ครทวศกด ภชย

แรง แรง (Force)(Force)แรง แรง (Force)(Force)วทยาศาสตร มธยมศกษาปท วทยาศาสตร มธยมศกษาปท 11

1โรงเรยนมธยมสาธตวดพระศรมหาธาต มหาวทยาลยราชภฎพระนคร

แรงคออะไร??????แรง (force) คอ อานาจอยางหนงทกระทาหรอพยายามทจะ

กระทาตอวตถ เพอใหวตถเกดการเปลยนสภาพการเคลอนท หรอเปลยนรปรางเปลยนรปราง

วตถ วตถวตถ

แรงมหลายชนด ไดแก แรงดง แรงผลก แรงดน แรงกด แรงเสยดทาน แรงโนมถวงของโลก แรงแมเหลก เปนตนเสยดทาน แรงโนมถวงของโลก แรงแมเหลก เปนตน

2โรงเรยนมธยมสาธตวดพระศรมหาธาต มหาวทยาลยราชภฎพระนคร

สถานการณในชวตประจาวน• สถานการณท 1 - ครปอนดผลกดนนามน อะไรเปนสงทใหแรง

อะไรเปนสงทถกแรงกระทาครปอนด/มอครปอนดดนนามนอะไรเปนสงทถกแรงกระทา

ผลของการใหแรง คอดนนามนดนนามนเคลอนท

• สถานการณท 2 – ครปอนดบบดนนามนอะไรเปนสงทใหแรง อะไรเปนสงทถกแรงกระทา

ครปอนด/มอครปอนดดนนามน

อะไรเปนสงทถกแรงกระทา ผลของการใหแรง คอ

ดนนามนดนนามนแบน

3

กจกรรม1. ใหนกเรยนแบงกลมๆละ 5 คน1. ใหนกเรยนแบงกลมๆละ 5 คน2. หวหนากลมมารบใบงานจากคร

ใ ป ป ใ 3. ในกลมรวมกนอภปรายและชวยกนสรปเกยวกบสถานการณทให และตอบคาถามในใบงาน

4. อยาลมทาการบานรายบคคลในใบงานหนาท 4 ดวยครบ5 ใ ใ 16 30 5. สงใบงานภายในวนน กอน 16.30 น. นะครบ

4

แรงทกระทาตอวตถนกวทยาศาสตรแบงปรมาณในโลกนออกเปน 2 ประเภท คอ

ปรมาณสเกลารและปรมาณเวกเตอร โดยปรมาณสเกลารเปนปรมาณทมการระบเฉพาะขนาด (เชน มวล ความยาว พนทปรมาณทมการระบเฉพาะขนาด (เชน มวล, ความยาว, พนท, อณหภม) และปรมาณเวกเตอรเปนปรมาณทมการระบขนาดและทศทาง (เชน แรง, ความเรว, ความเรง)

ใ ป โ เนองจากในการวดปรมาณของแรง เราจะเขยนลกศรแทนแรง โดยตองระบขนาดและทศทางของแรง ดงนนแรงจงเปนปรมาณเวกเตอร

5โรงเรยนมธยมสาธตวดพระศรมหาธาต มหาวทยาลยราชภฎพระนคร

การเขยนสญลกษณแทนแรงญ

ไ แรงเปนปรมาณทมองไมเหน แตเราสามารถสงเกตผลทเกดกบวตถทถกแรงกระทาได ดงนนในการพจารณาปรมาณของแรง เราจะเขยนลกศรแทนแรง โดยมขอกาหนดใหความยาวของลกศร

แทนขนาดของแรง (เชน ความยาวของลกศร 1 cm แทนแรงขนาด 1 นวตน) และปลายลกศรแทนทศทางของแรง

6 Nหมายถง แรงขนาด 6 นวตนกระทา(ดง/ลาก)วตถไปทางขวา

วตถ

6หมายถง แรงขนาด 6 นวตนกระทา(ดง/ลาก)วตถไปทางขวา

โรงเรยนมธยมสาธตวดพระศรมหาธาต มหาวทยาลยราชภฎพระนคร

ตวอยางการเขยนสญลกษณแทนแรงญสถานการณ - ลากวตถดวยแรง 5 นวตนไปทางขวา

5 Nวตถ 5 N

สถานการณ - ผลกวตถดวยแรง 2 นวตนไปทางขวา

วตถ2 N วตถ2 N

7โรงเรยนมธยมสาธตวดพระศรมหาธาต มหาวทยาลยราชภฎพระนคร

แบบฝกหดใหนกเรยนเขยนสญลกษณแทนแรงของสถานการณตอไปน

1. ผลกวตถดวยแรง 3 นวตน ไปทางซาย2 ลากวตถดวยแรง 4 นวตน ไปทางขวา 2. ลากวตถดวยแรง 4 นวตน ไปทางขวา3. ดงวตถขนดวยแรง 3 นวตน

4. กดวตถใหอยนงกบพนดวยแรง 4 นวตน5. ดนวตถดวยแรง 3 นวตน ไปทางซาย5. ดนวตถดวยแรง 3 นวตน ไปทางซาย

ทาในสมด 8(ตรวจสมดในวนสดทายของการเรยนในสปดาหนครบ)

โรงเรยนมธยมสาธตวดพระศรมหาธาต มหาวทยาลยราชภฎพระนคร

หนวยของแรง

เพอใหทราบวาแรงทกระทาหรอพยายามกระทาตอวตถมขนาดมากหรอนอยเพยงใน นกวทยาศาสตรจงกาหนดหนวยทใชขนาดมากหรอนอยเพยงใน นกวทยาศาสตรจงกาหนดหนวยทใชวดขนาดของแรงเปน นวตน (N) ซงเครองมอทใชวดขนาดของแรง ใ ใ ไ ทเราจะใชในการทดลองสาหรบการเรยนวชาน ไดแก เครองชง

9โรงเรยนมธยมสาธตวดพระศรมหาธาต มหาวทยาลยราชภฎพระนคร

แรงลพธทกระทาตอวตถในชวตประจาวน เราอาจสงเกตเหนวตถถกแรงกระทา

มากกวา 1 แรง เชน นกเรยนหลายคนชวยกนผลกโตะ คนหลายคนชวยกนเขนรถ นกกฬาสองฝายดงเชอกชกเยอ เปนตน ซงแมแรงทชวยกนเขนรถ นกกฬาสองฝายดงเชอกชกเยอ เปนตน ซงแมแรงทกระทาตอวตถจะมหลายทศทาง แตทายทสด แรงทกระทาในทศตางๆจะรวมกนเกดเปนแรงเพยง 1 แรงททาใหวตถเคลอนทไปในทศทางเดยว เราเรยกวา แรงลพธ และเราเรยกแตละแรงทมากระทาทศทางเดยว เราเรยกวา แรงลพธ และเราเรยกแตละแรงทมากระทาตอวตถวา แรงประกอบ

10โรงเรยนมธยมสาธตวดพระศรมหาธาต มหาวทยาลยราชภฎพระนคร

ตวอยางการหาแรงลพธทกระทาตอวตถสถานการณ - วตถถกแรงกระทาดงตอไปน

1. มแรงลาก ขนาด 3 นวตน ไปทางซายมอ ไป 2. มแรงดง ขนาด 5 นวตน ไปทางขวามอ

3. มแรงดน ขนาด 2นวตน ไปทางขวามอ4. มแรงผลก ขนาด 1 นวตน ไปทางซายมอ

3 N 5 Nวตถ

3 N 5 N2 N 1 N

11โรงเรยนมธยมสาธตวดพระศรมหาธาต มหาวทยาลยราชภฎพระนคร

ตวอยางการหาแรงลพธทกระทาตอวตถสถานการณ - วตถถกแรงกระทาดงตอไปน

1. มแรงลาก ขนาด 3 นวตน ไปทางซายมอ ไป 2. มแรงดง ขนาด 5 นวตน ไปทางขวามอ

3. มแรงดน ขนาด 2นวตน ไปทางขวามอ4. มแรงผลก ขนาด 1 นวตน ไปทางซายมอ

2 Nวตถ

2 N2 N 1 N

12โรงเรยนมธยมสาธตวดพระศรมหาธาต มหาวทยาลยราชภฎพระนคร

ตวอยางการหาแรงลพธทกระทาตอวตถสถานการณ - วตถถกแรงกระทาดงตอไปน

1. มแรงลาก ขนาด 3 นวตน ไปทางซายมอ ไป 2. มแรงดง ขนาด 5 นวตน ไปทางขวามอ

3. มแรงดน ขนาด 2นวตน ไปทางขวามอ4. มแรงผลก ขนาด 1 นวตน ไปทางซายมอ

2 Nวตถ

2 N1 N

13โรงเรยนมธยมสาธตวดพระศรมหาธาต มหาวทยาลยราชภฎพระนคร

ตวอยางการหาแรงลพธทกระทาตอวตถสถานการณ - วตถถกแรงกระทาดงตอไปน

1. มแรงลาก ขนาด 3 นวตน ไปทางซายมอ ไป 2. มแรงดง ขนาด 5 นวตน ไปทางขวามอ

3. มแรงดน ขนาด 2นวตน ไปทางขวามอ4. มแรงผลก ขนาด 1 นวตน ไปทางซายมอ

3 Nวตถ

3 N

14นนคอ แรงลพธมคาเปน 3 นวตน กระทาตอวตถมทศไปทางขวามอโรงเรยนมธยมสาธตวดพระศรมหาธาต มหาวทยาลยราชภฎพระนคร

แบบฝกหดใหนกเรยนคานวณหาแรงลพธของสถานการณตอไปน

1. กลองใบหนงถกครปอนดนงทบ (ครปอนดหนก 1000 นวตน) นกเรยน 15 คนชวยกนยกดวยแรง 50 นวตน จะสามารถยก

)

กลองทครปอนดนงทบขนมาไดหรอไม (กลองแขงมาก)

2. ครปอนดและนกเรยน 3 คนอยคนละฟากของตใบหนง ครปอนดออกแรง 100 นวตน ดนตไปทางขวา สวนนกเรยนทง 3 คน ออกแรงคนละ 80 นวตน ดนตไปทางซาย นกเรยนคดวาแรงลพธเปนเทาใด และตควรจะเคลอนทไปทางทศใด (ตแขงมาก)เปนเทาใด และตควรจะเคลอนทไปทางทศใด (ตแขงมาก)

ทาในสมด (ตรวจสมดในวนสดทายของการเรยนในสปดาหนครบ)

15(ตรวจสมดในวนสดทายของการเรยนในสปดาหนครบ)

โรงเรยนมธยมสาธตวดพระศรมหาธาต มหาวทยาลยราชภฎพระนคร

ครทวศกด ภชย

แรงเสยดทาน แรงเสยดทาน (friction)(friction)แรงเสยดทาน แรงเสยดทาน (friction)(friction)วทยาศาสตร มธยมศกษาปท วทยาศาสตร มธยมศกษาปท 11

16โรงเรยนมธยมสาธตวดพระศรมหาธาต มหาวทยาลยราชภฎพระนคร

แรงเสยดทานคออะไรแรงเสยดทาน (friction) คอ แรงทเกดขนระหวางผวสมผส

ของวตถสองชน เปนแรงทพยายามตานมใหผวสมผสทงสองขยบหรอเคลอนออกจากกน แรงเสยดทานมทศทางสวนกบการเคลอนทหรอเคลอนออกจากกน แรงเสยดทานมทศทางสวนกบการเคลอนททผวสมผส

ปจจยทสงผลตอแรงเสยดทาน ไดแก ลกษณะผวสมผส มวล ป ของวตถ ชนดของวตถ เปนตน

17โรงเรยนมธยมสาธตวดพระศรมหาธาต มหาวทยาลยราชภฎพระนคร

ขอดและขอเสยของแรงเสยดทาน

ขอด แรงเสยดทานมประโยชนตอการเคลอนท เชน การเดน บนพนเรยบหรอหยาบจะมผลตอการทรงตวขอเสย แรงเสยดทานมผลตอการเคลอนท โดยถาแรงเสยดขอเสย แรงเสยดทานมผลตอการเคลอนท โดยถาแรงเสยด

ทานมากจะทาใหการเคลอนททาไดลาบาก

18โรงเรยนมธยมสาธตวดพระศรมหาธาต มหาวทยาลยราชภฎพระนคร

การลดและการเพมแรงสยดทาน

การลดแรงเสยดทาน ไดแก การลดพนทผวสมผส, การเพม ความลนของผวสมผส

การเพมแรงเสยดทาน ไดแก การเพมพนทผวสมผส การลดการเพมแรงเสยดทาน ไดแก การเพมพนทผวสมผส, การลดความลนของผวสมผส

19โรงเรยนมธยมสาธตวดพระศรมหาธาต มหาวทยาลยราชภฎพระนคร

การบานใหนกเรยนตอบคาถามตอไปน

1. ยกตวอยางสถานการณทมแรงเสยดทานเกดขน ในชวตประจาวน มา 1 ตวอยาง (เชน ครวงบนพนทราย)

2 จากตวอยางของนกเรยนในขอ 1 ปจจยใดมผลตอแรงเสยดทานท2. จากตวอยางของนกเรยนในขอ 1 ปจจยใดมผลตอแรงเสยดทานทเกดขน อยางไร (ทรายมผลตอแรงเสยดทาน ทาใหวงไดชากวาวง

บนพนแขง)

20โรงเรยนมธยมสาธตวดพระศรมหาธาต มหาวทยาลยราชภฎพระนคร

การบาน (ตอ)( )3. จากตวอยางของนกเรยนในขอ 1 แลวเราจะเพมแรงเสยดทานทเกดขนไดอยางไร (คร... เอาตมเหลกมาถวงตวครใหหนกขน)

ใ 4. จากตวอยางของนกเรยนในขอ 1 แลวเราจะลดแรงเสยดทานทเกดขนไดอยางไร (คร... วงโดยไมใหเทาสมผสกบพนทราย หรอ( สมผสนอยทสด)

21โรงเรยนมธยมสาธตวดพระศรมหาธาต มหาวทยาลยราชภฎพระนคร

ไ จบเรองแรงไวเพยงแคน

ไป โ ใ คราวตอไปจะเรยนเรอง โมเมนตและการเคลอนทในหนงมต

ขอบคณทกคนทตงใจเรยนครบ22

โรงเรยนมธยมสาธตวดพระศรมหาธาต มหาวทยาลยราชภฎพระนคร