SOCIO-ECONOMIC-CULTURAL

RESEARCH ON ELDERLY IN

THAILAND

พ.ญ.ลดดา ดารการเลศญนาเสนอในประชมวชาการแหงชาตดานสงวยและผสงอาย ครงท 2

จฬาลงกรณมหาวทยาลย 11 กมภาพนธ 2553การประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

การประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

จากกรอบแนวคดในรปท 1 อธบายไดวา การเพมขนของ cross-border financial flow สงผลตอการพฒนากฎเกณฑและสถาบน

ระหวางประเทศ ทเรยกวา World market โดยมงสงเสรมการเปด ระบบเศรษฐกจของประเทศตางๆ ทงนมแรงผลกมาจากการพฒนา

เทคโนโลย กระแสการเมอง เศรษฐกจ รวมทงแนวโนมความสนใจตอ

สงคมและสงแวดลอม นอกจากนนระบบเศรษฐกจโลกยงสงผลไปถง

ระบบเศรษฐกจ สงคม การเมองระดบชาต สงผลทงทางตรงทางออมไป

ยงระบบสขภาพ (Health care system) เศรษฐกจครวเรอน

ปจจยเสยงสขภาพในระดบบคคลและระดบสขภาพของประชากรของ

ประเทศดวย

การประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

economic

minants

social-culturaldeterminacultueconomic

minants

social-culturaldeterminacultuec

determin al inants

economic

infrastructure

ulturepopulationsocial infrastructurek

ecdetermin al inants

economic

infrastructure

ulturepopulationsocial infrastructurek

envde

economic

development

trade

knowledgesocial interactions envde

economic

development

trade

knowledgesocial interactions

nstit

utio

nal

term

inan

tsvironm

ental

eterminants

titut

iona

l as

truct

ure

social environmentlifestyle phe

polic

yel

ated

t

ecosyste

& servic

-

ecologica

settings

nstit

utio

nal

term

inan

tsvironm

ental

eterminants

titut

iona

l as

truct

ure

social environmentlifestyle phe

polic

yel

ated

t

ecosyste

& servic

-

ecologica

settings

in det

population health

inst

infra

s

heal

th

serv

ices

hysical

environment

water & food

heal

th p

heal

th-re

polic

y

em goods

ces

al in det

population health

inst

infra

s

heal

th

serv

ices

hysical

environment

water & food

heal

th p

heal

th-re

polic

y

em goods

ces

al t e

rmin

ants

term

inan

ts

term

inan

ts

e rm

i nan

ts

term

i na n

ts

term

i nan

ts

term

inan

ts

term

inan

ts

term

inan

ts

e rm

i nan

ts

term

i na n

ts

term

i nan

ts

onte

xtua

l det

dis t

a l d

et

p ro x

ima l

det

ntex

tual

det

e

prox

i mal

det

d ist

al d

et

onte

xtua

l det

dis t

a l d

et

p ro x

ima l

det

ntex

tual

det

e

prox

i mal

det

d ist

al d

et

co

p

conpco

p

conp

การประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

น ภาพ

สงแวดล

อม

บรการ

เงน

สขภ

สงคม

และส

ระบบบ

ส

ก า ร เ ต ร ย ม ค ว า ม พ ร อ ม

สรนทร ฉนศรกาญจน 2549การประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

Government

- Financial stability

- Promoting

Active

stabilityconceptsof assets

Active

Healthy

Aging

Communities Families-Health careservicesservices- Social services

การประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

ป ไ ระบบประกนรายไดและความมนคงทาง

เศรษฐกจเศรษฐกจ

-ปญหาจากสมรรถภาพทเสอมถอยลงทงทางกายและ

ความสามารถในการหารายไดความสามารถในการหารายได

แตอายยนยาวขน

การประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

การเตรยมความพรอมดานความมนคง

ทางเศรษฐกจ

การมรายไดเมอสงวย

ความมนคงทางเศรษฐกจ

แหลงรายได สวนใหญ

• จากการทางาน

จากการออมทสะสม• จากการออมทสะสม

• จากบตรการประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

การทบทวนและสงเคราะหการทบทวนและสงเคราะห

องคความรดานผสงอายองคความรดานผสงอาย

(2545 2550)(2545 – 2550)

สวรส. & มส.ผส.

รศ. วรเวศม สวรรณระดา ,ศ.ศศพฒน ยอดเพชร ,อ.ศรวรรณ ศรบญ

การประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

สานกงานสถตแหงชาต 2550

• ผสงอายรายไดตากวา 20,000 บาทตอป พบประมาณ

รอยละ 34.1

ป ไ ป• ผสงอายทเปนคนจน(รายไดตากวา เสนความยากจน) จากป

47 -49 เพมขนทกป สดสวนรอยละ 17 , 20, 22 ตามลาดบ

• มความเหลอมลาดานรายไดของประชากรสงอาย ทควร

ทาการศกษาตอเชงลก

การประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

จานวนผสงอาย

2 026 501การทางาน

305,887

2,026,501

เงนบาเหนจ / บานาญ

การทางาน

201,417

195,674

ดอกเบยเงนออม / เงนออม / ทรพยสน

เบยยงชพจากทางราชการ

427,749

0 ,

คสมรส

เ เงน ม / เงน ม / ร สน

158,630

3,669,847

พนอง / ญาต

บตร

35,185อนๆ

67

- 500,000 1,000,000 1,500,000 2,000,000 2,500,000 3,000,000 3,500,000 4,000,000

ไมทราบ

การประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

• แหลงรายไดมากกวาครงมาจากบตร รองลงมาคอจากการ

ทางาน

• โ ใ ป โ• แนวโนมความสามารถในการปดงบดลสวนบคคลโดยการ

จดการสนทรพยลดลง หนมาพงเงนโอนภายในครวเรอนและ

จากรฐมากขน(มทนา พนานรามย 2550)

การประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

ใ ผสงอายทมงานทา รอยละ 99 อยในชวงอาย 60-64 ป เปนธรกจสวนตวมากทสด

ตลาดแรงงานในองคกรพฒนาเอกชนมความตองการตลาดแรงงานในองคกรพฒนาเอกชนมความตองการจางแรงงานผสงอายทมทกษะดาน(สภาพฒน 2551)

• ภาษาตางประเทศ

• ทรพยากรสงแวดลอม • ทรพยากรสงแวดลอม

• เกษตรอนทรย

การประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

การเตรยมความพรอมดวยการออม• ประชาชนใหความสาคญในการเตรยมดานการเงน รอยละ 99 แต

มเพยงรอยละ 57 ทไดเตรยม/ออมทรพยสน

(สานกงานสถตแหงชาต 2550)

•ระดบมหภาค การออมภาคครวเรอนมแนวโนมลดลง เนองจากระดบมหภาค การออมภาคครวเรอนมแนวโนมลดลง เนองจาก

การออมโดยเฉลยของประชาชนลดลง

(กอบศกด ภตระกล 2548)(กอบศกด ภตระกล 2548)

• ระดบจลภาค การออมภาคครวเรอนเพอใชในยามฉกเฉน รอย

ใ ป ใ ละ 36 ใชยามชราภาพรอยละ 25 และรปแบบการออมทให

ผลตอบแทนตา (กอบศกด ภตระกล 2551)

• พฤตกรรมการบรโภคในสนคาประเภทคงทนถาวรเปนปจจยสาคญ การประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

สวสดการชมชนสวสดการชมชน

• บทบาทของกองทนสจจะวนละบาท กบการจดสวสดการ

ตงแตเกดจนตาย โดยมสทธประโยชนสาคญของผสงอายคอ

เงนชวยเหลอคารกษาพยาบาลและบานาญ

( สมชย ฤชพนธ,สรสวด หนพยนต,วรเวศม สวรรณระดา 2549) ( ฤ , , )

• ขอกงวลในประเดนความยงยนตอกองทนดงกลาว

(วรเวศม สวรรณระดา 2551)

การประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

หลกประกนรายได

• หลกประกนรายไดชราภาพมเฉพาะของแรงงานในระบบแต

ประชาชนสวนทเหลอนน ขอมลแสดงถงประชาชนกลมนทยงประชาชนสวนทเหลอนน ขอมลแสดงถงประชาชนกลมนทยง

ขาดหลกประกนทางรายได

(วรวรรณ ชาญดวยวทย 2549 วรเวศม สวรรณระดา 2550)(วรวรรณ ชาญดวยวทย 2549, วรเวศม สวรรณระดา 2550)

• สถานการณปจจบนของการสงเคราะหเพอการยงชพสาหรบ

ผสงอายในประเทศไทย ทพบวาผสงอายทยากไรยงเขาไมถงสทธ

น มปญหาในกระบวนการคดเลอก ญ

(วรเวศม สวรรณระดา 2550)

•การออกแบบระบบบานาญแหงชาต

(วรวรรณ ชาญดวยวทย , วรเวศม สวรรณระดา 2552)การประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

แบบแผนการดาเนนชวต • แนวโนมอยคนเดยว /อยกบคสมรสตามลาพงเพมขน

• ผทมความสขมากทสดคอ ไมมหนสน สขภาพด สภาวะแวดลอม

ทางสงคม เพอนบาน ด

• คานยมเรองความกตญกตเวท บทบาทหลกของผหญงใน• คานยมเรองความกตญกตเวท บทบาทหลกของผหญงใน

ครอบครว

• HIV มผลกระทบทสาคญทางเศรษฐกจ สขภาพและสงคม

•ผสงอายในชมชนแออด ยากจน สวนใหญประกอบอาชพเกบของ ญ

เกา

•ภมหลงมาจากครวเรอนเกษตรกรรม•ภมหลงมาจากครวเรอนเกษตรกรรม• มกถกทอดทงใหอยตามลาพง

การประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

การแบงกลมผสงอายตามรปแบบการดารงชวต

• ชวยเหลอตนเองได ชวยงานเลกๆนอยๆในครอบครว • ชวยเหลอตนเองได ชวยงานเลกๆนอยๆในครอบครว

พดคยกบลกหลานและเพอนบาน นอนหลบไดดทงกลางวน

ไและกลางคน มความสขเมอไดอยกบลกหลาน

• ชวยตนเองไมได ตองมผดแลชวยเหลอชวตประจาวน • ชวยตนเองไมได ตองมผดแลชวยเหลอชวตประจาวน

การขบถายอาจมปญหา ไมคอยพดคย ไมมเปาหมายวา

ไจะทาอะไรในชวต

ทมา: กชกร สงขชาต ,สมโภชน อเนกสข 2548

การประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

ภาระหนาทของผดแลผสงอายในครอบครว

ดแลกจวตรประจาวน

ดแลสขอนามยสวนบคคล

การชวยเหลอทวไปทตองใชแรงและกาลง

การสรางความอบอนใจและความมนคงปลอดภย

ใหการยอมรบนบถอการประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

ความสามารถของผดแลความสามารถของผดแล

• ประเมนความเพยงพอในการพกผอนของผสงอาย ประเมนความเพยงพอในการพกผอนของผสงอาย

• ควบคม/จดการสถานการณเมอมการหลงลม ทารายและวา

กลาวบคคลอนอยางรนแรงได

• ช ใ• จดหาทรพยากรเพอชวยในการดแล

• มขอจากดในการดแลผสงอายทภาวะสมองเสอม

(เตอนใจ ภกดพรหม 2548)

การประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

ชมชนและทองถน สงแวดลอมของผสงอาย• การดแลเปนบรรทดฐานทางสงคม 3 ดาน

( Schulz R. 2541)( Schulz R. 2541)

1) การตางตอบแทน

2) ความเสมอภาค

3) ความรบผดชอบของสงคม 3) ความรบผดชอบของสงคม

• ชมชนเปนฐานหลกมบทบาทมากขน (ศศพฒน 2539) ฐ

• ความตองการทากจกรรมสงคม เชน วนสงกรานต งานบญ

การประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

เครอขายการเกอหนนในชมชน

เพอนบาน , ผนาชมชน, กลไกการเงนในชมชน

วดและองคกรทางศาสนา

ชมรมผสงอายและคลงปญญา

องคกรเอกชนและองคกรอสระ

การประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

เพอนบาน ,ผนาชมชน,กลไกการเงนในชมชน

• สมพนธภาพทแนนแฟนระหวางครอบครว / เครอญาต/เพอนบาน ใน

สงคมชนบท

• ในสงคมเมองสมพนธภาพมลกษณะเปนทางการ ตางคนตางอย การ ในสงคมเมองสมพนธภาพมลกษณะเปนทางการ ตางคนตางอย การ

พงพากนมนอย

ใ ใ• ทาใหมความแตกตางทสงผลตอการดแลผสงอายในชมชน

•ผนาชมชนจะมบทบาทคอนขางนอย ยกเวนจะมสถานภาพทางครอบครวผนาชมชนจะมบทบาทคอนขางนอย ยกเวนจะมสถานภาพทางครอบครว

ทเกยวของอยแลว ซงจะใหการดแลผสงอายในกรณ เชน การนาสง

สถานพยาบาลกรณเจบปวยหนกหรอกะทนหน การดแลเมอตกทกขไดสถานพยาบาลกรณเจบปวยหนกหรอกะทนหน การดแลเมอตกทกขได

ยากศศพฒน ยอดเพชร และคณะ 2539

การประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

วดและองคกรทางศาสนา• การเกอหนนผสงอายนน สงคมหรอชมชนควรรวมกนดแลผสงอาย

ภายใตระบบ “บวร” โดยม บาน วด และโรงเรยนภายใตระบบ บวร โดยม บาน วด และโรงเรยน

• วดเปนศนยรวมกจกรรมทางสงคมของคนในชมชน ตลอดจนการ

เกอหนนดาน ทพกอาศยและอาหาร

• วดสงเสรมสขภาพ ป 2551 เปาหมาย 1 อาเภอ1 วด มผลดตอ วดสงเสรมสขภาพ ป 2551 เปาหมาย 1 อาเภอ1 วด มผลดตอ

สขภาพทงกาย-ใจ

ป • การจดงบประมาณเพอผสงอายมากทสด คอมลนธทางศาสนาครสต

รองลงมาคอโบสถครสตและมลนธทางศาสนาพทธ คดเปนรอยละ

68.4, 18.2 และ 15.7 ตามลาดบการประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

ชมรมผสงอายและคลงปญญา ญญ

• จดตงและขยายชมรมผสงอายในวงกวาง ป 2525 สวนมาก

เปนการจดตงจากสวนกลาง มการดาเนนงานทง

- เครอขายสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ - เครอขายสภาผสงอายแหงประเทศไทยฯ

- เครอขายกระทรวงสาธารณสข

- เครอขายกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคง

ของมนษยของมนษย

• ป 2546 – 2550 ชมรมผสงอายไดขยายตว มจานวนไมตา

ใ ปกวา 19,000 ชมรมในป 2551การประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

องคกรเอกชน/องคกรอสระ• สวนใหญเปนสถานพยาบาลทเปนธรกจ แตการกากบ

ของรฐยงขาดการกาหนดมาตรการและมาตรฐานของการของรฐยงขาดการกาหนดมาตรการและมาตรฐานของการ

บรการภาคเอกชน

ยงขาดกฎหมายทเปนการเฉพาะสาหรบผสงอาย

นอกเหนอจากพรบ.สถานพยาบาล

• รองลงมาคอสถานสงเคราะห สถานดแล และพกฟน

เชน มลนธ วด องคกรทางศาสนาครสต

การใหบรการทางสงคมแบบสงเคราะหโดยไมแสวงผล การใหบรการทางสงคมแบบสงเคราะหโดยไมแสวงผล

กาไร เปนบรการดานทอยอาศยและบรการพนฐานการประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

องคกรปกครองสวนทองถน

• อบต.สวนใหญยงไมเขาใจบทบาทหนาทในการพฒนาญ

ผสงอาย

• พรบ.กาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแก

อปท. 2542 เปนจดเปลยนทสาคญ ญ

• มหลายแหงทมการพฒนาจนไดรบการยกยองวาเปน best

practices

การประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

แผนงานขององคกรปกครองสวนทองถน

บรการดานสขภาพอนามย

ส ส ส สงเสรมการอยรวมกนและสรางความเขมแขงองคกรผสงอาย

สงเสรมอาชพ/รายได

ใ จดใหมอาสาสมครการประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

ผลงานทผานมาขององคกรปกครองสวนทองถนผลงานทผานมาขององคกรปกครองสวนทองถน

เบยยงชพ ถวนหนา

อาสาสมครดแลผสงอาย(อผส) 40/7,853 แหง

กองทนสวสดการชมชน 191 ตาบล 1,484 หมบาน

กองทนสขภาพทองถน(2549) เกดกองทนขน 3,943 กองทนสขภาพทองถน(2549) เกดกองทนขน 3,943 แหง(2551)การประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

การศกษาวจยทควรทาในอนาคตลกษณะเฉพาะของการบรโภคของครวเรอนผสงอายทงสนคาและบรการ

ทอยอาศยสาหรบผสงอายทยากจนทอยอาศยสาหรบผสงอายทยากจน

การทบทวนกฎหมายในดานการดแลผสงอายและการจดสงแวดลอม

ปญหาและอปสรรคของกองทนสวสดการชมชนในการญ ดแลผสงอาย

การประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

การศกษาวจยทควรทาในอนาคต(ตอ)วเคราะหความเหลอมลาระหวางระดบรายไดและแหลงทมาของรายไดของผสงอาย

ความเปนไปไดของการจดตงกองทนเพอพฒนาเทคโนโลยสาหรบผสงอาย และสงเสรมงานวจยสการผลต

การเสรมสรางความสามารถของครอบครวในการดแลผสงอายโดยนวตกรรมใหมๆในบรบทสงคมไทย

ป การตดตามประเมนผลการขยายเบยยงชพการประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

การศกษาวจยทควรทาในอนาคต(ตอ)

บทบาทของอปท.ขนาดใหญ เชน อบจ. เทศบาล กทม. เมองพทยา

การศกษาชดสทธประโยชนทจาเปนของบรการทางสงคมและสขภาพในผสงอายผสงอาย

การศกษามาตรการดานภาษในการปรบอาคารสถานทและสงแวดลอม

การประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

การประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

ตวแบบการดแลในครอบครวและชมชนในกทม.

ส

ตวแบบการดแลในครอบครวและชมชนในชนบท

หนงสอ

รอยแปดปญหาสขภาวะทางเพศ

ในผสงอาย

ระบบการดแลสขภาพระยะยาว ตวแบบการดแลในสถาบน.

คณภาพชวตทด ป ไ

ภาวะพงพงในผสงอาย

ของผสงอายเตรยมความพรอมดานการเรยนร การสรางหลกประกนรายได

พฒนาระบบการเรยนรของผสงอายการดแลดานสงคมและสงแวดลอม

ออกแบบระบบ

บานาญแหงชาต

การจางงานผ

สงอาย

ปญหาและความตองการและ

การจดประกวดอาคาร กลไกการบรณาการดาน

สขภาพและสงคมตวแบบคณต การคาดการณความ

ปญหาและความตองการและ

รปแบบกจกรรมการ เรยนรของ

ผสงอาย

สถานการณความรนแรงตอผสง

อาย :แนวทางการวนจฉย

การเงนการคลงใน

การดแลระยะยาว

ศาตรประกนภย ยงยนกองทนชมชน

การประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ

ขอบคณคะขอบคณคะ

การประชมวชาการแหงชาตฯ โดย พญ.ลดดา ดารการเลศ