sr - socijalni rad - 1

Beograd, 2012.

Mentor:Prof. dr Despotović Vera

Student:Vukosavljević MilenaBr. indeksa: 2326/11

Poslovni fakultet SingidunumFakultet za medije i komunikaciju

Departmant za socijalni rad

PREDMET: Socijalni rad u lokalnoj zajednici

- Seminarski rad -

BRIGA O STARIM LICIMA U LOKALNOJ ZAJEDNICI

Vukosavljević Milena Briga o starim licima u lokalnoj zajednici

Sadržaj

UVOD....................................................................................................................................- 3 -

1. OBRENOVAC..............................................................................................................- 3 -

1.1. Demografske karakteristike opštine Obrenovac....................................................- 4 -

2. BRIGA O STARIM LICIMA LOKALNE ZAJEDNICE........................................- 5 -

1.2. Sistem socijalne zaštite u Republici Srbiji..............................................................- 5 -

1.3. Organizacioni okviri zaštite starih lica..................................................................- 6 -

ZAKLJUČAK.......................................................................................................................- 8 -

Literatura................................................................................................................................- 9 -

2


UVOD

Socijalni rad u zajednici u zemljama zapadne demokracije ima tradiciju dulju od stotinu godina i danas ima nezamjenjivu ulogu u aktivnostima poput borbe protiv socijalne isključenosti, promoviranja principa socijalne pravednosti, zalaganja protiv različitih oblika nejednakosti u društvu, izgradnje sigurne i zdrave okoline za život građana, izgradnje partnerstva među različitim dionicima u (socijalnom) životu zajednica, promoviranja volonterskog rada i brojnim drugim.

U Republici Srbiji je, usled brojnih specifičnih okolnosti u razvoju socijalnog rada, područje rada u zajednici relativno zanemareno i u najmanju ruku nedovoljno korišteno. Za većinu socijalnih radnika u Republici Srbiji koji svoj posao obavljaju unutar javnih ustanova vrlo je malo mogućnosti za prakticiranje rada u zajednici. Pri tome mislimo na socijalni rad u zajednici koji se odnosi na poticanje i ohrabrivanje ljudi da otkriju i razviju resurse i mogućnosti u svojem životu kako bi mogli zajedno utjecati na pozitivne promjene u svojoj zajednici te na socijalni rad koji omogućava ljudima da sudjeluju u donošenju odluka važnih za svoj socijalni život te da na taj način preuzmu odgovornost za njegov uspjeh ili neuspjeh. Socijalni radnici koji djeluju unutar organizacija civilnog društvu u tom području pokazuju nešto veći angažman, što je posljedica povoljnijih uvjeta za prakticiranje rada u zajednici.

U budućnosti, potrebno je da zajedno, socijalni radnici u javnom, civilnom i privatnom sektoru dobiju priliku za korištenje i razvijanje rada u zajednici budući da se profesija socijalnog rada bez njega ne može kvalitetno razvijati. Ova činjenica mora postati poznata ne samo socijalnim radnicima koji svoj rad obavljaju u neposrednom radu s klijentima nego i poslodavcima i donositeljima odluka koji odlučuju o daljnjem razvoju „socijalnog sektora“ u Republici Srbiji.

Tematska područja socijalnih radnika su: 1) Socijalno planiranje u zajednici, 2) Uloga zajednice u deinstitucionalizaciji, 3) Mogućnosti civilnog društva za rad u zajednicama, 4) Medijacija u lokalnoj zajednici, 5) Socijalna akcija u zajednici, 6) Socijalne mreže i lokalna zajednica, 7) Institucije socijalne rad i rad u lokalnoj zajednici.

1. OBRENOVAC

Na desnoj obali Save izmedu atara sela Ušća i Bariča, na kontaktu nekoliko geografskih regija prostire se opština Obrenovac. Raznovrsnost geografskog položaja opštine Obrenovac sadržana je u činjenici da se ona u regionalnoj podeli nalazi na kontaktu panonske i peripanonske Srbije. Ako se za granicu između nizije i oboda panonskog basena uzmu prirodne granice tj., Sava i Dunav, onda teritorija opštine Obrenovac pripada peripanonskoj Srbiji. Kompleksnost položaja sadržana je u činjenici da deo teritorije opštine zapadno od reke Kolubare pripada Zapadnoj Srbiji, dok delovi istočno od Kolubare u regionalnom smislu pripadaju Šumadiji. Zapadna Srbija je prostrana regija između donje Save i Drine, Šumadije i Zapadnog Pomoravlja, sa nizom mikroregija: Mačva, šabačka i obrenovacka Posavina (Posavska Srbija), Donja Kolubara, Tamnava ...

Granica izmedu šabačke i obrenovačke Posavine predstavljena je niskim razvodem, tj. Provsko-svileuvskom gredom koja se proteže od sela Prova na Savi do sela Svileuve u Tamnavi. Nedovoljno je jasna granica između delova opštine koji pripadaju obrenovačkoj Posavini i donjoj Kolubari. Naime, donja Kolubara zahvata i deo Posavine, a to je prostor koji se nalazi sa leve strane donjeg toka reke Kolubare, pa bi adekvatniji naziv bio kolubarska

3


Posavina. Na osnovu iznetog može se uociti zašto je geografski položaj opštine Obrenovac veoma složen i raznovrstan.

Sa fizičko-geografskog aspekta najveći deo opštine ograničen je prirodnim granicama dok je samo manji deo oivičen administrativnom podelom. Na severu, granica opštine Obrenovac prema Sremu u potpunosti je prirodna i pruža se sredinom reke Save. Istočna granica prema opštinama Čukarica i Barajevo odredena je temenima i kosama, u najvećem delu je prirodna i prolazi kroz najviši deo teritorije opštine. Prema opštini Lazarevac, granica je relativno kratka i izvučena je duž vododelnica i vodoslivnica. Na jugu, prema opštini Lajkovac granica je potpuno prirodna i odredena je tokovima Kolubare i Tamnave. Granica prema opštini Ub je velikim delom administrativna, a to se dobro uočava između atara sela Ljubinić i Joševa, kao i prema zapadu sve do reke Vukodraža. Prema Vladimircima, granica je najvećim delom prirodna i proteže se rekom Vukodražom. Opština Obrenovac zahvata površinu od 409,96 km2.

Administrativni, privredni i kulturni centar opštine predstavlja Obrenovac stacioniran na 78 m nadmorske visine, a 28 km udaljen od glavnog grada Srbije – Beograda. Važnost njegovog položaja sadržana je u činjenici da je tu dodirna tačka plovnog puta Savom i kopnenog saobraćajnog pravca sever-jug dolinom Kolubare, koji se vezuje sa kopnenim pravcem zapad-istok desnom dolinskom stranom reke Save.1

1.1. Demografske karakteristike opštine Obrenovac

Razvoj i širenje Obrenovca, nekada male i neugledne varoši, započeo je sedamdesetih godina prošlog veka, a najvećim delom je uslovljen izgradnjom termoeletrana “Nikola Tesla” A i B u Obrenovcu i Ušcu, kao i sada već nepostojećim preduzecem “Prva Iskra” u Bariču. Razvoj industrije uslovio je izrazito povećanje broja stanovnika.

Gradsku opštinu Obrenovac čine, osim gradskog jezgra i 28 seoskih naselja, sa ukupno 74.460 stanovnika (prema popisu iz 2011. godine)2. U periodu 1948-2011. godina, broj stanovnika na prostoru opštine Obrenovac se povećao sa 41.024 na 74.460.3

Na podrućju Obrenovca, 2011. godine je bilo 23.611 domaćinstava, prosečne velićine 3,1 član (u gradskim 3,0; prigradskim 3,1 i seoskim 3,2). Kao rezultat populacione dinamike u periodu 1948-2002., na podrucju opštine došlo je do promene gustine naseljenosti sa 100,1 st/km2 na 180,7 st/km2. Najgušce su nastanjena naselja u neposrednoj okolini gradskog podrućja.

Starosna struktura stanovništva - najmlađi kontingent (do 19 godina) zastupljen je sa 26,6%, kao i sa nešto višim učešćem u prigradskim (28,8%) i gradskom naselju (28,6%), nego u seoskim naseljima (23,6%). Kontingent mladeg sredovečnog stanovništva (opština 28,2%; prigradska 30,5%; grad 29,6% i seoska naselja 25,6%). Starije sredovečno stanovništvo (40-59 godina), nešto je veće učešće u gradu (25,8%) i prigradskim naseljima (24,8%) u odnosu na seoska naselja ( 23,7%), a kod najstarijeg kontingenta (60 i više godina) razlika izmedu grada, prigradskih i seoskih je izrazito velika (15,6% na podrućju opštine; 11,5% u gradu, 12,9% u prigradskim i 20,8% u seoskim naseljima).

Prema popisu iz 1991. godine na prostoru opštine je evidentirano 5.980 aktivnih poljoprivrednika, odnosno 19,6% od ukupnog aktivnog stanovništva. U odnosu na ove prosecne vrednosti na nivou opštine i tipovima naselja, postoje značajna odstupanja, i to prvenstveno u seoskim naseljima.

1 Slavoljub Dragicevic, (2011.) Geoprostorne karakteristike gradske opštine Obrenovac, Geografski fakultet Beograd.2 Republički zavod za statistiku www.stat.gov.rs/ pristupila 08.12.2012.3 Ivan Karić, (2002.) Fond za zaštitu životne sredine opštine Obenovac.

4

http://www.stat.gov.rs/



Prema podacima Popisa iz 1991. godine, skoro 7% gradana starijih od 10 godina u opštini Obrenovac bilo je nepismeno.

2. BRIGA O STARIM LICIMA LOKALNE ZAJEDNICE

Starenje stanovništva postao je dominantan proces i glavna karakteristika demografskih kretanja savremenog sveta, a posebno razvijenih društava. Prema zvaničnim podacima UN, preko 10% lica u svetu danas je starije od 60 godina. U narednih 50 godina taj će se broj udvostručiti, što će direktno uticati na društveno-ekonomski razvoj mnogih zemalja. Nagli rast broja lica koja zavise od pomoći drugih i kojima su neophodni sistemi društvene i ekonomske podrške donosi velike probleme i rizike sistemima socijalne sigurnosti, naročito penzionom, zdravstvenom i sistemu socijalne zaštite.

Očekivani životni vek u razvijenim zemljama sve više se pomera prema gornjim granicama, što direktno utiče na strukturu potreba korisnika i strukturu neophodnih usluga, koje sistemi treba da pruže tim licima kako bi se njihove potrebe zadovoljile. Produžavanje prosečnog životnog veka, s jedne strane, i opadanje fertiliteta, s druge strane, utiče na pogoršavanje odnosa između mlade, radne, i stare, penzionerske populacije, što je jedan od glavnih uzroka propadanja penzionih sistema4. S obzirom na to da je stanovništvo glavni nosilac ekonomskog i svakog drugog razvoja društva, sasvim su razumljivi kauzalni odnosi između demografskog i društveno-ekonomskog razvoja. Moglo bi se reći da demografska kretanja direktno utiču na funkcionisanje i održivost ukupnog društvenog sistema. Ukupna socijalna politika savremenog doba „…pod snažnim je uticajem demografskog faktora"5

1.2. Sistem socijalne zaštite u Republici Srbiji

Osnove sistema socijalne zaštite Republike Srbije definisane su, prije svega, Zakonom o socijalnoj zaštiti6, ali i drugim dokumentima koji direktno ili indirektno utiču na funkcionisanje ove oblasti. Od drugih zakonskih i podzakonskih akata, koji utiču na definisanje sistema socijalne zaštite u Republici, treba izdvojiti oblasti koje definišu Zakon o lokalnoj upravi i samoupravi, Porodični zakon, Zakon o dečijoj zaštiti, opštinske odluke o proširenim pravima, participaciji nevladinog sektora u provođenju mera socijalne zaštite i dr.

Funkcionisanje sistema socijalne zaštite može se posmatrati kroz analizu načina organizovanja, nivoa odgovornosti i načina odlučivanja, rada ustanova socijalne zaštite, provodljivosti zakonskih procedura, realizacije i dostupnosti prava i usluga, finansiranja sistema i slično. Kao nosioce socijalne zaštite Zakon određuje Republiku i gradove/opštine. Obaveza je nosilaca da podstiču razvoj socijalne zaštite, organizovano rade na ostvarivanju njenih ciljeva, obezbjeđuju ostvarivanje prava utvrđenih navedenim zakonima, uključujući i finansiranje tih prava, ustanovljavaju i druga prava i propisuju uslove za njihovo ostvarivanje, obezbjeđuju sredstva i osnivaju ustanove radi realizacije prava.

Zakonom o upravi i lokalnoj samoupravi definisano je da se opština, preko svojih organa, brine o zadovoljenju potreba građana u socijalnoj zaštiti. Opštine osnivaju centre za socijalni rad koji obavljaju poslove socijalne zaštite. Na nivou Republike, sistemom socijalne zaštite upravlja Vlada, koja putem Ministarstva zdravlja i socijalne zaštite, koji obavlja upravne i stručne poslove iz ove oblasti.

Organizovanje i funkcionisanje sistema socijalne zaštite zasniva se na delovanju ustanova socijalne zaštite (javnih službi). Socijalne službe (javne ustanove socijalne zaštite) u

4 Puljiz, V. i drugi (2005). Socijalna politika, Zagreb: Pravni fakultet , str 1785 Gavrilović, A. (2005). Socijalna politika, Banja Luka: Filozofski fakultet, str. 1096 Zakon o socijalnoj zaštiti i obezbeđivanju socijalne sigurnosti građana, Zakon je objavljen u "Službenom glasniku RS", br. 36/91,33/93, 67/93, 46/94, 52/96, 29/2001, 84/2004 i 115/2005.

5


Republici jesu centri za socijalni rad, socijalne ustanove za smeštaj i zbrinjavanje korisnika, različiti centri za usluge i dnevna zbrinjavanja, ustanove za rehabilitaciju i druge.

Dosadašnji trendovi institucionalnog zbrinjavanja lica kojima je neophodna cjelodnevna briga i zaštita, smanjuje se i ustupaju svoje mesto tzv. vaninstitucionalnim oblicima brige. U posednje vreme, u formi odluka o proširenim pravima, sve više se otvaraju dnevni centri za lica koja imaju različite potrebe uslovljene svojim socijalnim položajem. Najveći broj dnevnih centara usmeren je prema starim licima i deci u stanju socijalne potrebe (deca s posebnim potrebama, deca sa neprihvatljivim društvenim ponašanjima i sl.).

Osnovne karakteristike sistema socijalne zaštite Republike jesu: visok nivo decentralizovanosti, podeljena odgovornost između Republike i lokalnih zajednica, samostalnost nižih organizacionih jedinica u planiranju, provođenju i finansiranju socijalne zaštite, restriktivnost prema korisnicima, participativnost korisnika u ostvarivanju prava, partnerstvo javnog, nevladinog i privatnog sektora (mešoviti sistem), značajan uticaj neformalnih elemenata (porodična i susedska solidarnost), i uvezanost sistema socijalne i dečije zaštite.

1.3. Organizacioni okviri zaštite starih lica

Zaštita starih lica u sistemu socijalne zaštite Republike definisana je Zakonom o socijalnoj zaštiti. Elementi koji definišu socijalnu zaštitu ovih lica jesu kriteriji određivanja korisnika, vrste prava, usluga i institucija. Staro lice kao korisnik prava i usluga socijalne zaštite definisano je u Zakonu o socijalnoj zaštiti kao „punoletno staro lice bez porodičnog staranja", koje je starije od 65 godina (muškarac) ili 60 godina (žena). Načelno, svako staro lice može se pojaviti kao korisnik bilo kog prava namenjenog za „punoletna lica", naravno, ako ispunjava kriterije ostvarivanja tog prava.

Restrikcije se uvode kod ispunjavanja uslova za ostvarivanje pojedinih prava. Kod ostvarivanja prava na „stalnu novčanu pomoć" generalno je uveden imovinski cenzus, tako da to pravo može ostvariti veoma mali broj starih lica. Takođe, obaveza izdržavanja od strane bližih članova porodice, prema Porodičnom zakonu, može predstavljati razlog zbog koga neko lice ne može biti korisnik ovog, ali i drugih prava socijalne zaštite.

Prava prema Zakonu o socijalnoj zaštiti, koja su namenjena i starim licima jesu: novčana pomoć, dodatak za pomoć i njegu drugog lica, pomoć u kući, smeštaj u ustanovu socijalne zaštite ili smeštaj u drugu porodicu, jednokratna novčana pomoć, zdravstveno osiguranje korisnika i usluge socijalnog rada.

Pravo na novčanu pomoć može koristiti lice nesposobno za rad, koje nema vlastitih prihoda i koje nema srodnika koji su obavezni da ga izdržavaju. Ovo pravo može ostvariti i lice koje živi u porodici, ukoliko porodica ne ostvaruje prihode veće od nivoa socijalne sigurnosti. Ukoliko ovo pravo koristi staro lice, to govori o njegovom izuzetno teškom materijalnom i socijalnom položaju.

Pravo na dodatak za pomoć i njegu drugog lica jeste pravo koje nije vezano za imovinski cenzus. To pravo mogu ostvariti lica čije je stanje potrebe za negom i pomoći drugog lica ocenjeno od strane stručne komisije kao stanje kojem je takav vid usluge neophodan.

Pravo na pomoć u kući ostvaruju stara i iznemogla lica koja nisu u stanju da se o sebi staraju. Ovo pravo je prepoznatljivo po tome što se usluge kreiraju neposredno prema konkretnim i individualnim potrebama svakog lica i gde je predviđena participacija korisnika. U provođenju ovih usluga značajno se uključuju nevladine organizacije kao partneri centrima za socijalni rad.

6


Pravo smeštaja u drugu porodicu („hraniteljstvo") imaju lica koja imaju pravo na smeštaj u ustanovu, a cilj korišćenja ovog prava je u jačanju procesa deinstitucionalizacije zbrinjavanja korisnika, tj. favorizovanje zbrinjavanja u neposrednom životnom okruženju samih korisnika. Stara lica se ne pojavljuju često kao korisnici ovog prava, jer obaveze bližih srodnika proistekle iz Porodičnog zakona onemogućavaju ostvarivanje istog.

Smeštaj u ustanovu socijalne zaštite predstavlja još uvek „najpopularniju mjeru" kojom se provodi briga o starim licima u sistemu socijalne zaštite. Pravo na ovu uslugu, pored ostalih korisnika, imaju „penzioner i drugo ostarelo lice koje zbog nepovoljnih zdravstvenih, socijalnih, stambenih i porodičnih prilika nije u mogućnosti da živi u porodici, odnosno u domaćistvu". Shodno tako definisanim kriterijumima, smeštaj u ustanovu socijalne zaštite ostvaruje se upućivanjem starog lica u odgovarajuću ustanovu, u kojoj se obezbjeđuje zbrinjavanje (stanovanje, ishrana, odevanje, njega, pomoć i staranje) i zdravstvena zaštita u skladu sa posebnim propisima, radno-okupacione, kulturno-zabavne i rekreativno-rehabilitacione aktivnosti i usluge socijalnog rada.

Ustanove socijalne zaštite koje pružaju usluge i omogućavaju realizaciju prava namenjenih starim licima su: centri za socijalni rad, dom za penzionere i stara lica, gerontološki centar, centar za usluge i dnevno zbrinjavanje i dom za odrasla invalidna lica.

Centri za socijalni rad su osnovne ustanove u sistemu socijalne zaštite u Republici i na njima počiva organizacija i funkcionisanje ovog sistema u celini.

Dom za penzionere i stara lica svojim korisnicima obezbeđuje stanovanje, ishranu, negu, zdravstvenu zaštitu, kulturno-zabavne, rekreativne, okupacione i druge usluge. U Obrenovcu postoji jedan dom ovoga tipa za smještaj korisnika sa teritorije lokalne zajednice. U Dom se zbrinjavaju i teži slučajevi dementnih starih lica, čije je obezbeđivanje socijalne zaštite najzahtjevnije. Takvih lica je skoro polovina od ukupnog broja zbrinutih u ovim ustanovama, što govori o neophodnosti definisanja novih usluga namenjenih njima.

U poslednje vreme, došlo je do izvansistemskog osnivanja nekoliko manjih domova za stara lica u privatnom vlasništvu koja se registruju u skladu sa zakonima koji ne tretiraju oblast socijalne zaštite. Trenutno važećim Zakonom o socijalnoj zaštiti nije predviđeno osnivanje ovakvih ustanova u privatnoj svojini, pa, samim tim, ne postoje ni podzakonska akta, a ni obaveza izdavanja saglasnosti za početak rada, definisanje uslova i procedura za njihovo osnivanje i rad.

Centar za usluge i dnevno zbrinjavanje korisnika obezbeđuje različite socijalne usluge pojedincima, porodicama i grupama. Široka je lepeza usluga koje su predviđene da se pružaju u ovim centrima: dnevni boravak, savetovanje, radna okupacija, zaštićeno zapošljavanje, nega i pomoć u kući, hraniteljstvo, socijalna rehabilitacija, integracija, resocijalizacija, zaštićeno stanovanje i SOS telefon. Ovako široko definisan delokrug rada ovih centara onemogućio je konzistentan pristup u razvoju ovih ustanova. Karakter, sadržaj, efikasnost podrške i pomoći u značajnoj meri zavise od zastupljenosti različitih vrsta organizacija, institucija i službi u konkretnoj lokalnoj zajednici.7

Gerontološki centar je ustanova socijalne zaštite namijenjena starim korisnicima koja treba da se bavi pružanjem širokog spektra različitih usluga, ne samo usluga socijalne zaštite. Stara lica su smeštena i u domovima za odrasla invalidna lica, ali je njihov tretman koncipiran na socijalnim potrebama uzrokovanim stanjem onesposobljenosti i invaliditeta, a ne potrebama prouzrokovanih stanjem starosti.

7 Milosavljević M., Brkić M., (2005.), Socijalni rad u zajednici, Socijalna misao, Beograd.

7


ZAKLjUČAK

Zaštita starih lica specifična je oblast socijalne zaštite i predstavlja celinu za sebe. Veliki broj korisnika, vrste usluga koje su isključivo namenjene starim licima, specijaliziovane ustanove socijalne zaštite za stara lica, posebni modeli stručnog rada sa korisnicima i njihovim porodicama, visok nivo izdvajanja za organizovanje i pružanje socijalnih usluga, često celoživotna zavisnost od usluga socijalne zaštite za veliki broj korisnika, čini socijalnu zaštitu starih lica posebnim specifikumom unutar cjelokupne oblasti socijalne zaštite. U Republici još nije prepoznata posebnost ove oblasti, a time niti društvena potreba valorizovanja socijalne zaštite starih putem donošenja strateških pravaca delovanja, provođenja istraživanja potreba korisnika, dogradnje zakonske regulative i sl.

Obezbeđivanje socijalne sigurnosti za staro stanovništvo, u većini zemalja Evrope, proističe iz rada i privređivanja, tj. penziono-invalidskog osiguranja. U Republici Srbiji, značajan broj starih prisiljen je da izvore socijalne sigurnosti traži u sistemu socijalne zaštite. Veliki broj korisnika prava iz penziono-invalidskog osiguranja nije u stanju da po osnovu tih primanja obezbedi svoj socijalni minimum već i oni postaju korisnici prava i usluga sistema socijalne zaštite.

Organizovanje zaštite starih lica u Republici odvija se u sistemu socijalne zaštite koji se zasniva na pružanju usluga u ustanovama socijalne zaštite osnovanih prevashodno u javnom (državnom) sektoru. U postojećem zakonodavnom okviru ovog sistema, među korisnicima su i stara lica, a domovi za penzionere i stare prepoznati su kao ustanove socijalne zaštite namenjene za njihov trajni smeštaj.

Putem centara za socijalni rad, čiji su osnivači jedinice lokalne samouprave, ostvaruju se gotovo sve usluge socijalne zaštite namenjene starima. Učešće privatnog i nevladinog sektora u organizovanju usluga socijalne zaštite ove kategorije beznačajno je i nedovoljno prisutno kao sistemsko iskustvo u Republici. Nemogućnost javnog sektora da odgovori na narasle potrebe socijalne zaštite starih, uz istovremeno odsustvo privatnog i nevladinog sektora, predstavlja kočnicu razvoja ukupne zaštite starih lica…

8


Literatura

1 Milosavljević M., Brkić M., (2005.), Socijalni rad u zajednici, Socijalna misao, Beograd.

2 Ivan Karić, (2002.) Fond za zaštitu životne sredine opštine Obenovac.

3 Puljiz, V. i drugi (2005). Socijalna politika, Zagreb: Pravni fakultet , str 178

4 Slavoljub Dragicevic, (2011.) Geoprostorne karakteristike gradske opštine Obrenovac, Geografski fakultet Beograd.

5 Gavrilović, A. (2005). Socijalna politika, Banja Luka: Filozofski fakultet, str. 109

6 Zakon o socijalnoj zaštiti i obezbeđivanju socijalne sigurnosti građana, Zakon je objavljen u "Službenom glasniku RS", br. 36/91,33/93, 67/93, 46/94, 52/96, 29/2001, 84/2004 i 115/2005.

7 Republički zavod za statistiku www.stat.gov.rs/ pristupila 08.12.2012.

9



sr - socijalni rad - 1

Documents