satranç okulu

7/28/2019 Satran Okulu

1/78

203

www.SatrancOkulu.com www.SatrancOkulu.com www.SatrancOkulu.com

SATRAN ETM N EL KTABI www.SatrancOkulu.com


2/78

GYOTN

Satranta oyunlarn ounda AH KANA-DINA ROK ATILIR. ahlar g1 veya g8'egitmeye karar verirler. Daha nce de ren-

diiniz gibi ah korumak iin er kulla-nrz: f eri Fatih, g eri Gkhan, h eri Hakan.Fatih, Gkhan ve Hakan' iyi bir sebep olma-dka srmemeye almak lazmdr. Talarve erler deiildike HATLAR Kaleler veVezirler iin alr ve yandakine benzer birkonum oluabilir.

Hamle sras Beyazda ise ne oynarsnz?Kolay: Kc3-c8# Ve eer sra Siyahta ise neoynarsnz? Evet ayn ey. Kb2-b1+ ve Be-yaz Kalesini kapadktan sonra mat.

Buna ARKA YATAY mat denir ama benbunu GYOTN gibi gryorum. ah bantahtaya koyar ve Kale bak gibi derekahn kafasn koparr.

Bu konuma ne dersiniz? Hamle sras Be-yazda. Ne oynarsnz? Yine Siyah ahnnndeki er oynamam durumda ve busizi c8'den mat dnmeye itmeli. Bu seferiki hamle srer. Beyaz Vc4-c8+ oynar. VE-

ZR FEDASI. Siyahn imdi tek hamlesivar: Kb8xc8 ve Beyaz Kc3-c8 ile mat eder.

Satranta yapabileceiniz en heyecanleylerden biri zorunlu mat etmek iinVEZR FEDA etmektir. Kitaplarda buna skrastlanr ama gerek hayatta nadiren gerek-leir. Olduunda ise genelde bu ekildegzkr.

198



XABCDEFGHY8-+-+-+k+(7zp-+-+pzpp'6-+-+-+-+&5+-+-+-+-%4-+-+-+-+$3+-tR-zP-+-#2Ptr-+-zPPzP"1+-+-+-mK-!xabcdefghyXABCDEFGHY8-tr-+-+k+(7zp-+-+pzpp'6-+-+-+q+&5+-+-+-+-%4-+Q+-+-+$3+-tR-zP-+-#2P+-+-zPPzP"1+-+-+-mK-!xabcdefghy

Blm

6


3/78

Talarn yerlerini biraz deitirirsek Bern-stein-Capablanca, Moskova 1914 oyunun-dan gelen bu konuma ularz. Jose RaulCapablanca 1921-1927 yllarnda Dnyaampiyonu olmu Kbal bir oyuncudur.

ki oyuncunun da benzer ekilde ahlarnnnnde ere sahip olduklarn grmek-tesiniz. Hamle sras Siyahtadr. Bu konum-da Capablanca ne oynamaldr?

Kolay deil mi? Vb6-b1+ hamlesi Ve2-f1hamlesini zorlar ve Kd8-d1 (AMAZ!) ileVezir kazanlr. Bunu syleyenler ellerinikaldrsn. nallah siz deilsinizdir nkBeyaz devam yolunun sonunda Kc3-c8+

(diyagram) oynar (ta-ta-taam) Rakibin Vezi-rini almaya vaktiniz yok nk nce sizinahnz gider! Bu tuzaa dmseniz A-MAZI grmsnz demektir ama dahailerisini grebilmeli.

Doru cevap Vb6-b2!! (aadaki di-yagram) idi ve her durumda Siyah kazanr.

1. Eer Beyaz Veziri alrsa: Ve2xb2.Ne oy-narsnz? ok aktr: Kd8-d1#

2. Eer bunu grmseniz Vb6-b2'nin VE-ZR ATALI olduunu fark etmisinizdir!e2'deki Vezir ve c3teki Kale ataln iki ayrucundadr. yleyse Beyaz bu ATALDANnasl kurtulabilir? Kc3-c2 deneyebilir. Siya-hn kazanan fikrini bulabilir misiniz?Vb2-b1 oynar ve Ve2-f1'i zorlar. Sonra iseKd8-d1 olmaz nk Kc2-c8+ vardr amaVb1xc2 Kaleyi kazanr.

3. Beyaz Ve2-e1 oynayarak Kaleyi KORU-MAYI deneyebilir. Siyah buna nasl cevapvermeli? Vb2xc3 oynar ve Beyaz Veziri alr-sa mat olur.

199



XABCDEFGHY8-+-tr-+k+(7zp-+-+pzpp'6-wq-+-+-+&

5+-+-+-+-%4-+-+-+-+$3+-tR-zP-+-#2P+-+QzPPzP"1+-+-+-mK-!xabcdefghy

XABCDEFGHY8-+-tr-+k+(7zp-+-+pzpp'6-+-+-+-+&5+-+-+-+-%4-+-+-+-+$3+-tR-zP-+-#2Pwq-+QzPPzP"1+-+-+-mK-!

xabcdefghy

XABCDEFGHY8-+R+-+k+(

7zp-+-+pzpp'6-+-+-+-+&5+-+-+-+-%4-+-+-+-+$3+-+-zP-+-#2P+-+-zPPzP"1+q+r+QmK-!xabcdefghy


4/78

4. Beyaz Ve2-c4 de deneyebilir. Yine KaleyiKORUMAKTADIR. imdi Siyah iin birhamle bulun. Evet Siyah hala Vb2xc3 oyna-yarak Kaleyi kazanabilir ama bundan dahaiyisi vardr. Kd8-d1+ hamlesi Ve2-f1'i zor-lar ve sonrasnda Siyah Veziri, sonra daKaleyi alr.

5. Kaleyi savunmak iin bir dier Vezirhamlesi Ve2-c2'dir. Bu konumda nasl kaza-nrsnz? Basite Veziri aln, rakip de alncaKd8-d1 mattr.

6.Yeni soru. Varsayn ki Beyaz Kc3-d3 (di-yagram) oynad. imdi Veziri veya Kaleyialabilirsiniz. Hangisini seersiniz? Tabii kiVeziri almazdnz: Kd3xd8 ile mat vardr.

Kd8xd3 yapnca rakip Ve2xb2 yaparsa matedersiniz ama Ve2xd3'ten sonra fazla yapa-bileceiniz bir ey yoktur: Vb2-a1+ hamle-sine Ve2-f1 vardr. Bunun yerine Vb2-b1+(ATAL!) en iyi hamledir ve Kale kazanr.

7. imdi Beyazn Kc3-c8 (diyagram) oyna-dn varsayn. Yine ta alma seeneklerinizvar. Ne yapardnz? Yine Veziri alrsanz matolursunuz. Kaleyi alrsanz Beyaz gvenli

bir ekilde Vezirinizi alabilir. Kazan yoluVb2-b1+ (veya Vb2-a1) ile Ve2-f1'i zorla-

mak ve devamnda Vezirleri deiip Kaleyialmak. Siyahn Kaleyi alp mat etmeye vaktiyok nk her hamlede ah ekmektesiniz.ah ekmenin gcne dikkat edin.

Bernstein ise Vb6-b2'den sonra terk etmeyitercih etti. Capablanca'nn herhangi bir tuza-a dmeyecek kadar iyi bir oyuncu olduu-nun farkndayd tabii. Usta oyuncular arasn-da bu ekilde erken gzken terkler ola-andr. Gl rakiplerinin kazan yolunu ka-

rmayacaklarndan emindirler. Bizim siz-lere tavsiyemiz ise rakibin kazanc grpgrmediinden emin olmanz iin oyna-manzdr!

200



XABCDEFGHY8-+-tr-+k+(7zp-+-+pzpp'6-+-+-+-+&5+-+-+-+-%4-+-+-+-+$3+-tR-zP-+-#2Pwq-+QzPPzP"1+-+-+-mK-!xabcdefghyXABCDEFGHY8-+-tr-+k+(7zp-+-+pzpp'

6-+-+-+-+&5+-+-+-+-%4-+-+-+-+$3+-+RzP-+-#2Pwq-+QzPPzP"1+-+-+-mK-!xabcdefghyXABCDEFGHY

8-+Rtr-+k+(7zp-+-+pzpp'6-+-+-+-+&5+-+-+-+-%4-+-+-+-+$3+-+-zP-+-#2Pwq-+QzPPzP"1+-+-+-mK-!xabcdefghy


5/78

imdi de Adams-Torre, 1920 oyunundangeldii iddia edilen sadaki diyagrama

bakalm. (Tarihilerin bazlar bu konumunAdams ile Torre arasnda oynanm biroyundan kurgu olduuna inanyorlar.) Zor

bir konum olduu iin iyice dnn. Fatih,Gkhan ve Hakan'n iki ahn da nndekprdamadan durduunu grmektesiniz.Ama u anda arka yataylar iyice korunmak-ta. Sonuta hamle sras Beyazda ve Vezi-riyle ne yapacan dnyor.

ncelikle Vezirlerin tahtada olmadnhayal edin. Beyaz ne oynard? Eh tabii! kihamlede mattr: Ke2xe8+. Eer Beyaz Vezi-ri ve c8'deki Kaleyi tahtadan kartrsanz neolur? Yine Ke2xe8+ ve sonraki hamlede

mattr.

yleyse Siyah Veziri veya c8'deki Kaleyie8'deki Kalenin savunmasndan uzaklatr-mann yolunu aryoruz demektir. Bunusalayabilecek Vezir hamlesi grebiliyormusunuz?

18. Vd4-g4! (diyagram)

Eer Siyah Veziri alrsa ne olur? Evet iki

hamlede mattr: Ke2xe8+. Eer Siyah18...Ke8-d8 ile Veziri savunursa ne olur?Beyaz Veziri alr ve e8'den mat eder. SiyahVezir e8'i korumaya devam etmeli. yleysenereye gitmeli?

18... Vd7-b5(diyagram)

Dikkatlice dnn. ki taraf iin ATyapn.

HER HAMLEDE RAKBN TEHDT-LERNE BAKMALISINIZ. Siyahn ahtehdidi yok ama al imkan var. Vb5xe2'yi

201



XABCDEFGHY8-+r+r+k+(7+p+q+pzpp'6-+-zp-vl-+&

5zp-+P+-+-%4-+-wQ-+-+$3+-+-+N+-#2PzP-+RzPPzP"1+-+-tR-mK-!xabcdefghyXABCDEFGHY8-+r+r+k+(7+p+q+pzpp'

6-+-zp-vl-+&5zp-+P+-+-%4-+-+-+Q+$3+-+-+N+-#2PzP-+RzPPzP"1+-+-tR-mK-!xabcdefghyXABCDEFGHY

8-+r+r+k+(7+p+-+pzpp'6-+-zp-vl-+&5zpq+P+-+-%4-+-+-+Q+$3+-+-+N+-#2PzP-+RzPPzP"1+-+-tR-mK-!xabcdefghy


6/78

deneyelim. Eer Beyaz Veziri alrsa GYO-TN ile len kendisi olur: Siyah Kc8-c1+oynar ve iki hamle sonra mat eder. Dolay-syla Beyaz Siyahn TEHDDN engel-lemeli ve bunu yle yapar:

19. Vg4-c4!! (diyagram)

imdi Siyah 19...Vb5xc4? Oynarsa ne olur?Evet 20. Ke2xe8+ ve sonraki hamlede mat.Eer Siyah 19... Kc8xc4 yaparsa ne olur?Yine 20. Ke2xe8+ ve sonraki hamlede mat.Dolaysyla Siyah e8i savunmak iin oynar:

19... Vb5-d720. Vc4-c7!! (diyagram)

Yine Siyahn Beyaz Veziri iki trl alma

imkan vardr. 20... Vd7xc7 alrsa ne olur?21. Ke2xe8+ tabii. 20... Kc8xc7 oynanrsane olacan herkes biliyor: 21. Ke2xe8+.Dolaysyla Siyah Vezir b5'e dner.

20... Vd7-b5

Yine Beyaz bir sonraki hamlesini dikkatlisemeli. 21. Vc7xb7 cezbedicidir ama buhamle c hattn aar ve 21... Vb5xe2! ileSiyah kazanr. Oyunda ise...

21. a2-a4! Vb5xa4

imdi ne yapmal? Siyahn Veziri ve Kalesie8'in kontroln salamak zorunda. Bundanyararlanmaya devam edin.

22. Ke2-e4! (diyagram)

Peki 22... Kc8xc7 oynanrsa ne olur? Evetyine 23. Ke4xe8+. 22... Ke8xe4 oynarsa neolur? 23. Vc7xc8+ ve hamlede mat

(23...Ff6-d8 24. Vc8xd8+ Ke4-e8 25.Vd8xe8+ Va4xe8 26. Ke1xe8#). Peki 22...Va4xe4'e ne vardr? 23. Ke1xe4 ve SiyahVezir veya Kaleyi alrsa hala mattr.

202



XABCDEFGHY8-+r+r+k+(7+pwQq+pzpp'6-+-zp-vl-+&

5zp-+P+-+-%4-+-+-+-+$3+-+-+N+-#2PzP-+RzPPzP"1+-+-tR-mK-!xabcdefghy

XABCDEFGHY8-+r+r+k+(7+pwQ-+pzpp'6-+-zp-vl-+&5zp-+P+-+-%4q+-+R+-+$3+-+-+N+-#2-zP-+-zPPzP"1+-+-tR-mK-!xabcdefghy


7/78

22... Va4-b5

Nihayet oyunu bitirebiliriz. Hamleyi bula-bilir misiniz?

23. Vc7xb7! (diyagram)

Son olarak23... Vb5xb7 hamlesine ne olur?24. Ke4xe8+ ve sonraki hamlede mat. Yine23... Ke8xe4'e ne vardr? Yine 24. Vb7xc8+ve hamlede mat. Siyah a4-e8 aprazndagvenli kare olmadndan terk etmeyi ter-cih etti.

Bu gerekten kark bir konumdu dolaysy-la ilk seferinde anlamadysanz zlmeyin.

Ama sonuta ARKA YATAY MATININ neolduunu artk ok iyi biliyorsunuz.

YARDIMCI PULARI

1. Eer Fatih, Gkhan ve Hakan' ahnnnde kprdamam ekilde gryorsanzARKA YATAY MATINI dnmeye ba-layn.2. Hatlar aldka ve erler ve talar dei-ildike sk olarak bir eri (genelde Gkhan')ahnzn gvenlii iin bir kare srmek iyidir.3. Oyun esnasnda SAPTIRMALARI d-nn. Eer o ta orada olmasa ne yapardm diyesorun. Ve o ta nasl uzaklamaya zorlarmdiye dnn.4. Oyun esnasnda hesap yapmaya aln: Benoraya giderim, sonra da uraya giderim ek-linde DEL AMA ben oraya giderim rakipuraya gider, sonra uraya gider eklinde hesapyapn.5. Hesap yaparken AT yapn: Hesabn yapa-canz hamleler ZORUNLU HAMLELER,

AH EKLER, ALILAR ve TEHDT-LERDR. Bunlarn dnda birey hesapla-maya alyorsanz vakit kaybediyorsunuzdemektir.

203



XABCDEFGHY8-+r+r+k+(7+Q+ +pzpp'6-+-zp-vl-+&

5zpq+P+-+-%4-+-+R+-+$3+-+-+N+-#2-zP-+-zPPzP"1+-+-tR-mK-!xabcdefghy


8/78

SPANYOL KENCES

Sk olarak satran retmenlerine "En kuv-vetli al hangisidir?" diye sorulur. Cevap

basit. imdi greceimiz al. Anlamakkolay deildir ama denemeye deer.

1. e2-e4 e7-e52. Ag1-f3 Ab8-c63. Ff1-b5 (diyagram)

Buna SPANYOL AILII veya RUYLOPEZ denir. Ruy Lopez 16'nc yzyldayaam ve bu al hakknda yazm span-yol bir rahiptir. Hatta "Tahtay gne

rakibin gzne gelecek ekilde yerletirin"gibi tavsiyelerde de bulunmutur. yi tavsiyeama al ok daha iyidir. Sk olarakSPANYOL KENCES de denir nkBeyaz nasl yapacan biliyorsa uzunca birsre rakibe ikence yapabilir.

Peki fikir ne? Beyaz e erini SAVUNAN AtaSALDIRIYOR. Beyazn umduu iki eyvar. Ya Siyah tm oyunu e erini savunmas-na bal olarak geirecek, ya da onu deiipmerkezi Beyaza brakacak.

Sizin seviyenizde nemli olan Beyaz e erinikazanmaya alrsa ne olacan ve SiyahAg8-f6 ile Beyazn erini almaya alrsa neolacan grmektir.

nce Siyahn ne yapacan bilmedii biroyuna bakalm.

3... Ag8-f6(diyagram)

e4 erini TEHDT EDEN iyi bir hamle.

imdi Beyaz rok atar:

204



XABCDEFGHY8r+lwqkvlntr(

7zppzpp+pzpp'6-+n+-+-+&5+L+-zp-+-%4-+-+P+-+$3+-+-+N+-#2PzPPzP-zPPzP"1tRNvLQmK-+R!xabcdefghy

XABCDEFGHY8r+lwqkvl-tr(7zppzpp+pzpp'6-+n+-sn-+&5+L+-zp-+-%4-+-+P+-+$3+-+-+N+-#2PzPPzP-zPPzP"

1tRNvLQmK-+R!xabcdefghy


9/78

4. 0-0

Beyaz geliime devam ederek tehditle ilgi-lenmiyor. Siyahn e erini almas halinde

ban E HATTINDAN BELAYA SOKA-CAINI dnyor.

Ab1-c3 hamlesinin de sakncas yoktur amarok atmak Siyaha daha ok sknt verecektir.

4... d7-d5?(diyagram)

Bu kaybettiren hamledir. SPANYOLAILIINDA BUNU YAPAMAZSINIZ!e2-e4 e7-e5 ile balayan allarda Siyahnd7-d5 srme imkan olabilir. Bu alta ise

bu ok zordur. Ana nokta Siyahn d erininAMAZDA olmasdr!

5. e4xd5 Vd8xd5(diyagram)

Af6xd5'i beenmiyor nk Beyaz Af3xe5(c6'daki At amazdadr, unutmayn) oynaya-

bilir. Bu daha da ktdr. VEZRNZOK ERKEN OYUNA SOKMAYIN!

6. Ab1-c3

GELYOR ve Veziri TEHDT EDE-REK ZAMAN kazanyor.

6... Vd5-e6(diyagram)

Burada Beyaz iin iyi hamle bulabilirmisiniz? Seilebilecek ok hamle var. BeyazAf3xe5 oynayarak er kazanabilir. Neden?Siyah Ac6xe5 oynayabilir mi? Hayr - AtAMAZDADIR! Ve6xe5 oynanrsa ne

olur? Beyaz Kf1-e1 oynayarak Veziri A-MAZA alarak kazanr (E HATTINDABELA!) te gryorsunuz Beyaz iin er-kenden rok atmak ok nemli.

205



XABCDEFGHY8r+l+kvl-tr(7zppzp-+pzpp'6-+n+qsn-+&5+L+-zp-+-%4-+-+-+-+$3+-sN-+N+-#2PzPPzP-zPPzP"

1tR-vLQ+RmK-!xabcdefghy

XABCDEFGHY8r+lwqkvl-tr(7zppzp-+pzpp'6-+n+-sn-+&5+L+pzp-+-%4-+-+P+-+$3+-+-+N+-#2PzPPzP-zPPzP"1tRNvLQ+RmK-!xabcdefghy

XABCDEFGHY8r+l+kvl-tr(7zppzp-+pzpp'6-+n+-sn-+&5+L+qzp-+-%4-+-+-+-+$3+-+-+N+-#2PzPPzP-zPPzP"1tRNvLQ+RmK-!xabcdefghy


10/78

Bunun yerine Beyaz e gte bir hamleyaparak konumu amaya alyor.

7. d2-d4 e5-e4(diyagram)

e hattn kapal tutuyor. Beyaz iin bir hamleseiniz.

8. d4-d5

Beyaz At dert etmiyor: Siyah alrsa e hattnam olacak ve de bu Kf1-e1e izin verir.At kamak yerine ER ATALI atyor.

8... Ve6-d6

9. d5xc6 e4xf3?(diyagram)

Hereyi kaybediyor ama oyun zaten kurtul-mazdayd: rnein 9...b7xc6 10. Vd1xd6Ff8xd6 11. Fb5xc6+ ah ve KaleyeATAL atar.

10. c6xb7+

AARAK AH!

10... e8-e711. Vd1xd6+ (diyagram)

Siyah terk etti. Beyazn sonraki hamlesib7xa8=V!

Bir sonraki oyunumuzda Siyah neler oldu-unu daha iyi anlyor ama fazla yaamyor.Bu oyunda baz yararl saldr tekniklerinireneceksiniz.

206



XABCDEFGHY8r+l+kvl-tr(7zppzp-+pzpp'6-+n+qsn-+&

5+L+-+-+-%4-+-zPp+-+$3+-sN-+N+-#2PzPP+-zPPzP"1tR-vLQ+RmK-!xabcdefghyXABCDEFGHY8r+l+kvl-tr(

7zppzp-+pzpp'6-+Pwq-sn-+&5+L+-+-+-%4-+-+-+-+$3+-sN-+p+-#2PzPP+-zPPzP"1tR-vLQ+RmK-!xabcdefghy

XABCDEFGHY8r+l+-vl-tr(7zpPzp-mkpzpp'6-+-wQ-sn-+&5+L+-+-+-%4-+-+-+-+$3+-sN-+p+-#2PzPP+-zPPzP"1tR-vL-+RmK-!

xabcdefghy


11/78

Beyaz: Rev. ArmstrongSiyah: JCMrlanda Yazmal ampiyonas 1913Al: spanyol Al

1. e2-e4 e7-e52. Ag1-f3 Ab8-c63. Ff1-b5 a7-a6

Klasik hamle. Beyaza burada er kazanmastavsiye edilmez: 4. Fb5xc6 d7xc6 5. Af3xe5-ten sonra Vd8-d4 ile VEZR ATALI vardrve Siyah eri iyi konuma geerek geri alr. Budevam yolu hakknda E HATTINDA BELAdersine baknz. 4...Fb5xc6 renmesi dahakolay hamledir ama daha popler olan...

4. Fb5-a4 Ag8-f65. 0-0 Af6xe4

(st diyagram)AIK DEVAM YOLU. Siyah eri alabilirama dikkatli olmak zorunda.

6. Kf1-e1

Eri geri almak iin en basit yol. Kuvvetlioyuncularn ou burada d2-d4 tercih eder-ler ama Kf1-e1'den sonra Siyah kolaylkla

hata yapabilir.6... Ae4-c57. Ab1-c3 Ac5xa48. Af3xe5 (orta diyagram)

Beyaz At almakla uramyor. Ta geri al-mann daha iyi bir yolunu grm durumda.

8... Ac6xe59. Ke1xe5+ Ff8-e7(diyagram)

Beyazn en iyi hamlesini bulabilir misiniz?

Gzken hamle Ac3xa4'tr ama At kenarda

207



XABCDEFGHY8r+lwqkvl-tr(7+pzpp+pzpp'6p+n+-+-+&

5+-+-zp-+-%4L+-+n+-+$3+-+-+N+-#2PzPPzP-zPPzP"1tRNvLQ+RmK-!xabcdefghy

XABCDEFGHY8r+lwqkvl-tr(7+pzpp+pzpp'6p+n+-+-+&5+-+-sN-+-%4n+-+-+-+$3+-sN-+-+-#2PzPPzP-zPPzP"1tR-vLQtR-mK-!xabcdefghy

XABCDEFGHY8r+lwqkvl-tr(

7+pzpp+pzpp'6p+n+-+-+&5+-+-zp-+-%4n+-+-+-+$3+-sN-+N+-#2PzPPzP-zPPzP"1tR-vLQtR-mK-!xabcdefghy


12/78

(KENARDAK AT SAKAT ATTIR) veSiyaha gvenli bir biimde rok atmak iinzaman verir.

ok daha iyi bir ey vardr. e hattndakiAMAZI gryor musunuz? Eer A-MAZ varsa ne yaparsnz? AMAZDAKtaa elinizdeki hereyle saldrrsnz. e7Filine SALDIRMANIN en iyi yolu nedir?

10. Ac3-d5

te hamle! Fil kprdayamaz ve ayn zaman-da Fil korunamaz. yleyse yaplabilecek eniyi ey ah karmaktr.

10... 0-0

11. Ad5xe7+ (diyagram) g8-h812. Vd1-h5

Siyah ahn fazla savunucusu yok. Busebepten Beyaz hzl bir saldr dzenliyor.

12... d7-d6(diyagram)

TEHDD grmyor ama Beyazn herdurumda kazanan bir saldrs vard. u

devam yoluna bakmak istersiniz belki12...g7-g6 13. Vh5-h6 d7-d6 14. Ke5-h5!(h7'den LM PC ile TEHDTEDYOR) 14...g6xh5 15. Vh6-f6#

AT yapn ve Beyazn burada ne oynadnsyleyin.

Hala bulamadnz m? harfi ne iin? AHTEHDD! Sadece iki ah tehdidi var vedikkatli bakarsanz bulacaksnz:

13. Vh5xh7+ (diyagram)

Mat etmek iin VEZR FEDASI!

208



XABCDEFGHY8r+lwq-tr-mk(7+pzp-sNpzpp'6p+-zp-+-+&5+-+-tR-+Q%4n+-+-+-+$3+-+-+-+-#

2PzPPzP-zPPzP"1tR-vL-+-mK-!xabcdefghy

XABCDEFGHY8r+lwq-trk+(7+pzppsNpzpp'6p+-+-+-+&5+-+-tR-+-%4n+-+-+-+$3+-+-+-+-#2PzPPzP-zPPzP"1tR-vLQ+-mK-!

xabcdefghy

XABCDEFGHY8r+lwq-tr-mk(7+pzp-sNpzpQ'6p+-zp-+-+&5+-+-tR-+-%4n+-+-+-+$3+-+-+-+-#2PzPPzP-zPPzP"1tR-vL-+-mK-!xabcdefghy


13/78

13... h8xh714. Ke5-h5#

imdi bir baka oyunu inceleyelim.

Beyaz: Andrew Bonar LawSiyah: Brian HarleyLondra 1920Al: spanyol Al

1. e2-e4 e7-e52. Ag1-f3 Ab8-c63. Ff1-b5 Ag8-f64. 0-0 Af6xe45. d2-d4 (diyagram)

Eer 5. Kf1-e1 olursa ilk oyuna benzer.

Beyaz daha kark olan alternatifi deniyor.Siyah eri korumaya alyor. ok tehlikeli

bir tutum. 5... Ae4-d6 normal hamledir.

5... e5xd46. Af3xd4 Ae4-d67. Kf1-e1+ Ff8-e7

(diyagram)imdi Fil AMAZDADIR.

8. Vd1-g4

Beyaz Siyahn g erini TEHDT etme fr-satn karmyor. Siyah imdi ta kazanabi-leceini dnr.

8... Ac6xd49. Vg4xd4 Ad6xb510. Vd4xg7 Kh8-f8(diyagram)

Hamle sras Beyazda. Ne tavsiye eder-

siniz?

11. Fc1-h6TEHDT nedir? Siyah Fil unutmayn

209



XABCDEFGHY8r+lwqkvl-tr(

7zppzpp+pzpp'6-+n+-+-+&5+L+-zp-+-%4-+-zPn+-+$3+-+-+N+-#2PzPP+-zPPzP"1tRNvLQ+RmK-!xabcdefghy

XABCDEFGHY8r+lwqktr-+(7zppzppvlpwQp'6-+-+-+-+&5+n+-+-+-%4-+-+-+-+$3+-+-+-+-#2PzPP+-zPPzP"1tRNvL-tR-mK-!xabcdefghy

XABCDEFGHY8r+lwqk+-tr(7zppzppvlpzpp'6-+nsn-+-+&5+L+-+-+-%4-+-sN-+-+$3+-+-+-+-#2PzPP+-zPPzP"

1tRNvLQtR-mK-!xabcdefghy


14/78

AMAZDA. yleyse Vh6xf8 MATTIR!Siyahn At kenarda ve dier talargelimemi. Burada yaplabilecek tek hamleaha yer amak.

11... d7-d512. Vg7xf8+ (diyagram) e8-d713. Vf8xf7

Fili AMAZA alyor ve Fh6-g5 ileTEHDT ediyor. Bu yzden Siyah amaz-dan kyor ama ayn zamanda ahn aakartm oluyor.

13... d7-d6(diyagram)

Beyaz oyunu nasl bitirebilir?

14. Ke1xe7

Belki de grmek kolay deil. BeyaznVd8xe7ye kar hamlesi nedir?

ah ve Vezir ayn aprazda. Oraya bir Filgetirebilir miyiz? Evet. Fh6-f8 VeziriAMAZA alarak kazandrr.

YARDIMCI PULARI

1. Al renin ve unutmayn. Mmknolduunca uygulayn.2. Beyaz iseniz abucak rok atn. Rakibin eerinden kurtulmak iin hzlca d2-d4oynayn. Kf1-e1 genelde iyi hamledir (ra-kibin c5'te Fili yoksa)3. Eer Siyah Ff8-c5 oynarsa ATALNUMARASI yapabilirsiniz veya merkezic2-c3 ve d2-d4 ile oluturabilirsiniz.

4. e erinizi korumay fazla dert etmeyin.Genelde erini rahatlkla geri alabilirsiniz.5. Beyaz e5'i alrsa ne olacan her hamledednn.

210



XABCDEFGHY8r+lwq-+-+(

7zppzp-vlQ+p'6-+-mk-+-vL&5+n+p+-+-%4-+-+-+-+$3+-+-+-+-#2PzPP+-zPPzP"1tRN+-tR-mK-!xabcdefghy

XABCDEFGHY8r+lwqkwQ-+(7zppzp-vlp+p'6-+-+-+-vL&

5+n+p+-+-%4-+-+-+-+$3+-+-+-+-#2PzPP+-zPPzP"1tRN+-tR-mK-!xabcdefghy


15/78

E HATTINDA BELA

Al nasl oynayacanz konusundarettiimiz harfleri hatrlyor musunuz?GMG! GELM, MERKEZ KONT-

ROL, GVENLK (ahn gvenlii)ah gvenlii genelde u anlama gelir: BRVEYA K E ERNN OLMADII VEYAERLERN DELME HTMALOLAN KONUMLARDA MMKNOLDUUNCA HIZLI ROK ATMA-LISINIZ!!

unu hayal edin. e hattnda Kaleniz veyaVeziriniz var. e erleri de deiilmi durum-da. Rakibiniz yanl bir ekilde rok atmam

durumda yani ah e8'de kalm. Eer her-hangi bir rakip ta e hattndaysa AMAZ-DA demektir. Rakibin ta AMAZDAolunca ne yapacanz biliyorsunuz. EL-NZDEK HEREY LE SALDIRIN!Eer sizin talarnzdan biri yolunuzdaysaonu atnzda rakibe ah ekmi olur-sunuz. Buna AARAK AH denir. Bir tadier tan yolunu aarak ah ektirmitir.

Nasl olduuna bakalm.

1. e2-e4 e7-e52. Ag1-f3 Ag8-f6

Bu PETROFF SAVUNMASI. yi amaskc saylabilecek bir altr. smini19'uncu yzylda yaam Rus oyuncuAlexander Petroff'tan almtr. e hattndantuzaklara dikkat edildii srece iyidir.

3. Af3xe5

Neden olmasn? Bir numaral Emre gidiyor!

3... Af6xe4?(diyagram)

211



XABCDEFGHY8rsnlwqkvl-tr(7zppzpp+pzpp'6-+-+-+-+&5+-+-sN-+-%4-+-+n+-+$3+-+-+-+-#2PzPPzP-zPPzP"1tRNvLQmKL+R!xabcdefghy

XEY8k(7+'6-&5+%4-$

3+#2-"1mK!xey


16/78

Ve de iki numaral Emre gidiyor! SiyahKopya Savunmasn yapyor. Beyazla neoynarsnz? AT yapn ve iki tehdidin birtehditten daha iyi olduunu hatrlayn.

4. Vd1-e2!

Bunun yerine 4.Vd1-h5 yeterince iyideildir: Siyahn 4... Vd8-f6 ile karlaya-

bilecei bir tehdit yapar. 4. Vd1-f3 VEZRATALIDIR ama Siyah 4... Ae4-f6 ile

basite savunabilir. Hamle Vd1-e2'dir. Atistiyor ve Siyah aha kar gizli bir tehditiermekte. (Bu Veziri oyuna erken sokma-mann istisnalarndan biridir!)

4... Ae4-f6??

(diyagram)

Siyahn Atna saldrlyor. Bu yzden kaar.Hamle sras sizde. AT!

Bata e hattnda talarn diziliini grenekadar ah ekii gremeyebilirsiniz. e hattn-da Beyaz Vezir, Beyaz At ve Siyah ah

bulunmakta. Eer Beyaz, Atyla oynarsaAARAK AH olur. At nereye gitmeli?

Ae5xf7+ veya Ae5xd7+ olmaz: Siyah ahbasite alverir. Ae6-g6+ iyidir nk AHEKMEKTE ve h8'deki Kaleyi TEHDTETMEKTE ama daha iyi bir ey var. En iyihamle Ae5-c6+ (diyagram) ve Siyah Vezirikazanr. Vezir ah tehdidine kar e7'ye gide-

bilir ama Beyaz At hala onu alabilir. Dola-ysyla Beyaz, Ata kar Vezir kazanr.BUNU HATIRLAYIN. PMAN OLMA-YACAKSINIZ!

imdi Siyahn drdnc hamlesinden nce-ki konuma dnn ve daha iyi bir hamle bul-maya aln. Diyelim ki Siyah 4...d7-d5 ileAt savundu. Sonra ne olur? At AMAZDA

212



XABCDEFGHY

8rsnlwqkvl-tr(7zppzpp+pzpp'6-+-+-sn-+&5+-+-sN-+-%4-+-+-+-+$3+-+-+-+-#2PzPPzPQzPPzP"1tRNvL-mKL+R!xabcdefghyXABCDEFGHY8rsnlwqkvl-tr(7zppzpp+pzpp'6-+N+-sn-+&5+-+-+-+-%4-+-+-+-+$3+-+-+-+-#2PzPPzPQzPPzP"1tRNvL-mKL+R!xabcdefghy

XABCDEFGHY8rsnlwqkvl-tr(7zppzpp+pzpp'6-+-+-+-+&

5+-+-sN-+-%4-+-+n+-+$3+-+-+-+-#2PzPPzP-zPPzP"1tRNvLQmKL+R!xabcdefghy


17/78

saylr: Eer kprdarsa grdnz gibiSiyah Vezirini kaybeder. Eer AMAZ-DAYSANIZ ne yaparsnz? AMAZDAKTAA TEKRAR SALDIRIN. Bunu yap-mann en iyi yolu d2-d3 (f2-f3'ten dahaiyidir nk bu hamle ah kanadnzayflatr; FATH'E DOKUNMAYIN!)srerek At istemek ve At kanca daAe5-c6+ oynayarak Veziri kazanmak.

Bunun yerine Siyah bir hamle daha Beyaztaklit edebilir:

4... Vd8-e75. Ve2xe4 (diyagram) d7-d6

Yine e hattna bakn. imdi Beyazn At

AMAZDADIR: Eer kprdarsa Vezirinikaybeder. Dolaysyla d2-d4 oynayarakAtn savunur ve er nde kalr.

imdi PETROFF SAVUNMASINI doruekilde oynamann yollarna bakalm.

1. e2-e4 e7-e52. Ag1-f3 Ag8-f63. Af3xe5 d7-d6

(diyagram)

Bu Siyahn en iyi hamlesidir. Vd8-e7 ham-lesinin cazibesine kaplmayn. Evet Beyaztuzaa dp Vezirini kaybedebilir amadoru oynarsa Siyah, Veziriyle oynamakzorunda kalacandan zaman kaybeder.

4. Ae5-f3 Af6xe4

imdi eri almak gvenli. Buradaki enpopler hamle d2-d4 ile merkezde alan

kazanmak. d2-d3 ile At kovalamak dammkndr. Ama Beyaz Siyaha hata yapmaans veren farkl bir hamle seebilir.

213



XABCDEFGHY8rsnl+kvl-tr(

7zppzp-wqpzpp'6-+-zp-+-+&5+-+-sN-+-%4-+-+Q+-+$3+-+-+-+-#2PzPPzP-zPPzP"1tRNvL-mKL+R!xabcdefghy

XABCDEFGHY8rsnlwqkvl-tr(7zppzp-+pzpp'6-+-zp-sn-+&

5+-+-sN-+-%4-+-+P+-+$3+-+-+-+-#2PzPPzP-zPPzP"1tRNvLQmKL+R!xabcdefghy


18/78

5. Vd1-e2 (diyagram)

Siyahn Atna saldrr ve onu AMAZAalr. Bu durumda ne yapmal? rnein d6-d5 hata olur. Beyaz amazdaki At d2-d3 ilekazanr. 5...f7-f5 ve 5...Fc8-f5 ayn sebeptenktdr. irkin gzken 5...Vd8-e7 hamlesiiyidir nk hem savunmakta hem deamazdan kurtarmaktadr. Oyun eit olur.

Bir sonraki rneimizde Beyaz deiik birbeinci hamle seti. Bu oyun iki rekor kr-mtr: Bir Bykusta ve Dnya ampiyonutarafndan en hzl kaybedilmi oyun. Kay-

beden o zamanlar Dnya Genler ampi-yonu olan ve sonradan Dnya ampiyonu

olan Hint oyuncu Anand. Rakibi iseKolombiyal bir Bykusta

Beyaz: Alanso ZapataSiyah: Vishy AnandBiel 1988Al: Petroff Savunmas

1. e2-e4 e7-e52. Ag1-f3 Ag8-f63. Af3xe5 d7-d6

4. Ae5-f3 Af6xe45. Ab1-c3 (diyagram) Fc8-f5??

Burada 5...Ae4xc3 doru hamledir. imdibir Dnya ampiyonuna oyunu kaybettirenhamle ne acaba?

6. Vd1-e2 (AMAZ!)

Eer Siyah Amazdaki At 6...d6-d5 ilesavunursa, 7. d2-d3 At kazanr. te yandan6...Vd8-e7 hamlesine 7. Ac3-d5 vardr ve

7...Ve7-e6 hamlesi 8. Ad5xc7+ (ATAL!)yznden kaybeder. Ve Siyah 7...Ve7-d8oynarsa, 8. d2-d3 yine At kazanr. At git-mitir ve Bykustaya kar At eksik

214



XABCDEFGHY8rsn-wqkvl-tr(7zppzp-+pzpp'6-+-zp-+-+&5+-+-+l+-%4-+-+n+-+$3+-sN-+N+-#

2PzPPzP-zPPzP"1tR-vLQmKL+R!xabcdefghy

XABCDEFGHY8rsnlwqkvl-tr(7zppzp-+pzpp'6-+-zp-+-+&

5+-+-+-+-%4-+-+n+-+$3+-+-+N+-#2PzPPzPQzPPzP"1tRNvL-mKL+R!xabcdefghy


19/78

oynayamazsnz. Dolaysyla Siyah terk etti.Benzeri konumlara Beyazla ulaabilmekiin en iyisi 2...Ab8-c6 hamlesinden sonraspanyol Al oynamaktr. imdi Siyahnnasl yolunu arabileceine basit bir rnekverelim.

1. e2-e4 e7-e52. Ag1-f3 Ab8-c63. Ff1-b5

Daha nceki derse baktysanz bu albiliyorsunuz demektir.

3... a7-a6

Siyahn en popler devam yolu. Beyaz

genelde Fb5-a4 oynar ama At alarakDE-M DEVAM YOLUNA girmek deiyidir.

4. Fb5xc6 d7xc6(diyagram)

Beyaz drdnc hamlede Fil ile Atdeiirse, SPANYOL AILIININ DE-M DEVAM YOLU oynanyor demek-tir. Siyahn b eri yerine d eriyle al yapmas

biraz daha iyidir nk bu sayede Filin

nn aar ve erlerini bir arada tutar.Beyazn e5 erini hemen almas iyi deildir.

Neden? Siyahn eri geri almasn salayandeiik hamleler var: VEZR ATALI(Vd8-d4), bir baka VEZR ATALI(Vd8-g5) veya (Vd8-e7). Beyaz erialmak yerine farkl bir fikir uyguluyor.

5. 0-0

imdi Siyah e erini f7-f6, Vd8-f6, Ff8-d6

veya hatta Fc8-g4 (AMAZ!) ile savu-nabilir. Bunun yerine Beyazn e erinesaldryor ve ban E HATTINDA BELA-YA SOKUYOR.

215



XABCDEFGHY

8r+lwqkvlntr(7+pzp-+pzpp'6p+p+-+-+&5+-+-zp-+-%4-+-+P+-+$3+-+-+N+-#2PzPPzP-zPPzP"1tRNvLQmK-+R!xabcdefghy


20/78

5... Ag8-f6?!6. Af3xe5

imdi Siyahn sapabilecei iki yanl yolvar.

ncelikle VEZR ATALI deneyebilirama bu ie yaramaz nk Beyaz Kale artkoyundadr.

6... Vd8-d4?(diyagram)

Beyaz iin hamle seiniz.

7. Ae5-f3

Basit ve iyi: TEHDT ALTINDAK At ka-

yor ve Siyah Veziri TEHDT EDYOR.

7... Vd4xe4??(diyagram)

Yine sizin hamleniz. AT ile dnn!

8. Kf1-e1 (AMAZ!)

Veziri AMAZA alyor.

kinci yol e erini hemen almaktr. (altnchamleye dnnz)

6... Af6xe4?(diyagram)

imdi Beyaz ne yapmal? Hamle sizde!

7. Kf1-e1

AIK HATTA buna benzer konumlardaVezir yerine Kale kullanmak daha iyidir.

7... Ae4-f6??

Ve imdi ne yapacanz biliyorsunuz, deil

216



XABCDEFGHY8r+l+kvl-tr(7+pzp-+pzpp'6p+p+-sn-+&5+-+-sN-+-%4-+-wqP+-+$3+-+-+-+-#2PzPPzP-zPPzP"1tRNvLQ+RmK-!xabcdefghy

XABCDEFGHY

8r+l+kvl-tr(7+pzp-+pzpp'6p+p+-sn-+&5+-+-+-+-%4-+-+q+-+$3+-+-+N+-#2PzPPzP-zPPzP"1tRNvLQ+RmK-!xabcdefghyXABCDEFGHY8r+lwqkvl-tr(7+pzp-+pzpp'6p+p+-+-+&5+-+-sN-+-%4-+-+n+-+$3+-+-+-+-#2PzPPzP-zPPzP"1tRNvLQ+RmK-!xabcdefghy


21/78

mi? 8. Ae5xc6+ (AARAK AH), ile Vezirkazanr.

Buna benzer eyler spanyol Al'nda skolur. e hatt akken rok atmann ne kadarnemli olduunu gryorsunuz. Birincikural; ahnz gvenlie aln ve ikincikural; Kaleniz e hattna gelip rakibi tehditedebilir. Buna dikkat ediniz. Neden spanyolAl oynamay denemiyorsunuz? Anahtarhamleler: 0-0, Kaleyi oyuna sokmak,Kf1-e1 Kaleyi rakip ahn karsnagetirmek ve Fb5xc6 alarak Af3xe5 almakveya buna izin verilmezse d2-d4 oynayarakrakibin e erinden kurtulmak. e erinizi koru-mak iin kendinizi fazla skmayn. ZatenKalenizi kullanabilmek iin e erinden kur-

tulmaya alyorsunuz.

Bu tr eylerin ne sklkla olabileceini gs-termek iin 6 yandaki Luke Mcshane'inoynad 2 oyunun birka hamlesine

bakalm. kisi de yle balad: 1. e2-e4e7-e5 2. Ag1-f3 Ab8-c6 3. Ff1-b5 Ag8-f6(spanyol Al'na kar Berlin Savunmas)4. Fb5xc6 (Burada normal hamle 0-0'tur.)imdi rakiplerinden biri 4...b7xc6 oynad ve5. 0-0 Af6xe4 6. Kf1-e1 d7-d5 7. d2-d3

Ae4-f6 8. Af3xe5 Ff8-d6? (diyagram)9.Ae5xc6+ (AARAK SALDIRI!) ileBeyaz Veziri kazand. Dier oyun 4...d7xc6ile devam etti. 5. 0-0 Af6xe4 6. Kf1-e1Vd8-d5? (diyagram) 7. d2-d3 Ae4-f6 8.Ke1xe5+ (ATAL!) ve yine Veziri kazanr.Luke sonradan ngiltere'nin gelmi gemien gen Bykustas olmutur.

YARDIMCI PULARI

1. Herhangi bir alta e eri ortadan kalktzaman EN KISA SREDE ROK ATMA-LISINIZ!

217



XABCDEFGHY8r+lwqk+-tr(7zp-zp-+pzpp'6-+pvl-sn-+&5+-+psN-+-%4-+-+-+-+$3+-+P+-+-#2PzPP+-zPPzP"1tRNvLQtR-mK-!xabcdefghyXABCDEFGHY8r+l+kvl-tr(7zppzp-+pzpp'6-+p+-+-+&5+-+qzp-+-%4-+-+n+-+$3+-+-+N+-#

2PzPPzP-zPPzP"1tRNvLQtR-mK-!xabcdefghy


22/78

2. Vezir Kale ve Fili rakibin daha deerlitalarnn hattna veya aprazna koymakiyidir. rnein Kalenizi rakibin ah veyaVezirinin dikeyine koyun. anslysanz busayede AMAZ yaratp AARAK SAL-DIRI gerekletirebilirsiniz.

3. PETROFF SAVUNMASI Siyah iin iyi(ama skc) bir altr. Ama oynarsanz ehattndan tehlikelere kar uyank olun.

4. SPANYOL AILII dnyann en iyialdr! RENN, HATIRLAYIN,ANLAYIN ve OYNAYIN!

5. Her zaman AT yapn: Her hamlede heroyunda. Ayn zamanda Vezirin, Kalelerin veFillerin yoluna ve yollarnda ne olduuna

bakn.

218



XABCDEFGHY8r+lwqkvlntr(7zppzpp+pzpp'

6-+n+-+-+&5+L+-zp-+-%4-+-+P+-+$3+-+-+N+-#2PzPPzP-zPPzP"1tRNvLQmK-+R!xabcdefghy

XABCDEFGHY8rsnlwqkvl-tr(7zppzpp+pzpp'6-+-+-sn-+&

5+-+-zp-+-%4-+-+P+-+$3+-+-+N+-#2PzPPzP-zPPzP"1tRNvLQmKL+R!xabcdefghy


23/78

AARAK SALDIRMAK

Satranta her zaman TEHDTLERoluur.Bir oyuncu birTEHDT yapar, dier oyun-cu bunu karlar ve byle srp gider. Bir

TEHDT yapmaktan daha iyisi nedir? Birhamlede iki TEHDT yapmaktr. Buna okrnek grmsnzdr. Eer DEKYNLERDE ayn tala iki eyi tehdit eder-sek ne olur? ATAL atm oluruz! AYNIYNDE ayn tala iki ey tehdit edersek neolur? AMAZ olur. Veya ters srada tehditedilen talar duruyorsa bu sefer de olur.

Bununla beraber AARAK SALDIRA-RAK K DEK TAI ayn anda tehdit

edebiliriz. Tabii atmzda ah tehditedersek o zaman AARAK AH EKMoluruz.

Bir an iin FLLER, KALELER veVEZRLER dnn. Dz giden talardr.Bunlara HAT TALARI diyeceiz. Eer birHAT TAININ nnde bir ta varsa ve ota yoldan ekersen HAT AMI oluruz.Ve bu hattn sonunda da leziz bir rakip ta

bulunabilir.

Basit bir rnek:

1. e2-e4 e7-e52. Ff1-c4 Ab8-c63. Vd1-g4?? (diyagram)

Ciddi ekilde kt bir hamle. VEZRNZERKEN OYUNA SOKMAYIN!

Bu aptallk iin rakibi nasl cezalandrabi-liriz?

HAT TALARINIZIN HATLARINA BA-KIN. c8'deki Fil u anda ok yararl gzk-

219



XABCDEFGHY8r+lwqkvlntr(7zppzpp+pzpp'6-+n+-+-+&5+-+-zp-+-%4-+L+P+Q+$3+-+-+-+-#2PzPPzP-zPPzP"1tRNvL-mK-sNR!

xabcdefghy


24/78

meyebilir ama GZLERNZ kullanptahtaya iyice bakarsanz, Filin Vezir ile aynaprazda olduunu grrsnz. Filin yolun-da ne vardr? Doan yani d eri. Peki yleyseneden onu srmeyelim? Onu bir ilerletebili-riz ama ne olur ki? Eer iki srersek c4'tekiFili TEHDT edecektir. yleyse kazananhamle:

3... d7-d5!(diyagram)

Eer Beyaz Veziri ile oynarsa ne olur?c4'teki Filini kaybeder. Peki e4xd5 veyaFc4xd5 oynarsa ne olur? Vezirini kaybeder.Eminim ki pek ok rakibiniz AARAKSALDIRIYI farketmez ve eri alr.

imdi de una bakalm.

1. e2-e4 e7-e52. Ag1-f3 Ab8-c63. d2-d4 (diyagram)

SKO AILII

3... e5xd44. Af3xd4 Ff8-c5

Siyah Ata ikinci kez saldryor.

5. Fc1-e3

Ve Beyaz ikinci kez savunuyor. Hibir ey-den phelenmeyen Siyah yle oynar:

5.... Ag8-f6?(diyagram)

Hamle sras sizde. Beyaz nasl ta kazanrbulun.

220



XABCDEFGHY8r+lwqk+-tr(7zppzpp+pzpp'6-+n+-sn-+&5+-vl-+-+-%4-+-sNP+-+$3+-+-vL-+-#2PzPP+-zPPzP"1tRN+QmKL+R!

xabcdefghy

XABCDEFGHY8r+lwqkvlntr(7zppzp-+pzpp'6-+n+-+-+&

5+-+pzp-+-%4-+L+P+Q+$3+-+-+-+-#2PzPPzP-zPPzP"1tRNvL-mK-sNR!xabcdefghyXABCDEFGHY8r+lwqkvlntr(

7zppzpp+pzpp'6-+n+-+-+&5+-+-zp-+-%4-+-zPP+-+$3+-+-+N+-#2PzPP+-zPPzP"1tRNvLQmKL+R!xabcdefghy


25/78

e3'teki Filin aprazna bakn ve c5te savun-masz duran Fili farkedin. UnutmaynGEVEK TALAR DER. Yolunda birAt var. Bu yzden zorlayc bir hamle bul-malyz...

6. Ad4xc6 b7xc6

Siyah 6... Fc5xe3 oynasa ne yapardnz?7. Ac6xd8 tabii. Ya imdi? 7. Fe3xc5 (diya-gram) ve Beyazn fazla Fili vardr. Bu aradaSiyahn normal beinci hamlesi Vd8-f6 idi.

Gl oyuncular bile eer bilmiyorlarsa butr konumlara debilirler. AARAK SAL-DIRI grlmesi zor bir eydir.

imdi her yl yzlerce kiinin kurban olduubir tuzaa bakalm.

1. e2-e4 e7-e62. d2-d4 d7-d53. e4-e5 c7-c54. c2-c3 Ab8-c65. Ag1-f3 Vd8-b6

Bu FRANSIZ SAVUNMASI'NIN en po-pler yollarndan biridir. imdi Beyaz bir

tuzak kuruyor.

6. Ff1-d3 (diyagram)

Siyah imdi d erine kez saldrldn vesadece iki ile savunulduunu gryor.Almak iyi midir?

6... c5xd47. c3xd4 Ac6xd4?8. Af3xd4 Vb6xd4 ??

(diyagram)

te eri ald. Bu plann yanl olduunu naslgsterebilirsiniz?

221



XABCDEFGHY8r+l+kvlntr(7zpp+-+pzpp'6-wqn+p+-+&5+-zppzP-+-%4-+-zP-+-+$3+-zPL+N+-#2PzP-+-zPPzP"1tRNvLQmK-+R!xabcdefghyXABCDEFGHY8r+l+kvlntr(7zpp+-+pzpp'6-+-+p+-+&5+-+pzP-+-%4-+-wq-+-+$3+-+L+-+-#2PzP-+-zPPzP"


XABCDEFGHY8r+lwqk+-tr(7zp-zpp+pzpp'

6-+p+-sn-+&5+-vL-+-+-%4-+-+P+-+$3+-+-+-+-#2PzPP+-zPPzP"1tRN+QmKL+R!xabcdefghy


26/78

Yine HAT TALARININ hatlarna bakn. dhattnda ne gryorsunuz? Beyaz Vezir,Beyaz Fil, Siyah Vezir. Siyah VezirSAVU-NULMAMI. (Gevek talar der) EerFili ah ekerek aarsak Veziri kazanabiliriz.Bunu nasl yapabiliriz? yle:

9. Fd3-b5+

Siyah ahtan kurtulmal. Bu da BeyazaSiyah Veziri alma frsat verir.

Bir baka rnek.

1. e2-e4 e7-e51. Ag1-f3 Ab8-c63. Ab1-c3 Ff8-c5

4. Af3xe5 (diyagram)

Beyaz ATAL NUMARASI yapyor.

4... Ac6xe55. d2-d4

Ta ER ATALI ile geri alyor! Siyahimdi Fc5-d6 oynamal.

5... Fc5xd4

6. Vd1xd4 Vd8-f6?!

Tuzak kuruyor. Ac3-b5 imdi Beyaz iinkuvvetlidir ama Siyahn hamlesini karyor.

7. Ac3-d5?? (diyagram)

Beyaz iin iyi gzkyor deil mi? Veziresaldryor. c7'den AT ATALI TEHDTediyor. Ve eer Vezir, atal engellemek iind8'e giderse At kaybedilir.

Ama Siyahn pis bir srprizi var. Bulabilirmisiniz?

222



XABCDEFGHY8r+l+k+ntr(7zppzpp+pzpp'6-+-+-wq-+&5+-+Nsn-+-%4-+-wQP+-+$3+-+-+-+-#2PzPP+-zPPzP"

1tR-vL-mKL+R!xabcdefghy

XABCDEFGHY8r+lwqk+ntr(

7zppzpp+pzpp'6-+n+-+-+&5+-vl-sN-+-%4-+-+P+-+$3+-sN-+-+-#2PzPPzP-zPPzP"1tR-vLQmKL+R!xabcdefghy

XABCDEFGHY8r+l+kvlntr(7zpp+-+pzpp'6-+-+p+-+&

5+-+pzP-+-%4-+-wq-+-+$3+-+L+-+-#2PzP-+-zPPzP"1tRNvLQmK-+R!xabcdefghy


27/78

Hat talarnn hatlarna bakn. Vezirler aynaprazda ve ararnda Siyah At var. BeyazVezir savunulmam durumda (bu yzdenAtn b5'e gitmesi gerekirdi). AT yapn,cevab bulacaksnz.

7... Ae5-f3+(diyagram)

ve gpegndz Vezir kaptrlr.

Bu tr eyleri teki trl de yapabiliriz. EerHAT TAINIZ rakip ahn hattndaysa veyolunda ta varsa, tanz yoldan ekerekAARAK AH yaratabilirsiniz. Buradayapmanz gereken en byk zarar verecekhamleyi bulmaktr. Oyunun erken aamasn-da AARAK AHLARgenelde e hattnda

oluur. E HATTINDA BELA dersine ba-karsanz baz rnekler grebilirsiniz. imdi

baka bir tane...

1. e2-e4 e7-e52. Ag1-f3 Ag8-f63. Af3xe5 Vd8-e7

PETROFF SAVUNMASINDA Siyahndoru nc hamlesi d7-d6'dr. Bu hamletuzak kuruyor ama Veziri erken oyuna sok-

makta.

4. Ae5-f3 Af6xe45. d2-d3?? (diyagram)

Bunu yapmadan nce Ff1-e2 ile e hattnkapatmal.

Burada herhalde Siyahn ne yapmas gerek-tiini biliyorsunuzdur.

e hattna bakn: Siyah Vezir, Siyah At, Beyazah var. At ile oynarsak AARAK AH-TIR. yleyse byk bir eye saldrmannyolunu arayalm. Vezirden daha byk ne

223



XABCDEFGHY8rsnl+kvl-tr(7zppzppwqpzpp'6-+-+-+-+&5+-+-+-+-%4-+-+n+-+$3+-+P+N+-#2PzPP+-zPPzP"1tRNvLQmKL+R!xabcdefghy

XABCDEFGHY8r+l+k+ntr(7zppzpp+pzpp'6-+-+-wq-+&

5+-+N+-+-%4-+-wQP+-+$3+-+-+n+-#2PzPP+-zPPzP"1tR-vL-mKL+R!xabcdefghy


28/78

olabilir ki? Ae4xf2 oynayamayz nke1xf2 vardr. Burada yapacamz.Ae4-c3+ oynamak ve Beyaz Vezire glegle deriz. Eer Vezir e2'ye giderse At halaonu alabilir.

Grdnz gibi AARAK AHLARepey iyidir. Ama AARAK AHTAN okdaha iyi bir ey var. Ne olduunu biliyormusunuz? AARAK FTE AHTIR.Ayn anda iki deiik tala ah ekiliyor.FTE AHTAN ANCAK AHINIZIOYNATARAK KAABLRSNZ! tehzl bir rnek.

1. e2-e4 e7-e52. f2-f4 (st diyagram)

AH GAMBT

2... e5xf43. Ag1-f3 d7-d54. Ab1-c3 (diyagram) d5xe45. Ac3xe4 Fc8-g4

Siyah bu AIK KONUMDA ah kanadn-daki talarn gelitirip hzlca rok atsa dahaiyi olurdu.

6. Vd1-e2

Tuzak kuruyor.

6... Fg4xf3??(diyagram)

Bunun yerine e hattn kapatmak gerekirdiama Siyah Beyazn f3' alacan hesaplyor.

Satran oynarken bazen ilk akla gelen ham-leler dndakilere de bakmalsnz. ATyaparsanz At ahnn AARAK AH ol-duunu grrsnz. AARAK AH

224



XABCDEFGHY8rsn-wqkvlntr(7zppzp-+pzpp'6-+-+-+-+&5+-+-+-+-%4-+-+Nzp-+$3+-+-+l+-#2PzPPzPQ+PzP"

1tR-vL-mKL+R!xabcdefghy

XABCDEFGHY8rsnlwqkvlntr(7zppzpp+pzpp'6-+-+-+-+&5+-+-zp-+-%4-+-+PzP-+$3+-+-+-+-#2PzPPzP-+PzP"1tRNvLQmKLsNR!xabcdefghyXABCDEFGHY8rsnlwqkvlntr(7zppzp-+pzpp'6-+-+-+-+&5+-+p+-+-%4-+-+Pzp-+$3+-sN-+N+-#2PzPPzP-+PzP"1tR-vLQmKL+R!xabcdefghy


29/78

karsnda Siyah Beyazn Vezirini alr amaya FTE AH EKERSENZ ne olur?

7. Ae4-f6# (diyagram)

Siyah Beyazn Vezirini alabilir mi? Olmaz,Atn ah tehdidi altndadr. At alabilir mi?Hayr Vezirin ah tehdidi vardr. ahn biryere kaabilir mi? Hayr. Mat olmutur!

FTE AH FTE BELA anlamna dagelir.

YARDIMCI PULARI

1. Rakibiniz hamle yapnca sadece oynayan

taa bakmayn. Belki de o hamleyleAARAK SALDIRI yapyordur.

2. HAT TALARININ HATLARINAbakn. Vezirler, Kaleler, Filler. HAT TA-LARINIZ ve rakip hedef arasnda ta varsaAARAK TEHDT yaratabilirsiniz. Veyahedef ah ise o zaman da AARAK AHekebilirsiniz.

3. lk akla gelen hamleler dnda hamleler

arayn. Hemen sonuca varp karar vermeyin,srpriz hamleler arayn. Her zaman ATyapn.

4. GEVEK TALARIN DTNunutmayn. Tm talarnz korunakl tutma-ya aln.

225



XABCDEFGHY8rsn-wqkvlntr(7zppzp-+pzpp'6-+-+-sN-+&

5+-+-+-+-%4-+-+-zp-+$3+-+-+l+-#2PzPPzPQ+PzP"1tR-vL-mKL+R!xabcdefghy


30/78

ZAMAN HAYDUTLARI

Zaman sizden yana m? Satran oyunununbalangcnda ZAMAN hayati neme sahip-tir. Tm talarnz kmadan veya rakipten

daha iyi gelimemiken saldr balatma-malsnz. AIK OYUNLARDA - bu dersternekler greceiz - HIZLI GELMHAYATDR.

Baz allarda bir oyuncu, genelde BeyazTA STNLN rakibe verir. AmaZAMAN kazanmaktr. Bu derste bu trrneklere bakacaz.

lk oyunumuzun al KUZEY GAMB-TDR.

Beyaz: G SchnitzlerSiyah: A AlexandreParis 1879Al: Kuzey Gambiti

1. e2-e4 e7-e52. d2-d4 e5xd43. c2-c3 d4xc34. Ff1-c4 c3xb25. Fc1xb2 (diyagram)

Burada neler oluyor? Beyaz iki er FEDAETT ama bunun karlnda Fillerine

bakn. Oyunlardan onlarn ne kadar glolduklarn greceksiniz. Ff8-c5'e ne vardr?Evet Fb2xg7 ve kedeki Kale der. Beya-zn altaki geliimi iki ere deer mi?Kimse tam olarak bilemiyor. Beyaz saldriin oynamal ve deiimlerden kanmal.Aksi halde iki er altta olacak ve OYUNSO-NUNU kaybedecek. Siyah GELMNtamamlamaya alrken Beyazn TEHDT-

LERN engellemeli.

Schnitzler ile Alexandre arasnda nelerolduunu grelim.

226



XABCDEFGHY8rsnlwqkvlntr(7zppzpp+pzpp'6-+-+-+-+&5+-+-+-+-%4-+L+P+-+$3+-+-+-+-#2PvL-+-zPPzP"1tRN+QmK-sNR!

xabcdefghy


31/78

5... Vd8-g5?

VEZRNZ OK ERKEN OYUNASOKMAYIN!

6. Ag1-f3 Vg5xg2(diyagram)

Siyah agzl bir ekilde baka bir er dahayiyor. Beyaz ne yapmal?

EerAT yaparsanz ilk bakacanz hamleFc4xf7 olur. F7'DE PATLAMALARIbili-yorsanz da ilk bakacanz hamle Fc4xf7+olur. Bu da doru cevaptr. Hamlenin arka-snda yatan fikir udur: Eer Siyah BeyazFili alrsa Kh1-g1 Veziri kazanr. nk

Vg2-h3 AT ATALINA izin verir. Kh1-g1oynadysanz ve Vg2-h3'e Fc4xf7+ plan-ladysanz da iyidir.

7. Fc4xf7+ e8-d8(diyagram)

Siyah ne olacan gryor ve feday red-dediyor.

8. Kh1-g1 Ff8-b4

9. Ab1-c3 Vg2-h310. Kg1-g3 Vh3-h611. Vd1-b3

Bu b4'teki Fili ve g8'deki At TEHDTEDEN bir VEZR ATALIDIR. Siyah

bundan kurtulabilir ama GELM geriiken ve ah merkezde akl iken fazlayaayamaz.

11... Fb4xc3+

12. Vb3xc3 Ag8-f6(diyagram)

Beyaz saldrsn be tala gerekletiriyor:

227



XABCDEFGHY8rsnl+kvlntr(7zppzpp+pzpp'6-+-+-+-+&5+-+-+-+-%4-+L+P+-+$3+-+-+N+-#2PvL-+-zPqzP"1tRN+QmK-+R!xabcdefghy

XABCDEFGHY8rsnlmk-+-tr(7zppzpp+Lzpp'6-+-+-sn-wq&5+-+-+-+-%4-+-+P+-+$3+-wQ-+NtR-#2PvL-+-zP-zP"1tR-+-mK-+-!xabcdefghy

XABCDEFGHY8rsnlmk-vlntr(7zppzpp+Lzpp'6-+-+-+-+&5+-+-+-+-%4-+-+P+-+$3+-+-+N+-#2PvL-+-zPqzP"1tRN+QmK-+R!xabcdefghy


32/78

Vezir, Kale, iki Fil ve At. Siyahn savunmasise iki tatan oluuyor: Vezir ve At. Be kii-lik bir saldr iki kiilik savunmay herzaman yener. Siz kazanc bulabilir misiniz?AT!

Aslnda en iyi kazan yolu Fb2-c1 (grmesizor bir hamle) ile kaacak karesi olmayanVeziri TEHDT etmek. Ve eer Siyah12...Af6xe4 yaparsa Beyaz 13. Fc1xh6Ae4xc3 14. Fh6-g5#! ile kazanr.

Ama oyunda Beyaz o kadar iyi olmayan amaparlak bir hamle tercih etti.

13. Kg3-g6!?

Kaleyi FEDA EDYOR! Siyah Af6xe4oynayp hala kaybedecei bir yola girebilir-di ama bunun yerine Kaleyi alyor ve tuzaadyor.

13... h7xg6(diyagram)

AT ile dnn, Kale fedasnn sebebinianlayacaksnz.

14. Vc3xf6!

Doru: imdi VEZR FEDASI mat eder.

14... g7xf615. Fb2xf6# (diyagram)

imdi baka bir oyuna bakalm. lk ham-leleri hatrlyor musunuz?

228



XABCDEFGHY8rsnlmk-+-tr(

7zppzpp+Lzp-'6-+-+-snpwq&5+-+-+-+-%4-+-+P+-+$3+-wQ-+N+-#2PvL-+-zP-zP"1tR-+-mK-+-!xabcdefghyXABCDEFGHY

8rsnlmk-+-tr(7zppzpp+L+-'6-+-+-vLpwq&5+-+-+-+-%4-+-+P+-+$3+-+-+N+-#2P+-+-zP-zP"1tR-+-mK-+-!xabcdefghy


33/78

Beyaz: Hans LindehnSiyah: Ladislas MaczuskiParis 1863Al: Kuzey Gambiti

1. e2-e4 e7-e52. d2-d4 e5xd43. c2-c3 d4xc34. Ff1-c4 c3xb25. Fc1xb2 Ag8-f6

Doal bir geliim hamlesi ama belki de eniyisi deil. Beyaz imdi e4-e5 oynayarak AtTEHDT edebilirdi ama geliim hamlesinitercih ediyor.

6. Ab1-c3 Ff8-b4

Siyah At AMAZA alyor ve ta dei-meyi umuyor.

7. Ag1-e2 Af6xe4

imdi Siyah er nde.

8. 0-0 Ae4xc39. Ae2xc3 Fb4xc310. Fb2xc3 (diyagram)

Siyah rok atsa ve yandaki diyagramda g-rlen konum olusa ne yapardnz?

Beyaz g7'den LM PC ile ka-zanr. 11. Vd1-g4 (hemen Vd1-d4 ham-lesi Vd8-f6 yznden olmazd) 11...g7-g612. Vg4-d4 ve devamnda g7 veya h8'denmat. Siyah 12...f7-f6 ile savunabilir mi?HAYIR. f eri c4'teki Fil tarafndan A-MAZA alnmtr.

Ama oyunda Siyah yle devam etti...

229



XABCDEFGHY8rsnlwq-trk+(7zppzpp+pzpp'6-+-+-+-+&5+-+-+-+-%

4-+L+-+-+$3+-vL-+-+-#2P+-+-zPPzP"1tR-+Q+RmK-!xabcdefghy


34/78

10... Vd8-g511.Kf1-e1+ e8-d812. f2-f4 Vg5xf413. Fc3xg7 Kh8-g8

(diyagram)

Beyaz Fg7-f6# ile mat etmek ister ama nceVeziri uzaklatrmak lazm. Nasl yapla-

bilir?

Mat edecek talarmz g7'deki Fil ve e1'dekiKale. Mat ediyorsak Veziri FEDA edebili-riz.

14. Vd1-g4 (diyagram)

imdi Siyah Veziri alrsa Fg7-f6 mattr.Siyah 14...Vf4-d6 oynayarak savunabilirmi? AT!

Beyaz iki hamlede mat eder 15. Fg7-f6+Vd6xf6 18. Vg4xg8# Dolaysyla Siyahterk etti.

yleyse Beyaz bu alta kazanyor mu?Eer Siyah en iyi savunmay yaparsakazanamaz ama tahta banda bunu yapmakzordur. Bu al dier allarn hepsinden

daha iyi ekilde size nasl saldracanzretir. Deneyin ve grn.

imdi de Siyahn saldry nasl etkisiz halegetirebileceini grelim. lk hamleleri hatr-lyor musunuz?

1. e2-e4 e7-e52. d2-d4 e5xd43. c2-c3 d7-d5

(diyagram)

Oyun 4. e4xd5 Vd8xd5 5. Ab1-c3 Ff8-b4(AMAZ!) LE DEVAM EDEBLR veSiyah talarn rahata gelitirebilir.

230



XABCDEFGHY8rsnlmk-+r+(

7zppzpp+pvLp'6-+-+-+-+&5+-+-+-+-%4-+L+-wq-+$3+-+-+-+-#2P+-+-+PzP"1tR-+QtR-mK-!xabcdefghy

XABCDEFGHY8rsnlwqkvlntr(7zppzp-+pzpp'6-+-+-+-+&5+-+p+-+-%4-+-zpP+-+$3+-zP-+-+-#2PzP-+-zPPzP"1tRNvLQmKLsNR!xabcdefghy

XABCDEFGHY8rsnlmk-+r+(7zppzpp+pvLp'6-+-+-+-+&

5+-+-+-+-%4-+L+-wq-+$3+-+-+-+-#2P+-+-+PzP"1tR-+QtR-mK-!xabcdefghy


35/78

YARDIMCI PULARI.1. AIK KONUMLARDA geliim stn-l bir veya iki er deerinde olabilir.

2. ZAMAN stnlnz varsa rakibinizinsizi GELMDE yakalamasn engelleye-cekTEHDTLERyapn.

3. TA stnlnz varsa agzlolmayn. Rakibin TEHDTLERN engel-lerken GELMDE rakibinizi yakalamayaaln.

4. Eer c4'te Filiniz varsa F7'DE PATLA-MALARAbakn.

5. Her zaman olduu gibi her hamlede ATyapn.

231



XABCDEFGHY8rsnl+kvlntr(

7zppzpp+Lzpp'6-+-+-+-+&5+-+-+-+-%4-+-+P+-+$3+-+-+N+q#2PvL-+-zP-zP"1tRN+QmK-tR-!xabcdefghy


36/78

FATH YOLCULUAIKIYOR

Alta ne yaparsnz? GMG'yi hatrlayn.GELM, MERKEZ KONTROL, G-

VENLK (AHIN). Ayn zamanda iyi birsebebiniz olmadan ta stnln rakibevermemeniz gerektiini biliyorsunuz. Ama

bazen oyunun banda bile iyi bir sebep ola-bilir. Pek ok alta oyuncular stnlklerideiir. Baz allarda bir oyuncu TA S-TNLN, GELM, MERKEZKONTROL veya AH GVENL s-tnln elde etmek iin verebilir. rneinKUZEY GAMBT'NDE Beyaz GEL-MDE stnlk elde etmek iin iki er verir.

KIZARMI CER SALDIRISINDABeyaz, Siyah ah ortaya karabilmek iinere kar At feda eder. Ve imdi bakacamzalta; AH GAMBTNDE BeyazMERKEZ KONTROLN arttrmak iiner feda eder.

GAMBT kelimesi talyancadr ve tekmele-mek anlamna gelir.

AH GAMBT yle balar:

1. e2-e4 e7-e52. f2-f4 (diyagram)

Alta Fatih ile oynamann tehlikelerikarsnda daha nce uyarlmtnz. BeyazLMCL APRAZDAN, h4'ten gelebi-lecek Vezir ahlarna kar dikkatli olmal.

u anda Vd8-h4 zaman kaybdr: Beyazg2-g3 oynayabilir. Ama varsayn ki Siyah2...Ff8-c5 oynuyor ve Beyaz er kazandn

dnerekf4xe5 oynuyor. Bundan sonra neolur? Siyah Vd8-h4+ oynar tabii ve hemenkazanr. Beyaz Siyahn ah ekiini engelle-

232



XABCDEFGHY8rsnlwqkvlntr(7zppzpp+pzpp'6-+-+-+-+&5+-+-zp-+-%4-+-+PzP-+$

3+-+-+-+-#2PzPPzP-+PzP"1tRNvLQmKLsNR!xabcdefghy


37/78

mek iin 3. Ag1-f3' tercih etmeli. Veya eerSiyah d7-d5 oynar ve Beyaz dikkatsizcef4xe5 oynarsa ne olur? Yine Vd8-h4+ okgldr.

Bununla beraber Fatih'i hemen almann sa-kncas yoktur. Aadaki oyun 1912 ylndaoynanm. Beyazla oynayan WE Rudolphisili bir oyuncu.

2... e5xf43. Ff1-c4 (diyagram)

En popler ve gvenli hamle Ag1-f3'tr amaoyundaki hamle de iyidir. Beyaz Vd8-h4+hamlesinden korkmuyor nk e1-f1oynadktan sonra ah gvende olacak ve

sonra da Veziri kovalayarak zaman kaza-nacak.

3... Ff8-c5?(diyagram)

Zayf bir hamle. Siyahn merkezde eri olma-dndan u anda talar nereye koyduu-nuza dikkat etmelisiniz. imdi Beyazmerkeze bir er daha yerletiriyor ve Filikovalyor.

4. d2-d4 Vd8-h4+5. e1-f1 Fc5-b66. Ag1-f3 Vh4-d8

lk alt hamlede Siyah Veziri ve Filiyle iki-er hamle oynad. Byle satran oynanmaz!Talarnz rakibin GMG hamleleri yaparakisteyebilecei yerlere gtrmeyin.

7. Fc1xf4 (diyagram)

Durun ve konuma bakn. Geliimdeki skornedir? Beyaz 3-1 kazanyor. Merkezerlerindeki skor ne? Beyaz 2-0 nde. EvetBeyaz ahyla oynamak zorunda ama bu tr

233



XABCDEFGHY8rsnlwqk+ntr(7zppzpp+pzpp'6-vl-+-+-+&5+-+-+-+-%4-+LzPPvL-+$3+-+-+N+-#2PzPP+-+PzP"1tRN+Q+K+R!xabcdefghy

XABCDEFGHY8rsnlwqkvlntr(7zppzpp+pzpp'6-+-+-+-+&

5+-+-+-+-%4-+L+Pzp-+$3+-+-+-+-#2PzPPzP-+PzP"1tRNvLQmK-sNR!xabcdefghy

XABCDEFGHY

8rsnlwqk+ntr(7zppzpp+pzpp'6-+-+-+-+&5+-vl-+-+-%4-+L+Pzp-+$3+-+-+-+-#2PzPPzP-+PzP"1tRNvLQmK-sNR!xabcdefghy


38/78

stnlkler iin kk bir bedel. imdiSiyah Ag8-f6y dnmyor nk e4-e5ile At kovalanr.

7... Ag8-e7

Beyaz yle stn ki hemen saldrya bal-yor.

8. Af3-g5 0-0?(diyagram)

Belann iine doru rok atyor! Tek hamled7-d5 idi.

9. Vd1-h5

Siyah At f6'da deil de e7'de iken tandk birhamle. Unutmayn! Bu birVEZR ATA-LIDIR. Siyah iki hedefi de savunamaz: h7ve f7.

9... h7-h610. Fc4xf7+ g8-h8

(diyagram)

Evet Beyazn sonraki hamlesi nedir sy-leyin. AT yapn ve doru cevab bulun.

Siyah ahn kaacak karesi yok. yleyse tekihtiyacmz olan AH EKTR. Tek ahVh5xh6+ ve g7xh6 oynanrsa bir baka ahvardr: Ff4-e5 ve ayn zamanda MATTIR.Bir baka VEZR FEDASI. Ayrca buhamle g erinin SAPTIRILMASIDIR.

imdi satran tarihinin en byk oyuncu-larndan olan Paul Morphy'nin 1859 ylndaah Gambiti'ni nasl oynadn grelim. Bu

oyunda Morphy rakibine bir Kale avansveriyor. Bu yzden oyuna a1'deki Kaleyikararak balayn.

234



XABCDEFGHY8rsnlwq-tr-mk(7zppzppsnLzp-'6-vl-+-+-zp&5+-+-+-sNQ%4-+-zPPvL-+$3+-+-+-+-#2PzPP+-+PzP"1tRN+-+K+R!xabcdefghy

XABCDEFGHY8rsnlwq-trk+(7zppzppsnpzpp'

6-vl-+-+-+&5+-+-+-sN-%4-+LzPPvL-+$3+-+-+-+-#2PzPP+-+PzP"1tRN+Q+K+R!xabcdefghy


39/78

1. e2-e4 e7-e52. f2-f4 e5xf43. Ag1-f3 (diyagram)

Her zamanki hamle; h4'ten Vezir ahn en-gelliyor. imdi Siyah iki yoldan birini see-

bilir. Merkezde kar darbe yapp hzlgeliimi hedefleyebilir. Bunun iin 3...d7-d5ile fazla erini vermeli ve eer 4. e4xd5oynanrsa da 4...Ag8-f6 oynar. Veya f4'te eritutarak Beyaz hayat zorlatrmaya alr.Bunu yapmann bir baka yolu 3...Ag8-f6oynamak ve e4-e5, Af6-h5 (KEDEKAT SAKAT ATTIR) hamlesinden sonraBeyazn eri geri almas kolay deildir.

3... g7-g5

(diyagram)

Bu oynamamamz tavsiye edilen hamleler-den biri, deil mi? Siyahn ah zayflyor vegeliime pek katkda bulunmuyor (evet, Filg7 veya h6'ya gidebilir) ve merkez kont-rolne de yardmc olmuyor. Ne var ki buSiyahn en iyi hamlelerinden biridir. Arka-sndaki fikir nedir? Fikirg5-g4 oynayp Atkovalamak ve ardndan Vd8-h4+ oynamak-tr. Bu durumda f4 ve g4 erleri gl saldr

imkanlar yaratr.

Beyaz bunu genelde KIESERITZKYGAMBT oynayarak engellemeye alr:4. h2-h4 g5-g4 5. Af3-e5 ve karlklanslar ile. Ama bu oyunda Morphy Siyahaen ktsn oynama frsat veriyor.

4. Ff1-c4 g5-g45. d2-d4?! (diyagram)

Zaten bir Kale altta olan Morphy bir de Atfeda ediyor. Eer Beyaz feda yapmak iste-mezse Af3-e5 oynar(SALVO GAMBT)ve kark bir konuma girilir. At vermenin

235



XABCDEFGHY8rsnlwqkvlntr(7zppzpp+pzpp'6-+-+-+-+&

5+-+-+-+-%4-+-+Pzp-+$3+-+-+N+-#2PzPPzP-+PzP"1t+NvLQmKL+R!xabcdefghyXABCDEFGHY8rsnlwqkvlntr(7zppzpp+p+p'6-+-+-+-+&5+-+-+-zp-%4-+-+Pzp-+$3+-+-+N+-#2PzPPzP-+PzP"1t+NvLQmKL+R!xabcdefghy

XABCDEFGHY8rsnlwqkvlntr(7zppzpp+p+p'6-+-+-+-+&5+-+-+-+-%4-+LzPPzpp+$3+-+-+N+-#2PzPP+-+PzP"

1t+NvLQmK-+R!xabcdefghy


40/78

en yaygn yolu 0-0 (MUZO GAMBT)hamlesidir. Beyaz Ab1-c3 (McDONNELGAMBT) de oynayabilir. Morphy'ninhamlesi GHULAM KASSIM GAMB-TDR ve al ismini bu konumu1820'lerde analiz eden Hint oyuncudanalmtr. Bir baka feda Fc4xf7+ hamlesidirve ismi LOLL GAMBTDR. Lolli veMuzio talyandlar: Muzio 17'inci yzylda,Lolli ise 18'inci yzylda yaamtr.

5... g4xf36. Vd1xf3 Ff8-h6?

(diyagram)

Dorusu 6...d7-d5 7. Fc4xd5 Ag8-f6 vefazla Kale ile Siyah kesinlikle kazanr.

d7-d5 hamlesinin gambite ne kadar iyicevap olduuna dikkat ediniz.

7. 0-0 Ag8-e78. Fc1xf4 Fh6xf4?

(diyagram)

ah Gambiti'nin nemli fikirlerinden biri fhattndaki Siyah er ortadan kalktktan sonraoluabilecek saldrdr. Beyazn Veziri ve Fi-line bakarsanz Beyazn nasl hzl bir e-

kilde kazanabileceini grebilirsiniz.

Evet, hamle Siyah ah ortaya karabilmekiin F7'DE PATLAMADIR.

9. Fc4xf7+! e8xf710. Vf3xf4+ (diyagram) f7-g711. Vf4-f6+ g7-g812. Vf6-f7#

Bu oyunlardan ah Gambiti'nin Beyazanasl kuvvetli bir saldr verdiini grdnz.Siz de deneyin ve ne olacan grn.

236



XABCDEFGHY8rsnlwqk+-tr(7zppzppsnp+p'

6-+-+-+-+&5+-+-+-+-%4-+LzPPvl-+$3+-+-+Q+-#2PzPP+-+PzP"1+tN+-+RmK-!xabcdefghy

XABCDEFGHY8rsnlwqk+ntr(7zppzpp+p+p'6-+-+-+-vl&

5+-+-+-+-%4-+LzPPzp-+$3+-+-+Q+-#2PzPP+-+PzP"1tRNvL-mK-+R!xabcdefghy

XABCDEFGHY

8rsnlwq-+-tr(7zppzppsnk+p'6-+-+-+-+&5+-+-+-+-%4-+-zPPwQ-+$3+-+-+-+-#2PzPP+-+PzP"1+tN+-+RmK-!xabcdefghy


41/78

Bir baka denemek isteyebileceiniz alVYANA OYUNU olabilir.

yle balar:

1. e2-e4 e7-e52. Ab1-c3 Ag8-f6

2....Ab8-c6 da mmkndr.

3. f2-f4 (diyagram)

Bu bir tr geciktirilmi ah Gambitidir. Budurumda Siyah olsanz ne oynardnz?

Siyahn tek iyi hamlesi var: 3...d7-d5 (buderste ilk kez grmyorsunuz). Oyun

genelde 4. f4xe5 Af6xe4 ile devam eder.Burada 5. Ag1-f3 (diyagram) Beyazn engvenli hamlesidir ve h4'ten ah ekiiengeller. En iyi ikinci hamle d7-d6 ile e5erini korumaktr ama bu hamle f8 Filinitkar. ah Gambiti'nden farkl olarakFf8-c5iyi deildir: Beyaz basite f4xe5 oynaya-

bilir.

Yoksa 3...e5xf4 hamlesini mi nerdiniz? ahGambiti'nde bu iyi hamledir ama buradadeil. Neden olduunu grebiliyor mu-

sunuz?

Merkez erlerinizi rakip talar geriletmekiin kullanmay unutmayn. Burada Beyaze4-e5 oynayarak At tek gvenli karesi olang8'e kovalayabilir. Sonrasnda BeyazAg1-f3 le devam eder (yine h4'ten ahengeller) ve d2-d4 ve Fc1xf4 ile gl birkonum elde eder.

Dr Wurxburger-Peifer, Paris 1933 oyu-nuna bakacaz.

3... e5xf4?4. e4-e5 Vd8-e7

(diyagram)

237



XABCDEFGHY8rsnlwqkvl-tr(7zppzpp+pzpp'6-+-+-sn-+&

5+-+-zp-+-%4-+-+PzP-+$3+-sN-+-+-#2PzPPzP-+PzP"1tR-vLQmKLsNR!xabcdefghyXABCDEFGHY8rsnlwqkvl-tr(

7zppzp-+pzpp'6-+-+-+-+&5+-+pzP-+-%4-+-+n+-+$3+-sN-+N+-#2PzPPzP-+PzP"1tR-vLQmKL+R!xabcdefghy

XABCDEFGHY8rsnl+kvl-tr(7zppzppwqpzpp'6-+-+-sn-+&5+-+-zP-+-%4-+-+-zp-+$3+-sN-+-+-#

2PzPPzP-+PzP"1tR-vLQmKLsNR!xabcdefghy


42/78

e erini AMAZA alyor ama ileri daha daktletiriyor. Vezir saldrlar iin bir hedefkonumundadr.

5. Vd1-e2

e erini AMAZDAN kurtaryor. imdiSiyahn tercih ans yok.

5... Af6-g86. Ag1-f3 Ab8-c6

(diyagram)

7. d2-d4 d7-d6??8. Ac3-d5

Size demitim...

8.... Ve7-d8(diyagram)

imdi Siyah hem Vezirini hem Atn geri git-mek zere km oldu. Tekrar ediyorumBYLE SATRAN OYNANMAZ.

Kazanan hamleyi bulabilir misiniz? AT!

E HATTINDA BELAYA baknz! e5xd6AARAK AHTIR, ama SAPTIRMAyaparak bunu daha da gl hale getirebili-riz. Ad5xc7+ (ATAL!) hamlesini deneyinve eer Siyah Kale vermemek iin Vd8xc7ile At alrsa e5xd6 hamlesi hem Veziresaldrr hem de ah eker. Bu yzden oyunyle devam etti:

9. Ad5xc7+

Siyah terk etti.

238



XABCDEFGHY8rsnlwqkvlntr(7zppzp-+pzpp'6-+-zp-+-+&5+-+NzP-+-%4-+-zP-zp-+$3+-+-+-+-#2PzPP+Q+PzP"1tR-vL-mKLsNR!

xabcdefghy

XABCDEFGHY8r+l+kvlntr(7zppzppwqpzpp'6-+n+-+-+&

5+-+-zP-+-%4-+-+-zp-+$3+-sN-+N+-#2PzPPzPQ+PzP"1tR-vL-mKL+R!xabcdefghy


43/78

YARDIMCI PULARI

1. Pek ok rakibiniz bu dersi renmediysebu allara kar nasl oynayacan bile-mez. Eer bu allar renir ve denerseniz

pek ok puan kazanabilirsiniz.

2. ah Gambiti'ne kar iyi bir savunmabildiinizden emin olun ve unutmayn ki1. e2-e4 e7-e5 2. Ab1-c3 Ag8-f6 3. f2-f4hamlelerinden sonra en iyi cevap d7-d5'tir(diyagram).

3. Pek ok gambite kar d7-d5 iyi bir ham-ledir.

4. ah Gambiti'nde F7'DE PATLAMA-LARA dikkat ediniz.

5. Merkez erlerinizle rakibin Atlarna ve Fil-lerine saldrma ansn karmayn.

6. Rakibinize, geliimine ve merkezi kontroletmesine yarayacak srlerle talarnzasaldrma frsat vermeyin.

239



XABCDEFGHY8rsnlwqkvl-tr(7zppzp-+pzpp'6-+-+-sn-+&5+-+pzp-+-%4-+-+PzP-+$3+-sN-+-+-#

2PzPPzP-+PzP"1tR-vLQmKLsNR!xabcdefghy


44/78

LMCL APRAZ

Fatih ve Gkhan' hatrlyor musunuz? Tabiiki hatrlyorsunuzdur. Onlarn grevlerininyerlerinde durmak ve ah g1 veya g8'de

yaamaya karar verince onu korumakolduunu biliyorsunuz. Bunun yan sra buerlerin oyunun banda da ah h5-e8 veyah4-e1 aprazndan gelecek saldrlarengelleme gibi grevleri de vardr.

Bu rnei herhalde daha nce grdnz.Fatih ve Gkhan oyunun banda gezmeyekmaya karar veriyorlar ve bir anda oyun

bitiyor. Hem de iki hamlede!

1. f2-f3? e7-e5

2. g2-g4?? Vd8-h4#(diyagram)

APTAL MATI! Tabii ki sadece bir aptaloyunun banda Gkhan ve Fatih ile byleoynamay dnr.

imdi benzer ekilde kaybedilmi bir oyungreceiz. Oyunda Beyaz krleme oy-namtr.

Beyaz: Carl HartlaubSiyah: RosenbaumYl: 1892Al: talyan Al

1. e2-e4 e7-e52. Ff1-c4 Ab8-c63. Ag1-f3

u ana kadar herey normal (aslnda Beyaz2 ve 3 numaral hamleleri ters srada oynar).imdi Siyahn iki iyi hamlesi var, Ag8-f6

veya Ff8-c5.

3... f7-f6?(diyagram)

240



XABCDEFGHY8rsnl+kvlntr(7zppzpp+pzpp'6-+-+-+-+&5+-+-zp-+-%

4-+-+-+Pwq$3+-+-+P+-#2PzPPzPP+-zP"1tRNvLQmKLsNR!xabcdefghy

XABCDEFGHY8r+lwqkvlntr(7zppzpp+-zpp'6-+n+-zp-+&5+-+-zp-+-%4-+L+P+-+$3+-+-+N+-#2PzPPzP-zPPzP"1tRNvLQmK-+R!xabcdefghy


45/78

Bu iyi hamlelerden biri deil! Byle hamleoynayan biri hemen vurulmal! Bu hamleninhangi sebeplerden yanl olduunu syleye-

bilir misiniz?

1. Ta gelitirmez (GMG'yi hatrlayn!)2. g8'deki Atnza sorun. Ona sorarsanzf6'ya kmak iin frsat kolladn syler.3. a2-g8 aprazn zayflatr.4. h5-e8 aprazn zayflatr.5. Siyahn rok atmasn zorlatrr (GMG'yihatrlayn yine!)

Daha baka ne sebep istersiniz?

4. Af3-h4!? g7-g5??(diyagram)

Beyazn hamlesi bir tuzak kurdu ve Siyahtam tuzan iine dyor! Fatihi ilerlet-mekle tatmin olmayan Siyah imdi deGkhan' ilerletiyor! GMG yapn! Bu ham-lenin geliim, merkez veya ah gvenlii ile

bir ilgisi var m? Hayr m? yleyse oyna-mayn! Bir taa saldrmak o hamleyi yap-mak iin yeterli deildir. AT yapmay daunutmayn!

Peki imdi Beyaz ne yapmal? ATyaparsanz ilk bakacanz hamle...

5. Vd1-h5+ e8-e76. Ah4-f5# (diyagram)

imdi bir baka rnek:

Beyaz: OW RigaudSiyah: John CooperSatran Olimpiyatlar Nice 1974

Al: Falkbeer Kar Gambiti

1. e2-e4 e7-e52. f2-f4

241



XABCDEFGHY8r+lwqkvlntr(7zppzpp+-+p'6-+n+-zp-+&5+-+-zp-zp-%4-+L+P+-sN$3+-+-+-+-#

2PzPPzP-zPPzP"1tRNvLQmK-+R!xabcdefghy

XABCDEFGHY

8r+lwq-vlntr(7zppzppmk-+p'6-+n+-zp-+&5+-+-zpNzpQ%4-+L+P+-+$3+-+-+-+-#2PzPPzP-zPPzP"1tRNvL-mK-+R!xabcdefghy


46/78

Grdnz gibi bu al iki taraf iin deok tehlikelidir. Beyazn fikrinin er merkezioluturmak ve f7'ye saldrmak iin Fatihifeda etmek olduunu biliyorsunuz. Siyah,eri alabilirdi ama bunun yerine baka bir eydeniyor.

2... d7-d5

Buna FALKBEER KARI GAMBTdenir. smini 19'uncu yzyl oyuncusu Falk-

beer'den almtr. Beyaz'n iki trl al var.Hangisini tercih etmeli?

3. f4xe5?? (diyagram)

Bu deil! e4xd5 Beyaz iin iyiydi: Vd8-h4

hamlesi zaman kayb olurdu nk Beyazgvenli bir ekilde g2-g3 oynayabilirdi.imdi Siyah iin hamle seiniz.

3... Vd8-h4+

Tabii! Artk Beyaz ne yaparsa yapsn oyunbitmitir.

4. g2-g3 Vh4xe4+5. e1-f2 Ff8-c5

(diyagram)Beyaz terk eder.

Eer Siyah iseniz ah Gambiti'ne kar Falk-beer Kar Gambiti'ni oynamak iyidir. Eerrakibiniz bu derstekileri bilmiyorsa yanlerle al yapabilir.

Bir baka fikir Vezir ve At ile yaplan ortaksaldrdr. te basit bir rnek:

1. e2-e4 e7-e5

2. Ag1-f3 Ff8-c5

Beyaza er kazanma imkan veren kt birhamle.

242



XABCDEFGHY8rsnlwqkvlntr(7zppzp-+pzpp'6-+-+-+-+&5+-+pzP-+-%4-+-+P+-+$3+-+-+-+-#2PzPPzP-+PzP"1tRNvLQmKLsNR!xabcdefghy

XABCDEFGHY8rsnl+k+ntr(7zppzp-+pzpp'6-+-+-+-+&5+-vlpzP-+-%4-+-+q+-+$3+-+-+-zP-#

2PzPPzP-mK-zP"1tRNvLQ+LsNR!xabcdefghy


47/78

3. Af3xe5 f7-f6??(diyagram)

Yeni balayanlar bu durumda sk olarakVd8-f6 oynar ve e5 ile f2'ye saldrarak iyi

bir hamle yaptklarn zannederler amaBeyaz d2-d4 veya Ae5-f3 ile kolayca savun-abilir. Bu oyunda Siyah Fatihi srmeyekarar veriyor. Beyaz belki de TEHDTaltndaki At grmez.

Tekrar ediyorum. Bir taa saldrmak onu oy-namak iin yeterli sebep deildir! Beyaz iin

bir hamle bulunuz. imdi ne aradnz bili-yor olmalsnz!

4. Vd1-h5+ g7-g6

(diyagram)

Aksi halde Beyaz Vezir f7'ye girer. Hamleyine sizin. Karar vermeden nce AT yapn!

5. Ae5xg6!

Eer doru sebeple bu hamleyi bulduysanz,bravo! leriyi grebiliyorsunuz! Siyahn heri AMAZDA!

5... h7xg66. Vh5xh8 (diyagram)

Bu hamle eri almadan nce grmeniz gere-kendi! AT yaparken AH EKLER,ALILAR ve TEHDTLERbitene kadarileriyi grmeye aln. Kolay deil ama

pratik yaptka daha iyi olacaksnz.

Benzer ekilde birka oyun daha gsterelim.lk rnek pek ok kitaba gre oynanm en

ksa oyundur. Kitaplara gre oyun AmedeeGibaud ile Frederic Lazard arasnda 1924Paris ampiyonasnda oynanm. Bu sebepten yanltr: 1) Bu oyun turnuva ma

243



XABCDEFGHY8rsnlwqk+ntr(7zppzpp+-+p'6-+-+-zpp+&5+-vl-sN-+Q%4-+-+P+-+$3+-+-+-+-#2PzPPzP-zPPzP"1tRNvL-mKL+R!xabcdefghy

XABCDEFGHY8rsnlwqk+ntr(7zppzpp+-zpp'6-+-+-zp-+&

5+-vl-sN-+-%4-+-+P+-+$3+-+-+-+-#2PzPPzP-zPPzP"1tRNvLQmKL+R!xabcdefghy

XABCDEFGHY8rsnlwqk+nwQ(7zppzpp+-+-'6-+-+-zpp+&5+-vl-+-+-%4-+-+P+-+$3+-+-+-+-#2PzPPzP-zPPzP"1tRNvL-mKL+R!xabcdefghy


48/78

deil dostluk mayd. 2) Hamleler dorudeildir. Kazan oyunu ayndr ama oyun

birka hamle daha fazla srmtr. 3) Rekorda zaten krlmtr.

1. d2-d4 Ag8-f62. Ab1-d2?! e7-e5!?3. d4xe5 Af6-g44. h2-h3? (diyagram)

imdi ne oynarsnz? Zor bir soru ama der-sin neyle ilgili olduunu hatrlar ve ATyaparsanz hamleyi bulabilirsiniz.

Vd8-h4 ve devamnda h3xg4'e Vh4xh1deildir. yi bir fikir ama Beyaz g2-g3 yapa-rak savunabilir. Ag4xf2 ve devamnda

Vd8-h4+ de olmaz. Cezbedici bir feda amakt. Ag4xe5 ile eri almak iyidir ama okdaha iyi birey var. Kazanan hamle:

4... Ag4-e3!!(diyagram)

Harika bir hamle! Beyaz Vezire saldrlmdurumda ve Vezirin gidecek bir yeri yok. Vef2xe3 oynanrsa ne olacan biliyoruz:Vd8-h4+ ve sonraki hamlede mat. Busebepten Beyaz terk etti.

Bu sefer Fatih veya Gkhan deil Hakanh4-e1 aprazndaki lmcl zayfl yaratt.

Tm bu oyunlardan karacamz dersayndr. Alta Fatih, Gkhan veya Hakan'srmek ok tehlikelidir. Bunu evde sakndenemeyin ocuklar! imdi bir baka rnek.

Al: From Gambiti

1. f2-f4 e7-e52. f4xe5 (diyagram)

Siyah saldr anslar iin erFEDA ediyor.

244



XABCDEFGHY8rsnlwqkvl-tr(7zppzpp+pzpp'6-+-+-+-+&

5+-+-zP-+-%4-+-+-+n+$3+-+-+-+P#2PzPPsNPzPP+"1tR-vLQmKLsNR!xabcdefghy

XABCDEFGHY8rsnlwqkvlntr(7zppzpp+pzpp'6-+-+-+-+&5+-+-zP-+-%4-+-+-+-+$3+-+-+-+-#

2PzPPzPP+PzP"1tRNvLQmKLsNR!xabcdefghy

XABCDEFGHY8rsnlwqkvl-tr(7zppzpp+pzpp'6-+-+-+-+&5+-+-zP-+-%4-+-+-+-+$3+-+-sn-+P#2PzPPsNPzPP+"1tR-vLQmKLsNR!xabcdefghy


49/78

2... d7-d63. e5xd6 Ff8xd64. Ab1-c3?

ah ekii engellemek iin Ag1-f3 dorudur.

4... Vd8-h4+5. g2-g3 (diyagram)

Nasl devam etmeli? AT yaparsanz ham-leyi rahatlkla bulabilirsiniz.

6... Vh4xg3+!

Mat eden VEZR FEDASI! Fd6xg3 hamle-si de kazanrd.

6. h2xg3 Fd6xg3#

Son rnei byk olaslkla ok elendiricibulacaksnz..

Beyaz: Frank TeedSiyah: Eugene Delmar

New York, 1986Al: Hollanda Savunmas

1.d2-d4 f7-f5

Hollanda Savunmasnn belirleyici hamlesi.Siyah merkez karelere er srmyor ama enazndan bu srle Beyazn 2. e4 srmesiniengelliyor.

2. Fc1-g5 h7-h63. Fg5-h4 g7-g54. Fh4-g3 f5-f4?

Bu hamle Fili kazanr gibi gzkyor amahataldr.

5. e2-e3! (diyagram)

Beyaz ne tehdit ediyor?

245



XABCDEFGHY8rsnl+k+ntr(7zppzp-+pzpp'6-+-vl-+-+&

5+-+-+-+-%4-+-+-+-wq$3+-sN-+-zP-#2PzPPzPP+-zP"1tR-vLQmKLsNR!xabcdefghy

XABCDEFGHY8rsnlwqkvlntr(7zppzppzp-+-'6-+-+-+-zp&5+-+-+-zp-%4-+-zP-zp-+$3+-+-zP-vL-#

2PzPP+-zPPzP"1tRN+QmKLsNR!xabcdefghy


50/78

5... h6-h56. Ff1-d3

Yine bir tehdit hamlesi.

6... Kh8-h6?(diyagram)

Burada ne oynarsnz? Yine AT yapn!

7. Vd1xh5!

Bir baka VEZR FEDASI. Beyaz g6 veh5'i korumak zorunda olan Kaleyi SAPTI-RIYOR.

7... Kh6xh58. Fd3-g6# (diyagram)

YARDIMCI PULARI

1. Oyunun banda Fatih, Gkhan veHakan' ilerletmek ok tehlikelidir. zelliklede Fatih'i kprdatmak tehlikelidir. Onlar

ilerletmeden nce iyice dnn.

2. Eer rakibiniz Fatihi ilerletmise f7 vef2'de buluan iki apraza dikkat edin.

3. Bir taa saldrmak bir hamleyi yapmakiin yeterli bir sebep deildir.

4. Alta GMG yapn. Eer GELM,MERKEZ veya GVENLK (ahn) ileilgili olmayan bir hamle ilginizi ekiyorsa

sakn yapmayn!

5. Her zaman AT yapn!

246



XABCDEFGHY8rsnlwqkvln+(7zppzppzp-+-'6-+-+-+-tr&

5+-+-+-zpp%4-+-zP-zp-+$3+-+LzP-vL-#2PzPP+-zPPzP"1tRN+QmK-sNR!xabcdefghyXABCDEFGHY8rsnlwqkvln+(7zppzppzp-+-'6-+-+-+L+&5+-+-+-zpr%4-+-zP-zp-+$3+-+-zP-vL-#2PzPP+-zPPzP"1tRN+-mK-sNR!xabcdefghy


51/78

AH HAPSE GDYOR

Siyah ah ele geirildi ve lme mahkmedildi. Hem de GYOTNLE lme. Ama

nce onu keye kstrmal ve kaamaya-candan emin olmalyz. Beyaz Kale gardi-yandr ama yine de siyah ah kenara sk-trmak iin Beyaz ahn yardmna ihtiyacvar.

nce AH VE KALE matnn nasl oldu-unu hatrlayalm. Yandaki diyagramda Si-yah ah tahtann kenarndadr (hangi kenarolduu nemli deil). Beyaz ah merkezdeniki kare uzaktadr ve Beyaz Kale de aheker. Siyah MAT olmutur. Beyaz ah b6veya d6'ya gtrrsek yine MAT MIDIR?HAYIR! ah d7 veya b7'ye kaabilir.

Tahtann kesinde konum yanda grldgibi biraz daha farkldr. Bu konumlar unut-mayn. ah Kaleye kar ah konumuolduunda ulamak istediiniz konumlardr.

Yandaki diyagramda grdnz gibi Be-yaz Kale a1, Beyaz ah e1 ve Siyah ahe5'teyken balyoruz.

Balamadan nasl mat edebileceinizle ilgilibirka ipucu verelim.

1. Tahta zerinde ahn evresinde birhapishane duvar yaratn.

2. ahnz rakip ahn zerine doru g-trn.

XABCDEFGHY8-+k+R+-+(7+-+-+-+-'6-+K+-+-+&5+-+-+-+-%4-+-+-+-+$3+-+-+-+-#2-+-+-+-+"1+-+-+-+-!xabcdefghyXABCDEFGHY8k+-+R+-+(7+-+-+-+-'6-mK-+-+-+&5+-+-+-+-%4-+-+-+-+$3+-+-+-+-#2-+-+-+-+"1+-+-+-+-!xabcdefghyXABCDEFGHY8-+-+-+-+(7+-+-+-+-'6-+-+-+-+&5+-+-mk-+-%4-+-+-+-+$3+-+-+-+-#

2-+-+-+-+"1tR-+-mK-+-!xabcdefghy

247




52/78

3. Rakip ah tahtann kesinde tutacak e-kilde bir baka hapishane duvar yaratn.

4. Hapishaneyi mmkn olduunca k-ltn.

5. Hapishaneyi kltemiyorsanz ahla birbekleme hamlesi yapn.

6. Siyah ah tahtann kenarna gidince MATEDN.

Bunun nasl olacan gsterelim:

1. Ka1-a4 (st diyagram)

Hapishane duvarn kuruyor. ah ve Vezirleuyguladnz yntemin ayns.

1... e5-d52. e1-e2 (diyagram)

ah yukar doru ilerletiyor.

2... d5-e53. e2-e3

ah yine yukar kyor.

3... e5-d54. Ka4-e4 (diyagram)

Diyagrama bakn ve Beyaz Kalenin nasl ha-pishane duvar oluturduuna bakn. Siyahah imdi 16 kareden oluan bir hapishanehcresinin iindedir. Ne yaparsanz yapn,ahn bu hcreden kmasna izin vermeyin!

4... d5-c5

5. Ke4-d4

Hcreyi daha da ufaltyor. imdi 12 karelik-tir.

248



XABCDEFGHY8-+-+-+-+(7+-+-+-+-'6-+-+-+-+&5+-+k+-+-%4-+-+R+-+$3+-+-mK-+-#2-+-+-+-+"

1+-+-+-+-!xabcdefghy

XABCDEFGHY8-+-+-+-+(

7+-+-+-+-'6-+-+-+-+&5+-+-mk-+-%4R+-+-+-+$3+-+-+-+-#2-+-+-+-+"1+-+-mK-+-!xabcdefghyXABCDEFGHY

8-+-+-+-+(7+-+-+-+-'6-+-+-+-+&5+-+k+-+-%4R+-+-+-+$3+-+-+-+-#2-+-+K+-+"1+-+-+-+-!xabcdefghy


53/78

5... c5-c66. e3-e4 (diyagram)

Hapishane hcresini ufaltamyoruz. Bu yz-den ah yanayor.

6... c6-c57. e4-e5

Yine ah yaklayor.

7.... c5-c6(diyagram)

Beyaz imdi ne oynamal?

8. Kd4-d5

Doru fikir. Hcreyi daha da kltebiliriz.Siyahn hcresi sadece dokuz kare bykl-ndedir. Yalnz Kd4-d6 oynamayn nkSiyah ah c5'e giderek hcreden kabilir.

8... c6-c79. Kd5-d6

Siyah ah giderek skyor. ah a8, b8, c8,a7, b7 ve c7 karelerinden dar kamaz.

9... c7-b710. e5-d5 (diyagram)

Bir kez daha ah yaklayor.

10... b7-c711. d5-c5

ah bir kez daha Siyah ah keye gitmeyezorluyor.

249



XABCDEFGHY8-+-+-+-+(7+-+-+-+-'

6-+k+-+-+&5+-+-mK-+-%4-+-tR-+-+$3+-+-+-+-#2-+-+-+-+"1+-+-+-+-!xabcdefghy

XABCDEFGHY8-+-+-+-+(7+-+-+-+-'6-+k+-+-+&

5+-+-+-+-%4-+-tRK+-+$3+-+-+-+-#2-+-+-+-+"1+-+-+-+-!xabcdefghy

XABCDEFGHY8-+-+-+-+(7+k+-+-+-'6-+-tR-+-+&5+-+K+-+-%4-+-+-+-+$3+-+-+-+-#2-+-+-+-+"1+-+-+-+-!

xabcdefghy


54/78

11... c7-b7(diyagram)

Beyaz imdi ne oynamal? ki iyi hamlesivar.

12. Kd6-c6

imdi Siyah ahn hcresi sadece drt karebyklnde. Bir dier iyi hamle Kd6-d7+ile ah tahtann kesine yollamaktr.

12... b7-a713. Kc6-b6

imdi siyah ah sadece a7 ve a8'e gidebilir.

13... a7-a814. c5-c6

Beyaz ah ldrmeye geliyor.

14... a8-a715. c6-c7

Neredeyse bitti.

15... a7-a8

16. Kb6-a6# (diyagram)

Sonraki soru: Yandaki diyagramda hamlesras Beyazda. En ksa kazan yolu nedir?

c7-c6 deildir. Siyah keye gider vehemen mat yoktur. Bundan sonra Kb6-b7oynamamal nk PAT olur!

Eer hamle sras Siyahta olsa a7-a8

oynard. Sonra ne olurdu? Kb6-a6#!

yleyse Siyah ah keye yollamal veahmz da b6'da tutmalyz. Bunu yap-

250



XABCDEFGHY8-+-+-+-+(7+k+-+-+-'6-+-tR-+-+&

5+-mK-+-+-%4-+-+-+-+$3+-+-+-+-#2-+-+-+-+"1+-+-+-+-!xabcdefghy

XABCDEFGHY8k+-+-+-+(7+-mK-+-+-'6R+-+-+-+&5+-+-+-+-%4-+-+-+-+$3+-+-+-+-#2-+-+-+-+"1+-+-+-+-!

xabcdefghyXABCDEFGHY8-+-+-+-+(7mk-mK-+-+-'6-tR-+-+-+&5+-+-+-+-%4-+-+-+-+$3+-+-+-+-#2-+-+-+-+"1+-+-+-+-!xabcdefghy


55/78

mann yolu Kaleyi c6'ya gtrmektir (veyad6, e6, f6, g6 veya h6 da olur). Sonra Siyahah a8'e gider ve Beyaz Kale de a6'danMAT EDER.

Bu yntemi yandaki diyagramda gzkenbenzeri konumlarda da kullanabilirsiniz. Enksa kazan yolu nedir?

Ka6-a2 iyidir ama en hzl kazanan yoldeildir. Bunun yerine iki hamlede mat ede-

biliriz: Ka6-f6 ve Siyahn sadece bir cevabvar: e1-d1. Sonra da Giyotin iniverir:Kf6-f1#.

Yandaki konumda en ksa kazan yolunedir?

Umarm f7-f8=V nermemisinizdir. nkPATTIR! Bu hamle yerine rnein f6-e7kolayca kazanr. Ne var ki f7-f8=K! Hemenkazanr. Siyah h7-h6 oynamal vedevamnda ne olacan biliyorsunuz.

YARDIMCI PULARI

1. ah ve Kale ile ah nasl mat edeceiniz-den emin olun.

2. ah nasl keye sktracanz bilin:Kale ile hcre kurun, ahnzla Kaleyidestekleyin. Hcreyi kltebildiiniz kadarkltn. Eer yapamyorsanz ahla BEK-LEME HAMLES yapn.

3. Er ge bunlar reneceksiniz. O yzden

elinizi abuk tutun!

251



XABCDEFGHY8-+-+-+-+(7+-+-+-+-'

6R+-+-+-+&5+-+-+-+-%4-+-+-+-+$3+-+K+-+-#2-+-+-+-+"1+-+-mk-+-!xabcdefghyXABCDEFGHY

8-+-+-+-+(7+-+-+P+k'6-+-+-mK-+&5+-+-+-+-%4-+-+-+-+$3+-+-+-+-#2-+-+-+-+"1+-+-+-+-!xabcdefghy


56/78

OPERADA BR GECE

imdi yapacamz zaman yolculuundabize katln. Yaklak 150 yl ncesine 1858ylna giderken kemerlerinizi balamay

unutmayn. Gen bir Amerikal; Paul Mor-phy satran dnyasnda tozu dumana kat-mt. Amerika'daki tm kuvvetli oyuncularyenmiti ve imdi de kendisine bir hretgibi muamale edildii Avrupa yolculuunakmt. u anda Operada Morphynin DkBrunswickve Kont Isouard ile bulunduulocadayz. Opera arasnda satran takmnkarrlar ve oynamaya balarlar. MorphyBeyaz oluyor, Dk ve Kont ise Siyah talaralyor.

Beyaz: Paul MorphySiyah: Dk Brunswick ve Kont IsouardParis 1858Al: Philidor Savunmas

1. e2-e4 e7-e52. Ag1-f3 d7-d6

(diyagram)

Dk ve Kont Philidor Savunmas'n seiyor.Bu tercih sadece 18'inci yzyln kuvvetli

satrans olan Philidor'un ayn zamandaOpera kompozitr olmas asndan doru.

3. d2-d4 Fc8-g4?

Beyaz e erine ikinci kez saldrarakTEH-DT yaratyor. Dk ve Kont At AMAZAalarak savunuyor. En iyi hamle deildir.e5xd4 en basitidir: Ag8-f6 ve Ab8-d7 olashamlelerdir.

4. d4xe5 (diyagram) Fg4xf3

Eer Siyah e5'teki eri alsa Paul ne yapardacaba? Af3xe5 oynar myd? Tabii ki hayr!

252



XABCDEFGHY8rsnlwqkvlntr(7zppzp-+pzpp'6-+-zp-+-+&5+-+-zp-+-%4-+-+P+-+$3+-+-+N+-#2PzPPzP-zPPzP"1tRNvLQmKL+R!xabcdefghy

XABCDEFGHY8rsn-wqkvlntr(7zppzp-+pzpp'6-+-zp-+-+&5+-+-zP-+-%4-+-+P+l+$3+-+-+N+-#2PzPP+-zPPzP"

1tRNvLQmKL+R!xabcdefghy


57/78

Unutmayn At AMAZDADIR! nceVezirleri deiir sonra da eri gvenli bir e-kilde alrdnz.

5. Vd1xf3 d6xe56. Ff1-c4 Ag8-f6?

(diyagram)

Yine en iyi hamle deil. Sizce Paul imdi neoynayacak?

Beyazn pek ok iyi hamlesi var. Belki siz0-0, Ab1-c3 veya Fc1-g5 oynadnz. Hepsiiyi GELM hamleleridir ama Paul farkl

birey seiyor.

7. Vf3-b3

Byk olaslkla size alta Vezirinizierken oyuna sokmamanz ve alta ayntala iki kez oynamamanz retilmitir amaMorphy gibi kuvvetli satranlar bu kural-larn ne zaman inenebileceini bilirler.EerAT yaparsanz bu hamleyi grebilir-siniz. Aslnda bu hamle VEZR ATA-LIDIR. Beyaz iki eri tehdit etmektedir: b7ve f7. Siyahn ikisini birden koruyan hamle-si yoktur. Vezirin ve Filin ayn aprazda

nasl ibirlii yaptna dikkat ediniz.

7.. Vd8-e7(diyagram)

Paul'e burada ne tavsiye edersiniz?

Gzken hamle Vb3xb7 ile er kazanmaktr.Siyah buna Ve7-b4+ oynar ve Vezir deii-mini zorunlu klar. Bu Beyaz iin iyidir ama

biraz da skcdr.

Eer gerekten zekiyseniz 7. Fc4xf7+Ve7xf7 8. Vb3xb7 ile Kaleyi drd-nz grebilirsiniz. Ama buna da Siyah

253



XABCDEFGHY8rsn-wqkvl-tr(7zppzp-+pzpp'6-+-+-sn-+&

5+-+-zp-+-%4-+L+P+-+$3+-+-+Q+-#2PzPP+-zPPzP"1tRNvL-mK-+R!xabcdefgh

XABCDEFGHY8rsn-+kvl-tr(7zppzp-wqpzpp'6-+-+-sn-+&

5+-+-zp-+-%4-+L+P+-+$3+Q+-+-+-#2PzPP+-zPPzP"1tRNvL-mK-+R!xabcdefghy


58/78

8...Ff8-c5 9. Vb7xa8 0-0 ile devam eder.Beyaz ta olarak stn ama tek gelimi taVezirdir.

8. Ab1-c3!

Paul basite baka bir tan GELT-RYOR. imdi gerekten b7'yi ve devamn-da a8'deki Kaleyi almay TEHDT ediyor.

8... c7-c69. Fc1-g5

f6'daki At AMAZA alyor.

9... b7-b5?(diyagram)

Paul imdi sonraki hamlede ne oynayacansize soruyor. neriniz var m?

Filimiz saldr altnda. Bununla ilgili ne yap-mal? Fili kamak biraz rkeke olur. PaulGELMDEK STNLN farke-diyor. Eer geliimde stnseniz konumuamak iyi bir fikirdir. Bunu da burada FE-DA ile yapabiliriz.

10. Ac3xb5! c6xb511. Fc4xb5+ Ab8-d7(diyagram)

Paul'n hamlesini tahmin etmeden nceSiyah ile Beyazn konumlarn karlat-ralm. Siyah Kalelere bakn; ikisi de kede

bo bo durmakta. Siyah File bakn; hihamlesi yok. Siyah Atlara bakn; ikisi deAMAZDA. d7'deki hi kprdayamaz.f6'daki kprdarsa ne olur? Veziri kaparsnz!

Siyah aha bakn; rok atp saldrlardanuzaklamas gerekirken merkezde aklkalm. Siyahn tek i yapabilecek taVeziri. Siyahn yapmak isteyecei hamle

254



XABCDEFGHY8rsn-+kvl-tr(7zp-+-wqpzpp'6-+p+-sn-+&5+p+-zp-vL-%4-+L+P+-+$3+QsN-+-+-#2PzPP+-zPPzP"1tR-+-mK-+R!xabcdefghy

XABCDEFGHY8r+-+kvl-tr(7zp-+nwqpzpp'6-+-+-sn-+&5+L+-zp-vL-%

4-+-+P+-+$3+Q+-+-+-#2PzPP+-zPPzP"1tR-+-mK-+R!xabcdefghy


59/78

Ve7-b4+ ile Vezirleri deimektir. Beyaz taolarak altta. Bu yzden Vezirleri tahtada tut-maldr. Ayn zamanda Kaleleri de oyunasokmak lazm. Bunu nasl yapabiliriz?

12. 0-0-0

Mkemmel hamle! Hem Kaleyi ak d hatt-na getiriyor, hem de ah istenmeyen ahekilerden uzaklatryor. UNUTMAYIN:KALELERNZ AIK HATLARA GE-TRN! Kaleleri nce arka yatayda tutarzve er deiimiyle HAT AILDIINDAKALELERMZ AIK HATLARAGETRRZ. Ayn zamanda unutmayneer bir ta AMAZA alrsanz o taa tmgcnzle saldrn. Bu konumda da Kale

d7'de AMAZDA olan Ata SALDI-RIYOR.

12... Ka8-d8(diyagram)

Siyah u anda hereyi savunuyor. Paul nasldevam etmeli?

Yine ZAMAN ok nemlidir. Eer Siyahanefes alma zaman verilirse talarn Ve7-e6

ile rahatlatabilir. Bu yzden acele etmeliyiz.

13. Kd1xd7!

te bunu yapmann yolu. Bu aslnda gerekbir FEDA deildir. Eer Siyah Af6xd7oynarsa ne yaparz? Tabii ki Veziri alrz. Athala AMAZDADIR. Bu ekilde Beyazdier Kaleyi oyuna sokmak iin zamankazanr.

13... Kd8xd7(diyagram)

imdi ne yapalm?

255



XABCDEFGHY8-+-trkvl-tr(

7zp-+nwqpzpp'6-+-+-sn-+&5+L+-zp-vL-%4-+-+P+-+$3+Q+-+-+-#2PzPP+-zPPzP"1+-mKR+-+R!xabcdefghy

XABCDEFGHY8-+-+kvl-tr(7zp-+rwqpzpp'6-+-+-sn-+&5+L+-zp-vL-%4-+-+P+-+$3+Q+-+-+-#

2PzPP+-zPPzP"1+-mKR+-+-!xabcdefghy


60/78

14. Kh1-d1

d7'deki Kaleyi almaya gerek yok.AMAZDADIR dolaysyla kaamaz. Birta AMAZA alnca ne yaparz? Unut-mayn eer gre yapyorsanz ve rakibiyerde kprdamaz konuma getirmiseniz tmgcnzle ona bastrrsnz.

14... Ve7-e615. Fb5xd7+ Af6xd7

(diyagram)

Paul yine yardm istiyor. "Burada bir kazanyolu olduunu biliyorum ama bulamyorum.Bana yardm edebilir misiniz?" Bu aradaklar kararmakta ve perde ikinci blm

iin inmekte. AT yapn ve Paul'e kazanhamlesini bulmas iin yardm edin.

AT! AH EKLER, ALILAR, TEH-DTLER. Ne tr ahlarmz var? Vb3xe6ahtr ama sadece Vezirleri deitirmeyeyarar. Yeterince iyi deil. Vb3-b8+ gibi birhamlemiz var. Bu mat mdr? Hayr. SiyahVeziri alabilir: Ad7xb8. Ama yine dedevamna her ihtimale kar bakalm. imdid hatt almtr. Dolaysyla Kale d8e

gidebilir. Sonrasnda ne olur? nanlmaz!Matttr!

yleyse bu hamleyi Paul'n kulana fsl-dayn. Tam zamannda Morphy bu hamleyioynar.

16. Vb3-b8+!! Ad7xb817. Kd1-d8# (diyagram)

Sonuta harika birVEZR FEDASI oyunu

sonlandrr.

Harika bir oyun. Bu oyun 1858 ylndansonra defalarca kitaplarda baslmtr. Pek

256



XABCDEFGHY8-+-+kvl-tr(

7zp-+n+pzpp'6-+-+q+-+&5+-+-zp-vL-%4-+-+P+-+$3+Q+-+-+-#2PzPP+-zPPzP"1+-mKR+-+-!xabcdefghy

XABCDEFGHY8-sn-tRkvl-tr(7zp-+-+pzpp'6-+-+q+-+&5+-+-zp-vL-%4-+-+P+-+$3+-+-+-+-#2PzPP+-zPPzP"1+-mK-+-+-!xabcdefghy


61/78

ok insan oyunu Morphy'nin dehasnnkazandrdn syler. Ama biz naslkazandn biliyoruz, deil mi?

YARDIMCI PULARI

1. Morphy'nin bu oyunda nasl GMG yap-tna dikkat ediniz: GELM, MERKEZGVENL, GVENLK (AHIN)

2. AIK KONUMLARDA talarnzmmkn olduunca hzl GELMEL-SNZ.

3. AIK KONUMLARDA GELMba-zen ta stnnden daha nemlidir.

4. GELMDE stnlnz varsa hzlhareket etmelisiniz. Rakibinize sizi yakala-ma ansn vermeyin.

5. AMAZ yakaladysanz, AMAZDAKtaa tm gcnzle SALDIRINIZ.

6. Her zaman AT yapn. Hata gibi gzkenhamleler bile yeterince ilerisini grebilir-seniz iyi kabilir.

257



XABCDEFGHY8-+r+ktr-+(7zpR+-+-+p'

6-+q+-+-+&5+-+p+-+-%4Q+-+lzP-+$3+-+-+-+-#2PzP-+-+PzP"1+-tR-+-mK-!xabcdefghy


62/78

258



XABCDEFGHY8rsnlwqkvlntr(7zppzp-+pzpp'6-+-+-+-+&5+-+pzP-+-%4-+-+P+-+$3+-+-+-+-#2PzPPzP-+PzP"1tRNvLQmKLsNR!xabcdefghy

S1.

Hamle sras Siyahta.

Burada oynayacanzhamleyi aaya yazn.

___________________

XABCDEFGHY8rsnl+k+ntr(7zppzp-+pzpp'6-+-vl-+-+&5+-+-+-+-%4-+-+-+-wq$3+-sN-+-zP-#2PzPPzPP+-zP"1tR-vLQmKLsNR!

xabcdefghy

S2.

Hamle sras Siyahta.


___________________

XABCDEFGHY8rsnl+kvl-tr(7zppzp-+pzpp'6-+-zp-+-+&5+-+-+-+-%4-+N+n+-wq$3+-+-+PzP-#

2PzPPzP-+-zP"1tRNvLQmKL+R!xabcdefghy

S3.

Hamle sras Siyahta.


___________________

SEVYE 6 TEST

SM_____________________TARH________________________


63/78

259



XABCDEFGHY8r+lwqkvlntr(7zppzpp+pzpp'6-+n+-+-+&

5+L+-zp-+-%4-+-+P+-+$3+-+-+N+-#2PzPPzP-zPPzP"1tRNvLQmK-+R!xabcdefghy

S4.

Bu aln ismi nedir?

spanyol Al spanskiy Al spanik Al

XABCDEFGHY8r+lwqk+ntr(7zppzpp+pzpp'6-+n+-+-+&5+-vl-zp-+-%4-+L+P+-+$3+-+-+N+-#2PzPPzP-zPPzP"1tRNvLQmK-+R!xabcdefghy

S5.

Bu aln ismi nedir?

talyan Al rlanda Al spanyol Al

XABCDEFGHY8r+lwqkvl-tr(7zppzpp+pzpp'6-+n+-sn-+&5+-+-zp-+-%4-+L+P+-+$3+-+-+N+-#2PzPPzP-zPPzP"


S6.

Bu aln ismi nedir?

Fil ve At ki er saldrs ki At Savunmas


64/78

260



XABCDEFGHY8r+lwqkvlntr(7zppzpp+pzpp'6-+n+-+-+&5+-+-zp-+-%4-+-zPP+-+$3+-+-+N+-#2PzPP+-zPPzP"1tRNvLQmKL+R!xabcdefghy

S7.

Bu aln ismi nedir?

ngiliz Al sko Al rlanda Oyunu

XABCDEFGHY

8rsnlwqkvlntr(7zpp+p+pzpp'6-+-+-+-+&5+-+-sN-+-%4-+Pzp-+-+$3+-+-+-+-#2PzP-+PzPPzP"1tRNvLQmKL+R!xabcdefghy

S8.

Hamle sras Siyahta.


___________________

XABCDEFGHY8r+lwqk+-tr(7zppzppvlpzpp'6-+n+-+-+&5+-+-zP-+-%4-+L+n+-+$3+-+-+N+-#2PzPP+-zPPzP"


S9.

Hamle sras Beyazda .


___________________


65/78

261



XABCDEFGHY8r+-+-+k+(7+-+-+pzpp'6-+-+-+q+&

5+-+-+-+-%4-+-+-+-+$3+-+Q+-+-#2-+-+-zPPzP"

satranç okulu

Documents