sherlock holmes toàn tập - sachvui.vn
TRANSCRIPT
Sherlock HolmesSherlock Holmes Toàn Tp
Sir Arthur Conan Doyle
Biên tp Ebook: https://sachmoi.net
Ebook thc hin dành cho nhng bn cha có iu kin mua sách.
Nu bn có kh nng hãy mua sách gc ng h tác gi, ngi dch và Nhà Xut Bn
A.1 : A Study in Scarlet 1887 (Chic nhn tình c)
Chng 1: Làm quen vi Sherlock Holmes
Nm 1878, tôi tt nghip ti trng i hc Y London, sau ó n Netley d khóa tu nghip dành cho các bác s quân y. Hc xong, tôi c b nhim v trung oàn b binh Northumberland s 5, khi y ang óng ti n . Tôi cha kp ti n v ca mình thì cuc chin tranh Afghanistan ln th hai bùng n. t chân lên Bombay, tôi c bit n v và ti c Kandahar an toàn. Ti ây, tôi gp trung oàn ca mình.
Tôi b chuyn sang trung oàn Berkshires và tham d trn ánh Maiwand. Trong trn này, tôi b thng vai, nu không có ngi lính hu xc tôi lên nga và a v phía sau chin tuyn, thì tôi ã ri vào tay quân ch ri. Kit sc, tôi c a v bnh vin hu phng Peshawar. Ti ây, tôi bình phc dn, và lúc ó có th ra si nng ngoài hiên, thì li b thng hàn. Trong hàng tháng tri, ngi ta ra sc cu sng tôi; n ngày khi bnh, tôi gy yu n ni Cc quân y phi a tôi v Anh lp tc. Mt tháng sau, tôi t chân lên bn cng Portsmouth, chính ph cho tôi ngh chín tháng ly li sc.
Vì không có bà con Anh nên tôi c t do nh gió tri, vi 11 shillings 6 pence mi ngày. Trong tình cnh ó, tôi b thu hút v London vi mt sc mnh không cng li ni. ây, tôi sng ít lâu ti mt khách sn, nhng chng bao lâu tôi thy mình nên i tìm mt nhà tr xuynh xoàng và tn kém hn.
úng vào hôm tôi i n quyt nh này, khi ang mt quán ru thì bng có ngi v vai tôi. Ngonh li, tôi nhn ra Stamford, mt thanh niên trc ây làm y tá di quyn tôi. Trc ây, tôi cha bao gi tht thân vi Stamford nhng bây gi tôi v vp chào ón anh ta và gp tôi, Stamford xem chng cng hoan h lm, tôi mi anh ta
i n tra ti khách sn. Chúng tôi gi xe nga, và trong lúc chic xe chy, Stamford hi tôi:
- Do này ra sao? Trông anh gy quá.
Tôi phác qua vài nét v nhng bc thng trm ca mình. Chuyn va xong thì xe cng ti quán n.
- Khn kh! Th anh tính sao bây gi?
- Tôi nh tìm mt ni tin nghi vi mt cái giá phi chng.
- L tht! Anh là ngi th hai trong ngày hôm nay ng vi tôi cái ý y.
- Ai là ngi th nht?
- Mt anh chàng làm vic ti phòng thí nghim hóa hc bnh vin. Sáng nay, anh ta phàn nàn là không tìm c ai chung hu gim c mt na tin thuê nhà.
- Tôi cng vy. Tôi ngh chung hay hn mt mình.
Stamford cm ly ru, nhìn tôi vi mt v khó hiu:
- Anh cha bit Sherlock Holmes. Có th anh s không thích anh ta.
- Anh ta có gì áng chê trách?
- ! Anh ta có nhng ý kin hi k quc. Anh ta nghiên cu say mê cung nhit mt vài ngành khoa hc. Còn ngoài ra, anh ta là mt ngi lch s, úng mc.
- Sinh viên Y khoa?
- Không, tôi không hiu anh ta nh hc cái gì; rt gii v gii phu, v hóa hc, nhng cha h theo hc mt lp hc chính quy nào. Anh ta hc theo li cóc nhy, song trong nhiu lnh vc, anh ta ã thu nhp c mt s vn hiu bit rng ln n
ni các giáo s phi kinh ngc.
- Anh không hi anh ta nh theo ngành ngh nào sao?
- ó là mt con ngi không d khi chuyn, tuy rng nhng khi cao hng, anh ta cng thích chuyn trò.
- Nu phi chung vi ai, tôi mun ó là mt ngi ham hc và yên tnh. Hin nay tôi cha khe nên rt s ting n. Tôi gp bn anh bng cách nào?
- Anh ta hin ang phòng thí nghim. n xong, chúng ta s i n y.
Trên ng i, Stamford cho tôi bit thêm mt vài chi tit na v Sherlock Holmes.
- V Holmes, tôi không bit gì hn ngoài nhng iu tôi hiu qua các bui gp g ti phòng thí nghim. Chính anh ã xut ý kin chung, may nh ri chu y nhé!
- Nu không hp, chúng tôi s chia tay nhau. Nhng, hình nh có mt lý do nào ó khin anh mun phi tay khi vic này. Tính tình ngi y khó chu n vy ?
- Không d din t c cái không th din t ni. Sherlock Holmes có tính tình gn nh lnh lùng, st á. Anh ta rt có th cho mt ngi bn ung th mt nhúm alkaloide thc vt loi mi nht, không phi vì c ác mà ch vì mun bit hiu lc ca cht c y nh th nào. Công bng mà nói, tôi tin rng bn thân anh ta cng có th s dùng th mt th mt cách st sng không kém.
- Th thì rt tt ch sao?
- úng, nhng vic ly gy ánh vào xác cht, thì phi nói là quái g.
- Anh ta ánh xác cht?
- Phi, xem ngi ta có th gây ra nhng thng tích nh th nào trên c th mt ngi ã cht. Chính mt tôi ã nhìn thy anh ta làm nh th.
- Vy mà hi nãy anh nói Holmes không hc ngành Y?
- Không mà! Mà thôi, ta n ni ri, anh t ánh giá nhân vt y.
Chúng tôi i theo mt li hp, qua chic ca ph nh, bc vào mé nhà ca khu bnh vin ln. Gn cui hành lang có mt li r nh, dn n phòng thí nghim hóa hc. y là mt gian phòng cao, các giá trên tng y chai l. ây ó có my cái bàn rng và thp, mt bàn b bn nhng bình c cong, ng nghim, èn hi vi ngn la xanh lè. Trong phòng ch có mi mt ngi ang chúi mi xung mt chic bàn. Nghe ting chân chúng tôi, anh ta o mt nhìn quanh ri reo lên mt ting và vi vã ng lên.
- Tôi tìm ra ri! Tôi tìm ra ri! - Anh ta reo lên vi Stamford và hp tp i v phía chúng tôi, tay cm mt ng nghim - Tôi ã tìm ra mt thuc th có c tính làm kt ta huyt cu t mà không làm kt ta bt k cht nào khác.
Giá nh anh ta có thy mt m vàng thì s vui mng cng ch n th là cùng. Stamford gii thiu:
- ây là bác s Watson, ây là ông Sherlock Holmes.
Holmes thân mt bt tay tôi vi mt sc mnh mà tôi không ngh có th có anh ta.
- Chào ông, ông Afghanistan v, phi không?
- Làm sao ông bit? - Tôi kinh ngc hi li.
- Có gì âu. Cái iu quan trng bây gi là huyt cu t. Chc ông hiu c phát minh ca tôi có tm quan trng nh th nào ch?
- Mt phát minh lý thú v mt hóa hc, nhng v mt thc t...
- Ông nói l! ây là phát minh có giá tr thc tin nht t bao nhiêu nm nay trong ngành pháp y. Ông không thy là nó giúp ta xác nh mt cách không th nhm ln
nhng vt máu à? Mi ông li gn ây! - Trong lúc hào hng, anh ta nm ly tay áo tôi, kéo li chic bàn anh ta ang làm vic. - Ta ly mt ít máu ti nhé. - Va nói anh ta va ly kim âm vào u ngón tay, nn ra mt git máu và ly ng hút hút - Bây gi, tôi hòa chút xíu máu này vào mt lít nc. Ông thy hn hp y trông y nh nc, t l ca máu trong ó không th quá mt phn triu. Du vy, tôi hoàn toàn tin chc ta s có c phn ng c trng.
Nói xong, Holmes th vào trong bình mt vài tinh th trng ri rót thêm vài git cht lng trong sut. Mt phút sau, hn hp trong bình chuyn thành màu g và mt th bi màu nâu nht kt ta di áy bình.
- Ha! Ha! Ông nói sao? - Holmes v tay reo lên.
- Theo tôi, ây là mt cách th rt tinh t.
- Tuyt vi! Cách th c vi cht guaiacone va thô kch va không chc. Cách tìm các tiu th máu trên kính hin vi cng vy, vi li ch cn vt máu lâu mt vài gi là phng thc ó không áp dng c. Còn phng pháp này, thì lúc nào cng hiu nghim, dù vi máu c hay máu ti.
- Qu vy!- Tôi lm bm.
- Nhng v án hình s nhiu khi ch còn mc khâu này mà thôi. Mt k b nghi ã nhúng tay vào mt v án mng xy ra trc ó có khi hàng tháng. Xem xét qun áo hn, ngi ta phát hin ra nhng vt màu nâu nh nh. ây có phi là nhng vt máu không, hay là vt bùn, vt g st, vt nha trái cây. Còn bây gi ã có phn ng hóa hc này, vic xác nh kia không còn khó khn gì na.
ôi mt Holmes ngi lên trong khi nói, và tay phi t lên ngc trái, anh ta cúi gp ngi nh chào áp li nhng ngi ngng m tng tng ca mình.
- Ông tht áng c biu dng. - Tôi ph ha.
- Tôi có th k vi ông n hai chc v án ã qua mà phn ng ca tôi có th óng vai trò quyt nh.
- Ông khác nào mt quyn niên giám hình s sng. Ông có th ra mt t báo c y, ly tên là “Nhng v án hình s trong quá kh”.” - Stamford ci nói.
- Và ó s là mt t báo rt b ích. - Holmes tip li trong khi dán mt ming bng dính lên vt kim châm va ri u ngón tay. Anh ta quay sang tôi gii thích - Phi cn thn nh vy vì tôi thao tác khá nhiu loi cht c.
Stamford ngi xung mt chic gh u ba chân, y mt chic khác v phía tôi, bàn vào vic:
- Ông bn tôi ây ang tìm ch . Thy ông phàn nàn là không kim c ai chung nên tôi thy không có gì tt hn là hai ngi tip xúc vi nhau.
Holmes có v bng lòng nói:
- Tôi tìm c my cn phòng ph Baker, rt thích hp cho chúng ta. Tôi mong rng ông không s mùi thuc lá nng.
- Tôi cng hút mt th thuc rt nng.
- Th thì c ri. Tôi quan tâm nhiu n hóa hc và ôi khi phi làm nhng thí nghim ti nhà. iu ó có phin ông không?
- Hoàn toàn không.
- Xem nào! Tôi còn tt xu nào na không? ôi khi tôi lm lì, my ngày lin không hé rng nói mt li nào. Nhng khi nh vy, c mc tôi, chng bao lâu tôi s li vui v. Còn ông, ông có iu gì cn nói không?
- Tôi cng có mt vài c tt nh. Tôi không thích n ào. Tôi dy vào nhng gi rt khác thng, ngoài ra tôi rt li nhác. Khi khe mnh, tôi li có mt lot nhng tính
xu nho nh khác. Hin thi, ó là nhng nét chính.
- Trong ch n ào có gp c ting àn v cm không?
- Ting àn ca ngi chi gii ch làm cho ngi nghe khoan khoái, chi ti thì...
- , th thì c ri! - Holmes ci vui v - Nh vy là ã n tha, ngha là nu nh ông ng ch .
- Khi nào thì ta i xem?
- Mi hai gi tra mai, mi ông n ây, chúng ta cùng i xem.
- Xin úng hn, mi hai gi tra mai. - Tôi nói và bt tay anh.
Chúng tôi anh làm vic tip và tr v khách sn. Tôi bng dng li, quay sang hi Stamford:
- Này, làm th nào mà anh ta bit là tôi Afghanistan v nh?
- Anh ta khác ngi là ch ó.
Tôi xoa hai tay vào nhau:
- , mt iu bí mt à? Thú v tht! Tôi rt cám n anh cho tôi có dp tip xúc vi anh ta. Nh anh bit y, i tng trong công cuc nghiên cu ca loài ngi chính là con ngi.
- Th thì anh phi nghiên cu anh ta i thôi. Thôi xin tm bit nhé.
- Xin tm bit.
Chng 2: Suy oán , mt môn khoa hc
Nh ã hn, ngày hôm sau chúng tôi cùng n thm cn h s nhà 221B ph Baker.
Cn h gm hai phòng ng tin nghi và mt phòng làm vic rng ln, thoáng mát, c bày bin vui mt, ánh sáng bên ngoài ri vào qua hai khung ca s ln. Cn h va ý chúng tôi lm và giá c cng va túi tin. Chúng tôi nhn ngay. Ti hôm y, tôi mang c n và sáng hôm sau, Holmes cng chuyn n vi nhiu hòm xing và va-li. Sau hai ngày u bn sp xp ni n chn cho thun tin, chúng tôi nhanh chóng quen dn vi ch mi.
Holmes sng yên tnh vi nhng np sinh hot u n. Không my khi anh còn thc sau mi gi ti và sáng nào khi tôi dy, anh cng ã n sáng và i âu ri. ôi khi anh lì c ngày trong phòng thí nghim, khi khác thì trong các phòng phu tích, và thnh thong có nhng ngày anh n nhng khu ph nhp nhúa nht trong thành ph. Nhng thnh thong anh nm dài trên chic i-vng trong phòng làm vic my ngày lin, sut t sáng n ti không hé rng nói mt li nào và hu nh không có mt c ng nào. S quan tâm và tò mò ban u ca tôi mun bit mc ích các công vic ca anh mi ngày mi thôi thúc tôi hn.
Vóc ngi anh nhnh hn mt mét tám mi nhng mnh khnh cho nên trông có v cao hn th nhiu. ôi mt sc so lamh li, cùng vi sng mi thanh mnh, hi khom khin cho nét mt mang mt v nhanh nhn và quyt oán. Cái cm vuông chìa ra phía trc t ra ây là mt con ngi kiên quyt. Anh không theo hc mt lp nào kh d em li cho anh mt bng cp trong bt k mt lnh vc khoa hc nào ó. Tuy vy, s say mê nghiên cu ca anh trong mt s lnh vc tht là c bit; n ni nhng ý kin ca anh làm tôi rt i kinh ngc. Nhng ngi t hc theo li cóc nhy không my khi có nhng tri thc c bit chính xác.
Mt dt nát ca anh cng c sc không kém gì mt thông thái ca anh. V nn vn hóa ng thi, trit hc và chính tr, xem chng Sherlock Holmes bit rt ít. S kinh ngc ca tôi lên n tt nh khi tôi phát hin ra Holmes không bit nhiu v hc thuyt Copernic và cu to ca h Mt tri.
- Anh ngc nhiên à? Khi ã bit lý thuyt y ri, tôi s ra sc quên nó i.
- Quên nó i?
- B óc con ngi ban u nh mt gian phòng trng rng, ta s phi xp vào y nhng c ta thích. K ngu ngc chng cht vào trong ó mi th linh tinh n ni các tri thc có th giúp ích cho hn b è bp di mt ng tri thc khác, n ni khi cn, hn khó mà lôi ra s dng c. Trái li, ngi th lành ngh chn lc ht sc cn thn nhng th xp vào trong gian bung y. Anh ta ch mun cha trong ó nhng dng c có ích cho mình trong công vic; cái nào cái ny sp t mt cách tht ngn np. Tht là sai lm nu cho rng cái gian bung nh bé y có nhng bc tng co giãn và nó có th phình ra vô cùng tn. Anh hãy tin rng ri s n lúc mà mi khi ta thu nhn c mt hiu bit mi ta s quên mt cái kin thc gì ó ã có trong óc. Vì vy, ch có thu np nhng khái nim vô ích. Chúng ta s y i mt nhng iu có ích.
- Th nhng H Mt tri? - Tôi phn i.
- Nó can gì n tôi? - Holmes cao ging - Nu chúng ta xoay quanh mt trng thì công vic ca tôi có gì khác âu?
Tôi ã toan hi anh công vic ó là cái gì vy, nhng dáng iu anh bo cho tôi bit câu hi y không c tip nhn. Tuy vy, tôi suy ngh v bui nói chuyn ngn ngi này và c rút ra my iu suy oán. Holmes nói vi tôi rng anh không mun thu thp nhng hiu bit không liên quan gì n công vic ca mình. Vy thì, tt c nhng tri thc mà anh có u có th giúp ích cho anh. Tôi thm lit kê nhng lnh vc mà anh ã l cho thy anh thành tho. Thm chí, tôi ly bút chì ghi li nhng iu ó ra giy. Lit kê ã xong, tôi không khi mm ci. Bn nhn xét ó nh sau:
Sherlock Holmes; nng lc:
Hiu bit v thiên vn hc: s không
Hiu bit v chính tr: yu.
Hiu bit v thc vt: Ti. Am hiu cht thuc phin và các loi cht c nói chung. Hoàn toàn không bit gì v ngh làm vn.
Hiu bit v a cht: Có nhng hiu bit thc t, nhng hn ch. Thot nhìn nói c ngay các loi t khác nha
Hiu bit v hóa hc: Rt sâu sc.
Hiu bit v gii phu: Chính xác nhng không có h thng.
Hiu bit v sách báo hình s: Ht sc rng ln.
Chi àn v cm: Tt.
Bc thy v tài ngh ánh gy, quyn Anh, và u kim.
Vn dng thành tho lut pháp nc Anh.
Ghi n ây, thy ri nh t vò, tôi qung mnh giy vào la, ngh bng: “Chng hiu con ngi này nhm vào mc ích gì mà ra sc phát trin mt s nng lc trên. Mình cng không sao tìm thy mt ngh nào òi hi tt c nhng nng lc y. Thôi thì ành b cuc ngay thôi, cho khi mt ngi”.
Trong tun u, tôi ã tng Holmes không có my bn bè. Nhng chng bao lâu, tôi nhn ra anh quen bit rt rng. u tiên, mt anh chàng ngi nh bé, da tái, mt chot, mt en, n ba bn ln lin trong mt tun. Mt hôm, có cô gái n mc theo thi trang n vào bui sáng và chi chng mt gi. Ngay chiu hôm ó có thêm ông khách qun áo xunh xoàng, tóc hoa râm, dáng dp nh mt ngi bán hàng rong. Và tip theo ó là mt ph na cao tui, xng áo rt cu th. Mt dp khác có mt ông chng chc, tóc bc trng ht c. Ri mt ngi phu khuân vác nhà ga
trong b ng phc bn vi nhung. Mi khi có khách n, Holmes yêu cu tôi cho anh c s dng phòng khách. Ln nào anh cng không quên xin li tôi.
- Tôi phi dùng gian phòng này làm vic. H là khách hàng ca tôi.
ó là mt c hi hi thng xem công vic ca anh ta là gì, nhng tính tôi vn dè dt, nên li thôi.
Hôm y, tôi dy sm hn thng l và nhn thy anh cha n xong ba sáng. Ngi phc v ã quen vi thói dy mun ca tôi nên bà t cha chun b cho tôi. Tôi rung chuông vi mt thái nóng ny và bo bà ta vi ging khá cc cn. Sau ó, tôi cm ly mt t báo git thi gi. Trên t báo có mt bài c ánh du bng bút chì. Di dòng tít khá huênh hoang “Cun sách cuc i”, tác gi bài báo khoe là có th i sâu vào nhng ý ngh thm kín nht ca con ngi, cn c vào mt v mt thoáng qua, mt c ng ca c bp, mt ánh mt vng trm.
Bài báo vit:
“Ch t mt git nc, ngi gii suy lut có th suy ra kh nng ca mt i dng hoc mt thác nc, tuy cha bao gi tn mt nhìn thy chúng. Nh vy, toàn b cuc sng là môt chui mt xích rng ln mà ta có th bit bn cht ca nó, nu ta bit c mt mt xích. Nh tt c mi khoa hc khác, suy oán và phân tích là mt khoa hc mà ta ch có th làm ch sau mt quán trình nghiên cu lâu dài, bn b. Ngi mi i vào lnh vc này nên bt u bng nhng vn s ng: gp bt k ai, ch bng vào s quan sát, ta hãy c tìm hiu tiu s, ngh nghip ca ngi y. Tuy có v u tr, nhng thc ra s tp luyn này rèn gia các kh nng quan sát ca ta và nó dy cho ta bit ta cn phi nhìn vào âu và phi tìm kim cái gì. Móng tay, nhng vt chai ngón tr và ngón cái, ng tay áo, u gi qun, dáng i, cách ng u là nhng th nói lên ngh nghip ca mt con ngi.”
Tôi qung t báo xung bàn, tht lên:
- Nhm nhí! Tôi cha thy ai vit nhng nhít n vy.
- Anh nói v cái gì th?” Holmes hi tôi.
- À, bài báo mà anh ã ánh du bên cnh. Tôi không ph nhn là bài báo có mt li vit khá, nhng nó làm tôi khó chu. Rõ ràng ây là mt lý thuyt do mt k vô công ri ngh nn ra. Mong sao gp hn trên mt toa xe in ngm hng hai bt hn nói ra ngh nghip ca tt c các hành khách trên xe. Tôi dám ánh cuc vi hn mt nghìn n mt.
- Anh s thua thôi. Bi vì tôi là tác gi bài báo ó.
- Anh?
- úng, tôi. Quan sát và suy oán là hai th mà tôi vn ham thích. Nhng lý thuyt tôi nêu lên trong bài báo là ht sc thc t, thc t n ni tôi ly nó làm k sinh nhai.
- ó là ngh gì? Tôi but ming hi
- Tôi k anh nghe nhé. Tôi có mt ngh riêng mà có l trên th gii có mi mình tôi làm. Ngh ca tôi là thám t c vn. London này có vô s thám t công, thám t t. Khi gp phi iu gì bí, h n gp tôi và tôi tìm cách gi cho h i úng hng. Các v phm pháp thng có nhiu nét ging nhau, nu ta thuc lòng các chi tit ca mt s v thì rt d ln ra u mi ca v th mt nghìn l mt. Lestrade là mt thám t khá. Mi ây ông ta i nhm hng trong vic khám phá mt v làm bc gi, vì vy ông ta phi n ây.
- Còn nhng ngi khách khác thì sao?
- H hu ht là ngi ca các hãng trinh thám t. H mc m im này hoc im khác. Tôi nghe h k v công vic ca h, còn h thì nghe các li khuyên bo ca tôi và tr tin công cho tôi.
- Phi chng anh ngi yên trong phòng mà vn có th gii quyt c nhng mc mu mà ngi khác không tài nào gii quyt ni.
- úng th. Tôi có rt nhiu kin thc c bit áp dng vào lnh vc này: nhng quy tc suy oán trình bày trong bài báo mà anh ã khinh thng, i vi tôi li có mt giá tr không sao lng ht trong thc hành. Ngay ln u gp anh, tôi ã bit là anh va Afghanistan v.
- Chc có ai bo anh.
- Không âu. Lúc y c mt lot nhng suy ngh, xét oán ã lt nhanh qua óc tôi khin tôi i thng n kt lun y. Tuy vy, có tn ti nhng chng ng. Cách lp lun phi hp ca tôi nh sau: v này thuc gii bác s, nhng li có dáng dp mt quân nhân, vy thì chc chn là mt bác s quân y. Anh ta va mi vùng nhit i v vì nc da rt sm nhng không phi là da t nhiên bi da hai c tay rt trng. Anh ta ã phi tri qua nhiu ngày kham kh, au m, iu ó có th tht rõ trên nét mt. Anh ta ã b thng cánh tay vì cánh tay này c ng hi gng go. Mt bác s quân y ngi Anh, sng vùng nhit i nào mà li b thng cách tay và phi sng kham kh thiu thn? Tt nhiên là Afghanistan. Tt c chui suy ngh này din ra trong không y mt giây ng h.
Tôi mm ci:
- Gii thích ra thì thy rt n gin. Anh làm tôi nh n nhân vt Dupin ca Edgar Allan Poe. Tôi tng loi ngi ó ch tn ti trong các tiu thuyt ch làm gì có ngoài cuc i.
Holmes ng dy, châm tu thuc.
- Có l anh tng so sánh tôi vi Dupin là khen tôi chng? Theo tôi, Dupin là mt k rt tm thng. Ông ta khoe là có th dò oán dc ý ngh ca bn bè sau mt khc ng h im lng, nói nh th, là khoa trng li là kém ci. Ông ta có l có ôi chút nng khiu phân tích. Th thôi!
- Anh ã c sách ca Gaboriau cha? Lecoq có phi là thám t không?
Holmes có mt c ch ma mai và mt ging bc bi:
- Lecoq à? Ông ta gii v tay chân hn u óc. Ông ta ch có mi mt iu áng khen là ngh lc. Cun sách y thc s làm tôi phát ngán. Vn t ra cho ông ta là xác nh th phm trong mt ám tù nhân. Vic y, tôi s gii quyt trong hai mi bn gi, còn ông ta ã phi mt mt tháng.
Tôi hi khó chu khi thy hai nhân vt mà tôi khâm phc b coi thng. Tôi li bên ca s nhìn xung ng ph nhn nhp bên di, ngh bng: “Ông bn nay có th rt gii, nhng ng thi cng rt t mãn.” Holmes nói tip vi ging luyn tic:
- u ca tôi bây gi còn bit dùng làm gì na! Cha bao gi có mt v án nào d di tôi khám phá c! Cùng lm là vài ba v gian ln vng v vi nhng ng c l liu n ni ngay mt nhân viên s cnh sát cng nhn ra ngay.
S huênh hoang ca Holmes tip tc làm tôi khó chu, tôi thy tt hn ht là thay i câu chuyn. Trên hè ng bên kia có mt gã cao ln, n mt xuynh xoàng, tay cm mt phong bì ln ang chm chú xem s nhà cn tìm. Tôi ch tay v phía ngi y, lên ting hi:
- Không bit ngi kia tìm nhà nào?
- Anh mun nói viên i lính thy ánh b kia phi không?” Holmes hi tôi.
”Li huênh hoang khoác lác ri!” Tôi ngh bng. Ý ngh y va mi lt qua óc tôi thì nhân vt ó ã nhn ra s nhà chúng tôi, ro bc qua ng. Chúng tôi nghe ting gõ ca m m, ri ting bc chân nng n lên thang gác. Ngi y bc vào phòng chúng tôi, a phong bì cho anh:
- Có th cho ông Sherlock Holmes.
ây là mt dp h bt thói hm hnh ca Holmes. Lúc va ri, khi a ra nhng li phng oán liu kia, chc anh ta không ngh là tôi s có c hi giáp mt ngi này.
Tôi hi, ging nh nhàng:
- Này anh, anh có th cho bit anh làm ngh gì không?
- Tha phái, tha ông. - Anh ta tr li cc cn - B ng phc ca tôi ang c a i sa.
- Trc ây anh làm ngh gì?” Tôi a mt nhìn sang Holmes vi v ch giu.
- Tôi binh chng lính thy ánh b, óng lon i. Ông có iu gì cn hi na không, tha ông? Xin chào.
Anh ta dp hai gót giy vào vi nhau, gi tay chào chúng tôi ri i.
Chng 3. Bí n Lauriston Garden.
Thú tht tôi ht sc kinh ngc trc bng chng v giá tr thc hành ca nhng lý thuyt mà Holmes ã nêu. S kính n ca tôi i vi tài phân tích ca anh tng vt lên. Tuy vy, trong óc tôi vn còn vng vn mt chút hoài nghi là tt c câu chuyn này ã c xp t t trc lòe tôi. Nhng lòe làm gì? Quay li nhìn Holmes, tôi thy anh ã c xong th. Nét mt m chiêu và ôi mt xa vng.
- Làm th quái nào mà anh oán c?
- oán cái gì? Holmes hi git ging.
- oán là mt viên i lính thy ánh b.
- Xin li anh v nhng li cáu knh ó. Hóa ra, anh vn không thy ngi a th vn là mt viên lính thy ánh b?
- Qu là không.
- Ngay bên này ng, tôi ã nhìn thy mt hình m neo to xm trên mu bàn tay
ngi y và b râu theo úng quy nh ca lính thy ánh b. Anh chàng có v t tin và thm chí có dáng iu ch huy? Mt anh chàng nghiêm ngh, o mo, hi ng tui, nhng chi tit ó khin tôi tin rng anh ã óng n lon i.
- Tht là tuyt diu! Tôi reo lên.
- Có gì âu. - Tuy nói vy, song c theo v mt anh, tôi tin rng ni kinh ngc và s khâm phc ca tôi rõ ràng làm anh vui thích - Va nãy, tôi có nói là thi nay không còn nhng trng án, nhng có l tôi lm. Anh hãy xem ây.
Holmes a cho tôi bc th va mi nhn.
- Gì th này? Tht khng khip! - Tôi tht lên.
- Tôi thy v này hi khác thng y. Anh vui lòng c to lên, chúng ta cùng nghe nào.
”Ông Sherlock Holmes thân mn!
êm qua có mt v án ghê gm ti nhà s 3 khu Lauriston Garden on sát gn ng Briston. Mt nhân viên cnh sát thy có ánh èn ngôi nhà vào khong hai gi sáng. ây là mt ngôi nhà b hoang nên anh ta oán là có chuyn gì không bình thng. Anh ta thy ca ra vào ng. gian phòng trông ra mt ng, anh ta thy xác mt ngi àn ông n mc lch s, trong túi có xp danh thip tên “ Enoch J. Drebber, Cleveland, Ohio, U. S. A.”.
Không có cách nào xác nh rõ nguyên nhân ca cái cht. Trong gian phòng có nhiu vt máu, nhng trên thi th thì không có mt thng tích nào. Chúng tôi không bit ngi này ã vào ngôi nhà y bng cách nào và nói chung toàn b v án hãy còn là mt iu bí n. Nu ông có th n c hin trng trc mi hai gi tra, ông s gp tôi ó. Toàn b hin trng s c gi y nguyên cho n khi ông n. S rt hân hnh cho tôi nu c bit ý kin ca ông. Xin gi ông li chào thân thit.
Tobias Gregson”
- Gregson là tay sng s nht Scotland Yard. - Holmes nhn xét - Hn và Lestrade c coi là nhng phn t u tú ca mt ám không ra gì. C hai u nng n, hng hái, nhng rt khuôn sáo. Và ghen t nhau nh mt cp gái lu xanh.
Tôi ngc nhiên thy Holmes gi v bình thn, li có v gn nh giu ct. Tôi hi h:
- Ta không c l phút nào, phi không anh? Tôi i gi xe nhé.
- Cha chc tôi ã i.
- Nhng ây chính là c hi mà anh ã mong mi t lâu c mà?
- Gi th tôi g c v này, thì bao nhiêu công lao u vào tay Gregson, Lestrade ht c. Không phi là ngi ca nhà nc là phi chu thit thòi nh vy y.
- Nhng Gregson yêu cu anh giúp c mà.
- Phi, hn bit tôi gii hn hn và tha nhn iu ó vi tôi. Nhng trc mt ngi th ba, hn thà ct li i còn hn phi công nhn mình là thua kém. Du vy, chúng ta cng nên n ó xem sao. Nào, ta i i!
Holmes x tay vào chic áo khoác ngoài, nhanh nhn chun b.
- Anh cm ly mi i.
- Anh mun tôi cùng i à?
- Phi.
Mt lúc sau hai chúng tôi ã ngi trong mt chic xe nga chy nc i v phía ng Briston. Bui sáng hôm y tri y mây và sng mù dày c. Mt tm màn ti sm bao ph lên các mái nhà và ng nh phn chiu các dãy ph xám xt mt màu bùn. Holmes rt vui v, chuyn trò luôn ming v nhng chic àn v cm. Còn tôi c
nín thinh vì thi tit m m và vì s vic bi thm va xy ra. Sau cùng tôi phi ct ngang bài thuyt trình v âm nhc ca anh:
- Xem chng anh không tâm lm n cuc iu tra sp ti.
- ã có d kin gì âu. Mt sai lm c bn là c t trc các gi thit trong khi cha có trong tay các s vic thc t. Làm nh vy khin cho nhn nh ca ta d b chch lm.
- Anh s có ngay các d kin, vì ng Brixton ây ri và ngôi nhà kia kìa!
- úng ri! Dng li, bác xà ích.
Còn mt trm mét na mi n hin trng nhng Holmes c òi xung xe i b. Ngôi nhà s 3 khu Lauriston Garden có mt v su thm ghê rn. ó là ngôi nhà th ba trong mt dãy bn nhà nm tht vào trong mt tí. Hai ngôi nhà có ngi , hai ngôi kia b hoang. Hai nhà b hoang này bày ra hay dãu ca s bun bã và trn tri, ch tr thnh thong ây ó có hai ch “Cho thuê” chy vài vt sn trên các ô ca kính lem luc. T hè ng vào n nhà phi qua mt mnh vn nh mc la tha nhng cây con khng khiu, m yu. Ct ngang mnh vn là mt li i hp, ri si á trn ln t sét màu vàng ch. Tt c khu vc này u sng nc vì tri ma sut êm. Bao quanh mnh vn là bc tng gch cao khong mt mét, bên trên li có hàng rào g. ng ta lng vào ba tng này là mt viên cnh sát cao ln, xung quanh có ám ngi rnh vic ang c nghn mt vào trong nhà.
Tôi tng Holmes s xông thng vào nhà và lao ngay vào vic. Nhng không! Vi mt v u oi gi to, anh i di li li trên hè ng, l ãng nhìn t, nhìn tri, nhìn các ngôi nhà bên kia ng và hàng rao g. Xem xét xong, anh bc trên lp c mc ven li i, luôn luôn dán mt xung t. Hai ln anh dng li và có mt ln tôi thy anh thoáng n mt n ci và kh reo lên mt ting vui mng. Có nhiu vt chân trên nn t sét t, nhng vì cnh sát ã dm nát li i này ri, tôi không hiu bn tôi có th hy vng rút ra ây c iu gì.
ca nhà, chúng tôi c mt gã cao ln ón tip. Mt tái mét, tóc ri bù, tay cm mt quyn s, anh ta vi vã tin v phía chúng tôi, nng nhit sit cht tay Holmes:
- Ông n, tht tt quá. Tôi cha ng chm n gì ht.
- Tr ch này. - Holmes áp, tay ch li i - Mt àn bò giá xéo qua ây cng không th phá hoi nhiu hn. Nhng có l ông ã rút ra xong nhng kt lun ca mình ri mi cho phép xy ra tình trng này, có phi không, ông Gregson?
Nhà thám t nói lng:
- Tôi quá bn bên trong. Ông Lestrade cng có mt ti ây. Tôi tng ông ta phi mt n chuyn này.
Holmes nhìn tôi trn tròn mt, ging châm chc:
- ã có mt ông và Lestrade ri, chng còn gì cho ngi th ba khám phá na.
Gregson xoa hai tay vi nhau, v hài lòng:
- Chúng tôi ã làm tt c nhng gì có th làm. Du sao, ây là mt v k quc và tôi bit ông vn thích nhng v nh th.
- Ông n ây bng xe nga?
- Không.
- Phi.
- Th thì chúng ta vào trong xem gian phòng i.
Sau ý kin không n nhp gì vi câu nói va ri, Holmes vào trong nhà. Gregson bc theo, v mt ng ngác.
Mt hành lang nh, bi bm dn n nhà bp và phòng n. Có hai ô ca, mt v phía bên trái và mt v phía bên phi hành lang. Rõ ràng mt trong hai ca này ã b óng kín t nhiu tun na Ca kia là ca m vào phòng n, ni ã din ra tn thm kch y bí n. Holmes bc vào. Tôi theo ngay.
ây là mt gian phòng rng, hình vuông, không có th c nào nên càng có v rng. Tng ph bng mt loi giy r tin, có nhiu ch m t loang l và vài ba ch giy b bong ra, thòng xung, l lp va vàng khè bên trong. i din vi ca ra vào là mt lò si, mt lò làm bng tm á gi cm thch trng. mt mé mt lò si có cm mu nn bng sáp . Chic ca s duy nht ca gian phòng lem lut n ni ánh sáng m c bên ngoài ri qua nhum lên khp gian phòng mt màu xám nh nh thê lng.
Ngi cht nm sóng soài trên sàn, hai con mt trn trng nhìn lên trn nhà. Nn nhân khong 43, 44 tui, ngi tm thc, vai rng, tóc qun và en, râu rm xén ngn. Mc mt chic áo uôi tôm dày nng, bên trong là chic áo gi-lê bng da tt, qun dài màu sáng, c áo và ca tay áo trng tinh. Mt chic m ng, sang trng và rt sch nm ngay trên sàn nhà, cnh nn nhân. Hai bàn tay nm cht, cánh tay dang rng, chân qup vào nhau cho thy cuc vt ln vi t thn ã din ra ht sc khc lit. Trên nét mt cng còn in mt ni kinh hoàng. Nét mt nhn nhúm thành mt v c ác ghê s ó, cng vi cái trán ngn, cái mi tt dí, hàm rng nhô ra, cùng vi t th k quc, càng làm cho ngi cht có mt v rt ging loài kh. Tôi ã tng thy cái cht di nhiu hình dng, nhng cha bao gi thy nó di dng thm khc n nh vy. Lestrade vóc ngi gy gò, mt chot, ng ca chào chúng tôi:
- V này s n ào ây. Nó vt tt c nhng v tôi ã c chng kin.
- Không có mt vt tích nào. - Gregson nói.
- Không có my may. - Lestrade xác nhn.
Holmes n cnh xác nn nhân, qu gi xung và xem xét rt cn thn.
- Hai ông ã kim tra k là không có thng tích gì ch? - Holmes ch nhng git máu và nhng vt máu có rt nhiu xung quanh xác cht.
C hai thám t ca Scotland Yard cùng kêu lên:
- Hoàn toàn chc chn.
- Th thì tt nhiên máu này là ca mt k th hai, chc là ca hung th, nu nh ây là mt v ám sát.
Trong khi nói, nhng ngón tay nhanh nhn ca anh lng qung ch này ch kia, s nn, ln mò, xem xét khp ni, còn ôi mt vn m cái v xa vng. Sau cùng Holmes ngi môi ri xem giy ngi cht.
- Không ai xê dch xác này ch?
- Không.
- Bây gi các ông có th cho chuyn v nhà xác c ri.
Gregson ã có sn mt cái cáng và bn ngi giúp vic. Khi cái xác c xc lên thì có mt chic nhn ri xung sàn, Lestrade chp ly chic nhn, ngm nghía vi con mt kinh ngc, reo lên:
- ã có mt mt ngi àn bà ây! Mt chic nhn ci ây mà!
Va nói, ông ta va chìa chic nhn t trong lòng bàn tay ca mình ra cho chúng tôi xem. Không có gì nghi ng: Chic vòng tròn nh xíu mc mc bng vàng này ã tng trang im cho ngón tay ca mt cô dâu.
- Th là càng thêm rc ri. - Gregson ánh giá.
- Ông có dám chc là chic nhn li không giúp ta chút nào không? Ngoài ra, ông thy có nhng gì trong các túi áo, túi qun nn nhân? - Holmes nhn xét.
Gregson ch nhng vt c bày ra trên nhng bc thang di cùng ngoài ca bung:
- Tt c ây. Mt chic ng h bng vàng khc s 97.163 ca hàng Barkerraud, London. Mt dây xà tích vàng, dy dn và rt nng, mt chic nhn vàng có khc biu tng ca mt hi kín. Mt chic kp ca vát bng vàng, chm thành hình u chó, mt cái ví ng nhng danh thip ghi tên Enoch J.Drebber trong thành ph Cleveland phù hp vi nhng ch vit tc E.J.D thêu trên qun áo. Không có ví tin nhng có my ng tin, cng li là by bng. Hai bc th, mt bc gi cho E.J.Drebber và bc kia gi cho k nào ó tên là Joseph Stangerson.
- Gi v a ch nào?
- Gi n S giao dch chng khoán M. C hai bc th u là ca công ty vn chuyn tàu bin Guion và cùng ni n, ngày gi khi hành các chuyn tàu ca h, xut phát t Liverpool. Rõ ràng nn nhân sp sa lên tàu i New York.
- Các ông ã iu tra v mt ngi mang tên là Stangerson này cha?
- iu tra ngay ch! - Gregson áp - Tôi ã cho ng li nhn tin trên tt c các báo hàng ngày và c ngi n s giao dch chng khoán M, nhng cha v.
- Các ông ã liên lc vi Cleveland cha?
- Chúng tôi ã ánh in sáng nay.
- Các ông ã t nhng câu hi nh th nào trong in?
- Chúng tôi ch tng thut t m v án mng và nói s rt bit n nu nhn c mi tin tc có th giúp chúng tôi làm sáng t v này.
- Ông có hi t m v mt im nào ó mà các ông coi là thit yu không?
- Tôi có nói n Stangerson.
- Ngoài ra không nói gì khác? Liu có th có mt chi tit nào y làm u mi cho toàn b v này không? Các ông có nên ánh in li không?
- Tôi ã in i tt c nhng gì cn hi ri. Gregson nói vi v b xúc phm.
Holmes ci thm và hình nh nh có mt li nhn xét thì Lestrade t gian phòng ng trc quay li, xoa hai tay vi v hài lòng, ging khoa trng:
- Ông Gregson , tôi va mi phát hin mt chi tit ht sc h trng. - Mt Lestrade sáng lên. Ông ta mng r ra mt vì ã thng ng nghip ca mình mt im: - Mi các ông li ây! Lestrade hi h tr li gian phòng khi nãy.- ây, các ông n ng ch này này.
Ông ta bt mt que diêm và gi lên cao sát mt tng, ging c thng: - Các ông nhìn ây!
mé tng này, mt mnh giy dán ln ã b bong, ri i âu mt, l mt khong tng trát va thô nhám, vàng ch, hình vuông. Trên khong tng trn tri, có ai ã nguch ngoc vit nhng ch mang màu sm bng máu khô: “Rache”. Nhà thám t h hi, nói tip:
- Chi tit này b b sót vì ây là ch ti nht trong phòng. Th phm ã vit ch này bng chính máu mình. Ta hãy nhìn vt này, ch máu ã chy dc trên tng. Chi tit này ã loi tr kh nng ây là mt v t sát. Ti sao hn vit ti ni này. Tôi xin nói lý do. Các ông có thy ngn nn trên mt lò si không? Lúc by gi, ngn nn này c thp sáng và ch này tr thành ch sáng nht trên bc tng.
- Gi ây, ã phát hin ht ri, ông thy ý ngha nó ra sao? Gregson vn hi vi v khâm phc.
- K này ang nh vit tên Rachel, nhng không kp vit cho trn tên. Các ông hãy nh ly li tôi: khi v này c làm sáng t, các ông s thy mt ngi àn bà tên là Rachel dính líu vào ây. Ông c tin i, ông Holmes!
- Tôi xin li - Holmes nói vi Lestrade khi thy ting ci ca mình ã làm cho anh chàng bc tc. - Ông là ngi u tiên cho chúng tôi thy chi tit này, và xem chng k vit ch này là nhân vt th hai trong v án. Tôi cha có dp xem k gian phòng, nhng bây gi, mn phép các ông, tôi s xem xét mt lát.
Nói xong, anh rút trong túi ra mt cun thc dây và kính lúp, dò soát khp cn phòng, lúc thì dng li hi lâu, lúc thì qu hn gi xung mt t; thm chí có lúc nm xoài, úp bng xung sàn. Anh b thu hút vào công vic n ni hình nh quên hn chúng tôi, vì anh lm bm nho nh mt mình, thnh thong li kh reo lên, xuýt xoa, làu bàu hay huýt sáo ming. Nhng hành ng y có th din t nhng hy vng ca anh, song cng có th coi là nhng li anh t khích l trong công vic ca mình. Trong hai mi phút, anh mi mê tìm tòi, dùng thc o mt cách t m khong cách gia nhng du vt hoàn toàn vô hình i vi tôi. ôi khi, anh li úp cái thc dây vào tng. ch trên sàn nhà, anh ht sc thn trng thu nht mt nhúm nh th bi xam xám và ct vào phong bì. Sau cùng anh dùng kính lúp soi tng nét ch ca cái t bí n vit trên tng. Sau ó, anh có v hài lòng, ct thc dây và kính lúp vào túi, a ra mt nhn xét:
- Có ngi bo rng thiên tài là s lao ng ht sc kiên trì. nh ngha y không hoàn toàn chính xác, nhng áp dng vào công vic ca ngi thám t thì rt úng.
Gregson và Lestrade ã theo dõi mõi ng tác ca nhà thám t t vi mt v tò mò. H cùng lên ting hi:
- Ông có ý kin gì không, ông Holmes?
Bn tôi áp, ging y châm chc:
- Cho tôi c phép góp vào mt tay có khác gì làm hoen m vinh quang ca các ông trong v này. Các ông s t gii quyt nó mt cách chóng vánh và trn vn, mt k th ba xen vào thì tht là áng tic. Du vy, tôi s ly làm hân hnh c giúp các ông. Trong khi ch i, tôi mun gp viên cnh sát ã phát hin ra xác nn nhân. Các
ông có th cho tôi bit a ch ngi y c không?
Lestrade nhìn vào quyn s tay:
- John Rance. Hin gi, anh ta ã ht ca làm vic. Ông có th li nhà anh ta s 46 ng Audley, khu Kennington.
Holmes ghi a ch và bo tôi:
- Bác s Watson, ta n gp anh chàng y i. - Ri quay sang các nhà thám t ca nc Anh - ây là mt v ám sát, và th phm là mt ngi àn ông. Mt ngi àn ông lc lng, cao hn 6 feet, tui trung niên. So vi tm vóc thì chân hi nh. Hn i giày mi vuông, hút xì gà Trichinopoly. Hn n ây cùng vi nn nhân trên mt chic xe nga bn bánh. Con nga kéo xe có ba móng st c và mt móng st mi chân trái trc. Th phm có b mt gay, móng bàn tay phi ca hn c bit dài.
Hai thám t nhà nc nhìn nhau vi n ci hoài nghi. Gregson lên ting:
- Nu vy, nn nhân b git bng cách nào?
- Bng thuc c - Holmes tr li vn tt ri ra v, nhng trc khi bc qua ngng ca, anh còn quay li nói thêm: - Còn mt chi tit này na; ông Lestrade . Rache trong ting c có ngha là tr thù, vy ông ng mt thi gi tìm kim cô Rachel làm gì.
Sau ngón òn nh này, Holmes b v, li ng sau hai ch th há hc mm nhìn nhau.
Chng 4 : Li khai ca cnh sát John Rance
Lúc chúng tôi ri ngôi nhà s 3 ng Lauriston thì ã mt gi tra. Holmes kéo tôi n trm bu in gn nht, gi i mt bc in dài. Sau ó, anh gi xe nga bo
ánh n a ch mà Lestrade ã ghi cho.
- Không gì giá tr bng nhng nhân chng trc tip. Thc ra, v này ã c xác nh ri, nhng hi bit thêm vài chi tit cng không tha.
- Có thc các chi tit mà anh va nói là úng không?
- iu u tiên tôi nhn ra ngay khi n hin trng là mt chic xe nga ã in bánh thành hai cái rãnh sâu cnh b hè. Trc êm hôm qua, tri không ma mt tun. Vy thì chic xe ã li vt bánh ch có th ây sau cn ma êm qua. Tôi thy c các du chân mt con nga. Mt trong nhng vt chân này sc nét hn c ba vt chân khác, iu ó chng t con nga có mt chic móng mi óng. Có mt chic xe nga ã n ây sau khi tri ma và theo li Gregson cho bit sáng nay không thy nó âu, ta suy ra chic xe ca hn ã n ri ri i trong êm và do ó, nó chính là chic xe ch hai ngi kia n ngôi nhà.
- Nghe ra khá n gin. Nhng còn v tm vóc ca ngi hung th?
- Có gì âu! Ta có th cn c vào chiu dài ca bc chân mà suy ra chiu cao ca ngi. Tôi ã thy vt chân ca ngi th hai trên lp t sét ngoài nhà và trên lp bi trong gian phòng. Ngoài ra, tôi còn có mt cách khác kim tra cách tính ca tôi. Khi vit trên tng, ngi ta thng vit ngang tm mt mình. Ch vit kia, nh tôi o c, cách mt t úng 6 feet. D nh bn, phi không bác s?
- Th còn tui hn?
- Mt ngi có th d dàng phóng bc 4 feet ri thì không th là ngi lung tui. ây cng là chiu dài ca mt vng nc trên li i qua vn mà hn ã bc qua. K i giày sang trng c nh ã i vòng qua vng nc còn k i giày thô mi vuông thì phóng bc ngang qua. Không có chút gì bí n im này. Tôi ch áp dng vào trong np sng hàng ngày mt vài nguyên lý quan sát và suy oán mà tôi ã nêu lên trong bài báo ca tôi thôi. Có iu gì khác anh thy khó hiu na không?
- Móng tay và xì gà?
- My ch trên tng c vit bng mt ngón tay tr nhúng trong máu. Chic kính lúp ã giúp tôi nhn ra là khi vit, ngón tay ngi này ã cào mnh lên lp va trát tng, iu này ch có th xy ra nu ngi này có móng tay dài. Tôi tìm thy ri rác trên sàn mt ít tro en và xp, ch có loi xì gà Trichinopoly mi cho mt th tàn nh vy. Chính nhng iu vn vt vy làm cho nhà thám t có tài khác vi loài thám t nh Gregson và Lestrade.
- Còn b mt ?
- B mt là mt kt lun hi táo bo. Thôi không nên hi nhiu.
Tôi a tay xoa trán:
- u tôi xoay nh chong chóng. Càng ngh càng không bit âu mà ln. Ti sao hai ngi y li n mt ngôi nhà b không? Ngi ánh xe ch h n hin nay ra sao? Làm th nào ngi này li ép buc c ngi kia ung thuc c? Máu âu ra? Hung th git ngi làm gì? Ti sao li có mt chic nhn ph n? Ti sao hung th vit ch “RACHE” trc khi b chy?
Bn tôi n mt n ci ng tình:
- Anh ã tóm tt ngn gn và chính xác nhng iu nan gii ca v này. Hãy còn khá nhiu khía cnh khó hiu khác na. Còn v phát hin ca anh chàng Lestrade kia? Ch này không phi do mt ngi c vit. Nu anh chú ý, anh s thy ch A c vit hi theo kiu ch ca ngi c. Th nhng, ngi c chính cng bao gi cng vit theo dng ch Latin, vì vy ta có th khng nh rng nhng ch này không phi do mt ngi c vit mà là mt k mun gi làm ngi c, nhng vng v. ây ch là mt cái mu nhm ánh lc hng cuc iu tra. Nhng thôi, bác s Watson, ct ngha ht các phép thut ca mình thì nhà phù thy chng còn gì là cao tay na. Cng vy, nu tôi bày t vi anh quá nhiu phng pháp làm vic ca tôi, anh s i n kt lun là tôi rút cuc cng chng có gì c bit c.
- Không khi nào! Anh ã a phép suy oán ca anh n ch gn thành mt môn khoa hc chính xác nh cha tng có trên th gii này.
Nhng li tôi nói và v khâm phc trên nét mt tôi khin Holmes mt vì sung sng.
- Tôi xin k thêm vi anh. K i giày c nh và k i giày mi vuông cùng n trên mt chic xe, cùng i trên li i qua vn. Vào nhà, k i giày nh i i li li ngang dc gian phòng. Tôi có th c thy iu ó trên lp bi, tôi còn có th c c là càng i, hn càng ni xung lên, có th thy rõ bc chân ngày mt dài ca hn. Khi u ta ã có mt im xut phát úng, vy phi xúc tin gp lên thôi, vì chiu nay tôi mun i nghe hòa nhc.
Câu chuyn gia hai chúng tôi din ra trên chic xe nga ang ln bánh. n nhng ngõ ngách bn thu và gm ghic nht, chic xe bng dng li.
- n chung c Audley ri, trong kia kìa - Ngi xà ích ch mt khong hp gia dãy nhà bng gch en sì. - Tôi ch các ông ngoài này.
Li i nh hp dn chúng tôi n mt cái sân gch hình vuông, xung quanh là nhng cn nhà nhp nhúa. i qua mt nhóm tr Con rách ri và mt lot dây phi qun áo, chúng tôi tìm n cn h s 46. Bên ca có mt tm bin nh bng ng khc tên Rance. Hi ra, chúng tôi c bit viên cnh sát ã i ng. Ngi nhà a chúng tôi vào ch gian nhà ngoài. Mt lát sau, viên cnh sát ra tip, v hi cáu knh:
- Tôi ã báo cáo ht n cnh sát ri.
Holmes rút ra mt ng tin vàng, mân mê vi v t l:
- Chúng tôi mun nghe chính anh k li.
Viên cnh sát thay i hn thái :
- Tôi sn sàng.
Rance ngi xung chic gh m, cau mày li vi v mt ca ngi không mun sót mt chi tit nào.
- Ca i tun ca tôi là t 10 gi ti n 6 gi sáng. Vào lúc 11 gi êm, xy ra mt v ánh nhau gn quán ru “Con hu trng”, ngoài ra khá yên tnh. n 1 gi, tri bt u ma và tôi gp Harry Murcher, viên cnh sát i tun phía ng Holland Grove. Chúng tôi nói vi nhau dm ba câu chuyn góc ph Henryetta. Mt lát sau vào khong 2 gi, tôi t nh mình phi i mt vòng v phía ng Briston. Ph xá yên tnh. Tôi không gp ai c, tuy có thy mt hai chic xe. Tôi i thong th, va i va ngh ti mt ly ru. Bng nhiên mt vch ánh sáng lt ra t ca s mt ngôi nhà làm tôi chú ý. Tôi vn bit hai ngôi nhà ng Lauriston vn b không. Vì vy tôi ng rng có mt chuyn gì không bình thng, khi tôi vào n ca nhà...
- ...Thì anh ng li và quay ra ch ca vn. Ti sao?
- Vâng, úng th. Nhng quái l, sao mà ông bit? Khi tôi n ca nhà, cnh vt im lìm và vng v n ni tôi phi quay tr li ca vn, xem có thy ngn èn tun tra ca Harry không. Nhng không thy bóng mt ai c.
- Anh không thy ai ngoài ph à?
- Không mt ai, ngay mt con chó cng không. Lúc by gi, tôi tr li, y cánh ca. Cánh ca m ra d dàng, bên trong hoàn toàn yên tnh. Tôi bc vào gian phòng có ánh sáng. Di ánh sáng chp chn ca mt ngn nn trên mt lò si, tôi thy...
- c ri, tôi bit anh thy nhng gì ri. Anh ã i vòng quanh gian phòng vài ba ln, anh ã qu gi xung bên cnh xác cht, ri anh i ngang qua gian phòng, th m cánh ca gian bp và...
Rance bt ng dy, nét mt hong ht, con mt ng vc:
- Ông np ch nào mà nhìn thy ht các hot ng ca tôi?
Holmes ci vui v và t tm danh thip ca mình lên bàn:
- Ch bt gi tôi v v án mng này. Tôi là mt trong nhng ngi sn ui con mi ch không phi là con mi âu. Anh k tip i. Sau ó anh làm gì?
Rance ngi xung, cha bt bàng hoàng:
- Tôi tr ra ca, huýt còi. Nghe ting còi, Harry và hai viên cnh sát khác kéo n.
- Lúc ó ngoài ph vn không có ai à?
- Vâng, ít ra là không có ai có th giúp tôi.
- Anh nói th là th nào?
Viên cnh sát ci nhn c mt:
- Trong i tôi ã gp khá nhiu a say, nhng cha bao gi thy ai say nh gã này. Gã ng ngoài ca khi tôi trong nhà bc ra. Ta ngi vào hàng rào g, gã hát toáng lên mt bài hát quen thuc các quán ru. Gã ng cng không vng, ch ng nói n giúp tôi mt tay.
- Gã ó thuc dng ngi nh th nào?
Rance có v khó chu trc câu hi lc :
- Tôi ã bo gã là gã say mm mà, sau kht, không bit tri t là gì na. Nu chúng tôi không vng tay vào v này thì ã a gã v n ri.
- Mt gã th nào? Gã mt qun áo gì? Anh có thy iu gì c bit không? - Holmes nôn nóng ngt li anh ta.
- Chc là không có gì c bit, vì tôi và Harry phi gã. Ngi gã cao ln, mt .
- Thôi ri, sau ó ra sao?
- Lúc by gi chúng tôi âu có ri rãi mà bn tâm n gã. - Viên cnh sát tr li vi v mch lòng. - Tôi cam oan là gã i ngay v nhà.
- Gã mc qun áo gì?
- Áo khoác ngoài màu nâu.
- Tay có cm cái roi phi không?
- Roi à? Không.
- Hn ta ã b quên. - Bn tôi lm bm. - Sau y anh không nghe thy hoc nhìn thy mt chic xe nga nào à?
- Không.
- Xin ãi ông bn ng tin vàng này - Holmes ng dy, tay cm ly m. - Anh Rance này, êm qua l ra anh ã git c lon i trng ri y. Gã say ru là ngi nm gi cái chìa khóa tìm ra v bí mt này. Chúng tôi ang tìm hn. Thôi, ta i i bác s!
Chúng tôi tr ra xe, mc viên cnh sát ngi ngn ngi và lo lng. Trong chic xe chy v ph Baker, Holmes nói, ging ngao ngán:
- Dp may có mt không hai ã n vi hn mà hn tut mt.
- Tôi vn thy ti nh bng. úng là hình dáng gã say ru kia rt khp vi s miêu t ca anh v nhân vt th hai trong tn bi kch. Nhng ti sao hn quay tr li ngôi nhà sau khi ã b i ri. ó không phi là thói thng hành ng ca bn ti phm.
- Chic nhn, bác s , vì chic nhn. ó là lý do vì sao nó quay li. Nu ta không tìm c cách nào khác tóm c nó, ta có th by nó bng chic nhn. Ri tôi s tóm c c nó tôi ánh cuc vi anh y. Thôi, bây gi, ta i n cm tra ri còn i nghe hòa nhc.
Chng 5. Cuc ving thm ca ngi khách l.
Các hot ng trong bui sáng hôm ó là quá nhiu, cho nên n chiu, tôi thy mt. Holmes, i nghe hòa nhc mt mình còn tôi nm dài trên chic i-vng, c chp mt ly mt vài ting, nhng không sao ng c. Trí óc tôi b kích thích quá mnh vì nhng s Vic ã din ra và cha y nhng gi thit, nhng iu tng tng k quái nht.
Càng ngh, tôi càng thy gi thit ca Holmes cho rng nn nhân ã b u c là k quái. Nhng nu nn nhân không phi cht vì thuc c thì vì cái gì, bi l trên c th không có mt thng tích nào c. Và máu trên sàn là máu ca ai? Chng nào nhng câu hi y cha c gii áp, tôi cm thy gic ng khó mà n c. Holmes vng nhà khá lâu. Anh không th nào ni hòa nhc tt c ngn y thi gian. Ba n ti dn ra xong, anh mi v.
- Tht là k thú - Holmes va nói va ngi vào bàn n - Darwin cho rng kh nng to ra âm nhc và thng thc âm nhc ã tn ti con ngi t lâu, trc khi con ngi bit nói. Có th vì l y mà ngày nay chúng ta chu nh hng êm ái ca âm nhc. Trong tâm hn chúng ta còn lu li nhng ký c m h v nhng thi k mông mui y.
- ó là mt t tng rt v i -Tôi nhn xét.
- T tng ca chúng ra phi v i ngang tm vi t nhiên khi ta mun tìm hiu t nhiên. Nhng sao th? V án mng làm anh bn chn à?
- úng th.
- Tôi hiu tâm trng anh. Trong v này có mt khía cnh bí n nó kích thích trí tng tng. Khi mà trí tng tng không b kích thích thì ta không thy khng khip. Anh ã c báo bui chiu cha?
- Cha.
- Bài tng thut không k li chi tit khi ngi ta nht xác nn nhân lên thì có mt chic nhn ri ra. Không nói n chic nhn càng hay.
- Vì sao?
- Anh hãy c li nhn tin này. Sáng nay tôi ã gi ng trên các báo, mc “Ca ri”: “ã nht c mt chic nhn ci trên ng Briston, on t quán ru “CON HU TRNG” n góc ph Holland Grove. Ai ánh ri, mi n gp bác s Watson s nhà 221B, ph Baker nhn v, t tám gi n chín gi ti nay.
- Tôi xin li ã mn tên anh. Nu dùng tên tôi thì th nào mt trong hai tên ngc kia cng nhn ra và li dính vào ây.
- Không sao c. Nhng nh có ai n, tôi li không có chic nhn nào.
- , có ch, nhn ây! Holmes a cho tôi mt chic nhn. Chic nhn này c y ch, ging chic kia nh in.
- Ai s n xin li ca ri này?
- Còn ai vào ây! K mc chic áo khoác ngoài màu nâu, có b mt i giày mi vuông. Nu hn không ích thân n thì hn s phái mt tên ng lõa.
- Liu hn có cho là quá nguy him không?
- Không âu! Con ngi y dám liu mi chuyn hn là mt chic nhn. Theo tôi, hn ã ánh ri chic nhn khi cúi xung trên xác nn nhân. Lúc ra khi nhà, hn thy mt chic nhn nên vi vã quay li, nhng lúc y cnh sát ã ti vì hn vô ý ngn nn vn cháy. Lúc by gi hn ã phi gi v say ánh tan mi nghi ng do s Có mt ca hn. Hn cho rng mình ã ánh ri chic nhn sau khi ra khi nhà. Trong trng hp ó, hn s làm gì? Hn s hi h tìm c các mc ng “CA RI”. Hn s mng lm. Vic gì hn phi s b by. Hn s n cho mà xem. Trong vòng
mt gi na.
- Ri sao na?
- , khi y, anh có th mc tôi vi hn. Anh có súng y không?
- Tôi còn gi khu súng ngn vi my viên n.
- Anh nên lau chùi và np n vào. Ta s gp mt con ngi rt liu mng.
Tôi v phòng riêng và làm theo li khuyên ca Holmes. Khi tr li vi khu súng, tôi thy bàn n ã c dn sch và Holmes ang bn vi môn gii trí a thích ca mình: gy dây àn v cm. Thy tôi vào, anh nói:
- Câu chuyn thêm nhiu chi tit m à. Tôi va mi nhn c in tr li t M. Cách nhìn nhn vn ca tôi ã c xác nhn là úng.
- C th là...? Tôi st sng hi.
- Ct súng i. Khi nhân vt ca chúng ta xut hin, anh hãy nói chuyn vi hn mt cách bình thng và mc tôi x s. ng làm hn hong lên bng nhng li quá gay gt.
- Bây gi ã 8 gi ri.
- c, hn s ti trong vài phút na. Anh hé m cánh ca mt chút. Th c ri. Bây gi anh tra chìa khóa vào khóa trong i. Cám n! A! Nhân vt ca chúng ta n kia ri.
Trong lúc anh nói, tôi nghe ting chuông git mnh. Holmes nh nhàng ng dy, kê li gh ca mình gn ca. Có ting chân ngi hu vang lên trong phòng tin snh, ting chìa khóa vn trong khóa và ting ca m. Mt ging thanh thanh nhng khá rn ri:
- ây có phi là nhà bác s Watson không?
Chúng tôi không nghe thy câu tr li ca ngi hu, nhng cánh ca khép li và có ngi bc lên cu thang. Bc chân ngp ngng, dè dt. Holmes lng tai nghe, có v hi ngc nhiên. Có ai ó bc chm chp ngoài hành lang ri gõ ca khe kh.
- Mi vào! Tôi hét to.
Sau li mi ca tôi, mt bà c rt già, da nhn nheo, bc vào. Bà c hình nh b chói mt vì ánh sáng trong phòng. Bà cúi u xung chào ri c ng nhìn chúng tôi vi con mt hp háy y ghèn, bàn tay run ry lc tìm cái gì trong túi. Tôi lic nhanh nhìn Holmes. Nét mt anh biu l mt v tht vng. Bà lão rút trong túi ra mt t báo:
- Tha các ông quý hóa, tôi c c mu tin này trên báo nên mi n - Bà lão li cúi chào mt ln na - ó là chic nhn ca con gái tôi, tên nó là Sally, nó ly chng cách ây mt nm và chng nó hin ang làm vic trên tàu thy. Chng nó s nói sao khi v thy v không còn chic nhn ci na. Thng ó vn là mt a không thun tính, nht là khi ru vào. Tha hai ông, con gái tôi ti qua nó i xem xic vi...
- ây có phi là chic nhn ca cô y không? - Tôi hi và a chic nhn ra.
- Xin t n chúa! Ti nay, con Sally s mng lm y. úng là chic nhn ca nó.
- Nhà c âu? Tôi hi và cm ly bút chì.
- S 13 ph Duncan khu Houndsditch. Xa ây lm và i mt lm.
Ging Holmes anh li:
- Không có rp xic nào t Briston n khu Houndsditch c.
Bà c quay sang Holmes, nhìn chm chm:
- Ông này hi nhà tôi. Còn nhà Sally thì s 3 khu Mayfield ng Peckham.
- Tên c là gì?
-Tên tôi là Sawyer, chng nó là Dennis, Tom Dennis, mt a nhanh nhn và khá ngoan khi bin, ai ny u quý hóa. Nhng khi nó lên b thì ôi dào, ru chè, trai gái
- C Sawyer - Tôi ngt li bà c khi thy Holmes ra hiu. - Chic nhn này úng là ca con gái c, tôi rt vui lòng tr li cho ch ca nó.
Lm bm mãi nhng li cm n và chúc tng, bà c ct chic nhn vào trong túi ri li lê chân bc xung thang gác. Holmes lao vi v bung anh khi bà c va ra khi phòng. Vài giây sau, anh tr li, ngi trùm trong chic áo mng-tô ln và mt cái khn quàng kín c kín mi.
- Tôi i theo bà lão y. Anh ch tôi nhà nhé.
Cng nhà va khép li sau lng ngi khách già thì Holmes ã xung ht cu thang. Nhìn qua ca s, tôi thy bà già ang bc chm chm qua ng và bn tôi cách ó không xa Lúc Holmes i, kim ng h ch 9 gi ti. Tôi ngi hút thuc và c sách. Chuông ng h im 10 gi, tôi nghe ting chân nhng ngi hu gái i ng. Mi mt gi, n lt ting chân rn ri hn ca bà ch nhà lên ging. Gn na êm thì có ting m khóa ca. Holmes va mi thò u vào bung, tôi ã thy ngay là hng vic. Nét mt Holmes có v va bun ci va bc bi, hai tâm trng ó hình nh vt ln vi nhau cho n khi v bun ci thng th thì anh bt ci thành ting, buông mình xung chic gh bành, t giu mình:
- Giá mà Scotland Yard bit chuyn này, h s c mt trn ci ch nho.
- Có chuyn gì vy?
- Khi i c mt on ng thì m già bt u i khp khing, l rõ là au chân. c mt quãng na, m ng li, gi mt chic xe nga ngang qua. Tôi vi mon men n gn, nhng lo nh vy là tha, vì m nói to n ni ng bên kia ng
cng nghe rõ. M hét lên: “Cho tôi n nhà s 14 ph Duncan, khu Houndsditch”. Tôi ngh bng m này xem ra có v ngay tht y. Khi ã thy rõ ràng ràng m ngi vào trong chic xe ri, tôi mi thu mình nhy lên ngi np trong nhíp xe: ây là mt trò mà nhà thám t nào cng s trng. Th ri xe chy, chy mãi, không dng li mt giây nào cho n khi ti ph Duncan. Sp n nhà, tôi t ch ngi nhy xung, i vn v ngoài ph, ngi ánh xe nhy xung. Sán li gn, tôi thy hn ang tc ti xem xét khoang xe trng không và tuôn ra mt tràng câu chi. n hi nhà s 13 tôi c bit ch nhà là mt ngi làm bánh ngt tên là Keswick và ông cha nghe n tên Sawyer ln Dennis bao gi.
Tôi kinh ngc :
- M già ã chun khi xe trong khi xe ang chy mà anh và ngi ánh xe u không bit?
- cho b la nh vy chính chúng ta mi là bà già. ó chc là mt gã trai tr, nhanh nhn, óng kch gii, ci trang khéo. Có l hn bit hn b theo dõi nên ã dùng cái mo y la tôi. iu ó chng t rng nhân vt mà chúng ta tìm kim có nhng ngi bn tài ba. Thôi bây gi, anh có v mt y, bác s . Anh nên i ng i.
Tôi Holmes ngi mt mình bên lò si, và rt khuya tôi còn nghe thy nhng âm thanh n non khe kh trên cây àn ca anh. Tôi bit anh ang suy ngm v bài toán k quc mà anh mun gii áp.
Chng 6. Greson tìm thy gì.
Các báo hôm sau ng y nhng bài vit v "v án bí n Briston". Di ây là ni dung tóm tt ca mt s bài.
T "Tin in hng ngày" nhn xét:
"Trong lch s khoa hình s, cha my khi xy ra mt tn bi kch vi nhng tình tit
k quc hn th. Nn nhân mang tên c, nhng ch bng máu trên tng, ng c ám sát không có. Tt c nhng chi tit y cho thy án mng này là do nhng k t nn chính tr và nhng k hot ng xã hi gây ra. Các ng phái cp tin có nhiu chi nhánh hot ng ti M, và nn nhân có l ã vi phm các lut l không thành vn ca các ng phái y nên ã b trng tr".
Bài báo kt thúc bng li khin trách chính ph và yêu cu chính ph giám sát cht ch hn các ngoi kiu trú ng trên t Anh.
T "Lá C" bình lun:
"Nhng v trng án nh v này ã din ra di mt chính th t do. Chúng sinh ra t s hn tp trong dân chúng và s suy yu ca chính quyn. Nn nhân là mt ngi M ã sinh sng ít lâu ti London. Ông ta ã tr mt thi gian ti nhà bà Charpentier khu Camberwell. Th ký riêng ca ông ta là Stangerson ã cùng i vi ông ta trong các chuyn i. Hai ngi ã t bit bà ch tr hôm th ba, ngày mng 4 tháng này và ã i ra ga Euston áp chuyn tàu tc hành i Liverpool. Sau ó ít lâu, ngi ta thy hai ngi ng vi nhau trên sân ga. Sau na thì không bit gì v h cho n khi ngi ta tìm thy xác ông Drebber trong mt ngôi nhà b trng trên ng Brixton cách nhà ga Euston hàng my dm ng. Nn nhân ã n ây bng cách nào và ã cht nh th nào? Nhng câu hi này hãy còn nm trong màn bí mt. Chúng tôi vui mng c bit các thanh tra Gregson và Lestrade ã cùng bt tay vào v án và tin rng hai quan chc mn cán và tài nng y s sm ri sáng vào v khó hiu này".
T "Tin Hàng Ngày" kt lun:
"Không còn nghi ng gì na, ây là mt v án chính tr. S chuyên ch ca chính quyn các nc lc a châu Âu ã xua ui v b bin nc ta nhiu ngi có th tr thành nhng công dân tt nu h không b ám nh kích ng bi nhng ký c v nhng ni au kh và gian truân ca h. Trong ám ngi y có mt lut l ht sc nghiêm ngt, nó kt án t cho bt c ai vi phm nó. Cn phi tìm cho ra viên th ký
Staggerson hi mt s chi tit liên quan n nn nhân. Cuc iu tra ã tin c mt bc khi tìm ra c a ch nhà tr ca nn nhân. S khám phá y hoàn toàn nh tài nng ca ông Gregson".
Holmes và tôi rt bun ci khi c nhng dòng này.
- Tôi ã bo vi anh mà, anh dù có th nào, Lestrade và Gregson vn c tán dng. Mt anh ngc bao gi cng tìm c mt anh ngc hn khâm phc mình.
- Nhng gì th này - Tôi kêu lên thì va vn lúc y có nhiu ting bc chân di nhà cùng vi nhng li gt gng ca bà ch nhà.
- ó là i cnh sát nghip d ph Baker. - Holmes nghiêm trang tr li. Cùng lúc ó khong hn mt chc a tr lem luc, ùa vào phòng chúng tôi.
- Nghiêm - Holmes hô lên và bn tr con xp thành hàng nh mt dãy nhng bc tng nh- Ln sau các cháu i c ngoài ph nhé, ch cho mt mình Wiggins lên báo cáo thôi. Wiggins có tìm thy không?
- Không , chúng cháu cha tìm ra! - Mt a trong bn tr tha.
- Kém th! Tip tc i cho n khi tìm ra. Tin thù lao ây - Holmes chia cho mi a 1 shilling - bây gi, các cháu hãy ta nhanh i khp ni ri tr v ây vi mt báo cáo có kt qu hn.
Bn tr chy ào xung cu thang, mt lát sau ã nghe thy ting chúng léo nhéo ngoài ph.
- My a tr này còn hu ích hn mt tá cnh sát. Nhìn thy ai có v là ngi nhà nc, ngi ta ã lo gi ming ri. Trái li, bn tr này len li c khp mi ni và nghe c mi chuyn. Chúng không b ai ý và lun lách nhanh nh chch.
- Anh s dng chúng cho v Briston y à?
- úng. Có mt im tôi mun tìm hiu. ây ch là vn thi gian, ri th nào cng ra. Th nào? Ai kia nh Gregson ngoài ph. Anh ta mang hai ch "hn h" ghi tng nét trên mt. Anh ta n ch ta ây.
Có ting chuông git mnh và vài ba giây sau, nhà thám t có mái tóc vàng lên cu thang, bc ba bc mt, và lao vào phòng chúng tôi nh mt tia chp. Gregson v ly tay Holmes, sit cht và reo lên:
- Ông Sherlock Holmes thân mn, ông hãy khen ngi tôi i. Tôi ã làm sáng t ht, rõ nh ban ngày.
Hình nh có mt thoáng lo lng lt qua gng mt din cm ca bn tôi. Holmes hi:
- Ông mun nói là ông ã tìm c hng úng ri à?
- Hng úng! , chúng tôi ã tóm c hung th ri.
- Tên hn là gì?
- Arthur Charpentier, thiu úy hi quân - Gregson dài ging, n ngc, xoa hai tay vào nhau.
Holmes th phào, hé n mt n ci và nói:
- Mi ông ngi và th mt iu xì gà i. Chúng tôi rt mun bit ông ã tin hành công vic nh th nào. Ông dùng mt cc whisky pha nc nhé.
- Xin vâng. Nhng n lc ghê gm mà tôi ã phi b ra trong hai ngày qua làm tôi bi hoi c ngi.
- Chúng tôi rt hân hnh c ông quá b n chi - Holmes nói, ging nghiêm trang - Xin ông cho bit ông ã làm th nào i n kt qu ht sc áng khen y.
Gregson ngi sâu trong chic gh bành, khoan khoái rít xì gà, ri bng nhiên v ùi
ánh tét mt cái:
- Trong v này, anh chàng Lestrade ngc nghch c tng mình khôn ngoan, ã hoàn toàn i nhm ng. Anh ta i tìm viên th ký Stangerson mà Stangerson thì dính líu n v này không hn gì mt a tr cha ra i. Hn bây gi Lestrade ã tóm c hn ri.
Ý ngh y khin cho Gregson ci sng sc mãi.
- Ông ã tìm ra hng ca ông nh th nào? - Holmes hi.
- Khó khn u tiên t ra vi tôi là tìm cho ra tung tích nn nhân. Có ngi c ngi nhà ch ngi ta c các li nhn tin ca mình trên báo mà n cung cp tin tc cho mình. Gregson thì
Sir Arthur Conan Doyle
Biên tp Ebook: https://sachmoi.net
Ebook thc hin dành cho nhng bn cha có iu kin mua sách.
Nu bn có kh nng hãy mua sách gc ng h tác gi, ngi dch và Nhà Xut Bn
A.1 : A Study in Scarlet 1887 (Chic nhn tình c)
Chng 1: Làm quen vi Sherlock Holmes
Nm 1878, tôi tt nghip ti trng i hc Y London, sau ó n Netley d khóa tu nghip dành cho các bác s quân y. Hc xong, tôi c b nhim v trung oàn b binh Northumberland s 5, khi y ang óng ti n . Tôi cha kp ti n v ca mình thì cuc chin tranh Afghanistan ln th hai bùng n. t chân lên Bombay, tôi c bit n v và ti c Kandahar an toàn. Ti ây, tôi gp trung oàn ca mình.
Tôi b chuyn sang trung oàn Berkshires và tham d trn ánh Maiwand. Trong trn này, tôi b thng vai, nu không có ngi lính hu xc tôi lên nga và a v phía sau chin tuyn, thì tôi ã ri vào tay quân ch ri. Kit sc, tôi c a v bnh vin hu phng Peshawar. Ti ây, tôi bình phc dn, và lúc ó có th ra si nng ngoài hiên, thì li b thng hàn. Trong hàng tháng tri, ngi ta ra sc cu sng tôi; n ngày khi bnh, tôi gy yu n ni Cc quân y phi a tôi v Anh lp tc. Mt tháng sau, tôi t chân lên bn cng Portsmouth, chính ph cho tôi ngh chín tháng ly li sc.
Vì không có bà con Anh nên tôi c t do nh gió tri, vi 11 shillings 6 pence mi ngày. Trong tình cnh ó, tôi b thu hút v London vi mt sc mnh không cng li ni. ây, tôi sng ít lâu ti mt khách sn, nhng chng bao lâu tôi thy mình nên i tìm mt nhà tr xuynh xoàng và tn kém hn.
úng vào hôm tôi i n quyt nh này, khi ang mt quán ru thì bng có ngi v vai tôi. Ngonh li, tôi nhn ra Stamford, mt thanh niên trc ây làm y tá di quyn tôi. Trc ây, tôi cha bao gi tht thân vi Stamford nhng bây gi tôi v vp chào ón anh ta và gp tôi, Stamford xem chng cng hoan h lm, tôi mi anh ta
i n tra ti khách sn. Chúng tôi gi xe nga, và trong lúc chic xe chy, Stamford hi tôi:
- Do này ra sao? Trông anh gy quá.
Tôi phác qua vài nét v nhng bc thng trm ca mình. Chuyn va xong thì xe cng ti quán n.
- Khn kh! Th anh tính sao bây gi?
- Tôi nh tìm mt ni tin nghi vi mt cái giá phi chng.
- L tht! Anh là ngi th hai trong ngày hôm nay ng vi tôi cái ý y.
- Ai là ngi th nht?
- Mt anh chàng làm vic ti phòng thí nghim hóa hc bnh vin. Sáng nay, anh ta phàn nàn là không tìm c ai chung hu gim c mt na tin thuê nhà.
- Tôi cng vy. Tôi ngh chung hay hn mt mình.
Stamford cm ly ru, nhìn tôi vi mt v khó hiu:
- Anh cha bit Sherlock Holmes. Có th anh s không thích anh ta.
- Anh ta có gì áng chê trách?
- ! Anh ta có nhng ý kin hi k quc. Anh ta nghiên cu say mê cung nhit mt vài ngành khoa hc. Còn ngoài ra, anh ta là mt ngi lch s, úng mc.
- Sinh viên Y khoa?
- Không, tôi không hiu anh ta nh hc cái gì; rt gii v gii phu, v hóa hc, nhng cha h theo hc mt lp hc chính quy nào. Anh ta hc theo li cóc nhy, song trong nhiu lnh vc, anh ta ã thu nhp c mt s vn hiu bit rng ln n
ni các giáo s phi kinh ngc.
- Anh không hi anh ta nh theo ngành ngh nào sao?
- ó là mt con ngi không d khi chuyn, tuy rng nhng khi cao hng, anh ta cng thích chuyn trò.
- Nu phi chung vi ai, tôi mun ó là mt ngi ham hc và yên tnh. Hin nay tôi cha khe nên rt s ting n. Tôi gp bn anh bng cách nào?
- Anh ta hin ang phòng thí nghim. n xong, chúng ta s i n y.
Trên ng i, Stamford cho tôi bit thêm mt vài chi tit na v Sherlock Holmes.
- V Holmes, tôi không bit gì hn ngoài nhng iu tôi hiu qua các bui gp g ti phòng thí nghim. Chính anh ã xut ý kin chung, may nh ri chu y nhé!
- Nu không hp, chúng tôi s chia tay nhau. Nhng, hình nh có mt lý do nào ó khin anh mun phi tay khi vic này. Tính tình ngi y khó chu n vy ?
- Không d din t c cái không th din t ni. Sherlock Holmes có tính tình gn nh lnh lùng, st á. Anh ta rt có th cho mt ngi bn ung th mt nhúm alkaloide thc vt loi mi nht, không phi vì c ác mà ch vì mun bit hiu lc ca cht c y nh th nào. Công bng mà nói, tôi tin rng bn thân anh ta cng có th s dùng th mt th mt cách st sng không kém.
- Th thì rt tt ch sao?
- úng, nhng vic ly gy ánh vào xác cht, thì phi nói là quái g.
- Anh ta ánh xác cht?
- Phi, xem ngi ta có th gây ra nhng thng tích nh th nào trên c th mt ngi ã cht. Chính mt tôi ã nhìn thy anh ta làm nh th.
- Vy mà hi nãy anh nói Holmes không hc ngành Y?
- Không mà! Mà thôi, ta n ni ri, anh t ánh giá nhân vt y.
Chúng tôi i theo mt li hp, qua chic ca ph nh, bc vào mé nhà ca khu bnh vin ln. Gn cui hành lang có mt li r nh, dn n phòng thí nghim hóa hc. y là mt gian phòng cao, các giá trên tng y chai l. ây ó có my cái bàn rng và thp, mt bàn b bn nhng bình c cong, ng nghim, èn hi vi ngn la xanh lè. Trong phòng ch có mi mt ngi ang chúi mi xung mt chic bàn. Nghe ting chân chúng tôi, anh ta o mt nhìn quanh ri reo lên mt ting và vi vã ng lên.
- Tôi tìm ra ri! Tôi tìm ra ri! - Anh ta reo lên vi Stamford và hp tp i v phía chúng tôi, tay cm mt ng nghim - Tôi ã tìm ra mt thuc th có c tính làm kt ta huyt cu t mà không làm kt ta bt k cht nào khác.
Giá nh anh ta có thy mt m vàng thì s vui mng cng ch n th là cùng. Stamford gii thiu:
- ây là bác s Watson, ây là ông Sherlock Holmes.
Holmes thân mt bt tay tôi vi mt sc mnh mà tôi không ngh có th có anh ta.
- Chào ông, ông Afghanistan v, phi không?
- Làm sao ông bit? - Tôi kinh ngc hi li.
- Có gì âu. Cái iu quan trng bây gi là huyt cu t. Chc ông hiu c phát minh ca tôi có tm quan trng nh th nào ch?
- Mt phát minh lý thú v mt hóa hc, nhng v mt thc t...
- Ông nói l! ây là phát minh có giá tr thc tin nht t bao nhiêu nm nay trong ngành pháp y. Ông không thy là nó giúp ta xác nh mt cách không th nhm ln
nhng vt máu à? Mi ông li gn ây! - Trong lúc hào hng, anh ta nm ly tay áo tôi, kéo li chic bàn anh ta ang làm vic. - Ta ly mt ít máu ti nhé. - Va nói anh ta va ly kim âm vào u ngón tay, nn ra mt git máu và ly ng hút hút - Bây gi, tôi hòa chút xíu máu này vào mt lít nc. Ông thy hn hp y trông y nh nc, t l ca máu trong ó không th quá mt phn triu. Du vy, tôi hoàn toàn tin chc ta s có c phn ng c trng.
Nói xong, Holmes th vào trong bình mt vài tinh th trng ri rót thêm vài git cht lng trong sut. Mt phút sau, hn hp trong bình chuyn thành màu g và mt th bi màu nâu nht kt ta di áy bình.
- Ha! Ha! Ông nói sao? - Holmes v tay reo lên.
- Theo tôi, ây là mt cách th rt tinh t.
- Tuyt vi! Cách th c vi cht guaiacone va thô kch va không chc. Cách tìm các tiu th máu trên kính hin vi cng vy, vi li ch cn vt máu lâu mt vài gi là phng thc ó không áp dng c. Còn phng pháp này, thì lúc nào cng hiu nghim, dù vi máu c hay máu ti.
- Qu vy!- Tôi lm bm.
- Nhng v án hình s nhiu khi ch còn mc khâu này mà thôi. Mt k b nghi ã nhúng tay vào mt v án mng xy ra trc ó có khi hàng tháng. Xem xét qun áo hn, ngi ta phát hin ra nhng vt màu nâu nh nh. ây có phi là nhng vt máu không, hay là vt bùn, vt g st, vt nha trái cây. Còn bây gi ã có phn ng hóa hc này, vic xác nh kia không còn khó khn gì na.
ôi mt Holmes ngi lên trong khi nói, và tay phi t lên ngc trái, anh ta cúi gp ngi nh chào áp li nhng ngi ngng m tng tng ca mình.
- Ông tht áng c biu dng. - Tôi ph ha.
- Tôi có th k vi ông n hai chc v án ã qua mà phn ng ca tôi có th óng vai trò quyt nh.
- Ông khác nào mt quyn niên giám hình s sng. Ông có th ra mt t báo c y, ly tên là “Nhng v án hình s trong quá kh”.” - Stamford ci nói.
- Và ó s là mt t báo rt b ích. - Holmes tip li trong khi dán mt ming bng dính lên vt kim châm va ri u ngón tay. Anh ta quay sang tôi gii thích - Phi cn thn nh vy vì tôi thao tác khá nhiu loi cht c.
Stamford ngi xung mt chic gh u ba chân, y mt chic khác v phía tôi, bàn vào vic:
- Ông bn tôi ây ang tìm ch . Thy ông phàn nàn là không kim c ai chung nên tôi thy không có gì tt hn là hai ngi tip xúc vi nhau.
Holmes có v bng lòng nói:
- Tôi tìm c my cn phòng ph Baker, rt thích hp cho chúng ta. Tôi mong rng ông không s mùi thuc lá nng.
- Tôi cng hút mt th thuc rt nng.
- Th thì c ri. Tôi quan tâm nhiu n hóa hc và ôi khi phi làm nhng thí nghim ti nhà. iu ó có phin ông không?
- Hoàn toàn không.
- Xem nào! Tôi còn tt xu nào na không? ôi khi tôi lm lì, my ngày lin không hé rng nói mt li nào. Nhng khi nh vy, c mc tôi, chng bao lâu tôi s li vui v. Còn ông, ông có iu gì cn nói không?
- Tôi cng có mt vài c tt nh. Tôi không thích n ào. Tôi dy vào nhng gi rt khác thng, ngoài ra tôi rt li nhác. Khi khe mnh, tôi li có mt lot nhng tính
xu nho nh khác. Hin thi, ó là nhng nét chính.
- Trong ch n ào có gp c ting àn v cm không?
- Ting àn ca ngi chi gii ch làm cho ngi nghe khoan khoái, chi ti thì...
- , th thì c ri! - Holmes ci vui v - Nh vy là ã n tha, ngha là nu nh ông ng ch .
- Khi nào thì ta i xem?
- Mi hai gi tra mai, mi ông n ây, chúng ta cùng i xem.
- Xin úng hn, mi hai gi tra mai. - Tôi nói và bt tay anh.
Chúng tôi anh làm vic tip và tr v khách sn. Tôi bng dng li, quay sang hi Stamford:
- Này, làm th nào mà anh ta bit là tôi Afghanistan v nh?
- Anh ta khác ngi là ch ó.
Tôi xoa hai tay vào nhau:
- , mt iu bí mt à? Thú v tht! Tôi rt cám n anh cho tôi có dp tip xúc vi anh ta. Nh anh bit y, i tng trong công cuc nghiên cu ca loài ngi chính là con ngi.
- Th thì anh phi nghiên cu anh ta i thôi. Thôi xin tm bit nhé.
- Xin tm bit.
Chng 2: Suy oán , mt môn khoa hc
Nh ã hn, ngày hôm sau chúng tôi cùng n thm cn h s nhà 221B ph Baker.
Cn h gm hai phòng ng tin nghi và mt phòng làm vic rng ln, thoáng mát, c bày bin vui mt, ánh sáng bên ngoài ri vào qua hai khung ca s ln. Cn h va ý chúng tôi lm và giá c cng va túi tin. Chúng tôi nhn ngay. Ti hôm y, tôi mang c n và sáng hôm sau, Holmes cng chuyn n vi nhiu hòm xing và va-li. Sau hai ngày u bn sp xp ni n chn cho thun tin, chúng tôi nhanh chóng quen dn vi ch mi.
Holmes sng yên tnh vi nhng np sinh hot u n. Không my khi anh còn thc sau mi gi ti và sáng nào khi tôi dy, anh cng ã n sáng và i âu ri. ôi khi anh lì c ngày trong phòng thí nghim, khi khác thì trong các phòng phu tích, và thnh thong có nhng ngày anh n nhng khu ph nhp nhúa nht trong thành ph. Nhng thnh thong anh nm dài trên chic i-vng trong phòng làm vic my ngày lin, sut t sáng n ti không hé rng nói mt li nào và hu nh không có mt c ng nào. S quan tâm và tò mò ban u ca tôi mun bit mc ích các công vic ca anh mi ngày mi thôi thúc tôi hn.
Vóc ngi anh nhnh hn mt mét tám mi nhng mnh khnh cho nên trông có v cao hn th nhiu. ôi mt sc so lamh li, cùng vi sng mi thanh mnh, hi khom khin cho nét mt mang mt v nhanh nhn và quyt oán. Cái cm vuông chìa ra phía trc t ra ây là mt con ngi kiên quyt. Anh không theo hc mt lp nào kh d em li cho anh mt bng cp trong bt k mt lnh vc khoa hc nào ó. Tuy vy, s say mê nghiên cu ca anh trong mt s lnh vc tht là c bit; n ni nhng ý kin ca anh làm tôi rt i kinh ngc. Nhng ngi t hc theo li cóc nhy không my khi có nhng tri thc c bit chính xác.
Mt dt nát ca anh cng c sc không kém gì mt thông thái ca anh. V nn vn hóa ng thi, trit hc và chính tr, xem chng Sherlock Holmes bit rt ít. S kinh ngc ca tôi lên n tt nh khi tôi phát hin ra Holmes không bit nhiu v hc thuyt Copernic và cu to ca h Mt tri.
- Anh ngc nhiên à? Khi ã bit lý thuyt y ri, tôi s ra sc quên nó i.
- Quên nó i?
- B óc con ngi ban u nh mt gian phòng trng rng, ta s phi xp vào y nhng c ta thích. K ngu ngc chng cht vào trong ó mi th linh tinh n ni các tri thc có th giúp ích cho hn b è bp di mt ng tri thc khác, n ni khi cn, hn khó mà lôi ra s dng c. Trái li, ngi th lành ngh chn lc ht sc cn thn nhng th xp vào trong gian bung y. Anh ta ch mun cha trong ó nhng dng c có ích cho mình trong công vic; cái nào cái ny sp t mt cách tht ngn np. Tht là sai lm nu cho rng cái gian bung nh bé y có nhng bc tng co giãn và nó có th phình ra vô cùng tn. Anh hãy tin rng ri s n lúc mà mi khi ta thu nhn c mt hiu bit mi ta s quên mt cái kin thc gì ó ã có trong óc. Vì vy, ch có thu np nhng khái nim vô ích. Chúng ta s y i mt nhng iu có ích.
- Th nhng H Mt tri? - Tôi phn i.
- Nó can gì n tôi? - Holmes cao ging - Nu chúng ta xoay quanh mt trng thì công vic ca tôi có gì khác âu?
Tôi ã toan hi anh công vic ó là cái gì vy, nhng dáng iu anh bo cho tôi bit câu hi y không c tip nhn. Tuy vy, tôi suy ngh v bui nói chuyn ngn ngi này và c rút ra my iu suy oán. Holmes nói vi tôi rng anh không mun thu thp nhng hiu bit không liên quan gì n công vic ca mình. Vy thì, tt c nhng tri thc mà anh có u có th giúp ích cho anh. Tôi thm lit kê nhng lnh vc mà anh ã l cho thy anh thành tho. Thm chí, tôi ly bút chì ghi li nhng iu ó ra giy. Lit kê ã xong, tôi không khi mm ci. Bn nhn xét ó nh sau:
Sherlock Holmes; nng lc:
Hiu bit v thiên vn hc: s không
Hiu bit v chính tr: yu.
Hiu bit v thc vt: Ti. Am hiu cht thuc phin và các loi cht c nói chung. Hoàn toàn không bit gì v ngh làm vn.
Hiu bit v a cht: Có nhng hiu bit thc t, nhng hn ch. Thot nhìn nói c ngay các loi t khác nha
Hiu bit v hóa hc: Rt sâu sc.
Hiu bit v gii phu: Chính xác nhng không có h thng.
Hiu bit v sách báo hình s: Ht sc rng ln.
Chi àn v cm: Tt.
Bc thy v tài ngh ánh gy, quyn Anh, và u kim.
Vn dng thành tho lut pháp nc Anh.
Ghi n ây, thy ri nh t vò, tôi qung mnh giy vào la, ngh bng: “Chng hiu con ngi này nhm vào mc ích gì mà ra sc phát trin mt s nng lc trên. Mình cng không sao tìm thy mt ngh nào òi hi tt c nhng nng lc y. Thôi thì ành b cuc ngay thôi, cho khi mt ngi”.
Trong tun u, tôi ã tng Holmes không có my bn bè. Nhng chng bao lâu, tôi nhn ra anh quen bit rt rng. u tiên, mt anh chàng ngi nh bé, da tái, mt chot, mt en, n ba bn ln lin trong mt tun. Mt hôm, có cô gái n mc theo thi trang n vào bui sáng và chi chng mt gi. Ngay chiu hôm ó có thêm ông khách qun áo xunh xoàng, tóc hoa râm, dáng dp nh mt ngi bán hàng rong. Và tip theo ó là mt ph na cao tui, xng áo rt cu th. Mt dp khác có mt ông chng chc, tóc bc trng ht c. Ri mt ngi phu khuân vác nhà ga
trong b ng phc bn vi nhung. Mi khi có khách n, Holmes yêu cu tôi cho anh c s dng phòng khách. Ln nào anh cng không quên xin li tôi.
- Tôi phi dùng gian phòng này làm vic. H là khách hàng ca tôi.
ó là mt c hi hi thng xem công vic ca anh ta là gì, nhng tính tôi vn dè dt, nên li thôi.
Hôm y, tôi dy sm hn thng l và nhn thy anh cha n xong ba sáng. Ngi phc v ã quen vi thói dy mun ca tôi nên bà t cha chun b cho tôi. Tôi rung chuông vi mt thái nóng ny và bo bà ta vi ging khá cc cn. Sau ó, tôi cm ly mt t báo git thi gi. Trên t báo có mt bài c ánh du bng bút chì. Di dòng tít khá huênh hoang “Cun sách cuc i”, tác gi bài báo khoe là có th i sâu vào nhng ý ngh thm kín nht ca con ngi, cn c vào mt v mt thoáng qua, mt c ng ca c bp, mt ánh mt vng trm.
Bài báo vit:
“Ch t mt git nc, ngi gii suy lut có th suy ra kh nng ca mt i dng hoc mt thác nc, tuy cha bao gi tn mt nhìn thy chúng. Nh vy, toàn b cuc sng là môt chui mt xích rng ln mà ta có th bit bn cht ca nó, nu ta bit c mt mt xích. Nh tt c mi khoa hc khác, suy oán và phân tích là mt khoa hc mà ta ch có th làm ch sau mt quán trình nghiên cu lâu dài, bn b. Ngi mi i vào lnh vc này nên bt u bng nhng vn s ng: gp bt k ai, ch bng vào s quan sát, ta hãy c tìm hiu tiu s, ngh nghip ca ngi y. Tuy có v u tr, nhng thc ra s tp luyn này rèn gia các kh nng quan sát ca ta và nó dy cho ta bit ta cn phi nhìn vào âu và phi tìm kim cái gì. Móng tay, nhng vt chai ngón tr và ngón cái, ng tay áo, u gi qun, dáng i, cách ng u là nhng th nói lên ngh nghip ca mt con ngi.”
Tôi qung t báo xung bàn, tht lên:
- Nhm nhí! Tôi cha thy ai vit nhng nhít n vy.
- Anh nói v cái gì th?” Holmes hi tôi.
- À, bài báo mà anh ã ánh du bên cnh. Tôi không ph nhn là bài báo có mt li vit khá, nhng nó làm tôi khó chu. Rõ ràng ây là mt lý thuyt do mt k vô công ri ngh nn ra. Mong sao gp hn trên mt toa xe in ngm hng hai bt hn nói ra ngh nghip ca tt c các hành khách trên xe. Tôi dám ánh cuc vi hn mt nghìn n mt.
- Anh s thua thôi. Bi vì tôi là tác gi bài báo ó.
- Anh?
- úng, tôi. Quan sát và suy oán là hai th mà tôi vn ham thích. Nhng lý thuyt tôi nêu lên trong bài báo là ht sc thc t, thc t n ni tôi ly nó làm k sinh nhai.
- ó là ngh gì? Tôi but ming hi
- Tôi k anh nghe nhé. Tôi có mt ngh riêng mà có l trên th gii có mi mình tôi làm. Ngh ca tôi là thám t c vn. London này có vô s thám t công, thám t t. Khi gp phi iu gì bí, h n gp tôi và tôi tìm cách gi cho h i úng hng. Các v phm pháp thng có nhiu nét ging nhau, nu ta thuc lòng các chi tit ca mt s v thì rt d ln ra u mi ca v th mt nghìn l mt. Lestrade là mt thám t khá. Mi ây ông ta i nhm hng trong vic khám phá mt v làm bc gi, vì vy ông ta phi n ây.
- Còn nhng ngi khách khác thì sao?
- H hu ht là ngi ca các hãng trinh thám t. H mc m im này hoc im khác. Tôi nghe h k v công vic ca h, còn h thì nghe các li khuyên bo ca tôi và tr tin công cho tôi.
- Phi chng anh ngi yên trong phòng mà vn có th gii quyt c nhng mc mu mà ngi khác không tài nào gii quyt ni.
- úng th. Tôi có rt nhiu kin thc c bit áp dng vào lnh vc này: nhng quy tc suy oán trình bày trong bài báo mà anh ã khinh thng, i vi tôi li có mt giá tr không sao lng ht trong thc hành. Ngay ln u gp anh, tôi ã bit là anh va Afghanistan v.
- Chc có ai bo anh.
- Không âu. Lúc y c mt lot nhng suy ngh, xét oán ã lt nhanh qua óc tôi khin tôi i thng n kt lun y. Tuy vy, có tn ti nhng chng ng. Cách lp lun phi hp ca tôi nh sau: v này thuc gii bác s, nhng li có dáng dp mt quân nhân, vy thì chc chn là mt bác s quân y. Anh ta va mi vùng nhit i v vì nc da rt sm nhng không phi là da t nhiên bi da hai c tay rt trng. Anh ta ã phi tri qua nhiu ngày kham kh, au m, iu ó có th tht rõ trên nét mt. Anh ta ã b thng cánh tay vì cánh tay này c ng hi gng go. Mt bác s quân y ngi Anh, sng vùng nhit i nào mà li b thng cách tay và phi sng kham kh thiu thn? Tt nhiên là Afghanistan. Tt c chui suy ngh này din ra trong không y mt giây ng h.
Tôi mm ci:
- Gii thích ra thì thy rt n gin. Anh làm tôi nh n nhân vt Dupin ca Edgar Allan Poe. Tôi tng loi ngi ó ch tn ti trong các tiu thuyt ch làm gì có ngoài cuc i.
Holmes ng dy, châm tu thuc.
- Có l anh tng so sánh tôi vi Dupin là khen tôi chng? Theo tôi, Dupin là mt k rt tm thng. Ông ta khoe là có th dò oán dc ý ngh ca bn bè sau mt khc ng h im lng, nói nh th, là khoa trng li là kém ci. Ông ta có l có ôi chút nng khiu phân tích. Th thôi!
- Anh ã c sách ca Gaboriau cha? Lecoq có phi là thám t không?
Holmes có mt c ch ma mai và mt ging bc bi:
- Lecoq à? Ông ta gii v tay chân hn u óc. Ông ta ch có mi mt iu áng khen là ngh lc. Cun sách y thc s làm tôi phát ngán. Vn t ra cho ông ta là xác nh th phm trong mt ám tù nhân. Vic y, tôi s gii quyt trong hai mi bn gi, còn ông ta ã phi mt mt tháng.
Tôi hi khó chu khi thy hai nhân vt mà tôi khâm phc b coi thng. Tôi li bên ca s nhìn xung ng ph nhn nhp bên di, ngh bng: “Ông bn nay có th rt gii, nhng ng thi cng rt t mãn.” Holmes nói tip vi ging luyn tic:
- u ca tôi bây gi còn bit dùng làm gì na! Cha bao gi có mt v án nào d di tôi khám phá c! Cùng lm là vài ba v gian ln vng v vi nhng ng c l liu n ni ngay mt nhân viên s cnh sát cng nhn ra ngay.
S huênh hoang ca Holmes tip tc làm tôi khó chu, tôi thy tt hn ht là thay i câu chuyn. Trên hè ng bên kia có mt gã cao ln, n mt xuynh xoàng, tay cm mt phong bì ln ang chm chú xem s nhà cn tìm. Tôi ch tay v phía ngi y, lên ting hi:
- Không bit ngi kia tìm nhà nào?
- Anh mun nói viên i lính thy ánh b kia phi không?” Holmes hi tôi.
”Li huênh hoang khoác lác ri!” Tôi ngh bng. Ý ngh y va mi lt qua óc tôi thì nhân vt ó ã nhn ra s nhà chúng tôi, ro bc qua ng. Chúng tôi nghe ting gõ ca m m, ri ting bc chân nng n lên thang gác. Ngi y bc vào phòng chúng tôi, a phong bì cho anh:
- Có th cho ông Sherlock Holmes.
ây là mt dp h bt thói hm hnh ca Holmes. Lúc va ri, khi a ra nhng li phng oán liu kia, chc anh ta không ngh là tôi s có c hi giáp mt ngi này.
Tôi hi, ging nh nhàng:
- Này anh, anh có th cho bit anh làm ngh gì không?
- Tha phái, tha ông. - Anh ta tr li cc cn - B ng phc ca tôi ang c a i sa.
- Trc ây anh làm ngh gì?” Tôi a mt nhìn sang Holmes vi v ch giu.
- Tôi binh chng lính thy ánh b, óng lon i. Ông có iu gì cn hi na không, tha ông? Xin chào.
Anh ta dp hai gót giy vào vi nhau, gi tay chào chúng tôi ri i.
Chng 3. Bí n Lauriston Garden.
Thú tht tôi ht sc kinh ngc trc bng chng v giá tr thc hành ca nhng lý thuyt mà Holmes ã nêu. S kính n ca tôi i vi tài phân tích ca anh tng vt lên. Tuy vy, trong óc tôi vn còn vng vn mt chút hoài nghi là tt c câu chuyn này ã c xp t t trc lòe tôi. Nhng lòe làm gì? Quay li nhìn Holmes, tôi thy anh ã c xong th. Nét mt m chiêu và ôi mt xa vng.
- Làm th quái nào mà anh oán c?
- oán cái gì? Holmes hi git ging.
- oán là mt viên i lính thy ánh b.
- Xin li anh v nhng li cáu knh ó. Hóa ra, anh vn không thy ngi a th vn là mt viên lính thy ánh b?
- Qu là không.
- Ngay bên này ng, tôi ã nhìn thy mt hình m neo to xm trên mu bàn tay
ngi y và b râu theo úng quy nh ca lính thy ánh b. Anh chàng có v t tin và thm chí có dáng iu ch huy? Mt anh chàng nghiêm ngh, o mo, hi ng tui, nhng chi tit ó khin tôi tin rng anh ã óng n lon i.
- Tht là tuyt diu! Tôi reo lên.
- Có gì âu. - Tuy nói vy, song c theo v mt anh, tôi tin rng ni kinh ngc và s khâm phc ca tôi rõ ràng làm anh vui thích - Va nãy, tôi có nói là thi nay không còn nhng trng án, nhng có l tôi lm. Anh hãy xem ây.
Holmes a cho tôi bc th va mi nhn.
- Gì th này? Tht khng khip! - Tôi tht lên.
- Tôi thy v này hi khác thng y. Anh vui lòng c to lên, chúng ta cùng nghe nào.
”Ông Sherlock Holmes thân mn!
êm qua có mt v án ghê gm ti nhà s 3 khu Lauriston Garden on sát gn ng Briston. Mt nhân viên cnh sát thy có ánh èn ngôi nhà vào khong hai gi sáng. ây là mt ngôi nhà b hoang nên anh ta oán là có chuyn gì không bình thng. Anh ta thy ca ra vào ng. gian phòng trông ra mt ng, anh ta thy xác mt ngi àn ông n mc lch s, trong túi có xp danh thip tên “ Enoch J. Drebber, Cleveland, Ohio, U. S. A.”.
Không có cách nào xác nh rõ nguyên nhân ca cái cht. Trong gian phòng có nhiu vt máu, nhng trên thi th thì không có mt thng tích nào. Chúng tôi không bit ngi này ã vào ngôi nhà y bng cách nào và nói chung toàn b v án hãy còn là mt iu bí n. Nu ông có th n c hin trng trc mi hai gi tra, ông s gp tôi ó. Toàn b hin trng s c gi y nguyên cho n khi ông n. S rt hân hnh cho tôi nu c bit ý kin ca ông. Xin gi ông li chào thân thit.
Tobias Gregson”
- Gregson là tay sng s nht Scotland Yard. - Holmes nhn xét - Hn và Lestrade c coi là nhng phn t u tú ca mt ám không ra gì. C hai u nng n, hng hái, nhng rt khuôn sáo. Và ghen t nhau nh mt cp gái lu xanh.
Tôi ngc nhiên thy Holmes gi v bình thn, li có v gn nh giu ct. Tôi hi h:
- Ta không c l phút nào, phi không anh? Tôi i gi xe nhé.
- Cha chc tôi ã i.
- Nhng ây chính là c hi mà anh ã mong mi t lâu c mà?
- Gi th tôi g c v này, thì bao nhiêu công lao u vào tay Gregson, Lestrade ht c. Không phi là ngi ca nhà nc là phi chu thit thòi nh vy y.
- Nhng Gregson yêu cu anh giúp c mà.
- Phi, hn bit tôi gii hn hn và tha nhn iu ó vi tôi. Nhng trc mt ngi th ba, hn thà ct li i còn hn phi công nhn mình là thua kém. Du vy, chúng ta cng nên n ó xem sao. Nào, ta i i!
Holmes x tay vào chic áo khoác ngoài, nhanh nhn chun b.
- Anh cm ly mi i.
- Anh mun tôi cùng i à?
- Phi.
Mt lúc sau hai chúng tôi ã ngi trong mt chic xe nga chy nc i v phía ng Briston. Bui sáng hôm y tri y mây và sng mù dày c. Mt tm màn ti sm bao ph lên các mái nhà và ng nh phn chiu các dãy ph xám xt mt màu bùn. Holmes rt vui v, chuyn trò luôn ming v nhng chic àn v cm. Còn tôi c
nín thinh vì thi tit m m và vì s vic bi thm va xy ra. Sau cùng tôi phi ct ngang bài thuyt trình v âm nhc ca anh:
- Xem chng anh không tâm lm n cuc iu tra sp ti.
- ã có d kin gì âu. Mt sai lm c bn là c t trc các gi thit trong khi cha có trong tay các s vic thc t. Làm nh vy khin cho nhn nh ca ta d b chch lm.
- Anh s có ngay các d kin, vì ng Brixton ây ri và ngôi nhà kia kìa!
- úng ri! Dng li, bác xà ích.
Còn mt trm mét na mi n hin trng nhng Holmes c òi xung xe i b. Ngôi nhà s 3 khu Lauriston Garden có mt v su thm ghê rn. ó là ngôi nhà th ba trong mt dãy bn nhà nm tht vào trong mt tí. Hai ngôi nhà có ngi , hai ngôi kia b hoang. Hai nhà b hoang này bày ra hay dãu ca s bun bã và trn tri, ch tr thnh thong ây ó có hai ch “Cho thuê” chy vài vt sn trên các ô ca kính lem luc. T hè ng vào n nhà phi qua mt mnh vn nh mc la tha nhng cây con khng khiu, m yu. Ct ngang mnh vn là mt li i hp, ri si á trn ln t sét màu vàng ch. Tt c khu vc này u sng nc vì tri ma sut êm. Bao quanh mnh vn là bc tng gch cao khong mt mét, bên trên li có hàng rào g. ng ta lng vào ba tng này là mt viên cnh sát cao ln, xung quanh có ám ngi rnh vic ang c nghn mt vào trong nhà.
Tôi tng Holmes s xông thng vào nhà và lao ngay vào vic. Nhng không! Vi mt v u oi gi to, anh i di li li trên hè ng, l ãng nhìn t, nhìn tri, nhìn các ngôi nhà bên kia ng và hàng rao g. Xem xét xong, anh bc trên lp c mc ven li i, luôn luôn dán mt xung t. Hai ln anh dng li và có mt ln tôi thy anh thoáng n mt n ci và kh reo lên mt ting vui mng. Có nhiu vt chân trên nn t sét t, nhng vì cnh sát ã dm nát li i này ri, tôi không hiu bn tôi có th hy vng rút ra ây c iu gì.
ca nhà, chúng tôi c mt gã cao ln ón tip. Mt tái mét, tóc ri bù, tay cm mt quyn s, anh ta vi vã tin v phía chúng tôi, nng nhit sit cht tay Holmes:
- Ông n, tht tt quá. Tôi cha ng chm n gì ht.
- Tr ch này. - Holmes áp, tay ch li i - Mt àn bò giá xéo qua ây cng không th phá hoi nhiu hn. Nhng có l ông ã rút ra xong nhng kt lun ca mình ri mi cho phép xy ra tình trng này, có phi không, ông Gregson?
Nhà thám t nói lng:
- Tôi quá bn bên trong. Ông Lestrade cng có mt ti ây. Tôi tng ông ta phi mt n chuyn này.
Holmes nhìn tôi trn tròn mt, ging châm chc:
- ã có mt ông và Lestrade ri, chng còn gì cho ngi th ba khám phá na.
Gregson xoa hai tay vi nhau, v hài lòng:
- Chúng tôi ã làm tt c nhng gì có th làm. Du sao, ây là mt v k quc và tôi bit ông vn thích nhng v nh th.
- Ông n ây bng xe nga?
- Không.
- Phi.
- Th thì chúng ta vào trong xem gian phòng i.
Sau ý kin không n nhp gì vi câu nói va ri, Holmes vào trong nhà. Gregson bc theo, v mt ng ngác.
Mt hành lang nh, bi bm dn n nhà bp và phòng n. Có hai ô ca, mt v phía bên trái và mt v phía bên phi hành lang. Rõ ràng mt trong hai ca này ã b óng kín t nhiu tun na Ca kia là ca m vào phòng n, ni ã din ra tn thm kch y bí n. Holmes bc vào. Tôi theo ngay.
ây là mt gian phòng rng, hình vuông, không có th c nào nên càng có v rng. Tng ph bng mt loi giy r tin, có nhiu ch m t loang l và vài ba ch giy b bong ra, thòng xung, l lp va vàng khè bên trong. i din vi ca ra vào là mt lò si, mt lò làm bng tm á gi cm thch trng. mt mé mt lò si có cm mu nn bng sáp . Chic ca s duy nht ca gian phòng lem lut n ni ánh sáng m c bên ngoài ri qua nhum lên khp gian phòng mt màu xám nh nh thê lng.
Ngi cht nm sóng soài trên sàn, hai con mt trn trng nhìn lên trn nhà. Nn nhân khong 43, 44 tui, ngi tm thc, vai rng, tóc qun và en, râu rm xén ngn. Mc mt chic áo uôi tôm dày nng, bên trong là chic áo gi-lê bng da tt, qun dài màu sáng, c áo và ca tay áo trng tinh. Mt chic m ng, sang trng và rt sch nm ngay trên sàn nhà, cnh nn nhân. Hai bàn tay nm cht, cánh tay dang rng, chân qup vào nhau cho thy cuc vt ln vi t thn ã din ra ht sc khc lit. Trên nét mt cng còn in mt ni kinh hoàng. Nét mt nhn nhúm thành mt v c ác ghê s ó, cng vi cái trán ngn, cái mi tt dí, hàm rng nhô ra, cùng vi t th k quc, càng làm cho ngi cht có mt v rt ging loài kh. Tôi ã tng thy cái cht di nhiu hình dng, nhng cha bao gi thy nó di dng thm khc n nh vy. Lestrade vóc ngi gy gò, mt chot, ng ca chào chúng tôi:
- V này s n ào ây. Nó vt tt c nhng v tôi ã c chng kin.
- Không có mt vt tích nào. - Gregson nói.
- Không có my may. - Lestrade xác nhn.
Holmes n cnh xác nn nhân, qu gi xung và xem xét rt cn thn.
- Hai ông ã kim tra k là không có thng tích gì ch? - Holmes ch nhng git máu và nhng vt máu có rt nhiu xung quanh xác cht.
C hai thám t ca Scotland Yard cùng kêu lên:
- Hoàn toàn chc chn.
- Th thì tt nhiên máu này là ca mt k th hai, chc là ca hung th, nu nh ây là mt v ám sát.
Trong khi nói, nhng ngón tay nhanh nhn ca anh lng qung ch này ch kia, s nn, ln mò, xem xét khp ni, còn ôi mt vn m cái v xa vng. Sau cùng Holmes ngi môi ri xem giy ngi cht.
- Không ai xê dch xác này ch?
- Không.
- Bây gi các ông có th cho chuyn v nhà xác c ri.
Gregson ã có sn mt cái cáng và bn ngi giúp vic. Khi cái xác c xc lên thì có mt chic nhn ri xung sàn, Lestrade chp ly chic nhn, ngm nghía vi con mt kinh ngc, reo lên:
- ã có mt mt ngi àn bà ây! Mt chic nhn ci ây mà!
Va nói, ông ta va chìa chic nhn t trong lòng bàn tay ca mình ra cho chúng tôi xem. Không có gì nghi ng: Chic vòng tròn nh xíu mc mc bng vàng này ã tng trang im cho ngón tay ca mt cô dâu.
- Th là càng thêm rc ri. - Gregson ánh giá.
- Ông có dám chc là chic nhn li không giúp ta chút nào không? Ngoài ra, ông thy có nhng gì trong các túi áo, túi qun nn nhân? - Holmes nhn xét.
Gregson ch nhng vt c bày ra trên nhng bc thang di cùng ngoài ca bung:
- Tt c ây. Mt chic ng h bng vàng khc s 97.163 ca hàng Barkerraud, London. Mt dây xà tích vàng, dy dn và rt nng, mt chic nhn vàng có khc biu tng ca mt hi kín. Mt chic kp ca vát bng vàng, chm thành hình u chó, mt cái ví ng nhng danh thip ghi tên Enoch J.Drebber trong thành ph Cleveland phù hp vi nhng ch vit tc E.J.D thêu trên qun áo. Không có ví tin nhng có my ng tin, cng li là by bng. Hai bc th, mt bc gi cho E.J.Drebber và bc kia gi cho k nào ó tên là Joseph Stangerson.
- Gi v a ch nào?
- Gi n S giao dch chng khoán M. C hai bc th u là ca công ty vn chuyn tàu bin Guion và cùng ni n, ngày gi khi hành các chuyn tàu ca h, xut phát t Liverpool. Rõ ràng nn nhân sp sa lên tàu i New York.
- Các ông ã iu tra v mt ngi mang tên là Stangerson này cha?
- iu tra ngay ch! - Gregson áp - Tôi ã cho ng li nhn tin trên tt c các báo hàng ngày và c ngi n s giao dch chng khoán M, nhng cha v.
- Các ông ã liên lc vi Cleveland cha?
- Chúng tôi ã ánh in sáng nay.
- Các ông ã t nhng câu hi nh th nào trong in?
- Chúng tôi ch tng thut t m v án mng và nói s rt bit n nu nhn c mi tin tc có th giúp chúng tôi làm sáng t v này.
- Ông có hi t m v mt im nào ó mà các ông coi là thit yu không?
- Tôi có nói n Stangerson.
- Ngoài ra không nói gì khác? Liu có th có mt chi tit nào y làm u mi cho toàn b v này không? Các ông có nên ánh in li không?
- Tôi ã in i tt c nhng gì cn hi ri. Gregson nói vi v b xúc phm.
Holmes ci thm và hình nh nh có mt li nhn xét thì Lestrade t gian phòng ng trc quay li, xoa hai tay vi v hài lòng, ging khoa trng:
- Ông Gregson , tôi va mi phát hin mt chi tit ht sc h trng. - Mt Lestrade sáng lên. Ông ta mng r ra mt vì ã thng ng nghip ca mình mt im: - Mi các ông li ây! Lestrade hi h tr li gian phòng khi nãy.- ây, các ông n ng ch này này.
Ông ta bt mt que diêm và gi lên cao sát mt tng, ging c thng: - Các ông nhìn ây!
mé tng này, mt mnh giy dán ln ã b bong, ri i âu mt, l mt khong tng trát va thô nhám, vàng ch, hình vuông. Trên khong tng trn tri, có ai ã nguch ngoc vit nhng ch mang màu sm bng máu khô: “Rache”. Nhà thám t h hi, nói tip:
- Chi tit này b b sót vì ây là ch ti nht trong phòng. Th phm ã vit ch này bng chính máu mình. Ta hãy nhìn vt này, ch máu ã chy dc trên tng. Chi tit này ã loi tr kh nng ây là mt v t sát. Ti sao hn vit ti ni này. Tôi xin nói lý do. Các ông có thy ngn nn trên mt lò si không? Lúc by gi, ngn nn này c thp sáng và ch này tr thành ch sáng nht trên bc tng.
- Gi ây, ã phát hin ht ri, ông thy ý ngha nó ra sao? Gregson vn hi vi v khâm phc.
- K này ang nh vit tên Rachel, nhng không kp vit cho trn tên. Các ông hãy nh ly li tôi: khi v này c làm sáng t, các ông s thy mt ngi àn bà tên là Rachel dính líu vào ây. Ông c tin i, ông Holmes!
- Tôi xin li - Holmes nói vi Lestrade khi thy ting ci ca mình ã làm cho anh chàng bc tc. - Ông là ngi u tiên cho chúng tôi thy chi tit này, và xem chng k vit ch này là nhân vt th hai trong v án. Tôi cha có dp xem k gian phòng, nhng bây gi, mn phép các ông, tôi s xem xét mt lát.
Nói xong, anh rút trong túi ra mt cun thc dây và kính lúp, dò soát khp cn phòng, lúc thì dng li hi lâu, lúc thì qu hn gi xung mt t; thm chí có lúc nm xoài, úp bng xung sàn. Anh b thu hút vào công vic n ni hình nh quên hn chúng tôi, vì anh lm bm nho nh mt mình, thnh thong li kh reo lên, xuýt xoa, làu bàu hay huýt sáo ming. Nhng hành ng y có th din t nhng hy vng ca anh, song cng có th coi là nhng li anh t khích l trong công vic ca mình. Trong hai mi phút, anh mi mê tìm tòi, dùng thc o mt cách t m khong cách gia nhng du vt hoàn toàn vô hình i vi tôi. ôi khi, anh li úp cái thc dây vào tng. ch trên sàn nhà, anh ht sc thn trng thu nht mt nhúm nh th bi xam xám và ct vào phong bì. Sau cùng anh dùng kính lúp soi tng nét ch ca cái t bí n vit trên tng. Sau ó, anh có v hài lòng, ct thc dây và kính lúp vào túi, a ra mt nhn xét:
- Có ngi bo rng thiên tài là s lao ng ht sc kiên trì. nh ngha y không hoàn toàn chính xác, nhng áp dng vào công vic ca ngi thám t thì rt úng.
Gregson và Lestrade ã theo dõi mõi ng tác ca nhà thám t t vi mt v tò mò. H cùng lên ting hi:
- Ông có ý kin gì không, ông Holmes?
Bn tôi áp, ging y châm chc:
- Cho tôi c phép góp vào mt tay có khác gì làm hoen m vinh quang ca các ông trong v này. Các ông s t gii quyt nó mt cách chóng vánh và trn vn, mt k th ba xen vào thì tht là áng tic. Du vy, tôi s ly làm hân hnh c giúp các ông. Trong khi ch i, tôi mun gp viên cnh sát ã phát hin ra xác nn nhân. Các
ông có th cho tôi bit a ch ngi y c không?
Lestrade nhìn vào quyn s tay:
- John Rance. Hin gi, anh ta ã ht ca làm vic. Ông có th li nhà anh ta s 46 ng Audley, khu Kennington.
Holmes ghi a ch và bo tôi:
- Bác s Watson, ta n gp anh chàng y i. - Ri quay sang các nhà thám t ca nc Anh - ây là mt v ám sát, và th phm là mt ngi àn ông. Mt ngi àn ông lc lng, cao hn 6 feet, tui trung niên. So vi tm vóc thì chân hi nh. Hn i giày mi vuông, hút xì gà Trichinopoly. Hn n ây cùng vi nn nhân trên mt chic xe nga bn bánh. Con nga kéo xe có ba móng st c và mt móng st mi chân trái trc. Th phm có b mt gay, móng bàn tay phi ca hn c bit dài.
Hai thám t nhà nc nhìn nhau vi n ci hoài nghi. Gregson lên ting:
- Nu vy, nn nhân b git bng cách nào?
- Bng thuc c - Holmes tr li vn tt ri ra v, nhng trc khi bc qua ngng ca, anh còn quay li nói thêm: - Còn mt chi tit này na; ông Lestrade . Rache trong ting c có ngha là tr thù, vy ông ng mt thi gi tìm kim cô Rachel làm gì.
Sau ngón òn nh này, Holmes b v, li ng sau hai ch th há hc mm nhìn nhau.
Chng 4 : Li khai ca cnh sát John Rance
Lúc chúng tôi ri ngôi nhà s 3 ng Lauriston thì ã mt gi tra. Holmes kéo tôi n trm bu in gn nht, gi i mt bc in dài. Sau ó, anh gi xe nga bo
ánh n a ch mà Lestrade ã ghi cho.
- Không gì giá tr bng nhng nhân chng trc tip. Thc ra, v này ã c xác nh ri, nhng hi bit thêm vài chi tit cng không tha.
- Có thc các chi tit mà anh va nói là úng không?
- iu u tiên tôi nhn ra ngay khi n hin trng là mt chic xe nga ã in bánh thành hai cái rãnh sâu cnh b hè. Trc êm hôm qua, tri không ma mt tun. Vy thì chic xe ã li vt bánh ch có th ây sau cn ma êm qua. Tôi thy c các du chân mt con nga. Mt trong nhng vt chân này sc nét hn c ba vt chân khác, iu ó chng t con nga có mt chic móng mi óng. Có mt chic xe nga ã n ây sau khi tri ma và theo li Gregson cho bit sáng nay không thy nó âu, ta suy ra chic xe ca hn ã n ri ri i trong êm và do ó, nó chính là chic xe ch hai ngi kia n ngôi nhà.
- Nghe ra khá n gin. Nhng còn v tm vóc ca ngi hung th?
- Có gì âu! Ta có th cn c vào chiu dài ca bc chân mà suy ra chiu cao ca ngi. Tôi ã thy vt chân ca ngi th hai trên lp t sét ngoài nhà và trên lp bi trong gian phòng. Ngoài ra, tôi còn có mt cách khác kim tra cách tính ca tôi. Khi vit trên tng, ngi ta thng vit ngang tm mt mình. Ch vit kia, nh tôi o c, cách mt t úng 6 feet. D nh bn, phi không bác s?
- Th còn tui hn?
- Mt ngi có th d dàng phóng bc 4 feet ri thì không th là ngi lung tui. ây cng là chiu dài ca mt vng nc trên li i qua vn mà hn ã bc qua. K i giày sang trng c nh ã i vòng qua vng nc còn k i giày thô mi vuông thì phóng bc ngang qua. Không có chút gì bí n im này. Tôi ch áp dng vào trong np sng hàng ngày mt vài nguyên lý quan sát và suy oán mà tôi ã nêu lên trong bài báo ca tôi thôi. Có iu gì khác anh thy khó hiu na không?
- Móng tay và xì gà?
- My ch trên tng c vit bng mt ngón tay tr nhúng trong máu. Chic kính lúp ã giúp tôi nhn ra là khi vit, ngón tay ngi này ã cào mnh lên lp va trát tng, iu này ch có th xy ra nu ngi này có móng tay dài. Tôi tìm thy ri rác trên sàn mt ít tro en và xp, ch có loi xì gà Trichinopoly mi cho mt th tàn nh vy. Chính nhng iu vn vt vy làm cho nhà thám t có tài khác vi loài thám t nh Gregson và Lestrade.
- Còn b mt ?
- B mt là mt kt lun hi táo bo. Thôi không nên hi nhiu.
Tôi a tay xoa trán:
- u tôi xoay nh chong chóng. Càng ngh càng không bit âu mà ln. Ti sao hai ngi y li n mt ngôi nhà b không? Ngi ánh xe ch h n hin nay ra sao? Làm th nào ngi này li ép buc c ngi kia ung thuc c? Máu âu ra? Hung th git ngi làm gì? Ti sao li có mt chic nhn ph n? Ti sao hung th vit ch “RACHE” trc khi b chy?
Bn tôi n mt n ci ng tình:
- Anh ã tóm tt ngn gn và chính xác nhng iu nan gii ca v này. Hãy còn khá nhiu khía cnh khó hiu khác na. Còn v phát hin ca anh chàng Lestrade kia? Ch này không phi do mt ngi c vit. Nu anh chú ý, anh s thy ch A c vit hi theo kiu ch ca ngi c. Th nhng, ngi c chính cng bao gi cng vit theo dng ch Latin, vì vy ta có th khng nh rng nhng ch này không phi do mt ngi c vit mà là mt k mun gi làm ngi c, nhng vng v. ây ch là mt cái mu nhm ánh lc hng cuc iu tra. Nhng thôi, bác s Watson, ct ngha ht các phép thut ca mình thì nhà phù thy chng còn gì là cao tay na. Cng vy, nu tôi bày t vi anh quá nhiu phng pháp làm vic ca tôi, anh s i n kt lun là tôi rút cuc cng chng có gì c bit c.
- Không khi nào! Anh ã a phép suy oán ca anh n ch gn thành mt môn khoa hc chính xác nh cha tng có trên th gii này.
Nhng li tôi nói và v khâm phc trên nét mt tôi khin Holmes mt vì sung sng.
- Tôi xin k thêm vi anh. K i giày c nh và k i giày mi vuông cùng n trên mt chic xe, cùng i trên li i qua vn. Vào nhà, k i giày nh i i li li ngang dc gian phòng. Tôi có th c thy iu ó trên lp bi, tôi còn có th c c là càng i, hn càng ni xung lên, có th thy rõ bc chân ngày mt dài ca hn. Khi u ta ã có mt im xut phát úng, vy phi xúc tin gp lên thôi, vì chiu nay tôi mun i nghe hòa nhc.
Câu chuyn gia hai chúng tôi din ra trên chic xe nga ang ln bánh. n nhng ngõ ngách bn thu và gm ghic nht, chic xe bng dng li.
- n chung c Audley ri, trong kia kìa - Ngi xà ích ch mt khong hp gia dãy nhà bng gch en sì. - Tôi ch các ông ngoài này.
Li i nh hp dn chúng tôi n mt cái sân gch hình vuông, xung quanh là nhng cn nhà nhp nhúa. i qua mt nhóm tr Con rách ri và mt lot dây phi qun áo, chúng tôi tìm n cn h s 46. Bên ca có mt tm bin nh bng ng khc tên Rance. Hi ra, chúng tôi c bit viên cnh sát ã i ng. Ngi nhà a chúng tôi vào ch gian nhà ngoài. Mt lát sau, viên cnh sát ra tip, v hi cáu knh:
- Tôi ã báo cáo ht n cnh sát ri.
Holmes rút ra mt ng tin vàng, mân mê vi v t l:
- Chúng tôi mun nghe chính anh k li.
Viên cnh sát thay i hn thái :
- Tôi sn sàng.
Rance ngi xung chic gh m, cau mày li vi v mt ca ngi không mun sót mt chi tit nào.
- Ca i tun ca tôi là t 10 gi ti n 6 gi sáng. Vào lúc 11 gi êm, xy ra mt v ánh nhau gn quán ru “Con hu trng”, ngoài ra khá yên tnh. n 1 gi, tri bt u ma và tôi gp Harry Murcher, viên cnh sát i tun phía ng Holland Grove. Chúng tôi nói vi nhau dm ba câu chuyn góc ph Henryetta. Mt lát sau vào khong 2 gi, tôi t nh mình phi i mt vòng v phía ng Briston. Ph xá yên tnh. Tôi không gp ai c, tuy có thy mt hai chic xe. Tôi i thong th, va i va ngh ti mt ly ru. Bng nhiên mt vch ánh sáng lt ra t ca s mt ngôi nhà làm tôi chú ý. Tôi vn bit hai ngôi nhà ng Lauriston vn b không. Vì vy tôi ng rng có mt chuyn gì không bình thng, khi tôi vào n ca nhà...
- ...Thì anh ng li và quay ra ch ca vn. Ti sao?
- Vâng, úng th. Nhng quái l, sao mà ông bit? Khi tôi n ca nhà, cnh vt im lìm và vng v n ni tôi phi quay tr li ca vn, xem có thy ngn èn tun tra ca Harry không. Nhng không thy bóng mt ai c.
- Anh không thy ai ngoài ph à?
- Không mt ai, ngay mt con chó cng không. Lúc by gi, tôi tr li, y cánh ca. Cánh ca m ra d dàng, bên trong hoàn toàn yên tnh. Tôi bc vào gian phòng có ánh sáng. Di ánh sáng chp chn ca mt ngn nn trên mt lò si, tôi thy...
- c ri, tôi bit anh thy nhng gì ri. Anh ã i vòng quanh gian phòng vài ba ln, anh ã qu gi xung bên cnh xác cht, ri anh i ngang qua gian phòng, th m cánh ca gian bp và...
Rance bt ng dy, nét mt hong ht, con mt ng vc:
- Ông np ch nào mà nhìn thy ht các hot ng ca tôi?
Holmes ci vui v và t tm danh thip ca mình lên bàn:
- Ch bt gi tôi v v án mng này. Tôi là mt trong nhng ngi sn ui con mi ch không phi là con mi âu. Anh k tip i. Sau ó anh làm gì?
Rance ngi xung, cha bt bàng hoàng:
- Tôi tr ra ca, huýt còi. Nghe ting còi, Harry và hai viên cnh sát khác kéo n.
- Lúc ó ngoài ph vn không có ai à?
- Vâng, ít ra là không có ai có th giúp tôi.
- Anh nói th là th nào?
Viên cnh sát ci nhn c mt:
- Trong i tôi ã gp khá nhiu a say, nhng cha bao gi thy ai say nh gã này. Gã ng ngoài ca khi tôi trong nhà bc ra. Ta ngi vào hàng rào g, gã hát toáng lên mt bài hát quen thuc các quán ru. Gã ng cng không vng, ch ng nói n giúp tôi mt tay.
- Gã ó thuc dng ngi nh th nào?
Rance có v khó chu trc câu hi lc :
- Tôi ã bo gã là gã say mm mà, sau kht, không bit tri t là gì na. Nu chúng tôi không vng tay vào v này thì ã a gã v n ri.
- Mt gã th nào? Gã mt qun áo gì? Anh có thy iu gì c bit không? - Holmes nôn nóng ngt li anh ta.
- Chc là không có gì c bit, vì tôi và Harry phi gã. Ngi gã cao ln, mt .
- Thôi ri, sau ó ra sao?
- Lúc by gi chúng tôi âu có ri rãi mà bn tâm n gã. - Viên cnh sát tr li vi v mch lòng. - Tôi cam oan là gã i ngay v nhà.
- Gã mc qun áo gì?
- Áo khoác ngoài màu nâu.
- Tay có cm cái roi phi không?
- Roi à? Không.
- Hn ta ã b quên. - Bn tôi lm bm. - Sau y anh không nghe thy hoc nhìn thy mt chic xe nga nào à?
- Không.
- Xin ãi ông bn ng tin vàng này - Holmes ng dy, tay cm ly m. - Anh Rance này, êm qua l ra anh ã git c lon i trng ri y. Gã say ru là ngi nm gi cái chìa khóa tìm ra v bí mt này. Chúng tôi ang tìm hn. Thôi, ta i i bác s!
Chúng tôi tr ra xe, mc viên cnh sát ngi ngn ngi và lo lng. Trong chic xe chy v ph Baker, Holmes nói, ging ngao ngán:
- Dp may có mt không hai ã n vi hn mà hn tut mt.
- Tôi vn thy ti nh bng. úng là hình dáng gã say ru kia rt khp vi s miêu t ca anh v nhân vt th hai trong tn bi kch. Nhng ti sao hn quay tr li ngôi nhà sau khi ã b i ri. ó không phi là thói thng hành ng ca bn ti phm.
- Chic nhn, bác s , vì chic nhn. ó là lý do vì sao nó quay li. Nu ta không tìm c cách nào khác tóm c nó, ta có th by nó bng chic nhn. Ri tôi s tóm c c nó tôi ánh cuc vi anh y. Thôi, bây gi, ta i n cm tra ri còn i nghe hòa nhc.
Chng 5. Cuc ving thm ca ngi khách l.
Các hot ng trong bui sáng hôm ó là quá nhiu, cho nên n chiu, tôi thy mt. Holmes, i nghe hòa nhc mt mình còn tôi nm dài trên chic i-vng, c chp mt ly mt vài ting, nhng không sao ng c. Trí óc tôi b kích thích quá mnh vì nhng s Vic ã din ra và cha y nhng gi thit, nhng iu tng tng k quái nht.
Càng ngh, tôi càng thy gi thit ca Holmes cho rng nn nhân ã b u c là k quái. Nhng nu nn nhân không phi cht vì thuc c thì vì cái gì, bi l trên c th không có mt thng tích nào c. Và máu trên sàn là máu ca ai? Chng nào nhng câu hi y cha c gii áp, tôi cm thy gic ng khó mà n c. Holmes vng nhà khá lâu. Anh không th nào ni hòa nhc tt c ngn y thi gian. Ba n ti dn ra xong, anh mi v.
- Tht là k thú - Holmes va nói va ngi vào bàn n - Darwin cho rng kh nng to ra âm nhc và thng thc âm nhc ã tn ti con ngi t lâu, trc khi con ngi bit nói. Có th vì l y mà ngày nay chúng ta chu nh hng êm ái ca âm nhc. Trong tâm hn chúng ta còn lu li nhng ký c m h v nhng thi k mông mui y.
- ó là mt t tng rt v i -Tôi nhn xét.
- T tng ca chúng ra phi v i ngang tm vi t nhiên khi ta mun tìm hiu t nhiên. Nhng sao th? V án mng làm anh bn chn à?
- úng th.
- Tôi hiu tâm trng anh. Trong v này có mt khía cnh bí n nó kích thích trí tng tng. Khi mà trí tng tng không b kích thích thì ta không thy khng khip. Anh ã c báo bui chiu cha?
- Cha.
- Bài tng thut không k li chi tit khi ngi ta nht xác nn nhân lên thì có mt chic nhn ri ra. Không nói n chic nhn càng hay.
- Vì sao?
- Anh hãy c li nhn tin này. Sáng nay tôi ã gi ng trên các báo, mc “Ca ri”: “ã nht c mt chic nhn ci trên ng Briston, on t quán ru “CON HU TRNG” n góc ph Holland Grove. Ai ánh ri, mi n gp bác s Watson s nhà 221B, ph Baker nhn v, t tám gi n chín gi ti nay.
- Tôi xin li ã mn tên anh. Nu dùng tên tôi thì th nào mt trong hai tên ngc kia cng nhn ra và li dính vào ây.
- Không sao c. Nhng nh có ai n, tôi li không có chic nhn nào.
- , có ch, nhn ây! Holmes a cho tôi mt chic nhn. Chic nhn này c y ch, ging chic kia nh in.
- Ai s n xin li ca ri này?
- Còn ai vào ây! K mc chic áo khoác ngoài màu nâu, có b mt i giày mi vuông. Nu hn không ích thân n thì hn s phái mt tên ng lõa.
- Liu hn có cho là quá nguy him không?
- Không âu! Con ngi y dám liu mi chuyn hn là mt chic nhn. Theo tôi, hn ã ánh ri chic nhn khi cúi xung trên xác nn nhân. Lúc ra khi nhà, hn thy mt chic nhn nên vi vã quay li, nhng lúc y cnh sát ã ti vì hn vô ý ngn nn vn cháy. Lúc by gi hn ã phi gi v say ánh tan mi nghi ng do s Có mt ca hn. Hn cho rng mình ã ánh ri chic nhn sau khi ra khi nhà. Trong trng hp ó, hn s làm gì? Hn s hi h tìm c các mc ng “CA RI”. Hn s mng lm. Vic gì hn phi s b by. Hn s n cho mà xem. Trong vòng
mt gi na.
- Ri sao na?
- , khi y, anh có th mc tôi vi hn. Anh có súng y không?
- Tôi còn gi khu súng ngn vi my viên n.
- Anh nên lau chùi và np n vào. Ta s gp mt con ngi rt liu mng.
Tôi v phòng riêng và làm theo li khuyên ca Holmes. Khi tr li vi khu súng, tôi thy bàn n ã c dn sch và Holmes ang bn vi môn gii trí a thích ca mình: gy dây àn v cm. Thy tôi vào, anh nói:
- Câu chuyn thêm nhiu chi tit m à. Tôi va mi nhn c in tr li t M. Cách nhìn nhn vn ca tôi ã c xác nhn là úng.
- C th là...? Tôi st sng hi.
- Ct súng i. Khi nhân vt ca chúng ta xut hin, anh hãy nói chuyn vi hn mt cách bình thng và mc tôi x s. ng làm hn hong lên bng nhng li quá gay gt.
- Bây gi ã 8 gi ri.
- c, hn s ti trong vài phút na. Anh hé m cánh ca mt chút. Th c ri. Bây gi anh tra chìa khóa vào khóa trong i. Cám n! A! Nhân vt ca chúng ta n kia ri.
Trong lúc anh nói, tôi nghe ting chuông git mnh. Holmes nh nhàng ng dy, kê li gh ca mình gn ca. Có ting chân ngi hu vang lên trong phòng tin snh, ting chìa khóa vn trong khóa và ting ca m. Mt ging thanh thanh nhng khá rn ri:
- ây có phi là nhà bác s Watson không?
Chúng tôi không nghe thy câu tr li ca ngi hu, nhng cánh ca khép li và có ngi bc lên cu thang. Bc chân ngp ngng, dè dt. Holmes lng tai nghe, có v hi ngc nhiên. Có ai ó bc chm chp ngoài hành lang ri gõ ca khe kh.
- Mi vào! Tôi hét to.
Sau li mi ca tôi, mt bà c rt già, da nhn nheo, bc vào. Bà c hình nh b chói mt vì ánh sáng trong phòng. Bà cúi u xung chào ri c ng nhìn chúng tôi vi con mt hp háy y ghèn, bàn tay run ry lc tìm cái gì trong túi. Tôi lic nhanh nhìn Holmes. Nét mt anh biu l mt v tht vng. Bà lão rút trong túi ra mt t báo:
- Tha các ông quý hóa, tôi c c mu tin này trên báo nên mi n - Bà lão li cúi chào mt ln na - ó là chic nhn ca con gái tôi, tên nó là Sally, nó ly chng cách ây mt nm và chng nó hin ang làm vic trên tàu thy. Chng nó s nói sao khi v thy v không còn chic nhn ci na. Thng ó vn là mt a không thun tính, nht là khi ru vào. Tha hai ông, con gái tôi ti qua nó i xem xic vi...
- ây có phi là chic nhn ca cô y không? - Tôi hi và a chic nhn ra.
- Xin t n chúa! Ti nay, con Sally s mng lm y. úng là chic nhn ca nó.
- Nhà c âu? Tôi hi và cm ly bút chì.
- S 13 ph Duncan khu Houndsditch. Xa ây lm và i mt lm.
Ging Holmes anh li:
- Không có rp xic nào t Briston n khu Houndsditch c.
Bà c quay sang Holmes, nhìn chm chm:
- Ông này hi nhà tôi. Còn nhà Sally thì s 3 khu Mayfield ng Peckham.
- Tên c là gì?
-Tên tôi là Sawyer, chng nó là Dennis, Tom Dennis, mt a nhanh nhn và khá ngoan khi bin, ai ny u quý hóa. Nhng khi nó lên b thì ôi dào, ru chè, trai gái
- C Sawyer - Tôi ngt li bà c khi thy Holmes ra hiu. - Chic nhn này úng là ca con gái c, tôi rt vui lòng tr li cho ch ca nó.
Lm bm mãi nhng li cm n và chúc tng, bà c ct chic nhn vào trong túi ri li lê chân bc xung thang gác. Holmes lao vi v bung anh khi bà c va ra khi phòng. Vài giây sau, anh tr li, ngi trùm trong chic áo mng-tô ln và mt cái khn quàng kín c kín mi.
- Tôi i theo bà lão y. Anh ch tôi nhà nhé.
Cng nhà va khép li sau lng ngi khách già thì Holmes ã xung ht cu thang. Nhìn qua ca s, tôi thy bà già ang bc chm chm qua ng và bn tôi cách ó không xa Lúc Holmes i, kim ng h ch 9 gi ti. Tôi ngi hút thuc và c sách. Chuông ng h im 10 gi, tôi nghe ting chân nhng ngi hu gái i ng. Mi mt gi, n lt ting chân rn ri hn ca bà ch nhà lên ging. Gn na êm thì có ting m khóa ca. Holmes va mi thò u vào bung, tôi ã thy ngay là hng vic. Nét mt Holmes có v va bun ci va bc bi, hai tâm trng ó hình nh vt ln vi nhau cho n khi v bun ci thng th thì anh bt ci thành ting, buông mình xung chic gh bành, t giu mình:
- Giá mà Scotland Yard bit chuyn này, h s c mt trn ci ch nho.
- Có chuyn gì vy?
- Khi i c mt on ng thì m già bt u i khp khing, l rõ là au chân. c mt quãng na, m ng li, gi mt chic xe nga ngang qua. Tôi vi mon men n gn, nhng lo nh vy là tha, vì m nói to n ni ng bên kia ng
cng nghe rõ. M hét lên: “Cho tôi n nhà s 14 ph Duncan, khu Houndsditch”. Tôi ngh bng m này xem ra có v ngay tht y. Khi ã thy rõ ràng ràng m ngi vào trong chic xe ri, tôi mi thu mình nhy lên ngi np trong nhíp xe: ây là mt trò mà nhà thám t nào cng s trng. Th ri xe chy, chy mãi, không dng li mt giây nào cho n khi ti ph Duncan. Sp n nhà, tôi t ch ngi nhy xung, i vn v ngoài ph, ngi ánh xe nhy xung. Sán li gn, tôi thy hn ang tc ti xem xét khoang xe trng không và tuôn ra mt tràng câu chi. n hi nhà s 13 tôi c bit ch nhà là mt ngi làm bánh ngt tên là Keswick và ông cha nghe n tên Sawyer ln Dennis bao gi.
Tôi kinh ngc :
- M già ã chun khi xe trong khi xe ang chy mà anh và ngi ánh xe u không bit?
- cho b la nh vy chính chúng ta mi là bà già. ó chc là mt gã trai tr, nhanh nhn, óng kch gii, ci trang khéo. Có l hn bit hn b theo dõi nên ã dùng cái mo y la tôi. iu ó chng t rng nhân vt mà chúng ta tìm kim có nhng ngi bn tài ba. Thôi bây gi, anh có v mt y, bác s . Anh nên i ng i.
Tôi Holmes ngi mt mình bên lò si, và rt khuya tôi còn nghe thy nhng âm thanh n non khe kh trên cây àn ca anh. Tôi bit anh ang suy ngm v bài toán k quc mà anh mun gii áp.
Chng 6. Greson tìm thy gì.
Các báo hôm sau ng y nhng bài vit v "v án bí n Briston". Di ây là ni dung tóm tt ca mt s bài.
T "Tin in hng ngày" nhn xét:
"Trong lch s khoa hình s, cha my khi xy ra mt tn bi kch vi nhng tình tit
k quc hn th. Nn nhân mang tên c, nhng ch bng máu trên tng, ng c ám sát không có. Tt c nhng chi tit y cho thy án mng này là do nhng k t nn chính tr và nhng k hot ng xã hi gây ra. Các ng phái cp tin có nhiu chi nhánh hot ng ti M, và nn nhân có l ã vi phm các lut l không thành vn ca các ng phái y nên ã b trng tr".
Bài báo kt thúc bng li khin trách chính ph và yêu cu chính ph giám sát cht ch hn các ngoi kiu trú ng trên t Anh.
T "Lá C" bình lun:
"Nhng v trng án nh v này ã din ra di mt chính th t do. Chúng sinh ra t s hn tp trong dân chúng và s suy yu ca chính quyn. Nn nhân là mt ngi M ã sinh sng ít lâu ti London. Ông ta ã tr mt thi gian ti nhà bà Charpentier khu Camberwell. Th ký riêng ca ông ta là Stangerson ã cùng i vi ông ta trong các chuyn i. Hai ngi ã t bit bà ch tr hôm th ba, ngày mng 4 tháng này và ã i ra ga Euston áp chuyn tàu tc hành i Liverpool. Sau ó ít lâu, ngi ta thy hai ngi ng vi nhau trên sân ga. Sau na thì không bit gì v h cho n khi ngi ta tìm thy xác ông Drebber trong mt ngôi nhà b trng trên ng Brixton cách nhà ga Euston hàng my dm ng. Nn nhân ã n ây bng cách nào và ã cht nh th nào? Nhng câu hi này hãy còn nm trong màn bí mt. Chúng tôi vui mng c bit các thanh tra Gregson và Lestrade ã cùng bt tay vào v án và tin rng hai quan chc mn cán và tài nng y s sm ri sáng vào v khó hiu này".
T "Tin Hàng Ngày" kt lun:
"Không còn nghi ng gì na, ây là mt v án chính tr. S chuyên ch ca chính quyn các nc lc a châu Âu ã xua ui v b bin nc ta nhiu ngi có th tr thành nhng công dân tt nu h không b ám nh kích ng bi nhng ký c v nhng ni au kh và gian truân ca h. Trong ám ngi y có mt lut l ht sc nghiêm ngt, nó kt án t cho bt c ai vi phm nó. Cn phi tìm cho ra viên th ký
Staggerson hi mt s chi tit liên quan n nn nhân. Cuc iu tra ã tin c mt bc khi tìm ra c a ch nhà tr ca nn nhân. S khám phá y hoàn toàn nh tài nng ca ông Gregson".
Holmes và tôi rt bun ci khi c nhng dòng này.
- Tôi ã bo vi anh mà, anh dù có th nào, Lestrade và Gregson vn c tán dng. Mt anh ngc bao gi cng tìm c mt anh ngc hn khâm phc mình.
- Nhng gì th này - Tôi kêu lên thì va vn lúc y có nhiu ting bc chân di nhà cùng vi nhng li gt gng ca bà ch nhà.
- ó là i cnh sát nghip d ph Baker. - Holmes nghiêm trang tr li. Cùng lúc ó khong hn mt chc a tr lem luc, ùa vào phòng chúng tôi.
- Nghiêm - Holmes hô lên và bn tr con xp thành hàng nh mt dãy nhng bc tng nh- Ln sau các cháu i c ngoài ph nhé, ch cho mt mình Wiggins lên báo cáo thôi. Wiggins có tìm thy không?
- Không , chúng cháu cha tìm ra! - Mt a trong bn tr tha.
- Kém th! Tip tc i cho n khi tìm ra. Tin thù lao ây - Holmes chia cho mi a 1 shilling - bây gi, các cháu hãy ta nhanh i khp ni ri tr v ây vi mt báo cáo có kt qu hn.
Bn tr chy ào xung cu thang, mt lát sau ã nghe thy ting chúng léo nhéo ngoài ph.
- My a tr này còn hu ích hn mt tá cnh sát. Nhìn thy ai có v là ngi nhà nc, ngi ta ã lo gi ming ri. Trái li, bn tr này len li c khp mi ni và nghe c mi chuyn. Chúng không b ai ý và lun lách nhanh nh chch.
- Anh s dng chúng cho v Briston y à?
- úng. Có mt im tôi mun tìm hiu. ây ch là vn thi gian, ri th nào cng ra. Th nào? Ai kia nh Gregson ngoài ph. Anh ta mang hai ch "hn h" ghi tng nét trên mt. Anh ta n ch ta ây.
Có ting chuông git mnh và vài ba giây sau, nhà thám t có mái tóc vàng lên cu thang, bc ba bc mt, và lao vào phòng chúng tôi nh mt tia chp. Gregson v ly tay Holmes, sit cht và reo lên:
- Ông Sherlock Holmes thân mn, ông hãy khen ngi tôi i. Tôi ã làm sáng t ht, rõ nh ban ngày.
Hình nh có mt thoáng lo lng lt qua gng mt din cm ca bn tôi. Holmes hi:
- Ông mun nói là ông ã tìm c hng úng ri à?
- Hng úng! , chúng tôi ã tóm c hung th ri.
- Tên hn là gì?
- Arthur Charpentier, thiu úy hi quân - Gregson dài ging, n ngc, xoa hai tay vào nhau.
Holmes th phào, hé n mt n ci và nói:
- Mi ông ngi và th mt iu xì gà i. Chúng tôi rt mun bit ông ã tin hành công vic nh th nào. Ông dùng mt cc whisky pha nc nhé.
- Xin vâng. Nhng n lc ghê gm mà tôi ã phi b ra trong hai ngày qua làm tôi bi hoi c ngi.
- Chúng tôi rt hân hnh c ông quá b n chi - Holmes nói, ging nghiêm trang - Xin ông cho bit ông ã làm th nào i n kt qu ht sc áng khen y.
Gregson ngi sâu trong chic gh bành, khoan khoái rít xì gà, ri bng nhiên v ùi
ánh tét mt cái:
- Trong v này, anh chàng Lestrade ngc nghch c tng mình khôn ngoan, ã hoàn toàn i nhm ng. Anh ta i tìm viên th ký Stangerson mà Stangerson thì dính líu n v này không hn gì mt a tr cha ra i. Hn bây gi Lestrade ã tóm c hn ri.
Ý ngh y khin cho Gregson ci sng sc mãi.
- Ông ã tìm ra hng ca ông nh th nào? - Holmes hi.
- Khó khn u tiên t ra vi tôi là tìm cho ra tung tích nn nhân. Có ngi c ngi nhà ch ngi ta c các li nhn tin ca mình trên báo mà n cung cp tin tc cho mình. Gregson thì