorydz, ul. Błońska, ,

- bud a dróg rzany– więtochów, Leśna Polana–Prace Duże, Tarczyn-J

- b ali styc y w P- bud a prze wni i nalizacj kontynu ja) - budowa budynku Policji (kontynuacja) - puterów

nwest p ty n z ok : - b udy oli n

budowa sali gimnastycznej przy szkole w Pamiątce (kontynuacja) budowa wodociągów w Tarczynie (ul. Ogrodowa, oś. Ustronie), Tarczyn-Kotorydz

- cj Re – - budowa kanalizacji Tarczyn III

b hod rzy ul rójecki w Tab rze wni opracowanie projektu ace –

cje i zak py inwestycyjne finan wan udżetu ku 1995:

Józefowice Ruda ow : Jezio Ś

anówek ud a sow

owgimnapompo

zn przej ka

szk e oli (

am tce (kontynuacja) iąac

zakup komycje i zakuGłówne i y inwes cyjne fina sowane budżetu r u 1996udowa b nku P cji (konty uacja)

- -

moderniza a drogi mbertów Cieśle

- udowa c nika p . G ej rczynie - udowa p pompo- drogi Pr Duże Racibory

20

Udział wy i esty yjn w kaogółem w dziale gospodatka komunalna

500000

1500000

000

0

3500000

1999

2000

datków nw c ych w ydat ch

2000

250000

3000000

zł

4000000

inwestycjepozo astałe wyd tki

1000000

0 1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

2001-plan

Udział wydatków inwestycyjnych dziale oświata

0

2000000

00000

00000

00000

000

12000000

2 3

1994

1996 8

2000

w wydatkach ogółem w

40

60

zł

80

10000

1991

199

199

1995

1997

199

1999

2001-plan

inwestycjepozost wydatkiałe

7 8

199 199

21

Dział kwota % je % % je % budżet inwestyc kwota budżet inwestyc

Rolnictwo 1422609 13,74 1 1210274 405726 98,81 1220274 10,38 99,18 Leśnictwo 0 0,00 0 0,00 Transport 403000 403 0 100,00 710310 6,04 3,89 00 50000 7,04 Łączność 0 0,00 0 0,00 Handel wewnętrzny


2007681 19,39 628624 31,31 2122107 18,05 721826 34,01 Gospoda 215175 2,08 111500 51,82 154056 1,31 5450 3,54 rka mieszkaniowa i niematerialne usługi komunalne Oświata i wychowanie

3293925 31,82 86100 2,61 4598582 39,11 615941 13,39 Kultura i sztuk a 230000 2,22 284000 2,42 Ochrona zdrowia 41006 0,40 40796 0,35 Opieka społec zna 646967 6,25 27830 4,30 706820 6,01 Kultura fizyczsport

17405 0,15 na i 15958 0,15 Różna działalność 3635 0,04 1000 0,01 Administracjapaństwowa i samorządowa

1 1542443 14,90 1885025 16,03 32169 1,7

Bezpieczeństwpubliczne

o 497220 4,80 497220 100,00 0 0,00 Różne rozliczenia 0 0,00 0 0,00 Urzędy naczelnych organów władkontroli i sądownictwa

16611 0,14 33306 0,32 z

Razem 10352925 100 30,52 100 2635660 22,42 3160000 11756986Główne inwesty upy sty n budżetu roku 1997:

b od w: Józefowice, Ruda, Prace Mał , Marylka arczyn, Tarczyn – Ko z, Przy i, Księż

- budowa sieci kanalizacyjnej z przykanalikami w Tarczynie - budowa ul. Oszkiela w Tarczynie - oc ta w ie i Polon z Caro dl GOPS

nwest p ty n budżetu roku 1998: - od w w om i, Ruda, Prace Małe, Gładków,

Tarczyn, Przypki, Księżak, Józefowice, Marylka, Kotorydz, Korzeniówka budowa sieci kanalizacyjnej z przykanalikami w Tarczynie

- g si-

budowa kotło rzy szk le w Pam ątce projekt budowy szkoły w rczyniezakup sprzętu dla OSP k yza zędu Gminy 9 2000

cje i zak inwe cyjne fina sowane z- budowa budynku Policji - udowa w ociągó e , T

toryd pk ak

zakup samycje i zaku

hodu Sy inwes

r dla OSPcyjne fina

Tarczsowane

yn e a Główne i z

budowa w ociągó e wsi K ornik

- budowa drobudowa sali gim

i we wnastycznej przy szkole w Suchostrudze

Many

- wni p o i- Ta - - omputer cja Ur

199

22

Dział kw a % je % kwota %budżet inwestycje % ot budżet inwestyc

Rolnictwo 881730 6,86 875811 99,33 668677 4,25 666231 99,63 Leśnictwo 0 0,00 0 0,00 Transport 263210 2,05 262 0,10 768839 4,88 0,00 Łączność 0 0,00 0 0,00 Handel wewnętrzny


3599113 28,02 1955358 54,33 2108687 13,39 266308 12,63 Gospodarka 476941 3,03 22998 4,82 460749 3,59 9760 2,12 mieszkaniowa i niematerialne usługi komunalne Oświata i 3 8471321 53,81 3122296 36,86 4665730 36,32 164932 3,5wychowanie Kultura i sztuk 2,10 a 296600 2,31 331108 Ochrona zdrowia 0,96 4965 3,28 47158 0,37 151308Opieka społec zna 730374 5,69 597024 3,79 Kultura fizyczsport

7953 0,05 na i 13217 0,10 Różna działaln 7126 0,05 ość 500 0,00 Administracja ństwowa i morządowa

1884418 14,67 57792 3,07 2129650 13,53 28113 1,32 pasaBpu

ezpieczeństwo bliczne

500 0,00 7000 0,04 6000 85,71 Różne rozliczenia 0 0,00 0 0,00 Urzędy nacz. organów władz kontroli i sąd.

2635 0,02 17843 0,11

Razem 12845934 100 3063915 23,85 15743477 100 4116911 26,15 Główne inwestycje i zakupy inwestycyjne finansowane z budżetu roku 1999:

- budowa wodociągów we wsiach: Marylka, Korzeniówka, Prace Duże, Leśna Polana, Tarczyn ul. Postępu

- wykonanie planu przebudowy wysypiska w Jeżewicach - udział w zakupie samochodu ciężarowego dla OSP w Tarczynie - budowa kanalizacji w ul. Niecałej w Tarczynie - opracowanie dokumentacji na budowę gimnazjum w Tarczynie - zakup sprzętu komputerowego - wykonanie auditu celowości dla TBS

Główne inwestycje i zakupy inwestycyjne finansowane z budżetu roku 2000: - budowa wodociągów we wsiach: Ruda, Kopana, Marylka, Korzeniówka, Prace

Duże, Leśna Polana, Kotorydz - wykonanie oświetlenia ulicznego we wsiach: Suchodół, Jeżewce, Tarczyn,

Pawłowice, Wylezin, Józefowice - zakup samochodu Star - wykup terenów pod inwestycje gminne - budowa gimnazjum w Tarczynie - zakup sprzętu komputerowego

2001 plan

23

Dział kwota %budżet inwestycje % Rolnictwo 835000 4,02 835000 100,00 Edukacyjna opieka wychowawcza

641180 3,08

Transport i łączność

594400 2,86

Handel wewnętrzny

0 0,00

Gospodarka komunalna

2675950 12,88 2257500 84,36

Gospodarka mieszkaniowa i niematerialne usługi komunalne

1716504 8,26 13000 0,76


10779541 51,86 5400000 50,09

Kultura l sztuka 364320 1,75 Ochrona zdrowia 125000 0,60 Opieka społeczna 540386 2,60 Kultura fizyczna i sport

18910 0,09

Różna działalność 0 0,00 Administracja państwowa i samorządowa

2276159 10,95 16055 0,71

Bezpieczeństwo publiczne

165300 0,80

Różne rozliczenia 50000 0,24 Urzędy naczelnych organów władz kontroli i sądownictwa

1410 0,01

Razem 20784060 100 8521555 41,00 * wg danych Urzędu Gminy Tarczyn

Główne inwestycje i zakupy inwestycyjne planowanie w budżecie roku 2001: - budowa wodociągu we wsi Kopana - modernizacja hydroforni w Pawłowicach - budowa gimnazjum w Tarczynie i hali sportowej - przebudowa wysypiska gminnego w Jeżewicach - kanalizacja (II etap), kanalizacja ul. Szarych Szeregów w Tarczynie - modernizacja oświetlenia ulicznego - zakup sprzętu komputerowego

24

Wydatki z budżetu w przeliczeniu na 1 mieszkańca

0,0

200,0

400,0

600,0

800,0

1000,0

1200,0

1400,0

1600,0

Grójec

Mogielnica

Now

e Miasto

Warka

Belsk D

uży

Błędów

Chynów

Goszczyn

Jasieniec

Pniew

y

Tarczyn

Pow

iat(średnia)

zł


25

II DIAGNOZA STANU SFERY SPOŁECZNEJ

2.1. Ludność

Gmina Tarczyn (wg stanu na 31.12.2000 r.) liczy 9949 mieszkańców. Pod

względem powierzchni ogólnej Tarczyn zajmuje 7 miejsce, a pod względem

liczby mieszkańców 3 miejsce w powiecie (na 11 gmin). Porównanie gęstości

zaludnienia daje gminie Tarczyn 3 miejsce (za gminami Grójec i Warka).

Ruch naturalny ludności gminy w latach 1990 – 2000 przedstawia tabela:

Rok Ogólna liczba ludności

Zgony Zameldowania na pobyt stały

Wymeldowania Urodzenia Małżeństwa

1990 9717 bd 143 bd 174 bd 1991 9911 bd 154 bd 156 bd 1992 9906 bd 139 bd 170 bd 1993 9882 bd 88 bd 155 bd 1994 9889 bd 131 bd 154 bd 1995 9869 127 106 128 140 80 1996 9908 101 154 149 133 62 1997 9898 94 88 116 117 62 1998 9938 90 149 128 112 78 1999 9974 91 139 115 97 116 2000 9949 109 122 120 90 106 * wg danych Urzędu Gminy Tarczyn

Liczba mieszkańców gminy podlega niewielkim wahaniom. W ostatnich latach

można zaobserwować tendencję wzrostową (mimo systematycznego spadku

liczby urodzeń), spowodowaną głównie zwiększeniem salda zameldowań na

pobyt stały.

Porównanie liczby mieszkańców oraz porównanie gęstości zaludnienia gmin

w powiecie grójeckim przedstawiają wykresy:

26

Liczba mieszkańców gmin powiatu grójeckiego

0

5000

10000

15000

20000

25000

Grójec

Mogielnica

Now

eM

iasto

Warka

Belsk D

uży

Błędów

Chynów

Goszczyn

Jasieniec

Pniew

y

Tarczyn


27

Gęstość zaludnienia w gminach powiatu grójeckiego

0,0

20,0

40,0

60,0

80,0

100,0

120,0

140,0

160,0

180,0

200,0

Grójec

Mogielnica

Now

e Miasto

Warka

Belsk D

uży

Błędów

Chynów

Goszczyn

Jasieniec

Pniewy

Tarczyn

Powiat

(średnia)

osób/km2


28

Liczbę ludności w poszczególnych obwodach statystycznych (stan na

12.01.2001) przedstawia tabela:

Lp. Obwód statystyczny Liczba mieszkańców 1. Borowiec 56 2. Bystrzanów 114 3. Cieśle 3 4. Grzędy 264 5. Marianka PGR Drozdy 68 6. Janówek RSP Duki 70 7. Gąski 65 8. Gładków 64 9. Janówek 264 10. Jeżewice 141 11. Jeżewice PGR 32 12. Jeziorzany 141 13. Jeziorzany MZPOW 393 14. Jeziorzany Os. Tarczynianka 502 15. Jeziorzany Hotel MZPOW 7 16. Julianów 8 17. Józefowice 154 18. Kawęczyn 128 19. Kopana 389 20. Komorniki 256 21. Korzeniówka 47 22. Kotorydz 488 23. PHRO Księżowola 215 24. Księżak 34 25. Marianka 177 26. Many 96 27. Marylka 99 28. Pawłowice 87 29. Pawłowice PHRO 241 30. Prace Duże 260 31. Prace Małe 162 32. Przypki 167 33. Nosy 79 34. Racibory 255

29

35. Ruda 169 36. Rembertów 256 37. Suchodół 289 38. Stefanówka 125 39. Suchostruga 50 40. Tarczyn PKP Stacja Kolejowa 16 41. Świętochów 137 42. Werdun 68 43. Wólka Jeżewska 28 44. Wylezin 93 45. Wola Przypkowska 220 46. Kol. Wola Przypkowska 52 47 Tarczyn 2948 RAZEM 9977

* wg danych Urzędu Gminy Tarczyn

Struktura wiekowa ludności w latach 1990 – 1999

Wiek 0-6 7-15 16-19 20-65 20-60 Pow.65 pow.60 Razem Płeć M K M K M K M K M K M K M+K1990 532 508 774 726 285 288 2862 2552 353 837 4806 4911 97171991 514 511 795 732 315 293 2901 2608 377 865 4902 5009 99111992 503 499 779 725 324 305 2914 2616 372 869 4892 5014 99061993 481 501 770 714 340 309 2905 2604 379 879 4875 5007 98821994 465 488 778 687 345 331 2912 2626 382 875 4882 5007 98891995 473 477 748 676 354 335 2908 2649 388 861 4871 4998 98691996 456 452 742 681 341 324 2965 2688 389 870 4893 5015 99081997 435 427 730 674 328 330 2987 2706 403 878 4883 5015 98981998 432 406 715 657 329 330 2996 2752 423 898 4895 5043 99381999 405 391 681 657 341 317 3036 2799 448 899 4911 5063 99742000 399 364 654 639 346 318 3059 2818 450 902 4908 5041 9949


Wskaźnik udziału ludności w wieku przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym do

ludności w wieku produkcyjnym – dane porównawcze dla roku 1999 – dla

gminy Tarczyn wynosił 70,9% (dla powiatu grójeckiego – 68%, dla

województwa mazowieckiego 66%. W 2000 roku wskaźnik ten przyjął dla

gminy Tarczyn wartość 69,3%

30

Strukturę wiekową ludności gminy Tarczyn (stan na 31.12.2000 r.) przedstawia

poniższy wykres:

Struktura wiekowa ludności gminy

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500

od 0 do 6 lat

od 7 do 15 lat

od 16 do 19 lat

od 20 do 60 lat

od 20 do 65 lat

powyżej 60 lat

powyżej 65 lat

KobietyMężczyźni

31

2.

N e g Tarcz unkcjo gminne placówki oświatowe: dwa

przedszkola, 4 szkoły podstawowe (w Tarczynie, Pamiątce, Sucho e,

Pracach Małyc raz gim jum. W Tarczynie ma równie ą siedzibę

Z kół Zawodowych – podlegają Starostw owiatow

iczbę uczniów w poszczególnych latach szkolnych przedstawia tabela:

a ałe Suchostruga Ta

RAZEM

2. Oświata

a tereni miny yn f nują

strudz

h) o naz ż swoj

espół Sz cy u P emu w Grójcu.

L

Rok szkolny SP SP SP SP Gimnazjum Tarczyn Pamiątk Prace M rczyn

1990/91 905 300 109 72 - 1386 1991/92 907 291 96 70 - 1364 1992/93 1331 886 284 92 69 - 1993/94 03 9 - 1348 9 290 7 76 1994/95 68 0 - 1307 8 288 8 71 1995/96 57 4 - 1260 8 261 7 68 1996/97 37 71 7 - 1258 8 2 7 73 1997/98 31 90 4 - 1261 8 2 7 66 1998/99 09 72 7 - 1225 8 2 7 67 1999/00 71 52 3 156 1208 6 2 7 56 2000/01 67 3 296 1195 5 214 6 55 2001/02 64 0 441 1333 5 179 7 79

Liczbę uczniów w poszczególnych latach szkolnych przedstawia tabela:

Rok Przedszkole Przedszkole Oddział Oddział szkolny nr 1 nr 2 Przedszkolny Przedszkolny

Oddział Przedszkolny

RAZEM

Tarczyn Jeziorzany Pamiątka Prace Małe Suchostruga 1990/91 137 70 34 7 11 259 1991/92 133 81 35 14 b.d. 263 1992/93 130 85 22 6 12 255 1993/94 115 3 267 97 33 1 9 1994/ 12 2 . 266 95 3 104 9 10 b.d1995/96 119 99 31 13 11 273 1996/97 125 110 30 7 11 283 1997/98 125 99 26 12 9 271 1998/99 122 86 20 11 15 254 1999/00 123 79 25 2 246 1 72000/01 116 62 23 6 225 1 8

Na przestrzeni ostatnich 10 lat obserwuje się systematyczny spadek liczby dzieci

w kolny będący efektem niż mograficznego. wieku sz m, u de

32

Kwalifikacje kadry pedagogicznej w l 1990 2001 zed ia ela

Poziom wykształcenia

atach – pr staw tab :

Rok szkolny Liczba nauczycieli szkoły przedszkola razem mgr WZ SN SP SZ

1990/91 83 15 b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. 1991/92 77 15 b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. 1992/95 80 15 b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. 1993/94 82 15 b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. 1994/95 88 15 103 46 14 25 16 2 1995/96 88 15 103 48 13 23 17 2 1996/97 90 15 105 50 13 23 15 4 1997/98 96 16 112 51 12 30 14 5 1998/99 89 16 105 57 13 17 13 5 1999/00 112 16 128 82 17 12 14 3 2000/01 112 16 128 88 16 11 12 1

m wyż , SN – Studium Nauczycielskie, SP – nie

p w

Sy tematyczny wzrost licz y naucz cieli yk łcen w ym

(magisterskim niejszanie si liczby nauczycieli

z ją u nauczania w szkołach

g

K ogi ej w G szkol 2000 001)

rzedstawia tabela:

oświatowa Liczba Liczba Wykształcenie

gr – wy

edagogi

kształcenie wyższe magisterskie, WZ –

czne, SZ – średnie zawodo

sze zawodowe śred

e

s b y z w szta iem yższ

i zawodowym) oraz zm ę

wykształceniem średnim wpływa na wzrost poziom

minnych.

walifikacje kadry pedag czn minie Tarczyn (rok ny /2

p

Lp. Placówka uczniów nauczycieli

mgr WZ SN SP SZ 1. SP Tarczy 2 1 n 567 40 31 3 3 2. SP Pam - iątka 214 20 14 1 3 2 3. SP Prace Małe +

Oddział Przedszkolny 63 + 16 10 + 1 9 - - 1 1

4. SP Suchostruga 55 13 6 - - 5 25. Gimnazjum Tarczyn 296 29 25 - - 3 16. Przedszkole Tarczyn 116 9 2 4 1 2 - 7. Przedszkole Je rzany 62 6 1 4 - zio - 1 RAZEM 1420 128 88 16 11 12 1

33

Baza loka

lowa pl wek oświa ych w gm przedsta ia się następ co:

Nazwa Liczba sal dydaktycznych

Liczba miejsc dydaktycznych

Powierzchnia użytkowa w

m2

Sale gimnastyczne

Powierzchnia dydaktyczna sali gimnastycznej w

m2

acó tow inie w ują

placówki

SP 380 1000 1 220 Tarczyn 13 SP Pamiątka 12 330 2000 1 332 SP Prace Małe 6 120 460 1 53 SPSuchostruga

7 140 580 1 139

Gi nazjum Tarczyn

10 315 380 - - m

Przedszkole Tarczyn

4 120 700 1 48

Przedszkole Jeziorzany

3 90 758 1 63

34

2.3. Służ

zynie

- 2 gabinety lekarza ogólnego rza pediatry

ekologiczno-położniczy iczny (wyposaż ę ciszy, audiometr)

arski (wyposażony w EKG, aparat AMBU, etry, aparat RR)

y fizykoterapii ium

D Zdrowia w 2000 rzedstawia tabela:

ych w 2000 r. GOZ Tarczyn

ba zdrowia

W Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w Tarc

funkcjonują:

- 2 gabinety leka- 1 gabinet gin- 1 gabinet laryngolog ony w kabin- 1 gabinet pielęgni

negatoskop, glukom- 1 punkt szczepień - 1 gabinet stomatologiczn- 1 gabinet- Laborator- Sterylizatornia

Ośrodkaziałalność Gminnego roku p

Lp. Rodzaj usług medyczn Ilość

1. Wizyty domowe – dorośli 231 dzieci 152

2. Szczepienia 8980 3. Wizyty u noworodków do 1 r. ż. 452 4. h Stomatologia - liczba przyjętyc

pacjentów 2240

- w tym wyleczenia 1940 - w tym usunięcia zębów 300

5. Porady w poradni K 1087 6. Porady w poradni D 2827 - w tym patronaże 198

7. Porady dla dorosłych 14875 - w tym domowe 231

8. Porady ogólne razem 18789 9. Laboratorium ogółem 13543 - w tym morfologia 2040 - w tym badanie moczu 1960 - w tym badanie poziomu

cukru 1740

10. Zabiegi 5594 - w tym iniekcje 3866 - inne zabiegi 1439 RR 3684 EKG 809


35

2.4. Mieszkalnictwo

Dynamikę rozwoju budownictwa w gminie Tarczyn można przedstawić

porównując liczby wydawanych w ostatnich latach przez Urząd Gminy

pozwoleń na budowę.

Ilość wydanych pozwoleń na budowę w latach 1991 – 2000

Budynki mieszkalne

Budynki gospodarcze

Budynki inwentarskie

Budynki inwentarsko – składowe

Budynki letniskowe

Lp. Rok Inwentarsko - gospodarcze l 1991 20 15 5 5 12 2 1992 33 14 2 9 6 3 1993 43 8 - 6 4 4 1994 40 11 1 3 4 5 1995 61 16 - 8 1 6 1996 58 16 - 6 - 7 1997 59 17 2 4 - 8 1998 79 24 1 6 - 9 1999 135 34 - 2 - 10 2000 103 21 1 4 -


Systematyczne zwiększanie się liczby budynków mieszkalnych budowanych

w latach 1991 – 2000 (przy braku wyraźnych tendencji wzrostowych w innych

sektorach budownictwa) związane jest m.in. z funkcjonowaniem tzw. „ulgi

budowlanej” oraz atrakcyjnym położeniem gminy (bezpośrednie sąsiedztwo

aglomeracji warszawskiej).

Wskaźnik liczby mieszkań na 1000 mieszkańców gminy jest wyższy niż średnia

dla powiatu.

Liczbę mieszkań w przeliczeniu na 1000 mieszkańców w gminach powiatu

grójeckiego przedstawia wykres:

38

Ilość mieszkań na 1000 mieszkańców

240,0

250,0

260,0

270,0

280,0

290,0

300,0

310,0

320,0

330,0

Grójec

Mogielnica

Now

eM

iasto

Warka

Belsk D

uży

Błędów

Chynów

Goszczyn

Jasieniec

Pniewy

Tarczyn

Powiat

(średnia)


39

2.5. Kultura

GMINNY OŚRODEK KULTURY

Gminy Ośrodek Kultury mieści się w Tarczynie przy ul. Ks. Cz.Oszkiela 3.

GOK współpracuje z placówkami oświatowymi przy organizacji imprez dla

młodzieży, wydaje gazetę lokalną „Wiadomości Tarczyńskie”. Działają tu: koło

teatralne – 3 grupy – 40 osób, koła muzyczne – 2 grupy – 35 osób, Klub Seniora

– 80 osób, 2 zespoły muzyczne – 10 osób. Imprezy cykliczne, takie jak „Dni

Tarczyna”, „Żyj zdrowo-kolorowo”, czy koncerty muzyki poważnej w Kościele

Św. Mikołaja gromadzą znaczną liczbę mieszkańców gminy i gości.

Podstawowe formy działalności w roku 2000 przedstawia poniższe zestawienie:

Rok 2000 Ilość

imprez

Liczba

widzów Imprezy artystyczne zorganizowane w placówce i poza placówką

(własne zespoły)

9 2000

Imprezy artystyczne w wykonaniu zespołów zawodowych 21 5000

Występy amatorskie w wykonaniu zespołów artystycznych

z innych placówek

2 400

Praca z dziećmi i młodzieżą 60 3000

Wystawy, plenery 4 2000

Działalność rekreacyjna i rozrywkowa (dyskoteki, konkursy,

turnieje, wycieczki, festyny)

22 5500

Inne formy działalności (odczyty, kursy, spotkania) 9 400


40

GMINNA BIBLIOTEKA PUBLICZNA

Gminna Biblioteka Publiczna mieści się w Tarczynie przy ul. Ks. Cz. Oszkiela.

Posiada jedną filię, zlokalizowaną w Woli Przypkowskiej. W placówkach

bibliotecznych pracują 3 osoby, łącznie 2 i ½ etatu.

Podstawowe dane statystyczne, dotyczące pracy Gminnej Biblioteki Publicznej,

przedstawia poniższe zestawienie.

ROK 2000

Liczba czytelników 1517

Łączna liczba wypożyczeń 16087

Stan księgozbioru 18787 woluminów

204 kasety wideo

Zakupione książki

w tym ze środków samorządowych

z dotacji MKiDN

513

479

26

Budżet samorządowy na działalność biblioteki

w tym na zakup książek

100556

9566


41

OBIEKTY ZABYTKOWE

Obszary i obiekty wpisane do rejestru zabytków Starostwa Powiatu

Grójeckiego:

l.p. Lokalizacja Obiekt Właściciel Decyzja z dnia

Nr rejestru

1 Komorniki Dwór i park 20.08.1990 1426/A/90

2 Kopana Dwór i park 17.07.1991 1490/A/91

3 Prace Duże Ruiny dworku i park

Własność prywatna 14.11.1972 956/A/72

4 Rembertów Kościół i dzwonnica

23.03.1962 1098/485

5 Tarczyn Zajazd Spółdzielnia Rolniczo-Handlowa w Tarczynie

02.09.1957 1111/767

6 Tarczyn Kościół Św. Mikołaja i dzwonnica

Parafia Rzymsko-Katolicka w Tarczynie

02.09.1957 1110/71

7 Many Dwór i park, oficyna dworska,

zabudowania gospodarskie

Własność prywatna 05.12.1990 1450/A/90

8 Księżowola Park Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa

17.07.1991 1486


42

2.6. Opieka społeczna

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej

Rodzaj świadczenia Zasiłek stały Zasiłek okresowy Zasiłek celowy Ochrona

macierzyństwa Renta Socjalna

liczba Liczba liczba liczba liczba liczba liczba liczba liczba liczba osób, osób w osób, osób w osób, osób w osób, osób w osób, osób w

Rok którym rodzinie którym rodzinie którym rodzinie którym rodzinie którym rodzinie wydano wydano wydano wydano wydano decyzję decyzję decyzję decyzję decyzję

1991 20 43 16 78 103 385 1992 20 43 36 160 169 649 1993 23 46 112 424 155 490 1994 39 89 128 534 123 367 78 334 1995 34 77 140 640 126 397 56 217 1996 34 84 105 460 60 323 10 49 16 51 1997 21 49 116 439 149 483 29 123 18 53 1998 15 35 110 442 92 355 13 54 19 62 1999 17 23 95 361 150 516 20 98 23 71 2000 22 46 37 128 148 487 17 65 25 77 * wg danych Urzędu Gminy Tarczyn

Środki finansowe na opiekę społeczną wg źródeł pochodzenia przedstawia

tabela:

Rok Zadania własne (kwota) Zadania zlecone (kwota) 1991 3120 48749 1992 14843 61211 1993 45679 95360 1994 57431 282000 1995 118550 241996 1996 173786 308588 1997 244340 402627 1998 290884 415936 1999 275819 454555 2000 236656 360368


44

Liczba osób objetych pomocą GOPS w latach 1991 - 2000

020406080

100120140160180

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000zasiłek stałyzasiłek okresowyzasiłek celowyochrona macierzyństwarenta socjalna

Środki na Opiekę Społeczną wg źródeł

0100000200000300000

500000600000700000800000

1995 1996 1997

zł 400000

1998 1999 2000

zadania zleconezadania własne

45

2.7. Bezpieczeństwo publiczne

POLICJA

iuszy – łącznie z komendantem. Środki transportu,

ędące w dyspozycji Komisariatu (4 Polonezy) są w znacznym stopniu

wyeksploatowane. Śro ie do , mankamentem jest zbyt

mała ilość linii telefonicznych, utrudniająca bieżące połączenia oraz

uniemożliwiająca korzystanie z internetu (Komisariat posiada 1 komputer

podarowany prz miny).

Optymalny stan kadrowy Komisariatu określany jest na 25 etatów – umożliwi to

całodobową, pe ą ległego terenu. Konieczna jest modernizacja

(wymiana na radiowozów az zw szenie limitów

paliwowych.

ę najczęściej występujących na terenie gminy Tarczyn przestępstw

a zestawienie:

L.p. Kategoria przestępstwa 1999 2000

Komisariat Policji w Tarczynie obsługuje dwie gminy: Tarczyn i Pniewy.

Pracuje tu 19 funkcjonar

b

dki łączności są w stan brym

ez Urząd G

łn obsługę pod

nowe) 9–letnich or ięk

Statystyk

przedstawi

l Rozboje i gwałty 4 10 2 Kradzieże 29 53 3 Włamania 80 76 4 Bójki i pobicia 11 5 5 Pożary 7 5 6 Wypadki drogowe 17 5 7 Znęcania 6 6 8 Niealimentacja 7 5 9 Groźby karalne 9 9 10 Nieumyślna śmierć 7 18 11 Inne wydarzenia 43 49

Razem 220 247 * wg danych Komisariatu Policji w Tarczynie

46

OCHOTNICZE STRAŻE POŻARNE

Na terenie gminy Tarczyn działają trzy jednostki Ochotniczych Straży

Pożarnych. Wyposażenie jednostek w sprzęt ratowniczo-gaśniczy przedstawia

poniższa tabela:

Miejscowość OSP

Rodzaj sprzętu

Tarczyn 2 samochody gaśnicze, 1 samochód ratownictwa drogowego radiotelefony - 4 szt., agregat prądotwórczy – 2 szt., piły spalinowe – 4 szt., motopompy pływające – 2 szt.

Suchodół 2 samochody gaśnicze agregat prądotwórczy motopompa pływająca radiotelefony – 2 szt. Piła spalinowa – 1 szt.

Kotorydz 2 samochody gaśnicze piła spalinowa


Statystykę działalności jednostek OSP w latach 1992 - 1999 przedstawia

zestawienie:

Rok Ilość zdarzeń

Rodzaj pożaru

1995 121 Lasy, zabudowania gospodarcze 1996 138 Lasy, zabudowania gospodarcze 1997 145 Lasy, zabudowania gospodarcze 1998 138 Lasy, zabudowania gospodarcze 1999 142 Lasy, zabudowania gospodarcze 2000 118 Lasy, zabudowania gospodarcze


48

2.8. Sport, turystyka, rekreacja

W gminie Tarczyn działa klub sportowy „Tarpan” liczący 120 członków.

Wiodącą działalnością klubu jest sekcja piłki nożnej – licząca 50 zawodników

(dwie drużyny w klasie B i C).

Przy Szkołach Podstawowych w Tarczynie i Pamiątce oraz przy Gimnazjum

w Tarczynie działają uczniowskie kluby sportowe.

Na terenie gminy nie występują obszary o znaczących walorach turystyczno-

rekreacyjnych – tereny zalesione i położone w pobliżu rzek wymagają

inwestycji zwiększających atrakcyjność turystyczną. Zabudowa letniskowa

zlokalizowana jest głównie w okolicach Przypek i Prac Dużych. Wzdłuż drogi

krajowej znajduje się kilka zakładów małej gastronomii, oraz 2 motele

dysponujące około 30 miejscami noclegowymi.

2.9. Aktywność społeczna

W gminie Tarczyn działa od 1996 roku Towarzystwo Przyjaciół Tarczyna.

Liczy (wg stanu na rok 2001) 36 członków i zajmuje się głównie

upowszechnianiem wiedzy o historii i walorach gminy.

Frekwencja w wyborach samorządowych, parlamentarnych oraz prezydenckich

w latach 1998 – 2001 przedstawia się następująco:

Wybory Frekwencja (%) Samorządowe – 1998 r. 46,2

Parlamentarne – 2001 r. 40,0

Prezydenckie – 2000 r. 56,6

49

III DIAGNOZA STANU INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ

3.1. Zaopatrzenie w wodę

Na terenie gminy Tarczyn funkcjonują cztery ujęcia, czerpiące wodę

z czwartorzędowego poziomu wodonośnego, zaopatrujące w wodę około 65%

ludności gminy. Wodociąg grupowy „Suchodół” posiada 2 studnie głębinowe,

woda uzdatniana jest w 1 stacji. Wodociąg grupowy „Tarczyn” posiada 5 studni

głębinowych, woda uzdatniana jest w 2 stacjach. Wodociąg grupowy

„Pawłowice” posiada 2 studnie głębinowe. W 2001 roku oddano wodociąg

„Kopana”. Własne ujęcia wody posiadają również niektóre zakłady, działające

na terenie gminy.

Podstawowe informacje o wodociągach w gminie przedstawia tabela:

Nazwa Miejscowości Długość sieci Liczba gospodarstw i posesji Wodociągu zwodociągowane wodociąg. w km posiadających przyłącza

WZ 1

„Suchodół”

Suchodół Marianka Jeżewice (płn. część)

17,5

165

WZ 2 „Tarczyn”

Tarczyn Janówek Przypki Wola Przypkowska Grzędy Kotorydz Nosy Księżowola Józefowice Komorniki Ruda Prace Małe Prace Duże Marylka Gładków Korzeniówka

84,5

1435

WZ 3 „Pawłowice

Pawłowice Kawęczyn

3

20

„Kopana” Kopana, część Stefanówki

10,2 113

0 g ó ł e m 115,2 1733 * wg danych Urzędu Gminy Tarczyn

50

Przyrost długości sieci wodociągowej i liczby przyłączy w latach 1990 – 2000

przedstawia poniższe zestawienie:

rok Długość sieci wodociągowej Liczba przyłączy

1990 17,5 150

1991 17,5 150

1992 17,5 150

1993 27,5 211

1994 42,5 361

1995 52 591

1996 62 911

1997 73 1152

1998 83 1291

1999 104 1613

2000 105 1620

Wskaźniki długości sieci wodociągowej na 1 km2 powierzchni oraz sieci

wodociągowej na 1000 mieszkańców dla gminy Tarczyn znacznie przewyższają

średnią powiatową. Wyższe wskaźniki ma tylko miejsko-wiejska gmina Grójec.

Porównanie wskaźników dotyczących sieci wodociągowych na terenie powiatu

grójeckiego przedstawiają poniższe wykresy:

52

Długość sieci wodociągowej na km2 powierzchni gminy

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

Grójec

Mogielnica

Now

e Miasto

Warka

Belsk D

uży

Błędów

Chynów

Goszczyn

Jasieniec

Pniewy

Tarczyn

Powiat

(średnia)

km


53

Długość sieci wodociągowej na 1000 mieszkańców

0,00

2,00

4,00

6,00

8,00

10,00

12,00

Grójec

Mogielnica

Now

e Miasto

Warka

Belsk D

uży

Błędów

Chynów

Goszczyn

Jasieniec

Pniewy

Tarczyn

Powiat

(średnia)

km/1000 m

ieszkańców


54

3.2. Kanalizacja

Na terenie gminy Tarczyn funkcjonuje oczyszczalnia ścieków znajdująca się

przy MZPOW „Agros – Fortuna”, której właścicielami w 5/6 są te Zakłady,

a w 1/6 gmina Tarczyn. Jest to oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna.

wybudowana w 1992 r., o wydajności 7500 m3/db. Odbiera ona ścieki

z MZPOW w ilości ok. 5000 m3/db w szczycie produkcyjnym, ze wsi Tarczyn

w ilości ok. 770 m3/db oraz z punktu zlewnego w ilości ok. 100 m3/db, do

którego ścieki dowożone są wozami asenizacyjnymi z terenu gminy.

Ścieki wstępnie oczyszczane są w urządzeniach mechanicznych, jak kraty sita.

płaskowniki, zbiorniki wstępnego oczyszczania o pojemności ok. 500 m3/db.

Następnie ścieki doprowadzone są do zbiorników uśredniająco-napowietrzanych

(2 zbiorniki po 65.000 m3), komór czynnego osadu, pól filtracyjnych

i napowietrzanych stawów fakultatywnych. Odbiornikiem ścieków są stawy

rybne i rzeka Tarczynka. Oprócz oczyszczalni ścieków w Jeziorzanach na

terenie gminy Tarczyn znajduje się:

- mała oczyszczalnia ścieków typu BIOBLOK. o wydajności 40 m3/db

w Pawłowicach. Obecnie ilość ścieków wynosi niecałe 20 m3/db. Istnieje

więc możliwość podłączenia do tej oczyszczalni istniejących budynków

mieszkalnych ze zbiornikami bezodpływowymi (szambami) wskazanymi

przez SANEPID do likwidacji;

55

- mała oczyszczalnia ścieków typu BIOBLOK MU-200 o wydajności 60 m3/db

w Tarczynie. której właścicielem jest Przedsiębiorstwo Produkcji

Urządzeń Chłodniczych. Oczyszczalnia ta odbiera ścieki bytowo-

gospodarcze z istniejących obok budynków, m.in. z Zakładu

Produkcyjnego Płyt Warstwowych „TARMONT-PANEL".

Na terenie wsi Tarczyn istnieje sieć kanalizacji sanitarnej i rozpoczęto budowę

sieci kanalizacji deszczowej z odprowadzeniem ścieków deszczowych do rzeki

Tarczynki. Ścieki sanitarne odprowadzane są grawitacyjnie do przepompowni

ścieków znajdującej się przy Zakładach MZPOW. W Tarczynie istnieje również

przepompownia ścieków na ul. Komornickiej przy obwodnicy. Obecnie

realizowana jest sieć kanalizacji sanitarnej i deszczowej (tzn. kanalizacja

rozdzielcza) dla całej wsi Tarczyn.

Przyrost długości sieci kanalizacyjnej i liczby przyłączy w latach 1997 – 2000

przedstawia poniższe zestawienie:

rok Długość sieci kanalizacyjnej Liczba przyłączy

1997 1,3 0

1998 2,7 0

1999 4,5 130

2000 4,5 139

Porównanie wskaźników długości sieci kanalizacyjnej na km2 powierzchni i na

1000 mieszkańców dla gmin powiatu grójeckiego przedstawiają poniższe

wykresy:

58

Długość sieci kanalizacyjnej na km2 powierzchni gminy

0,00

0,05

0,10

0,15

0,20

0,25

0,30

Grójec

Mogielnica

Now

e Miasto

Warka

Belsk D

uży

Błędów

Chynów

Goszczyn

Jasieniec

Pniewy

Tarczyn

Powiat

(średnia)

km


59

Długość sieci kanalizacyjnej na 1000 mieszkańców

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

Grójec

Mogielnica

Now

e Miasto

Warka

Belsk D

uży

Błędów

Chynów

Goszczyn

Jasieniec

Pniewy

Tarczyn

Powiat

(średnia)

km/1000 m

ieszkańców


60

3.3. Sieć gazownicza

Teren gminy przecina z południa na północ gazociąg przesyłowy wysokiego

ciśnienia o Dn 300 na trasie Sękocin - Lubienia. Od tego gazociągu poprzez

ZZU (zespół zaporowo upustowy) i SRP (stacja redukcyjno-pomiarowa) I-go

stopnia w Kopanej zasilany jest gazociąg średniego ciśnienia o Dn 300, którym

dostarczany jest gaz dla gminy Tarczyn. We wsi Józefowice znajduje się stacja

redukcyjno-pomiarowa (SRP), skąd zasilana jest w chwili obecnej gazem

niskiego ciśnienia wieś Komorniki.

We wsi Tarczyn przy ul. Stępkowskiego znajduje się punkt pomiarowy (PP).

Przepustowość stacji redukcyjnych i gazociągu średniego ciśnienie Dn 300

posiada duży zapas i pozwala na zgazyfikowanie gminy w 100 %. Długość

dotychczas wykonanej sieci rozdzielczej wynosi:

- we wsi Tarczyn ok. 14 522 mb;

- w pozostałych wsiach gminy ok. 45 878 mb.

Orientacyjna ilość przyłączy gazowych wynosi:

- we wsi Tarczyn 374 przyłączy gazowych o długości około 8 122 mb,

- w pozostałych wsiach gminy 693 przyłączy gazowych o długości około

19747 mb.

Sieć gazowa znajduje się w ciągłej rozbudowie w miarę potrzeb gazyfikacji

poszczególnych wsi.

61

3.4. Zaopatrzenie w ciepło

Gospodarka cieplna na terenie gminy Tarczyn opiera się na kotłowniach

lokalnych i indywidualnych źródłach ciepła, w większości przypadków

opalanych paliwem stałym. Szacuje się, że tylko ok. 30% gospodarstw

indywidualnych w gminie korzysta do ogrzewania pomieszczeń z gazu

ziemnego, a w pozostałych 70% paliwem jest węgiel kamienny i koks.

Największymi źródłami energii cieplnej są:

— kotłownia lokalna MZPOW „Agros – Fortuna” z 3 kotłami o mocy cieplnej

10 MW każdy, opalanych miałem węglowym. Z kotłowni ciepło

dostarczane jest lokalną siecią cieplną do budynków Zakładu i 6 budynków

mieszkalnych wielorodzinnych Spółdzielni Lokatorsko-Własnościowej

„Tarczynianka":

— kotłownia lokalna Spółdzielni Mieszkaniowej „Jedność" z 2 kotłami

o mocy cieplnej 720 kW każdy. Ciepło doprowadzone jest lokalną siecią

cieplną do 10 budynków mieszkalnych.

Pozostałe źródła ciepła (ok. 20 kotłowni) o dużym rozproszeniu na terenie

gminy są to kotłownie zakładów przemysłowych oraz budynków użyteczności

publicznej o zasięgu lokalnym. Kotłownie te opalane są paliwem stałym (węgiel

i koks) gazem ziemnym i gazem płynnym. Moc cieplna tych kotłowni wynosi

w granicach 50 kW do 20 MW.

Istniejące źródła ciepła zaspokajają potrzeby poszczególnych odbiorców, ich

stan techniczny jest bardzo różny, a niska sprawność, wysoki poziom emisji

zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego czy wysokie koszty eksploatacji

sprawiają, że nie są one zbyt ekonomiczne.

64

3.5. Energetyka

Gmina Tarczyn zasilana jest energią elektryczną ze stacji energetycznej 110/15

kV „Tarczyn" - za pośrednictwem napowietrznej sieci SN-15 kV, stacji

transformatorowych 15/0,4 kV oraz sieci rozdzielczej nn - 380/220V.

Stacja 110/15 kV zlokalizowana jest przy drodze ,,E-7" Warszawa-Radom

w odległości około 300 m od stacji kolejowej Tarczyn a zasilana jest przelotowo

z linii magistralnej 110 kV relacji Pruszków - Piaseczno.

Przez teren gminy przebiega tranzytem magistralna linia napowietrzna WN-110

kV w relacji Grójec - Piaseczno oraz tranzytowa krajowa linia napowietrzna

WN-400 kV relacji Kozienice - Warszawa.

W okresie perspektywicznym podstawowym źródłem zasilania gminy pozostaje

stacja „Tarczyn". Docelowo zasilanie gminy zostanie wzmocnione

z przewidywanej stacji energetycznej 110/15 kV „Szczaki". Stacja ta będzie

zlokalizowana w południowo-zachodniej części miejscowości Złotokłos poza

granicami gminy. Lokalizacja tych stacji umożliwia pełny rozwój gminy,

a przepustowość jest wystarczająca dla zaspokojenia najbliższych potrzeb. Stan

techniczny sieci SN-15 kV jest zadawalający, nie mniej jednak sieć ta

dostosowana jest do obecnych potrzeb i nie może być wykorzystana dla

odbiorców przewidywanych w planach zagospodarowania przestrzennego.

Realizacja programu zagospodarowania przestrzennego spowoduje konieczność

modernizacji i rozbudowy sieci SN-15kV i niskiego napięcia 380/220 V.

Wytwórnia Słodyczy „Van Melle Polska” w Rembertowie posiada elektrownię

wiatrową. Elektrownia nie posiada większego znaczenia dla systemu

energetycznego gminy, stanowi natomiast przykład wykorzystania

niekonwencjonalnych źródeł energii – również w celach reklamowych.

65

3.6. Gospodarka odpadami

Gmina Tarczyn nie posiada obecnie działającego wysypiska odpadów

komunalnych. Funkcjonujące do niedawna wysypisko we wsi Jeżewice zostało

zamknięte i trwają tam jedynie prace zabezpieczające.

Odpady komunalne zbierane są w poszczególnych miejscowościach do

kontenerów WK-7. Ich ilość szacuje się na około 16000 m3/rok. Odpady

przemysłowe z zakładów zlokalizowanych na terenie gminy Tarczyn – 1962

t/rok.

3.7. Komunikacja

Sieć komunikacyjną gminy Tarczyn tworzą: droga krajowa Warszawa –

Kraków, drogi wojewódzkie Tarczyn – Łoś i Tarczyn – Many, 9 odcinków dróg

powiatowych (łącznie 55,9 km), oraz drogi gminne i lokalne (dojazdowe).

Długość dróg, rodzaj i stan nawierzchni przedstawiają poniższe zestawienia.

Długość i stan nawierzchni dróg w zależności od właściciela przedstawia tabela: Lp. Drogi Długość w km Nawierzchnia

ulepszona nie ulepszona 1. Krajowe 2. Wojewódzkie 17,899 17,899 0 3. Powiatowe 55,807 55,807 0 4 Gminne 154,740 154,740 0

Ogółem * wg danych Urzędu Gminy Tarczyn

Porównanie wskaźników długości dróg gminnych oraz utwardzonych dróg

gminnych na km2 powierzchni ogólnej dla powiatu grójeckiego przedstawiają

wykresy:

69

Długość dróg gminnych na km2 powierzchni gminy

0,00

0,20

0,40

0,60

0,80

1,00

1,20

1,40

1,60

1,80

2,00

Grójec

Mogielnica

Now

e Miasto

Warka

Belsk D

uży

Błędów

Chynów

Goszczyn

Jasieniec

Pniewy

Tarczyn

Powiat

(średnia)

km/km

2 powierzchni gm

iny


71

Długość gminnych dróg utwardzonych (km) na km2 powierzchni gminy

0,000,050,100,150,200,250,300,350,400,450,50

Grójec

Mogielnica

Now

eM

iasto

Warka

Belsk D

uży

Błędów

Chynów

Goszczyn

Jasieniec

Pniew

y

Tarczyn

Pow

iat(średnia)

km/km

2 powierzchni gm

iny


72

Wykaz dróg gminnych l.p. nr

drogi

kierunek długość

(km)

nawierzchnia stan

nawierzchni

1 Bystrzanów - Werdun 5,150 pospółka średni

2 Suchostruga - Jeżewice 6,680 pospółka średni

3 Suchodół – Marianka – Nosy 11,200 pospółka średni

4 Księżak – Janówek 5,500 pospółka średni

5 Przypki – Wola Przypkowska 11,000 pospółka średni

6 Kotorydz – Marylka –

Korzeniówka

23,300 pospółka średni

7 Prace Duże – Prace Małe – Ruda 25,000 pospółka średni

8 Gąski – Gładków – Racibory –

Wylezin -Stefanówka


9 Pawłowice – Kopana – Pamiątka 20,000 asfalt + pospółka średni

10 Komorniki – Rembertów –

Pamiątka


RAZEM 154,740

* wg danych Urzędu Gminy Tarczyn Wykaz dróg powiatowych l.p. nr

drogi

kierunek długość

(km)

nawierzchnia stan

nawierzchni

1 01364 Tarczyn (dawna droga Warszawa

– Kraków)

2,026 asfalt dobry

2 01363 Tarczyn – Księżak 4,626 asfalt dobry

3 01362 Suchodół – Bystrzanów 7,208 asfalt + pospółka średni

4 01361 Tarczyn – Jeziorzany – Suchodół 8,616 asfalt + pospółka średni

5 01358 Gąski – Prace Duże 3,132 pospółka średni

6 01357 Stefanówka – Racibory 4,802 asfalt dobry

7 01356 Prace Małe – Kopana 10,275 asfalt dobry

8 01353 Kotorydz – Grzędy – Janówek 7,621 asfalt dobry

9 01341 Stefanówka - Rembertów 7,501 asfalt dobry

RAZEM 55,867


73

Wykaz dróg wojewódzkich l.p. nr

drogi

Kierunek długość

(km)

nawierzchnia stan

nawierzchni

1 01340 Łoś – Tarczyn 7,526 asfalt dobry

2 01359 Tarczyn – Many 9,873 asfalt dobry

3 Tarczyn – PKP Tarczyn 0,500 asfalt zły

RAZEM 17,899


Układ drogowy zapewnia dobre połączenia między miejscowościami w gminie

oraz połączenia z sąsiednimi gminami. Stan nawierzchni jest zróżnicowany,

remontów i modernizacji wymagają głównie drogi gminne. KOLEJ

Komunikację kolejową zapewnia dwutorowa, zelektryfikowana linia, łącząca

Skierniewice z Górą Kalwarią. Na terenie gminy Tarczyn zlokalizowane są trzy

stacje kolejowe: w Tarczynie, Jeżewicach i Gładkowie.

Przez obszar gminy przebiega również trasa wąskotorowej kolejki dojazdowej,

obecnie nie wykorzystywanej do celów komunikacyjnych.

3.8. Telefonizacja

Na terenie gminy istnieje automatyczna centrala telefoniczna połączona z siecią

krajową, wojewódzką i międzygminną linią światłowodową. Poziom

telefonizacji jest stosunkowo wysoki i wynosi dla gminy około 200 abonentów

na 1000 mieszkańców. Sieci kablowe i napowietrzne oraz szafki telefoniczne

lokalizowane są w pasach ulic pod chodnikami lub trawnikami.

Niezależnie od sieci telefonizacji stacjonarnej rozwija się sieć telefonii

komórkowej.

76

Liczba abonentów telefonicznych na 1000 mieszkańców

0

50

100

150

200

250

300

Grójec

Mogielnica

Now

e Miasto

Warka

Belsk Duży

Błędów

Chynów

Goszczyn

Jasieniec

Pniewy

Tarczyn

Powiat

(średnia)


77

Liczba abonentów telefonii przewodowej na km2 powierzchni gminy

0

10

20

30

40

50

60

Grójec

Mogielnica

Now

e Miasto

Warka

Belsk D

uży

Błędów

Chynów

Goszczyn

Jasieniec

Pniewy

Tarczyn

Powiat

(średnia)


78

IV DIAGNOZA STANU SFERY GOSPODARCZEJ

4.1. Przemysł

Na terenie gminy Tarczyn funkcjonuje kilka zakładów produkcyjnych, o dużym

znaczeniu dla lokalnej gospodarki. Główne branże to: branża spożywcza

(Agros-Fortuna, „Zielona Budka”, „Van Melle Polska”, „Niagara”); branża

przemysłowa (Tarona-Ceramika, Przedsiębiorstwo Produkcji Urządzeń

Chłodniczych, Tarmont-Panel). Zakłady te są głównymi pracodawcami

w gminie, a podatki przez nie płacone stanowią ważną pozycję w dochodach

budżetu. Niektóre przedsiębiorstwa posiadają własne ujęcia wody i własne

oczyszczalnie ścieków, które mogą być włączone w systemy ogólnogminne.

Położenie w bezpośrednim sąsiedztwie aglomeracji warszawskiej, średnia klasa

gleb w gminie oraz istnienie podstawowych sieci infrastruktury technicznej dają

potencjalne możliwości rozwoju funkcji przemysłowych – przy uwzględnieniu

ograniczeń, wynikających z ustanowionych na obszarze gminy stref

ochronnych.

4.2. Rolnictwo i leśnictwo

ROLNICTWO

Około ¾ powierzchni gminy Tarczyn stanowią użytki rolne. Znaczną ich część

(ponad 20%) zajmują sady. Ponad 88% powierzchni użytków rolnych jest

własnością rolników indywidualnych. Średnia powierzchnia gospodarstwa

rolnego wynosi około 3,8 ha.

79

Strukturę indywidualnych gospodarstw rolnych (1999 r.) przedstawia poniższa

tabela:

L.p. Wielkość

gospodarstwa (ha)

Liczba

gospodarstw

Łączna

powierzchnia

% łącznej

powierzchni

1 1 - 2 491 693,68 10,92

2 2 - 5 655 2030,81 31,96

3 5 – 7 272 1470,96 23,15

4 7 – 15 193 1167,85 18,38

5 Powyżej 15 45 991,55 15,60

RAZEM 1656 6354,85 100

Na terenie gminy znajduje się ponad dwa tysiące działek o powierzchni

mniejszej niż 1 ha.

Struktura wielkości indywidualnych gospodarstw rolnych w gminie Tarczyn

od 1 d0 2 haod 2 do 5 haod 5 do 7 haod 7 do 15 hapowyżej 15 ha

80

Strukturę własnościową powierzchni gminy Tarczyn przedstawia tabela:

Grupy rejestrowe

Pow. ogólna

Użytki rolne Lasy Wody Tereny budów

Pozost. grunty

Grunty orne

Sady Łąki Pastwiska Razem

Grunty w zasobie AWRSP

237 177 19 1 13 210 14 1 4 8

Grunty w zasobie ALP

885 5 - 2 4 11 871 1 1 1

Pozostałe grunty Skarbu Państwa

304 29 2 1 12 44 36 15 10 199

Grunty komunalne Gminy

239 42 2 3 12 59 14 - 19 147

Indywidualne gospodarstwa

8266 4720 1510 288 663 7181 760 39 218 68

Inne grunty indywidualne

735 349 106 25 45 525 115 3 78 14

Grunty spółdzielni

56 13 18 1 9 41 5 - 8 2

Grunty Kościołów

21 10 2 - - 12 1 - 2 6

Grunty wspólnot wiejskiej

4 - - - 2 2 1 - - 1

Razem 10747 5345 1659 321 760 8085 1817 59 340 446 * wg danych Urzędu Gminy Tarczyn

Struktura użytkowania gruntów gminy Tarczyn: ha %

Ogólna powierzchnia ewidencyjna 11415 100

użytki rolne razem 8514 75

w tym: grunty orne 7317 86

użytki zielone 1197 14

lasy oraz tereny zadrzewione 1898 16

grunty pod wodami 87 1

nieużytki 135 1

tereny pozostałe 781 7


81

Udział powierzchni użytków rolnych w powierzchni ogółem

0,00

10,00

20,00

30,00

40,00

50,00

60,00

70,00

80,00

90,00

100,00

Grójec

Mogielnica

Now

e Miasto

Warka

Belsk Duży

Błędów

Chynów

Goszczyn

Jasieniec

Pniewy

Tarczyn

Powiat

(średnia)

%


83

Gleby w gminie Tarczyn według klas bonitacyjnych:

GRUNTY ORNE UŻYTKI ZIELONE Lp klasa ha % klasa ha % l. I - - I - - 2. II 1 0,02 II - - 3. IIIa 161 2,85 IIIa 89 7,44 4. IIIb 659 11,66 IIIb - - 5. IVa 1142 20,21 IVa 588 49,16 6. IVb 807 14,28 IVb - - 7. V 1836 32,50 V 452 37,79 8. VI 938 16,60 VI 65 5,43 9. VIz 106 1,88 VIz 2 0,17

Razem 5650 Razem 1197 * wg danych Urzędu Gminy Tarczyn

Grunty klas III i IV stanowią 49%, a grunty klas V i VI – 51% powierzchni

użytków rolnych. Zamieszczony niżej podział gleb wg kompleksów potwierdza

dominację gleb żytnich w areale użytków rolnych.

Struktura gleb wg klas bonitacyjnych

IIIIIaIIIbIVaIVbVVIVIz

84

Udział gleb według kompleksów w gminie Tarczyn: Lp. Kompleks przydatności Powierzchnia

Ha % l. l - pszenny bardzo dobry 1 0,02 2. 2 - pszenny dobry 161 2,85 3. 3 - pszenny wadliwy 1801 31,88 4. 4 - żytni bardzo dobry 807 14,28 5. 5 - żytni dobry 1836 32,50 6. 6 - żytni słaby 500 8,85 7. 7 - żytni bardzo słaby 438 7,75 8. 8 - zbożowo-past. mocny 16 0,28 9. 9 - zbożowo-past. słaby 90 1,59

Razem 5650

Powierzchnię zasiewu (w ha) głównych upraw w latach 1990 – 1998

przedstawia tabela: Zasiewy Powierzchnia zasiewu

1990 Powierzchnia zasiewu

1994 Powierzchnia zasiewu

1998 Zboża: - żyto 1500 1285 1215 - pszenica 176 85 68 - jęczmień 39 28 25 - mieszanki 46 62 80 - owies 500 497 480 -pszenżyto 350 448 145 Pozostałe 1126 1442 2341 Ziemniaki 920 802 780 Ogółem 4660 4649 5134 * wg danych Urzędu Gminy Tarczyn

Na przestrzeni ostatnich lat można zaobserwować zmniejszanie się areału upraw

zbożowych i wzrost areału upraw pozostałych, głównie warzyw.

Wskaźniki hodowli bydła i trzody chlewnej w gminie Tarczyn odbiegają

znacznie od średniej dla województwa mazowieckiego i średniej krajowej.

Znaczenie hodowli w gospodarce gminnej jest marginalne.

85

Stan pogłowia zwierząt w latach 1990 – 1998 przedstawia tabela:

Wyszczególnienie 1990 1994 1998

Ogółem bydło 1020 863 796 w tym: krowy 610 492 402

Trzoda chlewna 1256 777 720 * wg danych Urzędu Gminy Tarczyn

Porównanie wskaźników hodowli zwierząt gospodarskich wygląda następująco:

Zwierzęta gospodarskie w przeliczeniu na 100 ha użytków rolnych w 1998 r.

Gmina Tarczyn

Województwo mazowieckie

Polska

Ogółem bydło 9,4 42,9 37,7 w tym: krowy 4,7 25,2 19,2

Trzoda chlewna 8,5 88,8 103,9 * wg danych Rocznika Statystycznego Województwa Mazowieckiego 2000

LEŚNICTWO

Lasy i grunty leśne zajmują 1898 ha, co stanowi około 16% powierzchni

ogólnej gminy i zlokalizowane są w trzech kompleksach: przy wschodniej

granicy gminy (z gminą Prażmów) nad rzeką Jeziorką, przy południowej

granicy gminy (z gminą Pniewy) nad rzeką Tarczynką oraz w sołectwie Księżak

– północno-zachodnia część gminy. Około połowy powierzchni ogólnej lasów

(965 ha) stanowią lasy prywatne. Największe powierzchnie lasów prywatnych

znajdują się w sołectwach: Suchodół (około 190 ha),Prace Duże (135 ha),

Świętochów (60 ha), Racibory (60 ha), Korzeniówka (55 ha), Komorniki, Wólka

Jeżewska, Borowiec (po około 50 ha). Lasami państwowymi administruje

Nadleśnictwo Chojnów. Na terenie gminy występują 4 podstawowe rodzaje

lasów: subkontynentalny grąd (drzewostany dębowo-grabowe z udziałem lipy

i klonu), bór mieszany (drzewostany sosnowo-dębowe z udziałem brzozy

i osiki), bór sosnowy i łęg jesionowo-olszowy. Lasy na całym obszarze gminy

objęte są ochroną. Średni wiek drzewostanu ocenia się na około 40 lat

86

Udział powierzchni lasów w powierzchni ogółem

0,00

5,00

10,00

15,00

20,00

25,00

Grójec

Mogielnica

Now

e Miasto

Warka

Belsk Duży

Błędów

Chynów

Goszczyn

Jasieniec

Pniewy

Tarczyn

Powiat

(średnia)

%


88

4.3. Aktywność gospodarcza mieszkańców gminy

Na przestrzeni lat 1990 – 2000 można zaobserwować systematyczny wzrost

ogólnej liczby firm handlowych (wzrost o około 40%), usługowych (wzrost

o 90%) i zakładów gastronomicznych (wzrost o 250%) w stosunku do

wyjściowego roku 1990. Dynamikę zmian liczby podmiotów gospodarczych

zarejestrowanych w Urzędzie Gminy Tarczyn w ostatnich latach przedstawia

poniższe zestawienie:

Lp. Rok Handel Usługi Gastronomia

1. 1990 156 210 4 2. 1991 160 229 5 3. 1992 164 239 8 4. 1993 177 260 9 5. 1994 191 272 7 6. 1995 201 296 6 7. 1996 217 304 8 8. 1997 231 328 5 9. 1998 249 357 7 10. 1999 223 389 10 11. 2000 217 397 14


Dynamika zmian liczby podmiotów gospodarczych (handel i usługi) w latach 1990-2000

300350400450

050

100150200250

1990

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

HandelUsługi

89

Na sumaryczny wzrost licz w o ła si

liczby tych podmiotów w poszczególnych sołectwach. Przykładową dynam

z zakre na st o ic la eds wia niżs

zestawieni

A y spodarc mieszkańcó pos zegó ch s iny Tarczyn

– liczba podmiotów gospodarczych w 1999 r., 2000 r. i pierwszym półroczu

2 1L Handel Us i Gastronomia

by podmiotó gosp darczych sk dają ę wahania

ikę

mian w tym sie prze rzeni statn h 2 t prz ta po ze

e:

kt wność go za w zc lny ołectw gm

00 r. .p. Sołectwo ług

1999 2000 I – VII

2001

1999 2000 I – VII

2001

1999 2000 I – VII

2001

1 Tarczyn 107 115 113 177 185 177 6 7 5

2 Bystrzanów 2 1 1 1 2 2 - - -

3 Borowiec 1 1 1 1 2 2 1 1 1

4 Gąski 1 1 1 - - - - - -

5 Gładków - - - 4 4 4 - - -

6 Grzędy 3 6 7 16 11 10 1 1 2

7 Janówek 11 9 10 11 13 16 - - -

8 Jeżewice 2 2 2 5 4 7 - - -

9 Jeziorzany 10 8 12 47 47 48 - - -

10 Józefowice 2 2 2 5 6 6 - - -

11 Kawęczyn - - - 2 1 1 - 1 1

12 Komorniki 3 4 3 4 3 2 - - -

13 Kotorydz 8 6 6 13 11 10 - - -

14 Kopana 4 3 4 10 12 13 - - -

15 Korzeniówka 4 5 5 3 3 5 - - -

16 Kol. WolaPrzypkowska

1 - - 1 2 3 - - -

17 Prace Duże 1 2 2 7 8 7 - - -

18 Księżak 2 1 1 1 1 2 - - -

19 Marianka 4 1 1 3 4 4 - - -

20 Many - - - 4 4 4 - - -

90

21 Marylka 2 2 2 3 4 3 - 1 1

22 Nosy 5 2 2 4 3 3 - - -

23 Pawłowice 4 4 3 5 8 9 - - -

24 Prace Małe 5 5 6 7 6 7 - - -

25 11 13 14 3 2 3 - - - Przypki

26 Racibory 3 3 3 6 5 6 - - -

27 11 11 12 16 15 16 - 1 1 Rembertów

28 Ruda 5 4 4 4 4 4 - - -

2 Suchod9 ół 3 1 1 10 9 10 1 1 1

30 Stefanówka - - - 1 2 1 - - -

31 Suchostruga 4 4 4 1 2 2 - - -

32 Świętochów 1 - - 2 3 3 - - -

33 Werdun 1 1 1 2 1 1 - - -

34 Wólka

Jeżewska

- - - 1 1 2 - - -

35 Wola

Przypkowska

2 - 3 5 5 3 1 1 1

36 Wylezin - - - 4 4 5 - - -

RAZEM 223 217 226 389 397 401 10 14 13


4.3.1. Handel

Handel jest jednym z bardziej znaczących sektorów gospodarki w gminie

arczyn. Zwiększająca się systematycznie liczba podmiotów gospodarczych,

w tym sektorze świadczy o aktywności mieszkańców gminy

właściwym wykorzystywaniu walorów, wynikających z położenia i dobrej

mazowieckiego, 11,81 dla powiatu grójeckiego i 22,56 dla

T

działających

i

sieci komunikacyjnej. Porównanie wskaźników (dane porównawcze dla roku

1999) liczby placówek handlowych w przeliczeniu na 1000 mieszkańców (12,62

dla województwa

91

gminy Tarczyn) wskazuje, że przynajmniej część firm prowadzących

ą musi obejmować swym zasięgiem teren większy niż

bszar gminy.

w ciągu

statnich 10 lat.

.3.3. Gastronomia

rczyn placówki gastronomiczne zlokalizowane są

głównie przy drodze krajowej i drogach wojewódzkich. Dynamiczny wzrost ich

liczb

zwię zytowego ruchu samochodowego na terenie gminy. Niektóre

akłady gastronomiczne dysponują również miejscami noclegowymi.

.4. Banki

bsługę bankową ludności oraz podmiotów gospodarczych z terenu gminy

- Bank Spółdzielczy w Tarczynie

Grójcu Filia

działalność handlow

o

4.3.2. Usługi

Wskaźnik ilości firm usługowych w przeliczeniu na 1000 mieszkańców wynosi

aktualnie 40,6. Liczba zakładów usługowych niemal podwoiła się

o

4

Działające na terenie gminy Ta

y na przestrzeni ostatnich 10 lat spowodowany jest m.in. znacznym

kszeniem tran

z

4

O

Tarczyn prowadzą dwa banki:

- Bank Przemysłowo-Handlowy PBK S.A. I Oddział w

w Tarczynie

92

4.5. Struktura zatrudnienia

oziom bezrobocia na terenie gminy Tarczyn w latach 1992-1999

P

Lata Bezrobotni Ogółem awem do zasiłku Z pr

1992 433 261 1993 440 262 1994 374 225 1995 291 222 1996 227 139 1997 139 48 1998 162 55 1999 188 61 2000 253 70


Strukturę bezrobocia w gminie Tarczyn w 2000 r. przedstawia tabela:

gółem W tym O kobiety absolwenci Bezrobotni w wieku

produkcyjnym

Pozostający bez pracy

powyżej 12 m-cy

Z prawem

do zasiłku

253 147 16 248 bd 70 * wg danych Rocznika Statystycznego Województwa Mazowieckiego 2000

Wskaźnik bezrobocia dla gminy Tarczyn wynosi 4,2 %. Ten sam wskaźnik dla

powiatu grójeckiego wynosi 7,0%, dla województwa mazowieckiego – 9,5%,

dla Polski – 13% (dane porównawcze dla roku 1999).

93

Poziom bezrobocia na terenie gminy Tarczyn w latach 1992-2000

Lata Bezrobotni Z prawem do zasiłku Absolwenci Ogółem Kobiety Ogółem Kobiety Ogółem Kobiety

1992 433 202 261 120 68 37 1993 440 231 262 110 42 15 1994 374 202 225 105 42 15 1995 291 168 222 123 42 25 1996 222 130 139 75 15 14 1997 139 93 48 34 20 16 1998 162 77 55 21 14 11 1999 188 102 61 29 11 10 2000 253 147 70 29 16 11

Główni pracodawcy na terenie gminy Tarczyn L.p Przedsiębiorstwo - instytucja Lokalizacja branża Liczba

zatrudnionych Liczba zatrudnionych

z gminy Tarczyn 1 TARONA-CERAMIKA

Spółka Polsko-Austriacka Tarczyn przemysł. 86 41

2 AGROS-FORTUNA Sp. z o.o.

Tarczyn spożywcza 229 100

3 Przedsiębiorstwo Produkcji Urządzeń Chłodniczych

Tarczyn przemysł 27 16

4 TARMONT Sp. z o.o. Tarczyn przemysł. 18 3 5 Zielona Budka Zb. Grycan

S.A. Z-d Kotorydz Kotorydz spożywcza 33 15

6 Van Melle Polska Rembertów spożywcza 343 102 7 PKN Orlen SA Tarczyn przetw.

naftowe 12 11

8 PKN Orlen SA przetw. naftowe

15 12

9 NIAGARA wytwórnia wody mineralnej

Kopana spożywcza 10 b.d.

94

Spółdzielnie działające na terenie gminy Tarczyn:

- Spółdzielnia Usług Rolniczych „Tarpol” – Tarczyn

- Spółdzielnia Rolniczo – Handlowa w Tarczynie

- Międzyzakładowa Spółdzielnia Mieszkaniowa „Segment”

- Spółdzielnia Mieszkaniowa „Tarczynianka” – Jeziorzany

- Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna – Duki

- Spółdzielnia Mieszkaniowa „Jedność”

- Spółdzielnia Mieszkaniowa „Tardom” – Jeziorzany

- Tarczyńska Spółdzielnia Mieszkaniowa - Tarczyn

95

V DIAGNOZA STANU ŚRODOWISKA

5.1. Ochrona powietrza

Nie prowadzi się szczegółowych badań zanieczyszczenia powietrza na terenie

gminy Tarczyn. Najbliższe stałe punkty pomiarowe znajdują się w Sochaczewie

(45 km w kierunku płn-zach.) Belsku Dużym (17 km w kierunku

południowym), Mińsku Mazowieckim (50 km w kierunku płn-wsch.),

i w Warszawie (25 km w kierunku północnym).

Wyniki pomiarów stężenia SO2 i NO2 w w/w punktach przedstawia tabela: L.p. Rodzaj

zanieczyszczenia

Wartość

dopuszczalna

(µg /m3rok)

Belsk

Duży

Warszawa Sochaczew Mińsk

Mazowiecki

1 Dwutlenek siarki 40 8,4 12,8 8,0 10,5

2 Dwutlenek azotu 40 9,8 36,6 42,5 31,3

* wg “Raportu wojewódzkiego inspektoratu ochrony środowiska – Warszawa 1999”

Średnie (roczne) wartości emisji zanieczyszczeń gazowych dla powiatu

grójeckiego wynoszą:

• dwutlenek siarki – 84 ton/km2

• tlenki azotu – 30 ton/km2

• dwutlenek węgla – 15670 ton/km2

Badania poziomu opadu pyłów oraz metali ciężkich prowadzone są m.in. dla

rejonu Warszawy L.p. Rodzaj

zanieczyszczenia

Wartość dopuszczalna

Warszawa (rejon)

3 Opad pyłu 200 (µg /m3rok) 83,3

4 Opad ołowiu 100 (mg /m3rok) 20,2

5 Opad kadmu 10 (mg /m3rok) 0,7


96

5.2. Ochrona wód

Na obszarze gminy Tarczyn prowadzone są badania czystości odcinków rzeki

Jeziorka i Tarczynka. Wyniki ostatnich badań (1998 rok) przedstawia poniższa

tabela:

Klasyfikacja rzek (km)

Badana dł. fizyko-chemiczna bakteriologiczna ogólna

II III non II III non II III non

Jeziorka 39 0 24 15 0 3,1 35,9 0 0 39

Tarczynka 14,5 0 10,1 4,4 10,1 0 4,4 0 10,1 4,4


Rozbudowa systemu kanalizacyjnego w gminie wpłynie docelowo na poprawę

wskaźników czystości wód.

Doliny Jeziorki i Tarczynki podlegają ochronie szczególnej – zakazane są

regulacje rzek, zmiany w zadrzewieniach nadbrzeżnych i roślinności.

5.3. Ochrona przyrody

W rejonie rzeki Jeziorki utworzono (rozporządzenie Wojewody Warszawskiego

z 01.03.1993 r.) Chojnowski Park Krajobrazowy. Obejmuje on swym zasięgiem

część obszaru gminy. W planach zagospodarowania przestrzennego i „Studium

uwarunkowań ..” wyodrębnia się ponadto rezerwat „Dolina Jeziorki”, użytek

ekologiczny „Świętochów”. Obszary te podlegają szczególnej ochronie.

97

W rejestrze powiatu grójeckiego znajdują się następujące pomniki przyrody,

zlokalizowane na terenie gminy Tarczyn: L.p. Nr rejestru Opis obiektu Szczegółowa lokalizacja

1 209 jesion wyniosły Rembertów - obok Kościoła 2 325 dąb szypułkowy Pawłowice - przy drodze wiejskiej 3 787 topola biała Prace Duże - park dworski 4 795 dąb szypułkowy Drozdy - park dworski 5 796 buk pospolity Many – park dworski 6 820 sosna zwyczajna Michrów – przy drodze Rembertów – Kruszew7 840 dąb szypułkowy Michrów – przy drodze Rembertów – Kruszew8 864 buk zwyczajny Jeżewice – park 9 1033 kasztanowiec zwyczajny Tarczyn – ul. Górna 10 1038 lipa drobnolistna Brominy


5.4. Eksploatacja złóż kopalin Na terenie gminy występują złoża piasków ze żwirem. Obecnie eksploatuje się

sześć złóż. Lokalizację i zasoby przedstawia poniższe zestawienie:

L.p. Lokalizacja Zasoby wg bilansu

(w tys. m3)

Wydobycie

(w tys. ton/rok)

1 Suchodół 252 40

2 Borowiec 3 94 2

3 Jeżewice 13 294 5

4 Jeżewice 11 258 2

5 Suchodół 9c 92 2

6 Suchodół 7a 366 16

98

VI. RAPORT Z „SESJI PLANOWANIA STRATEGICZNEGO”

6.1. Geneza i zakres Raportu z Sesji Planowania Strategicznego

W dniu 08 września 2001 r. w Szkole Podstawowej w Tarczynie

- w ramach prac nad „Strategią Rozwoju Gminy” odbyła się „Sesja Planowania

Strategicznego”. W sesji uczestniczyli mieszkańcy Gminy zaproszeni przez

władze samorządowe oraz przedstawiciele PPUH „BaSz”.

Celem sesji było wypracowanie metodą analizy SWOT danych

wyjściowych do określenia optymalnych kierunków rozwoju gminy. Uczestnicy

sesji pracowali w czterech grupach. Każda z grup, wspólnie z moderatorem

prowadzącym zajęcia, określała misję, mocne i słabe strony gminy oraz

zagrożenia i szanse jej rozwoju. Na zakończenie sesji zostały przedstawione

wstępne wyniki prac w każdej grupie.

Raport zawiera:

♦ listę uczestników sesji,

♦ propozycje zgłoszone przez poszczególne grupy:

∗ mocnych stron Gminy

∗ słabych stron Gminy

∗ zagrożeń rozwoju Gminy

∗ szans rozwoju Gminy

∗ misji

♦ zestawienia najważniejszych zagadnień w każdym z elementów analizy

SWOT w poszczególnych grupach,

♦ listę osób wybranych przez poszczególne grupy do uczestnictwa

w „Warsztatach Planowania Strategicznego”

99

LISTA OBECNOŚCI

GRUPA „A” 1. Maria Maciejewska 2. Janusz Przybylski 3. Tadeusz Perzyna 4. Ewa Magdziarz 5. Andrzej Ozimek 6. Kazimierz Maciejak 7. Tadeusz Płużyczka 8. Ryszard Ozimek 9. Zbigniew Bąkowski 10. Marek Młynarczyk 11. Zbigniew Mulewicz 12. Marianna Traczyk 13. Barbara Węgrowska 14. Hanna Galicz 15. Stanisław Małczyński 16. Jerzy Tworek 17. Andrzej Borowski 18. Danuta Dziembowska

GRUPA „B” 1. Henryk Bartnik 2. Józef Przyłuski 3. Mirosław Faliszewski 4. Marek Wąsik 5. Ryszard Surała 6. Barbara Gembala 7. Arkadiusz Dudek 8. Elżbieta Klimkowska 9. Ewa Jędral 10. Marian Reszka 11. Ryszard Komorowski 12. Wanda Ostrowska 13. Arkadiusz Zgieb 14. Tadeusz Komorowski 15. Anna Pierzchała 16. Justyna Kruppe 17. Mariusz Kunda 18. Jan Cyngot

100

GRUPA „C” 1. Irena Budzik 2. Wacław Mędel 3. Bogdan Pałka 4. Elżbieta Lubańska 5. Sylwester Chudzikowski 6. Zofia Olszlegier 7. Hanna Perzyna 8. Krystyna Buczek 9. Bożena Domasiewicz 10. Teresa Sitarek 11. Zofia Kruppe 12. Alfred Kohn 13. Irena Zaze 14. Barbara Klujewska 15. Zofia Perzyna 16. Stanisław Bęczkowski 17. Jerzy Malewski

GRUPA „D” 1. Zdzisław Pawłowski 2. Tomasz Klimkowski 3. Zbigniew Budnicki 4. Marek Woźnicki 5. Andrzej Musielak 6. Ewa Kostana 7. Janina Lelonek 8. Jerzy Latoszyński 9. Janina Młynarczyk 10. Barbara Galicz 11. Hanna Wołkiewicz 12. Kazimierz Porębski 13. Dariusz Galicz 14. Jerzy Dębski 15. Kazimierz Lenart 16. Jerzy Jackowski

101

MISJA Grupy wypracowały następujące definicje Misji:

Grupa „A”

Gmina Tarczyn to gmina o charakterze rolno – przemysłowo – usługowym,

dobrze wypromowana, zapewniająca mieszkańcom miejsca pracy, godziwe

zarobki, poczucie bezpieczeństwa, perspektywy dla młodzieży. Czysta gmina

zabezpiecza bazę rekreacyjną, sportową i turystyczną.

Grupa „B” Miasto i Gmina Tarczyn:

• ma najniższy wskaźnik bezrobocia

• ma wysoki procent mieszkańców z wyższym wykształceniem

• zapewnia bezpieczeństwo swoim mieszkańcom

• jako gmina ekologiczna posiada rozbudowaną sieć turystyczną

• stan infrastruktury pozwala rozwijać nowe inwestycje i miejsca pracy

Grupa „C” Gmina Tarczyn jest prężnym ośrodkiem przemysłu owocowo – warzywnego,

z dobrze rozwiniętą infrastrukturą techniczną, o najniższym wskaźniku

bezrobocia w kraju. Centrum gminy – miasto Tarczyn dzięki napływowi obcego

kapitału posiada odrestaurowany rynek, a w sympatycznie urządzonych

kafejkach dorośli i młodzież w poczuciu bezpieczeństwa popijają sok jabłkowy

z tutejszych zakładów.

102

Grupa „D”

Gmina Tarczyn jest silnym podwarszawskim ośrodkiem, sprzyjającym

miejscowej przedsiębiorczości i dobrym producentem zdrowej żywności.

Zapewnia przyjezdnym możliwości rekreacyjne oraz stwarza dogodne

możliwości do inwestowania.

W wyniku dyskusji ustalono następującą hierarchię ważności „mocnych stron”:

Grupa „A”

L.p. TEMAT 1 Położenie gminy 2 Rolnictwo (ze wskazaniem na sadownictwo) i przemysł z nim

związany 3 Tereny pod budowę:

• mieszkaniową • przemysłową

4 Potencjał ludzki 5 Zasoby naturalne (woda, kruszywa)

Grupa „B”

L.p. TEMAT 1 Położenie gminy – bliskość Warszawy oraz sąsiedztwo trasy

nr 7 2 Tradycje i wysoki poziom sadownictwa 3 Atrakcyjne tereny budowlane, rekreacyjne i pod działalność

gospodarczą 4 Wykształceni i kompetentni ludzie 5 Kopaliny naturalne i zasoby wodne

103

Grupa „C”

L.p. TEMAT 1 Położenie, bliskość Warszawy (komunikacja) 2 Duża produkcja owoców, warzyw i kwiatów 3 Piękno krajobrazu 4 Dobra baza oświatowa 5 Dobra baza lecznicza

Grupa „D”

L.p. TEMAT 1 Położenie strategiczne w pobliżu dużego miasta 2 Duża ilość atrakcyjnych terenów pod inwestycje

i mieszkalnictwo 3 Dobrze rozwinięta infrastruktura w północnej części gminy 4 Ogrodnictwo i niewykorzystana baza przetwórcza 5 Duży potencjał ludzki oraz niskie bezrobocie

W wyniku dyskusji ustalono następującą hierarchię ważności „słabych stron”:

Grupa „A”

L.p. TEMAT

1 Słaba infrastruktura techniczna: • drogi • kanalizacja • brak wysypiska śmieci • wodociągi, gazociąg

2 Słabo rozwinięta baza rekreacyjna, sportowo-turystyczna, kulturalna

3 Zły stan bezpieczeństwa 4 Upadający przemysł rolno-spożywczy, bezrobocie, ubożenie

społeczeństwa 5 Słaba promocja gminy

104

Grupa „B”

L.p. TEMAT 1 Słaby stan dróg w gminie (oświetlenie, drogi gminne

i powiatowe) i lokalne trudności komunikacyjne 2 Brak poczucia bezpieczeństwa 3 Nierozwiązany problem wysypiska śmieci 4 Niewystarczająca sieć kanalizacyjna i wodociągowa.

Przestarzała sieć energetyczna. 5 Likwidacja miejsc pracy, bezrobocie 6 Oddalenie niektórych urzędów (Radom)

Grupa „C”

L.p. TEMAT 1 Słaba baza lokalowa placówek kultury, brak: klubów,

kawiarenek, obiektów sportowych, placów zabaw. 2 Brak sieci kanalizacyjnej i wodociągowej 3 Brak wysypiska śmieci 4 Zły stan dróg 5 Stan bezpieczeństwa publicznego (dużo włamań, napady)

Grupa „D”

L.p. TEMAT 1 Zła gospodarka odpadami 2 Promocja gminy 3 Słabo rozwinięta infrastruktura (kanalizacja, drogi, gazociąg,

wodociąg południowy) 4 Upadek przetwórstwa 5 Mała ilość miejsc pracy w obrębie gminy 6 Niewykorzystana linia kolejowa Łuków – Skierniewice 7 Brak bazy sportowo – rekreacyjno – kulturalnej

105

W wyniku dyskusji ustalono następującą hierarchię ważności „zagrożeń”:

Grupa „A”

L.p. TEMAT

1 Ubożenie społeczeństwa, wynikające ze spadku opłacalności produkcji

2 Brak poczucia bezpieczeństwa, w tym: • szerząca się narkomania

3 Brak perspektyw dla młodzieży 4 Zanieczyszczenie środowiska (zaśmiecenie)

Grupa „B”

L.p. TEMAT 1 Dotychczasowa polityka państwa wobec rolnictwa 2 Upadek zakładów produkcyjnych 3 Recesja 4 Brak środków na edukację na terenach wiejskich 5 Degradacja środowiska 6 Stan bezpieczeństwa

Grupa „C”

L.p. TEMAT 1 Wzrost bezrobocia – likwidacja największego zakładu

produkcyjnego MZPOW Tarczyn 2 Zagrożenie drożności koryt rzek płynących przez gminę

Tarczyn 3 Brak rynków zbytu dla tutejszej produkcji rolnej 4 Demoralizacja młodzieży – narkomania 5 Zwiększenie zadań dla gmin bez jednoczesnego przekazania

środków finansowych 6 Wstąpienie do Unii Europejskiej

106

Grupa „D”

L.p. TEMAT 1 Brak inwestorów i spójnej polityki pozyskiwania środków i

inwestorów 2 Brak promocji gminy 3 Brak wsparcia dla drobnej przedsiębiorczości na terenach

wiejskich 4 Odpływ ludzi wykształconych 5 Narkomania i wzrost przestępczości

W wyniku dyskusji ustalono następującą hierarchię ważności „szans”:

Grupa „A”

L.p. TEMAT 1 Wykorzystanie terenów pod budownictwo mieszkaniowe

i przemysłowe 2 Rozwój przemysłu związanego z lokalną produkcją

(poszukiwanie rynków zbytu) 3 Rozwój bazy rekreacyjnej 4 Szersza promocja gminy 5 Inwestowanie w potencjał ludzki, szczególnie w młodzież

Grupa „B”

L.p. TEMAT 1 Zmiana polityki państwa w stosunku do rolnictwa 2 Dofinansowanie oświaty i wykształcenie dzieci i młodzieży 3 Tworzenie warunków do rozwoju przedsiębiorczości (małych

i średnich przedsiębiorstw), tworzenie nowych miejsc pracy 4 Korzystne warunki do rozwoju budownictwa 5 Pozyskiwanie inwestorów z zewnątrz 6 Promocja gminy 7 Rozwój agroturystyki

107

Grupa „C”

L.p. TEMAT 1 Położenie, korzystny układ komunikacyjny 2 Odzyskanie praw miejskich przez Tarczyn 3 Opłacalność produkcji rolnej (ceny, podatki) 4 Otworzenie rynku zbytu na wschód 5 Zwiększenie działań promocyjnych gminy 6 Kurczenie terenów inwestycyjnych w obrębie Warszawy –

poszukiwanie nowych w okolicach gminy Tarczyn

Grupa „D”

L.p. TEMAT 1 Zaplecze inwestycyjne i rekreacyjne dla stolicy 2 Duża ilość terenów pod budownictwo jednorodzinne 3 Rozwój miejscowej małej i drobnej przedsiębiorczości 4 Istniejąca baza przetwórcza z dobrą marką 5 Rozwój szkolnictwa i doskonalenia zawodowego

LISTA OSÓB WYBRANYCH PRZEZ GRUPY DO UCZESTNICTWA

W WARSZTATACH PLANOWANIA STRATEGICZNEGO

GRUPA A

Ryszard Ozimek

Andrzej Ozimek

Hanna Galicz

Stanisław Małczyński

Andrzej Borowski

108

GRUPA B

Józef Przyłuski

Henryk Bartnik

Marek Wąsik

Mirosław Faliszewski

Ryszard Surała

Arkadiusz Zgieb

Wanda Ostrowska

GRUPA C

Irena Zaze

Bogdan Pałka

Alfred Kohn

Zofia Perzyna

Wacław Mędel

Barbara Celejewska

GRUPA D

Hanna Wołkiewicz

Kazimierz Porębski

Dariusz Galicz

Jerzy Dębski

Ponadto w Warsztatach wezmą udział członkowie Zarządu Gminy oraz

pracownicy Urzędu Gminy w Tarczynie.

109

6.2. Geneza i zakres Raportu z Młodzieżowej Sesji Planowania

Strategicznego

W dniu 27 września 2001 r. w Urzędzie Gminy w Tarczynie - w ramach

prac nad „Strategią Rozwoju Gminy” odbyła się „Młodzieżowa Sesja

Planowania Strategicznego”.

W sesji uczestniczyli uczniowie ze szkół z terenu Gminy zaproszeni przez

władze samorządowe oraz przedstawiciel PPUH „BaSz”.

Celem sesji było wypracowanie metodą analizy SWOT danych

wyjściowych do określenia optymalnych kierunków rozwoju gminy. Uczestnicy

sesji pracowali w czterech grupach. Każda z grup określała misję, mocne i słabe

strony gminy oraz zagrożenia i szanse jej rozwoju. Na zakończenie sesji zostały

przedstawione wstępne wyniki prac w każdej grupie.

Raport zawiera:

♦ listę uczestników sesji,

♦ propozycje zgłoszone przez poszczególne grupy:

∗ mocnych stron Gminy

∗ słabych stron Gminy

∗ zagrożeń rozwoju Gminy

∗ szans rozwoju Gminy

∗ misji

♦ zestawienia najważniejszych zagadnień w każdym z elementów analizy

SWOT w poszczególnych grupach,

110

LISTA OBECNOŚCI

GRUPA „A” L.p. Imię i Nazwisko Szkoła

1 Marta Cybulska Gimnazjum 2 Anna Bartoszuk Gimnazjum 3 Marta Świerc Gimnazjum 4 Beata Komorowska Gimnazjum 5 Paulina Olszewska Szkoła Podstawowa 6 Adrianna Hyla Szkoła Podstawowa 7 Magda Jędral Gimnazjum 8 Martyna Drzewek Gimnazjum 9 Małgorzata Kiljańczyk Gimnazjum 10 Ilona Osińska Gimnazjum 11 Ewa Bieniek Gimnazjum 12 Iwona Kulikowska Szkoła Podstawowa 13 Mateusz Wojdalski Szkoła Podstawowa 14 Mariusz Kołodziejski Szkoła Podstawowa 15 Edyta Komorowska Szkoła Podstawowa 16 Beata Małecka Szkoła Podstawowa 17 Katarzyna Stawicka Gimnazjum 18 Łukasz Lipiec Gimnazjum

GRUPA „B” L.p. Imię i Nazwisko Szkoła

1 Emilia Ciecierska Szkoła Podstawowa 2 Olga Śmierzyńska Szkoła Podstawowa 3 Rafał Jastrzębski Szkoła Podstawowa 4 Karol Nalewczyński Szkoła Podstawowa 5 Olivier Kołodziej Szkoła Podstawowa 6 Katarzyna Furmańczyk Gimnazjum 7 Justyna Augustyniak Liceum Techniczne 8 Małgorzata Rylska Liceum Techniczne 9 Piotr Piechal Gimnazjum 10 Paweł Słowiński 11 Kuba Grygowicz Szkoła Podstawowa 12 Bartek Sankowski Gimnazjum 13 Michał Niegowski Szkoła Podstawowa 14 Małgorzata Konieczny Szkoła Podstawowa

111

GRUPA „C” L.p. Imię i Nazwisko Szkoła

1 Wojciech Kulesza Liceum Techniczne 2 Marcin Kędzior Gimnazjum 3 Aneta Nowak Szkoła Podstawowa 4 Maria Szymczak Szkoła Podstawowa 5 Anna Bedońska Szkoła Podstawowa 6 Magda Przybylska Szkoła Podstawowa 7 Patrycja Reszka Szkoła Podstawowa 8 Justyna Janiak Szkoła Podstawowa 9 Marta Ryjak Szkoła Podstawowa 10 Mariusz Pomian Szkoła Podstawowa 11 Joanna Zdziarska Gimnazjum 12 Justyna Roszczyk Szkoła Podstawowa 13 Marta Niegowska Szkoła Podstawowa 14 Damian Sobczyk Szkoła Podstawowa 15 Martyna Wilczyńska Szkoła Podstawowa 16 Monika Niegowska Szkoła Podstawowa 17 Marta Urwalska Szkoła Podstawowa 18 Katarzyna Szatanek Szkoła Podstawowa 19 Ola Trzeciakowska Szkoła Podstawowa 20 Łukasz Perzyna Szkoła Podstawowa

GRUPA „D L.p. Imię i Nazwisko Szkoła

1 Łukasz Postek Szkoła Podstawowa 2 Grzegorz Kowalski Szkoła Podstawowa 3 Michał Wołcerz Szkoła Podstawowa 4 Przemysław Karolak Szkoła Podstawowa 5 Agata Kotwa Szkoła Podstawowa 6 Paulina Woś Szkoła Podstawowa 7 Katarzyna Marek Szkoła Podstawowa 8 Karolina Tadzik Szkoła Podstawowa 9 Karol Wierzbicki Szkoła Podstawowa 10 Daniel Tadzik Szkoła Podstawowa

112

MISJA Grupy wypracowały następujące definicje Misji:

Grupa „A”

Tarczyn jest wspaniałym miastem. Gmina jest czysta. Zlikwidowano wysypiska

śmieci i wszędzie znajdują się pojemniki do segregacji śmieci. Powstały ścieżki

rowerowe i nowe miejsca pracy: więcej ludzi pracuje w policji, służbie zdrowia,

straży pożarnej ora nowo powstałych fabrykach. Wielu ludzi zarabia dzięki

agroturystyce. Drogi są w dobrym stanie, na skrzyżowaniach znajduje się

sygnalizacja świetlna. Gmina zarabia pieniądze wynajmując korty tenisowe

i basen. Urządzane są zawody sportowe: mecze piłki nożnej i zawody kolarskie.

Dzięki nim Gmina jest bardziej znana i zachęca nowych inwestorów do

budowania fabryk. Powstały nowe osiedla mieszkaniowe i instytucje.

Rozbudowała się placówka zdrowia. W Gminnym Ośrodku Kultury

organizowane są kółka zainteresowań, konkursy i występy artystyczne.

Przemysł jest dobrze rozwinięty, a ludzie mają gdzie pracować. Rozwinięta jest

również komunikacja. Nasza Gmina ma duży park, w którym znajdują się ławki,

a pośrodku piękna fontanna. Chodniki i szosy są bez kolein, bardzo dobrze

oświetlone. Tak obecnie wygląda nasza Gmina Tarczyn.

Grupa „B” Gmina Tarczyn jest:

1. Rozwinięta przemysłowo-agroturystycznie i produkuje zdrową żywność

2. Miastem, które odzyskało swoje prawa

3. Gminą, gdzie rozwija się kultura i edukacja oraz młodzież nie ma

zachowań patologicznych

4. Miejscem, gdzie szkoły są wypromowane, posiadają pomoce naukowe

5. Okolicą, która posiada dużą bibliotekę

6. Wyposażona w wysokiej klasy elektronikę

113

7. Gminą, gdzie wszyscy ludzie z powiatu współpracują ze sobą i dbają

o wspólne dobro

8. Taką, której mieszkańcy nie znają problemu bezrobocia

9. Miejscem, gdzie architektura i konserwacja zabytków stoi na wysokim

poziomie

10. Wyposażona w szereg nowoczesnych rozwiązań komunikacyjnych.

Grupa „C” Gmina Tarczyn jest dobrze zagospodarowana. Znajdują się w niej zakłady pracy

i ośrodki kultury. Wszędzie doprowadzona jest woda, gaz i kanalizacja. Istnieje

nowoczesne wysypisko śmieci. Nasza gmina nie zapomina o tradycjach.

Otwarto skansen XIX-wiecznego domu. Mieszkańcy innych miejscowości

przyjeżdżają, aby zwiedzać nasze zabytki. Żyzne gleby wzbogacają gminę.

Rolnicy i sadownicy zawsze znajdują punkty zbytu na swoje produkty.

Młodzież ma gdzie zdobywać wiedzę. Nie ma alkoholizmu i narkomanii.

Wszyscy mieszkańcy zadowoleni są ze swojej gminy.

Grupa „D”

Jest rok 2011. Mieszkam w sadowniczo-turystycznej gminie. Stolicą tej gminy

jest duże miasto Tarczyn. Moja gmina jest bardzo nowoczesna. Mieszkam na

wspaniałym osiedlu w centrum. Pracuję w jednym z największych zakładów

przetwórczych w Polsce „Agros Tarczyn”. W mojej gminie wszędzie jest

kanalizacja, woda i gaz. Jest ona także najczystszym regionem okolic

Warszawy. Rozwinięta jest również kultura. Jest tam dom kultury z kinem

i dużą biblioteką. Często chodzę grać w piłkę nożną i popływać do ośrodka

sportowo-rekreacyjnego. Kiedy jest ładna pogoda idę nad zalew w Jeziorzanach

– łowić ryby i odpoczywać na łonie natury. Bardzo lubię moją nowoczesną

i piękną gminę.

114

W wyniku dyskusji ustalono następującą hierarchię ważności „mocnych stron”:

Grupa „A” L.p. TEMAT

1 Położenie 2 Rozwinięte szkolnictwo 3 Dobra komunikacja międzymiastowa 4 Ładne krajobrazy i żyzne gleby 5 Telekomunikacja

Grupa „B”

L.p. TEMAT 1 Położenie Tarczyna 2 Rolnictwo i sadownictwo 3 Szkolnictwo (Liceum Techniczne i Gimnazjum) 4 Przemysł i handel 5 Komunikacja (most)

Grupa „C”

L.p. TEMAT 1 Położenie 2 Rolnictwo 3 Zabytki 4 Sady i lasy 5 Gimnazjum 6 Przemysł 7 Komunikacja

Grupa „D”

L.p. TEMAT 1 Zabytki 2 Położenie 3 Przemysł 4 Sport – klub „Tarpan Tarczyn” 5 Rejon sadowniczy 6 Walory krajobrazowe – Chojnowski Park Krajobrazowy

115

W wyniku dyskusji ustalono następującą hierarchię ważności „słabych stron”:

Grupa „A”

L.p. TEMAT 1 Zanieczyszczenie środowiska 2 Bezrobocie – brak miejsc pracy 3 Zły stan dróg i chodników 4 Dom Kultury, w którym nic się nie dzieje 5 Nadużywanie alkoholu w miejscach publicznych

Grupa „B”

L.p. TEMAT 1 Zamknięcie przetwórni (bezrobocie) 2 Słabe drogi i chodniki 3 Brak kanalizacji 4 Problemy związane z lokalami 5 Brak sygnalizacji świetlnej 6 Zły stan ochrony środowiska 7 Zaniedbanie arterii komunikacyjnej 8 Brak terenów rekreacyjnych 9 Brak kółek zainteresowań

10 Za mało basenów 11 Mała biblioteka 12 Mało zieleni (zaniedbane parki)

Grupa „C”

L.p. TEMAT 1 Brak wodociągów 2 Zły stan dróg 3 Brak miejsc pracy 4 Zaniedbane zabytki 5 Zanieczyszczone środowisko 6 Brak sygnalizacji 7 Zaniedbana Tarczynka 8 Mała biblioteka

116

Grupa „D”

L.p. TEMAT 1 Kultura – brak obiektów 2 Zanieczyszczenia 3 Bezpieczeństwo 4 Mało zieleni w Tarczynie 5 Infrastruktura – brak wodociągów i kanalizacji 6 Brak obiektów sportowych i rekreacyjnych 7 Zły stan dróg, budynków i chodników 8 Brak sygnalizacji świetlnej

W wyniku dyskusji ustalono następującą hierarchię ważności „zagrożeń”:

Grupa „A”

L.p. TEMAT 1 Używki (alkohol, papierosy, narkotyki) 2 Pożary 3 Bezrobocie 4 Brak rynków zbytu na owoce i warzywa (lub konkurencja dla

M.Z.P.O.W.) 5 Ryzyko wypadków drogowych, spowodowane brakiem

sygnalizacji świetlnej 6 Brak funduszy 7 Wzrost przestępczości 8 Epidemie 9 Napływ emigrantów ze wschodu (Rumuni, Ukraińcy, Rosjanie)

10 Zagrożenie zatrucia środowiska poprzez zaśmiecanie miejsca, w którym żyjemy

Grupa „B”

L.p. TEMAT 1 Narkomania 2 Alkoholizm 3 Bezrobocie 4 Przestępczość 5 Słaby stan ochrony przeciwpożarowej 6 Zanieczyszczenie wód 7 Wypadki samochodowe

117

Grupa „C”

L.p. TEMAT 1 Bezrobocie 2 Alkoholizm 3 Narkomania 4 Zanieczyszczenie wód 5 Brak rynków zbytu 6 Wypadki samochodowe 7 Bankructwo sadowników

Grupa „D”

L.p. TEMAT 1 Nadużywanie narkotyków i alkoholu 2 Coraz częstsze kradzieże i bijatyki 3 Zwiększanie bezrobocia 4 Brak punktów zbytu 5 Upadek przetwórni 6 Bankructwo sadowników 7 Konkurencja ze strony innych gmin 8 Zanieczyszczenie środowiska 9 Przepełniona podstawówka

W wyniku dyskusji ustalono następującą hierarchię ważności „szans”:

Grupa „A”

L.p. TEMAT 1 Rozwój kultury i oświaty 2 Odzyskanie praw miejskich 3 Znalezienie inwestorów 4 Rozwinięcie przemysłu 5 Agroturystyka 6 Moda na mieszkania bliżej natury 7 Powstanie instytucji (szpitale, schroniska) 8 Pozyskanie rynków zbytu 9 Dotacje dla rolnictwa

10 Powstanie obiektów kulturalnych i sportowych 11 Wysłanie poza Tarczyn klubu „Tarpan Tarczyn” – (promocja) 12 Zmniejszenie bezrobocia 13 Zmniejszenie narkomanii i alkoholizmu 14 Wybudowanie innych środków transportu

118

Grupa „B”

L.p. TEMAT 1 Odzyskanie praw miejskich 2 Powstanie fabryk 3 Tworzenie nowych miejsc pracy 4 Rozwój turystyki 5 Rozwój marketingu 6 Promocja informatyki na wsi 7 Rozwój elektroniki w szkołach 8 Schronisko dla zwierząt 9 Opieka społeczna

10 Rozwój kultury 11 Powstanie obiektów rekreacyjnych

Grupa „C”

L.p. TEMAT 1 Odzyskanie praw miejskich 2 Utworzenie miejskiego wysypiska 3 Oświata 4 Tworzenie miejsc pracy 5 Schronisko dla zwierząt 6 Uruchomienie kolejki wąskotorowej – „mała turystyka” 7 Rozwój kultury 8 Rozwój przemysłu 9 Ścieżki rowerowe

10 Dom opieki społecznej 11 Dom Kultury

Grupa „D”

L.p. TEMAT 1 Odzyskanie praw miejskich 2 Rozwój przemysłu 3 Dom Kultury 4 Ośrodek sportowo-rekreacyjny – basen, kompleks boisk 5 Agroturystyka 6 Rosnące moda na mieszkania poza miastem 7 Przekształcenie stawów w zalew 8 Rekultywacja wysypiska śmieci 9 Ścieżki rowerowe

10 Schronisko dla bezdomnych zwierząt 11 Otworzenie placu zabaw

119

VII. ANALIZA ZASOBÓW GMINY Podsumowanie „Analizy SWOT”, przeprowadzone w ramach „Warsztatów

Planowania Strategicznego” zamieszczone jest poniżej:

MOCNE STRONY

1. Położenie gminy w pobliżu aglomeracji warszawskiej 2. Tradycje i wysoki poziom sadownictwa i ogrodnictwa 3. Potencjał ludzki 4. Zasoby terenów pod inwestycje 5. Zasoby surowców naturalnych

SŁABE STRONY

1. Niewystarczająca infrastruktura techniczna w gminie 2. Zły stan dróg gminnych i powiatowych 3. Zły stan bezpieczeństwa 4. Niewystarczająca baza placówek infrastruktury społecznej 5. Słaba kondycja miejscowych zakładów przetwórczych 6. Niewystarczająca promocja gminy

ZAGROŻENIA

1. Spadek opłacalności produkcji rolnej 2. Brak poczucia bezpieczeństwa (rosnąca przestępczość, patologie

społeczne) 3. Niewystarczające wsparcie Państwa dla samorządów lokalnych oraz

sektora MŚP 4. Rosnące bezrobocie 5. Degradacja środowiska naturalnego

SZANSE

1. Wykorzystanie walorów położenia gminy (kurczenie się zasobów terenów inwestycyjnych w Warszawie i najbliższej okolicy)

2. Pozyskanie inwestorów zewnętrznych 3. Rozwój przetwórstwa owocowo – warzywnego 4. Rosnące zapotrzebowanie na tereny i usługi rekreacyjne 5. „Inwestowanie w młodych” – edukacja

120

„Stan posiadania” gminy Tarczyn został szczegółowo przedstawiony

w rozdziałach opisujących diagnozę stanu obecnego gminy. W tej części

„Strategii” zostaną szerzej omówione te zasoby gminy, które uczestnicy „Sesji

Planowania Strategicznego” oraz „Warsztatów Planowania Strategicznego”

uznali za „mocne strony”, i z którymi wiążą pewne plany rozwojowe.

7.1. Położenie Gminy Tarczyn

Gmina Tarczyn położona jest w centrum Polski, na obrzeżach aglomeracji

warszawskiej, przy dwupasmowej drodze krajowej, łączącej Warszawę

z południową częścią kraju. Niewielkie odległości (około 30 minut jazdy

samochodem) umożliwiają zarówno mieszkańcom gminy poszukiwanie pracy

w Warszawie, jak i mieszkańcom stolicy mogą sprzyjać zainteresowaniu

terenami budowlanymi i rekreacyjnymi. Dla rozwoju rolnictwa i przetwórstwa

oraz firm produkcyjnych duże znaczenie ma położony w sąsiedztwie ponad

milionowy rynek zbytu.

7.2. Sadownictwo i ogrodnictwo

Klasa gleb i mikroklimat oraz duży rynek zbytu w pobliskiej Warszawie

ukształtowały strukturę produkcji rolniczej w gminie. Wiodącymi uprawami są

tu owoce i warzywa – miejscowi producenci osiągnęli wysoki poziom

specjalizacji. Wieloletnie tradycje na terenie gminy ma również przetwórstwo

owocowo – warzywne. Dobra jakość produkcji i wielkość areału upraw dają

szansę na szersze wejście na inne rynki krajowe i zagraniczne.

121

7.3. Mieszkańcy Gminy

Jednym z istotniejszych atutów gminy Tarczyn są jej mieszkańcy. Dwukrotnie

większa od średniej wojewódzkiej (w przeliczeniu na 1000 mieszkańców) ilość

firm handlowych i usługowych świadczy o dużej aktywności lokalnej

społeczności. Wieloletnie tradycje sadownicze i warzywnicze wykształciły

liczną grupę fachowców – praktyków w tych branżach. Kadra w placówkach

oświatowych systematycznie podnosi swoje kwalifikacje i daje gwarancję

podnoszenia poziomu kształcenia młodzieży. Młodzież bierze czynny udział

w planowaniu rozwoju gminy i chce uczestniczyć w realizacji tych planów.

7.4. Zasoby terenów pod inwestycje

Na terenie gminy istnieją znaczne zasoby działek (będących własnością

samorządu a także właścicieli prywatnych), które mogą zostać przeznaczone na

cele budownictwa mieszkalnego, rekreacyjnego oraz na działalność

gospodarczą. Część obszaru gminy posiada podstawowe sieci infrastrukturalne,

w pozostałych sołectwach przewiduje się w najbliższych latach inwestycje

w tym zakresie.

7.5. Surowce naturalne Podstawowym bogactwem naturalnym gminy są znaczne zasoby wód

podziemnych bardzo dobrej jakości. Wody te są wykorzystywane do produkcji

wody mineralnej i napojów. Możliwy jest rozwój produkcji w oparciu o lokalne

źródła. Na terenie gminy występują również złoża surowców budowlanych –

piasku i żwiru - eksploatowane przez właścicieli.

122

123

VIII. MISJA ORAZ CELE STRATEGICZNE I CELE

OPERACYJNE GMINY Planowanie rozwoju gminy

Proces planowania rozwoju gminy, oparty o przeprowadzoną analizę stanu

obecnego gminy i uwzględniający wnioski z analizy SWOT ma na celu

ustalenie w jakim kierunku powinna zdążać gmina przez najbliższe kilkanaście

lat. Określenie i dokładne zdefiniowanie celu (celów) działania pozwala na

dobór optymalnych rozwiązań umożliwiających osiągnięcie zamierzeń. Proces

planowania przebiega zgodnie z przedstawionym niżej schematem.

Dążenie strategiczne (misja)

Cele strategiczne

Cele operacyjne

Strategie wdrażania

y

Konkretne działania

Zakres niniejszego dokumentu (Strategii Rozwoju Gminy) obejmuje ustalenie

misji, celów strategicznych i celów operacyjnych oraz określenie

harmonogramów głównych zadań gminy.

Program

Dążenie Strategiczne (Misja)

Dążeniem strategicznym gminy jest zapewnienie wzrostu poziomu życia

mieszkańców oraz zrównoważonego rozwoju gminy w oparciu o posiadane

zasoby i możliwości. Wszelkie działania podejmowane przez Samorząd

powinny służyć tym właśnie celom. Realizacja misji wymaga podejmowania

szeregu działań. Wybór optymalnych dróg rozwoju powinien być poprzedzony

rzetelną analizą możliwości gminy i możliwie szeroką konsultacją społeczną.

Efektem tego procesu jest określenie celów strategicznych.

Cel Strategiczny

Cel Strategiczny jest to miejsce, do którego chcemy dojść, wykorzystując -

określone w analizie SWOT dla gminy - mocne strony do realizacji - również

określonej w analizie SWOT - szansy rozwoju. Do realizacji celów

strategicznych niezbędna jest akceptacja społeczna, gdyż czas realizacji celów

obejmuje zwykle kilka kadencji władz samorządowych.

Celem strategicznym może być również podjęcie działań mających na celu

wyeliminowanie określonych w analizie SWOT słabych stron gminy.

Mocne Strony

Odpowiadające im

Szanse Rozwoju

Cel strategiczny

Słabe Strony Strategia Konwersyjna Mocna Strona

(Zneutralizowane Zagrożenie)

124

Dążenie strategiczne (misję) Gminy Tarczyn, opierając się na wynikach sesji

planowania strategicznego i warsztatów planowania strategicznego, można

zdefiniować następująco:

MISJA GMINY TARCZYN

Miasto i Gmina Tarczyn to znaczący ośrodek produkcji

i przetwórstwa owocowo - warzywnego, oferujący

atrakcyjne, wyposażone w kompleksową infrastrukturę,

tereny pod inwestycje mieszkaniowe, rekreacyjne i pod

działalność gospodarczą. Mieszkańcy gminy korzystają

z dobrze wyposażonych placówek oświatowych,

kulturalnych, sportowych i medycznych. Gmina jest

bezpieczna i „przyjazna” dla środowiska naturalnego. Analizując wyniki sesji planowania strategicznego w gminie Tarczyn można

również określić cele strategiczne, które mają poparcie społeczne i dają szanse

na rozwój gminy.

125

CELE STRATEGICZNE

I. Gmina Tarczyn – zapleczem mieszkalnym, rekreacyjnym, usługowym

i inwestycyjnym dla aglomeracji warszawskiej

Położenie gminy Tarczyn na obrzeżach aglomeracji warszawskiej, przy

dwupasmowej drodze krajowej, umożliwiającej szybki dojazd do i z Warszawy,

daje szanse na znaczący wzrost zainteresowania terenami pod inwestycje

mieszkaniowe, rekreacyjne, usługowe zlokalizowane na obszarze gminy.

Wykorzystanie potencjalnych zasobów (działek będących własnością gminy

i prywatnych właścicieli) wymaga m.in. kompleksowej rozbudowy

infrastruktury technicznej oraz profesjonalnej promocji. Systematycznie

zmniejszające się zasoby terenów inwestycyjnych w Warszawie oraz wysokie

ceny gruntów będą sprzyjały wzrostowi zainteresowania działkami położonymi

w rejonach, do których można dojechać w czasie kilkudziesięciu minut.

Mocne Strony

Odpowiadające im

Szanse Rozwoju

Cel strategiczny

♦ Położenie gminy

♦ Zasoby terenów pod

inwestycje

♦ Potencjał ludzki

♦ Zasoby surowców

naturalnych

♦ Wykorzystanie

walorów położenia

♦ Pozyskanie

inwestorów

♦ Rosnące

zapotrzebowanie na

tereny rekreacyjne

♦ Inwestowanie w

młodych

I Cel Strategiczny:

Gmina Tarczyn –

zapleczem mieszkalnym,

rekreacyjnym,

usługowym i

inwestycyjnym dla

aglomeracji

warszawskiej

126

II. Tarczyn – gmina zapewniająca wysoki poziom życia mieszkańców

Systematyczna poprawa poziomu życia mieszkańców gminy stanowi

najważniejszy cel działań samorządu lokalnego. Działania w tym zakresie

muszą być prowadzone wielotorowo – zaspakajanie potrzeb społecznych

(uzupełnianie sieci infrastrukturalnych, modernizacja sieci komunikacyjnych,

rozwój działalności instytucji sfery społecznej, poprawa stanu bezpieczeństwa)

oraz poprawa sytuacji ekonomicznej mieszkańców (wspieranie rozwoju lokalnej

przedsiębiorczości, pozyskanie inwestorów i kapitału zewnętrznego)

Słabe Strony Strategia Konwersyjna Mocna Strona

(Zneutralizowane

Zagrożenie)

♦ Niewystarczająca

infrastruktura

techniczna

♦ Niewystarczająca

baza infrastruktury

społecznej

♦ Zły stan dróg

♦ Zły stan

bezpieczeństwa

♦ Słaba kondycja

miejscowych

zakładów pracy

II Cel Strategiczny:

Tarczyn – gmina

zapewniająca wysoki

poziom życia

mieszkańców

♦ Pełna infrastruktura w

całej gminie

♦ Dobrze wyposażone

placówki infrastruktury

społecznej

♦ Nowoczesny układ

komunikacyjny

♦ Bezpieczna gmina

♦ Nowe miejsca pracy

127

III. Gmina Tarczyn – dostawcą owoców, warzyw i kwiatów dla Warszawy

i znaczącym producentem przetworów owocowo – warzywnych

Region, na obszarze którego położona jest gmina Tarczyn charakteryzuje się

znaczącą produkcją sadowniczą i warzywniczą oraz tradycjami przetwórstwa

owocowo-warzywnego. Aglomeracja warszawska jest najważniejszym odbiorcą

lokalnej produkcji. Rolnicy z terenu gminy muszą liczyć się z konkurencją

innych gmin podwarszawskich – konieczne są więc działania, które zwiększą

ich „siłę przebicia”, zarówno w odniesieniu do rynków lokalnych, jak i rynków

europejskich.

Mocne Strony

Odpowiadające im

Szanse Rozwoju

Cel strategiczny


♦ Tradycje i wysoki

poziom ogrodnictwa

i sadownictwa


♦ Rozwój przetwórstwa

owocowo –

warzywnego


♦ Pozyskanie

inwestorów

zewnętrznych

♦ Inwestowanie w

młodych

III Cel Strategiczny:

Gmina Tarczyn –

dostawcą owoców,

warzyw i kwiatów dla

Warszawy i znaczącym

producentem

przetworów owocowo –

warzywnych

128

IV. Gmina Tarczyn – przyjazna dla sektora MŚP Gmina Tarczyn charakteryzuje się wysokimi wskaźnikami firm usługowych

i handlowych w przeliczeniu na 1000 mieszkańców. Aktywność społeczna w

tym zakresie powoduje zmniejszanie się w ostatnich latach liczby bezrobotnych

z terenu gminy. Stwarzanie dobrych warunków dla lokalnej przedsiębiorczości

oraz przyciągnięcie do gminy inwestorów zewnętrznych może przyczynić się do

powstania nowych, atrakcyjnych miejsc pracy. Rolą samorządu powinno być

wspieranie rozwoju przedsiębiorczości (system ulg podatkowych dla osób i firm

tworzących nowe miejsca pracy, ułatwienia w pozyskaniu terenów pod

inwestycje itp.).

Mocne Strony

Odpowiadające im

Szanse Rozwoju

Cel strategiczny


♦ Zasoby terenów pod

inwestycje


♦ Tradycje i wysoki

poziom ogrodnictwa

i sadownictwa

♦ Rozwój przetwórstwa

owocowo –

warzywnego


♦ Pozyskanie

inwestorów

zewnętrznych

♦ Inwestowanie w

młodych

IV Cel Strategiczny:

Gmina Tarczyn –

przyjazna dla sektora

MŚP

129

Cele strategiczne powinny określać kierunki działań zmierzających do

likwidacji lub złagodzenia głównych problemów utrudniających rozwój gminy.

Hierarchię zdefiniowanych celów w zestawieniu z głównymi problemami gminy

(określonymi na Sesji Planowania Strategicznego) można przedstawić przy

pomocy „Macierzy celów i problemów”. Pomoże to zidentyfikować te

zagadnienia i obszary problemowe, które mają istotny wpływ na realizację

założonych celów.

130

MACIERZ CELÓW I PROBLEMÓW GMINY TARCZYN

Zgodność problemów z celem

Problemy \ Cele

I Cel Strategiczny:

Gmina Tarczyn – zapleczem

mieszkalnym, rekreacyjnym, usługowym i

inwestycyjnym dla aglomeracji warszawskiej


Tarczyn – gmina

zapewniająca wysoki poziom życia mieszkańców


Gmina Tarczyn – dostawcą owoców, warzyw i kwiatów dla Warszawy i znaczącym producentem przetworów

owocowo-warzywnych


Gmina Tarczyn – przyjazna

dla sektora MŚP

Problemy społeczne PSp 1 – brak poczucia bezpieczeństwa PSp 2 – zagrożenie patologiami społecznymi PSp3 -niewystarczająca infrastruktura społeczna PSp 4 - zagrożenie bezrobociem

• PSp 3 Rozwój usług rekreacyjno – turystycznych wymaga rozbudowy bazy usług dla ludności (oświata, służba zdrowia, kultura, sport) • PSp 4 Przygotowanie nowych terenów pod inwestycje umożliwi utworzenie nowych miejsc pracy

• PSp 1 Działania zmierzające do poprawy warunków życia muszą uwzględniać poprawę bezpieczeństwa mieszkańców gminy • PSp 2 „Inwestowanie w młodych”, rozwój oświaty i kultury zmniejszy zagrożenie patologiami społecznymi • PSp 3 Stan bazy i wyposażenia obiektów infrastruktury społecznej wpływa na standard życia w gminie • PSp 4 Poziom życia mieszkańców gminy zależy od stanu lokalnego rynku pracy

• PSp 4 Rozwój nowoczesnego rolnictwa i przetwórstwa pozwoli zredukować „ukryte bezrobocie” w rolnictwie i utworzyć nowe miejsca pracy w sektorze usług okołorolniczych

• PSp 4 Pobudzenie aktywności gospodarczej mieszkańców gminy powinno zaowocować powstaniem nowych miejsc pracy

131


Problemy \ Cele

I Cel Strategiczny:





Tarczyn – gmina




owocowo-warzywnych



dla sektora MŚP

Problemy ekologiczne PE 1 – ścieki komunalne PE 2 - dzikie wysypiska PE 3 – źródła zanieczyszczeń w sąsiedztwie

• PE 1 Przygotowanie atrakcyjnych terenów pod inwestycje wymaga kompleksowego rozwiązania problemu utylizacji ścieków komunalnych • PE 2 Rozwój usług rekreacyjnych oraz funkcji mieszkalnych gminy wymusi docelowe rozwiązanie problemu zbierania i składowania odpadów komunalnych

• PE 1 Kompleksowa kanalizacja sanitarna w gminie daje możliwości podniesienia komfortu mieszkań • PE 2 Możliwość korzystania z gminnego systemu zbierania i utylizacji odpadów stałych zmniejsza zagrożenie powstawania dzikich wysypisk

• PE 1 Rozwój nowoczesnego rolnictwa i przetwórstwa wymaga możliwości korzystania z systemu kanalizacji i oczyszczania ścieków • PE 3 Zapewnienie odpowiedniej jakości przetworów i produktów rolniczych wymaga podjęcia szerokiej współpracy samorządów wszystkich szczebli w zakresie przeciwdziałania degradacji środowiska

• PE 1 Rozwój sektora MŚP warunkowany jest dostępnością urządzeń infrastruktury technicznej, w tym również systemu odprowadzania i oczyszczania ścieków • PE 2 Duża liczba nowych podmiotów gospodarczych oznacza również zwiększenie ilości odpadów stałych – konieczne jest dostosowanie systemu utylizacji śmieci do nowych warunków

132


Problemy \ Cele

I Cel Strategiczny:





Tarczyn – gmina




owocowo-warzywnych



dla sektora MŚP

Problemy infrastruktury technicznej PI 1 - brak kanalizacji i oczyszczalni ścieków PI 2 – niepełne zwodociągowanie gminy PI 3 - zła nawierzchnia dróg PI 4 – niepełna gazyfikacja

• PI 1 Rozwój funkcji usługowych, rekreacyjnych i mieszkalnych nie jest możliwy bez „uzbrojenia” terenu • PI 2 Rozwój funkcji usługowych, rekreacyjnych i mieszkalnych nie jest możliwy bez „uzbrojenia” terenu • PI 3 Funkcjonalna sieć drogowa podnosi wartość terenów pod inwestycje • PI 4 Rozwój funkcji usługowych, rekreacyjnych i mieszkalnych nie jest możliwy bez „uzbrojenia” terenu

• PI 1 Możliwość korzystania z kanalizacji podnosi komfort mieszkań • PI 2 Dokończenie budowy sieci wodociągowych umożliwi wyrównanie dostępności do dobrej wody wszystkim mieszkańcom • PI 3 Sprawny system komunikacyjny w gminie podnosi bezpieczeństwo i komfort życia mieszkańców • PI 4 Dokończenie gazyfikacji gminy umożliwi przechodzenie na ekologiczne systemy ogrzewania mieszkań

• PI 1 Rozwój nowoczesnego rolnictwa i przetwórstwa wymaga dostępu do systemu kanalizacji i oczyszczania ścieków • PI 2 Pełne zwodociągowanie gminy rozszerzy możliwości rozwoju rolnictwa i przetwórstwa • PI 3 Transport płodów rolnych, surowców i przetworów wymaga dobrego systemu drogowego • PI 4 Dostęp do sieci gazowej umożliwi wykorzystanie „czystej” energii w procesach przetwórczych

• PI 1 Powstawanie nowych podmiotów gospodarczych wymaga dostępu do pełnej infrastruktury technicznej • PI 2 Powstawanie nowych podmiotów gospodarczych wymaga dostępu do pełnej infrastruktury technicznej • PI 3 Sprawny system komunikacji ułatwia funkcjonowanie podmiotów gospodarczych na terenie gminy • PI 4 Powstawanie nowych podmiotów gospodarczych wymaga dostępu do pełnej infrastruktury technicznej

133


Problemy \ Cele

I Cel Strategiczny:





Tarczyn – gmina




owocowo-warzywnych



dla sektora MŚP

Problemy strukturalne PS 1 – słaba kondycja lokalnego rolnictwa i przetwórstwa PS 2 – rosnące bezrobocie PS 3 - brak rynków zbytu

• PS 1 Nowe tereny pod inwestycje stanowią potencjalny rynek zbytu dla miejscowego rolnictwa i przetwórstwa • PS 2 Nowi inwestorzy to nowe miejsca pracy zarówno w trakcie procesu inwestycyjnego, jak i po jego zakończeniu

• PS 1 Stan sektora rolnego wpływa znacząco na poziom życia mieszkańców gminy • PS 2 Stan lokalnego rynku pracy wiąże się bezpośrednio ze standardem życia mieszkańców gminy

• PS 1 Rozwój nowoczesnego rolnictwa i przetwórstwa poprawi kondycję lokalnego sektora rolnego • PS 2 Rozwój nowoczesnego rolnictwa i przetwórstwa przyczyni się do powstania nowych miejsc pracy • PS 3 Rozszerzenie oferty produkcyjnej lokalnego rolnictwa umożliwi pozyskanie nowych rynków zbytu

• PS 1 Rozwój sektora MŚP – w tym również handlu i usług na rzecz rolnictwa – wpływa na działalność istniejących gospodarstw rolnych • PS 2 Wsparcie dla sektora MŚP przyniesie zwiększenie liczby ofert pracy na rynku lokalnym

134

CELE OPERACYJNE Realizacja celów strategicznych wymaga podjęcia szeregu działań. Główne

kierunki tych działań definiuje się jako cele operacyjne. W większości

przypadków wykonanie zadań wynikających z celu operacyjnego przybliża nas

do kilku celów strategicznych - działania uzupełniają się wzajemnie, tworząc

pewien spójny program rozwoju gminy. Przedstawione niżej propozycje celów

operacyjnych zostały określone po analizie „macierzy celów i problemów”

i przybliżają nas do osiągnięcia oczekiwanych efektów.

A. Tereny pod inwestycje B. Zwiększenie atrakcyjności turystycznej gminy

C. Odzyskanie praw miejskich

D. Promocja oferty gminy E. Rozbudowa systemów infrastruktury technicznej

F. Poprawa stanu sieci drogowej G. Poprawa stanu bezpieczeństwa H. Poprawa stanu infrastruktury społecznej I. „Inwestowanie w młodych” J. Rozwój nowoczesnego rolnictwa K. Rozwój przetwórstwa i usług L. Poprawa stanu środowiska M. Wspieranie Sektora MSP

N. Pobudzenie aktywności mieszkańców gminy

135

137

CELE STRATEGICZNE

I Wysoki poziom życia Dostaw Zaplecze inwestycyjne dla mieszkańców i kwiatów dla W-wy aglomeracji warszawskiej A

C D

E F G

CELE OPERACYJNE

II III ca owoców, warzyw IV

Gmina przyjazna dla sektora MŚP

N M B L

K J

I H

• Tereny pod inwestycje

Opracowywane przez gminę ogólne i miejscowe plany zagospodarowania

przestrzennego powinny uwzględniać możliwość rozwoju działalności

gospodarczej. Ustalenie preferowanych i dopuszczalnych sposobów

zagospodarowania działek przeznaczonych pod takie inwestycje będzie

znaczącym ułatwieniem przy tworzeniu harmonogramów pozyskiwania

i zbrojenia terenów oraz programów promocji gminy.

• Zwiększenie atrakcyjności turystycznej gminy

Gmina Tarczyn posiada warunki do rozwoju agroturystyki oraz organizacji

wypoczynku weekendowego, związane m.in. z położeniem w sąsiedztwie

aglomeracji warszawskiej i dogodnymi połączeniami drogowymi. Zwiększenie

atrakcyjności gminy wymaga podjęcia szeregu inwestycji umożliwiających

wykorzystanie tych walorów. Opracowanie i wdrożenie lokalnego programu

małej retencji, rozbudowa „infrastruktury drogowej”, ścieżek rowerowych to

działania, które warto zapisać w gminnych planach. Jednocześnie samorząd

powinien wspierać inwestorów, którzy mogą rozwijać bazę rekreacyjno –

wypoczynkową.

• Odzyskanie praw miejskich

Tarczyn utracił prawa miejskie w ramach represji władz carskich po powstaniu

styczniowym. Miejscowość posiada infrastrukturę komunalną oraz zaplecze

niezbędne do pełnienia funkcji miejskich. Zdaniem wielu uczestników „Sesji

planowania strategicznego” odzyskanie praw miejskich byłoby czynnikiem

stymulującym rozwój nie tylko Tarczyna, ale całej gminy. Zdecydowanie za

ubieganiem się o prawa miejskie wypowiada się młodzież.

138

• Promocja oferty gminy

Gminna oferta powinna zawierać wiele elementów m.in. tereny pod

budownictwo mieszkaniowe i rekreacyjne, tereny pod działalność gospodarczą,

informację o gospodarstwach agroturystycznych, miejscowej produkcji rolnej

itp. Profesjonalnie przygotowany program promocji gminy powinien ułatwić

dotarcie z konkretną informacją do zainteresowanych nią odbiorców.

• Rozbudowa systemów infrastruktury technicznej

Niepełna infrastruktura techniczna to, zdaniem uczestników „Sesji Planowania

Strategicznego”, główny problem gminy Tarczyn. Rozbudowa infrastruktury

powinna być priorytetem dla Samorządu, ponieważ poprawa sytuacji w tej

dziedzinie przybliża osiągnięcie wszystkich celów strategicznych – wpływa na

standard życia mieszkańców, ułatwia rozwój nowoczesnego, ekologicznego

rolnictwa, umożliwia tworzenie nowych firm i podnosi zainteresowanie terenami

pod inwestycje mieszkaniowe, rekreacyjne i gospodarcze. Realizacja rozbudowy

infrastruktury technicznej powinna obejmować następujące zagadnienia:

• Program wodociągowania gminy.

• Program kanalizacji gminy.

• Program gazyfikacji gminy.

• Program utylizacji odpadów stałych.

• Program modernizacji sieci elektroenergetycznych .

139

• Poprawa stanu sieci drogowej

System komunikacji, umożliwiający harmonijny rozwój, powinien zapewniać

dobry dojazd do wszystkich miejscowości w gminie. Wiąże się to z koniecznością

poprawy stanu nawierzchni większości dróg gminnych oraz rozbudową

„infrastruktury drogowej” – chodników na terenach zabudowanych, parkingów

przy trasach przelotowych, stacji benzynowych, stacji obsługi pojazdów itp.

Zwiększenie atrakcyjności turystycznej gminy wymaga podjęcia dodatkowych

działań – budowy ścieżek rowerowych, budowy parkingów w miejscach

odwiedzanych przez turystów. Szczegółowe działania, które należy podjąć będą

zawarte w następujących programach:

• Program poprawy stanu dróg w gminie.

• Program rozbudowy „infrastruktury drogowej i komunikacyjnej”.

• Poprawa stanu bezpieczeństwa

Poprawa stanu bezpieczeństwa w gminie wymaga podjęcia szeregu działań

w wielu obszarach – elementy tego programu znajdą się więc w innych

programach. Rozbudowa „infrastruktury drogowej, a zwłaszcza chodników na

terenach zabudowanych poprawi bezpieczeństwo na drogach, program

„inwestowania w młodych” stworzy warunki zagospodarowania wolnego czasu,

w oparciu o bazę sportową i kulturalną. Niezbędne są również działania w celu

poprawy wyposażenia i bazy instytucji bezpośrednio działających w tym

obszarze – policji i Ochotniczych Straży Pożarnych.

140

• Poprawa stanu infrastruktury społecznej

Infrastruktura społeczna ma duże znaczenie dla mieszkańców gminy. Uczestnicy

„Sesji Planowania Strategicznego” szczególną uwagę zwracali na rozwój

oświaty, kultury oraz rozwój bazy sportowo - rekreacyjnej. Zadania, jakie

w tym zakresie staną przed samorządem, można przedstawić w następujących

programach działania:

• Program poprawy stanu bazy i wyposażenia placówek oświatowych, opieki

zdrowotnej, sportowych.

• Program rozwoju kultury.

• „Inwestowanie w młodych”

Dla rozwoju gminy niezbędne są młode kadry. Zachęcanie do powrotu

wykształconej młodzieży do rodzinnej gminy powinno być prowadzone

wielotorowo – przez wspieranie tworzenia nowych miejsc pracy, poprawę

standardu życia na wsi, rozwój działalności kulturalnej, podniesienie poziomu

oświaty i usług medycznych. Powyższe działania zostały uwzględnione przy

opisie innych celów operacyjnych. Uzupełnieniem dla tych działań powinno być

opracowanie i wdrożenie programu organizacji wolnego czasu młodzieży – jako

przeciwdziałania patologiom społecznym i jednocześnie szansy na rozwój

zainteresowań. Program ten powinien być oparty o wykorzystanie istniejącej

bazy kulturalno-oświatowej oraz powinien zakładać rozbudowę gminnej bazy

sportowo-rekreacyjnej.

141

• Rozwój nowoczesnego rolnictwa

Silna konkurencja w produkcji roślinnej i zwierzęcej wymaga podjęcia działań

dostosowujących sektor gospodarki rolnej do warunków rynkowych. Działania

restrukturyzacyjne należy rozpocząć od przeprowadzenia rzetelnej analizy stanu

rolnictwa w gminie, obejmującej m.in. strukturę agrarną, rodzaje upraw

i hodowli i ich opłacalność, zatrudnienie w rolnictwie z uwzględnieniem tzw.

„ukrytego bezrobocia”, potencjalne możliwości rozwoju poszczególnych

sektorów produkcji itp. W ramach kompleksowego programu restrukturyzacji

rolnictwa konieczne jest szczegółowe opracowanie następujących zagadnień:

Tworzenie grup producenckich

Popularyzacja nowych rodzajów upraw i hodowli

Wspieranie produkcji żywności ekologicznej

Pozyskanie nowych rynków zbytu

Zadaniem samorządu gminnego będzie wspieranie działań restrukturyzacyjnych

oraz pomoc organizacyjna m.in. w działaniach promocyjnych

i marketingowych.

• Rozwój przetwórstwa i usług

Przerost zatrudnienia w rolnictwie i związany z tym spadek opłacalności

produkcji spowoduje konieczność poszukiwania nowych, efektywnych źródeł

dochodów dla mieszkańców wsi. Rozwój przetwórstwa spożywczego,

realizowany m.in. przez branżowe grupy producenckie, oparty o miejscowe

surowce daje nowe miejsca pracy oraz umożliwia – przez wyeliminowania

pośredników - zatrzymanie dodatkowej części zysku u producenta. Dodatkowe

miejsca pracy poza rolnictwem może dać również rozwój sektora usług.

142

• Poprawa stanu środowiska

Działania mające na celu poprawę stanu środowiska naturalnego to przede

wszystkim systematyczna rozbudowa systemów kanalizacji i utylizacji odpadów

stałych oraz umożliwienie mieszkańcom gminy zmiany węglowego systemu

ogrzewania mieszkań na ekologiczne (gazyfikacja, modernizacja sieci

elektroenergetycznej). Drugim obszarem działania powinno być podnoszenie

świadomości ekologicznej w gminie. Skutkiem tych działań powinien być wzrost

„zapotrzebowania społecznego” na inwestycje proekologiczne. Szczególną

uwagę należy zwrócić również na edukację dzieci i młodzieży w tym zakresie.

Poprawa estetyki gminy oraz likwidacja „dzikich” wysypisk śmieci będą

miernikiem skuteczności podjętych działań.

• Wspieranie Sektora MSP

Rozwój sektora MŚP jest najefektywniejszą metodą tworzenia nowych miejsc

pracy. Samorząd powinien zapewnić sprzyjające warunki dla rozpoczynania

działalności gospodarczej przez mieszkańców gminy oraz stworzyć system

zachęt dla kapitału zewnętrznego. Podstawowym działaniem samorządu będzie

sukcesywne zwiększanie dostępnej dla inwestorów powierzchni terenów

uzbrojonych. Dodatkową zachętą będzie system ulg podatkowych dla osób i firm

tworzących nowe miejsca pracy.

143

• Pobudzenie aktywności mieszkańców gminy

Wszechstronna aktywność mieszkańców jest warunkiem rozwoju gminy.

Samorząd powinien więc wspierać rozwój działalności kulturalnej i sportowej,

stowarzyszenia i organizacje (m.in. OSP), komitety rozbudowy infrastruktury

technicznej i społecznej. Ważnym czynnikiem, niezbędnym dla rozwoju gminy,

jest powstawanie nowych przedsięwzięć gospodarczych. Barierą dla tego

rodzaju działań mieszkańców często jest brak podstawowej wiedzy na temat

funkcjonowania firmy, księgowości, marketingu, opracowywania wniosków

kredytowych itp. Wdrożenie programu edukacyjnego w tym zakresie może

zaowocować powstaniem nowych firm, które poprawią sytuację na lokalnym

rynku pracy. Ważnym aspektem aktywności jest współpraca z partnerami

zewnętrznymi – na szczeblu samorządowym, placówek oświatowych

i kulturalnych, podmiotów gospodarczych itp.

144

IX. OPTYMALNE KIERUNKI ROZWOJU GMINY Optymalne kierunki rozwoju gminy wynikają z jej realnych możliwości

i powinny odpowiadać preferencjom mieszkańców. Ustalając główne kierunki

rozwoju w poszczególnych sferach funkcjonowania gminy należy uwzględnić

następujące zasady:

• zasada zrównoważonego rozwoju, polegająca na uwzględnieniu w planach

rozwojowych zarówno aspektów społecznych jak i finansowych,

z jednoczesnym uwzględnieniem wymogów ekologii.

• wielofunkcyjny rozwój gminy, polegający na równomiernym rozwijaniu

nowoczesnego rolnictwa oraz preferowanych przez mieszkańców gałęzi

przemysłu, rzemiosła, handlu i usług.

9.1. Sfera społeczna

Główne działania, zapewniające zrównoważony rozwój gminy, które należy

podjąć w sferze społecznej to zdaniem uczestników Sesji i Warsztatów

Planowania Strategicznego:

poprawa stanu bezpieczeństwa (przeciwdziałanie patologiom społecznym

oraz inwestycje zwiększające bezpieczeństwo na drogach)

poprawa stanu bazy lokalowej i wyposażenia placówek oświatowych,

kulturalnych i ochrony zdrowia – m.in. budowa Domu Kultury, poprawa

warunków lokalowych Biblioteki. Uzupełnieniem gminnego systemu oświaty

mogłaby być - będąca w gestii samorządu powiatowego – nowoczesna

placówka dla szkoły średniej

budowa obiektów sportowych oraz modernizacja istniejących – budowa

stadionu, zagospodarowanie boisk przyszkolnych

Działaniem, które może poprawić zaangażowanie społeczne mieszkańców jest

podjęcie starań o odzyskanie praw miejskich dla Tarczyna

145

9.2. Infrastruktura techniczna

Braki w infrastrukturze technicznej były wskazywane przez uczestników Sesji

Planowania Strategicznego jako główna bariera rozwoju gminy. Docelowa,

pełna infrastruktura wymaga zaangażowania środków finansowych,

przekraczających możliwości samorządu – konieczne będzie więc ubieganie się

o środki zewnętrzne (z budżetu państwa i środki pomocowe Unii Europejskiej).

Najistotniejsze dla mieszkańców problemy to:

brak systemu odprowadzania i oczyszczania ścieków

zła jakość nawierzchni dróg i braki infrastruktury drogowej – jednym

z ważniejszych problemów (utrudnienie dla transportu lokalnego i częste

wypadki drogowe) jest brak bezkolizyjnych skrzyżowań z drogą E7

brak wysypiska (nierozwiązany docelowo problem odpadów stałych)

brak gazyfikacji gminy

Zadaniem samorządu będzie opracowanie optymalnego harmonogramu

inwestycji, uwzględniającego potrzeby społeczne i możliwości finansowe gminy

oraz podjęcie starań o umieszczenie w planach strategicznych Powiatu

i Województwa inwestycji niezbędnych dla rozwoju gminy.

9.3. Sfera gospodarcza

Najistotniejszym elementem programu rozwoju sfery gospodarczej na terenie

gminy Tarczyn powinno być stworzenie optymalnych warunków dla rozwoju

małych i średnich przedsiębiorstw – przygotowanie terenów pod inwestycje,

pozyskanie inwestorów, aktywizacja gospodarcza mieszkańców gminy. Nowe

inwestycje gospodarcze nie mogą negatywnie wpływać na stan środowiska

naturalnego – wiąże się to z planowaną restrukturyzacją rolnictwa, która

w perspektywie powinna przynieść wzrost dochodów mieszkańców i nowe

miejsca pracy w przetwórstwie i usługach. Możliwości rozwoju gospodarczego

146

(nowe tereny pod inwestycje) wiążą się bezpośrednio z rozbudową sieci

infrastruktury technicznej i poprawą funkcjonalności sieci drogowej.

Dodatkowym atutem, który może zwiększyć napływ kapitału do gminy będzie

opracowanie i wdrożenie gminnego systemu ulg i preferencji dla inwestorów.

Szczególne poparcie gminy powinno dotyczyć tych przedsięwzięć, których

realizacja zgodna jest z celami strategicznymi gminy.

9.4. Ekologia

Przeciwdziałanie pogarszaniu się stanu środowiska naturalnego oraz docelowa

jego poprawa powinna być realizowana przez budowę sieci infrastrukturalnych

(kanalizacja, gazyfikacja), organizację systemu zbierania i segregacji odpadów

stałych. Działania w tych obszarach eliminują podstawowe zagrożenia –

szamba, dzikie wysypiska, ogrzewanie węglowe). Równie istotna jest edukacja

proekologiczna – adresowana nie tylko do młodzieży. Zwiększanie atrakcyjności

turystycznej gminy (zalesianie gleb niższych klas bonitacyjnych i budowa

zbiorników retencyjnych) przyczyni się również do uzyskania pożądanych

efektów ekologicznych.

147

X. HARMONOGRAMY REALIZACYJNE

NAJWAŻNIEJSZYCH ZADAŃ Zdefiniowane w poprzednim rozdziale cele strategiczne Gminy Tarczyn

wymagają podjęcia szeregu zadań. Mają one różny „ciężar gatunkowy” i ich

realizacja zajmie okresy czasu o różnej długości. Ważne jest możliwie szybkie

rozpoczęcie działania i późniejszy stały monitoring osiąganych rezultatów.

Poniższe zestawienia zawierają najważniejsze zadania, jakie należy podjąć, aby

w założonym czasie osiągnąć zamierzone cele.

Treść zadania - zapisana hasłowo - definiuje pewne obszary, których

szczegółowe „rozpracowanie” niezbędne jest do osiągnięcia celów

operacyjnych.

Sposób realizacji - to zestawienie głównych działań, które trzeba podjąć.

Część z nich może wykonać gmina. Przy realizacji innych konieczna będzie

współpraca z różnymi instytucjami. Zawsze jednak stroną inicjującą

i koordynującą zadanie musi być samorząd.

Podmiot realizujący - w tej rubryce podano propozycję instytucji, które

z racji swej działalności i obowiązków statutowych, powinny włączyć się

w realizację zadania (niektóre zadania – ważne dla gminy – należą do zadań

własnych innych instytucji - np. Powiatu czy Zakładu Energetycznego. Wiodącą

rolę pełnić więc powinny te instytucje, a Zarząd Gminy funkcję pomocniczą) .

W niektórych przypadkach można założyć współfinansowanie zadania.

Termin realizacji - szacunkowy termin rozpoczęcia i zakończenia

zadania. W niektórych przypadkach działania powinny być prowadzone

w sposób ciągły i mogą być kontynuowane również po roku 2017.

Źródła finansowania - w każdym przypadku budżet gminy będzie miał

udział w finansowaniu zadania. Gmina musi podjąć starania w celu pozyskania

środków „zewnętrznych” na realizację określonych przedsięwzięć.

148

Program przygotowania terenów pod inwestycje 1

Treść zadania Gmina powinna mieć w ofercie – aktualizowany na

bieżąco – wykaz terenów pod inwestycje budowlane

(mieszkaniowe i rekreacyjne) oraz pod działalność

gospodarczą. Konieczne jest opracowanie

harmonogramów pozyskania i uzupełnienia

infrastruktury na terenach inwestycyjnych. Promocja

oferty w tym zakresie będzie stanowić element

gminnego programu promocji.

Sposób realizacji • Inwentaryzacja potencjalnych terenów pod

budownictwo i działalność gospodarczą

• Opracowanie harmonogramów uzupełnienia sieci

infrastruktury technicznej na tych terenach

• Promocja gminnej oferty terenów pod inwestycje

Podmiot realizujący Rada Gminy Tarczyn

Termin realizacji 2002 – 2017

Źródło finansowania • Środki własne gminy

• Środki z budżetu państwa

• Środki Unii Europejskiej

149

Program małej retencji 2

Treść zadania Budowa zbiorników retencyjno – rekreacyjnych

zwiększy atrakcyjność turystyczną gminy. Konieczne

jest przeprowadzenie analizy możliwości budowy tego

typu obiektów. Ze względu na ponadgminne znaczenie

zbiorników retencyjnych należy podjąć starania

o umieszczenie ich w planach inwestycji powiatowych

i wojewódzkich.

Sposób realizacji • Analiza możliwości budowy zbiorników

retencyjnych na terenie gminy

• Opracowanie harmonogramów prac

• Realizacja programu




• Środki własne powiatu

• Środki własne samorządu wojewódzkiego



150

Program rozbudowy bazy turystyczno-rekreacyjnej 3

Treść zadania Rozbudowa bazy rekreacyjno – wypoczynkowej to

zadanie, którego gmina nie będzie bezpośrednio

realizować. Samorząd powinien stworzyć sprzyjające

warunki do powstawania nowych obiektów oraz podjąć

działania w celu pozyskania inwestorów.

Sposób realizacji • Analiza stanu obecnego bazy rekreacyjno –

wypoczynkowej na terenie gminy

• Opracowanie programu rozwoju bazy rekreacyjno –

wypoczynkowej

• Pozyskanie inwestorów



Źródło finansowania • Środki inwestorów

• Środki własne gminy



151

Program promocji gminy 4

Treść zadania Skuteczna promocja gminy powinna umożliwić

dotarcie do odpowiedniego adresata, w odpowiednim

czasie z właściwie przygotowaną ofertą. Wymaga to

stworzenia skonsolidowanego systemu zbierania

i przetwarzania danych o zasobach terenów

inwestycyjnych, ofercie turystycznej i rekreacyjnej,

lokalnej produkcji rolniczej, usługach itp.

Sposób realizacji • Powołanie zespołu ds. promocji gminy

• Opracowanie szczegółowego programu promocji

gminy





152

Program wodociągowania gminy 5

Treść zadania Uzupełnienie systemu wodociągowania jest niezbędne

dla wyrównania standardu życia mieszkańców gminy

oraz zwiększenia atrakcyjności dla inwestorów sołectw,

które nie mają dostępu do sieci wodociągowej.

Opracowanie harmonogramu prac i dokumentacji

technicznej powinno być prowadzone – ze względu na

znaczne koszty inwestycji – równolegle z działaniami

w celu pozyskania środków zewnętrznych na

dofinansowanie tych zadań.

Sposób realizacji • Opracowanie harmonogramów uzupełnienia sieci

wodociągowej na terenie gminy

• Opracowanie dokumentacji technicznej

• Pozyskanie środków zewnętrznych na realizację

zadań





• Środki mieszkańców



153

Program kanalizacji gminy 6

Treść zadania Budowa kompleksowego systemu odprowadzania

i oczyszczania ścieków komunalnych ma duże

znaczenie dla stanu środowiska naturalnego, standardu

życia mieszkańców i atrakcyjności inwestycyjnej

gminy. Pierwszym etapem programu powinno być

opracowanie koncepcji kanalizacji gminy,

uwzględniającej warunki terenowe, demograficzne.

Realizacja inwestycji – ze względu na znaczne koszty –

wymaga pozyskania środków zewnętrznych.

Sposób realizacji • Opracowanie koncepcji kanalizacji gminy

• Opracowanie harmonogramów inwestycji



zadań








154

Program gazyfikacji gminy 7

Treść zadania Rozbudowa systemu gazociągowego w gminie

uzależniona będzie od przewidywanych kosztów

nośników energii i związanego z tym zapotrzebowania

społecznego w tym zakresie. Budowa sieci

gazociągowej wymaga pozyskania środków

zewnętrznych na dofinansowanie inwestycji.

Sposób realizacji • Ocena zapotrzebowania na inwestycje gazociągowe

w gminie

• Opracowanie koncepcji uzupełnienia gazyfikacji

gminy




zadań








155

Program utylizacji odpadów stałych 8

Treść zadania Ze względów ekonomicznych i eksploatacyjnych

preferowane są duże wysypiska, obsługujące kilka lub

kilkanaście sąsiadujących gmin (np. powiat). W takim

przypadku łatwiejsze jest zabezpieczenie przed

przedostawaniem się zanieczyszczeń do wód

gruntowych, możliwa jest lepsza utylizacja oraz

odzyskiwanie surowców wtórnych. Zadaniem gminy

będzie usprawnianie systemu zbierania odpadów

(docelowo z wstępną segregacją) oraz likwidacja

„dzikich” wysypisk.

Sposób realizacji • Współpraca międzygminna w zakresie utylizacji

odpadów

• Opracowanie docelowego systemu zbiórki odpadów

na terenie gminy

• Likwidacja dzikich wysypisk




• Fundacje i fundusze wspierające ochronę

środowiska naturalnego



156

Program modernizacji sieci energetycznych 9

Treść zadania System elektroenergetyczny w gminie powinien

zaspokajać nie tylko aktualne potrzeby mieszkańców

gminy, ale również dysponować pewną rezerwą dla

nowych firm oraz budownictwa mieszkalnego

i letniskowego. Istotnym elementem tego systemu,

mającym duży wpływ na bezpieczeństwo, jest

oświetlenie uliczne.

Sposób realizacji • Analiza stanu sieci elektroenergetycznych w gminie

• Opracowanie harmonogramów modernizacji sieci

• Opracowanie harmonogramów modernizacji

oświetlenia przy drogach na terenie gminy

• Realizacja zadań

Podmiot realizujący Zakład Energetyczny

Rada Gminy Tarczyn


Źródło finansowania • Środki Zakładu Energetycznego

• Środki własne gminy



157

Program poprawy stanu sieci drogowej w gminie 10

Treść zadania Przez teren gminy przebiegają drogi, będące istotnymi

elementami lokalnego i ponadlokalnego systemu

komunikacyjnego i mające znaczny wpływ na rozwój

gminy. Konieczne jest przeprowadzenie szczegółowej

analizy stanu dróg oraz opracowanie harmonogramów

prac remontowych i modernizacyjnych – przy

jednoczesnym podjęciu starań o pozyskanie środków

zewnętrznych na drogi gminne. Samorząd powinien

również zabiegać o umieszczenie w planach remontów

starostwa dróg powiatowych, planach samorządu

wojewódzkiego – dróg wojewódzkich i w planach

GDDP – drogi krajowej.

Sposób realizacji • Analiza stanu obecnego dróg w gminie

• Opracowanie harmonogramów remontów

i modernizacji dróg



Starostwo powiatowe



• Środki własne powiatu

• Środki samorządu wojewódzkiego

• Środki GDDP



158

Program rozwoju infrastruktury drogowej 11

Treść zadania Niezbędnym uzupełnieniem sieci drogowej jest

otoczenie dróg – rowy odwadniające, chodniki,

parkingi, stacje obsługi samochodów, stacje benzynowe

itp. Rozbudowa tych elementów systemu

komunikacyjnego powinna być prowadzona (przez

samorząd oraz inwestorów) równolegle z remontami

i modernizacją dróg. Dodatkowym atutem w programie

rozwoju gminy mogą być ścieżki rowerowe, łączące

miejsca atrakcyjne turystycznie.

Sposób realizacji • Analiza stanu „infrastruktury drogowej” w gminie







• Środki inwestorów

159

Program poprawy stanu bezpieczeństwa 12

Treść zadania Działania mające na celu poprawę stanu

bezpieczeństwa w gminie muszą być podjęte w wielu

płaszczyznach: poprawa wyposażenia policji

i jednostek OSP, współdziałanie mieszkańców sołectw

i osiedli, praca z młodzieżą, poprawa bezpieczeństwa

na drogach itp. Szczegółowy program działań będzie

można opracować po przeprowadzeniu analizy stanu

obecnego w tych obszarach.

Sposób realizacji • Opracowanie raportu o stanie bezpieczeństwa w

gminie

• Podjęcie starań o poprawę wyposażenia Komisariatu

Policji i zwiększenie stanu liczebnego

funkcjonariuszy

• Opracowanie i wdrożenie programu rozwoju OSP

• Opracowanie i wdrożenie programu

przeciwdziałania patologiom społecznym






160

Program poprawy stanu bazy i wyposażenia placówek infrastruktury

społecznej

13

Treść zadania Dobrze działające jednostki „infrastruktury społecznej”

wpływają w sposób znaczący na standard życia

mieszkańców gminy. Szczegółowa analiza potrzeb

inwestycyjnych oraz potrzeb w zakresie wyposażenia

placówek pozwoli opracować harmonogram działań

odpowiadający potrzebom społecznym i możliwościom

finansowym gminy.

Sposób realizacji • Analiza stanu bazy oświatowej w gminie

• Analiza potrzeb służby zdrowia

• Analiza potrzeb placówek kulturalnych

• Opracowanie harmonogramów działań







161

Program rozwoju kultury 14

Treść zadania Działalność Gminnego Ośrodka Kultury i Gminnej

Biblioteki Publicznej powinna wspierać realizację

celów strategicznych gminy – pomagać w promocji

oraz być „magnesem” dla osób przyjeżdżających do

gminy w celach wypoczynkowych i rekreacyjnych.

Sposób realizacji • Opracowanie gminnego programu rozwoju kultury





• Fundacje i fundusze wspierające rozwój kultury

162

Program dla młodzieży 15

Treść zadania Zagrożenie patologiami społecznymi – zwłaszcza

narkomanią – stanowi coraz poważniejszy problem dla

rodzin i instytucji odpowiedzialnych za pracę

z młodzieżą. Konieczna jest więc intensyfikacja

wysiłków zmierzających do ograniczenia wpływu na

młodzież tych zagrożeń. Organizacja wolnego czasu

i stworzenie „alternatywy dla budki z piwem” jest

jednym z ważniejszych zadań Samorządu.

Sposób realizacji • Opracowanie i wdrożenie programu organizacji

wolnego czasu dla młodzieży




• Fundacje i fundusze wspierające działalność

edukacyjną



163

Program restrukturyzacji rolnictwa 16

Treść zadania Tradycyjne uprawy i hodowle nie zapewniają

dochodów na satysfakcjonującym poziomie.

Restrukturyzacja rolnictwa powinna być procesem,

który poprawia strukturę agrarną gospodarstw,

wprowadza nowe, opłacalne rodzaje upraw i hodowli,

poprawia konkurencyjność (np. tworzenie grup

producenckich), itp..

Sposób realizacji • Opracowanie raportu o stanie rolnictwa w gminie

• Analiza możliwości gminy w zakresie rozwoju

„niekonwencjonalnych” gałęzi rolnictwa

• Analiza możliwości tworzenia i wspierania grup

producenckich

• Opracowanie systemu wspierania restrukturyzacji

gospodarstw rolnych




• Środki rolników



164

Program rozwoju przetwórstwa 17

Treść zadania Przetwarzanie i uszlachetnianie produktów rolnych

przez rolników czy grupy producenckie zwiększa

możliwość osiągania zysków (eliminacja pośredników)

oraz przyczynia się do powstawania nowych miejsc

pracy na terenie gminy. Rozbudowa bazy przetwórczej

powinna być poprzedzona rzetelną analizą rynku.

Sposób realizacji • Opracowanie raportu o stanie przetwórstwa w

gminie

• Opracowanie programu rozwoju przetwórstwa

• Wdrożenie programu







165

Program rozwoju usług 18

Treść zadania Położenie gminy oraz dobrze rozwinięty sektor

indywidualnej działalności gospodarczej mieszkańców

stanowią dobrą podstawę dla rozwoju usług na rzecz

ludności oraz szeregu usług „okołorolniczych”.

Wsparcie przez samorząd rozwoju tej dziedziny

umożliwi powstanie nowych miejsc pracy

i ograniczenie tzw. „ukrytego bezrobocia” w rolnictwie.

Sposób realizacji • Analiza stanu sektora usług w gminie

• Opracowanie programu rozwoju usług

• Wdrożenie programu







166

Program podnoszenia świadomości ekologicznej w gminie 19

Treść zadania Popularyzacja działań proekologicznych powinna być

adresowana zarówno do młodzieży (programy

edukacyjne) jak i do dorosłych (pobudzanie

społecznego zapotrzebowania na inwestycje chroniące

środowisko). Realizacja programu powinna docelowo

przynieść efekt w postaci zniknięcia z gminnego

krajobrazu dzikich wysypisk śmieci, likwidacji

nieszczelnych szamb, przechodzenia na czyste sposoby

ogrzewania mieszkań, wymiany materiałów

budowlanych zawierających azbest na bezpieczne dla

zdrowia itp.

Sposób realizacji • Opracowanie i wdrożenie programu edukacyjnego

dla dzieci i młodzieży

• Popularyzacja inwestycji proekologicznych




• Fundacje i fundusze wspierające edukację

proekologiczną



167

Program zalesień 20

Treść zadania Zalesianie gleb o małej przydatności rolniczej pozwoli

wyeliminować z użytkowania rolnego grunty nie

przynoszące oczekiwanych zysków, poprawi

jednocześnie stosunki wodne w glebie, podniesie

atrakcyjność turystyczną regionu oraz umożliwi

(w przyszłości) prowadzenie gospodarki leśnej.

Inwentaryzacja terenów pod zalesienia powinna

dotyczyć zarówno gruntów gminnych jak i prywatnych.

Sposób realizacji • Inwentaryzacja terenów pod zalesienia

• Opracowanie harmonogramów zalesień



Starostwo Powiatowe



• Środki Starostwa Powiatowego




168

Program wspierania sektora MŚP 21

Treść zadania Małe i średnie przedsiębiorstwa są zwykle głównym

mechanizmem napędowym lokalnej gospodarki.

Tworzą stosunkowo niewielkim kosztem nowe miejsca

pracy. Wspieranie MŚP daje szansę na zmniejszanie się

bezrobocia i potencjalne większe przychody budżetu

gminy w przyszłości. Gmina powinna opracować

i wdrożyć system ulg i zachęt dla inwestorów

i przedsiębiorców oraz zorganizować pomoc

w zdobyciu podstawowej wiedzy niezbędnej przy

prowadzeniu indywidualnej działalności.

Sposób realizacji • Szkolenia dla mieszkańców

• Opracowanie gminnego systemu ulg i preferencji dla

osób i firm tworzących nowe miejsca pracy

• Opracowanie programu pozyskania inwestorów

zewnętrznych






169

Program pobudzania aktywności mieszkańców 22

Treść zadania Współdziałanie mieszkańców gminy ułatwia

osiągnięcie każdego zamierzonego celu. Samorząd

powinien wspierać wszelkie inicjatywy społeczne

związane z rozbudową infrastruktury, rozwojem bazy

sfery społecznej, kultury. Efektem realizacji programu

powinno być przekonanie lokalnych społeczności

o tym, że mogą liczyć na pomoc gminy przy realizacji

dobrych pomysłów oraz lepsza integracji mieszkańców

gminy.

Sposób realizacji • Podjęcie starań o odzyskanie praw miejskich przez

Tarczyn

• Analiza potrzeb w zakresie szkoleń dla

mieszkańców gminy

• Współpraca z instytucjami szkolącymi







170

Program współpracy z partnerami zewnętrznymi 23

Treść zadania Możliwość korzystania przez Samorządy z funduszy

przedakcesyjnych (w przyszłości z funduszy

strukturalnych UE) stwarza konieczność powstania

w gminie zespołu pracowników samorządowych,

którzy będą w stanie profesjonalnie przygotować

projekty finansowane w ramach programów UE,

sporządzać raporty oraz rozliczać zadania. Członkowie

zespołu powinni uczestniczyć w szkoleniach

podnoszących kwalifikacje.

Sposób realizacji • Utworzenie zespołu ds. współpracy z agendami UE

• Organizacja szkoleń dla członków zespołu

• Opracowanie oferty współpracy gminy Tarczyn z

innymi gminami

• Nawiązanie kontaktów z wybranymi gminami






171

XI. ZESTAWIENIE OCZEKIWANYCH EFEKTÓW

DŁUGOFALOWYCH REALIZACJI STRATEGII

Działania na rzecz zrównoważonego rozwoju gminy muszą być działaniami

wielokierunkowymi. Niektóre zadania, przedstawione w harmonogramach

realizacyjnych, nie wymagają dużych nakładów finansowych, ale intensywnych

działań organizacyjnych i podjęcia dodatkowych zadań przez pracowników

Urzędu Gminy i Gminnych Jednostek Organizacyjnych. Część zadań nie jest

możliwa do zrealizowania w zakładanym czasie bez wsparcia zewnętrznego,

dlatego bardzo istotnym czynnikiem musi być konsolidacja mieszkańców

i zgodna współpraca przy staraniach o środki pomocowe. Podjęcie realizacji

przedstawionych propozycji powinno umożliwić Gminie zrealizowanie swojej

Misji i osiągnięcie określonych w niniejszym dokumencie celów strategicznych.

Oczekuje się, że w efekcie podjętych działań:

∗ Tarczyn odzyska prawa miejskie, co przyczyni się do rozwoju

nie tylko Tarczyna, ale całej gminy

∗ rozwinie się budownictwo mieszkaniowe i rekreacyjne

∗ gmina, z racji swego położenia i stanu infrastruktury będzie

stanowiła atrakcyjny teren dla działalności gospodarczej

∗ mieszkańcy gminy będą mogli korzystać z kompleksowych

urządzeń infrastruktury technicznej

∗ ulegnie poprawie stan środowiska naturalnego (efekt rozbudowy

sieci kanalizacyjnej, gazyfikacji gminy i wprowadzenia systemu

zbiórki i segregacji odpadów stałych)

172

∗ stan dróg na terenie gminy zostanie dostosowany do lokalnych

i ponadlokalnych potrzeb – zostaną wybudowane bezkolizyjne

skrzyżowania z drogą E7

∗ poprawi się stan bazy oświatowej, sportowej i służby zdrowia

∗ zwiększy się liczba atrakcyjnych miejsc pracy, oferowanych

przez nowe firmy

∗ rozpocznie się proces restrukturyzacji rolnictwa, który zaowocuje

poprawą struktury agrarnej gospodarstw, pojawieniem się

nowych rodzajów upraw i hodowli, zwiększeniem opłacalności

produkcji; zaczną funkcjonować nowe, tworzone przez rolników,

firmy świadczące usługi na rzecz rolnictwa

∗ rozwinie się przetwórstwo i usługi na rzecz rolnictwa

∗ rozwiną się gospodarstwa agroturystyczne oraz gospodarstwa

ekologiczne, jako dodatkowe źródło dochodów gospodarstw

rolnych

∗ poprawi się atrakcyjność turystyczna gminy przez zwiększenie

powierzchnia lasów oraz budowę rekreacyjnych zbiorników

wodnych

∗ profesjonalny system promocji pozwoli przedstawić gminną

ofertę na szerokim forum

Realizacja przyjętych zamierzeń możliwa jest jedynie przy dużym

zaangażowaniu zarówno Samorządu, jak i mieszkańców Gminy. Konieczny jest

również stały monitoring i bieżąca kontrola stanu realizacji poszczególnych

zadań.

173

strategia rozwoju gminy tarczyn · linia kolejowa skierniewice - Łuków. gmina podzielona jest na...

Documents