Øèâýý-Îâîîãèéí í¿¿ðñíèé îðäûí ãåîëîãèéí òîäîðõîéëîëò

áà á¿ñ íóòãèéí òóõàé åðºíõèé ìýäýýëýë

1.1 Á¿ñ íóòãèéí òóõàé åðºíõèé ìýäýýëýë

Øèâýý-Îâîîãèéí õ¿ðýí í¿¿ðñíèé îðä íü Äîðíîãîâü àéìãèéí Ñ¿ìáýð ñóìûí

íóòàãò ×îéðûí äåïðåññèéí ç¿¿í õîéä õýñýãò áóþó Ñ¿ìáýð ñóìûí òºâ áà òºìºð

çàìûí ×îéð çàíãèëààíààñ ç¿¿í óðàãøàà 20 êì çàéä îðøäîã. Øèâýý-Îâîîãèéí

í¿¿ðñíèé óóðõàé íü Óëààíáààòàð õîòîîñ ç¿¿í òèéø 260 êèëîìåòðò, äàëàéí

ò¿âøíýýñ äýýø 1200 ìåòðò îðøèíî. Øèâýý-Îâîîãèéí í¿¿ðñíèé óóðõàéí çóðàã

òºñëèéã Ìîíãîëûí Óóë Óóðõàéí Õ¿ðýýëýí áîëîâñðóóëæ, 1992 îíä æèëä 500

ìÿí.òîíí í¿¿ðñ îëáîðëîõ õ¿÷èí ÷àäàëòàéãààð àøèãëàëòàíä îðñîí. Îéðîëöîîãîîð

3700 êêàë/êã èë÷ëýã á¿õèé õ¿ðýí í¿¿ðñèéã èë àðãààð îëáîðëîäîã.

Òóñ îðäîä òºâèéí ãåîëîãèéí ýêñïåäèöè ýðëèéí àæèë ã¿éöýòãýæ Øèíý-

Óñíû õýñãèéã ÿëãàñàí áºãººä 1986-1988 îíóóäàä óðüä÷èëñàí áîëîí

íàðèéâ÷èëñàí õàéãóóë õèéñýí áàéíà. Øèíý-Óñíû õýñãèéí õèë íü áàðóóí

òàëààðàà ×îéð-Ñàéíøàíäûí òºìºð çàì, ç¿¿í òàëààðàà ×îéð-Áîð-ªíäºðèéí ºíäºð

õ¿÷äýëèéí öàõèëãààíû øóãàìààð õÿçãààðëàãääàã. Ýíý õýñãèéí ãàäàðãóó íü

äîâ òîëãîäîðõîã, äàëàéí ò¿âøíýýñ äýýø 1180-1230 ì ºðãºãäñºí áºãººä äîâ

òîëãîäûã ýëñýí ÷óëóó, áÿëõìàë áà ã¿íèé ÷óëóóëãóóäûí èëýðö¿¿ä ¿¿ñãýäýã.

Óóë ç¿éí õóâüä ×îéðûí äåïðåññ íü íóì õýëáýðèéí õÿçãààðëàãäñàí õîòãîð

áºãººä ç¿¿í õýñýãòýý áàãà çýðýã ºðãºãäñºí áàéíà. Îðä íü áàéãàëèéí íºõöºëººð

õýýð òàëûí á¿ñýä õàìààðíà. Ýíý ðàéîíä áàéíãûí óñàí ñ¿ëæýý áàéõã¿é. Õàâðûí

øàð óñ, çóíû áîðîîíû ¿åýð öàã çóóðûí áóþó ò¿ð çóóðûí óðñãàë óñ ¿¿ñ÷,

øèðãýæ àëãà áîëäîã. Ãàíö íýã íóóð æèëèéí óñòàé áàéäàã. Õýðýãëýýíèé óñûã

ã¿íèé ºðºìäìºë õóäãààð õàíãàäàã. Öàã àãààðûí õóâüä ýõ ãàçðûí ýðñ òýñ óóð

àìüñãàëòàé, óëèðàëûí áà õîíîãèéí òåìïåðàòóðûí õýëáýëçýë èõ áºãººä áàéíãûí

ñàëõèòàé. Ñàëõè íü ãîë òºëºâ áàðóóí õîéíîîñîî ÷èãòýé, õóðä íü 20 ì/ñåê

õ¿ðäýã. Çóí íü õàëóóí áîëîâ÷ óäààí ¿ðãýëæèëäýãã¿é. ªâºë íü õ¿éòýí, öàñ

áàãà îðäîã. Õºðñºí äýýð - 350Ñ õ¿ðòýë õ¿éòýðäýã. Øèâýý-Îâîîãèéí îðä íü ×îéð,

Ñàéíøàíäòàé æèëèéí äºðâºí óëèðàëä ñàéí íýâòðýëòòýé øîðîîí çàìààð

õîëáîãääîã áàéíà.

1.2 Îðäûí óóë ãåîëîãèéí òîãòîö

Øèâýý-Îâîîãèéí õ¿ðýí í¿¿ðñíèé îðä íü ×îéðûí äåïðåññèéí ç¿¿í õîéä òºãñºëä

òóíàìàë áà ã¿íèé ïàëåîçîéí ºìíºõ áà ïàëåîçîéí ìåîçîéí íàñòàé õóðäàñ

õóðèìòëàëààð õ¿ðýýëýãäýí îðøèíî. ×îéðûí äåïðåññèéí ç¿¿í õîéä õýñýãò äýýä

ïðîòåðîçîéí õóâèðìàë çàíàð, øîõîéí ÷óëóó, ãíåéñ, êâàðöèò, àìôèáîëèò, õîæóó

äåâîíû äîîä ÷óëóóí í¿¿ðñíèé ñèñòåìèéí áºñºë ãàðàëòàé òóíàìàë áÿëõìàë

÷óëóóëàã, öýðäèéí íàñòàé òóíàìàë ÷óëóóëãóóäààñ òîãòäîã. Øèâýý-Îâîîãèéí

õ¿ðýí í¿¿ðñíèé îðä îð÷èìä äîîä öýðäèéí íàñòàé Òýâøèéí ãîâü, Áàÿí-Ýðõòèéí

ñâèò ìºí äýýä öýðä-êàéíîçîéí òóíàìàë õóðäàñ òîõèîëääîã. Áàÿí-Ýðõòèéí ñâèòýä

óëààí ºíãèéí øàâàð, õàð ºíãèéí àðãèëëèò, øàâàðëàã àëåâðîëèò, íîãîîí ºíãèéí

ýëñýí ÷óëóó, ñààðàë ºíãèéí êîíãëîìåðàò çýðýã õóðäàñ îðäîã. Òýâøèéí ãîâèéí

ýðäñèéã îðäûí õýìæýýíä 5 äàâõàðãàä õóâààäàã. /äîîðîîñ äýýø/

1. Í¿¿ðñòýé ¿åèéí äîîä äàâõàðãà

2. Í¿¿ðñ àãóóëñàí äîîä äàâõàðãà

3. Í¿¿ðñíèé ¿åèéí äóíäàõ äàâõàðãà

4. Í¿¿ðñ àãóóëñàí äýýä äàâõàðãà

5. Í¿¿ðñòýé ¿åèéí äýýä äàâõàðãà

Øèíý-Óñíû õýñãèéí òàëáàé íü 7õ5êì õýìæýýòýé áºãººä áàðóóí òàëààðàà

òºìºð çàìààð, áàðóóí õîéä áà ç¿¿í óðä õýñãýýðýý I ¿å íü ãàçðûí ãàäàðãóóä

èëýðöòýé áà ºìíºä õýñãýýðýý õàéãóóëûí Ë-3 äàãóó øóãàìààð

õÿçãààðëàãääàã. Ýíý îðäûí õýìæýýíä äîîä öýðäèéí íàñòàé Òýâøèéí ãîâèéí

ñâèòèéí õóðäàñ áà ò¿¿íèéã õó÷ñàí 4 ì çóçààíòàé äºðºâäºã÷èéí õóðäàñ

òàðõñàí.

Òåêòîíèê

Øèâýý-Îâîîãèéí îðä íü íàëóó áðàõèîñèíêëèíàëü àòèðàà õýëáýðèéí áºãººä

óðòðàãûí äàãóó 35 êì ñóíàæ òîãòñîí. Îðäûí ðàéîíû ìóëüäñèíêëèíàëü àòèðààíû

ºðãºí 15 êì, ×îéðûí äåïðåññèéí åðºíõèé ÷èãëýëòýé òîõèðäîã.

Í¿¿ðñíèé ¿åèéí åðºíõèé óíàë íü äåïðåññèéí òºâ ð¿¿ ìàø íàëóó ºíö㺺ð

óíàäàã. Øèâýý-Îâîîãèéí îðäûí îð÷èí ¿åèéí ñòðóêòóðûã Íîãîîí íóóðûí, Øèíý-Óñíû

áà ªºõèéí öàãààí íóóðûí àíòèêëèíàëü ñòðóêòóð ãýæ 3 àíãèëàí ¿çäýã. Õîéä

õýñãèéí áóþó ªºõèéí öàãààíû ñòðóêòóð íü áàðàã óðòðàãûí äàãóó ñóíàæ

òîãòñîí 5õ1.5 êì áà 11õ8 êì õýìæýýòýé òóñ òóñ áàéðëàäàã.

Øèíý-Óñíû õýñýã íü Øèâýý-Îâîîãèéí îðäûí õîéä õýñýãò áà ×îéðûí õîòãîðûí

ç¿¿í õîéä õýñýãò áàéðëàäàã. Ýäãýýð ñòðóêòóðóóä íü äýâñãýð çóðàã äýýð

ñàéí ÿëãàãääàã. ×óëóóëãèéí áà í¿¿ðñíèé óíàëûí ºíöºã íü äóíäæààð 60 áàéäàã

áà ýíý íü ã¿í ð¿¿ãýý áàãà çýðýã èõýñäýã í¿¿ðñ àãóóëñàí çóààëãûí ñóíàë íü

îðäûí áàðóóí õýñýãò áóþó õàéãóóëûí 3 áà 5-ð øóãàìóóäûí õîîðîíä àíòèêëèíàëü

íóãàëààãààð íèéëìýë òîãòöûã îëæ òîãòñîí áàéäàã.

Øèíý-Óñíû õýñýãò òåêòîíèêèéí õàãàðàë ýâäðýë¿¿ä òîãòîîãäîîã¿é áàéíà.

Øèíý-Óñíû õýñãèéí í¿¿ðñíèé ¿å

Øèâýý-Îâîîãèéí îðä íü Íÿëãà-×îéðûí í¿¿ðñ çàíàðûí òîìîîõîí ñàâ ãàçðûí ºìíºò

çàõàä îðøèíî. Îðä íü áàðàã ºðãºðãèéí äàãóó äàãóó ñóíàñàí áðàõèîñèíêëèíàëü

òîãòîöòîé (15õ35 êì). Õàéãóóë õèéãäñýí õàéãóóë õèéãäñýí Øèíý-Óñíû õýñýã

îðäûíõîî ç¿¿í õîéä æèã¿¿ðò Óëààíáààòàð-Ñàéíøàíäûí òºìºð çàìûí ç¿¿í òàëä

áàéðëàíà. Îðäûí õýìæýý íü í¿¿ðñíèé äàâõðààíóóä íóòãèéí ç¿¿í õàãàñò îðøäîã

õ¿ðýí í¿¿ðñíèé áóñàä á¿õ îðäóóäûí (Áàãàíóóð, ªâäºã õóäàã, Òàëáóëàã,

Àäóóí÷óëóóí, ×àíäãàí òàë, Áóëàíãèéí õîîëîé ãýõ ìýò) íýãýí àäèë äîîä öýðäèéí

íàñòàé Ç¿¿íáàÿíãèéí äàâõàðàãäñûí äýýä õýñýãò àãóóëàãäàæ áàéíà.

Ýðýë õàéãóóëûí àæëààð Øèâýý-Îâîîãèéí îðä äýýð Òýâøèéí ãîâèéí

äàâõàðàãäñûí äîòîð í¿¿ðñíèé 8 äàâõðààñ òîãòæýý. Îðäûí Øèíý-Óñíû õýñýã

äýýð õèéãäñýí õàéãóóëûí àæëûí ìàëòàëòàíä òóëãóóðëàæ í¿¿ðñíèé

äàâõðààñóóäûí òîâ÷ òîäîðõîéëîëòûã äîîð ºãºâ.

ÄàâõàðãàI Øèíý-Óñíû õýñãèéí ç¿ñýëòèéí õàìãèéí äîîä õýñýãò îðøèíî. Ýíý ¿å íü

èõ õýìæýýíèé òàëáàéä òàðõäàã áºãººä ñóíàë íü 7 êì, ×îéð-Ñàéíøàíäûí òºìºð

çàìààñ ýõëýí ç¿¿í õîéøîî õàéãóóëûí 13-ð øóãàì õ¿ðäýã. ¯å íü çóóâàí õýëáýðèéí

áðàõèîñèíêëèíàëü òîãòîöòîé. ¨ðîîëûí õóðäàñ íü àòèðààíû æèã¿¿ðèéí ç¿¿í áà

õîéä õýñýãò èëýðäýã. ¯åèéí òîãòîö íü ýíãèéí, ãýõäýý áàðóóí õîéä áà ç¿¿í

õýñýãòýý ààæìààð ñàëààëäàã. Óíàëûí äàãóó ¿åèéí çóçààí òîãòâîðòîé áºãººä

ñóíàëûí äàãóó 9.3 ì-ýýñ 17.4 ì áóþó äóíäæààð 12.5 ì áîëæ ººð÷ëºãääºã.

Äàâõàðãà II Õóðäàñ ç¿éí õóâüä 1-ð ¿åèéí äýýð îðøäîã áºãººä 0.6 ì-ýýñ 10.6

ì /39,24-ð öîîíîã/ çàéä áàéðëàäàã. Òºâèéí õýñýãò 2-ð ¿å íü 1-ð ¿åòýé íèéëæ

íýã õýâòýø áîëäîã áºãººä òºâººñ ç¿¿í òèéø õîëäîõ òóñàì ààæìààð ò¿¿íýýñ

ñàëäàã. Õàéãóóëûí 9-ð øóãàìûí äîîð 2-ð ¿å íü 2 ¿å áîëäîã áºãººä 13 áà 14-ð

øóãàìûí äîîð íàðèéñ÷ öààøèä ãàäàðãóóä èëðýõã¿é. 2-ð ¿å íü íèéëìýë òîãòîöòîé

áºãººä 0.1-11 ì çóçààíòàé ÷óëóóëãèéí 1-16 ¿å¿¿äèéã àãóóëñàí áàéäàã. ¯åèéí

çóçààí òîãòâîðòîé áèø, óíàë ñóíàëûí äàãóó 6.6 /249-ð öîîíîã/-23.2 ì /143-ð

öîîíîã/ äóíäæààð 15.5 ì, ¿¿íýýñ í¿¿ðñíèé çóçààëàã 12 ì ºðãºí õ¿ðýýíä

õýëáýëçäýã.

ÄàâõàðãàIII Í¿¿ðñ àãóóëñàí äîîä ò¿âøèíãèéí äýýðõè ¿å þì. Õýñãèéí áàðóóí õîéä

òàëä áóþó õàéãóóëûí 19 áà14-ð øóãàìûí õîîðîíä 3.5 êì çàéä òàðõæýý. . Òýð íü

1.6 ì õ¿ðòýë çóçààíòàé ÷óëóóëãèéí 4 æèæèã ¿å àãóóëäàã, íèéëìýë òîãòîöòîé

äàâõàðãàIII áàãà çóçààíòàé ó÷èð ¿éëäâýðëýëèéí à÷ õîëáîãäîëã¿é. Í¿¿ðñíèé

¿åèéí õàìãèéí èõ çóçààí 5.3 ì /öîîíîã 147/, õàéãóóëûí 1-ð øóãàìûí äîð òóñ áèåò

ã¿íäýý çàäàð÷ öààøäàà øóâòàðäàã.

ÄàâõàðãàIY Õóðäàñ ç¿éí õóâüä 3-ð ¿åèéí äýýä òàëä îðøäîã áà 29.1 ì /254/-

ýýñ 50.1 ì /242/ õîîðîíäîõ ã¿íä õýëáýëçäýã. Äàâõàðãà ãóðâààñàà äóíäæààð 40

ì-èéí äýýð îðøèíî. 2 áà 3-ð õàéãóóëûí øóãàìûí õîîðîíä áàéãàà áºãººä ãàäàðãóó

áóþó ã¿í ð¿¿ãýý íàðèéñ÷ øóâòàðäàã. ¯åèéí õàìãèéí èõ çóçààí íü 3.4 ì /ÑÊÁ

38/, íèéòäýý 1.2 ì çóçààíòàé 3-í ÷óëóóëãèéí æèæèã ¿åòýé. Èéìýýñ îäîîãîîð

¿éëäâýðëýëèéí à÷ õîáîãäîëã¿é ãýæ ¿çæýý.

ÄàâõàðãàY Õóðäàñ ç¿éí õóâüä 4-ð ¿åèéí äýýä òàëä 5 ì-èéí çàéä áàéðëàíà.

Ýíý áèåò íü õýñãèéí áàðóóí õîéä õýñýãò õàéãóóëûí 1-ýýñ 9-ð õàéãóóëûí

õºíäëºí ç¿ñýëòèéí õîîðîíä 2.5 êì óðòòàé áàéðëàäàã. Ç¿¿í òèéøýýãýý ààæìààð

ñàðíèæ 2-ð ïðîôèëü äîð ã¿éöýä ñàðíèñàí áºãººä áàðóóí òèéøýýãýý 2 ñàëæ

/5.5à/, õîîðîíäîî 28 ì çàéòàé , 5à ¿å íü /138-ð öîîíîã/ 6-ð ¿åòýé íèéëäýã. Ç¿¿í

õîéä ÷èãëýëä õàéãóóëûí 5-ð õºíäëºí ç¿ñýëò áà óíàëûí äàãóóõ õàéãóóëûí

õºíäëºí 3-ð øóãàìûí õîîðîíä 5 áà 5à ¿å áîëîí ñàëäàã. ¯åèéí äóíäàæ çóçààí

íèéëñýí õýñýãòýý 15.9 ì, 1.9 ì ÷óëóóëãèéí 8 æèæèã ¿åòýé.

ÄàâõàðãàYI Äóíäæààð 5-ð ¿åèéí äýýð 5ì-ò áàéðëàíà. Ãåîëîãèéí ç¿ñýëòýýñ

¿çýõýä óã áèåò íü òîãòìîë áèø õàéãóóëûí 1-ð øóãàìûí äîð 5-ð ¿åòýé íèéëäýã

áºãººä ç¿¿í òèéø 246-ð öîîíîãèéí ç¿ñýëòýýñ ¿çýõýä 5-ð ¿åýñ 12 ì äýýð

áàéðëàäàã áºãººä öààøèä îëîí ñàëáàðëàæ øóâòàðäàã. Ãàçðûí ãàäàðãóó äýýð

2 áà 4-ð ïðîôèëèéí äóíä õàéãóóëûí 7-ð ïðîôèëèéí õàâüä èëýðäýã áºãººä 6 áà

6à ãýñýí áèåý äààñàí 2 ¿å áîëîí õóâààãääàã. ¯åèéí çóçààí íèéëñýí õýñýãòýý

äóíäæààð 8.8 ì /255-ð öîîíîã/ ¿¿íýýñ í¿¿ðñ öóëûí çóçààí íü 7.4 ì áàéäàã.

ÄàâõàðãàYII Õóðäàñ ç¿éí õóâüä 6-ð ¿åýñ äýýø 8-í ì-ò áàéðëàäàã. Ãàçðûí

ãàëàðãóóä õàéãóóëûí 1-4-ð øóãàìûí õîîðîíä 1.5 êì óðòòàé áóþó ç¿¿í

òèéøýýãýý ã¿éöýä øóâòàðäàã. Àøèãëàëòûí äóíäàæ çóçààí íü 2.3 ì þì.

ÄàâõàðãàYIII Í¿¿ðñ àãóóëñàí äàâðàõãèéí õàìãèéí äýýä ¿å þì. Òýð íü Øèíý-Óñíû

õýñãèéí òºâèéí õýñýãò õÿçãààðëàãäìàë òàëáàéä òàðõñàí. Õóðäàñ ç¿éí

õóâüä 7-ð ¿åýñ äýýø äóíäæààð 10 ì-ò òîãòîîãäñîí. Àøèãëàõ çóçààí íü 2.2 ì.

Í¿¿ðñíèé ¿å¿äèéí õýëáýð ä¿ðñ, òàðõàëòèéí åðºíõèé ç¿é òîãòîë, á¿òýö,

çóçààëãèéí õýëáýëçýë çýðãèéã àâ÷ ¿çýõýä èë àðãààð àøèãëàõ áîëîìæòîé.

Á¿õ ¿å¿äèéã ñóíàëûí äàãóó í¿¿ðñ õóðèìòëàëûí 3-í á¿ñ áîëãîí õóâààæ

áîëíî. Ýäãýýð á¿ñ¿¿ä íü ¿å òóñ á¿ðèéí ¿éëäâýðëýëèéí à÷ õîëáîãäîëòîé òàëáàé

ñîíãîõîä õýðýãëýãäýíý. 1-ð á¿ñ íü í¿¿ðñíèé ¿åèéí èõýýõýí ñàëààëñàí,

øóâòàðñàí ¿å¿äèéã õàìàðäàã áºãººä ìàø îëîí æèæèã ¿å¿äòýé, çóçààí íü òîãòìîë

áèø áàéäàã áà îðäûí ç¿¿í õÿçãààðò îðøèíî. 1-ð á¿ñ íü õóðäàñ áà õ¿ëýð íóóðûí

áóþó íàìãèéí ãàðàëòàé õ¿ëýð õóðèìòëàë ÿâàãääàã á¿ñ þì.

Õî¸ðäóãààð áóþó òºâèéí íèéëñýí á¿ñ ¿éëäâýðëýëèéí à÷ õîëáîãäîëòîé

áºãººä õ¿ëýð õóðèìòëàëûí òîãòîíãè íºõöºëòýé. Ýíý á¿ñèéí ¿å¿ä íü íèéëýýä

çóçààí, çàé çàâñàðã¿é, á¿òöèéí õóâüä íèéëìýë áèø òîãòîöòîé.

Ãóðàâäóãààð á¿ñ íü õýñãèéí áàðóóí òàëä áàéäàã áºãººä ¿å¿äèéí èõýíõ

íü 2-3 í¿¿ðñíèé áàãö ¿å áîëíî. Ýíý ¿å íü õ¿ëýð õóðèìòëàëûí õàðüöàíãóé òîãòîíãè

íºõöºëòýé. Õýëáýð ç¿éí áà í¿¿ðñíèé ¿åèéí ¿íäñýí çóçààëãèéã õàðüöàíãóéãààð

òîãòâîðòîé çóçààíòàé ¿å /1,2-ð ¿å¿ä/, òîãòâîðã¿é çóçààíòàé ¿å /3,4,5,6,7,8-ð

¿å¿ä/ ãýñýí 2 õýñýãò õóâààæ áîëíî.

Øèíý-Óñíû õýñãèéí í¿¿ðñíèé ¿åèéí ¿íäñýí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä

õ¿ñíýãò 1.1

¯åèéí

äóãàà

ð

¯åèéí åðºí-

õèé

çóçààí, ì

Í¿¿ðñíèé öó-

ëûí çóçààí,ì

×óëóóëãèéí

æè-

æèã ¿å¿äèéí òîî

×óëóóëãèéí ¿å¿äèéí

åðºíõèé çóçààí, ì

Í¿¿ðñ àãóóëñàí äîîä äàâõàðãà

1 10.4 9.9 0.2 0.5

2 11.2 10.4 0.2 0.8

2à 4.2 4.0 0.2 0.2

Í¿¿ðñ àãóóëñàí äýýä äàâõàðãà

5 8.1 7.6 2-4 0.5

5à 8.2 7.6 3-4 0.6

6 3.7 3.4 3-4 0.3

6à 3.5 3.2 3-5 0.3

7 2.7 2.6 3-5 0.1

8 2.2 2.1 2-5 0.1

Øèíý-Óñíû õýñãèéí í¿¿ðñíèé ÷àíàðûí ¿ç¿¿ëýëò

×èéãëýã: ×èéãëýãèéã øèíæèëãýýíèé áóþó àæëûí ãýæ 2 àíãèëäàã.

Øèíæèëãýýíèé ÷èéãëýã íü ÓÑÒ-655-72 /ÃÎÑÒ 1101-84/ òîäîðõîéëñîí

áºãººä 1773 äýýæèíä ñóäàëñàí ÷èéãëýã íü 6.38-9.19 %, äóíäæààð 7.92

%. Àæëûí ÷èéãëýã íü ÃÎÑÒ 1104-64-ººð ¿çýõýä 29.55 /3-ð ¿å/-39.60 %

/5-ð ¿å/, äóíäæààð 33.16 % áàéäàã.

¯íñëýã: Í¿¿ðñíèé öóëûí ¿íñëýã íü 14.2 % /7-ð ¿å/-25.0 % /8-ð ¿å/, äóíäæààð

14.2 %, ÷óëóóëãèéí æèæèã ¿å¿äèéí áîõèðäëûã òîîöâîë ¿íñëýã íü 16.8

% /3-ð ¿å/, 26.1 % /6-ð ¿å/, äóíäæààð 22 %. ¯íñëýã ¿åèéí ñàëáàðëàñàí

õýñýãò èõýñäýã.

Õ¿õýð: Õ¿õðèéí åðºíõèé àãóóëãà íü ÓÑÒ-556-72 /ÃÎÑÒ-8606-61/-ýýð

òîäîðõîéëñîí. Õ¿õðèéí àãóóëãà 0.64%-îîñ /1-ð ¿å/ 0.92 % /3-ð¿å/, îðäûí

äóíäàæ íü 0.78 % áîëíî. Åðºíõèé人 îðäûí í¿¿ðñ íü áàãà õ¿õýðòýéä

òîîöîãäîíî. Äýãäýìõèé áîäèñ õ¿ðýí í¿¿ðñíèé õóâüä ÓÑÒ-654-72-ñ ¿çýõýä

42.66-53.63 %, äóíäæààð 47.43 % áàéäàã. Äýãäýìõèé áîäèñûí õýìæýý íü

èñýëäëèéí áà ºãºðøëèéí á¿ñýä ººðººð õýëáýë 20 ì-ýýñ áàãà ã¿íä èõ

áàéäàã.

Äóëààí ÿëãàðóóëàõ ÷àíàð: ¯íñëýã áà ÷èéãëýãýýñ èõýýõýí õàìààðíà. ¯¿íèéã

ÓÑÒ-669-72 /ÃÎÑÒ-147-64/-òýé õàðüöóóëæ òîäîðõîéëîíî. Öóë äàõü äóëààí

ÿëãàðóóëàëò íü 27.45-28.07 ìÄæ/êã áóþó 6558-6708 êÊàë/êã áàéäàã

áºãººä äóíäæààð 27.77 ìÄæ/êã áà 6635 êÊàë/êã áîëíî.

¯íñíèé õèìèéí íàéðëàãà: Òóñ îðäûí í¿¿ðñíèé ¿íñ èõýíõäýý öàõèóðûí èñýë

çàðèìäàà òºìºðëºã áóþó øîõîéëîã á¿òýöòýé áàéäàã. Öàõèóðûí èñýë

äóíäæààð 40 % ýçýëäýã áºãººä CaO-15.24%, Al2O3-14.52%, Fe2O3-8.03%

òóñ òóñ ýçýëíý.

¯íñíèé õàéëàõ òåìïðàòóð: ÃÐÑÒ-2057-58-òàé õàðüöóóëæ ¿çýõýä ¿íñíèé

õàéëàõ òåìïðàòóð Áàãàíóóðûíõòàé îéðîëöîî áºãººä t1=1220, t2=1150,

t3=1190 áàéäàã. ¯íñíèé õàéëàõ òåìïðàòóð õèìèéí á¿òöýýñ øàëòãààëäàã

áºãººä SiO2 èõñýõ òóñàì õàéëàõ òåìïðàòóð ºíäºð áîëíî.

Ãóìèíû õ¿÷èë: Ýíý õ¿÷ëèéã òîäîðõîéëîõäîî ÃÎÑÒ-9517-69-èéã ¿íäýñëýí 24

øèíæèëãýý õèéñýí. Ãóìèíû õ¿÷èë íü 7.83-39.88 %-èéí õîîðîíä õýëáýëçäýã

áºãººä îðäûí äóíäàæ íü 25.78% þì. Ãóìèíû õ¿÷ëèéí àãóóëãààð

ãàäàðãóóãààñ 15-20 ì ã¿íä áàéãàà èñýëäñýí í¿¿ðñíèé õèë çààãèéã

òîäîðõîéëæ áîëíî. Ýíý ã¿íýýñ äîîø ãóìèíû õ¿÷èë òîãòìîë 15-20 % áàéäàã.

Äàâèðõàé: Äàâèðõàé ÿëãàðàëòûã ëàáîðàòîðèéí íºõöºëä 75 äýýæèíä, 1,2-ð áà

5-ð ¿åä ñóäàëñàí áºãººä Øèâýý-Îâîîãèéí îðä íü áàãà çýðýã áèòóìòàé,

øàòàõ öóë äàõü äàâèðõàé ÿëãàðàëò õàãàñ êîêñæèëò 1.82-18.09% áîëíî.

Ýçýëõ¿¿í æèí: Õ¿ðýí í¿¿ðñíèé ýçýëõ¿¿í æèí îðäûí õýìæýýíä 1.21-1.26 ã/ñì3

õîîðîíä õýëáýëçäýã. Ýçýëõ¿¿í áà õóâèéí æèí íü ¿íñæèëòèéí õýìæýýòýé

øóóä õîëáîîòîé ó÷èð íººö áîäîëòîíä ò¿¿íèéã òîîöîîëîõ øààðäëàãàòàé.

Øèâýý-Îâîîãèéí îðäûí í¿¿ðñíèé ¿íñæèëò

áà ýçýëõ¿¿í æèíãèéí õàðüöàà

õ¿ñíýãò 1.2

¯åèéí

äóãàà

ð

Äóíäàæ àãóóëãà

¯íñæèëò, % Ýçýëõ¿¿í æèí, ã/ñì3 ¯íñæèëò /áîõèðäîëòûã òîîöñîí /, %

II 15.7 1.21 21.6

I 16.3 1.22 16.8

III 17.3 1.24 --

IV 20.3 1.24 21.3

V 18.3 1.24 24.3

VI 19.9 1.26 23.7

VII 14.2 1.20 23.6

VIII 25.0 1.24 22.0

Èñýëäñýí áóþó õýðýãëýãäýõã¿é í¿¿ðñ: Ýðýë õàéãóóëûí àæëûí ¿åä í¿äýí

áàðèìæààãààð áóþó ìèêðîñêîïûí ñóäàëãààíû ä¿íãýýñ ¿çýõýä èñýëäñýí

í¿¿ðñ îðäûí õýìæýýíä ÿëãàãäñàí. Öîîíîãûí áàðèìòààñ ¿çâýë 1-20 ì ã¿íä

÷óëóóëàã áà í¿¿ðñíèé æèæèã àí öàâóóäûí äóíä òºìðèéí èñëèéí íààëäàö

òîõèîëääîã. Õàéãóóëûí èë ìàëòàëòûí ¿åä 10 ì õ¿ðòýë õó÷ààñ õóðäàñíû

äîîð ºãºðøèëä îðñîí õººòýé í¿¿ðñ òîõèîëääîã. Ýíý õýñãèéã õýðýãëýãäýõã¿é

í¿¿ðñíèé á¿ñýä îðóóëäàã. Ñóäàëãààíààñ ¿çýõýä õýðýãëýãäýõã¿é í¿¿ðñíèé

çóçààí íü áóþó øèíæ ÷àíàðûí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä ò¿¿íòýé õàðüöàæ áóé

÷óëóóëãèéí øèíæ ÷àíàð, ãàçàð äîîðõè óñíû ò¿âøíèé õºäºëãººíººñ õàìààðíà.

Øèíæèëãýýíèé ¿ð ä¿íä õýðýãëýãäýõã¿é í¿¿ðñíèé äîîä õÿçãààð 10 ì õ¿ðòýë

ã¿íä áàéãàà áºãººä ò¿¿íýýñ äîîø ã¿íèé óñíû ò¿âøèí õ¿ðòýëõ í¿¿ðñ íü

øàòàã÷ áîäèñûí øààðäëàãûã õàíãàíà.

Í¿¿ðñíèé ëàáîðàòîðèéí øèíæèëãýýíèé ä¿í

Øèâýý-Îâîîãèéí îðäûí í¿¿ðñèéã 1986-1988 îíû ýðýë õàéãóóëûí àæëûí

ÿâöàä íèëýýä ñèñòåìòýé, õàðüöàíãóé ñàéí ñóäàëæýý. Òóõàéëáàë: í¿¿ðñíèé

òåõíèêèéí á¿ðýí øèíæèëãýý, í¿¿ðñíèé ¿íñýíä ñïåêòîðûí áîëîí õèìèéí øèíæèëãýýã

òóñ òóñ øààðäëàãûí õýìæýýíä õèéæ, ìºí í¿¿ðñíèé ýëåìåíòèéí íàéðëàãà, õàãàñ

èîíæèëòèéí á¿òýýãäýõ¿¿íèé ãàðö òîäîðõîéëîõ àæëûã ã¿éöýòãýæýý. Ò¿ëøíèé

÷èéãëýã íü 6.38-9.19 %, äóíäæààð 7.92 %. Í¿¿ðñíèé àæëûí ¿åèéí ÷èéãëýã íü

îðäûí çàõûí õýñýãò 42 % õ¿ðòýë, äóíä õýñãýýð 30 % áàéäàã. ¯íñëýã íü

í¿¿ððñíèé áèåòèéí òºâèéí õýñãýýñ çàõûí õýñýã ð¿¿ îéðòîõ òóñàì èõ áîëæ áóé

ç¿é òîãòîë õàðàãääàã. Øàòàõ ¿åä ÿëãàðàõ äýãäýìõèé áîäèñ íü 44.0-53.63 %,

äóíäæààð 47.43 %, õ¿õðèéí àãóóëãà 0.64-0.92 %, äóíäæààð 0.78 %, øàòàõ

öóë äàõü äóëààí ãàðãàëò íü 27.28-38.37 êÄæ/êã, äóíäæààð 27.77 êÄæ/êã.

Ýíãèéí çàäëàí øèíæèëãýýíèé ä¿íä óñòºðºã÷èéí àãóóëãà 4.23-6.29 %,

äóíäæààð 5.5 %, í¿¿ðñòºðºã÷ 63.13-76.15 %, äóíäæààð 70 %. Õèìèéí

øèíæèëãýýíèé ä¿íãýýñ ¿çýõýä Øèâýý-Îâîîãèéí îðä íü õ¿õýð áàãàòàé õ¿ðýí

í¿¿ðñ áºãººä Á2 çýðýãò îðäîã.

Í¿¿ðñíèé ÷àíàðûí õàðüöóóëñàí ¿ç¿¿ëýëò

Õ¿ñíýãò 1.3

Îðäûí íýð ÷èéãëý

ã,%

¿íñëýã,

%

Äýãäýìõèé

áîäèñ

Õ¿õýð,

%

Äóëààí ÿëãà-

ðóóëàëò,

êÄæ/êã

Øàðûí ãîë 21.5 15.0 41.0 0.6 29.09

Íàëàéõ 23.0 20.5 43.0 1.1 27.73

ªâäºã õóäàã 36.2 15.6 43.3 2.7 26.83

Òàë áóëàã -- 12.1 42.7 -- 26.41

Áàãàíóóð 31.2 14.9 43.7 0.6 28.38

Òýâøèéí ãîâü 30.5 20.9 45.5 0.6 26.99

Øèâýý-Îâîî 33.16 18.4 47.43 0.78 27.77

Ãèäðîãåîëîãè

Øèâýý-Îâîîãèéí îðäûí õýìæýýíä äîîðõè óñ àãóóëñàí õóðäàñûã ÿëãàñàí.

1. ĺðºâäºã÷èéí õóðäàñíû óñ

2. Äýýä öýðäèéí õóðäàñíû óñò êîìïëåêñ

3. Äîîä öýðäèéí õóðäàñíû óñò êîìïëåêñ

4. Äýýä þðà, äîîä öýðäèéí õàãàðëûí á¿ñèéí óñ

5. Ïîëåîçîéíû ã¿íèé ÷óëóóëãèéí á¿ñèéí óñò äàâõàðãà

Øèíý-Óñíû í¿¿ðñíèé õýñãèéí òàëáàé íü 24.4 êì2 þì. Õýñãèéí ãàäàðãóó íü

íàëóó äîâ òîëãîäõîðõîã áºãººä õàðüöàíãóé ºíäºð íü 1230-ààñ 1180 ì-ò

õýëáýëçäýã. Õýñãèéí õýìæýýíä óñíû ñ¿ëæýý ìóó õºãæñºí áºãººä ò¿ð çóóðûí

óðñãàë óñòàé. 1987 îíä Øèíý-Óñíû õýñýãò 220, 241, 257-ð öîîíîãóóäààñ

øàâõàëò õèéñýí. Õýñãèéí õýìæýýíä òàðõñàí äîîä öýðäèéí ìóó áàðüöàëäñàí

ýëñýí ÷óëóó, õ¿ðýí í¿¿ðñ,

àëåâðîëèò, ãðàâåëèò, õîâðîîð êîíãëîìåðàòóóäûã àãóóëñàí õóðäàñ íü óñ

íýâòð¿¿ëýõ, óñ äààõ ÷àíàðààðàà íýã óñ àãóóëñàí êîìïëåêñò áàãòäàã. Ýíý óñò

äàâõàðãà 0.0-29.04 ì ã¿íòýé. Óñ øàõàëòûí õýìæýý íü äåïðåññèéí çàõààñ

ò¿¿íèé òºâ ð¿¿ 15-182 ì áîëæ ºñäºã. 86, 143, 149, 152, 155, 192, 235, 256

çýðýã õàéãóóëûí öîîíîãóóäûí ºãºä뺺ñ ¿çýõýä 0.2-0.4 ë/ñåê õóðäòàéãààð

ººðºº þ¿ëýãäýæ áàéñàí. Óñ àãóóëñàí êîìïëåêñèéí ã¿í íü Øèíý-Óñíû õýñãèéí

õýìæýýíä 15.3-260 ì-èéí õîîðîíä ººð÷ëºãääºã.

Ýíý õóðäàñíû óñæèëòèéã òîäîðõîéëîõûí òóëä 3 öîîíîã ºðºìäºæ õèéñýí.

Óñíû óíäàðãûí ò¿âøíèéã íü 0.34-8.4 ì õ¿ðòýë äîîøëóóëàõàä 2.0-10.2 ë/ñåê

áîëæ ººð÷ëºãäºæ áàéñàí. ªºðèéí óíäàðãûí õýìæýý 0.25-5.8 ë/ñåê õîîðîíä

ººð÷ëºãäæýý. Õî¸ð äàõü øàâõàëòûã 181.2 ì ã¿íòýé 241-ð öîîíîãò õèéñýí

áàéíà. Ãåîëîãèéí ç¿ñýëòèéí äîîä õýñýã 66-168 ì-ò óíäàðãà íü -6.1 ë/ñåê,

áóóðàëò -3.08 ì, ººðèéí óíäàðãà 1.98 ë/ñåê áàéñàí. Ãóðàâ äàõü øàâõàëòûã 5

öàã ¿ðãýëæë¿¿ëýí õèéñýí. ¯¿íèé ¿ð ä¿íä óíäàðãà -10.2 ë/ñåê, áóóðàëò -8.4 ì,

õóâèéí óíäàðãà -1.21 ë/ñåê áîëñîí. Ãàçðûí äîîðõè óñíû õèìèéí íàéðëàãà íü

ãèäðîêîðáîíàò, ñóëüôàò-íàòðèéí áàãèäðîêîðáîíàò-íàòðè-ñóëüôàòîò óñàíä

õàìààðàãäàíà. Ýðäýñæèëò íü 0.4-1.1 ã/ë áºãººä óñíû õàòóóëàã íü 4.25-11.69

ìÃ-ýêâ ÐÍ-7.09-8.8 áàéíà.

Øèâýý-Îâîîãèéí í¿¿ðñíèé óóðõàéí òîâ÷ òàíèëöóóëãà

Ìóæ Äóíäàä ç¿¿í

Àéìàã Ãîâüñ¿ìáýð

Áàéðøèë Óðòðàã 46 ãðàäóñ 10 ìèíóò

ºðãºðºã 108 ãðàäóñ 33 ìèíóò

Áàéðëàë (îéðûí òºâººñ) Óëààíáààòàðààñ 260 êì

Îéðûí òºâ ×îéðîîñ ç¿¿í óðàãøàà 230 êì

Ãàçðûí òºðõ Òýãø ç¿ëýãòýé

Îðäûí õýìæýý Õ-Á: 25 êì, Õ-Ç: 17 êì

Òàëáàé 425 êì2

Í¿¿ðñíèé òºðºë õ¿ðýí

Õýðýãëýõ õ¿ðýý äóëààí

Ñóäàëãàà ýõýëñýí æèë 1957

Õàéãóóë 1986-1988

Íàðèéâ÷èëñàí õàéãóóë 1986-1988 /õýñýã÷èëñýí/

Òàëáàé Øèíý-Óñíû õýñãèéã á¿õýëä íü

ÿí 350 ì

¯éëäâýðëýëèéí íººö (À+Â+Ñ) 564.1 ñàÿ òí

Ãåîëîãèéí íººö ( À+Â+Ñ1+Ñ2+Ð)2.7 ìëðä.òí

Íýýãäñýí îí 1992 îí

Àøèãëàëòûí àðãà èë

Îëáîðëîñîí í¿¿ðñ

Ãåîëîãèéí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä

Íàñ Ê1

Òîãòîö õîòãîð

Ñóíàë Á.Õ

Óíàë 6-80

Äàâõàðãóóäûí íèéò çóçààí 2-23 ì

Äàâõàðãóóäûí òîî 8

Àøèãëàæ áóé äàâõàðãà 2

Äàâõàðãûí çóçààí 6-15.5 ì

Äàâõàðãûí äóíäàæ çóçààí 8.7-10.2 ì

Çàâñðûí ÷óëóóëãûí ¿åèéí çóçààí 1

Ìºí ¿åèéí äóíäàæ çóçààí 4.6 ì

Õºðñíèé õàòóóëàã 0.6-1.7

ÿí 350 ì

Àøèãëàãäàõ í¿¿ðñíèé äàâõàðãà

Òîî 4

Çóçààí 2-23 ì

Òîäîðõîéëîëò õóâààãäàëòàé, õàìðèéí èõ ã¿í 350 ì

Í¿¿ðñíèé íÿãò 1.21 ãð/ñì3

Ñèéðýãæèëòèéí êîýôôèöèåíò 1.25

Øàíàãà ä¿¿ðãýëòèéí êîýôôèöèåíò 1.05

Äîãîëûí ºíöºã 800

ªíãºí õºðñ

ªíãºí õºðñ äºðºâäºã÷èéí ýëñýí ÷óëóó

Íÿãò 1.2 ãð/ñì3

Ñèéðýãæèëòèéí êîýôôèöèåíò 1.35

Øàíàãà ä¿¿ðãýëòèéí êîýôôèöèåíò 1.05

Õºðñíèé ÷óëóóëàã

Õºðñíèé ÷óëóóëàã ýëñýí ÷óëóó, àëåâðîëèò

Õàòóóëàã 0.6-1.27

Íÿãò 1.9 ãð/ñì3

Ñèéðýãæèëòèéí êîýôôèöèåíò 1.25-1.35

Øàíàãà ä¿¿ðãýëòèéí êîýôôèöèåíò 0.95-1.05

Äîãîëûí ºíöºã 700

Óóðõàéí õàæóóãèéí ºíöºã 370

Õºðñ õóóëàëòûí êîýôôèöåíò 1.9-3.5

Òàëáàéí ºðãºí 4 êì

Òàëáàéí óðò 6 êì

Í¿¿ðñíèé àíãèëàë

Ìîíãîë Â2

ÀÍÓ SB(C)

ßïîí F

×èéãëýã

Àæëûí % 43.6 34.5

Àãààðûí õóóðàé % 6.0 10.4

¯íñëýã

Õóóðàé % 17.3 8.7

Äýãäýìõèé áîäèñ

Àãààðûí õóóðàé % 45.7 44.0

Õ¿õýð

Õóóðàé % 0.9 0.5

Èë÷ëýã

Àæëûí ê êàë/êã 2690 3610

Àãààðûí õóóðàé ê êàë/êã 6660 6700

Óóë òåõíèêèéí íºõöºë

Øèíý- Óñíû õýñýã ãàðàë ¿¿ñëèéí õóâüä ãåîëîãèéí õî¸ð êîìïëåêñò

ÿëãàãäñàí. Èíæåíåð ãåîëîãèéí øèíæ ÷àíàð á¿òýö õýëáýðýýð íü:

1) ĺðºâäºã÷èéí õóðäàñ

2) Äîîä öýðäèéí íàñòàé õóðäàñ ãýæ 2 àíãèëñàí.

Äîîä öýðäèéí íàñòàé õóðäñûã öåìåíòëýãäñýí áàéäëààð íü èíæåíåð-

ãåîëîãèéí òºðë¿¿äýä õóâààñàí áºãººä õàðèí äºðºâäºã÷èéí õóðäñûã

àíãèëààã¿é.

Ïðîëþâèàëü-äåëþâèàëü áà íóóðûí õóðäàñ: Îðäûí õýìæýýíä ýíý õóðäàñ íü

èõýâ÷ëýí ýëñ, ýëñýíöýð, øàâðàíöàð, øàâàð, õîâðîîð ùåáåíü / äàéðãà /

õàéðãààñ

á¿òíý. Çóçààí íü 5-10 ì äóíäæààð 8 ì. ĺðºâäºã÷èéí íàñòàé õóðäàñ íü çóçààí

áàãàòàé ó÷èð èë óóðõàéí õàæóóãèéí õóâüä íºëºº áàãàòàé. Äîîä öýðäèéí

õóðäàñ íü ýëñ, ìóó öåìåíòëýãäñýí ýëñýí ÷óëóó, ýëñýí ÷óëóó, àëåâðîëèò,

àðãåëèò áà í¿¿ðñ çýðýã ÷óëóóëãóóäààñ òîãòîíî.

Ñóë öåìåíòëýãäñýí ÷óëóó: Îðäûí õýìæýýíä ÿíç á¿ðèéí çóçààíòàé æèæèã ¿å,

ëèíç õýëáýðèéí áèåò ìàÿãààð òîõèîëääîã. Ýëñýí ÷óëóó íü öàéâàð ñààðàë

ºíãºòýé, ÿíç á¿ðèéí øèðõýãëýã òîãòîöòîé, õóâèéí æèí íü 1.81-1.67 ã/ñì3

äóíäæààð 2.46 ã/ñì3. ÷èéãëýã ¿åèéí ýçýëõ¿¿í æèí íü 1.23-2.08 ã/ñì3

äóíäæààð 1.24 ã/ñì3 . ñ¿âýðõýã áàéäàë íü 17.9-47.05 % äóíäæààð 32.4

%, ñ¿âýðõýã áàéäëûí èòãýëö¿¿ð íü 0.218-0.838 äóíäæààð 0.553,

÷èéãëýã èõ ¿åäýý 47.94 % õ¿ðòýë , äóíäæààð 18.47 %, ÷èéãëýãèéí

çýðýã 0.5-1.25 äóíäæààð 0.81 ÷èéãëýãèéí çýðãýýð èõ ÷èéãëýãòýé

÷óëóóíä îðäîã. Øàõàëòûí ¿åèéí ýñýðã¿¿öýë íü 19.47-87.72 êã/ñì2,

äóíäæààð 53.59 êã/ñì2. Äîòîîä ¿ðýëòèéí ºíöºã íü 18047-30057, çóóðàëäàõ

øàâàð íü 4.89-27.34 êã/ñì2, äóíäæààð 16.11 êã/ñì2, Ïàóññîíû èòãýëö¿¿ð

0.31-0.43, Þíãèéí óÿí õàòàí ÷àíàð 0.06-0.27 êã/ñì3 õ105.

Íÿãò ýëñýí ÷óëóó: Õààÿà ñèäåðèòæñýí áàéäàã. Æèæèã ¿å ëèíç õýëáýðòýé

çóçààí 0.2-15 ì. Öàéâàð ñààðàë ºíãºòýé, íÿãò, ¿åëýã òîãòîöã¿é, ýìõ

öýãöã¿é òåêñòóðòàé. Õóâèéí æèí íü 1.93-2.61 ã/ñì3, äóíäæààð 2.45 ã/ñì3,

ýçýëõ¿¿í æèí 1.23-2.04 ã/ñì3, äóíäæààð 1.93 ã/ñì3. ÷èéãëýã íü 0.7-8.9 %

äóíäæààð 5.83 %, ñ¿âýðõýã áàéäàë 5.69-31.41 % äóíäæààð 25.14 %,

ñ¿âýðõýã áàéäëûí èòãýëö¿¿ð 0.06-0.468 äóíäæààð 0.349, øàõàëòûí ¿åèéí

ýñýðã¿¿öýë 40.83-117.42 êã/ñì2, äóíäæààð 80.95 êã/ñì2, Ïðîòîäüÿêîíîâûí

áàò áºõèéí èòãýëö¿¿ð íü 0.6-1.27, çóóðàìòãàé ÷àíàð 14.28-35.9 êã/ñì2,

äóíäæààð 24.09 êã/ñì2, äîòîîä ¿ðýëòèéí ºíöºã 20006-31029 äóíäæààð 28067

áàéíà.

Àëåâðîëèò: Íèëýýä ã¿íä ÿíç á¿ðèéí çóçààíòàé ëèíç õýëáýðèé áèåò¿¿äèéã

¿¿ñãýäýã. Õóâèéí æèí íü 2.5-2.61 ã/ñì3, äóíäæààð 2.54 ã/ñì3, ýçýëõ¿¿í æèí

íü1.81-2.06 ã/ñì3, äóíäæààð 1.9 ã/ñì3. Àëåâðîëèòèéí ñ¿âýðõýã ÷àíàð

27.69-46.15 % äóíäæààð 37.7 %, í¿õ ñ¿âýðõýã áàéäëûí èòãýëö¿¿ð íü

0.508-0.857 äóíäæààð 0.578. áàéãàëü äýýðõ ÷èéãëýã 17.34-31.51 %

äóíäæààð 22.48 % , ÷èéãëýãèéí çýðãýýð àëåâðîëèò íü õàíàñàí

÷óëóóëàãò îðäîã. Äîòîîä ¿ðýëòèéí ºíöºã íü 23019-31006 äóíäæààð 26015,

çóóðàìòãàé ÷àíàð 10.07-39.91 êã/ñì2, øàõàëòûí ¿åèéí ýñýðã¿¿öýë 31.62-

128.0 êã/ñì2, äóíäæààð 63.02 êã/ñì2, ñóíãàëòûí ¿åèéí ýñýðã¿¿öýë 6.22-

22.8 êã/ñì2, äóíäæààð 11.18 êã/ñì2, ºðºìäºõ ¿ç¿¿ëýëò 1.53-2.57 áàéíà.

Í¿¿ðñ: Õ¿ðýí, äóíä çýðãèéí áàò áýõòýé. Áàéðëàëûí íºõöºë, çóçààí ÷óëóóëãèéí

á¿òöèéã äýýð ºã¿¿ëñýí. Õóâèéí æèí 1.19-2.21 ã/ñì3, äóíäæààð 1.76 ã/ñì3,

ýçýëõ¿¿í æèí 1-1.61 ã/ñì3, äóíäæààð 1.23 ã/ñì3, ÷èéãëýã ºíäºð 10.81-

33.92 %, ñ¿âýðõýã ÷àíàð íü 31.51-53.63 %, äóíäæààð 42.57 %, ñ¿âýðõýã

÷àíàðûí èòãýëö¿¿ð íü 0.312-0.706 äóíäæààð 0.509 áàéíà. äîòîîä ¿ðýëòèéí

ºíöºã 19047-31079, çóóðàìòãàé ÷àíàð 5.42-25.36 êã/ñì2, äóíäæààð 14.23

êã/ñì2 áîëíî. Øàõàëòûí ¿åèéí ýñýðã¿¿öýë 16.23-91.12 êã/ñì2, ñóíàëòûí

¿åèéíõ 4.06-11.4 êã/ñì2, áàò áºõèéí èòãýëö¿¿ð Ïðîòîäüÿêîíîâûí àíãèëëààð

0.61-0.91, ºðºìäºãäºõ áàéäàë 1.22-9.23 áîëíî.

Àðãèëëèò: Îðäûí õýìæýýíä 0.1-1.5 ì çóçààíòàé ëèíç õýëáýðèéí áèåò¿¿ä

¿¿ñãýäýã. Õóâèéí æèí 2.28-2.62 ã/ñì3, äóíäæààð 2.47 ã/ñì3, ýçýëõ¿¿í æèí

1.56-1.73 ã/ñì3, äóíäæààð 1.94 ã/ñì3, ñ¿âýðõýã ÷àíàð 24.12-41.16 %,

äóíäæààð 34.91 %, ñ¿âýðõýã áàéäëûí èòãýëö¿¿ð 0.317-0.712 äóíäæààð

0.548, äóíäàæ ÷èéãëýã íü 25.13 % õ¿ðòýë äóíäæààð 0.97 %, äîòîîä

¿ðýëòèéí ºíöºã 23048-30045 äóíäæààð 26049, çóóðàìòãàé ÷àíàð 5.87-

19.79 êã/ñì2, äóíäæààð 14.15 êã/ñì2.

Í¿¿ðñíèé äàâõàðãûí óíàëûí ºíöºã íü 6-80 îð÷èì õ¿ð÷ áàéíà. Ýíý íü

äàâõàðãûí ã¿í òèéø àøèãëàõàä áóóëãàõ õºðñíèé õýìæýý èõýýð íýìýãäýæ

îëáîðëîëòûí àæëûã èõýýð õ¿íäð¿¿ëýõ þì. Õóóëàõ õºðñ íü øàâàðëàã ýëñýí

÷óëóóòàé ¿åëýí òîãòñîí õóóëàõ õºðñíèé çóçààí íü äàâõàðãûí óíàëààñ õàìààðàí

õàðèëöàí àäèëã¿é áàéíà. õóóëàõ õºðñíèé õýìæýý íü ç¿¿í óðä ç¿ã ð¿¿ãýý óëàì

íýìýãäýíý. Õàòóóëàã íü áàãà òóë ºðºìäëºãº òýñýëãýý õèéëã¿éãýýð

ýêñêàâàòîð áóëüäîçåðîîð àâàõ áîëîëöîîòîé. ªâëèéí óëèðàëä õºëä¿¿ñòýé

íºõöºëä ºðºìäëºãº òýñýëãýý õýðýãëýíý. Îðäûí íººö áîäñîí ã¿í õ¿ðòýë èë àðãààð

àøèãëàæ áîëíî.

Í¿¿ðñíèé íººöèéí òîîöîî

Øèíý-Óñíû õýñãèéí í¿¿ðñíèé íººöèéí õèëèéã äîîð äóðüäñàíààð òîãòîîí

òîîöîîëñîí áàéíà. Áàðóóí òàëààðàà í¿¿ðñíèé äàâõàðãûí õó÷èëòûí õºðñºí äîîðõè

ãàðöààñ õàéãóóëûí ÐË-1 øóãàì õ¿ðòýë, ºìíºä òàëààðàà õàéãóóëûí äàãóó

ç¿ñýëò Ë-3-ààð, ¿ëäñýí òàëáàéí íººöèéã í¿¿ðñ àãóóëñàí ò¿âøèíãèéí áàéãàëèéí

õèë õÿçãààðààð àâ÷ òîîöîîëñîí áàéíà.

Òóñ îðä äýýð ýõíèé ýýëæèíä àæèëëàæ áîëîõ òåõíèêèéí õèë õÿçãààðûã

äîîð äóðüäñàíààð òîâëîí òîãòîîõ, ò¿¿íèé äîòîð í¿¿ðñíèé íººöèéã òîîöîîëñîí áàéíà.

Áàðóóí òàëààð õàéãóóëûí ÐË-1 øóãàì áóþó ò¿¿íèé äàãóóä 350-ð

í¿¿ðñíèé I äàâõàðãûí óëàíä áàéãóóëñàí óóðõàéí õàæóóãààð,

Õîéä áà ç¿¿í õîéä òàëààð í¿¿ðñíèé I äàâõàðãûí 900 ì ò¿âøèí äýõü

îãòëîëöîëä õàéãóóëûí Ë-3 äàãóó øóãàìíààñ 350-ð áàéãóóëñàí óóðõàéí

íàëóó õàæóóãààð òóñ òóñ òîãòîîí í¿¿ðñíèé íººöèéã òîîöîîëñîí áàéíà.

Îðäûí Øèíý-Óñíû õýñãèéí í¿¿ðñíèé íººöèéã õ¿ñíýãòýä ¿ç¿¿ëýâ.

Õ¿ñíýãò 1.4

Äàâõàðãûí

äóãààð

Áàëàíñûí íººö, ìÿí.òíÁëàíñûí áóñ

íººö, ìÿí.òí Á¿ãä

À Â À+Â Ñ1 À+Â+Ñ1 Ñ2

I 11153.

3

186196

.1

197349

.4

103526

.2

300876.

6

22236.5 323112.1

II 15605.

1

57980.

2

73585.

3

99912.

7

173498.

0

20988.0 194486.0

IIA -- -- -- 27464.

9

27464.9 291.6 27756.5

Äîîä

äàâõàðãà

26758.

4

244176

.3

270934

.7

230903

.8

501838.

5

43516.1 545354.6

V -- 9978.8 9978.8 23279.

0

33257.8 11749.3 45007.1

VA -- -- -- 16636.

4

16636.4 15955.9 32592.3

VI -- -- -- 4239.5 4239.5 6094.1 10833.6

VIA -- -- -- 3304.8 3304.8 3685.4 6990.2

VII -- -- -- 3093.5 3093.5 309.5 3903.0

VIII -- -- -- 1720.4 1720.4 634.6 2855.0

Äýýä

äàâõàðãà

-- 9978.8 9978.8 52273.

6

62252.4 38928.8 10118.2

Íèéò 26758.

4

254155

.1

280913

.5

283177

.4

564090.

9

82444.9 646535.8

¯¿íýýñ ãàäíà èñýëäñýí í¿¿ðñíèé íººöèéã òóñàä íü Ñ2 çýðãýýð 18.8

ñàÿ.òí-ð òîîöîîëñîí áàéíà. Í¿¿ðñíèé íººöèéã ãåîëîãèéí áëîêûí àðãààð À, Â, Ñ1

çýðãýýð òîîîöîîëñîí áàéíà.

Øèâýý-Îâîîãèéí õ¿ðýí í¿¿ðñíèé îðäûí í¿¿ðñíèé íèéò ãåîëîãèéí áîëîí

ìàãàäëàë íººöèéã À, Â, Ñ1, Ñ2, Ð1, Ð2 çýðãýýð òîîöîîëîí 2809.9 ñàÿ.òí-îîð

òîãòîîñîí áàéíà. Øèíý-Óñíû õýñãèéí í¿¿ðñíèé íèéò íººö íü 665.3 ñàÿ.òí, áàëàíñûí

íººö íü 564.1 ñàÿ.òí áàéíà. çýðýã òóñ á¿ðýýð:

À-26.8 ñàÿ. òí

Â-254.1 ñàÿ. òí

Ñ1-283.2 ñàÿ. Òí

Èñýëäñýí í¿¿ðñ Ñ2-18.8 ñàÿ. Òí

Áàëàíñûí áóñ í¿¿ðñ Ñ1-82.4 ñàÿ. Òí

Áóñàä òàëáàéãààñ / Øèíý-Óñíû òàëáàéãààñ ãàäóóð / íèéò -2144.6

ñàÿ.òí í¿¿ðñíèé íººöèéã óðüä÷èëñàí áàéäëààð òîîîöîîëñîí áàéíà.

Ñ2-289.7 ñàÿ. òí

Ð1-958.8 ñàÿ. òí

Ð2-896.1 ñàÿ. òí

Îðäûí ýõíèé ýýëæèíä àæèëëàõààð ñîíãîí àâñàí áóþó áàðóóí òàëààð

õàéãóóëûí ÐË-2 øóãàì, õðéä òàëààðàà í¿¿ðñíèé I äàâõàðãûí ãàðö, ç¿¿í

òàëààð õàéãóóëûí ÐË-9-ººð õ¿ðýýëýãäñýí òàëáàéí í¿¿ðñíèé À+Â+Ñ1 çýðãèéí

íººö 42739.8 ìÿí.òí , ¿¿íýýñ À+ çýðãèéí íººö 32744.1 ìÿí.òí áà À çýðãèéí íººö

4382.9 ìÿí.òí áàéíà. Ýíý òàëáàéí õºðñ õóóëàëòûí øóãàìàí èòãýëö¿¿ð íü 5.65

ì3/òí áàéíà.