source l *^ wc · 2021. 1. 20. · basis: 2008: n=1181, 2003: n=1277, 2002: n=1064, 2001: n=1040 *=...
TRANSCRIPT
World Database of Happiness
LtGt^ "Z-W
author's code
author's S^ V
source L *^ wC
URL/DOIiX' ISBN/ISSN: A^PDF^«/neen ISSNE: ^
0 excerpted by
0 excerpt checked by
0 excerpt send toauthor dd
0 excerpt returned byauthor dd
0 final control by
,/lt reprint inDatabook files
0 book/report available at
Geloof jij dat je betrokken bent?
Sociale issues in de samenlevingOnderzoek door Motivaction in opdracht van het Leger des Heils
Amsterdam, oktober 2008
26 Geloof jij dat je betrpkken bent?
Motivaction International B.V.
sterdar
Projectnummer: M16(drsTTeldrs. Corien van der Linden
drs. Yvonne Schoordijk
Inhoudsopgave
1 Introductie 4
2 Hoofdconclusie 5
3 Opvatting over dakiozen en andere kwetsbaregroepen in de samenleving 6
4 Eenzaamheid/sociale uitsluiting 9
5 Toename problematische schulden enachterstanden in betaling 12
6 Tevredenheid met, zingeving van en veiligheidin het eigen leven 14
Bijiage 1 - Resultaten 17
Bijiage 2 - Methodologische verantwoording 23
Geloof jij dat je betrokken bent?
Introductie
In opdracht van het Leger des Heils heeft Motivaction International B.V. een onderzoekuitgevoerd onder Nederlanders naar sociale issues in de samenleving.
Het Leger des Heils onderkent twee soorten betrokkenheid. Dit zijn:Actieve betrokkenheid: het raakt je in het hart.Normatieve betrokkenheid: een norm/meetlat voor hoe je vindt dat het hoort.
Het gaat hierbij om onderwerpen als vertrouwen hebben in de ander en vertrouwen in desamenleving. Het Leger des Heils wil de betrokkenheid bevorderen. Er is een voedingsbo-dem voor (actieve) betrokkenheid indien beide vormen van vertrouwen aanwezig zijn.
In de volgende hoofdstukken wordt naar beide soorten betrokkenheid verwezen. Hetlijkt erop dat momenteel normatieve betrokkenheid de boventoon voert: menw££t in toenemende mate over de problemen in de hedendaagse samenleving. Tegelijkertijd lijkendeze problemen de Nederlanders steeds minder in het hart te raken. Zo is bijvoorbeelddriekwart van de Nederlanders (74%) van mening dat steeds meer mensen zich eenzaam
voelen door de toenemende individualisering, maar maken minder mensen zich zorgenom eenzamen (2003: 76%, 2008: 69%). Dit duidt op een daling van de actieve betrokkenheid. Deze daling vindt plaats in een periode waarin behoefte aan zingeving juiststijgt van een kwart in 2001 (27%) naar een derde in 2008 (34%).
Hoofdstuk 2 geeft een hoofdcondusie over de overkoepelende thema's betrokkenheid en
eigen verantwoordelijkheid. In de hoofdstukken 3 tot en met 6 worden achtereenvolgensonderstaande onderwerpen behandeld:Opvatting over dakiozen en andere kwetsbare groepen in de samenlevingEenzaamheid/sociale uitsluiting
Toename schulden en achterstanden in betalingTevredenheid met, zingeving van en veiligheid in het eigen leven
De opbouw per hoofdstuk is als volgt: in de eerste alinea wordt de hoofdcondusie vanhet onderwerp uiteengezet. Hierbij is ook aangegeven wat de visie is van het Leger desHeils met betrekking tot dit onderwerp. De daaropvolgende alinea's onderbouwen dezehoofdcondusie met beschrijvingen van het beeld dat de Nederlanders hebben over hetbetreffende onderwerp in de hedendaagse samenleving. Indien relevant is een vergelij-king met het beeld van vijf jaar geleden opgenomen.
Geloof jij dat je betrokken bent?
Opvatting over dakiozen en andere kwetsbaregroepen in de samenleving
Conclusie
Nederlanders hebben in vergelijking met voorgaande jaren een realistischer beeld vandakiozen en kwetsbaregroepen in de samenleving. Deproblematiek rond deze groepenwordt erkend.MinderNederlanders wijtendeproblemen waarin dezekwetsbaregroepenverkeren aan de kwetsbaren zelf. Desondanks maken minder Nederlanders zich zorgenover deze groepen, hetgeen eendalendeactieve betrokkenheidimpliceert Als de problemen in de samenleving te dichtbij komen,sluit men lieverde ogen.Hiermee lijkt het doorhet Leger des Heils gesignaleerde NIMBY-effect (Not In My BackYard) in onze maat-schappij te groeienen actievebetrokkenheid aan kracht in te boeten.Het aantal dakiozen in Nederland daalt Het door de overheid opgestelde plan vanaanpak Maatschappelijk Opvangis effectief. Het dreigt echter afgeremdte worden dooreen toename van het eerder genoemdeNIMBY-effect Juist nu de opvang van 'de laatstecategorie*vanzwareprobleem dakiozen aan bod is.
Van de Nederlanders geeft 69% aan dat dakiozen gewone mensen zijn zoals wij allemaal.
Dit beeld is door de jaren heen niet sterk veranderd. Ook geven 7 van 10 Nederlanderste kennen dat dakiozen kwetsbare mensen zijn. Toch is het beeld dat de Nederlanderheeft bijhet begrip dakiozende afgelopen jaren aanverandering onderhevig geweesc hetbeeld van dakiozen lijkt verhard.
In hoeverre bent u het eens met de volgende ultspraken over dakiozen in Nederland?
Dakiozen zijn over het atgemeen...
2008 2003 2002 2001
%meeeens
Zbnder betaald werk 76 - - -
Kwetsbare mensen 70 69 68 73
Gewone mensen zoals wlj allemaal 69 71 72 74
Alleenstaand 63 49 - -
Alcohotlst 56 40 40 34
Dnjgsverslaafd 50 30 31 26
Zeer goad in staat om voor zlcnzetf op te komen 40 49 47 45
Een belangrfjke oorzaak van overiast op straat 39 43 40 38
Zelf in staat woonrutmte te krijgen 25 33 32 32
Crimineel 24 16 15 11
Proftteurs van de samenleving 21 21 20 15
Agressief 18 14 13 10
lOegaal In Nederland 16 15 17 13
Noott vrouwelljk 13 39 37 38
Allochtoon 12 10 9 9
Basis: 2008: n=1181. 2003: n=1277, 2002: n=1064, 2001: n=1040
Geloof jij dat je betrokken bent?
Het aantal dakiozen is afgenomen en de aandacht voor deze groep is toegenomen. Ditheeft mede geleid tot een realistischer beeld van dakiozen bij Nederlanders. In vergelijking met vijf jaar geleden geven meer Nederlanders aan dat dakiozen over het algemeenalleenstaand, alcoholist, drugsverslaafd, crimineel en/of agressief zijn. Desondanksworden dakiozen minder gezien als een belangrijke oorzaak van overlast op straat. Ookgeven minder Nederlanders aan dat dakiozen zeer goed in staat zijn om voor zichzelfop te komen en zelf in staat zijn om woonruimte te krijgen. Tevens wordt de gedachtelosgelaten dat dakiozen altijd mannen zijn. Het percentage Nederlanders dat vindt datdakiozen profiteurs van de samenleving zijn, is met 21% gelijk gebleven.
In vergelijking met vijf jaar geleden vinden minder Nederlanders dat dakiozen en zwer-vers buitengesloten worden van de samenleving. In 2003 was 12% van de Nederlandersdeze mening toegedaan, nu vindt 5% van de Nederlandse bevolking dat daklozen/zwer-vers worden buitengesloten. Ook ouderen en verslaafden worden door steeds minderNederlanders genoemd als groep die van de samenleving wordt buitengesloten.
Welke groepen mensen worden volgens u van de samenleving buitengesloten?
2008 2003 2002 2001
% genoemd
Etnische mlnderneden/asielzoekers 40 52 56 47
Gehandtaapten (psychtsch/fysiek) 15 16 21 18
Ouderen (dementen) 9 12 14 13
Streng/anders getovigen (christelljk, Is-
lamitisch of anders)/sekten
9 3 6 -
Mensen met minder geld (minima) 8 10 9 14
Zijdie zich niet willen aanpassen (cultuur/ samenleving) 7 8 4 4
DaWozen/zwervers 5 12 14 24
Lagere sociale kiasse (laag opgeieiden) 5 7 5 5
Werktozervarbeiclsongeschlkten 4 3 5 4
Verslaafden (drugs/alcohol) 3 9 11 22
(Ex)gedetlneerden/crimlnelen 1 4 4 6
Basis: 2008: n=1181. 2003: n=1277, 2002: n=1064, 2001: n=1040
Het algemene beeld is dat minder Nederlanders aangeven dat kwetsbare groepen buitengesloten worden van de Nederlandse samenleving. Ondanks dat etnische minderheden/asielzoekers door veel minder Nederlanders genoemd worden als groep die van desamenleving wordt buitengesloten, is dit met 40% wel de meest genoemde groep.
Als gekeken wordt naar wie schuldig wordt gevonden aan de situatie van de kwetsbaregroepen, dan is het oordeel van de Nederlander milder geworden in vergelijking met2003. Er zijn minder Nederlanders die menen dat de kwetsbare groepen hun eigen situatie ook aan zichzelf te wijten hebben. De Nederlanders lijken realistischer geworden:'Het kan iedereen overkomen' is de algemene opinie.
Geloof jij dat je betrokken bent?
10
Hoe denkt u over verschillende groepen mensen, in hoeverre vindt u dat...
2008 2003 2002 2001
% aitild of meestai eigen schuld
Mensen, die crimlneel gedrag verto-
nen, zijn daaraan zelf schuldig
72 80 78 71
Ouders waarvan de kinderen de dupe worden van
de gezlnsproblemen daaraan zelf schuldig zijn
45 38 37 31
Mensen die niet In staat zijn om met geld om
te gaan, zijn daaraan zelf schuldig
42 55 57 48
Mensen die niet in staat zijn om hun eigen kinde
ren op te voeden, zijn daaraan zelf schuldig
32 38 37 31
Mensen, die geen betaald werk heb
ben, daaraan zelf schuldig zijn*
31 - - -
Mensen zonder vaste woon- en verblijf-
plaats zijn daaraan zelf schuldig
30 46 52 43
Mensen die eenzaam zijn, zijn daaraan zelf schuldig 14 17 17 18
Mensen die door ouderdom niet meer meedoen
aan de samenleving zijn daaraan zelf schuldig
5 13 13 12
Basis: 2008: n=1181, 2003: n=1277, 2002: n=1064, 2001: n=1040
* = Deze vraag is In2008 voor het ©erstgesteld
De actieve betrokkenheid is afgenomen. In vergelijking met 2003 is het percentageNederlanders dat zich zorgen maakt over de kwetsbare groepen afgenomen. Dit gaatonder andere om de kwetsbare groepen: mensen die eenzaam zijn, mensen die crimi-neel gedragvertonen en mensen die door ouderdom niet meer mee kunnen doen aan demaatschappij.
Gesteld kan worden dat Nederlanders de problematiek random kwetsbare groepenerkennen. Het lijkt erop dat Nederlanders een realistischer beeld hebben van de situatie van dakiozen en andere kwetsbare groepen. Ook is de Nederlander milder in zijnoordeel.Echter, alsde problematiekte dichtbijkomt, dan kijkt men lieverde anderekantop en wil men hier eigenlijkniet mee geconfronteerd worden. Eenexponent hiervan isdat steeds meer Nederlanders er een probleem van maken als een opvangcentrum voordakiozen in de buurt gevestigd zou worden, het eerder genoemde NIMBY-effect. Deerva-ringenvan het Legerdes Heils bevestigen deze houding.
Geloof jij dat je betrokken bent?
11
Eenzaamheid/sociale uitsluiting
Conclusie
De problemen in de hedendaagse maatschappij zoals 'weinig tot geen res-pectf voorde ander, 'individualisme, ego'isme en desinteresse' worden spontaan als belangrijkste problemen genoemd in de manier waarop Nederlanders met elkaar omgaan. VeelNederlanders zijnvanmening dat de maatschappij ten onder gaataandezeproblemenen dat ze leiden tot een toenemende eenzaamheid. Naast het erkennen van een toene
mende mate van eenzaamheid, herkennen (ervaren) ook steeds meerNederlanders dezeeenzaamheid:invergelijking met2003 gevenmeerNederlandersaan zich vadk eenzaamte voelen.
De overheid staat een omslagvoor van verzorgingsstaat naar eenverzorgingssamenle-ving, de 'civil society*. Ervindt een herijking plaats van verantwoordelijkheden tussenoverheid en samenleving waarbijde overheid een beroep doet op de sociale infrastruc-tuur (zoals mantelzorgers, burenhulpen kerkelijke ondersteuning). Het Legerdes Heilssignaleertdat de civilsociety nietvanzelftot stand komt in de huidigesamenleving. Eensamenlevingwaar de socialesamenhang afkatvend is, traditioneleverbandenzijn weg-gevallenen mensenminder bij elkaar betrokkenzijn geraakt en mensenmoeite hebbenmet het aangaan en onderhouden van sociale relaties. Buurten en haar bewoners hebbeneen belangrijke plaats om het mogelijk te maken gemeenschapszin te kunnen beleven.Buurtsteunpunten, die het Leger des Heilsontwikkelt, stimuleren het onderling contact,waardoor problemen eerder herkend en erkend worden.
Geen/weinig respect (acceptatie) wordt als belangrijkste probleem in de Nederlandsesamenleving gezien. Ook worden individualisme, ego'isme en desinteresse spontaanals problemen genoemd. Deze resultaten zijn antwoorden op de vraag wat men als dedrie belangrijkste problemen ervaart in de Nederlandse samenleving in de wijze waaropmensen met elkaar omgaan. Onderstaande tabel laat deze spontaan genoemde problemen zieiL Vergeleken met 2003 is er sprake van een wisseling van de top twee.
Wat is/zijn volgens u het belangrijkste probleem/de belangrijkste problemen wat betreft
de wijze waarop mensen met elkaar omgaan?
< open vraag>
2008 2003 2002 2001
1. Geen/weinig respect (acceptatie) 16 13 12 10
2. individualisme, egcfeme en desinteresse 12 17 14 21
3. (On)verdraagzamheld/(ln)to(erantle 7 8 8 7
4. Agressivlteit 7 6 6 6
Totaal 1-4 42 44 40 44
5. Gebrek aan waarden en normen 4 6 3 3
6.6een tijd/te druk 3 5 3 6
7. Integrate van buitenianders (allochtonen) 3 3 3 2
8. Commurtlcatje (niet iuisteren) 2 3 3 4
Basis: 2008: n=1181,2003: n=1277, 2002: n=1064, 2001: n=1040
Geloof jij dat je betrokken bent?
12
W\-VVV V-A.
De thema's van de belangrijkste problemen zijn nauw met elkaar verbonden. In tabel1 van de bijiage is te zien welke redenen Nederlanders aangeven voor de belangrijksteproblemen. Bijvoorbeeld: het feit dat mensen alleen aan zichzelf denken, wordt zowelals reden genoemd voor het probleem 'individualisme, ego'isme, desinteresse', als bij hetprobleem van 'geen/weinig respect (acceptatie)'.
Andere redenen die gegeven worden voor genoemde problemen, zijn 'geen respect meervoor elkaar' en Veel onbegrip en onverdraagzaamheid'. Driekwart van de Nederlanders
(74%) is van mening dat steeds meer mensen zich eenzaam voelen door de toenemende
individualisering. Bijna hetzelfde aantal mensen (69%) stelt dat de individualisering deNederlandse maatschappij niet ten goede komt. Hieruit blijkt dat eenzaamheid - net alsvijf jaar terug - als een probleem wordt gezien. Ouderen geven vaker aan dat steeds meermensen zich eenzaam voelen door de toenemende individualisering en dat dit nadelig
is voor de samenleving. Naast het feit dat Nederlanders het probleem van eenzaamheid
erkennen, geven ook steeds meer Nederlanders aan zichzelf vaak eenzaam te voelen.
Echter, in vergelijking met 2003 maken steeds minder Nederlanders zich zorgen omeenzame mensen. Ook hier lijkt sprake te zijn van een daling van de actieve betrokkenheid van de Nederlanders. In vergelijking met vijf jaar geleden oordeelt men milder: de
schuld voor de situatie van eenzame mensen wordt minder bij deze mensen zelf gelegd.Ditzelfde beeld is te zien voor andere groepen binnen de samenleving die risico lopen opeenzaamheid door buitensluiting. Nederlanders maken zich bijvoorbeeld minder zorgen
om mensen die door ouderdom niet meer meedoen in de samenleving en om kinderen
die de dupe zijn van de problemen van hun ouders. Uit de resultaten blijkt dat mensendie zich eenzaam voelen, vaker aangeven zich vaak buitengesloten te voelen, zich onge-lukkig te voelen en zich weinig verbonden te voelen met mensen in de omgeving.
Eenzaamheid
2008 2003 2002 2001
% mee eens
Ik voel me weinig verbonden met de
mensen in mijn omgeving
26 21 21 21
Ik voel me vaak buitengesloten in de
Nederlandse samenleving
14 10 10 8
Ik heb geen vrienden 12 9 9 -
Ikvoel mijvaak ongelukkig 11 5 4 -
Ik voel mij vaak eenzaam 10 5 4 5
Basts: 2008: n=1181, 2003: n=1277, 2002: n=1064, 2001: n=1040
Er is een stijging van het aantal Nederlanders dat aangeeft geen vrienden te hebben van9% in 2003 naar 12% in 2008. Tevens is een stijging te zien van het aantal Nederlandersdat aangeeft vijanden te hebben, van 3% in 2003 naar 5% in 2008. Tot slot is een stijgingte zien van het aantal Nederlanders dat aangeeft soms zodanig in de war te zijn dat deel-name aan het sociale leven onmogelijk is (2% in 2003, 4% in 2008). De kenmerken 'geenvrienden hebben' en Vijanden hebben' zijn factoren die het ervaren van eenzaamheid inde hand werken.
Geloof jij dat je betrokken bent?
Dat eenzaamheid een groot probleem is binnen de Nederlandse samenleving is te zienaan een forse stijging van het aantal Nederlanders dat aangeeft zich eenzaam te voelen.Uit onderstaande tabel blijkt dat momenteel 10% van de Nederlandse bevolking - meerdan 1.100.000 Nederlanders - te kennen geeft zich vaak eenzaam te voelen (2003:5%).
De resultaten wijzen uit dat naarmate men minder verdient en lager opgeleid is, menvaker aangeeft zich eenzaam te voelen. Eenzaamheid treft niet alleen ouderen: 12% vande 18 - 24 jarigen geeft aan zich vaak eenzaam te voelen.
13 Geloof jij dat je betrokken bent?
14
Toename problematische schulden enachterstanden in betaling
Conclusie
In vergelijking met vijf jaar geledenis het aantal Nederlanders datfinanciele zorgenen problematische schulden heeft, gestegen. Nederlanders maken zich ook meerzorgen om deze groep, maar leggen in mindere mate de schuld van de situatie bijdeze mensenzelf. Nederlanders zijn hierin milder geworden; het lijkt erop dat zo'nsituatie je overkomt;je benter zelf minderschuldigaan. Mensen met problematischeschulden, voelen zich vaker buitengeslotenen minder vaak verbonden met de omgeving. Daarnaast zijn mensen met deze schulden minder tevreden en hebbenbehoefteaan iets wat zin geeft aan het dagelijks leven. Deze mensenlopen het risico door hunfinanciele situatie in de vicieuze cirkel terecht te komen: schuld en armoede kunnenmogelijkerwijs leiden totontevredenheid en eenzaamheid.Het Legerdes Heils ziet dagelijks hoe het hebbenvan problematische schulden leidttot huisuitzettingen en tot persoonlijke verergering van de problematiek. Op initi-atiefvan onder andere het Legerdes Heils wordt in 2008 het Landelijk InfbrmatieSchuldenregistratie opgezet Dit moet naast het Bureau Krediet Registratie meerinfbrmatie aan kredietverschaffers geven zodat voorkomen kan worden dat mensenzich te ver in de schulden kunnen steken.
Van de Nederlanders geeft 14%aan zichzorgen te makenofzi) deze maand financieel rondkunnen komen. En 6% van de Nederlanders geeft aan daadwerkelijk financiele schuldente hebben en deze niet op eigen kracht te kunnen aflossen. Indien dit wordt gerelateerdaan het uitgangspunt dat binnen een huishouden &n respondent is ondervraagd, kangesteld worden dat 6% van de huishoudens in Nederland financiele problemen heeft.Van deze groep geeft 13% aan momenteel hulp te hebben van een instantie voor schuld-hulpverlening. In 2003 was dit 6%. Uitgaande van de ondervraging van £6n persoon perhuishouden kan gesteld worden dat 13% van de huishoudens met financiele problemenmomenteel hulp heeft van een instantie voor schuldhulpverlening.
Financiele problemen
2008 |2003 |2002 |2001%Ja
Ik maak mi) zorgen of Ek deze maand
wel financieel kan rondkomen
14 15 7 9
Ik neb financiele schulden die ik niet
op eigen kracht kan aflossen
6 5 3 -
%Meeeens
Ik heb op dit moment een betalingsachter-
8tand als het gaat om huisvestingskosten
4 2 - -
Geloof jij dat je betrokken bent?
Ongeveer 1 op de 2 Nederlanders geeft te kennen zich zorgen te maken om mensen dieniet met geld om kunnen gaan. In vergelijking met 2003 (41%) maken nu meer mensenzich hier zorgen over. Het percentage Nederlanders dat aangeeft dat deze mensen hierzelf schuld aan hebben, is fors afgenomen. In 2003 was dit 55%, momenteel is dit 42%.
Het aantal Nederlanders dat het eens is met de stelling dat in Nederland geen echte
armoede bestaat, vermindert. In 2003 waren 4 op de 10 Nederlanders (41%) dezemening toegedaan, in 2008 zijn dit 3 op de 10 (27%). Met deze verandering lijkt het eropdat armoede meer wordt erkend dan voorgaande jaren.
De financiele situatie van mensen heeft grote impact op hoe men naar het (eigen) levenkijkt. Mensen die financiele zorgen hebben, geven vaker aan zich buitengesloten tevoelen en zich weinig verbonden te voelen met de omgeving. Hierin schuilt een gevaar:het hebben van financiele problemen kan ertoe leiden dat men zich buitengesloten voelt.Dit werkt het risico van eenzaamheid in de hand. Mensen die financiele problemenhebben, zijn vaker van mening dat anderen een beter leven hebben, ze zijn vaker mindertevreden over het eigen leven, en hebben vaker behoefte aan iets wat het dagelijks levenzinvoller maakt.
Uit de resultaten blijkt dat naarmate men minderverdient en lager opgeleid is, menvakerfinanciele schulden heeft die men niet op eigen kracht kan aflossen. Mensen in de leef-tijd van 35 t/m 49 geven vaker aan financiele schulden te hebben die men niet op eigenkracht kan aflossen dan 18 t/m 34 jarigen en 50-plussers.
15 Geloof jij dat je betrokken bent?
6. Tevredenheid met, zingeving van en veiligheid
in het eigen leven
16
Conclusie
Mensen die een actieve rol hebben in het sociale leven zijn vaker tevreden met hunhuidige leven. Vergeteken met vijfjaar terug zijn minder Nederlanders tevreden methun huidige leven. Mensendie ontevreden zijn, zijn vaker die mensen die zich buitengeslotenvoelenalsmedezich niet verbonden voelenmetdeomgeving. Dezegroepgeeftvaker aan zich niet veilig te voelen in Nederland. Als gekeken wordt naar de socialekring van de mensen die ontevreden zijn, blijkt dat zij vaker geen vrienden hebben
of nooit vrienden hebben gehad ofzelfs vijanden hebben. Daarnaast geven ontevreden mensen vaker aan op zoek te zijn naar iets wat het dagelijks leven nog zinvollermaakt. Hieruit kan worden afgeleid dat een sociale kring en sociale verbondenheid
zorgen voor meer tevredenheid met en zingeving van het leven.Het Leger desHeils signaleertdat een zinvol leven onder meerte makenheeft met hetgevoel iets voor een ander te kunnen betekenen en het hebben van een toekomstper-spectief. Het Legerdes Heils signaleert dat dit niet gebonden is aan leeftijd en socialestatus: het betreft rijk en arm, jong en oud. Voormensen met een lager inkomen is hetmoeilijker om het dagelijks levenzinvoller te maken. Buurtsteunpunten van het Legerdes Heils gaan ook plaats en gelegenheid bieden aan buurtbewoners om met elkaargedachten te delen over de zin van het leven.
In onderstaand tabel is te zien hoe de Nederlander het eigen leven ziet.
Het eigen leven
2008 2003 2002 2001
% Mee eens
Ik ben tevreden met mijn huidige leven 83 92 93 91
Ik heb echt behoefte aan iets wat mijn da
gelijks leven nog zinvoller maakt
34 30 30 27
Ik vind dat anderen in mijn omge
ving een beter leven hebben dan ik
16 11 9 10
Ik vind het leven geen zin hebben 8 3 3 3
Een daling is te zien bij het aantal Nederlanders dat aangeeft tevreden te zijn met heteigen leven: ongeveer 8 op de 10 Nederlanders geven in 2008 aan tevreden te zijn, in
2003 was dit 9 op de 10. Daarnaast hebben meer Nederlanders behoefte aan iets wat het
dagelijks leven nog zinvoller maakt. In de meting van zeven jaar geleden (2001) gaf 27%aan het eens te zijn met de stelling 'ik heb echt behoefte aan iets wat mijn dagelijks leven
nog zinvoller maakt', nu is dat 34%. Naarmate men lager opgeleid is en men minder
verdient, is men het vaker eens met deze stelling. Ook blijkt dat er een verband bestaattussen de mate van tevredenheid, de mate van zich buitengesloten voelen en verbonden
heid met de omgeving. Mensen die zich buitengesloten voelen en zich weinig verbonden
voelen met de omgeving zijn minder tevreden. Ook zijn deze mensen vaker van meningdat anderen een beter leven hebben en zijn vaker op zoek naar zingeving.
Geloof jij dat je betrokken bent?
Als gekeken wordt naar welke Nederlanders ontevreden zijn over hun eigen leven, kanhet volgende worden gezegd. Het blijkt dat naarmate men jonger is en minder verdient,men ook minder tevreden is. Het percentage mensen dat aangeeft zich weinig verbonden te voelen met hun omgeving is gestegen van 21% in 2003 naar 26%. Het blijkt datnaarmate men minder verdient en jonger is, men zich ook minder verbonden voelt metde omgeving. Ook mensen die geen vrienden hebben, voelen zich minder verbonden metde omgeving dan mensen die wel vrienden hebben.
De mate van tevredenheid houdt ook verband met het feit of mensen deel uitmaken van
een sociale kring. Zowel mensen die geen contact meer hebben met vrienden als mensen
die nooit vrienden hebben gehad of zelfs aangeven vijanden te hebben, zijn vaker ontevreden. Nederlanders die geen betaald werk hebben, geven vaker aan ontevreden te zijndan Nederlanders die wel betaald werk hebben. Ook geven deze mensen vaker aan datanderen een beter leven hebben dan zij en ze zijn vaker op zoek naar zingeving. Ook kanworden opgemerkt dat eenzame mensen vaker ontevreden zijn. Deze mensen geven aandat anderen een beter leven hebbenenzijn vaker op zoek naar zingeving in het leven. Hetbovenstaande duidt erop dat een sociale kring zorgt voor zingeving in het leven. Hiermeehebben mensen die een sociaal leven hebben en zich verbonden voelen met de omgevingen in de maatschappij staan een voorsprong in het leven.
17 Geloof jij dat je betrokken bent?
Bijiage 1 - Resultaten
19
Maatschappelijke vraagstukken
Tabel 1 Waarom ziet u <eerder genoemd probleem > als belangrijkste probleem?
Genoemde belangrijkste problemen wat
betreft de wijze waarop mensen met
elkaar omgaan
Top 3 genoemde redenen per issue
Geen/weinig respect/acceptatie (n=341) 1 Geen respect meer voor elkaar (onbeieefd) (36%)
2 Mensen denken alleen aan zichzelf (21%)
3 Veal onbegrip, onverdraagzaamheid (17%)
Individualisme, egoTsme, des
interesse (n=218)
1 Mensen denken alleen aan zichzelf (45%)
2 Geen interesse voor elkaar: staan
niet voor je open (33%)
3 NIets voor elkaar over hebben (18%)
Onverdraagzaamheid/intolerantie (n=161) 1 Veal onbegrip, onverdraagzaamheid (39%)
2 Meer agressie/geweld/crimlnalitelt (22%)
3 Geen respect meer voor elkaar (onbeieefd) (20%)
Agressle (n=107) 1 Meer agressie/geweid/crlminaliteit (51%)
2 Veel onbegrip, onverdraagzaamheid (11%)
3 Normen en waarden vervagen (7%)
Integratie van buitenianders (n=56) 1 Problemen met ailochtonen/buitenlanders (23%)
2 Veel onbegrip, onverdraagzaamheid (18%)
3 Meer agressie/geweld/crimtnailteit (18%)
Basis: 2008: n=1181
Standpunt maatschappelijke problemen
Tabel 2 Kunt u bij elk van de uitspraken aangeven in hoeverre u het ermee eens bent?
2008 2003 2002 2001
%meeeens
Het is In Nederland zeer gemakkelyk om jaren-
lang ten onrechte een uitkering te ontvangen
64 73 78 67
ledereen die dat wil en nodlg heeft,
kan In Nederland hulp krijgen
62 69 74 74
In Nederland zijn duizenden zwerfjongeren 49 55 54 59
Drugsverslaafden worden nauwefijks serieus genomen 40 43 44 47
In Nederland hoef je geen schulden te hebben 38 40 47 43
In Nederland daalt het aantal tlenermeis-
jes dat zwanger raakt of een kind heeft
37 38 39 47
In Nederland bestaat geen echte armoede 27 41 44 38
UchameGJk gehandicapten hebben In Nederland precles
dezetfde kansen op de arbeidsmarkt als rfet-gehandicapten
11 12 10 12
Basis: 2008: n=1181. 2003: n=1277, 2002: n=1064, 2001: n=1040
Geloof jij dat je betrokken bent?
20
Groepen mensen
Tabel 3 Hoe denkt u over verschillende groepen mensen, in hoeverre vindt u dat...
2008 2003 2002 2001
% altJid of meestal eigen ischuld
Mensen, die crimineel gedrag verto-
nen, zijn daaraan zelf schuldig
72 80 78 71
Ouders waarvan de klnderen de dupe worden van
de gezlnsproblemen daaraan zelf schuldig zijn
45 38 37 31
Mensen die niet in staat zijn om met geld
om te gaan, zijn daaraan zelf schuldig
42 55 57 48
Mensen die niet In staat zijn om hun eigen klnde
ren op te voeden, zi]n daaraan zelf schuldig
32 38 37 31
Mensen, die geen betaald werk heb
ben, daaraan zelf schuldig zijn*
31 - - -
Mensen zonder vaste woorv en verblljf-
piaats zijn daaraan zelf schuldig
30 46 52 43
Mensen die eenzaam zijn, zijn daaraan zelf schuldig 14 17 17 18
Mensen die door ouderdom niet meer meedoen
aan de samenleving zijn daaraan zelf schuldig
5 13 13 12
Basis: 2008: n=1181, 2003: n=1277,2002: n=1064, 2001: n=1040
* = Deze vraag is In2008 voor het eerst gesteld
Tabel 4 In hoeverre zijn de volgende uitspraken op u van toepassing: ik maak mij veel
zorgen om...
2008 2003 2002 2001
% veel zorgen
Klnderen die de dupe zijn van de problemen van hun ouders 83 91 90 85
Mensen die seksueel misbrufkt zijn 77 84 - -
Mensen die niet in staat zijn om hun ei
gen klnderen op te voeden
72 71 77 69
Mensen die door ouderdom niet meer mee
doen aan de samenleving
70 74 76 74
Mensen die eenzaam zijn 69 76 72 72
Mensen die crimineel gedrag vertonen 62 66 81 71
Mensen die niet in staat zijn om met geld om te gaan 48 41 43 40
Mensen die verslaafd zQnaan drugs 46 43 - -
Mensen die geen betaald werk hebben * 42 - - -
Mensen zonder een vaste woon- of verbiijfplaats 40 39 41 42
Basis: 2008: n=1181,2003: n=1277, 2002: n=1064,2001: n=1040
* = Deze vraag Is In2008 voor het eerst gesteld in het onderzoek
Geloof jij dat je betrokken bent?
21
Tabel 5 In hoeverre bent u het eens met de volgende uitspraken over dakiozen in
Nederland? Dakiozen zijn over het algemeen ...
2008 2003 2002 2001
% mee eens
Zonder betaald werk 76 - - -
Kwetsbare mensen 70 69 68 73
Gewone mensen zoals wi] allemaal 69 71 72 74
Alleenstaand 63 49 - -
Alcoholist 56 40 40 34
Te vinden in de vier grootste steden van Nederland (2008) 53 - - -
Drugsverslaafd 50 30 31 26
Zeer goed in staat om voor zichzelf op te komen 40 49 47 45
Een belangrijke oorzaak van overiast op straat 39 43 40 38
Zelf In staat woonrulmte te krijgen 25 33 32 32
Crimineel 24 16 15 11
Proflteurs van de samenleving 21 21 20 15
Agresslef 18 14 13 10
Illegaal in Nederland 16 15 17 13
Nooit vrouweiijk 13 39 37 38
Aitochtoon 12 10 9 9
Basis: 2008: n=1181, 2003: n=1277, 2002: n=1064, 2001: n=1040
Geloof jij dat je betrokken bent?
22
Visie op het (eigen) leven
Tabel 6 Kunt u aangeven in hoeverre u het eens of oneens bent met onderstaande
uitspraken?
2008 2003 2002 2001
% mee eens
ledereen in Nederland heeft recht op hulpverlenlng 90 96 96 97
Mensen In Nederland zijn te veel op zichzelf ge-
richt en houden te weinig rekenlng met anderen
84 89 91 90
Er is in de hedendaagse samenleving een dul-
delijke vervlakking van waarden en normen
83 93 92 91
Steeds meer mensen voelen zich eenzaam in Ne
derland door toenemende Individualisering
74 79 80 81
Ondanks voldoende mogeiijkheden voor so
ciale contacten gaan steeds meer men-
sen zich eenzaam voelen In Nederland
71 72 76 76
De Nederlandse samenleving gaat ten on-
der aan de toenemende Individualisering
69 72 72 67
Als je in Nederland als tiener ongewenst zwan-
ger raakt, dan is dat je eigen schuld
63 69 77 71
We dragon met z'n alien de verantwoordelijkheld dat
ledereen voldoende geld heeft om rond te komen
56 62 63 67
Basis: 2008: n=1181. 2003: n=1277, 2002: n=1064, 2001: n=1040
Tabel 7 Kunt u aangeven in hoeverre u het eens of oneens bent met onderstaande
uitspraken?
2008 2003 2002 2001
% mee eens
Ikvind het vervelend als er bij mij in de buurt een opvang
centrum wordt gevestigd voor psychiatrische patienten
42 42 38 36
Ikvind het geen enkel probleem als er een opvangcentrum
voor dakiozen en thidslozen In mijn buurt wordt gevestigd
39 43 45 52
Ikvoel me weinig verbonden met de men-
sen in mijn omgeving
26 21 21 21
Ik voel me vaak buitengesloten in de Ne
derlandse samenleving
14 10 10 8
Ik heb op dit moment een betafingsachter-
stand als het gaat om huisvestingskosten
4 2 - -
Basis: 2008: n=1181, 2003: n=1277, 2002: n=1064, 2001: n=1040
Geloof jij dat je betrokken bent?
23
Tabel 8 In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende uitspraken over het leven?
2008 2003 2002 2001
% mee eens
Ik ben tevreden met mijn huidige leven 83 92 93 91
Ik heb echt behoefte aan lets wat mijn da
gelijks leven nog zinvoller maakt
34 30 30 27
Zinvol leven vind ik een moeilijke opdracht 29 40 39 42
Ik vind dat anderen in mijn omge
ving een beter leven hebben dan ik
16 11 9 10
Ik vind het leven geen zin hebben 8 3 3 3
Basis: 2008: n=1181. 2003: n=1277, 2002: n=1064, 2001: n= 1040
Tabel 9 Bent u in uw leven slachtoffer geweest van een of meer van onderstaande zaken?
% 2008 2003 2002 2008 Aantallen
Ik ben slachtoffer geweest van diefstal/inbraak 41 46 50 4.600.000
Ik ben slachtoffer geweest van
een verkeersongeval
34 33 34 3.800.000
Ik ben slachtoffer geweest van seksueel misbruik 12 5 5 1.350.000
Ik ben slachtoffer geweest van be-
roving met geweld
4 3 4 450.000
Basis: 2008: n=1181. 2003: n=1277, 2002: n=1064, 2001: n=1040
Tabel 10 Kenmerken eenzaam voelen
2008 ik voel me vaak eenzaam
Ik voel me vaak buitengesloten in de Nederlandse samenleving 47%
Ik heb geen vrienden 39%
Ik voel mijvaak ongelukkig 60%
Ik voel mij weinig verbonden met de mensen in mijn omgeving 50%
Basis:wel eenzaam: n=118, niet eenzaam: n=1063
Tabel 11 Welke van onderstaande uitspraken is/zijn van toepassing?
% 2008 2003 2002 2001 2008 Aantallen
Ik heb door omstandigheden geen
contact meer met bepaalde vrienden
29 20 22-
3.250.000
Ik heb geen vrienden' 12 9 9 - 1.350.000
Ik heb vijanden 5 3 3 - 560.000
Ik heb nooit vrienden gehad 3 onbe-
kend
onbe-
kend
onbe-
kend
340.000
Basis: 2008: n=1181. 2003: n=1277, 2002: n=1064, 2001: n=1040
* De stelling in het onderzoek luidt: 'ik heb vrienden'. Vervolgens heeft omrekenhg plaatsge-vonden naar het percentage van respondenten dat aangeeft geen vrienden te hebben.
Tabel 12 Heeft u op dit moment financiele schulden die u niet op eigen kracht kunt
aflossen?
Geloof jij dat je betrokken bent?
24
% 2008 2003 2002 2001 2008 Aantallen
Ja 6 5 3 - 670.000
Basis: 2008: n=1181, 2003: n=1277. 2002: n=1064, 2001: n=1040
Tabel 13 Heeft u op dit moment hulp van een instantie voor schuldhulpverlening?
Basis: Mensen die op dit moment financiele schulden hebben die niet op eigen kracht afge-
lost kunnen worden (2008: n= 71)
% 2008 2003 2002 2001 2008Aantallen
Ja 13* 6 8 . 87.000
*Ditis0.8%vanhettotaal.
Tabel 14 Wilt u aangeven welke uitspraken op u betrekking hebben?
% 2008 2003 2002 2001 2008Aantallen
Ik maak mijzorgen of Ikdeze maand
wel financieel kan rondkomen
14 15 7 9 1.560.000
Ik voel mij niet velllg in Nederland 14 15 16 - 1.560.000
Ik heb geen betaald werk* 13 - - - 1.450.000
Ik voel mijvaak ongetukkig 11 5 4 - 1.230.000
Ik voel mij vaak eenzaam 10 5 4 5 1.120.000
Ik heb een lichamelijke handicap waardoor
Ik niet kan deelnemen aan het sociale leven
6 4 4 4 670.000
Ikben weleens zodanlg Inde war dat ik
niet kan deelnemen aan het sociale leven
4 2 1 2 450.000
Ik ben niet in staat om zelf mijn
maaltijden te bereiden
3 3 3 2 330.000
Basis: 2008: n=1181, 2003: n=1277. 2002: n=1064. 2001: n=1040
Opmerking tabel 13 Mn dit percentagezijn enkelrespondentenmee-genomendieouder zijn dan 24 jaaren jonger zijn dan 65 jaar.
Geloof jij dat je betrokken bent?
Bijiage 2 - Methodologische verantwoording
AchtergrondIn 2001,2002 en 2003 heeft het Leger des Heils onderzoek laten uitvoeren naar de aard,omvang en beleving van maatschappelijke problemen door de Nederlandse bevolking.Van 2004 tot en met 2007 waren er andere zaken die de aandacht van het Leger des Heilsverdienden en zijn er geen metingen uitgevoerd. Nu, in 2008, heeft het Leger des Heilsdit onderzoek wederom uit laten voeren.
Doelstelling van het onderzoekHet Leger des Heils inzicht geven in de aard en omvang van maatschappelijke problemen in Nederland en de houding van de Nederlandse bevolking ten opzichte van dezeproblemen. Een onderzoek om het Leger des Heils te helpen bij het bepalen van haaractieve beleid en draagvlak te bieden om sociale issues op de maatschappelijke agendate zetten.
Onderzoeksmethode
Om de resultaten van deze meting te kunnen vergelijken met de voorgaande metingenis het noodzakelijk om de methode gelijk te houden aan die van de vorige metingen. Datbetekent dat het kwantitatieve onderzoek uitgevoerd is via online onderzoek onder hetinternetpanel van Motivaction (Stempunt.nu). De steekproef (n= 1.181) is herwogen,zodat een representatieve afspiegeling van de Nederlandse bevolking verkregen is. Hetveldwerk heeft plaatsgevonden van 7 juli t/m 22 juli 2008.
Een representatieve afspiegeling van de Nederlandse bevolking is gerealiseerd doorpropensityweging toe te passen. Dit kan als volgt worden uitgelegd. Bij een internet-panel waar mensen zichzelf voor kunnen aanmelden, zijn bepaalde groepen mensenoververtegenwoordigd, en andere groepen ondervertegenwoordigd. De geavanceerdetechniek van propensityweging maakt het mogelijk om steekproeven te herwegen dieop belangrijke demografische en psychografische variabelen een optimale afspiegelingvormenvan de populatie. Mensendie niet overeen computermeteen internetverbindingbeschikken, zijnniet in de steekproefvertegenwoordigd. Tedenken valt daarbij aandakiozen, mensen die door hun verslavingzijn opgenomen in een kliniek, gedetineerden enmensen in een verzorgings- ofverpleeghuis.
DoelgroepDoelgroep in het onderzoek is de Nederlandse bevolking van 18 t/m 70 jaar.Invoorgaande metingenis dezelfde doelgroepgehanteerd: Nederlandse bevolkingvanaf18jaar; hier is echter geenbovengrens gehanteerd. Deresultatenzijnwel vergelijkbaargezien het feit dat Nederlanders in de leeftijd van 71 en ouder een relatief klein percentagevan de Nederlandse bevolking uitmakenen de intemetpenetratie onder deze groeprelatief laag is.
VragenlijstVoor de vergelijkbaarheid met voorgaande metingen is het grootste deel van de vragenlijst gehandhaafd.lijst gehandhaafd
25 Geloof jij dat je betrokken bent?
26 Geloof jij dat je betrokken bent?
Motivaction International B.V.
Amsterdam, oktober 2008
Projectnummer: M1606drs. Tessa de Ronde
drs. Corien van der Linden
drs. Yvonne Schoordijk
Geloof jij dat je betrokken bent?
Sociale issues in de samenlevingOnderzoek door Motivaction in opdracht van het Leger des Heils
\cc& <^*> VW:l<;
Amsterdam, oktober 2008
Inhoudsopgave
1 Introductie 4
2 Hoofdcondusie 5
3 Opvatting over dakiozen en andere kwetsbaregroepen in de samenleving 6
4 Eenzaamheid/sociale uitsluiting 9
5 Toename problematische schulden enachterstanden in betaling 12
6 Tevredenheid met, zingeving van en veiligheidin het eigen leven 14
Bijiage 1 - Resultaten 17
Bijiage 2 - Methodologische verantwoording 23
Geloof jij dat je betrokken bent?
Hoofdcondusie
Voorwatbetreftde wijzewaarop mensen metelkaaromgaan, wordengeen/weinigrespecten individualisme, ego'isme en desinteresse als debelangrijkste problemen ervaren. Netalsvoorgaande jaren iseen meerderheid van deNederlandse bevolking van mening datdeze problemen de maatschappij geen goed doen en dat ze leiden tot een toenemendemate van eenzaamheid Deze problemen worden herkend enerkend (waargenomen ofzelfs persoonlijk ervaren), deconfrontatie gaan deNederlanders echter vaakuitdeweg.Nederlanders lijken hiervoor de ogen te sluiten. Ook weten de Nederlanders beter danvoorheen van de problematiek rondom kwetsbare groepen in de samenleving die risicolopen om buitengesloten te worden. We zien het, we weten het, maar we kijken steedslieverde andere kant op wanneer dezeproblematiek te dichtbijkomt Dit duidt op normatieve betrokkenheid (volgens de meetlat) en afnemende actieve betrokkenheid (methet hart).
Nederlandheeft ook te maken met meer mensendie op zoek zijn naar zingeving in hundagelijkslevenen met mindertevredenmensen. Het contact met anderemensen- socialeverbondenheid - zorgtvoor zingeving in het leven. Nederlanders weten dat eenzaamheideengroot probleemis in de huidigemaatschappij.Dezeeenzaamheidheeft impact op hoewij in het levenstaan. Invergehjking met voorgaandejaren gevenmeermensenaan zicheenzaam te voelen en geven minder mensen aan tevreden te zijn met hun huidige leven.Tegelijkertijd maakt de gemiddelde Nederlander zich over het algemeen minder zorgenom diversekwetsbaregroepen zoals eenzamen en mensen die door ouderdom niet meermeedoeninde samenleving.Debetrokkenheidisafgenomen. Ditblijktook uithetgegevendat-net alsvoorgaande jaren- de overgrote meerderheid van mening is dat mensen inNederland te veelop zichzelfzijn gericht en te weinigrekening houden met anderen. Invergehjking met eerder onderzoek blijktook dat Nederlanders de schuldvraag minderbij de kwetsbare groepen zelfleggen. Dit kan duiden op het erkennen van eengemeen-schappelijke verantwoordelijkheid Nederlanders relateren dit echter nietaanheteigenleven ende eigen verantwoordelijkheid Als het erop aankomt zelf eenactieverol hierintespelen ende (gedeelde) verantwoordelijkheid hiervoor tedragen, kijken Nederlandersliever weg. Dit blijktbijvoorbeeld uiteen afname vanhetaantalNederlanders dat aangeeft datwemetons alien deverantwoordelijkheid dragen datiedereen voldoende geldheeftomrond tekomen. Het zijnvooral deNederlanders van50jaarenouder, dieaangeven dat wij metz*n aliendieverantwoordelijk dragen.Wewiten dus als Nederlander meerover deze maatschappelijkeproblematiek, maar wed6en er minder mee. Dit alles leidt tot de vraag, die aan elkeNederlander gesteld magworden:
Geloofjij datje betrokken bent?
Geloofjij dat je betrokken bent?
6. Tevredenheid met, zingeving van en veiligheidin het eigen leven
16
Conclusie
Mensen die een actieve rol hebben in het sociale leven zijn vaker tevreden met hunhuidige leven. Vergeleken metvijfjaar terugzijn minder Nederlanders tevreden methun huidige leven. Mensen die ontevreden zijn, zijnvakerdie mensendie zich buitengesloten voelen alsmedezichnietverbonden voelen metdeomgeving. Dezegroepgeeftvaker aan zich niet veilig te voelen in Nederland. Als gekeken wordt naar de socialekring van de mensen die ontevreden zijn, blijkt dat zij vaker geen vrienden hebbenof nook vrienden hebben gehad ofzelfs vijanden hebben. Daarnaast geven ontevreden mensen vakeraan op zoek te zijn naar iets wat het dagelijks leven nog zinvollermaakt. Hieruit kan worden afgeleid dat een sociale kring en sociale verbondenheidzorgen voor meer tevredenheid met en zingeving van het leven.Het Legerdes Heils signaleert dat een zinvol leven onder meer te maken heeft met hetgevoel iets voor een ander te kunnen betekenen en het hebben van een toekomstper-spectief. Het Legerdes Heils signaleert dat dit niet gebonden is aan leeftijd en socialestatus: het betreftrijk en arm, jong en oud. Voor mensen met een lager inkomen is hetmoeilijker om het dagelijks levenzinvoller te maken. Buurtsteunpunten van het Legerdes Heils gaan ook plaats en gelegenheid bieden aan buurtbewoners om met elkaargedachten te delen over de zin van het leven.
In onderstaand tabel is te zien hoe de Nederlander het eigen leven ziet.
Het eigen leven
2008 2003 2002 2001
% Mee eens
Ik ben tevreden met mijn huidige leven 83 92 93 91
Ik heb echt behoefte aan iets wat mijn da
gelijks leven nog zinvoller maakt
34 30 30 ?7
Ik vind dat anderen in mijn omge
ving een beter leven hebben dan ik
16 11 9 10
Ik vind het leven geen zin hebben 8 3 3 3
Een daling is te zien bij het aantal Nederlanders dat aangeeft tevreden te zijn met heteigen leven: ongeveer 8 op de 10 Nederlanders geven in 2008 aan tevreden te zijn, in2003 was dit 9 op de 10. Daarnaast hebben meer Nederlanders behoefte aan iets wat hetdagelijks leven nog zinvoller maakt. Inde meting van zeven jaar geleden (2001) gaf 27%aan het eens te zijn met de stelling 'ik heb echt behoefte aan iets wat mijn dagelijks levennog zinvoller maakt', nu is dat 34%. Naarmate men lager opgeleid is en men minderverdient, is men het vaker eens met deze stelling. Ook blijkt dat er een verband bestaattussen de mate van tevredenheid, de mate van zich buitengesloten voelen en verbonden
heid met de omgeving. Mensen die zich buitengesloten voelen en zich weinig verbondenvoelen met de omgeving zijn minder tevreden. Ook zijn deze mensen vaker van meningdat anderen een beter leven hebben en zijn vaker op zoek naar zingeving.
Geloof jij dat je betrokken bent?
23
O-SWj/cfecz
Tabel8 In hoeverre bent u het eens of oneens met de volgende uitspraken over het leven?
2008 2003 2002 2001
% mee eens
Ik ben tevreden met mijn huidige leven 83 92 93 91
Ik heb echt behoefte aan iets wat mijn da
gelijks leven nog zinvoller maakt
34 30 30 27
Zinvol leven vind ik een moeilijke opdracht 29 40 39 42
Ik vind dat anderen in mijn omge
ving een beter leven hebben dan ik
16 11 9 10
Ik vind het leven geen zin hebben 8 3 3 3
Basis: 2008: n=1181, 2003: n=1277. 2002: n=1064, 2001: n= 1040
Tabel 9 Bent u in uw leven slachtoffer geweest van een of meer van onderstaande zaken?
% 2008 2003 2002 2008 Aantallen
Ik ben slachtoffer geweest van diefstal/inbraak 41 46 50 4.600.000
Ik ben slachtoffer geweest van
een verkeersongeval
34 33 34 3.800.000
Ik ben slachtoffer geweest van seksueel misbruik 12 5 5 1.350.000
Ik ben slachtoffer geweest van be-
roving met geweld
4 3 4 450.000
Basis: 2008: n=1181. 2003: n=1277, 2002: n=1064, 2001: n=1040
Tabel 10 Kenmerken eenzaam voelen
2008 Ik voel me vaak eenzaam
Ikvoel me vaak buitengesloten in de Nederlandse samenleving
Ik heb geen vrienden
Ikvoel mij vaak ongelukkig
Ik voel mij weinig verbonden met de mensenin mijn omgeving
Basis:wel eenzaam: n=118, niet eenzaam: n=1063
Tabel 11 Welke van onderstaande uitspraken is/zijn van toepassing?
47%
39%
60%
50%
%
Ik heb door omstandigheden geen
contact meer met bepaalde vrienden
29 20 22 3.250.000
Ik heb geen vrienden* 12 9 9 -1.350.000
Ik heb vijanden 5 3 3 -560.000
Ik heb nooit vrienden gehad 3 onbe-
kend
onbe-
kend
onbe-
kend
340.000
Basis: 2008: n=1181. 2003: n=1277, 2002: n=1064, 2001: n=1040
*De stelling in het onderzoek luidt: 'ik heb vrienden'. Vervolgens heeft omrekenhg plaatsge-vonden naarhet percentage van respondenten dat aangeeft geen vrienden te hebben.
Tabel 12 Heeft u op dit moment financiele schulden die u niet op eigen kracht kunt
aflossen?
Geloof jij dat je betrokken bent?
Bijiage 2 - Methodologische verantwoording
AchtergrondIn 2001, 2002 en 2003 heeft het Leger des Heils onderzoek laten uitvoeren naar de aard,
omvang en beleving van maatschappelijke problemen door de Nederlandse bevolking.
Van 2004 tot en met 2007 waren er andere zaken die de aandacht van het Leger des Heilsverdienden en zijn er geen metingen uitgevoerd. Nu, in 2008, heeft het Leger des Heilsdit onderzoek wederom uit laten voeren.
Doelstelling van het onderzoekHet Leger des Heils inzicht geven in de aard en omvang van maatschappelijke proble
men in Nederland en de houding van de Nederlandse bevolking ten opzichte van dezeproblemen. Een onderzoek om het Leger des Heils te helpen bij het bepalen van haaractieve beleid en draagvlak te bieden om sociale issues op de maatschappelijke agenda
te zetten.
Onderzoeksmethode
Om de resultaten van deze meting te kunnen vergelijken met de voorgaande metingen
is het noodzakelijk om de methode gelijk te houden aan die van de vorige metingen. Datbetekent dat het kwantitatieve onderzoek uitgevoerd is via online onderzoek onder het
internetpanel van Motivaction (Stempunt.nu). De steekproef (n=1.181) is herwogen,zodat een representatieve afspiegeling van de Nederlandse bevolking verkregen is. Hetveldwerk heeft plaatsgevonden van 7 juli t/m 22 juli 2008.
Een representatieve afspiegeling van de Nederlandse bevolking is gerealiseerd doorpropensityweging toe te passen. Dit kan als volgt worden uitgelegd. Bij een internet-panel waar mensen zichzelf voor kunnen aanmelden, zijn bepaalde groepen mensenoververtegenwoordigd, en andere groepen ondervertegenwoordigd. De geavanceerdetechniek van propensityweging maakt het mogelijk om steekproeven te herwegen dieop belangrijke demografische en psychografische variabelen een optimale afspiegelingvormen van de populatie. Mensen die niet over een computer met een internetverbindingbeschikken, zijn niet in de steekproef vertegenwoordigd. Te denken valt daarbij aan dakiozen, mensen die door hun verslaving zijn opgenomen in een kliniek, gedetineerden en
mensen in een verzorgings- of verpleeghuis.
DoelgroepDoelgroep in het onderzoek is de Nederlandse bevolking van 18 t/m 70 jaar.
Invoorgaande metingenis dezelfde doelgroep gehanteerd: Nederlandse bevolking vanaf18 jaar; hier is echter geen bovengrens gehanteerd. De resultaten zijn wel vergelijkbaargezien het feit dat Nederlanders in de leeftijd van 71 en ouder een relatief klein percentage van de Nederlandse bevolking uitmaken en de intemetpenetratie onder deze groeprelatief laag is.
VragenlijstVoor de vergelijkbaarheid met voorgaande metingen is het grootste deel van de vragenlijst gehandhaafd.
Geloof jij dat je betrokken bent?