slaagkansen en predictoren van succes bij studenten met dyslexie

Slaagkansen en predictoren van succes bij studenten met

dyslexie

Symposium "Dyslexie in het hoger onderwijs" - Slaagkansen en predictoren van succes bij studenten met dyslexieSymposium "Dyslexie in het hoger onderwijs" - Slaagkansen en predictoren van succes bij studenten met dyslexie

Symposium "Dyslexie in het hoger onderwijs" - Slaagkansen en predictoren van succes bij studenten met dyslexie

Algemene slaagcijfers voor eerstejaarstudenten liggen rond - 45% voor Hogescholen- 50% voor Universiteiten

Studenten met een leerstoornis zijn extra belast- belang lees- en schrijfvaardigheden in HO- geassocieerde problemen (zie vorige)

=> zelf-rapportage van studenten met dyslexie- meer tijd nodig voor lezen en structureren van cursussen- problemen met materiaal in andere talen - problemen bij notities maken tijdens de les (vooral lawaaierige omgeving)- moeite met schrijven van papers (ideeën formuleren en fouten identificeren)- moeite met memoriseren van namen en data- slecht tijdsmanagement

1. Inleiding: slaagcijfers


gedeeltelijk opgevangen door faciliteiten- theoretisch kader/ reglementering door Valerie- studentgericht - examengericht

digitale cursussen, meer tijd, apart lokaal, text-to-speech software spreiding examens

steeds meer studenten met dyslexie in het HO

Hoe presteren studenten met dyslexie in het huidige onderwijssysteem?



Slaagcijfers voor studenten met dyslexie vanuit master-apprentice model (UK/US)

• geen verschillen in dropout en studieduur (Wessel, Jones, Markle, & Westfall, 2009)• identieke slaagcijfers (Adelman & Vogel, 1990)• zelfs betere studiecijfers bij LD (Vogel & Adelman, 1992)

MAAR deze data niet generaliseerbaar om volgende redenen

• strikte ingangscriteria: selecte, gemotiveerde groep • verschillen in cut-off scores en in definiëring • hoger onderwijs niet gesubsidieerd (hoge inschrijvingsgelden)



Beïnvloedende factoren (= predictoren) op academische performantie (AP) bij studeren in hoger onderwijs

-> 5% van de factoren zijn vak/cursus gerelateerd-> 95% van de factoren zijn student gerelateerd

• familiale en achtergrondfactoren• SES• geslacht• leeftijd• vooropleiding

• persoonlijkheid• intelligentie• studeervaardigheden• motivationele factoren

1. Inleiding: predictoren


Familiale en achtergrondfactoren• SES: financiële situatie, opleidingsniveau ouders, beroep ouders

Bourdieu (1986) opleidingsniveau van ouders => hoger opgeleide ouders meer kans op slagen (gemedieerd door invloed op persoonlijkheid en intelligentie)

• geslacht: vrouwen meer kans op slagen, minder dropout, hogere cijfers, kortere studieduur

• leeftijd• vooropleiding

ASO als vooropleiding meer kans op succes dan TSO, BSO en KSO


Intelligentierechtstreeks en onrechtstreeks via studievaardighedenwisselende resultaten

-> IQ beste predictor voor AP, correlatie dalend met leeftijd-> IQ geen goede predictor voor AP-> in HO wanneer gecontroleerd voor IQ persoonlijkheid hogere predictieve waarde

PersoonlijkheidBig-Five model (neuroticisme, extraversie, openheid, altruïsme,

conscientieusheid)-> Conscientieusheid een goede predictor doorheen studies (zelfdiscipline, doorzettingsvermogen en prestatiegerichtheid)




Studeervaardigheden“Gedragingen en activiteiten nodig voor het organiseren en vervolledigen van schoolwerk en voor het voorbereiden op en maken van testen en examens”

bv. notities nemen, time management, ...

-> academische motivatie -> academische zelfvertrouwen beste predictoren

LASSI wordt vaak gebruikt als instrument voor evalueren van studeervaardigheden en leerstrategieën in HO.

-> Motivatie (Marrs, Sigler, and Hayes, 2009)-> Attitude en Motivatie (Yip, 2007)

=> Waardevol instrument voor de voorspelling van academische performantie in HO



Predictoren voor studenten met dyslexie vanuit master-apprentice model (UK/US): weinig onderzoek voorhanden

Patrikakou (1996)- ouderlijke verwachtingen cruciaal voor verhogen van AP bij studenten HO met LD- Voorschoolse ervaring en academische verwachtingen correleren hoog met AP

Murray & Wren (2003)- FIQ en uitstelgedrag verklaren klein deel van de variantie in GPA- enkel IQ en studeervaardigheden geïncludeerd


Heeft het hebben van dyslexie een invloed op academische prestatie van studenten binnen de huidige onderwijscontext?

Welk individuele factoren dragen bij tot succes in het hoger onderwijs bij studenten met dyslexie?

2. Onderzoeksvragen


3. Methode

Participanten

- enkel generatiestudenten: dyslexiegroep (N=99) en controlegroep (N= 89)

- data verzameld na drie jaar HO (studie gestart in september 2009 dus in oktober 2012)- dropout (stop voor behalen van diploma; geen kwantitatieve data meer na dropout)- aantal credits ingeschreven en behaald per academiejaar- behalen van diploma na drie jaar

=> % aantal credits behaald helemaal niet normaal verdeeld (teveel data op extremen)=> Statistisch gezien beter om data in te delen in categorieën dus werken met dropout (0 of 1) en diploma behaald (0 of 1)

0.00

0.05

0.10

0.15

0.20

0 25 50 75 100 total

d ro p o u t ongoing d e g re e o b t a i n e d


3. Methode

Statistische technieken

Dropout Diploma behaaldstudenten die stoppen studenten die initiële studie met initiële studie afwerken (-dropout)

=> Vergelijken van de aantallen tussen groepen

=> Opstellen van logistische modellen-> voorspellen van het uitvallen en behalen van diploma aan de hand van een groot aantal variabelen zoals het hebben van dyslexie (0-1)


4. Onderzoeksvraag 1: Dropout

Vergelijken van aantallen

Gedurende bachelor programma stoppen meer studenten met dyslexie met eerste studies (34% dyslexie tov 17% controle ; p =0.005)

Verschil zit hoofdzakelijk in het aantal dat stopt gedurende het eerste jaar

In tweede jaar stopt nog 4% van de overgebleven controles en 12% van de overgebleven studenten met dyslexie

Controle groep Dyslexie groep Totaal

Gedurende jaar 1 0 (0%) 5 (5.05%) 5 (2.66%)

Eind jaar 1 12 (13.48%) 20 (20.20%) 32 (17.02%)

Totaal 12 (13.48%) 25 (25.25%) 37 (19.68%)

p= 0.039




Stop hoger onderwijs 2 (13.3%) 4 (11.8%) 6

Identiek programma in andere instelling 0 (0%) 2 (5.9%) 2

Switch naar andere AcBa 1 (6.7%) 5 (14.7%) 6

Switch van AcBa naar ProBa 7 (46.7%) 10 (29.4%) 17

Switch naar andere ProBa 4 (26.7%) 10 (29.4%) 14

Ander soort onderwijs 0 (0%) 2 (5.9%) 2

Ontbrekende data 1 (6.6%) 1 (2.9%) 2

Totaal 15 34 49

Kwalitatieve bevraging na stoppen met studies



Logistische modellen voor dropout (0-1)

Variabelen in modelDyslexie (0 of 1)Familiale en achtergrondfactoren

- hoogste opleidingsniveau ouders (lager SO, hoger SO, Hogeschool, Universiteit)- diploma secundair (ASO, KSO, TSO, BSO)- professionele of academische bachelor opleiding - onderwijsinstelling (4)- studiegebied (8 )- geslacht (M of V)

Intelligentie (CIQ en FIQ)Persoonlijkheid (5)Studeervaardigheden (LASSI 3 componenten)




LASSI => 10 subschalen

Reductie van aantal variabelen: Principale componenten analyse of PCA

Þ3 componenten (zie ook Cano, 2006)

1. Affectieve strategieën: attitude, motivatie, tijdsbeheer en concentratie2. Doelstrategieën: faalangst, hoofdideeën selecteren en teststrategieën3. Begripsmonitoring: informatieverwerking, studietechnieken en zelftesting




Þ Bij het bivariaat model is het hebben van dyslexie een significant belangrijkepredictor voor uitval

Þ Zelfs in aanwezigheid van alle andere variabelen blijft het hebben van dyslexie een belangrijke predictor voor dropout in alle modellen

Het hebben van dyslexie heeft een negatieve invloed (bovenop andere variabelen die academische prestatie beïnvloeden) op het stoppen met de initiële studies, vooral tijdens het eerste jaar. MAAR: het grootste deel van deze groep stopt niet met studeren, maar kiest voor een ander programma.


4. Onderzoeksvraag 1: Diploma behaald


Diploma behaald 52 (70%) 37 (57%) 89

Diploma niet behaald 22 (30%) 28 (43%) 50

Totaal 74 65 139

p= 0.072, trend is merkbaar

Vergelijken van aantallen

Na drie jaar bachelor opleiding zijn er statistisch gezien niet minder studenten met dyslexie die hun diploma behalen



Logistische modellen voor diploma behaald (0-1)

Variabelen in modelDyslexie (0 of 1)Familiale en achtergrondfactoren

- hoogste opleidingsniveau ouders (lager SO, hoger SO, Hogeschool, Universiteit)- diploma secundair (ASO, KSO, TSO, BSO)- professionele of academische bachelor opleiding - onderwijsinstelling (4)- studiegebied (8 )- geslacht (M of V)




Logistische modellen voor diploma behaald (0-1)

Þ Bij het bivariaat model is het hebben van dyslexie geen significant belangrijkepredictor voor het behalen van het diploma (in drie jaar)

Þ In aanwezigheid van alle andere variabelen wordt hebben van dyslexie in alle modellen opgenomen als belangrijke predictor voor behalen van het diploma

Het hebben van dyslexie heeft een negatieve invloed (bovenop andere variabelen die academische prestatie beïnvloeden) op het behalen van eendiploma na een modelduur van drie jaar.


4. Onderzoeksvraag 2: Predictoren voor dropout

Logistische modellen in groep dyslexie

Variabelen in modelFamiliale en achtergrondfactoren

- comorbide stoornis (0 of 1)- gebruik faciliteiten (0 of 1; zelfrapportage)- hoogste opleidingsniveau ouders (lager SO, hoger SO, Hogeschool, Universiteit)- diploma secundair (ASO, KSO, TSO, BSO)- professionele of academische bachelor opleiding - onderwijsinstelling (4)- studiegebied (8 )- geslacht (M of V)



4. Onderzoeksvraag 2: Predictoren voor dropout


Belangrijke predictoren:

- opleidingsniveau ouders (vooral vader) , kans op dropout - geslacht: meisjes meer kans op dropout- altruïsme , dropout - extraverte studenten meer kans op dropout- comorbide stoornis, minder kans op dropout- doelstrategieën , kans op dropout - professionele bachelor minder dan academische bachelor- conscientieusheid , kans op dropout - neurotischer, meer kans op dropout


4. Onderzoeksvraag 2: Predictoren voor diploma


Variabelen in modelFamiliale en achtergrondfactoren

- comorbide stoornis (0 of 1)- gebruik faciliteiten (0 of 1; zelfrapportage)- hoogste opleidingsniveau ouders (lager SO, hoger SO, Hogeschool, Universiteit)- diploma secundair (ASO, KSO, TSO, BSO)- professionele of academische bachelor opleiding - onderwijsinstelling (4)- studiegebied (8 )- geslacht (M of V)- SE x dyslexie- Extraversie x dyslexie



4. Onderzoeksvraag 2: Predictoren voor diploma


Belangrijke predictoren:

- opleidingsniveau ouders (vooral vader) , kans op slagen - geslacht: meisjes meer kans op slagen- comorbide stoornis, minder kans op slagen- gebruik faciliteiten heeft positieve invloed op slagen- extraverte studenten meer kans op slagen (dys nog meer dan controles)- doelstrategieën , kans op slagen ( faalangst?)- affectieve strategieën , kans op slagen - begripsmonitoring , kans op slagen - dyslectiche studenten profiteren meer van ASO opleiding


4. Conclusies

Dyslexie heeft een negatieve invloed op het academisch traject (vooral dropout) maar

... het beeld is niet volledig negatief. Een substantieel deel (57% van de doorzetters) van de studenten met dyslexie slaagt in HO.

... dit is een onderschatting want een deel van de doorzetters die nog niet afstudeerden en van de studenten die veranderd zijn van studie, zal in de komende jaren afstuderen.

... de cijfers geven aan dat faciliteitengebruik een positieve invloed heeft op studieduur

... er zijn punten waar nog kan aan gewerkt worden -begeleiding bij studiekeuze en overgang secundair naar HO- ontwikkeling van studievaardigheden- sensibilisering van studenten (gebruik faciliteiten, belang persoonlijkheid en motivatie in HO)


4. Conclusies

Vervolgideeën:

- opvolgen van de studenten die nog niet afstudeerden

- onderzoek naar oorzaken van het verschil in dropout kan richting geven aan de begeleiding

Bij bevraging: - verkeerde studiekeuze (inhoudelijk)- te weinig voorkennis- moeite met planning: tijdsgebrek- niveau te hoog

- onderzoek naar verloop faciliteitengebruik


Diagnostisch protocol voor studenten met een

vermoeden van dyslexie

Symposium "Dyslexie in het hoger onderwijs“ – Diagnostisch protocol

Inleiding

Verschillende deelnemers = Verschillende verwachtingen

Verschillende aanmeldingsredenen voor en verwachtingenvan een diagnostisch onderzoek.


Handelingsgerichte diagnostiek

Systematische analyse van de problemen/moeilijkheden (= hulpvraag)1. Onderkennend: wat is er aan de hand? Om welk type probleem of

stoornis gaat het?2. Verklarend: Waarom zijn deze problemen er? Welke factoren van

de cliënt en omgeving houden ze in stand?3. Adviserend: Hoe kunnen we de cliënt/patiënt zo goed mogelijk

ondersteunen? Welke vorm van begeleiding of behandeling is gewenst?

Gericht zich op relevante risico- en protectieve factoren van kind en zijn omgeving (onderwijs, opvoeding, …)


Handelingsgerichte diagnostiek

Model van Pameijer en van Beukering (2004) omvat 5 fasen: 1. Intake2. Strategie3. Onderzoek4. Indicering 5. Advisering

Symposium "Dyslexie in het hoger onderwijs“ – Diagnostisch protocol Symposium "Dyslexie in het hoger onderwijs“ – Diagnostisch protocol

Casus: intake

Jeroen heeft zich ingeschreven in eerste academische bachelor informatica. Van het tweede tot het vierde leerjaar heeft hij logopedie gevolgd voor lees- en spellingmoeilijkheden die hardnekkig bleven bestaan. Op de lagere school kreeg Jeroen maatregelen. Ook in het middelbaar werd er rekening gehouden met zijn probleem.


Casus: intake

Jeroen deed een aanvraag voor een bijzonder statuur. Hij kon echter enkel de verslagen van de logopedist voorleggen. Dit werd onvoldoende geacht en men verwees hem voor bijkomend diagnostisch onderzoek.


Casus: intake

Jeroen is altijd een goede student geweest. Hij volgde wetenschappen-wiskunde. Hij was hier erg sterk in. Zijn taalvakken waren altijd opvallend minder. In het derde en vierde middelbaar had hij een vakantietaak voor Frans. Ook zaakvakken als geschiedenis gaan hem minder goed af.


Casus: intake

Hoewel Jeroen altijd goede punten had, is hij niet zo’n goede student. Hij heeft nooit veel moeten doen en is inzichtelijk erg sterk. Teksten verwerken of van buiten leren gaan hem niet goed af. Hij vindt van zichzelf dat hij een zwak geheugen heeft. Hij is ook snel afgeleid als hij studeert, zegt hij zelf.


Casus: intake

Jeroen leest helemaal niet graag en nog steeds erg traag. Hij moet vaak teksten meermaals lezen om te weten wat er instaat. Ook met spelling heeft hij nog veel moeite. Hij gebruikt meestal zijn computer en spellingcontrole hiervoor.


Casus: strategie

Hulpvragen?

1. Heeft Jeroen dyslexie?

2. Hoe kan Jeroen zijn studies efficiënter aanpakken?


Casus: strategie

Heeft Jeroen dyslexie?

Ja/Nee

Attest/Geen attest

Maatregelen/geen maatregelen


Casus: strategie

Hoe pakt Jeroen zijn studies efficiënter aan met zijn dyslexie?

Sterktezwakteanalyse

Advies op maat

Meer zelfregulatie/zelfcontrole?Symposium "Dyslexie in het hoger onderwijs“ – Diagnostisch protocol

Casus: onderzoek

Onderkennende diagnose• Achterstandscriterium• Hardnekkigheidscriterium• Exclusiecriterium

Verklarende diagnose• Fonologisch bewustzijn• Werkgeheugen

Handelingsgerichte diagnose


Casus: onderkennende diagnose

Nieuw diagnostisch protocol voor het achterstandscriterium• Op basis van de 10 variabelen met grootste EF (Callens,

Tops, & Brysbaert, 2012)• Tienvoudige crossvalidering• Predictie naar toekomstige groepen van studenten met

dyslexie


Top tien variabelen

Attitude en motivatie Concentratie en faalangst Tijdbeheer Informatieverwerking Hoofdideeën selecteren Studietechnieken Teststrategieën

Extraversie Neuroticisme Openheid Altruïsme Conscientieusheid

Persoonlijkheid

Totaal IQ Vloeiend IQ Gekristalliseerd IQ Woordenschat Probleemoplossend denken

Kortetermijngeheugen

Langetermijngeheugen

Fonologische verwerking Verwerkingssnelheid

Hoofdrekenen

Cognitie

Lezen Tekstbegrip Woorden lezen Pseudowoorden lezen Engelse woorden lezen Tekst lezen Stillezen

Spelling Woordspelling Spellingregels Engelse woordspelling Zinnendictee Morfologie en syntaxis Schrijven

Metacognitie


Totaal IQ

Vloeiend IQ

Gekristalliseerd IQ

Woordenschat Probleemoplossend denken

Kortetermijngeheugen Langetermijngeheugen

Fonologische verwerking Verwerkingssnelheid

Hoofdrekenen

Cognitie

Top tien variabelen



Persoonlijkheid


Spelling Woordspelling Spellingregels Engelse woordspelling Zinnendictee Morfologie en syntaxis Schrijven

Metacognitie

91 % Woordspelling

Woorden lezen

Fonologische verwerking



1. Een Minuut Test (Brus & Voeten, 1999)• Aantal correct gelezen woorden op 1 minuut

2. Woordspelling GL&SCHR (De Pessemier & Andries, 2009)• Gewogen score• Metacognitieve component

3. Omkeringen Tijd GL&SCHR (De Pessemier & Andries, 2009)• Fonologische verwerking• Snelheid



Formule (= kans dat iemand dyslexie heeft)

P(dys) = exp (18,63 – 0,14* WS – 0,09* EMT + 0,04* OT) / (1 + exp (18,63 – 0,14* WS – 0,09* EMT + 0,04* OT))



crr.ugent.be/archives/1116

Test 1 Test 2 Test 3

FormuleSpelling Technisch lezen Fonologische verwerking

Naam

Gewogen score Woordspelling (GL&SCHR; De Pessemier & Andries, 2009)

Aantal juist gelezen woorden Eén Minuut Test (EMT; Brus & Voeten, 1991)

Omkeringen tijd in seconden (GL&SCHR; De Pessemier & Andries, 2009)

Log odds

Probabiliteit dyslexie

Jeroen 100 71 86 2,36 0,91


Casus: indicering


Achterstandscriterium • 91% kans op dyslexie

Hardnekkigheidscriterium• Jeroen volgde 2 jaar logopedie• Jeroen heeft nog steeds lees- en spellingproblemen

Exclusiecriterium• Geen andere contextfactoren (SES, onderwijs, …)• Gemiddelde intelligentie (FIQ = 109; CIQ = 80)

Nieuwe tests voor dyslexie


Tot 2009 was er een lacune aan diagnostisch materiaal voor jongvolwassenen

• GL&SCHR (2009)• IDAA (2012)

GL&SCHR (De Pessemier & Andries, 2009)


3 hoofdtests• Woordspelling• Overige spellingregels• Voorleestekst

9 deeltests• Spoonerims• Omkeringen• Automatiseringssnelheid• Uitspraaksnelheid• Snel benoemen• Leesluistertekst• Kortetermijn- en werkgeheugen• Morfologie en syntaxis• Woordenschat

IDAA (Universiteit van Amsterdam – Code Thomas More)

VragenlijstBommetjes (reactiesnelheid)WoordomkeringenFlitslezen woordenFlitstypen pseudowoordenFlitstypen woorden (Nederlands én Engels)

IDAA-Q (IDAA-Quotiënt)


Diagnostisch protocol met IDAA

IDAA-Q alleen = 87%IDAA-Q en omkeringen:= 88,5%

Woordspelling + EMT + Omkeringen (tijd) + TTR (mix) + IDAA-Q = 93%


Casus

Hulpvraag?

1. Heeft Jeroen dyslexie?


Casus: indicering


Achterstandscriterium • 91% kans op dyslexie

Hardnekkigheidscriterium• Jeroen volgde 2 jaar logopedie• Jeroen heeft nog steeds lees- en spellingproblemen

Exclusiecriterium• Geen andere contextfactoren (SES, onderwijs, …)• Gemiddelde intelligentie (FIQ = 109; CIQ = 80)

Casus

Hulpvraag?

2. Hoe kan Jeroen zijn studies efficiënter aanpakken ondanks zijn dyslexie ?


Casus: verklarende diagnose

Geheugenproblemen?

Auditief kortetermijngeheugenBv. KAIT

Visueel kortetermijngeheugenBv. KAIT

WerkgeheugenBv. WAIS – TTR – BNT

LangetermijngeheugenBv. KAIT


Casus: handelingsgerichte diagnostiek



Persoonlijkheid

Totaal IQ Vloeiend IQ Gekristalliseerd IQ

Woordenschat Probleemoplossend denken

Kortetermijngeheugen

Langetermijngeheugen Visueel geheugen Fonologische verwerking Verwerkingssnelheid

Hoofdrekenen

Cognitie


Spelling Woordspelling Spellingregels Engelse woordspelling Zinnendictee Morfologie en syntaxis Samenvatting schrijven

Metacognitie


Casus: handelingsgerichte diagnostiek

Cognitieve sterktezwakteanalyse• Probleemoplossend vermogen• Vloeiend IQ (bv. KAIT)• (Visueel geheugen)• …

Zie ook CHC-model!


Casus: cognitief profiel


Casus: cognitief profiel

Gemiddeld vloeiend IQ > zwak gekristalliseerd IQ

Gemiddelde verwerkingssnelheid

Uitval voor woordenschat o.w.v. Woordvindingsproblemen

Zwak geheugen, voornamelijk werkgeheugendeficit

Visuele > verbale informatieverwerking


Casus: metacognitief profiel

Metacognitieve sterktezwakteanalyseBv. LASSI

Attitude goed Motivatie zwak Concentratie zwak Faalangst gemiddeld Tijdbeheer zwak Informatieverwerking gemiddeld Hoofdideeën selecteren zwak Studietechnieken zwak Teststrategieën zwak


Casus: persoonlijkheidsprofiel

PersoonlijkheidsonderzoekBv. NEO-PI-R

Extraversie Pc 67Neuroticisme Pc 39Openheid Pc 46Altruïsme Pc 47Conscientieusheid Pc 17


Casus: advies

• Diagnose dyslexie kan worden gesteld• Aandacht- en concentratieproblemen zijn secundair• Zwak werkgeheugen• Voorbeelden van maatregelen

o Meer tijdo Geheugenondersteunende maatregeleno …


Besluit

Aanzet voor gestandaardiseerd protocol voor achterstandscriterium bij jongvolwassenen

Geen pleidooi voor beperking van diagnostische protocollen, maar voor meer aandacht voor de hulpvraag

• Bv. hogescholen en universiteiten hertesten jaarlijks veel studenten op dyslexie

• Bv. uitgebreid diagnostisch protocol omwille van studieproblemen waarbij dyslexie één van de beïnvloedende factoren is

Correcte beeldvorming over wat dyslexie inhoudt bij jongvolwassenen


Implicaties- aandachtspunten- onderwijsbeleid en onderwijspraktijk

Symposium "Dyslexie in het hoger onderwijs" - Implicatie beleid en praktijk


een dyslexiebeleid dient aan te sluiten op

- de regelgeving en het curriculum- het profiel van de studenten: hun noden

De realiseerbaarheid is ook afhankelijk van factoren als financiële middelen, omgevingsanalyse, expertise van personeel, …

Dit maakt dat er op verschillende niveaus ingezet moet worden


Regelgeving als uitgangspunt

Participatiedecreet

Gelijkheidsbeginsel

Besturen nemen maatregelen om de toegankelijkheid van het hoger onderwijs in materiële en immateriële zin te waarborgen.

Besturen beschikken over de mogelijkheid om maatregelen van corrigerende ongelijkheid te nemen of te handhaven

Bepaling is een verplichting voor de instellingen (niet nader omschreven)minimale aanpassing aan de noden van deze studenten is een recht

Doordat deze verplichting geen concrete inhoud heeft is de student sterk afhankelijk van de maatregelen die de instelling al dan niet neemt.


Gelijkekansendecreet


Het weigeren van redelijke aanpassingen voor studenten met handicap = vorm van discriminatie

Een aanpassing is redelijk als ze geen onevenredige belasting voor de instelling meebrengt

Een student kan aanpassingen afdwingen, maar ze moeten redelijk zijn

VN-verdrag

Recht op onderwijs en inclusief onderwijs wordt vooropgesteld waarbij instellingen hun leeromgeving meer geschikt moeten maken

Redelijke aanpassingen naar gelang de behoeften van de persoon, is een Concrete maatregel, van materiële of immateriële aard, die de beperkende invloed van een onaangepaste omgeving op de participatie van een persoon met een functiebeperking neutraliseert. Als een redelijke aanpassing wordt beschouwd, de aanpassing die geen disproportionele belasting betekent.

Geen disproportionele of onevenredige of onnodige last opleggen

Morele verbintenis - rechtsbescherming


Onderwijsdecreet XXIII

Recht op redelijke aanpassingen decretaal verankeren

Het instellingsbestuur stelt een onderwijsregeling op, met o.a. daarin hoe studenten met een functiebeperking redelijke aanpassingen moeten aanvragen (op vlak van onderwijs en examen) en in beroep kunnen gaan tegen een weigering.

De interne beroepsprocedure moet: - Gebeuren door onafhankelijke personen die niet betrokken waren bij de

beslissing tot weigering van de aanpassingen. - Binnen een redelijke termijn zorgen voor een bindende beslissing voor

iedereen in de onderwijsinstelling


Onderwijsdecreet XXIII

Een beslissing tot weigering van de gevraagde aanpassingen kan gemotiveerd zijn op grond van een door de instelling gemaakte afweging dat de gevraagde aanpassing afbreuk doet aan de mogelijkheid de essentiële leerresultaten van de opleiding te bereiken.


Flexibiliseringdecreet

Creditstelsel in plaats van jaarsysteem

Contracttypes: examen-, diploma- en creditcontract

Studietrajecten : modeltrajecten en geïndividualiseerde trajecten

Vrijstellingen op grond van EVC en EVK

Biedt meer gedifferentieerde mogelijkheden voor studenten met een functiebeperking


Financieringsdecreet en aanmoedigingsfonds

Financieringsdecreet: studenten met een VAPH

AMF: 3 kansengroep: intentie studenten met een functiebeperking ruimer omschreven (ICF)

Advies van de VLOR registratie functiebeperkingen


Profiel van de student als uitgangspunt


Profiel van de studenten

Problemen met technisch lezen• zowel woordlezen als tekstlezen • vooral probleem van snelheid• meer bij luidop lezen• tekstbegrip licht verschillend • ook in vreemde talenProblemen met spelling • spelling grootste effect grootte in hele studie• woordniveau ≈ zinsniveau• zeer veel fouten in verschillende categorieën• foutenpatronen zijn zeer vergelijkbaar• moeite met woordtekens, leestekens• ook in vreemde talen


Problemen schrijfvaardigheid• lagere algemene scores • slechtere structuur• minder aangenaam om te lezen • meer spellingsfouten• fouten op hoofdlettergebruik en interpunctie, en woordordefouten• vermijden lange woorden in tekst

Problemen met fonologisch bewustzijn • snelheid

Problemen met eenvoudige rekenfeiten• alle bewerkingen



Goede intellectuele mogelijkheden• geen verschil in vloeiende intelligentie• lagere gekristalliseerde intelligentie (door problemen met lexicale ophaling)• tragere verwerkingssnelheid

Geheugenspans • problemen werkgeheugen• rapid naming kleine uitval

Persoonlijkheid niet afwijkend

Studievaardigheden LASSI• zwakkere score teststrategieën, informatieverwerking, faalangst en attitude



Studie-uitkomst en predictoren• meer kans op uitval• studeervaardigheden belangrijke invloed• faciliteiten positief effect

BESLUIT

Dyslexie = ernstig en hardnekkig probleem met lezen en spellen + randfactorenwaarbij onderzoek objectief de moeilijkheden/struikelblokken aan

Belang neutraliseren van de moeilijkheden om intellectuele mogelijkheden te ontplooien, want ook verhaal van sterktes

VRAAG: op welke wijze? Onderzoek biedt duidelijke kapstokken



Het dyslexiebeleid dat verder bouwt op de • noden van de studenten• regelgeving

Mondt best uit in een dual track policy• UDL voorop stellen• categoriale aanpak (redelijke aanpassingen) waar nodig

Zet in functie van realiseerbaarheid ook in op het professionaliseren en sensibiliseren van betrokkenen op verschillende niveau


Universal Design for learning

3 UDL-principes: • informatie op verschillende manieren aanbieden cf.Herkenningsnetwerk• studenten kunnen op verschillende manieren met materiaal omgaan en op • verschillende manieren aantonen wat ze geleerd hebben cf. Strategisch

netwerk• studenten op verschillende manieren betrokken laten voelen cf. Affectief

netwerkDUS aanbieden• toegankelijk cursusmateriaal• gebruik gevarieerde werkvormen (cfr. Leerstijlen)• geef voldoende tijd voor opdrachten en examens• trajectcoaching – leercoaching – zorgcoaching

concreet voorbeeld


Symposium "Dyslexie in het hoger onderwijs" Slaagkansen en predictoren van succes bij studenten met dyslexie

Taalworkshops NederlandsSpellingCursussen lezen, begrijpen en samenvattenZakelijk schrijvenUitspraak en articulatie Taalworkshops Engels Taalworkshops Frans


http://www.arteveldehogeschool.be/studieadvies/aanbod.aspx?view=2RG7y54NLEj3YemkYiYklg==

http://www.arteveldehogeschool.be/studieadvies/aanbod.aspx?view=iNeWXfoDI+E9YUglYMTkeQ==

http://www.arteveldehogeschool.be/studieadvies/aanbod.aspx?view=twD+jzvL820VZRHS2Tw9IQ==

http://www.arteveldehogeschool.be/studieadvies/aanbod.aspx?view=zQy30bwVgTl4rYsYoSJDlw==

http://www.arteveldehogeschool.be/studieadvies/aanbod.aspx?view=zQy30bwVgTl4rYsYoSJDlw==

http://www.arteveldehogeschool.be/studieadvies/aanbod.aspx?view=HJTsUemycL8PLES6NGIHDQ==

Redelijke aanpassingen

Het toekennen van redelijke aanpassingen is een PROCES waarbij

de student zich kenbaar maakt een gemotiveerd verslag voorlegt

- 3 criteria: achterstand, hardnekkigheid, mild exclusie - snelle en efficiënte hertesting indien nodig

een adviesgesprek plaatsvindt waarin sterktes en zwaktes in kaart gebracht worden en de leerresultaten duidelijk besproken worden.

dit vormt de vertrekbasis voor selecteren redelijke aanpassing, maar ook voor studie-oriëntering student, en stimuleert ook de student in gerichte aanpak van studies (psycho-educatie)

waarbij redelijke aanpassingen op maat geselecteerd voor onderwijs en examens worden die de drempels neutraliseert

- Begrip redelijkheid – leerresultaten - Toekennen van faciliteiten = maatwerk- Faciliteiten jaarlijks/semester herbekijken


Onderwijsfaciliteiten

- ter beschikking stellen van digitaal studiemateriaal- gebruik van compenserende software- meer tijd voor het afwerken van een schriftelijke taak

Belang: studiebegeleiding (bv studiestrategieën), vakinhoudelijke begeleiding (bv frans),schrijfvaardigheid (bv academisch nederlands)

Examenfaciliteiten

- meer tijd voor een schriftelijk examen- gebruik van computer (met compenserende software)- gebruik van zakrekenmachine- zal niet beoordeeld worden op spellingfouten tenzij het een expliciet beoordelingscriterium is- spreiding van de examens binnen de voorziene examenperiode- (een mondelinge toelichting)

BELANG van maatwerk én overleg en afbakening (refertes van faciliteiten)Illustratie concreet voorbeeld

Redelijke aanpassingen


Professionalisering en sensibiliseren

Zorgt in functie van realiseerbaarheid ook in het professionalisering en sensibiliseren van

- studenten met dyslexie (psycho-educatie)- aanspreekpunt- lesgevers - begeleiders- beroepsinstanties- medestudenten

Illustratie concreet voorbeeld


Meer info

Symposium "Dyslexie in het hoger onderwijs”

[email protected]@[email protected]@[email protected]

DoctoratenTops, W. (2012). Dyslexia in Higher Education: Assessment, writing skills, and metacognition. Proefschrift ingediend tot het behalen van de graad van doctor in de psychologie. Gent, België: Universiteit Gent.

Callens, M. (2013). Dyslexia in higher education. Proefschrift ingediend tot het behalen van de graad van doctor in de psychologie. Gent, België: Universiteit Gent.

Symposium "Dyslexie in het hoger onderwijs”

Bedankt voor uw aandacht!

slaagkansen en predictoren van succes bij studenten met dyslexie

Documents