shkrim akademik ii
TRANSCRIPT
-
1
-
2
-
T SHKRUARIT SI PROCES.
KRITERET PR TEKSTIN E SHKRUAR
3
arsyeja e mosarsyes q i bhet arsyes sime, ma
dobsojn aq shum arsyen, sa me arsye
Pse ndodh kjo?
-
4
sot hasim shpesh n gabime drejtshkrimore si:
Pavarsisht rrethanave (n vend te pavarsisht nga rrethanat);
Kam shkrojtur n vend t: kam shkruar
Migjeni u lind n n vend Migjeni lindi n etj. pr t mos prmendur fjalt e shumta t huaja t panevojshme.
-
5
Nevoja q n universitete t ipen modele se si t flasim e t shkruajm
-
6
sht e njohur n kulturn kombtareLutja e shkrimtarit t prfaqsuesit ton t madh Faik Konica : Ati yn q je n qiell, jepna fuqin ta mbajm gojn
mbyllur kur skemi gj pr t thn. Falna durumin q t thellojm nj pun prpara se t shkruajm mbi t! Frymzona me nj ndjenj t mpreht t drejtsis q t flasim jo vetm me paansi, por edhe t sillemi ashtu! Shptona nga grackat e gramatiks, nga shtrembrimet e gjuhs dhe nga lajthitjet e shtypit! Ashtu qoft!
Detyr: Duke u nisur nga fjalt e Konics, shprehni mendimet e juaja me nj paragraf rreth problemeve q trajton ky fragment)
-
Duhet t dim t shkruajm
ka i sheh syri ia bn dora (thuhet pr mjeshtrit)
Shprehje me cilsi t tilla: i menur, i ditur ose i dijshm, i shpejt, i zgjuar, i kthjellt etj.
7
-
8
sht ortografia (ose shqip: drejtshkrimi)
Gjithnj ballafaqohemi me kte problem n momentin kur mendimet tona duhet ti vme n letr. Njeriu q ulet t shkruaj ndodhet para mdyshjes: di far t them, por duhet t di si ta them me shkrim.
Idet, qoft ato q kan t bjn me prditshmrin, qoft ato q lidhen me veprimtari t mdha: me shkencn, artin, kulturn, politikn, biznesin etj.,kan nevoj pr tu shprehur n nj gjuh, kan nevoj pr tu shkruar, se ather do t bhen t kuptueshme nga t tjert
-
9
Nuk sht e leht t shkruajm. Kt n mnyr poetike na thot edhe Dante Aligeri
se sasht nj pun q i dilet leht mat an tprshkruhet si asht fundi i dynjas,
smjafton nj gjuh q thrret ve bab e nan
-
10
desha me u fdigun pr sa mujta me dijtun (Buzuku) ose mu desh me qit n drit shum fjal plaka e t harrueme (Budi)
-
11
Kumtimi me goj, gjithnj ka qen m i leht n krahasim me shkrimin
Prse e themi kt?
(9)
-
12
Sepse:
Folsi mund ta ndreq menjher gabimin dhe t krkoj t falur dgjuesit
E shkruara prcillet brez pas brezi, nga epokat e mparshme tek e sotmja
Gjithnj mbetet aktuale thnia e mome latine: Verba volant, scripta manent (Fjalt fluturojn, e shkruara mbetet)
-
13
GjUHA E FOLUR:
Prve fjalve ka edhe mjete t tjera ndihmse si: pasthirrma britma intonacione t zrit dialogun gjeste dhe lvizje t duarve dhe trupore Ata q hyjn n bised zakonisht jan n afrsi me njri-tjetrin folsi nuk mund t fshij e t heq ndonj fjal apo fjali q e ka shqiptuar. Fjala q shkon n vesh t marrsit nuk mund
t kthehet mbapa Ka karakter spontan
-
14
GJUHA E SHKRUAR:
Nuk ka mjete t tjera prve letrs dhe mjetit t t shkruarit
ju drejtohet shum personave ose mbar nj kombi, ndrsa gjuha e folur nj numri shum t kufizuar t njerzve
Form zotruese ka monologun
Ka saktsi dhe prpikri
Paraqitje m t sakt t t menduarit
Komunikim i dyfisht: me vete dhe me t tjert Cila sht m e lasht?
-
15
Studentt nn trysnin e lodhjes duhet t shkruajm
Shkrimtart nn trysnin e mundimit pr t gjetur fjalt dhe shprehjet e duhura
T dy palt kan t drejt, sepse t shkruash sht si t flassh me vete sipas rregullave dhe stilit
T shkruash d.m.th. t lsh gjurmt e ideve, mendimeve dhe kulturs sate
Rruga e t shkruarit sht e mundimshme dhe e gjat
-
16
ka ekzistuar gjithnj
s pari prmes shenjave: hieroglife, ideograme, alfabete t ndryshme
shkrimet nprmjet internetit, po konkurojn letrn por prsri mbshteten n t njejtin mjet pr t cilin po flasim: mbi t shkruarin si proces
-
Mjeshtria e t shkruarit nuk sht vetm pr shkrimtar
17
-
18
Kriteret q
duhet pasur
parasysh kur
hartojm nj
tekst t shkruar
Faza paraprake
ose
prgatitore
Faza
projektuese
Faza e hartimit
n
dor t par
ose
E parashtrimit
Faza e rishikimit
pas hartimit n
dor
t par
Faza e rishikimit
t dyt
-
19
- Shpesh dgjojme: ai di t shkruaj, kurse pr t tjer thuhet e kundrta.
- njohuri nga shkolla me lndt msimore.
- normat gramatikore.
- njohje e dobsive ose mangsive t formimit gjuhsor personal (Sokrati thoshte: Fitorja m e madhe sht ta njohsh dhe ta mposhtsh vetveten).
- zgjerimi termave dhe fjalve sipas fushave t veprimtaris prkatse.
- Kultur t t lexuarit.
-
20
Shqip flasim e nuk mirremi vesh, thot nj fjal e urt popullore
Secili fols ose shkrues ka nevoj pr dy elemente t rndsishme:
T trheq vmendjen e bashkfolesit ose lexuesit
T kuptohet nga bashkfolsi ose lexuesi
-
21
Pr t br vlersimin e t shkruarit t nj letre, libri a raporti etj. duhet t mbshtetemi n tregues t dy niveleve kryesore:
niveli gjuhsor i mirfillt (drejtshkrimi, zotsia pr ti przgjedhur fjalt e termat, rrjedhshmria, kujdesi ndaj
eufonis/bukurtingllimi/ dhe simetris )
niveli i argumentimit ( qartsia e paraqitjes, prputhja e tems me titullin, plotria/ trajtimi shterues/, lidhja e mir e tekstit)
-
22
Teksti mund t prbhet nga, nj togfjalsh, nj fjali, nj trsi fjalish.
Ku nuk ka tekst nuk ka as objekt studimi (sipas Bachtin-it)
Etimologjia e tekstit- nga latinishtja i endur, i thurur( prej nga vjen edhe njrrnjshmria me tekstil, tekstilist shqip endje, ends), mbshtetet n nj metafor ku fjalt shihen si fijet e perit.
Teksti i plot duhet t ket: fillim; zhvillim dhe prfundim
-
Si mund ta komentojm kt mendim:
Ajo q krijon tekstin nuk sht gjatsia (q mund t jet e ndryshme), por natyra
thellsisht kontekstuale e interpretimit t tij.
23
-
24
-
25
Titulli sht kartvizita e do teksti dhe pjes prbrse e tij
Ndrtimi i tekstit nis q nga titulli
Nj profesionist i komunikimit duhet t ket patjetr sensin e titullit
Egzistojne dy drejtime
kryesore pr zgjedhjen e titullit:
Prshkrues (funksion informativ)
Vlersues (interpretimin e prmbajtjes s tekstit dhe shpreh opinionin e atij q shkruan)
-
26
Kujdes prshtatjen e duhur gramatikore n t shkruar dhe komunikim:
Po iu drejtuam dikujt me TI, kjo parakupton se ai sht nj njeri i njohur mir, madje edhe i afrt (edhe foljet n kt rast do t jen n veten e dyt njejs) Ti mik i dashur, ke ber mir q ke ardhur sot
Po t jet nj i panjohur, e sidomos ndonj person zyrtar, nse e fillojm tekstin me JU, Ju, zoti avokat, jeni i ri, por duhet ta dini se para Jush ktu