serbest mimar dergisi 04

7/31/2019 Serbest Mimar Dergisi 04

1/82


2/82


3/82


4/82

02

serbestMMARki Ayda Bir Yaymlanr

Sahibikr nal

TSMD Bakan

Sorumlu Yaz leri MdrMehmet Soylu

Yayn KoordinatrAsl zbay

Yayn KuruluAbdi Gzer . Adnan Aksu . Asl zbay

Ayhan Usta . Cneyt Kurtay . Evren BabuFatih zay . Gl Gven . Gneri Irmak

Hasan zbay . Hayri Anamurluolu . Hilmi GnerHseyin Kahveciolu . lhan Kesmez . Kaan zerKadri Ataba . Kerem Erginolu

Mehmet Ktkolu . Mehmet SoyluMrit Gnday . Orun Ersan . Tlin Hadi

Vedat Tokyay

Yrtme KuruluAsl zbay . Gl Gven . Hasan zbay

Hayri Anamurluolu . Kadri AtabaMehmet Soylu . Orun Ersan

Yayn SekreterliiSerap Dalm

KapakEvren Babu

Grafk UygulamaBurhan Dramagil (Remark)

Katkda BulunanlarMurat Snmez (Amsterdam) . Ceyhun Baskn (Londra)

letiimobanyldz Sokak 5-A/3 ankaya 06680 Ankara

+90 312 4686638 (tel)+90 312 4277520 (aks)[email protected]

Abone, Reklam ve Datm

ANBA Anadolu Basn AjansBlten Sokak 21/3 Kavakldere 06550 Ankara

+90 312 4675381 (tel)+90 312 4675383 (aks)

[email protected]

Reklam KoordinatrBlent emeciolu

[email protected]

Teknik Hazrlk ve BaskRemark letiim ve Tantm Hizmetleri

Kuleli Sokak 57/4 Gaziosmanpaa 06700 Ankara+90 312 4362728 (tel)

+90 312 4362700 (aks)[email protected]

SMD yelerine cretsiz GnderilirFiyat 6 TL . Abonelik 30 TL

Miralay eik Bey Sokak 13/2 Gmsuyu34015 stanbul

+90 212 2924380 (tel)+90 212 2924382 (aks)

www.ismd.org.tr

obanyldz Sokak 5-A/3 ankaya06680 Ankara

+90 312 4686638 (tel)+90 312 4277520 (aks)

www.tsmd.org.tr

Cumhuriyet Bulvar 2. Kordon 209/4 Alsancak35220 zmir

+90 232 4631630 (tel)+90 232 4631057 (aks)www.izmir-smd.org.tr

04 masa st

12 iyi eyler

25 teli haklar Ankara Eximbank ve Komusu

30 birikenler

34 YEL MMARGneten Elektrik reten Fotovoltaik Mucizesi

36 PROFLHayat Sanatla Yaamay Seven Bir Mimar

Erkut ahinba

42 YENAnkara Yeni Bir Kltr Merkezine Kavumak zere:Vagon Bakm Atlyelerinden ada Sanat GalerisiKamu Kurumlar maj Yeniliyor:Antalya Su ve Atksu daresi

56 YARIMAKad Konandan Kent Merkezi Planlamasna:Evrimin Son HalkalarBitlis ve D enizli Hkmet Kona Yarmalar

Kadirli Belediyesi Hizmet Binas ve Kltr Merkezi Yarmas

68 ORADAYDIKGn I zerinden Modern Mimarlk Okumalar

Vedat Tokyay

78 zetler (ngilizce, Rusa ve Arapa) . Summary . .

Yazlarda iade edilen grler yazarlarna a ittir.Kaynak gsterilerek alnt yaplabilir.

Reklamlar, reklam veren irmann sorumluluundadr ve serbestMMAR reklamlarda verilen bilgilerden sorumlu tutulamaz.

serbest

ARALIK2009 04

ARALIK

2

6 TL

GnetenElektrkretenFotovo

ltakMuczesHayatSanatlaYaamaySevenBrMmarAnkaraYenBrKltrMerkezneKavumakzereKamuKurumlar

majYenlyorKadKonandanKentMerkezPlanlamasnaGn

IzerndenModernMmarlkOkumalar

netenElektr k

retenFotovolta k

uc zes Hayat SanatlaYaamay Seven

r

mar

nkaraYen rltr

erkez neavumak

zere

amu

urumlar majYen l yor

ad ona ndan

ent

erkez Planlamas na

nI zer nden

odern

marl k

kumalar

serbest

ARALIK 2009 04


5/82

03

2009 Yl gerekten zordu: Ekonomik kriz, pekok sektrle birlikte mimarl da teet gemedi. Birok bro klmekzorunda kald, ok sayda mimar iini kaybetti... ler azald hatta durdu, olanlarn denekleri kesildi; demeler ya yapl-mad, ya da ok geciktirildi. Baz irmalar bu koullarda yeni bir i yapmaktansa kapanmay tercih etti.

Yayn hayatna 2009un banda balayan dergimiz de maalese bu durumdan payn ald. Yine de yln bu son saysn szla-narak bitirmek istemedik. nk hereye ramen 2009da hayat durmad; yeni yaplar, yeni yarmalar, lke iinde ve dn-yada durmak bilmeyen, heyecanl bir gndem yaratyor. Trkiye piyasasndaki sorunlarla uramay reddederek yurtdnaalan mimarlarmzdan gzel haberler alyoruz. Biz de 4. sayy, arlkla bu gzel haberlere odaklamak istedik: iyi eyleradn verdiimiz blme geni yer ayrdk, sizleri yeni yla umut veren, moral ykselten haberlerle uurlayalm istedik.

Gzel haberler arasnda ok deerli bulduumuz iki tanesi, uluslararas yarmalardan gelen dl haberleri: nce Ni-met Aydn ve ekibinin Kahirenin Ramses Meydan Yarmasnda kazand 3.lk haberini rendik. Bir sre sonra,zlandann Reykjavik Liman iin alan master plan ve kentsel tasarm yarmasnda 1.lik dllerinden birini kazananGnay ve Sunay Erdemin baarsyla gururlandk. Her iki ekibi de yrekten kutluyoruz. Son yllarda, yarma ad al-tnda birok dl haberi alyoruz, ama biraz aratrnca, bunlarn ounun aslnda yarma olmad ortaya kyor: Yet-kin jriler yerine irma yetkililerinin proje setii, bir yarma hukuku szkonusu olmad iin yarmaclarn haklarnnkorunmad ve kimi zaman arl ekiplere cret dahi denmedii davetli tekli yntemlerini yarma olarak anmak,ne etik ne de hukuk asndan doru. Dier yandan ulusal ve snrl yarmalar dnda uygulanmakta olan birok arklyarma yntemi olduunu da biliyoruz. Yarmalar alann eitlendirme ynnde yaplacak almalar gerekletirmek,

yine bizlere dyor.

2009da iyice aa kan bir tehlike, sadece kamusal alanlar deil yarma dzenini de tehdit eder hale geldi: Bitlis veDenizli hkmet konaklar iin alan yarmalar kazanan mellier, projelerinin milli deerlerimizi yeterince temsiletmedii eletirisiyle karkarya kaldlar. Bizzat valiler araclyla dile getirilen ve projelerin milli deerleri ne -karacak ekilde revizyonunu talep eden bu yaklama bir sredir ainayz. TSMDnin rtica ve Mimarlk, SMDninBinalar Konuunca Mimarlk Susar isimli sergilerle eletirdii bu egemen resmi tavr, idareler araclyla ve dorudantemin yoluyla yaptrlan szde milli okul, adliye gibi yaplardan sonra, yarma alannda da etkili olmaya alyor. Bu dayetmiyor, 17.Aralkta basna yansyan haberlerden reniyoruz ki Babakanmz, Ankara Bykehir Belediye BakanGkeke talimat vermi, Gkek de kendisi ile hemikir ve gururla anlatyor: ...Sayn Babakanmzn, zellikle KuzeyAnkarada, bundan sonraki yaplarda (TOK konutlar kastediliyor) Seluklu mimarisinin arlkl olarak yer almas talebivar. Zaten mimarlarmz da o istikamette alyor. Genel anlamda plann sunumunu yaptk, plan holarna gitti, ama Sa-yn Babakanmzn talebi, bundan sonra yaplacak binalarda Seluklu mimarisinin kent giriine hakim olmas... Erkinkamusal alanlar zerindeki bu kabul edilemez maniplasyonunun kamuoyundan tepki grmemesi ne yazk ki artcdeil. Ama meslek camiasnn buna tepki gstermemesi ve bu durumu ciddi bir mcadele alan olarak alglamamas okvahim.

Dileriz 2010 yl, mimarlk alanndaki sivil ve resmi rgtlenmelerle niversitelerin, daha duyarl ve rgtl bir dayanmaiinde olduu bir yl olarak geliir. Umutlarmz canl tutuyor ve hepinize gzel bir yeni yl diliyoruz.

Sayglarmzla,Asl zbay


6/82

04 masast

masast

01

02

03

04

05

06


7/82

masast 05

KUZEY IRAKARASYONEL HASTANETurhan Kayas

Ankaradaki MESA hastanesinin uygulama pro-jesi mellierinden olan Turhan Kayasnn yenihastane projesi Kuzey Irakda. 1500 m2 Taban ala-na oturan hastane 3600 m2 byklkte ve kuzeyedoru eimli bir arsada planlanm. L emalyap, ana yoldan girite olabildiince geni bir avluyaratacak ekilde kuzey ve dou snrna doruyaslanyor. Avlu, n caddeden kontroll bir giri-le, hastalarn ve dier ilgililerin, yaya olarak veyavastayla hastaneye ulamn ngryor. Yap ileilgili tm teknik servisler kuzeydeki servis avlu-

sunda dzenleniyor. Buradaki teknik mekanlarmhendislik gereksenmelerini optimum dzey-de karlayacak ekilde dzenlenmi ve bunlarngerektirdii servis, grlt gibi konular yapnndier blmlerinden hissedilmeyecek ekilde -zmlenmi.

01Duhok Gz Hastanesi - Kuzey IrakProje Mellii: Mtk MimarlkTasarm: M. Turhan Kayas

Proje Ekibi: Ali zer, Mucip, A. Mucip rgerStatik: AtabarMekanik: AtabarElektrik: Atabarveren: Vins Construction and Engineeringnaat Alan: 4.500 m2

Yatrm Maliyeti: 10.600.000 USD

ATILIM NVERSTESNE

HUKUK FAKLTESAkyrek-Elmas Mimarlk

Ankarann gzde yaplama blgelerindenncekte, Akyrek-Elmas ekibinin projelendirdiiyeni bir aklte binas yaplyor. Atlm niver-sitesi kamps iersinde yer alacak olan HukukFakltesi, derslik, ktphane, alma odalar,kantin gibi orta byklkteki mekanlar dn-da, 400 kiilik bir de konerans salonu ieriyor.

Konerans salonunun nndeki uaye, MoganGln gren, dolaysyla arkl sosyal ortamlaramekan olabilecek ok amal bir salon olarak de-erlendirilecek.

02 Atlm niversitesi Hukuk Fakltesincek, AnkaraProje Mellii: Akyrek-Elmas MimarlkTasarm Ekibi: ala Akyrek Elmas,

Can ElmasYardmclar: Reik Demirelli, Kamil ahinElektrik: Lmt MhendislikStatik: Tekta MhendislikMekanik: Elmak Mhendislikveren / Yatrmc: Atlm niversitesi

naat Alan: 7.988mYatrm Maliyeti: 4.000.000 TL

BORAN EKNC - BALIK

Proje 4 adet konut blou ve sosyal alanlar ile bod-rum katlarda yer alan alveri ve otopark alanla-rndan olumakta. Konut bloklarnn konum vealar, yap ekme ve bahe mesaelerine ve man-zara ynne gre belirlendi. Yaplarn arkl ala-r sayesinde manzaradan mmkn olduu kadarazla daire aydalanabildi. Otoparklarn tmbodrum katlarda zlerek bahe kotu tamamenyayalara tahsis edildi. Bylece konut bloklarnngeni ve net yeil alanlar zerinde ykselmesi sa-

land. Bloklar evreleyen ack alanda da arklaclardan oluan bir yaya yolu dzeni kuruldu. Budzen bloklarn ortasnda yer alan amor havuzdadmlendi.Bloklarda ve ak a lanlarda arkl alarla oluturu-lan bu dzen zemin kattaki lobi ve sosyal alanlarile bodrum katlarda yer alan alveri ve otoparkalanlarna da tand. Konut bloklar her 6 kattabir geriye ekilerek artmal dzende teras bal-

konlarn olumasn salad. Bu teraslar ksmenbaheler olarak dzenlendi. T tipi bloklarda ka-natlardan birinin bloklar ykseldike ksalmasve son 6 katta yok olmas da bu artmal etkiyiglendirdi.Dubai baz projeleri retebilmek iin bir rsatadeta. Burada artistik, kalite, lks veya prestij iinnormalde alk olmadmz bteler ayrlabili-yor. Bu proje bize ilk geldiinde yaplama snr-

lar rktc derecede moral bozucu idi. Ayrcabinann art deco stilinde yaplmas gerektii gibibizlerin hemen arkamz dnp gitmesini gerekti-ren bir istek vard. Burada yap snrlarnn iindebir geometrik btnle gidebilen bir planlamave yap snrlarndan bamsz bir d kabuk r-ts kullanarak, heykelimsi, soana benzer birgeometrik yapya gittik. Arsann bir tarannpark, dier tarann yol olmas bu yaklamdestekledi. Oluturulan teraslar mekan zenginli-ine katkda bulundu. Bu teraslarnda bir glgekabukla sarmalanmas biimsel olmakla birlikte,iklime ve teras ak alan snrlandrmalarna uyumve ayda salad. O imar durumlarndan bu yapyagelinmesi ise byk srpriz.

03 Mersin Ky EvleriProje Mellii: Boran Ekinci Mimarlk

Tasarm: Boran EkinciTasarm Ekibi: Deniz Okten, Hande Dadelen,Murat etin (3-D)Proje tasarm tarihi: 2008naat alan: 95.000 m2

04 Bursa UB OtomotivAnadolu Teknik LisesiProje Mellii: Boran Ekinci MimarlkTasarm: Boran EkinciTasarm Ekibi: Sasan Sahai, Hande Dadelen,Murat etin (3-D)

Yklenici Firma: Uluda hracat BirlikleriProje tasarm tarihi : 2008naat alan: 27.000 m2

05 Duba MU010 Ofs BinasProje Mellii: Boran Ekinci MimarlkTasarm: Boran Ekinci- Hakan DalokayTasarm Ekibi: Deniz Okten, Can Tanyeli,Hlya Nur Gen, Murat etin (3-D)Yklenici Firma: Premiere Group

Proje tasarm tarihi : 2008naat alan: 13.435 m2

06 Libya TOF MerkeziProje Mellii: Boran Ekinci MimarlkTasarm: Boran EkinciTasarm Ekibi: Yeliz Tekin imen,Deniz Okten,Evren ztrk, Handenur YazcStatik: Balkar MhendeslikElektrik: Esan MhendislikMekanik: Rota MhendislikYklenici Firma: Sistem inaatProje tarihi : Nisan-2009naat alan: 100.000 m2


8/82

06 masast

07

08

09

11

10


9/82

Mekanik: Eke naatElektrik: Elsis Elektrikveren / Yatrmc: Schneder ElektrikMteahhit : Sipil naatnaat Alan: 33.000 m2

Yatrm Maliyeti: 12.000.000,00 TL

11 emede Bir VillaProje Mellii: Birok naatTasarm Ekibi: kr Kocagz, Okan Takran,Colne MagnoldMteahhit : Baratal naatnaat Alan: 330 m2

Yatrm Maliyeti: 250,000 TL

masast 07

AKMA OSMANLI OLMAYANKAMU PROJELERFaik Ahmet enel

Mersin iin projelendirilen yeni adliye binas, Os-

manl - Seluklu devirmesi birounun aksinemodern tavrlar segiliyor.Mersin Adalet Saraynn tasarmnda, devle-tin adalet datan bu kurumunun kuvvetli vedengeli yapsn vurgulamak amacyla, simet-rik bir yap kurgusu tercih edilmi. Protokol(hakim-savc) giriinin yapld ana giri, ku-rumsal kimliin vurguland en kuvvetli ge.Halk girileri blge iklimine uygun, glgeli, ha-

vuzlu i sokaklar zerinde zlm. Arka cephe-deki lineer kitlede mahkeme salonlar yer alrken,n cepheyi oluturan yay ormundaki kavisli kit-lede Cumhuriyet Basavcl, Mersin Barosu veilgili birim oisleri yerletirilmitir.Konerans Salonu, ktphane, toplant salonlar,yemekhane, kaeterya ve hakim savc yemekha-nesi gibi sosyal mekanlar binann st katlarndazlerek dier grev onksiyonlarndan ayrlm-

lar. Bodrum katlara tutuklu girileri ve otopark g i-rileri ayr ynlerden alnm.stanbul gibi yaplamann youn olduu birkentte yaplmas planlanan proje, geni bir kentselaklkta yer almakta. Proje alannn gneyindeyer alan park/yeil alan proje alanna tanarak,yeil alann sreklilii salanm ve geniletilmi;kentin nees alabilecei boluklar braklm. Ya-py oluturan ktlelerde yer alan tm mekanlarndoaya/yeile almalar ve doal ktan yararlan-malar salanm. Blge dare Mahkemesi bloun-da 2 bodrum+zemin+4 kat; dare ve Vergi Mah-kemeleri blounda ise 3 bodrum+zemin+3 katolacak. Her iki ktleye de tek bir akstan ulamsalanm. Douda yer alan Blge dare Mahke-mesi bamsz olarak ele alnm; dier birimlerleolan ilev arkll, konuma da yansm. Gney-

de yer alan ktlede ise halk ile ilikili olan dare veVergi Mahkemeleri ile bunlara ait arivler ve bazgenel tesisler yer almakta.

07 Mersin Adalet Saray, Mersin,Proje Mellii : Fon MimarlkTasarm Ekibi : Faik Ahmet enel,lksen Danman, Mehmet DanmanStatik: Zaer Knac

Mekanik : Abdullah BilginElektrik : Kemal GravarPeyzaj : Dilay ekerveren : Adalet Bakanlnaat Alan : 78.175 m

08 stanbul Blge dare MahkemesiBaclar, stanbulProje Mellii : Fon MimarlkTasarm : Faik Ahmet enelveren : Adalet Bakanlnaat Alan : 37.390 m

KORUMA TARFLERNE RAMENSuat Trkz / Zeynep Damsarsan Trkz

Bodrum ilesinde yaplacak olan tek katl idaribina, Karia Su irketinin yeni su ileme tesisi iintasarlanmtr. Programnda idari birimler yansraperakende sat alan, umumi wc, ve baheye ser-vis imkanl bir mutak yer alr. eitli amalar iin

binann her cephesinden giri olmas istenmitir.Su ileme tesisinin ters ykama suyu idari binaterasnda gezdirilerek, scak iklim blgesindekibinann soutulmasna destek olmak hedeen-mitir. Bir yanda Bodrumun geleneksel yap tar-zn yaatmak iin yrede/yaplama kurallarndaska tekrarlanan yap eleman tarierine kelimeanlam asndan uymak, dier yanda tarienenelemanlarn gnmz gerekleri ile rtmemesin-

den kaynakl anlam/nitelik kaybn telai etmekiin araylara girien tasarm ekibi, yre mimari-sini yorumlamann alternati yolunu denemitir.

09 Karia Su dari Binas BodrumProje Mellii: Zeus TasarmTasarm Ekibi: Suat Trkz, Zeynep DamsarsanTrkz, Gke Akgn, Pirden Grsoyveren / Yatrmc: Fevzi Acun

Mteahhit: Hseyin Akgnnaat Alan: 150 m2

Yatrm Maliyeti: 250.000 TL

FABRKAYI RTEN SAAKkr Kocagz

Dnyann nde gelen elektrik irmalarndan biriolan Schneider, zmir Kemalpaada bulunan bir-den azla imalathane ve abrikasn, Manisa Or-ganize Sanayi Blgesi iinde ve tek bir at altnatoplayacak. Yeni yapnn kimlii, ois blmleri-nin de zerini rten sade bir saak temasnnsoyutlanmas zerine kurgulanyor.emede dik bir yamaca oturacak villa ise, istinadduvarlarnn kademelendirilerek kullanld veyresel yap elemanlarnn soyutlanmasyla tasar-lanm.

10 Schneder Elektrik Fabrika ve dari BinaManisaProje Mellii: Birok naatTasarm Ekibi: kr Kocagz, Okan TakranStatik: Ardal naat


10/82

08 masast

12

15

13

14


11/82

Akustik: Mezzo Stdyo Mimari AkustikTesisat: GMD Mhendislik Mekan Tasarm: Yazgan Tasarm MimarlkPeyzaj Projesi: Yazgan Tasarm Mimarlkveren: Trkiye Basketbol Federasyonunaat Alan: 55.000 m2Ana Yklenici: Trkerler naatYaklak Maliyet: 59.000.000 TLProje Tarihi: Eyll 2008 - ubat 2009Yapm Tarihi: Haziran 2009 - Nisan 2010

masast 09

TELEKOMA YEN MAJAhmet Akn

Trk Telekomnikasyon A Emlak Direktrl,mevcut Gebze hizmet binasnn bakm, onarm veglendirme ilerinin yannda, oluan ihtiyalara

cevap verebilmek iin ek bir bina dzenlemekistedi. Telekom, kullanmakta olduu irma kon-septine uygun bir mteri hizmetleri mekan, ekniteler ve irket karakterini yanstacak bir yaptariedi. Yeni yapda, daha zenli bir malzemekullanm ve mekan dzenlemesine imkan tann-d. Tasarmda, kontrast ve teknoloji konseptleriy-le, yeni bir kurumsal kimlik aray n plana kt.

12 Gebze Telekom Hizmet Binas, Kocaeli

Proje Mellii: Proem MimarlkTasarm: Ahmet AknTasarm Ekibi: Merve Doan, Zhal TopglEda Kalveren: Trk Telekomnikasyon AStatik Proje: Minsa MhendislikMekanik Proje: Bentrk MhendislikElektrik Proje: Deha Mhendisliknaat Alan: 1100 m2

AVMLERDE ARAYILARTmay Korucuolu

Adapazarnda yapmna balanan yeni bir al-veri merkezi, kentin gelime aks zerinde yeralyor. Proje 80 dnm arsa zerinde 30.000 mtaban alan zerine oturuyor. 45.000 m kiralana-bilir alana sahip AVMnin ortasnda, byk biri avlu oluturularak, yap ierisindeki sokaklar

bu avluyu saracak ekilde ve yer yer de avluya dikkonumlanyor. Sokak eperlerinde zaman zamanboaltmalar yaplarak, bir yandan yeni sigara ya-sa ile zor durumda kalan kae ve restoranlar iinak-hava zm yollar aranm bir yandan da ya-pnn d mekan ile ilikilenerek, ie kapal AVMmantna yeni bir alm neriliyor

Ekibin, son yllarda younlat AVM ve broyaplarna bir dier rnek, Ankarann Etimesgut

ilesinde yaplacak bir Belediye yatrm olacak.Tasarmn ana konsepti, sregelen mevcut sokakdokusundaki konut alt ticaret mantnn binaierisine alnarak devam ettirilmesi. Toplam kira-lanabilir alan 25.000 m olan AVM blou, klasikonksiyonlarn yansra, Etimesguta yeni sinemasalonlar da kazandrmay hedeiyor. ki kule blo-unda ise konutlar, brolar, restoran ve kaeler yeralyor.

13Adapazar Alveri MerkeziProje Mellii: Korucuolu MimarlkTasarm: Tmay KorucuoluStatik: zn ProjeMekanik: Ymt MhendislikElektrik: zay Mhendislik

Mekan Tasarm: Korucuolu Mimarlkveren: Kayarlar Grupnaat Alan: 62.000 mnaat Maliyeti: 35.000.000,00 $

14 Etipark Alveri Ve Ticaret MerkeziEtimesgut, AnkaraProje Mellii: Korucuolu MimarlkTasarm: Tmay KorucuoluStatik: Konkan MhendislikMekanik: Ymt MhendislikElektrik: zay Mhendislik Mekan Tasarm: Korucuolu MimArlkveren: Kuzu-UlubolGayrimenkul Yatrm Ortakl

naat alan: 81.000 mnaat maliyeti: 45.000.000,00 $

ANKARAYA ARENAKerem Yazgan

Ankara Arena, 19 Mays spor tesisleri yanndayerini almaya hazrlanan ve 2010 Dnya Ba-ketbol ampiyonasna ev sahiplii yapacak olan

yeni stadmz. Yap, Parat Kulesinin yanndave Ankara tarihinde nemli bir yeri olan AnkaraTren Garnn karsnda yer alyor. 10.000 kii-lik Ankara Arenann projesi, kente eklenen heryeni binann Ankara kenti ve Trk Mimarl iinbir rsata dntrlmesi anlayyla tasarland.Arenann iinde bulunduu blge ve evresin-deki tarihi yaplarla kullanclar arasnda ilikikurularak, balamn zellikleri deerlendirilme-ye; mimari ve teknik anlamda Trkiyedeki ok

amal salonlara rnek oluturabilecek bir anlaygelitirilmeye alld. Bu anlaya gre nceliklearazinin kent balamyla btnlemesi ve blgeleraras iliki kurmas hedeendi.Ekip, yapy, dier spor salonlar, konser ve kongremerkezlerinden arkl olarak ie dnk bir tipo-loji ile tasarlamak yerine, tm cephesi ea ola-rak tasarlanan da dnk mekanlar yarattnvurguluyor ve her ynden kent ile grsel bir ilikikurmay amalyor. ea uaye tm binay saryor

ve kuzey batdan AKM alan, batdan Parat Ku-lesi ve Kore ehitleri Ant, gneyden Tren Garve doudan da Genlik Park ile grsel iliki ku-ruluyor. Mekanda yaratlan arkl katmanlarla vebu katmanlara arkl malzeme ve renkler atayarak,derinlik etkisi arttrlyor.

15 Ankara Arena ok Amal Spor SalonuProje Mellii: Yazgan Tasarm MimarlkTasarm Ekibi: Dr. Mimar Kerem Yazgan, Dr. Mi-

mar Begm Yazgan, Y. Mimar Derya avuDanman: Mimar Ersin Ersoy (Sport ConceptsLondon)Statik: Probi MhendislikElektrik: GMD MhendislikMekanik: GMD Mhendislik


12/82


13/82

iyi eyler


14/82

Hallgrimskirkja Kilisesinden balayanve denizde Scak Buz Cenneti adndakiyeni kent simgesi ile biten btncl birkent aks nerisi... Mellier, ehirdeki

yeil peyzaj alanlarn alglayarak ehir-deki vadileri birletiren bir yeil kuaknermektedirler. ehrin arkl blmle-rinin ilikilendirilmesi ve balantlarnoluturulmas konusunda hayal gcm-z genileten, uuklarmz aan muaz-zam ve ok gzel sunulmu bir neri.zlandann Reykjavik kentinin eskilimann merkeze kazandrmak amacyla

alan master plan yarmasnn jrisi,yabanclar kategorisinde 1. dl kaza-nan Gnay ve Sunay Erdem nerisini buszlerle deerlendiriyor.

11.Aralk.2009da Reykjavik MaritimMzesinde yaplan trenle datlandller, tarihi liman alannn ada ve

karma kullanmlarla kent merkezine ka-zandrlmas iin alan uluslararas projeyarmasnn sonunda bizleri de kvand-ran bir sonuca sahne oldu: zlandal mi-marlar yansra yurtdndan da katlan

51 proje arasndan yabanclar kate-gorisinin birincisi seilen Gnay-SunayErdem kardelerin nerisiydi. Uzun

yllardr alnan ilk Uluslar aras yarmabirincilii olan bu dl, gnein 24 saatetkisini srdrd bu zl cora ya iin,zel neriler sunarak, jrinin takdirinikazand. Erdem kardeler projeleriniyle anlatyorlar:

Projenin temel amac, eski ehir mer-kezini eski l imanla buluturmakt. Bunugerekletirmek iin proje alannn ok

uzandan gelen bir veriyi deerlendir-dik. Bu veri zlandann belirgin zelliiolan, kendine has doas ve ekolojisiydi:Ellidhavogur Koyundan ve Ellitha-

vatn Glnden balayan vadinin glbir ekolojik koridor oluturarak ehirmerkezine kadar uzandn arkettik.Bu sistemin kentte tkand ve limana

ulaamad ok belliydi. Bunun iinyapmamaz gereken birka ey vard:Birincisi ehir merkezini yayalatrmak,ikincisi ise ara traiiyle ilgiliydi. Eskionksiyonu limandan yk tamak olan

Buzlar lkesinden Scak Baar

12 iyi eyler


15/82

ve bugn artk nemini yitiren yollar yabay-pas etmek, ya ehrin kenarlarndan

ya da yer altndan geirmek gerekiyordu.Yaplmas gereken nc mdahale ise,ilk iki mdahaleden sonra n alan ye-il sistemin limana kadar uzatlmasyd.Bu sisteme biz ekolojik koridor dedik.Bu koridor ehir merkezinden geip,limanda Harbour Park olarak varlnsrdrecekti. Limandaki bu yeil omur-ga, yeni oluan sosyal, kltrel ve ticariaktivitelerini dengeli bir ekilde taya-cak. Bunlar yaparken eski limann btn

tarihi zellikleri korunacak, onksiyonuve ilevi (balklk) devam ettirilecek,ama ehre btn yeni sosyo-kltrel

ve ticari, turistik vb girdilerin n dealacak.

Projenin ikinci ana kurgusunun knoktas Reykavik Catedrali. Bu yap eh-

rin simge yaplarndan ve ehir siletinehakim bir e. nnde SklavordustigurCaddesi var. Bu cadde de ehrin nemlibir aks. Caddenin sonunun uak bir m-dahale ile limana alabilecei grlyor.

Hatta devam ederse limandan sonrakiadalara kadar uzayabiliyor. Aksn ynGrnland iaret ediyor, yani souu...Ama biz onu scak bitirmeye karar

verdik. zlandann kendi isminden yolakarak, ehre yeni bir simge oluturduk:Buza benzer, d souk ama ii scak,ekvator ssnda bir havay barndran...Adeta uzaydaki kara delikler gibi, bu daReykjavikin scak delii olacaktr. Ken-tin yeni simgesi: Scak Buz Cenneti.

ehre baknca grdmz btn veriler

bizi yukarda bahsettiklerimizi yapmayagtrd. Reykjavik ilk kurulduu za-manki gibi sadece bir balk ehri deil.Artan reah seviyesiyle, ve ehre yenigirdileriyle kabuk deitiriyor. Reykja-

vikliler artk ilk zamanlardaki gibi sadecebalk avlamaktan geinmiyorlar. imditurizm var...Dnyada gnei batmayan

baka lke var m? Ve bunu grmekistemeyecek insan?...

Scak Buz Cennetinin ii tropik havayladolu olacak. Darnn tersine burada

scak hava hakim olacak. Doal kaynakolan termal sular, bunun gerekleti-rilmesi iin yeterli bir veri. nsanlar buScak Buz Cennetine, uzaydaki karadeliklere girmiesine girerek kaybola-caklar... scan iinde kaybolacaklar, pal-miyelerin altnda, tropik sularda... ehrin

yeni simgesi, scakla-souu bir aradabarndracak. lkenin souk iklimini vescak ruhunu...

Gnay, Sunay Erdemi ve bu nemlibaarya imza atmakta katks olan tm

ekip arkadalarn kutluyoruz.

Yarmann zlandal mimarlara ait Akategorisini ise Graeme Massie Arc-hitects kazand. Mimarlar, limanngelecekteki yaplanmasn belirleyecekikirlerin melliii yansra, yaklak37.000 pound tutarndaki para dl-

nn de sahibi oldular.

Umarz, Trkiyenin kent iinde kalmeski limanlar da benzer standartlarla ve

yarmalarla projelendirilirler...iyi eyler 13

iyi eyler


16/82

Trkiye BelkiAma Mimarlk ABye Girdi Bile...

Avusturyann saygn sanat ve mimarlkdergilerinden Architektur Aktuellin aralksays nsznde, Beikta Balk Pazar ze-

rinden Trkiye-AB ilikilerine ynelik birdeerlendirme yaymland. Dergi ynetimi-nin yorumu, projenin tasarmcs GkhanAvcolu ve ekibini onurlandrd kadar,mimarlk zerinden AB konusunun kav-ranna dair nemli ipular ieriyor:... Yaknda gerek rengimizi (Avrupallarolarak) gstermek zorunda kalacaz: Avru-pa Trkiyeyi politik yapsnda yer almayadavet etti. Trkiye de bu davete, zengin insankaynaklar, geni pazar olanaklar ve nemlijeo-stratejik konumu gibi nemli avantaj-larn kullanarak, hemen yant verebiliyor.Boaziindeki Dev ise olanca batan -karclyla beklemede... Ama Avrupa top-lumu srekli rene basyor. Peki Trkiye bi-zim Avrupallk adna talep ettiimiz tm

vaadlerini yerine getirdi inde, bu tehditkarreerandum sonularyla nereye varacaz ?!Bugn Trkiyenin modernizm dzeyini,hereyden ok mimarlar sergiliyor: Avru-pa standard diye bilinen yap tiplerininorada ne denli yaratc biimlerde uygulana-bildiini, Aralk saymz kantlyor. Yani iyimimarlk, artk demodelemi ulusal snr-lar umursamyor.

Bu yapya olanak salayan BeikteBelediyesini ve grevini laykyla yerine geti-ren Avcolu ekibini kutluyor, bu sonucun veyanklarnn, benzeri kamu yatrmlar iinilham kayna olmasn diliyoruz.

14 iyi eyler


17/82

Kahirenin Ramses MeydanYarmasnda 3. dl Trkiyeden

Yarmalar ortamnn baarl mimarlarn-dan Nimet Aydn ve ekibi Projen, uluslararasbir kentsel tasarm yarmasnda 3.lk d-ln kazand: Msr Kltr Bakanl bn-yesindeki Kentsel Uyum dairesi (NOUH)tarandan ve UIAnn desteiyle, Kahirekent merkezindeki Ramses Meydannn d-zenlenmesi iin alan uluslararas yarma,10.Eyll.2009da jri raporunun aklanma-

syla sonuland. 35 Projenin katld yar-mann konusu - Trkiyede benzerlerine oksk rastladmz - kaotik bir traik kava-na dnm olan Ramses alannn traiinizerek, kentsel mekann yaya arlkl ger-

ek bir meydana dntrlmesini konuediniyordu. Yarmann jrisi, iinde AxelShultes gibi nemli bir mimarn da yer alduluslararas isimlerden oluuyordu: Pro. Dr.Abdallah Abdel Aziz (bakan / Msr), Pro.

Dr. Abdel Mohsen Barada (Msr), Pro. Dr.Sameh El-Alaily (Msr), Alexandru Beldi-man (UIA temsilcisi / Romanya), Pro. Di-ana Agrest (ABD), Axel Schultes (Almanya),Eliseo Arredondo (Meksika), Pro. ClaireBailly (yedek ye / Fransa), Pro. Dr. SoheirZaki Hawas (yedek ye / Msr).Birincilik dlln Pro. Omar El-Hosseiny tarandan temsil edilen bir Msr-

Fransa ortak giriimi (Group AREP-BECT)kazanarak, 100 bin dolarlk dln yansraprojenin uygulama hakkn da ald. kincili kdl ve 75 bin dolar, rlandal Paul GerardQilligan ekibinin oldu. 50 Bin dolar paradl ile birlikte nclk dln kaza-narak, bireysel baarnn yansra Trkiyeyide onurlandran Projen Mimarlk ekibinikutluyoruz.

Tasarm ekibi: Nimet Aydn, Seda Aydn B-ykkken, Mrvet ahin, Ali Dzda, Tu-rul Bykkken, Ebru ztrk, Esra GvenDetayl bilgi iin: www.urbanharmony.org/en/en_news_details.asp?news_id=153

iyi eyler 15

iyi eyler


18/82

2009 Avrupa&Afrika Gayrimenkul dlleri

Emre Arolat Architects (EAA), Europe &Arica Property Awards/ 2009 Avrupa veArika Gayrimenkul dlleri programn-da, melli ya da tasarm orta olduu4 yaps ile birden dl alarak, nemli biruluslararas baarya imza att. TabanloluMimarlk ile birlikte yrtmekte olduk-lar (ve yarma sreci serbest.MMARnilk saysnda detayl olarak ilenen) Zorlu

Center projesi, ticari dller kategorisindeAvrupa ktas birincisi oldu. Ayn katego-rinin dle deer bulunan dier projeleriarasna,Antalya-Lara Kervansaray Otelive Kongre Merkezi ve Nevzat Sayn ilebirlikte projelendirdikleri Santral-stanbulada Sanatlar Mzesi de girmeyi ba-ard. Yine Tabanlolu ekibiyle birlikteprojelendirdikleri Zorlu Konak Residen-

ce ise dl programnn konut mimari-si kategorisindeki dlllerden birini ald.

Ayn kategoride Tabanlolunun LeventLotprojesi de dl kazand. Ticari kate-gorideki otel dllerinden birini ise, ErenTalununAntalya HillsideSu Oteli ald.1995ten bu yana ticari amal gayrimen-kul projelerini dllendiren InternationalProperty Awards (Uluslararas Gayrimen-

kul dlleri) isimli organizasyon, CNBCArabiyann ana sponsorluunda gerekle-iyor. dller iin yaran lkeler, ktalaragre kategorilendiriliyor ve deerlendirme,konut, ticaret, otel, kk otel, os, kamusal

2. Kuak Bayra Uluslararas Platorma Tayor

Emre Arolat ve Murat Tabanlolu bayra 1. kuaktan devralarak srdren mimarlar arasndazel bir yerde duruyorlar: Trkiyedeki serbest mimarlk oslerinin alk olmadklarbyklkteki kadrolarla alyor, gen ortaklarla enerji tazeliyoryoun i tempolar arasnda yarmalara katlmaktan geri durmuyor, byk programl ve nitelikliprojelere imza atyor, rnlerini kitaplarla, sergilerle belgeliyor

ve yaptklarn gerek medyaya, gerekse uluslararas platformlara tama/paylamakonusunda zenli ve istikrarl bir aba gsteriyorlar. Serbest mimarlk yapmann giderekzorlatrld koullarda bu 2 os, kurumsallaarak byme yolunda zgn

ve dikkate deer bir gelimeyi yllardr srdryorEnis ncolu da benzer bir performans zellikle al-veri merkezlerinde younlaan biralanda srdryor. Getiimiz aylarda bu ekipten gelen Uluslar aras dl haberlerininzetlerine aada yer veriyoruz. Bu vesileyle, meslekdalarmz, tasarm ortaklarn ve ekiparkadalarn bir kez daha kutluyor; gen kuaklara umut veren performanslarnn baaryladevamn diliyoruz

alan, dnm, mimari proje... gibi balk-

lar altnda yaplyor. 2009 Europe&AricaProperty Awards dlleri iin, 97 lkeden4 binin zerinde proje, 36 kategoride yart.16.Ekim.2009 gecesi Londradaki MarriottHotelde yaplan trenle dller sahiplerineverildi. Emre Arolat, bu yl 4 dl birdenkazanarak nemli bir baarya imza att vetrende ekibi adna dl kabul etti.http: www.commercialpropertyawards.net

Cityscape Dubai 2009 Mimarlk dlleriUluslararas yatrmc ve mimarlar birara-ya getirmeyi hedefeyen Cityscape Ulusla-raras Gayrmenkul Yatrm ve Geliim Fu-ar 5-8 Ekim tarihleri arasnda Dubaidegerekletirildi. Uluslararas emlak yat-rmclar bulumasna da ev sahiplii yapanuar, 40 lkeden gelen 30.000den azla ka-

tlmcy arlad. Organizasyon kapsamn-da dzenlenen Cityscape 2009 Mimarlkdlleri yarmasna bu yl 300e yaknproje katld. Yarma jrisinde Dr. Suhazkan (World Architecture CommunityBakan), Gaetan Siew (UIA-UluslararasMimarlar Birlii son dnem bakan), Dr.George Katodrytis (Sharjah Amerikanniversitesi retim yesi), Habiba Al

Marashi (Emirlik evre Grubu kurucu-su ve bakan) ve Peter A. Di Sabatino(Sharjah Amerikan niversitesi Mimarlkve Tasarm Fakltesi Dekan) grev aldlar.Proje ve yap dallarnda birer byk dl ile

mansiyonlarn verildii yarmann ana ka-

tegorileri yleydi: ticari-karma kullanm,kamu yatrm, ticari, konut, turizm,seyahat, ulam. Ayrca evre, islammimarl ve planlama dallarnda birer,gen mimar dalnda 4 ve mimari mirasdalnda 3 projeye dl verildi. Yarmanndlleri 6 Ekim akam Dubai Grand HyattOtelindeki trenle sahiplerini buldu.

Yarmada Tabanlolu ekibinin pro-

jelendirdii ve bu yl hizmete giren,Hrvatistandaki Libertas Rixos Hotel,turizm, seyahat, ulam kategorisininyap dalndaki byk dln kazand.Tabanlolu ekibi nceki yllarda, ayn or-ganizasyon kapsamnda Galataport, stan-bul Modern, Levent Lot, DMC Ankara veZorlu Center projeleri ile de dl almt.

Yarmann ticari-karma kullanm proje-

si kategorisinde ise, ncolu ekibi, buyl Eczacbann at bir davetli yarmaiin hazrlad Ar-Ge Merkezi projesi ileHigly Commended-Mansiyon dlnelayk grld. Eczacba Bozyk yerle-kesinde dank halde bulunan aratrmalaboratuvarlarn tek at altnda toplamakamacyla tasarlanan proje, akkanlk kav-ramndan yola kyor. ncolu Mimar-

lk, Nisan aynda katld Abu DabidekiCityscape uarnda daAnkara Cepa Al-veri Merkezi projesi ile en iyi ticari projedln almt.http://cityscape.ae/2009_Winners.html

16 iyi eyler


19/82

stanbulZorlu Center

Arolat & TabanloluMimarlk

Hrvatistan

Libertas Rixos OteliTabanlolu Mimarlk

stanbulEczacba Ar-ge Merkezi

ncolu Mimarlk

iyi eyler 17

iyi eyler


20/82

BURSAnn Modern Hal Binas

AB standartlarn yakalad

Avrupa Yapsal elik Birlii-ECCSin ikiylda bir dzenledii elik Yap Tasarmdlleri 2009da Trkiyeden Bursa Seb-ze Meyve ve Balk Hali Projesi, dle deerbulunan projeler arasna girdi. Trk Yapsalelik Dernei- TUCSAnn 2009 ylndaat Trkiye elik Yap Tasarm Yar-

mas sonucunda birincilik alarak ECCSegnderilen Bursa Sebze Meyve ve BalkHalinin mimari projesi Tuncer akmakl,statik projesi ise z Mhendislik tarandantasarland.Projede emei geen tm ekip(mimar, mhendisler, yklenici ve malsahi-bi Bursa Belediyesi) dllerini Ekim ayndaBarselonada gerekletirilen trenle ECCSBakanndan aldlar.Son yllarda tasarm hizmetine ncelik veren

ve akma tarihi binalar yerine giderek ayanstan modern tasarmlara arlk verenyaplar hayata geiren Bursa Belediyesinive bu yatrma imza atan Sayn Tuncerakmakly kutluyoruz.

18 iyi eyler


21/82

2009 Ylnn evreci Havaliman:

zmir Adnan Menderes

2009 Ylnn baarl havaclk irketleri,Katarn bakenti Dohadaki UluslararasHavaclk Zirveside seildi. Adnan Men-deres Havaliman, Avrupa Uluslararas Ha-vaclk Konseyi (ACI-Europe) tarandanHavaliman Karbon Akreditasyonu prog-ramna akreditasyonu ile yln evreci hava-

liman dlne layk grld. dl DevletHava Meydanlar letmesi (DHM) GenelMdr Orhan Birdal ile Adnan MenderesHavaliman D Hatlar Terminalini iletenTAV Havalimanlar Holdingin cra KuruluBakan M. Sani ener, birlikte aldlar. Saniener, iletmesini stlendikleri h avaliman-larnda evreye duyarl projeler yrttkleri-ni vurgulayarak; ... zmir Adnan MenderesHavalimannda yrtlen projemiz i le ACI-

Europeun karbon emisyonuyla ilgili olarakbalatt Havaliman Karbon Akreditas-yonu programna kabul edildik ve evre du-yarll mz belgelenerek kayt altna alnd .TAV olarak biliyoruz ki gelecek nesillere

kar sorumluluklarmzn en banda sa-lkl bir evre brakmak geliyor. dedi. Ha-valiman Karbon Akreditasyon Program,havaliman iletmelerinde karbon emisyo-nunun aklanmas ve azaltlmas iin ortakbir ereve sunuyor. Bu program sayesinde,karbon emisyonunun havalimanlarnn kar-

mak yapsna uyarlanm bir ereve iindeaklanmas iin ilk dea standartlar tespitediliyor. Bu standartlar, Dnya Srdr-lebilir Kalknma Konseyi (WBCSD) veDnya Kaynaklar Enstits (WRI) SeraGaz Protokol Kurumsal Muhasebe veAklama Standartlar ile uyumlu olarak be-lirleniyor.1998 ylnda alan ulusal yarmada kazan-d birincilikle Yakup Hazann projelen-

dirdii Adnan Menderes Havaliman, 2006ylnda kullanma ald. Yap, 2006da TrkYapsal elik Derneinin, 2007 ylnda iseAvrupa Yapsal elik Birliinin (ECCS)dllerini kazanmt.

iyi eyler 19

iyi eyler


22/82

Meslekte eyrek Asr da geride kald...

zmir Yaar niversitesi Mimarlk Faklte-si, 2010 yl etkinliklerini, TH-DL ekibi-nin Mimarlkta 25. Yl sergisiyle balatt.4-15 Ocak 2010 tarihleri boyunca izlenensergi, bu durayla 8. kez sergilenmi olacak.Tamer Babu-Hasan zbay-Baran dil eki-binin 25 yllk mesleki birikimleri arasndanyaplm 56 projelik bir sekiyi kamuoyuylapaylaan sergi, Tamer Babuun kratr-l ve Evren Babuun tasarmyla hazr-land. Sergide ekibin birounu yarma bi-rincilikleri yoluyla projelendirdii kamusalyaplar kadar, ekibin biraraya geli amacnda yanstan kentsel lekli tasarmlar arlk

kazanyor. Tasarmlarn zgn alma ma-ketlerinden oluan blm, ekibin tasarmarivini koruma hassasiyetine dair nemlibir kant olarak dikkat ekiyor. TH-DLekibi, lkemizin nadir uzun mrl mimariortaklklarndan birini srdryor.2007 ylndan buyana Ankara, stanbul, z-mir, Bursa, Kayseri, Bolu ve Adanada sergi-

lenen Mimarlkta 25. Yl sergisine, hemenher seerinde bir de toplant elik etti. TH-DL ekibi, bu toplantlarn metinlerindende yararlanan bir kitap almasn 2010 yliinde sonlandracak.

20 iyi eyler

iyi eyler


23/82

Bozkurtun lk Sergisi ODTdeydi.

ODT Mimarlk Fakltesinin talebi, yenibir ois sergisinin hazrlna vesile oldu:Caer Bozkurt Mimarlk Sergisi 16-26Kasm tarihleri arasnda, Dekanlk SergiSalonundayd. Sergi, ortaya koyduu proes-yonellik dzeyi ve aydnlatmal maketleriylegz doldurdu.Caer Bozkurt ekibinin, Alanyada bir tatilky gibi erken rneklerden, yeni yaplara,Bursadaki Merinos Kltr Merkezi ve Ka-dky Sreyya Operas restorasyonlarndan,Dragos ve Maltepedeki kentsel planlamanerilerine ve Gayrettepedeki Zorlu Centerprojesine kadar birok rnei ieren sergisive Bozkurtun konerans, renciler ve re-tim yeleri tarandan ilgiyle izlendi. Sergi-deki baz detaylar (rnein Zorlu Centerintek bir kat plannn 1/200 lekli izimininbile 49m2 byklnde olmas) proesyo-nelliin arpc rnekleri olarak deerlendi-rildi.1971 Ylndan beri kendi brosunda serbestmimarlk yapmakta olan Caer Bozkurt,ayn zamanda niversitelerde ders veren, jriyelikleri yapan ve sivil toplum rgtlen-melerinde akti grevler stlenen ok yn-l mesleki kariyerini srdryor. Bozkurt,1990 ve 2002 yllarnda 2 kez, MimarlarOdasnn koruma alanndaki Ulusal Mi-marlk dln; yine 2002 ylnda TrkSerbest Mimarlar Derneinin RestorasyonDal Baar dln kazand. Caer Boz-kurt, 2000-2002 dneminde TSMDnin,2005-2007 dneminde ise SMDnin Yne-tim Kurulu Bakan olarak grev ald.

iyi eyler 21

iyi eyler

b l b l k d l k h kk d


24/82

Proje ile ilgili karar alnyor: 10 Mays 2007... stanbul SerbestMimarlar Derneinin yesi olduum 4nc Ynetim Kuruluolaan toplantsndayz. Bakan Doan Tekeli ...Derneimi-ze bir danmanlk kuruluu tarandan Avrupa Birlii siviltoplum kurulular onlarndan aydalanabileceimiz konu-sunda bilgi geldiini sylediinde heyecanlandm hatr-lyorum. O ve takip eden toplantlarda konuyu tartyoruz.

Bakan Tekeli, engin birik iminden gelen bir endieyle, AvrupaBirlii projelerinin bte mevzuat ve brokratik yapsnn nedenli karmak olduu ve byle bir projenin ok youn mesaigerektirecei konularnda Kurul yelerini uyaryor. Konuylailgili grmeler oybirliiyle alnan,Mimarlk konusunda birtv belgeseli hazrlanmas iin AB proje onlarna bavurmakararyla sonulanyor.

Sra bu projenin yneticisinin, dolaysyla da sorumlusunun,kim olaca konusuna gelince i sesim, sen diyor. Bu d se-sime de yansynca, 2,5 yl srecek ok youn bir almannsorumluluunu ykleniveriyorum.

Bavuru almalar: 2007 Temmuz ay banda bize projeyleilgili neriyi getiren AB danman Sn.Gzde Onaranla ba-vuru hazrlklarna bal yoruz. Daha bu aamada bile doldu-rulmas ve tanzim edilmesi gereken orm ve evraklarn oklu-u, proje sonulanana kadar bizleri nelerin bekledii hakkndabana ilk bilgiyi veriyor; biraz endielenmeye balyorum...

AB projelerinde hibe almaya hak kazanabilmek iin mutlakabir Avrupa Birlii lkesi mmasil kuruluuyla ortaklk yap-manz ve hibe edilen meblan bir blmnn bu kuruluadenmesi art koulduundan, byle bir ortan aray iinegiriyoruz. Sonunda Alman Mimarlar Birliine (BDA) hazr-layacamz ilmin tercme edilerek Almanyada datmnyklenmeleri karl ortakl k tekli ediyoruz. Tekliimizeyant uzun srelerden sonra geliyor. Kabul ediyorlar. AncakBDAnn ortaklk tekliimizi kabul edip de AB tarandan

istenen belgeleri bize gndermesi, belirlenen sreyi ok at- iin dosyay son bavuru tarihine kadar yetitirebilmemizolanaksz hale geliyor. AB yetkileriyle temas kurup ek sre al-yoruz. Bu bizi rahatlatyor. Sonunda dosya tamamlanp teslimediliyor.

BR BELGESEL MACERASININ KISA YKS

Ouz ztuzcu *

* Ouz ztuzcu;stanbul Serbest MimarlarDernei Bakan Yrdve FOLIA Projesi Yneticisi

stanbul Serbest Mimarlar Derneinin, kamuoyunda mimarlk hakkndaarkndalk yaratmak ve mekan kalitesi, kamusal alan, planlama, srdrlebilirlik... gibikavramlar basit bir dille ve iyi rnekler zerinden anlatmak amacyla hazrladtv dizisi Yaasn Mimari, 21.Austos-21.Kasm 2009 boyunca NTV de yaymlandDiziyi dvd ormatnda oaltarak ylbanda datma sokan

SMDnin Bakan Yardmcs ve Proje Yneticisi Ouz ztuzcubu hzl ve zgn maceray zetliyor

22 iyi eyler

Dosyann tesliminden yakla k bir yl sonra Ynetim Kurulu yesi olarak herhangi bir etmemesi zerine teklie olumlu bakan Sn


25/82

Dosyann tesliminden yakla k bir yl sonraABden ... Tekliiniz inalde, ancak batatekli bteniz olmak zere baz konulardarevizyon gerekiyor diye mjdeli saylabile-cek ilk haberi alyoruz. yle veya byle buhibeyi alacaz diye dnyorum. Bundansonra, AB tarandan yaplan kesintileri dik-kate alan ve son derece detayl olarak hazrla-nlmas istenen yeni bteyi AB normlarnagre hazrlayp, terminden bir gn nce ba-slmak zere Ynetim Kurulu yelerimizdenSn.Timur Kayseriliolunun yardmlarylahazrlyoruz.

Bu arada olmayacak oluyor: Tm dosyalar,nedenini hala anlayamadmz

bir ekilde Timurun bilgisayarndan srrakadem basyor. Bu durum Timuru birkayl yalandryor (!) Ylmyor ve ABden tek-rar ek sre istiyoruz. Yine kabul ediyorlar.Bte yeniden tanzim ediliyor ve bu seer za-mannda teslim ediyoruz. 1 Temmuz 2008tarihinde hibe almaya hak kazandmzbildiriliyor. Ankaraya giderek 7 Temmuz2008de SMD adna szlemeyi imzalyo-rum.

Proje hakknda: Projemiz zetle, her biriyarmar saat olmak zere 13 blmlk birtelevizyon dizisi ile stanbul ve Pariste d-zenlenecek 2 koneranstan oluuyor. Proje-nin btesi 211.000 Euro ve gsterim sresidahil 12 ayda tamamlanmas gerekiyor.

Bavurumuzda, dizinin NTV veya CNNTRK gibi saygn bir ulusal kanalda yayn-

lanmasn ngryoruz.

Projenin amac ise mimarlk konularndaarkndaln arttrlmas ve mimarlnyaammzda ne denli nemli olduununAvrupa ve Trkiyeden rneklerle, olabildi-ince yaln ve anlalabilir bir biimde anla-tlmasdr.

Bavuruda ngrdmz dier bir husus

da belgeselin ieriinin, oluturulacak birdanma kurulu tarandan hazrlanacak ol-masdr.

balyor: e balarken ilk arkettiimizey, AB tarandan sonradan yaplan kadrove bte kstlamalar nedeniyle, projeyi ta-mamlamak iin ok zorlanacamz anla-mak oluyor. Btede kadro iin sadece u ki-ilere (o da son derece mtevazi rakamlarda)

kaynak var: 1 koordinatr/ ynetici 1 sunucu (Sn.Tlin Hadi) 1 idari sekreter 3 kii kadrolu film prodksiyon ekibi

Ynetim Kurulu yesi olarak herhangi bircret almay etik adan olanaksz kabul et-mem nedeniyle koordinatr olarak banatahsis edilen kayna, ABnin de olurunualarak, projenin yrtlmesi iin gerekli ra-porlama gibi teknik konular yklenecekolan Gzde Onarann istihdamna aktar-yoruz. lk ilerimizden biri de, ileride tmprojenin sac ayaklarndan biri olacak Sn.Dilek Saeri proje sekreteri olarak aramzakatmak oluyor.

Yurt ii ve yurtd ilm prodksiyonu iinayrlm toplam kaynak 60.000 Euro. Yayncreti iin ise hi bir kaynak yok! Bu nedenlediziyi cretsiz olarak yaynlayacak bir kanalbulmamz gerekli.

Hemen ie koyuluyoruz: Tabi ncelikle Da-nma Kurulu oluturuluyor. Bu kurul uyelerden oluuyor:

Doan Tekeli (4. dnem Yn. Kur. Bk.) Neet Arolat (4. dnem Yn. Kur. Bk. Yrd.) Ouz ztuzcu (Yn. Kur. . ve Proje Yneticisi) Timur Kayseriliolu (Yn.Kur. yesi) hsan Bilgin, stanbul Bilgi niversitesi Atilla Ycel, stanbul Bilgi niversitesi A li Cengizkan, ODT Belks Uluolu, T Haydar Karabey Tlin Hadi

Danma Kurulu 3 kez toplanyor ancak di-zinin ierii ile ilgili gelime salanamyor.Bu aamadan sonra ierik almalarnnsonulandrlmas ii, Sn. hsan Bilgin veSn.Tlin Hadi ikilisine devrediliyor.

Dier tarafan, bu aamada dizi iin bir ya-pmc aranyor. Birka kez ihaleye ayoruz.Sonunda hem byle bir prodksiyon iin okmtevazi olduunu sonradan ark ettiimizbtemizi kabul eden ve buna ilave olarakdizinin yaynlanmasn da stlenen NTV iialyor. Bu noktada Sn.Tlin Hadi, bu kararuygun bulmayarak proje kadrosundan ayr-lyor.

erik almalarnn bitmesi gereken Aralk2008 sonunda Sn.hsan Bilgin bir sredirtek bana devam ettii ierik almalarnaileri nedeniyle son vermek zorunda kald-n bildirince, sra sr, elde var sr duru-muyla kar karya kalyoruz!...

Ynetim Kurulumuz ierik almalarna biran nce balayabilmek amacylasunuculuk ve ierik koordinatrl iin Sn.Mine Kazmaolu ve Sn. Asl zbaya tekligtrme karar alyor. Sn. Kazmaolunun iyounluu gibi nedenlerle tekli imizi kabul

etmemesi zerine, teklie olumlu bakan Sn.zbayla yola devam karar al yoruz. (Aslylaalma karar verirken, onun bu proje iinne denli hayati olacann tam arknda ol-duumu syleyemem.)

erik danmanlar kadrosu oluuyor: Sn.zbay, 2009 ubat ay balarnda kollar s-vayp derhal ie koyuluyor. erik genel da-nmanl iin, bizim de onaymzla Sn. Ay-dan Balamire tekli gtryor. Sn.Balamirteklii kabul ederek, 1 ay iinde bizim iin 13blm ierik bakmndan yaplandryor.Her blmn ieriinden, ana yapya sadkkalnarak, 1 danmann sorumlu olmas

kararna varyoruz. Blm temalarna gremetinlerin hazrlanmasn ve dizide gsteri-lecek yurt ii / yurt d rneklerle rportajyaplacak kiilerin sei lmesini, blm dan-manlarnn nerileriyle belirleme prensibinibenimsiyoruz.

Blm danmanlarnn tespitinde, grevalacaklarn kiisel birikimleri kadar yurdun

byk kentlerinin de nisbi olarak temsiledilmesi eilimi yan sra, zamana kar ya-rn oktan balam olmas nedeniyle, da-nmanlarn Ankarada yaayan Sn. zbayve Sn. Balamir le mesai paylamna uygunolmalarn da kriter olarak kabul ediyoruz.Danmanlk tekliini kabul etmesine ra-men istenen almalar zamanndateslim etmeyip projeden ayrlanlardan sonra,

blm danmanlarnn ni hai knyesi aa-daki ekilde oluuyor:

1. Mimarlk Hayattr: Atilla Ycel2. Mimar ve vereni: Doan Tekeli3. Bir Kentte Dolamak: kr Kocagz4. Kentin zi-Mimarisi: Ertu Uar5. Dnyaya Yerlemek: Emre Arolat6. Dnyada Yer Edinmek: mer Kanpak

7. Yerellik, Yenilik, Yersizlik:engl ymen Gr8. Mimarlk Zamann Barometresi:

Faruk ahin9. Mimarlkta Sahtelik Sahicilik:

Abdi Gzer, Kadri Ataba10. Kltrel Yatrm Olarak Mimarlk:

Sha zkan11. Dnm: Canlanma, Bakalama:

Gzin Konuk, Asuman Yeilrmak12. Yeil Hayat Mimarisi:Aye Hasol Erktin

13. Gelecek ve Mimarlk:Kadri Ataba, Abdi Gzer

iyi eyler 23

iyi eyler


26/82

Teekkrler...

FOLIA Proje Yneticisi olarak aadaki kn-yede yer alan tm kii ve kur ululara; bu proje-yi balatan Sn. Doan Tekeli bakanlndakiSMD 4. Kuruluna ve projeyi baaryla tamaml

ayan Sn. Doan Hasol bakanlndaki 5. d-nem Ynetim Kurulu yelerine; Yaasn Mi-marlk kitimizin sponsoru Soyak Holdinge;stanbul konerans sponsorluu yan sra FO-LIA projemize katkda bulunan anakkaleSeramike ve yine projemize destek olan EektiGayrmenkul ile iletiim sponsorumuz YapEndstri Merkezine teekkr bor bilirim.

erik ve Prodksiyon Koordinatr:Asl zbay

Proje Sekreteri:Dilek Saer

AB Danman:Gzde Onaran

erik Genel Danman:Aydan Balamir

Blm Danmanlar: Atilla Ycel,Doan Tekeli, kr Kocagz, Ertu Uar,Emre Arolat, mer Kanpak, engl ymen

Gr, Faruk ahin, Abdi Gzer, Kadri Ataba,Suha zkan, Asuman Yeillrmak, Gzin Ko-nuk, Aye Hasol Erktin

Film Prodksiyon ve Yayn Kurumu:Dou Yayn Grubu - NTV

Editr: Heves Atasoy

Prodktr: Uur Dan

Kameraman: Haluk Asar

Seslendirme: Sungun Babacan

erik Koordinatr Asistan: Selda Banc

Rportaj zmleri: Serap Dalm

Paris Konerans: SFA - Societe Franaise desArchitectes, Paris (Fransz Mimarlar Birlii)

stanbul Konerans: YEM -Yap-Endstri Mer-kezi, stanbul

Proje Resmi Orta: BDA - Bundes DeutscherArchitekten, Berlin (Alman Mimarlar Birlii) /Ola Bahner, BDA Temsilcisi

Dier Proje Ortaklar: Bilgi niversitesi ve ABVak

Finansman ve Destekler: Avrupa Birlii Merke-zi Finans ve hale Birimi

Sponsorluk Danman: Ayegl Yaman Saygn

ekimler balyor: 2009 Nisan bandanitibaren, blm metinleri elimize ulatk-a NTV tarandan oluturulan ekip Sn.zbayla birlikte ekimlere balyor.

nce Austos balarnda yayna girilme-si planlanmken NTVnin gerekli gr-

d program tadilat nedeniyle yayna21.Austosta girilmesi kararlatrlyor. Budurumda yaynn ancak Kasm 2009 orta-snda bitebilecei gereiyle karlayoruz.Oysa bizim teslim tarihimiz 8 Kasm... Ya-plan szlemedeki sre koullarnn almazorunluluu nedeniyle ABye yeniden eksre talebinde bulunuyoruz; kabul edil i-

yor. Rahat bir nees daha alyoruz... Bu s-re iinde arka planda, bte kaydrmalar,kk/ byk deiiklik bavurular, ihaledosyalar, aylk raporlar ve yurt ii - yurt dorganizasyonlarla ilgili bitmez tkenmez i-lemler bir yandan yryor.Paris ve stanbul koneranslar ve web sitesi:Bu youn mesainin iinde, projemiz kap-

samnda tv belgeselinin yan sra taahhtettiimiz 2 koneransn da dzenlenmesi ge-rekiyor: Benim moderatrlmde Sn.HanTmertekin ve Sn.Emre Arolatn konuma-c olarak katld ilk konerans 15 MaystaPariste Mimarlar Birliinde; ikincisini iseSn.Stean Behnischin katlmyla stanbulYEMde gerekletiriyoruz.

Yine proje taahhtlerimizden biri olan FO-LIA (ragments o living in architecture)isimli web-sitemiz de belgeselin yaynndannce kullanma alyor.

Yaasn Mimarlk yaynda: Belgeselimiz28 Austos 2009da balayp 21 Kasm 2009da bitiyor. Ancak bizim ilerimiz devam edi-yor: Bte harcamalarmz ve muhasebemizdenetlendikten sonra, nihai raporlar onay-lanmak zere ABye gnderiyoruz.

Dizinin yayn sonras belgeseli ktphane-ler, belediyeler, mimarlk aklteleri, mimarodalar, SMD gibi meslek kurulularnnyeleri... vb kii ve kurululara gndermekzere, bir kit - dvd kitap hazrlam bu-lunuyoruz.

Son olarak: Yaasn Mimarlk dizisinin,yola karken koyduu hedeere byk l-de ulatna inanyorum. Bu kapsamda birbelgesel iin ok kstl bir zamanda, yetersizbir bteyle ve ok snrl bir kadroyla all-d da dnldnde, ortaya kan r-nn deeri sanrm daha iyi anlalacaktr.

Dier tarafan, balangtaki ana kararlar-mzdan biri olan, belgeselin dilinin ve anla-tmnn olabildiince sade oluu, esas hede-imiz olan genel kamuoyunda anlalabilirolmamz salamtr. Belgeselimize katkdabulunan danmanlarmzakademik seviyeden taviz vermeden, genihalk kitlelerince anlalr olmay byk l-de baarmlardr. Yine de son deerlen-

dirme tabii ki izleyicilerimizindir.

Eskilerin dedii gibi bitirelim: Sr- lisanettiysek, a ola

24 iyi eyler

teli haklar


27/82

yaamnda henz herhangi yapya uygulanmayan bir mimari projenin, onu meydana getirenmimarn izni olmakszn bir yapda uyguland veya proje mellii mimarn projesini uygulad- bir binann kopyalanmas suretiyle mimarlarn teli ha klarnn ih lal edildi i gzlenmektedir.Bu ihlallerinin engellenmesi ve teli hakk ihlal edilen mimarn zararnn giderilmesinin bir yolu,

5846 Sayl Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa dayanarak dava amaktr.5846 Sayl Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu 2. maddesi uyarnca, her eit mimarlk ve ehirciliktasarm ve projeleri, mimari maketler, ilim ve edebiyat eseri kabul edilmektedir. Ayn kanunun1. maddesi uyarnca eser sahibi, eseri meydana getiren kiidir. Bu nedenle mimari proje bir yap-

ya uygulanm olsa ayn zama nda il im eseri olan bu projenin teli haklar , projeyi izen mimaraaittir.Teli haklarnn ihlali ha linde alabilecek davalar 5846 Sayl Kanunun hukuk ve ceza davalarbalkl 66 vd. maddelerinde belirtilmitir.Kanunun 68. maddesiyle, mimarn yazl iznini almadan mimari projeyi yapsna uygulayan kii

aleyhine, proje mellii mimarn yazl szleme yaplmas halinde, normal artlarda talep ede-cei szleme cretinin 3 katn isteyebilecei bir tazminat davasnn almas mmkn kln-mtr. Rayi bedel belirlenirken teli hakk ihlal edilen mimarn mesleki birikimi, ihlale konusu

projenin nitelii, projenin uyguland , i l-semt-yer gibi unsurlarn dikkate alnma s gerektiinidnyoruz. Ancak taraar arasnda bedel konusunda yaplm bir szleme varsa bu bedel esasalnacaktr. 15846 Sayl Kanunun 68. maddesine dayanlarak alacak davalarn zamanam konusunda,anla n kanunda bir hkm bulunmamaktadr. Yargtay 5846 Sayl Kanunun 68. maddesinegre alacak davalarn zamanamn 10 y l olduu grndedir. 2Teli hakk ihlale urayan mimarn 5846 Sayl Kanunun 70/2. maddesine dayanarak da tazmi-nat davas amas mmkndr. Kanunun 70/2. maddesi uyarnca, Mali haklar haleldar edilenkimse, tecavz edenin kusuru varsa, ha ksz ii llere mtaallik hkmler dairesinde tazminat talepedebilir hkmne yer vermektedir. Madde, haksz iillere mtaallik hkmler dairesinde iba-resiyle 818 sayl Borlar Kanunu - madde 41 vd. hkmlerine at yapmaktadr. Borlar Kanunumadde 41 vd. hkmler ile 5846 Sayl Kanunun 70/2. maddesine gre alacak bir tazminatdavasnda hakim, teli hakk ihlal edilen kiinin urad zararn karlanmasna karar verecek-tir. Bu durumda hakim tazminat Borlar Kanunu madde 43 uyarnca hal ve mevkiin icabna ve

hatann a rlna gre belirleyecektir.4846 Sayl Kanunun 70/2. maddesine gre alacak davann zamanam sresi Borlar Kanunumadde 60 uyarnca bir yldr. Ancak tecavz iilinin ayn zamanda su olmas halinde 1 yllkzamanam sresi, ilgili suun zamanam kadar uzayacaktr. 2004 yl nda yrrle giren 5237sayl Trk Ceza Kanunu madde 66/d uyarnca, be yldan azla olmamak zere hapis veya adl

EER PROJENZ ALINDIYSA...

Mimarlkta teli hakk yasa ile korunmu olsa da ynetmelik ve itihatlarlazenginlemi bir yasal ereve henz oluturmuyorBir proje alndysa, taklit edildiyse, izinsiz tekrarlandysa...Mimarlarn, yasann hangi maddelerine grenasl hareket edebileceklerini biliyor musunuz?

Kemal VuraldoanAvukat

telif haklar 25

para cezasn gerektiren sularda zamanam NOTLAR:


28/82

sresi 8 yldr. 5846 Sayl Kanundaki cezalarda 5 yln altnda olup bu cezalar ynnden

ceza zamanam sresi 8 yldr.

Kanunun 70/2. maddesine dayanlarak ala-

cak davada tecavz edenin kusurlu olmas

zorunluyken kanunun 68. maddesine gre a-lacak davada tecavz eden kusursuz, sorum-

luluk esasna gre sorumludur.Teli hakk ihlale urayan mimarn bavura-

ca dier bir yol madde 68 veya madde 70/2

uyarnca at 5846 Sayl Kanunun 70/3.

maddesine dayanarak da talepte bulunmaktr.Kanunun 70/3. maddesi tecavz edenin elde

ettii karn eser sahibine verilmesini ngr-mektedir. Ancak tecavz edenin elde ettiikardan madde 68e gre hesaplanan 3 kat rayi

bedel dlecektir. 3 Hakim dava dilekesin-

den talebin kanunun hangi maddesine dayan-

drldn tespit edecek, tazminat miktarnbuna gre belirleyecektir.4 Bu husus dava di-

lekesinden anlalamyorsa davacdan akla-

ma istenmelidir. 5Sonu olarak, 5846 Sayl Kanunun 68. mad-

desine gre alacak davalarda teli hakk i hlal

edilen mimar, ihlale konu projenin rayi bede-

linin 3 katn 10 yllk zamanam sresindetalep edebilecektir. Ayn kanunun 70/2. mad-

desine gre alacak davada gerek zararn,

70/3. maddesine gre alacak davada tecavzedenin elde ettii kar talep edebilecektir ve bu

davalarn zamanam sresi bir yldr. Eer te-li hakk ihlali ayn zamanda su ise zamana-

m sresi 8 yla kacaktr.4846 Sayl Kanunun 68. maddesine gre a-

lacak davada hkmedilecek tazminatn yk-

sek olmas6, bu davann zamanam sresinindaha uzun olmas nedeniyle, teli hakk ihlal

edilen mimarlarmzn anlan 68. maddeye

dayanarak tazminat talep etmelerinin uygunolduunu dnmekteyiz.

Sonu olarak teli hakk ihlal edilen mimarn

4846 Say l Kanunun 68.maddesine dayanarak

aaca bir davayla tecavz eden(ler)i tazmi-nata mahkum ettirmesi mmkndr. Kanun

koyucu, rayi bedelin 3 kat tazminat imkany-

la, teli hakk ihlal edilen mimara nemli birkoruma salamtr. Zamanam, husumetin

kime yneltilecei, grevli ve yetkili mahkeme

gibi usul kurallar nedeniyle bu tip davalarn

bir avukat aracl yla takip edilmesinde aydabulunmaktadr.

1 Ancak, FSEKnun 68/2 nci maddesinde, eserin hak sahibinin izni olmadan oaltlmas halinde,izni alnmam eser sahibi szleme olmas durumunda isteyebilecei bedelin kat azlasn isteyebilecei

hkme balanmtr. Bu madde hkm karsnda, tarafar arasnda bir szleme olmamas halinde ilgilimeslek kuruluundan rayi bedel tespit edilerek tazminatn hesab ilke olarak dorudur. Ne var ki, somut

olayda daval T..... A..nin at ihaleye davaclarn katld ve 25.3.1997 tarihinde iyat belirlemek

suretiyle tekli verdikleri de, anlalmaktadr. u halde, davaclar ile daval T..... A.. arasnda szlemeimzalansa idi teklife belirlenen iyat zerinden yaplaca kukusuzdur. Artk burada tarafar arasndakiszleme bedeli belirli ve somutlam olduuna gre, arazi bir szlemenin varl ile bunun bedeli ze-

rinden tazminat hesaplanmas doru grlmemitir. Bu balamda mahkemece, davaclarn isteyebileceimali zararn verdikleri tekli bedeli esas alnarak belirlenmesi ve oluacak sonu erevesinde bir hkm

kurulmak gerekirken, yazl ekilde hkm kurulmas yerinde grlmemi ve kararn bu nedenle daval-lar yararna bozulmas gerekmitir Yargtay 11. Hukuk Dairesi, E. 2001/10702, K. 2002/2515, k.t.

19.3.2002, Kazanc tihat ve Otomasyon Programndan alnmtr.2 Yargtay 11. Hukuk Dairesinin 2005/163 esas, 2006/83 karar sayl ve 16.1.2006 tarihli karar-

nn gerekesinden kan sonu bu yndedir. Ayrca ayn karara yazlan kar oydan Yargtay 11. HukukDairesinin 1987/1836 esas, 1987/4131 karar sayl ve 07.07.1987 tarihli karar ile Yargtay HukukGenel Kurulunun 2002/11-176 esas, 2002/214 karar sayl ve 20.03.2006 tarihli kararnn bu ynde

olduu anlalmaktadr. KILIOLUna gre bu davalar haksz iil zamanam sresi olan bir yllk za-manamna tabidir, Ahmet KILIOLU, Trk Fikir ve Sanat Eserlerinde Zamanam, Ankara Barosu

Uluslararas Hukuk Kurultay, Ankara Barosu Yayn, Ankara 2002, s. 390.3 Ayrca, mali ve manevi haklar ihlal edilen kimse FSEK.nun 70/3 nc madde hkm uyarnca, teca-

vze urayan kimse tazminattan baka temin edilen krn kendisine verilmesini de isteyebilir. Bu halde, 68nci madde hkmne gre talep edilen bedel indirilir. Bu aklamalar karsnda, davacnn FSEK.nun 70

nci maddesi hkmne gre talep ettii tazminat miktarnn aklamas iin davac vekiline sre verilmesive ilgili meslek kuruluundan rayi bedel tespit edilmesi ile, uzman bilirkii kurulundan rapor alnma-

s suretiyle , oluacak sonu erevesinde bir hkm verilmesi gerekirken, yazl ekilde hkm kurulmasyerinde grlmemi ve kararn bu nedenle davac yararna bozulmas gerekmitir Yargtay 11. Hukuk

Dairesi, E. 2003/4292, K. 2003/11261, k.t. 1.12.2003, Kazanc tihat ve Otomasyon Programndanalnmtr.4 lgin bir rnek olmas nedeniyle bir numaral dipnottaki kararn nemli ksmlarn paylamakta ayda

gryoruz, Davac vekili, mvekkilinin sahibi ve yazar olduu Kaynaklar le Byk Kadn lmihaliadl eseri, daval irketin izinsiz olarak Kadn ve Aile isimli aylk dergisi ile promosyon olarak 1994 ve

1995 yllarnda okuyucularna abone olmalar kouluyla oaltarak dattn, mvekkilinin bu haksziili yeni rendiini, davalnn eyleminin davacnn FSEKten doan mali ve manevi haklarna tecavz

tekil ettiini ileri srerek azlaya ilikin haklar sakl kalmak kaydyla 1 milyar lira maddi ve 5 milyar liramanevi tazminatn davaldan tahsiline karar verilmesini istemitir. ..Mahkemece toplanan delillere gre,

FSEK 70/2. maddesi yollamasyla BK.nun 60. maddesi hkmne gre davacnn haksz iili rendiitarihten itibaren 1 yl iinde dava amad, 1994-1995 yllarnda datldn ileri srd kitaplardan

dolay 2003 ylnda dava at gerekesiyle davann zamanam nedeniyle REDDNE karar verilmitir..dava dilekesinde aka davalnn elde ettii karn katndan az olmamak zere azlaya ilikin haklar

sakl tutularak tazminat istendiinden, bu talebin FSEK 70/son maddesine uygun olmas ve FSEK 68/1.maddesinde belirtilen eser sahibinin szleme yaplm olmas halinde isteyebilecei bedel itibaryla urad-

zararn en ok kat azlas olarak nitelendirilmesinin mmkn olmamasna gre, FSEK 70/2. mad-desi yollamasyla BK.nun 60. maddesindeki haksz iillere ilikin bir yllk zamanam sresinin uygulan-

masnda bir isabetsizlik bulunmadndan davac vekilinin yerinde grlmeyen tm temyiz itirazlarnnreddi gerekmitir. Yargtay 11. Hukuk Dairesi, E. 2005/163, K. 2006/83, k.t. 16.1.2006, Kazanc

tihat ve Otomasyon Programndan alnmtr.5 NGREN, Grsel ve CERTOLU, Filiz, Trk Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku Asndan MimariEserler ve lgili Yarg Kararlar, ngren Hukuk Yaynlar, stanbul 2007, s. 157.6

Kitab kendisinden izinsiz baslan, arkss kendisinden izinsiz okunan eser sahipleri iin kanunun 70/3.maddesine gre alacak davalar anlaml olabilir. nk izinsiz okunan arkya yer verilen cd veya kasetin

tirajnn yz binleri amas tecavz edenin 3 kat rayi eser bedelinden daha azla kar elde etmesine yolaacaktr. Bir mimarn kanunun 70/3. maddesine dayanarak dava amas ancak tecavzcnn bu projey-

le bir yarmaya katlmas ve 3 kat rayi bedelden azla bir dl almas halinde anlaml olacaktr.

26 telif haklar


29/82

ANKARA EXMBANK VE KOMUSU70li yllarda Devlet Yatrm Bankas Genel Mdrl (DYB) veTrkiye imento Sanayii Genel Mdrl (TS) tarandan, Ankara -Kzlay Milli Mdaaa Caddesindeki arsa zerinde yaptrlmas karar-latrlan genel mdrlk binalarnn projeleri iin, dar arsa koullar vegeni istekler karsnda uzun bir alma gerekmitir. Bu yap kompleksiayn zamanda bizim (Ertur Yener veZaer Glur ile) Ankaradaki ilk or-tak yapmzdr. naat kademeli olarak yaplm, nce (DYB) Eximbank(EX),sonra dier yap uygulanmtr. Bu nedenle yap detaylarnda ark-llklar olumutur. Her iki inaatn da yapmn Emek naat stlenmi;DYBnin pencereler dahil tm ahap ilerini Tepe Mobilya yapmtr.TS, proje aamasndan sonra haklarn Vakar Genel Mdrlne(VGM) devretmitir.DYB 7550 m2, VGM 12.000 m2 inaat alannasahiptir.

VGM binas inaat bitiminden sonra Bakanlk olarak kullanlmtr.Bu tr deiimler Ankaradaki dier yaplarmzda da yaanmtr: AzotSanayii Genel Mdrlk binas Adalet Bakanlna, imento SanayiiGenel Mdrl de Sanayii Bakanlna dnmtr. Vakar Ban-kas Genel Mdrl, ada Sanatlar Galerisi gibi yaplarmzn imekanlarnda da melierine haber verilmeden, teli haklarna saygszbir ekilde deiikliker yaplmtr. En kt uygulama da Eximbanknkomusunda yaanmtr!in daha ac tara, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu herkes tarandan i-nenip, pas pas yaplrken, mimarlar bile eski ortaklarnn teli haklarn

hi utanmadan gasp etmeleridir. Yaplarn program, ilevi yllar iindebu kadar deiirken, mimari proje yarmalarnda hla ayrntl program

verilmesi, istenmesinden de vazgeilmemitir! Yarmalar konusundaok konuup, yazdm iin burada kesip, ykm konusu ile sz bitir-mek istiyorum...

Evet, yaplarmz daha biz hayattayken yklmak isteniyor. Bugn

hedefe Atatrk Kltr Merkezi var. stanbul Divan Otelinin yklma-

syla Rknettin Gney ve Abdurrahman Hancnn izlerinin silinmesi

zerine Yap Dergisinin 327. saysndaki yazmdan bir blm szn

z olarak alyorum: ...Dnyorum da btn bunlar benim elli yla

yaklaan mimarlk yaammda oldu. mrm yeterse kendi yaplarmn

ykmn da grmem olas. Anlarmz Ankaradaki Belediyeci yok etti.

Ne meydan, ne bulvar brakt! Gzel Bakentimizi kstebek yuvasna

evirdi...

Ankara Eximbank / NCE ve Vakar Genel Mdrl tandktan SONRA !

Foto:SerapDalm

Erdoan Elmas Mimar

telif haklar 27


30/82


31/82

birikenler


32/82

Velux tarandan 2004 ylndan beri, iki ylda bir mimarlk rencile-

rine ynelik dzenlenen ve bu yl drdncs gerekletirilecek olan

Uluslararas Velux dl 2010 iin kaytlar 1 Ekim 2009da balad.

dl, dnyann drt bir yanndaki mimarlk rencilerini YarnnI temas altnda, mimarlkta gn yla almaya davet etmek-

tedir.

Tema: Yarnn IYarma, gn n ve temiz hava ile yaam kalitesinin arttrlmas

vizyonuna uygun olarak, gn na hak ettii nemi vermek ve g n

nn bina tasarmndaki roln glendirmeyi hedeemekte. zel

hibir kategori iermemekle birlikte projelerin aadaki konulara

dikkat ekmesi gerekiyor: Doal kaynak olarak gn na ve enerjiye odaklanan konseptler

mekanlara gn nn katks

Kentsel yaamlarda gn nn yeniden irdelenmesi ve kent doku-

sunun yeniden canlandrlmas

Gne nn ve gn nn doann ritimlerini ve dengelerini

dikkate alarak, mimari adan neminin irdelenmesi Doala kar yapay k, gndze kar gece, ierisine kar dars

gibi daha soyut kavramlarUluslararas jri2010un jri yeleri 2009 yl sonunda duyurulacaktr. Daha nceki

jri yeleri arasnda Glenn Murcutt, Kengo Kuma, Per Ola Fjeld ve

Hani Rashid bulunmaktayd.

Katlm ve dlYarmann tek art, dl iin aday olan projenin ve proje sahibi mi-

marlk rencisi veya renci grubunun, niversitedeki bir eitmen

tarandan onaylanarak, aday olarak gsterilmesidir. Yarma, UIAUluslararas Mimarlar Birlii (International Union o Architects) ileEAAE Avrupa Mimarlk Eitimi Birlii (European Association or

Architectural Education) ibirlii ile gelitirilmekte.

rencilerin yarmaya katlmak iin 1 Ekim 2009 1 ubat 2010tarihleri arasnda, yarma internet sitesine (www.velux.com/IVA)

kaytlarn yapmalar ve projelerini 3 Mays 2010 tarihine kadar tes-

lim etmeleri gerekmektedir. Jri deerlendirmesi Haziran 2010da

yaplacak, kazananlar Kasm 2010de duyurularak, Avrupada yapl-mas planlanan dl trenine davet edileceklerdir. Yarmay kazanan

renciler ile ilgili eitmenlerine toplam 30.000 Euro tutarnda para

dl datlacaktr.

Mimaride Yarnn I

RENCLER III TASARLAYACAKLAR

* IIV. Uluslararas Velux 1. dl; Reilly ONeil Hogan, Embodi ed Ephemerality projesi

30 birkenler


33/82

Hollanda Tasarm Hafas (DDW) 1725 Ekim tarihleri arasndagerekletirildi. Hollanda genelinde 60 arkl yerde yaplan 280 etkin-lie yaklak 80.000 ziyareti konuk oldu. niversiteler, mimari bro-lar, tasarmclar ve tasarm alanna ilgi duyan herkes bu hafada yaplanetkinliklerde boy gsterdi.Hollandadaki dier tasarm etkinliklerinden kendini bilgiyi geli-tirmek, ilham kazanmak ve inormal bir atmoserde alar olutur-mak olarak nitelendirdii temel ilgi odaklar ile ayran DDW; ulusalve uluslararas tasarm topluluklar, ticaret ve endstri, genel halk gibieitli hede gruplara dikkat ekiyor. Yzden azla arkl etkinliktenoluan DDW programnda sergiler, retiler, atlye almalar, kon-eranslar, irket ziyaretleri ve birok parti yer alyor.Bu etkinlikler kapsamnda Hollandann Eindhoven kentinde bulu-nan Design Akademinin\ 1. Sn rencilerinin gerekletirdii inalalmalar, Paper Zoo ile bitirme rencilerinin yapt mezuniyetdevleri ve tasarmclarn kullanabilecekleri yeni malzemelerin sunul-duu bir sergi ile oluturulmu bir dizi etkinliin ayrntl bilgisinehttp://www.dutchdesignweek.nl adresinden ulalabilir.

Murat Snmez

Hatada 80 Bin Ziyareti

HOLLANDA TASARIM HAFTASI

birkenler 31


34/82

www.remarkreklam.com

Yer Demeleri

Tek tabakl terrazo karoki Tabakl terrazo karo

Prekast ElemanlarBasamakSprgelikHarputaDenizlikParapet

Beton Kaldrm TalarTretuvar

Beton Parke TalarKilitli parke

Beton Bordr TalarBordr Talar

Bahe ElemanlarieklikBahe itleriit direkleriMantar stop

Dekoratif Yeni rnlerWashbeton basamakWashbeton karoPatinato basamak

Patinato karoCephe kaplamaKumlama desenli karo

Merkez: Plevne Caddes i No:28 Akta - ANKARA Tel: +90 312 363 68 78 (pbx) Faks: +90 312 362 24 18

Fabrika: Esenboa Yolu 22. km Esenboa - ANKARA Tel: +90 312 398 02 50 (pbx) Faks: +90 312 398 02 53

www.ozkulkaro.com.tr [email protected]

Orijinal Fikirler...

Orijinal Mekanlar...


35/82

YEL MMAR


36/82

SADECE EVRE DOSTU OLMAKTAN FAZLASINI YAPIYOR

GNETEN ELEKTRK RETEN FOTOVOLTAK MUCZES...

Dnyadaki atklarn % 50sini inaat molozlar oluturuyorToplam elektrik kullanmnn % 40 ise sadece aydnlanma ihtiyacmzdan kaynaklanyorYani yapl evre, evre dostu duyarllklara en muhta alanlarn banda geliyor

Son 10 yldr bu durumun arknda olan Avrupadaenerji reten otovoltaik paneller, mimarln iinde asimile oluyorTrkiye ise henz bekelemede...

Bina d yzeyine entegre edilen otovoltaik paneller (PV), bugn artk ilk zamanlardaki kadarkuku ve n yarg ile karlanmyor. PVnin pahall olmas, dikey yzeyde biraz daha az elektrikretmesi ve ekonomik olmad sylemleri artk geerliliini yitirdi. Gittike artan elektrik iyat-lar PVnin ekonomik geerliliini daha da kolaylatrd, glendirdi. Hi bir cephe ve teknolojisiiin yle bir sorgulama yaplmaz: Alminyum giydirme bir cephenin amortisman sresi nedir?Ya da doal ta kaplanan bir cephenin amortisman ka yl sonra oluur?...Fotovoltaik cephe ve at modlleri, bina kabuu iin yeni zellikleri ile allm yap eleman

deildir. zellikli ve yeniliki PV-modllerinin kullanmnda mimar, yatrmc, PV-modl reti-cisi, montaj sistemleri satcs ve PV-planlayclar arasnda koordinatr rol oynayabilir. Mimarnmesleki bilgisi evre dostu PVnin cephe ve atlarda kullanlmas iin yatrmc, uygulamac vekullanclar tevik etmeye yeterlidir. ok ilevli otovoltaik cephe ve at modllerini mesleki birbakla incelendiimde, birok olumlu zelliini sralayabilirim... rnein:Yapy d hava artlarndan koruma : Hava artlarna kar yapy korumak demek, yamur verzgara kar kapal ve salam, ik lim deiikliklerine kar direnli olmak anlamna gelir. Yetkili

ve uzman endstri irma laryla yaplan eitl i testlerde, pazarda bulunan PV-Cephe modllerinin(mono-poli ve ince tabaka) 233 km/hlik deiik rzgar yklerine kar dayankl olduklar kant-lanmtr. 30 yl boyunca eskimeye ynelik bozukluklarn olmayaca garantisi vardr. Panellerin

ierdii ince ilm de teknolojisi adan ayn testlere tabi tutulmu ve olumlu sonular alnmtr.Is izolasyonu : PV-Cephe ve atlarda s izolasyonu, PV-asma cephenin arkasndaki hava tabakas

ve kristal / ince ilm hcrelerinin gne nlarn absorbe etmesi ile salanr. Bil inen dier klasi ks deerleri ile PVlerin high-end teknolojisi ayn deerleri paylarlar. Fotovoltaik cephe ve atmodllerinde uygulanan s-cam, bina kabuundaki s izolasyonu onksiyonunu stlenir.Glgeleme : Bir PV-cephesi veya ats ile glge onksiyonu yaratabilmek, ancak iyi tasarm ilesalanr. Az veya ok glge oluturabilmek, solar hcrelerin modllere yerletirilmesine baldr.Bu ilem ince ilm modllerde lazer teknii ile yaplr. Kristal hcrelerde ise, semitransparent(yar ea) sistem uygulanr. Bylece glge ve gn , teknoloji yardm ile birbiriyle ilikilen-

dirilir. zellikle PV ile doal glgelikler yaratmak iin, byk mekanlarn ea rtlerindenyaralanlmaktadr.Salamlk : Binalarda krlmaz cam levhalar kullanmak zaten bir standarttr. Bunu PV-modlleriile daha iyi yapabilirsiniz nk PVnin yapsal strktr buna uygundur. Ayrca hcre iine yer-letirilen bir sensor/alglayc, PV-modllerinin salamlk durumu konusunda bilgi verir. Gn-

Bayar imen*

34 YEL MMAR

Fotovoltaik panelleri kullanarak tasarlanm dll bir rnek:Kuzey Ren Westalia Eyaleti Eitim Akademisi (Herne-Sodingen/Almanya) 2001Mimarlar: F.H.Jourda, H.Schlei, G. Perraudin


37/82

dz nn balamas ile invertrden otomatik kontroller gelir.Sese kar izolasyon : PV-cephe ve atlar ok katmanl olmalarndandolay sese kar en az deer olan 25 din zerinde deer tarlar. Hi bironksiyon kaybna uramakszn, PV-scak cepheleri veya atlarn okcaml bir izolasyon teknii ile gazla doldurabilirsiniz. Bylece yaplardadaha st deerlerdeki ses izolasyonuna ulalabilir.Elektro manyetie kar koruma : PV-entegre edilmi bir bina kabuun-da genelde elektrik iletmeye uygun bir alt yap konstrksiyonu vardr.Ayrca modllerin iindeki hcreler aras balantlar da elektrik ileti-mine uygundur. te bu etki elektrie hassas blgelerde koruma amalkullanlabilir: rnein hastanelerin elektrie hassas blgelerinde, ban-kalarn bilgisayar merkezlerinde, karakol vb. emniyet tesislerinde, ara-trma tesislerinde, havaalanlarnda vb. eitli PV-cephelerinde yaplantestler gsteriyor ki, PV-cephelerinin koruma izolasyon davran 23dden daha iyidir.Estetik / Tasarm : Trkiyede bina kabuunun estetii genelde yat-

rmc veya ev sahibinin subjekti etkisi ile veya mimarlar tarandanbelirlenir. PV-cephe ve atlar yksek kalitede yap malzemeleridir. Mal-zemenin yapmnda kullanlan teknolojiler kristal-silisyum, amorph veince ilmdir. Koyu renkli ve konstrukti bir tasarm vardr. Geometrisisabit, elemenlar hareketli, glge yapan, engelleyen, ok tabakal scaml zellikleri vardr. PVnin cepheye entegre edilmesinde bir tasarmuzmanna ihtiya duyulur. Bu ii de ancak yapy projelendiren mimar

yapabilir.Elektromanyetik enerji dnm : Bina kabuunda elektro-manyetik

enerji dnm zel bir malzeme olan otovoltaik ile mmkndr.Fotovoltaik hcrelerinin zel dzenlenmesi ile binann ii ve dndayksek rekansl haberleme sinyallerini engellemek mmkndr. Foto-voltaik ile enerji gnm, hcrenin cinsine, teknolojisine ve zellik lede evre artlarna, planlama bilgisine, modllerin ynlendirilmesine,

alt yapya ve sistemin kurulmasna baldr. PV-Sisteminin tamamnetkileyen aktrler ise gvenilirlik, verimliliin artrlmas, modl i-

yatlarnn a aya eki lmesi, invertrn byk l, kurulum ve mon-tajdr.Fotovoltaik enerji dnm evre dostu bir teknolojidir. PV sessizalr ve eskimez. Yksek deerde elektrik retir. Solar enerji yanigne, tahminen nmzdeki 4 milyon yl boyunca tkenmeksizin

etkisini srdrecektir. Rzgar, hzl akan su, dalga enerjileri de gneenerjisine destek verirler. Sonu olarak; Fotovoltaik teknolojisi, ileri de-recede enerji tasarruu iin tasarlanm ve gelitir ilmitir. Tm izi kselaydalar ile bina kabuuna entegre edilebilen ve gnmzn en yeni-liki yap malzemesidir. Son 10 yln ar-ge almalar sayesinde, panel

verimli lik leri byk bir hzla artm , mal iyetleri ise azalmtr.Bugn artk alageldiimiz petrol kkenli enerji kaynaklarnn t-kenmekte olduu iyi bilindii iin, enerji ok deerlidir. Oysa biz,dnyadaki elektrik enerjisinin % 40n sadece binalarda yaktmzaydnlatmalar nedeniyle tketiyoruz. Yani binalardan elde edilecekenerji tasarruu, enerji optimizasyonunu da beraberinde getirecektir.Bu ise Avrupa lkelerinde olduu gibi, yeni ve bilinli bir kullancdavranna yol aacaktr. nk gneten retilen enerji, devlettensatn alnana gre ok daha ucuz, hatta zamanla bedava olacaktr.Bu nedenle PV-enerjisine dnm, gnlk yaammzda giderek dahaazla anlam kazanacaktr. Bunun ivmesini arttrmak ve bilinci yaygn-latrmak iin de mimarlara nemli sorumluluklar dyor. zellikleAvrupa lkelerinde otovoltaik paneller, bina cepheleri ve atlarnda,btncl bir tasarm anlay iinde ve evre bilinci kararllyla kulla-

nlyor. Bunun ynlendirmesini, kamu kurulular kadar, mimarlar veplanclar da gerekletir iyorlar. Trkiyede de bu bilinci yerletirmekiin ge kalm deiliz.

* Mimar, HDM D Ticaret Tantm ve Sat Sorumlusu

Foto:Hasanzbay

YEL MMAR 35

PROFL


38/82

Serbest.MMAR: Neden mimarlk?Erkut ahinba: Benim iin mimarlk, tesad eseri seilen bir meslek olmutur. Mimar ol-may akl mdan geirmiyordum. Liseden mezun olduumuz senelerde, en gzde meslek inaatmhendislii idi. Robert Kolej snavlarna girdim, kazanamadm. Yurtdna gitmeye hazr-lanrken, ODT Mimarlk Blm ald. Seme snavn kazanarak, ODTnn ilk 50

talebesi arasnda yerimizi aldk. Kalem, pergel, cetvelden dahi haberim yoktu. Sonras ans...SM: O tarihlerde Tarsus Amerikan Kolejinden Ankaraya geldiiniz zaman herhalde ikisiarasnda ok byk bir kentleme ark vard. Tarsustan sonra Ankara nasld? Bu deiimmimarlk iin, en azndan balang asndan etkili olmu mudur?E: Konu ehirden ne alp ne verdiinizse, Ankara 1960li yllarda uak, daha yaanabilirbir ehirdi. Ben jaz mziini ok severdim. Her Pazar gn jaz gecesi olurdu ve Amerikallargelirdi. Tiyatro, opera... her ey vard. imdi tabi bunlar stanbula kayd.Ama mimari olarak etkileneceim bir yap yoktu. Talebelik sresince, yurtdna staj yapma-

ya gitti imde, mimarln ne olduunu yava yava anlamaya balyordum. nk mimarlkkitaplardan renilmiyordu. Orada (Helsinki) Alvar Aaltonun yaplarn grdkten sonraiimdeki heyecann arttn hissediyordum. Bizim dnemimizde ODTye ok iyi hocalargelip gidiyordu. Finlandiyadan Jakko Kaikkonen, Danimarkadan Otto Spreckelsen (ParisteLe Cubeun mimar) ve dierleri. Helsinkide ve Kopenhagda altm, yurtdnda gezmekgrmek ve almak herkese bir eyler katyor. ODT Mimarlk Fakltesinden mezun olanilk 30-35 kiinin ou yurtdna gitmiti.SM: Yurtdndan niye dndnz?E: Askerlik iin dndm. Dnmeyenler de oldu, hala orada kalanlar var. Sosyal demokrat

lkelerde bir yere kadar gelirsin ama bir yerden sonra kendi binan yaptrmazlar. Orada kal-saydm bina yapma ansm olmazd. nk sistem o rsat sana vermez. Orada kalp da oksivrilen bir adam olunabileceini sanmyorum. Dardan gelen bir mimarsn sonuta, ya-bancsn yani. O duygu insan rahatsz ediyor.

ERKUT AHNBAHAYATI SANATLA YAAMAYI SEVEN BR MMAR

Hep denedin, hep yenildin! nemli deil... Yine dene, yine yenil, daha iyi yenil!..1998 tarihli monograik albmn, Samuel Beckettin bu dizeleriyle bitiren bir mimarErkut ahinba. Brosunu kurduu 1968den beri hep ortaklarla alt:

Alpay Gleyen, lhan Kural ve 1997den bu yana zzet FikirlierBilkent niversitesi kampsnn birok yapsn tasarlad. Tasarmlar 2 kezOdann Ulusal Mimarlk dln kazand. 2000-2002 dnemindemeslektalar tarandan TSMDnin Mimarlk dl ile onurlandrld*41 yldr inadna mimarlk yaptn vurgulayan ahinbalazengin birikimleri zerine sohbet ettik.

Rportajerie MeriHasan zbay

* TSMD, 1992 ylndanbu yana, 2 ylda bir eitlidallarda dller veriyor. 1998

ylna dek dl alanlar, eskiTSMD-MMAR Dergisindeyaymlanmt. 2000denbu yana verilen dllereserbest.MMAR Dergisinin2. saysnda, kronolojikolarak yaynladk. Bu saydanbalayarak 2000den bu yanaMimarlk dln kazananmeslektalarmza, kapsamlrportajlarla yer vereceiz.TSMD dlleri, DernekTz gereince, Genel

Kurulda seilen 3 ye,Ynetim Kurulunun atad 1ye; ve bu 4 yenin nerdii,YKnn onaylad 1 yedenoluan 5 kiilik seici kurultarafndan belirleniyor.

36 PROFL


39/82

PROFL 37


40/82

SM: Siz yarmalara pek girmiyorsunuz Karadeniz Teknik niver-sitesinden bu yana...E: younluundan pek vaktimiz olmuyor ama snrl yarmalarla

epey i aldk. Yarmalarda ou zaman elde ettiiniz baardan azlabedel deyebiliyorsunuz. dller ok dk oluyor. Onun iin katl-dm jri toplantlarnda dl bedellerinin yksek tutulmas iinmcadele ederim.SM: Sizin mimarlnz incelerken, baz dnemlerde deiik binatarzlar var. Bunun bir sr nedeni olabilir. Bir dnem ok post mo-dern rnler varken, son yllarda yaptklarnz giderek sadelemeyebalad..E: Bertrand Russel, Akll adam akln kullanr, daha akll adam

bakalarnn da akln kullanr der. Ben her zaman eksik olan yanla-rm, beraber altm ortaklarmla veyahut yardmclarmla kapat-maya alrm. Hibir insann komple olduuna inanmam. Takmalmas benim iin nemlidir. Bazen yle iler alyoruz ki, sadecebronun ayakta kalmas iin yapmak zorunda kalyorsunuz. Bazenmal sahibine taviz verme durumu olabiliyor. Bunlarn hepsi hayatniinde var. almak, retmek ve para kazanmak beraberlii nemli.nsan yalandka, bagaj haietmesi gerekiyor. Daha sakin daha ses-

siz ve daha sade bir yaam, rettiklerinize de yansyor. Bugn serbestalan mimarlar olarak, Trkiyedeki bina stokunda ancak toz zer-recikleri kadar yerimiz var. Ama ben, bana bu soruyu soran Hasannbinasnn nnden geerken, onu baarl bir mimarn yaptn g-ryorum. Bizim de vaziemiz bu: bakalarndan daha iyi yapmak.Mimarn grevi, sanat hayata katmak olmaldr.SM: Bu aradan geen sre iinde, inaat teknolojisi ve mteahhitlikhizmetleri ok geliti ama ya mimari? Mimarn sistem iindeki konu-munu nasl deerlendiriyorsunuz?

E: Bence mimar eskisine gre daha da zorlanmaya balad. Mimareskiden kendi sra kknde artzanca alabiliyordu. Ama durumimdi yle deil. Trkiyede bir kapital olutu. O kapital sahibi di-rektie mimara ne yapacan sylyor. Ayrca byk mteahhitler

de bir ii yaparken ncelikle doal olarak kendi karlarn dnyor.Trkiyede her zaman birinci ncelik, ucuzluk: Ucuz iyidir elsee-si var. Yava yava bir eyler de oluyor tabii: Gen mimarlar iyi eyler

yapmaya baladlar.Ben Danimarkadayken, Jorn Utzon Sydney Opera Binas yarma-sn kazanmt. Benim bromun arkasnda bir peynirci dkknvard. Peynirci Utzona gidip ben bir mze yapmak istiyorum diyebavuruyor. Utzon adama bakyor ve ne i yaptn soruyor. Adampeynir dkkn olduunu sylediinde, Utzon adam kmsyorve Ben yapamam! diyor. Peynirci de yine usta bir mimar olan Jor-gen Boya gidip projeyi ona veriyor. Bylelikle Kopenhagda belki dednyann en gzel mzelerinden biri yaplyor. Burada nemli olan,

sade bir vatandan bile tannm bir mimara i teklii yapabilmesi-dir. skandinav lkelerinde, etik ile estetik bu yzden birbirindenpek ayrlmazlar.SM: Bizim mimarlarn pek bulamad, bulatrlmad bir camikonusu var....E: Cami mimarisi, lkemizde cami yaptrma derneklerinin inisi-yatiindedir. Doramaczade Ali Sami Paa Camisinde, benim an-sm, Doramacnn varldr. Bana gvendi, ama yaplandan da her

zaman bilgi sahibiydi. Hibir mdahalede bulunmad. Mal sahibinemli. Mal sahibi, mimar ve mteahhit sacaya nemli. Bu genher yaplan ite en nemli aktrdr.SM: Bu binada sizin daha sadeletiinizi, eskiye gre bir rainele-menin olduunu hissediyoruz. ine girdiimizde hem bir yaam se-vinci sezdik, hem de (sizin tabirinizle) bir sr azlaln atlmasylaortam sakinlemi. Binann byle olduu zaten ok yazlp izildi. Busadelemeyi salayan nedir?E: Bahsettiiniz yaama sevinci, belki de gsterisiz ve sakin bir

mekann, kla btnlemesinden kaynaklanyor. Ik ve sadelik n-celik verdiim eyler oldu. O byklkte bir cam kubbe camilerdeilk dea yapld iin, nce nasl olur diye tereddt geirdim ama so-nuta insanlarn orada kendilerini huzurlu hissetmeleri beni mutlu

01

02

38 PROFL

03


41/82

06

04

05

01/ Villa Projesi Bodrum i avlu cephesi02/ Villa Projesi Bodrum03/ Gorgan Otel Projesi ran04/ Ois Binas Mersin05/ Ois Binas Mersin06/ Ois Binas Moskova

PROFL 39

etti. Biliyorsunuz dini yaplarda o uhrevi hava ok nemli. Yoksa neyaparsan yap onu yakalayamazsan baarl olamyorsun.SM: akirin Camisini grdnz m?

d k k l k

tasarmlar dikkatimi ekiyor. Bu iyi bir gelime. Zamanla bu anlayyaplara da yansyacaktr grndeyim.SM: Sizin son ileriniz nelerdir?

h k d d k hh l k l d k


42/82

E: Hayr grmedim. Fikrimi soruyorsanz, o konuyu mimarlkeletirmenlerine brakyorum. Ama unu biliyorum; cami tasarla-mak ok ciddi bir i ve ok emek ve ciddiyet istiyor. Tanrnn evinde

sadelik n plana kmal.SM: Sizin camide bir de dinin evi tartmas vard...E: Bilkent Doramaczade Ali Paa Camiinde, dinlerin btn-lemesi gibi bir olgu yoktur ama kaps tm din ve mezheplere ak.Duvarlarnda Hz. Ali dahil 12 mama yer veriliyor. Deiik dinleremensup inananlarn, ibadet edenlerin, hibir dine mensup olmayan-larn, Musevilerin, Katoliklerin, Protestanlarn, cami avlusunun gi-riinde yer alan muhteli byklkteki seminer salonlarnda, kenditalepleri olduunda, aralarnda dini vecibelerini yerine getirebilmele-

ri iin olanak saland. Burada dnlen, Bilkent Camisinin bylebir hogrye ak olduunun vurgulanmasndan ibarettir.SM: Trkiyede bu kadar ok ortakla ve ekiple ve bu kadar sreklialmay nemseyen bir mimarlk grubunu pek sk grmeyiz. Siz isemeslek hayatnz devaml paylamsnz. Sizdeki ekip anlay sa-dece oisinizde alan mimari grupla snrl da deil; iverenlerinizde sanki ekip hayatnzn iindeymi gibi. Mhendisler de yle... Buekip anlayna dair neler sylersiniz?E: Mimarlk bir takm ii, artk o eski tek bana alan, her iin al-tndan kendi bana kalkmaya alan, artizan mimarlara bu dnyadayer kalmad. O zemin altmzdan kayd gitti. imdi hzl , ekonomikve disiplinler aras uyumlu projeler yapmak durumundayz. Hattaaramza bazen avukatlar ve emlak uzmanlarn bile katmamz gere-kiyor. Meslekler aras diyalog ok nem kazanyor. Artk binalarnyalnz estetiini deil ekolojik, akustik deerlerini dahi dnmekdurumundayz. altmz kiilerde bir gven duygusu oluturma-mz nemli, o zaman ekip almas baarl oluyor. Ekipte karlkl

sevgi ve saygy yaratmak baary getiriyor.SM: stanbulu, mimar daha serbest brakan bir alan olarak gr-yor musunuz? Ankarada iveren grubu eskiden arklyd ama uanda daha ok mteahhitler ve onlarn kendilerine ait ar-geleri var.Ama o ar-ge bizim anladmz ar-ge gibi deil; daha yalan yanl vekendine ynelik. Onun iin mimarlar garip eylerin hesabn vermekzorunda kalyor: Tasarmn izgisini tartmak yerine, neden o mal-zemeyi o irmadan aldn gibi sorulara maruz kalyorsunuz. Bu diya-loglarn iinde ciddi zamanlar yitiriliyor. stanbulda i yaparken ise

karnzdaki iverenler ii daha azla mimarn inisiyatiine brakanbir proil sergiliyorlar. stanbuldan gelip de Ankaraya yerletiiniziin sormadan geemedik.E: lkemizde kapitalin ortaya kmas daha ok yeni. Kapital sa-hipleri nce kendi evlerini, sonra kendi oislerini, derken byk ko-nut projelerini, byk alveri merkezlerini yaptrmaya baladlar.Benim stanbuldaki tecrbem, Bebek Eliyeil ve Koray Vaniky vil-lalar ve Sabiha Gken Havaalan yaplar ile snrldr. Bu ilerde ta-sarm inisiyatii bakmndan sorun yaamadm. Ama byk taahht

irmalaryla alrken, maliyet aktrnn, estetik deerlerin her za-man nne getii bir gerek. Orada mimara den grevin gittikezorlat bir hakikat. Ama bakyorsunuz, i mekan tasarmnda es-tetik, maliyetten daha ne kyor. stanbulda ok baarl i mekan

E: Daha ok yurtdnda Trk mteahhitlik irmalarna destek ve-riyoruz. rdnde, Libyada yeni iler aldk. Rusyadaki almalar-mz maalese ekonomik kriz yznden durdu. Mersinde de kentsel

planlama yapyoruz.SM: Sizi en ok heyecanlandran i hangisiydi?E: Mimarlar her zaman en son yaptklar yap heycanlandrr diyednyorum. Mimarlk hayatmz doldurduu iin mutlu olma-mz lazm. nk yaratmak zgrlktr. Ne haz, ne an, ne hret, ne iktidar: zgrlktr, yalnzca zgrlk demi air. Buna btnkalbimle katlrm. En son yaptn bina seni en ok heyecanland-randr. Beni de cami byle heyecanlandrd.SM: Bir de yle bir bina yapsam dediiniz bir konu var m?

E: Ok isteyen zgr olamazm, yle zel bir arzum yok. Ama zl-dm nokta, lkemizde ina edilen yaplarda mimarlarn azla etkinolmamasdr. Bu genel kltrle ilgili bir konu, ama son zamanlardagen kuak mimar meslektalarmz bu konuda arlklarn orta-ya koymaya balad lar. Her eye ramen, sen hayatta olduun iin,uzaklarda birileri daha mutlu oluyorsa, baarl saylrsn. Her yapmimarda bir heyecan yaratr. nk szcklerle bir yere varlmyor,nemli olan hayal gcn harekete geirebilmektir.SM: Mimarlk dnda nelerle urayorsunuz?E: Vurmal alglar beni hep etkilemitir. Bo zamanlarmda, kan-kalarmla tumba alarm. Mziksiz bir dnyay tasavvur edemi-yorum. Bir Nijerya atasz vardr; Mzikten anlamayanlar, dansedenleri deli zanneder diye. Mimar ile mziin ayn ritmi ve heyeca-n paylatn dnyorum. Hayat sanatla, yaratclkla, dostlarlayaamak gzel. Aslnda hayat air in dedii gibi, bir yolculuk, zateninsan kendi iinde de daima yolculua kar. Hayal gcnz sizi hepbir yolculua zorlar. Yolculuk ayn zamanda keetmektir. Onun

iin elimden geldiince, gerek i nedeniyle, gerek zel olarak ailemle,dostlarmla yolculua kyorum. Hayatn bize bir kereliine verildi-ini ve tekrarlanmayacan bilerek zgrce yaamak ama reterekyaamak bana byk key i veriyor.

40 PROFL


43/82

07/ Park Konutlar Mersin08/09 ODT Gelitirme Vak lkokul Binas

07

08

09

PROFL 41

YEN


44/82

ANKARA, YEN BR KLTR MERKEZNE KAVUMAK ZERE:

VAGON BAKIM ATLYELERNDENADA SANAT GALERSNE

Cumhurbakanl Senoni Orkestras binas 16 yldr denek bekliyorama arsasnn iindeki eski cer atlyeleri Ankaraya yeni bir buluma merkezi kazandrdYklmaktan son anda kurtulan atlye binalarnnmodern bir tasarmla nasl yaayabileceine iyi bir rnek:ada Sanatlar Mzesi ve Gzel Sanatlar Galerisi

Sene 1990, Ankara kent merkezinin nemli bir alann oluturan, Shhyedeki AK M 4. Blgede,

yeni bir konser salonu yaplmas iin karar verildi. Konu 1992de Atatrk Kltr Merkezi- Cum-

hurbakanl Senoni Orkestras Konser Salonu ve Koro alma Binalar ad ile ulusal mimari

proje yarmasna kar ld. imdi Ankara ada Sa natlar Mzesi ve Gzel Sa natlar Galerisine

dntrlen Cer Atlyeleri (tarihi tren bakm hangarlar) de yarma alan iinde bulunuyordu

ve artnamede yaplarn yk lca belirti liyor; alan iinden geen demiryolu gzergahnnsa alan

iinde yer deitirecei bi lgisi veriliyordu.

Yarmada birinci olmu ve yarma sonras CSO Konser Salonu projesine, Cer atlyelerinin yk-

laca varsaym ile devam ederken, 1995 ylnda yaplarn korunmas ve ada sanatlar mzesine

dntrlmesine ilgili kurumlarca karar verildi. Ancak aradan geen srete demiryolu gzer-

gah deitir ildi ve drt birimden oluan atlyelerin iki biriminin yarya yakn yk ld.Rlve ve restitsyon almalar saysinde yaplara dair birok bilgi ve belge ortaya kt:

Cumhuriyetin ilk

serbest mimar dergisi 04

Documents