Áîëîâñðóóëàõ àñóóäàë

Ãýìò õýðýãòýí áèå õ¿íèé îéëãîëò, ñóäëàõûí à

õîëáîãäîë

Ãýìò õýðýãòýí áèå õ¿íèé õàì /õóâèéí / øèíæ

Ãýìò õýðýãòýí áèå õ¿íèé êðèìèíîëîãè øèíæ

Ãýìò õýðýãòýí áèå õ¿í òºëºâøèõºä íºëººëæ

áàéãàà õ¿ èí ç¿éëñ

Ãýìò õýðýãòýí áèå õ¿íèé àíãèëàë

Гэмт хэрэгтэн бие х¿нийг судлах нь

криминологийн шинжлэх ухааны нэг чухал

асуудал мөн.

Гэмт хэрэгтэн бие хүний б¿рэлдэн тогтсон

онцлогийг судлахгүйгýэр гэмт хэргийн

шалтгаан, нөхцөлийг илр¿үлж арилгах, гэмт

хэрэгтэн хунийг хүмүүжүүлэх, дахин

хүмүүжүүлэх асуудлыг шийдвэрлэхболомжгүй юм.

Ãýìò ÿâäëûí øàëòãààí íºõöºë òýð òóñìàà

òîäîðõîé õ¿íèé ãýìò çàí ¿éëèéí ìåàõíèçìûã

ñóäëàõàä ãýìò õýðýãòýí áèå õ¿íèé îíöëîãèéã

ñóäëàõ ÿâäàë îíöãîé à õîëáîãäîëòîé .

Гэмт хэрэгтэн бие хүнийг судлах судалгааны

зорилго нь àмьдралын тодорхой нөхцөлд

тухайн хүний зан төрхийн онцлогт тохирсон

шийдвэр гаргах, гэмт зан төлөв үусэх буюу

төлөвшин тогтох, бие хүн т¿үний орчны

харилцан уйлчлэлийн механизмыг олж

илрүүлэх, түунчлэн гэмт хэргээс урьдчилан

сэргийлэх ажлын чиглэлийг зөв

тодорхойлоход оршино.

Ãýìò õýðýãòýí áèå õ¿íèéã ñóäëàõûí ºìíº áèå

õ¿íèé òóõàé àñóóäëûã àâ ¿çäýã.

Áèå õ¿í ÿìàãò íèéãìèéí õàðèëöààíä îðîëöîõäîî

ººðèé㺺 èëýðõèéëæ áàéäàã ó èð áîäãàëü

áèåòýýñ ÿëãààòàé.

Õ¿í á¿ð áîäãàëü áèå áîëæ òºðºõººñ áóñ áèå õ¿í

áîëæ òºðäºãã¿é.

Õ¿í áîäãàëü áèå / áèîëîãèéí àìüòàí/áîëæ òºðººä

íèéãìèéí õàðèëöààíä îðîëöîõûí õýðýýð áèå

áÿëäàð, îþóí ñàíààíû òàëààð ºñºæ áîëîâñðîíãóé

áîëæ íèéãìèéí îëîí òàëò õàðèëöààíû ¿ð ä¿íä

ººðèéí õ¿ì¿¿æèë, ¿çýë áîäîë, ààø àðàíøèíòàé,

õóâèéí îíöëîãòîé áèå õ¿í áîëîí òºëºâøäºã.

Áèå õ¿í íýã òàëààñ áèîëîãèéí òºäèéã¿é íºãºº

òàëààñ íèéãìèéí á¿òýýãäýõ¿¿í þì.

Ê.Ìàðêñ: “Íèéãýì ººðºº õ¿íèéã õ¿íèéõ íü õóâüä

áèé áîëãîäîã áîë õ¿í ìºí íèéãìèéí òºð¿¿ëäýã”,

“õ¿í æèíõýíý ìºí àíàðòàà íéèãìèéí á¿õ

õàðèëöààíû öîãöîëáîð “ ãýæýý.

Áèå õ¿í-íèéãìèéí õàðèëöààíä îðîëöîæ ýðõ

ýäýëæ, ¿¿ðýã áèåë¿¿ëæ ººðèéíõºº àëèâàà

¿éëäëèéí òºëºº õàðèóöëàãà õ¿ëýýõ àäâàð

á¿õèé õ¿í

Áèå хүний хувьд өөрт нь төлөвшин тогтсон

нийгэмд харш үзэл бодол, харьцааныхаа

улмаас өөрийн гэмт санаа бодол, сэдэлт

зорилгоо хэрэгжүүлэхийн тулд ýрүүгийн

хуулиар хориглосон нийгэмд аюултай, гэм

буруутай үйлдлийг санаатай ба болгоомжгүй

хийсэн этгээдийг хэлнэ.

Ãэмт хэрэгтэн бие хүн гэдэг нь хуулиар

хориглосон, эрүүгийн хариуцлага хулээлгэхýэр

заасан, нийгэмд аюултай үйлдэл ¿йлдсэн бие

хүн юм“

Ãэмт хэрэг үйлдсэн бие хүн гэдýг нь хүний

шинж чанар, харилцаа, холбоо, зан

суртахуун, оюун санааны дотоод ертөнцийг

харуулдаг, гэмт хэрэг ¿йлдэхэд нь аль нэг

хэмжээгээр нөлºөлсөн нийгэм ба хувийн

амьдралын нөхцөлтэй харилцан холбоотой

хам шинжээр тү¿ний нийгмийн мөн чанарыг

илэрхийлж байгаа нэлээд өргөн хүрээтэй

ухагдахуун мөн" гэжээ.

ªºðººð õýëáýë гэмт хэрэгтэн бие хүн гэдэг нь бие

хүн гэх социологийн, гэмт хэрэгтэн гэх эрх зүйн

ойлголтын нэгдэл юм.

Ãýìò õýðýãòýí ýõýëæ òºðºõã¿é òîäîðõîé áèå õ¿í

ãýìò õýðýã ¿éëäýõ õ¿ñýë çîðèëãîòîé áîëæ òýð íü

íèéãìèéí õàðèëöààíû ÿâöàä àÿíäàà òºëºâøèíº.

Энэ ойлголт тодорхой бие х¿н нийгэмд харш

¿зэл бодлынхоо улмаас гэмт хэрэг

үйлдсэний дараа бий болдог. Харин "гэмт

хэргийн субъект", "яллагдагч", "шүүгдэгч",

"ялтан гэсэн îйлголтууд нь гэмт хэрýгтэн бие

хүн гэсэн ойлголтонд багтах боловч эрүүгийн

байцаан шийтгэх ажиллагааны тодорхой ¿е

шаттай холбогдож тэдгýэрийн эрхийн

байдлыг илэрхийлсэн áºãººä òýäãýýðèéí

àãóóëãàä ãýìò õýðýã ¿éëäñýíã õ¿íèé õóâèéíáîëîí ñýòãýë ç¿éí øèíæ¿¿ä õàìààðäàãã¿é.

Гэмт хэрэгтэн бие хүн өөрт нь төлөвшин тогтсон

нийгэмд харш үзэл бодол, хэрэгцээ сонирхлын

улмаас гэмт хэрэг үйлдсэн байх ба өөрийн

санаа бодлоо хэрэгжүүлэхийн тулд хууль бус

арга замыг сонгон авсан, гэмт үйлдлээ төгсгөлд

нь хүргэж, үр дүнг нь үзэхийг хүсэж байдгаараа

жирийн хүмүүсээс ялгаатай.

Алив бие хүн нийгмийн харилцаагаар

дамжин нийгмийн мен чанарыг өөртөө

шингээсэн байдаг ба хүн хэдийгээр гэмт

хэрэг үйлдсэн ч бие хүн шинжээ алддаггүй.

Бие хүн нийгмийн үйл ажиллагааны

субъектийн хувьд нийгмийн харилцааны

болон нийгмийн учир холбогдол бүхий зан

төлвийн илэрхийлэл, нийгмийн ач холбогдол

б¿хий шинжүүдийн цогцолбор байдаг бол

гэмт хэрэгтэн бие хүн дээрх шинжүүдийг

бүрэн агуулдаггүй.

ßäóó óóä ãýìò õýðýãòýíýýñ ÿëãàãäàãã¿é

Ãýìò õýðýããòýí íü àæèë õèéæ àìüäðàõààñ

òàòãàëçäàã, íèéãìèéí èäýâõã¿é áàéäàã.

Õóëãàé áîë ãóéëàí ëàë öºõðºëººñ ¿¿äýëòýé

õ¿íä ºì ëºõ ýðõ áàéõã¿é áîë ºëñãºëºí àìüòàí

áîëæ òýð õ¿ì¿¿ñ õ¿í òºðºëõòºíèé àçã¿é õýñýã

áîëæ õóâèðäàã.

Òàðèà èä ãà¿àðã¿é áàéõ, ºì õºðºíãã¿é áàéõ

Õ¿íèéã ¸ñ ñóðòàõóóíààð õ¿ì¿¿æ¿¿ëýõ ¸ñòîé

Ãýìò õýðýãòýí áîë áèå õ¿í áîëîõûíõîî õóâüä

õ¿é íýãäëèéí ¿åèéí á¿ä¿¿ëýã àìüòàíû çàí

òºëâèéã èëýðõèéëæ áàéäàã, óã óäàìàà

äóóðàéñàí àìüòàí

Ãýìò õýðýãòýí áèé áîëäîãã¿é òºðäºã

Ýõ íü õýýð àëàã óíàãà íü øèéð àëàã

Төрөлхийн гэмт хэрэгтэн бол нийт гэмтхэрэгтэнүүдийн олонхи болдог ба эхээстөрөхдөө л гэмт зан төлөвтөй төрдөг учиртэднийг засан хүмүүжүүлэх арга байхгүй

Төрөлхийн гэмтхэрэгтэнуүд гавлын ясныбүтэц нь гажигтай, олонхи нь далий, хэлтгийгавалтай, эсвэл хэт том, эсвэл жижиг гавлынястай байдгаас гадна тархины хөгжилмуутай, тархины хунираа нь гөлгөр шахамучир ухаан муутай, цөөнгүй хэсэг нь сэтгэлмэдрэлийн өвчтөй байдаг. Тэднийг гаднааснь хараад л таньж болох дараах шинжүүдбайна.

Үүнд : - нүүр царайд нь илт анзаарагдах ямар нэгэн

гаж шинж, төрөлхийн шарх, сорви, бусадшинж тэмдэг байгаа бол

- нүд нь хялар, солир, гүйлгэнэсэн, тунгалагөнгөтөй

- хамар нь голчлон хэт том, монхор, өргөн, муруй зэрэг хэлбэртэй

- олонхи нь бие бялдар томтой, нуруулаг, хэтусэрхэг

- шуд нь орсгой, соѐо нь цухуйсан, давхаршүдтэй, өнгөө алдсан

- толгойн үс нь тачир, халзрах хандлагатай, зарим нь хэт өтгөн хар, хүрэн үстэй

- царайд нь эрт үрчлээ суух ба барзгар харцарайтай, зэвүун, хүйтэн төрхтөй

- бие дээрээ шивээс хийлгэдэг - ихэнхи нь муухай үнэртэй, хөлс, хулмас, хир,

махны үнэртэй - бүдуүлэг, түрэмгий, хувиа хичээсэн зан

төрхтөй.

1. Гэмт хэрэгтэн бие хүний ухамсарт

нийгэмд харш үзэл бодол ямар нэгэн

хэмжээгээр бүрэлдэн тогтсон байна.

2. Өөрийн үйл ажиллагаагаа удирдан

жолоодох чадвартай, эрүүгийн хариуцлага

хүлээх насанд хүрсэн хүн байна.

3. Нийгэмд харш үзэл бодîл, çîðèëãûí óëìààñ

ýð¿¿ãèéí õóóëüä çààñàí íèéãýìä àþóëòàé

¿éëäýë, ýñ ¿éëäýõ¿é õèéñýí байна.

Эдгээр хам шинжүүдийг нарийвчлан

тогтоосоноор ял шийтгэлийг ялгамжтай

оногдуулах, гэмт хэрэгтэнийг äàõèí ãýìò

õýðýã ¿éëäýõýýñ óðüä èëàí ñýðãèéëýõ,

хүмүүжүүлэх асуудлыг зөв шийдвэрлэхэд

чухал ач холбогдолтой.

ихэнхидээ сэтгэлийн байнгын түгшүүртэй

явдаг, өөртөө итгэлгүй, нийгэмд ашигтай

холбоо, хэлхээ сул, нийгмийн

баялагаас хувь хүртэх боломж багатай, зан

авир муутай, тэвчээргүй, түрэмгий байх нь

олонтоо

Криминологийн шинжлэх ухаан гэмт

хэрэгтэн бие хүнийг янз бүрийн түвшинд

судëàæ áàéíà. Òóõàéëáàë òодорхой гэмт

хэрэг үйлдсэн хүмүүсийг нэг бүрчлэн

судлах, янз бүрийн хэв шинж болон

нийгмийн бүлгээр нь бүлэглэж судлах, гэм

буруутай хумүүсийг нэгтгэн судëàõ ãýõ

ìýò.

Гэмт хэрэг үйлдсэн үеэс эхлэн засарч

хүмүүжих хүртэл гэмт хэрэгтэн бие хүнд

тооцно

Эрүүгийн хэрэг үүсгэсэн үеэс эхлэн ял

шийтгэлгүйд тооцох хүртэл

Шүүхийн шийтгэх тогтоол гарсан үеэс ял

øèéòãýëã¿éä òîîöîãäîõ хүртэл.

Ãýìò õýðýãòýí áèå õ¿íèé á¿òöèéã àâ ¿çýõýä

ýíý íü ÿìàð øèíæ¿¿äýýñ á¿ðäýæ áîëîõûã

òîãòîîõ øààðäëàãòàé áàéäàã.

ªºðººð õýëáýë ãýìò õýðýã ¿éëäýõýä õ¿ðãýñýí

õàðø ¿çýë áîäîë, ãýìò çàí òºëâèéã òîäîðõîéëîõ,

èëð¿¿ëýõýä à õîëáîãäîë á¿õèé øèíæ¿¿ä

áàéíà

Ãýìò õýðýãòýí áèå õ¿íèé êðèìèíîëîãè øèíæèéã

òîãòîîõ íü ãýìò õýðãèéí øàëòãààí íºõöëèéã

òîãòîîõ, ãýìò ÿâäëààñ óðüä èëàí ñýðãèéëýõ

àðãà çàìûã îíîâ òîé áîëîâñðóóëàõ, íýã

á¿ð èëñýí íºëººëºë ¿ç¿¿ëýõ à õîëáîãäîëòîé.

Ãýìò õýðýãòýí áèå õ¿íèé êðèìèíîëîãè øèíæèéí

á¿òöýä:

1. Íèéãýì õ¿í àì ç¿é áà ýð¿¿ãèéí ýðõ ç¿éí øèíæ

2. Íèéãìèéí àìüäðàëûí ÿíç á¿ðèéí õ¿ðýýí äýõ

õàðèëöàà, õîëáîî, íèéãìèéí ¿¿ðýãòýéí

õîëáîîòîé øèíæ

3. Çàí òºëºâ ñýòãýë ç¿éí øèíæ

Ýíý øèíæ íü àãóóëãààðàà ãýìò õýðãèéí

øàëòãààí áîëîõã¿é. Áèå õ¿í áîëæ

òºëºâøèõíºõöºë, ò¿¿íèé õýðýãöýý, ñîíèðõîë,

ñýäýëò çîðèëãî, íèéãìèéí ¿¿ðýãòýéè õîëáîîòîé.

Ýíý øèíæèä íàñ, õ¿éñ, áîëîâñðîë, íèéãìèéí

áàéäàë, ãýð á¿ëèéí áàéäàë õàìààðíà.

48.1% 18-30 íàñíû,

15.3 % íü 30-35 íàñíû

53% íü 36-ààñ äýýø íàñíû õ¿ì¿¿ñ áàéíà.

Õ¿ õýðýãëýñýí ãýìò õýðãèéí äèéëýíõèéãýðýãòýé ¿¿ä ¿éëääýã

Ýìýãòýé ¿¿ä èõýâ ëýí ºì èéí ýñðýã /çàëèëàíìýõëýõ/ãýìò õýðýã ¿éëäýõ

Ýìýãòýé ¿¿ä ãýð á¿ëèéí òààã¿é õàðüöààíààñáîëæ õ¿íèéã ñàíààòàé àëàõ ãýìò õýðýãòõîëáîãäîõ

Насанд хүрээгүй хүмүүс, эмэгтэйчүүд, хижээл.насны хүмүүс нийгмийн гадаадорчны таагүй нөлөөлºлд эмзэг ºртөмтгийбайдаг.

Íèéñëýëä íèéò 9110 ãýìò õýðýãòýíýýñ 1156 õ¿í

íü ýìýãòýé áàéíà.

Ýìýãòýé õ¿í îðîëöñîí õ¿í 5.4 õóâèàð ºññºí

Õ¿¿õýä îðîëöñîí ãýìò õýðýã 29.1 áóóðñàí

Ãýìò õýðýãò 18642 õ¿í õîëáîãäîí øàëãàãäñàíû

2062 õ¿í íü ýìýãòýé

11.1 % ýìýãòýé, 5.8% õ¿¿õýä

Ãýð á¿ëòýé, àæèëòàé õ¿ì¿¿ñ ãýìò õýðýã

¿éëäýõ íü õîâîð

Ãýð á¿ë íü õýð¿¿ë ìàðãààíòàé áàéõ íü

õ¿¿õýä ãýð á¿ëýýñ äàéæèõ ãýð á¿áóðó

çàìààð îðîõîä õ¿ðãýäýã.

Ãýð á¿ëèéí òîãòîâîðã¿é áàéäàë

Àæèë ìýðãýæèë, ñóðãóóëü

Áîëîâñðîë, ñî¸ëûí ò¿âøèí

24.6%-ûã àæèë èí ìàë èí

6.5%ûã àëáàí õààã

6.2%ûã îþóòàí ñóðàã

0.4%-ûã ñóðãóóëü çàâñàðääñàí õ¿¿õýä

0.5 %-ûã òýíýìýë àìüäðàëòàé

0.2 %-ûã õîðèãäîë

61.6%-ûã òîäîðõîé ýðõýëñýí àæèëã¿é õ¿í

Íèéãìèéí õàðèëöààíä ýçëýõ áàéð ñóóðüòàé

õîëáîîòîé òîäîðõîé á¿ëýã, äàâõàðãà, õàìò îëíû

ýãíýýíä áàãòàæ òýäýíä õàíäàæ áàéãàà

áàéäàë, íèéãìèéí ãèø¿¿äòýé õàðüöàæ áàéãàà

áàéäàë çýðýã øèíæ¿¿ä õàìààðíà.

Òóõàéëáàë: ñóðãóóëü õàìò îëíîîñ õºíäèéðñºí,

íèéãýìä áîëîí ººðò àøèãòàé õîëáîî ñóëàðñàí,

íèéãìèéí èäýâõ ñóë

Áóñäûã ¿ë îéøîîñîí, ¿¿ðãýý óõàìñàðëàäàãã¿é,

áóðóó íºëººíä àìàðõàí àâòäàã, çîðèëãî

áàéõã¿é, íèéãýìä èäýâõã¿é áàéð ñóóðü ýçëýõ

Ýíý øèíæ íü òîäîðõîé, íºõöºë, òîõèðîî á¿ðäñýí

¿åä ãýìò çàí òºëâèéã ñîíãîí àâàõ, ãýìò õýðýã

¿éëäýõ àðãààð õýðýãöýýãýý õàíãàõ ãýñýí

çîðèëãîîð ¿¿ñäýã.

Ãýìò õýðýãòýí áèå õ¿íèé äîòîîä ìºí àíðûã

òîäîðõîéëîõ óõàë õýìæ¿¿ð

Çîâæ øàíàëæ áóé õ¿ì¿¿ñ áàãòàíà. Òýä áóðóóñóðãààëûã äàãàæ áèå áÿëäðàà çîâîîæòàð÷ëààäàã.

Áóñäûã çîâîîæ áóé õ¿ì¿¿ñ îðíî. Àìüä àìüòíûàìèéã õºíººõ, õóëãàé õèéõ çýðýã îëîí ìóó¿éëèéã õèéäýã.

ªºðñ人 çîâæ áóñäûã çîâîîäîã õ¿ì¿¿ñ áàãòàíà.

ªºðºº ¿ë çîâæ áóñäûã ¿ë çîâîîäîã õ¿ì¿¿ñ. Òýäòàéâàí, àìàð àìãàëàí áàéäàëä, àëèâàà õ¿ñýëøóíàëààñ àíãèä àìüäàðäàã.

1. ×óëóóí äýýð ñèéëñýí áè÷èã ë¿ãýý õ¿ì¿¿ñ-óóðëàæ óöààðëàõ íü îëîíòàà, òýð íü óäààí¿ðãýëæèëæ ìºä àðèëàõã¿é.

2. Ýëñýí äýýð çóðñàí áè÷ýýñ ë¿ãýý õ¿ì¿¿ñ-óóðëàæ óöààðëàõ íü èõ áîëîâ÷ óóð õèëýí íüò¿ðãýí àðèëæ çàìõàðäàã.

3. Óñàí äýýð áè÷ñýí áè÷ýýñ ë¿ãýý õ¿ì¿¿ñ- òýäáóñäûã ìóó÷èëäàãã¿é, ìóó ìóóõàé þìíû òóõàéñîíñîîä õýðýãñäýãã¿é áºãººä ñàíàà ñýòãýëä íüÿìàãò ýíõ òàéâàí àìàð àìãàëàí áàéäàã.

1. Çàíòºëºâèéí øèíæèä:

¸ñ ñóðòàõóóí, óëñ òºðèéí ¿çýë áàðèìòëàë, åðòºíöèéã ¿çýõ ¿çýë, èòãýë ¿íýìøèë, àìüäðàëûí ¿íýëýìæ, òºñººëºë, õ¿ñýë ýðìýëçëýë, ñîíèðõîë, ñýòãýõ¿éí ¿éë àæèëëàãààíû îíöëîãçýðýã îëîí àñóóäëûã òîãòîîõ øààðäëàãàòàé.

Ãýìò õýðýãòýí áèå õ¿í íü

Íèéãìèéí ¿íýò ç¿éëñèéí òàëààð ñºðºã òºñººëºëòýéáàéõ, õàð àìèà áîäîõ, ýíýðýí õàéðëàõ ºðºâäºõñýòãýëã¿é, ¿çýí ÿäàõ, çºâõºí ãýìò õýðýã¿éëäýõ çàìààð õýðýãöýýãýý õàíãàõ

Ñýòãýë õºäëºë, ààø, àðàíøèí, ìýäðýìæ, õººðºë

ñààòàë, ñýòãýë ñàíààíû ººð ëºëò, òýì¿¿ëýë,

çîðèã òýâ ýýð çýðýã øèíæ¿¿ä õàìààðäàã.

Ãýìò õýðýãòýí áèå õ¿íèé ýð¿¿ãèéí ýðõ ç¿éí

øèíæèä ãýìò õýðýã ¿éëäñýí öàã ãàçàð, ãýì

áóðóóãèéí ñýäýëò çîðèëãî, àðãà, ó ðóóëñàí

õîõèðîë çýðýã õàìààðíà.

Ç.Ôðåéä –

- ñýòãýöèéí ºâ÷íèéã îíîøëîõ

- Áèå õ¿íèé õºãæëèéí òàëààðõ îíîë

Ê. Þíã

- ýêñòðàâåðò – ãàäàãøààñýòãýëèéí õºäºë㺺íòýé

- èíòðîâåðò- äîòîãøîî ñýòãýëèéíõºäºë㺺íòýé

Àíõäàã÷ ä¿ð

Õ¿¿õýìñýã

Ýðø¿¿äèéí

A.Àäëåð

Ýä ýðõòíèé ãàæèã ýñâýë ñîãîãòîéãîîñ

Õýò èõ ýðõë¿¿ëýí õàëàìæèëñíààñ

Ãàäóóðõàãäàí, øîîâäîðëîãäñîíîîñ ¿¿ñäýã.

Тvvнийг мэргэжилтнvvд зуу гаруй хvн амины хэрэгтсэжиглэдэг ч тэрээр 30 эмэгтэйд vхлийн замыг заасангэдгээ хvлээн зєвшєєрсєн байна. Тед нь золиос болохэмэгтэйчvvдийнхээ анхаарлыг дур булаам бєгєєдболовсролтой эр мэтээр татдаг байжээ. Энэ гаждонтой цуврал алуурчинд “олзоо барихад” ньжvжиглэх авъяас нь их хэрэг болдог байж. “Нейлононалуурчин” хохирогчоо боож алахаас ємєн хvчиндэж, бороохойгоор хvн танихын аргагvй болтол нь зоддогбайжээ. Дашрамд дурдахад Тед болон тvvнийvйлдлvvдээр найруулагч Баффало Билл “Хурганы дуухураалт” хэмээх кино хийсэн байдаг. Шvvх тvvндцаазаар авах ял оноож, 1989 оны 1-р сарын 24-ний єдєр цахилгаан сандал дээр суулган, амийг ньтасалжээ.

Эдвард Теодор Гейн – нь хэдийгээр бусадтайгаа харьцуулахад цєєхєнбуюу 2 л хvний амийг бvрэлгэсэн гэсэн баримттай боловч АНУ-ынтvvхэн дэх хамгийн дуулиантай алуурчдын тоонд зvй ѐсоор багтдаг юмбайна. Учир нь тvvний золиоснууд хамгийн харгис хэрцгийгээр, дэлхийгцочролд оруулахуйц зэрлэг балмад vйлдлийн vр дvнд хорвоог орхисонбайдаг. Хєршvvд нь Эд Гейн-ыг солиотой хvн биш харин бага зэрэгсонин зантай боловч хорхойд хоргvй нэгэн хэмээн vзэж, тvvгээрхvvхдvvдээ харуулахаар орхидог байжээ. Тэгтэл єнєєх “итгэл даахуйц, бага зэргийн сонин зантай хvvхэд хардаг хvн” маань нам гvм шєнийгцагаар оршуулгын газраар тэнэж, булш ухаж мєчилдєг донтой байжээ. Тэр тусмаа тvvнд саяхан булшлагдсан залуухан эмэгтэйн цогцосыгоролдох нь хамгийн их таалагддаг байсан аж. Эд Гейн vхсэн хvмvvсийнбиений зарим хэсгийг гэртэй авч ирж, удалгvй єєрийн гэрээ ханандєлгєсєн гавлын яс, тасарсан толгойгоор дvvргэжээ. Мєн тэрээх эмэгтэйхvний арьсаар єєртєє ємсгєл хийж, байнга гэртээ ємсдєг байж. Гейн-ийгбаривчлах vед гэрээс нь хvний арьсаар хийсэн багнууд болон тасарсантолгойнууд олсон байна. Тvvнээс гадна хvний арьсаар хийгдсэн пальто, хоѐр ємд, хvрэм, костюм тєдийгvй хvний арьсаар бvрсэн сандал, эмэгтэй хvний хєхєєр бvтээгдсэн бvс, араг ясаар хийсэн шєлний таваггэх зэрэг бvхэл бvтэн эд хогшлын бvрдлийг цагдаа нар олжээ. Шvvххурлаар энэхvv гаж донтонг хэрэг хvлээх чадваргvй гэж vзэн сэтгэлмэдрэлийн эмнэлэгт яаралтай хэвтvvлэх шаардлагатай гэж тогтоосонбайна. Гейн 1984 онд сэтгэл мэдрэлийн эмнэлэгт амьсгал хураажээ.

Æîí Óýéí Ãåéñè Энэ бол нийт 33 залууг хvчиндэж, амийг нь залгисан Америкийн

цуутуй цуврал алуурчин, гаж донтон юм. Тэрээр “алиалагч- алуурчин” гэдгээрээ мєн алдартай этгээд ажээ. Тэрээр єєрийгєє залуу насандаауруу татагдаж, алуурчин болох гараагаа эхэлсэн гэж ярьдаг байна. ЖонУйн Гейси 1972 онд анхныхаа аллагыг санамсаргvй байдлаарvйлдсэний хохирогч нь гомосекс харилцаатай асан хамтрагч нь байжээ. Харин дараагаар нь тэрээр гэмшиж, сэтгэлээр унахын оронд цусныамтанд эргэж буцалтгvй орж, энэ тэндэхийн цэнгээний газруудаар явж, гомо залуучуудтай танилцан, гэртээ дагуулж ирээд хvчиндэж, тамлажбайгаад амийг нь хороодог болсон байна. Харин цогцоснуудыг ньихэвчлэн хонгилын єрєєнд нуудаг байжээ. Нэг удаа тэрээр гэртээ хоѐрижил хvйстэн залууг дагуулж ирээд, хоюулангийнх нь амийгхєнєєснийхєє дараа бие биенийх нь билэг эрхтэнг аманд нь хийж (69 байрлал) оршуулсан байна. Энэ алуурчныг баривчлах vед хонгилоос нь29 хvний цогцос олдсон бєгєєд цагдаа нар хорт хийгээс хамгаалах багзvvж ажиллахаас єєр аргагvй байжээ. Гаж донтон єшєє 4 хохирогчийнхоо цогцсыг голд живvvлсэн байна. Ихэнх золиоснууд ньмаш эвгvй байрлалтай байсан бєгєєд заримынх нь аманд билэг эрхтэнvмхvvлсэн байжээ. Шvvх хурал тvvнд 12 удаа цаазаар авах ял, бvхнасаар нь хорих ялыг 21 vржvvлэнтэй тэнцэх хугацаагаар хорихялуудыг тус тус оноожээ (тэглээ гээд ч яахав дээ). Ингээд Гейси-г 1994 оны 5-р сарын 10-ны єдєр vхлийн тарилга хийж, албан ѐсаар цаазааравсан байна.

Íèéãìèéí õ¿ èí ç¿éë:

Ãýð á¿ë

Õàìò îëîí

Хүний хүмүүжлийн анхдагч суурь нь гэр бүлийнхүмүүжил, эцэг эхийн зан төлөв, тэдний хоорондынхарилцаан дээр үндэслэгдэж тогтдог.

Гэр бүл дэх хүмүүжлийн буруу нөлөө, эцэг эхийнхайр халамж дутах, хүүхдийг гэр орноосоодайжихад хүргэх зэрэг нь хүүхэд хүмүүжлээрдоголдох, зан авир нь эвдрэх үндэс болдог.

Гэр бүлийн хүмүүжлийн дараах буруу хэлбэрүүдхүүхдийн зан авир эвдрэх, буруу хүмүүжихнөхцөлийг бүрдүүлдэг.

Үүнд :

- Гэр бүлийн гишүүдийн хэн нэг нь нийгэмд харш зантөлөвтөй байх /хэт шуналтай, хувиа хичээсэн, байнга архидан согтуурдаг г.м / .

- Эцэг эх нь хүүхдээ хүмүүжүүлэх буруу аргыгхэрэглэдэг /хэт эрхлүүлэх, зөнд нь орхих, биебиенээсээ үндэслэлгүй өмөөрөх г.м /

Бие хүн хүүхэд ахуй наснаасаа эхлэн ясли,

цэцэрлэг, дунд, дээд сургууль, ажлын хамт

олны дунд өсөж хүмүүжсэний дүнд үзэл

бодол нь тогтдог.

Хамт олонгүй сургууль завсардсан, зожиг

нэгэн бол нийгэмд харш зан төлөвтөй болох

магадлал өндөртөй.

Тухайн хамт олны гишүүд ажилдаа хойрго,

цалгар назгай, архидан согтуурдаг, хулгай

хийдэг, хов жив, хэрүүл маргаан хеецөлдцөг

бол бие хүний хүмүүжил зан төрхөд сөрөг

нөлөө үзүүлж нийгэмд харш зан төлөвтөй

болох нэгэн нөхцөл болдог.

Харин хамт олон эв нэгдэлтэй, эрдэм ном,

ажил хөдөлмөрт шамддаг, бие биенээ

дэмжин тусалдаг бол энэ нь гишүүдэд эерэг

нөлөө үзүүлж зан төлөв нь тайван,

ирээдүйдээ итгэлтэй байж гэмт хэрэг үйлдэх,

хэв журам зөрчих явдлыг эрс бууруулдаг нь

судалгаагаар нотлогдсон байна.

Бие хүнийг хүрээлэн байгаа бичил орчинд

найз нөхөд, багш нар, хөршүүд, хамаатан

садан зэрэг хамгийн ойрын хүрээллийг

хамааруул

Õ¿íèé ãàíöààðäàë òóñãààðëàãäìàë áàéäëûíòóõàé àâ÷ ¿çýæ áàéñàí.

1. Àâòîðèòàðèçì – õýò ýðõ ÷ºëººòýé áàéñíûóëìààñ ººðºº àëäñàí ýð÷ õ¿÷ýý îëæ àâàõûíòóëä õýí íýãýíòýé õîëáîãäîõ õàíäëàãà.

Ìîçàõèñò /õýò àð÷ààã¿é àÿëäàí äàãàëäàã÷/

Ñàäèñò /äàðàíãóéëàã÷, ãàæ/

Äåñòðóêòèâèçì – óñòãàí ñ¿éòãýõ õàéðëàííèã¿¿ëñýõ çàìàà𠺺ðèéí äóòóóã íºõäºã.

3. Êîìôîðìèçì – àÿëäàí äàãàëäàõ.

Гэмт хэрэгтэнүүдийн 10 орчим хувь нь сэтгэхүйнхувьд бүрэн эрүүл биш, ямар нэгэн гажигтай, наад зах нь янз бүрийн донд нэрвэгдсэнбайдгийг судлаачид тогтоожээ.

Хүний мэдрэлийн систем, сэтгэлзүй нь гэмт зантөлөв төлөвшихөд нөлөөлөх ба гэмтхэрэгтэнүүд өөрийн сэтгэлзүйн тогтворгүйбайдал, сөрөг зан үйлийн нөлөөгөөр хэвийнамьдралын нөхцөлд ч тааламжгүй байдлыгмэдрэх нь олонтоо.

Ийм хүмүүс гадны нөлөөллийн мөн чанар, зорилго, агуулгыг буруугаар тусган авах ньтүгээмэл бөгөөд хүнд, онц хүнд гэмт хэрэгүйлдсэн этгээдүүдийн дунд сэтгэцийн өвчтөйхүмүүс цөөнгүй байна.

Хүн бүрд гэмт зан төлөв төлөвших, үүний үрдагавар болсон гэмт хэрэг үйлдэхэднөлөөлдөг төрөлхийн авир байдаг гэж үзэхундэслэлтэй бөгөөд хүнд байгалиас заяасаноюуны болон бие махбодын хүчин чадал, авир араншин, бодит боломжоороохарилцан өөр байдаг.

Хүний сэтгэцийн үйл ажиллагааны гаж

тусгал, хий юм узэгдэх, юмсын дүрс

өөрчлөгдөж харагдах, ой тогтоолт ихсэх,

сулрах, сэтгэлийн хэт хөөрөл, уналт,

түгшүүрэл, архидах дон, бэлгийн дур гажилт,

солиорол зэрэг сэтгэцийн онцлог байдал,

өвчинүүд нь биологийн шинжтэй.

Ийм сэтгэцийн өвөрмец байдлууд, сэтгэл

мэдрэлийн өвчнүүд нь тухайн хүнийг гэмт

хэрэг үйлдэхэд хургэдэг ба биеэ барих

чадвар, механизмыг сулруулдаг байна.

Тодорхой хүн сэтгзл мэдрэлийн өвчин, бусад

онцлог нөхцөл байдлын улмаас гадны

нөлөеллийг ухаалгаар тусган авах, биеэ

барих, өөрийгөө зөв жолоодох чадвар нь

алдагддаг.

Удамшил нь биологийн шинжид хамаарах

гол хүчин зүйлсийн нэг бөгеөд генеологийн

судалгааны үндэс нь эцэг эхийн удамших

шинж чанарууд үр хүүхэддээ дамжих

ерөнхий зүй тогтол юм.

Бэлгийн үржлийн явцад эцгийн 23, эхийн 23

хромосом нэгдэж уг хромосомууд дахь ижил

төрлийн мэдээлэл бүхий эцэг эхийн

генүүдээс аль нэг нь өөрийн мэдээллийг

илэрхийлэх талаараа давамгайлдаг

Энэхүү давамгайлсан генээр дамжиж тухайн

хүний онцлог шинж тэмдэгүүд хүүхдэд нь

удамшдаг.

өөрийн орчны эсрэг нөлөөллөөс дайжин

алив зохист үйлдэлд идэвхигүй ханддаг,

амар хялбар байхыг эрэлхийлж амьдрах

хүсэлтэй, өөрийгөө бусдаас дээгүүр тавьдаг

Гэмт хэрэгтэн бүрт тодорхой шинж, хувийн

онцлог байдаг.

Өөрөөр хэлбэл гэмт хэрýгтэн бүр биå хүн

учир өөрийгөө тодорхойлох олон шинж

чанарыг агуулсан байдаг.

Тэд эрх з¿й, зан суртахууны хэм хэмжээг

муу эзэмшсэн, нийгмээс, нийгмийн ¿нэт

зүйл, нийгмийн жижиг бүлгээс [гэр б¿л, хамт

олон гэх мэт] хөндийрч нийгэмтэйгээ

ашигтайгаар дасан зохицох чадвар муу

байдгаас тэдгээр жижиг б¿лг¿¿дэд дасан

зохицох оролдлого хийхдээ багагүй

бэрхшээлүүдтэй тулгардаг

Хуний хувийн онцлог нь нэгдмэл,

дàвтагдашгүй байх, онцлог зэрэг түүний

салшгүй чанаруудаар õÿçãààðëàãäàõã¿é

Хувийн онцлогийн тухай ойлголт нь зөвхөн

хувийн нэгдмэл биш, харин хувийн

давтагдашгүй чанарыг ялгахад, тодорхой

хүний олон талтай шинж чанаруудын

нэгдлийг магадлахад туслана. Эдгээр шинж

чанарууд нь гэмт хэрэгтний аж төрөхүй, бүх

л зан төлөв, тэр гэмт хэрэгт нь ч бас илэрч,

гэмт зан төлөвийн шалтгааныг улам òîäîðõîé

болгож байдаг.

Нийгмийн сөрөг нөлөө, жишээлбэл, хүний

хувийн, юуны түруүнд зан суртахуун-сэтгэл

зуйн онцлогууд нь хүний ахуй, амьдралын

үйл ажиллагааны тодорхой нөхцөлүүдтэй

харилцан нөлөөлж бие хүнийг нийгэмд

сөргөөр твлөвшүүлэхэд хүргэдэг байна.

Цөөнгүй гэмт хэрэгтнүүдэд ертанцийг үзэх

үзэл гэж нэрлэж болох үзэл бодлын

тогтвортой систем, их авхаалж

санаачлагатай, хувийн онцпог нь хурцтод

илэрсэн байдаг.

Сэтгэл зуйн хэд хэдэн тусгай судалгаа нь

алуурчдын хамгийн түгээмэл шинж чанар нь

сэтгэл зүйн хувьд сэв суусан шархтай

байдал, орчноосоо аюул заналхийлэл

хүлээсэн байдал байдаг гэдгийг тогтоосон

юм.

Түгшүүртэй бие хүн нь орчин тойрноо огт

өөрөөр хардаг ба орчин тойрныхоо нөлөөнд

тэр л хэмжээгээрээ хариу үйлдэл хийж

байдаг. Түуний гол зонхилох шинж чанар нь

амьдрал дахь өөрийн байр сууриа

хамгаалах, өөрийгөө хамгаалах, өөрийгөө

зºвтгөх үүднээс бусдыг ул сонсох явдал юм.

Гэр булийн гишүүдийн зөрчил, сэтгэл

хөдлөлөө барих чадваргүй байдал нь

хүчирхийлэх гэмт хэрэг гарах шалтгаан

болсоор байна.

Гэмт хэрэгтэн бие хүнд шинжлэх ухааныүндэстэй ангилал хийх явдал олон талын ачхолбогдолтой.

Гэмт хэрэгтэн бие хунд ангилал хийхдээ янзбүрийн шалгуур үндэслэлийг харгалзажболно. Тухайлбал, үйлдсэн гэмт хэргийнх ньтөрлөөр ангилалт хийж болно. Ийм ангилалнь тзр бурий гэмт хэрэгтний онцлог шинжийгхаруулж чадахгуй.

Гýмт хэрэгтэн бие хунд ангилал хийхүндэслэл нь т¿¿ний зорилгоос шуудхамаарна.

Криминологийн шинжлэх ухааны үүднээс

гэмт хэрэгтнийг àнгилахдаа гэмт явдлыг

судалж, урьдчилан сэргийлэх түүнчлэн

тодорхой гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх

гол зорилгод чиглэдэг юм.

хүч хэрэглэсэн гэмт хэрэг үйлдэгсэд

шунахай сэдэлттэй гэмт хэрэг үйлдэгсэд

санаатай болон болгоомжгүй гэмт хэрэг

үйлдэгсэд гэх зэргээр ангилж байна.

Хүүхдүүд

залуу гэмт хэрэгтэнүүд

идэр насныхан

хөгшин гэмт хэрэгтэнүүд

хөнгөн гэмт хэрэг үйлдэгсэд

хүндэвтэр гэмт хэрэг үйлдэгсэд

хүнд болон онц хүнд гэмт хэрэг

үйлдэгсэд гэж ангилна.

анх удаа гэмт хэрэг үйлдэгсэд

давтан гэмт хэрэг үйлдэгсэд

рецедив гэмт хэрэгтэн

онц аюултай гэмт хэрэгтэн

гэж ангилна.

Тохиолдлын гэмт хэрэгтэн

Нөлөөнд автсан гэмт хэрэгтэн

Тогтворгүй гэмт хэрэгтэн

Хортой гэмт хэрэгтэн

Онц аюултай гэмт хэрэгтэн

гэмт хэрэг үйлдэх үедээ зан төрх

нь эвдрээгүй, тохиолдлын

шинжтэй нөхцөл байдлын улмаас

анх удаа санаатай болон

болгоомжгүй гэмт хэрэг үйлдэгсэд

нийгэмд харш зан телөв тогтоогүй

боловч өөрийн бодол, зориг

шийдвэр муутай, бусдын буруу

нөлөө, хатгалтанд автаж санаатай

гэмт хэрэг үйлдэгсэд

анх удаа санаатай гэмт хэрэг

үйлдсэн боловч нийгэмд харш зан

төлөв тогтсон, урьд нь захиргааны

болон бусад зөрчил гаргаж байсан,

тодорхой тохироо бүрдсэн үед

гэмт хэрэг үйлдэхэд бэлэн этгээд

нийгэмд харш зан төлөв нь

гүнзгийрсэн, урьд нь гэмт хэрэг

үйлдэж ял шийтгэгдэж байсан,

эсвэл анх удаа хүнд, онц хүнд гэмт

хэрэг санаатай үйлдсэн этгээд

хамаарна.

нийгэмд харш зан төлөв бүрэн

төлөвшсөн, зан авир, ѐс

суртахууны гүнзгий эвдрэлтэй, онц

аюултай гэмт хэрэгтэнээр

тооцогдсон гэмт хэрэгтэнүүдийг

хамааруулж болно.

ганцаараа үйлдсэн

бүлэглэн үйлдэгчид

зохион байгуулалттай гэмт

бүлгийн гишүүн гэж ангилна.

сонирхогчид

мэргэжлийí гэмт хэрэгтэн

рецедивүүд гэх мэтээр ангилж болно.