E - D Ö N Ü Ş Ü MH A K K I N D A

S I K Ç A S O R U L A N L A R

2 0 2 1

e - İ r s a l i y e u y g u l a m a s ı n a n a s ı l b a ş v u r u l u r ?e- İ rsa l iye uygulamas ına başvurmak iç in in ternet s i tede(www.efatura .gov . t r ) e- İ rsa l iye Başvuru K ı lavuzu bulunmaktad ı r .İ lg i l i k ı lavuzda yer a lan aç ık lamalara göre başvuru yapabi l i rs in iz .K lavuza u laşmak iç in l inke t ık lay ın ız .

1

e - İ r s a l i y e U y g u l a m a s ı n a İ n t e r a k t i f V Dü z e r i n d e n b a ş v u r u l a b i l i r m i ? Hayı r . Başvuru usul ve esas lar ı iç in in ternet s i temizde(www.efatura .gov . t r ) e- İ rsa l iye Başvuru K ı lavuzu bulunmaktad ı r .İ lg i l i k ı lavuzda yer a lan aç ık lamalara göre başvuru yapabi l i rs in iz .K ı lavuza u laşmak iç in l inke t ık lay ın ız .

2

e - İ r s a l i y e u y g u l a m a s ı n a d a h i l o l a n m ü k e l l e f l e rk a ğ ı t i r s a l i y e d ü z e n l e y e b i l i r l e r m i ? T ü m s e v ki r s a l i y e l e r i e - i r s a l i y e m i o l m a k z o r u n d a d ı r ? e- İ rsa l iye uygulamas ına kay ı t l ı mükel lef lerce mal sevkler i iç inuygulamaya baş lad ık lar ın ay ın sonundan i t ibaren tümmüşter i ler ine e- İ rsa l iye düzenlenmes i zorunludur . 509 S ı ra No . luVUK Genel Tebl iğ i 'n in V I I I . D iğer husus lar baş l ık l ı k ısmında , e-Belge uygulamalar ına dâh i l o lan mükel lef ler , uygulamaya dâh i lo lduklar ı ta r ih in iç inde bulunduğu ay ın (e-Fatura ve e-Arş iv Faturauygulamalar ı iç in 7 nc i günün) sonuna kadar , söz konusu belgeler ikâğ ı t or tamda da düzenleyebi l i r le r .

3

Ancak ayn ı i ş lem iç in e-Belge veya kâğ ı t or tamdak i belgeler indensadece b i r in in düzenlenmes i gerekmekted i r . e-Belgeuygulamalar ına dah i l o lunan tar ih in a i t o lduğu ay ın sonundan (e-Fatura ve e-Arş iv Fatura uygulamalar ı iç in 7 nc i günden) i t ibaren ,belgeler in e-Belge o larak düzenlenmes i zorunlu o lup , kağ ı tor tamda belge düzenlenmes i ha l inde Kanunda yaz ı l ı ceza lar ta tb iked i l i r . Hükmü bulunmaktad ı r .Dolay ıs ıy la e- İ rsa l iyeye dah i l o lduğunuz tar ih in iç indebulunduğunuz ay ın sonuna kadar belgeler in iz i kağ ı t ya daelekt ron ik o larak düzenlemeniz mümkündür . Ancak ayn ı i ş lem iç inelekt ron ik belge veya kağ ı t or tamdak i belgelerden sadece b i r in indüzenlenmes i gerekmekted i r . . Konuya i l i şk in s is temselgel iş t i rmeler in tamamlanmas ı müteak ip gerekl i duyurularwww.efatura .gov . t r in ternet adres inde yap ı lacakt ı r . "

e - İ r s a l i y e u y g u l a m a s ı n a k a y ı t l ı o l m a y a na l ı c ı l a r a e l e k t r o n i k o r t a m d a e - İ r s a l i y ed ü z e n l e n m e s i m ü m k ü n m ü d ü r ? e- İ rsa l iye uygulamas ına kay ı t l ı mükel lef lerce mal sevkler i iç inuygulamaya baş lad ık lar ın ay ın sonundan i t ibaren tümmüşter i ler ine e- İ rsa l iye düzenlenmes i zorunludur . Bu kapsamdaal ıc ıs ın ın mal ın sevk i s ı ras ında b i l inmediğ i durumlarda , matbusevk i rsa l iyes inde o lduğu g ib i , muhtel i f müşter i ler ad ına o lmaküzere “Muhtel i f Müşter i ler ” t ip inde e- İ rsa l iye düzenlenecek o lup ,VKN/TCKN a lan ına 5555555555 yaz ı lmak , Ad-Soyad/unvanbölümüne “muhtel i f müşter i ler ” yaz ı lmak suret iy le e- İ rsa l iyedüzenlenecekt i r .Ayr ıca mal ın a l ıc ıs ın ın b i l in iyor o lmas ıy la b i r l ik te , a l ıc ın ın e-İ rsa l iye uygulamas ına kay ı t l ı o lmadığ ı durumda da matbu kağ ı tsevk i rsa l iyes i yer ine e lekt ron ik or tamda e- İ rsa l iyedüzenlenecekt i r . Söz konusu e- İ rsa l iye doğrudan a l ıc ın ınb i lg i ler ine göre düzenlenecekt i r .Bu ha l lerde düzenlenen e- İ rsa l iye ler , ku l lan ı lan yöntem ya da özelentegratörün sunmuş o lduğu s is tem dah i l inde “3900892152” VKN’ l i“Gel i r İdares i Başkanl ığ ı e- İ rsa l iye Sanal A l ıc ı ”s ına gönder i lecekt i r .Söz konusu a l ıc ıs ın ın e- İ rsa l iye s is temine kay ı t l ı o lmadığ ıdurumlarda düzenlenen e- İ rsa l iye ler a l ıc ıs ına s is tem iç indeni let i lmeyecek o lup , düzenley ic is i ta raf ından d iğer e lekt ron ikor tamlar vas ı tas ıy la ya da kağ ı t ç ık t ı ver i lmek suret iy le tes l imedi lecekt i r .

4

e - İ r s a l i y e u y g u l a m a s ı n d a n k a ç t ü r y ö n t e m l ef a y d a l a n ı l ı r ? Mükel lef ler e- İ rsa l iye Uygulamas ından ;e-Belge uygulamalar ına a i t temel fonks iyonlar ın in ternetüzer inden genel ku l lan ımın ı sağlamak amacı i le Başkanl ıktaraf ından o luşturu lan ve h izmete sunulan e-Belge por ta l ler ia rac ı l ığ ıy la (G İB Por ta l Yöntemi ) ,Başkanl ık tan iz in a lmış özel entegratör ler in b i lg i i ş lem s is temler ia rac ı l ığ ıy la (Özel Entegratör Yöntemi ) ,Kendi b i lg i i ş lem s is temler in in Başkanl ık b i lg i i ş lem s is temler i i ledoğrudan entegre ed i lmes i yo luy la (Doğrudan EntegrasyonYöntemi ) yarar lanab i l i r le r .

Hal i haz ı rda e-Fatura uygulamas ına bu yöntemlerden herhangi b i r ii le dah i l o lan lar , e- İ rsa l iye uygulamas ından , e-Faturauygulamas ından yarar land ık lar ı yöntem i le yarar lanab i lecekler ig ib i fa rk l ı b i r yöntem i le de yarar lanab i l i r , e-Fatura uygulamas ıkapsamında h izmet a ld ığ ı özel entegratör d ış ında fark l ı b i r özelentegratörden de h izmet a lab i l i r le r .Başkanl ıkça aks i bel i r t i lmediğ isürece , e-Fatura Uygulamas ından yarar land ık lar ı yöntem d ış ındabi r yöntem kul lanamayacaklard ı r .

5

G İ B P o r t a l y ö n t e m i i l e d e e - İ r s a l i y ed ü z e n l e n e b i l e c e k m i d i r ?e-Fatura uygulamas ından GİB Por ta l yöntemi i le yarar lananmükel lef ler , e- İ rsa l iye uygulamas ında da GİB Por ta l yöntemin ikul lanmak durumundadı r . Bu durumda başvuru k ı lavuzunda aç ık land ığ ı şek i lde por ta luygulamas ı iç indek i a raç lar menüsünde yer a lan kul lan ıc ı b i lg i ler ik ısmında "e- İ rsa l iye kul lanmak is t iyorum" bölümünü işaret lemes iyeter l id i r .

6

K e n d i b i l g i i ş l e m s i s t e m l e r i n i k u l l a n m a ks u r e t i y l e e - İ r s a l i y e d ü z e n l e n m e s i m ü m k ü nm ü d ü r ? B u n u n i ç i n a r a n ı l a n t e m e l ş a r t l a rn e l e r d i r ? e-Fatura uygulamas ından kendi b i lg i i ş lem s is temler in i G İBs is temler i i le entegre ederek kul lanan mükel lef ler e- İ rsa l iyeuygulamas ından da ayn ı yöntemle yarar lanmak durumundadı r .Bunun iç in Başkanl ığ ımıza h i taben b i r d i lekçe ve ek inde yer a lantest tan ım formu i le başvurmalar ı gerekmekted i r . İ lg i l i be lgeler kağ ı t or tamında Başkanl ığ ımıza u laşt ık tan sonrawww.efatura .gov . t r in ternet adres inde yer a lan test p lan ına uygunolarak e- i rsa l iye test ler in i başar ıy la tamamlayan mükel lef lere e-i rsa l iye uygulamas ından da kendi b i lg i i ş lem s is temler in i G İBs is temler i i le entegre ederek kul lanma izn i ver i lecekt i r .

7

e - İ r s a l i y e h i z m e t i v e r e n Ö z e l E n t e g r a t ö rk u r u l u ş l a r v a r m ı d ı r ? B i l g i l e r i n e n a s ı l u l a ş ı l ı r ? e- İ rsa l iye h izmet i veren özel entegratör ler in l i s tes ine u laşmak iç inl inke t ık layab i l i rs in iz .

8

e - i r s a l i y e u y g u l a m a s ı n d a n b i r d e n f a z l a ö z e le n t e g r a t ö r d e n h i z m e t a l ı n a r a k y a r a r l a n ı l m a s ım ü m k ü n m ü d ü r ? Bi rden faz la özel entegratörden h izmet a larak e-Fatura ve e-i rsa l iye h izmet inden b i r l ik te yarar lanmak mümkündür .

9

e - i r s a l i y e k i m t a r a f ı n d a n d ü z e n l e n m e s ig e r e k m e k t e d i r ? e- İ rsa l iyen in ayn ı matbu sevk i rsa l iyes inde o lduğu g ib i mal ıtaş ıyan ya da taş ı t t ı ran taraf ından düzenlenmes i gerekmekted i r .Bu kapsamda mal ın sat ıc ı ta raf ından taş ınd ığ ı ya da taş ı t t ı r ı ld ığ ıdurumda sat ıc ı , a l ıc ı ta raf ından taş ınd ığ ı ya da taş ı t t ı r ı ld ığ ıdurumda a l ıc ı ta raf ından e- İ rsa l iye düzenlenecekt i r . Bununlab i r l ik te mal ın b i r kargo ya da lo j i s t ik f i rmas ı sorumluluğundabulunan depolardan sevk ed i ld iğ i durumlarda , e- İ rsa l iye mal ıtaş ıyan lo j i s t ik f i rmas ı ta raf ından da düzenlenebi lecekt i r .

10

E - İ r s a l i y e l e r d e d e D ü z e n l e m e t a r i h i n i ny a n ı n d a " S e v k t a r i h i " n i n d e y e r a l m a s ız o r u n l u m u d u r ? D ü z e n l e n d i ğ i g ü n s e v k ii ş l e m i d e g e r ç e k l e ş t i r i l e n d u r u m l a r d a , s e v kt a r i h i n i n e - İ r s a l i y e ü z e r i n d e a y r ı c ad o l d u r u l m a s ı , y e r v e r i l m e s i z o r u n l u m u d u r ?

Evet , e- İ rsa l iye belges i üzer inde i rsa l iyen in düzenlenme tar ih vezamanın ın yan ında f i i l i sevk tar ih ve zamanına da yer ver i lmes izorunludur . F i i l i sevk tar ih i/zamanı düzenleneme zamanı i le ayn ıo lab i leceği g ib i , daha i le r ik i b i r ta r ih/zaman o lab i l i r . Bununlab i r l ik te f i i l i sevk zamanı , e- i rsa l iye uygulama k ı lavuzda aç ık lananis t i sna i ha l ler d ış ında , düzenleme zamanından öncek i b i rtar ih/zaman o lamaz .

11

D ü z e n l e n e n e - İ r s a l i y e b e l g e l e r i G İ Bt a r a f ı n d a n m u h a f a z a e d i l m e k t e m i d i r ?M ü k e l l e f l e r i n a y r ı c a e - İ r s a l i y e y i m u h a f a z ae t m e s i g e r e k i r m i ? E - İ r s a l i y e l e r i n m u h a f a z a s ıü ç ü n c ü t a r a f k u r u m v e k u r u l u ş l a r ay a p t ı r ı l a b i l i r m i ?

Düzenlenen belgelere i l i şk in o larak GİB herhangi b i r muhafazah izmet i vermemektedi r . Muhafaza ve ibraz mükel lef insorumluluğunda o lup , d i leyen mükel lef ler muhafaza i ş lemi iç inBaşkanl ığ ımızdan iz in a lan sak lamacı kuru luş lar veya d iğere lekt ron ik arş iv leme h izmet i veren kurumlardan (datacentervb . )h izmetten yarar lanmalar ı mümkündür . D iğer kurum vekuruluş larda muhafaza i ş lemi mükel lef ler imiz in i s teğ ine bağl ı o lupesas muhafaza sorumluluğu mükel lef ler imiz in kendis indebulunmaktad ı r .

12

e - İ r s a l i y e h i z m e t i n d e n y a r a r l a n m a k i ç i ny a p ı l a n b a ş v u r u l a r i ç i n G İ B ' e h e r h a n g i b i rü c r e t ö d e m e s i y a p ı l ı r m ı ? e- İ rsa l iye uygulamas ına i l i şk in G İB 'e başvuru i ş lemi nedeniy leherhangi b i r ücret ödenmesi söz konusu deği ld i r . Sadeceelekt ron ik or tamda başvurular ın gerçekleşt i r i lmes i amacıy la teminedi lecek e lekt ron ik imza veya mal i mühür ler in e lekt ron ik imzasağlay ıc ı la r ı i le Tübi tak Kamu SM ye ücret ödenmekted i r . Başvuruiş lemler inde GİB PORTAL yöntemi i le uygulamadan yarar lanmakis ted iğ in i bel i r terek uygulamaya dah i l o lan mükel lef ler in , G İBPORTAL yöntemin i ku l lanma süres inde de herhangi b i r şek i ldeGİB 'e b i r ücret ödenmesi söz konusu deği ld i r , tamamenücrets izd i r .

13

e - İ r s a l i y e u y g u l a m a s ı i ç i n a y r ı b i r M a l i M ü h r ü nt e m i n e d i l m e s i z o r u n l u m u d u r ? e- İ rsa l iye uygulamas ına ha l i haz ı rda e-Fatura uygulamas ındanyarar lanma izn ine sah ip o lan kay ı t l ı ku l lan ıc ı la r dah i lo lab i leceğinden ve e-Fatura uygulamas ı nedeniy le de gerçekk iş i ler in e lekt ron ik imzaya tüzel k iş i le r in de mal i mühüre sah ipolmas ı nedeniy le , e- İ rsa l iye uygulamas ı iç in ayr ı e lekt ron ik imza veya mal i mühürkul lan ı lmas ına gerek o lmay ıp , mevcut imza araç lar ıku l lan ı lab i lecekt i r .

14

G e r ç e k k i ş i l e r e l e k t r o n i k İ m z a s ı n ı v e y a m a l im ü h r ü n ü k i m l e r d e n t e m i n e d e b i l i r ? Gerçek k iş i le rce kul lan ı lab i lecek E lekt ron ik İmza araç lar ı , B i lg iTeknolo j i le r i Kurumu taraf ından yetk i lend i r i len ve aşağ ıda l ink iver i len "E lekt ron ik Ser t i f ika H izmet Sağlay ıc ı la r ı " o larak bel i r t i lenkuruluş lardan temin ed i lmes i gerekmekted i r . Ancak Verg i Usul Kanunu ve Tebl iğ ler i i le hayata geç i r i len e-Fatura , e- İ rsa l iye , e-Arş iv Fatura , e-B i le t , e-Serbest MeslekMakbuzu, e-Müstahs i l Makbuzu , e-Def ter uygulamalar kapsamındakul lan ı lmak üzere Tübi tak Kamu Ser t i f ikasyon merkez inden MALİMÜHÜR temin ederek de kul lanmalar ı mümkündür . https ://www.btk .gov . t r/elekt ron ik-ser t i f ika-h izmet-saglay ic i la r i http ://mm.kamusm.gov . t r/

15

G e r ç e k v e y a t ü z e l k i ş i l e r m a l i m ü h ü r ü n a s ı lt e m i n e d e r ? Gerçek veya Tüzel K iş i le r Verg i Usul Kanunu ve Tebl iğ ler i i lehayata geç i r i len e-Fatura , e- İ rsa l iye , e-Arş iv Fatura , e-B i le t , e-Serbest Meslek Makbuzu , e-Müstahs i l Makbuzu , e-Def teruygulamalar kapsamında kul lan ı lmak üzere Tübi tak KamuSert i f ikasyon merkez inden mal i mühür temin ederek dekul lanmalar ı mümkündür .

16

Ö z e l E n t e g r a t ö r k u r u l u ş l a r d a n e - İ r s a l i y eh i z m e t i n d e n y a r a r l a n ı l a c a k o l m a s ı h a l i n d e d em a l i m ü h ü r v e y a e l e k t r o n i k i m z a a l ı n m az o r u n l u l u ğ u v a r m ı d ı r ? Özel entegratör kuru luş lardan h izmet a larak e lekt ron ik belgeuygulamalar ından yarar lanan mükel lef ler imiz in , ku l lan ıc ıhesaplar ın ın aç ı lmas ı ve kapat ı lmas ı i ş lemler inde kul lan ı lanHR.xml dosyas ın in mükel lef ve özel entegratör kuru luş lar lab i r l ik te kendi ler ine a i t mal i mühür ya da e lekt ron ik imza i leimzalanmas ı gerekt iğ inden, özel entegratör kuru luş lardan h izmeta larak e lekt ron ik belge uygulamalar ından yarar lan ı lmas ıdurumunda da mükel lef ler imiz in kendi ler ine a i t e lekt ron ikser t i f ika lara (e lekt ron ik imza veya mal i mühür ) sah ip o lmas ıgerekmekted i r . Bununla b i r l ik te e- İ rsa l iye Uygulamas ından özelentegratör s is temi üzer inden faydalanan mükel lef ler , uygulamayadahi l o lup kul lan ıc ı hesaplar ı özel entegratör ler i ta raf ındantan ımlandıktan sonra , düzenleyecekler i e- İ rsa l iye lerde özelentegratörünün mal i mührü ve zaman damgas ın ın ku l lan ı lmas ın ıözel entegratöründen ta lep edebi l i r le r (487 SN VUK GT, 5 inc if ık ra ) . Bu durumda e- İ rsa l iye lerde , özel entegratörünün mal imührü ve zaman damgas ın ın ku l lan ı lmas ı da mümkünolab i lecekt i r .

17

S e v k t a r i h i , i r s a l i y e t a r i h i i l e a y n ı v e y a i l e r i b i rt a r i h m i o l m a l ı d ı r ? Y o k s a i r s a l i y e t a r i h i n d e nd a h a g e ç m i ş b i r t a r i h o l a b i l i r m i ?

18

Fi i l i sevk tar ih i/zamanı düzenleneme zamanı i le ayn ı o lab i leceğig ib i , daha i le r ik i b i r ta r ih/zaman o lab i l i r . Ancak bununla b i r l ik tesadece 509 S ı ra No . lu VUK Genel Tebl iğ i i le aç ık lanan ha l lerde(e lekt ron ik belgeler in kağ ı t or tamda düzenlenebi leceği ha l ler , 509SN VUK GT . V .7 . bölümde aç ık lanmışt ı r ) matbu sevk i rsa l iyes idüzenlenmes i ve a l ınmas ı da mümkün bulunmakta o lup , budurumun sürekl i l i k a rz etmemesi gerekmekted i r . Ayr ıca mezkûrTebl iğde aç ık lanan bu durumun gerekt iğ inde mükel lef ta raf ındantevs ik ed i lmes i gerekt iğ i tab i id i r . Bu tür durumlarda matbu sevki rsa l iyes i düzenlenerek sevk iyat i ş lemler ine baş lanabi lecekt i r .i s t i sna i ha l ler d ış ında , düzenleme zamanından öncek i b i rtar ih/zaman o lamaz .

e - İ r s a l i y e u y g u l a m a s ı n a d a h i l o l m a k i s t e y e nv e e - F a t u r a d a e n t e g r a s y o n y ö n t e m i n i k u l l a n a nm ü k e l l e f , e - i r s a l i y e d e ö z e l e n t e g r a s y o ny ö n t e m i n i s e ç e b i l i r m i ?

19

Hal i haz ı rda e-Fatura uygulamas ına dah i l o lan lar , e- İ rsa l iyeuygulamas ından , fa rk l ı b i r yöntem i le de yarar lanab i l i r .

e - İ r s a l i y e ö z e l e n t e g r a t ö r l ü k i z n i a l m a ki s t e y e n m ü k e l l e f l e r i ç i n b a ş v u r u ş a r t l a r ı v eg e r e k l i e v r a k l a r n e l e r d i r ? Hal ihaz ı rda Başkanl ık tan özel entegratör o larak h izmet vermekiç in i z in a lan mükel lef lerden , e- İ rsa l iye özel entegratör lüğü izn ia lmak is teyenler in , ta lepler in i içeren b i r d i lekçe i le posta yolu i leBaşkanl ığa başvuruda bulunmas ı ve ebelge .g ib .gov . t r in ternetadres inde yer a lan test p lan ına uygun o larak test ler i başar ı i letamamlamas ı gerekmekted i r . Söz konusu test ler i başar ı i letamamlayan mükel lef lere e- i rsa l iye özel entegratör lük i zn iver i lerek ebelge .g ib .gov . t r in ternet adres inde yay ın lanacaklard ı r .E- İ rsa l iye özel entegratör lük i zn i a lmak iç in e- fatura özelentegratör lük i zn i a l ınmış o lmas ı gerekmekted i r .

20

e - İ r s a l i y e u y g u l a m a s ı n a g e ç i l d i ğ i n d e , ş u b e l e ra r a s ı d ü z e n l e n e n y a d a s a d e c e i ş l e m g ö r m e kü z e r e g ö n d e r i l e n m a l z e m e l e r i ç i n d e e - İ r s a l i y em i d ü z e n l e m e m i z g e r e k i y o r ? İ ş le tmenin şubeler i a ras ında yap ı lan mal sevk iyat lar ında da sevki rsa l iyes i düzenlenmes i gereğ i bulunduğundan, uygulamaya kay ı t l ıku l lan ıc ı la r ın kendi i şyer ler i a ras ında gerçekleşt i receği malsevk iyat lar ına i l i şk in o larak e- İ rsa l iye düzenlenmes igerekmekted i r . Bu durumda mal ı gönderen ve a lan b i lg i ler i o larakayn ı mükel lef iyet b i lg i ler ine yer ver i lecek o lup , mal ın tes l imatadres i e- İ rsa l iye üzer inde i lg i l i a lana g i r i lecekt i r .

21

e - İ r s a l i y e d ü z e n l e n d i k t e n s o n r a , f i i l i m a ls e v k i y a t ı b a ş l a m a d a n ö n c e a l ı c ı m a l ı a l m a k t a nv a z g e ç e r s e d ü z e n l e n e n e - İ r s a l i y e i l e i l g i l i n eg i b i i ş l e m y a p ı l a c a k t ı r ? A l ı c ı d a n b i r b e l g ea l m a k g e r e k i r m i ? Al ıc ı mal ın f i i l i sevk inden önce söz konusu e- İ rsa l iye 'ye , uygulamaüzer inden "RED" İ rsa l iye Yan ı t ı göndereb i l i r . Bu durumda e- İ rsa l iyeipta l ed i lmiş say ı lacağ ından ayr ıca a l ıc ı ta raf ından b i r belgedüzenlenmes ine gerek bulunmamaktad ı r .

22

M u h t e l i f m ü ş t e r i l e r i b a r e l i e - İ r s a l i y ed ü z e n l e n e b i l e c e k m i d i r ? D ü z e n l e n e m e y e c e k s ei z l e n e c e k y o l n e d i r ? Müşter in in ya da tes l im ed i lecek mal miktar ın ın sevk iyatbaş lang ıc ında b i l inemediğ i baz ı mal sevk iyat lar ında öncel ik le“MUHTELİF MÜŞTERİLER” ibare l i e- İ rsa l iye düzenlenecekt i r . e-İ rsa l iye uygulamas ına kay ı t l ı müşter i lere f i i l i tes l imat largerçekleşt i r i ld ikçe tes l im an ında ya e-Fatura / e-Arş iv Faturadüzenlenecek ya da müşter i ad ına yen i b i r e- İ rsa l iyedüzenlenecekt i r .

23

M u h t e l i f m ü ş t e r i l e r e y a p ı l a n s ı c a k s a t ı ş l a r d at e s l i m a n ı n d a e - İ r s a l i y e d ü z e n l e n m e s i n i nt e k n i k a ç ı d a n m ü m k ü n o l m a m a s ı h a l i n d ei z l e n e c e k y o l n e d i r ? Söz konusu tes l im şekl inde e- İ rsa l iyen in tekn ik sebepler ledüzenlenememesi ha l inde ; müşter iye öncel ik le matbu sevki rsa l iyes i düzenlenecek ve bu i rsa l iye üzer inde "e- İ rsa l iye Ayr ıcaDüzenlenecekt i r " ibares ine yer ver i lecekt i r . Bu şek i lde düzenlenenmatbu sevk i rsa l iye ler in in e- İ rsa l iye 'ye en geç iz leyen gün iç indedönüştürü lmes i zorunludur . Matbu sevk i rsa l iyes ine i s t inadendaha sonradan düzenlenecek e- İ rsa l iye ' ler G İB taraf ındanözel leşt i r i len "MATBUDAN DÖNÜŞTÜRÜLEN E- İRSALİYE" t ip indedüzenlenmes i ve bu e- İ rsa l iye belges in in i lg i l i a lan ında matbukağı t o larak düzenlenen sevk i rsa l iyes in in b i lg is ine ( ta r ih , belgeno) yer ver i lmes i gerekmekted i r .

24

S a t ı ş t a m ü ş t e r i y e ö n c e l i k l e e - f a t u r ad ü z e n l e n i p , s e v k i y a t ı n d a h a s o n r a d a ng e r ç e k l e ş t i r i l e c e k o l m a s ı h a l i n d e i z l e n e c e ky ö n t e m n e d i r ?

487 S ı ra Numaral ı VUK Genel Tebl iğ in in 5 inc i maddes inde "Sevk iyap ı lacak mala i l i şk in o larak e- İ rsa l iyen in düzenlenmes inden öncee-Fatura düzenlenmiş o lmas ı ha l inde , e- İ rsa l iye üzer inde e-Faturan ın tar ih ve belge numaras ına da yer ver i lmes i zorunludur . "şek l inde aç ık lama yer a lmakta ve ayr ıca VUK 173 S ı ra Nolu VUKGenel Tebl iğ in in C bölümünde yer a lan genel aç ık lamalarnedeniy le , sevk iyat i ş leminden önce düzenlenen e-Fatura lardamal ın daha sonra sevk ed i leceğin in de bel i r t i lmes i gerekmekted i r .Mal ın f i i l l i sevk inden önce Fatura düzenlenmiş o lmas ı ha l inde ,düzenlenecek e- İ rsa l iyede i lg i l i fa tura b i lg i ler ine de yerver i lecekt i r . Bu durumda e- İ rsa l iye ’n in“Addi t ionalDocumentReference” a lan ında düzenlenmiş Faturab i lg i ler ine yer ver i lecekt i r . Düzenlenen fatura üzer inde ise ayr ıcae- İ rsa l iye b i lg i ler ine yer ver i lmeyecek o lup , not/aç ık lama a lan ınamal ın daha sonra sevk ed i leceği ve e- İ rsa l iyes in in ayr ıcadüzenleneceği bel i r t i lecekt i r .

25

M a l ı n f i i l i s e v k i n d e n ö n c e , f a t u r ad ü z e n l e n m i ş s e f a t u r a d a m a l ı n f i i l i s e v k t a r i h iv e i r s a l i y e n o ' s u a l a n ı b o ş b ı r a k ı l a b i l i r m i ? Mal ın f i i l i sevk tar ih i i le hangi i rsa l iye belges i i le sevk ed i leceğifa turan ın düzenlenmes i an ında b i l inmediğ inden, fa turadak i i lg i l ia lan lar boş b ı rak ı lab i l i r . Ancak bu durumlarda , sonradandüzenlenecek e- İ rsa l iye 'n in i lg i l i a lan lar ında önceden düzenleneneFatura 'n ın tar ih ve belge numaras ın ın doldurulmas ı zorunludur .Sat ı lan mal lara i l i şk in fa tura lar ın mal ın tes l iminden öncedüzenlendiğ i ve mal ın daha sonra sevk ed i ld iğ i durumlarda ;fa turada mal ın daha sonra sevk ed i leceğin i bel i r teceklerd i r .

26

M a ğ a z a d a y a p ı l a n s a t ı ş l a r d a , a l ı c ı n ı n k e n d ia r a c ı i l e m a l ı m a ğ a z a d a n k e n d i i ş y e r i n e k e n d is e v k e t m e s i h a l i n d e , s a t ı c ı t a r a f ı n d a n a l ı c ı y ad ü z e n l e n e n e İ r s a l i y e v e y a İ r s a l i y e y e r i n eg e ç e n e - F a t u r a ' n ı n k a ğ ı t ç ı k t ı s ı , Ö K C e - F a t u r ab i l g i f i ş i k u l l a n ı l a b i l i r m i ? B u d u r u m d a a l ı c ı m ıs e v k i r s a l i y e s i d ü z e n l e y e c e k t i r ? A l ı c ı e -İ r s a l i y e d e i s e k e n d i n e d e e - İ r s a l i y e m id ü z e n l e y e c e k t i r ? Mevzuat hükümler ine göre i rsa l iye düzenleme yükümlülüğü mal ıtaş ıyan/taş ı t t ı rana ver i lmiş t i r . Bu kapsamda mal ın a l ıc ıs ıta raf ından taş ınd ığ ı/taş ı t t ı r ı ld ığ ı durumda i rsa l iye belges in in mal ına l ıc ıs ı ta raf ından düzenlenmes i gerekmekted i r . Bu durumdasat ıc ın ın , sat ış i ş lemin i tevs ik eden b i r belge vermes i yeter l i o lupsöz konusu belge a l ıc ıya e lekt ron ik or tamda da i le t i len e-Faturakağ ı t ç ık t ı s ı o lab i leceği g ib i mevzuat ın i z in verd iğ i ha l lerdeÖKC'den düzenlenen e-Fatura B i lg i F iş i de o lab i l i r .

Bununla b i r l ik te a l ıc ı i le sat ıc ın ın mutab ık ka lmas ı ve sat ıc ıta raf ından e- İ rsa l iye 'n in (veya i rsa l iye yer ine geçen ; e-Fatura 'n ınkağ ı t ç ık t ı s ın ı , e-Fatura b i lg i F iş in in ) düzenlenmes i ha l inde a l ıc ın ıne- İ rsa l iye düzenlenmes ine gerek bulunmamaktad ı r . Mal ın sat ıc ıs ıta raf ından , a l ıc ıya e- İ rsa l iye ya da i rsa l iye yer ine geçen e-Fatura 'n ın kağ ı t ç ık t ı s ın ın ver i lmes i yeter l i o lacakt ı r .

27

e - İ r s a l i y e ' n i n s e v k i y a t ı n b a ş l a t ı l d ı ğ ıl o k a s y o n d a k i a l t y a p ı v e t e k n i k i m k a n s ı z l ı k l a r (ö r n e ğ i n ; i n t e r n e t i n b u l u n m a m a s ı ) n e d e n i y l em a l ı n s e v k i n d e n ö n c e d ü z e n l e n m e s i n i nm ü m k ü n o l a m a d ı ğ ı h a l l e r d e i z l e n e c e k y ö n t e mn e d i r ?e- İ rsa l iyen in , sevk iyat ın baş lat ı ld ığ ı lokasyondak i a l tyap ı ve d iğertekn ik imkans ız l ık lar sebebiy le sevk iyat ın baş lat ı lmas ından öncedüzenlenememesi ha l inde ; müşter iye öncel ik le matbu sevki rsa l iyes i düzenlenerek sevk iyat i ş lemine baş lanacak ancak busuret le düzenlenecek matbu i rsa l iye üzer inde "e- İ rsa l iye Ayr ıcaDüzenlenecekt i r " ibares ine yer ver i lecekt i r .

Bu şek i lde düzenlenen matbu sevk i rsa l iye ler in in e- İ rsa l iye 'ye engeç iz leyen 2 gün iç inde dönüştürü lmes i zorunludur . Matbu sevki rsa l iyes ine i s t inaden daha sonradan düzenlenecek e- İ rsa l iye ' lerGİB tar f ından özel leşt i r i len "MATBUDAN DÖNÜŞTÜRÜLEN E-İRSALİYE" t ip inde düzenlenmes i ve bu e- İ rsa l iye belges in in i lg i l ia lan ında matbu kağ ı t o larak düzenlenen sevk i rsa l iyes in inb i lg is ine ( ta r ih , belge no) yer ver i lmes i gerekmekted i r .

28

G e ç m i ş t a r i h l i e - İ r s a l i y e d ü z e n l e n e b i l i r m i ? Geçmiş tar ih l i e- İ rsa l iye düzenlenmes i mümkün deği ld i r . E- İ rsa l iyes is teminde bununla i lg i l i k ı s ı t bulunmaktad ı r . E- İ rsa l iye s is teminei le t i len belgeler in f i i l i sevk tar ih i e- İ rsa l iye s is tem tar ih indenöncek i b i r ta r ih o lamaz . Ancak tekn ik imkans ız l ık lar nedeniy le i lko larak matbu kağ ı t or tamda sevk i rsa l iyes in in düzenlendiğ i ve engeç iz leyen gün iç inde "Matbudan Dönüştürü len e- İ rsa l iye" t ip indedüzenlenen e- İ rsa l iye ' ler in düzenleme ve f i i l i sevk tar ih ler i matbusevk i rsa l iyes i i le ayn ı o lmas ı gerekt iğ inden ve e İ rsa l iye dahasonradan o luşturu lduğundan, bu durumla s ın ı r l ı o lmak üzere e-İ rsa l iye s is tem tar ih inden geçmiş tar ih l i o larak düzenlenmes ineiz in ver i leb i lecekt i r .

29

İ h r a c a t i ş l e m l e r i n e a i t m a l s e v k i y a t l a r ı n d a( i ş y e r i n d e n G ü m r ü k y e r i n e v e y a y u r t d ı ş ı n ak a d a r k i s ü r e ç t e ) s a t ı c ı e - İ r s a l i y e m id ü z e n l e y e c e k ? e- İ rsa l iye Uygulamas ına kay ı t l ı mükel lef lerce gerçekleşt i r i len malihracat ı i ş lemler inde de sevk iyat ın baş lamas ından önce e- İ rsa l iyedüzenlenmes i zorunludur . İh racat i ş leminde, a l ıc ın ın uygulamayakay ı t l ı b i r ku l lan ıc ı o lmamas ı nedeniy le , 4 . soruda aç ık lananşek i lde e- İ rsa l iye (ya da e- İ rsa l iye yer ine de geçen e-Fatura veyae-Arş iv Fatura ) düzenlenecek ve Başkanl ık Sanal a l ıc ı hesab ınagönder i lecekt i r . Mal ın yan ında söz konusu e- İ rsa l iyen in kağ ı tç ık t ı s ı bulundurulacakt ı r . Ancak T icaret Bakanl ığ ı i le G İB b i lg ii ş lem s is temler i a ras ında gerekl i entegrasyon ça l ı şmalar ın ıntamamlanmas ın ı müteak ip , e- İ rsa l iye ’n in kağ ı t ç ık t ı s ı yer ineelekt ron ik or tamda görüntü lenebi l i r dosyas ı da ibraz ed i leb i l i rşek i lde sevk iyat i ş lemler i gerçekleşt i r i leb i lecekt i r .

30

e - İ r s a l i y e d e m a l l a r ı n f i y a t l a r ı y e r a l m a kz o r u n d a m ı d ı r ? M a l l a r ı n f i y a t l a r ı n a y e rv e r i l m e s i i s e a y r ı c a m ü m k ü n m ü d ü r ?Mevzuat ımızda sevk i rsa l iye belges i düzenlen i rken mal lar ınf iyat lar ına yer ver i lmes i zorunlu luğu bulunmamaktad ı r . Bunedenle e- İ rsa l iye uygulamas ında da böyle b i r zorunlu luk yoktur .Ancak s is temsel o larak , düzenlenecek e- İ rsa l iye lerde mal lar ınf iyat b i lg i ler ine de yer ver i lmes i mümkündür .

31

e - İ r s a l i y e ' y e k o n u m a l l a r ı " t a m o l a r a k " t e s l i ma l a n a l ı c ı n e y a p a c a k t ı r ? e- İ rsa l iye 'ye konu mal lar ı tam olarak tes l im a lan a l ıc ı , e- İ rsa l iyes is temi üzer inden "KABUL" i rsa l iye yan ı t ı dönebi leceği g ib i ,herhangi b i r yan ı t dönme zorunlu luğu da bulunmamaktad ı r .S is temsel o larak 7 gün iç inde herhangi b i r yan ı t dönülmemiş e-İ rsa l iye lere konu mal lar ın a l ıc ı la r ı ta raf ından tam olarak tes l imal ınd ığ ı ve sat ıc ı la r ı ta raf ından bu mal lar ın tamamı iç in e-Faturadüzenleneceği kabul ed i lmekted i r .

32

e - İ r s a l i y e ' y e k o n u m a l l a r ı " e k s i k o l a r a k " t e s l i ma l a n a l ı c ı n e y a p a c a k t ı r ? e- İ rsa l iye 'ye konu mal lar ı "eks ik o larak" tes l im a lan a l ıc ı , i s temes iha l inde e- İ rsa l iye s is temi üzer inden "K ISMİ KABUL" i rsa l iye yan ı t ıi le sat ıc ıya f i i len tes l im a ld ığ ı mal miktar ın ı b i ld i ren b i r yan ı tdönebi l i r . S is temsel o larak 7 gün iç inde herhangi b i r yan ı tdönülmemiş e- İ rsa l iye ' lere konu mal lar ın a l ıc ı la r ı ta raf ından tamolarak tes l im a l ınd ığ ı ve sat ıc ı la r ı ta raf ından bu mal lar ın tamamıiç in fa tura düzenleneceği kabul ed i lmekted i r . Bu nedenle , i rsa l iyei le e-Faturan ın uyumumun sağlanmas ı bak ımından a l ıc ı ta raf ındans is tem üzer inden b i r yan ı t ın dönülmediğ i durumlarda , f i i len tes l imal ınan mal miktar ın ın a l ıc ı ve sat ıc ı a ras ında tanz im olunan har ic id iğer belgeler le (Tes l im/Tesel lüm belgeler i , tu tanak , makbuz vb .belgeler le - e- İ rsa l iyen in kağ ı t ç ık t ı s ı üzer ine a l ınacak not lar veimzalar da söz konusu belgeler yer ine kul lan ı lab i l i r . - ) tevs ik veispat o lunmas ı ve i lg i l i makamlara i s ten i ld iğ inde ibraz ed i leb i l i rşek i lde muhafaza ed i lmes i gerekmekted i r .F i i len tes l im ed i len/al ınan mal miktar ın ı gösteren har ic i be lgeler insat ıc ı ve a l ıc ı aç ıs ından ispat i ş lemler inde tevs ik ed ic i belgeolarak kul lan ı lmas ı mümkün bulunmaktad ı r . A l ıc ıs ı ta raf ından f i i lentes l im a l ınmayan mal lar iç in , sat ıc ıya ayr ı b i r e İ rsa l iye 'n in a l ıc ıta raf ından ayr ıca düzenlenmes i gerekt iğ i de tab i id i r .

33

M ü k e l l e f l e r i n , ö z e l e n t e g r a t ö r ü n v e y a G İ B ' i ne - İ r s a l i y e i l g i l i s i s t e m l e r i n d e a r ı z a , b a k ı m ,k e s i n t i v e y a d i ğ e r m ü c b i r s e b e p h a l l e r i n d em a l s e v k i y a t ı i ş l e m l e r i n e ş e k i l d eb e l g e l e n d i r i l e c e k t i r ? B u s ü r e b o y u n c a k a ğ ı to r t a m d a i r s a l i y e d ü z e n l e n e b i l e c e k m i d i r ?K a ğ ı t o r t a m d a d ü z e n l e n e n b u i r s a l i y e l e r i n e -İ r s a l i y e s i s t e m i n e d a h a s o n r a g i r m ez o r u n l u l u ğ u v a r m ı d ı r ? 509 S ı ra No . lu VUK Genel Tebl iğ in in V I I I . D iğer husus lar baş l ık l ık ısmında , e-Belgeler i düzenleme yetk is i bulunan mükel lef ler in ,s is temler inde ar ıza veya kes int i meydana gelmes i veya d iğermücbi r sebep durumlar ında düzenlenmek üzere yeter l i miktardamatbu belgeler i bulundurmalar ı zorunludur .Bu şek i lde belge düzenlemek is t i sna i b i r uygulama o lup , belgedüzenlemeye baş lamadan önce Başkanl ığa konu hakk ında tevs iked ic i b i lg i ve belgeler le b i r l ik te yaz ı l ı o larak b i lg i ver i lmes i ve budurumun sürekl i l i k a rz etmemesi gerekmekted i r . Sürek l i l i k a rzetmes i ha l inde , uygulamalardan kendi b i lg i i ş lem s is temler in inentegrasyonu yöntemi i le yarar lanan mükel lef ler in entegrasyoniz in ler i Başkanl ıkça ipta l ed i leb i lecek o lup , G İB Por ta l hesaplar ıo tomat ik o larak aç ı lacakt ı r . Bu durum entegrasyon izn i ip ta l ed i lenmükel lef ler in , i zn in ip ta l inden sonra , uygulamalardan özelentegratör ler in b i lg i i ş lem s is temler i a rac ı l ığ ıy layarar lanmalar ına engel teşk i l e tmez . Hükmü bulunmaktad ı r .

34

S e v k i r s a l i y e s i n e k o n u m a l l a r ı n s a t ı c ıt a r a f ı n d a n t a ş ı n d ı ğ ı h a l l e r d e , a l ı c ı n ı n v e y ag ö r e v l i s i n i n i ş y e r i n d e b u l u n m a m a s ı h a l i n d e ,t e s l i m a t y a p ı l a m a m a s ı h a l i n d e , m a l l a r ı ns a t ı c ı n ı n i ş l e t m e s i n e g e r i g e l m e s i s ü r e c i n d es a t ı c ı t a r a f ı n d a n y e n i d e n b i r e - İ r s a l i y ed ü z e n l e n e c e k m i d i r ? Y o k s a i l k e - İ r s a l i y eb e l g e s i i l e m a l l a r i ş l e t m e y e g e r i g e t i r i l e b i l i rm i ? S ö z k o n u s u m a l l a r ı n a l ı c ı s ı n a d a h a s o n r at e k r a r s e v k e d i l m e s i d u r u m u n d a i l kd ü z e n l e n m i ş i r s a l i y e b e l g e s i k u l l a n ı l a b i l i r m i ? Evet , e- İ rsa l iye ye konu mal lar ın a l ıc ıs ına tes l im ed i lemediğ i vesat ıc ıs ı ta raf ından iş letmes ine ger i get i r i lmes in i gerekt i ren b i rdurumun o luşmas ı ha l inde aşağ ıda bel i r t i len şek i lde yen i sevki rsa l iyes in in düzenlenmes i gerekmekted i r . İ lk düzenlenmiş e-İ rsa l iye i le mal lar ın tekrar sat ıc ın ın i ş letmes ine ger i get i r i lmes indekul lan ı lmas ı mümkün deği ld i r :

a )Sat ıc ın ın tekn ik a l tyap ıs ın ın e lvermes i ha l inde sat ıc ı kendis ine(a l ıc ı adres inden sat ıc ı adres ine o lmak üzere ) yen i b i r e- İ rsa l iyedüzenleyecek ve bu e- İ rsa l iye üzer inde i lk e- İ rsa l iye b i lg is ine vemal lar ın i ş letmes ine a l ıc ıya tes l imat yap ı lamadığ ı gerekçes i i leger i götürü lmek üzere düzenlendiğ in i bel i r ten , aç ık lamaya e-İ rsa l iyen in not aç ık lama a lan ında yer ver i lecekt i r .

b )Sat ıc ın ın tekn ik a l tyap ıs ın ın e- İ rsa l iye düzenlenmes ineelvermemesi ha l inde ise bu durumda sat ıc ı kendis ine yen i matbusevk i rsa l iyes i düzenleyecek ve bu i rsa l iye üzer inde a l ıc ıyadüzenlenmiş i lk e- İ rsa l iye belges in in b i lg is ine ( ta r ih , belge no) vemal lar ın i ş letmes ine a l ıc ıya tes l imat yap ı lmadığ ı gerekçes i i le ger igötürü lmek üzere düzenlendiğ in i bel i r ten aç ık lamaya yerver i lecekt i r .

E- İ rsa l iye tar ih in in , e- İ rsa l iye uygulamas ı (s is temin in ) ta r ih indenönce o lamayacağı i lkes i nedeniy le , ger i get i r i len mal lar ın a l ıc ıs ınadaha sonra tekrar sevk ed i lmes i ha l inde yen i b i r e- İ rsa l iye 'n indüzenlenmes i gerekmekted i r .F i i len tes l im ed i len/al ınan mal miktar ın ı gösteren har ic i be lgeler insat ıc ı ve a l ıc ı aç ıs ından ispat i ş lemler inde tevs ik ed ic i belgeolarak kul lan ı lmas ı mümkün bulunmaktad ı r . A l ıc ıs ı ta raf ından f i i lentes l im a l ınmayan mal lar iç in , sat ıc ıya ayr ı b i r e İ rsa l iye 'n in a l ıc ıta raf ından ayr ıca düzenlenmes i gerekt iğ i de tab i id i r .

35

L o j i s t i k m e r k e z i n d e s a t ı c ı y a a i t d e p o l a n a nm a l l a r ı n , l o j i s t i k m e r k e z i n e a i t a r a ç l a r i l es a t ı c ı n ı n v e r e c e ğ i t a l i m a t l a b i r a l ı c ı y a s e v ke d i l e c e ğ i z a m a n , s e v k i r s a l i y e s i n i k i md ü z e n l e y e c e k ? L o j i s t i k m e r k e z i t a ş ı m ai r s a l i y e s i i l e b i r l i k t e a y r ı c a e - İ r s a l i y e m id ü z e n l e y e c e k ? Y o k s a e - İ r s a l i y e y i m a l ı ns a t ı c ı s ı m ı d ü z e n l e y e c e k ? Y a d a s a d e c e t a ş ı m ai r s a l i y e s i i l e m a l ı n l o j i s t i k d e p o d a n a l ı c ı y au l a ş t ı r ı l m a s ı m ü m k ü n m ü d ü r ? Sat ıc ıya a i t mal lar ın lo j i s t ik merkez ine tes l imat ın ı k imgerçekleşt i r iyorsa (sat ıc ın ın kendis i veya lo j i s t ik merkez i ) sevki rsa l iyes i düzenleyecekt i r . Lo j i s t ik merkez inde depolanmakta o lansat ıc ıya a i t mal lar ın , sat ıc ın ın lo j i s t ik merkez ine vereceğita l imat la , lo j i s t ik merkez i ta raf ından d iğer a l ıc ı la ragerçekleşt i r i lecek sevk iyat i ş lemler inde aşağ ıda bel i r t i lensenaryolardan b i r ine göre i ş lemler in sonuçlandı r ı lmas ı mümkünbulunmaktad ı r . I . Senarryo ad ımlar ı :1 .Sat ıc ı e- İ rsa l iye 'y i A l ıc ıya düzenler (Sevk iyat baş lang ıç yer ilo j i s t ik merkez i , b i t i ş yer i a l ıc ı adres i )2 .Sat ıc ı a l ıc ıya düzenled iğ i e- İ rsa l iye 'n in b i r örneğin i Lo j i s t ikmerkez ine har icen i le t i r .3 .Lo j i s t ik Merkez i Sat ıc ın ın düzenled iğ i e- İ rsa l iye belges i i leb i r l ik te kendis in in düzenleyeceği TAŞIMA İRSALİYESİ i le a l ıc ıyamal lar ı sevk iyat ı gerçekleşt i r i r .4 .Lo j i s t ik Merkez i a l ıc ıya gerçekleşt i r i len f i i l i tes l imat b i lg is in isat ıc ıya har icen i le t i r .5 .A l ıc ı e- İ rsa l iye s is temi üzer inden f i i l i tes l imat b i lg is in i e- İ rsa l iyeyan ı t ı i le i le teb i l i r . İ le tmezse tam olarak tes l im a lmış say ı l ı r .6 .Sat ıc ı kendis ine u laşan f i i l i tes l imat b i lg i ler ine göre a l ıc ıya 7günlük süre iç inde e-Fatura 'y ı düzenler .I I . Senaryo ad ımlar ı :1 .Lo j i s t ik Merkez i , e- İ rsa l iye 'y i A l ıc ıya düzenler (Sevk iyatbaş lang ıç yer i lo j i s t ik merkez i , b i t i ş yer i a l ıc ı adres i , Mal ın sat ıc ıs ıb i lg is ine de yer vererek- Belgey i düzenleyen lo j i s t ik merkez i o lup ,X sat ıc ın ın mal ın ın Y a l ıc ıs ına , lo j i s t ik merkez inden a l ıc ı adres inesevk ed i ld iğ in i gösteren şek i lde . Z İNRCİR TESLİM İRSALİYEÖRNEĞİ d i r . )2 .Lo j i s t ik Merkez i TAŞIMA İRSALİYE ' s i düzenler . Bu taş ımai rsa l iyes i i le 1 . ad ımda düzenlenen e- İ rsa l iye b i lg is i dei l i şk i lend i r i le rek , sevk iyat ı baş lat ı r .3 .A l ıc ı e- İ rsa l iye s is temi üzer inden f i i l i tes l imat b i lg is in i e- İ rsa l iyeyan ı t ı i le lo j i s t ik merkez ine i le teb i l i r . İ le tmezse tam olarak tes l imalmış say ı l ı r .4 .Lo j i s t ik Merkez i f i i l i tes l imat b i lg is in i ve a l ıc ı ta raf ından e-İ rsa l iye s is temi üzer inden kendis ine i le t i len e- İ rsa l iye yan ı t ıb i lg i ler in i SATICI ' ya i le t i r .5 .Sat ıc ı kendis ine u laşan f i i l i tes l imat b i lg i ler ine göre a l ıc ıya 7günlük süre iç inde eFatura 'y ı düzenler . .

36

İ n t e r n e t b a ğ l a n t ı l a r ı n d a k o p m a v b . d i ğ e rm ü c b i r s e b e p l e r i o l u ş t u ğ u n d a e - İ r s a l i y e y e r i n ek a ğ ı t o r t a m ı n d a s e v k i r s a l i y e s id ü z e n l e n e b i l e c e k m i d i r ? S ö z k o n u s u d u r u m l a r ım ü k e l l e f n a s ı l t e v s i k e t m e s i i s t e n e c e k t i r ? 7143 Say ı l ı Kanun ’un 12 nc i maddes iy le değişen 213 Say ı l ı Verg iUsul Kanununun 373 üncü maddes ine "Mal iye Bakanl ığ ıncabel i r lenen zorunlu ha l ler har iç o lmak üzere" ibares i ek lenmiş vesöz konusu zorunlu ha l ler 509 S ı ra no . lu VUK genele Tebl iğ indeV.7 bölümünde aç ık lanmışt ı r . Bel i r t i len zorunlu ha l ler de e- İ rsa l iyeyer ine matbu kağ ı t sevk i rsa l iyes i düzenlenmes i de mümkünbulunmaktad ı r .

37

H e d e f t e n s i s t e m y a n ı t ı g e l m e d i ğ i d u r u m d a( a l ı c ı t a r a f ı n d a n s i s t e m y a n ı t ı g e l m e d i ğ i n d e ,i l e t i l e m e d i ğ i n d e ) s e v k i y a t ı n k a ğ ı t i r s a l i y e i l ey a p ı l m a s ı m ü m k ü n o l a c a k m ı d ı r ? G İ Bs i s t e m l e r i b u ş e k i l d e s i s t e m ü z e r i n d e n b i rd ö n ü ş y a p a b i l e c e k m i d i r ? 509 S ı ra No . lu VUK Genel Tebl iğ ine göre , mal ın sevk iyat ınabaş lan ı lmas ı iç in a l ıc ı ta raf ından “s is tem yan ı t ın ın ” beklenmes izorunlu o lmay ıp bu durumda sadece e- İ rsa l iyen in Başkanl ıks is temler ine başar ı l ı o larak i le t i lmes i mal ın f i i l i sevk i iç inyeter l id i r . Bununla b i r l ik te düzenlenen e- İ rsa l iyen in Başkanl ıks is temler i üzer inden a l ıc ıs ına (muhtel i f müşter i ler ad ınadüzenlenen e- İ rsa l iye ler i le a l ıc ıs ı uygulamaya kay ı t l ı o lmayanlarhar iç ) başar ı l ı b i r şek i lde i le t i lmes i gerekt iğ i tab i id i r .

38

A y n ı m ü k e l l e f i n d e p o l a r ı , ş u b e l e r i a r a s ı n d a k id a h i l i s e v k i y a t l a r ı n d a d a e İ r s a l i y ed ü z e n l e n m e s i z o r u n l u m u ? Evet zorunludur . Z i ra , e- İ rsa l iye de kağ ı t i rsa l iye i le ayn ı hukuk ideğere sah ip o lduğundan, kağ ı t i rsa l iye düzenlenmes i gereken b i rdurumda ( i ş le tmeler in kendi b i r imler i , şubeler i veya depolar ıa ras ındak i mal sevk iyat lar ında genel hükümlere göre kağ ı t i rsa l iyedüzenleme zorunlu luğu bulunmakta o lduğundan) sat ıc ı veya mal ısevk eden i le a l ıc ı veya mal ı tes l im a lacak o lan ın e- İ rsa l iyeuygulamas ına kay ı t l ı o lduğu durumda, ik i ta raf durumunda e-İ rsa l iye uygulamas ına kay ı t l ı durumda bulunan iş letmenin kendis io lduğundan, düzenlenecek sevk i rsa l iyes in in e- İ rsa l iye o larakdüzenlenmes i gerekmekted i r .

39

B a ş k a m ü k e l l e f l e r e t e s l i m e d i l m e k ü z e r eü ç ü n c ü ş a h ı s l a r a t a l i m a t v e r e r e k m a l s e v ke t t i r i l m e s i d u r u m u n d a ( Z i n c i r l e m eT e s l i m l e r d e ) e - İ r s a l i y e d ü z e n l e n m e s i m ü m k ü nm ü d ü r ? S a t ı c ı , s e v k e d e n v e a l ı c ı b i l g i l e r i n a s ı lv e i r s a l i y e n i n h a n g i a l a n ı n a y a z ı l a c a k t ı r ? e- İ rsa l iye uygulamas ı kapsamında z inc i r tes l imlerde de e- İ rsa l iyedüzenlenebi lmekted i r . Uygulama kapsamında düzenlenecek e-İ rsa l iye lerde a l ıc ı ve sat ıc ı d ış ında a l ıc ı ve sat ıc ı ad ına harekettaraf la r ın da belge üzer inde göster i lmes i mümkündür .

Örnek ; “X ” üret ic is inden mal a lan “Y” toptanc ıs ı , bu mal ı f i i lentes l im a lmadan “Z” bay is ine , “Z ” bay is i i se henüz tes l im ed i lmemişmal ı doğrudan “T” müşter is ine satab i l i r . Bu durumda henüz “X”üret ic is in in deposunda bulunan mal lar , “X ” üret ic is i ta raf ındandoğrudan “T” müşter is ine sevk ed i leb i l i r .

Bu durumda aşağ ıdak i a lan lar ku l lan ı la rak e- İ rsa l iye düzenlenecekolup , i lg i l i a lan lara a l ıc ı ve sat ıc ı ad ına hareket eden taraf la r ın dab i lg i ler i yaz ı lacakt ı r . Bu sayede mal ın her sat ış aşamas ında deği l ,sadece sevk i aşamas ında e- İ rsa l iye düzenlenecek , ancak tümaşamalar e- İ rsa l iye üzer inden tak ip ed i leb i lecekt i r . .

40

M a l ı n a l ı c ı s ı t a r a f ı n d a n s a t ı c ı s ı n a v e r i l e nt a l i m a t l a , m a l l a r ı n a l ı c ı n ı n m ü ş t e r i s id u r u m u n d a b u l u n a n 3 . t a r a f l a r a t e s l i me d i l m e s i g e r e k t i ğ i h a l l e r d e s e v k i r s a l i y e s i n eş e k i l d e d ü z e n l e n e c e k t i r ? S e v k i r s a l i y e s i e s a si t i b a r i y l e f a t u r a n ı n d ü z e n l e n e c e ğ i m ü k e l l e f em i y o k s a t e s l i m a t ı n y a p ı l a c a ğ ı m ü k e l l e f e m id ü z e n l e n m e s i g e r e k m e k t e d i r ? Genel prens ip i t ibar iy le sevk i rsa l iyes i kendis ine fa turadüzenlenecek a l ıc ı la r ı ad ına düzenlenmes i gerekmekted i r . A l ıc ı la r ıta raf ından ver i len ta l imat i le mal sevk iyat ın ın kendi ler ine tes l imedi lmeden doğrudan müşter is i durumunda bulunan 3 'üncütaraf lara tes l imat ın yap ı lmas ı i s tend iğ inde , a l ıc ı ad ınadüzenlenecek e- İ rsa l iye 'de bu konuda i lave aç ık lamalara vetes l imat ın yap ı lacağ ı 3 üncü taraf ın b i lg i ler ine yer ver i lecekt i r .İ r sa l iye 3üncü taraf ad ına düzenlenmeyecek o lup , sevk iyat ıgerçekleşt i ren in a l ıc ıs ı durumundak i k iş i/ tarafa düzenlenecekt i r .Aşağ ıda yer ver i len örnekler le i z lenmes i gereken usul ve esas larayer ver i lmiş t i r .

41

Örnek 1 : İmalatç ı (B ) (e- İ rsa l iye 'de) (Toptanc ı A 'n ın sat ıc ıs ı ,Toptanc ı A 'ya fa tura kesecek) (Mal ı sevk eden ve i rsa l iyedüzenlemes i gerekendi r ) Toptanc ı (A ) (e- İ rsa l iye 'de) ( İmalatç ı Bn in a l ıc ıs ı , B n in fa tura keseceği k iş i ) (Perakendec i C 'ye fa turakesecek o lan k iş id i r ) Perakendec i (C ) (e- İ rsa l iye 'de veya deği l )(Toptanc ı A 'n ın a l ıc ıs ıd ı r , Toptanc ı A buna fa tura kesecekt i r ) e-İ rsa l iye sevk iyat ı baş latan İmalatç ı (B ) ta raf ından , Toptanc ı (A ) 'yadüzenlenecekt i r . Bu e- İ rsa l iye 'de (C ) perakendec is i tes l imat ınyap ı lacağ ı ik inc i l mükel lef o larak yer a lacakt ı r . İ r sa l iye üzer inde " ". . . (A ) ad ına . . . . (C ) 'ye tes l ime ed i lmek üzere" " ibares i yaz ı lacakt ı r .İmalatç ı (B ) ta raf ından düzenlenen bu e- İ rsa l iye , hem B taraf ındantoptanc ı A 'ya kes i lecek fa turada , hem de toptanc ı (A ) ta raf ındanperakendec i C 'ye kes i lecek fa turada i rsa l iye b i lg is i o larak yerver i lecekt i r .

Örnek 2 : Otomot iv Fabr ikas ı (Z ) (e- İ rsa l iye 'de) (Otomot iv Sat ış Bay i iX ' in sat ıc ıs ı ve Bay iye fa tura kesecek) (Mal ı sevk eden ve i rsa l iyedüzenlemes i gerekendi r ) Sat ış Bay i i (X ) (e- İ rsa l iye 'de) (Fabr ika(Z ) 'n in a l ıc ıs ı , Fabr ika taraf ından kendis ine fa tura kes i lecek k iş i )(Müşter i Y 'ye fa tura kesecek o lan k iş id i r ) Müşter i (Y ) (e- İ rsa l iye 'deveya deği l ) (Toptanc ı A 'n ın a l ıc ıs ıd ı r , Toptanc ı A buna fa turakesecekt i r )

e- İ rsa l iye sevk iyat ı baş latan Fabr ika (Z ) ta raf ından , Bay is i (X ) 'edüzenlenecekt i r . Bu e İ rsa l iye 'de (Y ) müşter is in in tes l imat ınyap ı lacağ ı ik inc i l mükel lef/k iş i o larak yer a lacakt ı r . e- İ rsa l iyeüzer inde " . . . (X ) ad ına . . . . (Y ) 'ye tes l im ed i lmek üzere" ibares iyaz ı lacakt ı r . Fabr ika (Z ) ta raf ından düzenlenen bu e- İ rsa l iye , hemfabr ika Z taraf ından X bay i ine kes i lecek fa turada , hem de Bay i i (X )taraf ından müşter i Y 'ye kes i lecek fa turada i rsa l iye b i lg is i o larakyer ver i lecekt i r .

e - İ r s a l i y e d e m a l l a r ı n G T İ P n o ' l a r ı n ı n y a z ı l m az o r u n l u l u ğ u v a r m ı d ı r ? E ğ e r G T P İ P k o d uy a z ı l m a s ı i s t e n i r s e e - İ r s a l i y e d e k i h a n g i a l a n ay a z ı l a c a k t ı r ? İh racat i ş lemler i esas i t ibar iy le fa tura belges ine i s t inadenyürütü leceği ve fa tura larda GTİP numaras ı zorunlu o larakbulunacak o lmakla b i r l ik te , e- İ rsa l iye lerde GTİP numaras ına yerver i lmes i zorunlu luğu bulunmamaktad ı r . Ancak e- İ rsa l iyede sözkonusu b i lg in in yaz ı lmak is tenmes i ha l inde e-Faturada kul lan ı lanelemanlar e- İ rsa l iyede de mevcut bulunduğundan bu a lanlarkul lan ı lab i lecekt i r . Ayr ıca 509 S ı ra No . lu Verg i Usul Kanunu GenelTebl iğ in in V I I I . D iğer husus lar baş l ık l ı bö lümünde;“Başkanl ık , gerek l i haz ı r l ık la r yap ı lmas ı iç in en az 3 ay sürevermek suret iy le , format ve s tandard ı bel i r lenen veebelge .g ib .gov . t r adres inde yay ımlanan , mal ve h izmet ler ins ın ı f land ı rma veya tan ımlanmas ına i l i şk in s tandar t b i r im veyakodlar ın bu Tebl iğde bel i r t i len e-Belgelerde yer a lmas ına i l i şk inolarak zorunlu luk get i rmeye, bu zorunlu luğu sektör , mal veyah izmet gruplar ı i t ibar ıy la ya da mükel lef iyet tür ler i d ikkateal ınmak suret iy le , fa rk l ı usul , esas ve süre ler dâh i l indebel i r lemeye ve bunlar ı ebelge .g ib .gov . t r adres inde muhataplar ınaduyurmaya yetk i l id i r . ” aç ık lamas ına yer ver i lmiş o lup , buçerçevede e-Belgelerde mal ve h izmet ler in s ın ı f lama vetan ımlamas ına yönel ik kodlara yer ver i lmes i zorunlu luğuget i r i ld iğ i durumda söz konusu kodlar ın e- İ rsa l iye belges inde deyer a lmas ı gerekt iğ i tab i id i r .

42

e - İ r s a l i y e u y g u l a m a s ı n a d a h i l o l u n d u k t a ns o n r a , k a ğ ı t i r s a l i y e i l e e - İ r s a l i y e n i n b i r l i k t ed ü z e n l e n e b i l e c e ğ i b i r g e ç i ş d ö n e m i v a r m ı d ı r ?B u s ü r e b o y u n c a m a l s e v k i y a t l a r ı n ı n b a z ı l a r ıi ç i n e - İ r s a l i y e , b a z ı l a r ı i ç i n k a ğ ı t o r t a m d a s e v ki r s a l i y e d ü z e n l e n e b i l i r m i ?

43

509 S ı ra No . lu VUK Genel Tebl iğ i 'n in V I I I . D iğer husus lar baş l ık l ık ısmında , e-Belge uygulamalar ına dâh i l o lan mükel lef ler ,uygulamaya dâh i l o lduklar ı ta r ih in iç inde bulunduğu ay ın (e-Fatura ve e-Arş iv Fatura uygulamalar ı iç in 7 . günün) sonuna kadar ,belgeler i kâğ ı t or tamda da düzenleyebi l i r le r . Ancak ayn ı i ş lem iç ine-Belge veya kâğ ı t or tamdak i belgeler inden sadece b i r in indüzenlenmes i gerekmekted i r . e-Belge uygulamalar ına dah i lo lunan tar ih in a i t o lduğu ay ın sonundan (e-Fatura ve e-Arş ivFatura uygulamalar ı iç in 7 . günden) i t ibaren , belgeler in e-Belgeolarak düzenlenmes i zorunlu o lup , kağ ı t or tamda belgedüzenlenmes i ha l inde Kanunda yaz ı l ı ceza lar ta tb ik ed i l i r . Hükmübulunmaktad ı r . Dolay ıs ıy la e- İ rsa l iyeye dah i l o lduğunuz tar ih iniç inde bulunduğunuz ay ın sonuna kadar belgeler in iz i kağ ı t ya daelekt ron ik o larak düzenlemeniz mümkündür . Ancak ayn ı i ş lem iç inelekt ron ik belge veya kağ ı t or tamdak i belgelerden sadecebi r in in düzenlenmes i gerekmekted i r .

D ü z e n l e n e n e - i r s a l i y e l e r i n d ü z e n l e y i c it a r a f ı n d a n a y r ı c a k a ğ ı t o r t a m d a ç ı k t ı l a r ı n ı ns a k l a n m a s ı g e r e k i r m i ? E- İ rsa l iye belges in in taraf la rca e lekt ron ik or tamda muhafazaedi lmes i esas o lup , 509 SN VUK Genel Tebl iğ in V .5 .3 . bölümündeyer a lan aç ık lamalar uyar ınca Mal ın f i i l i sevk i s ı ras ında araç iç indee- İ rsa l iyen in b i r örnek kâğ ı t ç ık t ı s ın ın bulundurulmas ı ya daelekt ron ik o larak görüntü lenmes in in sağlanmas ı zorunlu o lup , sözkonusu kâğ ı t ç ık t ı üzer inde ıs lak imza ya da kaşe bulunmas ı , e-İ rsa l iye uygulamas ına kay ı t l ı o lmayan a l ıc ın ın e- İ rsa l iyen in kâğ ı tç ık t ı s ın ı ta lep etmes i ha l i har ic inde , zorunlu deği ld i r .A l ıc ın ın e- İ rsa l iye uygulamas ına kay ı t l ı o lmadığ ı ve bu a l ıc ı la r ın dae- İ rsa l iyen in kâğ ı t ç ık t ı s ın ı ta lep et t iğ i durumlar d ış ında , a raçtabulundurulan söz konusu kâğ ı t ç ık t ın ın , a l ıc ıya ver i lmes i dezorunlu deği ld i r . e- İ rsa l iye uygulamas ına kay ı t l ı o lmayan a l ıc ı la r ıne- İ rsa l iyen in kağ ı t ç ık t ı s ın ı ta lep etmeler i ha l inde bu kağ ı tç ık t ı la r ın a l ıc ıs ı ta raf ından genel hükümler çerçeves inde kağ ı tor tamda muhafaza ve ibraz ed i lme zorunlu luğu bulunmaktad ı r .

44

D ü z e n l e n e n e - i r s a l i y e l e r i l g i l i m a k a m l a r ak a ğ ı t o r t a m d a m ı i b r a z e d i l e c e k ? Y o k s ae l e k t r o n i k o r t a m d a m ı ?

45Elekt ron ik b i r belge mahiyet inde o lan e- İ rsa l iye belges i muhafazasüres i boyunca e lekt ron ik or tamda muhafaza ed i lmel i ve i lg i l imakamlara e lekt ron ik or tamda ibraz ed i lmel id i r . Söz konusubelges in in kağ ı t ç ık t ı s ı e- İ rsa l iye o larak hüküm i fadeetmemektedi r . E lekt ron ik or tamda ibraz o lunan belgeler ingörüntü lenmes i i ş lemi e-Fatura belges in in görüntü lenmes indeolduğu şek i lde yürütü lecek o lup görüntü leme programı vekul lan ım k ı lavuzuna www.efatura .gov . t r in ternet adres indener işmek mümkündür .

e - İ r s a l i y e n i n a l ı c ı y a i l e t i m i h a r i c i y o l d a n m ıy o k s a G İ B s i s t e m l e r i ü z e r i n d e n m i o l a c a k t ı r ?G İ B s i s t e m l e r i ü z e r i n d e n o l m a d a n o l u ş t u r u l a ne İ r s a l i y e m u h a t a b ı n a h a r i c i e l e k t r o n i ky ö n t e m l e r l e ( m a i l v b . ) i l e t i l e b i l i r m i ? G İ Bs i s t e m i ü z e r i n d e n i l e t i l m e y e n e - i r s a l i y e l e rg e ç e r l i m i d i r ? "

46

e- İ rsa l iye belges in in a l ıc ıs ın ın uygulamaya kay ı t l ı o lduğudurumlarda GİB s is temler i üzer inden i le t imi zorunludur . Bununlab i r l ik te a l ıc ın ın uygulamaya dah i l o lmadığ ı durumlarda da e-İ rsa l iye GİB s is temler ine i le t i lecek o lup , muhatab ına har icenelekt ron ik or tamda ya da kağ ı t ç ık t ı vermek suret iy le tes l imedi lecekt i r . G İB s is temler ine başar ı l ı b i r şek i lde gönder i lmeyen e-i rsa l iye ler hükümsüzdür .

e - İ r s a l i y e n i n d ü z e n l e n m e s i s ı r a s ı n d a m o b i lc i h a z l a r , t a b l e t v b . s i s t e m l e r k u l l a n ı l a b i l i r m i ?Y o k s a b u n l a r ı n m u t l a k a m a s a ü s t üb i l g i s a y a r d a n m i d ü z e n l e n m e s i g e r e k i r ? e- İ rsa l iye düzenlenmes i aşamas ında teknolo j in in sunduğu hertür lü imkandan yarar lanmak mümkündür .

47

D ü z e n l e n e n e - İ r s a l i y e l e r m u t l a k a m ü k e l l e f i nk e n d i s i n e a i t e l e k t r o n i k i m z a v e y a m a l im ü h ü r l e m i i m z a l a n m a s ı g e r e k i r ? H i z m e t v e r e nö z e l e n t e g r a t ö r l e r i n m a l i m ü h r ü i l e d ei m z a l a n m a s ı m ü m k ü n m ü d ü r ?

48

Özel entegratör ler in b i lg i i ş lem s is temler i a rac ı l ığ ı i le e- İ rsa l iyeuygulamas ından yarar lanan mükel lef ler in , söz konusu e- İ rsa l iyebelgeler in i kendi ler ine a i t mal i mühür le imzalamalar ı mümkünbulunduğu g ib i , özel entegratör ler ler in mal i mühürü i le demühür lenmes i de mümkündür .

İ r s a l i y e y e r i n e g e ç e n F a t u r a B i l g i F i ş i n i nÖ K C ' d e n d ü z e n l e n d i ğ i d u r u m d a , a y r ı c a e -İ r s a l i y e d ü z e n l e n e c e k m i d i r ?

49

ÖKC’ ler üzer inden gerçekleşt i r i len ve e-Arş iv Fatura i lebelgelendi r i len perakende mal sat ış la r ı i le h izmet i fa lar ında , 3100say ı l ı Kanun ve 15/6/2013 tar ih l i ve 28678 say ı l ı Resmî Gazete ’deyay ımlanan Verg i Usul Kanunu Genel Tebl iğ i (S ı ra No :426)kapsamında yap ı lan düzenlemelere uygun o larak ÖKC’ lerden (yen ines i l dâh i l ) düzenlenecek b i lg i f i ş i , sat ış an ında düzenlenmek vesat ıc ı veya yetk i l i s i ta raf ından imzalanmak şar t ıy la sevk i rsa l iyes iyer ine geçer . (509 S ı ra No . lu VUK Genel Tebl iğ i V .5 .2 . bölüm) Bunagöre ÖKC mevzuat ı çerçeves inde bel i r lenen kura l la ra uygunolarak ÖKC' lerden düzenlenen ve i rsa l iye yer ine geçen b i lg i f i ş ler ii rsa l iye yer ine geçeceğinden ayr ıca matbu veya e- İ rsa l iyeşekl inde başka b i r sevk i rsa l iye belges in in düzenlenmemesigerekmekted i r . B i lg i f i ş ler in in düzenlenme usul ve esas lar ı i leb i lg i f i ş ler i ö rnekler ine u laşmak iç in ; B İLGİ F İŞLERİ TEKNİKKı lavuzu ’na l inkten u laş ı lmas ı mümkündür .

e - İ r s a l i y e u y g u l a m a s ı n d a İ r s a l i y e l i F a t u r an a s ı l d ü z e n l e n e c e k t i r ? e - F a t u r a ' n ı n i r s a l i y ey e r i n e g e ç e n k a ğ ı t ç ı k t ı s ı i r s a l i y e y e r i n eg e ç t i ğ i n d e n a y r ı c a i l a v e o l a r a k e - İ r s a l i y ed ü z e n l e n m e k z o r u n l u m u d u r ? Mal ın tes l imi ( tes l im say ı lan ha l ler dah i l ) an ında e-Fatura ya da e-Arş iv Fatura düzenlenmes i , be lge üzer inde düzenleme tar ih iyan ında düzenleme zamanın ın da saat ve dak ika o larakgöster i lmes i , be lge üzer inde “ İ rsa l iye yer ine geçer . ” ibares ine yerver i lmes i ve kâğ ı t ç ık t ı s ın ın sat ıc ı veya yetk i l i s i ta raf ındanimzalanmas ı koşuluyla , e-Fatura ya da e-Arş iv Fatura ’n ın kağ ı tç ık t ı s ı sevk i rsa l iyes i yer ine geçeceğinden bu tür durumlardaayr ıca e- İ rsa l iye düzenlenmes ine gerek bulunmamaktad ı r .

50

e - İ r s a l i y e u y g u l a m a s ı n a g e ç m e n i n m ü k e l l e fa ç ı s ı n d a n a v a n t a j l a r ı n e l e r d i r ?

Kağı t i rsa l iye haz ı r lamak iç in harcanan zaman, e- İ rsa l iyeuygulamas ı i le min imum sev iyeye iner . Bu da f i rmalar iç inzamandan ve personelden tasar ruf an lamına gel i r . Kağ ı t i rsa l iyen inbas ımı , haz ı r lanmas ı , onaylanmas ı , gönder i lmes i ve arş iv lenmes iiç in yap ı lan masrafa lar , e- İ rsa l iye i le min imum sev iyeye ineceğiiç in f i rmalar ın maddi yönden tasar ruf e lde etmes in i sağlar . e-İ rsa l iye , e lekt ron ik or tamda aktar ı lacağ ı iç in a l ıc ı ve sat ıc ıa ras ındak i belge u laşt ı rma süres i o ldukça k ısa l ı r . Bu dadüzenleme, kabul , re t , k ısmi kabul , iade ve yaşanacak çeş i t l iaksak l ık lar ın h ız l ıca sat ıc ıya i le t i lmes ine imkan tan ı r .Geçmiş dönemlerde haz ı r lanan i rsa l iye lere u laş ım ya da denet imve kontro l an lar ında , e lekt ron ik or tamda yer a lan e- İ rsa l iye lereulaş ım süres i san iyeler le ö lçülür . Haz ı r lanan tüm e- İ rsa l iye lerd i j i ta l or tamda arş iv len i r . Bu da kağ ı t i rsa l iye ler in arş iv lenmes iiç in harcanan zaman, mekan ve personel masraf ın ı or tadankald ı r ı r . e- İ rsa l iye s is temi , f i rmalar ın muhasebe s is temler ineentegre ed i leb i ld iğ i iç in parasa l g i r i ş ç ık ış la r ın h ız ı a r tar . Ayr ıcarapor lama iç in de kolay l ık sağlar . Kağ ıda bas ı l ı i r sa l iye ler iç inkes i len b in lerce ağaç , e- İ rsa l iye sayes inde doğadak i var l ığ ın ısürdürmeye devam eder .

51

D ü z e n l e n i p a l ı c ı s ı n a G İ B s i s t e m l e r i ü z e r i n d e ni l e t i l e n e - İ r s a l i y e b e l g e s i n i n İ P T A L İ m ü m k ü nm ü d ü r ? Sevk i rsa l iyes i , sat ı lan mal ın a l ıc ıya tes l im ed i lmek üzere sat ıc ıta raf ından taş ınd ığ ı veya taş ı t t ı r ı ld ığ ı ha l lerde sat ıc ın ın ; tes l imedi len mal ın a l ıc ı ta raf ından taş ınmas ı veya taş ı t t ı r ı lmas ı ha l indeal ıc ın ın , taş ınan veya taş ı t t ı r ı lan mal lar iç in sevk i rsa l iyes idüzenlemes i ve taş ı t ta bulundurulmas ı zorunlu o lan belgedi r .İ rsa l iyeye konu mal lar ın , sat ıc ıdan yola ç ık ıp a l ıc ıya u laşmas ı i leb i r l ik te sevk i rsa l iyes i belges i esas i t ibar iy le i ş lev i yer ineget i rmiş t i r .Bu durumdak i sevk i rsa l iyes in in ip ta l ed i lmes i g ib i b i r durum sözkonusu deği ld i r . Ancak , e- İ rsa l iye uygulamas ında (509 SN VUK GT,IV .3 .4 . e- İ rsa l iye Yan ı t ı ) ; düzenlenen e- İ rsa l iyen in , a l ıc ıs ın ın ya damuhtev iyat ındak i mal lar ın tamamın ın hata l ı o lmas ı ha l inde , a l ıc ıs ıta raf ından e- İ rsa l iye Yan ı t ı i le reddedi lmes i mümkündür . Ancak retiş lemin in mal ın f i i l i sevk inden önce yap ı lmas ı gerekmekted i r .Mal ın f i i l i sevk inden sonra gönder i lecek ret e- İ rsa l iye Yan ı t la r ıhükümsüz o lup , bu durumda mal ı taş ıyan/taş ı t t ı ran taraf ındanyeni b i r e- İ rsa l iye düzenlenmes i gerekecekt i r .

52

e - İ r s a l i y e y a n ı t ı , i r s a l i y e o l u ş t u r u l d u k t a n k a çg ü n s o n r a y a k a d a r o l u ş t u r u l a b i l i r o l a c a k t ı r ?Ö r n e k o l a r a k ; 1 0 . 0 8 . 2 0 2 0 t a r i h i n d e o l u ş t u r u l a ni r s a l i y e y e 0 1 . 0 1 . 2 0 2 1 t a r i h i n d e i r s a l i y e y a n ı t ıg ö n d e r i l e b i l e c e k m i d i r ? e- İ rsa l iye yan ı t ı süres i fa tura düzenleme süres i o lan 7 günlüksürey i aşamaz . E- İ rsa l iye s is teminde, yan ı t dönüleb i lme süres ikontro lü yap ı lmaktad ı r . Bu süreden sonra , a l ıc ı ta raf ından i le t i leni rsa l iye yan ı t la r ına HATA dönülmekted i r . Buna göre örnektek işek i lde 10 .08 .2021 de düzenlenen b i r e- İ rsa l iye 'ye a l ıc ıs ı en geç17 .08 .2021 tar ih inde (bu tar ih dah i l ) yan ı t dönebi l i r , bu tar ih tensonra dönülen yan ı t la r ı e- İ rsa l iye s is temi kabul etmez .

53

e - İ r s a l i y e n i n i p t a l i m ü m k ü n o l a c a k m ı d ı r ? e- İ rsa l iye belges in in ip ta l i söz konusu deği ld i r . Bununla b i r l ik temal ın f i i l i sevk inden önce , mal ın muhtev iyat ın ın ya da a l ıc ın ınhata l ı o lduğunun tesp i t i durumunda, a l ıc ı ta raf ından e- İ rsa l iyemuhtev iyat ın ın tamamına “ i rsa l iye yan ı t ı ” i le “ red” yan ı t ı ver i leb i l i r .

54

A y n ı e - İ r s a l i y e i ç i n A L I C I b i r d e n f a z l a e -İ r s a l i y e Y A N I T I o l u ş t u r u p s i s t e m e i l e t e b i l i r m i ? Hayı r , be l i r t i len şek i lde b i r i rsa l iye iç in b i rden faz la yan ı tdönülmes i mümkün deği ld i r . e- İ rsa l iye yan ı t ı dönülmes i zorunluolmamakla b i r l ik te yan ı t dönülmes i ha l inde 7 günlük fa turadüzenleme süres in i geçmeyen süre iç inde b i r adet yan ı t ındönülmes i mümkün bulunmaktad ı r .

55

T i c a r i f a t u r a l a r d a v e ö z e l l i k l e i r s a l i y e s i s t e m iü z e r i n e ç a l ı ş a n f i r m a l a r d a , i r s a l i y e t a r i h iü z e r i n d e n 7 g ü n i ç e r i s i n d e d ü z e n l e n e n e -F a t u r a ' y a , a l ı c ı s ı t a r a f ı n d a n 8 g ü n l ü k i t i r a zs ü r e s i i ç i n d e e - F a t u r a s i s t e m i ü z e r i n d e ni t i r a z d a ( R e d y a n ı t ı i l e ) b u l u n u l m a s ı h a l i n d e ,s o n r a d a n d ü z e n l e n e c e k e - F a t u r a n ı nd ü z e n l e n m e s ü r e s i n e d i r ?

56

Red iş lemi gerçekleşt iğ inde fa tura lanmas ı gereken i rsa l iyen in 7günlük süres i geçt iğ inde yen i e-Fatura ne şek i lde düzenlenmes igerekmekted i r . T icar i fa tura senaryosunda düzenlen ip , a l ıc ıs ıta raf ından e-Fatura s is temi üzer inden Red yan ı t ı i le i t i raz ed i lenb i r e-Faturaya a i t yen iden fa tura düzenlenmes i durumu iç in özelb i r süre bel i r lenmemiş o lup 7 günlük genel fa tura düzenlemesüres i iç inde ise herhangi b i r usul hükmü yönünden sorunoluşmaks ız ın yen i e-Fatura 'n ın düzenlen ip a l ıc ıs ına i le t i lmes igerekmekted i r .Ancak yen i e-Faturan ın , i t i raz ın yap ı lma süres i nedeniy le i lki rsa l iye tar ih inden 7 günlük süren in de geçt iğ i b i r ta r ih tedüzenlenmek durumunda ka l ınmas ı ha l inde (Örneğin 10 Temmuztar ih l i i r sa l iyeye konu mal iç in 17 temmuzda düzenlenen e-Fatura 'ya 25 Temmuz da i t i raz ed i lmes i nedeniy le , 10 Temmuz i la25 Temmuz aras ındak i süre 7 günden faz lad ı r ) , yen i düzenleneceke-Fatura 'da sevk i rsa l iyes in in b i lg i ler ine yer ver i lecek o lmaklab i r l ik te , fa turan ın not-aç ık lama a lan ına da i lk düzenlenen ve i t i raznedeniy le ip ta l o lan e-Fatura b i lg is ine ( ta r ih ve numaras ına ve sözkonusu fa turan ın neden ipta l durumuna geld iğ ine yönel ikaç ık lamaya) de yer ver i lmes i suret iy le , 7 günlük süreden sonraik inc i e- fatura 'n ın düzenlenme gerekçes ine yer ver i lmedi r .G İB PORTAL kul lan ıc ı la r ı , e-Fatura 'n ın sevk i rsa l iye b i lg i ler ia lan ına 7 günden öncek i geçmiş tar ih l i sevk i rsa l iyes in inb i lg i ler ine iz in vermemesi nedeniy le , i r sa l iye b i lg i ler ine fa turan ınaç ık lama a lan ına yazarak düzenlemeler i mümkün bulunmaktad ı r .

D ü z e n l e n e n e - İ r s a l i y e d e y e r a l a n a r a ç , ş o f ö rv e y a s ü r e v e y a d i ğ e r b i l g i l e r i n d eö n g ö r ü l e m e y e n s e b e p l e r l e b i r d e ğ i ş i k l i ğ i no l u ş m a s ı h a l i n d e , s e v k i y a t i ş l e m ib a ş l a t ı l m a d a n ö n c e s a t ı c ı s ö z k o n u s u i r s a l i y eb i l g i l e r i n i n d ü z e l t i l m e s i i ç i n i z l e n e c e k y ö n t e mn e d i r ?

57

Sevk iyat i ş lemi baş lat ı l ıncaya kadark i süreçte , haz ı r lanan e-İ rsa l iye 'n in TASLAK o larak beklet i lmes i , imzalanmamas ı , s i s temei let i lmemesi ve b i lg i lerde meydana gelecek değiş ik l ik ler gözönüne a l ınarak tas lak belgen in onaylanarak s is teme i le t i lmes iha l inde söz konusu sorunlar öncel ik le en az sev iyedekarş ı laş ı lacakt ı r .Bununla b i r l ik te , o luşturu lmuş e- İ rsa l iye 'n in , mal lar ın f i i l isevk inden önce b i lg i ler inde değiş ik l ik o lduğunun anlaş ı lmas ıha l inde , a l ıc ın ın söz konusu e- i rsa l iye 'ye s is tem üzer inden redyan ı t ı dönülmes in i sağlamak suret iy le ip ta l ed i lmes i sağlan ıp ,yer ine yen i ve doğru b i lg i ler i bar ınd ı ran e- İ rsa l iyen inoluşturu lmas ı , a l ıc ıs ına s is tem üzer inden gönder i lmes i vesevk iyat ın baş lat ı lmas ı sağlanabi l i r .Düzenlen ip e- İ rsa l iye s is temine i le t i len b i r e- İ rsa l iye 'n in sat ıc ıta raf ından herhangi b i r şek i lde İPTALİ mümkün bulunmamaktad ı r .Sevk iyat ı i ş lemi sürerken , a raç , şoför vb . d iğer b i lg i lerdedeğiş ik l iğ in o lmas ı durumunda ise , bel i r t i len değiş ik l ik ler e-İ rsa l iye haz ı r lama b i r imler ine b i ld i r i le rek (ya da şoförün yen i b i r e-İ rsa l iye o luşturma iç in tekn ik o lanaklara sah ip o lmas ı da sözkonusu o lab i l i r ) i ved i l ik le yen i e- İ rsa l iye 'n in o luşturu lmas ı veelekt ron ik or tamda da görüntü lenmes in i sağlayacak yap ıda araçşoförüne i le t i lmes i sağlanmal ıd ı r . Ya da sevk iyat s ı ras ında tekn ikimkanlar e lvermiyorsa , taş ımay ı gerçekleşt i ren şoför ta raf ındanyeni b i lg i ler i bar ınd ı ran , e- İ rsa l iye 'ye dönüştürü lmek üzereöncel ik le matbu sevk i rsa l iyes i düzenlenmes i ve bu i rsa l iyeüzer inde e- İ rsa l iye 'ye dönüştürü leceğine i l i şk in aç ık lamaya yerver i lmes i sağlanmal ıd ı r .Matbu sevk i rsa l iyes i i le gerçekleşt i r i len f i i l i tes l imat miktar lar ınauygun o larak , matbu i rsa l iyen in e- İ rsa l iye 'ye (MATBUDANDÖNÜŞTÜRÜLEN E- İRSALİYE t ip inde) en geç iz leyen gün iç indedönüştürü lmes i ve e- İ rsa l iye s is temine i le t i lmes i gerekmekted i r .Düzenlenen bu e- İ rsa l iye üzer inde , düzenlenen matbu sevki rsa l iyes ine i l i şk in b i lg i lere yer ver i lmel id i r . Matbu sevk i rsa l iyes ide tevs ik ed ic i belge (e- İ rsa l iye 'n in dayanağı ) o larak , muhafaza veis ten i ld iğ inde ibraz ed i lmes i gerekmekted i r .B i lg i ler i değ işen i lk e- İ rsa l iye 'n in (e lekt ron ik ha l in in ) sat ıc ı ve a l ıc ıta raf ından , daha sonradan düzenlenmiş matbu ve ayr ıcadönüştürü len e- İ rsa l iye ve düzenlenen e-Fatura i le b i r l ik temuhafaza ed i lmes i (e-Fatura 'n ın aç ık lama a lan ında i lg i l ii r sa l iye lere i l i şk in b i lg i ler ine yer ver i lmes i suret iy le ) yeter l io lacakt ı r .

e - F a t u r a u y g u l a m a s ı n a k a y ı t l ı k u l l a n ı c ı l a r ı n d aE - F A T U R A K E S M E D E N Ö N C E S E V K İ R S A L İ Y E S İD ü z e n l e m e s i z o r u n l u m u d u r ?

58

Verg i Usul Kanunu 230 'uncu maddes in in 5 ' inc i bendin in paranteziç i hükmünde (Mal ın a l ıc ıya tes l im ed i lmek üzere sat ıc ı ta raf ındantaş ınd ığ ı veya taş ı t t ı r ı ld ığ ı ha l lerde sat ıc ın ın , tes l im ed i len mal ına l ıc ı ta raf ından taş ınmas ı veya taş ı t t ı r ı lmas ı ha l inde a l ıc ın ıntaş ınan veya taş ı t t ı r ı lan mal lar iç in sevk i rsa l iyes i düzenlemes i vetaş ı t ta bulundurulmas ı şar t t ı r .Mal ın , b i r mükel lef in b i rden çok iş yer ler i i le şubeler i a ras ındataş ınd ığ ı veya sat ı lmak üzere b i r komisyoncu veya d iğer b i rarac ıya gönder i ld iğ i ha l lerde de , mal ın gönderen taraf ından sevki rsa l iyes ine bağlanmas ı gerekl id i r . Bu bent te yaz ı l ı i r sa l iye lerhakk ında f iyat ve bedel i le i lg i l i b i lg i ler har iç o lmak üzere , bumadde hükmü i le 231 inc i madde hükmü uygulan ı r . İ r sa l iye lerdemal ın nereye ve k ime gönder i ld iğ i ayr ıca bel i r t i l i r .Şu kadar k i n iha i tüket ic i ler in tüket im amacıy la perakende o laraksat ın a ld ık lar ı mal lar ı kendi ler in in taş ımas ı veya taş ı t t ı rmas ıha l inde bu mal lara a i t fa tura veya perakende sat ış f i ş in inbulunmas ı şar t ıy la sevk i rsa l iyes i a ranmaz . ) hükümler ine yerver i lmiş t i r . Bu nedenle gerek e-Fatura kay ı t l ı ku l lan ıc ı la r ın ıngerekse e-Fatura uygulamas ına kay ı t l ı o lmayan kul lan ıc ı la r ın , sevket t ik ler i mal lar iç in sevk i rsa l iyes i ( İ rsa l iye l i fa tura veya i rsa l iyebelges i yer ine geçen ; e-Fatura veya e-Arş iv Fatura kağ ı t ç ık t ı s ı i leÖKC Fatura b i lg i f i ş ler i de i rsa l iye yer ine gerekmekted i r )düzenlemeler i gerekmekted i r . e-Fatura ve e-Arş iv Faturauygulamas ına kay ı t l ı ku l lan ıc ı la r , i r sa l iye yer ine geçen e-Faturaveya e-Arş iv Fatura kağ ı t ç ık t ı la r ın ı da sevk i rsa l iyes i o larakkul lanab i lecekler inden ayr ı i lave başka b i r i rsa l iye düzenlememecbur iyet ler i de bulunmamaktad ı r .Ancak , mal ın f i i l i sevk inden önce fa tura düzenlenebi ld iğ i ,sevk iyat ın daha sonradan gerçekleşt i r i ld iğ i durumlar da sözkonusu o lab i lmekted i r . e- İ rsa l iye uygulamas ında bu durumdasonradan düzenlenen e- i rsa l iyede düzenlenen fatura b i lg i ler ineyer ver i lmes i gerekmekted i r . Faturada ise sevk i rsa l iyes ine i l i şk inb i lg i ler in , henüz sevk i rsa l iyes in in düzenlenmemiş o lmas ınedeniy le boş b ı rak ı lmas ı , fa turan ın not aç ık lama a lan ınasevk iyat ın sonradan yap ı lacağ ı yönünde aç ık lamalara yerver i lmes i gerekmekted i r .

e - A r ş i v F a t u r a v e y a e - F a t u r a ' n ı n S e v kİ r s a l i y e s i Y e r i n e G e ç m e s i m ü m k ü n m ü d ü r ? B ud u r u m d a d a e - İ r s a l i y e d ü z e n l e m e z o r u n l u l u ğ uo l a c a k m ı d ı r ?

59

509 S ı ra No . lu VUK Genel Tebl iğ in in V .5 . 1 . ve V .5 .2 .nc ibölümler inde yer ver i len aç ık lamalar uyar ınca ; e-FaturaUygulamas ına kay ı t l ı ku l lan ıc ı la ra düzenlenecek e lekt ron ik fa turai le e lekt ron ik fa tura uygulamas ında kay ı t l ı o lmayan kay ı t l ıku l lan ıc ı la ra düzenlenen e-Arş iv Fatura larda , düzenleme tar ih iyan ında düzenleme zamanın ın da saat ve dak ika o larakgöster i lmes i ha l inde e lekt ron ik fa turan ın kâğ ı t ç ık t ı s ı i r sa l iyeyer ine geçer .Söz konusu kâğ ı t ç ık t ıya " İ rsa l iye yer ine geçer . " i fades in inyaz ı lmas ı ve kâğ ı t ç ık t ın ın sat ıc ı veya yetk i l i s i ta raf ındanimzalanmas ı zorunludur . Ancak bu imkândan yarar lanab i lmek iç ine lekt ron ik fa turan ın mal ın tes l imi an ında düzenlenmes i gerek i r .H izmet i fas ına konu e- faturan ın sat ış an ında düzenlenmes iha l inde , söz konusu kâğ ı t ç ık t ın ın ta lep eden müşter iye ver i lmes izorunludur . Buna göre bel i r t i len kura l la ra uygun o larakdüzenlenen ve kağ ı t ç ık t ı s ı i r sa l iye yer ine geçen belge n i te l iğ indeolan e-Fatura veya e-Arş iv Faturan ın kağ ı t ç ık t ı s ı , müşter iyever i lmes i ha l inde ayr ıca matbu veya e- İ rsa l iye şek l inde başka b i rsevk i rsa l iye belges in in düzenlenmes ine gerek bulunmamaktad ı r .

M a l ı n s e v k e d i l e c e ğ i m ü ş t e r i n i n e - İ r s a l i y eu y g u l a m a s ı n a k a y ı t l ı k u l l a n ı c ı o l d u ğ u n u n a s ı lb i l e c e ğ i z ? M ü ş t e r i n i n e - İ r s a l i y e d e k a y ı t l ık u l l a n ı c ı o l u p o l m a d ı ğ ı n ı s o r g u l a y a b i l e c e ğ i m i zb i r e k r a n t a s a r l a n m ı ş m ı d ı r ?

60

e- İ rsa l iye uygulamas ına kay ı t l ı ku l lan ıc ı b i lg i ler ine aşağ ıdabel i r t i len in ternet adres inden er iş i lmes i mümkün o lduğu g ib i , e-İ rsa l iye uygulamas ından yarar lan ı lan güncel kay ı t l ı ku l lan ıc ı la rl i s tes i s i s temde sürekl i o larak güncel ha lde tutu lmaktad ı r . e-İ rsa l iye 'n in düzenlenmes i s ı ras ında da a l ıc ı b i lg i ler i bölümünei lg i l i b i lg i ler g i r i ld iğ inde s is temde kay ı t l ı o lup o lmadığ ıan laş ı lab i lecekt i r . h t tp ://www.efatura .gov . t r/e i rsa l iyekay i t l iku l lan ic i la r .h tml

M ü ş t e r i y e e - İ r s a l i y e v e e - F a t u r a d ü z e n l e d i k t e ns o n r a , e - f a t u r a y a ( t i c a r i f a t u r a s e n a r y o s u n d a )R E D y a n ı t ı n ı n i l e t i l m e s i h a l i n d e ; e - İ r s a l i y e ' n i ni p t a l i v e y a d ü z e l t i l m e s i m ü m k ü n m ü d ü r ?A l ı c ı y a y e n i b i r e - İ r s a l i y e d ü z e n l e n m e s ig e r e k i r m i ?

61

Sevk i rsa l iyes i , sat ı lan mal ın a l ıc ıya tes l im ed i lmek üzere sat ıc ıta raf ından taş ınd ığ ı veya taş ı t t ı r ı ld ığ ı ha l lerde sat ıc ın ın ; tes l imedi len mal ın a l ıc ı ta raf ından taş ınmas ı veya taş ı t t ı r ı lmas ı ha l indeal ıc ın ın , taş ınan veya taş ı t t ı r ı lan mal lar iç in sevk i rsa l iyes idüzenlemes i ve taş ı t ta bulundurulmas ı zorunlu o lan belgedi r .İ rsa l iyeye konu mal lar ın , sat ıc ıdan yola ç ık ıp a l ıc ıya u laşmas ı i leb i r l ik te sevk i rsa l iyes i belges i esas i t ibar iy le i ş lev i yer ineget i rmiş t i r . Bu durumdak i sevk i rsa l iyes in in ip ta l ed i lmes i g ib i b i rdurum söz konusu deği ld i r .Ancak , e- İ rsa l iye uygulamas ında (509 SN VUK GT, IV .3 .4 . e- İ rsa l iyeYan ı t ı ) ; düzenlenen e- İ rsa l iyen in , a l ıc ıs ın ın ya da muhtev iyat ındak imal lar ın tamamın ın hata l ı o lmas ı ha l inde , a l ıc ıs ı ta raf ından e-İ rsa l iye Yan ı t ı i le reddedi lmes i mümkündür . Ancak ret i ş lemin inmal ın f i i l i sevk inden önce yap ı lmas ı gerekmekted i r . Mal ın f i i l isevk inden sonra gönder i lecek ret e- İ rsa l iye Yan ı t la r ı hükümsüzolup , bu durumda mal ı taş ıyan/taş ı t t ı ran taraf ından yen i b i r e-İ rsa l iye düzenlenmes i gerekecekt i r .

e - F a t u r a ' n ı n e - İ r s a l i y e i l e b i r l i k t e d ü z e n l e n m ez o r u n l u l u ğ u v a r m ı d ı r ? E İ r s a l i y eu y g u l a m a s ı n d a d a 7 g ü n l ü k f a t u r a d ü z e n l e m es ü r e s i g e ç e r l i m i d i r ?

62

e-Fatura 'n ın düzenleme süres ine i l i şk in o larak kağ ı t belge düzen iiç in öngörülen süre lerden fark l ı b i r süre öngörülmemişt i r . 213say ı l ı VUK'un fa tura düzenleme süres ine i l i şk in 7 günlük süre e-Fatura uygulamas ında da aynen geçer l id i r . Bu nedenle , e-Fatura 'n ın e- İ rsa l iye 'den önce düzenlenmes i gereğ i bulunmamaktaolup , i rsa l iye tar ih inden sonrak i 7 günlük süre içer is indedüzenlenmes i mümkündür .

T e k n i k i m k a n s ı z l ı k l a r ı n e d e n i y l e , d a h as o n r a d a n e - İ r s a l i y e ' y e d ö n ü ş t ü r ü l m e s ik o ş u l u y l a M A T B U S E V K İ R S A L İ Y E S İd ü z e n l e n m e s i n e i z i n v e r i l e n d u r u m l a r d a s a h ad e n e t i m l e r i s ı r a s ı n d a k a ğ ı t s e v k i r s a l i y e s id ü z e n l e n m i ş o l m a s ı n e d e n i y l e c e z a i b i r i ş l e m em a r u z k a l ı n a c a k m ı d ı r ?

63

Sevk i rsa l iyes in in düzenlendiğ i or tamın (deponun, i şyer in in vb . )tekn ik , a l tyap ı vb . d iğer imkans ız l ık lar ı nedeniy le , mal ın sevk indenönce e- İ rsa l iye düzenlenmes in in mümkün o lamadığ ı durumlarda ,sonradan e- İ rsa l iye dönüştürü lecek matbu kağ ı t o larak sevki rsa l iyes in in düzenlenmes i durumunda, saha denet imler i s ı ras ındasaha denet im e lemanına ibraz o lunmas ı gereken sevk i rsa l iyebelges i MATBU SEVK İRSALİYESİ o lacakt ı r . Söz konusu i rsa l iyen inelekt ron ik belge yer ine kağ ı t belge o larak düzenlenmiş o lmas ıdurumu denet im tutanaklar ı i le tesp i t ed i lecek o lmakla b i r l ik te , engeç iz leyen gün iç inde e- İ rsa l iye 'ye dönüştürü lmes i ha l indeherhangi b i r ceza i durum söz konusu o lmayacakt ı r .

Matbu sevk i rsa l iyes inde yer a lan b i lg i ler ve a l ıc ıya yap ı lan f i i l ites l im b i lg i ler ine göre ( f i i l i tes l im hakk ında ; matbu sevk i rsa l iyes iüzer ine a l ınan not , aç ık lama ve imzalar , tu tanak , makbuz , form,tes l im/tesel lüm belges i , vb . har ic i d iğer belgeler üzenlenebi l i r . )e- İ rsa l iye s is temine "MATBUDAN DÖNÜŞTÜRÜLEN E- İRSALİYE"t ip inde e- İ rsa l iye düzenlen ip GİB s is temler i üzer inden a l ıc ıs ınai le t i lmes i gerekmekted i r . Ancak söz konusu t ip te haz ı r lanan e-İ rsa l iye t ip ler i iç in a l ıc ı la r ta raf ından s is tem üzer inden e- İ rsa l iyeyan ı t ı dönülmes i mümkün o lmayacakt ı r .

D ü z e n l e n e n e - İ r s a l i y e ' l e r e - İ r s a l i y e s i s t e m i n ea n l ı k o l a r a k i l e t i l m e k t e m i d i r ? H e r h a n g i b i rg e c i k m e s ö z k o n u s u o l u r m u ? Ö z e l l i k l e y o ld e n e t i m l e r i s ı r a s ı n d a , d ü z e n l e n m i ş e -İ r s a l i y e ' n i n e l e k t r o n i k o r t a m d a s i s t e m d e nd o ğ r u l a n a m a m a s ı d u r u m u n d a n a s ı l b i r y o li z l e n e c e k t i r ?

64

Düzenlenen e- İ rsa l iye ' ler e- İ rsa l iye uygulamas ına i le t i ld iğ indeanl ık o larak GİB s is temler ine de u laşmaktad ı r . İ le t im süres isan iyeler mertebes inde gerçekleşmekted i r . G İB s is temler indeherhangi b i r şek i lde ar ıza , kes int i veya bak ım olmas ı nedeniy lei le t i lemeyen durumlarda GİB taraf ından gerekl i duyurularwww.efatura .gov . t r in ternet adres inde yap ı lmakta o lup bu süre lerboyunca kağ ı t or tamda matbu sevk i rsa l iyes i düzenlenereksevk iyat i ş lemler in in sürdürülmes i mümkün bulunmaktad ı r .

G İB e- İ rsa l iye s is temine i le t i len e- İ rsa l iye belgeler in in yoldenet imler inde (kağ ı t ç ık t ı s ın ın ya da e lekt ron ik or tamdak i ha l in in )ibraz ı ha l inde e-Yoklama s is temi üzer inde doğrulanmas ı e lekt ron ikor tamda yap ı lmaktad ı r . Herhangi b i r şek i lde doğrulama iş lemiyoklama s ı ras ında yap ı lamayan durumlar , daha sonradan tetk iked i lmek üzere not a l ınarak denet im sonuçlandı r ı lab i lecekt i r .G İB s is temler inden, denet im tutanağı i le tesp i t ed i len e-İ rsa l iye 'n in ayn ıs ın ın mevcudiyet in in an laş ı lmas ı ha l inde herhangib i r ceza i i ş lem söz konusu o lmayacakt ı r . Ancak , yap ı lantetk ik lerde herhangi b i r şek i lde f i i len e İ rsa l iye 'n in G İBs is temler ine i le t i lmemiş o lduğu tesp i t ed i len ed i lmes i ha l indeusul hükümler i yönünden ceza i i ş lemler ta tb ik ed i leb i lecekt i r .

e - İ r s a l i y e ' y e k o n u m a l l a r ı n a l ı c ı y a t e s l i me d i l m e s i i ç i n A L I C I N I N e - İ r s a l i y e s i s t e m i n d e ny a n ı t i l e t m e s i n i b e k l e m e k z o r u n l u m u d u r ?S i s t e m y a n ı t ı n ı a l ı c ı s i s t e m e n e k a d a r l ı k b i rs ü r e i ç e r i s i n d e g i r m e l i d i r ?

65

e- İ rsa l iye yan ı t la r ı i r sa l iye tar ih inden i t ibaren 7 günlük süre iç indedönüleb i lmekted i r . Mal lar ın a l ıc ıya tes l imat ı iç in e- İ rsa l iyeyan ı t ın ın beklenmes i zorunlu luğu kes in l ik te bulunmamakta o lup ,e- İ rsa l iye yan ı t ın ın gönder i lmes i hususunda da herhangi b i rzorunlu luk bulunmamaktad ı r . A l ıc ı i s teğe bağl ı o larak s is temüzer inden e- İ rsa l iye yan ı t ın ı göndereb i l i r .Bel i r t i len sürede yan ı t dönülmemiş e- İ rsa l iye 'ye konu mal lar ına l ıc ıs ı ta raf ından tam olarak tes l im a l ınd ığ ı G İB s is temler ita raf ından kabul ed i lmemekted i r . Ancak buna rağmen a l ıc ıyayap ı lan f i i l i mal tes l imat ına i l i şk in tevs ik ed ic i d iğer belgeler le(Tes l im a lan ve tes l im eden taraf la rca ı s lak imzal ı ve kaşel i ; e-İ rsa l iye 'n in kağ ı t ç ık t ı s ı , tes l im ve tesel lüme i l i şk in tutanak ,makbuz , form tes l im/tesel lüm belges i , vb . har ic i d iğer belgelerdüzenlenebi l i r ) aks i durumlar tevs ik o lunabi l i r .

e - İ r s a l i y e ' y e k o n u s e v k i y a t a b a ş l a n m a s ı i ç i n e -İ r s a l i y e ' n i n a l ı c ı y a i l e t i l m i ş o l m a s ı d a z o r u n l um u d u r ? A l ı c ı n ı n s i s t e m l e r i n d e b i r s o r u n o l m a s ıh a l i n d e s e v k i y a t i ş l e m i n e b a ş l a n a b i l e c e km i d i r ?

66

e- İ rsa l iye 'ye konu mal lar ın sevk iyat ına baş lanmas ı iç in e-İ rsa l iye 'n in G İB s is temler ine i le t i lmiş o lmas ı yeter l i o lup , ayr ıcaa l ıc ın ın s is tem yan ı t ın ı dönmes in i bekleme zorunlu luğubulunmamaktad ı r . A l ıc ın ın s is teminde yaşanmakta o lan b i r sorunsevk iyat i ş lemin in baş lat ı lmas ına engel teşk i l e tmeyip , a l ıc ıs is temler indek i sorunun g ider i lmes i sonras ında i lg i l i e- İ rsa l iye GİBtaraf ından a l ıc ıs ına e lekt ron ik or tamda i le t i lecekt i r . Bu nedenlesat ıc ın ın a l ıc ın ın s is temler indek i sorunun çözümünü beklemezorunlu luğu bulunmamaktad ı r . .

M ü ş t e r i n i n v e t e s l i m e d i l e c e k m a l m i k t a r ı n ı ns e v k i y a t b a ş l a n g ı c ı n d a b i l i n e m e d i ğ i b a z ı m a ls e v k i y a t l a r ı n d a ( ö r n e ğ i n : D a ğ ı t ı m ş i r k e t l e r i n i nb a y i l e r i n e A k a r y a k ı t , L P G s e v k i y a t l a r ı ) n a s ı lb i r y ö n t e m i z l e n e c e k t i r ? M ü ş t e r i y e t e s l i m a tg e r ç e k l e ş t i r i l i r k e n , i n t e r n e t v e d ü z e n l e m ea l t y a p ı s ı n ı n ( t a b l e t , p c ) o l m a m a s ı n e d e n i y l e e -İ r s a l i y e n e ş e k i l d e d ü z e n l e n e c e k t i r ?

67

Müşter in in ve tes l im ed i lecek mal miktar ın ın sevk iyatbaş lang ıc ında b i l inemediğ i baz ı mal sevk iyat lar ında öncel ik le" "MUHTELİF MÜŞTERİLER" " ibare l i matbu kağ ı t sevk i rsa l iyes idüzenlenecekt i r . e- İ rsa l iye uygulamas ına da kay ı t l ı müşter i leref i i l i tes l imat lar gerçekleşt i r i ld ikçe ya tes l im an ında ya e-Faturadüzenlenecek ya da müşter i ad ına yen i b i r sevk i rsa l iyes i ( tekn ika l tyap ı engel i yok i se e- İ rsa l iye , tekn ik engel var i se matbu vemüşter i ad ına düzenlenen kağ ı t or tamdak i sevk i rsa l iyes i )düzenlenecekt i r .Herb i r müşter iye yap ı lan f i i l i tes l imata göre düzenlenen matbukağı t or tamdak i sevk i rsa l iye ler i üzer inde " "e- İ rsa l iye Ayr ıcaDüzenlenecekt i r " " ibares ine yer ver i lecek ve en geç iz leyen güniç inde söz konusu matbu i rsa l iye " "MATBUDAN DÖNÜŞTÜRÜLENE- İRSALİYE" " t ip inde (söz konusu i rsa l iye üzer inde matbu i rsa l iyeb i lg i ler ine de yer ver i lmes i gerekmekted i r ) e- İ rsa l iye 'yedönüştürü lecek ve GİB s is temler i üzer inden a l ıc ıs ına i le t i lmes isağlanacakt ı r .A l ıc ı la r ta raf ından söz konusu e- İ rsa l iye 'ye (daha önces indek imatbu i rsa l iye i le f i i l i mal tes l imat ı b i lg is i o luştuğundan) herhangib i r yan ı t dönüşü yap ı lmayacakt ı r . Her b i r müşter iye tes l imats ı ras ında e- İ rsa l iye ve e-Fatura düzenlenmes i s ı ras ında mobi l i tey ide sağlayan her tür lü TEKNOLOJİK İMKANLARDAN yarar lan ı lmas ımümkün bulunmaktad ı r

H a v a l i m a n l a r ı n d a g e r ç e k l e ş t i r i l e n , a n c a k u ç a kv e t e s l i m a t m i k t a r ı b i l g i l e r i b a ş l a n g ı ç t ab i l i n e m e y e n , u ç a k l a r a y a k ı t t e s l i m i n d e s e v ki r s a l i y e s i b a k ı m ı n d a n i z l e n e c e k y ö n t e m n e d i r ?

68

Akaryak ı t tes l imat ı yap ı lacak uçağ ın b i l inemediğ i ya da f i i l ites l imat miktar ın ın sevk iyat baş lang ıc ında öngörülemediğ iHAVACIL IK YAKIT I sevk iyat lar ında öncel ik le “MUHTELİFMÜŞTERİLER” ibare l i e- İ rsa l iyes i düzenlenecekt i r . Havac ı l ıkyak ı t ın ın f i i l i tes l imat lar ı gerçekleşt i r i ld ikçe ya tes l im an ında e-Fatura / e-Arş iv Fatura düzenlenecek ya da müşter i ad ına yen i e-İ rsa l iye veya sevk i rsa l iyes inde yer a lmas ı gereken b i lg i ler i debar ınd ı ran f i i l i tes l imata i l i şk in i lg i l i d iğer kurumlar vemevzuat lar ında kabul ed i len d iğer belgelerden b i r in in (Tes l im a lanve tes l im eden taraf la rca ı s lak imzal ı ve kaşel i ; tes l im vetesel lüme i l i şk in tutanak , makbuz , form tes l im/tesel lüm belges i ,vb . har ic i d iğer kağ ı t or tamdak i belgeler ) düzenlenmes i veb i lahare e- İ rsa l iye d ış ındak i belgeler in en geç ik i gün iç inde e-İ rsa l iye 'ye dönüştürü lmes i gerekmekted i r . .

B o r u h a t l a r ı i l e i ş l e t m e n i n d e p o l a r ı ( t a n k l a r ı )a r a s ı n d a g e r ç e k l e ş t i r i l e n a k a r y a k ı ts e v k i y a t l a r ı n d a s e v k i r s a l i y e s i d ü z e n l e n m e s im e c b u r i y e t i b u l u n m a k t a m ı d ı r ? S e v k i y a ti ş l e m i , s a y a ç b i l g i l e r i n d e n h a r e k e t l eh a z ı r l a n a n t u t a n a k l a r l a t e v s i k o l u n a b i l i r m i ?

69

Sevk i rsa l iyes i belges i , esas i t ibar iy le taş ı t la r i le taş ınan mal larayönel ik yo l denet imler inde b i r kont ro l belges i o lma vasf ınaha izd i r . Bu çerçevede herhangi b i r taş ı t i le sevk ed i lmeyen ve malsevk iyat ı ve f i i len tes l im miktar lar ı özel sayaçlar la ö lçülen boruhat lar ı i le yap ı lan tes l imlerde , tes l im eden ve tes l im a lantaraf ından sevk i rsa l iye belges in in düzenlenmes i mecbur iyet ibulunmamaktad ı r . Ancak d i leyen iş letmeler bu suret le yap ı lantes l imat miktar lar ın ı d ikkate a larak tes l imat ın gerçekleşt i r i lmes ii le b i r l ik te s tok tak ip i ş lemler in i ERP s is temler i üzer inden tak ipedebi lmek iç in e- İ rsa l iye de düzenleyebi l i r le r . e- İ rsa l iye düzenlenmes i durumu da dah i l o lmak üzere , boru hat t ıüzer inden gerçekleşt i r i len f i i l i tes l imat miktar lar ın ın tevs ik ed ic ihar ic i d iğer belgeler in (Tes l im a lan ve tes l im eden taraf la rca ı s lakimzal ı ve kaşel i ; tes l im ve tesel lüme i l i şk in tutanak , makbuz , formtes l im/tesel lüm belges i , sayaçlar ın üret t iğ i ve taraf la rca imzal ıbelgeler vb . har ic i d iğer kağ ı t or tamdak i belgeler ) düzenlenmes ive i lg i l i makamlara tevs ik ed ic i belge o larak ta lep ed i lmes iha l inde ibraz ed i lmes i gerekmekted i r .

B o r u h a t l a r ı i l e i ş l e t m e l e r a r a s ı ( R a f i n e r i d e nd a ğ ı t ı c ı d e p o l a r ı n a y a d a d a ğ ı t ı c ı l a r a r a s ı n d ab o r u h a t l a r ı y l a ) y a p ı l a n a k a r y a k ı ts e v k i y a t l a r ı n d a s e v k i r s a l i y e s i d ü z e n l e n m e s im e c b u r i y e t i b u l u n m a k t a m ı d ı r ? S e v k i y a ti ş l e m i , s a y a ç b i l g i l e r i n d e n h a r e k e t l eh a z ı r l a n a n t u t a n a k l a r l a t e v s i k o l u n a b i l i r m i ?

70

Sevk i rsa l iyes i belges i , esas i t ibar iy le taş ı t la r i le taş ınan mal larayönel ik yo l denet imler inde b i r kont ro l belges i o lma vasf ınaha izd i r . Bu çerçevede herhangi b i r taş ı t i le sevk ed i lmeyen ve malsevk iyat ı ve f i i len tes l im miktar lar ı özel sayaçlar la ö lçülen boruhat lar ı i le yap ı lan tes l imlerde tes l im eden ve tes l im a lantaraf ından sevk i rsa l iye belges in in düzenlenmes i mecbur iyet ibulunmamaktad ı r .Sevk iyat i ş lemi , sayaç b i lg i ler inden hareket le haz ı r lanan tevs iked ic i har ic i d iğer belgeler le (Tes l im a lan ve tes l im eden taraf la rcaıs lak imzal ı ve kaşel i ; tes l im ve tesel lüme i l i şk in tutanak , makbuz ,form tes l im/tesel lüm belges i , sayaçlar ın üret t iğ i ve taraf la rcaimzal ı be lgeler vb . har ic i d iğer kağ ı t or tamdak i belgeler ) tevs iko lunabi l i r . Ancak d i leyen iş letmeler bu suret le yap ı lan tes l imatmiktar lar ın ı d ikkate a larak tes l imat ın gerçekleşt i r i lmes i i le b i r l ik testok tak ip i ş lemler in i ERP s is temler i üzer inden tak ip edebi lmekiç in e- İ rsa l iye de düzenleyebi l i r le r .e- İ rsa l iyen in düzenlenmes i ha l inde ; boru hat t ı üzer indeniş letmeler aras ı gerçekleşt i r i len f i i l i tes l imat miktar lar ın ın tevs iked ic i har ic i d iğer belgeler in o larak düzenlenen belgelere i l i şk inb i lg i ler in e- İ rsa l iye üzer inde yer ver i lmes i ve i lg i l i makamlara e-İ rsa l iye belges i i le b i r l ik te tevs ik ed ic i har ic i be lge o larak , ta lepedi lmes i ha l inde ibraz ed i lmes i gerekmekted i r .

O r t a k ( a y n ı ) a k a r y a k ı t d e p o l a m a a l a n ı n ı ( t a n k )k u l l a n a n ş i r k e t l e r i n b i r i n d e n d i ğ e r i n ea k a r y a k ı t s a t ı ş ı n d a , h e r h a n g i b i r ş e k i l d e m a l ı nm e k a n d e ğ i ş i k l i ğ i v e y a a k a r y a k ı t s e v k i y a t ıo l m a y a n d u r u m d a s e v k i r s a l i y e s i d ü z e n l e n m e s im e c b u r i y e t i b u l u n m a k t a m ı d ı r ?

71

Sevk i rsa l iyes i belges i , esas i t ibar iy le taş ı t la r i le taş ınan mal larayönel ik yo l denet imler inde b i r kont ro l belges i o lma vasf ınaha izd i r . Bu çerçevede herhangi b i r taş ı t i le sevk ed i lmeyen ve malsevk iyat ı ve f i i len tes l im miktar lar ı özel sayaçlar la ö lçülen boruhat lar ı i le yap ı lan tes l imlerde tes l im eden ve tes l im a lantaraf ından sevk i rsa l iye belges in in düzenlenmes i mecbur iyet ibulunmamaktad ı r . Bel i r t i len n i te l ik tek i mal sat ış la r ında b i r malhareket i , sevk iyat ı söz konusu o lmadığ ından sevk i rsa l iyes idüzenlenmes i zorunlu luğu bulunmamaktad ı r . Ancak , d i leyeniş letmeler bu suret le yap ı lan mal sat ış miktar lar ın ı d ikkate a larakstok tak ip i ş lemler in i ERP s is temler i üzer inden tak ip edebi lmekiç in , sevk i rsa l iyes i (e- İ rsa l iye düzenlenmes i gereken hal lerdee- İ rsa l iye ) de düzenleyebi l i r le r .

İ h r a c a t n i t e l i ğ i n d e k i D e n i z c i l i k y a k ı t ıt e s l i m l e r i n d e , G ü m r ü k k o n t r o l l e r i s ı r a s ı n d aİ r s a l i y e b e l g e s i n i n k a ğ ı t ç ı k t ı s ı ü z e r i n e a l ı n a nn o t l a r v e k a ş e v e ı s l a k i m z a t a t b i k iu y g u l a m a n ı n k a ğ ı t ç ı k t ı n ı n G ü m r ü k b i r i m i n ei b r a z ı g e r e k l i o l d u ğ u d u r u m d a n a s ı l b i r y o li z l e n e c e k t i r ?

72

Gümrükleme iş lemler i s ı ras ında e- İ rsa l iye belges in in e lekt ron ikor tamdak i ha l ine uygun kağ ı t ç ık t ı s ı üzer ine gerekl i not lar ta tb iked i l ip kaşe ve ı s lak imzal ı ha l in in b i r örneğin in Gümrük idares ineibraz ı , b i r örneğin in de sevk iyat ı gerçekleşt i ren sat ıc ı nezd indetevs ik ed ic i har ic i be lge o larak kul lan ı lmas ı amacıy la muhafazaedi lmes i gerekmekted i r . e- İ rsa l iye düzenlenmes i aç ıs ından tekn ikve a l tyap ı engel i var i se , söz konusu sevk iyat lar ın matbu vemüşter i ad ına düzenlenen kağ ı t or tamdak i sevk i rsa l iye i le gümrükiş lemler in in gerçekleşt i r i lmes i ve f i i l i tes l imata i l i şk in b i lg i ler i debar ınd ı ran bu kağ ı t or tamdak i sevk i rsa l iyes i örnekler in in , en geçiz leyen gün iç inde e- İ rsa l iye 'ye dönüştürü lmes i gerekmekted i r .Matbu sevk i rsa l iye yer i üzer inde e- İ rsa l iye 'ye dönüştürü leceğinei l i şk in ibareye yer ver i lecek ve b i lahare düzenlenecek e- İ rsa l iyeüzer inde (MATBUDAN DÖNÜŞTÜRÜLEN E- İRSALİYE t ip inde) i sematbu i rsa l iyeye i l i şk in b i lg i lere yer ver i lecekt i r . Söz konusu e-İ rsa l iye GİB s is temler i üzer inden a l ıc ıs ına i le t i lmes i sağlanacakt ı r .A l ıc ı la r ta raf ından söz konusu e- İ rsa l iye 'ye (daha önces indek imatbu i rsa l iye i le f i i l i mal tes l imat ı b i lg is i o luştuğundan) herhangib i r yan ı t dönüşü yap ı lmayacakt ı r .

M u h t e l i f M ü ş t e r i l e r i b a r e l i o l a r a k s e v ki r s a l i y e s i d ü z e n l e n e b i l d i ğ i h a l l e r d e k i s e v ki r s a l i y e l e r i n i n m a t b u k a ğ ı t o r t a m d ad ü z e n l e n m e s i e s a s o l m a k l a b i r l i k t e e İ r s a l i y eo l a r a k d ü z e n l e n m e s i m ü m k ü n o l a b i l e c e km i d i r ?

73

Müşter in in ya da tes l im ed i lecek mal miktar ın ın sevk iyatbaş lang ıc ında b i l inemediğ i baz ı mal sevk iyat lar ında öncel ik le“MUHTELİF MÜŞTERİLER” ibare l i e- İ rsa l iye düzenlenecekt i r . e-İ rsa l iye uygulamas ına kay ı t l ı müşter i lere f i i l i tes l imat largerçekleşt i r i ld ikçe tes l im an ında ya e-Fatura / e-Arş iv Faturadüzenlenecek ya da müşter i ad ına yen i b i r e- İ rsa l iyedüzenlenecekt i r .

D ü z e n l e n e n a n c a k s e v k i y a t i ş l e m ib a ş l a t ı l m a d a n ö n c e , i r s a l i y e ' d e h a t a o l d u ğ us a t ı c ı t a r a f ı n d a n ö ğ r e n i l e n d u r u m l a r d a s ö zk o n u s u i r s a l i y e ' n i n i p t a l i , d ü z e l t i l m e s i i ş l e m in a s ı l o l a c a k t ı r ? B u d u r u m d a s a t ı c ı k e n d i e -İ r s a l i y e ' s i n i b e l l i k o ş u l l a r d a i p t a l e d i l e b i l i rm i ? Y e n i e - İ r s a l i y e d ü z e n l e n m e s i d u r u m u n d ai l k v e h a t a l ı o l d u ğ u d e ğ e r l e n d i r i l e n e - İ r s a l i y ei l e i l g i l i n a s ı l b i r i ş l e m t e s i s e d i l m e l i d i r ?

74

Sevk iyat i ş lemi baş lat ı l ıncaya kadark i süreçte , haz ı r lanan e-İ rsa l iye 'n in TASLAK o larak beklet i lmes i , imzalanmamas ı , s i s temei let i lmemesi ve b i lg i lerde meydana gelecek değiş ik l ik ler gözönüne a l ınarak tas lak belgen in onaylanarak s is teme i le t i lmes iha l inde söz konusu sorunlar öncel ik le en az sev iyedekarş ı laş ı lacakt ı r .Bununla b i r l ik te , o luşturu lmuş e- İ rsa l iye 'n in , mal lar ın f i i l isevk inden önce b i lg i ler inde değiş ik l ik o lduğunun anlaş ı lmas ıha l inde , a l ıc ın ın söz konusu e- i rsa l iye 'ye s is tem üzer inden redyan ı t ı dönülmes in i sağlamak suret iy le ip ta l ed i lmes i sağlan ıp ,yer ine yen i ve doğru b i lg i ler i bar ınd ı ran e- İ rsa l iyen inoluşturu lmas ı , a l ıc ıs ına s is tem üzer inden gönder i lmes i vesevk iyat ın baş lat ı lmas ı sağlanabi l i r .Düzenlen ip e- İ rsa l iye s is temine i le t i len b i r e- İ rsa l iye 'n in sat ıc ıta raf ından herhangi b i r şek i lde İPTALİ mümkün bulunmamaktad ı r .Sevk iyat ı i ş lemi sürerken , a raç , şoför vb . d iğer b i lg i lerdedeğiş ik l iğ in o lmas ı durumunda ise , bel i r t i len değiş ik l ik ler e-İ rsa l iye haz ı r lama b i r imler ine b i ld i r i le rek (ya da şoforün yen i b i r e-İ rsa l iye o luşturma iç in tekn ik o lanaklara sah ip o lmas ı da sözkonusu o lab i l i r ) i ved i l ik le yen i e- İ rsa l iye 'n in o luşturu lmas ı veelekt ron ik or tamda da görüntü lenmes in i sağlayacak yap ıda araçşoförüne i le t i lmes i sağlanmal ıd ı r . Ya da sevk iyat s ı ras ında tekn ikimkanlar e lvermiyorsa , taş ımay ı gerçekleşt i ren şoför ta raf ındanyeni b i lg i ler i bar ınd ı ran , e- İ rsa l iye 'ye dönüştürü lmek üzereöncel ik le matbu sevk i rsa l iyes i düzenlenmes i ve bu i rsa l iyeüzer inde e- İ rsa l iye 'ye dönüştürü leceğine i l i şk in aç ık lamaya yerver i lmes i sağlanmal ıd ı r .Matbu sevk i rsa l iyes i i le gerçekleşt i r i len f i i l i tes l imat miktar lar ınauygun o larak , matbu i rsa l iyen in e- İ rsa l iye 'ye (MATBUDANDÖNÜŞTÜRÜLEN E- İRSALİYE t ip inde) en geç iz leyen gün iç indedönüştürü lmes i ve e- İ rsa l iye s is temine i le t i lmes i gerekmekted i r .Düzenlenen bu e- İ rsa l iye üzer inde , düzenlenen matbu sevki rsa l iyes ine i l i şk in b i lg i lere yer ver i lmel id i r . Matbu sevk i rsa l iyes ide tevs ik ed ic i belge (e- İ rsa l iye 'n in dayanağı ) o larak , muhafaza veis ten i ld iğ inde ibraz ed i lmes i gerekmekted i r . B i lg i ler i değ işen i lke- İ rsa l iye 'n in (e lekt ron ik ha l in in ) sat ıc ı ve a l ıc ı ta raf ından , dahasonradan düzenlenmiş matbu ve ayr ıca dönüştürü len e- İ rsa l iye vedüzenlenen e-Fatura i le b i r l ik te muhafaza ed i lmes i (e-Fatura 'n ınaç ık lama a lan ında i lg i l i i r sa l iye lere i l i şk in b i lg i ler ine yerver i lmes i suret iy le ) yeter l i o lacakt ı r .

M a l ı n b i r k o m i s y o n c u v e y a d i ğ e r b i r a r a c ı y ag ö n d e r i l d i ğ i h a l l e r d e d e m a l ı n g ö n d e r e nt a r a f ı n d a n e - İ r s a l i y e ' y e b a ğ l a n m a s ı z o r u n l um u d u r ?

75

11/3/2010 tar ih l i ve 5957 say ı l ı Sebze ve Meyveler i le Yeter l i Arzve Talep Der in l iğ i Bulunan D iğer Mal lar ın T icaret in inDüzenlenmes i Hakk ında Kanun hükümler ine göre komisyoncu veyatüccar o larak sebze ve meyve t icaret iy le i ş t iga l edenmükel lef lerce HKS’ye b i ld i r im zorunlu luğu bulunan mal lar ın sevk is ı ras ında e- İ rsa l iye düzenlenmes i gerek i r . Sat ı r baz ında sevkekonu mal lara i l i şk in o larak HKS’de üret i len “Künye Numara ’s ına dayer ver i lmes i zorunludur .

e - İ r s a l i y e u y g u l a m a s ı n a k a y ı t l ı b i r s a t ı c ı n ı nn i h a i t ü k e t i c i l e r e y a p t ı ğ ı s a t ı ş l a r d a i r s a l i y ed ü z e n l e m e y ü k ü m l ü l ü ğ ü v a r m ı d ı r ?

76Verg i Usul Kanunu 'nun 230 uncu maddes in in son f ık ras ı uyar ınca ;n iha i tüket ic i ler in tüket im amacıy la perakende o larak sat ına ld ık lar ı mal lar ı kendi ler in in taş ımas ı veya taş ı t t ı r ı lmas ı ha l inde bumal lara a i t fa tura veya perakende sat ış f i ş in in bulunmas ı şar t ıy lasevk i rsa l iyes i a ranmayacağından , e- İ rsa l iye uygulamas ına kay ı t l ısat ıc ı herhangi b i r şek i lde i rsa l iye düzenlemeyecekt i r .

S a t ı c ı t a r a f ı n d a n m a l ı n a l ı c ı y a t e s l i m i n a n ı n d af a t u r a d ü z e n l e n m e s i h a l i n d e , a y r ı c a s e v ki r s a l i y e s i d ü z e n l e n m e s i z o r u n l u m u d u r ?

77Sat ı lan mal ın tes l imi an ında fa turan ın da düzenlenmes i ha l inde ,ayr ıca sevk i rsa l iyes i kes i lmes ine gerek bulunmadığ ından mal ınfatura i le b i r l ik te taş ınmas ı yeter l id i r .

S a t ı c ı s e v k e d e c e ğ i m a l ı , t a ş ı m a i ş i n i Ü C R E Tk a r ş ı l ı ğ ı y ü r ü t e n ö z e l t a ş ı m a i ş l e t m e l e r i n ey a p t ı r m a s ı h a l i n d e d e e - İ r s a l i y e d ü z e n l e n m e s ig e r e k e c e k m i d i r ? T a ş ı m a y ı y a p a n i ş l e t m e n i nT A Ş I M A İ R S A L İ Y E S İ d ü z e n l e n m e s i y e t e r l i d e ğ i lm i d i r ?

78

Mal lar ın ücret karş ı l ığ ı taş ı t t ı r ı lmas ı ha l inde , Verg i UsulKanununun 240 nc ı maddes i uyar ınca , taş ıyan taraf ından ayr ıcataş ıma i rsa l iyes i düzenlenmes i de gerekmekted i r . Bu durumdamal ı taş ı t t ı ran (sat ıc ı ) ve mal ın tes l im ed i leceği k iş i (a l ıc ı ) e-İ rsa l iye uygulamas ına kay ı t l ı ku l lan ıc ı o lmas ı ha l inde , sevki rsa l iyes i e- İ rsa l iye o larak düzenlenmel i ve TAŞIYAN'a e-İ rsa l iye 'n in kağ ı t ç ık t ı s ın ın veya e lekt ron ik görüntüsünün taş ı t tabulunmak üzere ver i lmes i gerekl id i r .

A y n ı m ü e s s e s e n i n m u h t e l i f ş u b e v ek ı s ı m l a r ı n d a e - İ r s a l i y e d ü z e n l e n i r k e n , b e l g en o a y r ı m ı n d a n e l e r e d i k k a t e d i l m e l i d i r ?

79213 Say ı l ı Verg i Usul Kanununun 231 inc i maddes ine göre Ayn ımüessesen in muhtel i f şube ve k ıs ımlar ında her b i r i ayn ı numarai le baş lamak üzere ayr ı ayr ı fa tura kul lan ı ld ığ ı takd i rde bufatura lara şube ve k ıs ımlar ına göre şube veya k ısmın i s imler in inyaz ı lmas ı veya özel i şaret le ser i te f r ik i yap ı lmas ı mecbur id i r .

İ l a ç s a t ı ş m ü m e s s i l l e r i t a r a f ı n d a n t a ş ı n a np r o m o s y o n ü r ü n l e r i i l e n u m u n e i l a ç l a r i ç i ns e v k i r s a l i y e s i d ü z e n l e n e c e k m i d i r ?

80Ticar i mal n i te l iğ inde o lmayan broşür , b loknot , ka lem g ib ipromosyon ürünler i i le numune i laç lar ın , hek imlere ver i lmek üzeref i rmalar ın sat ış mümess i l ler i ta raf ından taş ınmas ı s ı ras ında ( t icar imal sevk iyat ı i z len imi verecek büyüklükte veya mahiyet teolmamak şar t ıy la ) sevk i rsa l iyes i düzenlenmes ine gerekbulunmamaktad ı r . (VUK GT 379)

B a ş k a i l l e r d e b u l u n a n s a t ı c ı l a r d a n s i p a r i şe d i l e n m a l l a r ı n , t e l e f o n , f a k s g i b i h a b e r l e ş m ea r a ç l a r ı y o l u y l a b a ğ l a n t ı k u r u l a n t a ş ı m a c ı l a r at a ş ı t t ı r ı l d ı ğ ı d u r u m l a r d a a l ı c ı t a r a f ı n d a nd ü z e n l e n e c e k e - İ r s a l i y e ' n i n k a ğ ı t ç ı k t ı v e y ag ö r ü n t ü s ü n ü n a r a ç t a b u l u n d u r u l m a s ıa ç ı s ı n d a n f i i l i i m k a n s ı z l ı k s ö z k o n u s u o l d u ğ ud u r u m l a r d a n a s ı l b i r y o l i z l e n e c e k t i r ?

81

Mal ın a l ıc ı ta raf ından taş ınd ığ ı veya taş ı t t ı r ı ld ığ ı ha l lerde ise sevki rsa l iyes i düzenleme zorunlu luğu a l ıc ıya a i t t i r . Ancak , a l ıc ı vesat ıc ın ın bu konuda mutab ık ka lmalar ı ha l inde , sevk i rsa l iyes isat ıc ı ta raf ından da düzenlenebi lecekt i r . Buna göre , sat ıc ın ın sevki rsa l iyes i düzenlemes i ha l inde a l ıc ı ta raf ından ayr ıca sevki rsa l iyes i düzenlenmes i gerekmeyecekt i r . Ancak e- İ rsa l iyeelekt ron ik or tamda düzenlen ip i le t i leb i ld iğ inden, sat ıc ı ta raf ındanyukar ıda bel i r t i ld iğ i şek i lde i rsa l iye düzenlenmes ine mutab ıkka l ınamadığ ı durumlarda , mal ın ı taş ımac ıya taş ı t t ı ran a l ıc ı , kendiad ına e- İ rsa l iye düzenley ip bu i rsa l iyen in kağ ı t ç ık t ı s ın ı faks vb .yöntemle kağ ı t or tamda ya da mai l vb . yöntemle e lekt ron ikor tamda mal ın taş ıy ıc ıs ına i le teb i l i r .

D i ğ e r m e v z u a t d ü z e n l e m e l e r i n d e s e v ki r s a l i y e s i y e r i n e g e ç e n b e l g e o l a r a k k a b u le d i l e n b e l g e l e r i n b u l u n m a s ı h a l i n d e e - İ r s a l i y ed ü z e n l e m e y ü k ü m l ü l ü ğ ü b u l u n a c a k m ı d ı r ?

82

Beled iye , Et ve Bal ık Kurumu, Orman İş letmeler i , E t ibankİş letmeler i , Tekel İdare ler i ve benzer i kamu kurum vekuruluş lar ınca sat ı lan çeş i t l i mamul ler in sevk iyat ında , sevk iç indüzenlenen belgelerde mal ın c ins i , miktar ı , a l ıc ın ın ad ı ve soyadıveya varsa t icaret ünvan ı , verg i da i res i ve hesap numaras ın ınbulunmas ı ha l inde bu belgeler sevk i rsa l iyes i o larak kabuled i lecek ve Verg i Usul Kanunu uyar ınca düzenlenecek o lan sevki rsa l iyes i ayr ıca aranmayacağından bu durumlar iç in e- İ rsa l iye dearanmayacağı tab i id i r .Keza , Maden Kanunu ’na göre maden sevk ine i l i şk in düzenlenenbelgeler ( sevk f i ş ler i ) i le u lus lararas ı taş ımac ı l ık ta ku l lan ı lanhamule senedi , konş imento g ib i belgeler ve gümrük g i r i ş ,ç ık ış la r ında nak i l vas ı ta lar ında mal lar ın mevcudu tesp i t ed i l ipmühür lendikten sonra Gümrük İdare ler ince ver i len resmi belgelersevk i rsa l iyes i o larak kabul ed i leceğinden bu durumlar iç in e-İ rsa l iye aranmayacakt ı r .

M ü k e l l e f l e r i n f a a l i y e t l e r i n e i l i ş k i n o l a r a ki ş y e r l e r i n d e k u l l a n ı l m a k v e t ü k e t i l m e ka m a c ı y l a s a t ı n a l d ı k l a r ı ( K ı r t a s i y e , b ü r o v et e m i z l i k m a l z e m e l e r i , y e m e k , e k m e k g i b i ) u f a kh a c i m l i m a l l a r ı t a ş ı m a l a r ı v e y a t a ş ı t t ı r m a l a r ıh a l i n d e e - İ r s a l i y e d ü z e n l e n e c e k m i d i r ?

83

Mükel lef ler in faa l iyet ler ine i l i şk in o larak i şyer ler inde kul lan ı lmakve tüket i lmek amacıy la sat ın a ld ık lar ı (K ı r tas iye , büro ve temiz l ikmalzemeler i , yemek, ekmek g ib i ) u fak hac iml i ve değer i fa turadüzenleme l imi t i tu tar ın ı aşmayan mal lar ı taş ımalar ı veyataş ı t t ı rmalar ı ha l inde bu mal lara a i t fa turan ın taş ıma esnas ındataş ı t ta bulundurulmas ı ve fa turan ın üzer ine "Bu mal lar iç in sevki rsa l iyes i düzenlenmemişt i r . " şerh in in ver i lmes i şar t ıy la ayr ıcamatbu sevk i rsa l iyes i de aranmayacağından e- İ rsa l iyedüzenlenmeyecekt i r .

Y a r ı m a m ü l v e y a m a m u l m a l l a r ı n , b a z ı i ş l e m l e ry a p ı l m a k ü z r e , d i ğ e r m ü k e l l e f l e r eg ö n d e r i l m e s i v e b u m ü k e l l e f l e r d e n m a l l a r ı ng e r i g e t i r i l m e s i d u r u m u n d a g ö t ü r ü l e n v e g e r ig e t i r i l e n m a l l a r i ç i n g i d i ş v e g e l i ş t a ş ı m a l a r ıs ı r a s ı n d a e - İ r s a l i y e n a s ı l d ü z e n l e n e c e k t i r ?

84

Mükel lef ler in , yar ı mamul veya mamul mal lar ın ı , baz ı i ş lemleryap ı lmak üzere , d iğer mükel lef lere göndermeler i ve bumükel lef lerden mal lar ı ger i get i rmeler i durumunda götürü len veger i get i r i len mal lar iç in g id iş ve gel iş taş ımalar ı s ı ras ında ayr ı ayr ıe- İ rsa l iye düzenlemeler i zorunludur .Mal lar ın götürü lmes inde düzenlenecek e- İ rsa l iye ler in müşter ibölümü b i lg i ler ine i ş lemi yapacak mükel lef in ad ı ve soyadı , varsat icaret ünvan ı , verg i da i res i ve hesap numaras ı yaz ı lacak , Mal ınnev ' i bö lümüne, gönder i len mal lar ın ad ı/c ins i , miktar ı bölümünemiktar ı yaz ı lacak ve söz konusu e- İ rsa l iye 'n in aç ık lama not a lan ınayapı lacak i ş in türü (Mesela : "Boyat ı lmak , tamir e t t i r i lmek , parçadeğiş t i rmek üzere" şek l inde b i r ibare ) yaz ı lacakt ı r .

İ ş lem gördükten sonra mal ın tekrar i ş lemi yapt ı ran taraf ından ger itaş ınmas ında düzenlenecek e- İ rsa l iye ler in müşter i b i lg i ler ibölümüne iş lemi yapt ı ran i ş letme kendi b i lg i ler ine , sevk adres io larak kendi i ş le tme adres b i lg is ine ( i ş lemin yap ı ld ığ ı yer adresb i lg is in in de baş lang ıç noktas ı o larak ek lenmes i mümkündür )mal ın nev ' i ve miktar b i lg is i o larak i ş lemi tamamlanmış ha l i i le ger iget i r i len mal lar ın nev ' i ve miktar ı b i lg i ler i yaz ı lacak ve i rsa l iyen innot aç ık lama a lan ına yapt ı r ı lmış o lan i ş lemin türü (boyama, bask ı ,tamir , parça değiş im vb . ) ne i l i şk in aç ık lamaya yer ver i lecekt i r .Ancak , söz konusu mal lar ın i ş lemi yapacak mükel lef ler ta raf ındantaş ınmas ı veya taş ı t t ı r ı lmas ı ha l inde sevk i rsa l iyes in in , yukar ıdabel i r t i len esas lara göre bu k imseler ta raf ından düzenleneceğitab i id i r .

S a t ı ş a k o n u o l m a y a n a n c a k t a m i r / b a k ı ma m a ç l ı g ö n d e r i l e n m a l , e k i p m a n v e y a d e m i r b a şs e v k i y a t l a r ı n d a s e v k i r s a l i y e s i d ü z e n l e n m e s i n eg e r e k v a r m ı d ı r ?

85

İ ş le tmeye a i t mal , demirbaş , ek ipman vb . unsur lar ın i ş lem görmek(boyat ı lmak , tamir ed i lmek , parça değiş t i rmek , d ik i lmek vb . ) üzerebaşka iş letmelere sevk iyat ında da e- İ rsa l iye düzenlenmes igerekmekted i r . Bu durumda düzenlenecek e- İ rsa l iye lerde i lavenot , aç ık lama b i lg is ine yer ver i lerek söz konusu mal , ek ipman,demirbaş ın tamir , bak ım, i ş lem görmek üzere gönder i ld iğ ibel i r t i lecekt i r . Bu durumda söz konusu unsur lar ı taş ıyan/taş ı tank im ise onun sevk i rsa l iyes i / e- İ rsa l iye düzenlemes igerekmekted i r .

N u m u n e ü z e r i n e v e y a t e c r ü b e v e m u a y e n eş a r t ı y l a g e r ç e k l e ş t i r i l e n s a t ı ş l a r a a i t m a ls e v k i y a t l a r ı n d a d a e - İ r s a l i y e d ü z e n l e n m e kz o r u n l u m u d u r ?

86

Numune üzer ine veya tecrübe ve muayene şar t ıy la sat ım yap ı lmaküzere mal sevk iyat ı yap ı lmas ı ha l inde sevk ed i len mal lar iç inmatbu kağ ı t or tamda sevk i rsa l iyes i düzenlenmes i zorunlu luğubulunduğundan, bu suret le sevk ed i len mal lar ın e- İ rsa l iyedüzenlenmek suret iy le sevk ed i lmes i zorunludur . Ancak i rsa l iyeyer ine geçen e-Fatura ya da e-Arş iv Fatura 'n ın kağ ı t ç ık t ı s ıdüzenlendiğ i durumda ayr ıca e- İ rsa l iye düzenlenmes ine gerekbulunmamaktad ı r . Bu tür sevk iyat larda , mal ı sat ıc ı taş ıyor veyataş ı t ıyorsa e- İ rsa l iye sat ıc ı ta raf ından , a l ıc ı taş ıyor veya taş ı t ıyorsae- İ rsa l iye a l ıc ı ta raf ından düzenlenecekt i r . Ancak , kabule bağl ıo lan ve bunun iç in yaz ı l ı b i r söz leşme bulunan bu tür sat ış la rda ,fa tura düzenlenmes indek i on günlük süren in kabul ta r ih indeni t ibaren baş layacağı tab i id i r .

A n t r e p o ç ı k ı ş f i ş i n i n s e v k i r s a l i y e s i y e r i n eg e ç e n b e l g e o l a r a k k a b u l e d i l m e s i n e d e v a me d i l m e k t e m i d i r ? A y r ı c a e - İ r s a l i y ed ü z e n l e n m e s i g e r e k m e k t e m i d i r ?

87

Diğer mevzuat düzenlemeler uyar ınca , sevk i rsa l iyes i yer inegeçen belge o lduğu aç ıkça kabul ed i len ha l lerde , bu belgeler indüzenlenmes i ha l inde ayr ıca sevk i rsa l iyes in in (veya e- İ rsa l iyen in )düzenlenmes ine gerek bulunmamaktad ı r . Ancak söz konusubelgeler in sevk i rsa l iyes i yer ine geçen belge o lduğu hususu i lg i l imevzuat düzenlemes inde aç ıkça bel i r t i lmiş o lmal ıd ı r . AncakBakanl ığ ımızca yap ı lacak yen i düzenlemelerde e- İ rsa l iyedüzenleme yükümlülüğü kapsamına özel o larak dah i l ed i lensevk iyat i ş lemler i iç in , sevk i rsa l iyes i yer ine geçen belge yer ine e-İ rsa l iye düzenleme yükümlülüğü söz konusu o lab i lecekt i r .

F a t u r a n ı n ö n c e d ü z e n l e n d i ğ i d u r u m l a r d a s e v ki r s a l i y e s i n i n f a t u r a t a r i h i n d e n s o n r a k i k a ç g ü ni ç i n d e d ü z e n l e n m e s i g e r e k i r ?

88

Faturan ın önce düzenlendiğ i ha l lerde de mal sevk iyat ı ne zamanolacak i se (mal sevk iyat ı i ş lemi sat ıc ı i le a l ıc ı a ras ındak ianlaşmaya göre serbestçe bel i r lenebi l i r , sevk zamanı konusundaözel b i r yasa l veya idar i düzenleme bulunmamaktad ı r ) sevki rsa l iyes in in (ve e- İ rsa l iye 'n in ) bu tar ih ten önce düzenlenmes igerekmekted i r .

G e r ç e k u s u l d e v e r g i l e n d i r i l e n m ü k e l l e f l e r d e nb a s i t / g ö t ü r ü u s u l d e v e r g i l e n d i r i l e nm ü k e l l e f l e r v e v e r g i d e n m u a f e s n a f t a r a f ı n d a na l ı n a n m a l l a r ı n a l ı c ı l a r ı t a r a f ı n d a n t a ş ı n m a s ıd u r u m u n d a s e v k i r s a l i y e s i d ü z e n l e n e c e km i d i r ?

89

"Verg i Usul Kanununun 232 ve 235 . maddeler indek i , fa tura , sevki rsa l iyes i , perakende sat ış ves ika lar ı (perakende sat ış f i ş i , ödemekaydedic i c ihaz sat ış f i ş i , g i r i ş ve yolcu taş ıma b i le t i ) , g iderpusulas ı , müstahs i l makbuzu i le 236 . maddede yer a lan serbestmeslek makbuzunu ya ln ız b i r inc i ve ik inc i s ın ı f tüccar lar la def tertutmak mecbur iyet inde o lan ç i f tç i ler ve serbest meslek erbab ın ındüzenlemes i mecbur i o lup bunlar ın d ış ında ka lan ve kazançlar ıgötürü (bas i t ) usulde tesp i t o lunan tüccar lar i le götürü usuldeverg i lend i r i len serbest meslek erbab ı ve verg iden muaf esnaf ınsöz konusu belgeler i düzenleme mecbur iyet i bulunmamaktad ı r .Bu nedenle , gerçek usulde verg i lend i r i len mükel lef ler i le götürüusulde verg i lend i r i len mükel lef ler ve verg iden muaf esnafaras ındak i mal harekat ı sevk i rsa l iyes i yönünden aşağ ıdak iesas lara göre belgelendi r i lecekt i r : Gerçek usulde verg i lend i r i lenmükel lef lerden (e- İ rsa l iye uygulamas ına dah i l o lsun veyaolmas ın ) , götürü/bas i t usulde verg i lend i r i len mükel lef ler veverg iden muaf esnaf taraf ından sat ın a l ınan mal ın a l ıc ı ta raf ındantaş ınmas ında sevk i rsa l iyes i a ranmayacak , ancak fa tura mal ınsat ı ld ığ ı anda sat ıc ı ta raf ından düzenlenecekt i r . Sat ıc ı ta raf ındansat ış an ında düzenlenecek fa turaya a l ıc ı ta raf ından taş ınd ığ ı şerh ikonulacak ve taş ımalar s ı ras ında yetk i l i le rce i s ten i ld iğ inde ibrazedi lecekt i r . Götürü usulde verg i lend i r i len mükel lef veya verg idenmuaf esnaf tan , gerçek usulde verg i lend i r i len ve e- İ rsa l iyeuygulamas ına da kay ı t l ı bu lunan mükel lef ler ta raf ından sat ına l ınan mal ın a l ıc ı ta raf ından taş ınmas ında ise sevk i rsa l iyes i e-İ rsa l iye o larak kendi kendine o lacak şek i lde düzenlenecekt i r .

S e v k i r s a l i y e s i d ü z e n l e n m e s i g e r e k e n t a r a f ı ne - İ r s a l i y e ' d e k a y ı t l ı o l m a d ı ğ ı a n c a k e - F a t u r au y g u l a m a s ı n a k a y ı t l ı o l d u ğ u d u r u m d a , i r s a l i y ey e r i n e g e ç e n e F a t u r a ' n ı n k a ğ ı t ç ı k t ı s ıd ü z e n l e n m e y e d e v a m e d i l e b i l e c e k m i d i r ?

90

Evet , mal ın a l ıc ıs ın ın e-Fatura uygulamas ına kay ı t l ı b i r ku l lan ıc ıo lduğu ancak e İ rsa l iye 'ye henüz dah i l o lmadığ ı durumda; yamatbu kağ ı t or tamdak i sevk i rsa l iyes i veya i rsa l iye yer ine geçenni te l ik tek i e-Fatura 'n ın kağ ı t ç ık t ı s ı veya i rsa l iye yer ine geçenÖKC'den düzenlenen e-Fatura B i lg i F iş i düzenlenmes i mümkünbulunmaktad ı r .

F a t u r a k e s i l e c e k m ü k e l l e f i n e - F a t u r a v e e -İ r s a l i y e ' d e o l m a d ı ğ ı a n c a k m a l ı n n i h a i t e s l i me d i l e c e ğ i ( a l ı c ı n ı n v e r d i ğ i t a l i m a t l a m ü ş t e r i s id u r u m u n d a b u l u n a n m ü k e l l e f v e y a k i ş i l e r i n ) e -F a t u r a v e e - İ r s a l i y e d e k a y ı t l ı o l d u ğ u d u r u m d as e v k i r s a l i y e s i n e ş e k i l d e d ü z e n l e n e c e k t i r ?

91

e- İ rsa l iye uygulamas ına kay ı t l ı mükel lef lerce mal sevkler i iç inuygulamaya baş lad ık lar ın ay ın sonundan i t ibaren tümmüşter i ler ine e- İ rsa l iye düzenlenmes i zorunludur .Bu kapsamda a l ıc ıs ın ın mal ın sevk i s ı ras ında b i l inmediğ idurumlarda , matbu sevk i rsa l iyes inde o lduğu g ib i , muhtel i fmüşter i ler ad ına o lmak üzere “Muhtel i f Müşter i ler ” t ip inde e-İ rsa l iye düzenlenecek o lup , VKN/TCKN a lan ına 5555555555yaz ı lmak , Ad-Soyad/unvan bölümüne “muhtel i f müşter i ler ”yaz ı lmak suret iy le e- İ rsa l iye düzenlenecekt i r .

Ayr ıca mal ın a l ıc ıs ın ın b i l in iyor o lmas ıy la b i r l ik te , a l ıc ın ın e-İ rsa l iye uygulamas ına kay ı t l ı o lmadığ ı durumda da matbu kağ ı tsevk i rsa l iyes i yer ine e lekt ron ik or tamda e- İ rsa l iyedüzenlenecekt i r . Söz konusu e- İ rsa l iye doğrudan a l ıc ın ınb i lg i ler ine göre düzenlenecekt i r . Bu ha l lerde düzenlenen e-İ rsa l iye ler , ku l lan ı lan yöntem ya da özel entegratörün sunmuşolduğu s is tem dah i l inde “3900892152” VKN’ l i “Gel i r İdares iBaşkanl ığ ı e- İ rsa l iye Sanal A l ıc ı ”s ına gönder i lecekt i r . Söz konusual ıc ıs ın ın e- İ rsa l iye s is temine kay ı t l ı o lmadığ ı durumlardadüzenlenen e- İ rsa l iye ler a l ıc ıs ına s is tem iç inden i le t i lmeyecekolup , düzenley ic is i ta raf ından d iğer e lekt ron ik or tamlar vas ı tas ıy laya da kağ ı t ç ık t ı ver i lmek suret iy le tes l im ed i lecekt i r .

B a ş l a n g ı ç t a e - İ r s a l i y e ' n i n d ü z e n l e n m e s i n i nm ü m k ü n o l m a d ı ğ ı h a l l e r d e m a t b u o l a r a kd ü z e n l e n e n k a ğ ı t o r t a m d a k i s e v ki r s a l i y e l e r i n i n e - İ r s a l i y e s i s t e m i n e d a h as o n r a d a n M A T B U D A N D Ö N Ü Ş T Ü R Ü L E N E -İ R S A L İ Y E t i p i n d e g i r i l m e s i d u r u m u n d a e -İ r s a l i y e ' n i n d ü z e n l e m e t a r i h i v e f i i l i s e v kz a m a n ı s i s t e m i n t a r i h v e z a m a n ı n d a n g e ç m i şt a r i h l i o l a r a k d ü z e n l e n m e s i m ü m k ü no l a b i l e c e k m i d i r ?

92

Özel l ik le MATBUDAN DÖNÜŞTÜRÜLEN E- İRSALİYE t ip indei rsa l iyen in düzenleme tar ih i i le f i i l i sevk tar ih i ve zamanı matbui rsa l iye i le ayn ı ta r ih ve zamanlar ı ih t iva etmes i gerekeceğinden,s is tem tar ih ve zamanından öncek i ta r ih l i o larak düzenlenmes itab i i i o larak gerekmekted i r . Bu t ip e- İ rsa l iye ' lerde s is tem zamanıi le düzenleme ve sevk zamanı kont ro lü yap ı lmayacakt ı r . İ l kdüzenlenen matbu sevk i rsa l iyes inde yer a lan b i lg i ler i le dahasonradan o luşturu lacak e- İ rsa l iye 'de yer a lacak b i lg i ler in ayn ıo lmas ın ı sağlama sorumluluğu mükel lef lere a i t bulunmaktad ı r . .

A l ı c ı t a r a f ı n d a n d ö n ü l e n u y g u l a m a y a n ı t ı n a i l et e s l i m v e t e s e l l ü m e i l i ş k i n o l a r a k t a r a f l a r c aı s l a k i m z a l ı o l a r a k d ü z e n l e n e n d i ğ e r k a ğ ı tb e l g e l e r ( e İ r s a l i y e n i n k a ğ ı t ç ı k t ı s ı , T e s l i mT e s e l l ü m M a k b u z u , e - F a t u r a ' n ı n k a ğ ı t ç ı k t ı s ıv b . ) d e k i b i l g i l e r a r a s ı n d a f a r k o l u r s a , f a t u r ad ü z e n l e n m e s i s ı r a s ı n d a h a n g i s i n i n d i k k a t ea l ı n m a s ı g e r e k m e k t e d i r ?

93

e- İ rsa l iye uygulamas ında " İ rsa l iye Yan ı t ı "n ın a l ıc ı ta raf ından s is temüzer inden dönülme zorunlu luğu bulunmamaktad ı r . Buna rağmens is tem üzer inden düzenley ic iye i le t i lmek üzere i le t i len i rsa l iyeyan ı t ı be lges inde yer ver i len b i lg i ler in esas i t ibar iy le f i i len tes l imal ınan mal miktar b i lg is i i le ayn ı o lmas ı gerekmekted i r . A l ıc ı la r ınf i i l i tes l ime i l i şk in taraf la r a ras ında tanz im olunan tes l im vetesel lüm belgeler ine uygun b i r şek i lde yan ı t dönmediğ in inanlaş ı lmas ı ha l inde , fa tura lar ın düzenlenmes ine esas o larak ,taraf la r a ras ında ıs lak imza ve kaşe i le tanz im olunan tevs ik veispat ed ic i har ic i d iğer belgeler in d ikkate a l ınmas ı gerekmekted i r .Söz konusu belgeler i le e- İ rsa l iye ve yan ı t la r ın ın b i rb i r iy le i l i şk i l işek i lde muhafaza ve ibraz ed i lmes i ve i lg i l i le rce ta lep ed i ld iğ indesunulab i lmes i gerekmekted i r .

T e s l i m s ı r a s ı n d a h a s a r y a d a b a ş k a b i rd u r u m d a n d o l a y ı a l ı c ı t a r a f ı n d a n t e s l i ma l ı n m a y ı p s a t ı c ı s ı n a i a d e e d i l e n v e s a t ı c ı s ıt a r a f ı n d a n g e r i g e t i r i l e n ü r ü n l e r d e s e v ki r s a l i y e s i n e ş e k i l d e d ü z e n l e n e c e k t i r ?

94

Söz konusu mal lar ın ger i get i r i lmes i i ş lemi sat ıc ı ta raf ından yer ineget i r i lmekte o lduğundan sat ıc ın ın , söz konusu mal lar ı i ş le tmes ineger i get i rmes i durumunu tevs ik etmek ve yol denet imler i s ı ras ındaibraz ed i leb i lmes in i sağlamak üzere yen i b i r sevk i rsa l iyes in ikendis ine o lmak üzere düzenlemes i gerekmekted i r . Bu yen ii rsa l iye , tekn ik imkanlar e lvermes i ha l inde e- İ rsa l iye o larak , tekn ikimkanlar e lvermemesi ha l inde ise öncel ik le matbu kağ ı t or tamdak isevk i rsa l iyes i o larak düzenlenecekt i r . Matbu o larak düzenlenensevk i rsa l iyes in in en geç iz leyen gün iç inde MATBUDANDÖNÜŞTÜRÜLEN E- İRSALİYE t ip inde e- İ rsa l iye 'ye dönüştürü lmes igerekmekted i r .

İ m h a e d i l m e k ü z e r e s e v k e d i l e n A T I K ü r ü n l e ri ç i n d e s e v k i r s a l i y e s i d ü z e n l e n e c e k m i d i r ?

95Gerek sat ı lmak üzere gerekse b i r bedel mukabi l i o lmaks ız ın b i ri ş letmeye a i t a t ık ürünler in (a t ık motor yağ ı , a t ık madeni yağ , a t ıkpetro l ürünler i , a t ık meta l , kağ ı t vb . d iğer ürünler ) b i r başkaiş letmeye, depoya , a t ık merkez ine vb . lokasyona sevk ed i lmes iha l inde de taş ıyan/taş ı t t ı ran taraf ından sevk i rsa l iyes idüzenlenmes i gerekmekted i r . Bu şek i lde at ık ürünler in sat ışamacıy la sevk inde genel esas lardan herhangi b i r fa rk ı o lmaks ız ın ,taş ımay ı yapan veya yapt ı ran taraf ından sevk i rsa l iyes inebağlanacakt ı r . Bu t ip i rsa l iye ler in genel b i r mal sevk iyat ı iç indüzenlenen i rsa l iye lerden herhangi b i r fa rk ı bulunmamaktad ı r .Ancak , sat ış amaçl ı o lmayan ve b i r bedel mukabi l i o lmaks ız ınat ık lar ın imhas ı amacıy la b i r noktadan d iğer b i r noktaya sevkedi len at ık ürünler iç in taş ıyan/taş ı t t ı ran taraf ından düzenleneceksevk i rsa l iyes inde at ık ürünün imhas ı amacıy la sevk ed i ld iğ in ibel i r ten aç ık lamalara (e- İ rsa l iye o lmas ı durumunda not aç ık lamaalan ına ) yer ver i lmes i gerekmekted i r . Bununla b i r l ik te bel i r t i lenat ık lar ın i lg i l i mevzuat lar ında bel i r t i len (Çevre ve Şeh i rc i l i kBakanl ığ ınca yay ımlanan at ık ürünler in sevk i , taş ınmas ı ,depolanmas ı ve imhas ına i l i şk in yay ımlanan yönetmel ik veya d iğeridar i düzenlemeler inde) şek i lde i lg i l i taş ıma izn i , yetk is i bulunanf i rmalar ta raf ından taş ınmas ı s ı ras ında i lg i l i mevzuat düzenlemes iuyar ınca düzenlenen d iğer belgeler (At ık Taş ıma Formu vb . ) desevk i rsa l iyes i yer ine geçen belge o larak kabul ed i leb i lecekt i r . Bubelgeler in sevk s ı ras ında ibraz ed i lmes i ha l inde ayr ıca sevki rsa l iyes i a ranmayacakt ı r .

H ü k m e n T e s l i m d u r u m u n d a s e v k i r s a l i y e s id ü z e n l e n m e s i g e r e k i r m i ?

96Hükmen tes l im b i l ind iğ i g ib i mülk iyet i a l t ında bulunan b i r mal ınözel b i r sebebe b inaen z i lyet l iğ in in ik t i sap ed i lmes i durumudur .Örneğin , Bay (A ) , mülk iyet i a l t ında bulunan b i r mal ı (B ) ’ye satmışancak mal ı devretmeden ondan k i ra lamışt ı r . (B ) ’n in mal ın ı (A ) ’yak i ra lamas ı durumunda, mal ın ayr ıca tes l imine gerek ka lmayacakve (A ) mal ı hükmen tes l im a lmış o lacakt ı r . İ ş te bu durumda malhareket i o lmayan b i r başka i fade i le taş ıma veya taş ı tmanın sözkonusu o lmadığ ı b i r sat ış iç in i rsa l iye düzenlenmes ine de gerekbulunmamaktad ı r . Ancak , d i leyen iş letmeler bu suret le yap ı lanmal sat ış miktar lar ın ı d ikkate a larak s tok tak ip i ş lemler in i ERPs is temler i üzer inden tak ip edebi lmek iç in , sevk i rsa l iyes i ( e-İ rsa l iye düzenlenmes i gereken hal lerde e- İ rsa l iye ) dedüzenleyebi l i r le r .

K ı s a e l d e n t e s l i m d u r u m u n d a s e v k i r s a l i y e s id ü z e n l e n m e s i g e r e k i r m i ?

97Kısa e lden tes l im, eşyay ı fer ’ i z i lyet veya z i lyet yard ımcıs ı s ı fa t ı i lef i i l î hak imiyet i a l t ında bulunduran şahs ın karş ı l ı k l ı i rade beyan ı i leb i r başka nev ’ i z i lyet l iğ i i k t i sap etmes i veya z i lyet l ik nev ’ in indeğişmes i ha l id i r . Örneğin ; K i rac ıs ı o lduğu b i r mal ın mülk iyet in inik t i sap ed i lmes i iç in karş ı l ı k l ı i rade beyan ı yeter l i o lmaktad ı r .Dolay ıs ıy la mal ı önce ger i a l ıp sonra tes l im etmekgerekmemektedi r . Bu tür o lay lar daha çok f inansal k i ra lamasözleşmeler inde (k i ra süres in in sonunda) or taya ç ıkmakta ve b i rmal hareket inden söz ed i lemeyen bu tür z i lyet l ik ik t i sab ında dai rsa l iye düzenlenmes i gerekmemektedi r . Ancak , d i leyen iş letmeler bu suret le yap ı lan mal sat ış miktar lar ın ıd ikkate a larak s tok tak ip i ş lemler in i ERP s is temler i üzer inden tak ipedebi lmek iç in , sevk i rsa l iyes i ( e İ rsa l iye düzenlenmes i gerekenhal lerde e- İ rsa l iye )de düzenleyebi l i r le r .

İ t h a l e d i l e n m a l l a r ı n g ü m r ü k t e n p a r ç a p a r ç at a ş ı n m a s ı v e i ş l e t m e y e s e v k e d i l m e s i h a l i n d eh e r b i r s e v k i y a t i ç i n a y r ı a y r ı m ı i r s a l i y ed ü z e n l e n m e s i g e r e k i r ?

98

Evet , her b i r taş ıma iş i iç in ayr ı ayr ı sevk i rsa l iyes i düzenlenmes igerekmekted i r . Z i ra , özel l ik le yol denet imler i s ı ras ında araçtabulunan mal lar la araçta bulundurulmas ı gereken sevk i rsa l iye ler inuyumlu o lmas ı gerekt iğ inden,her b i r taş ımada taş ınan mal miktar ıve taş ıma zamanı i le uyumlu o lmak üzere ayr ı ayr ı sevki rsa l iyes in in düzenlenmes i gerekmekted i r .

T a ş ı m a i r s a l i y e s i i l e s e v k i r s a l i y e s i n i n t a r i h i n i na y n ı o l m a k o l m a k z o r u n d a m ı d ı r ?

99Sevk i rsa l iyes in in düzenlen ip , taş ımay ı ücret karş ı l ığ ındagerçekleşt i ren taş ıy ıc ıya da b i r örneği ver i l ip taş ıma i rsa l iyes i i leb i r l ik te taş ıma s ı ras ında bulundurulacağ ından , sevk i rsa l iyes in inözel l ik le f i i l i sevk tar ih i taş ımac ıya mal lar ın tes l im ed i l ip ,taş ımanın baş lat ı ld ığ ı ( taş ıma i rsa l iyes in in düzenlendiğ i ta r ih ) ta r ihi le ayn ı o lmal ıd ı r .

N a k l i y e c i f i r m a t a ş ı m a i r s a l i y e s i n i n f i i l i s e v kt a r i h i i l e t a ş ı m a y ı t a l e p e d e n f i r m a n ı nd ü z e n l e d i ğ i s e v k i r s a l i y e s i n i n f i i l i s e v k t a r i h is ü r e s i n d e n i t i b a r e n n e k a d a r s ü r e d e m a l l a r ı na l ı c ı y a t e s l i m e d i l m e s i z o r u n l u d u r ?

100

Mal lar ın hangi sürede a l ıc ıya tes l im ed i lmes i gerekt iğ ine i l i şk inherhangi b i r zorunlu luk bulunmamaktad ı r . Taş ıma faa l iyet in ingerçekleşt i r i ld iğ i a raç , güzergah , hava koşul lar ı , lo j i s t ik f i rmas ın ınkapas i tes i vb . d iğer etmenler mal lar ın a l ıc ıya tes l im süre ler in ideğ iş t i reb i lmekted i r . Ancak genel i lke o larak , sat ıc ıs ı ta raf ındanal ıc ıs ına gönder i lmek üzere sevk i rsa l iyes in in düzenlendiğ idurumda f i i l i sevke baş lanmas ından i t ibaren 7 günlük süres i iç indefaturan ın düzenlenmes i gerekmekted i r .

e - İ r s a l i y e ü z e r i n d e n a k l i y e f i r m a s ı , a r a c ı np l a k a n o , ş o f ö r b i l g i l e r i n i n y a z ı l m az o r u n l u l u ğ u v a r m ı d ı r ?

101Taş ıma iş in in , lo j i s t ik f i rmalar ı ta raf ından yap ı lmas ı ha l indedüzenlenecek e- İ rsa l iye 'de lo j i s t ik f i rmas ın ın VKN, Unvan b i lg is iyaz ı lmal ıd ı r . Araç ve şoföre i l i şk in b i lg in in bu durumda yaz ı lmas ızorunlu deği ld i r . Ancak , taş ıma iş in in b izzat sat ıc ı/a l ıc ın ın kendiaraç ve şoför ler i i le yap ı lmas ı ha l inde düzenlenecek e- İ rsa l iye 'dearaç p laka no ve şoförün b i lg i ler ine yer ver i lmes i zorunludur .

T a ş ı m a s ı r a s ı n d a s a d e c e e - İ r s a l i y e ' n i n k a r e k o dv e y a b a r k o d u n u n b u l u n d u r u l m a s ı y e t e r l im i d i r ?

102Hayı r , sadece barkod veya karekod b i lg is in in bulunmas ı yeter l io lmay ıp , taş ıma s ı ras ında araçta düzenlenen e- İ rsa l iye 'n in b i rörnek kağ ı t ç ık t ı s ı veya e lekt ron ik o larak belge görüntüsününbulundurulmas ı ve yol denet imi personel ine ibraz ed i lmes i ve bubi lg i lere göre ibraz o lunan sevk i rsa l iyes i belges in in G İBs is temler i üzer inden doğrulanabi lmes i gerekmekted i r .

T a ş ı m a s ı r a s ı n d a s a d e c e e - İ r s a l i y e ' n i n k a r e k o dv e y a b a r k o d u n u n b u l u n d u r u l m a s ı y e t e r l im i d i r ?

103Hayı r , sadece barkod veya karekod b i lg is in in bulunmas ı yeter l io lmay ıp , taş ıma s ı ras ında araçta düzenlenen e- İ rsa l iye 'n in b i rörnek kağ ı t ç ık t ı s ı veya e lekt ron ik o larak belge görüntüsününbulundurulmas ı ve yol denet imi personel ine ibraz ed i lmes i ve bubi lg i lere göre ibraz o lunan sevk i rsa l iyes i belges in in G İBs is temler i üzer inden doğrulanabi lmes i gerekmekted i r .

D ü z e n l e n e n e - İ r s a l i y e ' d e a r a ç p l a k a n o v eş o f ö r b i l g i s i n d e , g e r e k s e v k i y a t b a ş l a n g ı c ı n d ag e r e k s e s e v k i y a t s ı r a s ı n d a d e ğ i ş i k l i k e r s ö zk o n u s u o l d u ğ u n d a i z l e n m e s i g e r e k e n y o ln e d i r ?

104

Fi i l i sevk zamanında önce söz konusu b i lg i lerde değiş ik l iko lduğunda, a l ıc ın ın red yan ı t ı dönmes i ta lep ed i lerek i lkdüzenlenen e- İ rsa l iye 'n in ip ta l ed i lmes i sağlanabi l i r . Ancakal ıc ın ın red yan ı t ı dönmediğ i ve/veya sevk iyat sürec i baş lad ık tansonra söz konusu b i lg i lerde değiş ik l ik o lduğunda, mevcut e-İ rsa l iye i le i l i şk i lend i r i lmek üzere ; G İB taraf ından bel i r lenecekyöntem ve usul le e- İ rsa l iye Araç/Şoför b i lg is in in s is tem üzer indegüncel lemes i/ yen i b i lg in in de i lave o larak s is teme aktar ı lmas ıgerekmekted i r . Genel prens ip , yo l denet imler inde mevcut e-İ rsa l iye 'de ve s is teme i lave o larak g i r i len araç/şoför b i lg i ler ib i r l ik te değer lendi r i ld iğ inde doğru araç ve şoför b i lg is ineer iş i lmes id i r . G İB , e- İ rsa l iye araç/şoför b i lg i ler in ingüncel lemes inde iz lenecek usul ve esas lar ı www.efatura .gov . t rin ternet adres inde yapacağı duyurularda ve i lg i l i k ı lavuzdaaç ık layacakt ı r .

D ü z e n l e n e n b i r e - İ r s a l i y e ' n i n G İ B ' e i l e t i l m e s in e k a d a r s ü r e a l ı r ? G İ B ' e i l e t i l m e d e ns e v k i y a t a b a ş l a n ı l a m a y a c a ğ ı n d a n u z u n s ü r e l ia r ı z a , b a k ı m v e y a k e s i n t i o l a c a ğ ı d u r u m d an a s ı l b i r y o l i z l e n e c e k t i r ?

105

GİB s is temler inde ar ıza , bak ım veya kes int i o lmadığ ı ha l lerdedüzenlenen b i r e- İ rsa l iye san iyeler mertebes inde GİB s is temler ineulaşmaktad ı r . Keza , G İB s is temler inde b i r a r ıza ,bak ım veya kes int io lmas ı veya p lanl ı bak ım gerçekleşt i r i lecek o lmas ı ha l inde durumwww.efatura .gov . t r in ternet adres inde duyurulmakta o lup , busüre ler iç inde matbu kağ ı t i rsa l iye düzenlenerek sevk iyatiş lemler in in baş lat ı lmas ı mümkün bulunmaktad ı r . bu şek i ldematbu kağ ı t i rsa l iye o larak gerçekleşt i r i len sevk iyat lara a i t sevki rsa l iye ler i , a r ı za , bak ım veya kes int i ha l ler in i i z leyen en geçiz leyen gün iç inde MATBUDAN DÖNÜŞTÜRÜLEN E- İRSALİYEt ip inde e- İ rsa l iye s is temine g i r i lmes i gerekmekted i r .

T a ş ı m a i r s a l i y e s i n i n e - İ r s a l i y e o l a r a kd ü z e n l e n m e s i m ü m k ü n m ü d ü r ?

106e- İ rsa l iye uygulamas ı ha l i haz ı rda münhas ı ran "sevk i rsa l iyes i "belges i iç in baş lat ı lmış o lup , ücret mukabi l i eşya taş ımac ı l ığ ıyapan iş letmeler taraf ından düzenlenmes i gereken "Taş ımaİ rsa l iyes i " iç in baş lamamış o lduğundan taş ıma i rsa l iye ler in inelekt ron ik belge o larak düzenlenmes i mümkün bulunmamaktad ı r .Ancak GİB taraf ından gerekl i tekn ik , mevzuat ça l ı şmalar ın ıntamamlanmas ı müteak ip taş ıma i rsa l iye ler in in de e lekt ron ik belgeolarak düzenlenebi lmes i mümkün o lab i lecekt i r .

İ h r a ç m a l l a r ı n ı n t a ş ı n m a s ı s ı r a s ı n d a d a s e v ki r s a l i y e s i d ü z e n l e n m e s i z o r u n l u m u d u r ?

107e- İ rsa l iye Uygulamas ına kay ı t l ı mükel lef lerce gerçekleşt i r i len malihracat ı i ş lemler inde de sevk iyat ın baş lamas ından önce e- İ rsa l iyedüzenlenmes i zorunludur . İh racat i ş leminde, a l ıc ın ın uygulamayakay ı t l ı b i r ku l lan ıc ı o lmamas ı nedeniy le , 5 . soruda aç ık lananşek i lde e- İ rsa l iye (ya da e- İ rsa l iye yer ine de geçen e-Fatura veyae-Arş iv Fatura ) düzenlenecek ve Başkanl ık Sanal a l ıc ı hesab ınagönder i lecekt i r . Mal ın yan ında söz konusu e- İ rsa l iyen in kağ ı tç ık t ı s ı bulundurulacakt ı r . Ancak T icaret Bakanl ığ ı i le G İB b i lg ii ş lem s is temler i a ras ında gerekl i entegrasyon ça l ı şmalar ın ıntamamlanmas ın ı müteak ip , e- İ rsa l iye ’n in kağ ı t ç ık t ı s ı yer ineelekt ron ik or tamda görüntü lenebi l i r dosyas ı da ibraz ed i leb i l i rşek i lde sevk iyat i ş lemler i gerçekleşt i r i leb i lecekt i r . .

S a t ı c ı t a r a f ı n d a n m a l t e s l i m i n a s ı lb e l g e l e n e c e k , a l ı c ı n ı n ü r ü n l e r i t e s l i m a l d ı ğ ı n ad a i r a y r ı b i r b e l g e i m z a l a t ı l m a s ı g e r e k i r m i ?M a l d e v i r t e s l i m i n d e a n l a ş m a z l ı k l a r y a ş a n m a s ıd u r u m u n d a h u k u k e n g e r ç e k i ş l e m n a s ı lk a n ı t l a n a c a k ?

108

Sevk i rsa l iyes i belges i , esas i t ibar iy le i ş letmeler aras ı malsevk iyat ın ı belgelendi rmek iç in tanz im olunan b i r belge o lup , baş l ıbaş ına b i r tes l im veya tesel lüm belges i mahiyet ibulunmamaktad ı r . Ancak saha gerekl i l i k ler i nedeniy le sevki rsa l iye ler inde zorunlu b i lg i lere i lave o larak "Tes l im Eden" ve"Tes l im Alan" a lan lar ına bast ı r ı lan belgelerde yer ver i lmekte vef i i l i tes l imlerde bu a lanlar tes l im eden ve tes l im a lanlartaraf ından , doldurulup imzalanarak , şerh ler düşülerek f i i l ites l imata i l i şk in taraf la rca imzal ı b i r belge ( tes l im/tesel lümbelges i ) o larak da kul lan ı lab i lmekted i r .e- İ rsa l iye 'n in tekn ik a l tyap ıs ı ve a lan lar ı i t ibar iy le belgegörüntüsünde ve kağ ı t ç ık t ı s ı üzer inde " Tes l im Eden" ve "Tes l imAlan" a lan lar ın ın yer ver i lmes ine her hangi b i r engelbulunmamaktad ı r . Bu minvalde a l ıc ı i le sat ıc ı a ras ındak i f i i l i maltes l imat ın ın har ic i b i r belge o larak e- İ rsa l iye 'n in kağ ı t ç ık t ı s ıüzer ine taraf la r ın ı s lak imzas ı ve aç ık lamalar ı ek lenerekkul lan ı lmas ı mümkün bulunduğu g ib i , sevk i rsa l iyes i belges indenayr ı o larak i ş letmenin ih t iyaç lar ı da d ikkate a l ınarak tasar lanantes l im/tesel lüm makbuzlar ı , tu tanaklar ı , formlar ın ın dakul lan ı lmas ı mümkün bulunmaktad ı r . Keza a l ıc ı la r ta raf ından e-İ rsa l iye s is temi üzer inden i le teb i lecekler i e- İ rsa l iye yan ı t la r ındada (e- İ rsa l iye yan ı t ın ın gönder i lmes i zorunlu o lmay ıp , ih t iyar id i r . )har icen düzenlenen ve f i i l i tes l imata i l i şk in taraf la r ın mutab ıkka ld ığ ı b i lg i ler i ih t iva eden har ic i be lgelerde yer a lan b i lg i lereuygun o larak i le t i lmes i gerekmekted i r .

e - İ r s a l i y e u y g u l a m a s ı n d a s i s t e m ü z e r i n d e nm a l k a b u l u ö n g ü r ü l m ü ş , a n c a k b u u y g u l a m az o r u n l u o l a c a k m ı ? Z o r u n l u o l m a s ı d u r u m u n d a ,z o r u n l u l u k a y n ı ş i r k e t i n d e p o l a r ı a r a s ı n d a k im a l s e v k i y a t ı n d a d a s ö z k o n u s u o l a c a k m ı ?

109

e- İ rsa l iye uygulamas ında a l ıc ı la r f i i l i mal tes l imat b i lg i ler ineuygun o larak e- İ rsa l iye yan ı t la r ın ı s i s tem üzer indengöndereb i l i r le r , ancak b i r zorunlu luk bulunmamaktad ı r . 7 güniç inde yan ı t dönülmeyen e- İ rsa l iye ler iç in mal lar ın tamamen kabuled i lmiş o lduğu s is tem taraf ından varsay ı l ı r . Ancak bu durumdadahi ta raf la r ın f i i l i mal tes l imat ına i l i şk in har ic i d iğer belgeler i ( e-İ rsa l iye 'n in kağ ı t ç ık t ı s ı üzer ine taraf la r ın ı s lak imzas ı veaç ık lamalar ı ek lenerek kul lan ı lmas ı mümkün bulunduğu g ib i , sevki rsa l iyes i belges inden ayr ı o larak i ş letmenin ih t iyaç lar ı da d ikkateal ınarak tasar lanan tes l im/tesel lüm makbuzlar ı , tu tanaklar ı ,formlar ın ın da kul lan ı lmas ı mümkün bulunmaktad ı r ) ku l lanmalar ınaengel bulunmamaktad ı r . Taraf lar a ras ındak i fa tura laşmalar ın " " f i i l imal tes l imat ı " " i le uyumlu o lmas ı gerekmekted i r .Ayn ı i ş le tmenin kendi depolar ı a ras ındak i mal sevk iyat lar ındadüzenlenen e- İ rsa l iye ler iç in , muhatap (ve a l ıc ı ) o larak i ş letmeninkendis i o lacağ ından e- İ rsa l iye yan ı t ın ın dönülmes ine gerekbulunmayıp , ayr ıca e- İ rsa l iye yan ı t ın ın dönülmes ine i l i şk in b i rzorunlu luk ta bulunmamaktad ı r .

E - i r s a l i y e ü z e r i n d e k a b u l , k ı s m i k a b u l , r e di ş l e m l e r i i ç i n k e s i n b i r s ü r e s ı n ı r l a m a s ı o l a c a km ı , o l a c a k s a s ü r e n e k a d a r o l a c a k t ı r ?

110Mal lar ın tes l im iş lemi f i i len b i t t ik ten çok daha sonra k ısmi kabulyap ı lmas ı , bu konuda karş ı l ı k l ı an laşmazl ık lar ın ç ıkmas ın ın önünenas ı l geç i lecekt i r? " "e- İ rsa l iye 'ye RED yan ı t ı f i i l i sevk zamanındanönce sadece yap ı lmas ı mümkün o lup , daha sonradan red yan ı t ın ındönülmes i mümkün bulunmamaktad ı r . G İB s is temler i süres indeyapı lmamış red yan ı t la r ına hata dönecekt i r .Kabul ve k ısmi kabul yan ı t la r ı da sevk i rsa l iyes in in düzenlenmetar ih inden en faz la 7 günlük süre iç inde ve b i r defa dönülmes imümkün bulunmaktad ı r . Bel i r t i len süreden sonra kabul veya k ısmikabul yan ı t ın ın dönülmes i mümkün bulunmamaktad ı r .F i i l i mal tes l imat ı , tes l im eden ve tes l im a lanlar ta raf ındandüzenlenecek har ic i be lgelere göre e- İ rsa l iye 'n in kağ ı t ç ık t ı s ın ınüzer ine taraf la r ın ı s lak imzas ı ve aç ık lamalar ı ek lenerekkul lan ı lmas ı mümkün bulunduğu g ib i , sevk i rsa l iyes i belges indenayr ı o larak i ş letmenin ih t iyaç lar ı da d ikkate a l ınarak tasar lanantes l im/tesel lüm makbuzlar ı , tu tanaklar ı , formlar ın ın dakul lan ı lmas ı mümkün bulunmaktad ı r . Ayr ıca tevs ik ve i spato lunmas ı gerekmekted i r .

M a l i a d e s i d u r u m u n d a , i a d e e d i l e n ü r ü n l e r i ç i nd ü z e n l e n e n e - İ r s a l i y e n i n , m a l ı i a d e a l a n s a t ı c ıt a r a f ı n d a n k a b u l u g e r e k e c e k m i ?

111e- İ rsa l iye 'n in kabulü , k ısmi kabulü veya reddi ta raf la r ın f i i l i malhareket ler i hususundak i mutab ık ka lmalar ına bağl ı bulunmaktad ı r .Hangi mal lar ın hangi koşul larda sat ıc ıs ına iade o lunacağı ta raf la raras ındak i t icar i i ş koşul lar ı be l i r lemekted i r . Sevk i rsa l iyes i (ve e-İ rsa l iye ) n in de bu t icar i i ş koşul lar ına göre gerçekleşt i r i len f i i l idurumlara uygun o larak düzenlenmes i genel i lke o lup , b i r malhareket i , sevk iyat ı , i ades i o lmadığ ı sürece tanz im olunan sevki rsa l iyes in in tek baş ına b i r hukuk i değer i bulunmamaktad ı r ,ta raf la r a ras ındak i i t i raz lar Türk T icaret Kanunu hükümler ine göregerçekleşt i r i lmes i gerekmekted i r .

e - İ r s a l i y e d e , i r s a l i y e l i f a t u r a u y g u l a m a s ı s ö zk o n u s u o l a b i l e c e k m i ?

112Gerek e-Fatura 'n ın gerekse e-Arş iv Fatura 'n ın 509 s ı ra no . lu VUKGenel Tebl iğ ine göre düzenlenen i rsa l iye yer ine geçen kağ ı tç ık t ı s ı " fa tura " ve "sevk i rsa l iyes i " be lgeler in i b i r l i k te ih t iva eden" i rsa l iye l i fa tura " mahiyet inde belgeler o larak kabul ed i lmekte vee- İ rsa l iye uygulamas ında dah i söz konusu belgeler i rsa l iye yer inegeçen belge o larak kul lan ı lab i lmekted i r . Müşter iye e-Fatura 'n ınveya e-Arş iv Fatura 'n ın i rsa l iye yer ine geçen kağ ı t ç ık t ı s ın ınver i lmes i ha l inde ayr ıca e- İ rsa l iye düzenlenmes ine gerekbulunmamaktad ı r .

E - i r s a l i y e k u l l a n ı c ı s ı n a k a ğ ı t i r s a l i y ed ü z e n l e n m e s i c e z a i u y g u l a m a y a t a b i o l a c a km ı ?

113

509 S ı ra No . lu VUK Genel Tebl iğ i i le bel i r lenen zorunlu ha l lerdekağı t i rsa l iye düzenlenmes i ha l inde b i r ceza i yükümlülükolmayacakt ı r . Ancak i lg i l i tebl iğde bel i r t i len zorunlu ha l lerd ış ında , e- İ rsa l iye o larak düzenlenmes i gerekt iğ i ha lde kağ ı tbelge o larak sevk i rsa l iyes in in düzenlenmes i ha l inde Verg i UsulKanunu 'nun 353 üncü maddes in in 2 numara l ı bendinde öngörülenözel usulsüz lük cezas ı ta tb ik ed i leb i lecekt i r .

B e d e l s i z v e r i l e n ü r ü n l e r i ç i n e - i r s a l i y e s i s t e m iü z e r i n d e n e - i r s a l i y e d ü z e n l e m e k g e r e k e c e km i , e - i r s a l i y e y e c e v a p g e r e k e c e k m i ?

114Evet , bedels iz de o lsa b i r i ş le tmeden d iğer b i r i ş le tmeye malsevk iyat ın ı doğuran durumlarda sevk i rsa l iyes i ( ta raf la r e-İ rsa l iye 'de ise e- İ rsa l iye ) düzenlenmes i gerekmekted i r . Bu suret lebedels iz o larak ver i len mal lar iç in düzenlenecek sevki rsa l iye ler inde söz konusu mal lar ın i ş le tmeye bedels iz o larakver i leceğin i bel i r ten aç ık lamalara yer ver i lmes i gerekmekted i r . e-İ rsa l iye uygulamas ında a l ıc ı ta raf ından e İ rsa l iye Yan ı t ı 'n ı dönmes iih t iyar i o lup , zorunlu deği ld i r .

e - İ r s a l i y e d ü z e n l e m e t a r i h i i l e f i i l i s e v k t a r i hv e s a a t i f a r k l ı o l a b i l i r m i ?

115Evet , e- İ rsa l iye 'n in düzenleme tar ih i i le mal lar ın f i i l i sevkzamanı ( ta r ih i ) fa rk l ı o lab i l i r . Mal lar sevk i rsa l iyes in in düzenlemetar ih inden sonrak i b i r ta r ih te sevk ed i leceği zaman, i rsa l iyen in f i i l isevk tar ih i/zamanı b i lg is i o larak mal lar ın f i i l i sevk iyat ın ınbaş lat ı lacağ ı ta r ih ve zamanı yaz ı lacakt ı r .

Ü r ü n s e v k i y a t ı n d a k u l l a n ı l a n a r a c ı n y o l d aa r ı z a l a n m a s ı h a l i n d e e -İ r s a l i y e y e b i l g i s i g i r i l e n a r a ç , s ü r ü c ü b i l g i s iv s . n i n , d e ğ i ş m e s i g e r e k i y o r m u , d e ğ i ş i k l i kn a s ı l y a p ı l a c a k t ı r ?

116

Sevk iyat sürec i baş lad ık tan sonra söz konusu b i lg i lerde değiş ik l iko lduğunda, mevcut e- İ rsa l iye i le i l i şk i lend i r i lmek üzere ; G İBtaraf ından bel i r lenecek yöntem ve usul le e- İ rsa l iye Araç/Şoförb i lg is in in s is tem üzer inde güncel lemes i/yen i b i lg in in de i laveolarak s is teme aktar ı lmas ı gerekmekted i r . Genel prens ip , yo ldenet imler inde mevcut e İ rsa l iye 'de ve s is teme i lave o larak g i r i lenaraç/şoför b i lg i ler i b i r l i k te değer lendi r i ld iğ inde doğru araç veşoför b i lg is ine er iş i lmes id i r . G İB , e- İ rsa l iye araç/şoför b i lg i ler in ingüncel lemes inde iz lenecek usul ve esas lar ı www.efatura .gov . t rin ternet adres inde yapacağı duyurularda ve i lg i l i k ı lavuzdaaç ık layacakt ı r .

e - İ r s a l i y e t a n z i m i a n ı n d a v e k a b u l u v e r e d d ia n ı n d a b i l g i l e r a y n ı z a m a n d a , a n l ı k o l a r a k a l ı c ıv e s a t ı c ı t a r a f ı n a g ö r ü l e b i l e c e k m i ?

117Evet , düzenlenen e- İ rsa l iye ' ler an l ık süre ler iç inde GİB 'e veal ıc ıs ın ın posta kutusuna i le t i lecekt i r . A l ıc ı ve sat ıc ı la r düzenlenene- İ rsa l iye ler i ve bunlar ın yan ı t la r ın ı , e- İ rsa l iye uygulamas ı vekendi posta kutu lar ı a rac ı l ığ ıy la göreb i leceklerd i r .

E - i r s a l i y e n i n d ü z e n l e n m e s i , k a b u l u , r e d d i v bg i b i b i l g i l e r a n l ı k o l a r a k ( r e a l - t i m e ) m ı G e l i rİ d a r e s i B a ş k a n l ı ğ ı n a ( G İ B ) a k t a r ı l a c a k , y o k s aE n t e g r a t ö r ü n s i s t e m i n d e t u t u l u p b e l l ia r a l ı k l a r l a m ı G İ B ’ e a k t a r ı l a c a k , b ö y l eo l a c a k s a b u z a m a n a r a l ı ğ ı n e k a d a r o l a c a k t ı r ?

118

Bel i r t i len i ş lemler in tümü anl ık ( rea l t ime, onl ine ) o larakgerçekleşt i r i lmekted i r . Düzenlenen e- İ rsa l iye ler , e- İ rsa l iye s is temiüzer inden a l ıc ı la r ına anl ık e lekt ron ik or tamda i le t i lmekte veyan ı t la r da e- İ rsa l iye s is temi üzer inden sat ıc ıya an l ık o laraki le t i lmekted i r . G İB s is temi üzer inden gerçekleşt i r i lmemesi ha l indee- İ rsa l iye 'n in geçer l iğ i bulunmamaktad ı r .

e - İ r s a l i y e d ü z e n l e n d i k t e n s o n r a n e k a d a rs ü r e d e f a t u r a n ı n t a n z i m e d i l m e s i g e r e k i y o r ?

119Fi i l i sevk tar ih inden sonra 7 gün iç inde fa turan ın düzenlenmes igerekmekted i r .

T o p l u o l a r a k m a l s e v k i y a t ı e s n a s ı n d a , s e v ke d i l e n t ü m ü r ü n l e r i n t e k b i r t e s l i m a d r e s i n i no l m a m a s ı v e b i r d e n f a z l a a l ı c ı y a a y n ı a r a ç i l et a ş ı n a n v e d e t u t a r ı v e a d e d i b e l l i o l m a y a nü r ü n s e v k i y a t l a r ı i ç i n e - i r s a l i y e u y g u l a m a s ın a s ı l o l a c a k t ı r ?

121

Aynı a raç la b i rb i r inden fark l ı k iş i veya kurumlara ve fark l ıadres lere sevk iyat i ş lemi gerçekleşt i r i ld iğ inde , her b i r a l ıc ı ayr ıayr ı değer lendi r i le rek onlara a i t sevk ed i len mal lar iç in ayr ı ayr ısevk i rsa l iyes i ( ta raf la r e- İ rsa l iye de o lmas ı ha l inde e- İ rsa l iyeolarak ) düzenlenmes i gerekmekted i r . .

S a t ı c ı n ı n t e s l i m e t t i ğ i ü r ü n l e r i n a l ı c ıt a r a f ı n d a n b i r k ı s m ı n ı n k a b u l u b i r k ı s m ı n ı nr e d d i m ü m k ü n m ü ?

120Evet , e- İ rsa l iye uygulamas ında a l ıc ı f i i l i mal tes l imat ı b i lg i ler ineuygun o larak K ISMİ KABUL yan ı t ın ı s i s tem üzer inden sat ıc ıyai le teb i l i r .

S a t ı l a n ü r ü n l e r i n i n a l ı c ı d i s t r i b ü t ö r ( A )t a r a f ı n d a n i a d e s i s ö z k o n u s u o l d u ğ u n d a , i a d ee d i l e c e k b u ü r ü n l e r i n s a t ı c ı n ı n ( B ) f a b r i k a s ı n ad e ğ i l d e s a t ı c ı n ı n y ö n l e n d i r d i ğ i b a ş k a b i rm ü ş t e r i y e ( C ) g ö n d e r i l m e s i h a l i n d e , i a d e y iy a p a n d i s t r i b ü t ö r t a r a f ı n d a n e - i r s a l i y e k i m e ,n a s ı l d ü z e n l e n e c e k ? S a t ı c ı ş i r k e t v e g ö n d e r e nş i r k e t b i l g i l e r i n a s ı l e - i r s a l i y e u y g u l a m a s ı n d ay e r a l a c a k t ı r ?

122

Genel prens ip i t ibar iy le sevk i rsa l iyes i kendis ine " " fa turadüzenlenecek a l ıc ı la r ı " " ad ına düzenlenmes i gerekmekted i r .A l ıc ı la r ı ta raf ından ver i len ta l imat i le mal sevk iyat ın ın kendi ler inetes l im ed i lmeden doğrudan müşter is i durumunda bulunan 3 'üncütaraf lara tes l imat ın yap ı lmas ı i s tend iğ inde , a l ıc ı ad ınadüzenlenecek e- İ rsa l iye 'de bu konuda i lave aç ık lamalara vetes l imat ın yap ı lacağ ı 3 üncü taraf ın b i lg i ler ine yer ver i lecekt i r .İ r sa l iye 3 üncü taraf ad ına düzenlenmeyecek o lup , sevk iyat ıgerçekleşt i ren in a l ıc ıs ı durumundak i k iş i/ tarafa düzenlenecekt i r .Aşağ ıda yer ver i len örnekle i z lenmes i gereken usul ve esas larayer ver i lmiş t i r .

Örnek : A l ıc ı D is t r ibüör (A ) (e- İ rsa l iye 'de) ( C 'ye mal ı sevk eden vei rsa l iye düzenlemes i gerekendi r ) Sat ıc ı (B ) (e- İ rsa l iye 'de)(D is t r ibütörün ger i a l ıc ıs ı , D is t r ibütör kendis ine fa tura kes i lecekk iş i ) (Müşter i C 'ye fa tura kesecek o lan k iş id i r ) Müşter i (C ) (e-İ rsa l iye 'de veya deği l ) (Sat ıc ı B 'n in a l ıc ıs ıd ı r , Sat ıc ı B , buna fa turakesecekt i r ) (D is t r ibütör A , Sat ıc ı B ad ına C 'ye sevk iyatyapmaktad ı r )

e- İ rsa l iye sek iyat ı baş latan D is t r ibütör (A ) ta raf ından , Sat ıc ı (B ) 'edüzenlenecekt i r . Bu e İ rsa l iye 'de (C ) müşter is i tes l imat ın yap ı lacağ ıik inc i l mükel lef/k iş i o larak yer a lacakt ı r . e- İ rsa l iye üzer inde " . . . (B )ad ına . . . . (C ) 'ye tes i lme ed i lmek üzere" ibares i yaz ı lacakt ı r .D is t r ibütör (A ) ta raf ından düzenlenen bu e- İ rsa l iye , hemDist r ibütör (A ) ta raf ından , Sat ıc ı B 'ye kes i lecek fa turada , hem deSat ıc ı (B ) ta raf ından müşter i C 'ye kes i lecek fa tura 'da i rsa l iyeb i lg is i o larak yer ver i lecekt i r .

H u r d a v e ı s k a r t a s a t ı ş ı i ç i n e - i r s a l i y ed ü z e n l e n e c e k m i d i r ?

123Sat ı lan mal mahiyet inde bulunduğundan hurda ve ı skar ta lar ın daiş letmeden sevk i durumunda, ta raf la r ın e- İ rsa l iye uygulamas ınakay ı t l ı o lmas ı durumuna göre e- İ rsa l iye veya i rsa l iye yer ine geçene-Fatura veya e-Arş iv Fatura kağ ı t ç ık t ı s ı ya da ÖKC dendüzenlenen e-Fatura/e-Arş iv Fatura B i lg i F iş i ) düzenlenmes igerek i r .

A s k e r i t e s i s l e r d e n v e g a r n i z o n l a r d a n g e r ia l ı n a n ü r ü n l e r i ç i n e - i r s a l i y e d ü z e n l e n e c e km i d i r ?

124Ger i a l ınan ürünler in taş ımas ın ı yapan veya yapt ı ran i ş letmeninkendis i i se , iade a l ınan ürünler in a l ınd ığ ı adresten iş letmeadres ine sevk in i belgelendi rmek üzere i ş letme kendi ad ına e-İ rsa l iye düzenleyecekt i r . Tekn ik aç ıdan e- İ rsa l iye 'n in iade a l ımıs ı ras ında düzenlenmes i mümkün bulunmadığ ında , matbu sevki rsa l iye i le i ş lemin baş lat ı lmas ı da mümkündür . Bu durumda matbusevk i rsa l iyes in in en geç iz leyen gün iç inde MATBUDANDÖNÜŞTÜRÜLEN E- İRSALİYE t ip inde e- İ rsa l iye uygulamas ınag i r i lmes i gerekmekted i r .

İ a d e i ç i n d ü z e n l e n e e - İ r s a l i y e b i l g i s i n e k a d a rs ü r e d e s a t ı c ı y a u l a ş a c a k t ı r ?

125Düzenlenen e- İ rsa l iye ler , e- İ rsa l iye s is temi üzer indenmuhataplar ına anl ık o larak e lekt ron ik or tamda i le t i lmekte veyan ı t la r da e- İ rsa l iye s is temi üzer inden muhatab ına anl ık o laraki le t i lmekted i r .

B e l l i b i r s ü r e a l ı c ı t a r a f ı n d a n e - i r s a l i y eu y g u l a m a s ı n d a m a l k a b u l u y a p ı l m a z s aü r ü n l e r i n t a m o l a r a k t e s l i m e d i l d i ğ iv a r s a y ı l a c a k m ı , b u s ü r e n e k a d a r o l a c a k t ı r ?

126

e- İ rsa l iye yan ı t la r ı i r sa l iye tar ih inden i t ibaren 7 günlük süre iç indedönüleb i lmekted i r . Mal lar ın a l ıc ıya tes l imat ı iç in e- İ rsa l iyeyan ı t ın ın beklenmes i zorunlu luğu kes in l ik te bulunmamakta o lup ,e- İ rsa l iye yan ı t ın ın gönder i lmes i hususunda da herhangi b i rzorunlu luk bulunmamaktad ı r . A l ıc ı i s teğe bağl ı o larak s is temüzer inden e- İ rsa l iye yan ı t ın ı göndereb i l i r .Bel i r t i len sürede yan ı t dönülmemiş e- İ rsa l iye 'ye konu mal lar ına l ıc ıs ı ta raf ından tam olarak tes l im a l ınd ığ ı G İB s is temler ita raf ından kabul ed i lmemekted i r . Ancak buna rağmen a l ıc ıyayap ı lan f i i l i mal tes l imat ına i l i şk in tevs ik ed ic i d iğer belgeler le (Tes l im a lan ve tes l im eden taraf la rca ı s lak imzal ı ve kaşel i ; e-İ rsa l iye 'n in kağ ı t ç ık t ı s ı , tes l im ve tesel lüme i l i şk in tutanak ,makbuz , form tes l im/tesel lüm belges i , vb . har ic i d iğer belgelerdüzenlenebi l i r ) aks i durumlar belgeyle kan ı t lanab i l i r .

Y o l d e n e t i m i i ç i n e - i r s a l i y e k a ğ ı t k o p y a s ı n ı nb u l u n d u r u l m a s ı z o r u n l u o l a c a k m ı d ı r ?

127Yol denet imler i iç in , a raçta e- İ rsa l iye 'n in b i r örnek kağ ı t ç ık t ı s ıveya e lekt ron ik görüntüsünün araçta bulundurulmas ı ve ta lepedi ld iğ inde ibraz ed i lmes i zorunludur .

S a t ı c ı n ı n ç o k s a y ı d a s e v k i y a t i ç i n d ü z e n l e d i ğ ie - i r s a l i y e l e r e n t e g r a t ö r e v e G İ B s i s t e m i n ea n l ı k o l a r a k y a n s ı m a k z o r u n d a m ı d ı r , y o k s ag ü n s o n u b i r d e f a d a k e s i l e n i r s a l i y e l e r t o p l u c aa k t a r ı l s a y e t e r l i m i d i r ?

128

Oluşturu lup e- İ rsa l iye üzer inden a l ıc ıs ına e- İ rsa l iyen in i le t imi ,yan ı t la r ın sat ıc ıya i le t imi süreçler in i tümü anl ık ( rea l t ime, onl ine )o larak gerçekleşt i r i lmekted i r . Düzenlenen e- İ rsa l iye ler , e- İ rsa l iyes is temi üzer inden a l ıc ı la r ına anl ık e lekt ron ik or tamda i le t i lmekteve yan ı t la r da e- İ rsa l iye s is temi üzer inden sat ıc ıya an l ık o laraki le t i lmekted i r . Özel entegratör lerde beklet i lmes i ve daha sonradanGİB 'e gönder i lmes i durumu söz konusu deği ld i r .

İ r s a l i y e n i n f i i l i s e v k t a r i h i n e m e v c u t s i s t e m d ea r a ç h a r e k e t i y a z ı l ı y o r . E - i r s a l i y e d e f i i l i s e v kt a r i h i a l a n ı n a h a n g i t a r i h y a z ı l m a s ı g e r e k e c e k ?F i i l i s e v k t a r i h i i l e e - i r s a l i y e b a s ı m t a r i h i a y n ıt a r i h m i o l m a l ı ? Ö z e l l i k l e g e c e y a r ı s ı n a d o ğ r uy a p ı l a n ü r ü n y ü k l e m e l e r i n d e f i i l i s e v k t a r i h i v ee - i r s a l i y e t a r i h i a r a s ı n d a g ü n f a r k ı o l a b i l i r ,b u n u n b i r c e z a i y ü k ü m l ü l ü ğ ü o l a c a k m ı d ı r ?

129

Fi i l i sevk tar ih i a lan ına , mal lar ın f i i l i sevk iyat ın baş lat ı lacağ ı ta r ihyaz ı lacakt ı r . F i i l i sevk tar ih i , e- İ rsa l iyen in düzenleme tar ih indenöncek i b i r ta r ih o lamaz , ancak sonrak i b i r ta r ih o lab i l i r . F i i leduruma uygun o lmas ı koşuluyla , düzenleme tar ih i i le f i i l i sevktar ih in in fark l ı o lmas ı herhangi b i r ceza i yükümlülüğügerekt i rmeyecekt i r . Düzenlendiğ i ta r ih i le ayn ı gün f i i l i sevk iyat ıda gerçekleşt i r i len durumlarda , düzenleme tar ih i i le f i i l i sevktar ih i i r sa l iye üzer inden ayn ı o lab i l i r .

e - İ r s a l i y e d e ş ö f ö r ü n T C K N b i l g i s i a l a n ı n a1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 y a z ı l m a s ı m ü m k ü n m ü d ü r ?

130Şoförün ad-soyad ve TCKN b i lg is i U laşt ı rma ve Al tyap ıBakanl ığ ı ’n ın UETDS yük taş ıma b i ld i r imler i bak ımından da zorunlub i r a lan o lmas ı , taş ıma iş lemin i gerçekleşt i ren şoför ler in i lg i l imevzuat lar ınca yetk i lend i r i lmiş ve yeter l ik ler in in doğru tesp i t ibak ımından da önem arz et t iğ inden, şoförün ad ı-soyadı ve TCKNbi lg is in in (yabanc ı uyruk lu şoför lerde şoförün pasaport numaras ıb i lg is in in ) e- İ rsa l iye i lg i l i e lekt ron ik belge a lan ında doğru şek i ldeyaz ı lmas ı zorunludur .

M a l ı n m ü ş t e r i y e t e s l i m e d i l m e d i ğ i d u r u m l a r d av e y a r e d d e d i l d i ğ i n d e , e r t e s i g ü n a y n ı ü r ü n ü nb a ş k a t e k r a r o m ü ş t e r i y e v e y a b a ş k a b i rm ü ş t e r i y e t e s l i m i d u r u m u n d a e - i r s a l i y eu y g u l a m a s ı n a s ı l o l a c a k t ı r ?

131

e- İ rsa l iye ye konu mal lar ın a l ıc ıs ına tes l im ed i lemediğ i ve sat ıc ıs ıta raf ından iş letmes ine ger i get i r i lmes in i gerekt i ren b i r durumunoluşmas ı ha l inde aşağ ıda bel i r t i len şek i lde yen i sevk i rsa l iyes in indüzenlenmes i gerekmekted i r .İ lk düzenlenmiş e- İ rsa l iye i le mal lar ın tekrar sat ıc ın ın i ş letmes ineger i get i r i lmes inde kul lan ı lmas ı mümkün deği ld i r :

a )Sat ıc ın ın tekn ik a l tyap ıs ın ın e lvermes i ha l inde sat ıc ı kendis ine(a l ıc ı adres inden sat ıc ı adres ine o lmak üzere ) yen i b i r e- İ rsa l iyedüzenleyecek ve bu e- İ rsa l iye üzer inde i lk e- İ rsa l iye b i lg is ine vemal lar ın i ş letmes ine a l ıc ıya tes l imat yap ı lamadığ ı gerekçes i i leger i götürü lmek üzere düzenlendiğ in i bel i r ten , aç ık lamaya e-İ rsa l iyen in not aç ık lama a lan ında yer ver i lecekt i r .

b )Sat ıc ın ın tekn ik a l tyap ıs ın ın e- İ rsa l iye düzenlenmes ineelvermemesi ha l inde ise bu durumda sat ıc ı kendis ine yen i matbusevk i rsa l iyes i düzenleyecek ve bu i rsa l iye üzer inde a l ıc ıyadüzenlenmiş i lk e- İ rsa l iye belges in in b i lg is ine ( ta r ih , belge no) vemal lar ın i ş letmes ine a l ıc ıya tes l imat yap ı lmadığ ı gerekçes i i le ger igötürü lmek üzere düzenlendiğ in i bel i r ten aç ık lamaya yerver i lecekt i r .

E- İ rsa l iye tar ih in in , e- İ rsa l iye uygulamas ı (s is temin in ) ta r ih indenönce o lamayacağı i lkes i nedeniy le , ger i get i r i len mal lar ın a l ıc ıs ınadaha sonra tekrar sevk ed i lmes i ha l inde yen i b i r e- İ rsa l iye 'n indüzenlenmes i gerekmekted i r .

E - i r s a l i y e u y g u l a m a s ı n a k a y ı t l ı o l m a y a nt ü k e t i c i l e r e ( m ü k e l l e f o l m a y a n l a r a )d ü z e n l e n e n e - i r s a l i y e l e r d e a l ı c ı T C K N b i l g i s i n ip a y l a ş m a k i s t e m e d i ğ i d u r u m l a r d a e - i r s a l i y en a s ı l d ü z e n l e n m e l i d i r .

132

e- İ rsa l iye uygulamas ına kay ı t l ı o lmayan n iha i tüket ic i lere(mükel lef o lmayanlara ) düzenlenecek e- İ rsa l iye lerde müşter in inad-soyad b i lg i ler ine yer ver i lmes i ancak TCKN b i lg is in inpaylaş ı lmamas ı ha l inde i lg i l i a l ıc ı VKN/TCKN a lan ına 11 adet 1rakamı ( 11111111111 ) yaz ı lacakt ı r .

M a l ı n m ü ş t e r i y e t e s l i m e d i l m e d i ğ i d u r u m l a r d av e y a r e d d e d i l d i ğ i n d e , e r t e s i g ü n a y n ı ü r ü n ü nb a ş k a t e k r a r o m ü ş t e r i y e v e y a b a ş k a b i rm ü ş t e r i y e t e s l i m i d u r u m u n d a e - i r s a l i y eu y g u l a m a s ı n a s ı l o l a c a k t ı r ?

133

Al ıc ın ın kay ı t l ı ku l lan ıc ı la r a ras ında o lmadığ ı durumlarda s is temüzer inde yan ı t o luşturamayacağı iç in f i i len tes l im a l ınan malmiktar ın ın a l ıc ı ve sat ıc ı a ras ında tanz im olunan har ic i d iğerbelgeler le (Tes l im/Tesel lüm belgeler i , tu tanak , makbuz vb .belgeler le - e- İ rsa l iyen in kağ ı t ç ık t ı s ı üzer ine a l ınacak not lar veimzalar da söz konusu belgeler yer ine kul lan ı lab i l i r . - ) tevs ik veispat o lunmas ı ve i lg i l i makamlara i s ten i ld iğ inde ibraz ed i leb i l i rşek i lde muhafaza ed i lmes i gerekmekted i r . F i i len tes l imedi len/al ınan mal miktar ın ı gösteren har ic i be lgeler in sat ıc ı veal ıc ı aç ıs ından ispat i ş lemler inde tevs ik ed ic i belge o larakkul lan ı lmas ı mümkün bulunmaktad ı r . A l ıc ıs ı ta raf ından f i i len tes l imal ınmayan mal lar iç in , mal ın ı ger i götüren sat ıc ı ta raf ından e-İ rsa l iye 'n in ayr ıca düzenlenmes i gerekt iğ i de tab i id i r .

E - i r s a l i y e n i n y a n l ı ş l ı k l a m ü ş t e r i t a r a f ı n d a nr e d d e d i l m e s i s o n u n d a n a s ı l i l e r l e n e c e k , a y n ıi r s a l i y e y e n i n u m a r a i l e t e k r a rg ö n d e r i l e b i l e c e k m i ?

134

Al ıc ıs ı ta raf ında sehven reddedi ld iğ i durumlarda ived i l ik le yen i e-İ rsa l iye düzenlenmes i gerekmekted i r . Düzenlenecek yen i e-İ rsa l iyede yen i belge numaras ı ku l lan ı lmak zorundadı r .

E - i r s a l i y e d e b u l u n m a s ı g e r e k e n b i l g i l e r n e l e r d i r ?135

e- İ rsa l iyen in düzenlenme tar ih i ve belge numaras ı .e- İ rsa l iyey i düzenleyen in ad ı/soyadı , t icaret unvan ı , adres i ,verg i da i res i ve verg i k iml ik numaras ı .Müşter in in ad ı/soyadı , t icaret unvan ı , varsa verg i da i res i veverg i k iml ik numaras ı , i şyer i adres i ve fark l ı i se tes l imat adres i .Taş ınan mal ın nev i , miktar ı .F i i l i sevk tar ih i i le saat ve dak ika o larak f i i l i sevk zamanı .Başkanl ık s is temler inden e lekt ron ik or tamda sorgulanmas ı ,doğrulanmas ı ve görüntü lenmes ine imkân vermek üzere ,

e- İ rsa l iye de bulunmas ı gerekl i zorunlu a lan lar 509 S ı ra No . lu VUKGenel Tebl iğ in in IV .3 .3 bölümünde bel i r t i lmiş o lup aşağ ıda yera lmaktad ı r . Ayr ıca Başkanl ık söz konusu b i lg i lere ek o larak gerekl iduyurular ı yaparak tabloda yer a lan a lan lar ın zorunlu o lduğunubel i r tmiş t i r .

Başkanl ık ta raf ından b i lg i içer iğ i bel i r lenen karekod veya barkod(Başkanl ık ta raf ından ebelge .g ib .gov . t r adres inden yap ı landuyuruda bel i r t i lecek tar ih ten i t ibaren) . Başkanl ık , ih t iyaçduyulmas ı ha l inde söz konusu b i lg i lere i lave b i lg i ler in de e-İ rsa l iyede bulunmas ın ı mükel lef lere gerekl i duyurular ıebelge .g ib .gov . t r adres inde yaparak i s teyebi l i r .

E - D Ö N Ü Ş Ü MH A K K I N D A

S I K Ç A S O R U L A N L A R

2 0 2 1

B İ Z E U L A Ş I N

u n i v e r a . c o m . t ri n f o @ u n i v e r a . c o m . t r

2 3 2 4 4 5 9 4 7 0