semra siber uluatam
TRANSCRIPT
İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ ENERJİ İLİŞKİSİ
SEMİNERİ
PROF. DR. SEMRA SİBER ULUATAM
ATILIM ÜNİVERSİTESİ İNŞAAT MÜH. BÖLÜMÜ
27 KASIM 2012
1
GENEL 2
Mühendis-Latince “ingenium” doğanın gücünü insanlar için kullanmak
Bugün holistik müh.(bütünsel görüşlü) enerji verimliliği (EV) var
Sürekli gelişme felsefesi KAİZEN’le enerji yönetimi
5-N(ne, neden, nerede, ne zaman, nasıl) ve 1-K(kim) analizi
İnşaat mühendisliği (İM) enerji ilişkisi
1. Yoğun tüketici-dünyada enerjinin %35’ini kullanıyor.CO2, diğer sera gazları (SG) salımı ve küresel ısınma, iklim değişikliği tetikleniyor
2. Enerji üretim altyapılarının inşaatı - HES, petrol ve
doğal gaz boru hatları, yenilenebilir enerji yapıları vs.
GENEL 3
İM: Rüzgar Enerjisi Santrali (RES) maliyetin %7’si
-temel %4, arazi %2, yol %1; rüzgar çiftliği – çok
sayıda türbin.Yatırım 2 milyon $ ise 140.000 $ İM işi
3. HES’lerin inşaatı -- elektriğin dünyada %15’ini Türkiye’de yaklaşık %20’sini karşılıyor Türkiye’de ilk: 1902, Tarsus, elektrik 2kW, dinamoyla, su değirmeni
Hidro hariç yenilenebilir enerji 2035’te %15’ten fazla
Malzeme üretimi, yapım, kullanım-doğal kaynak tüketimi, çevre, eko sistem etkilenir
GENEL,TARİHTEN 4
1860-2011: 389 Gton CO2 salımının 2/3’ü fosil yakıt ve çimento üretimi, 1/3’ü arazi kullanım değişikliğinden
Enerjimizin %72’si ithal – enerji talebi yılda %4 (+)
ETKB: Dış ticaret açığının %74’ü enerji kaynaklı
İM merkezde: nüfus, konut, sanayi, kentleşme
Tarihte İM : olağanüstü düzenlemelerle insan, cer gücü = biyoenerji, yenilenebilir enerji kullanımı
Çin Seddi-MÖ 900-210; 1 milyondan çok işçi, 300.000 asker
İstanbul Surları-MS 300-500; binlerce işçi
TARİHTEN 5
Mezopotamya-yapılar güneş enerjisi ile kurutulup pişmiş tuğlalarla inşa edildi
Babil asma bahçeleri-suyun kinetik,
potansiyel enerjisi, yerçekimi, biyoenerji
Mısır piramitleri-biyoenerji,
yenilenebilir enerji
Ürdün, Petra - MÖ 100’ler; Nebatiyanların pembe, kırmızı şehri; hazine, evler, tapınaklar, amfi tiyatro, sarnıç, hamam…; MÖ 8000 (taş devri) kalıntıları - biyoenerji
TARİHTEN 6
Anadolu - 3250 yıllık Hitit barajı-diğerleri, kanallar, akedükler, isale hatları, tünel, drenaj, sifon, yol, su terazisi, kanatlar; biyoenerji, yenilenebilir enerji, mekanik enerji
İstanbul Yerebatan Sarnıcı -
7.000 köle, biyoenerji, yenilenebilir enerji
Havalandırma bacaları, izolasyon,
peç ısıtma sistemi(ilk merkezi ısıtma)
ENERJİ KAYNAKLARI 7
Fosil kaynaklar, kömür, petrol, doğalgaz, kaya gazı, diğer
Doğal olarak yenilenebilen, üretilmeden var olan yenilenebilir enerji /temiz enerji/yeşil/alternatif enerji, CO2 salımı çok az/sıfır
hidrolik, jeotermal, güneş, rüzgar, biyokütle, dalga, hidrojen, vs…
AB Yenilenebilir Enerji Direktifi, 2020 yılına kadar 20-20-20 hedefleri (Türkiye ..) :
Sera gazı salımlarının 1990 yılı değerinin en az %20’sinin altına inmesi
Yenilenebilir enerji kullanımının %20 artması, Enerji verimliliğinin artması ile birincil enerji tüketiminin %20
düşmesi
ENERJİ KAYNAKLARI 8
Gelecek 10 yıl: enerji talebi %10-15 (+); nüfusun %60’ı kentli, fosil enerji kaynakları tükeniyor
Malzeme üretimi, şantiye, inşaat, kullanım ve yıkım evreleri: EV
İM karbon nötr çalışmalı: CO2 salımı=soğurma
Birincil enerji – kaynağın doğrudan kullanılması
İkincil enerji – birincil enerjiden
üretilen elektrik ve başka enerjiler
ENERJİ VERİMLİLİĞİ KANUNU 2 Mayıs 2007, No:5627
9
Yapılan çalışmaların maliyeti karşılanabilir olmalı, çevre korunmalı, hayat standardı, servis kalitesi yükseltilerek EV’liliği sağlanmalı
ETKB:
yapı sektöründe %30 enerji tasarruf potansiyeli var
EV teşviği-yalıtımı etkin yapıların emlak vergisi (-)
10
TOKİ: birleşik ısı-güç üretimi (kojenerasyon)
50 kW’a eşit veya küçük ısı pompalarının (mikrokojenerasyon) maliyeti, inşaat maliyetinden %10’dan azsa güneş enerjisi projesini onaylıyor
ENERJİ VERİMLİLİĞİ KANUNU 2 Mayıs 2007, No:5627
ENERJİ KİMLİK BELGESİ (EKB), BİNA ENERJİ PERFORMANSI (BEP)
11
EKB, binanın asgari enerji tüketim sınıflandırılması belgesidir (Enerji Verimliliği Kanunu ve Tebliği)
EKB’si BEP ile hazırlanıyor, on yıl geçerli
BEP-TR, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca sağlanan ve mühendislerin ölçümleri girip enerji katsayısını hesapladıkları web tabanlı programdır
BEP skalası: A,B,C,D,..G - A en verimli, D kabul sınırı
BEP için mimari, elektrik, mekanik tesisat projesi, ısı yalıtım raporu ve ölçümler gerek, eşya hariç
ENERJİ KİMLİK BELGESİ (EKB), BİNA ENERJİ PERFORMANSI (BEP)
12
İMO da EKB’si Uzmanı Yetiştirme Yetkili Kurum’larından biri
EKB hazırlanması: mevcut bina için 2017 son tarih
Alım, satım, kiralamada EKB lazım ve iskanda yapı kullanım izni verilmeyebilir
BEP yönetmeliği tam uygulanırsa--yeşil binaya çok yaklaşılır
Çevre ve Şehircilik Bk-ilgili yasa, ekleri revize ediyor(binada belli enerji performansı gerek, ancak yalıtım vs yaptırımı yok). Yeni binalarda GE, RE kullanımı zorunlu oluyor
EKB BİLGİLERİ
13
Yapı kullanım alanı ve amacı
Yalıtım özellikleri
Konfor şartları için gerekli en az enerji
BEP-TR ile bulunan bina enerji tüketim sınıfı
Binada cihazlar ve işletilmesi
Çevreye salımlanan CO2 miktarı
YE/enerji oranı
Isıtma, soğutma, havalandırma, sıcak su sistem
verimi
ENERJİ YÖNETİM STANDART VE SERTİFİKASYON ÖRNEKLERİ
14
EV’li, eko/yeşil yapılar, kentler ve akıllı bina inşa etmek için
TS EN ISO 50001: Küresel enerji yönetim sistemi/sertifikası- enerji kalitesi ve enerji harcamalarını denetler. SCADA(Supervisory Control & Data Acquisition) ve otomasyon da entegre edilebilir (Ülker Fabrikası bu yıl sertifikayı aldı; Eser Yeşil Binası için çalışılıyor)
TS EN ISO 14001: Çevre yönetim sistemi
TS EN ISO 9001: Kalite yönetim sistemi
İZODER’İN ETKİN BİNA YALITIMI 15
100 m2, 4 daire/kat, 5 katlı apartman EV : 608.989 kWs/yıl’dan 305.181’e indi –etkili yalıtım
BEP: F’den C’ye çıktı, aidat yarılandı
Toplam CO2 salımı 116 ton/yıl azaldı
Türkiye’deki
toplam enerji tüketiminin %37’si,
toplam elektrik tüketiminin %48’i binalarda harcanıyor
Bina enerjisinin ortalama %85’i ısınmaya(bölgeye göre)
Etkin yalıtımla EV %30-50 (+)
YEŞİL-EKO YAPILAR 16
Estetik, sürdürülebilir, elektrik, ısınma, diğer enerjiler için olabildiğince yenilenebilir enerji kullanılan, fosil yakıt, su, vs az tüketilen, net CO2 salımı çok az, çevre dostu yapılar
Tasarruflu bir muslukla 30 dak/gün kullanımda 120 lt, 10.000 nüfuslu bir yerleşimde 5 milyon m3 su/yıl tasarruf sağlanıyor
Yenilenebilen /temiz/doğal enerji kullanımı örnekleri
cazibeli su akımı
damlatma/yağmurlama sulaması
yağmur suyu, atık su geri dönüşümü
YEŞİL-EKO YAPILAR 17
geri dönüştürülmüş yapı malzemesi kullanımı
havalandırma, aydınlanma, sulama, pompajda
yenilenebilir enerji
TÜBİTAK, GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Çalışması: güneş enerjisi mobil pili ile 170 m’den 70 ton su atma kapasitesine ulaşıldı. Mevsime, ürüne göre 400 da sulanabiliyor.
ETKB tarafından hazırlanan veri tabanı:
Rüzgar Enerjisi Potansiyeli Atlası (REPA)
Güneş Enerjisi Potansiyeli Atlası (GEPA)
PASİF EV 18
Az enerji tüketen/enerji verimi yüksek, en üst düzeyde konforlu,
enerji ihtiyacı=15 kWs/m2/yıl veya az olan evler(Türkiye’de binaların
%85-90’ı yalıtımsız, enerji ihtiyacı 300-350 kWs/m2/yıl, 20 kat)
İlk Almanya’da (1989)yapıldı. AB’de 2019’da PE’e dönüş hedefleniyor
Güneşten, ışıktan ve rüzgardan en üst düzeyde yararlanma
Mükemmel duvar, tavan, zemin izolasyon malz. seçimi ve işçilik
3 camlı pencere
Tasarımla uygulamada ısı köprüsü yok veya amaca yönelik kullanım
Bina merkezi tesisatıyla havalandırma
Ev aletleriyle insan vücudundan çıkan ısıdan da yararlanan proje
EV %92’ye çıkıyor
PASİF EV
19
Sıfır enerjili evler ise yüksek maliyetli, sıfır net enerji
ihtiyaçlıdır
27.07.2012 , Türkiye –Rekor günlük elektrik tüketimi, klimalar tam
kapasite çalışıyor ve mobil santraller devrede(topraksuenerji)
YEŞİL BİNA SERTİFİKASYONLARI 20
Sürdürülebilir yeşil bina sertifikasyonları
periyodik yenilenme gerek, bize uygun sertifikasyon sistemi geliştirilmesi faydalı olabilir mi?
LEED: çevre ve enerji tasarımında liderlik, 1998, ABD
BREEAM: BRE çevresel değ. metodu, 1990, İngiltere
GREEN STAR: 2003, Avustralya
CASBEE: 2004, Japonya
SBTOOL: 1996, Kanada
HQE: Fransa
DGNB: 2007, Almanya
YEŞİL BİNA SERTİFİKASYONLARI 20
Sürdürülebilir yeşil bina sertifikasyonları
periyodik yenilenme gerek, bize uygun sertifikasyon sistemi geliştirilmesi faydalı olabilir mi?
LEED: çevre ve enerji tasarımında liderlik, 1998, ABD
BREEAM: BRE çevresel değ. metodu, 1990, İngiltere
GREEN STAR: 2003, Avustralya
CASBEE: 2004, Japonya
SBTOOL: 1996, Kanada
HQE: Fransa
DGNB: 2007, Almanya
YEŞİL BİNA ÖRNEKLERİ 21
Ankara: Eser İnşaat Yönetim Binası (LEED-NC-P) Antalya: Güneş evi, Belediye, UNESCO projesi,10.000 m2
GAMA Holding Yönetim Binası(LEED-EB-G), Kasım 2012 14 ay çalışıldı; azalan tüketimler: DG-%27; elek-%20; su-%31 Türkiye Müteahhitler Birliği Gen. Mer. Binası-LEED
hedefleniyor. Zeminden 3 kat aşağıda ısı pompası fonksiyonlu labirent yapılı hava alma katı
YEŞİL YAPI ÖRNEKLERİ 22
İstanbul: Atatürk Havalimanı THY Uçak Motor Bakım Merkezi (LEED-G)
İzmir: Karşıyaka, Ulukent 35. sok Evleri,
hafif çelik yapı sistemi (BREEAM)
BAE: Abu Dhabi, Masdar,
sıfır karbon salımlı 50.000 kişilik yeşilkent
Japonya: Fukuoka hibrid enerji kasabası
Çin, Şangay’a yakın Chongmin adasında
kurulan dünyanın ilk eko şehri Dongtan’da elektrik rüzgâr türbinlerinden üretiliyor
İNŞAAT MÜHENDİSİ İÇİN YEŞİL YAPI 23
Almanyadaki, Freiburg Eko Kent’te güneş panelleriyle 6500 konutun
elektriği üretiliyor.
Uzun vadeli, anı kurtarmayı hedeflemeyen, yüzeysel olmayan çalışmalarla yeşil bina üretimi
İM’de sürdürülebilirlik ve yeşil yapıların zaman içindeki performansı için izleme/bakım çok önemli
KARBON AYAK İZİ (k.a.i.) 24
İşletme, üretim, mekan vs-tüm yaşamdan çıkan CO2, sera gazı k.a.i.’dir
birincil k.a.i.-evsel faaliyet+otomobil/trafik
ikincil k.a.i.-tüm hayati faaliyetler, üretim vs kaynaklı
ekolojik k.a.i.-yaşamın sürdürülmesi için kullanılan araziden çıkan CO2, sera gazı
Sera gazı, doğal kaynaklardan ve insan yaşamından-
çoğu da enerji üretiminden- çıkar
SERA GAZI (SG) 25
Atmosferdeki gazların %99’u O2, azot ve kalanlar SG’dır. Bunun çoğu CO2 olup diğer kısmı ozon, metan, su buharı, asal gazlardır.
Sera etkisi: atmosferde SG’ları arttıkça seradaki gibi güneşin kısa dalga boylu ışınları geri yansımaz, sıcaklık yükselir
Önemli CO2 absorplayıcıları: Ormanlar: fotosentezle güneşin ışık enerjisi kimyasal
enerjiye çevrilir ve organik madde sentezlenirken CO2 tüketilir
Denizler: kimyasal reaksiyonlar, fotosentez
SERA GAZI (SG) 26
Atmosferde SG, CO2(ölçüm birimi, ppm-milyonda bir birim)
Eski çağda ve bugün; 250 ve 390 ppm CO2
450 ppm CO2 yaşam için tehdit, yıllık artış 2 ppm CO2
1950, 2000’ler- 6, 24 milyar ton/yıl salım(çoğu fosil kaynaklı)
Sera gazının %78’i CO2, son asırda atmosferdeki CO2 %30 (+)
Kişi başına salımlanan CO2, ton/yıl; ideal - 2,0
Türkiye - 5,1 ; Kanada - 22,4 ; AB - 10,4 ; Kenya - 0,3
Türkiye SG salımı değişimi: 1990-2011 %211,5(+)
Enerji sektörünün katkısı %75,8
SERA GAZI (SG) 27
SG, sera etkisi, küresel ısınma, iklim değişikliğinin İM’liğindeki bazı etkileri
Su temini, yağmur suyu, atık su uzaklaştırma altyapıları
Limanlar, köprüler, kıyı şeridi tahribatı/aşınması
Savak, baraj, drenaj, pompa istasyonları tahribatı/yetersizliği
CO2’in asidik etkisiyle hızlı aşınma/bozulma
Renk solması, görüntü kirliliği, estetik bozulma
YAPI MALZEMELERİ 28
Proje tasarımı, uygulama, malzeme kullanımı, seçimler EV /etkin olmalı. Örnekler:
giydirme cephe, mantolama - çatı ısı kaybı
180 mm etkin izolasyonla %25 (-)
az enerji/yenilenebilir enerji ile üretim
çift cam, low e kaplamalı cam
güneş, rüzgar, diğer yenilenebilir enerjilerin en üst düzeyde tüketimi
doğal havalandırma vs-uygun tasarım, pasif yenilenebilir enerji kullanımı
YAPI MALZEMELERİ
29
Isı yalıtım malzemeleri
kalınlık bilgisayarla hesaplanır;uygulama termal kamerayla kontrol edilir
EPS(genleştirilmiş polistren sert köpük)/XPS
Kauçuk köpükleri
Poliüretan, polietilen
Cam yünü(bakalitli), cam köpüğü
Taş yünü
Seramik yünü
YAPI MALZEMELERİ 30
mikro kojenerasyon – ısı güç pompaları kullanımı
zemin, tavan, duvar, kolon arasında ısı köprülerinin
(ısı geçirgenlikleri farklı alanlar arasındaki ısı enerjisi akımı)
gereğince kullanımı –
yapı toplam ısı kaybı,Q = qi (iletimsel) + qh (hava sızıntısı)
zorunluluk yoksa yerel yapı malzemesi kullanımı (İstanbul-Avustralya arası uçan 1 kişinin k.a.i. 12ton CO2)
YAPI MALZEMELERİ 31
EV yerli malzeme piyasası arz-talebe
bağlı hızla gelişiyor, fiyatlar iniyor
AR-GE destekli enerji tüketim değerlendirmesi -sektörde çok tuzak var!
Akıllı bina-ek tesisat, otomasyon vs maliyeti (+) çoğu kez yeşil bina da değil
YAPI MALZEMELERİ 32
Çin’li tıp öğrencileri diplomalarıyla tapon cihazlar vs ithaliyle ABD’den dönmüşler!
Deneme için/işe yaramaz yenilenebilir enerji ekipmanı/cihazı başka ülkelere gidiyor!
Yapıya sonradan EV uygulaması pahalı, ilk adımda doğru uzman ekiple çalışılmalı
YAPI MALZEMELERİ 33
Yapı ana malzemeleri tuğla, çimento, çelik üretimi enerji yoğun, bol SG, CO2 salımlı
1 ton klinker üretiminden 0,5203 ton CO2
1 ton çelik üretiminde de 1,5 ton CO2 salımlanıyor
1 ton çimento üretimi =100 kWs elek.enerjisi(1500 kWs/kişi/yıl
elek. tük. ise 15 ton üretim 1 kişinin elektrik ihtiyacına eşdeğer)
Dünyada toplam CO2 salımının %7’si portland üretiminden
Çimento üretim maliyetinin %70’i enerji kaynaklı (fırın+ değirmen +malz. taşıma sistemi)
2011-Türkiye,dünyada çim. üretimi, 68 milyon, 3,56 milyar ton
YAPI MALZEMELERİ-ÇİMENTO
34
2011 CO2 salımı: Türkiye - 68 milyon ton x 0,5203 ton CO2=
35,38 milyon ton; dünya – 1,8523 milyar ton
Kentsel dönüşümle 20 yılda 7-8 milyon konut yapılacak; yıllık
toplam konut yapımı 500,000 civarında
Türkiye’de 758 kg/kişi/yıl çim. tüketimi de1000 kg’a çıkabilir
TÇMB atık ısıdan enerji üretimi:75 fırının 62’sinde dışarı
atılan 270-350 oC’deki ısıyla düşük basınçlı buhar üretilip
elektrik türbinleri çalıştırılır(yatırımla 270 MW enerji kazanılır)
3 uygulamamız var
Türk Tipi Çimento BAB (belitli aktif bor) TS 13353
35
BOREN, DSİ, TÇMB ortak AR-GE çalışmasıyla geliştirildi
Dünya bor rezervinin %74’ü Türkiye’de
3,5 milyon m3’lük Deriner barajında BAB çimentosuyla 140.000 ton tasarruf,
18,2 milyon TL kar
72.840 ton az CO2 salımlanıyor
BAB ÇİMENTOSUNUN AVANTAJLARI 36
Üretimde CO2 salımı %25 az
Güçlü malzeme olduğundan tüketim miktarı azalır ve buradan da CO2 salımı düşer
Üretimde klinker döner fırını 1.450oC yerine 1.325oC ile çalışıyor, en az %10 ısı enerjisi tasarrufu var
Maliyet azalır
Karbon nötr üretime ciddi katkı sağlar
AR-GE’NİN ÖNEMİ 37
EV ve yenilenebilir enerji kullanılan yeşil binalarla benzeri yapılar için AR-GE’yi kullanıp yerli malzeme ağırlıklı yeni teknikler, projeler geliştirmemiz şart!
GENEL DEĞERLENDİRME 38
Yer seçimi, proje, şantiye ve yapı faydalı ömründe EV, alternatif/temiz/yeşil/yenilenebilir enerji kullanımı, malzeme seçimi, çevre etkisi İM’de yapım kriterleri oldu.
Sonradan yapılacak eklemelerle/
düzeltmelerin maliyeti çok,
uygulaması zor, bazen sonuç alınamıyor.
Almanlar bu bilinçle kar, rüzgar vs. yüklerinin yanı sıra yalıtım gibi bütün enerji etkin yapı ek yüklerini daima statik/dinamik proje yük hesabına koyarlar.
GENEL DEĞERLENDİRME
39
İM’leri planlama, yapım, kullanım, yıkım evrelerini (yaşam döngüsü) kapsar şekilde enerji, çevre, ekoloji, toplumsal değerler ve ekonomik olarak sürdürülebilen ve en az olumsuz etkisi olan yapıları inşa etmekle yükümlüler.
Bunun için kapsamlı bir risk analizi, çevreye duyarlılık, rekabet içeren yenilikçilik ve işbirliği gerekir.
GENEL DEĞERLENDİRME 40
Şantiye iş yönetiminde enerji modüllü CPM (Critical Path Method), PERT (Project Evaluation & Review Technique) gibi yazılımlar kullanmak
Taylor prensibini uygulamak
Japon 5-S kuralını kullanmak 1-toparlanma(sei-ri) 2-tertip(sei-ton) 3-temizlik(sei-su) 4-standartlaştırma(sei-ke-tsu)
5-sürdürme(shi-tsu-ke)
GENEL DEĞERLENDİRME 41
Su şebekelerinde SCADA ve benzeri programlarla kaçak kontrolü/izleme yapmak
Antalya Belediyesinin pilot bölgesinde içmesuyu şebekesine basınç kontrolü uygulaması SCADA ile yapıldı. 2,5 ayda yaklaşık büyük bir mahalleye yetecek su ve enerji tasarrufu sağlandığı kaydediliyor!
Şu anda bazı belediyeler de SCADA ile çalışıyor veya devreye sokmaya çalışıyorlar.
Bilinçli üretimle eko-sistemi, doğal kaynakları ve çevreyi koruyup sera gazı salımını azaltarak karbon nötr olmak
GENEL DEĞERLENDİRME 42
Yapıda ısıtma, soğutma, havalandırma, iklimlendirme, aydınlatma, pompa, asansör için ne kadar yenilenebilir enerji kullanılabilir?
Son 50 yılda sıcaklık 0,8oC (+)
İM’de EV çözümler için kullanılan malzemeyi incelemeliyiz
Özellikle ithal ürünler, araç, malz., teknoloji, metot dikkatle değerlendirilip kullanılmalı
Yenilenebilir enerji, yeşil malz. pazarı hızla gelişiyor. Dinamizm arz talep-fiyat dengesini tüketici lehine ayarlıyor
GENEL DEĞERLENDİRME 43
Almanya, 28/05/2012, öğle vakti: güneşten 22GWs enerji elde edildi – toplam talebin yarısı
İM’leri hatalarını gömemez, hele doğayı hiç kandıramayız! İstanbul’da akıllı bina Polat Tower’da 17/07/2012’de çıkan yangın 2 saat kontrol edilemedi, birkaç milyon $’lık zarar var. Kompozit cephe malzemesindeki yanıcı polietilen yangını yaymış!
Yalıtımın önemi - Fukushima nükleer faciası sonrası Japon konfor alışkanlıkları revize edildi. İç mekanda 20 oC kış, 18 oC yaz sıcaklığı std. ile yılda %15 enerji tasarruf edildi- 1 oC sıcaklık artışı=%6 enerji tük. artışı
SONUÇ 44
İM’liği tanımları
1800’ler : doğanın büyük güç kaynaklarından insanların yararlanması için yapılar inşası
güncel: enerjinin etkin ve az tüketimi, yenilenebilir enerjili düşük CO2 salımlı, çevreyle uyumlu yapılar üretmek
9500 yıl önce, neolitik çağlardaki İM eserleri, el işçiliği, biyoenerji ve yenilenebilir enerjilerle yapıldı, dikkatle incelemeliyiz! Unutmayalım, hayal gücümüzü besleyecek çok iyi malzeme var!
SONUÇ 45
Hedef, AR-GE destekli EV uygulamaları
Sadece ithale dayanmayan malzeme ile doğrudan kontrol/onarım/yenileme yapılabilecek, göstermelik olmayan uygulamalar
İngilizcede “medeniyet mühendisliği” demek olan İM’nin 21. asırdaki en önemli görevlerinden biri enerji verimli çalışıp, birincil enerjiyi/ yenilenebilir enerjiyi yoğun kullanmak, yenilikçi eserler üretip medeniyete bu boyutta da katkıda bulunmak
SONUÇ 46
Satranç oynar gibi enerji konusunu ele alıp planlama yaparak disiplinlerarası uzman ekibini doğru seçen İM’leri, bu zor çalışmayı keyifli hale dönüştürüp enerji verimliliğini yakalamayı BAŞARIRLAR
En ucuz enerji, tüketilmeyen enerji ve yenilenebilir enerjidir. Bu bilinçteki İM’leri teknolojik gelişimleri izleyip modern yapılara aynı çizgide bir tuğla daha eklemek için çalışmalılar