1

Prof.Dr. rer.nat.D. Ali ErcanProf.Dr. rer.nat.D. Ali Ercan

DEMOKRASİ NEDİR ?

Grekçe δ μοςῆ (halk) ve

κρατος (Kuvvet, iktidar) kelimelerinden

“halkın halk tarafından yönetimi”

(halkçılık) anlamına gelen Demokrasi’nin

temel evrensel karakteristikleri

“eşitlik” ve “özgürlük” tür.

Eşitlik ilkesi gereğince, seçimlerde

her yurttaşın eşit ağırlıklı bir oyu vardır !?

3

DEMOGRAFİDEMOGRAFİ

• Nüfus, • Yaş Dağılımı, • Ortalama Yaş, • Ortalama Yaşam Süresi, Yaşam Beklentisi, • Kadın Başına çocuk sayısı, Doğurganlık (fertility), • Yıllık Nüfus artış hızı• Yıllık Ölüm, Doğum ve Göç oranı

Seçmen Seçmen SayısıSayısı

TC  resmi nüfus sayım sonuçları:

1960 27,75 milyon1965 31,391970 35,611975 40,35

1980 44,74 *1985 50,661990 56,472000 67,80

[DİE2004 sayfa 27] 

5

1990 56,52000 67,8

2007 70,62008 71,52009 72,62010 73,72011 74,72012 75,6

TUIK

DIE

Yılda +400 bin ?

5,5 milyon Vatandaş kayıttan nasıl düşüldü ?5,5 milyon Vatandaş kayıttan nasıl düşüldü ?

Yılda + 1,0 milyon !?

Yılda + 1,1 milyon !

6

POPULASYON GRAFİĞİPOPULASYON GRAFİĞİLogistic S- CurveLogistic S- Curve

Z a m a n ( t )

N ü

f u

s (

n )

N ü

f u

s (

n )

+

+

+

+

+

+

+

n = n0 / [ 1 + α.exp (- β . t) ]

+

+n0

7

n = 141,07632 / [1 + 14,224519 exp(-0,033499688 (t-1923))]

2013

83 milyon

c ≈ d – 2

yYıllık nüfus artış hızı

Kadın başına ömür boyunca ortalama çocuk sayısı

Ortalama yaşam süresi (yıl)

,05

9

c = yk

d -1- (fe.yk ) / (fk.ye) - 1 - (0,505 x 66) / (0,495 x 64) = - 2,05

10

20501950 2000

10

20

NÜFUS ARTIŞ HIZI NÜFUS ARTIŞ HIZI

TürkiyeDünya

c (‰)

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110

YAŞ

YAŞ DAĞILIMI YAŞ DAĞILIMI

2023

1990

%

Ort. yaş = ∫ y. f(y). dy / ∫ f(y). dy 

Ort. ömür = ∫ y. (∂f/∂y) . dy / ∫ (∂f/∂y) . dy

f (y)

18+ SEÇMEN SAYISI ~ % 70 x NÜFUS

Ortalama ömür 72

~ % 10

Ortalama ömür 51

Yıl

n c y d

milyon binde yıl

1990

2000

2010

2020 2030

56,475 20,2 51,4 3,09

67,877 17,4 57,3 3,05

79,640 14,6 63,4 2,98

90,909 11,9 69,5 2,88

101,15 9,4 75,6 2,76

Türkiye’nin 2013 Yılı Türkiye’nin 2013 Yılı Demografik DeğerleriDemografik Değerleri

Nüfus............................83,1 milyon (% 1,15) Dünya Nüfus artış hızı........................%1,3.......%1,2 Ortalama yaşam süresi............65 yıl.......68 yıl Doğumda beklenen ömür.........75 yıl…....78 yıl Kadın başına çocuk sayısı............2,9.........2,8 Doğurganlık(fertility rate)...........2,2.........2,2 Ölüm Oranı…………………………..%0,8……%0,8

0,22 x 4,0 + 0,78 x 2,7 3,0

14

100

%

Ortalama Yaşam Süresi ( y )

50

18 10050

18 YAŞ ÜZERİ SEÇMEN SAYISININ 18 YAŞ ÜZERİ SEÇMEN SAYISININ NÜFUSA ORANINÜFUSA ORANI

S (%) ≈ 38 + 0,44 y

60

82

15

2000 20202010

milyon

60

40

50

S (milyon) ≈ 0,97 (t-2000) + 42,5

S E Ç M E N S A Y I S IS E Ç M E N S A Y I S IHer yıl seçmen sayısı ~ 970 bin artıyor.Her yıl seçmen sayısı ~ 970 bin artıyor.

2015 te seçmen sayısı ~ 57 milyon2015 te seçmen sayısı ~ 57 milyon

57,0

42,4

49,3

53,2

YSK SEÇMEN SAYISI æ

2002 : 41,4 milyon (seçmen yaşı 20) 42,4 FARK 1,4 milyon ( - 5,5) 6,9

2007 : 42,8 milyon (seçmen yaşı 18) 49,3 FARK 9,7 milyon ( + 5,8) 3,9

2011 : 52,5 milyon (seçmen yaşı 18) 53,2 2015 : (seçmen yaşı 18) 57,1

BİR SKANDAL BİR SKANDAL TÜRKİYE MATEMATİK BİLMEYENLER TARAFINDAN YÖNETİLİYORTÜRKİYE MATEMATİK BİLMEYENLER TARAFINDAN YÖNETİLİYOR

BU SKANDALA RAĞMEN YSK ve TUIK BAŞKANLARI İSTİFA ETMEDİLER !

17

Seçmen sayısı : 42,4 milyon % 100,0Seçmen sayısı : 42,4 milyon % 100,0 Katılım : 32,8 milyon Katılım : 32,8 milyon % 77,4 % 77,4 Geçerli oylar : 31,5 milyon Geçerli oylar : 31,5 milyon Baraj : % 10Baraj : % 10 Temsil edilen oy : 17,3 milyon % 40,8Temsil edilen oy : 17,3 milyon % 40,8

DÜNYANIN EN ANTİDEMOKRATİK SEÇİMİ DÜNYANIN EN ANTİDEMOKRATİK SEÇİMİ 2002 TÜRKİYE GENEL MİLLETVEKİLİ SEÇİMİ 2002 TÜRKİYE GENEL MİLLETVEKİLİ SEÇİMİ

Yurttaşların  % 60 kadarı TBMM de temsil  Yurttaşların  % 60 kadarı TBMM de temsil  edilmedi edilmedi 

  

Toplam seçmen sayısının Toplam seçmen sayısının dörtte  birini dörtte  birini  temsil   temsil  eden bir parti Mecliste sandalyelerin eden bir parti Mecliste sandalyelerin 

üçte ikisiniüçte ikisini elde ederek  (millî irade !?) elde ederek  (millî irade !?)Ülkeyi  5 yıl  boyunca , tek başına yönetmiştir !Ülkeyi  5 yıl  boyunca , tek başına yönetmiştir !

DÜNYANIN EN  ANTİDEMOKRATİK SEÇİMİ DÜNYANIN EN  ANTİDEMOKRATİK SEÇİMİ 2002  TÜRKİYE 2002  TÜRKİYE 

 AKP           :  10 848 704    365  MV     (+ 20 MV !) CHP           :    6 114 843    177  MV     ( - 18 MV !) BAĞIMSIZ :       302 801        8  MV     ( -  2  MV !)

17 Şubat 2011 Perşembe 12:05

  % 1

0  B

ARAJ

% 1

0  B

ARAJ

D’ H

ON

DT  Y

ÖN

TEMİ

D’ H

ON

DT  Y

ÖN

TEMİ

VİLAYET KONTENJANIVİLAYET KONTENJANI

1-SEÇİM  BARAJI1-SEÇİM  BARAJI

Rusya............................................    % 7 Rusya............................................    % 7 Almanya, Belçika, Macaristan, Almanya, Belçika, Macaristan, Polonya, Çekya, Slovakya.............     % 5Polonya, Çekya, Slovakya.............     % 5Avusturya, Bulgaristan, İtalya, Avusturya, Bulgaristan, İtalya, Norveç, Slovenya, İsveç................    % 4Norveç, Slovenya, İsveç................    % 4İspanya,Yunanistan, Romanya,İspanya,Yunanistan, Romanya,Ukrayna…………………………………..     % 3Ukrayna…………………………………..     % 3Danimarka…...................................   % 2Danimarka…...................................   % 2…………………………Hollanda, Finlandiya, İrlanda, İzlanda  ---Hollanda, Finlandiya, İrlanda, İzlanda  --- 

2- VİLAYET  KONTENJANI2- VİLAYET  KONTENJANI

MUĞLA..........850 BİN MUĞLA..........850 BİN   6 MV      110 6 MV      110      ORDU........... 740 BİN ORDU........... 740 BİN   6 MV 6 MV

      ÇORUM..........530 BİN ÇORUM..........530 BİN   4 MV      117       4 MV      117            MUŞ...............413 BİN MUŞ...............413 BİN   4 MV 4 MV

      EDİRNE......... 400 BİN EDİRNE......... 400 BİN   3 MV      137 3 MV      137      BİNGÖL .........263 BİN BİNGÖL .........263 BİN   3 MV 3 MV

      KARAMAN.......235 BİN KARAMAN.......235 BİN   2 MV     150    2 MV     150         TUNCELİ...........85 BİN TUNCELİ...........85 BİN   2 MV  2 MV 

23

Vilayetlere tahsis edilen Milletvekili sayısının

karşılığı seçmen sayısındaki eşitsizliklerden

kaynaklanan, gerçekte kullanılan -kullanılmış

gibi görünen- ama aslında ‘kayıp oylar’ın

toplamı Türkiye genelinde ~ 2 milyon 

kadardır.

KAYIP   OYLARKAYIP   OYLAR

Siirt, Siirt, Nevşehir, Nevşehir, Kırıkkale, Kırıkkale, 

Bolu, Hakkari, Bolu, Hakkari, Bingöl, Burdur, Karaman, Bingöl, Burdur, Karaman, 

Kırşehir, Karabük, Erzincan, Kırşehir, Karabük, Erzincan, Yalova, Bilecik, Sinop, Yalova, Bilecik, Sinop, Bartın, Çankırı,  Iğdır, Bartın, Çankırı,  Iğdır, 

Artvin, Gümüşhane, Kilis, Artvin, Gümüşhane, Kilis, Ardahan, Tunceli  Bayburt Ardahan, Tunceli  Bayburt 

A N K A R AA N K A R A

31 MİLLETVEKİLİ 53 MİLLETVEKİLİ

5 milyon5 milyon 5 milyon5 milyon

Victor d'Hondt Victor d'Hondt 1841-1901 1841-1901

ArjantinAvusturyaBelçikaBulgaristanÇekyaDoğu TimorEkvadorFinlandiyaGallerHırvatistanHollandaİskoçyaİsrailİzlandaJaponyaKolombiyaMacaristanMakedonyaParaguayPolonyaPortekizRomanyaSırbistanSlovenyaŞiliTürkiye

Bir seçimde Partilerin

aldıkları Oy sayısına göre

milletvekili sayısını

belirleyen Yöntem.

Birinci konumdaki partiyi

diğerlerine göre avantajlı

konuma taşıyan ve

“Temsilde adalet” 

sağlamayan bu yöntem,

“Yönetimde istikrar”

İlkesini ön planda tutan 27

ülkede uygulanmaktadır.

  3- d‘HONDT  YÖNTEMİ 3- d‘HONDT  YÖNTEMİ 

Örnek : 700 GEÇERLİ  OYDA  4…7…9  MİLLETVEKİLİNİN  D’HONDT YÖNTEMİYLE BÖLÜŞÜMÜ  

/1 /2 /3 /4 ….. _______________________________________________ A : 303 (%43) 303,01 151,53  101,04  75,37

B : 200 (%29) 200,02 100,06 66,7 50,0 C : 100 (%14) 100,05  50,0 33,3 25,0

Diğer : 97 (%14) baraj altındaki partiler

______________________________________________

Toplam 700   A 3 MV % 75 ; 4 MV % 57 ; 5 MV % 56 B 1 MV % 25 ; 2 MV % 28 ; 3 MV % 33 C 0 MV % 0 ; 1 MV % 14 ; 1 MV % 11            4 MV                        7 MV                        9  MV D’Hondt yönteminde birinci partinin kazanç faktörü en az  % 15 tir  !   

  3- d‘HONDT  YÖNTEMİ 3- d‘HONDT  YÖNTEMİ 

SEÇİMLERE KATILIM ORANLARISEÇİMLERE KATILIM ORANLARI

Kasım 2002   Genel Seçim                   %  77  Temmuz 2007  Genel Seçim                 %  73  Mart 2009  Yerel yönetim Seçimi         %  79  Eylül 2010  Anayasa Referandumu      %  74  ORTALAMA……………………….……………%  76

  Haziran 2011 Genel Seçim                   %  83  !?

ANAYASA OYLAMASIANAYASA OYLAMASI                                                         KATILMAYAN =  0,26                                                      % 57,9  EVET  % 57,9  EVET      0,579 x 0,74 =  0,43   0,579 x 0,74 =  0,43                                                      % 42,1  HAYIR % 42,1  HAYIR   0,421 x 0,74  =  0,31 0,421 x 0,74  =  0,31

MEVCUT ANAYASA HALKIN  SADECE YÜZDE 43’ ününMEVCUT ANAYASA HALKIN  SADECE YÜZDE 43’ ünün‘‘EVET’ DEDİĞİ   BİR ANAYASADIR !!EVET’ DEDİĞİ   BİR ANAYASADIR !!

KÜRT  BOYKOTU  SÖZ KONUSU  DEĞİL;  AĞRI, BATMAN, BİNGÖL, HAKKARİ, SİİRT.. % 95 ‘EVET’KÜRT  BOYKOTU  SÖZ KONUSU  DEĞİL;  AĞRI, BATMAN, BİNGÖL, HAKKARİ, SİİRT.. % 95 ‘EVET’

PARTİLER OY SAYISI % MİLLETVEKİLİ milyon ____________________________________________

AKP 21,47 % 40,4 326 MV % 60 CHP 11,15 % 21,0 135 MV MHP 5,58 % 10,5 53 MV

BDP 2,60 % 4,9 36 MV % 6 BĞSZ. 0,23 % 0,4 - MV DİĞER 12 P. 1,88 % 3,5 - MV GEÇERSİZ 0,94 % 1,8 KATILMAYAN 9,35 % 17,5 ____________________________________________ T O P L A M 53,20 % 100,0 550 MV

2011 GENEL SEÇİM SONUCU (katılım %82,5)2011 GENEL SEÇİM SONUCU (katılım %82,5)

% 34

PARTİLER OY SAYISI % MİLLETVEKİLİ milyon ____________________________________________

AKP 21,5 % 40,4 304 MV % 55 CHP 12,5 % 23,5 150 MV MHP 6,3 % 11,8 60 MV

BDP 2,6 % 4,9 36 MV % 6 GEÇERSİZ 0,9 % 1,8 KATILMAYAN 9,4 % 17,5 ____________________________________________

T O P L A M 53,2 % 100,0 550 MV

2011 GENEL SEÇİM SONUCU (katılım %82,5)2011 GENEL SEÇİM SONUCU (katılım %82,5)- Baraj altında kalan 2,1 milyon oy CHP ve MHP ye verilseydi -- Baraj altında kalan 2,1 milyon oy CHP ve MHP ye verilseydi -

% 38

BİR TESPİT BİR TESPİT DEMOKRASİ ŞEYTAN ÜÇGENİNDEDEMOKRASİ ŞEYTAN ÜÇGENİNDE

32

• Seçim barajı % 5' e indirilir. • D’Hondt sayım sistemi ve Vilayet

kontenjanları kaldırılır.• Milletvekili gelirinin fert başına milli gelire

eşitlenmesi, Partilere devlet yardımının kaldırılması ve Milletvekili dokunulmazlığının sınırlandırılması koşuluyla, Milletvekili sayısı M= 800 ‘e çıkartılır.

• Toplam geçerli oyların % 5’inden fazlasını alan Partilerin aldıkları oylar ile Bağımsız adayların aldıkları geçerli oyların toplamından (S), Bir bağımsız adayın milletvekili seçilebilmesi için gerekli minimum oy belirlenir: B=1+ S/(M+1)

MİLLİ BAKİYELİ ORANSAL TEMSİL !MİLLİ BAKİYELİ ORANSAL TEMSİL !

33

• Bağımsızlar belirlendikten sonra, kalan millet vekillikleri için %5 barajı aşan partilerin aldıkları oy oranına karşılık gelen Milletvekili sayıları belirlenir.

• Baraj üzerindeki partilerin aldıkları toplam geçerli oy sayısının, bağımsızlar çıktıktan sonra geriye kalan sayıya bölümü ile bir (parti) Milletvekili için gerekli oy sayısı (P) bulunur.

• Bölgelerde partilerin aldıkları geçerli oylar P ile bölünerek Partilerin “tam sayılı” Bölge Milletvekilleri belirlenir. Arta kalan kesirlerden Partilerin “kontenjan” milletvekilleri belirlenir.

MİLLİ BAKİYELİ ORANSAL TEMSİL !MİLLİ BAKİYELİ ORANSAL TEMSİL !