selÇuk Üniversitesiisamveri.org/pdfdrg/d010115/1989/1989_bayatah.pdf · mevl6ma'nın bir...
TRANSCRIPT
SELCUK ÜNiVEIRSiTE,Si YAYlNLARI NO. 71
SELÇUKLU ARAŞTIHMALARI MERKEZi YA YlNLARI NO. : 4
SELÇUK ÜNiVERSiTESi
illi • r ı
Tashih Kurulu Üyeteri
Yrd. Doç. Dr. Ahmet SE:VGi
Yrd. Doç. Dr. Bayram ÜREKLi
Dr. Kazım KAH.AI'BÖRK
Arş. Gör. Alôaddin A'KÖZ
Arş. Gör. Mehmet AKGÜN
Arş. Gör. Bahaeddin KAHRAMAN
«:;)Selçuk Üniversitesi Rektörlüğü,. 1989
ISBN 975 - 448 - 031 - 1
Selçuk Üniversitesi Yönetim Kurulu'nun 24.3.1989 tarih 89/59 sayılı onayı ile 1000 adet basrlmıştır.
SELÇUK ÜNIVERSiTESi BASlMEVi- KONYA
MEVLANA'NIN DOSTLARlNDAN TABİB EKJMELEDDİN MÜEYYED EL-NAHÇUVANİ
Giriş
Prof. Dr. Ali Haydar BAYAT Eıge Üniversitesi Tıp Fakültesi
Fransız ta;riihçlisi Claude Cahen'in ifade etrti.ğ·i g:ihi, Ortaçağın başı ve so111:undıaıki kargaşaLarın araJsındaiki devnede Ana.dolu, Türkiye SeLçukluları sayesinde yaklaışık yüz yıl boyunca, önoeleri ıgörülmedik ve daha sonra da uzun bir .süre gôrülemiyecek üstün bir gelişme göstermiş (5), Sivas, Kayseri, Konya gihi şelhirl.erin nüfusu yüz bini aşmış (23), cami, imaret, zavliye, köprü, medrese, kervansaray ve hastaılıane gibi .çok say1ıda eserlerle dtonıatılmıştır.
Eski bir Hıristiyan ül;keısinde kiurulan ve nüfusunuın ekse,r·iyetini teşkil eden göçebe Türkmenlerin henüz sathi s'urıette islaml,aştığı bir devrede Anadolu'da islami kül,tiÜ'rü gÜiçLendirmek a.rnacıyla büyük gayretler sarfedilmiştir. Bu amaçla İslam Dünyası'ndan ilim ve san'at adamları davet edilmiş veya bizzat kendileri buraların cazibesine kapılarak gelip y,e;rleşetrek bu yeil1!i üLkenin ihtiyaç ve imkanlan na göre Türk- İslam medeniyetin.in filizlenmesine ve yükselmesine hizmet etmişlerdir (21/ıa, 22). Bilhassa Suıltan Alaeddi:nı Keykubat zamanmda Anadolu'ya gelen il':i,m, sanat vıe kültür adamla:nnm çoğu Arap ülkeılerinden ziyade Moğol istilasının gadrine uğmmış Türkistan, Harizm, Horasan, ·İran ve Azerbaycan gibi Türklerin yoğun bulunduğu Doğu ülkelerlinden idiler (22).
Anadolu Selçuklu Tüı·kiyesi'nin Sultan Mes'ud devrinden itiba,ren payrtahtı olan Konya (3), Siellçuklu külıtür ve medenliyetinin de merkezi olmuştur. Mevlana'nın a;ilesinin de a·ralarında bulunduğu
devrin ilim ve sanat adamlannın büyük bir k:IJsmı buraya yerleşmişti.
Bu dönem illim ta.rihimiz, Selçuklu tarihi gibi kaynıaklannın azlığı, kütüphanelerinim dağıl:ması, eserlerin büyük ölçüde kaybolma-
231
sı ve tahribl sebebiyle uzun zaman tam anlaşıla;namıştır. Biz devrin tıp tarihine ışık tutacak kişi ve eserleri o döneme ait, mimari, tarih, edebiyat gibi çok çeşitli ve değişik kayna:klar:dan dalaylı olarak öğ·renebt1mekteylz. İşte tebliğiıniz1e konu ola,rak ele aldı,ğımız Tabib Ekmeledıdin hcı .. kkınıdaki bilgilerimizi Mevlana:nın dost ve mürldlerinden o1ması sebebiyle Mevlana i1e alakah eserl1erin içinden tesbit edebilmekteyiz.
Bilindiği gibi Mevlana'nın çev,resinde devietin e:n yüksek makamlarındaki kişiLerden, &11! basit zanaat 'orb§,bma kadar geniş bir ye1paze iç:inde çok sayıda insan toplanmıştı. Ekmeıleddin Müetyyed el-Nalıçuva;ni de bunlardan biri idi.
EKMELEDDIN MÜEYYED EL-NAHÇUV ANİ HAYATI- HEKİMLİGİ- KİŞİLİGİ
Tahib Ekmele'Cl!din hakkındaki bilgiler, Mevltma'il.1In Mektubat, MecaJis-i Se'b'a, Fihi Mafih; Eflaki'nin Menakıbu'l-Arifin; Sipehısalar'ın Risa1e; Sultan Ve:Led'in Divan'ı ile Se,lçuklu döne:::ntl münşllerinden Abü Bakr'ın Ravzatu't-Kü.ttab ve Haldikatü'l-Elbab adlı kitabının ba;zı mektuplanndaki sınırlı malü.mattan ibarettir.
Sultan Veled'in Divan'ında ilk y:iırmi iki beytinin birincil mısmkvnmn ilk harfleriyle künyesinin çıktı:ğı kırk bir beyitlik müveşşah Cakroi!işli) kasideden adının Ekmeleddin, lakabının Müeryyed, doğum yıerılnin Nahçuvan o~duğunun yanınıda bir erkek çocuk sahibi olduguda anlaşılmaktadıiY (17). Azeri şairi Rerfik Zeka Handan'ın bir şiirindo
Bir gelin ki kucağı Cennetin bir bucağı Y:ıMırımla tüten Ded.e Gorkud ocağı
Nahçuvan, yavru vatan
Y adiara göz dağıdır Doğmalar o;ylağıdı:r
Can deyip, can eşinden Ba!halar toprağıdır Nahçuvan, yavru vatan
ifade: ett,iği gibi Nahçuva:n, S.S.C.B. ile olan hududumuza bıitişik, bugün olduğu gibi Ekmeleddin'in yaşa;dığı dönemde dıe Türklerle meskü.n bir bölge idi.
232
Mevl6ma'nın bir mektubunda (14/b) «Özü doğru oğlumuz.,, if,g,desinden Hüdaven.diga.l'dan genç olduğunu, yani 1207 lerden sonra doğduğunu, Ravzatu'l-Küttab'taıki bir mektupta «Adam AHahü fazilete CA1lah faziıletJini devam ettirsin) cümlesindlen, mektupların
kitap halinde toplandığı 1279 yılıında sağ olduğuna hükmedebilİyoruz (1/bl.
np tahsilini nerede yaıptığı, ne zaman Konya'ya ge1diği hakkında bilgiye sahip değiliz. Aıncak, Kıanya'da sarayın, devlet erkanının ve MevlEma çevresindekilerin «MeUkü'l- hükema ve'l-etibba (1/b), Me1ilkü'l-hükema Rıei:sü'l-ectiil:ıba (1/c), Hü:keına-i cihan, sultan-ı Etibbil-i zaman (1/d, iftihv":ru'~-etihba (14/bl, Calinusu'l-fazl, .Eflatunu'ltedbir (14/d, Calinmm'·l-Zaman (6/b), tahib-i dehr, Efliltunu'l-zaman (2/e), Bokratu'l-asr (2/c) hita"blanyla devrinin tanınmış bir h·ekimi olduğu an[aşılmaktadır. Yulz9xıdaki ifadele-r arasında «Reisu'l-ıetibba,, tabiri·nden Selçuklu dev:ıtnin hekimbaşısı olduğu iddia ıed1llmiş,se de (15/a, 27, 28), biz bunun doğru olmadığı kanaatindeyiz. Çünki, literatü~de Anadolu SelıçuklulH.nnda he1ürnbaşıhğı:n mevcudiyetini gösteren bir kıaynak olmadığı gibi, tanınmış kimselere bu tür ünvanıarla hitab edildiğini, Hasan h. Abdu'l-Mümin el Hoyi'nliıı. Selçuklular devri inşa, eserlerinden olan Gunyetu'l-Ka:tıib ve 1\l:ijnye.tü't-Talib'inde Hitab-ı Hükema ve etibba başlığı altmda « ... meliku'l-hükema~ sulta,n:u'l-e·tibha, Eflatunu'd-deh:r, Bokratu'l-asr, Mesi:hü'z-Zaman', fahı·u'l-miHet ve'd-d~n ... (10), tarzında hi tab edildiğini bilmekteyiz.
Ekmeleddin'in İbn Sina'nın Kanf:m'uın.a bir şe.dı yazdığı tesbit edilmişse dıe bu eser günümüze kadar ulaşmamıştır (2/a, 14/d). Abu Bakr'ın Ekmelsddin'e yazdığı bir mektupta ''çake·r~i kadim» tabiriyle onun öğrencilerinden olduğu bir tahmin ola.rak ileri sürü.lm·elüediır (1/a, 1/b). Gerek Mevlana'nın ve gerek,se Abu Bakr'ın ona yazılmış meM.uplardan (1, 14, 15) saraya ve devlet ileri ge·lenleı1ine istediklerini yaptımbilecek güçte olduğu anlaşılmaktadır.
Mevlfuı.a ve Ekmeleddin.:
Ekmeleddin, müridieri arasında Mevlana'ya bağlılığı en ziyade olanlardandı. Konya'da A:yınu'd-Devle ve Kaluyan adlı Rum ressamlannın yaptıkları Mevlana portrelerini bol paıralar karşılığında satın alıy;eırdu (19, 21/b). Efiakl'deki hikayeler (Ek- 1) onun Mevlana'ya hayranlığının dereıcesinJi göstermeye yeterlidir (2/b, 2/ e, 2/ g, 2/13, 6/b, 7, 13, 20, 22). Son haıstEL1ığında Taıbib Gaze11ı.feri ile biriil-ds l\1evlana'yı tedav'iye çalıştığı (6/b), baş ucundan ayrılmadığı kaynaklarde, kayıtlıdır.
233
Ekme1eddin'nin Sultan Veled'le ilmi- edebi sohbetlerde bulunduğu (2/f), Veled'in ona karşı ha.yranhğını «Sen bu devirde tıp, hikmet ve marifette bir Eflatun'sun. Başıında ç,etr o1maksızm dolaşan alimler sultanısın. Öyle bir Bağdad hurmas:ı:sın ki, aleme fazilet meyvesini ve~din. Bu alemde birinin nasibi tiryak, diğerinin nasibi zehir oldukça örnrün devlet, baht v~e saadetle baki olsrm» (17) mıs
ralarıyla ifade etmişti'r.
Bazı kaynaklarda Konya'da kendi adıyla anılan mahalle, mescit ve türbesi bulunan Beyhekim'in Ekmeleddin Tabib olduğu kayctedilmekte ise de (15, 27, 2<8), bunu destekleyecek bir ves\ika yoktur. Dolayısıyla Ekmeleddin ile Reyhekim'i ayni.lıeştirmek bir arzudan öteye gitmemektedir (ll).
TABİB EKMELEDDİN'E YAZILAN MEKTUPLAR
Ek.meleddin'e yazı,Ian mektuplardan altısı günümüze ulaşmıştır. Bunlardan üçü Mevlana'ya aid olup Me,ktubat'mda (14, 15) üçü de Ekmeleddm'in öğrıenıcilerinden olduğu zannedllen Abu Bakr'ın Ravzatu'l-Küttab adlı eserinde' (1) bulunmaktadır.
A - Mevlana'nın meılüuphı.rı:
I - Ekme,leddin'nin gönde'rmiş olduğu mektuba mukabil selam ve cevaptır. CEK- III 14/a, 15/b).
II - Şemseddin Mardtini'i;n, o sırada, yeni açılan. Fahreddin Arslandoğmuş'un medresesine :gitmesi sebebiyle, Karatay Medrese'si'nde boşalacak kadroya Afsaıhaıddin'in tayinine E~kmeıeddin'in yardımcı olması için yazılmıştı.J.. CEK - III 14/b, 15/c) .
III - Emir Alim'in CMevlana'mn oğlu) bozuk olan ekonomik durumun düzeltilmesi için Ekme,leddin'den, Pervane'ye a,racı olmasını rilca :için yazılmıştır. CEK- III 14/c, 15/d).
B - Abu Bakr ibn al-Za:ki'niin mektupları :
I - Abu Bakr'ın, Ekmeleddin'in diğer hizmetkar ve mensupları gibi onun gölgesinde yaşamayı arzu ettiğini, ondan ayrı kalmanın hayattan aynimak demek olacağını zikredere'k «geil'çekten onun bende~erinin durumlarrmm ioozam içinde bulunduğunu, hatır ve gönüllerhı!in onun sayesinde daima neş'e v~e esenlik içinde bulunduğunu işittiğini, fa:ka,t eski çakerinin (Abu Bakrl bu saadetdem yoksun olduğunu, Genab-ı Hak'dan bu ayrılığçı. son ve,rmesini ümid ettiğini» bildiriyor. CEK- IV 1/b).
234
II - Abu Ba:kr gurbette üstadı Ekmeleddin'i hatırıamadığı takdirde vetfasızlık etmiş olacağını, bundaın dolayı mektubunu yazıp gönderdiğini ifade et;mekt•e ve onun fazileünden ve iLminden tadaibilenlerin dünyada mutluluğa ermiş olacağını Z:ikrediyo['. Aynca üstadın mensupJanndan ohı1n kendisinin de (adab-ı. müktesebi) ile diğer bendelere tevafuk is·teğ[nde bulunabileceğini ve Allah'tan onun hizmetinde çalışabilme mutıuluğuna eriştirmesini diliyor. CEiK- IV 1/cl.
III - Ab u Balfr'm Kayseri' den yolladığı bu mektupta üstadına bağlılığı belirtilerek, onu «.gayb çukurunıdan, şan ve şeref burcuna çıkaran, sapıklık deryasından kurtuluş kıy:ısmıa ulaştıran medyun ve müteşeıkkir oMuğunu; daima onun dostu ve ta,raftarı kalaoa.ğmu, her an onu hatıriayacağını vıe Taınrı'nm onun hizmetine kavuşmak mut1uluğuna eıriştirmesirni» ddliyor. CEK- IV 1/ c).
235
EKLER
EK- I
Ekmeleddin' e aid hikayeler :
- Ekmeleddin Tabib, müridi olmadan önce, ziyaretine gittiği Mevlana on yedi dostu için ona müshil ilacı hazırlamasım rica etmiş. Günü gelince MevlB,na eırkenden Ekmeleddin'in evine gitm.iş ve hazırlanan müshili ka,se kase içip, her defasında «Alemle:ri:n :rabbı olaın Alh:ı.1h'a hamdolsun>> diyormuş. Bu durum karşısında şaşıran Ekımeleddin'in dili tutulmuş. Daha sonra Mevlana medresesine gitmiş. Olayı öğrenenler sema ve riyazetten zayıf düşmüş vücudunun nasıl dayaına<bileceğini merak etmeye başlamışlar. Ekmeleddin de Hüdavendtgar'ın durumunu öğremek için medre,seye geldiğinde
onu mılhraba dayanmış ders verir birr halde görünce «Mübarek mizacmız ve ta~hiatu.uz naıs:nldır?>> diye sormuş. Mev,lt'ma şaka yollu «Altından nehirler akıyor>> CTerci min tahtihe'l-enhar, Kur'an II/25) cevabını vermiş. Ekmeleddin'in sudan perhiz etmesini tavsiye etmesi üzerine Mevlana get1rttiği buzları yemiş ve aırkasından da üç gün üç gece sema yapmış. Bu durum ka,rşısmda Ekmel·eddin sanğını yere vura,rak «bu hai beşe,rm l{udre,ti dışu:ıdadır. Bu kudreti vıeiHerin hiçbiri göstrerememiştir>> demiştir (2'/b, 6/a, 9).
- Sultan Rükneddin'in Tiryak-ı Faruki hazırlamalSım istediği
Ekmeleddin hazıdıklarını tame;mladııktan sonra ev halkım dışa.rı çı
karmış, evin bütün giriş- çıkışlarını karpatmış. ilacın yapımını tamamladığı sımda evin bir köşesinde Mevlana belıirmiş. Şa.şkına dö · nen Ekmeleddin: elindeki altın tas içindeki tiryakı Hüdavendigar'a takdim etmiş. Mevlana'da ''Ey Ekmeleddin, bizim içimizi öyle bir ejderha sakmuştur ki Okyanus tiryalı:: otsa onu iyileştiremez>, diyerek Hacı içmeyeerek ortsı..dan kaybolmuş (2/c, 4, 6/a).
- Mevhlna:nın medresesinde, sema ettiği sırada cezbeye tutul::tn Fahreddin-i in:vki, sexığı ve hırkaısı düşmüş bir halde dolaşıp duruyor ve çiğlık atıy.ormuş. Orada bulunan Ekme1eddin'in «Hüdavendigar, şeyh F. iraki hakikaten bundan soınra. hoş düşl,er görecek>> de-
236
mesi üzerine Mevlana, «Eğ.err başını bu tarafa çevn·ıp uyu:rsa,, buyurımuş. Bir süre sonra Fahreddin-i iraki Mevlana,'nm yardımıyla Toka.t hankahının şeyibii alimuştur (2/ d) .
- Ekme.leddin'in süslü v,e kıymetli kumaştan mamul elbiselerle Çelebi Hüsameddin'in evinde Mevlanfı"'yı ziyaret ettiği sırada, bir ara Hüdavendirgar'm Ekmeleddin'in kulağına birşeyler fısıldadığı ve ::OH'kasından Ekmeleddin'in hemen baş koyup elbiselerini bırakıp gittiğini gören Çelebi Büsameddin daha sonra «Mevlana senin kulağına ne söyledi? Bu halilll sebebi ne?>> diye sormuş. Ekmeleddin de «Hüdavendiga,r'ı:n yamnda iken bir ara içimden, bu ka:dmlar'a mahsus elbiselerle Taı:ın erlerinin yanma nasıl geldim, diye içimden geçti. I\.fahçup oldum, halim değişti. Tam bunların düşünü.r'ken Iv!e;vlana kula.ğmma eğile;relı: "Aldırma, düşunme, mahC:ub Ruhumuzun elbisesi oılan tenin bile bizim yammızda itibarı yoktur. Tanrı sizin ş~.ldUerıinize ve amelleririize değil, ka~binize ve nriyetinize bakar. Çalış ki elbi9e seninle tan:ıınsın, sen elbisenle tanmma" l:ruyu1:1d:u. Betn de o inayetin memnuuiyetinden e,lb:iıselerim.ıi. sazendeye verdim.» demiş. Ekme1eddin hayatı boyunca bir daha süslü elbise giymemiş (2/e).
- Sultan Veled ile Ekmeleddinı'in, Mevlana'nın medrresesinde ilmi sohbette daldıkları bir sırada içerıiye Mevla,na girmiş ve «Bahaed!din, bana çok çok bak,, demiş. Balhaeddin de «Acaba kıyamet gününde de mübarek yüzünüzü böyle gö,:rıeıbilecekmiyim,, deyince, Ekmeleddin kendini tutamıya.rak «Vallahi benim inancıma göre her ldm bu dünyada b~r defa MeviJ.,iina'mn yüzünü görürse, kıyamet gününde Hüdavendiga,r onun bütün soyuna sopuna şefa.atçi olur, demiş. Bunun üzerine Mevlana da «Vallahi dünyanın bütilı1. doktorlan yarın s,eni:n s8ı.yende bağışlanacaklar ve benim yüzümü görellller cehenrı:em yüzü görmiyecekleııdir. Bir zaman gelecek Id, medresemiz haı·aıb olaca;lr, fakat oradan geçenler cehenneme girmeyeceklerdir» demiştir (2/).
- Zamanın hakirm ve büyüklerinin bulunduğu bir toplantıda Ekmeleddin Tabib «Geçmiş ve günümüz filoz'Ofları sözbirl!iği ile Hz. Muhammed'den .sonra bir peygamber gelseydi ve bu ki.şi İbn Sina olacaktı, inancında idiler. Bunlar dünyada yüz bin İbn Sina ve Tur-i Sina sahibi Mevlana,'nın üzerine bir kimsenin alamıyacağını
ve büyüklüğün onun üzerinde karar kılındığını ik.rar ederlen:Jü,, demiştir (2/g).
Ekmeleddin'in bulunduğu bir mecliste Mevlana,'nın «Göğ-sü.
n.-ıiiı..wı içinde İsa gibi baıhamz dünyaya gelmiş öyle bir dHberin
237
sureti var ki, Ebu Ali S ina onu anlamak hususunda buz üzerindeki bir eşek gıilbi aciz kalır.»
gazelinin okunınası üzerine Ekımeleddin bir feryad kopararak «Ne söylerse Hüdaveındiıgar'a y,araşır. Çünkü bütün bilginter ve filozoflar onnn hikmet harmanının başak top1ayıcılarıdır. İlahi hakim de o hazrettir. Çünkü söz söylemek olgunluğu, yürüyüş güzelliği ve temiz amel onuili için ka1bul edilmiştir1,, (2/g).
- Bir topl&ntıda Ekme1eddin «Mevlana'ya aşığrm. Onun yüzünü gö:rmeli istiyorum, ahirıet bile aklıma gelını.iyor. Bu düşünce ve kuruntular olmaksızın Mevlana'nın nefsini munis görüyorum, o;nun güzelliği i:le sükün buluyorum. Onun oemfuliyle huzur buluyor:, onu görünce veya hayalini düşününce lezzet buluyorum» (13, 24, 2'5).
- Mevlana'nın cenaze merasiminde protokol amiri (muarrif) Kemaleddin, cenaze namazını kıldırması için Şeyh Sadıreddin-ıi. Konevi'yi «Ey Melikü'l-Meşayih ( = ey şeyhlerin pa:dişahıl bu;yur!Unuz, diye davet etmiş, o an:da Tabib Ekmeleddin, «Muarrif! Edebe riayet ediniz, Sultan-ı meşa.yih hakikiyLe Hz. Me;vılana idi. O da rihlet buyurdu, diye ikaz etmiştir (6/b) .
238
EK- II
Sultan Veled'in Ekmeleddin'e ya12dığı kaside
KASIDE
Ey her sadrın sadrın, sen günülde dolunay gibisin. Bu alem senin gibisini doğuramaiZ. Ancak, her ası,rda senin gibiler nadir bulunabilir. Ben senin herkese olan iıhsanını nasıl sayabilir'im ki. Zeyd olsun, Bekir o1sun, cümle alem o fhsan yüzünden şükredip durımaktadır.
Bana öyle iltifatlarda bulundun ki, bu lütfun ne sayıya sığar, ne de sınırı vardır, Senin tapuna yapı,ştım, fazilet eteğini tuttum. Taliılısiz yıldızım, senin: uğurlu yıldızıula saadet hissesi aldı. Yaşadı:ğım sürece dilde tesbd.him, seni öğmektir. Eğer bu kalıptan çıkarsam yine Hak'dan sana yardım dilerim. Senin yaradılışın bir lütuftur, sen sanki cisimsiz bir ruhsun. Ne ruhani bir insansın ki yüzün dolunay gibidir. Aleme görünmek ve adını, şöhr.etini her diyara, her sınıra eriştirrnek üzere zuhur eyledin. Bu a1emde bazıları yılan gibi karadır, rızkı ve gıda;sı topraktır. Bazüa'rı da balık gibi olup daima denizde diridir. Bu su ve toprak salırasına can ve gönül gözüyle bak, bu alemde her kuş kendi cinsinden olan bir kuşla uçmaktadır. Sen bayram gibi kutlu bir günsün, Hak'dan daima müeyyedsin CTabib Ekmeleddin':in adına telmih). Bir yılın içinde tek bir gece gibi az bulunursun. Sen Kadir gecesine benzersin, fakat burada düşman aşağılanmakta, perişan bir hale gelmektedk. Bu Musa'dan her nefeste sadakat, Karun'dan her anda bir kötülük zuhur eylemektedir. Cümle alem anlatışı;mdan Yed-i beyza görüldü. Daldığım hakikat deryası söze sığ-saydı, eğer bu sözlerle ruh devlet kuşuna bir uçuş imkanı olsaydı, a1ğzımı açard1m, dilim daima söylerdi. Tanrı aman verirse bu manada öyle bir çalışayım ki he,r harfime o de111izden bir ırmak aksın. Tanrı onun emrini ve fermanl!lı zorla değil, can ü gönülden gece, gündüz dinleyip tlutan kişiye ilm-i Ledün buyursun. Sevgilinüı evinin yolu can içinde gizlenmiştir. O sarhoşluk, o lezzet, o arayışta arayan kişiye cevaptır. Kadir-i mutlak olan Tanrı şöyle buyurmuş
tur: «Benim huzurumda ağlayıp inierneden gayrı hiç bir şeyin değeri yoktuir." Bu Sôsleniş ancak bahtı ve talihi olana gelmiştir, onun
239
yanında bundan başka her şey efsane ve aldanma .suretinde gorunmüştür. O ağlayıp inlemeyi vesile saymış ve böylece niyaz ve şevki artırmıştır. Kendisine yönelen her türlü za·hmet ve eziyete saba:-etmiştir. Tanrı onu sahredici ve şükredici görünce o feryad ve inil1ıilerini kabul etmiş, artrk hiç bir kahır endişesi bulunmayacak derecede bir lütuf ~hsan etmiştir. Onun ne Cehennemden korkusu, ne Be·rza·h za·hmet ve mihnetinden endlişeısi ne de gözünde iki alemin kıymeti kalmamıştır. Yakinen bilirim ki her mevcudun özü odur. İki alem de onun za tım Kehr'den gayrı kimse inkar etmez. Eğer bu bu sözlerin kimiı.!. hakkıında söylendiğini anlamak istiyorsaın, he,r beyitten bir· han al, ınaksudun kim olduğunu anlarsın. Lakaibı ve adı anılam,n, :ı:uı,sı.· ile söylenmeyip, şür He diLe getiidlmesii)n!İ/Il sebebini anlatayım da bHe,sin : Eğer bir kimse kendini g6steormek içıin şiir
söylerse bu kötüdür, fakat benim şiirlerim ara.sında tek bir şiir yoktur ki ond8" böyle bir illet bulunsun. Sahip ve amirlerin sahip ve amiri, nimet ve ihs·an velisi olan övdüğüm kişinin adı bu alemde her devirde baki olsun. Oğlu da onun adı ~e sam.ıyla, zam\anda meşhur olsıuı. Senin dalmda yetişen höyıle bir çiçek cihamn iftıihan olsun. Tanrı ona öyle bir zat vermiştir ld şehvet deın~zıiınde ıslatnmamışt:ı.r. Çünki Tanrı'dan bu çeşit bir emir gelmemiştir. O, Halinn nesiindendir ki ateş ona gül olmuştur. Şehvet ateşi ona eziyet edemez. Her kişi alemde ilim ve mari'fetle öğünür, fakat onun temiz zatiyle iki cihanm mınıeri öğünmeMedir. Zira herk,e.s daima destıar ve külalu ile öğünür ve çirkin ayıplarını altınla bezenmiş külalı örter. Halbuki sen zı:Hfünü gösterdin mi o altınlı e]bisenin işi ne. Ay gibi olan güze1liğ·ine elbise bulut gibidir. Bir klişi, aya buluttan zarar gelir, güzeUiği v,e aydınlığı eksilir sanırsa o adaımın düşüncesinde hayır yoktur. Bu söylediklerim rumuzdur, eğer şerh etmeye kalkarsam ne gülete bir yıldız kalır, ne yerde bir şehir durur. Çünki aşkın vücudu, içlnde üzüm şırası bulunan bir küp gıibidir. İçindeki üzüm şirası bu ruhtlE", küpün aığzını kapadın mı, şarabla dolu deniz kesilir. Ama .na::nl şarıap, o şarap hem nedim, hem mu~rıp, hem saki, hem çeng, Jiem cl3iftir, bütün nağmeler onldan hasıl olur. Sen bir lal taşı gibisin ki, hem yol.sun, hem yolda gide.rsin, hem de gittiğini menzil olarak b~.ı. Çünki bunu sana açıkça söyledim. Sen Siburg ve Ankasın, makamm da Tanrı'nın yıakıp.lık Kaf'ıdır. Senin yıanında doğan kuşu ne yapabilir, atmaca ne tutabilir? Sen tm. devirde tıp, hikmet ve ma;rifette bir Eflatun'sun. Öyle bir al&mler sultaımrmın ki başmda çet:r olmaksızm do~aşıp duruyorsun. Sen öyle bi:r Bağıdad hurması.s-:m ki: aleme fazilet meyveıs:ini V'e,rdin. VELED'e de böyle bir ba,ğıdaın, bir hurma v01rirısen ne lütuf! Bu ale.mde bidsiniıı n:asibi mryak, diğ~if)i.ni;n nasibi zeh:Lr oldukça ömrün, devlet baht ve saadeil:~;e ba.ki olisu:n (17).
240
EK- III
Mevlana'nın Ekmeleddin'e mektupları (tercümesi)
I - Hakimlerilll padişahı, yıaşayış münevherlerinin en temizi., en aydını, bela zelhkle:r:inin panzehiri, akıl ağacının meyvesi, boş şeyler gailelerini kökünden çıkarıp atan, güzel, övülmeye değer huylar sahibi, dilenip istenen mertebelere ulaşmış olan, gerçekleri razı eden, tam inanç kaynağı kesiılen Tanrı'dan çekinip sakınan, susuzlara tapısı, en hayırlı su ]çecek yer bulunan, düşünceleri yüce, ulular ulusu, Hakk'ın ve Dinin Ekmel'inin selamları erişti, Allah, o ruh huzurunun, o fetihler anahtarının üstünlüğünü, yakınlığım, bağışını daim etsin, bağışl!arda bulunana verdi.ği en hayırlı karşılığı versin. O selamlar, selam gönderenin keremine, üstünlüğüne benziyordu; ululuğunun, büyüklüğünün şeklindeydi; yüceliğiyle, soyununsopunun temizliğiyle eşdi. O selamlardan, biz, sevgi kokusunu aldık; se~gideki öz doğruluğunıu duyduk. Karşılığında şükürler ettik, dualar ettik.
Atları her ,seven, binki sayılmaz; Her at koşturana süvari denmez.
Hamdolsun Al,lah'a ki, ona üstünlük özelliği verdi; herkesıten ileriye geçirerek kuvvet1endirdi onu; yücelik elbisesine bürüdü; haynnı üstünlüğünü çoğalttı; söz bakımından da hayırlara yöneltti onu, iş bakımından da. Heyecammız, şevkimizi artırdı; kat-kat fazlalaştırdı.
Muradıma erdirilseydim,
Ona olıan öızlemimden, ben de uçan güvercinle uçardım. Biz de selamlar, dualar ,ederiz. İnsanın özünü rahata kavuştu
ran uzlaşmasını ol:gunlaştıran, akıl bakımından mevkiini yücelten., insanlarını andırıp ömrüne ömür kaıtıan o aziz yüzü gormeyi pek "·:xzuladık; sus.adık adeta; o yüzü ,görmek, pek büyük nimetlere, pek büyük nısan'lara nail olmakla bir bence, hatta daha da üstün; sizi görmek, bütün bunları elde etmeye sebep; bunu böyle bilin. Umarım ki en kutlu bir zıamanda buluşup görüşmemiz müyesser olur; sebepleri hazırlanır (14/a).
CF. : 16) 241
II - Hünerler sahibi, güzel inançlı, rÖZÜ doğru oğlumuz, hekimlerin övüncü, hekimlerin tacı, mille1t ve Din'in Ekmel'inin kutluluğu, devleti günler geçtikçe, yıllar sÜrdükçe, arttıkça artsın. Üstün, bilgin, aşık, istekli, ter-rtemiz canı, Ruh-ı Kudüs'le kuvvetlensin. Bu özü doğru duaiClnın selamını, duasını olmyup görüşme isteğinin pek fazla olduğunu bilsin. Lütuflarının karşıl:ı,ğı, gizli şeyleri yitirmiyen Allah lütıfunun, dilediğini sayısız rızıklandırır CKur'an' II/212) ayetiyle bildirilen hazinesinden erişsin. «Her üstünlük ııssma, ya1ptığı
lütfun karşılığını verir; gerçek!ten de Allah, bir zerre ağırlığınca bHe zulmetmez CKur'an XI/3) ·'' «Bir zerre ağırlığınca olsa da, bir taş içinde bulunsa, yahut göklerde; yahut da yıeraltında olsa, gene de Allah onu sahibine ulaştırır CKur'ıan XXX/16) .» Sizin ihsanlarınızın şükrü, kaleme gelemez.
Öylesine bir hikayedir ki, anıatılışı uzadıkça uzar.
Şunu bildirelim ki: Bu yakınlarda, Allah yüceliğini daimi etsin, hayırlarını kabul eylesin; ulular ulusu Fahreddin Arslandoğmuş Bik'in medre.s:e~si müderrisliği boşalacak; büyük bilrgin, üsltünlerin üstadı, Allah üstünlüğünü daimi etsin, Mardinli Şemseddin de oraya nakledecek Kara,tay medrese~sinde geliri bulunan oğullarımızdan bir topluluk, Allah rahmet etsin, Karatay medresesin'e yabancı biri gelecek, onlara dokunacak, müderrisler efendisi Şe:mseddin'in, oğullarımızıa gösterdiği güzel muamelenin tersini yapacak diye kocrkuyoruz. Siz de bilirsiniz ki, tahsil ödevlerini, tam olarak yerine ge~ tiremezler; halkın çoğu hased yüzünden bu topluma düşmandır.
Karatay medresesinin, Şemseddin'den sonra, büyük bilrgin müderrislerin övüncü Afsahaddin'e verileceğini umuyorlar. Allah üstünlüğünü daimi etsin, her yönden başkalarından üstün olduğu gibi, bir de dervi,şlik derdinden, dervişlerin halinden haberi vardır; dervişLerle san'ki akraibadır; oğullarımrza karşı adeta bir babadır. Kutlu çalışmanızla böyle bir buyruk çıkarsa sevabı, hem alem pardişalıma ait olur, hem özü doğru oğlumuza. «Hayra dair bir şey yaptınız mı, seva1bmı .Mlah katında bulurısuınuz.» CKur'an II/110).
Şeyhlerin padişahı, kalbierin emini, hidayet imamı, Hak ve Din'in Husam'ının da, Allah bereketini daimi etsin, selamları, duaları var; Allah ruhunu kutlu etsin Kara'tay medrıe,sesinin, Şemseddin' den sonra, oraya kimsenin tama etmemesini, Msıahaddin'in tayin edilmesini pek istiyor. Bu işi de siz başanrsınız. Buyrukta diyor: filan'dan sonra diye bir kayıt konması daha iyi olur; müderris Şernseddin de buna razı:dır, bundan hoşnut olur; çünkü onlar, hısımdır, aralarında bir fark yoktur.
242
Bu küstahlığı mazur görün; Tatlı suyun kıyısı kalabalıktır.
Ebedi olamk ışıklanın, güzel koku}ara bürünün, üstün olun; önde bulunun; böyle olsun ey alemierin Rabbi (14/b).
III - Marifet denizinin incileri, yüzüp gezen hakimler padişahı, 1hekimler övünıcü, üstünlük Calinos'u, tedbir Eflatunu, zamanın eş
siz eri, Rahman'ı dileyen Hak ve Din Ekmel'inin rühuııa dökülüp saçıla dursun. Allah yücehğini daimi etsin; «Doğru yolda; onlara m· meıt verdiğin doğru yolda (Kur' an I/6, 7), gerçeği bulanların önle· rinde yürüyüp gitsin; dileklerine, cansal ganimetlere, karlara kavuş sun, Muhammed ve soyu hakkıyçin.
Selamlarmı, dual'armı almaktayız. Biz yokken de, değilken df sorup soruşturmalarınızı duymaktayız, lütuflarınız, bu duacıya ulaşmakta. Allah, ihsan ıssına verdiği en hayırlı mükafatı versin size.
Kim bizi iyilikle anarsa, İki dünyada da iyilikle anüsın.
Dilerim, «Kim beni kendi kendine anansa, ben de onu zatımda ananın. Kim beni maliyle anarsa, ben de onu malımla ananın. Kim beni bir toplulukta anarsa, ben onu, o toplulukta daha hayırlı bir toplulukta ananın. Her şey hesaplıyanım ben; iyiliğe mükafat veririm; kötülüğü bağışlarım>> divanından, ektiği her temiz tohum biter, dildiği her hayır fidanı boy atar, meyva verir.
Bir-biri üstüne baş a.ğrıtı.ıp durduğumdan, o güzel huylu zata baş vurmam, sınırı aştığından utanmaktayım ama, «Tatlı suyun başı kalabalık olur; Hatem'in bağışta bulunması, ağırlaması daha doğrudur» deınişler. Arzedeyim ki aziz oğlumuz, AHalı onu kutlu etsin, Emir Alim, .geçimi için sizden bir yardım umuyor. Emirler padişahı, adalette Mülkün Nizam'ı, iş b:aşarmada. Asaf, kutlu kişilerin övüncü, lütuf v.e ihsam yayan, düşünceleri yüce, gönüldekileiri temiz, ulu, himmeti yüce, Tanrı'ya kulluk eden, dünyanın sığındığı Pervane Bik'e bu duacıdan' şükürler, özüder arzedin; Allah yüceliğini daimi etsin; sonunu önünden, ahiiretini dünyasından hayırlı etsin. Gerçi dile de sığmaz ya; fakat «Hepsi anlaşılmayan, elde edilmeyen şeyin hepsi de bırak1ltruaz» hani. Umarız ki Emir Alim'in önemli işi, sizin kutlu çalışmanızla ve iki kutluluk ıssı, iki devlet sahibi, bağışlı, yoksulları okşar Emirler padişahının lu1ıfiyle olur-biter; Allah yüceliğini daimi etsin. Çünkü Emir Alim'in, ayali çoğaldı, gideri pek fazlalaşti. İşi düzelirse gönlü rahat bir halde, yalnızlık aleminde veı namazlarda, huzurla o devlete dua eder. «Halk, Allah'm ayalidir; onların üstünü de, ayalin'e en fazlıa faydaısı dokunanıdır.»
243
Kutlu Feridun melek değildi, Mayası miskle, anberle yoğrulmamıştı.
Lütufla, bağışla o iyi adı-sanı buldu; Sen de bağışta bulun, lutlfet; Feridun, sen olursun.
«Cömertlik, cennette bir ağa,çtır; dallan dünyaya yayılmıştır. Kim, o dallardan bir dal:a yapışırsa, o dal, o kişiyi cennete ağdırır."
Mevkiin zekatını ver; bil ki o da, Mal zekatı gfbidir; nisaba erişmiştir.
O efendilere de ihsanda bulunmak, ağırlamak, huy-hustur, tavsiyeye hacet yoktur ya.
Kılıcı bi1endikten sonra da gördüm ben; Kesse bile vurup çekmeye muhtaç.
Fakat yol-yordam böyle olmuş; hareketlerde bereketlel' var. «Hurma ağcı.cını silk, sana taze hurmalar düşsün."
Unutulduk mu, kendimizi mektuplarla andırırız; Ulular bizi hatırıarnazsa biz, mektup yazarız onlara;
Çünkü ana, esirgeyip de emzirmez çocuğu, Çocuk sustukJça, ağlamadıkça.
Bunun içindir ki yüce Rabbimiz de, «Yalvarıp yakararçık ve gizlice Rabbinizi çağırın, dua edin RaJbbinize yalvarıp yakararak; gizlice; şüphe yok ki o, duada haddini aşanları sevmez CKur'an VIl/55) buyurmuştur. Ebedi olarak ihsan sahibi olun C14/c ve 15/d).
244
BİBLİYOGRAFY A
ı - Abü Bakr İbn al-Zalci: Ravzatü'l-Küttab ve Hadikatü'l-Elbab (yay. Ali Sevim), Türk Tarih Kurumu, Ank., 1972, s. a) 2, 3, 4, b) 29- 30, c) 48- 49, Arapça metinler, s. 23- 2<8, lll- 115, 116-119.
2 -· Alnıwed Etlaki: Ariefierin Menkibeleri CTerc. Tahsin Yazıcı), C. I, C2. Baskı), İst., 1964, s. a) LXV, b) ll 7- 118, c) 327- 339, d) 388- 389, e) 3ı92- 3'93, f) 458, g) 48'3- 484.
3 -· Ha.ykara, Twwel': Türkiye Selçukluları Devrinde Konya, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., Ank., 1985, s. 27.
4 - Büyükaksoy, Kaz~m: Hak Yolunun Önderleri, Divan Matbaası, İst., 1973, s. 137- 13ıS.
5 -· Cahen, Claude: Osmanlılardan önce Anadolu'da Türkbr. CTerc. Yıldız Moran), E Yayınları, İst., 1979, s. 169.
6 - Feridun bin Ahmed-d. Sipehsalaii': Mevlana ve Etrafmdakiler. «Risale" CTe:uc. Tahsin Yazıcı), Tercüman 1001 Temel Eser No: 103, İst., 1977, s. a) 85- 86, b) 113- 115.
7 -· Gölp.ına;ıilı, AbdülbaJ!,,i: Mesnevi Şerhi, Milli Eğitim Basımevi, İst., 1974, C. IV, s. 64.
8 - Gölpınarh, Ahdülba!ki: Mevlana'dan sonra mevlevilik (2. Baskı), İnkılab ve Aka Kitabevi, İst., 1H83, s. 36.
9- Huart, Cleme<nt: Mevleviler Beldesi Konya CTerc. Nezih Uzel), Tercüman 1001 Teme'l Eser, No: 123, 1978, s. 134- 135.
10 - Ha!sa~n b. Abdi'l-Mu'min el-Hôyi: Gunyetu'l-Katib ve Munyetu't-TaJib/Rusumu'r-Resa'il ve Nucumu'l-Faza'il CYay. Adnan Sadık Erzi), A. Ü. ilahiyat Fak. Yayını, T.T.K. Basımevi, Ank., 19•83, s. 13. - "" ----, 41\.P./lia-. .J.l!...ll.JLıı.ll . .U.l.C:I)hK!: 1:\..._UllYC:L 1 ctiTlll, ı taıı :x::>:..:..~·=-n H -· Ko;ı:ıya, 19ı64, s. 236, 337 _ 338 . · asırnev 1,
12 -· Mevlana CeJaledd~n: Mevlana'nın Yedi Öğüdü, CTerc. M. Hu-
245
lusi, Düzelten Ahmed Remzi Akyürekl , Bozkurt Basımevi, İst, 1'937, s. 38, 67.
13 - Mevlana CelMelddin: Fihi Ma-Fih CTerc. A'bdülbaki Gölpınarlıl, Remzi Kitabevi, İst., 1959, s. 180.
Fihi Mafih CTerc. Meliha Ülker A..vıharoğlul, Devlet Kitapları, (4. Baskı), İst., 1974, s. 318, 3'64.
14 - Me~vlana Gelal~dd:iın: Mektuplar CTer:c. Abdülbaki Gölpınar lı), İnkılab ve Ak:a Kitabe'Vi, İst., 191613, s. a) 26- 27, bl 137- 138, cl 183 - 184, d) 228.
15 - Mevlana'nın Mektupları, Yayınlayan F. N. Uzluk, düzelten, A. R. Akyürek, Sehat Matbaası, İst., 1937, s. al 3, 12, bl 20, c) 95, dl 125.
16 - Ö:zıtürk, Mür:sel: Mevlana'nın mektup'ları, Se1çuk Üntv. I. Mevlana Kongresi 3 - 5 Mayıs 1985, Tebliğler, Konya 1986, s. 86-88.
17- Sultan Vıeleıd: Divan-ı Sultan Veled CYay. Feridun N. Uzluk), Uzluk Mat., Ank., 1941, s. B6, 230- 232.
18 - Tat.ll!eii'i, Aydın : Türkiye Selçukluları Kültür Hayaıt,ı CMenabı
bü'1- - Arifin'in Değerlendirilmesi), Bilge Yayınları, Konya, 1977, s. 88.
19 - Turaın, Osmaın: Selçuklu Devri Vakfiyeleri III, Celaleddin Karatay Vakıfları ve Vakfiyeleri, Belleten, C. XII, Sayı 45, Ul48,
s. 73.
20 - Tu'l'atn, Osmaln. ı Türkiye Selçukluları Hakkında Resmi V esikal ar, Türk Tarih Kurumu, Ank., 1958, s. 151.
21 - Turatn, Osman : Selçuklu Tarihi ve Türk -İslam Medeniyeti, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ank., 1g,65, s. al 260, b) 289.
22 - Tul'3j!l, Osman: Selçukrular zamanında Türkiye, Turan Neşriyat Yurdu, İst., 1971, s. XXVI.
23 - Tuıran, Osmaın : Selçuklular ve İslamiyet, İst., 1971, s. 67.
24 - Uzluk, Şaıhabettin: Mevlana'nın Ressamları, Konya, Sayı 64-65,
1944, s. 37. ""oeılitı11. : ıvıev levılikte Resim, Resırncte ıvle" .ıo v -"'-"A,
25 - U7!1uıh ç .... H . ' 13 İş Bankası Yayınları, Ank., 1'95 l, s. 12 - ·
Ş.,,h.,;ı.ettin: Mevlana'nın Ölümü ve Yeşil Türbe, Sel-26 - Uzluk, "' wU
246
çuk Üniversitesi II. Milli Mevlana Kongresi, 3-5 Mayıs, 1986, Tebliğler, Konya, 1987, s. 57.
27 - Uzlu'k, Şaha:bettin: Mevlana'nın tabibleri, Ekmeleddin Müeyyet- Beyhekim ve Gazenfer. I. Milletlerarası Mevlana Kongresi, 3-5 Mayıs, 1987, Konya, Tebliğler, Konya, 1988, s. 211-219.
28 - Ünvıer, A. Sühe,yl : Selçuk Tababeti Türk Tarih Kurumu, Ank., 1940, s. 92- 93.
29 - Ünvıerr·, A. Sühe,yl: Sultan Veled'in Divanı ve Selçuk Tababeti, Türk Tıp Tarihi Arşivi, C. VI, Sayı 19, 1942, s. 71 - 72.
247
SULTAN VELED'İN E~MELEDDİN'E KASİDESİ (METİNl l17l
1 ı < • ' :( ı ", ı .. <Sf'"'-"'.Jr0•;,._ .. i'-•0)"'..; 0 )'.c))~J. J
.r s:; c.ı..:.~J.J' c ı..ı.::1~..,"\ ;<Jr,(\~.( <..?.) ._} - _} ~ - • -
. . 1- '/' ($ .-..:2.>- JY<o<S.\<-):, .t.ı..::._.Cl,_,j\'T .... ~ .lo\J.0
...1 l._-' ..
u; .)f' ..:.ı _;;..ı -'·"" j .... i ,;~ 1 ..::,_.;.! ~" . • 1 - •
l>r'•i ı_; ·r..,\J;.. J~j \)~..;:;· ':"H~ J"J
<SJ-". 0-'~.:..-"'..:.'J.J.(Jl.-JJ 0UI J>j
c;_,~; V' J dil J·ı: IJ..:.Ç ..:.~'""' JL J
ıSJ'\)\ c;j o)\r 0.ıt~ ~.,;:.:\.. ~
ı:s~:1~ ,;,:1V' J.J~ ~/,0 .;:~_,~ u·'f c;j.ı.i 0y; '-!~f c;.Y' j\..;...:p .:;,;! '-:':c
ıSJJ..i:., .. Pv"0JJ~j J .. \"" u.;v" ~,yy.J
ıSJyi:. (·(' ı.>t\j\ c;.ı.:~;_(' Jkip .J(\ ·
c;_f, ı)(JJ 0~ 0~-" . .)'lı .1\~lluy 0.)\; ~. ~)~ c) ljl ~.Jl:- ~ ,_,.:;. 1.! f ):;, .(
-5.;:=:- j\ :~ı. J;,-' c:J\f- .Ji~) J u~ .>)J.
j.J':"ı ıJ,J.-::-c:ııJ"'~..il§ _,JCc:ıT _,_,: ($)..).; ,j• c..:~ . .:ı).~." .ıJ\.';=:-J c;).) ;~f:"
0 j .. : J ... :u ı .:ı i ,ı J~ "'\.::- 01 ;f c;~..,01J..ı.·ı -'ı~_,(.)..\ J; ... 'l 0f-~ x.
~_,{; J('"' .. '..:.~-~ ... ( jbl ~ı))\ ~ı..~,: <S)J _,l r:...~ if:~. \Jf\c J-'v" o.~\ı:'
0.;:(';=:- . c:ı-'(,_, ..:r: Jil~ -!c .. \..i\:: 0,;;>-c)ljl-' -'""'"'~Y. j.J>-5:. 0:",v~..)
c;;.;)_, .:,.;_(' 01_,::.,· ... ("""')_,\ .).,:;. J ,s.~
·c;f~" ~ .:.\.c. c)ljl 1 x,:;. u_J_ı.:\ -'~:(
ı.Sn"' Jr: ~le u .. J"' . j~ _,1 1t.· ı. .. ~ . .(. . . . . " /
l>JY r:J-..~ Y ü~•"j ~-~ 0\io;-J""';\, ~:-
248
\.~ j \ ,; c i,:[, c•' '-'·~ d (' 1' iv-" * M ' -' L ...... \ -' J \
· · · 1 ... s~ - ~( 1 * L .._~_...~..,a9 jA ~ (9 _) (:.:.... ~=A-\::>- J~~~
.i c;\: ~~~'-' ~-". ~\c ~.J.ı (\.. J(" 1 * E - c;----- . - ·1 * L ,_, __ . ___ =:-~ c~) L~ _,. .~ı .:ı "'\r- .J.·I '-":-J
o}o;-0-(" ~lc.J_,· f:"'l"';::: c; .. c,:;. \;_, uy * D
S"(;_)\..:) .h \..1~ t,S./.;.ı ,;l' 0J';' 5: * l '"\(5.__,\ c; i ,;:;= Lr •.ı J;, •0l- ...,:_,..\, J( * N . ~ ' _-' .... . \ " . 0-\_t.: i·)v" J;,_ j '-Y;'- 0 >':" j5J JJ ~· * M
. 1 •. ~·ı _ı. . . · ..... ~ ... \Ç- '}ı_,..),,.:;., \i 1 'l· * o _.1 ~ l) • ..) ../ ~~ ~ .... - .,/ • .. -..)
~\c •j" \J_)""j 1..5-"-',.J. . \.:Z~ -" * E
:_ıb\ \~l.ı (~j i"'~. <SJ.. \)\::_ıl"""' * D
<.SA· 0_,;.ı J..c.,§ (-'l:;;)_I.J."".ıJ(' (\..\ *E
.:.;,:;.J j~J;(IJ.jl.J."'"' 0ı.:ı_;,._ IJ;" .j.t] * L
0~·l:- j_;. j,), c:Jl:- 0JJ-' --=-=:- 0~ * N
\:.:.:-1..: . .ı y) o:::~ _;ıs .• )..lı,; 0 ı_,;. * H
_, -".2\k .,.:..~_;:(;ıV> _, ... 0 _1 ı..ı.: 0_ı.ı..T x; * ç ..ı..ı)IIJJJ~J .:ıt; \J c;)j..:..;...\.-.:..1:-J *V
)"\ ... !),'\""cf-'..l )"" :.ıi..:.;}:\;Lç)jl-:ı 1 * A ' .. . .. ~
;... ··~· ..:.:;;. • ""·).; .;...)·'"'..ı.;;\.. :~ ,;... .,· \......-' .. ..; ~ . L. _,_ L-- _.~
~ .)": )'' v""':""!) ~__,)\;..,,,:;.~ Jl".((!.ı 0::~
0A•j.\.:_. •• (.:.,;_(.;,('L~kJJ".Ç0.,\J';_ .. rı .. , ~ . r· l
.1 J i_) .1,: ı .. .)~:>- ..r~ (?.) ) \i"~) ").J) .)...~ ~.;: 1 ,. • ...-- rc-JL; '1!: .) .,.;:- 0\ _j ı_> ~"' .. ~
0 .... ') _\J ~)Jj ı .. ./ . . ~ .. ...~
0 L--~ ı_, -::_ .. Ai J: :_ıl .. \;j !..).;... .. \:)\..ı.;...
JJ.'j) -1 ~ 0.ıj<• V'"' P)\ ..:.:...,_, \(~
* N
* 1
. " /
Jvl J.:i 1 _,,.\; ,)5) _:,1 Y; J 55 _)\:, ~ . .. ..
iS.J. 10J':"<I},_c]\ :ı_'l_; ,l, 3':"Lr'- ~ıl_,_
;SP_;_. U_!"' J" .\.,.Ô. \._; 0~\_:') Li.\:·:)·.
ıS f('; J.• j),:, J:_\;~ l>~!- 1,-- j ...~,·\.c'
.r ,?- _j ;SL)..ı 5 ,_:..,; __ ı' .9 0 <'-12- r~
ı.;>_.. .. ~ .../ 1.,....-' ,../_/ J ~ _,
iSv" ) 5 .);':.; ,J..-b- J)J J 5 .).!' Yo;- J 1 i)'
0 )":>: 1) 0_1('-(.>':"ly .J;... c:ıı...~,_ J.:; .• !"" j .r :i.o,; ;.v..ıp\~,... 6)·~j :.v ..ı..;.\,',>-<.;>J J V ., , , . V ·, '
- / 11'1 . \' 1 iS;':" d_Y ıS_r:~J5 -0 j~u 5 u:,~~,_," j
.. r ,[, e"'5J\ ._;U , .. ; . ACı'>· u j I._Jj V..; \,..O' • L'< - \._,;::; · _ .. ~ -"
• .( ·1 - l . ·, ıS,..?='J-\.: J ~....~~_} ...:. ::·: -~ . ..::...;,.-- ..j )J
~~)\":'. t.>~J5)5~( Jl~ \..ı.;,.. ,,:,\.) \))
LrJ-i:.:_..ı.:..J:il ~:::;1 c.. . .J);_ J J...Jj
_?15) J~; •)~ ~\ep d~v" .ı:._(
(\_' ) )\:_....5_:, ..ı...:.~ (.)'6 J~; \y)
\:i 1 ) _j -I...Ô+-o:-· 0_\~ ,_j jJ j )':"
.\...ol f _;_ljl.l. ,(j_l c.r-~t;i c...:._,.._\'<..5_("' / / /
i _:,l..ıj,e_.r' ).i j 1 (,} <.5'~) er_ i.:..,..., jy•)
o_p.:.c,j ,,..~ ))Lrl jJ" . ;...:c\cı)' .ı..\,?-,,.. ~ .../" L - V . ı ..../,
J \:-' J '-!)-"-• J ·-Af- _,,.:c~J ı,('~_)?-0"' j
)) >)\.?' j 0~1) {_)'> ,(''j" jJ Gl:...., Jt.
0""·-:') 0~ c,.,\,1.. 0.\j_:_c.j J J~:""; J:i15 3 .::..~Cj --:--6.! c:.ıı)j..l er_J5 0.)k;\.i
,__;~15 I.:J..:Oi ..ıl..ı ,( ,__;.ı\.ı.;.ı j\:_\i y"
MEVLANA'NIN EKMEI~EDDİN'E MEKTUPLARI (METİNJ ( l5l
M e k t up -1
::,~1 tJ:~.. .s;,J ;c >""-'ll .::,I)J-1> ;, r-~1 JLJ-I,s.O j _,_;,~1 ~Liye (:'\i j J<~l
cl:<.. cı)l c_l; J5i X.oı'l <5' ;I(_;)'IJı.o ,.;.C: J;._,.;.. ;Jic>~ '- " C>
~~J ;_._;(J l,.-_b -":~.·l_,.c j=ll.~ ,\b\3 '""''J o0l'JiJ ~y-J ~L,; <DI [>::di
~) çl.:.' ,j\j\ .:_.:"- J'.#-J 0,)' ~l~lı ,_,_:,.c) ._;J'~! ,, ,yJ \!Sb
>bl J;Lö,. ~c;: f:.:) Sf ·0JlA:_s~-c'.J• f'l'J \~~y--ı ~l!-1 ,l;_:,• f\.i : r
\'ı; .::,1-'C)..Ijı' <•-~J ";.w;J l;_ ,~ ljı..J,.Iif ,ı,JJ ~•:-Ic ,,.~,_lı J..a~" <.AÔ>- ,s.i!\ , 0 .J-ıJ
~ c_C; i J,.c ,__,_,:~
24.9
250
Mektup-ll
-ı( ':-'IY.\11. t:&. :Uı )<-
:0..\ll '"'SI ~(J-ı c"· ~ı.vı_,;...;. .:ı,;;~ ,ı;;:"ı ':-'J'- v-L;< .ı:)) Jt;öl{;·;,_
._;;:.ı., "''u.. .!l.~ rY' ,~ .ı.._ı;, .....«:I.:.J "· rı>.,.ı ._;,ı;, ,~ı 1.;tA:.:. -.~.;..; ~r--;.ı,ı ..:r,..ııı,
.s.u.,j}, _,_:) •• 1\ı... '-"").;< .5ı; ..:r,jı b, rJ\- ,_,__., ..~:.Y u--" c,>.:. ·ı; )_C/' ._;)ı.,
~\ ;Jı._AW ~:ıy .. ~~.:ıl ,:,\i~ ~ll ·.ı.;_,,. ıSJJ jl .;-ı.,,.) ,\ '-!t,.ı.J ..:i, "::'l'<o
J\•:. d;' .JI ;J:, j\.i:. (l;,ı.'l .;iıl .)1 ~ı..:.;j.A;ı:,;,j{ .;,j!J] -'-.!. [ '":-'\_,.. ~! ,\.!.! .y Jj:_]
-'~_\:; iı:;J, ı..~ .;ı\_,.\ .JG [ .oıı Ir.,:.,~ c..f'J':/1~ ,ı c:_,l_,.._llj ,ı;_;.~ j J3 _;J:, ..:r,:u1 _,;,.; c..":-1 ;.ı :._,_)"" s_,; 0_"': ~~>J>J 1>~<1 [J_,ı. "'"rj ~-.;.;ı~.~;
<Y..:, )\,:..;ll :,\:..,\ J;r ).J.J) >y>J .,ı.:l ..:~:.....> J:.:, •.'#- Zıl r'•l _;.i;,JI-J\ ...;111) :,__J-"J, ~L. 0ı....:.J; .:,ı.?-~ ...,_(oJ Ji." lfı..ı: -.~_.:.; rı, .;_,.~~ .:ı:,..ııı
l)..k•J ,_,_:....,;., . .:.I.J.)L.!.ıl).i._l;-_..;~:'. u.J-", .(~ı;.....;), J);oi·Zıı ~J
ı_;; .:.--ı..~ ,}...., .d'" .:ıl ._.s.:;...:~. J l. ,:ıl..:j) ~~oJ •J::--j..kl\'"':" .(L..ı_,..ı .1..> ıSJJ )1.;;1 ..:ıı. ,;.:.1 er..:.; Jl;... ~1_, .JoJ_,T c;:l_,_ ..ı.f. ~·· :.....iU,:_, _;_;\>::..:
J..l.4! -':jl J:.Ji <J.U..I) ~J-" 0~..((1~ J-'- j\ -'•! \;" -'~~l.j ~./ Ô..:h._.- ..i:•1
c_'YI <..r . .;ıı}::, .J\J ,), ~ Ô~l.;d 1ı, c:t;"llc; .. ;ı .);-J..kllj.Ö ).:li......<:-- .J~-·
tJ 1.. .;ı\...,j)_, \J ı_;; ~~ .:...\)_, .:..-1 cT!J;... .)_,~_, .:..-P,-~ I_;AÖJ .J,; >J>)IJ
.ı.-1'. ~b ,ı:. )'{·m. J ':-'ı;ı: ._,:. J>l... jl:. Jl,:. r:.u. p .!Jjl;-- c~-!~- Ji.!.· J~J
.S-'~1 1 1..1 ':'fi!l .:ı;--1 t,l:.J.I .;;tL. ( .;iı1 .ı.:c. ,_,.Jj ~ .y I_,L.A;" I..J] U"j;;: .ı;j) 0_11. _.
._)".:.-~_,_...c:.( j ~l;-- '":-'~ '--'·\ J>J .;;L..J.f b_, ;-JI- •:.\.!. <Ol 1 ı,ı j,..JI_, j.-1 r1-ji."j1-"'! ""JJ <UI u-" IJ <J.IJ.I) ~J-" <~.~_,;; ,)...!.~~.:;..._\ıS" ._Akl ~("" lfl j\ -.( _,_;_( .J...j J JI:.JJ ) \) ....:.~<.)'_..ıli ~·1 .Jijl .;.:.( ı::-1 ;;. ~ '"":-ııı ..r-=- .j> .J\
iJ) Jy-:..>J .:..~i~ 0' .. :.. . ..s._,)L. er)1._,....:. <fJ..J.A ·.r' ı.~_.J .J..,.L:. r .:ı~~~-"'! [ 1ı... Jlr.\ ':'.A.II ':'r:iı] ~("" .ı.._l..j JJ.A .. J-l:...( J..~J :_,..,," j) .;ıl ...... :..·'-';JL:.ı_y-
J-'T .)~ • ..ıi.., l.L~a ... ., L._._, _,..;;.,.. ..ı..J\.... ~ ·ı. r .~ ...
Mektup-lll
-ı( ..,.,l_ı:'YI ~ .;iıl )ı:..
j,d.ôli'-"-,:~~ 1:1 'il~l-.:;ı ~..-(J.-ı..:..u... c.~ ö- eY ~t.: uy..o J~J> jı '"'"" ,\.:,~, ,~ ..:...:x-. >}<- ~uli\,1 ·ıJ_.ıll.ı ._;l-I...,DI .)l.?-)1.,.-l\J.. . .)\..)1;~,\:; _ _,.ı..ı:JI.:ı_,l.)ISI
:_~.;\.ı (.\:i..ı ..:))J') .,_<ı.L.ı .j!L.ı .SJ.{.• [~ ~\ J . .:ıJI.l.I_.....; __ Q.ı.:~] ;\~ ~1:-• .>._L.)._.. .$'\.W.ı _,..~ı~, ;,l ._..·.J..;:·L~ b.ı i)L <\ll.ı ~ ,y.'i Jı,..,~
L.s: ~.IJ':" \...;:>- ~\,\~~ .).~~...- Jb J...>.:
:.;:_.
'".f;~L.J JJ\J., <S.: J ~f., ,_;,; J J.r·., if' s L ,,_;ı~ ·~ if' 1 01.,_. .:ı ı
r"j.v" [ :i.::-J! ,f '-~'-J <.:J.~ .s):-1 .)~.ıli .)1 ,)I..Jo .;;J; ,)\.oJ< J}\)•J j\.. j
;ıi· ..il .S--"':0 -'~ i->Y.....' f.:., J...C. • .ı:L:.i ._.. .5->:> Jtr·v-, ,~'{._..s" !i~ .
._,.,.i.ll-7?11] :.t~) r' ~ı( .k>.)\ .:,li__.., ._,.,,;.. .:,i; .:ıı.>.: w\.ı.ı.....i
wl.l j\ .;iıl.~\ ~Ic --:·1 )_V" .;;.:,_; ,s:;,J ._.. J./ [ ii_,.\)'1, J.i~~ j,l il.. JIJÇS' .1.Lki lif)'l..:..tl. w ;-;,.,t._ ..~~_ı.. j<: ,ı ~ ':"'bJ> ._;.·r', :S:_~:<- ,s:;~ ı, ı.> r. .\-!jlc 2' );-,'!ıS:, ~\{;'iı~.? .:ıL~ 'il _,.:t ,;A'iiJ\,.:;ı .:.._W ._;_...ı J~ ..!.1.111
...:_,;..T, .)l,ı if' 1.;:>- .~ J.':""> .f; .;iıı iı,ı cı,_ .;ı,J • • \:.. • .J\P.- .:..-J.ı.:.;.. .:..-1'
if.? p ,} ""; J( 1 .ı:.\ if.? _,;ı, S\...J;\c .l \..._,S::. Jlo ..:r_.il .t,;> if l.;:>
~-".l '<-~ j~~:- t»-! ~"'.;;:ol ~ . .5 .;_.;;j [li( j_;;,_'i. ~ır j~-". 'il..ı.] ~ ,,).).) •f<- -:il\i\,1 .:ı;:J,.ıliJ:( .J::T>t._j!._,..,-L.. \./')11.!.(1.. _ily ~J> ,_,:5: \k
,:ıT ı>lo .::,1)\~.l .:_,l.l\;.. J> .:_.1.\JA,. 1:" .~ ~- \~':"" .;;,;) .:...-\cl' J:-> .(.;..} ( <\)~.\ ,.~1 ;)i:J ~_;.;1; -:i!IJ~ ._;\i-l ) J._f'._; J~ .;.il): ..::.J.ı>
, X' .;;_;., r ~c.J.ı ci.:.._; > y .;_::.,) (_j .).ı.>._)
($)' cJJ-' j J .,j-A>J>Ioj ~,Ç; J .;:..;\ ,_?>>) ;IJ..
t;.."L..PI if' if-! ~L::.-1 ~ l:::..ıllj '}.w t;.."L.CI ~lj ;.;~ ,\;.j\]
\J jly J ":"JI [ lr.L...i f JUI;_f.i j:..<' \r~ r'' ,\J:-1 ;,(j ol>) .J:-Ijl ..,J
.:.-..i ~1,. ~"-' ~\:, iı)ı, ..::....-).::., ,:il...-1
:_,.:.,1
l ~\.. ;_ı'{ .)lj ~\:.:- jilljl ,.i;.;. J..J 0' ~\.:.._i~ . f_},) [ ~ ~ı.) ~ .WL..i ~~t.~ d~\ 6_i")) .:,'6;_ d }lj .:_.-i,\ ,.:..;...,
,ı.)(iı \:lk,_ u:- ~j \:~"ı:,l. t.\;)~ ):>. i)I;Jı;:;G.:c. Ji.A.._:. 'i',.."' \..)li. c:-; t c:ıı r 'il_:ı\ö ·
o~ ,j-> .>.,)~ [ 'J'-f;;:; \:),_(.,:~~;ı 'i_jj '-;'ô-J le. _,.;,i r(J ı,Jj.jl.i" l:.._J J\; 1-4J,
2.51
252
ABU BAKU'IN EKMELEDDİN'E MEKTUPLARI (METİNJ (1)
Mektup-I
. .
l ... S::~i 1 dl .. U':ly ü .:·,.;.><~ u)~c:~ eı:!
:ı_(,aj .ılı ı i 1J ,_;~~d 1 J ... s-- 1 Cb S; ı 3,
·JI I?J~t.i ;J't:.:....,i ..,·. 4)- u;Ll>- Z:.IL\.;"
JL~; u".J~;1 J.J~"' .cl ,;ı,," . r~~Y· ı.slp ... j\ c.ı; . ...ı.! ,.:J::: '·~ GJ:::~~
JL>. .J.J ıslf.IS:~ U;;':' o~') -':-c,
.JI <]:lA,:. t:T ,P <s' 0
lt,.:
·.· J.ly:; ji.J _c:.~I-~.J" JJ.J Cil.:. :
.\:S' .;f<; _;ı;,; c:.S::: )' 1 '" <.5 j-' 1<; •
Jı./.J; ..ır: J"' 04~ u" L-l •.• o
ı.s:>j; J-';1.\, ,; )'i ,) ı.J_ol1~
JL!_;;.)I uS' <.5~-c '-:"ly.o 'J
, ~l_c' ol_) ,Jl_;; .... ~~~· c.:~: 0.)~~
_Jiol; <;ijlly)lı:z, olo ,y")\>.
(~o .\M 13 )J:co.J; J.J..2"'u. <S"
JL.,~ 0~ JO \.S_.ü (j [; 4)
if)_;;. u.Öi;;;,;\ C-.rf'J jl 0T c.~,.. .bL~ :_~[,.. ,) J0~
<ully \..uo.l 0~1J <s-' Jol:~J o3; u"JS:,; .• JL.::./, .;1,.<- U;J j\J
ı$1P J .\;lo_;S' u".J<{.,;,. 0\_r_,:. .:,)[;.,, 0'1.\,:. .\:Jlt> JO lyC,..
<) \S.;.J J ..\~1; _;:..__, lA; _;c•l....;:: :.ıT J)\~ Jolp c..o\:.11 ~) . ~ ~ .
c,...,, -s:ı.;,~ J -\:LC ~..;,,.. 01_,:1 o_;'S;;) .\.I;IA- JO 0\J:') (_JI
\J:,ıT JLl:>-1 Cıl,i: Ji-A; ,:d3,.. J).)b J Jk u.Ö)f 0jl:
öl):;! ..:..;J Jo ~ ol; ~_;• <) G_;1 .. :. J OJJI:; JO <SI; j-1
JIJ) . .s·..:,~,.. <.5_;ç, J .\..':,~ 0o 3 5"' Jl _;;~ u.:.o; ..:...a;L .• Cil. j J
.JO <) '-:-;[; <S_;S::; J o.ı.:.!; 0.JJ.P Jl'?j.JJ ~-· jl u.:.;.JJ~
S).):?)), 01.)J~[.':,5:; ~~;~1 J_.;;J L..:•)l..JO)~Jyl '--;·jly' ıLJ.
J\5':~ cc: t;~J 0_,5':!5'. J\,T ö.JL.>-J ')\: ul,t..;, l.J \"G_,\.c;.
.J.:J. _, J_\, JtS'.cj ('.i . .J' JIJ,-l) ('le- 0_,>-.!, <J'l J; 0_,~
; j)c ... LJ:•j -h-> .J, 0 ;;,,_ i.Jl ,j)\>-1 (' .}S:• L-':4'
J~ L....J1 .J, _,; o le- , _,_,_ \ol:
, _ _,r,; T P/" .J l~.,a.ı IJ Jb:. C-.» \;
~1
:\~;:>-~~ 0:r;.~)=J __ 4=~ ···.,c;:.··-~ ~-j~,~ ~J
..:_,C::<~ i j _..:_,C:; V ı -,:y:• ~ u:ol j
e>F} ):0.; G: .• '"' .JIJ?.J.i. '-7'\:c- (JI.c: ~j\:~j, Jt,>- ~~b (:_;, _jc- .;,Tjtı,\,} ~:;;. AS' <J)I~ , .\.:.0 1 t3 ).Lp\ c.~l J.'-1;1
JJ): ,jt;J _, ot;La.. ~1_,1: f c:ıT ,ı"':;\ Jlr J ..\.CS::.:.i u"')\;:_\
C.:.....ı"".J·' 01=~· ,:JI_jc- _, -cv c.,t:;: ~U-'' c:ı:ıt;t~ c:;L i.ı..ı~ -':ı;;
jJ'p ~)-~) ud\>-. Üj)l:>-_t c)\_;;); .1\..i)\ i.Jg_ı
... ~IP<,..;.\,... J. \):J );,I.J,;_ J U:ı5:; u-c-1_,, .; JJ;Y J jJp"-·'
j ~.J:.._,; -':.J'. ,; j GJ-\? c:ıT
: GJ;,"' c:ıT
)~J~-~ !:'~\~ -0~~; '"[~~~~{:~~-)~~ :;: -. J ~- o Q ...
J..p__;... __ :. ::r:;-:-.~ -J_,~i ::J~~~ .-;\ ~\~ J __ _.!' -~.- cJ.--~'--
}-•\.4.<- J~ L,._,_; ;:' J"!.:) \ )\_...,
J~p 01-:, _o>:;;_. _0)~ ~--Ll
\4~L ~:;C-~4:11 ~~ C:...::'S' '(:ıC J ,..\:a~4 -4::::-J r~Jc tA:rb ~ ... :t .)\:a.J
i.JJ:t-• c:;l-'l J ~>- '-""[.:;: 1.) ,_;ı,;..;,t ;J_t; _, ~,,ıı ÜJy
'-;-'\>"\ Ö.ldi J L..i;.~ .. '-:'lul ;_,,..;, _1. J?\ '"',·"' cf" ·~_,;_,u:>
ü\)"' J ı.J:'-' .1Li)\ lıl L,.,.j J_~c.ai J ~J c,- 00.::; .J' ~\J.
J.;i J c..P..;hl 0\i:'..';; _1 • .);; ), lıl:: )_j•) i.J\;j -l.a.J J (' JJT ~~
.J;\; 0'110>- lıl E\-'.• J c:;o\, .• J' J (\.i lıl '-'-:.r.'; 0~~
c,-;ij Ü:-i; 1 J:...:; y \.JoJ>- j.j~ J.? ('JJT .JD:: C!:-\: C!:l., J
25~
254.
'-;'\~ .::.I.P iılt':" '-;'l::s"" ~.J'j j\J (lo;;S'" 'c:,.J'..,· 0 T '-:':'1"} .J
ı)Jı~ı .:ıL. ... ~ ı_, i J ... Jı.))t '.) o!.S"':>~;ı . ~~~ ~ ru" _..:..;_~.:. ... t (Sl~ ıJ}rtJ J_,ı.\'="_, J~~ .t~,J r..r.s=-·.::___,,.), r::>lit..:..~t.:...
J...;Z "-~"': LSl.;~;__,[ ) ]J:.... ('$""..:.ıl_,, J> ,\J, u;,Y _, •>p
=.r~ .r.~_,pl• .:ır./.~.':"_, (Sl._.j::...\_,
-:.. .. ı; .;ı;ı~ı .s-- ı:ıu~ .\.p J
LS-~~~ 0\: ... 1~ -~ <s"" ~L.•
4 .J ..::.;.,.\ •.V jl..... IJ -...• ..:.ı __...4.... 0 T (.§!_,,. 45"" <.:....:i .:_S::.!:.
t)-jJ. J~ •• \; }7 .ı-: )•l>- c$1,2.> .), -;:,t~ .:ıT ı,.:..J_,ı~ ı:;..,.
_,q, ~lo ~i ~,JJ>- c$..':.~ ü ..r;.,. .:ıT i Wl -::.>\1 Jt.6 Jl~j o5',f;";' i>_;-~'.,I!>J ,_,~ _J.AI_,.> iıl;l..r• ..::;JJ.ı iıl L§IP> .l.JJJ 1$
~ .J .,:......1 ~:;;;$' J.;"Jo? ..::..>:>\!. <;,,.,-,; ..::;,..ı~"" ~~,., ,;ıT Jl :
-=.,!ıı .;ı_ •• \;[ .• ~:J..~"" ..:.ı,L. .... 0 r J,; jl ).\il cı_,. ~ .)!$' .. ·
~_:J..t-J:jj Jft "":'-~ ,.);.;,. ..Gl_,; r Jl_,;l 01.;} _, Jl_,!:.l 01~,"' :r3· .~u~ t; <:§;s <J.:iJ J,:ô _ _,; J ~-r' .:.,;ı...\_,,..:..;.; o.ıı ...... J .;.ıl.ı
• Jt .:;ı.. ı.), .:cf :w ,:.d_,,.. ~ jl .. f"" J\..J i.\>. _~.ı ..... 0",.
.ı!l)jiJ c'·\=;ı.:~\? .:~J.ı)-:.>J';.,., wT j~.· ~ı. 0 .• ıJ J,lt._
.)Jli.,e '-:-;- '-A· .:.:).) ($,_)s-- Jt ... 1.), J,;. Jt,.. ı:.ı.ı __,? "'~-~ .:ır .\,ı_,•
WJ~.;~ .. ~:.:t~ ~ts-"...::.. ..... ~;-:. 4i.;,.~·· ~J':".Jl! ~.,~>- ı..>~L·T i~']
0T ~\~IJ.;;, J:~-· J>J i.J>Jy:- -~~~ J?]JJ .:..,.ıi.J~ L§W U~
= 0.\,!5" ..t;l~ ül.l-'.• e-:; ı u~, J:; .up_;?] t_,;_, ::ı.~_, ,J,
i)J>- J, , .J! ( .J; Jl) ·LS.Ar · • .1. -~ı L§_;r .; ......;[,..· ., .<5' lig
.\ • - • J • • - 1: .
r _;st;, _,s::ı .:, .s--.;t: ..:.;;S:. :r. -~•;
.JY>- jl_,; jl LJ_,, 0T i.ıiJs'l~ ) .. 1,:. 1 c__!, J;..;.. ('\la;:;l ~
r:-t; 1(\:;- J ~:.....j cr~,~ ...~.;Ju>- ))~ _j~ ~-l .. t..:~ J)_r" J.J;J _)
t)_;;J ._b JL.::.~..!~ ~li:- j1 .. t~~~J \J..;.>- w~t"'...-.l.ı.T J:j jl l_ı.:ıy>-
: .l~ ~~ c IJ )5:: .•• \,C ) )"; J .JO J:::A;>-1 ,ıS' .c_..):., :J .!';""
..\;;c. <3 J _,; _,;<S W: '-'l\,- y;
.ı..:-.ıl ı.;~ \J:;- lS,._; ~~j .01:.• 0Tj.>
c.....il_;ı ~-\i 0.)).;:. <.>}; ,~ •• \.<; "", ..!) <..! •• u.t.:.. • .:.ı_,::-); C.ı
<.:Jz,..')~. j\ o\J, u•J/J u ... ~J,.. 0,T ü,l) (:' J. }'?jJJ J
·~I,~S:\;1 00 ı; ıJ ($...;; .r ..ıjJT J_,.....,.. 1 <.:># ..,_ııı. i-l!o
: ..\~li 0 <.5JJ J_,L
\~.ı c _u.{.ıı ~ :.:_:,.,_~:...ı ·..\:;; '!li ·.:.ıp
.\~f~:,ıt., '':} -~ı::.::" ):o .u:t~:ı,~:. 0kJ ..:....:.t?. ~.) 1~T jl 4) ı..:. ...... ı; J;·~_, ı~.:; .J~ b)l: ı.J...a.:.;: ..ı.: .• 1
•i.>-' 0TJ·1 -\".J J..S:-~;b .? d'J.JJ .~ıJkJ ı, f~ ~ .. ;-.. ..::......~1 \ üJ-ti ·- • . ... ,.,;> (..;)· • ,.,~.._. c·
C~~· ıı .. \~i.C :SJJ rs)".J.~) \_J...:...ı.A.o:.l-:-. .~ ... _;:)~ J iiH:o-.:.:--1 \J~;.;il•
'. 11 !-!:..__~ _..:u ı -C:J~ -.!.~n
255
Mektup-ll
u·)J L.S::"'"Jic0.L· ...~;__,U.:>- ü.r.Q.""~ ._:_.,...ı,.:.. L~"~ı
..:iı 1 4.._:>-) u: ..ıl 1 j :ıli ı J4S"'I l;':J y l~b \lı
.ıl:.;ı Jı..ı.pı
c:;~ _J:.Oı::,~::ı~ '-"_.;:.0::: J ..ııı J..:.-. )!/_a _; ) --~ _.• _) ·-..-
t"~ !-""\+'Jl:~ 1-.:,:i _ı-" ~-~->
J~, l5JI~ f'S\i ,,0T ü~;_;; r~~ __,-~ JO 0\...., ~;_,; Ji.-. oiSJo c:l 6\.,::
~ oi.J·' \.?T 01J>t~ J5:v_o _;~ i J T JL:S' J,
.i- t,iT :ı ts..\:~ j5:.~, y; r-\:c 01,.• -'· .
Jt~_\;j f.t,._ jl}· 0;;,.>- 0T C.::...•-1"'-. ' ' 0 .a.IS! )S:::....\"'-
....::__~t:;.:.:~~l ~c .. \; 0\_r:...c. j. L-11::.:>-. :\..;:~ u::_..a.; J Jt.~l J Jt.) c_.....Ji.t J
-.:...•)t~_...... t_~: JlrJ ~L41 .... LSG: '-:-~J·•J .. t;_l ül::=--· 1..:--.~J J\_.4>-'
J.:ı ~'S::: , ..ı_j\.:ı 13 _)s-) .. :D:: ı ,)_,:j J _)S:; _.:ıı_)J ı ~~lô J 0.:ıı,9t...., ::::ı c~.a..} • )t- - ~ •
'-":"'"""! '} ıı..:J~>- t\.;;y 01,~ )_;;, (:P·' 'Gl~j J" 01~j )_j-"-'. - , . ı . , L' ' 1-.-, • ı_) .J:.>- ~~:>- J) J ((ı_.. }·ç. $. _,_)
.'4~·-...u i .):_..i ·~--~:·:_:; • Aj ~--~ı '--- 1
Jc:k:,:_:::; ı: .. "Jl ·,:;Jc:- :.ı
6"_y!J ::.__. .... "?C~.-~ ... \: ,..J; :} 1l:._ç. .ı)'~\~\_,;:.:..· _)S::..:.~-1->- 0}.::;- ol:f ot~.:·
•• 1
,:__t,.;,_; (_• 1 )::; j', J ..\o 0':!y:- 0,;1:~ ),;,. .• Jo ,,....,1 """' ljl
Jo c_:;l ;JO :_ıT J\,.>-.jiJ ,j_) .1\;Jı ~..-~1) i',)' J) c_:;'1 'Jki
CF.: 17)
~JT ı)c- .P Gl ,j·.l'::- )\sJ\ u-!\_;<- ji.J -lr ..:Ojly t.>.JJI..i 05'
G\.J~P Lı Li\ c,.S:!.e oL.;,,~ <S' J.ö>- ' ..c:..,_;; Gl '.Jl:.Ji Jı.,.A )li j\ J
)) '<;:: _.. < -·0-"- _;-z-·; ,r-~-.;.1\IJ Gi..li.J ,_~s- 0 !' 0\~j 'c..-i\,.L:,..J'':. i:'·j
•5' .l.'-5' G ;\..:il~: 0.1 J -l»-' G 11~JC.,:_ ',:_,~<- y ,J:,..
~~~"'"'-· c.r~-> .)y>· .)ı Gı~ J\S"
ı \.) u~hf. '-:'-..;. ~b- ·~- '-:'\;..,\.c.
c...i·-:- 0 T J. 0\•J '-:'4) o..l>-ı; J J\S'J.JJ J»l o__,;..;. eı__,~ Cı
·-'):i ,ı, \J:.J,.:. 0\..li.JI.\>- ..::..;.);,. ('\.:;,,_,, o..ı;;.JS'! AS'c..~iô\,)1.::.;;\
· Jı;_, tJ. i-\!.1Ö:- J. \J .Jl_;'>i> , J.~>..\i 1)~..ı,a; I;L!,ı '-;'\.:::-- ..:.. .•• ı;: J
·.i: ı,~~ \.J""Y Jt~ ~ [:!-\; ıJ:!\ J\S'J.JJ .:ıT J-' , .ı:.:.5" ~; 0\;}.-' eıT 0 ....i::-- JI.J ~.J',;; 0 .,.).,- J.W ..:..lll;! wi>.JI r.s.2~u-'
ıı;
t...;.M.Jı:t,o.·ı 0:_1 ·..;_. ... >7.J -~T .3 o:\: ..• _) J~,L~ ·~ L:.•l):<- J J:lb <J.
. ~::,.,;.~ ./, ..:,.;\~1 01;_;::-- .)S'ı AS ı.:....w.<>:l"- ü,.... OJ) •3 .\:.·1 <..1~\j\_,
Jts'JL \; _,l$'j.JJ_.J c..>:l:il l,\:)4J.-0i Jli.J·' 0UI ,;;~~l; .J t.>-'Y ..:...:p :.\~ .• ,;,I.J"' .:s-ı::.\.4 !J J\,.T ,, •.• • ,,,ıi;; :!_;·' ;.;.,..,J , '..:.......,; .
.,/ ......... • _,_, ./ ._ • .. • ,J
,.;.!'~U; IS)j:.~ >-·\:..::.~\ ~-:ı'~ , .... J )::, \) 0.)\) r_)'").)~') LÇ::. _;:;_; .._,. L "'~ L· "~ r
.u~---~ 0) 3~ ı.:......., ı_,;c ,_:_, .. ;~ . .:sl....:. ;:::--
,, L" .. ı· ' j' . ··ı ' '' .,,ı·~,·, J~" : !..! -l .. ::' ...;._,;_ı ,) , - .!.J ~ .-
1 ,t "' .- - ."' .. o- ,, z; ... ! - " ... ',_. ..)-:,L: !J .. t..:..-: "--,_.:_~_,..,J\ 0':i .... u--·~j .J
.l..;,i.; oJ;) Goljl . .)lt':") ~ G~JO ı)l .) o ';;'ıs~) Ü\...2il
o-l:~·~ pl.o .Al .:.ıT J'l 3 J cil: J:ı,.,;.; Jı,_-21 .:.ıT )ıl J)~: ...
257
258
J;~J·J! ~)l:.ıı l~l .. ~ '~::-.J"S- J_,;.,...:,. • .>"'..t...< .... u!.~~J J~j-• J;.,,;. ~ ...... \!.J
)}·-A;; ... L_...:l!ı J:f\ :r:_.:. '-:-;\~ l.ı~ j\ t: .. ı . .. \:~\~ ı.J::i..r!·,l\ ... \~~~ 0\~t ......
.:;_, ~~~~' j\ J ..s'-c- G:a;,; 0\.,j u. i J:.i·: jl J\5:.;,,.\,;_ A$' ı$~)!
~~ .:?.:.~ ı.S~ ..:...,,, IJ >J"'- )._;.c- / J (.5-\:)b t.•~ı J.•:. .::.~ "' ' . " . ..-.
:!, - .. ·-'.:"-~
·G-''~ WJ~Y Jy"'-"Ô C:,.;: .• 1 .::.ı ly,u;. cS,.::N
,·~~-c ... :s-: l ··;::A. .. ~ u:::;.:t:~') . ü;~J .
~~~=·_:_<-:.[:. o t:J ı:i:j c-=:~ ...... :~ .. ~.~.'l:h-;. -~Ji) 0 )1 J.//~ 2;~~
·');~ı-_, C; i l_~} _~:'..ıC:-:~: .... Ci Ci)
~~4>~j 2·T 0t'?':.J..!..:~J o..r;.~ 0T 0\:-4.::... 4.1;-; J\ ..>\5::.-.. \::. J}
) .\~ .J :c ı,)'\:. .\~" :u;..., 1) J 15:: .• ~\"'- · •s' e-i T 0t '"'ı~ J .• .;......ı
J\S"j)) o\.A.:s-1'.) }~:jl '-:-!...,J >J: ..\il); Q..r.Ö>- i.JT c:ı(g'.ı;! &.ı;:_,=:-
~ J .l,:lb .1iiJ; Jj<; , J>- eıı_,;ı .1 • ...,..~ '-:"ı.Ju "b ·.lll_,!
: -1:;\..., J 0:-':><:: ıJ,(.$··· .:ı:. ı eS.:~• .)\>J\
; .. f}.; \; 4) .\;1:: Jt: .. ,!_;:.
..\,T ~~ı JS' .:..-· Lı.~:; ..:JJ, tt-'"J
J. C:,•.\>- .;:;~\....... 61Jol •') ~;\~ L>;Ji J...;.; u"'-:-'! .\:.•1
0\0,... 0\ .• j u,.; ı_,.<;\; eıT 1 t:,ı ol.\: .• ı A) o o_;'? .;--:·• L>t':" J
.. \::.\; J.p.::.. " S·~
Mektup-lll
.:~\;.;! }.\,.,..ııl '-'!.i,;.,;.~ (' ..:.. .. .ı.~ <.f-1
4-!,y;:l.:i 4,... .J i""" j ı·
""-;,.. ' 'ı ~ ) .... e ... ~ 1 • ] ...... ı. !/. ~ " ... t: .. <-:-~·"-' J <.>: .\.:.._ı CA ..~..... !J.J-"-!
'.::.:.:.;::- ~At.}";='-""'~; c. nı:~r-)1':... - ~-' f - #. ' ., --\ • .<.:., ... ~~j\·! U')\.,... u-"'L..J
ı:,~ı '.;:n:ı _u?'.J~ıı _J!;.s- 'r-:>1:... ci:;.,: .• ı_,j:; :; tc...:..:, ~.;t"'c..:.
ı~. td::> -·.r~:. ... . ..... w ~;1:. t. c,:,.. ··• ı~'s'_.; !t .... ~ J .
e .,.:ı: 1 tA .(ı> r, • •- ,.. ''·)li> .,. ..:...!. .. jJ' {., 1 ~1 _A::'L~ .. • rJ\. ..
- 1 ':ô ~ .. p J [!,""""" .J ' ü:J:=.., i..ı:;_.. _tY'L:JI .ı·:->- .ı•) ~;
~_;'S" .s- ı:;'5'J ,)Jl •ı i.J~ .ıs' P."' J.;.l.\!. J.)
fs' ü·· \; /$./. [,., Ji ..;:....~ ~ı.); ......
J':'l "'_)g- J ı • _1·;1 i _,E- '-:-' T >~ _;SJ ·.-'?
('l <).!JJ ~· J.i ~ }' jl j~ ı"~
~..~_:;,; J;h· \Li ıJL. J'"'J'"" jl .:ıT .::.:)y .\.el} c,/·;}..-.
' -~~~ j;J;,.ö .:ıG .\_.,\,.. J:~:- Jl lı T 0::.-r Jt;.. c c.S··.ı.:;.. .J
u"'-'b:...r•) c)J.;\: 0;-·j~\;JI i.JJ~J jl_ı.:..lCık-T tY'\""1 Cı.;ı;
.I::::..V z.ıT Jl} .kt-ı .1. L..l>L!. .• J ..::..: .. 1..\. _;:,;.; :' _)'?. 4$' G..\~
ı;r ci .J':JJ uıs:. J ü.t,.;t>t "-:-ôı_,..;, t...ı'-' c c.sP.."" c.sı.;..,.J .)_ı.\i Cı.r;-.ı ~ı.,T 0 ..... t>t 0_,:.4, .:ı)(;ı,. J,ı,;-, 0_,,.. •• ı.:s::ı_,·.~s::. ı
3. ;b
259
260
: cj;,\>'-1 r.-;IS:• (;_~! 10lA..::.I J .__Ah) 0J~, <CJI.•j u;l~k\0\bl... (lJ\~~
ü~.; , 1 c,ı )~-;,; t,.,')\,:. , cı,.;..; u";-'/ , o~~ .... eıı,.T '-:'t::;T
~J)";! 0::--::L-:..:11 '.ı!ıı t~~. er_.uı_, Ul.ı §ı , 1ı_,,ı_, ~Jr~ ..,_;ı...;
~tp Ç~..r~l u"J! ..:....ı.; J~_;;J c:~ıı \..\::.il ı3 ).L..>I , ~'::CA~
:.!Ü:.i\c:.;JJ.P ,..:._..__,.~ J;ı .• ı ...:.,~ ...::...:\,;_, )S'j)JJ.Plö\..::....ı:
J:>\ıl J_,...,."" (!;, J)" c;:l,:;,..l Jı.:.. J J'i.; '-:'T JJ-P.ıı f-1 ~ı
4~ ısl..r•J ~ 0\..\ij ~5" J~ .:: ı..s-J-;!- J\~1..::.\ ·,s:ı; '~.;~~
• vt~,·ı C.""' ..:;..::.~; t_Jlk~ _;.:,..._,_'-;-":'\:...> )t;;\J ,y:•':J\;;. -'J':"Jl
i-h::.!$ .,r ).\,..\~ ·~ )" JA·~ ,;ı.ı,,~, SJ-ı;; .• ~) .. Jl
) _.. D ,J. ) ..... 0 } } ...
IJ ,u ..\..• ö\.::,.,;.]1 f" J .... o ~ ~ ... J ••. ı ~... ... ..
~L~-::o-\1 1 .. ÔJyP ;J ...:....-;:-;~ Ol
1 J . . . ı ı ~ . ı. ·,ı. "\. . 1" t_J{ ·_y~ u-":-A>- J .:Y' ,, .._ç.J.i).\,.:; {'_'~' <3::-::, .• -"J~';"J
~L,.;., J. ,J·i .. :4/ J·-l..:· Gl')\.;· <S~J~. f~ jl J .\0i\..J C::..tot;ı ~..r~.ı;Jı;_": 1.;···_.\?JJ.J <.;,,;._, llJJt; f!'..~? ..r-'".•l.;'c;_kw\~_; ..
' 1 '\;• ',\•r.o.\ 1 ~-;:. • ." ~!.') -'·:;j,.J;f v."l·•"·'"·.'·,, <f).J;;. J __ :"' - Z.·~r .;·' .t_"' <;..""-'>- _., •• ,_. . c·-- .•.
• ~ .;5" c..s~.ı.! JJ!J .:ıJ:;; 1.;·' c.:;JJ Jkl,
~~~::..:~c~ ~ıı ~r~J ,"J ·
cA··~~ .. cç.·~t ... ;ı J c*:~-· ·! .. eç. i C~:; ~Cç. Cij ı.>d'~((;;- ~!.ci
c~~J.J.:;;;;-t ~c..:v.:ı1 L$~.:.;- ~ ... --l~'i J··~:...>J> J o~,... :.ıT ,ıJ,:.Iy· u""ı;:. o.l~ ,:; ~.._,\, J,...
>).> ,_; , y>· J\?jJJ ,JJ w>l~.- 0T .;5":, ~· J ~ı c:Jp eıT
• oJ~ 0 ~J,:. w>L..- ~ıy, ll>: Jl ıJ <.i~' 0.1 J
r ..., ~); r.T J, 0k;~ .}s-ı
ı,..;;.·~ J) L.-.-~i _,; j::; i_,:;.. u; J~ .J"? J
. 1 • -' .ı \-: ~ -- • ~- ; ~ • ~=k:; u:;;;a,.;_.. w Jl ..:..;L.i ~
0)--......0~ J ~jl; ı.~s:.~ ',,--~lJ
Tabib Ekmeleddi:n. Müeyyed Nahçiivani (Ord. Pı:ıof. Dr. A. Süheyl Ünver - 1956)
261
262
Tabib Ekmeleddfn. Müeyyed Nahçivani . ( Oi:d.Prof. A. Süheyl Ünver - ·1968 )