sq porosi profetike

7/29/2019 Sq Porosi Profetike

1/47

1

Porosi profetike[ Shqip Albanian ]

Abdul Kader El Arnauti

Prktheu: Rijad Misini

2009 - 1430


2/47

2

:-

2009 - 1430


3/47

3

ABDULKADR ARNAUTI

POROSI PROFETIKENga udhzimi i t Drguarit t Allahut sal-

laAllahu alejhi ue sel-lem prej fjalve t tij

universale, mbi t qofshin paqja, shptimi

dhe prshndetjet tona.

Prishtin, 2004


4/47

4

Titulli i librit n original:

El-vassaje el-nebevvije

Titulli:

Porosi profetike

I mblodhi dhe i komentoi:

Abdulkadr Arnauti

Prktheu:

Rijad Misini

Redaktor gjuhsor:

Arian Koi

Faqosja & Kopertina:

PLAKU DeSiGn Bashkim Svirca

Shtypi:

Tirazhi:

Boton:

KOMITETI I BASHKUAR SAUDIT NDIHM KOSOVS

Prishtin


5/47

5

HYRJE

Lavdia i takon Allahut, At e falnderojm, prej Tij ndihm

dhe falje krkojm. Krkojm mbrojtjen e Allahut nga t kqijat e

shpirtrave tan dhe nga t ligat e punve tona. At q Allahu e

udhzon, ska kush q mund ta fus n humner dhe at q Allahu

e humb, nuk ka kush q mund ta udhzoj. Dshmojm se askush

nuk meriton t adhurohet prve Allahut, T Vetmit, i Cili nuk ka

shok, dhe dshmojm se Muhammedi sht robi dhe i Drguar i

Tij.

O ju q keni besuar, friksojuni Allahut me nj frik t

njmendt dhe kurrsesi mos vdisni ndryshe prve se

duke qen musliman.(Ali Imran 3, 102)

O ju njerz, friksojuni Zotit tuaj i Cili iu ka krijuar juve

prej nj vete t vetme dhe ka krijuar nga ajo iftin e saj, e

prej atyre t dyve u shtuan shum burra dhe gra. Dhe kini

frik Allahun q me Emrin e Tij prbetoheni, ruajeni

farefisin, sepse Allahu sht Mbikqyrs mbi ju.(En-Nisa 4,

1)

O ju besimtar, friksojuni Allahut dhe thoni fjal t

drejta. Ai ua prmirson juve gjendjet dhe punt tuaja, e

ai q i bindet Allahut dhe t Drguarit t Tij, ai ka arritur

nj fitore t madhe.(El-Ahzab 33, 70-71)

Bishr Ibn Harith el-Hafi el-Mervezi el-Bagdadi, i cili vdiq m

227 sipas kalendarit hixhri, thonte: O ju pronart e hadithit:

Jepeni zekatin e hadithit, nga do dyqind hadithe pes hadithe.

Dhe un, robi i nevojshm pr Allahun e Lart e t Fort,


6/47

6

AbdulKadr Arnauti, i mblodha n kt shkres t shkurtr pes

hadithe prej fjalve gjithprfshirse t t Drguarit t Allahut

(Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) q vlejn t jen zekat i dyqind haditheve

me nj komentim t shkurtr. Ndoshta Allahu i Lartsuar do t

na e bj t mundshme leximin dhe studimin e saj, si dhe punn

me at q gjendet n t, q t jet msim n jetn ton, drit n

Ditn e Kijametit, argument dhe dshmi pr ne te Zoti yn at

dit kur nuk do t vlej pasuria e as fmijt, prve vajtja tek

Allahu me zemr t pastr.

Dhe lutja jon e fundit sht: Falnderimi i takon Allahut,

Zotit t botve. Shrbyesi i Sunetit profetik.

Abdulkadr Arnauti.


7/47

7

HADITHI I PAR

Transmeton Muadh Ibn Xhebeli (RadijAllahu anhu), i cili ka thn:

M ka porositur i Drguari i Allahut (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) me

dhjet fjal dhe tha: Mos i shoqro Allahut ask n adhurim (mos i

b shirk), edhe nse vritesh dhe digjesh; dhe kurrsesi mos u b ipadgjueshm ndaj prindrve t tu, edhe nse t urdhrojn t

dalsh dhe t ndahesh nga familja dhe pasuria jote; dhe assesi mos

e le namazin e obligueshm me qllim, ngase ai i cili e l pa falur

namazin q e ka farz me qllim, mbrojtja e Allahut ndaj tij tanim

sht larguar; dhe kurrsesi mos e pi vern, ngase ajo sht kreu i do

t keqeje; dhe t kesh kujdes nga mkati, sepse mbi mkatin

lshohet hidhrimi i Allahut; dhe mos ik prej frontit t lufts, edhe

nse shkatrrohen t gjith njerzit; dhe kur ti godas njerzitvdekja prej mortajs, duke qen ti n mesin e tyre, qndro (mos ik

prej saj e ta mbartsh at edhe n vende t tjera sh.p.); dhe

furnizoje familjen tnde nga mundsit e tua; dhe mos e ngre prej

tyre thuprn (rrahi sh.p.) pr shkak t edukimit dhe bji ata t ken

frik nga Allahu.

Shpjegimi i hadithit t Muadh Ibn Xhebelit (RadijAllahu anhu):

POROSIA E PAR: Mos i shoqro Allahut ask, edhe nsevritesh dhe digjesh

Ndrsa n veprn e Buhariut: El-edebul-mufred qndron: Mos i

shoqro Allahut asgj, edhe nse coptohesh dhe digjesh...

I Drguari i Allahut (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) filloi porositjen e

Muadh Ibn Xhebelit (RadijAllahu anhu) duke e ndaluar at ti bj shirk

Allahut t Lartsuar, ngase shirku (ti shoqrosh Allahut n adhurim


8/47

8

dika prve Tij) sht mkati m i madh. Allahu i Lartsuar thot

n porosin e Lukmanit dhn birit t tij:

O biri im, mos i shoqro Allahut dika n adhurim, vrtet shirku

sht padrejtsi e madhe.(Lukman 31, 13)

Thot Allahu i Lartsuar:

Allahu nuk fal at q Atij ti shoqrohet dika n adhurim dhe iafal prve asaj atij q Ai dshiron. (En-Nisa 4, 48)

Dhe ai q i bn shirk Allahut ka shpifur nj mkat t madh.(En-Nisa 4, 48)

Gjithashtu thot:Dhe ai q i shoqron Allahut edhe dika tjetr tashm ka humburn nj humner t largt.(En-Nisa 4, 116)

Gjithashtu thot:

Ai q i shoqron dika Allahut n adhurim tashm ia ka br atijAllahu haram Xhenetin (ia ka ndaluar) e vendbanimi i tij shtzjarri, dhe pr zullumqart nuk ka ndihmtar.(El-Maide 5, 72)

Gjithashtu, i Lartsuari thot:

Ai q i bn shirk Allahut sht sikurse t bjer dhe t prplasetnga qielli e ta rrmbej shpendi ose sikur ta prplas era estuhishme n ndonj vend t humbur.(El-Haxh 22, 31)

E pasi i Drguari i Allahut (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) u pyet se cili

mkat sht m i madhi, tha: Ti bsh Allahut shok, kurse Ai ty t ka

krijuar. Ndrsa, n nj hadith t vrtet, t cilin e transmeton

Muslimi, qndron se si nj grua nga beni Israilt (t bijt e Jakubit

(alejhi selam)) e afruan ta hedhin n zjarrin e hendeqeve t tyre, n

mnyr q t largohet nga feja e saj se prndryshe do ta djegin,

ndrsa ajo mbante foshnjen q i dhimbsej po t hynte n zjarr. Por

Allahu i Lartsuar e bri foshnjen q ti flas nns: Oj nn, duro,

sepse ti je n hakk (n rrug t drejt).

Po ashtu ngjarja e Ibrahimit (alejhi selam), t cilin populli i tij e

ekspozoi para zjarrit:


9/47

9

Ata than: Digjeni at dhe ndihmoni zotat tuaj, n qoft see bni nj gj t till! Ne tham: O zjarr, bhu i ftoht dheshptim pr Ibrahimin!(El-Enbija 21, 68-69)

Nga Habbab Ibn Eretti (RadijAllahu anhu) transmetohet se ka thn:

U ankuam tek i Drguari i Allahut, derisa ishte i mbshtetur tek

nj rrob e tij n hijen e Qabes, dhe i tham: A nuk po krkon

ndihm (Allahut) pr ne? A nuk po lutesh pr ne? E i Drguari i

Allahut (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) tha: Ka pasur para jush t till kur

merrej njeriu dhe i hapej atij nj grop n tok e pastaj e futnin n t

dhe e prshkonin trupin e tij me krehr t hekurt, me gjith mishin

dhe ashtin e tij, dhe kjo nuk e shmangte at nga feja e tij. PashaAllahun, gjithsesi Allahu do ta plotsoj kt shtje (Islamin), saq

kalorsi do t udhtoj prej Sanas1

e deri n Hadremeut2

dhe nuk

do ti friksohet askujt prve Allahut dhe ujkut pr delet e tij, por ju

po nguteni.

(Buhariu n Sahihun e tij)

E ti bsh shirk Allahut do t thot tia kushtosh t drejtat e

Allahut dikujt tjetr prve Tij, q sht padrejtsi dhe shpifje e

kulluar.3

POROSIA E DYT: dhe kurrsesi mos u b i padgjueshmndaj prindrve t tu, edhe nse t urdhrojn t dalsh dhet ndahesh nga familja dhe pasuria jote

Allahu i Lartsuar thot pr t drejtn e prindrve:

E nse ata prpiqen q ti t m shoqrosh dik Mua e pr tciln gj ti nuk ke dituri, ather mos iu nnshtro atyre dheshoqroji ata n kt bot me mirsi.(Lukman 31, 15)

1Kryeqyteti i Jemenit.

2 Krahin n jug t Gadishullit Arabik.3 Prej formave t shirkut sht edhe rrotullimi rreth varrezave, t krkuarit

ndihm nga t vdekurit, falli, horoskopi, parashikimi i fateve t njerzveprmes tyre etj.


10/47

10

Gjithashtu thot:

E nse ata prpiqen q ti t m bsh shirk Mua gj pr t cilnnuk ke dituri, mos i dgjo ata, tek Un sht kthimi juaj e Un do

tju lajmroj pr at q ju keni vepruar.(El-Ankebut 29, 1)

I Lartsuari gjithashtu thot n kapitullin el-Enam 6, 151, n dhjet

porosit:

Thuaj: Ejani tua lexoj se ka ua ka ndaluar juve Zoti juaj: q Atijasgj t mos i shoqroni dhe me prindr mir t silleni.Dhe shtprsritur porosia n Kuran me Fjaln e Tij i Lartsuar sht Ai:

Dhe e kemi porositur njeriun pr dy prindrit e tij. I Drguari i

Allahut (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) ka thn n hadithin q e transmetonEbu Bekrete (RadijAllahu anhu), i cili ka thn:

Ka thn i Drguari i Allahut: A dshironi tju tregoj pr mkatet

m t mdha? Kt e prsriti tri her, kurse ne i tham: Gjithsesi, o

i Drguar i Allahut. E ai tha: Ti bsh Allahut shirk dhe

padgjueshmria ndaj prindrve.

(Buhariu dhe Muslimi)

Ka thn gjithashtu i Drguari i Allahut (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem)

pr t drejtn e prindit: Ti dhe pasuria jote jeni t babait tnd.

POROSIA E TRET: dhe assesi mos e l pa e falur namazine obligueshm me qllim, ngase ai q e l pa e falur namazin,q e ka farz, me qllim, mbrojtja e Allahut ndaj tij tanimsht larguar

Qllimi i ksaj porosie sht prkujdesja dhe ruajtja e namazitt obligueshm, d.m.th. q sht farz. E sa t shumta q jan

porosit pr namazin n Kuran dhe Sunet!

Allahu i Lart thot:

Fale namazin, vrtet namazi ndalon nga e keqja dhe eshmtuara dhe prmendja e Allahut sht m e madhja, e Allahu edi se ka veproni.(El-Ankebut 29, 45)


11/47

11

Pra, qndrueshmria dhe vazhdimsia n namaz e bn na-

mazliun pronar t nj personaliteti t fort e t qndrueshm, t cilin

varfria nuk e trondit dhe pasuria nuk e bn kryene.

Ka thn i Lartsuari:

Urdhroje familjen tnde t fal namazin, edhe ti vet bhu iqndrueshm n zbatimin e tij, Ne nuk krkojm prej teje ndonj

furnizim (pr ty e as pr familjen tnde), Ne t furnizojm ty(dheata), e ardhmria e mir i takon atij q ruhet(nga mkatet).(Taha20, 132)

Thot i Lartsuari:

Vrtet, namazi sht obligim pr besimtart n koh tcaktuar.(En-Nisa 4, 103)

Thot i Lartsuari:

Kujdesuni rregullisht pr namazet, e edhe pr namazin e mesm(at t ikindis) dhe ngrehuni pr Allahun n falje (t namazeve)

plot respekt.(El-Bekare 2, 238)

Ka thn i Lartsuari:

O ju q keni besuar, krkoni ndihm (pr problemet e jets) medurim dhe namaz, se vrtet Allahu sht me durimtart. (El-Bekare 2, 153)

Thot i Lartsuari:

Krkoni ndihm (n t gjitha shtjet e jets) me durim dhenamaz, ndonse vrtet ajo sht e vshtir, por jo edhe pr ataq ia kan frikn Allahut.(El-Bekare 2, 45)

Muhammedi (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem), kur e mundonte ndonj

gj, strehohej n namaz. Ai ka thn:

Marrveshja midis nesh dhe midis tyre sht namazi, pra ai q

e braktis ka br kufr(ka rn n pabesim).4

4 (Tirmidhiu, Nesaiu, Ibn Maxhe, Ibn Hibbani, Hakimi e ka cilsuar t sak-

t, Dhehebiu sht pajtuar pr autenticitetin e tij dhe shtja qndron ashtusi kan thn ata t dy.)


12/47

12

Namazet e obliguara jan pes, e ky hadith, i cili porosit pr

namazin, v n citat faktin se ka larguar mbrojtjen e Allahut nga

vetja kush e l namazin me qllim.

POROSIA E KATRT: dhe kurrsesi mos e pi vern

Allahu i Lartsuar e ka ndaluar vern, ajo sht nna e t gjitha

t kqijave, e edhe i Drguari i Allahut (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) e ka

ndaluar pirjen e saj. Vera sht ajo q e turbullon mendjen dhe e

kaplon at, fardo lloji qoft. Gjithashtu edhe hashashi, opiumi dhe

t tjera pije dhe ngrnie q e mbrthejn mendjen dhe e kaplojn

at, edhe nse atyre u ndryshohen emrat, kurse i Drguari i Allahut(Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) ka paralajmruar se do t vij nj koh kur

vern do ta quajn me emra t tjer, ashtu si jemi ne dshmitar

t nj kohe t atill sot. Prandaj, do pije dehse sht ver dhe do

ver sht haram, edhe nse ajo sht pak, ngase, nga e shumta e

asaj q t bn t dehesh, edhe e pakta sht haram.

Allahu i Lartsuar thot:

O ju q keni besuar, ska dyshim se vera, bixhozi, idhujt dhehedhja e shigjetave (pr fall dhe prognoza) jan vepra t ndyra tdjallit. Prandaj, largohuni nga ato q t jeni t shptuar. Shejtaninuk dshiron tjetr prvese nprmjet vers dhe bixhozit thedh armiqsi midis jush, tju largoj nga t prmendurit e

Allahut dhe nga namazi. Pra, a po i jepni fund?!!(Maide 5, 90-91)

E Muhammedi (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) tashm e ka mallkuar

vern, pirsin e saj, shrbyesin, shitsin, blersin e saj, at q e ha

fitimin nga ajo, shtrydhsin, at pr t cilin shtrydhet, bartsin dhe

at pr t cilin bartet. Vera i prish mendjet, shkakton smundjet,

armiqsin dhe urrejtjen dhe largon nga prmendja e Allahut dhe

nga namazi. A thua vall, a nuk duhet braktisur kur n t gjenden t

gjitha kto t kqija?

POROSIA E PEST: dhe ruaju nga mkati, sepse mbimkatin lshohet hidhrimi i Allahut


13/47

13

Ruaju e mos bjer n mkat, mos e b at, ngase rreziku nga

mkati sht i madh; d.m.th. kmbngulsia e kryenesia n t

dhe moslargimi prej tij. Megjithat, njerzit nuk jan t mbrojtur dhe

t ruajtur nga mkati, ndrsa i Drguari (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) kathn: T gjith bijt e Ademit jan gabimtar, e m t mirt prej

gabimtarve jan ata q pendohen.

Gjithashtu ka thn:

Vrtet Allahu i ka br t detyrueshme disa obligime, prandaj

mos i humbni ato, i ka caktuar disa kufij, e mos i shkelni ato: i ka

ndaluar disa gjra, e mos i praktikoni ato dhe ka heshtur pr disa t

tjera si mshir ndaj jush e jo nga harresa, pra mos i hulumtoni ato.

(Hadithi sht hasen.)

Pra, mbi mkatin ndaj Allahut bie hidhrimi i Allahut, dnimi

dhe mallkimi i Tij. Thot Allahu i Lartsuar:

Ata q e mohuan t vrtetn nga beni Israilt u mallkuan megjuhn e Davudit dhe t Isaut, birit t Merjemes, kshtu, sepse atakundrshtuan, ishin mkatar dhe e tepruan, nuk e ndalonin njri-tjetrin nga e keqja q e punonin. Sa e keqe sht ajo q ata e

vepronin.(El-Maide 5, 78-79)

E pasi mkati dhe e keqja u prhapn n mesin e tyre, u zhduk

urdhrimi n t mirn dhe ndalimi nga e keqja, ata i kaploi dnimi i

ashpr, hidhrimi dhe mallkimi i Allahut.

Allahu i Lartsuar e ka mbivlersuar kt umet me Fjaln e Tij:

Ju jeni populli m i mir q sht nxjerr pr t mirn e njerzve,urdhroni pr pun t mira dhe ndaloni nga e keqja dhe besoni n

Allahun.(Ali Imran 3, 110)I Lartsuari thot:

E sikur banort e ktyre vendbanimeve t kishin besuar dhe tishin ruajtur(nga mkati), Ne do tua hapnim atyre bereqetet ngaqielli dhe toka, mirpo ata prgnjeshtruan, andaj i dnuam ata

pr at q e punuan.(El-Araf 7, 96)

Pra, imani dhe devotshmria jan shkak i hapjes s dyerve t

begative nga qielli dhe toka, ndrsa mkati dhe arroganca hapin


14/47

14

dyert e do t keqeje dhe trazire, fakt q stimulon kujdes t madh

nga mkatet n kt umet dhe na nxit q t mos hutohemi nga ato

begati q i kemi n duart tona, por t jemi falnderues pr to dhe t

mos mashtrohemi pse Allahu ua ka hapur pabesimtarve dyert edo gjje, ngase ata kan vetm kt bot, kurse n ahiret i pret

dnim i ashpr.5

E nuk ka gj t ciln Allahu i Lart e ka br haram e t mos

jet shkatrrim pr shoqrin dhe umetin dhe q n ndalesn e saj

t mos ket urtsi t shumta.

Allahu e ka ndaluar zinan (marrdhniet e paligjshme

seksuale, kurvrin) pr ti ruajtur prejardhjet dhe pr ta pastruar

shoqrin nga amoraliteti, e ka ndaluar akuzimin e grave t

ndershme me amoralitet pr ta ruajtur nderin, e ka ndaluar t

brjen me sy dhe ofendimin, ironin dhe talljen, pr ta nderuar

burrrin e njeriut, e kshtu q shoqria t mbes e pastr, e

gjithashtu e ka ndaluar ngrnien e pasurive t njerzve pa t drejt,

kamatn, kumarin etj.

Allahu i Lartsuar e ka hapur dern e pendimit trsisht, ka

br q avdesi ti laj mkatet, q namazet ti shlyejn ato mkateq bhen n mes tyre, e po ashtu umren deri n umre, xhuman

deri n xhuma, i ka br shlyrse t mkateve q bhen n mes

tyre, ashtu si sht transmetuar nga i Drguari i Allahut (Sal-laAllahu

alejhi ue sel-lem).

Allahu i Madhrishm thot:

5 Kjo nuk do t thot aspak q besimtari t heq dor nga t mirat materiale,

por e nxit at q ti baraspeshoj nevojat shpirtrore dhe materiale dhe t

falnderoj pr begatit e Zotit t tij. Kt fakt e dokumenton Fjala e

Allahut t Lart kur thot: Dhe me at q Allahu ta ka dhn ty, krkoje

botn tjetr dhe mos e harro pjesn tnde t ksaj bote. (Kasas 28, 77)

Ndrsa, faktin tjetr, se me vrshimin e t mirave materiale ndaj pabesimta-

rve Allahu i Lart vetm dshiron ti dnoj ata, e dokumenton Fjala e Tij:

Prandaj, mos t mahnit pasuria e as fmijt e tyre, Allahu do q vetm

ti dnoj me to n jetn e ksaj bote dhe q tu dalin shpirtrat duke qenpabesimtar (e ti dnoj edhe n botn e ardhshme).(Tevbe 9, 55)


15/47

15

Nse largoheni nga ato mkate t mdha prej t cilave jeni tndaluar, Ne do tua falim juve t tjerat mkate dhe do tju fusimn nj vend t ndershm.(Nisa 4, 31)

Dhe ka br kryerjen e veprave t mira shlyrse t veprave t

kqija. Mkati sht trazir n tok, ndrsa ilai i tij sht shpejtimi

pr t br teube dhe krkimi i vazhdueshm i faljes. Allahu i

Lartsuar thot:

Un u thash atyre: Krkoni falje Zotit tuaj, se Ai vrtet falshum, Ai ju lshon nga qielli shi me bollk, ua shumon pasurindhe fmijt, ju furnizon me kopshte dhe me lumenj.(Nuh 71, 10-12)

Ai, i Lartsuari, po ashtu thot:

E ti krkoni falje Zotit tuaj dhe pendohuni tek Ai, se Ai do tjumundsoj prjetime t mira deri n nj afat t caktuar dhe do

punmiri i jep mirsin e merituar.(Hud 11, 3)

POROSIA E GJASHT: dhe mos ik prej frontit t lufts, edhense shkatrrohen t gjith njerzit

Kjo nnkupton t kesh kujdes e t mos iksh nga fronti i lufts,

e domethnia e ndaless s rrept nga kjo ikje sht t nxitja dhe

stimulimi i Ligjvnsit pr qndrueshmri n skeletin e ushtris,

edhe po q se ushtria sht e fort dhe armiku i dobt. Dhe

qndrueshmria n arenn e betejs dhe luftimit pr at i cili

ndodhet n vij t lufts, kjo sht farz pr kdo, ndrsa Suneti

(udhzimi profetik) ka ardhur me paralajmrim dhe trheqje t

vrejtjes prej ikjes nga fronti. Ka thn i Drguari (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem):

Largohuni prej shtat gjrave shkatrrimtare dhe prej atyre

gjrave prmendi edhe zbrapsjen ditn e frontit

(Buhariu dhe Muslimi n veprat e tyre autentike nga Ebu Hurejra)

Por, ikja sht e llojllojshme; ka ikje t ciln e pason sulmi

kundr armiqve, e kjo sht nj prej llojeve t luftimit taktik, e lufta

sht trheqje dhe sulm; ka ikje pr shkak t bashkangjitjes me

ndonj grup pr tu shumuar me ta apo pr ti forcuar numerikisht.


16/47

16

Kurse lloji i tret sht objekt i ndaless dhe i paralajmrimit e ai lloj

sht ikje pa kthim, ikje q vjen nga disfata dhe dshtimi shpirtror i

dezertuesit, e t tillin Allahu e ka krcnuar me hidhrim t Tij. E sa

prfundim i keq q sht!Allahu i Madhrishm i ka sqaruar kto tri lloje n Fjaln e Tij:

O ju q keni besuar! Kur t ndesheni me t pabest(pabesimtart) n front, mos ua ktheni shipnn! E ai q at dit uakthen shpinn atyre prve atij q me taktik kthehet pr tiluftuar ose pr tiu bashkangjitur nj grupi tjetr, i tilli shtkthyer me hidhrim nga Allahu dhe vendi i tij sht xhehenemi esa prfundim i keq q sht ai!(El-Enfal 6, 15-16)

POROSIA E SHTAT: dhe kur ti godas njerzit vdekja prejmortajs, duke qen ti n mesin e atyre, qndro (mos ik prej

atij vendi e ta bartsh at edhe n vende t tjera sh.p.)

Domethnia e vdekjes n kt hadith sht mortaja dhe

epidemia, ndrsa n nj transmetim t Ahmedit ka ardhur shprehja:

vdekja e shpesht. Ka ardhur nj ndales e till nga i Drguari iAllahut (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) prej ikjes nga mortaja dhe epidemia

dhe mosshkuarjes atje ku jan t prhapura, ndrsa Muadh Ibn

Xhebeli (RadijAllahu anhu) ka vdekur prej mortajs q ishte prhapur n

Amvas, n vitin e tetmbdhjet sipas kalendarit hixhrik.

N sahihajn (dy veprat autentike t Buhariut dhe Muslimit)

transmetohet nga Abdullah Ibn Abbasi (RadijAllahu anhu) se Umer Ibn

Hattabi ka dal pr n Sham6, deri kur erdhi te vendi i quajtur Serg,

ku e takuan at prijsit e ushtrive Ubejde Ibn Xherrahu dhe shokt

e tij, dhe e lajmruan se epidemia e mortajs kishte rn n Sham.

Ibn Abbasi tha: M tha mua Umeri: Mi thirr muhaxhirt e par. I

thirra ata e ai i konsultoi e u tregoi se mortaja ka rn n Sham,

kurse ata u kundrshtuan n mendime pastaj i thirri ensart, e

edhe ata u kundrshtuan, derisa erdhi Abdur-Rahman Ibn Aufi

6

Siria e sotme, ndrsa n emrtimin e mhershm prfshihet edhe Palestina,Jordania dhe Libani.


17/47

17

(RadijAllahu anhu) i cili kishte munguar pr disa nevoja t tijat, dhe tha:

Un rreth ksaj shtjeje kam dituri. E kam dgjuar t Drguarin

(Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) se ka thn:

Kur t dgjoni se mortaja ka rn n ndonj vend, mos shkoniatje, e nse ajo ka rn n ndonj vend e ju gjendeni n t, ather

mos dilni prej atje pr t ikur nga ajo! Umeri e falnderoi Allahun e

Lartsuar dhe u kthye.


POROSIA E TET: dhe furnizoje familjen tnde ngamundsit e tua

T shpenzosh pr familjen sht boshti i jets dhe prpjekjes

dhe peshojat n raport me t jan midis teprimit dhe mangsimit, e

mu pr kt i Drguari i Allahut (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) tha n kt

porosi: Shpenzo pr familjen tnde nga mundsia jote. E ai q i

prmbahet ksaj metode nuk e ndalon familjen e tij nga pasuria e tij e

as q shpenzon pa mas e as q e ngarkon veten e tij prtej mund-

sis s tij, e kjo metod gjendet n Librin e Allahut t Lartsuar:

Edhe ata q kur shpenzojn nuk e teprojn e as nuk jandorshtrnguar, por mbajn mesataren dhe jan t matur. (El-Furkan 25, 67)

Thot Allahu i Lartsuar:

Dhe mos shpenzo tepr, se ata q shpenzojn tepr jan vllezrt djajve, e djalli sht prbuzs i madh i Zotit t tij. (El-Isra 17,26-27)

Gjithashtu, Allahu i Lartsuar thot:

Ai q sht i pasur, le t shpenzoj sipas mundsis s vet, e ai qsht ngusht nga pasuria, le t jap nga ajo q i ka dhn Allahu,e Allahu nuk e ngarkon ask, vetm aq sa i ka dhn, e pasvshtirsis Allahu do ta sjell lehtsim.(Et-Talak 65, 7)

E po q se ai mangson n shpenzim pr familjen e tij, i tilli

sht koprrac, kurse pr gruan e tij lejohet q t marr nga pasuria


18/47

18

e tij pa lejen e tij at q i mjafton asaj dhe fmijve t saj me mirsi.

T shpenzosh pr familjen tnde sht sadaka. Ka thn i Drguari

(Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem):

At q ti e shpenzon duke krkuar dhe shpenzuar me t Fy-tyrn e Allahut, ti pr t do t shprblehesh, madje edhe ajo

kafshat q e vendos n gojn e gruas tnde sht sadak.

(Buhariu dhe Muslimi nga Sad Ibn Ebi Vekkasi)

Ai (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) ka thn gjithashtu:

Kur njeriu t shpenzoj pr familjen e tij dika duke e llogaritur

tek Allahu shprblimin, ajo pr t shkruhet sadaka.

(Buhariu dhe Muslimi nga Ebi Mesud el-Bedriu)Ai (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem)gjithashtu ka thn:

Nj dinar q e ke shpenzuar n rrugn e Allahut, nj dinar q e

ka shpenzuar pr t liruar nj rob, nj dinar q e ke dhn lmosh

pr ndonj varfnjak dhe nj dinar q e ke shpenzuar pr familjen

tnde, shprblimin m t madh e ka ai dinar q e ke shpenzuar pr

familjen tnde.

(Muslimi nga Ebu Hurejra)

Pra, furnizimi i familjes sht sadakaja m e vlefshme n

shprblim dhe do njeriu q shpenzon sipas mundsis s tij i takon

shprblimi i mundsis s tij, kurse ai q gjen ngushtsi, le ta lexoj

Fjaln e t Lartsuarit:

E pas vshtirsis, Allahu do t sjell lehtsim.(Et-Talak 65, 73)

dhe:

Ne do ti furnizojm ata dhe juve.(El-Isra 17, 31)

E sikur umeti ta merrte pr parim kt porosi, do t shptonte

nga qorrsokaku i borxheve dhe i kamats.

Kto jan msimet e larta t Islamit t vendosura nga i Drguari

i Allahut (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) n peshojn e ekonomis s

shndosh me pak fjal: dhe furnizoje familjen tnde nga

mundsit e tua.


19/47

19

POROSIA E NNT: dhe mos e ngre prej tyre thuprn(rrahi), q ti edukosh

N kt porosi i Drguari i Allahut (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) kavn nj metod pedagogjike pr edukimin e fmijve, e edukimi i

fmijve sht prej qllimeve m t larta t ligjit islamik, ngase

edukata sht titull i moralit fisnik. E Allahu i Lartsuar e ka

lavdruar Lajmtarin e Tij, Muhammedin (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem), me

Fjaln e Tij:

E ti vrtet je n nj shkall madhshtore t ahlakut.(Kalem68, 4)

Skndejmi, nuk sht habi q i Drguari (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem)

t interesohet n porosin e tij dhn Muadhit pr edukimin e

fmijve me shkop.

Edukata fisnike sht m e mir se prejardhja fisnike. Ka thn

poeti:

Ji bir i kujt t dshirosh dhe edukat prfito.

T mjafton e falnderuara e saj nga prejardhja.

Ahlaku i t Drguarit (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) sht Kurani,

d.m.th. stolisej me edukatat e tij, i jetsonte urdhrat e tij dhe

largohej nga ndalesat e tij. Ai ka urdhruar q ta varim thuprn atje

ku e shohin antart e shtpis dhe thonte: Vareni thuprn ku e

shohin shtpiart. E tra kjo si friksim pr ta dhe edukim, e Islami

e ka miratuar dnimin me goditje pr fmijt si edukim e jo pr timunduar. Islami i refuzon metodat pedagogjike moderne, t cilat e

ndalojn goditjen edhe at q nuk lndon q ia kan humbur

prindit kontrollin mbi fmijt dhe msuesit mbi nxnsit, e rezultati

i ksaj sht emancipimi i familjes dhe i fmijve. Gjithashtu, n

hadithin e t Drguarit (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem), ka ardhur: Urdhroni

fmijt tuaj me namaz duke qen ata t bijt e shtat viteve dhe

rrihini ata pr t duke qen ata t bijt e t dhjetave, dhe ndajini ata

n shtretr. Kuptimi i rrahjes sht goditja q nuk lndon, nuk


20/47

20

grvish e as plagos, porse qllimi sht friksimi q ta ndiejn fajin.

Edhe gruaja e padgjueshme dhe kryelart, e cila dshiron rrnimin

e strukturs dhe mirkuptimit t familjes, tilla kshillohet s pari e

m pastaj izolohet n shtrat, e pastaj, po q se nuk i bn dobikshilla e as leitja, rrihet me goditje q nuk e lndojn, nuk e

grvishin, e as plagosin, q ta ndiej gabimin e saj edhe kaq, kurse

goditja vjen n shprehje ather kur t gjitha aspektet edukative t

tjera nuk bjn pun. Kjo q ti bsh t kuptojn dhe q secili prej

tyre ta ndiej fajin e vet. Kurse, n ndonj shtje t prgjithshme, i

Drguari i Allahut (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) ka thn: Mos i rrihni

robereshat e Allahut! Kto jan astet e prdorjes s shkopit n

dorn e burrit pr edukim dhe alternativ e fundit q prdoret prejmetodave t prmirsimit.

POROSIA E DHJET: dhe bji ata ta ken frik Allahun.

Kjo sht porosia e fundit prej porosive t t Drguarit (Sal-

laAllahu alejhi ue sel-lem), t cilat ia dha Muadhit dhe shokve t tjer t tij

dhe t gjith muslimanve, dhe fryt i metodologjis islame si trsi

n t gjitha ligjdhniet e tij. Ai i cili mund t arrij me fmijt e tij nnj shkall t atill q ata tia ken frikn Allahut t Lartsuar e jo ti

friksohen babait t tyre, as sundimtarit e askujt prej njerzve,

edukatori i till ka arritur me ta kulmin e edukats me Allahun e

Lartsuar dhe me t gjith njerzit, ngase druajtja nga Allahu i

Madhrishm bhet mbikqyrsi dhe shoqruesi i tyre n fshehtsi

dhe prani t njerzve, kshtu q kurr nuk do t haprojn kah m-

kati ndaj Allahut dhe assesi nuk do ta nprkmbin ndonj prej t

drejtave t njerzve. Ka thn Allahu i Lartsuar:

Dhe pr at q iu druajt Madhris s Zotit t tij ka dy xhenete.(Er-Rahman 55, 46)

Po ashtu tha:

Dhe ai i cili ia pat frikn Madhris s Zotit t tij dhe e ndaloi vetene tij nga epshi, pr t Xheneti do t jet vendbanimi i tij. (En-Naziat 79, 40)


21/47

21

Kjo porosi e t Drguarit (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) dhn Muadhit

(RadijAllahu anhu) dhe t tjerve e portretizoi metodologjin

madhshtore jo vetm pr Muadhin, por pr t gjith muslimant.

Dhe lutja jon e fundit sht: I tr falnderimi i takon Allahut,Zotit t botve.


22/47


23/47

23

HADITHI I DYT

Transmeton Ebu Dherr el-Giffari (RadijAllahu anhu), i cili thot: M

ka urdhruar miku im i dashur (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) me shtat

gjra:

- M ka urdhruar q ti dua varfnjakt dhe t jem i afrt me ta;- M ka urdhruar q t shikoj tek ai q sht m posht se un

(n aspekte materiale), e t mos shikoj tek ai q sht n pozit m

t lart se un;

- M ka urdhruar q ti mbaj lidhjet farefisnore edhe nse ata

ma kthejn shpinn;

- M ka urdhruar q t mos i lyp kurrkujt asgj;

- M ka urdhruar q ta them t vrtetn, edhe nse sht ehidhur;

- M ka urdhruar q t mos i friksohem pr Allahun qortimit

t qortuesve dhe m ka urdhruar q ti shpeshtoj kto fjal La

haule ve la kuvvete il-la bil-lah, sepse ato fjal jan thesar ndr

Arsh.

(Hadithi sht hasen.)

Shpjegimi i hadithit t Ebi Dherr el-Giffarit (RadijAllahu anhu):

POROSIA E PAR: M ka urdhruar q ti dua varfnjakt dhet jem i afrt me ta

Kjo e ka domethnien e bamirsis ndaj tyre, derdhjen e

mirsis pr ta, ngushllimin e tyre, vizitimin dhe hulumtimin e

gjendjeve t tyre, ndrsa Ebu Dherri (RadijAllahu anhu) e zbatoi kt dhe

jetonte me varfnjakt, afrohej pran tyre, ulej me ta dhe tregohej


24/47

24

modest pran tyre, mu ashtu si e porositi at i Drguari i Allahut

(Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem). Me kt porosi edhe Allahu i Lartsuar e

porositi t Drguarin e Tij (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) n Kuran dhe i tha:

Dhe bje t durueshme veten tnde m ata q e thrrasin Zotin etyre n mngjes dhe mbrmje duke e dshiruar Fytyrn e Tij dhemos i hiq syt e tu prej atyre e t dshirosh bukurin e ksaj bote,e as mos iu bind atij q ia kemi shmangur zemrn e tij prej

prkujtimit ndaj Nesh dhe i sht dhn epshit t vet, e puna e tijsht n humbje dhe teprim.(Kehf 18, 28)

Domethn, bhu me t tillt, me t dobtit, nevojtart dhe

durimtart t cilt e thrrasin Zotin e tyre mngjes e mbrmje dukee dshiruar Fytyrn Tij. Mos e lako shikimin tnd kah dikush prve

tyre, prej pronarve t pasuris dhe pozitave, t cilt i ka mashtruar

jeta e ksaj bote dhe punt e tyre jan n humner. Muhammedi

(Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) ka thn:

Vrtet Allahu e ndihmon kt umet me t dobtit e tij, me

lutjen e tyre, namazin e tyre dhe sinqeritetin e tyre.

(Hadithi sht sahih)

Gjithashtu ka thn: M dshironi dhe m krkoni me t

dobtit, ngase ju me t vrtet ndihmoheni dhe ju vjen furnizimi me

t dobtit e tuaj.

(Hadith kudsij)

POROSIA E DYT: m ka urdhruar q t shikoj tek ai qsht m posht se un (n aspekte materiale), e t mos

shikoj tek ai q sht n pozit m t lart se un...Kur njeriu shikon tek ai i cili sht n pozit m t lart n jetn

e ksaj bote dhe n zbavitjet e saj, do ti prbuz begatit e Allahut

ndaj tij dhe shpirti do ti lakmoj dhe do t dshiroj grmadhat e

ksaj jete kalimtare, mendja e tij do t angazhohet dhe do t

prpiqet ti arrij ato, e q pastaj rrjedhimisht t hyj n dyert e tyre

t ndaluara dhe kshtu ta humb fen dhe botn e ardhme t tij,


25/47

25

kurse nga dunjaja e tij nuk do t vjel prve at q i sht caktuar.

Muhammedi (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) ka thn:

Shikoni tek ai q sht m posht se ju dhe mos shikoni tek ai

q sht mbi ju, ngase kjo sht m e afrt q t mos i prbuznibegatit e Allahut.

(Buhariu dhe Muslimi nga Ebu Hurejra)

Gjithashtu ka thn:

Kur t shikoj dikush prej jush ndok q sht i begatuar me

pasuri dhe fmij, le t shikoj tek ai q sht m posht se ai.


POROSIA E TRET: m ka urdhruar q ti mbaj lidhjetfarefisnore, edhe nse ata ma kthejn shpinn

Ngase n kt ka mbetje t lidhjeve t dashuris dhe mshirs

ndr akrabat. Erdhi nj njeri tek i Drguari i Allahut (Sal-laAllahu alejhi ue

sel-lem) dhe e pyeti: O i Drguar i Allahut, un kam farefis me t cilt

i mbaj lidhjet, kurse ata m shkpusin, u bj mir e ata m bjn

keq, jam i but me ta, kurse ata m shqetsojn dhe jan t ashprme mua. I Drguari(Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) i tha:

Nse vrtet sht ashtu si thua, ather sht sikur ti tu

frysh shkrumb dhe hi t zjarrt dhe vazhdimisht me ty sht nj

ndihms nga Allahu kundr tyre, derisa t vazhdosh kshtu.

(Muslimi n Sahihun e tij nga Ebu Hureja)

Kurse Esmaja (RadijAllahu anha), e bija e Ebu Bekr Siddikut (RadijAllahu

anhu), transmetohet t ket thn:

Erdhi tek un nna ime duke qen idhujtare n kohn e t

Drguarit(Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) dhe krkova prej tij fetva e i thash:

Ka ardhur tek un nna ime t m krkoj dika kurse ajo sht me

idhujtarin e saj. A ti jap dhe ti mbaj lidhjet me t? E ai m tha:

Po, mbaji lidhjet me t.



26/47

26

N kt hadith ka argument se lidhjet mbahen edhe me

farefisin pabesimtar, me pasuri e t ngjashme, ashtu si mbahen me

farefisin besimtar.

E sa t shumta q jan ato hadithe n t cilat Muhammedi (Sal-

laAllahu alejhi ue sel-lem) ka porositur pr mbajtjen e lidhjeve farefisnore!

Ai (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) ka thn:

Farefisi sht i varur tek Arshi dhe thot: Ai i cili m mban dhe

m vazhdon, at Allahu e mbajt dhe e vazhdoft, e ai i cili m

ndrpren, at e ndrpreft Allahu!

(Buhariu dhe Muslimi nga Aishja)

Ai (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) gjithashtu ka thn:Ai q i beson Allahut dhe Dits s Fundit, le ti mbaj lidhjet

farefisnore.


Gjithashtu ka thn:

Ai i cili dshiron ti shtohet rizku dhe ti zgjatet jeta, le ti mbaj

lidhjet farefisnore.

(Buhariu dhe Muslimi nga Enesi)

Prandaj, sht obligim pr njeriun q ti mbaj lidhjet e rrethit

t tij familjar, edhe nse ata i ndrprejn ato, ngase i Drguari (Sal-

laAllahu alejhi ue sel-lem) ka thn:

Nuk sht mbajts i lidhjeve shprblyesi, por mbajts i lidhjeve

sht ai i cili, kur farefisi i tij i ndrpren, i vazhdon lidhjet.

(Buhariu dhe Muslimi nga Abdullah Ibn Amr Ibn As)

Ai gjithashtu ka thn:

Lmosha dhn varfanjakut sth sadaka, ndrsa sadakaja

dhn ndonj t afrmi sht dy her sadaka: mbajtje lidhjesh dhe

sadaka.

(Tirmidhiu nga Abdullah Ibn Omeri, ndrsa hadithi sht hasen)


Nuk hyn n xhenet shkputsi.d.m.th. shkputsi i lidhjeve.

(Buhariu dhe Muslimi nga Xhubejr Ibn Matami)


27/47

27

POROSIA E KATRT: m ka urdhruar q t mos i lypaskujt asgj

Sdo mend se shpirtrat krenar e shohin lypjen ndaj tjetrkujtprve Allahut si nnmim dhe poshtrim. Thot Allahu i Lartsuar:

Ai i cili i friksohet Allahut, atij Ai i gjen rrugdalje dhe e furnizonat prej kah as nuk e llogarit, e ai i cili Allahut i mbshtetet, atij

Ai i mjafton.(Et-Talak 65, 2-3)

Pra, ai q mbshtetet tek Allahu, atij Ai i mjafton dhe e

pavarson nga poshtrimi i lypjes.

Thot i Lartmadhrishmi:

Nse Allahu t sprovon me ndonj t keqe, askush smund talargoj at pos Tij, po nse t prek me ndonj t mir, ska kushq mund ta pengoj dhuntin e Tij, e me at t mir e godet k tdoj prej robrve t Tij. (Junus 10, 107)

Muhammedi (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) i ka thn t birit t

xhaxhait t tij, Abdullah Ibn Abbasit (RadijAllahu anhu):

Kur t krkosh, krko vetm prej Allahut dhe kur t krkoshndihm, krko ndihm vetm prej Allahut.

Transmeton Thevbani (RadijAllahu anhu), i cili thot:

Ka thn i Drguari(Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem): Kush ma garanton

mua nj gj, un po ia garantoj atij Xhenetin? Thash: Un. E ai

tha: Mos krko prej njerzve asgj. Kshtu, ndodhte q Thevbanit

(RadijAllahu anhu) ti binte kamxhiku duke qen i hipur n kafsh e nuk i

thonte askujt: Ma jep, - derisa t zbriste dhe ta merrte vet.(Transmeton Ahmedi, Ebu Davudi dhe Ibn Maxhe, ndrsa hadithi sht

sahih.)

Allahu i Lartsuar dshiron prej robit t Tij q ai Atij ti krkoj.

Kur ti krkosh njeriut dhe ta kesh prsritur krkesn tnde, ai prej

teje mrzitet dhe largohet.

Thot poeti:


28/47

28

Ti, bijve t Ademit mos u krko

Krkoj Atij, dyert e t Cilit t mbyllur nuk kan

Allahu hidhrohet nse Atij nuk i krkonE kur bijve t Ademit i krkon

Neveriten dhe i hidhron

POROSIA E PEST: m ka urdhruar q ta them tvrtetn, edhe nse sht e hidhur

Ta thuash t vrtetn sht e hidhur. At nuk mund ta glltitaskush prve pronarve t shpirtrave besimtar. Pr muslimanin

sht e domosdoshme q ta thot t vrtetn, porse kur ta thot,

patjetr lypset urtsi, e sidomos pr ata q ftojn tek Allahu i Lart.

I Lartsuari thot:

Thirr n rrugn e Zotit tnd me urtsi dhe me kshill t bukurdhe polemizoji ata me at q sht me e mira.(En-Nahl 15, 125)

Allahu i Madhrishm ka marr besn prej dijetarve q ata tthrrasin n rrugn e Allahut t Lartsuar dhe t mos e fshehin

diturin. Thot i Lartsuari:

Dhe kur Allahu mori zotimin prej atyre q iu pat dhn libri: Qgjithsesi tua sqaroni at njerzve, e t mos e fshehni - por ata elan pas dore at pr pak prfitime t ksaj jete, e sa pun t keqeq prfituan!(Ali Imran 3, 187)

Nuk u lejohet thirrsve q t thrrasin me vrazhdsi dheashprsi. Allahu i Lartsuari i ka thn t Drguarit t Tij (Sal-laAllahu

alejhi ue sel-lem):

Nga mshira q Allahu ty ta dhuroi, ti ishe i but ndaj tyre, e sikurt ishe i vrazhd e zemr-ashpr, ata do t shkaprderdheshin prejteje.(Ali Imran 3, 159)


29/47

29

Prandaj, thirrja n rrugn e Allahut t Lartsuar kr-kon durim

dhe butsi me njerzit, derisa t gjesh vesh q dgjojn,

prndryshe kurr nuk do t t pranojn.

POROSIA E GJASHT: m ka urdhruar q t mos i friksohempr Allahun qortimit t qortuesve...

Kur besimtari thot t vrtetn, urdhron n t mir dhe

ndalon nga e keqja, doemos do t sprovohet n fen e tij, n veten

dhe pasurin e tij, sepse sprovimi sht ai q i dallon burrat, e jo

vetm mendimet dhe fjalt e tyre. Allahu i Lartsuar thot n

porosin e Lukmanit dhn birit t tij:

Urdhro pr pun t mira, ndalo nga t kqijat dhe prballo medurim at q t godet.(Lukman 31, 17)

Ka thn i Lartsuari:

E atyre (shokve t t Drguarit) q njerzit u than: Populli(idhujtart) sht tubuar tju shfaros, prandaj ua keni frikn!, eajo atyre vetm ua shtoi edhe m shum besimin dhe than: Ne-

ve na mjafton Allahu, e sa mbrojts i mir q sht Ai!(Ali Imran3, 173)

Edhe pse ata zotronin mundsit e ksaj bote dhe shkaqet e

saj, prapseprap njerz jan, t dobt, t nevojshm, han dhe

pin, flejn dhe kryejn nevojat fiziologjike, kurse besimtart nuk u

trembn nga ata, por than:

Neve na mjafton Allahu, e sa mbrojts i mir q sht Ai. Ishin t

bindur dhe besimtar n kt, e prfundimi ishte: Dhe u kthyenme begati e mirsi t mdha nga Allahu pa i gjetur kurrfar ekeqe.(Ali Imran 3, 174)


O ju q keni besuar, kush largohet prej jush nga feja e tij, Allahudo ta sjell nj popull q Ai e do at dhe ata e duan At, janmodest e t but ndaj besimtarve, por t ashpr dhe t fort

kundr kafirave, luftojn n rrugn e Allahut e as q i friksohen


30/47

30

qortimeve t qortuesve. Kjo sht dhurat dhe begati e Allahut qia jep kujt t do. Allahu sht i Gjer dhe i Dijshm.(El-Maide 5,54)

POROSIA E SHTAT: dhe m ka urdhruar q ta shpeshtojfjaln La haule ue la kuvvete il-la bil-lah, sepse kto fjaljan thesar ndr Arsh.

Kur misionari q thrret n Allahun e Lartsuar t jet ngritur

me ato pun q u cekn, ai ka nevoj n rrugn e tij pr furnizim q

ia lehtson vshtirsin e udhtimit dhe mundimin e rrugs, q ti

bj kto gjemba t mbjella n udhn e tij trndafil e zambak. Eshpeshtimi i fjals La haule ue la kuvvete il-la bil-lah ka ndikim t

uditshm n largimin e mrzive dhe durimin ndaj vshtirsive. Ajo

e largon dshprimin dhe frikn nga zemrat e n vend t tyre sjell

qetsin dhe rehatin, t cilat shtohen aq sa besimtari i shpeshton

kto fjal q jan thesar ndr Arsh. E pr kt, i Drguari i Allahut

(Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) u ka thn shum prej shokve t tij:

Shpeshtojeni fjaln La haule ue la kuvvete il-la bil-lah, ngase ato

jan prej thesareve t Arshit.

O All-llah, jepu shpirtrave tan devotshmri dhe pastroji ata,

vrtet Ti m s miri i pastron, Ti je Zoti dhe Kujdestari i tyre!


31/47

31

HADITHI I TRET

Transmetohet nga Ubade ibn Samiti (RadijAllahu anhu), Allahu qoft

i knaqur me t, se ka thn: Ka thn i Drguari i Allahut(Sal-laAllahu

alejhi ue sel-lem): Mi garantoni mua gjasht gjra prej veteve tuaja,

un po ua garantoj xhenetin:- thoni t vrtetn kur t flitni;

- oni n vend premtimet tuaja;

- kryeni amanetet (besatimet) tuaja;

- ruani organet tuaja t turpshme;

- ulni shikimet tuaja dhe

- shmangni duart tuaja.

Shpjegimi i hadithit t Ubade ibn Samitit (RadijAllahu anhu):

POROSIA E PAR: Thuajeni t vrtetn kur t flitni

Sinqeriteti sht prej ahlakut n t cilin na ka ftuar Islami dhe

sht prqendruar i Drguari i Allahut (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem). Allahu

i Lartmadhrishm thot:

O ju q keni besuar, friksojuni Allahut, dhe bhuni t sinqert.(Et-Tevbe 9, 119)

Pra, Allahu i Lart i urdhron robrit e tij besimtar q t jen

t devotshm, e kjo do t thot praktikimi me respekt i urdhrave t

Allahut t Madhrishm, largimi nga ndalesat e Tij dhe sinqeriteti n

fjal dhe vepra. I Drguari i Allahut (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) ka thn:

Prmbajuni sinqeritetit, sepse sinqeriteti on dhe t udhzon

n mirsi, e mirsia on n xhenet dhe derisa njeriu t vazhdoj ta


32/47

32

thot t vrtetn dhe ta gjurmoj vazhdimisht, do t shkruhet tek

Allahu (siddik) i sinqert.


E domethnia e hadithit sht: Prmbajuni sinqeritetit n fjaltdhe veprat tuaja, sepse sinqeriteti n fjal e vepra prmirson

gjendjet tuaja, e Allahu i Lartsuar thot:

O ju q keni besuar, kini frik Allahun dhe thoni fjal t drejta, Aiua prmirson punt tuaja dhe ua fal mkatet, e ai q i bindet

Allahut dhe t Drguarit t Tij, ai ka arritur fitore t madhe.(El-Ahzab 33, 70-71)

Nuk ka mundsi t prmirsohet gjendja e muslimanveprderisa t mos jen t sinqert n fjalt dhe veprat e tyre:

Allahu nuk ndryshon gjendjen e nj populli, prderisa ata t mos endryshojn veten e tyre.(Er-Rad 13, 11)

Ndrsa sinqeriteti on dhe udhzon kah mirsia, e mirsia n

Islam sht e prmbledhur n nj ajet t vetm e q quhet ajeti i

bamirsis, ku Allahu i Madhrishm thot:

Nuk sht mirsi ti ktheni fytyrat tuaja kah lindja e perndimi,por mirsi e vrtet sht ajo e atij q i beson Allahut dhe, Dits sGjykimit, melekve, Librit (t shpallur nga Allahu), Pejgambervedhe pasurin q e do ua jep t afrmve, jetimve, t varfrve,udhtarve, lypsve dhe e shpenzon pr lirimin e robrve, dhe aiq e fal namazin, e jep zekatin dhe ata q kur premtojn i zbatojn

premtimet dhe t durueshmit n skamje, n smundje dhe n flakne lufts. T tillt jan ata t sinqert dhe mu ata jan t devotshmit.

(El-Bekare 2, 177)

Pra, sinqeriteti on n mirsi dhe n besim, adhurim, ahlak dhe

marrdhnie t mira. E kto ojn n xhenet. E lusim Allahun e

Lart q t na bj prej t sinqertve n fjal dhe vepra deri kur t

prmirsohet gjendja jon.

POROSIA E DYT : oni n vend premtimet tuaja


33/47

33

Zbatimi i premtimit sht prej cilsive t besimtarve, kurse

moszbatimi i tij sht prej cilsive t dyfytyrshave. I Drguari i

Allahut (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) ka thn:

Shenjat e munafikut jan tre: kur flet, gnjen, kur premton,nuk zbaton dhe kur ti besohet dika, tradhton.


Ndrsa, shenjat e besimtarit jan: kur flet, thot t vrtetn,

kur premton, e zbaton premtimin dhe kur ti besohet dika, e on n

vend amanetin. Allahu i Lart thot:

Zbatoni premtimin q ma keni dhn Mua, edhe Un e zbatoj

premtimin Tim, q ua kam dhn juve.(Bekare 2, 40)O ju q keni besuar, zbatoni zotimet tuaja(Maide 5, 1)

oni n vend premtimet e Allahut kur t besatoheni.(Nahl 16,91)

Gjithashtu thot:

Realizoni premtimet, sepse pr premtimet do t ketprgjejgjsi.(Isra 17, 34)

Pra, jemi t obliguar ti zbatojm premtimet, zotimet dhe

porosit, e kjo sht prej cilsive t besimtarve. I Drguari (Sal-

laAllahu alejhi ue sel-lem) ka thn: Nuk ka fe ai q nuk ka bes.

POROSIA E TRET: dhe kur tju besohet dika, kryejeniat


Allahu ju urdhron q amanetet tua dorzoni pronarve t tyre.(Nisa 4, 58)

E kjo prfshin t gjitha amanetet pr njeriun, duke filluar nga t

drejtat e Allahut t Lart, si sht namazi, agjrimi, zekati, haxhi,

urdhrimi n t mir, ndalimi nga e keqja e t tjera, e gjithashtu

prfshin edhe t drejtat e njerzve si jan garancit e dorzanit etj.,


34/47

34

e i Drguari i Allahut (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) ka thn: Nuk ka iman

ai i cili njerzit nuk kan besim n t.

POROSIA E KATRT: ruani organet tuaja tturpshme

Domethn: Ruani organet tuaja nga zinaja (amoraliteti) dhe

nga shkaktart e tij. I Drguari i Allahut (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) ka

thn: Kush m garanton mua q do ta ruaj at q i ka n mes t

dy faqeve (gjuhn) dhe at q e ka n mes t dy kmbve (organin

gjenital), un po ia garantoj atij xhenetin.

POROSIA E PEST: ulni shikimet tuaja

Shikimi sht elsi, e kur besimtari e ndalon shikimin e tij nga

ajo q Allahu ia ka br haram prej shikimit n femrat e huaja dhe

gjrat e tjera q jan haram, ai tanim e ka ruajtur organin e tij; e kur

ai e lshon shikimin, shikimi do ta shpjer deri te ajo pas tij, derisa ta

shpjer n zina, e mu pr kt Allahu i Lart ka thn:

Thuaju besimtarve le ti ulin shikimet e tyre dhe le ti ruajnorganet e tyre t turpshme, kjo sht m e pastr pr ata e Allahusht i informuar n hollsi pr at q ata punojn. Thuaju edhebesimtareve le ti ulin shikimet e tyre dhe le ti ruajn organet e tyret turpshme.(En-Nur 24, 30-31)

Pra, ulja e shikimit i ruan organet e turpshme, ndrsa ruajtja e

organeve e ruan fen, nderin, prejardhjen, grat dhe fmijt.

POROSIA E GJASHT: dhe shmangni duart tuaja

Domethn: Shmangni duart tuaja nga do gj q Allahu e ka

ndaluar prej prekjes s grave t cilat jan t ndaluara, shmangni

duart tuaja nga dmtimi i t tjerve me gjuh e me dor, ngase i

Drguari (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) muslimanin e ka prshkruar kshtu:

Musliman sht ai nga gjuha dhe dora e t cilit jan t sigurt

muslimant.; kurse besimtarin e ka prshkruar kshtu: Besimtar


35/47

35

sht ai prej t cilit njerzit jan t sigurt n gjaqet dhe pasurit e

tyre.; ndrsa muhaxhirin (t shprngulurin) e ka prshkruar kshtu:

Muhaxhir (i shprngulur n rrugn e Allahut) sht ai i cili

shprngulet nga ajo q ka ndaluar Allahu.Prandaj, besimtari nuk dmton ask, as me dorn e as me

gjuhn e tij, duke iu larguar prgojimit, mbartjes s fjalve, sharjes,

ofendimit, shpifjes, mallkimit etj. I Drguari (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem)

ka thn: Besimtari nuk sht fyes, mallkues, vullgar, i pahijshm e

as fjalflliqur.Pra, besimtari e shmang gjuhn dhe dorn e tij nga

harami, kshtu q nuk e godet ask me dorn e tij, nuk vjedh nga

pasurit e t tjerve, nuk shkul lvrimet e t tjerve dhe nuk prek

asgj q Allahu e ka ndaluar. Dhe ky sht kuptimi i fjals s tij:

shmangni duart tuaja.


36/47

36

HADITHI I KATRT

Transmetohet nga Ebu Hurejra (RadijAllahu anhu): Ka thn i Drguari

i Allahut(Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem): Kush po i merr nga un kto fjal e

t punoj me to apo tia msoj dikujt q punon me to? Thash:

Un, o i Drguari i Allahut, e ai m mori pr dore dhe njehsoi pesgjra duke thn:

- Ruaju nga gjrat e ndaluara, do t jesh njeriu m i devotshm;

- Bhu i knaqur me at q Allahu ta ka ndar ty, do t jesh

njeriu m i pasur;

- Bji mir fqinjit tnd, do t jesh besimtar;

- Dshiroju njerzve at q dshiron pr veten tnde, do t jesh

musliman;- Mos e shpeshto t qeshurit, sepse t qeshurit e shumt ta vdes

zemrn.

Shpjegimi i hadithit t Ebu Hurejrs (RadijAllahu anhu):

Fjala e tij sal-laAllahu alejhi ue sel-lem: Ruaju gjrave t

ndaluara, do t jesh njeriu m i devotshm: Fillimisht, i Drguari i

Allahut (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) e hapi hadithin e tij n form t

pyetjes: Kush po i merr nga, un kto fjal e t punoj me to?, n

mnyr q tua trheq vmendjen njerzve n ato fjal t cilat

muslimani duhet ti msoj dhe ti fus n pun e jo vetm kaq,

porse patjetr duhet q tia msoj edhe t tjerve, ngase dituri e

dobishme sht ajo q dobia e saj kalon te tjetri, e mu pr kt i

Drguari (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) tha: Prcillni nga un qoft edhe nj

ajet.E ky hadith na jep t kuptojm se muslimani duhet t msoj

vet dhe ti msoj t tjert. Lidhur me kt i Drguari (Sal-laAllahu alejhi

ue sel-lem) ka thn me nj rast tjetr:


37/47

37

Ai i cili vjen n xhamin time, vetm q t msoj ndonj dobi

apo tia msoj dikujt tjetr, ai sht n gradn e lufttarit n rrugn

e Allahut.

(Ibn Maxhe nga Ebu Hurejra)

POROSIA E PAR: Ruaju nga gjrat e ndaluara, do t jeshnjeriu m i devotshm...

Domethn: T kesh kujdes e mos bjer n haram, sepse

adhurues i Allahut nuk sht vetm ai q falet, agjron, jep zekatin,

e kryen haxhin, urdhron n t mira dhe ndalon nga e keqja, por

adhurues i vrtet sht ai i cili largohet nga gjrat e ndaluara, ngavrasja e atij t cilin Allahu e ka br haram t vritet prvese me t

drejt, nga amoraliteti, pirja e rakis dhe pijeve dehse, kamata, ku-

mari dhe ai i cili largohet nga dmtimi i njerzve, fyerja e tyre,

mallkimi i tyre dhe cenimi i nderit t tyre. Mu pr kt Muhammedi

(Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) tha: Ruaju nga gjrat e ndaluara, do t jesh

njeriu m i devotshm.

POROSIA E DYT: knaqu me at q Allahu ta ka ndar,do t jesh njeriu m i pasur

Ktu, i Drguari (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) na sqaron faktin se

pasuri nuk sht t kesh shum pasuri e patundshmri, porse

pasuria n botkuptimin e Islamit sht q besimtari t jet i

knaqur me at q Allahu ia ka ndar nga furnizimi i hallallit, e ai me

nj rast tjetr tha: Nuk sht pasuri t kesh shum mall, por pasuri

sht pasuria e shpirtit.Duhet q t punohen shkaqet e pastaj t

mbshtetesh n Allahun. Allahu i Lartsuar thot:

Ai sht q ua bri juve tokn t prshtatshme, andaj ecni nsiprfaqen e saj dhe hani prej begative t Tij, tek Ai sht kthimi.(Mulk 67, 15)

I Drguari (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) ka thn: Sikur t

mbshteteshit n Allahun prnjmend, Ai do tju furnizonte ashtu si e

furnizon shpendin, i cili del hert n krkim i uritur dhe kthehet i


38/47

38

ngopur.Prandaj, besimtari i punon shkaqet e pastaj e arrin at q i

sht caktuar dhe knaqet me at q Allahu i Lart ia ka ndar, e

pikrisht kjo sht pasuria e vrtet n Islam.

POROSIA E TRET: bji mir fqinjit tnd, do t jeshbesimtar

Ti bsh mir fqinjit sht prej shtjeve me t cilat ka ardhur

Islami, ka nxitur n to Kurani dhe ka thirrur n to i Drguari i Allahut

(Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem), i cili ka thn:

Xhibrili vazhdimisht po m porosit pr fqinjin, saq mendova

se do ta bj trashgimtar timin.(Buhariu dhe Muslimi)


Adhuroni Allahun dhe mos i shoqroni n adhurim asgj dhe meprindrit silluni me mirsi e edhe me t afrmit, jetimt, tvarfrit, fqinjin e afrt dhe t largt dhe me shoqruesin q e ke

pran.(En-Nisa 4, 36)

Sa t shumta jan hadithet q sqarojn t drejtat e fqinjit dhese ai q i bn mir sht besimtar i plot. I Drguari (Sal-laAllahu alejhi ue

sel-lem) ka thn: Ai q i beson Allahu dhe Dits s Fundit, le ti bj

mir fqinjit t tij.

(Muslimi)


Ai q i beson Allahut dhe Dits s Gjykimit, mos ta shqetsoj

fqinjin e tij.


Gjithashtu ka thn me nj rast tjetr:

Fqinji m i mir tek Allahu sht ai q sht m i dobishmi pr

fqinjin e tij.

(Tirmidhiu sahih)


Pasha Allahun nuk ka besuar, pasha Allahun, nuk ka besuar,

pasha Allahun, nuk ka besuar! I tham: Kush, o i Drguari i


39/47

39

Allahut? E ai tha: Ai, prej t kqijave t t cilit nuk sht i sigurt

fqinji i tij.


Prandaj, bamirsia ndaj fqinjit sht argument i imanit t plot,ashtu si tha i Drguari i Allahut (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem):Bji mir

fqinjit tend, do t jesh besimtar.

POROSIA E KATRT: Dshiroju njerzve at q dshironpr veten tnde, do t jesh musliman

Prej shenjave t muslimanit dhe besimtarit sht q t

dshiroj pr vllain e tij besimtar at q dshiron pr veten e tij,

ashtu si ka thn i Drguari (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem):Nuk ka besuar

askush prej jush deri ather kur tia dshiroj vllait t tij t mirn

ashtu si e dshiron pr veten e tij.Prandaj, musliman i plot sht

ai i cili ia do t mirn do muslimani; Islami dhe imani i tij nuk do t

jen t plot prderisa t mos jet i till.

POROSIA E PEST: Mos qesh shpesh, sepse t qeshurite teprt e vdes zemrn

Muslimani duhet t jet n t shumtn e kohs s tij serioz, t

mos qesh prvese pak, t mos tallet vetm se ndonjher dhe,

ather kur t tallet, mos t thot tjetr ve t t vrtets. Pr kt,

i Drguari (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) ka thn:

Sikur ta dinit at q di un, pak do t qeshnit e shum do t

qanit.(Buhariu dhe Muslimi)

Ndrsa Lukmani, duke e porositur t birin, tha: O biri im, mos e

shpeshto qeshjen pa e par at q t bn t qeshsh, mos ec pa

ndonj qllim e pa nevoj, mos pyet pr at q nuk t intereson, mos

e humb pasurin tnde e ta prmirsosh pasurin e tjetrit, sepse

pasuria jote sht ajo q e ke dhn (pr hir t Allahut), kurse

pasuria e tjetrkujt sht ajo t ciln e ke vonuar. udi pr at, i cili

sht i bindur se ka xhehenem, se si qesh, udi pr at, i cili sht i


40/47

40

bindur se vdekja ekziston, se si gzohet, udi pr at, i cili sht i

bindur n caktimet e Zotit, se si lodhet e mundohet, udi pr at i cili

e sheh kt bot dhe trazirat e saj me banort e saj, se si sht i qet

dhe i sigurt n t!?


41/47

41

HADITHI I PEST

Transmetohet nga Ebu Hurejra (RadijAllahu anhu) se i Drguari (Sal-

laAllahu alejhi ue sel-lem) ka thn:

Tri gjra jan shptimtare dhe tri gjra jan shkatrrimtare. Tri

shptimtaret jan:- Takvallku (t kesh frikrespekt) nga Allahu i Lart n vetmi

dhe n prani t njerzve;

- T thuash t vrtetn n gzim dhe n hidhrim;

- T jesh mesatar n skamje dhe n bollk;

Kurse tri shkatrrimtaret jan:

- Ti nnshtrohesh koprracis;

- T pasosh epshin;

- T t plqej vetja (t t hyj vetja n qejf), e kjo sht m e

rnda prej tyre.

Shpjegimi i hadithit t pest:

POROSIA E PAR: Shptimtaret: Takvallku (t keshfrikrespekt nga Allahu) kur t jesh vetm dhe n prani t

njerzve.

Takvallk sht t kesh n hatr frikn nga Allahu fshehtazi dhe

haptazi; tia kesh frikn Allahut do t thot ti bindesh urdhrave t

Tij dhe t largohesh nga ndalesat e Tij; t kesh takva do t thot t

ndalesh n kufijt e Allahut t Lart. I Drguari (Sal-laAllahu alejhi ue sel-

lem) ka thn: Allahu i ka br t detyrueshme disa obligime, e mos i

humbni ato, dhe ka caktuar disa kufij, e mos i shkelni ato.Rrnja e


42/47

42

takvas gjuhsisht ka kuptimin e ruajtjes, ngase ajo e ruan njeriun

nga zjarri. Allahu i Lart thot:

O ju q keni besuar, kini frik Allahun me nj takvallk t

njmendt dhe mos vdisni ndryshe prvese duke qenmusliman.(Ali Imran 3, 102)

Abdullah Ibn Mesudi n komentim t ktij ajeti tha: kini frik

Allahun me nj takvallk t njmendt d.m.th. ti bindesh Allahut e

t mos bsh mkat ndaj Tij, ta prmendsh e mos ta harrosh, ta

falnderosh e mos ta mohosh.Allahu i Lartsuar thot:

Friksojuni Allahut sa t keni mundsi.(Et-Tebagun 64, 16)


O ju q keni besuar, friksojuni Allahut dhe thoni fjal t drejta,Ai ua prmirson punt dhe gjendjet tuaja dhe ua fal mkatettuaja, e kush i bindet Allahut dhe t Drguarit t Tij ai ka arritur

fitore t madhe.(El-Ahzab 33, 70)

Ai gjithashtu thot:

Ai q ia ka dron Allahut, Ai do ti gjej atij rrugdalje dhe do tafurnizoj prej nga nuk e llogarit fare.(Et-Talak 65, 2)

Ai gjithashtu thot:

Nse keni frik Allahun, Ai do tju dhuroj udhzim (pr ta dalluar tmirn nga e keqja), do tua mbuloj t kqijat dhe do tua falmkatet e Allahu sht Dhurues i Madh.(El-Enfal 6, 29)

Pra, takvallku, me kt botkuptim, sht nj prej gjrave

shptimare.


43/47

43

POROSIA E DYT: t thuash t vrtetn kur t jesh igzuar dhe i hidhruar

Muslimani duhet ta thot t vrtetn, qoft edhe kundr vetes

s tij, kur sht i gzuar apo i hidhruar, i knaqur apo i mrzitur,

kshtu q, nse pyetet pr ndonj njeri, ta thot t vrtetn

pavarsisht se a sht i hidhruar ndaj tij apo i knaqur me t e

sidomos n shtjet si martesa, partneriteti, bashkpunimi me

njerzit n tregti, industri etj., q gjithnj dhe n do situat ta

thot t vrtetn dhe t mos ndryshoj tek ai e vrteta me

ndryshimin e epshit dhe shijes s tij.

POROSIA E TRET: mesatarja n skamje dhe bollk

T jesh mesatar do t thot t jesh i ekuilibruar n shpenzime

kur t jesh i pasur dhe i varfr, ngase Islami ka ardhur me mes dhe

ekuilibr. Allahu i Lartsuar thot:

Dhe ata q kur shpenzojn nuk e teprojn e as nuk jan

dorshtrnguar por, mbajn mesataren e jan t matur. (El-Furkan 25, 67)

Pra, besimtari duhet t largohet nga teprimi dhe mangsimi

dhe duhet t punoj me ekuilibr dhe me mes n do pun prej

shtjeve t jets s tij. Sa prej pasanikve kishin pasuri t mdha,

shpenzuan pa mas dhe mbetn pa pasuri dhe sa prej t varfrve, t

cilt edhe at pak pasuri q e paten, e harxhuan dhe mbetn

parazit n kurriz t njerzve? Islami erdhi n t gjitha shtjet e tijme mes dhe ekuilibr, pa ekstravaganc dhe pa mangsim.

POROSIA E KATRT: Prej shkatrrimtareve: ti nnshtroheshkoprracis

Besimtari nuk sht dorshtrngruar e as koprrac. Allahu i

Lartsuar thot:


44/47

44

E kush i ruhet koprracis s shpirtit t tij, t tillt jan tshptuarit.(Et-Tebagun 64, 16)

I Drguari i Allahut (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) ka thn:

Ruajuni koprracis, sepse koprracia i ka shkatrruar ata q

ishin para jush, saq i nxiti ta derdhin gjakun e njri-tjetrit dhe e

bn t lejuar dhe nprkmbn nderin e njri-tjetrit.

(Muslimi)

POROSIA E PEST: t pasosh epshin

Ta pasosh epshin do t thot ti ndjeksh ato dhe t anosh pas

lakmive dhe pasioneve n do gj. Allahu i Lartsuar thot:

Mos iu bind atij q ia kemi shmangur zemrn e tij prejprkujtimit Ton dhe i sht dhn epshit t tij dhe puna e tijsht e tepruar. (Kehf 18, 28)

I Lartsuari gjithashtu thot:

E kush sht m i humbur se ai i cili e pason epshin e vet pa

kurrfar udhzimi nga Allahu.(Kasas 28, 50)Ai gjithashtu thot:

A e ke par ti at q duke e ditur epshin e tij e respekton sizot t vetin, at Allahu e ka humbur, ia ka mbyllur t dgjuaritdhe zemrn e tij dhe i ka vn perde mbi t part e tij. Mthuaj, prve Allahut, kush mund ta udhzoj at? A nuk pomblidhni mend?(El-Xhathije 45, 23)

Allahu i Lartsuar gjithashtu i thot t Drguarit t Tij (Sal-laAllahualejhi ue sel-lem):

Ne t vum ty n nj rrug t drejt t fes, pra ti pasoje at e mosndiq dshirat e t padijshmve.(El-Xhathije 45, 18)

Mos ndiqni dshirat e nj populli q e ka humbur rrugn,shkaktuan humbjen e shum t tjerve dhe q u larguan n trsi

prej rrugs s drejt.(El-Maide 5, 77)


45/47

45

Dihet se nnshtrimi ndaj epshit ka shkatrruar njerz dhe

vendbanime t shumta dhe i ka kthyer njerzit prapa pr shkak se u

hyri vetja n qejf.

POROSIA E TRET: t t plqej vetja, e kjo sht m ernda prej tyre.

T t hyj vetja n qejf dhe t jesh mendjemadh sht prej

gjrave m shkatrruese. Pr kt arsye Allahu i Lartsuar thot:

At vend t prjetshm (xhenetin) e kemi br vendbanim tatyre q nuk duan mendjemadhsi e as ngatrresa n tok e

prfundimi i mir u takon atyre q jan t ruajtur prej mkateve.(Kasas 28, 83)

Ai gjithashtu thot:

Dhe mos shtrembro fytyrn tnde prej njerzve dhe mos ecnpr tok kryelart, se Allahu nuk e do asnj mendjemadh qshum lavdrohet.(Lukman 31, 18)

I Lartsuari gjithashtu thot:Karuni ishte nga populli i Musait dhe u b arrogant dhe shtypteat popull e Ne i patm dhn aq shum pasuri, saq nj grup i

fuqishm mezi bartnin elsat e pasuris s tij. E kur populli i vet itha atij: Mos u kreno aq, sepse Allahu nuk i do t shfrenuarit.Ederi te fjala e Allahut: Po Ne at dhe pallatin e tij e shafitm ntok.(Kasas 28, 76)

Pra, ajo q e shkatrroi Karunin sht se atij i hyri n qejf vetja

dhe arroganca mbi t tjert. Prandaj Allahu e fundosi n tok q t

jet msim pr t tjert deri n Ditn e Kijametit. I Drguari i Allahut

(Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) ka thn:

Nuk do t hyj n xhenet ai q n zemrn e tij ka mend-

jemadhsi sa grimca e atomit.

(Muslimi)



46/47

46

Allahu i Lartsuar ka thn: Krenaria sht kostumi i

poshtm Imi dhe madhshtia e lavdia jan pjesa e lart e kostumit

Tim, e ai q m konkurron n to, do ta dnoj.7

(Muslimi)I Drguari i Allahut (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) gjithashtu ka thn

duke na treguar pr gjendjen e nj njeriu n koht e mparshme, t

cilit i kishte hyr vetja n qejf:

Derisa nj njeri ishte duke ecur me kostumet e tij duke i

plqyer vetja- i kishte krehur flokt dhe mburrej duke ecur-, Allahu e

fundosi n tok. E ai tanim sht duke u valvitur dhe lkundur n

brendsi t toks, e kshtu do t valvitet deri n Ditn e Kijametit.

(Muslimi dhe Buhariu)

Ky sht pra prfundimi i mburravecve dhe i atyre q u ka

hyr vetja n qejf. Kjo sht prej gjrave m shkatrrimtare pr

njeriun, ashtu si e cilsoi i Drguari i Allahut (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem).

Allahu i Lart na ruajt prej mburrjes, plqimit t vetes dhe

mendjemadhsis dhe na dhnt sukses q t jemi modest, sepse

me modesti na ka ardhur Muhammedi (Sal-laAllahu alejhi ue sel-lem) dhe

modestia ishte ahlaku (morali) i tij. Ai ka thn:Ai q bhet modest pr hir t Allahut, at Allahu do ta ngrej

lart.

(Muslimi)

7E mori pr shembull pjesn e poshtme dhe t lart t kostumit pr t

treguar veimin e Tij me cilsit e lartmadhris dhe krenimit. D.m.th. kto

cilsi nuk jan sikurse t tjerat, me t cilat mund edhe krijesat t cilsohen

figurativisht, si jan mshira, bujaria etj. Kurse kto dy cilsi, krenimin

dhe madhshtin, i ngjasoi me pjesn e poshtme dhe t lart t kostumit pr

arsye se vetm ai dhe askush tjetr nuk mund t vishet me kostumin e Tij,

veshje q e prfshin at lart dhe posht. E mu kshtu qndron puna edhe me

Allahun e Lartmadhrishm, Krenar e t Lavdishm, askush nuk mund e asq duhet t marr pjes n ato dy cilsi.En-nihaje fi garibil-hadith.


47/47

PRMBAJTJA

HYRJE ......................................................................................... 5

HADITHI I PAR ........................................................................... 7

HADITHI I DYT .......................................................................... 23

HADITHI I TRET ......................................................................... 31

HADITHI I KATRT ...................................................................... 36

HADITHI I PEST ......................................................................... 41

sq porosi profetike

Documents