1

YENİ TEKNOLOJİLER

Eğitim Kitabı 4

2

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 12

Bölüm 1 – TEORİK BİLGİLER Brülör kapasitesinin hesaplanması 14 Yanma havası debisi 15 Kazanlara uygun brülör seçimi 16 Doğalgaz brülörlerinde gaz hatları 18 Motorin ile besleme devresi 27 Fuel – oil hatları dizayn kriterleri 30 Brülörlerde alev boyutları 34 Emisyon değerleri 36 Bölüm 2 – BRÜLÖRLER Tek kademe çalışma 37 İki kademe çalışma 38 Mekanik kamlı oransal çalışma 38 Pnömatik vanalı sistemler 39 Elektronik oransal sistemler 40 Yanma kontrol sistemi ile enerji tasarrufu 42 Alev emniyet sistemleri 51 Bölüm 3 – MONTAJ ve AYARLAR Montaj ve ayarlar Brülörlerin kazana montajı 53 Brülörlerde yanma başlığı ve elektrod ayarları 57 Servomotorlar 62 Örnek gaz vanası ayarı 65 Beyinler 68 Brülörü devreye almadan önce yapılması gereken kontrollar 101 Elektronik oransal brülörlerde çalışmanın tanımı 101 Pnömatik oransal brülörlerde çalışmanın tanımı 103 Bakım 104

3

Uygunluk Beyanı

Biz burada “CE” işaretli Sparkgas…; BTG…; BGN…;TBG...; Minicomist…; Comist…; RiNOx…, BT…; BTL…; GI…; GI…Mist; PYR…; TS…serisi ürünlerimizin bizim sorumluluğumuz altında olduğunu bildiririz.

Tanımlama: gaz, sıvı ve çift yakıtlı hava üflemeli domestik ve endüstriyel brülörlerin ilgili olduğu minimum düzenlemelere ait Avrupa Direktifleri: • 90/396/EEC (G.A.D) • 92/42/EEC (B.E.D) • 89/336/EEC (E.M.C. Directive) • 73/23/EEC (Düşük Voltaj Direktifi) • 98/37 EEC (Makine Direktifi)

ve tasarım ve testlerin yapılmasında uyulan Avrupa Standartları: • EN 676 (gaz ve çift yakıt, gaz tarafı) • EN 267 (motorin ve çift yakıtlı, sıvı yakıt tarafı) • EN 60335-1:2003 • EN 50165: 1997 + A1:2001+A2:2002 • EN 55014-1 (1994) and -2 (1997)

90/396/EEC Gaz Cihazları Direktifine göre kontrol; CE0085 - DVGW tarafından yapılır.

4

GAZ BRÜLÖRLERİ - TEK KADEME

- İKİ KADEME

- ORANSAL

5

- LOW - NOX ORANSAL

- ENDÜSTRİYEL

6

TBG 600 ME / 800 ME MOTORİN BRÜLÖRLERİ - TEK KADEME

- İKİ KADEME

7

- ORANSAL

- LOW – NOX

- ENDÜSTRİYEL

8

FUEL – OİL BRÜLÖRLERİ - TEK KADEME

- İKİ KADEME

DSN SERİSİ DSNM – D SERİSİ

9

- ORANSAL

- ENDÜSTRİYEL

ÇİFT YAKITLI GAZ / MOTORİN / FUEL – OİL BRÜLÖRLERİ - TEK KADEME

- İKİ KADEME

10

- ORANSAL

- ENDÜSTRİYEL

11

ENDÜSTRİYEL BRÜLÖRLER – IB SERİSİ

ENDÜSTRİYEL BRÜLÖRLER – IBR SERİSİ

12

ÖNSÖZ Bu uyarı notları kullanım ve sıcak su üretimi için ısıtma sistemleri parçalarının sağlıklı kullanımını sağlamak amacı ile hazırlanmıştır. Bu notlar, yeterli güvenliğe sahip parçaların, doğru olmayan ve hatalı kurulumlar veya uygunsuz ve mantıksız kullanımlar sebebi ile zarar görmesinin önlenmesi amacı ile nasıl hareket edileceğini göstermektedir. İlave olarak bu kılavuzdaki uyarı notları son kullanıcıların anlayabileceği bir dilde teknik olarak hazırlanmış olup, emniyetle ilgili kullanıcıları bilgilendirmeyi hedefler. Üretici kullanım sırasında üretici talimatlarına uymama nedeni ile yanlış kullanımdan kaynaklanan hasarlardan sorumlu değildir.

GENEL UYARI NOTLARI • Kullanım kılavuzu ürünün özel ve tamamlayan parçasıdır ve mutlaka kullanıcıya verilmesi gerekmektedir. Broşürdeki kullanım, bakım ve kurulumla ilgili gerekli bilgileri ve uyarıları dikkatlice okuyunuz. İhtiyacınız olduğunda bulabileceğiniz yerde bulundurunuz. • Malzemeler, geçerli standartlara ve üretici talimatına göre kalifiye teknisyenler tarafından kurulmalıdır. Kalifiye teknikerler demekle, domestik ısıtma ve sıcak su üretimi sistem parçaları hakkında uzman ve üretici tarafından yetkilendirilmiş kişilerdir. Hatalı kurulum insanlara, hayvanlara ve maddelere zarar verebilir. Bu tür zararlardan üretici sorumlu değildir. • Ambalaj açıldığında bütün parçaların yerinde ve hasarsız olduğundan emin olunuz. Malzemeler kullanılamaz ise satıcıya geri gönderiniz. Ambalajlama malzemelerini ( tahta kafesli sandık, plastik stabilizatör, vb. m) çocukların ulaşabilecekleri yerden uzak tutunuz. Uygun olan yerde depolanması gerekir ki bu çevre kirliliğini önlemek açısından da önemlidir. • Her hangi bir bakım ve temizlikten önce ana güç kaynağından, sistem anahtarından veya devreyi kapatan sistemden elektriğini kesin. • Eğer sistemde hata varsa veya malzemeler düzgün çalışmıyorsa, cihazınızı durdurun, tamir etmeye çalışmayın veya malzemeye müdahale etmeyin. Böyle durumlarda yetkili servis ile irtibata geçiniz. Her hangi bir malzeme tamiri orijinal yedek malzemeler kullanılarak Baltur yetkili servisleri tarafından yapılmalıdır. Yukarıdaki durumlardaki hatalı eylemler malzemenin emniyetini tehlikeye atacaktır. Malzemenin doğru ve verimli çalışmasını sağlamak için yetkili servisler tarafından kullanma talimatlarına uygun periyodik bakımların yapılması gerekmektedir. • Malzemeler başka bir kullanıcıya satılır veya yer değişikliği olursa kullanma kılavuzlarının da yanında gittiğinden emin olunuz. • Opsiyonel malzemelerde ve kitlerde (elektrik malzemesi dahil) sadece orijinal malzemeler kullanılmalıdır.

BRÜLÖRLER * Brülörler kullanımlarına uygun yerlerde kullanmak zorunluluğu vardır ki kazanlarda kullanım, sıcak su kazanları, fırınlar veya atmosferik ajanlara (yağmur, toz gibi) maruz kalmayan benzer alanlardaki kullanımları örnek gösterilebilir. * Brülör, yürürlülükteki düzenlemelere göre ve her durumda düzgün yanmanın sağlanabileceği yeterlilikte havalandırmanın olduğu uygun mahallere kurulmalıdır. * Zehirleyici tehlikeli karışımlar ve patlayıcı gaz formları oluşabileceğinden, brülörün veya boylerin kurulduğu kazan dairesinin havalandırma açıklığının ve brülör hava emiş ızgarası açıklığının ebadını azaltmayın ve kapatmayın. * Brülörü bağlamadan önce, sistem beslemesi (elektrik, gaz, motorin, veya başka yakıt) ile alakalı bilgileri etiketten kontrol ediniz. * Brülörün sıcak parçalarına dokunmayınız. Bunlar genelde aleve ve yakıt ön ısıtıcısına yakın olup çalışma esnasında ısınırlar ve brülör durduğunda da bir süre sıcak kalırlar. * Brülör artık kullanılmayacak ise yetkili teknikerler tarafından aşağıdakiler kesinlikle yapılmalıdır; a) Ana şalterden elektrik besleme kablosu sökülerek, elektrik beslemesini kesin. b) Yakıt beslemesini, kapama valfını kullanarak kapatın ve valfın açma kolunu sökün.

c) Potansiyel tehlike oluşturabilecek parçaları emniyete alın.

Özel uyarı notları • Alev yanma odasında oluşacak şekilde brülörün ısı üretecine bağlantısının emniyetle yapıldığını kontrol edin. • Brülörü devreye almadan önce ve en az yılda bir yetkili teknikerler tarafından test edilmesi gereken işlemler aşağıda bildirilmiştir; a) brülörün yakıt ayarını ısı jeneratörünün kapasitesine göre ayarlamak. b) brülörün hava ayarını yanma odasının minİmum kapasite hava ihtiyacına göre ayarlayınız. c) NOx ve yanmamış gazların mevcut kabul edilebilir limitlerde olduğunun denetiminin yapılması. d) emniyet cihazlarının ve ayarlamaların düzgün çalıştığının kontrolünün yapılması e) baca gazlarına göre verimliliğin kontrolü. f) mekanik emniyet kontrol cihazların ayarlarının ve bağlantısının son kontrolünün yapılması. g) brülör bakım ve kullanım kılavuzunun kazan dairesinde olduğunun kontrolünün yapılması. • Eğer brülör devamlı arızaya geçip duruyorsa, devamlı olarak resetleme yapmayı denemeyiniz.En yakın yetkili servisi problemi çözmesi için çağırınız. • Ekipmanların çalıştırılması ve bakımı yürürlükteki düzenlemelere göre sadece yetkili servisler tarafından yapılması gerekmektedir.

13

ELEKTRİK BAĞLANTISI • Ekipmanlar sadece mevcut emniyet yönetmeliğine göre yapılmış yeterli topraklama bağlantısına düzgün olarak bağlandığı takdirde güvenlidir. Bu gerekli emniyet gereklerinin yapıldığının kontrolü gerekmektedir. Yapıldığından şüphede iseniz, kalifiye bir elektrik teknisyenini arayarak sistemin denetimini yaptırınız. Düşük akımlardan kaynaklanacak hasarlardan üretici sorumlu değildir. • Elektrik devrelerinin donanım maksimum yüklenmelerine uygunluğu yetkili servisler tarafından kontrol edilmelidir. Teknik etiketlerinde de gösterildiği şekilde elektrik kablolarının maksimum yüklemelere uygun ebatlarda olması gerekmektedir. • Ekipmanların güç kaynağı üzerinde adaptör, çoklu soket ve uzatma kablosu kullanmayınız. • Gerekli emniyet ihtiyacına bağlı olarak ana güç kaynağının bağlantısında kutuplu şalter kullanılması gerekmektedir. • Brülörün elektrik bağlantısının nötr topraklaması olmalıdır. • Eğer iyonizasyon akımı topraklamadan değil de nötrden kontrol ediliyorsa, terminal 2(nötr) ve topraklama için RC devresine bağlantısı olmalıdır. • Elektrikli herhangi bir parçanın kullanımı için aşağıda bir kısmı bildirilen temel elektrik kurallarının uygulanması ile mümkündür; * Islak ve nemli olarak ekipmanlara dokunmayınız. * Elektrik kablolarını çekmeyiniz. * Ekipmanların patlamasına neden olabilecek atmosferik (yağmur, güneş vb.) ortamlarda, bu durum belirtilmedikçe bırakmayınız * Yetkisiz kişiler ve çocukların kullanımına izin vermeyiniz. • Ekipman güç kaynağı kabloları kullanıcılar tarafından değiştirilemez. Eğer kablolar zarar gördüyse, donanımın elektriğini kesiniz ve değişiklik için yetkili servisi arayınız. • Cihazınızı bir süre için kullanmamaya karar verdiyseniz, elektrikle çalışan tüm donanımların (pompa, brülör vb.) elektrik bağlantısını kesmeniz tavsiye edilir. GAZ, MOTORİN VEYA DİĞER YAKIT KULLANIMINDA GENEL UYARI NOTLARI • Brülör kurulumlarında mevcut yasa ve kanunlara uyulmalı ve yetkili teknikerler tarafından devreye alınmalıdır. Yanlış uygulamalar insana, hayvana ve mala zarar verebilir ki bu aşamada üretici bu zarardan sorumlu değildir. • Brülör kurulumundan önce sistemin çalışmasına etki edebilecek yakıt hatlarının içerisindeki pisliklerin temizlenmesi tavsiye edilmektedir. • Brülörün ilk devreye alınması aşağıdaki şartların varlığından emin olan yetkili servisler tarafından yapılmalıdır. • Brülörü geçici bir süre kullanılmamasına karar verilmişse, yakıt hattı üzerindeki valf veya valflar kapatılmalıdır. GAZ KULLANILDIGINDA ÖZEL UYARI NOTLARI • Yetkili teknik servisin aşağıdaki kontrolleri yaptırtın. a) besleme hattının ve gaz yollarının güncel şartnamelere ve kanunlara uygunluğunu kontrol ediniz. b) bütün gaz bağlantılarının sızdırmaz olduğundan emin olunuz. • Gaz borularını elektrikli cihazların topraklaması için kullanmayınız. • Kullanmadığınızda cihazınızı çalışır durumda bırakmayınız ve daima gaz musluğunu kapatınız. • Kullanıcının ortamdan ayrılması durumunda brülöre gaz getiren ana vanayı kapatınız. • Eğer gaz kokusu duyarsanız: a ) kıvılcım yaratabilecek elektrik anahtarı, telefon veya hiç bir cihazı asla kullanmayınız. b ) hemen kapı ve pencereleri açarak odanın havasını temizlemek için hava akımı yaratınız. c ) gaz vanalarını kapatınız. d ) kalifiye teknisyenden yardım isteyiniz. * Gaz cihazlarının bulunduğu mahallerin havalandırma açıklıklarını kapatmayınız, aksi takdirde zehirli ve patlayıcı karışımın oluşması ile tehlikeli pozisyonlar ortaya çıkabilir. YÜKSEK VERİMLİ VE BENZER KAZANLAR İÇİN BACALAR

Şu vurgulanmalıdır ki, yüksek verimlilikteki kazanlarda veya benzerleri uygulamalarda yanma ürünleri (duman) göreceli olarak düşük sıcaklıkta bacaya tahliye edilir. Yukarıdaki durum, geleneksel bacalarda ( çap ve ısı yalıtımı yönünden) uygun olabilir. Çünkü yanma ürünlerinin az soğuması, sıcaklığının yoğuşma noktasının altına kadar düşmesine müsaade edebilir.

Ancak yoğuşma yapan bacada; motorin veya fuel oil yakılıyorsa bacanın duman gazının atmosfere atıldığı kısmında kurum oluşur veya gaz (doğal gaz, LPG, ...) yakılıyorsa baca boyunca yoğuşma suyu oluşur. Bu nedenle, yukarıda bahsedilenler gibi problemlerle karşılaşılmaması için yüksek verimliliğe sahip kazan ve benzeri sistemlere bağlı bacalar özellikli uygulamasına uygun olarak (en kesit ve ısı yalıtımı) boyutlandırılmalıdır.

14

BÖLÜM 1 – TEORİK BİLGİLER BRÜLÖR KAPASİTESİNİN HESAPLANMASI

GAZ DEBİSİ (m3/h) Gaz debisi (m3/h) = Brülör kapasitesi QB (kcal / h) Hi = Yakıtın alt ısıl değeri Hi(kcal / m3) – gaz için f = Gaz sıcaklığı ve hava basıncına bağlı düzeltme katsayısı ALT ISIL DEĞER

Doğalgaz: Hi = 8550 kcal / m3 Motorin : Hi = 10200 kcal / kg

Fuel – oil : Hi = 9600 kcal / kg

DOĞALGAZ İÇİN DÜZELTME KATSAYISI f

Gaz bağlantı basıncı mbar f 20 0,98 50 1,01 100 1,06 200 1,16 300 1,25

1000 1,94 Hava basıncı 950 mbar

Gaz sıcaklığı 20°C. EN 676 STANDARDINA UYGUN OLARAK f KATSAYISININ HESAPLANMASI

f = g

at

tppp

15,27315,288

25,101325,101325,1013

Düzeltilmiş brülör kapasitesi, aşağıdaki formüle göre hesaplanır : Burada : Hi: Gazın alt ısıl değeri V: Hacimsel debi, test şartlarında elde edilen

(ölçülen basınç (pat + p) ve sıcaklık tg) ve gaz sayacından okunan QB: Brülör kapasitesi pat: Atmosfer basıncı mbar p: Gaz sayacı basıncı mbar tg: Gaz sıcaklığı, sayaçta okunan °C

K

QKQB QB = Brülör kapasitesi

QK = Kazan kapasitesi K = Kazan kullanma verimi

QB = f V Hi

15

BRÜLÖR KAPASİTESİNE BAĞLI OLARAK TAZE HAVA İHTİYACI VE BACA GAZI DEBİSİ = 1,2 (CO2 = 9,83 % ve CO2 = 11,5%) için

Taze hava debisi m3/h Baca gazı debisi m3/h Brülör kapasitesi kw Doğalgaz Propan Doğalgaz Propan 50 77 75 86 74 100 154 149 172 147 150 231 224 258 221 200 308 298 258 221 300 462 448 516 441 400 616 596 688 588 500 770 745 860 735 600 924 894 1032 882 700 1078 1043 1204 1209 800 1232 1192 1376 1176 900 1386 1341 1548 1323

1000 1540 1490 1720 1470 1250 1925 1863 2150 1838 1500 2310 2235 2250 2205 1750 2695 2608 3010 2573 2000 3080 2980 3440 2940 2500 3850 3726 4300 3676

YANMA HAVASI DEBİSİ Brülör fanı boyutlandırılırken aşağıdaki hususların bilinmesi gerekmektedir. A ) Yanma havası debisi ( Q tot ) B ) Gereken toplam basınç ( P tot ) Bu veriler fanın çalışma şartlarına ve kabul edilecek brülörün karakteristiklerine bağlıdır. İlk gereken , kullanılan yakıta ve miktarına göre ( motorin / fuel – oil için kg / h ve gaz için m3 / h ) Qc gereken hava debisini hesaplamaktır.

Qa = Qc kc

kc yakıta gereken hava debisini tanımlayan bir katsayıdır ve aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Hesaplamalar O2 değeri % 5 alınarak yapılmıştır :

Örnek :

Qc = 1600 kg / h motorin

Qa = 1600 x 15,7 = 25120 m3 / h

Qa aşağıdaki faktörlere göre ayarlanır :

A ) Sıcaklığın referans değer olan 0 oC den farkına göre

16

B ) Yükseklik farkına göre ( referans değer deniz seviyesinden 100 m)

C ) Hava kanalındaki sürekli yük kaybı için ( tahmini %10 gibi )

f düzeltme faktörü sıcaklık ve yükseklikteki sapmaya bağlı olarak tablodan alınır

Örnek :

Max. Sıcaklık : 40 0C

Yükseklik : 1500 metre

F = 0, 781 alınarak

Qtot = (25 120 / 0,781) x 1,1 = 35 380 m3/h

KAZANLARA UYGUN BRÜLÖR SEÇİMİ Kazanlara uygun brülör seçimi yapılırken kazanla ilgili şu bilgiler imalatçı firma kataloglarından veya mevcut kazanların etiket değerleri üzerinden alınmalıdır :

Kazanın kapasitesi – kazanın tipine bağlı olarak kazanın nominal ( Doymuş buhar kazanları için 10 bar doymuş buhar ve 102 0C besi suyu sıcaklığında veya kızgın su kazanlarında 10 bar çalışma basıncı ve 160 / 120 0C su giriş ve çıkış sıcaklıklarında ) ve sürekli maksimum ( % 12 hava fazlalığı ile çalışan brülör kullanıldığında ) kapasiteleri dikkate alınarak saptanmalıdır.

Kazanın duman tarafı direnci – Kazanın nominal ve sürekli maksimumdaki kapasitelerinde duman gazlarının alev duman boruları içinden geçerken oluşan sürtünme direncidir .Bu değer kazana uygun brülör seçimi yapılırken brülör fanı tarafından yenilmelidir.

Kazanın verimi – Kazan maksimum yüküne ne kadar yakın çalışıyorsa o kadar verimlidir. Kazanın yanma odası boyutları – Kazanın yanma odası çapı ve boyu brülörlerin alev çapı ve boyundan

minimum % 5 daha büyük olması gerekmektedir. Aksi halde alev külhan duvarlarına çarpar ve çarptığı yeri tahrib eder, kazanın ömrünü kısaltır.

17

BRÜLÖR NAMLU KAYIP EĞRİLERİ ( İMALATÇI FİRMADAN HER BRÜLÖR İÇİN İSTENMELİDİR. )

18

DOĞALGAZ BRÜLÖRLERİNDE GAZ HATLARI Gaz hattı - Gaz basıncı - Brülör kapasitesi (Debi) - Hız kriterlerine göre seçilir. Gaz hattı ekipmanlarında kabul edilen hız limiti 25 m / s. dir. Gaz hattının boyutlandırılması , mevcut şebeke gaz besleme basıncı PE’ye göre düzenlenir. PE = Brülör girişindeki gaz giriş basıncı

Pnamlu baybı

= Brülörün tam kapasiteye çıkabilmesi için,brülörde gerekli basınç ( brülör namlu kayıp eğrilerinden bulunur.)

P gaz hattı = Gaz hattındaki basınç kaybı ( kullanılan gaz hattı ekipmanının diyagramlarından bulunur )

Pkarşı basınç = Kazan yanma odası karşı basıncı ( imalatçı firma kataloglarından bulunur )

GAZ YOLU EKİPMANLARI

PE = Pbrülör namlu kaybı + P gaz hattı kaybı + Pkarşı basınç

F – FİLTRE LDU – LDU GAZ KAÇAK TEST CİHAZI PCT – GAZ KAÇAK KONTROL PRESOSTATI VF – KELEBEK VANA VL – İŞLETME SELENOİD VANASI VP – PİLOT VANASI VS – EMNİYET VANASI

RF – FİLTRELİ BASINÇ REGÜLATÖRÜ PMAX – MAKS. BAS. PRESOSTATI PMİN – MİN. BASINÇ PRESOSTATI

19

Gaz hattının boyutları uzunluğa , gaz debisine ve gaz hattındaki sürtünme kayıplarının gaz basıncının % 10 değerini geçmemesi ile saptanmalıdır. - Brülörün ateşlemesi esnasında yüksek değerde basınç düşmelerinden kaçınmak için brülör ile stabilizatör

arasındaki mesafe 1, 5 – 2 metre olmalıdır . - Gaz kesme vanası , filtre ve stabilizatör / regülatör yatay borular üzerine yerleştirilmelidir. Stabilizatörün veya

regülatörün ayar mekanizması düşey konumda çalışmaktadır , eğer dikey boru hattı üzerine yerleştirilirse cihazın içindeki mekanizmanın sürtünme nedeni ile cevap süresi uzar.

- Stabilizatör veya regülatör brülöre gereken gaz debisinin 2 katı debiyi geçirmelidir. - Bir sistemde birden fazla brülör kullanılıyor ise her birinin kendi basınç düşürücüsü olmalıdır. Böylelikle sadece

bir brülör devrede iken bile brülöre sabit basınçta gaz gelmesi sağlanabilir.

TEK KADEME MULTIBLOK GAZ YOLU EKİPMANI TEKNİK ÖZELLİKLERİ TİP : MB-D( LE ) 405 – 412 B01 DUNGS GASMULTIBLOC vana filtre , regülatör , yavaş açar hızlı yapar vana( işletme selenoid vanası ) , hızlı hızlı kapar vana ( emniyet selenoid vanası ) ve presostat ile komple ekipmandır. Gövde dayanımı 360 mbar ‘ dır. - İnce filtre - DIN EN 288 sınıf A grup 2’ ye göre , çıkış basıncının orantısal vana sayesinde hassas ayarlanması - Düşük basınç eğiminde yüksek debi değerleri - Doğrusal akım manyetik tahriki arıza derecesi N - Hidrolik açılma geciktirmesi

20

KESİT RESMİ – MB – DLE VANA

V1 ve V2 vanaları kapalı ise A bölmesinde giriş basıncı altında durmaktadır. Min. basınç presostatı A bölgesine bağlıdır ve eğer basınç presostatta ayarlanmış set değerini aşarsa , brülörün çalışmasını engellemek için bu bilgi brülör ateşleme trafosuna gider ve brülörü arızaya geçirir. Brülör arıza durumundan çıkarıldıktan sonra vana çalışmaya başlar. Valf V1 ön basıncı dengelenmiş regülatör ile kompledir. 7 no’lu ankraj , 3 no ‘lu vana plakası ile bağlı değildir ve açılma sırasında 7 no ‘ lu ankraj V1 yayını gerer ve böylece 3 no lu vana plakası serbest kalır. Valf kapattığında ise 7 no ‘ lu ankraj doğrudan vana plakasına etki eder. 8 no’ lu Regülatör yayının ayarlama vidası üzerinden ön gerilimi sayesinde , valf V2’ den önceki çıkış basıncı belirlenir. Çıkış basıncı E deliği üzerinden regülatörün çalışma diyaframına etki eder. Düzenlenmiş durumda ayarlama yay ön gerilimi ve çalışma diyaframı üzerindeki basınç , kuvvet dengesinde bulunmaktadır. Dengeleme diyaframı sayesinde , valf V1 in çabuk kapanma fonksiyonu ve hassas ayar imkanı elde edilmiştir. Valf V2’ nin ankrajı 14, valf plakası 12 ile bağlantılıdır. Açılma sırasında ankraj 14, 13 no ‘ lu baskı yayını ileri gerer. Maksimum valf deliği , ankraj kalkışının 18 no ‘ lu ana miktar kısması üzerinden kısıtlanması ile ayarlanır. Valfin min. açılışı ( kalkan kalkış ) 0,5 – 1mm Ana miktar kısması , ayarlama plakasının veya hidrolik frenin çevrilmesi ile ayarlanır. Açılma karakteristiği , çabuk veya yavaş açılır , kapağın altındaki hidrolik frendeki 19 no ‘ lu çabuk kalkışın ayarlanması sayesinde etkilenmektedir. Kapanma fonksiyonu Valfler V1 ve V2 nin manyetik bobinlerinin besleme gerilmesinin kesilmesi sırasında , bunlar baskı yayları sayesinde < 1 s içinde kapatılır.

1- REGÜLATÖR 2- İNCE FİLTRE 3- VALF 1 4- BAĞLANTI FLANŞI 5- KAPATMA YAYI V1 6- GÖVDE 7- ANKARAJ V1 8- REGÜLATÖR YAYI 9- SELENOİD V1 10- GAZ BASINÇ

PRESOSTATI 11- ELEKTRİK BAĞLANTISI 12- VALF V2 13- KAPATMA YAYI V2 14- ANKRAJ V2 15- SELENOİD V2 16- MANYETİK GÖVDE AYARLAMA 17- GAZ BASINCI pa 18- DEBİ AYARI 19- AÇMA HIZI AYARI 20- HİDROLİK FREN 21- ÇALIŞMA DİYAFRAMI 22- DENGELEME

DİYAFRAMI

21

GAZ SAYACININ OKUNMASI Brülör maksimum kapasitede çalışırken kazanın ihtiyacı için gereken gaz miktarını kontrol ediniz .Doğalgaz için alt ısıl değer 8 250 kcal / m3 tür. Eğer gaz basıncı 40 mbar ‘ dan yüksek değilse sayaçta okunan değer hiçbir düzeltmeye gerek kalmadan alınır. Ölçüm yapılırken bir kronometre kullanılabilir.Sayacın göstergesindeki son rakamtam olarak merkezde olduğunda kronometre çalıştırılır.Kronometre çalıştırıldığında sayacın göstergesindeki rakam not edilir, 60 saniye beklenir ve sayacın göstergesi yeniden okunur. İkinci okuma ile ilk okuma arasındaki fark bir dakikada tüketilen gaz miktarını gösterir ve bu sayı 60 ile çarpılarak saatteki tüketim bulunur. Örnek : İlk okuma 21.145 ve ikinci okuma ise 22.385 ise fark 22.385 – 21.145 = 1.240 1.240 x 60 = 74.400 m3 / h saatlik gaz tüketimi bulunmuş olur. SAYAÇTA GÖSTERİLEN DEĞERİ DÜZELTME Eğer sayaç 40 mbar ‘ dan daha fazla bir basınçta çalışıyorsa bu durumda ölçülen değerin bir düzeltme katsayısı ile çarpılması gerekir. Gösterim olarak , sayaçtaki basınca bağlı düzeltme katsayısı gaz basının bar birim cinsinden değerine 1 eklenerek saptanır. NOT : Atmosferik basınç ( Atm ) değeri 1 alınır. Örnek : Sayaçtaki gaz basıncı 2 bar ise , düzeltme katsayısı 1 + 2 = 3 alınarak ve eğer sayaçta okunan debi değeri 100 m3 / h ise gerçek tüketim miktarı : 100m3 / h x 3 = 300 m3 / h olarak bulunur. Örnek : Sayaçtaki gaz basıncı 0, 3 bar ( 300 mbar ) ise , düzeltme katsayısı 1 + 0,3 = 1,3 alınarak ve eğer sayaçta okunan debi değeri 100 m3 / h ise gerçek tüketim miktarı : 100m3 / h x 1, 3 = 130 m3 / h olarak bulunur. Gazın saateki sarfiyat değeri gazın alt ısıl değeri ile çarpılarak ( doğalgaz için 8 250 kcal / h ) kapasite kcal / h birim cinsinden hesaplanır . Bu değer istenen kazan kapasitesinde veya çok yakın olmalıdır

22

Diyagram 1 – GAZ HATTI BASINÇ KAYBI - MB – DLE TİPİ DUNGS MARKA GAZ YOLU EKİPMANINDA BASINÇ KAYBI DİYAGRAMI - ELEKTRONİK ORANSAL BRÜLÖRLERDE KULLANIMA UYGUN MULTIBLOK VANA FİTRELİ

V kullanılan gaz = V hava X f

23

Diyagram 2 – GAZ HATTI BASINÇ KAYBI - MB – VEF 415 B01 (1”1/2 ) TİPİ DUNGS MARKA GAZ YOLU EKİPMANINDA BASINÇ KAYBI DİYAGRAMI - PNÖMATİK ORANSAL BRÜLÖRLERDE

KULLANIMA UYGUN MULTIBLOK VANA FİTRELİ

24

Diyagram 3 – GAZ HATTI BASINÇ KAYBI - VGD … TİPİ LANDIS STAEFA MARKA GAZ YOLU EKİPMANINDA BASINÇ KAYBI DİYAGRAMI - ORANSAL BRÜLÖRLERDE KULLANIMA UYGUN

MULTIBLOK VANA

25

HAVA PRESOSTATI Hava basınç presostatı hava basıncı gereken değerde değil ise brülörün kapanmasını sağlar. Brülör içinde hava basıncı yokken yani fan çalışmıyorken ilgili kontağı kapalı konumda olmalıdır. Çalışma esnasında yetersiz hava basıncı nedeni ile kontak kapalı ise ateşleme programı sürdürülür , fakat ateşleme trafosu devreye girmez, yakıt hatları açılmaz., brülör bloke durumuna geçer. Hava presostatının düzgün çalışıp çalışmadığını kontrol için ; brülör min. konumda çalışıyorken ayar değerini brülörü bloke ettiği noktaya kadar yükseltilmelidir . Brülörü blokeden çıkartmak için , ilgili reset düğmesine basın, hava presostatını ön süpürme esnasında brülörü devre dışına geçirmeden algılayabileceği en uygun pozisyona ayarlayın . GAZ PRESOSTATI Gaz basıncı kontrol presostatları ( minimum ve maximum ) , gaz basıncı belirlenmiş değerler dışına çıktığında brülörün çalışmasını önlerler. Min. gaz presostatı ayarlandığından daha yüksek , max. gaz presostatı ayarlandığından daha düşük bir basınç ile karşılaştığında kontağı kapatmalıdır. Presostatlar elektriksel olarak seri bağlıdırlar, bu nedenle gaz presostatlarının herhangi biri kontağı kapatmazsa , brülör çalışmaz. Brülörün genel kontrolu yapılırken, presostatların düzgün çalıştığının da kontrolu yapılmalıdır. Üzerindeki ayar mekanizmasını kullanarak presostatın konum değiştirmesi ( devrenin açılması ) fonksiyonu brülörün durması ile kontrol edilir.

LDU 11 GAZ VANASI SIZDIRMAZLIK KONTROL CİHAZI KULLANIM LDU 11 cihazı , doğalgaz brülörlerindeki gaz yollarına ait vanaların sızdırmazlığını kontrol etmek için kullanılır. Gaz presostatı ile beraber LDU 11 cihazı , her çalışmadan önce ve her bir stoptan hemen sonra doğalgaz brülör vanalarının sızdırmazlığını otomatik olarak kontrol eder. Gaz sızdırmazlık kontrolu , iki vana arasında bulunan bölümdeki gaz basıncının iki aşamalı testi ile yapılır. ÇALIŞMA Sızdırmazlık kontrolunun birinci aşamasında ( test 1 ) , vanalar arasında kontrolu yapılan boru devresi atmosferik basınçta olmalıdır. Başlangıçta boru devresinde atmosferik basınç olmayan sahada, bu basınç sızdırmazlık kontrol cihazı ile sağlanır. Cihaz t4 süresi esnasında kazana yakın olan vanayı 5 sn. açık tutar . 5 saniyelik süre bittiğinde kazan tarafındaki bu vana kapanır. Birinci faz esnasında ( test 1 ) kontrol cihazı , boru devresinde sabit atmosferik basınç olmasını sağlar. Gözetim bir DW presostat ile sağlanır. Eğer emniyet vanasında kapalı iken sızdırma varsa borudaki basınç artar ve sonunda DW presostatı çalıştırır. Bu amaçla cihaz arıza durumuna geçer ve cihaz üzerindeki pozisyon göstergesi TEST 1 konumunda durdurulur ve kırmızı pilot ışığı yakılır. Aksi halde , kapalı olan emniyet vanası sızdırmadığı için basınç artmayacak , cihaz hemen ikinci kademeye TEST geçecektir. Bu koşullar altında t3 süresi esnasında emniyet vanası 5 sn.açar ve devrede gaz basıncını oluşturur.İkinci kontrol aşamasında bu basınç sabit kalmalıdır. Gaz basıncı düştüğü durumda , kazan tarafındaki vana kapalı olduğu halde sızdırma olduğunu veya iki vana arasındaki boru devre bağlantısında kaçak olduğunu gösterir. Bu nedenle DW presostatı çalışır ; sızdırmazlık kontrol cihazı brülörün devreye girmesini önler, kırmızı pilot lambası stop pozisyonunda durur. Eğer ikinci aşama kontrolu olumlu ise , LDU 11 cihazı 3 ve 6 no ‘ lu ( terminal 3 – ar2 kontağı – 4 ve 5 arasındaki harici ara bağlantı – kontak III – terminal 6 ) dahili kontak devresini kapatır . Bu genellikle brülör beynini devreye sokan kontrol devresinin üzerindeki bağlantıdır. Terminal 3 ve 6 arasındaki devre kapatıldıktan sonra , LDU 11 içindeki proglamlayıcı işlem yapmayacağı pozisyona gelir ve durur. Bu proglamlayıcının kontrol kontaklarının pozisyonunu değiştirmeden anında değerlendirme yapmasının sağlanması demektir. NOT : DW presostat , şebeke gaz basıncının yaklaşık yarı değerine ayarlanır. Sembollerin Açıklaması ;

Çalıştırma = Çalışma pozisyonu Tahliye valfı olmayan sahalarda = Brülörün kazan tarafındaki valfının açılması ile test edilecek boru

devresini atmosferik basınca getirir.

26

T2 27,5s 2. kademe denetimi , gaz basıncındaki T5 67,5s Toplam sızdırmazlık kontrol süresi, brülör çalışma iznine kadar, T20 22,5s Hareketsiz pozisyona programlayıcının dönüşü= hemen denetim

sağlanır,

TEST 1 Boru devresi TEST 1’de atmosferik basınçtadır. (Emniyet vanasının kapalı pozisyonunda iken sızdırmazlığının değerlendirilmesi) Emniyet vanasını açarak test edilecek boru devresini basınç altında tutmak TEST2 Boru devresi TEST 2’de gaz basıncı altındadır. (Brülör tarafındaki vananın kapalı pozisyonunda iken sızdırmazlığının değerlendirilmesi, III Atmosferik 0 ( veya işlemeyen kısım) programlayıcı reseti

Çalışma = yeni bir sızdırmazlık kontrolu için hazırlık Eğer problem olduğuna işaret edildi ise, problemin görsel göstergesi beslemesini veren 13 nolu terminal hariç bütün kontrol cihazı terminallerinde voltaj yoktur. Gaz sızdırmazlık testi tamamlandığında, programlayıcı otomatik olarak hareketsiz pozisyona geçer, ve valfların kapalı olduğu zamandaki sızdırmazlığını kontrol etmek için tekrar programı başlatmak üzere hazırdır.

Kontrol Programı ;

T4 5s Atmosferik basınç altında kontrol devresini koyma, T6 7,5 s Çalıştırma ve ana AR rölesinin enerjilenmesi

süresi T1 22,5 1. kademe denetimi , atmosferik basınçta, T3 5s Kontrol devresi gaz basıncı altında,

Terminaller, cihaz ile veya elektriksel bağlantı ile enerjilenir.

AL Uzaktan alarm sinyali, AR “ar” kontakları ile ana röle AS cihaz sigortası BR “ar” kontakları ile arıza/blokaj rölesi DW harici prosestat ( sızdırmazlık kontrolu için) EK cihazı blokajdan kurtarma GP ana gaz basıncı için harici prosestat HR “ar” kontakları ile yardımcı röle L1 cihaz arıza sinyal lambası, SK hat anahtarı I....XI programlayıcı kam kontaklar

27

MAX. NOMİNAL VİSKOZİTESİ 50 0C ‘ DE 5 0E OLAN MOTORİN BESLEME DEVRESİ Her kullanma bakım talimatları kitapçığı kullanılacak olan motorin veya fuel – oil yakıt besleme sistemi

boru çaplarını belirten tablolar içerir.

YERÇEKİMİ SİSTEMİ

SİFON TİPİ BESLEME SİSTEMİ

1 – TANK 2 – BESLEME BORUSU 3 – FİLTRE 4 – BRÜLÖR 5 – GAZ ALMA TANKI 6 – EMİŞ BORUSU 7 – DÖNÜŞ BORUSU 8 – YAKIT KESME VALFİ 9 – ÇEK VALF

1 – TANK 2 – BESLEME BORUSU 3 – FİLTRE 4 – BRÜLÖR 5 – GAZ ALMA TANKI 6 – EMİŞ BORUSU 7 – DÖNÜŞ BORUSU 8 – YAKIT KESME VALFİ 9 – ÇEK VALF 10 – ÇEK VALF

H – POMPA EKSENİ İLE YAKIT TANKININ MİNİMUM SEVİYESİ ARASINDAKİ YÜKSEKLİK FARKI L – DİKEY VE YATAY KONUMDAKİ BORU HATLARI UZUNLUĞUNDAN HER BİR DİRSEK VE VANA İÇİN 0,25 metre ÇIKARINIZ.

H – POMPA EKSENİ İLE YAKIT TANKININ MİNİMUM SEVİYESİ ARASINDAKİ YÜKSEKLİK FARKI L – DİKEY VE YATAY KONUMDAKİ BORU HATLARI UZUNLUĞUNDAN HER BİR DİRSEK VE VANA İÇİN 0,25 metre ÇIKARINIZ.

28

EMME TİPİ BESLEME SİSTEMİ

FARKLI YAKIT SARFİYATLARI İÇİN ÖNERİLEN BORU ÇAPLARI Pratikte , bulunan değerler metal boruların , filtrenin ve hortumun dirençleri de dikkate alınarak bulunmuştur.

1 – TANK 2 – BESLEME BORUSU 3 – FİLTRE 4 – BRÜLÖR 5 – GAZ ALMA TANKI 6 – EMİŞ BORUSU 7 – DÖNÜŞ BORUSU 8 – YAKIT KESME VALFİ 9 – ÇEK VALF 10 – ÇEK VALF

H – POMPA EKSENİ İLE YAKIT TANKININ MİNİMUM SEVİYESİ ARASINDAKİ YÜKSEKLİK FARKI L – DİKEY VE YATAY KONUMDAKİ BORU HATLARI UZUNLUĞUNDAN HER BİR DİRSEK VE VANA İÇİN 0,25 metre ÇIKARINIZ.

YER ÇEKİMİ / SİFON TİPİ BESLEME SİSTEMİ

1,4 - 33 kg / h motorin için H TOPLAM UZUNLUK ( m )

metre i 10 mm 1 30 2 35 3 40 4 45

YER ÇEKİMİ / SİFON TİPİ BESLEME SİSTEMİ

33 - 88,5 kg / h motorin için H TOPLAM UZUNLUK ( m )

metre i 14 mm 1 30

1,5 35 2 35

2,5 40 3 40

YER ÇEKİMİ / SİFON TİPİ

BESLEME SİSTEMİ 88,5 - 270 kg / h motorin için

H TOPLAM UZUNLUK ( m ) metre i 18 mm

1 40 1,5 45 2 45

2,5 50 3 50

YER ÇEKİMİ / SİFON TİPİ BESLEME SİSTEMİ

270 - 325 kg / h motorin için H TOPLAM UZUNLUK ( m )

metre i 20 mm 1 40

1,5 45 2 45

2,5 50 3 50

EMME TİPİ BESLEME SİSTEMİ 1,4 - 33 kg / h motorin için

H TOPLAM UZUNLUK ( m ) metre i 10 mm i 12 mm 0, 5 26 54

1 24 47 1,5 18 38 2 14 30

2,5 10 23 3 6 15

3,5 7

EMME TİPİ BESLEME SİSTEMİ 33 - 88,5 kg / h motorin için

H TOPLAM UZUNLUK ( m ) metre i 14 mm i 16 mm 0, 5 36 55

1 30 48 1,5 25 41 2 20 32

2,5 15 24 3 10 15

3,5 4 7,5

29

MAX. NOMİNAL VİSKOZİTESİ 50 0C ‘ DE 5 0E OLAN MOTORİN İLE ÇALIŞAN İKİ KADEME VEYA MODÜLASYONLU BİRKAÇ BRÜLÖR İÇİN BESLEME DEVRESİ

EMME TİPİ BESLEME SİSTEMİ 88,5 - 270 kg / h motorin için

H TOPLAM UZUNLUK ( m ) metre i 16 mm i 18 mm 0, 5 21 34

1 18 29 1,5 15 24 2 20 19

2,5 11,5 14 3 8,5 9

3,5 5,5 3,5

EMME TİPİ BESLEME SİSTEMİ 270 - 325 kg / h motorin için

H TOPLAM UZUNLUK ( m ) metre i 20 mm

0,5 34 1 29

1,5 24 2 19

2,5 14 3 9

3,5

30

FUEL – OİL HATLARI DİZAYN KRİTERLERİ Kullanılan yakıt fuel – oil olduğunda , yakıtın pompalama sıcaklığı da dikkate alınmalıdır. Gerçekte VISKOZİTE – SICAKLIK diyagramı kullanılan yakıt fuel – oil olduğunda nominal viskozitesi 50 0C ‘de 5 0E olan yakıtın 5 0C’de 40 0E viskoziteye eriştiğini de göstermektedir.

31

Unutulmamalıdır ki , yakıt tankta ısıtılsa bile borularda uzun süre kaldığında soğuyacaktır. Borulardaki fuel – oil ‘ in viskozitesi sıcaklık düştükçe artacaktır. Sistem dizayn edilirken , mutlaka boru içindeki yakıtın en düşük sıcaklığında viskozitesinin 100 0E ‘ i aşmaması gerektiği unutulmamalıdır. Aksi halde sisteme bir yardımcı pompa eklenmesi ve yer üstü / altı tüm yakıt hatlarının izole edilmesi ve ısıtılması istenecektir. Aşağıda belirtilen formül ile boru içindeki ısı kayıpları hesaplanabilir: R = ( K x Q x E ) / iç di

4 K yüzey pürüzlülük katsayısıdır ve borular için 0, 85 alınır. Q = Yardımcı pompa kapasitesi ( lt / h ) E = Yakıtın pompalama sıcaklığındaki gerçek viskozitesi ( 0E ) di

4 = Boru iç çapının dördüncü kuvveti R = Her 1 metre uzunluğundaki borudaki basınç kaybı ( mmSS ) Tüm sistemdeki toplam kaybı bulmak için hesaplanan R değeri sistemdeki boru uzunluğu ( metre ) çarpılır. Formülü kullanarak iç çapı 2 cm ve iç çapı 4 cm olan 2 farklı boruda hesaplama yaparsak : 2 cm çapında boru için kayıp 40 lt / h debi ile 32 mmSS 4 cm çapında boru için kayıp 40 lt / h debi ile 2 mmSS kayıp hesaplanır. Bir diğer örnek ile boru çapı hesaplarsak :

a- Yakıt : Fuel – oil viskozitesi 50 0C’de 5 0E b- 2 brülörün toplam debisi : 200 lt / h c- Toplam boru uzunluğu : 100 metre d- Toplam istenen basınç kaybı : 1 bar = 10 000 mmSS e- Yakıt viskozite / sıcaklık diyapramından pompalama sıcaklığı 15 0C ‘de 20 0E olarak buluruz. f- Her bir metre boru boyu için basınç kaybı :

R = RT / L = 10000/ 100 = 100 mmSS / m g- Yardımcı pompa kapasitesi 2 brülör kapasitesinden % 50 daha büyük olmalıdır :

200 lt / h x 50% = 300 lt / h h- Bu değerleri formülde yerine koyarsak d= ( ( KxQxE ) / R )1/4 = 2,6 cm

Bu durumda boru kataloğundan 27 mm iç çaplı yani 1” boru seçilmesi uygundur. Fuel oil hatları dizayn edilirken aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir : - Emme ve dönüş boru bağlantıları , hava emmesi nedeni ile pompa ve brülör performansının düşmemesi için

tercihan kaynak ile birleştirilmelidir. - Sökülebilir kaplinlerin kullanılması gereken yerlerde , mükemmel sızdırmazlık sağlamak için yakıta dayanıklı

contanın kullanıldığı kaynaklı flanşlar ile bağlantı yapılmalıdır. Konik bağlantılar bu amaç için tavsiye edilir. - Kazan dairesine , birden fazla brülör yerleştirildiğinde her brülörün kendi emiş borusu olmalıdır. Dönüş borusu

doğrudan emiş borusuna bağlanmamalıdır. - Emme ve dönüş boru hattının aşırı soğuma zararlarından korunması için emme ve dönüş borularının ısı

izolasyonu yapılmalıdır. - Pompanın etkin ve sesiz olarak çalışmayı sürdürebildiği max. vakum değeri 35 cm Hg. Bu limit aşıldığında

düzgün pompa performansı garanti edilemez. Max. emme ve dönüş basıncı 1 bar ‘ dır. - Pompalama sınırını aşan değerde viskozitesi olan fuel – oil kullanıldığında , yakıt pompanın borulara

basabileceği sıcaklık değerine kadar ısıtılmalıdır. - Yakıt tankında fuel – oil elektrikli , buharlı veya sıcak sulu serpantinler yardımı ile ısıtılır. Serpantin tankın

içinde emiş borusunun yakınına monte edilmeli ve tank içinde yakıtın min. seviyesinde kalacak şekilde konumlandırılmalıdır.

- Ön ısıtıcının kapasitesi viskozite sıcaklık diyagramına bakarak ayarlanır.

32

- YARDIMCI POMPA Bazı durumlarda ( aşırı yatay mesafeli , aşırı dikey mesafeli veya yüksek viskoziteli ( – D versiyonu ) yakıt kullanıldığında daima ) yardımcı pompa kullanarak ring sistemi kurmak gereklidir. Böylece brülör pompasının tanka doğrudan bağlantısı önlenmiş olur. Yardımcı pompa brülör devreye girmesi ile çalıştırılabilir ve brülör stop ettiğinde durdurulabilir.Yardımcı pompa elektrik bağlantısı , kumanda otomatiği “ N “ terminal ve motor röle anahtarının çıkışından “ L1 “ terminaline pompanın röle anahtarını kontrol eden 230 v bobine bağlayarak yapılır.

- Yardımcı pompa , emiş yapılacak sıvıya mümkün olduğu kadar yakın yerleştirilmelidir. - Yardımcı pompa debisi en azından brülör pompa debisine eşit olmalıdır. - Yardımcı pompa bağlantı hattı çapı pompa debisine uygun olmalıdır. - Yardımcı pompa brülör motor röle anahtarına asla doğrudan bağlanmamalıdır.

1 mbar = 10 mmSS = 100 Pa 100 PSI = 7,03 Atm Atm = kgf / cm2 1 GALLON U .S. = 3,785 litre Motorin yoğunluğu = 0,820 / 0,830 PCI ( Alt ısıl değer ) 10150 kcal / kg Viskozitesi 3,50 E olan yakıt yoğunluğu = 0,940 PCI ( Alt ısıl değer ) 9700 kcal / kg Viskozitesi 7,90 E olan yakıt yoğunluğu = 0,970 / 0,980 PCI ( Alt ısıl değer ) 9650 kcal / kg

33

AĞIR FUEL – OİL İLE ÇALIŞAN ORANSAL BRÜLÖRLERİN TEMEL HİDROLİK DEVRESİ

CHARLES BERGONZO MEME (PİMSİZ) PATLAMIŞ RESMİ

Not: Memenin gerektiği gibi çalışabilmesi için, “geri dönüş” devresi hiçbir zaman kapatılmamalıdır. Bu brülörü ilk defa devreye alırken ayarlanır. Pratikte, meme maksimum debide çalışırken “besleme”(pompa basıncı) ve “geri dönüş” (geri dönüş basınç regülatörü) arasındaki basınç (memeye giden ve memeden çıkan) en az 2-3 bar olmalıdır. Örnek: Pompa basıncı 20 bar Pompa basıncı 22 bar

Geri dönüş basıncı 20-2= 18 bar Geri dönüş basıncı 22-3=19 bar 20-3=17 bar 22-2=20bar

Bir veya birden fazla brülör için besleme devresine bağlantı

1 – FİLTRE 2 – BRÜLÖR POMPASI ( 20 – 22 BAR ) 3 – MANOMETRE 0 – 40 BAR 4 – ATOMİZASYON GÖVDESİ 5 – PİNSİZ GERİ DÖNÜŞ MEMESİ 6 – KAPAMA PİMLİ KOLLAR 7 – BY PASS AÇIKLIKLARI 8 – KAPAMA YAYI 9 – ELEKTRO MIKNATISLARIN AÇILMASI 10 – GERİ DÖNÜŞ BASINÇ REGÜLATÖRÜ MIN : 10 – 12 BARMAX. 18 – 20 BAR 11 – MODÜLASYON SERVOMOTORU 12 – YAKIT HAVA AYAR KONTROL DİSKİ

13 –HAVA KLAPELERİ 14 – FLEXİBLE HORTUM 15 – ELEKTRİKLİ ÖN ISITICI 16 – KENDİNİ TEMİZLEYEN FİLTRE 0, 3 MM 17 – TERMOMETRE 18 – ÖN ISITICI MİN TERMOSTAT 19 – ÖN ISITIC MAX. TERMOSTAT 20 – ÖN ISITIC AYAR TERMOSTATI 21 – GERİ DÖNÜŞ MEM TERMOSTATI 22 – POMPA ISITICI DİRENCİ. 23 – ISITICI REZİSTANSI 60 W 24 – ISITICI REZİSTANSI 20 W

Meme bilgileri : Debi miktarı ( kg / h ) Püskürtme açısı 300 – 450 – 600 – 800

Debi oranı : 1 / 3 B3 – 1 /5 B5

Yakıt çıkışı

Hava türbülans odası

Yakıt geri dönüş delikleri

Yakıt girişi

Viton O – Ring ( yağa ve sıcaklığa dayanıklı )

Yakıt geri dönüşü

- 34 -

BRÜLÖRLERDE ALEV BOYUTLARI Brülörlerde alevin boyu ve şekli , yakıtın özelliklerinden , kullanılan hava miktarından ve yakıt ile havanın karışma şeklinden etkilenmektedir. Karışma şiddeti ve karışımın basıncı arttıkça alevin eni büyümektedir. Brülör tasarımı alevin şekillenmesinde birinci derecede rol oynayan bir parametredir. Yüksek hızlarda ve şiddetli türbülans koşullarında gerçekleşen karışma sonucunda kısa ve enerjisi yoğun bir alev elde edilirken , düşük hızlarda ve düşük türbülanslar ile uzun ve düzgün ayni zamanda da enerji yoğunluğu düşük bir alev elde edilmektedir. Brülörlerin kapasite aralığı kapasite oranı ( turn down ratio ) ile tanımlanmaktadır. Brülörün maksimum kapasitesi , alev kopması olayı ve hava besleme basıncı ile sınırlıdır . Alev kopması karışma hızının alev hızından yüksek olmasından kaynaklanır .Brülörün minimum kapasitesi ise alevin söndüğü ve yakıtın minimum besleme kapasitesini tarif etmektedir. Alevin sönmesi , alev hızının karışma hızını geçmesi ile gerçekleşmektedir. Aşağıdaki diyagramdan alev uzunluğu ve alev çapı hesaplanarak kontrol edilmelidir. Yanma odası ölçülerinin daha küçük olması gerekiyorsa, bu durumda satıcı firma ile görüşülerek özel bir seçim yapılmalıdır.

- 35 -

ÖZEL DİZAYN IBR SERİSİ ENDÜSTRİYEL BRÜLÖRLERDE ALEV BOYUTLARI

- 36 -

EMİSYON DEĞERLERİ 1. Birimler arası dönüşüm

Aşağıdaki tabloda ppm’den mg/m3 birimine ya da mg/m3 den ppm birimine dönüşüm katsayılarını bulabilirsiniz.

CO 1 ppm = 1,25 mg/m3 1 mg/m3 = 0,80 ppm NOx 1 ppm = 2,05 mg/m3 1 mg/m3 = 0,488 ppm

2. Enerji birim dönüşümleri Aşağıdaki tabloda mg/kWh biriminden ppm’e veya mg/m3 birimine dönüşümü göstermektedir. ppm veya mg/m3 biriminden mg/kWh’e dönüşüm için emisyon değerleri ppm veya mg/m3 oksijen içeriği 0% olarak kabul edilmektedir. Enerji birim dönüşümleri

Motorin CO 1 ppm = 1,08 mg/kWh

1 mg/m3 = 0,86 mg/kWh 1 mg/kWh = 0,93 ppm 1 mg/kWh = 1,16 mg/m3

NOx 1 ppm = 1,76 mg/kWh 1 mg/m3 = 0,86 mg/kWh

1 mg/kWh = 0,57 ppm 1 mg/kwh = 1,16 mg/m3

Doğalgaz H CO 1 ppm = 1,07 mg/kWh

1 mg/m3 = 0,86 mg/kWh 1 mg/kWh = 0,93 ppm 1 mg/kWh = 1,16 mg/m3

NOx 1 ppm = 1,76 mg/kWh 1 mg/m3 = 0,86 mg/kWh

1 mg/kWh = 0,57 ppm 1 mg/kWh = 1,16 mg/m3

- 37 -

BÖLÜM 2 – BASINÇLI TİP BRÜLÖRLER Yanma havası, 220/380 V-Motor gücüyle beslenen bir fan ve fanın dönüş yönüyle aynı yöndeki kanatlar yardımıyla brülörün etrafından emilir. Motor devir sayısı : 2.800 dev /dak. Hava akımı , basınç etkisiyle brülör gövdesine ve türbülatöre aksiyal olarak yönlenir. TEK KADEME ÇALIŞMA Yanma hava debisinin kontrolü, fan gövdesindeki hava klapesi (manuel) üzerinden yapılır.

1 - DİFÜZÖR

2 - NAMLU KAYAR BAĞLANTI FLANŞI

12 – ATEŞLEME TRAFOSU

21 - BEYİN

22 - FAN MOTORU

25 - FAN

6 -İYONİZASYON ELEKTRODU 7 - ELEKTROD

17 – HAVA PRESOSATI

27 – HAVA GİRİŞ KLAPESİ

- 38 -

İKİ KADEME ÇALIŞMA Yanma hava debisinin kontrolü, fan gövdesindeki hava klapesi üzerinden bir servo motor yardımı ile yapılır.

MEKANİK KAMLI ORANSAL ÇALIŞMA Brülörün üzerine bir tambur sistemi ilave edilmiştir. Bu tambur sistemi ile hava yakıt karışımı tam olarak yanmanın her anında bire bir ayarlanabilir. Brülör üzerine sadece tambur sistemini ilave edilmesi ile GELİŞTİRİLMİŞ İKİ KADEMELİ ORANSAL - PROGRESSİVE çalışma sağlanır. Bu çalışmada brülör iki farklı kapasitede çalışır ve birinden diğerine termostat veya presostat kumandasıyla tanımlanan sürede servo motoru minimumdan maksimuma hareket ettirerek geçer . Brülörün tam oransal çalışabilmesi ise bu sisteme ek olarak PID kontrol cihazının sisteme eklenmesi ile mümkündür.

SERVOMOTOR

-İYONİZASYON ELEKTRODU ELEKTROD

- 39 -

PNÖMATİK VANALI SİSTEMLER Mekanik kamlı brülörden sonra Nox emisyon oranları çok düşük ( 80 mg /kwh ) , daha geniş ayar aralığı olan ve işçilik hatlarına daha az imkan veren , türbülatör yapısı araştırmalar sonucunda geliştirilmiş bir brülör tipidir.

. GARC vanalarının ( gaz / hava oranı regülatörleri ) emisyonları günümüzdeki ayar sınırlarının iyice altına düşüren özel bir namlu tipi ile bir arada düzenlenmesine karar verilmiştir. Bu sistem , brülörlerde , ayar , fazla O2 yüzdesini belirleyen hava / gaz oranı seçimi ile sınırlıdır ve daha sonra sadece bu oran brülörün maksimum ve minimum debisini ayarlayarak sayısız ara kademe oluşturabilir ve bu vanaların özel karakteristiklerine göre kendisi ayarlanabilir. Genellikle klasik kamlı modülasyon sistemlerinde kullanılan gaz yolu için ilave servomotor veya kol mekanizmaları ve klapelerin olmaması , yanma odasına verilecek gaz miktarının arttırılması ve azaltılması sadece hava miktarına bağlı olması nedeni ile daha az hacimlidir . Eğer koşullar ( debiler / gaz ve hava basınçları ) herhangi bir nedenle değişirse , sistem kendinden ayarlandığından “ dinamik “ sayılır. Böylece emniyetli çalışma ve daha az bakım gereksinimi sağlar.

Türbülatör fonksiyon olarak brülörün merkezlemesini sağlar . Yanma havası ,220/380 V-Motor gücüyle beslenen bir fan ve fanın dönüş yönüyle aynı yöndeki kanatlar yardımıyla brülörün etrafından emilir. Motor devir sayısı : 2.800 dev/dak. Hava akımı , basınç etkisiyle brülör gövdesine ve türbülatöre aksiyal olarak yönlenir. Yanma hava debisinin kontrolü, fan gövdesindeki hava klapesine montajlı servomotor yardımı ile yapılır. Türbülatördeki çok ince yarıklara hızla giren basınçlı hava gaz geliş ağızlarının ön tarafında vakum alanı oluşturur. Vakum bölgesine giren gaz ; bu negatif basıncın etkisiyle deliklerden emilmeye devam eder. Klasik türbülatör yapısında gaz akışına direnç yaratabilecek köprüler yoktur. Gaz akışı, herhangi bir ölü bölge yaratılmaksızın dışarı doğru devam eder ve burada gerekli gaz/hava karışımı gerçekleşir.

- 40 -

ELEKTRONİK MODÜLASYONLU SİSTEMLER

Elektronik modülasyonda , servo motorlar ; sürücü kollar ve çubuklar olmadan doğrudan ayarlama cihazına bağlandığı için , kesinlikle mekanik dalgalanma ve histerizislere yol açmaz. Bütün yüklerde optimum yanma değerleri garanti edilmiştir. Servo motorların doğru pozisyonu ( adım modu , derecenin onda bir hassasiyetinde ) brülör fonksiyonlarının tüm kumanda ve göstergesi için kullanılan , yeni micro işlemci “ alev kontrol “ lu elektronik kam ile garanti edilmiştir. Elektronik kam gaz kaçak test cihazı fonksiyonuna sahiptir. PID sıcaklık / basınç yük ayarlayıcısı BGN serisi ve standart endüstriyel GI serisi brülörler için opsiyoneldir. Yanma havası / yakıt oran ayar eğrisi ( çalışma noktaları ile biçimlendirilir ) ekranlı programlama ünitesi kullanılarak programlanır. Eğri şifrelenerek korunur. Ekran tüm bilgileri görüntülemek için kullanılır. Örneğin ; eğer brülör arızaya geçmiş ise , arızanın sebebini tanımlayan kod hemen ekranda gösterilecektir. Ve problemin çabuk çözümü sağlanacaktır. ME serisi brülörler , yanma sistemlerinin gerektirdiği yüksek enerji verimi , önemli teknolojik içerik ve düşük montaj ve bakım maliyetleri gibi piyasa koşullarının artan taleplerine tam olarak uyar. ME serisi brülörler, sürekli gelişen bir teknolojiye sahiptir, doğruluğu , güvenirliği ve çalışma sürekliliği yüksektir . Programlama anahtarlı brülör çalışma ekranı : Hava servomotorunun ve servomotor kumandasının pozisyonunun çalışma düzeni için ekran kullanılmıştır. Brülör çalışma zamanı ve başarılı devreye girmelerin sayısı Ayni zamanda alev kontrolunun kalitesi gösterilir. Eğer brülör arızaya geçmiş ise , arızanın sebebini tanımlayan kod hemen ekranda gösterilecektir. Gaz sayacından gelen bir sinyal ile yakıt tüketimini ekranda görebilirsiniz. Brülör ayarı için basit programlama ünitesi Bu fonksiyonlar şifre korumalıdır.

- 41 -

Elektronik kam Brülör fonksiyonlarının kumandası ve gösterimi için mikro işlemcili elektronik programlayıcı. Oransal çalışma için ısı – regülatörü kullanımı ( isteğe bağlı ) Entegre gaz kaçak kontrolu Uzaktan kumanda imkanı Kablolama hatalarını önlemek için elektrik bağlantısında sabitleme kodu kullanımı eBUS bağlantısı imkanı Hava ve yakıt ayarı için servomotorlar Hava ve gaz debileri onda bir hassasiyetle adım servomotorlar ile ayarlanmıştır . Bu yüksek hassasiyetli ayarlama , bütün yük durumlarında optimum yanma değerlerinin sağlanmasına imkan verir.

NEDEN ORANSAL BRÜLÖR ? Sistemin ısıl verim tam yükte en fazla , düşük yüklerde daha düşüktür. İki kademe brülörlerde sistem % 50 yükte çalışırken verim % 78, 5 ‘ lara kadar düşmektedir . Oransal brülörlerde ise sistem % 50 yükte çalışırken verim % 85 ‘ ler mertebelerindedir. İki kademe brülörler dur – tek kademe – ikinci kademe – dur şeklinde çalışırlar. Bu dur kalklarda oluşan kayıplar için her brülör devreye girişinde tekrar sistemi ek olarak ısıtmak gerekmektedir . Bu durumu örneklersek : Kazan tam yükte çalışırken ısıl verimi % 82 olsun. Kapasitesi ise 63 000 kcal / h olsun . Kazan iki kademe bir brülör ile bir saatte 18, 3 dakika çalışsın ( yani zamanın % 30 ‘ unda ) Geri kalan 41,7 dakikada ( zamanın % 69,5 ‘unda ) durmuş konumda kalsın . Doğal olarak durma kayıpları meydana gelir ve sistemin verimi bu çalışma süreleri için % 76 ,3 ‘ e düşer . Halbuki ayni kazan oransal sistemin ısı ihtiyacını sabit tutmak için % 30 yükte sürekli olarak çalıştığında sistemin dinamik verimi % 79 olarak saptanacaktır. Aradaki fark durma kayıplarının karşılanması için harcanan ekstra enerjidir.

- 42 -

YANMA KONTROL SİSTEMİ İLE ENERJİ TASARRUFU

O2 VE CO PLUS O2 KONTROLÜ *Yüksek yanma verimi *Sabit yüksek performans *O2 kontrol sisteminin hızlı amortismanı YANMA OPTİMİZASYONUNUN ÖNEMİ Kazan baca ve yanma odasında sabit bir oksijenin kontrolu , gereken kapasite aralığında brülörün tam gereği kadar hava ile çalışmasına imkan verdiği için yakıttan tasarruf anlamına gelmektedir. Bu nedenle enerji ihtiyacı performanstan etkilenmeden azalmaktadır ki , bu bütün yanma sisteminin verimini arttır , emisyonlarını ve genel çalışma maliyetini azaltır. ENERJİ MALİYETLERİNİN ÖNEMLİ OLDUGU ENDÜSTRİYEL UYGULAMALARDA ENERJİ TASARRUFU ÜRÜNLERİ MALİYET HESAPLAMALARINDA ÖNEMLİ BİR YER TUTMAKTADIR. O2 KONTROLÜ ile ENERJİ TASARRUFU Değişmeyen çevre koşullarında brülör minimum fazla hava ile problemsiz ve zamanla değişmeden ayarlanabilir. Brülörün ateşleme fazında ayarlanan yanma değerleri uzun periyottaki kullanımlarda çevresel etkenlere bağlı olarak sabit kalamaz ve sonuçta yakıt / hava karışımları bozulur ve kazan verimi azalır. BU FAKTÖRLER YANMAYI NASIL ETKİLER. Yanma prosesinin hava bölümüne bakıldığında , eğer sıcaklıkta , basınçta , karşı basınçta veya baca çekiminde bir değişiklik olursa , hava fazlalığı değişmektedir.

Yanma prosesinin yakıt bölümüne bakıldığında , zamanla ısı gücünde , sıcaklıkta , basınçta , viskozitede , yoğunluklarda veya akışlarda ( örneğin filtrelerin kirlenmesi ) değişimler yaşanır. Ayni zamanda servis personeli de her bakım sırasında yakıt ayar değişiklikleri yapmaktadırlar

- 43 -

BU YANMA RAHATSIZLIKLARI NASIL GİDERİLEBİLİNİR? Hava fazlalığının artması kazan yanma verimini azaltır. İyi bir teknik eleman sistemde her zaman yer alan yukarıda bahsedilen etkenleri sağlıklı bir hava akışı ile % 10 – 15 oranında devreye alır .Fakat özellikle kış aylarında oluşabilecek bu yanma etkenlerini bertaraf edebilecek büyük hava gereksinimlerini denemeler yaparak oluşturabiliriz. Bacadan gelen ısıtılmış hava hareketi herhangi bir ısı kazanımı yaratmaz ve verim kayıplarının da ana nedenidir. SIEGERT FORMULÜNÜ KULLANARAK YANMA VERİMİNİ HESAPLAYABİLİRİZ;

Qs= Bacadaki ısı kaybı Tf = Baca gazlarının sıcaklığı Ta = Yanma havası sıcaklığı n = Yanma verimi O2= Ölçülen O2 değeri A2, B= Tipik yakıt değerleri ( Tabloya bakınız ) YAKIT A2 B ----------------- -------------------- ---------------------- DOGAL GAZ 0,66 0,009 MOTORİN 0,68 0,007 FUEL OİL 0,61 0,010 BU FORMÜLDEN DE ANLAŞILACAGI ÜZERE GAZ KULLANIMLARINDA O2 ORANINDAKİ HER %1’LİK AZALMA VERİMİ %0,6 ORANINDA, MOTORİNDE %0,7, FUEL OİL KULLANIRKEN DE %0,75 ARTTIRMAKTADIR. OKSİJENDEKİ AZALMALAR AYNI ZAMANDA BACA GAZLARININ SIÇAKLIKLARINDA DA DEĞİŞİMLERE NEDEN OLMAKTADIR. EN ETKİLİ CÖZÜM: OKSİJEN KONTROL OKSİJEN KONTROLUNÜN AMACI yakıt ve yanma havası karışımını sistemde herhangi bir ters durum olsa dahi sabit tutmaktır. BUNA BAGLI OLARAK HAVA FAZLALIGINI OPTİMUM DEGERLERDE TUTAR. Aşağıdaki grafikte de görüldüğü gibi , brülör çalışması sırasında teknik elemanlar tarafından hazırlanan oksijen eğrileri üzerinde brülör çalışması gerçekleşir . O2 AYARLAMALARI BRÜLÖR EMNİYETLİ HAVA FAZLALIK DEĞERİ İLE ANA EGRİ ÜZERİNDE OLMASI HALİNDE OLABİLİR (BRÜLÖR ÇALIŞMASINDA AYARLANMALIDIR). BRÜLÖR ÇALIŞMA ORANINA GÖRE O2 AYAR EĞRİSİ

*OKSİJEN DEGERLERİ ÜÇ GEÇİŞLİ KAZANLARDA VE TAHMİNİ OLARAK VERİLMİŞTİR. *KAZAN TİPİNE BAGLI OLARAK OPTİMUM OKSİJEN DEGERLERİ DEĞİŞEBİLİR.

- 44 -

OKSİJEN KONTROLÜ NASIL ÇALIŞIR: Sensörler tarafından ölçülen O2 değeri eğrideki sabit ayar değeri ile karşılaştırılır. Ölçülen ve ayar noktası arasındaki yanma havası servo motoruna düzeltme sinyali gider veya sistemde inverter varsa fan hızını ayarlayarak hava akışı düzenlenir. OKSİJEN DÜZELTMELERİ DEVAMLI VE OTOMATİK OLARAK YANMA VERİMİNİ VE DÜŞÜK KİRLİLİĞİ GARANTİ ALTINA ALIR. Bu nedenle YÜKSEK YANMA VERİMİNİ yakalamak mümkündür . BACA GAZLARINDA OLAN OKSİJEN ÖLÇÜMLERİ, YANMA HAVASI DÜZELTMELERİ, ZAMANLA HAVA YAKIT KARIŞIMI BOZULMALARI ÖLÇÜLÜP AYARLANABİLİR. OKSİJENDE KULLANILAN SENSORLER ZİRCONIUM DIOXIDE’DEN YAPILMAKTADIR ve güvenilir , sağlıklı ve sabit değerler almak mümkündür. Örnek gazlar ile bakım ve kalibrasyon gerektirmez. BACA GAZLARINDAKİ OKSİJENİ ÖLÇMEDE EN GÜVENİLİR SİSTEMLERDEN BİR TANESİDİR. OKSİJEN KONTROLÜ HER HANGİ BİR YAKIT İÇİN UYGULANABİLİR.

O2 KONTROL VE CO KONTROL SİSTEM DİYAGRAMI

- 45 -

TASARRUF MİKTARI O2 KONTROL SİSTEMİ kullanımından kaynaklanan ENERJİ TASARRUFUNU hesaplayabilmek için aşağıdakileri bilmek gerekmektedir. KAZAN TİPİ, GİRİŞ GÜCÜ, YAKITIN TİPİ, YAKITIN FİYATI, BACA GAZINDA ÖLÇÜLEN GERÇEK O2 DEĞERİ, ÇALIŞMA ZAMANI VE TAHMİNİ ÇALIŞMA DAGILIM ŞEKLİ. Örnek verecek olursak, 3 MW üç geçişli kazan takılı MODULASYONLU GAZ BRÜLÖRÜ ile 1: 3 ORANINDA ÇALIŞAN BİR SİSTEM DÜŞÜNELİM. Brülör yılda yaklaşık 300.000 EURO maliyetle 5000 saat çalışmaktadır. Brülör min. yükte %6,5, orta yükte %6 ve max. Yükte %5 O2 oranları ile çalışmakta olsun . Yük dağılımlarının %33 min. yükte , %33 orta yükte ve %34 maksimum yükte şeklinde olduğu varsayılmaktadır. O2 KONTROLÜ ile aşağıdaki O2 değerlerini garanti eder şekilde ayarlama yapılırsa : %3 Min. %2,5 Orta VE %2 Tam yükte. BÜTÜN DEĞERLERİ BİR TABLODA ÖZETLEYELİM: KAZAN KAPASİTESİ 3 MW KAZAN TİPİ 3 – GEÇİŞLİ YAKIT DOGAL GAZ GERÇEK OKSİJEN DEĞERİ: MİNUMUM YÜKTE %6,5 ORTA YÜKTE %6 MAKSİMUM YÜKTE %5 ÇALIŞMA SAATİ 5000 SAAT/YIL TAHMİMİ YÜK DAGILIMI; MİNUMUM YÜKTE %33 ORTA YÜKTE %33 MAKSİMUM YÜKTE %34 AYARLANAN O2 DEĞERİ; MİNUMUM YÜKTE %3 ORTA YÜKTE %2,5 MAKSİMUM YÜKTE %2 GAZ YAKITINDA O2 DEĞERİNDEKİ HER BİR %1’LİK AZALMA VERİMİ %0,6 ORANINDA ARTTIRMAKTADIR . MİNUMUM YÜKTE VERİM ARTIŞI; (6,5-3) X 0,6 X 0,33= 0,693% ORTA YÜKTE (6-2,5) X 0,6 X 0,33 = 0,693% MAKSİMUM YÜKTE (5-2) X 0,6 X 0,34 = 0,612% ORTALAMA TASARRUF HER SENE ORTALAMA %2’DİR (0,693+0,693+0,612). BUDA YILLIK 6000 EUROYA GELMEKTEDİR. O2 KONTROL ile enerji tasarrufu hesaplanırken yakıt ısıl gücündeki değişimler , yakıt ve yanma havasındaki yaz ve kış sıcaklık farkları da dikkate alınmalıdır. 6000 EURO’LUK TASARRUFA GERİ DÖNEÇEK OLURSAK BU NOKTADA ŞUNU DA GÖZ ÖNÜNDE TUTMALIYIZ Kİ BRÜLÖRÜN ORTALAMA ÖMRÜ NE KADARDIR SORUSUDUR. YAKLAŞIK 10 – 15 YIL. BRÜLÖR ÖMRÜNE BAGLI TASARRUF DEĞERİ 60.000 EURO İLE 90.000 EUROLARA ÇIKMAKTADIR.

- 46 -

O2 KONTROLÜNE EKLER…. CO KONTROLÜ - ÇALIŞMADA MAKSİMUM ENERJİ TASARRUFU Mevcut O2 kontrolü teknolojisine bir alternatif olarak, geliştirilmiş zirkonyum dioksit probu ve yanma ürünlerini (CO/H2) temel alan yeni bir deneysel brülor kontrol yöntemi geliştirilmiştir. Bu yapılırken amaç, endüstriyel kazanlardan baca gazı kayıplarını daha çok azaltabilecek, dinamik ve kendini optimize eden bir kontrol teknolojisi elde etmekti. Yanma işlemlerinin izlenmesi ve kontrolü, enerji tasarrufu için olduğu kadar, çevreye ve insan sağlığına gelebilecek zararları engellemek için de çok önemlidir. Baca gazları içerisinde ihtiva edilen oksijen miktarının ölçülmesi, yanmanın tam olarak gerçekleştiği konusunda tek başına herhangi bir bilgi sağlamaz. Bu sebeple, baca gazı içindeki yanmamış bileşen oranlarının ölçülmesi ve azaltılması özellikle önemlidir. Bu yanmamış bileşenler karbonmonoksit (CO) ve hidrojen (H2) içerirler. Yanma işlemi eksik olarak gerçekleşmişse, baca gazı içerisinde mutlaka kombine bir hidrojen ve karbonmonoksit emisyonu bulunur. Combi Probe KS1 sayesinde ilk kez, bakım gerektirmeden, gaz yakıtlardan oluşan baca gazlarındaki yanmamış bileşenleri anında tetkik etmek mümkündür. Ateşleme işlemi bu tetkikin sonucuna göre ayarlanabilir. Yanma tesislerinin optimizasyonu: Sorun: Eksik yanma

düşük verimlilik yüksek CO, NOx emisyonları

Mevcut teknoloji: O2 kontrolü Geleceğin teknolojisi: Yan ürünlere dayanan kontrol yöntemi Amaç: Modern, kendi kendini optimize eden kontrol teknolojileri kullanımı

yoluyla tüm kazanlardan, ocaklardan çıkan emisyonların kalıcı olarak takibi ve azaltılması

Combi Probe KS1 in ölçüm prensibi Combi Probe KS1in yapısı potansiyometrik bir oksijen probunun yapısı ile aynıdır.

Şekil 1: Şematik yapı: Combi Probe KS1 Yüksek katalitik aktiviteye sahip bir çalışma elektrodu bulunan oksijen probundan farklı olarak, Combi Probe KS1 deki CO/H2 seçici elektrodunun katalitik aktivitesi azaltılmıştır. Bunun etkisi, oksidize edilebilen gaz bileşenlerinin, örneğin CO, H2 gibi, elektrot yüzeyinde O2 ile katalitik olarak desteklenen reaksiyonunu yavaşlatmak yönünde gerçekleşir.Elde edilen sensör voltajı karma bir potansiyel olup, O2 reaksiyonuna bağlı bir bileşen ile, oksidize olabilen gaz ile reaksiyon sonucu oluşan bir bileşenden

- 47 -

meydana gelir. Karma potansiyel, oksidize olabilen bileşenlerin kısmi basıncının, oksijenin kısmi basıncına orantısının fonksiyonudur. Yani; U= (CO/O2) , U=(H2/O2) Oksidize olabilen gazların, örneğin H2 veya CO’in çok düşük konsantrasyonları ile dahi karma potansiyel, basit O2 probunun sinyalinden belirgin olarak yüksektir. Karma potansiyel süratle oluşur, t60 süresine iki saniyeden kısa bir sürede ulaşır.

Şekil 2: Gazla işletmede bir kazanda kullanılan bir Combi Probe KS1 ile potansiyometrik O2 probunun (Lamda probu) brulör özellikleri CO (O2) ile karakterize sensör karakteristiği U (O2). CO kontrolünün O2 kontrolüne kıyasla sağladığı avantajlar

Her yükleme noktasında sürekli kendi kendini optimize ettikçe %0,5’e kadar daha çok enerji tasarrufu sağlar

Yanıt bekleme süresinin azaltılması sonucunda daha gelişmiş kontrol becerisi sağlar Sekonder havadan bağımsızdır Hataya karşı koruma sağlar Yüksek ölçüde güvenilirdir Sağlamdır Bakım gerektirmez

Bir diğer avantajı ise, şekil 3’te de görüldüğü üzere, < 500 ppm CO aralığında sinyalin dik olarak yükselmesidir. Yanmamış CO/H2nin bir başka göstergesi ise sensör sinyalinin dinamik yanıtıdır. Yanmamış bileşen içeriği arttıkça dinamik yanıt artar.

Şekil 3: Combi Probe KS1’in gazla işletmede bir kazanın O2 konsantrasyonları hacimsel < %2 olan baca gazında ölçülmüş sensör karakteristiği Us = f (CO).

- 48 -

Bu, çıkış regülatürünü etkilemeden, Combi Probe KS1de ani bir sinyal artışına, ve dinamik yanıtın eksik yanmaya ayarlandığını gösterinceye dek, yakıt hava oranını daha düşük bir Lamda değerine (daha az hava, daha çok yakıt) süratle değiştirmek suretiyle elde edilir. Bu noktadan itibaren, optimum çalışma noktası yakalanana dek yakıt/hava karışımı yeniden hafifçe değiştirilir, fakat bu kez, daha yüksek bir Lamda oranına (daha çok hava, daha az yakıt). Bu şekilde belirlenen çalıştırma noktaları bir geçerlilik testine tabi tutulur. Uygun görülmeyen çalıştırma noktaları iptal edilir ve yerlerine yenileri belirlenir. Şekil 4’te, 18Mwlık bir örnek tesiste yapılmış bir ölçümdeki sinyal akışı, O2 değerinin bir fonksiyonu olarak görülmektedir (kurutmalı gaz brulörü).

Şekil 4: Sensör sinyalinin eksik yanma durumunda vereceği dinamik yanıt. Kontrol prensibi: Emisyon sınırına yakın yanmanın optimum işletme noktasını bulmak için her zaman set eder, izler. Eğer optimize etmek gerekirse, optimize eder ve işletmeyi izler. Bu proses devamlı sürdürülür, ve hava şartları ve fabrika durumuna bakmaksızın gereken en optimum işletme noktasında çalışır. Eğer Combi Prob KS1 yanmayan (CO/H2) bileşenin bulursa, örneğin değişen fabrika koşullarından dolayı, çalışma noktası hemen daha fazla Lamda değerine değiştirilir(fazla hava, az yakıt). *OKİJEN DEGERLERİ ÜÇ GEÇİŞLİ KAZANLARDA VE TAHMİNİ OLARAK VERİLMİŞTİR. *KAZAN TİPİNE BAGLI OLARAK OPTİMUM OKSİJEN DEGERLERİ DEĞİŞEBİLİR.

- 49 -

CO denetlenmesi ile yüksek performansı, yakıttaki tasarrufu ve azalmış kirlilik emisyonlarını garanti etmek mümkündür. Sistem gaz brülör ayarlamalarında ayni zamanda O2 değerini de ölçer . Bu yanma ayarı için değil de denetlemek ve göstermek içindir. Çift yakıt brülörlü sistemlerde CO veya O2 ayarını yakıta bağlı olarak çalıştırmak mümkündür. (CO KONTROLÜ GAZDA VE O2 KONTROLÜ MOTORİN-FUEL OIL İÇİN). Elektronik bakımlarda kullanılan aletler O2 kontrolü ile aynidir. Aralarındaki tek fark CO VE O2 ölçümleri için bacada kullanılan çift elektrodlu sensördür. TASARRUF TUTARI DAHA ÖNCEKİ O2 KONTROL ÖRNEGİNDEKİ DEGERLERİ ALALIM. KAZAN KAPASİTESİ 3 MW KAZAN TİPİ 3 – GEÇİŞLİ YAKIT DOGAL GAZ GERÇEK OKSİJEN DEĞERİ: MİNUMUM YÜKTE %6,5 ORTA YÜKTE %6 MAKSİMUM YÜKTE %5 ÇALIŞMA SAATİ 5000 SAAT/YIL TAHMİMİ YÜK DAGILIMI; MİNUMUM YÜKTE %33 ORTA YÜKTE %33 MAKSİMUM YÜKTE %34 AYARLANAN O2 DEĞERİ; MİNUMUM YÜKTE %3 ORTA YÜKTE %2,5 MAKSİMUM YÜKTE %2 CO AYARI İLE O2 DEĞERLERİ: MİNUMUM YÜKTE %2,4 ORTA YÜKTE %1,9 MAKSİMUM YÜKTE %1,5 O2 Kontrol VE CO kontrol ile minimum yükte verim artışı (3-2,4) X 0,6 X 0,33 = 0,12% sağlanır. Orta yükte (2,5-1,9) X 0,6 X 0,33= 0,12%, maksimum yükte (2-1,5) X 0,6 X 0,34= 0,1% verim artışı sağlanır. BURADAN DA CO KONTROLÜ YILDA %0,34(0,12+0,12+0,1) TASARRUF SAGLAR (O2 KONTROLÜ DESTEGİ İLE). TOPLAM MASRAF İÇİNDE 1020 EURO’LUK EK TASARRUF SAGLANIR. TOPLAM TASARRUF YILDA 6000+1020= 7020 EURODUR. Genel olarak üç geçişli kazanlarda yanma ayarında hava fazlalığını tabloda verilen değerden biraz daha düşük ayarlanabilir. CO ile yanma kontrolunun enerji tasarrufunu %0,5 oranında O2 KONTROLÜNE GÖRE ARTTIRIR. Son olarak Oksijen düzeltmelerinde inverter kullanılması fan motorunun kullandığı elektrik sarfiyatında %35-%40 oranında bir tasarruf ve ses seviyesinde büyük oranda azaltma imkanı sağlamaktadır. KAZANLARDA BACA GAZI ANALİZİ YAPILMASI Bir kazan dairesi devreye alınırken yüksek verimlilik sağlamak , zararlı emisyonları azaltmak ve işletme şartlarını takip edebilmek için mutlaka baca gazı analizi yapılmalıdır . Analize başlamadan önce aşağıda belirtilen kontrollar yapılmalıdır : - Tesisatın işletmeye başlamaya hazır olup olmadığı kontrol edilmelidir .

- 50 -

- Kazan ile baca arasındaki duman kanalının bacaya doğru 30 yükselen eğimle hazırlanıp hazırlanmadığını kontrol edin .

- Yoğuşma nedeni ile oluşan suyun duman ve kanalına ve kazana girmesini engellemek için uygun montaj yapıldığını ve uygun noktalara ( en düşük kotlara ) tahliye konulduğunu denetleyin .

- Duman kanalının üzerine , dirsek ve dönüşlerden min. 2 çap uzak noktaya ve yatay konuma iç çapı 10 – 21 mm olan tapalı bir manşon kaynatılmalıdır. Manşon bağlantı ağzı izolasyon dışarı çıkıyor olmalıdır.

- Sistem çalıştırılmalı ve rejime girmelidir ( kazan suyu min. sıcaklığı 60 – 70 0C) - Baca gazı analiz cihazının probunun manşondan duman kanalı eksenine kadar gelecek şekilde

saplanmalı ve ölçüme başlanmalıdır. Ölçüm farklı yük durumları için ( Tam yük , % 50 yük , min .yük ) yapılmalıdır. Baca gazı içindeki CO-oranını ölçün. Hiç bir durumda 1000 ppm (0,1%) üzerine çıkılmamalıdır. Pratikte 500 ppm (0,05%) aşılmamalıdır. Uygun CO oranı 100 ppm altındadır. Ölçüm yaptığınız brülörün kullanma bakım talimatları kitapçığından değerleri kontrol ediniz. Anma ısıl veriminde önemli bir düşme gözlenirse,brülör kapasitesi azaltılmalıdır.Zira kazan kapasitenin üstünde yüklenmiştir. Temel kurallar: Taze hava çok azalırsa CO2 ve CO da çok artar. Taze hava çok artarsa CO2 çok düşer ve CO oluşmaz. Aşırı az taze hava ,çok az CO2 ve bubun yanısıra çok fazla CO oluşturur, buna bağlı olarak da kurum gözlenir. Normal şartlarda emisyon değerleri : Toz,kurum ve kükürt gaz yakıt yanma ürünlerinde gözlenmez. CO2: > 8% ayarlanmış olmalıdır. CO: < 100 ppm (0,01%) olmalıdır. NOx: Kazan yapısına ve işletme şekline bağlı olarak 50 – 60 ppm arasındadır.

- Ölçüm tamamlandıktan sonra ölçüm yapılan manşonun ağzı kapatılmalıdır.

O2 TRİM SİSTEMİ PROB MONTAJI

Prob yatay veya dik konumda yerleştirilebilir , ancak yerleştirildiği konum suya karşı % 100 korumalı olmalıdır. Duman kanalı üzerine çapı 1”1/4 olan bir delik açılmalı ve iç çapı 1” 1/ 4 olan manşon sızdırmaz olacak şekilde kanala kaynatılmalıdır. Probun bağlantı parçası sızdırmazlığı tam sağlanmış olarak ve prob kısmı olmadan manşona vidalanmalıdır.

- 51 -

ALEV EMNİYET SİSTEMLERİ FOTOREZİSTANS

İYONİZASYON

İyonizasyon akımı

İyonizasyon elektrodu, brülör devrede olduğu sürece ~ 220V/50 Hz değerinde bri gerilim altındadır. Doğru akım cinsi iyonizasyon sinyali, herhangi bir doğru akım ölçen mikroampermetre ile ölçülebilir.Bakım için kullanılması gereklidir . Brülör devrede iken iyonizasyon akımının ölçülmesi Devreye alma esnasında iyonizasyon akımı ölçülmelidir. Bunun için klemens grubunda 1 nolu klemense giden kablo (bkz. Elektrik şeması) çıkartılarak, ölçü aleti bu kablonun her iki ucuna „seri“ bağlanmalıdır.Böylece brülör çalışırken iyonizasyon akımı ölçülebilir. İyonizasyon akımı, doğru akımdır. Bu nedenle ölçüm cihazınızın göstergesinin sapmaması için ,uçları doğru giriniz. Dikkat ! Ölçüm cihazını bağlamadan önce cihazın enerjisini kesin. - İyonizasyon akımı ~ 220 V/50 Hz.

Sıvı yakıtlı brülörlerde kullanılır . Seri olarak üç açık kontakla bir alev rölesine bağlıdır.

Üzerine gelen ışığa göre direnci değişen bir rezistanstır. Üzerine vuran ışık arttıkça direnç değeri düşer .

Yeteri direnç oluştuğunda alev rölesi elektrik yüklenir ve kontaklar kapanır , brülör çalışır.

Gaz yakıtlı brülörlerde kullanılır. mA ( mili amper ) – ATEŞLEME AKIMI –

TOPRAĞA BAĞLI MA ( mikro amper ) - İYONİZASYON AKIMI – ELEKTRODA BAĞLI

ELEKTROD 24 V gerilim ile beslendiğinde alev varsa , yanma gazları alev sıcaklığı ile iyonize olur ve elektrod alev ile yanma kafası arasından akımın akmasına imkan verir. Bu akım doğru akımdır ve brülör gövdesinden geçer , alev rölesine erişir ve alevin varlığını algılar .

EĞER ELEKTROD YANMA BAŞLIĞINA DOKUNUYORSA DOĞRU AKIM DEĞİL ALTERNATİF AKIM OLUŞUR VE ALEV RÖLESİ ENERJİLENEMEZ.

ATEŞLEMEDE , ELEKTROD kıvılcımı gözükür ve 2 saniye sonra GAZ VANALARI AÇILIR , takibeden 2 saniyede alev mutlaka görülmelidir . İYONİZASYON VE ATEŞLEME AKIMLARI ayni güzergahta yol alır ve iyonizasyon akımı ateşleme akımı tarafından tutulursa ALEV VAR OLMASINA RAĞMEN BRÜLÖR ARIZAYA GEÇER.

- 52 -

UV IŞIN PİLİ

Eğer UV pil bitmişse ortamda UV ışın olmadığı halde varmış gibi gösterebilir. Bu arızayı engellemek için her çalışmadan önce kontrol kutusu UV ışın pilini normalde kullanılandan daha yüksek bir voltaj ile dener. Eğer pil bitmişse olmayan bir alevin varlığını işaret edeceğinden kontrol kutusu arızaya geçecektir. UV ışın pilinin verimini kontrol etmek için ateşlemeden en az 1 dakika sonra pili yerinden çıkarın .Fotosel yerinden çıkarıldığında pil alev tarafından yayılan UV ışınlarını göremeyecektir. Ve röle elektriğini kaybedip brülörü arızaya geçirecektir. En ufak bir yağlanma olduğunda bile UV ışınların fotoelektrik pile ulaşması engellenecektir. Pilin en verimli olacağı pozisyon fotoelektrik pilin bağlı olduğu yuvada deneme yanılma yoluyla döndürülerek ya da ileri geri kaydırılarak bulunabilir. Bu kontrol bir doğru akım mikro ampermetresi ile yapılabilir. Mikro ampermetre seri olarak iki UV fotoelektrik pil bağlantısından herhangi birine bağlanır. Beyin ancak elle arıza düğmesine basılarak arıza halinden çıkarılabilir. Arızaya geçme testi en az iki defa tekrarlanmalıdır.

Çift yakıtlı brülörlerde ve büyük kapasiteli gaz brülörlerinde kullanılır .

Alev içinde mevcut UV ışınlarını görür , akım üretir ve alev rölesi elektrik yüklenir, kontaklar kapanır ve brülör çalışır.

Okunması gereken değerler: LMG / LME 2…-Beyin: 3 A LFL-/LGK-Beyin: 30 – 70 A

- 53 -

BÖLÜM 3 – MONTAJ ve AYARLAR

BRÜLÖRLERİN KAZANA MONTAJI ( FARKLI BAĞLANTI FLANŞLARI İÇİN ) : BRÜLÖRÜ KAZANA BAĞLAMADAN ÖNCE : - Kazan baca bağlantısının yatay ve düşey kısımlarının geçerli şartnamelere uygun şekilde

hazırlandığından emin olunuz . - Kazan ön kapağındaki refrakter malzemenin kazan imalatçı firmasının talimatlarına uygun

olduğunu kontrol ediniz. - Kullanılacak yakıt için hazırlanmış yakıt besleme hatlarının BALTUR brülörleri kullanma bakım

talimatlarında belirtildiği şekilde geçerli şartnamelere uygun olarak hazırlandığından emin olunuz : Eğer yakıt motorinse : Brülörün kazana montajından önce flex hortumlar yerleştirilmelidir :

İki adet flex hortum kapağın tam kapanmasına imkan verecek biçimde şekilde gösterildiği gibi alt kısımdan ya da brülörün sol tarafından yerleştirilmelidir. - Sıvı yakıt brülörlerinde kullanılan memelerin kazan max. kapasitesine uygun olarak seçilmiş

olduğu kontrol edilmelidir. BALTUR brülörler 450 açılı meme kullanımına uygun dizaynlardır. Eğer yanma odası boyutlarında farklılıklar varsa değişik meme açıları için teknik ofis ile görüşülmelidir.

Eğer yakıt gazsa : UNI kurallarına göre gaz besleme boru hattı çapı ; hattan geçecek gaz miktarına ve boru hattının uzunluğuna göre boyutlandırılmış olduğu kontrol edilmelidir. Boru hattının sızdırmazlık testlerinin yapılmış olduğundan ve tam sızdırmaz olduğundan emin olunmalıdır ve GAZ BORU HATTININ TEMİZLİK AMAÇLI TAHLİYE İŞLEMİNİN YAPILMIŞ OLMASI MONTAJDAN ÖNCE ZORUNLUDUR. Brülörün kolaylıkla sökülmesi ve kazan ön kapağının kolaylıkla açılabilmesi için brülörün yakınındaki boru bağlantısı üzerine rakor montajı yapılmış olmalıdır. - Tek fazlı veya üç fazlı elektrik besleme hattının minimum kesitinin brülörün çektiği güce

uygunluğunu ve hat üzerine sigorta yerleştirildiğini kontrol ediniz. Standartlara göre , brülör elektrik besleme hattı üzerinde , kazan dairesi dışında kolay erişilebilecek bir şalter konulmuş olmalıdır. Bütün elektrik hatları flexible kılıflar ile kaplanmalı , sabitlenmeli ve yüksek sıcaklıktaki parçaların uzağından geçirilmelidir.

- 54 -

KAZANA MONTAJ : Baltur brülörlerin namlusu üzerinde KAYAR BAĞLANTI FLANŞI bulunmaktadır.Brülör kazana bağlandığında , flanşın doğru yerleştirilmiş olması gerekmektedir .Böylece brülör yanma başlığı kazan imalatçısının bildirmiş olduğu miktarda kazan içine yerleştirilmiş olur. 1 ) Verilen B flanşını kazana brülör ile birlikte verilen 4 vida ( D ) ile araya E contasını koyarak bağlayınız. 2 ) Brülör namlusunu flanşın içinden kazana doğru geçiriniz ve A civatası ve C somunu ile sabitleyiniz . UYARI : Brülörü flanşa yerleştirirken yanma başlığı ekseninin resimde gösterildiği gibi açılı konumda monte edilmiş olmasına dikkat ediniz.

FLANŞ TİPİNE GÖRE BAĞLANTI

1 – Kazan bağlantı sacı 2 – İzolasyon contası 3 – Brülör sabitleme flanşı 4 – Elastik bilezik 5 – Saplama 6 – Rondelalı kilitleme somunu 7 – İlk flanşı bağlama için rondelalı somun

UYARI : Flanşı sıkarken , iç yüzeyleri birbiri ile paralel olacak şekilde denk getirmek çok önemlidir. Kilitleme sistemi yüksek verimli olduğundan civatalarını çok sıkmayın. Flanşın civatalarını sıkarken , yanma başlığının yatay konumda olması için brülör gövdesini kaldırarak tutun

- 55 -

YENİ NESİL BRÜLÖRLERDE KAZANA MONTAJ

1 – Kazan bağlantı sacı 2 – İzolasyon contası 3 – İzolasyon malzemeli fitil 4 – Brülör bağlantı flanşı 5 – Kazana bağlantı için saplama, rondela ve somunlar 6 – Flanşı bileziğe bağlamak için rondelalı cıvata somun

İzolasyon flanşı 2 yi , kazan aynası 1 ile brülör arasına yerleştirmek için önceden namludan yanma başlığı çıkarılmalıdır.

a) Yanma başlığı , kazan imalatçı firmasının öngördüğü miktarda yanma odası içine gireceği şekilde 6 no ‘ lu vidayı gevşeterek bağlantı flanşı 4 ‘ ün yerini ayarlayın.

b) Namlu üzerine 3 no ‘lu sızdırmazlığı sağlayıcı izolasyon fitilini yerleştirin . c) 5 no’lu cıvata , rondela ve somunları kullanarak kazan aynası 1’e yanma başlığı tertibatını sabitleyin. d) Namlu ile kazan kapağının iç tarafındaki refrakter plakadaki delik arasındaki boşluğu uygun izolasyon

malzemesi ile tamamen sızdırmazlığı sağlayın.

Boru sabitleme vidası

Yanma odası basınç kontrol noktası

Yanma odası basınç aktarma borusu

Yanma odası basınç aktarma borusu

- 56 -

BAŞLIK KISMI MONTAJI A) Kazan üreticisi firmanın tavsiye ettiği miktarda yanma başlığının yanma odası içine girecek

şekilde 5 nolu bağlantı flanşının pozisyonunu 6 nolu vidaları gevşeterek ayarlayın. Çizimde olduğu gibi, namluyu flanşa bağlayın ve vidası ile sabitleyin.

B) Flanş ve conta arasına 2 nolu kordonu girdirerek namlu üzerine 3 no ile gösterilen sızdırmazlık contasını yerleştirin.

C) 7’nolu saplama cıvataları, pulları ve somunları yardımıyla 4 nolu yanma başlığı ünitesini tutturun.

Not: Brülör namlusu ile kazan kapağı iç tarafındaki refraktör malzeme arasında kalan boşluğu uygun bir malzeme ile tamamen izole edin.

GAZ YOLU MONTAJI Yandaki çizimde 8, 8 a ve 9 ile gösterildiği gibi farklı şekillerde brülöre montajı yapılabilir. Kazan dairesinin yerleşimine ve gaz hattının konumuna göre en uygun pozisyonu seçin.

NOT : DN 65 veya DN 80 gibi büyük çaplı valflar kullanıldığında, gaz yolu bağlantısı üzerinde aşırı gerilmelerin oluşmaması için valfları taşıyabilecek uygun miktar ve nitelikte mesnedin olduğundan emin olun.

YANMA HAVASI FAN DONANIMININ MONTAJI A) Yanma başlığı ünitesi üzerindeki menteşenin bir tarafı ile brülör fan sistemi üzerindeki diğer tarafını aynı hizaya getirin. B) 10 nolu pimi menteşenin her iki yuvasının aynı hizaya geldiği konumda iken menteşeye yerleştiriniz. C) Ateşleme ve iyonizasyon elektrotlarına kendilerine ait olan kabloları takın, menteşeyi kapatın ve 11 nolu vidalar ile brülörü sıkıca sabitleyin.

MONOBLOK ENDÜSTRİYEL BRÜLÖRLERDE KAZANA MONTAJ / AYARLANABİLİR TAŞIYICI AYAK MONTAJI

YENİ NESİL ENDÜSTRİYEL BRÜLÖRLERDE KAZANA MONTAJ

1 – Kazan bağlantı sacı 2 – İzolasyon contası 3 – Brülör bağlantı flanşı 4 - Saplama 5 – Rondelalı sabitleme somunu 6 – Brülör flanşı sabitleme vidası

Brülör gövdesinin alt tarafında yer alan yuvaya ayarlanabilir ayağı şekilde gösterildiği gibi yerleştiriniz.

- 57 -

FAN ÜNİTESİNİN BAĞLANTISI Menteşe pimi ( E ) nin pozisyonunu brülör üzerindeki yuvaya menteşe alt parçası ile hizalanmış olarak ayarlayınız ve deliğe yerleştiriniz. Menteşenin üst parçası ( G ) yi pim ( E ) e geçiriniz ve verilmiş olan 2 vida ve pul ( H ) ile kolu bağlayınız.Havalandırma gövdesi ile başlıktaki yuvaların hizalanmasını takiben vida ve kilitleme somunu ( M ) ile pullarla ( N ) beraber başlığı havalandırma gövdesine bağlamak için 4 vidayı sıkınız BRÜLÖRLERDE YANMA BAŞLIĞI VE ELEKTROD AYARLARI 280 KW KAPASİTEYE KADAR OLAN GAZ BRÜLÖRLERİNDE : Yanma başlığı üzerinde , yanma başlığı ve disk arasında hava geçişini kısmak veya açmak için bir ayar cihazı yerleştirilmiştir. Geçişi daraltarak düşük debilerde bile diskin arkasında yüksek basınç oluşturmak mümkündür. Yüksek hava hızı ve türbülans, hava / yakıt karışımının daha iyi olmasını ve alev kararlığını sağlar ve alev tepmesini özellikle karşı basınçlı kazanlarda önleme imkanı verir.Ayarlama brülör hava girişindeki klapeyi yeteri kadar açarak ve başlıkta havayı kısarak yapılmalıdır. Kuşkusuz bu ayar brülör tam yükte iken yapılmalıdır. Uygulamada yanma başlığındaki havayı kısan cihaz orta pozisyona getirilip , brülör ateşlenerek ayara başlanır. Maksimum kapasiteye erişildiğinde , brülör hava girişinde klapeler gereği kadar açık olmak koşulu ile uygun hava debisini sağlamak için yanma başlığındaki havayı kısma cihazını ileri – geri hareket ettirerek en doğru konumda ayarlayın. Yanma başlığı ile ilgili tablolara bakın. - Yanma başlığındaki hava geçişini kısarken , başlığın aşırı ısınarak kısa sürede deforme

olmasına engel olmak için hava geçişini TAMAMEN KAPATMAMAYA ÖZEN GÖSTERİNİZ . - Yanma başlığını diske göre tam ortada MERKEZLEYİNİZ. ( Brülör arkasındaki gözetleme

camından bakarak ) - Hava ayar cihazının pozisyonunu sabitleyen vidaları sıkınız . Eğer hava ayar cihazını çok ileri

götürmüş iseniz hava çıkış hızının yüksek olması nedeni ile ateşleme güçlükle yapılabilir. ATEŞLEMENİN DÜZGÜN OLDUĞUNU KONTROL EDİNİZ. Bu durumda ateşlemenin en kolay gerçekleştiği konuma kadar hava ayar cihazını derece derece geriye doğru alınız.

TEK KADEME BRÜLÖRDE :

Brülör yanma başlığı kutusunda brülör gövdesinden ayrı olarak yer almaktadır. 1 – A ile gösterilen namlu parçasına B ile gösterilen izolasyon contalarını yerleştiriniz. 2 – Yanma başlığını ( A ) kazana ( C ) saplama , somun ve pullar ( D ) ile bağlayınız.Kazan ön kapağı ile namlu arasında kalan boşluğu uygun refrakter malzeme kullanarak doldurunuz.

- 58 -

İKİ KADEME BRÜLÖRDE :

- 59 -

ELEKTROD AYARLARININ GÖSTERİMİ BTG 15 – 20 – 28 MODEL BRÜLÖRLERDE

- 60 -

Model A B C TBG 55ME 5 3 3 TBG 85ME 5 3 3 TBG 120ME 5 5 - TBG 150ME 15 5 6

ELEKTROD AYARLARININ GÖSTERİMİ - TBG SERİSİ

- 61 -

TBG SERİSİ BRÜLÖRLERDE YANMA BAŞLIĞI AYARLARI

Yanma başlığı bir ayar mekanizmasına sahiptir. Bu sayede disk ve yanma başlığı arasındaki hava geçişi kısılır veya genişletilir. Böylece hava geçişini kısarak, düşük kapasitede bile diskin akış öncesinde yüksek basınç elde edebilirsiniz. Yüksek hız ve türbülanstaki hava yakıt içine daha fazla nüfuz eder ve böylece mükemmel bir karışım ve alev kararlılığı oluşur. Özellikle basınçlı ve/veya yüksek ısıl yüklü yanma odalarında brülör çalışırken alev tepmelerini önlemek için diskten önce yüksek hava basıncına sahip olmak gerekebilir. Gerekli olan maksimum beslemeye ulaşıldığında, karışıma giren hava debisinin doğru miktarını elde etmek amacıyla hava klapesinin bir miktar açılması ile beraber, yanma başlığındaki havayı kısan mekanizmayı ileri geri kaydırarak yanma başlığının doğru pozisyonu bulunur. Yukarıdan açıkça anlaşılmaktadır ki, yanma borusundaki havayı kısan mekanizma diskin arkasında daima oldukça yüksek hava basıncı oluşturacak şekilde uygun bir pozisyona ayarlanmalıdır. Yanma

- 62 -

başlığındaki havanın kısılmasını sağlayacak şekilde ayar yapılması için, brülör fanı emişini ayarlayan hava klapesinin nispeten açılması tavsiye edilir. Bu elbette, brülör arzu edilen maksimum kapasitede çalıştığında yapılmalıdır. Pratikte, önceden anlatıldığı gibi, brülörü ilk defa devreye almadan önce yaklaşık bir ayar yapmak için yanma başlığındaki havayı ayarlayan mekanizmayı orta pozisyona getirmeli sonra brülörü devreye alma işlemine başlamak gerekir. X= Yanma başlığı ve disk arasındaki mesafe; Aşağıda gösterilen değerlere uyarak X mesafesini ayarlayın;

a) 1 nolu vidayı gevşetin, b) 4 nolu referans ölçütü gösterimine bakarak 3 no’lu yanma başlığını pozisyonlandırmak için 2 nolu vidayı çevirin, c) 4 ile gösterilen ölçüt değerlerinin minimum ve maksimumu arasına X mesafesini ayarlayın,

BRÜLÖR X Endeks 4

TBG 55ME 4 ÷ 28 1 ÷ 3,7 TBG 85ME 5÷ 36 1 ÷ 4,5 TBG 120ME 17÷ 54 1 ÷ 5 TBG 150PN 17÷ 36 1 ÷ 3,2

Not. Yukarıdaki tabloda verilen ayarlar, yalnızca gösterge niteliğindedir; yanma odasının özelliklerine göre yanma başlığı pozisyonunu ayarlayın.

BTG….. SERİSİ İKİ KADEMELİ GAZ BRÜLÖRLERİNDE STA 13BO .36 / 8 SERVO MOTOR AYARI :

1- Elektrik diyagramı 2- Ayar vidası 3- 2. kademe hava ayar kamı 4- 1. kademe hava ayar kamı 5- 2.kademe hareket kumandası veren kam – 1 .

kademe ve 2. kademe kam pozisyonu arasında konumlandırılmalıdır.

6- Elektrik bağlantıları 7- Referans değer Kamların ayarını değiştirmek için üzerlerindeki vidayı kullanın . Referans skalasındaki kırmızı halkanın işareti her bir kama ait ayarlanan dönüş açısını gösterir. NOT : 1. ALEV KONUMUNDAKİ HAVA MİKTARI , TOPLAM HAVA DEBİSİNİN EN AZ % 50 ‘ SİNE GÖRE OLMALIDIR.

- 63 -

SQN 72.XA 4A 20 BT SERVOMOTORUNUN KAMLARININ AYARLANMASI SPARGAS …LX , TBG … PN,TBG ….P

I – HAVA KLAPESİNİN MAKSİMUM AÇIKLIĞI ( MAX. 90 derece ) II – ( Brülör bekleme konumunda iken ) HAVA KLAPESİNİN TAM KAPANMASI ( 0 derece ) III – HAVA KLAPESİNİN MİN. AÇIKLIĞI ( IV NO LU KAMDAN DAHA AZ ) ( 10 derece ) IV – ATEŞLEME İÇİN HAVA KLAPESİ AÇIKLIĞI ( III NO LU KAMDAN DAHA FAZLA )( 20 derece ) KULLANILACAK KAMLARIN AYARINI DEĞİŞTİRMEK İÇİN , HER BİR KAMA AİT KENDİ HALKASINDAN ( I – II – III - ….) ÇEVİRİN . HER BİR HALKANIN ÜZERİNDEKİ ÇENTİĞİ İLE İLGİLİ REFERANS SKALASINDA ÖLÇÜLEN DEĞER , HER BİR KAMIN DÖNÜŞ AÇISI DEĞERİNİ GÖSTERİR. SQN 30.407 A2 700 SERVOMOTORUNUN KAMLARININ AYARLANMASI BGN …LX

SQN 7.2.2A 4A 20 BT

- 64 -

GI –TS – COMIST İÇİN SQM 10 - 20 SERVOMOTOR KAMLARININ AYARI

B – KAM MİLİ MOTOR BAĞLANTI KOLU ( YERLEŞTİRME VE AYIRMA İÇİN )

I - MAKSİMUM HAVA AÇIKLIĞI II - TOPLAM HAVA AÇIKLIĞI ( BRÜLÖR DURMUŞKEN ) HAVA KLAPESİ TAM KAPALI III - ATEŞLEME İÇİN HAVA AÇIKLIĞI ( IV KAMINDAN DAHA FAZLA ) IV – MİNİMUM HAVA AÇIKLIĞI ( III KAMINDAN DAHA AZ )

Kullanılan kamların ayarını değiştirmek için ilgili kırmızı halkalara (I –II –III ) müdahale edin. İstediğiniz yöne doğru yeterli güç uygulayarak her bir kırmızı halkayı referans skalasına göre çevirebilirsiniz. Kırmızı halkaların indeksleri, her bir kam için alınan dönme açısını ilgili referans skalası üzerinde gösterir.

REFERANS İNDEX KAM MİLİ AYARLANABİLİR KAMLAR

- 65 -

MB-VEF B01 MODEL DUNGS SÜREKLİ MODÜLASYON İŞLEMLİ MONOBLOK VANA TALİMATLARI

1 Basınç presostatı elektrik bağlantısı (DIN43650) 2 Vanaların elektrik bağlantısı (DIN43650) 3 Basınç presostatı 4 Giriş flanşı 5 Filtrenin G1/8 üst akımına test bağlantı noktası, her iki tarafta da bulunur 6 Filtre(kapağın altında) 7 Tipi belirtir plaka 8 PL üfleme basıncı için G1/8 basınç bağlantısı 9 Ayar cıvatası 10 Filtrenin G 1/8 alt akımına test bağlantı noktası, her ikİ tarafta da bulunur 11 V2’nin M4 alt akımı test bağlantı noktası 12 Ayar cıvatası, sıfır nokta ayar N 13 pF fırın basıncı için G 1/8 basınç bağlantısı 14 pBr brülör basıncı için G 1/8 basınç bağlantısı 15 Çıkış flanşı 16 V1’in G 1/8 alt akımı test bağlantı noktası, her iki tarafta da mevcut 17 V1,V2 çalışma göstergesi(opsiyonel) 18 Şok hattı

Emisyonlarını

- 66 -

BASINÇ AYARI – AYARLAMA ÜNİTESİ Basınç - ayar ünitesi fabrikada ayarlanır. Ayarları KULLANIM YERİNDE sistemin ihtiyaçlarına göre uyarlanabilir. MB-VEF B01 oransal gaz vanası hava miktarı arttığında otomatik olarak gazı arttır veya hava azaldığında otomatik olarak gazı azaltır. Bu nedenle, brülöre gelen gaz miktarı "en az" ve "Maksimum" aralığında sadece yanma havası "Minimum" ve "maksimum". ayarlayarak düzenlenir Bu temelde ayar sağlanır. Bu işlem hava ayarı servomotorundaki .iki "kam" ın minimum ve maksimum ayarları ile sağlanır. Prensip olarak , brülörün modülasyonunu minimum konuma açınız (oransal valf az açık), CO2 veya O2 ve CO içeriğini düzeltmek için ayarlayıcı vida "N" ile performans eğrileri diyagramında paralel olarak gaz / hava oranını doğru duruma getiriniz

Oturma yüzeyi – 2,5 mm içi boş altı köşe anatara uygun NOT: Gaz ile karşılaştırarak hava miktarını azaltmak için gaz ve böylece CO2 miktarını arttırmak için , vida 'N " (+) ya doğru hareket ettiriniz. Yine ayni şekilde azaltmak için de , vida 'N " (-) ye doğru hareket ettiriniz. Modülasyonu maksimum konumuna getirerek baca gazlarında CO2 veya O2 ve CO içeriği ölçünüz ve gerekiyorsa ayarlayıcı vida "V" yi daha önce okunmuş optimum değerlere getirmek için kullanınız.

Emisyonlarını kontrol etmek için çıkan

- 67 -

NOT: Gaz göre hava miktarını azaltmak için ve böylece C02 miktarını arttırmak için "V" vidasını , yüksek oranlara doğru ayarlayınız. Tam tersi gaza göre hava miktarını arttırmak ve CO2 yüzdesi düşürmek için ise "V" vidasını düşük oranlara ayarlayınız. (bkz.diyagram). Bir kez maksimum modülasyon için ayarlama yapılmasını takiben tekrar min konuma dönünüz ve önceki ayarlamaları kontrol ediniz . Gerekirse, "doğru 0" noktası nı yeniden ayarlayıcı vida "N “ ile yapınız. NOT: Düşük yükler için de iyi CO2 veya O2 almak istendiğinde performans eğrisi paralel bir değişimde olmalıdır. en azından düşük yükler de (modülasyon), bu gereklidir.Gaz ayarı / hava oranı yeniden kontrol edilir ve değiştirmek gerekirse" V “ ayarlayıcı vida ile ayarlanır. NOT: Yukarıda belirtildiği gibi brülör içindeki hava basıncındaki değişiklik brülör yanma başlığına hava akış kontrol cihazı ile değiştirilir (değişen hava akışını kontrol hava akımı alan) otomatik olarak ve kaçınılmaz bir şekilde gaz temini de değişecektir.

AYAR ARALIĞI

- 68 -

BRÜLÖRLERDE KULLANILAN BEYİNLER : LME 21…….GAZ BRÜLÖR KONTROL CİHAZI

- 69 -

- 70 -

Hata kodu tablosu Kırmızı sinyal lambası (LED) yanıp sönme kodu 10 nolu terminal çıkışı

«AL» Olası hatalar

2 kere yanıp sönme

Enerjili «TSA» sonunda alev oluşmadı - Hatalı veya kirli yakıt valfi - Hatalı veya kirli alev detektörü - Brülörün ayarı bozuk, Yakıt yok - Hatalı ateşleme ekipmanları

3 kere yanıp sönme

Enerjili

«LP» Hatası -Hava presostatı yok veya sinyal gelmiyor «t10» - «LP» Hava presostatı normal pozisyonunda iken kontağı kaynamış

4 kere yanıp sönme

Enerjili

Brülör devreye girerken harici ışık 5 yanıp sönme

Enerjili «LP» zaman aşımıi - «LP» hava presostatı kontağı çalışırken

kaynamış 6 kere yanıp sönme

Enerjili

Boş 7 kere yanıp sönme

Enerjili

İşletme esnasında çok fazla alev kaybı (tekrarlama sınırı) -Hatalı veya kirli yakıt valfi -Hatalı veya kirli alev detektörür -Brülör ayarı bozuk

8 kere yanıp sönme

Enerjili

Boş

9 kere yanıp sönme

Enerjili

Boş 10 kere yanıp sönme

Enerjisiz Kablolama hatası veya cihaz arızası, çıkış kontakları,veya başka

arızalar Hata sebebi tesbit edilme işlevi esnasında, kontrol çıkışları aktif değildir. - Brülör kapalı konumdadır. - Harici hata göstergesi aktif değildir. - Terminal 10’daki «AL» hata durum sinyali, hata kodu tablosuna göre çıkış verir.

Brülör kontrolunu (beyin) resetleyerek, hata sebebi tesbit işlevinden çıkılır ve brülör tekrar devreye sokulur. “Emniyetli kapama”dan çıkarma düğmesine yaklaşık 1 saniye (< 3 saniye) basın.

LME 22…….GAZ BRÜLÖR KONTROL CİHAZI Cihaz veya programlayıcı

Emniyet süresi ( sn )

Ön süpürme

süresi ( sn)

Ateşleme öncesi ( sn )

Ateşleme sonrası ( sn )

1. alev valfı açması ile 2. alev valfi açması

arasındaki süre ( sn )

Klapenin açma gezinimi süresi

( sn )

Klapenin kapatma

gezinimi süresi ( sn )

LME 22.331A2 3 30 2 2 11 12 12 LME 22.233A2 3 30 2 2 11 30 30

Çalışma durumu Devreye girme esnasında, durum göstergesi aşağıdaki tabloya göre değişir; göstergesi

Çok renkli sinyal lambası (LED) ‘e ait renk kodu tablosu Durum Renk Kodu Renk

Emniyet kapama ( bloke ) işleminden sonra , kırmızı hata sinyali lambası devamlı olarak yanık kalır. Bu durumda , hata kodu tablosuna göre hata sebebinin görsel tespit işlevi ( diagnostik fonksiyonu ) emniyetli kapamadan çıkartma ( resetleme ) düğmesine en az 3 saniye basarak , ara birim arıza tespit işlevi aktifleştirilir . Yandaki çizimde hata sebebinin tespit sırasını gösterir.

- 71 -

Bekleme süresi «tw», başka bekleme durumları ....................................... Sönük (Yanmıyor) Ateşleme safhası, kontrollü ateşleme Sarı yanıp söner Çalışma, alev mevcut .................................................... Yeşil Çalışma, alev mevcut değil Yeşil yanıp söner Brülör devreye girerken harici ışık mevcut p p p p Yeşil-kırmızı Düşük voltaj p p p p Sarı-kırmızı Hata, alarm p..................................................... Kırmızı Hata kodu gösterimi («Hata kodu tablosuna bakın») p p p p Kırmızı yanıp söner Arabirim arızası tesbiti p p p p p p p p Kırmızı titreyen ışık

Emniyet kapama ( bloke ) işleminden sonra , kırmızı hata sinyali lambası devamlı olarak yanık kalır. Bu durumda , hata kodu tablosuna göre hata sebebinin görsel tespit işlevi ( diagnostik fonksiyonu ) emniyetli kapamadan çıkartma ( resetleme ) düğmesine en az 3 saniye basarak , ara birim arıza tespit işlevi aktifleştirilir . Yandaki çizimde hata sebebinin tespit sırasını gösterir.

Hata kodu tablosu Kırmızı sinyal lambası (LED) yanıp sönme kodu

10 nolu terminal çıkışı «AL»

Olası hatalar

2 kere yanıp sönme

Enerjili «TSA» sonunda alev oluşmadı - Hatalı veya kirli yakıt valfi - Hatalı veya kirli alev detektörü - Brülörün ayarı bozuk, Yakıt yok - Hatalı ateşleme ekipmanları

3 kere yanıp sönme

Enerjili

«LP» Hatası -Hava presostatı yok veya sinyal gelmiyor «t10» - «LP» Hava presostatı normal pozisyonunda iken kontağı kaynamış

4 kere yanıp sönme

Enerjili

Brülör devreye girerken harici ışık 5 yanıp sönme

Enerjili «LP» zaman aşımıi - «LP» hava presostatı kontağı çalışırken

kaynamış 6 kere yanıp sönme

Enerjili

Boş 7 kere yanıp sönme

Enerjili

İşletme esnasında çok fazla alev kaybı (tekrarlama sınırı) -Hatalı veya kirli yakıt valfi -Hatalı veya kirli alev detektörür -Brülör ayarı bozuk

8 kere yanıp sönme

Enerjili

Boş

9 kere yanıp sönme

Enerjili

Boş 10 kere yanıp sönme

Enerjisiz Kablolama hatası veya cihaz arızası, çıkış kontakları,veya başka

arızalar Hata sebebi tesbit edilme işlevi esnasında, kontrol çıkışları aktif değildir. - Brülör kapalı konumdadır. - Harici hata göstergesi aktif değildir. - Terminal 10’daki «AL» hata durum sinyali, hata kodu tablosuna göre çıkış verir.

Brülör kontrolunu (beyin) resetleyerek, hata sebebi tesbit işlevinden çıkılır ve brülör tekrar devreye sokulur. “Emniyetli kapama”dan çıkarma düğmesine yaklaşık 1 saniye (< 3 saniye) basın.

LFL 1… KONTROL KUTUSU TALİMATLARI

PROGRAMLAYIC I HAKKINDA NOTLAR

- 72 -

PROGRAM DÜZENİ Term ina ldeki ç ıkış sinyalleri

ZAMAN AÇIKLAMASI saniye olarak zaman (50Hz)

31,5……t1 Ön süpürme zamanı, hava klapesi açık 3…...…..t2 Emniyet zamanı - ……..t2’ Pilot brülör kullanan brülörler için emniyet zamanı 6 …......t3 Kısa ön ateşleme zamanı (terminal 16’daki ateşleme

transformatörü) - ……..t3’ Uzun ön ateşleme zamanı (terminal 15’deki ateşleme transformatörü) 12……...t4 t2’ başlangıcı ile t2’li terminal 19’daki valf uyumu arasındaki zaman

- ……..t4’ t2’ başlangıcı ile terminal 19’daki valf uyumu arasındaki zaman 12……...t5 t4’ün sonu ile terminal 20’deki valf veya güç regülatörünün uyumu arasındaki zaman 18……...t6 Son süpürme zamanı (M2 ile) 3 ……..t7 Start-up’la 7.terminaldeki voltaj arası zaman(M2 fan motoru için başlangıç gecikmesi) 72……...t8 Start-up süresi (t11 ve t12 olmadan) 3 ……..t9 Pilot brülör kullanan brülörler için ikinci emniyet zamanı 12……...t10 Start-up’tan hava basınç kontrolünün

başlangıcına kadar olan zaman t11 Hava klapesi açılma zamanı t12 Alev akış pozisyonunda (MIN) hava klapesi

18……...t13 İzin verilen son yanma süresi 6 ……..t16 Hava klapesinin AÇILMASI için başlangıç gecikmesi 27……...t20 Brülörün strat-up’ından sonra programlayıcı mekanizmanın otomatik kapanma zamanı

NOT: Voltaj 60 Hz ise, zamanlar %20 kadar azalır.

t2’, t3’, t3’: Bu süreler, sadece, 01 serisi veya LFL1.335, LFL1.635, LFL1.638 brülör kontrol ve kumanda ekipmanları için geçerlidir. X ve VIII kamlarının eş zamanlı hareketleri gerektiğinden, 032 serisi tipler için geçerli değildirler.

- 73 -

Çalışma Yukarıdaki diyagramlar, kontrol kutusunun tüm bağlantı ve zamanlama mekanizmasını göstermektedir. A Termostat veya basınç presostatı “R” yardımıyla start-up için uyum A-B Start-up programı B-C Normal brülör çalışması (“LR” güç regülatör kontrol kumandasının temeli olarak) C “R” tarafından kontrol edilen durdurma C-D Programlayıcının “A” başlangıç pozisyonuna geri dönmesi, son süpürme

Brülörün çalışmadığı durumlarda, sadece 11 ve 12 çıkışları enerjilidir ve hava klapesi KAPALI pozisyondadır. Bu durum, hava klapesi servomotorunun limit anahtarı “z” tarafından belirlenir. Sensör ve alev hatası testi süresince, alev kontrol testi de enerjilenir. (22/23 ve 22/24 terminalleri)

Emniyet standartları

QRA… topraklamasının 22 terminalinden yapılması zorunludur. Güç kabloları mevcut yerel ve uluslar arası standartlara uygun olmalıdır. LFL1… emniyet cihazıdır ve açılması, kurcalanması ve değiştirilmesi kesinlikle yasaktır. LFL1… cihazı üzerinde herhangi bir işlem yapılmadan önce mutlaka izole edilmelir. Üniteyi çalıştırmadan önce veya sigorta değiştirildikten sonra bütün emniyet fonksiyonları kontrol

edilmelidir. Bütün elektrik bağlantılarındaki elektrik şoklarına karşı korunma sağlanmalıdır. Bu da ancak

bağlantı talimatlarına tamamen uyarak mümkündür. Çalışma ve bakım süresince, kumanda ve kontrol ekipmanları nemden korunmalıdır. Uygulama sahasında elektromanyetik boşalma kontrol edilmelidir.

Durma sırasında kontrol programı, durma pozisyonunu gösterir. Kural olarak, herhangi bir nedenle durma sırasında, yakıt akışı derhal kesilir. Aynı zamanda, programlayıcı pozisyon göstergesindeki gibi hareketsiz kalır. Göstergede görülen sembol, hata tipini belirtir.

◄ Start-up olmaz, kontak kapanma arızası veya kumanda süresinin sonunda veya kumanda dizimi süresince harici ışıklar (örneğin, alev yok, yakıt valfinde basınç kaybı, alev kontrol devresinde hatalar, vs) yüzünden bloke nedeniyle.

▲ Start-up safhasında durur, çünkü limit anahtarı kontağı “a” tarafından 8 terminaline AÇIK sinyali gönderilmemiştir. Arıza düzelinceye kadar 6, 7 ve 15 terminalleri enerjili olarak kalır. P Bloke duruşu, hava basıncı sinyalinin olmayışı nedeniyle.

Bu andan itibaren herhangi bir basıncın olmayışı kilitlenerek durmaya yol açar. ■ Bloke duruşu, alev kontrol devre hatası nedeniyle. ▼ Start-up dizimi durur, çünkü yardımcı anahtar “m” tarafından 8 terminaline düşük alev sinyali gönderilmemiştir. 6, 7 ve 15 terminalleri arıza düzelinceye kadar enerjili olarak kalır. 1 Bloke duruşu, ilk emniyet zamanının sonunda alev sinyali olmadığından 2 Bloke duruşu, ikinci emniyet zamanı sonunda alev sinyali alınamadığından.(kesintili çalışmada pilot brülörle ana alev sinyali) │ Bloke duruşu, brülör çalışması sırasında alev sinyalinin olmayışı nedeniyle. Eğer çalıştırma ve ön ateşleme arasında herhangi bir anda sembol görünmeyen bir duruş oluşursa,nedeni genellikle zayıf veya normal olmayan alev sinyalidir.

- 74 -

MPA 22 ELEKTRONİK BRÜLÖR KONTROL SİSTEMİ

TERMİNAL DİYAGRAM Gaz ile işletme Elektronik modülasyon

- 75 -

ZAMANLAMA DİYAGRAMI Gaz ile işletme Elektronik modülasyon

- 76 -

Safhaların Tanımı Start up testi Prosesor ve program hafıza testi / servomotorlar referans noktasına doğru hareket eder. Safha 01 Start – up kararı ( ısı ihtiyacı oluştu ) Safha 02 Fan stop pozisyonu Safha 03 Fan start Safha 04 Ön süpürme / gaz servomotoru maksimum açılacak Safha 05 Ön süpürme / enerji verilecek test yapılıyor Safha 06 Ön süpürme / gaz servo motoru ateşleme noktasına geliyor. Safha 07 Hava servo motoru ateşleme noktasına geliyor. Safha 08 Ateşleme ( parametre ayarlamasına göre ) Safha 09 Start up emniyet periyodu Safha 10 Stabilize zamanı Safha 11 Servo motorları işletme durumuna getiriyor, yük kontrolörü devreye girme zamanı Safha 12 İşletme Safha 13 Gaz kaçak ( VPS ) valfinin tahliyesi / ( son süpürme ) Safha 14 Test zamanı , Y2 valfi / ( son süpürme zamanı ) Safha 15 VPS valfinin doldurulması / ( son süpürme zamanı ) Safha 16 Test zamanı , Y3 valfi / ( son süpürme zamanı ) Safha 17 Son süpürme zamanı Safha 18 Arıza zamanından sonra tekrar başlatma / Emniyetli kapamasından sonra bekleme Safha 20 Start – up ( başlatma ) bekleme safhası ( standby ) Safha 21 Arıza öncesi son süpürme Dipnot :

1- Fan son süpürme zamanı bitinceye kadar çalışacaktır. Sonra , hava servomotoru standby ( bekleme ) pozisyonuna geçecektir.

2- 0,1,2 safhaları ateşleme öncesi emniyet safhalarıdır.EEPROM DA programlandığı gibi çalışacaktır.

3- Valf Y2 ( SV ) her zaman işletme öncesi emniyet periyodu içinde ikinci safhada açıktır. Dolayısıyla , GW minimum gaz basıncının olup olmadığını tespit edecektir.

4- VPS gaz kaçak kontrolü aktif ise emniyetli kapama sonrasında gaz kaçak kontrolu yapılacaktır.

EKRANIN AÇIKLAMASI Ekran elemanları MPA 22 5 tuş araclığı ile kontrol edilir .

- 77 -

Parametreler LCD ekranında görülür.

Tuşların kullanımı 2 ya da 3 tuşun kullanımı : her zaman tuşlara ayni anda basınız . Gösterilen oklara göre hareket ediniz.

EKRANDAKİ KONUMLAR

- 78 -

BEKLEMEDE İKEN EKRANDAKİ YAZILAR

- 79 -

PARAMETRE YA DA AYARLAMA MODLARINDA ŞİFRE GİRİŞİ

- 80 -

AYAR MODU

- 81 -

AYARLAMA MODU

- 82 -

AYAR MODU

- 83 -

AYAR MODU

- 84 -

AYAR MODU

- 85 -

AYAR MODU

- 86 -

AYAR MODU

- 87 -

AYAR MODU

- 88 -

AYAR MODU

- 89 -

İŞLETME MODUNDAKİ EKRAN YAZILARI

- 90 -

İŞLETME MODU

İŞLETME MODU

- 91 -

İŞLETME MODU

- 92 -

İŞLETME MODU

BİLGİ EKRANI

- 93 -

SERVİS MODU

- 94 -

SERVİS MODU

- 95 -

SERVİS MODU

- 96 -

SERVİS MODU

- 97 -

- 98 -

RWF 40 BAĞLANTI ŞEMASI VE PARAMETRE AYARLARI

Brülör devre şemasında TC olarak gösterilen klemensler. Q13 ve Q14 de bağlanacak Oransal çıkış bağlantıları . TBG serisinde T6,T7,T8- BGN serilerinde 43,80,81 nolu klemensler. Q ortak uç, Y1 kapasite arttır, Y2 kapasite azaltır

- 99 -

2 UÇLU PT 100 3 UÇLU PT 100

RWF 40 BESLEME BAĞLANTISI BASINÇ TRANSMITTER 24 V BESLEME

- 100 -

SP1: SET DEĞER PGM TUŞUNA BAS BIRAK SP1 EKRANA GELİR. İSTEDİĞİN SICAKLIK VEYA BASINÇ DEĞERİNİ AYARLA PGM tuşuna basılı tut. 2. parametre grubuna geç. AL çıkacak. PGM tuşu ile ilerle.

SICAKLIK İÇİN BASINÇ İÇİN

Pb.1 = 10 1 dt =50 25 rt =200 100 db =1 0,1 tt =15 15 HYS1= -5 -0,5 HYS2= 5 0,5 HYS3= 5 0,5

C111 = 3 uçlu pt 100 için 0000 2 uçlu pt 100 için 1000 G000

SPH = SP1 set değerinin sınırı sıcaklık için mesela max. 95 C

- 101 -

RWF 40 PARAMETRE AYARI

FABRİKA AYARI

SICAKLIK İÇİN BASINÇ İÇİN

0-10 V Basınç Transmitter Bağlantısı

Pb1 10 10 1

dt 80 50 25 RWF 40 SENSÖR

rt 350 200 100 G+ Vcc (3) db 1 1 0,1 U1 OUT (2) HYS1 -5 -5 -0,5 M1 GND(1) HYS2 3 5 0,5 G- GND(1)

2. S

EVİY

E PA

RA

MET

RE

GR

UB

U

HYS3 5 5 0,5

C111 9030

PT 100 için 3 uçlu 0000 2 uçlu 1000 G000

SCH 100 100

0-10 bar transmitter için=10 , 0-16 bar transmitter için=16

3. S

EVİY

E PA

RA

MA

ETR

E G

RU

BU

SPH ( SP1 SINIRI) 100

max. Sıcaklık değeri

max. Basınç değeri

- 102 -

- 103 -

BRÜLÖRÜ DEVREYE ALMADAN ÖNCE YAPILMASI GEREKEN KONTROLLAR : 1) Brulor gaz yoluna bağlandığında, henuz yapılmadı ise, kapı ve pencereler acık durumda iken borulardaki havayı almak gereklidir. Brülöre yakın boru üzerindeki bağlantı acılmalı ve borunun havasını almak icin kapalı durumdaki gaz kesme vanası hafifce acılmalıdır. Gaz gelene (Gaz kokusu algılandığında) kadar uygun bir sure bekleyin.Sonra, gaz borusunu tekrar brülöre bağlayın. 2) Kazanda su olduğunu ve sistemin gecis vanalarının acık olduğunu kontrol edin. 3) Yanma ürünlerinin rahatca cıkabileceğinden (kazan ve baca damperleri acık olduğundan ve gecisin tıkalı olmadığından) kesinlikle emin olun. 4) Bağlanacak akım, voltaj ve güc değerlerinin brülöre gereken değerde (etiketinde yazılı değerde) ve elektrik bağlantılarının (motor ve ana hat) mevcut elektrik beslemesine uygun olduğunu kontrol edin. Mahalde gerceklestirilecek bütün elektrik bağlantıları, BALTUR elektrik devre semamıza gore yapılmalıdır. 5) Yanma baslığının, kazan imalatcısının belirlediği miktarda yeterince yanma odasına girdiğini kontrol edin. Yanma baslığında havayı duzenleyen mekanizmanın, ongorulen yakıt beslemesine uygun pozisyonda ( verilen yakıt miktarı arttırıldığında, disk ve yanma baslığı arasındaki gecis göreceli olarak arttırılmalı. Aksi durumda, yakıt beslemesi az ise göreceli olarak azaltılmalıdır) olduğunu kontrol edin. “Yanma baslığı ayarı” konusuna bakın. 6) Uygun skalalı bir manometreyi gaz cıkısına bağlayarak gaz basıncı ayar değerini kontrol edin. (Mevcut basınc musaade ediyorsa su manometresi daha uygundur fakat daha yuksek basınclar icin kullanılmamalıdır.) ELEKTRONİK ORANSAL BRÜLÖRDE ÇALIŞMANIN TANIMI Bu brulorler, yanma baslığında hava / gaz karısımı gerceklestiren hava uflemeli tip brulorlerdir. Yukselen veya alcalan basınclı yanma odalarında, ilgili calısma eğrilerine bağlı olarak, kullanılmaları uygundur. Muhtesem alev kararlılığı ile beraber, bu brulorler guvenlidir ve yuksek verimliliğe sahiptir. Brulor namlusu boyunca kayabilen celik flans ile donatılmıstır. Bruloru, kazana bağlarken bu flansın, brulor namlusunun kazan imalatcısının belirlediği miktarda yanma odasına gireceği sekilde, doğru konumda bağlanması gereklidir.Brulor, bir MPA 22 adı verilen elektronik kam cihazına sahiptir. Mikroislemcili MPA 22; aralıklı calısmayı sağlar ve elektronik modulasyonlu fan donanımlı gaz brulorlerini ve iki adet (hava ve gaz) servomotorı donanımını izler, kumanda eder. Bunyesinde mevcut otomatik valf sızdırmazlık kontrolu islevi aktif edildiğinde devreye girer. (MPA 22 cihazını daha iyi anlamak icin, 0006080905 kodlu MPA 22 kullanım kılavuzunu okuyun). Birinci alevden ikinci aleve (minimumdan ayarlanmıs maksimum kapasiteye) gecisi hem yanma havası hem de yakıt artısı duzgun olarak kademe kademe olmasına olanak verdiğinden gelistirilmis iki kademeli calısma denir. Bu gaz besleme hattındaki basınc kararlılığı yonunden ciddi bir avantaj sağlar. Kapasite aralığı yaklasık 1’den 1/3’e (bir tam kapasiteden ucte birine) kadardır. Atesleme; Standartlara gore, hava klapesi acık olduğu konumunda, yaklasık 36 saniye sureli yanma odasının on-supurme isleminin yapılmasından sonra gerceklestirilir. On supurme islemi sonunda, hava pressostatı yeterli miktarda hava basıncı algıladığı takdirde, atesleme trafosu devreye girer. 3 saniye sonra, emniyet ve calısma valfı bir duzen icinde acar. Gaz yanma baslığına ulasır ve fan tarafından uflenen hava ile karısır ve alev alır.Gaz debisi, gaz kelebek valfı tarafından ayarlanır. Ana ve emniyet valfları acıldıktan 3 saniye sonra atesleme trafosu durur. Brulor su anda (P0) atesleme noktasındaki hava-gaz değerlerine gore calısmaktadır. Alev, alev icine doğru daldırılmıs iyonizasyon elektrotu tarafından algılanır. Program rolesi, “emniyetli durdurma” pozisyonunu gecer ve hava/gaz ayar servomotorlarını bruloru minimum (P1) pozisyona getirmek icin enerjiler. Eğer 2. kademe kazan termostatı (veya presostatı)’nın ayarlanmıs olduğu değerden daha dusuk sıcaklık (veya basıncta) ise, hava ve gaz servomotorlarını calıstırarak, brulorun maksimum kapasitesi icin ayarlanmıs olan yanma havası ve gaz debisi (P9) miktarına ulasana kadar kademe kademe acar. Not: MPA 22 elektronik kamı, onceden ayarlanmıs yanma eğrisi değerlerine gore hava ve gaz servomotorlarını ayarlayarak bruloru kontrol eder. 2. kademe kazan termostatı (veya presostatı)’nın 2. kademe devresini acacağı ayarlanmıs olan değerine, mevcut kazan sıcaklık (veya basınc) değeri ulasıncaya kadar brulor maksimum kapasitede calısır. Ayarlanmıs olan değere ulasıldığında, gaz ve yanma havası debisini kontrol eden servomotorların kısma yonunde hareket etmesini sağlar. Boylece

- 104 -

ayarlanmıs olan minimum (P1) değerlerine ulasana kadar gaz debisi ve ait olduğu yanma havası derece derece azaltılır. Kazanın sıcaklık veya basınc değeri durdurma cihazının limit değerinin altına dustuğunde, brulor, atesleme programına gore onceki paragraflarda acıklandığı sekilde devreye girer. Normal calısmalar esnasında,kazan uzerinde bulunan 2.kademe kazan termostatı (veya presostatı) yukteki değismeleri algılar ve gaz/hava debilerini ayarlayan servomotorları devreye sokarak yakıt ve yanma havası miktarını otomatik olarak arttırır veya azaltır. Bu islem ile, hava/gaz debisi ayar sistemi, kazandan kullanıma aktarılan ısı miktarı ile kazana verilen ısı miktarını dengelemeye calısır.Eğer gaz valfının acılmasından sonraki UC saniye icinde alev gorulmez ise, kontrol kutusu “emniyetli kapama” konumuna gecer (brulor tamamen stop eder ve ekranda(3) 25H kodu ile hata mesajı gorulur.) Donanımı “emniyetli kapama” konumundan cıkarmak icin yaklasık yarım saniye blokeyi giderme butonuna (4) basın. Normal calısmalar esnasında,kazan uzerinde bulunan 2.kademe kazan termostatı (veya presostatı) yukteki değismeleri algılar ve gaz/hava debilerini ayarlayan servomotorları devreye sokarak yakıt ve yanma havası miktarını otomatik olarak arttırır veya azaltır. Bu islem ile, hava/gaz debisi ayar sistemi, kazandan kullanıma aktarılan ısı miktarı ile kazana verilen ısı miktarını dengelemeye calısır.Eğer gaz valfının acılmasından sonraki üç saniye icinde alev gorulmez ise, kontrol kutusu “emniyetli kapama” konumuna gecer (brulor tamamen stop eder ve ekranda(3) 25H kodu ile hata mesajı gorulur.) Donanımı “emniyetli kapama” konumundan cıkarmak icin yaklasık yarım saniye blokeyi giderme butonuna (4) basın.

DUNGS SERVOMOTORLU GAZ BESLEMESiNi KONTROL EDEN KISMA (KELEBEK) VALFI

A Gaz kısma valfı konumunu belirleyen referans skalası B Gaz modulasyon servomotoru

Emisyonlarını kontrol etmek için

- 105 -

PNÖMATİK ORANSAL BRÜLÖRLERDE ÇALIŞMANIN TANIMI

Açma/kapama anahtarı (1)’na basılması ile, eğer termostatlar kapalı ise, ku- manda ve kontrol cihazına voltaj ulaşır, çalışmaya başlar (LED 2 yanar). Böylece fan motoru, yanma odasının ön süpürme işlemine başlamak için, devreye girer (LED 3 yanar). Sonra ateşleme trafosu devreye girer (LED 4) ve 2 saniye sonra da ana gaz valfı ve emniyet valfı (LED 5) açılır. Not olarak; Bu brülör tipinde hava damperinin istenen maksimum değerde çalışması için gerekli miktarda açık olarak ayarlanması lüzumluluğu akıldan çıkarılmamalıdır. Hatırlatma;

a) Ana valfın hava/gaz oranı için oransal ayar mekanizması vardır. b) Emniyet valfi ON/OFF tipidir.

c) Hava klapesi bir elektrikli servomotor ile hareket eder Brülör kazan termostatları tarafından durdurulduğunda hava klapesinin servo motor ile kapalı pozisyonuna geri döndürülmektedir. Not: Ateşleme alevi konumunda iken gaz debisi, brülörün minimum modülasyon debisinden genellikle daha büyüktür. Ateşleme alevi konumu, hava klapesi kontrol servomotoru üzerinden ayarlanır. Alev oluşumu ilgili cihaz ile algılanır ve kontrol cihazının ateşleme trafosunu devreden çıkararak ateşleme fazını tamamlamasına müsaade eder. Ardından hava servomotoru hava klapesini kademeli olarak açar ve brülörün devreye alınması esnasında ayarlanmış olduğu maksimum kapasitesindeki hava ve gaz debisine ulaşana kadar kademeli olarak havanın (bağlı olarak gazın) artmasını sağlar. Alev mevcut değil ise, kontrol cihazı ana valfın açılmasından 3 saniye sonra “emniyetli kapama”

(LED 7) konumunda durur. Eğer çalışma esnasında emniyetli kapama durumu oluşursa , gaz vanaları da hemen kapanır.

Brülör minimum kapasitede çalışırken , eğer modülasyon cihazı izin veriyor ise (modülasyon cihazının ayarlanmış olduğu sıcaklık (veya basınç) değeri, kazanda oluşan sıcaklık (veya basınç) değerinden büyük ise); hava servo motoru, brülörün devreye alınması esnasında ayarlanmış olduğu maksi- mum kapasitesindeki hava ve gaz de- bisine ulaşana kadar kademeli olarak havayı (bağlı olarak gazı) arttırarak dönmeye başlar. Hava basıncından etkilenerek gaz debisinin miktarını dü- zenleyen oransal gaz valfı üzerindeki mekanizma sayesinde fan basıncındaki artış algılanır. Modülasyon probu, hava ayar servomotorunu kısma yönünde çevirmeye başlayacağı kazan sıcaklığının (veya basıncının ) yeterli yükseklikteki sıcaklık seviyesine ulaşıncaya kadar maksimum kapasitede çalışacaktır. Ulaştığında ise yavaş yavaş kapasiteyi servomotor vasıtasıyla kısmaya başlayacaktır. Kısa süreli aralıklarla ters yönde dönme ve bunun neticesindeki gazın ve havanın kısılma işlemi gerçekleşir . Bu aralıklı kısma işlemi ile modülasyon sistemi kazanın sağlayacağı ısı miktarı ile kazana verilen

- 106 -

ısı miktarını dengelemeye çalışır. Modülasyon cihazı kazanın ısıl ihtiyacındaki değişiklikleri tespit ederek, ihtiyacı karşılayacak şekilde otomatik olarak yakıt miktarını ve yanma havası miktarını arttırma veya azaltma yönünde dönmesi için servomotora kumanda eder. Minimumda çalışmasına rağmen, ter- mostat (veya presostat ile) tamamen durdurulması için gerekli sınır değerine (sıcaklık veya basınç değerine) ulaşıldığında brülör stop edilir. Sıcaklık veya basınç tekrar brülörü durduran cihazın ilgili düşerek set edilen değerin altına düştüğü anda brülör tekrar devreye girerek çalışmasına devam eder. BAKIM

Emisyonlarını kontrol etmek için çıkan yanma gazının periyodik analizlerini yapın. Kirlendiği

- 107 -

Yanma başlığını ileri hareket ettiren kolu kancasından çıkararak aynı anahtar ile yuvarlak bağlantı elemanını (6) ok ile gösterilen doğrultuda döndürün (şekil 2) 3 mm.’lik soket başlı tornavida (a) ile namlu içindeki hava basınç borusu(c)’nu tutan M6 vida (b)’yı sökün ve yerinden ayırın.

Yavaşça, gaz çıkış bağlantısı(8) (şekil 3)’nı kaldırın ve şekil 4’de ok (9) ile gösterilen yönde komple karışım ünitesini dışarı çekin. Bakım işlemlerini tamamlayın, ateşleme elektrodu ve iyonizasyon elektrodlarının pozisyonlarını kon- trol ettikten sonra yanma başlığını, yukarıdaki talimatları tersten takip ederek karışım ünitesi ve yanma başlığını geri monte edin. Önemli not: Brülörü kapatırken, iki ateşleme ve iyonizasyon kablosuna az bir gerilim uygulayarak elektrik pane- line doğru yavaşça çekin ve Şekil 2’de gösterildiği gibi yerlerinde (7) kabloları düzenleyin. Bu, iki kablonun brülörün çalışması esnasında fan tarafından zarar görmemesini sağlayacaktır.

- 108 -

İKİ KADEMELİ GAZ BRÜLÖRLERİ: SORUN GİDERME

PROBLEMİN DETAYLARI OLASI SEBEPLERİ ÇÖZÜMÜ

Alev oluştuğu halde kontrol cihazı (beyin) “devre-dışı” konumuna geçiyor.(kırmızı ışık yanmakta). Arıza sebebleri alev kontrol devresi ile sınırlandırılmıştır.

1) Ateşleme trafosu nedeniyle iyonizasyon akımında bozulma.

2) Alev sensörü (iyonizasyon probu) yeter-

siz.

3) Alev sensörü (iyonizasyon probu) pozisyonu hatalı.

4) İyonizasyon probu kablosu veya ilgili

topraklama kablosu hatalı. 5) Alev sensörü ile elektrik bağlantısının

kesilmesi 6) Yetersiz baca çekişi veya duman gazları

geçişi tıkalı 7) Alev diskinin veya yanma başlığının kirliliği

veya aşınması 8) Ekipman hatası 9) İyonizasyonun olmaması

1) Ateşleme trafosunun elektrik beslemesini (230 V tarafı) ters çevirin ve bir analog mikroampermetre kullanarak kontrol edin.

2) Alev sensörünü değiştirin.

3) Alev sensörünün pozisyonunu düzelt ve

sonra da analog mikroampermetre ile performansını kontrol edin.

4) Gözle ve cihaz ile kontrol edin. 5) Bağlantıları yenileyin. 6) Kazanın duman gazı geçişlerinin ve baca

bağlantısının açık olduğunu kontrol edin ve emniyete alın.

7) Tekrar gözle kontrol yapın ve gerekliyse

yenileyin. 8) Yenisini takın. 9) Eğer kontrol cihazının topraklaması

yetersizse, iyonizasyon akımını kontrol etmeyin. Kontrol cihazına ait ilgili termi- nalin ve elektrik sisteminin topraklama etkinliğini kontrol edin.

Gaz akışı var iken, fakat alev oluşmaması s e b e b i y l e “ d e v r e d ı ş ı ” k o n u m u n a geçiyor (kırmızı ışık yanmakta).Arıza s e b e b l e r i a l e v k o n t r o l d e v r e s i i l e sınırlandırılmıştır.

1) Ateşleme devresi hatalı.

2) A t e ş l e m e t r a f o s u k a b l o s u t o p r a ğ a boşalıyor.

3) Ateşleme trafosu kablosu bağlı değil.

4) Ateşleme trafosu arızalı 5) Elektrod ile toprak arasındaki mesafe

hatalı. 6) Elektrod izolatörü kirli, dolayısıyla akım

toprağa boşalıyor.

1) Ateşleme trafosu beslemesini (230V)

ve yüksek voltaj devresini ( elektro- dun toprağa değip değmediğini veya bağlantı ucunun altındaki izolatörün kırık olup olmadığını) kontrol edin.

2) Değiştirin.

3) Bağlayın.

4) Değiştirin. 5) A r a larında düzgün boşluk k a l a c a k

ş e k i l d e yerleştirin. 6) Elektrod ve izolatörü temizleyin veya

değiştirin.

- 109 -

Gaz akışı var iken, fakat alev oluşmaması sebebiyle “devre dışı” konumuna geçiyor (kırmızı ışık yanmakta).

1) Hatalı hava / gaz oranı.

2) Gaz borularının havası henüz tam olarak atılamamış ( Bu ihtimal ilk defa devreye alma durumunda geçerli).

3) Gaz basıncı yetersiz veya aşırı.

4) Disk ve başlık arasındaki hava geçişi çok dar.

1) Hava / gaz oranını düzeltin. ( büyük ihti- malle çok aşırı hava veya çok az gaz mevcuttur.)

2) Büyük dikkatle gaz borularının havasını

tekrar alın.

3) Ateşleme anındaki gaz basınç değerini kontrol edin ( mümkünse su manometre- si kullanın).

4) Disk/ hava açıklığını ayarlayın.

- 110 -

DCD DOĞALGAZ ISI SİSTEMLERİ PAZ.VE SAN A.Ş. Adres: Kızıltoprak İstasyon cad.

Müderris Ziya Bey sk. No: 14

Kızıltoprak/İSTANBUL Tel: 0216 330 87 13-14 Fax: 0216 330 88 29