5.

SINIFLANDIRMA

MADDELER LİSTESİ VERİ SINIFLANDIRMASI

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

BENZİN120333S2

S20---2FLTU9LGBFTP1

(2)(1)(20)(19)(18)(17)(16)(15)(14)(13)(12)(11)

T4MP19-P001

IBC02

R0013 L5343IIF13BENZİN1203

(10)(9b)(9a)(8)(7a)(6)(5)(4)(3b)(3a)(2)(1)

SOL SAYFA

SAĞ SAYFA

(1) – UN tanımlama numarası

(2) – Maddenin doğru ismi

(3a) - sınıf

(3b) – sınıflandırma kodu

(4) – ambalaj grubu

(5) – etiket numarası

(6) – özel hükümler

(7) – Sınırlı miktarlar

(8) – ambalajlama talimatları

(9a) – özel ambalajlama hükümleri

(9b) – karışık ambalajlama

(10) – taşınabilir tanklar/dökme

konteynerler/BK1 veya BK2 kodları

(11) – özel hükümler

(12) – tank kodları

(13) – özel hükümler

(14) – araç türü

(15) – taşıma kategorisi

(16) – ambalajlar/s. p./

(17) – dökme olarak taşıma

(18) – yükleme/boşaltma hükümleri

(19) - operasyon

(20) – tehlike tanımlama numarası

/TTN/

Maddelerin tanımlanması

tanımlama= sınıflandırmadan önce ürünün tehlike özelliklerinin belirlenmesi

Yeni ürün

- özellikler

- içindekiler

- Kimyasal adı

- Teknik adı

- Ticaret adı

- uygun sevkiyat adı

(ADR’ye göre)

- UN numarası

TANIMLAMA

?

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

SINIF İÇİNDEKİ FARKLI TEHLİKE ÖZELLİKLERİ

Madde

SINIF

Ambalajlama

grubu

En belirgin tehlike özellği

Tehlikenin yoğunluğu

Ambalajlama grubu tehlikenin yoğunluğunu ifade eder:

I – yüksek II – orta III - düşük

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

Sınıflandırma

koduİlave tehlike özellikleri

Sınıflandırma kodu ne tür tehlike olduğunu ifade eder

temel tehlike işaretleri: F- alevlenebilir, T – zehirli, C - aşındırıcı

TEHLİKE ÖNCELİĞİ(birden fazla sınıfta tehlike özelliği barındıran maddeler için – ADR 2.1.3.5.3)

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

(a) Sınıf 7’deki malzemeler (diğer tehlike özelliklerinin öncelik aldığı durumlarda, Bölüm 3.3'teki 290 özel hükmün geçerli olduğu istisnai ambalajlardaki radyoaktif malzemeler dışında);

(b) Sınıf 1’deki maddeler; (c) Sınıf 2’deki maddeler; (d) Sınıf 3’teki sıvı duyarlılığı azaltılmış patlayıcılar; (e) Sınıf 4.1’deki kendiliğinden tepkimeye giren maddeler ve duyarlılığı azaltılmış katı patlayıcılar; (f) Sınıf 4.2’deki piroforik (kendiliğinden ateş alan) maddeler; (g) Sınıf 5.2’deki maddeler; (h) Ambalajlama grubu I’in soluma ile zehirlilik kriterlerini karşılayan Sınıf 6.1 maddeleri (Sınıf 8'in sınıflandırma kriterine uygun ve tozların ve dumanların solunması yoluyla zehirlilik derecesi (LC50) Ambalajlama grubu I aralığında olan ve ağızdan alma yoluyla veya deri teması yoluyla zehirlilik derecesi sadece ambalajlama grubu III ya da daha az olan maddeler, Sınıf 8'e göre sınıflandırılır); (i) Sınıf 6.2’deki bulaşıcı maddeler.

SINIF İÇİNDEKİ FARKLI TEHLİKE ÖZELLİKLERİ

Madde

SINIF

Ambalajlama

grubu

En belirgin tehlike özellği

Tehlikenin yoğunluğu

Ambalajlama grubu tehlikenin yoğunluğunu ifade eder:

I – yüksek II – orta III - düşük

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

Sınıflandırma

koduİlave tehlike özellikleri

Sınıflandırma kodu ne tür tehlike olduğunu ifade eder

temel tehlike işaretleri: F- alevlenebilir, T – zehirli, C - aşındırıcı

KARIŞIM VE ÇÖZELTİLERİN SINIFLANDIRILMASI

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

Klasa i

grupa

pako-

wania

4.1, II

4.1, III

4.2, II

4.2, III

4.3, I

4.3, II

4.3, III

5.1, I

5.1, II

5.1, III

6.1, I

DERM

6.1, I

ORAL

6.1, II

6.1, III

8, I

8, II

8, III

9

3, I

SOL LIQ

4.1 3, I

SOL LIQ

4.1 3, I

SOL LIQ

4.2 3, I

SOL LIQ

4.2 3, I

4.3, I 4.3, I 4.3, I SOL LIQ

5.1, I 3, I

SOL LIQ

5.1, I 3, I

SOL LIQ

5.1, I 3, I

3, I 3, I 3, I 3, I 3, I 3, I 3, I 3, I

3, II SOL LIQ

4.1 3, II

SOL LIQ

4.1 3, II

SOL LIQ

4.2 3, II

SOL LIQ

4.2 3, II

4.3, I 4.3, II 4.3, II SOL LIQ

5.1, I 3, I

SOL LIQ

5.1, II 3, II

SOL LIQ

5.1, II 3, II

3, I 3, I 3, II 3, II 8, I 3, II 3, II 3, II

3, III SOL LIQ

4.1 3, II

SOL LIQ

4.1 3, III

SOL LIQ

4.2 3, II

SOL LIQ

4.2 3, III

4.3, I 4.3, II 4.3, III SOL LIQ

5.1, I 3, I

SOL LIQ

5.1, II 3, II

SOL LIQ

5.1, III 3,

III

6.1, I 6.1, I 6.1, II 3, III */ 8, I 8, II 3, III 3, III

4.1, II 4.2, II 4.2, II 4.3, I 4.3, II 4.3, II 5.1, I 4.1, II 4.1, II 6.1, I 6.1, I SOL LIQ

4.1, II 6.1, II

SOL LIQ

4.1, II 6.1, II

8, I SOL LIQ

4.1, II 8, II

SOL LIQ

4.1, II 8, II

4.1, II

4.1, III 4.2, II 4.2, III 4.3, I 4.3, II 4.3, III 5.1, I 4.1, II 4.1, III 6.1, I 6.1, I 6.1, II SOL LIQ

4.1, III 6.1,

III

8, I 8, II SOL LIQ

4.1, III 8,

III

4.1, III

4.2, II 4.3, I 4.3, II 4.3, II 5.1, I 4.2, II 4.2, II 6.1, I 6.1, I 4.2, II 4.2, II 8, I 4.2, II 4.2, II 4.2, II

4.2, III 4.3, I 4.3, II 4.3, III 5.1, I 5.1, II 4.2, III 6.1, I 6.1, I 6.1, II 4.2, III 8, I 8, II 4.2, III 4.2, III

4.3, I 5.1, I 4.3, I 4.3, I 6.1, I 4.3, I 4.3, I 4.3, I 4.3, I 4.3, I 4.3, I 4.3, I

4.3, II 5.1, I 4.3, II 4.3, II 6.1, I 4.3, I 4.3, II 4.3, II 8, I 4.3, II 4.3, II 4.3, II

4.3, III 5.1, I 5.1, II 4.3, III 6.1, I 6.1, I 6.1, II 4.3, III 8, I 8, II 4.3, III 4.3, III

5.1, I 5.1, I 5.1, I 5.1, I 5.1, I 5.1, I 5.1, I 5.1, I 5.1, I

5.1, II 6.1, I 5.1, I 5.1, II 5.1, II 8, I 5.1, II 5.1, II 5.1, II

5.1, III 6.1, I 6.1, I 6.1, II 5.1, III 8, I 8, II 5.1, III 5.1, III

6.1, I

DERM

SOL LIQ

6.1, I 8, I

6.1, I 6.1, I 6.1, I

6.1, I

ORAL

SOL LIQ

6.1, I 8, I

6.1, I 6.1, I 6.1, I

6.1, II

INHAL

SOL LIQ

6.1, I 8, I

6.1, II 6.1, II 6.1, II

6.1, II

DERM

SOL LIQ

6.1, I 8, I

SOL LIQ

6.1, II 8, II

6.1, II 6.1, II

6.1, II

ORAL

8.1 SOL LIQ

6.1, II 8, II

6.1, II 6.1, II

6.1, III 8, I 8, II 8, III 6.1, III

8, I 8, I

8, II

SOL = materiały stałe i mieszaniny

LIQ = materiały ciekłe, mieszaniny i roztwory

DERM = toksyczność dermalna

ORAL = toksyczność doustna

INHAL = toksyczność inhalacyjna

*/ klasa 6.1 dla pestycydów 8, II

8, III 8, III

SINIFLANDIRMA ŞEMASI– sınıflandırma ağacı

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

Sınıflandırma kodu

TEMEL KAVRAMLAR

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

Ambalajlama grubu (I, II, III) -belli maddelerin

ambalajlama amacıyla tehlike derecelerine göre

atandıkları bir grup anlamına gelir.

(I –yüksek, II - orta, III - düşük)

Sınıflandırma kodu- yarattığı tehlikenin türüne bağlı

olarak bir madde veya nesne grubuna atanan

alfanumerik kod

I II III

Uygun sevkiyat adı (pnp) – Tehlikeli malın ADR

hükümlerinde kullanılan adı (Bölüm 3.2’deki maddeler

listesinde BÜYÜK HARF kullanılarak yazılmıştır)

SINIFLANDIRMA PROSEDÜRÜ

SEMBOLMallar

ListesindeKAYIT TÜRÜ

ÖRNEKTANIM

A

B

C

D

tekli

genel

genel

genel

Tekli, iyi tanımlanmışmallar

Iyi tanımlanmış mallargrubu, b.b.b. olmayan

UN 1090 aseton

Benzer özelliklere sahip, aynı kimyasal işlev

grubuna dahil ürünlergrubu

UN 1133 yapışkan

UN 1987 alkol, b.b.b.

UN 1325 alevlenir, katı maddelerb.b.b.

Sın

ıfla

nd

ırm

ası

rası

SINIFLANDIRMA HATALARININ SONUÇLARI

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

13 Mayıs 2000, Enschede (Hollanda)

- havai fişek deposunda patlama

22 ölü

300 ev enkazı

Havai fişekler –

1.4G ve 1.4S gibi taşınmış

ve depolanmış

Doğru

sınıflandırma

1.3G, 1.2G

veya 1.1G

Tehlike riski düşük ve

tehlike ambalajla

sınırlı

Fot. www.rnw.nl

TEHLİKE UYARILARI – bilgi kaynakları

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

Yazılı turuncu plaka, UN ve tehlike

tanımlama numarası

(tankla ve dökme olarak taşımacılık)

Taşıma

evrakı

Ambalaj

araç

UN numarası

etiketler

uygun sevkiyat adı (Sınıf 1, 2 ve 7)

UN numarası

uygun sevkiyat adı

sınıf

ambalajlama grubu

madde miktarı

Boş turuncu plaka

İkaz etiketleri (sınıf 1 ve 7, konteyner, tankla ve dökme

taşımacılık)

Sınıflandırma• Sınıf 1 Patlayıcı maddeler ve nesneler

• Sınıf 2 Gazlar

• Sınıf 3 Yanıcı sıvılar

• Sınıf 4.1 Alevlenir katılar, kendiliğinden reaktifmaddeler ve nesneler ve hassasiyeti giderilmiş katıpatlayıcılar

• Sınıf 4.2 Kendiliğinden yanmaya yatkın maddeler

• Sınıf 4.3 Su ile temas ettiğinde alevlenir gazlaraçığa çıkaran maddeler

• Sınıf 5.1 Yükseltgen maddeler

• Sınıf 5.2 Organik peroksitler

• Sınıf 6.1 Zehirli maddeler

• Sınıf 6.2 Bulaşıcı maddeler

• Sınıf 7 Radyoaktif malzeme

• Sınıf 8 Aşındırıcı maddeler

• Sınıf 9 Muhtelif tehlikeli maddeler ve nesneler

Tanımlar

• „BM Numarası" (UN Numarası)

madde veya nesnelerin BM Model Yönetmeliklerinden alınmış dört basamaklı tanımlama numarası anlamına gelir:

– Madde veya nesne kendine özel BM numarası ile belirtiliyorsa tehlikeli madde veya nesne veya

– Kısım 2’nin kriterlerine («karar ağaçların») uyarınca ismen belirtilmeyen tehlikeli maddelerin veya nesnelerin genel veya b.b.b. kaydı.

Tanımlar«Sınıflandırma Kodu»

• Sınıflandırma kodu, tehlikeli maddenin veya nesnenin sınıflandırmakodunu içerir:

• - Sınıf 1’deki tehlikeli maddeler ve nesneler için, kod 2.2.1.1.4 kriterlerineve prosedürlerine göre atanan bölüm numarası ve uyumluluk grubu harfiiçerir;

• - Sınıf 2’deki tehlikeli maddeler veya nesneler için, kod 2.2.2.1.2’de ve2.2.2.1.3’te açıklanmış bir numara ve zararlı madde grubu içerir.

• - Sınıf 3, 4.1, 4.2, 4.3, 5.1, 5.2 , 6.1, 6.2, 8 ve 9’daki tehlikeli maddeler venesneler için, kodlar 2.2.x.1.2’de açıklanır.

• - Sınıf 7’deki tehlikeli maddelerin ve nesnelerin sınıflandırma kodu yoktur.

Tanımlar „Ambalajlama grubu” oluşturdukları tehlikenin derecesine bağlıolarak tehlikeli madde içeren ambalajlamaların oluşturduğu grupanlamına gelir. Daha detaylı olarak Kısım 2’de tanımlanmış olanambalajlama gruplarının önemi aşağıdaki gibidir:

• Ambalajlama grubu I: yüksek derecede tehlikeli mallar;

• Ambalajlama grubu II: orta derecede tehlikeli mallar;

• Ambalajlama grubu III: düşük derecede tehlikeli mallar;

Tehlikeli maddelerin oluşturduğu riskler

SINIF 1 TEHLİKESİPatlayıcı maddeler ve nesneler

SINIF 2 TEHLİKESİGazlar

Alevlenir gazlar

Yanıcı olmayan, zehirli olmayan gazlar

Zehirli gazlar

SINIF 3 TEHLİKESİYanıcı sıvılar

Tehlikeli maddelerin oluşturduğu riskler

(No 1)

Tehlike bölümleri 1.1, 1.2 ve 1.3

(No 1.4) (No 1.5) (No 1.6)

tehlike bölümü

1.4

Tehlike bölümü

1.5

Tehlike bölümü

1.6

** Tehlike bölümü yeri; patlayıcılık, ikincil risk ise boş

bırakılacak

* Uyumluluk grubu yeri; patlayıcılık, ikincil risk ise

boş bırakılacak.

Tehlikeli maddelerin oluşturduğu riskler

Gazlar

(No 2.1) (No 2.2)

Alevlenir gazlar

Yanıcı olmayan, zehirli

olmayan gazlar

Yanıcı sıvılar

(No 2.3) (No 3)

Zehirli gazlar

Yanıcı sıvılar

Tehlikeli maddelerin oluşturduğu riskler

SINIF 4.1 TEHLİKESİAlevlenir katılar, kendiliğinden reaktif maddeler ve hassasiyeti

giderilmiş katı patlayıcılar

SINIF 4.2 TEHLİKESİKendiliğinden yanmaya yatkın maddeler

SINIF 4.3 TEHLİKESİSu ile temas ettiğinde alevlenir gazlar açığa

çıkaran maddeler

Tehlikeli maddelerin oluşturduğu riskler

(No 4.1) (No 4.2) (No 4.3)

Tehlikeli maddelerin oluşturduğu riskler

SINIF 5.1 TEHLİKESİYükseltgen maddeler

SINIF 5.2 TEHLİKESİOrganik peroksitler

SINIF 6.1 TEHLİKESİZehirli maddeler

SINIF 6.2 TEHLİKESİBulaşıcı maddeler

Tehlikeli maddelerin oluşturduğu riskler

(No 5.1) (No 5.2)

(No 6.1) (No 6.2)

Tehlikeli maddelerin oluşturduğu riskler

SINIF 7 TEHLİKESİRadyoaktif malzeme

SINIF 8 TEHLİKESİAşındırıcı maddeler

SINIF 9 TEHLİKESİMuhtelif tehlikeli maddeler ve nesneler

Tehlikeli maddelerin oluşturduğu riskler

(No 7A) (No 7B) (No 7C)

Kategori I-Beyaz Kategori II- Sarı Kategori III-Sarı

Tehlikeli maddelerin oluşturduğu riskler

Sınıf 7 bölünebilen madde (No 7D)

Tehlikeli maddelerin oluşturduğu riskler

(No 8) (No 9)

ADR sınıflandırma kriteri – sınıf 1

Tehlike bölümü: 1.1, 1.2, 1.3, 1.4, 1.5, 1.6

Kütle olarak patlama, fırlama, yangın

Uyumluluk harfleri :A, B, C, D, E, F, G, H, J, K, L, N, S

Birincil patlayıcı, itici, patlayıcı

1.1 1.5 1.2 1.3 1.6 1.4

SINIF 1 – Patlayıcı maddeler ve nesneler

Çevreye hasar verebilecek bir hızda, sıcaklıkta ve

basınçta, kimyasal tepkimeler sonucu gazlar

oluşturabilen, katı veya sıvı maddeler (veya madde

karışımları).

Bir veya daha fazla patlayıcı veya piroteknik madde içeren nesneler; patlama yoluyla pratik bir etki veya bir piroteknik etki

oluşturmak üzere imal edilmiş ve yukarıda söz edilmeyen maddeler ve nesneler Sınıf 1 dahilindedir.

Temel madde ve nesne grupları

(BÖLÜMLER):

1.1 - Kütle olarak patlama tehlikesi olan maddeler ve nesneler

1.2 - Fırlama tehlikesi olan ancak kütle olarak patlama tehlikesi olmayan maddeler ve nesneler.

1.3 - Yangın tehlikesi veya hafif bir patlama ya da hafif bir fırlama tehlikesi olan madde ve nesneler.

1.4 - Tutuşma veya tepkimenin başlaması durumunda düşük bir patlama riski taşıyan maddeler

1.5 - Patlama haline geçme olasılığı çok az olacak kadar düşük düzeyde hassaslığı olan maddeler

1.6 – Aşırı derecede düşük hassaslık düzeyindeki nesneler

Uyumluluk grubu - sınıflandırmada

karışık yükleme için farklı patlayıcıların

tehlike özellikleri

1.1 1.5 1.2 1.3 1.6 1.4

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

SINIF 1 – uyumluluk grubu (sınıflandırma kodu)

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

Bölüm numarası + uyumlululuk grubu harfi SINIFLANDIRMA KODU (ÖRN: 1.4S)

13 uyumluluk grubu bulunmaktadır.

Her ürünün bölüm ve uyumluluk grubunu bildiren

sınıflandırma kodu vardır.

ADR sınıflandırma kriteri – sınıf 2

Taşıma için

basınç altında

ambalajlama

Buhar basıncı >

300kPa

(t=50°C) veya

Tamamen gaz

halinde

(t=20°C ve

101,3kPa

basıncında)

1. Sıkıştırılmış gaz: tk ≤ -50ºC;

2. Sıvılaştırılmış gaz:

Yüksek basınçlı: -50ºC > tk ≤+65ºC

Alçak basınçlı : tk >+65ºC;

3. Soğutulmuş sıvılaştırılmış gaz: düşük sıcaklığından ötürü kısmen sıvı;

4. Çözülmüş gaz: sıvı fazlı çözücüde çözündürülen gaz;

5. Küçük, gaz içeren aerosol püskürtücüler ve hazneler

6. Basınç altında gaz içeren diğer nesneler;

7. Özel zorunluluklara tabi basınçsız gazlar (gaz numuneleri)

8. Basınç altındaki kimyasallar

A, O, F, T, TF, TC, TO, TAC, TOC

A, O, F, T, C, CO, FC,TF,TC,TO,TAC,TOC

SINIF 2 - gazlar

saf gazlar veya gaz karışımları ile bir veya birden fazla madde ve

nesne içeren gaz ve gaz karışımları

Sınıftaki temel gruplar:

1. Sıkıştırılmış gaz

2. Sıvılaştırılmış gaz

3. soğutulmuş, sıvılaştırılmış gaz

4. Çözülmüş gaz

5. Aerosol püskürtücüler ve hazneler

6. Basınç altında gaz içeren diğer nesneler

7. Gaz numuneleri

8. Basınç altındaki kimyasallar

Przykłady:

UN 1066 AZOT SPRĘŻONY

UN 1011 BUTAN

UN 1001 ACETYLEN

UN 1950 POJEMNIKI

AEROZOLOWE

UN 1963 HEL SKROPLONY,

SCHŁODZONY

İlave tehlike özellikleri:

alevlenebilir yükseltgenaşındırıcızehirli

UN 1057 ZAPALNICZKI

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

SINIF 2 – tehlike özelliklerine göre ayrılma (sınıflandırma kodu)

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

Grup numarası + tehlike özelliği kodu SINIFLANDIRMA KODU (örn. „2F”)

A – asfiksant

O - yükseltgen

F -alevlenir

T - zehirli

TF - zehirli,alevlenir

TC - zehirli,aşındırıcı

TO - zehirli, yükseltgen

TFC – zehirli, alevlenir,aşındırıcı

TOC - zehirli,yükseltgen,aşındırıcı

ADR sınıflandırma kriteri – sınıf 3

Buhar basıncı ≤ 300kPa (t=50°C) ve t=20°C ve 101,3kPa tamamen gaz değildir.

tparlama noktası ≤ 60°C

Taşıma için aktarılan veya taşınan erimiş sıvılar ve katılar ttaşıma > tparlama

Duyarlılığı azaltılmış sıvı patlayıcılar

I - tilk kaynama noktası ≤ 35°C

II -tparlama noktası < 23°C

III - 23°C ≤ tparlama noktası ≤ 60°C

Sıvı ve akmaz karışım ve müstahzarlar (nitroselüloz)

SINIF 3 – alevlenir sıvılar

3 3

Parlama noktaları 60 °C’den daha düşük olan sıvıları kapsar ve

noktası 60 °C'nin üstünde olan sıvı maddeleri ve erimiş katı

maddeleri de kapsar ve bunlar taşıma sırasında veya aktarma

sırasında parlama noktasına eş veya daha yüksek bir sıcaklıkta

ısıtılır.

Sınıftaki temel gruplar:

- parlama noktası 23°C altında olan sıvılar

(zehirli ve aşındırıcı değil)

- parlama noktası 23°C altında olan sıvılar, zehirli

- parlama noktası 23°C altında olan sıvılar, aşındırıcı

- parlama noktası 23°C altında olan sıvılar,

zehirli ve aşındırıcı

- parlama noktası 23 ila 60°C olan sıvılar

- parlama noktası 23°C altında olan pestisitler

- parlama noktasına kadar veya üzerinde ısıtılan

sıvılar

Przykłady:

UN 1170 etanol

UN 1230 metanol

UN 2359 dialilamin

UN 1299 terebentin

UN 1277 propilamin

UN 2760 arsenikal pestisit,

sıvı, alevlenir, zehirli

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

SINIF 3 - tehlike özelliklerine göre ayrılma (sınıflandırma

kodu)

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

F - ikincil riski olmayan alevlenir sıvılar,

F1 - Alevlenir sıvılar, parlama noktası 60 °C ve altında olan

F2 - Alevlenir sıvılar, parlama noktası 60 °C'den fazla olan, parlama

noktasında veya üstündeki bir sıcaklıkta (yükseltilmiş sıcaklıktaki

maddeler) taşınan veya taşıma için aktarılan;

FT - alevlenir sıvılar, zehirli

FT1 - alevlenir sıvılar, zehirli (pestisitler hariç)

FT2 - pestisitler

FC - alevlenir sıvılar, aşındırıcı

D - duyarlılığı azaltılmış sıvı patlayıcılar

ADR sınıflandırma kriteri – sınıf 4.1

• Alevlenir katılar,

• Duyarlılığı azaltılmış katı patlayıcılar,

• Kendiliğinden tepkimeye giren maddeler

100 mm’lik ölçülü mesafede yanma süresi 45 saniyeden daha az veya yanma oranı

2,2 mm/sn’den daha büyükse

II Alev ıslatılmış bölgeyi geçiyorsa;

III Islatılmış bölge alevi en azından 4 dakika için durdurabiliyorsa

Metal tozları veya metal alaşımların tozları

II tepkime tüm numune boyunca 5 dakikada veya daha az sürede yayılıyorsa

III tepkime tüm numune boyunca 5 dakikadan daha fazla bir sürede yayılıyorsa

SINIF 4.1 – alevlenir katı maddeler

alevlenir maddeleri ve nesneleri duyarlılığı azaltılmış katı

patlayıcıları ve kendiliğinden tepkimeye giren sıvıları veya katıları

kapsar.

Sınıftaki temel gruplar:

- alevlenir organik nesneler

- alevlenir inorganik nesneler

- duyarlılığı azaltılmış patlayıcılar

(örn. Su veya alkolle ıslatılmış)

- kendiliğinden tepkimeye giren maddelersıcaklık kontrolü gerektirmeyenler

- kendiliğinden tepkimeye giren maddelersıcaklık kontrolü gerekenler

Örnekler:

UN 1334 naftalin

UN 1871 titanyum hidrit

UN 3224 azodikarbonamid

formülasyonu, tip C

UN 1356 TNT

UN 3234 azodi izobütironitril

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

SINIF 4.1 - tehlike özelliklerine göre ayrılma (sınıflandırma

kodu)

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

F – alevlenir katılar, ikincil riski olmayan

F1 - organik

F2 - organik

erimiş

F3 - inorganik

FO – yükseltgen, katı, alevlenir maddeler

FT – alevlenir, zehirli, katı maddelerFT1 - organik

FT2 - inorganik

FC – alevlenir, aşındırıcı, katı maddelerFC1 - organik

FC2 - inorganik

D – duyarlılığı azaltılmış, patlayıcı katılar, ikincil riski olmayan

DT – patlayıcı katı maddeler, zehirli

SR – kendiliğinden tepkimeye

giren maddeler

SR1 – sıcaklık kontrolü gerekmeyenler

SR2 – sıcaklık kontrolü gerekenler

Taşınması için yetki yoktur

ADR sınıflandırma kriteri – sınıf 4.2

Piroforik ve kendiliğinden yanmaya yatkın maddeler

I 1 m yükseklikten düştüklerinde veya 5 dakika içerisinde tutuşuyorlarsa

II 2,5 cm’lik numune küpünde 140°C test sıcaklığında 24 saat içerisinde

kendiliğinden yanma veya sıcaklıkta 200°C’nin üstüne yükselme

görülenler,

III 10 cm’lik bir numune küpünde 140ºC test sıcaklığında 24 saat içinde

kendiliğinden yanma veya sıcaklıkta 200°C üstünde yükselme görülenler

SINIF 4.2 – kendiliğinden yanmaya yatkın maddeler

Sınıftaki temel gruplar:

- kendiliğinden yanmaya yatkın maddeler

- İnorganik kendiliğinden yanmaya yatkın

maddeler

- Organometalik maddeler

Örnekler:

UN 2002 selüloid, hurda

UN 1381 fosfor beyaz, kuru

UN 1366 dwuetylocynk

Bu sınıf, Piroforik maddeler, karışımlar ve çözeltiler (sıvı

veya katı) ile

Kendiliğinden ısınan maddeler ve nesneler, karışımlar ve

çözeltiler dahil olmak üzere, hava ile temas ettiğinde hiçbir

enerji kaynağı olmadan ısınmaya yatkın maddeleri kapsaar

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

SINIF 4.2 - tehlike özelliklerine göre ayrılma (sınıflandırma kodu)

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

S – ikincil riski olmayan, kendiliğinden yanmaya yatkın

samozapalne bez zagrożeń dodatkowych

S1 - organik, sıvı

S2 - organik, katı

S3 - inorganik, sıvı

S4 – inorganik, katı

SO – kendiliğinden yanmaya yatkın

maddeler, yükseltgen

ST – Kendiliğinden yanmaya yatkın

maddeler, zehirli

SC – kendiliğinden yanmaya yatkın

maddeler, aşındırıcı

Taşınmasına izin yoktur

ST1 - organik, sıvı

ST2 – organik, katı

ST3 – inorganik, sıvı

ST4 – inorganik, katı

SW - Kendiliğinden yanmaya yatkın maddeler, su ile temas ettiğinde

alevlenir gazlar açığa çıkartan;

SC1 - organik, sıvı

SC2 - organik, katı

SC3 - inorganik, sıvı

SC4 – inorganik, katı

ADR sınıflandırma kriteri – sınıf 4.3

Su ile temas ettiğinde alevlenir gazlar açığa çıkaran maddeler

I ortam sıcaklığında su ile şiddetli tepkime vererek, kendiliğinden tutuşan

gaz oluşturma yatkınlığındaki herhangi bir madde veya ortam sıcaklığında su

ile kolayca tepkime vererek alevlenir gaz açığa çıkarma hızı maddenin bir

kilogramı için dakikada 10 litre veya daha fazla olan madde

II ortam sıcaklığında su ile kolayca tepkime vererek, alevlenir gaz açığa

çıkarma hızı maddenin bir kilogramı için saatte 20 litre veya daha fazla

olan madde

III ortam sıcaklığında su ile yavaş tepkime vererek, alevlenir gaz açığa

çıkarma hızı maddenin bir kilogramı için saatte 1 litre olan

SINIF 4.3 – su ile temas ettiğinde alevlenir gazlar

açığa çıkartan maddeler

su ile reaksiyona girerek, hava ile patlayıcı karışımlar

oluşturmaya yatkın alevlenir gazlar açığa çıkartan maddeleri

ve benzer maddeleri içeren nesneleri kapsar.

Sınıftaki temel gruplar:

- su ile reaksiyona girerek gaz açığa

çıkartan organik maddeler

-su ile reaksiyona girerek gaz açığa

çıkartan inorganik maddeler

- yukarıdaki maddeleri içeren nesneler

Örnekler:

UN 1295 Triklorosilan

UN 3292 sodyum içeren

aküler

UN 1402 kalsiyum karbür

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

SINIF 4.3 - tehlike özelliklerine göre ayrılma (sınıflandırma kodu)

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

W – su ile temas ettiğinde alevler gazlar açığa

çıkaran ikincil riski olmayan maddeler

W1 - sıvı

W2 – katı

W3 - nesneler

WO - Su ile temas ettiğinde alevlenir gazlar açığa çıkartan maddeler, yükseltgen, katı; Taşınmasına izin verilmez

WF - Su ile temas ettiğinde alevlenir

gazlar açığa çıkartan maddeler, alevlenir;

WF1 - sıvı

WF2 - katı

WS - Su ile temas ettiğinde alevlenir gazlar açığa çıkartan maddeler, katı, kendiliğinden ısınan

WT1 - sıvı

WT2 - katıWT - Su ile temas ettiğinde alevlenir gazlar açığa çıkartan maddeler, zehirli

WC1 - sıvı

WC2 - katıWC - Su ile temas ettiğinde alevlenir gazlar açığa çıkartan, aşındırıcı:

WFC - Su ile temas ettiğinde alevlenir gazlar

açığa çıkartan maddeler, alevlenir, aşındırıcı.

ADR sınıflandırma kriteri – sınıf 5.1

Yükseltgen katılar

I test edilen 4:1 veya 1:1 numune ve selüloz oranında, ortalama yanma

süresi, 3:2 potasyum bromat ve selüloz karışımın ortalama yanma

süresinden daha az olan maddeler

II test edilen 4:1 veya 1:1 numune ve selüloz oranında, ortalama yanma

süresi, 2:3 potasyum bromat ve selüloz karışımının ortalama yanma süresine

eşit veya bundan daha az olan maddeler

III test edilen 4:1 veya 1:1 numune ve selüloz ortamında, ortalama yanma

süresi, 3:7 potasyum bromat ve selüloz karışımının ortalama yanma süresine

eşit veya bundan az olan maddeler.

ADR sınıflandırma kriteri – sınıf 5.1

Yükseltgen sıvılar

I test edilen 1:1 selüloz ve madde karışımında, kendiliğinden

tutuşan veya ortalama basınç yükselme süresinden daha az

olan maddeler (perklorik asit)

II test edilen 1:1 selüloz maddede ortalama basınç yükselme

süresi karşılaştırılan karışımın ortalama basınç yükselme

süresinden az veya buna eşit olan maddeler (sulu sodyum

klorat)

III test edilen 1:1 madde ve selüloz karışımında ortalama

basınç yükselme süresi karşılaştırılan karışımın ortalama

basınç yükselme süresinden az veya buna eşit olan maddeler

(nitrik asit)

SINIF 5.1 – yükseltgen maddeler

kendilerinin alevlenir olmaları gerekmediği halde, genellikle

oksijen vererek başka malzemelerin yanmasına neden olan

veya buna katkıda bulunan maddeleri kapsar.

Sınıftaki temel gruplar:

- yükseltgen, sıvı maddeler ve çözeltileri

- yükseltgen, katı maddeler ve su çözeltileri

Örnekler:

UN 2015 hidrojen peroksit,

sulu çözelti, kararlılaştırılmış

UN 1748 kalsiyum hipoklorit,

kuru

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

SINIF 5.1 - tehlike özelliklerine göre ayrılma (sınıflandırma kodu)

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

O – ikincil riski olmayan yükseltgen maddelerO1 - sıvı

O2 - katı

O3 - nesneler

OW – yükseltgen maddeler su işle temas ettiğinde alevlenir

gazlar çıkartan katı

Taşınmasına izin verilmezOF – yükseltgen maddeler, katı, alevlenir

OS – yükseltgen maddeler, katı kendiliğinden ısınan

OT1 - sıvı

OT2 - katıOT – yükseltgen maddeler, zehirli

OC1 - sıvı

OC2 - katıOC – Yükseltgen maddeler, aşındırıcı

OTC – Yükseltgen maddeler, zehirli, aşındırıcı

SINIF 5.2 – Organik peroksitler

Sınıf 5.2 başlığı organik peroksitler ve organik peroksit formülasyonlarını

kapsar. İki değerlikli -O-O- yapısını içeren organik maddelerdir ve tek

veya her iki hidrojen atomunun organik radikallerle yer değiştirmiş olduğu

hidrojen peroksit türevleri olarak düşünülebilir.

Sınıftaki temel gruplar:

- Organik peroksitler, sıcaklık kontrolü

gerekmeyen;

- Organik peroksitler, sıcaklık kontrolü gereken.

Örnekler:

UN 3102

UN 3111

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

SINIF 5.2 - tehlike özelliklerine göre ayrılma (sınıflandırma kodu)

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

P1 - Organik peroksitler, sıcaklık kontrolü

gerekmeyen

P2 - Organik peroksitler, sıcaklık kontrolü

gereken.

ADR sınıflandırma kriteri – sınıf 6.1

TOZLAR ve

DUMANLAR

AG Ağız yoluyla

LD50 mg/kg

Deri yoluyla

LD50 mg/kg

Tozların ve dumanların

solunumu yoluyla LC50

mg/l

Yüksek derecede

zehirliI ≤ 5 ≤ 50 ≤ 0,2

Zehirli II > 5 ve ≤ 50 > 50 ve

≤ 200

> 0,2 ve ≤ 2

Daha az zehirli III > 50 ve

≤ 300

> 200 ve

≤ 1000

> 2 ve ≤ 4

BUHAR Ambalajlama

grubu

Yüksek derecede

zehirli

I V ≥ 10 LC50, LC50 ≤ 1000 ml/m3

Zehirli II V ≥ LC50, LC50 ≤ 3000 ml/m3

Daha az zehirli III V ≥ 1/5 LC50, LC50 ≤ 5000 ml/m3

SINIF 6.1 – zehirli maddeler

deneyimlerle veya hayvanlar üzerindeki deneylerle bilinen, oldukça

küçük miktarları tek bir etki ile veya kısa süreli etki ile insan sağlığına

zararlı olan veya öldüren, solunum yolu ile veya deriden emilim ile veya

sindirim yoluyla etkili olan maddeleri kapsar.

Sınıftaki temel gruplar:

- zehirli maddeler, solunum yoluyla alınan,

alevlenir

- organik zehirli maddeler

(parlama noktası 23°C üzerinde)

- organometalik bileşikler ve karbonil

- su veya asit ile reaksiyona girip, zehirli

gaz açığa çıkartan veya su ile reaksiyona

giren maddeler

-pestisit

- araştırma için kullanılan maddeler

Przykłady:

UN 1613

UN 1547

UN 1680

UN 2473

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

SINIF 6.1 - tehlike özelliklerine göre ayrılma (sınıflandırma kodu)

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

T – zehirli maddeler, ikincil riski olmayan

T1 organik, sıvı

T2 organik, katı

T3 organometalik

T4 inorganik, sıvı

TF – zehirli maddeler, alevlenirFT1 - sıvı

FT2 - pestisit (sıvı)

TF3 - katı

TS – zehirli maddeler,kendiliğinden ısınan,katı

TW – zehirli maddeler, su ile temas ettiğinde alevlenir gazlar açığa çıkartan

TO – zehirli maddeler, yükseltgen

TC – zehirli maddeler, aşındırıcıTC1 - organik, sıvı

TC2 – organik, katı

T5 inorganik, katı

T6 pestisit, sıvıciekłe

T7 pestisit, katı

T8 numuneler

T9 diğer

TW1 - sıvı

TW2 - katı

TO1 - sıvı

TO2 - katı

TFC – zehirli maddeler, alevlenir, aşındırıcı

TC3 – inorganik, sıvı

TC4 – inorganik, katı

ADR sınıflandırma kriteri – sınıf 6.2

I1 İnsanları etkileyen bulaşıcı maddeler 2814

I2 Yalnızca hayvanları etkileyen bulaşıcı maddeler 2900

I3 Klinik atık 3291

I4 Biyolojik maddeler 3373

Kategori A: Maruz kalma durumunda, sağlıklı insanlarda

veya hayvanlarda kalıcı sakatlığa, hayati tehlikeye sahip veya

ölümcül bir hastalığa neden olabileceği bilinerek taşınan

maddeler (2.2.62.1.4.1)

– LİSTE UN 2814 veya UN 2900

Kategori B: Kategori A kriterlerine uymayan bulaşıcı bir

madde - UN 3373, veya UN 3291

Kategori B atık maddeler içerenler.

Ölü hayvanlar- Kategori B patojenler bulaşmış–UN 3373

SINIF 6.2 – bulaşıcı maddeler

bulaşıcı maddeleri kapsar. ADR amaçları uyarınca, bulaşıcı maddeler,

patojen içerdiği bilinen ve içermesi beklenen maddelerdir. Patojenler,

insanlarda ve hayvanlarda hastalığa neden olabilecek mikroorganizmalar

(bakteriler, virüsler, riketsiya, parazitler, mantar dahil) ve prionlar gibi diğer

ajanlar olarak tanımlanır.

Sınıftaki temel gruplar:

- bulaşıcı maddeler, yüksek riskli

- diğer bulaşıcı maddeler

Örnekler:

UN 2814

UN 3291

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

SINIF 6.2 - tehlike özelliklerine göre ayrılma (sınıflandırma kodu)

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

I1 – insanları etkileyen bulaşıcı maddeler

I2 – yalnızca hayvanları etkileyen bulaşıcı

maddeler

I3 – klinik atık

I4 – biyolojik maddeler

SINIF 7 – radyoaktif malzemeler

Bu sınıf (maddenin yapısı değişen) iyonlaştırıcı radyasyon yayan (sıvı,

katı ve gaz) malzemeleri içerir

bu malzemeler ile temas (yüksek doz durumunda) bir canlının vücudunda

hasara (kanseri, genetik mutasyonlar) veya ölümüne yol açabilir

Radyoaktif maddeler aynı zamanda diğer sınıflarında

tehlikeler (yanıcı, zehirli, aşındırıcı, vs.) tehlikelerini de

taşıyabilir

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

Radyoaktif malzemeler, 2.2.7.2.2.1 ila 2.2.7.2.2.6.'da belirtilen

değerleri sevkiyatta hem etkinlik konsantrasyonu hem de toplam

etkinlik olarak aşan radyonüklidleri içeren herhangi bir malzeme

anlamına gelir.

• A1 Özel biçimde ambalajlanmış radyoaktif maddenin etkinlik değeri

• A2 Özel biçimde ambalajlanmamışradyoaktif maddenin etkinlik değeri

• DÖE

• Bölünebilen nüklidler, uranyum-233, uranyum-235, plütonyum-239 and plütonyum-241 anlamına gelir. Bölünebilen malzeme, bu bölünebilen nüklidlerden herhangi birini içeren malzeme anlamına gelir. Bölünebilen malzeme tanımı haricindekiler şunlardır:

• (a) Işın saçmayan doğal uranyum veya tükenmiş uranyum ve

• (b) Yalnızca termal reaktörlerde ışınıma uğramış doğal uranyum veya tükenmiş uranyum.

• Düşük yayılımlı radyoaktif malzeme, katı radyoaktif malzeme veya mühürlenmiş kapsül içindeki katı radyoaktif malzeme anlamına gelir. Bu malzeme sınırlı bir radyoaktif yayılıma sahip olup, toz halinde değildir.

• Düşük özel etkinlik (DÖE) malzeme, doğası gereği sınırlı özgül etkinliği olan radyoaktif malzeme veya tahmini ortalama özgül etkinlik sınırlarının uygulandığı radyoaktif malzeme anlamına gelir. DÖE malzemesini çevreleyen koruyucu dış malzemeler, tahmini ortalama özgül etkinliğin saptanmasında göz önüne alınmaz.

• Düşük zehirlilikteki alfa yayıcıları şunlardır: Cevherlerde veya fiziksel ve kimyasal konsantrelerde bulunan doğal uranyum, tükenmiş uranyum, doğal toryum, uranyum-235 veya uranyum-238, toryum-232, toryum-228 ve toryum-230 veya yarı ömrü 10 günden az olan alfa fırlatıcılar.

• Özel biçimde ambalajlanmış radyoaktif malzeme aşağıdaki anlamlara gelir:

• (a) Dağılmayan katı bir radyoaktif malzeme veya

• (b) Radyoaktif malzeme içeren mühürlenmiş kapsül.

• Bir radyonüklidin özgül etkinliği, o nüklidin birim kütlesi başına radyoaktif etkinlik anlamına gelir. Bir malzemenin özgül etkinliği, radyonüklidleri özellikle eşit olarak dağılmış o malzemenin birim kütlesi başına belirli etkinliği anlamına gelir.

• Yüzeyi kirlenmiş cisim (YKC), kendisi radyoaktif olmayan ancak yüzeylerine radyoaktif malzeme dağılmış olan katı bir cisim anlamına gelir.

• 2.2.7.2.1.1 Radyoaktif malzemeler, ambalajdaki radyonüklidlerin etkinlik seviyesine, bu radyonüklidlerin bölünebilen veya bölünebilen olmayan özellikte olmasına, taşıma için kullanılan ambalajın tipine, ambalajdaki içeriğin yapısına veya biçimine veya 2.2.7.2.2 ila 2.2.7.2.5’te belirtilen hükümler uyarınca taşıma işlemi ile ilgili özel düzenlemelere göre Tablo 2.2.7.2.1.1’de belirtilen BM numarasına atanır.

BM Numaraları

• İstisnai Ambalajlar (1.7.1.5)

• Düşük Özel Etkinlikte Radyoaktif Madde (2.2.7.2.3.1)

• Yüzeyi Kirlenmiş Cisim (2.1.7.2.3.2)

• A Tipi Ambalajlar (2.2.7.2.4.4)

• B Tipi (U) Ambalajlar (2.2.7.2.4.6)

• B Tipi (M) Ambalajlar (2.2.7.2.4.6)

• C Tipi Ambalajlar (2.2.7.2.4.6)

• Özel Düzenleme (2.2.7.2.5)

• Uranyum Hekzaflorür (2.2.7.2.4.5)

2.2.7.2.2

• Etkinlik Seviyesinin Saptanması

– Tablo 2.2.7.2.2.1

• Radyonüklid Atom Numarası

• A1 (TBq)

• A2 (TBq)

• Muaf Malzeme için Etkinlik Konsantrasyonu (Bq/g)

• Muaf Sevkiyat için Etkinlik Limitleri (Bq)

– Tabloda olmayanlar:

• Çok taraflı onay

• Alternatif olarak Tablo 2.2.7.2.2.2

• Düşük Özel Etkinlikte Malzeme (DÖE) 2.2.7.2.3.1

– DÖE-I

– DÖE-II

– DÖE-III (Katılar)

• Yüzeyi Kirlenmiş Cisim - 2.2.7.2.3.2 – katı

• Özel Biçimde Ambalajlanmış Radyoaktif Madde – 2.2.7.3.3

• 2.2.7.2.3.3.1 Özel biçimde ambalajlanmış radyoaktif malzemenin 5 mm'den kısa olmayan en az bir boyutu olmalıdır. Mühürlenmiş kapsül, özel biçimde ambalajlanmış radyoaktif malzemenin bir parçası olduğunda, kapsül imha edilecek açılabilecek şekilde üretilmiş olmalıdır. Özel biçimde ambalajlanmış radyoaktif malzeme için bu tasarım, tek taraflı onay gerektirir.

• Düşük Yayılımlı Radyoaktif Madde (2.2.7.2.3.4)

– Düşük yayılımlı radyoaktif malzeme için tasarım, çok taraflı onay gerektirir

– bir ambalajdaki bu düşük yayılımlı radyoaktif malzemenin toplam miktarı üzerinde sınırlama 6.4.8.14

• Bölünebilen Malzeme (2.2.7.2.3.5)

• (a) veya (d) den birini karşılıyorsa Bölünebilen-Hariç Ambalajlar 6.4.11.3-6.4.11.12’den muaf (6.4.11.2)

• (a), (b), (c), (d)’den birini karşılıyorsa Bölünebilen

• Ambalajların veya Ambalajlanmamış Malzemelerin Sınıflandırılması (2.2.7.2.4)

– İstisnai Ambalaj (2.2.7.2.4.1)

– Düşük Özel Etkinlikte (DÖE) Malzeme (2.2.7.2.4.2)

– Yüzeyi Kirlenmiş Cisim (YKC) - (2.2.7.2.4.3)

– A Tipi Ambalaj (2.2.7.2.4.4)

– Uranyum Hekzaflorür (2.2.7.2.4.5)

– B Tipi (U), B Tipi (M), C Tipi Ambalaj (2.2.7.2.4.6)

İstisnai Ambalaj (2.2.7.2.4.1)

• 2.2.7.2.4.1.1– (a) Önceden radyoaktif malzeme içeren boş ambalajlar;

– (b) Tablo 2.2.7.2.4.1.2’de belirtilen sınırlı miktarlarda alet veya nesne içeren ambalajlar;

– (c) Doğal uranyumdan, tükenmiş uranyumdan veya doğal toryumdan üretilmiş nesneler içeren ambalajlar;

– (b) Tablo 2.2.7.2.4.1.2’de belirtilen sınırlı miktarlarda radyoaktif malzeme içeren ambalajlar.

• 2.2.7.2.4.1.2 Dış yüzeyinin herhangi bir yerinde radyasyon seviyesi 5 μSv/sa’yı geçmiyorsa, radyoaktif malzeme içeren bir ambalaj, istisnai ambalaj olarak sınıflandırılabilir.

• 2.2.7.2.4.1.3 Bir cihazın veya imal edilmiş başka bir nesnenin bir bileşenini veya ekini oluşturan radyoaktif malzeme, BM No. 2911 RADYOAKTİF MALZEME, İSTİSNAİ AMBALAJ -ALETLER veya NESNELER kaydı altında sınıflandırılabilir

• 2.2.7.2.4.1.4

• 2.2.7.2.4.1.3’te belirtilenlerden farklı şekildeki ve Tablo 2.2.7.2.4.1.2 sütun 4’te belirtilen limitleri aşmayan etkinlikte radyoaktif malzeme, BM No. 2910 RADYOAKTİF MALZEME, İSTİSNAİ AMBALAJ-MALZEME MİKTARI SINIRLANDIRILMIŞ kaydı altında sınıflandırılabilir: – (a) Ambalaj, rutin taşıma koşullarında radyoaktif içeriğini dışarıya

salmamalıdır ve

– (b) Ambalajda, ambalaj açıldığında radyoaktif malzeme bulunduğuna dair uyarının görüleceği şekilde bir iç yüzeye yazılmış halde "RADYOAKTİF" ibaresi bulunmalıdır.

• 2.2.7.2.4.1.5

• Aşağıdakileri yerine getirmesi kaydıyla, önceden radyoaktif malzeme içeren boş bir ambalaj, BM No. 2908 RADYOAKTİF MALZEME, İSTİSNAİ AMBALAJ-BOŞ AMBALAJ kaydı altında sınıflandırılabilir: – (a) Bakımı iyi yapılmış ve emniyetli bir şekilde kapanmış olmalıdır;

– (b) Yapısında herhangi bir uranyum veya toryum bulunan dış yüzey, metal veya başka bir dayanıklı malzemeden yapılmış etkin olmayan bir kılıfla çevrelenmiş olmalıdır;

– (c) Ortalaması 300 cm2 üzerinde olduğunda, sabit olmayan iç kontaminasyon seviyesi aşağıdakileri geçmemelidir:

• (i) Beta ve gama yayıcıları ve düşük zehirleyicilikteki alfa yayıcıları için 400 Bq/cm2;

• (ii) Diğer tüm alfa yayıcıları için 40 Bq/cm2;

– (d) 5.2.2.1.11.1'e uygun olarak üzerinde gösterilmiş olan etiketlerin hiçbiri artık görünür durumda olmamalıdır.

• 2.2.7.2.4.1.6 Doğal uranyumdan, tükenmiş uranyumdan veya doğal toryumdan üretilmiş nesneler ve tek radyoaktif malzemesi ışın saçmayan doğal uranyum, ışın saçmayan tükenmiş uranyum veya ışın saçmayan doğal toryum olan nesneler BM No. 2909 RADYOAKTİF MALZEME, İSTİSNAİ AMBALAJ - DOĞAL URANYUM veya TÜKENMİŞ URANYUM veya DOĞAL TORYUM’DAN YAPILMIŞ NESNELER kaydı altında sınıflandırılabilir.

• Uranyum veya toryumun dış yüzeyinin metal veya başka bir dayanıklı malzemeden yapılmış etkin olmayan bir kılıf içinde kapatılmış olması gerekir.

• Düşük Özel Etkinlikte (DÖE) Malzeme (2.2.7.2.4.2)

– Radyoaktif malzeme, 2.2.7.1.3’daki DÖE tanımına ve 2.2.7.2.3.1, 4.1.9.2 ve 7.5.11 CV33 (2) koşullarına uyuyorsa, yalnızca DÖE olarak da sınıflandırılabilir.

• Yüzeyi Kirlenmiş Cisim (YKC) - (2.2.7.2.4.3)

• Radyoaktif malzeme, 2.2.7.1.3’teki YKC tanımına ve 2.2.7.2.3.2, 4.1.9.2 ve 7.5.11 CV33 (2) koşullarına uyuyorsa, yalnızca YKC olarak da sınıflandırılabilir.

• A Tipi Ambalaj (2.2.7.2.4.4)

– Aşağıdaki koşulların yerine getirilmesi kaydıyla, radyoaktif malzeme içeren ambalajlar A tipi ambalajları olarak sınıflandırılabilir:

– A tipi ambalajlar aşağıdakilerden yüksek etkinlik içermez:

• (a) Özel biçimde ambalajlanmış radyoaktif malzeme için - A1 veya

• (b) Diğer tüm radyoaktif malzemeler için - A2.

– Tanımlamaları ve kendi etkinlikleri bilinen radyonüklid karışımları için A tipi ambalajının radyoaktif içeriklerine aşağıdaki koşul uygulanır:

(2.2.7.2.4.4) formül

• Uranyum Hekzaflorür (2.2.7.2.4.5)

– Uranyum hekzaflorür yalnızca BM No. 2977 MALZEME, URANYUM HEKZAFLORÜR, BÖLÜNEBİLEN veya 2978 MALZEME, URANYUM HEKZAFLORÜR, bölünebilen olmayan veya bölünebilen hariç kaydı altında sınıflandırılabilir.

– 2.2.7.2.4.5.1 Uranyum hekzaflorür içeren ambalajlar şunları içermez:

• (a) Ambalaj tasarımı için izin verilenden daha farklı kütlede uranyum hekzaflorür;

• (b) Ambalajın kullanıldığı fabrika sistemleri için belirlenen azami ambalaj sıcaklığında, %5’ten küçük fireye oluşturabilecek değerden büyük uranyum hekzaflorür kültesi;

• (c) Katı halde olmayan veya taşıma için hazır olduğunda iç basıncı atmosfer basıncının üzerinde olan uranyum hekzaflorür.

• B Tipi (U), B Tipi (M), C Tipi Ambalaj (2.2.7.2.4.6)

– 2.2.7.2.4.6.1 2.2.7.2.4’te (2.2.7.2.4.1 ila 2.2.7.2.4.5) başka şekilde sınıflandırılmamış ambalajlar, tasarımın yapıldığı ülke tarafından düzenlenmiş olan ambalaja yönelik yetkili kurum onay sertifikasına uygun şekilde sınıflandırılacaktır.

• Bir ambalaj şunları içermediği takdirde yalnızca B tipi(U)/B Tipi (M)/C Tipi olarak sınıflandırılabilir:

– (a) Ambalaj tasarımı için izin verilenden büyük olan etkinlikler;

– (b) Ambalaj tasarımı için izin verilenden farklı radyonüklidler veya (c) Biçimi veya fiziksel veya kimyasal hali, ambalaj tasarımı için izin verilenden farklı olan içerikler.

• Bunlar, onay sertifikalarında belirtilmiştir.

Özel Düzenlemeler (2.2.7.2.5)

• 1.7.4.2 Sınıf 7 için geçerli olan bir hükümle herhangi bir uygunluğun mümkün olmadığı sevkiyatlar, özel düzenleme olmaksızın taşınamaz.

• Yetkili kuruma, ADR Sınıf 7 hükümleriyle uygunluğun uygulanamaz olduğunun kanıtlanması ve ADR’nin belirlediği güvenlik standartlarının alternatif yöntemlerle karşılandığının gösterilmesi koşuluyla, yetkili kurum tek veya bir dizi planlı taşıma işlemlerine yönelik özel bir düzenlemeyi onaylayabilir.

• Taşıma işlemindeki genel güvenlik seviyesi, geçerli bütün zorunluluklar karşılandığında elde edilen seviyeye en azından eşit olmalıdır.

• Bu tür maddelerin uluslararası taşıması için çok taraflı onay gereklidir.

Sınıfta Temel gruplar

• 1. radyoaktif kaynaklar

• 2. bölünebilir malzemeler

• 3. ürün kontamine yüzey

• 4. Boş ambalajlar

ADR sınıflandırma kriteri – sınıf 8

Aşındırıcı maddeler

I sağlam deri dokusunun tüm kalınlığının, 3 dakikalık veya

daha az temas süresinin ardından 60 dakikaya kadar olan

gözlem süresi içinde yok olmasına neden olan maddeler

II sağlam deri dokusunun tüm kalınlığının, 3 dakikadan fazla

ama 60 dakikadan daha fazla olmayan temas süresinin

ardından 14 günlük bir gözlem süresi içinde yok olmasına

neden olan maddeler.

III sağlam deri dokusunun tüm kalınlığının 60 dakikadan fazla

fakat 4 saatten fazla olmayan bir temas süresinin ardından 14

günlük bir gözlem süresi içinde yok olmasına neden olan

maddeler

Sağlam deri dokusunun tüm kalınlığının yok olmasına neden

olmadığına karar verilen ancak çelik veya alüminyum

yüzeylerde, her iki malzemede yapılan testler sonucunda

55°C'lik test sıcaklığında yılda 6,25 mm'yi geçen bir aşınma

hızı gösteren maddeler.

SINIF 8 – Aşındırıcı maddeler

temas halinde cildin veya mukoza zarlarının epitel dokularına kimyasal etki ile zarar

veren veya sızıntı olması halinde diğer maddelere veya taşıma araçlarına hasar veren

veya yok eden maddeler içeren maddeleri ve nesneleri kapsar. Ayrıcı bu sınıf yalnızca

suyun varlığında aşındırıcı sıvı oluşturan veya havanın doğal neminin varlığında

aşındırıcı buhar veya duman üreten diğer maddeleri de kapsar.

Sınıftaki temel gruplar:

- asitli maddeler

- bazik maddeler

- diğer aşındırıcı maddeler

- aşındırıcı maddeler içeren nesneler

Örnekler:

UN 1830

UN 2401

UN 1908

UN 2794

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

SINIF 8 - tehlike özelliklerine göre ayrılma (sınıflandırma kodu)

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

C - Aşındırıcı maddeler, ikincil riski olmayan

Asitli maddeler:

C1 inorganik, sıvı

C2 inorganik, katı

C3 organik, sıvı

C4 organik, katı

CF – aşındırıcı maddeler, alevlenirCF1 - sıvı

CF2 - katı

CS – aşındırıcı maddeler, kendiliğinden ısınan

CW – aşındırıcı maddeler, su ile temas ettiğinde alevlenir gazlar açığa çıkartan

COT – aşındırıcı maddeler, yükseltgen, zehirli

CT – aşındırıcı maddeler, zehirliCT1 - ciekłe

CT2 - stałe

CW1 - ciekłe CW2 - stałe

CFT – aşındırıcı maddeler, alevlenir, sıvı, zehirli

Bazik maddeler:

C5 inorganik, sıvı

C6 inorganik, katı

C7 organik, sıvı

C8 organik, katı

Diğer:

C9 sıvı

C10 katı

C11 nesnelerCS1 - ciekłe

CS2 - stałe

CO – aşındırıcı maddeler, yükseltgenCO1 - ciekłe

CO2 - stałe

ADR sınıflandırma kriteri – sınıf 9

M1 – ince toz şeklinde solunduğunda sağlığı tehlikeye sokabilen

M2 – yangın durumunda dioksinleri oluşturabilen maddeler

M3 – alevlenir buhar yayan maddeler tparlama noktası ≤ 55 0C

M4 – lityum piller

M5 – cankurtaran araç gereçleri

M6 - 8 – çevresel açıdan tehlikeli maddeler

M6 – sıvı; M7 – katı;

M8 – genetik yapısı değişmiş organizmalar;

M9 - 10 – yükseltilmiş sıcaklık maddeleri

M9 – sıvı; M10 - katı

M11 – diğer maddeler

SINIF 9 – muhtelif tehlikeli maddeler ve nesneler

taşıma sırasında diğer sınıfların

başlıklarınca kapsanmayan, bir tehlike arz

eden maddeleri ve nesneleri kapsar.

Sınıftaki temel gruplar:

- İnce toz şeklinde solunduğunda sağlığı

tehlikeye sokan maddeler

- yangın durumunda dioksinleri oluşturabilen

maddeler ve aparatlar

- alevlenir buhar yayan maddeler

- lityum piller

- cankurtaran araç gereçleri

- çevresel açıdan tehlikeli mallar

- yükseltilmiş sıcaklık maddeleri

- diğer maddeler

UN 2590

UN 2315

UN 2211

UN 3268

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

SINIF 9 - tehlike özelliklerine göre ayrılma (sınıflandırma kodu)

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

M1 - İnce toz şeklinde solunduğunda sağlığı tehlikeye sokabilen maddeler

M2 - Yangın durumunda dioksinleri oluşturabilen maddeler

M3 – alevlenir buhar yayan maddeler

M4 – lityum piller M5 – cankurtaran araç gereçleri

M6-8 – çevresel açıdan tehlikeli mallarM6 - sıvı

M7 - katı

M8 – genetiği değiştirilmiş

organizmalar

M9-10 – yükseltilmiş sıcaklık maddeleriM9 - sıvı

M10 - katı

M4 – diğer maddeler

SINIF 9 – muhtelif tehlikeli maddeler ve nesneler

taşıma sırasında diğer sınıfların

başlıklarınca kapsanmayan, bir tehlike arz

eden maddeleri ve nesneleri kapsar.

Sınıftaki temel gruplar:

- İnce toz şeklinde solunduğunda sağlığı

tehlikeye sokan maddeler

- yangın durumunda dioksinleri oluşturabilen

maddeler ve aparatlar

- alevlenir buhar yayan maddeler

- lityum piller

- cankurtaran araç gereçleri

- çevresel açıdan tehlikeli mallar

- yükseltilmiş sıcaklık maddeleri

- diğer maddeler

UN 2590

UN 2315

UN 2211

UN 3268

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

SINIF 9 - tehlike özelliklerine göre ayrılma (sınıflandırma kodu)

Tehlikeli Malların Tanımlanması ve Sınıflandırılması

M1 - İnce toz şeklinde solunduğunda sağlığı tehlikeye sokabilen maddeler

M2 - Yangın durumunda dioksinleri oluşturabilen maddeler

M3 – alevlenir buhar yayan maddeler

M4 – lityum piller M5 – cankurtaran araç gereçleri

M6-8 – çevresel açıdan tehlikeli mallarM6 - sıvı

M7 - katı

M8 – genetiği değiştirilmiş

organizmalar

M9-10 – yükseltilmiş sıcaklık maddeleriM9 - sıvı

M10 - katı

M4 – diğer maddeler

ADR Sınıflandırma kuralları

• 2.2.x.1–kriterler;

• 2.2.x.2-taşınmak için uygun;

• 2.2.x.3 – karar ağaçları;

Sınıflandırma aşağıdakilere tabi olmalıdır:

• Tablo A’da tekil kayıt olarak ismiyle anılmamış mallar

• 2.2.x.2’de listelenmeyen mallar

ADR Sınıflandırma kuralları

SEMBOLKAYIT TİPİ

ÖRNEKTANIM

A

B

C

D

tekil

genel

genel

genel

Tekil, iyi tanımlanmış maddeler

İyi tanımlanmış mallar, b.b.b. kaydı olmayan*

UN 1090 aseton

Benzer kimyasal özellikleri taşıyan maddeler grubu

b.b.b. kaydı *

UN 1133 yapıştırıcı

UN 1987 alkol, b.b.b.

UN 1325 alevlenir katılar b.b.b.

ADR Sınıflandırma kuralları

Tanımlanmış ürün

Hiyerarşi (2.1.3.5.3) veya tehlike önceliği (2.1.3.10)

tablosuna göre sınıflandırma

Sınıflandırma kriteri ve test yöntemleri

sınıf

sınıflandırma kodu

UN tanımlama numarası

sevkiyat adı

Ambalajlama grubu

ADR’de uygun sevkiyat ismiyle belirtilmiş

ADR sınıflandırma grubu tanımlaması

ile ilgili

Tab. A

ADR Sınıflandırma kuralları

• Çevre için tehlikeli maddelerin sınıflandırmasına ilişkin 2.2.9.1.10.3 ve2.2.9.1.10.4 hükümleri 31 Aralık 2010 tarihine kadar yürürlükte kalmıştır.31 Aralık 2013 tarihine kadar kullanılabilir.

67/548/AET TEHLİKE 1272/2008/AB

R50Suda yaşayan organizmalar için çok zehirli

H400

R50/53Suda yaşayan organizmalar için çok zehirli; suda ve çevrede uzun süreli olumsuz etkilere sebep

olabilir

H400H410

R51/53Suda yaşayan organizmalar için zehirli; su

çevresinde uzun süreli olumsuz etkilere sebep olabilir.

H411

ADR Sınıflandırma kuralları

En büyük tehlike özelliğin belirlenmesine ilişkin kurallar

adım 1 – tehlike hiyerarşisi adım II - tablo 2.1.3.10

Sınıf 7 (istisnai ambalajlar hariç)

Sınıf 1,

Sınıf 2,

Sınıf 3 (patlayıcı, sıvı, hassaslığı giderilmiş)

Sınıf 4.1 (kendiliğinden tepkimeye giren ve patlayıcılar, katı, hassaslığı giderilmiş)

Sınıf 4.2 (piroforik)

Sınıf 5.2,

Sınıf 6.1 veya sınıf 3 (AG I, solunum yoluyla)

Sınıf 6.2 (bulaşıcı)

ADR Sınıflandırma kuralları

Az tanımlanmış atıkların bileşimi – gönderenin

verdiği bilgiye göre sınıflandırma.

Şüphe olması durumunda – AG I

Atığın bilinen maddelerinin fiziksel ve kimyasal

özelliklerinin AG I’de sınıflandırılmaması halinde, AG

II altında b.b.b. olarak sınıflandırılabilir.

Yukarıda belirtilen kural, 2.1.3.5.3, sınıf 4.3 ve

taşınmasına izin verilmeyen maddeleri içeren atıklar

için uygulanamaz..