scr, diac & triac

5
A/. SCR : Lan Hương học là Semiconductor Controlled Rectifier (bán dẫn nắn dòng có điều khiển) nhưng sao thấy trên mạng người ta lại hay viết Silicon Controlled Rectifier (linh kiện silic nắn dòng điều khiển được). Có lẽ là vật liệu bán dẫn Silicon dùng phổ biến để chế tạo bán dẫn, nên nói gộp vậy cho ... chắc hay sao ý. Muốn biết về SCR thì cần nắm rõ về BJT. Thay vì chỉ có 3 lớp bán dẫn (hai mối nối) thì người ta chế tạo linh kiện có 4 lớp bán dẫn (3 mối nối). Trong hình cho thấy 4 lớp bán dẫn xem như là 2 transistor PNP và NPN kết hợp nhau thành một cấu trúc mới. Cấu trúc bán dẫn (semiconductor) này có tên là SCR vì nó có khả năng khởi dẫn ở một thời gian (pha), điều khiển (control) được quá trình nắn dòng (rectifier). Ký hiệu của SCR vì thế mà giống như một diod có anod A + cathode K với cực gate G. Phân tích về dòng cho thấy khi A - K có điện áp thuận, chưa có dòng chảy qua SCR. Ở thời điểm t(on) có xung dòng thuận trên G thì NPN dẫn --> PNP kích dẫn --> dòng chảy từ Anode A qua Cathode K --> SCR dẫn --> có dòng I(scr) qua SCR.

Upload: duyphuoc

Post on 25-Nov-2015

40 views

Category:

Documents


1 download

DESCRIPTION

scr

TRANSCRIPT

A/. SCR : Lan Hng hc l Semiconductor Controlled Rectifier (bn dn nn dng c iu khin) nhng sao thy trn mng ngi ta li hay vit Silicon Controlled Rectifier (linh kin silic nn dng iu khin c). C l l vt liu bn dn Silicon dng ph bin ch to bn dn, nn ni gp vy cho ... chc hay sao .

Mun bit v SCR th cn nm r v BJT.

Thay v ch c 3 lp bn dn (hai mi ni) th ngi ta ch to linh kin c 4 lp bn dn (3 mi ni).

Trong hnh cho thy 4 lp bn dn xem nh l 2 transistor PNP v NPN kt hp nhau thnh mt cu trc mi. Cu trc bn dn (semiconductor) ny c tn l SCR v n c kh nng khi dn mt thi gian (pha), iu khin (control) c qu trnh nn dng (rectifier). K hiu ca SCR v th m ging nh mt diod c anod A + cathode K vi cc gate G.

Phn tch v dng cho thy khi A - K c in p thun, cha c dng chy qua SCR. thi im t(on) c xung dng thun trn G th NPN dn --> PNP kch dn --> dng chy t Anode A qua Cathode K --> SCR dn --> c dng I(scr) qua SCR.

V SCR dn mi n khi no I(scr) --> 0 n mt gii hn cut, hoc khi anode A c in p nghch (m so vi K) th SCR tt. sau phi c xung kch I(g) th SCR mi dn chu k mi. Thi im t(on) qui nh pha dn ca SCR --> quyt nh cng sut v in p nn dng biu kin.

SCR thng c ch to vi cng sut rt ln, in p nghch rt cao. Nhng ng dng cn SCR dng v p b ngi ta vn thng dng 2 transistor khc "cht" rp thnh SCR ph hp vi yu cu. V d trong cc mch bo v qu p, qu dng v.v...

ng dng ca SCR th nhiu v k, nh l ng dng chnh lu c iu khin, v l th nht vn nghch lu (DC-AC) vi cng sut hng trm KW cho l nung, l ti, l luyn thp cao tn, v ngun siu m c ln trong ty ra kim loi v.v....

B/. Diac v Triac :

I/. Diac : Diac l mt cu trc 5 lp bn dn, xem nh 4 diod bn dn. Trong mch, khi in p trn hai cc (khng phn cc) ca diac c mt in p ln th n dn mt xung . V d Db30 th khi in p trn 2 cc t 30V, n s dn dng ngn i qua thnh mt xung ri ngng dn.

Ni khc i, diac ng ngt do in p trn hai cc ca n.

Diac thng c dng iu khin SCR hay triac mt cch n gin v hu hiu.

II/. Triac : Tng t nh diac, triac (TRIode for Alternating Current) l phn t bn dn gm nm lp bn dn, to nn cu trc p-n-p-n n. Nhng c thm cc khin Gate.

Mch ng hiu ca triac l hai SCR ni nhau mt cch c bit (xem hnh).

Trong hnh cho thy hai SCR kt ni c mt gate chung cho hai chiu dng in --> cc cc c 3 in cc l: A1, A2, G. V vy m triac rt hu dng iu khin pha (do iu khin cng sut v p biu kin) ca dng in xoay chiu.

Khi cc G v A1 c in th m so vi A1 th triac m. Cc A1 ng vai tro ant , cc A2 ng vai tr catt, dong in chy t A1 sang A2.Khi cc G v A2 c in th dng so vi A1 th triac m cc A2 ng vai tr ant, A1 ng vai tr catt, dng in chy t A2 sang A1.

hnh : dng in vi triac iu khin pha

S di y l mt dimmer iu khin cng sut xoay chiu cho mt n t tim. Mch cng c th dng cho iu khin tc qut v cp vi mt L-C ni song song vi qut in th ch ca n (qut "tai voi" Nga dng cch ny).

trong : diac = Db30 ; VR = 100K ; C = 103 ; triac = BT05 --> BT10

Dng kch I(g) ca triac c th l dng m hay dng. Nu kch bng p m (-) th tr tuyt i ca dng kch m s phi ln hn dng kch dng nhng s n nh hn khi kch dng dng.

Triac cng thng c ch to vi cng sut ln, dng cho PowerBoss, cho iu khin pha iu tc u my Diesel- in v.v... c th n hng vn KW.