sarsuwela 3

8/16/2019 Sarsuwela 3

1/4

7. Kapag Lumaki Na

Pinalaki tayo sa kasinungalingan. Bata pa lang tayo, sinanay na tayo sa mga nilalang na hindi naman natin

nakikita. Kapre, tikbalang, manananggal, tiyanak, multo at mangkukulam. Mga lamang-lupa daw ang

tawag dito. Nagtataka ako kung bakit hindi isinama ang kamote, sibuyas at luya. Mga lamang-lupa dinnaman iyon.

Kapag nagkakasakit tayo, ipinipilit ng Nanay na masarap ang lasa ng gamot para sa sakit mo. Kahit

kalasa iyon ng tinta ng pentel pen o panis na mantika. Para mapainom ka, kailangang pasinungalingang

pagkasarap-sarap ng gamot kahit pati sila kapag umiinom nito ay nagkakandangiwi na rin sa simangot. At

may batok ka galing kay atay kapag nailuwa mo at naisuka. !ayang ang ipinambili ng gamot.

"papanood sa iyo sa # ang mas lalong pinakamalalaking kasinungalingan. !esame !treet na hindi mga

totoong tao ang gumaganap. Palakang nagsasalita, mag-partner na puppet na parehong lalaki $sino kaya

ang bading%&, halimaw na mahilig sa bis'uit, bampirang hanggang () lang ang kayang bilangin $minsan

up to (*&, ibon na kasing laki ng elephant at elepanteng balbon $saan ka nakakita ng elepanteng

pagkahahaba ng balahibo sa katawan%& at isang nilalang na mahilig mag-ipon ng basura at nakatira sa

basurahan. May tagalog +ersion ito dito sa Pilipinas, ang Batibot. Ang problema, ang pinakabida sa

program na ito, isang tuso at isang tanga.

"lilipat naman sa ibang 'hannel na ang tampok ay mga magkakaibigang superheroes. Marami sila sa

istorya at lahat ay may angking super powers. "pinakikita lamang dito ang kanilang kahinaan, na hindi

pala kaya ng isang superhero lang ang problema ng mundo. Kailangan din ang tulong ng iba para masagipang daigdig. Kawawang !uperman, walang sinabi. indi kayang tumayo sa sariling mga paa.

apos ka nang manood ng kasinungalingan este palabas pala sa #. usto mong maglaro sa labas kasama

ng ibang mga bata sa kapitbahay. Pero narinig mo ang sinabi ni Nanay. May bumbay na nangunguha ng

bata sa kalsada. arantadong bumbay ito. Akalain mong pati mga batang nananahimik ay gustong

kidnapin. Pero ang totoo niyan, hindi ka pwedeng lumabas dahil bagong paligo ka. At magkakalkal ka na

naman ng dumi sa kalye kapag nakipaglaro ka. inatamad na si Mommy na maglinis sa iyo.

Ayaw mong matulog sa tanghali% Lagot ka, andiyan ang li/ard0. Pikit ka na, bababa na yung li/ard0.

Kaya, kasama sa paglaki ng bata na kahit ang pinakamaliit na problemang kasing liit ng butiki ay hindi

kayang masolusyunan dahil lagot ka, kayang-kaya ka ng li/ard0.

!a hapunan, hindi pwedeng hindi mo uubusin ang pagkain. Mabubulag ka. Kahit magkandasuka ka sa

pagsubo, ubusin mo. indi dahil sayang ang inihanda sa mesa. Kung hindi bahala ka, mabubulag ka.

"sasama pa ba natin dito ang mga kasinungalingan tungkol kay !anta 1laus, ang tatlong hari, ang mga

pamahiin ni Lolo at Lola, ang pagiging disente0 $daw& ni 2i/al, nakakabungang-araw ang pagkain ngsobra ng mangga at ang tungkol sa mga alamat ng pinya at 3longapo% uwag na. Ayoko nang dagdagan

ang mga kasinungalingan dito.

Lumalaki ang bata sa kasinungalingan. At sa kaniyang pagtanda, pag-aasawa at pagkakaroon ng sariling

mga anak, uulitin niyang muli ang istoryang ito ng mga kasinungalingan.

4. lobal 5arming sa Pilipinas

Maraming isyu ang kinakaharap ng ating bansa sa kasalukuyan. Ngunit kung ako6y bibigyan ng

pagkakataon na maging bahagi ng mga isyung ito, ang una kong pagtutuunan ng pansin ay ang isyu


2/4

tungkol sa ating kapaligiran. inawa ko ang sanaysay na ito upang mailahad ko ang mga bagay na aking

naiisip na kaakibat ng ating kapaligiran sa kasalukuyang panahon.

Patuloy na nasisira ang ating kapaligiran, dahilan upang magkaroon ng negatibong pagbabago hindi

lamang dito sa ating bansa bagkus pati na rin sa buong sadaigdig. Ang lumalalang sitwasyon ay nagigingdahilan upang magkaroon ng pangyayari na tinatawag na global warming. Ang global warming ay ang

pagtaas ng temperature ng ating mga karagatan at atmosphere at ang patuloy na paglala nito. !inasabi ngmga s'ientist at mga eksperto na ang dahilan nito ay ang pagsusunog ng mga ossil uels na nagiging

sanhi ng pagkasira ng o/one layer n gating atmosphere. At dahil unti-unting nabubutas ang o/one layer,

ang init na galing sa araw o itong tinatawag na sun6s rays na mapanganib sa ating kapaligiran kung ito6y

direktang makapapasok ay siya na ngang nagyayari sa kasalukuyang panahon. Ang o/one layer ang

siyang nagsisilbing taga-sala nito o ilter upang hindi ang mga mabubuting sinag lamang ang makapasok

sa ating atmosphere.

!a isyu ng global warming, napakahalaga na pagtuunan ng pansin ang mga bagay na nagiging dahilan ng

ganitong pangyayari. Alamin, sa abot ng makakaya, ang mga sanhi ng global warming. !a ganitong

paraan, malalaman natin ang mga dahilan ng pagkasira ng ating atmosphere at magagawan natin ng

paraan. Maiiwasan natin ang mga gawaing nakapagdudulot ng unti-unting pagkabutas ng ating o/one

layer gaya ng pagsusunod ng mga ossil uels.

indi lamang sa ating henerasyon maaaring makaapekto ang global warming. igit na mararamdaman ito

ng ating mga anak at kanilang mga pamilya kung hindi natin maaagapan ang pagkasira n gating

kapaligiran. Marapat lamang na hanggang maaga ay kumilos tayo upang hindi na lumala pa angsitwasyon. Kailangan lamang na magkaisa tayo upang masolusyunan natin ang problemang kinakaharap.

Malaki ang ambag ng bawat isa sa pagkakaroon ng mabuti at malinis na kapaligiran. uwag n asana

tayong dumagdag pa sa mga taong patuloy ang pagsira sa ating kapaligiran.

8. Kung !akali9

Maraming taon ang lumipas.

Maraming panahon ang sadyang hinayaang lumipas. :pang ang tinig mo6y makalimutan. :pang ang

alaala mo6y tuluyan nang maglaho at lamunin ng bawat araw, buwan, taon, dekada. !ubalit ano6t ang

palahaw ng puso6y sinlakas ng atungal ng bombang yayanig sa iyong pagkatao, sa iyong buhay, sa iyong

lihim na pilit ikukubli subalit hindi magtatagumpay.

Maraming beses ka nang nasawi sa pakikipaglaban. "lang ulit ka nang tinakasan ng ulirat sa bawathagupit ng kapalaran. Ngunit bakit sa tuwing imumulat ang iyong mga mata6y tila baga walang naaaninag

na liwanag ng katotohanang pilit ididikdik sa iyong isipan.

Baluktot. Ang daang iyong tinahak ay katulad ng likaw ng "log Ama/ona. Paikot-ikot. Paliko-liko.

Minsan malawak, makitid, mababaw at kung minsan, singlalim ng pusod ng ;agat ng Kanlurang

Pilipinas na dili iba6t siyang lulunod sa iyo kapag hindi ka pa nagising sa reyalidad


3/4

!ubalit paano nga ba sabihin sa pusong tigib ng pag-aasam na hindi maaari, na imposible, na walang

patutunguhan%

eto ka na naman. Pipiliting subukang umibig. Magbabalak akyatin ang madulas na dalisdis ng

pagmamahal upang sa dako pa roon ay maabot ang tuktok ng bundok ng kasiyahan. Kasiyahang dulot ngkaranasang ikaw ay mahalin din kapalit ng pagmamahal na iyong inaalay. !ubalit ang totoong

pagmamahal ay hindi naghihintay ng kapalit -iyan ang sinasabi nila sa makabagong henerasyon.

Putang-ina kung ganoon< !inong nilalang ang hindi ninais mahalin kapalit ng pagibig nila%

!ino ang hindi nagbabakasali na sana6y may isang darating para sumaklolo sa kanilang kaawa-awang

sitwasyon% Araw-araw, nagbabakasakali ang isang tao. 3ras-oras nag-aabang ng pagkakataong masilayan

at mapansin ng taong kanilang iniibig. Bawat minuto nangangarap ng gising. At bawat gabi, natutulog ng

may pagasang bukas -sa pagdatal ng umaga- ay halimuyak ng magandang mukha ng pagibig ang gigising

sa kanya.

indi nga ba%

Minsan hindi ko maunawaan ang mundo. May mga paniniwala tayong taliwas sa totoong nararamdamanng tao. Bakit nga ba kaydaming nagmamalinis sa maduming lipunan gayong bawat isang tao nama6y

singdumi ng bawat isa din lamang%

Maraming iskolar ang nagpanukala na ang pagibig ay ganito o ganyan subalit ni sila man ay hindinaranasang mahalin ng totoo sa kanilang buong buhay. Magaling pa ang awit dahil naisasalamin nito ang

totoong pangyayari.

3h kay gulo ng mundo. Kasing gulo ng isip ko9

(). ;agitab

At patuloy ngang nagningas ang apoy. Apoy na tutupok sa iyong pagal na katawang lupang pilit babangon

sa pagkasubasob sa tigang na disyerto ng kahapon.

3o kahapon< inambala ng malakas na ihip ng malabagyong hangin ang walang katapusang kapatagan

ng ilang. :mindayog ang mahaharot na alikabok na nakalutang sa iyong balintataw. Naalimpungatan ang

mga tila baga6y nangahihimbing na rolyo ng tuyong sanga at baging na pinagbuhol-buhol ng panahon.

Panahong siya6y iyong kaulayaw. Panahong siya6y iyong kapiling. Panahong dili iba6t nasayang.

Panahong ikaw at siya6y nagdiriwang sa musikang nilikha ng mga halamang ano6t kay tutulis ng tinik natatarak sa puso%

3h ang puso< Puso mong kahapo6y kay ligaya = tila walang hanggang kaluwalhatian lamang ang nag-

aalab. Ano6t ngayo6y balot ng pagdadalamhating hindi kayang ipaliwanag kahit sumugod pa ang

pinakamatatalinong pantas% Ano6t ngayo6y tumatangis na tila ba hindi na mapapatahan ng sanlaksang

kaligayahang kailan pa nga ba dadatal%

Pagdatal = ng ngiti, ng bagong pag-asa, ng bagong pagibig, ng bagong ligaya< indi iba6t iyong hinintay

mula pa noon subalit tila naglahong usok ng nagbabagang batis na unti-unting naiiga sa init ng araw. At

ang musikang nagpalundag sa iyong nalulumbay na damdamin ay bakit unti-unting napalitan ng ugong ng


4/4

kung anong tampalasan% ;agundong na gigimbal sa iyong mundong akala mo6y tahimik nang iinog sa

kanyang pagsinta. 2agasa ng kung anong estrangherong ligaw at pilit na bubuwagin ang kapayapaang

malaon mo nang inangkin at pinagyaman.

>aman< 5ala kang ibang kayamanan kundi tanging ang kanyang pagibig. Pag-ibig na masaganangnamumunga sa gitna ng ilang. !ubalit kapagdaka6y lumitaw ang haring araw mula sa kung saan at walang

patumanggang sinunog ang iyong mayayabong na sanga. Nagliwanag ang kapaligiran dulot ng ningas ngapoy na nilikha ng katampalasanang sino ang may gawa%

At patuloy ngang nagningas ang apoy. Apoy na tuluyang nagpabagsak sa iyong nauupos na kaluluwa.

Apoy na walang humpay na tutupukin ang pagmamahal na sana6y para sa kanya. Ngunit ano nga ba ang

mas mainam% Ang manatiling nagmamahal sa isang nilalang na hindi ka kailanman kayang mahalin o ang

hayaang matupok na lamang ng nagngangalit na apoy ang damdaming nasayang. ;amdaming inialay ng

lubos subalit tinanggihan. ;amdaming patuloy na ipagtatabuyan hanggang sa kasukdulan ng iyong mga

bangungot? hanggang sa huling patak ng butil ng pawis mula sa napapaso mong katawan. Pawis nga ba o

luha%

Luha sa iyong mga matang bakit hindi sumuko sa kabila ng kataksilang nasaksihan% Luha sa iyong mga

matang bakit hindi mapakiusapang huwag na lamang sanang sumilay% At ang natutustang pagsuyo ay bakit hindi mamatay-matay kahit pa ilang ulit kang ipagtulakan<

Patuloy na nagningas ang apoy. Ngunit ikaw ay tulala sa kawalan. Kahalintulad ay batang paslit na

iniwan ng kanyang "nang. Ano6t kapagdaka6y aatungal na katulad ng sa tigre at lulupagi sa tuyot nalupang kukulay sa iyong sunog na katawan. Kaawa-awa.

Ngunit mas kaawa-awang siyang naging duwag sa tawag ng puso. Mas kaawa-awa siyang hindi

naramdaman kung gaano kasarap magmahal ang isang katulad mong salat man sa ambon ng kanyang

pagsinta ay hitik naman sa dakilang pagibig mula sa kaibuturan ng iyong pusong pinagtibay ng panahon.

3o, marahil siya nga6y hindi ang para sa iyo. Ngunit sino% !inong makapaguusal% !inong makahuhula sa

ibinubulong ng mga puso ng mga sawing tulad mo o tulad nya%

Bubunghalit ng isang bagong umaga ang kapalaran. !osorpresahin ang nangahihimlay na dili iba6t ikaw.

Babagsak ang malakas na ulan mula sa kalangitan upang diligan ang naghihingalong disyerto ng iyong

buhay. Kalangitang sino nga ba ang nakakaalam%

!ubalit ikaw ay tulala sa kawalan. imbal sa nasaksihan. Patda sa kinatatayuan. angan ang tanging

sandatang ni minsan ay hindi binitawan =pagibig. angga6t maalam kang umibig, patuloy ang buhay. At

mula sa kapurit na dagitab sa dako pa roon ay patuloy na magniningas ang apoy ng pagasa. At sa araw ng

pagdating niyaong sa iyo6y itinakda, ikaw ay magiging maligaya. Bubukal ang mga batis sa lahat ng

sulok ng ilang at pagdaka6y lilikha ng karagatan ng matamis na pag-irog. utubo ang mga halaman,

bulaklak at punong magbibigay buhay sa istoryang ano6t bakit ngayon lang nasumpungan%

Ano pa6t ikaw ay magiging masaya =at hindi na muling malulumbay pa.

sarsuwela 3

Documents