Şahin bayzan telekomünikasyon İletişim başkanlığı

Türkiye ve Dünyada Internet Yasakları ve Sansür Kavramı ileZararlı İçeriğe Karşı Yaptırım ve Uygulamalara Genel Bir Bakış

Şahin BAYZAN

Telekomünikasyon

İletişim Başkanlığı

Akademik Bilişim 200912/02/2009 – Şanlıurfa

Zararlı İçerik, Sansür, İnternet Yasakları

• Zararlı İçerik (istenmeyen içerik)Alan Adı sayısı ve içerik hızla artıyor Zararlı İçerik Sorun Oluşturuyor


• Dünyada Zararlı (İstenmeyen) İçerik ?[1]


• Türkiye Zararlı içerikte nerede ?[1]


• Türkiye Zararlı içerikte nerede (Spam e-postalar)?[1]

• Türkiye Zararlı içerikte nerede (Zararlı Yazılım)?[2]


İnternet ve Sansür

• Ülkeler Neden İçeriğin Denetimine Gereksinim duyuyorlar ?

• Devletlerin İnternet’te ulaşılabilen belli içerik türlerine ilişkin endişeler.

• Devletlerin, kendi tarihi, kültürel, siyasal, dinsel, yapısal ve ahlaki değerlerine ilişkin geleneksel kaygılar.

• Özellikle çocuklar ve gençler başta olmak üzere internet üzerinden gelebilecek olumsuz etkilerden toplumu koruma amacı.

• Devletle ilgili diğer değer yargılarına dönük hakaret içerikli ifadeler, ırkçılık ve terörizm propagandası yapılmasından dolayı duyulan rahatsızlıklar.

• ……..

• Türkiye’de içerik düzenlemesinin gelişim süreci

Türkiye’de Uygulama

• internet özellikle 1990’lı yıllardan sonra gelişim süreci gösterdi.

• Türkiye’nin internet ağına ilk bağlantı tarihi 12 Nisan 1993.

• 30 Haziran 2008 tarihi itibariyle Türkiye internet kullanıcı sayısı 26.500.000 (Nüfusa oranı: %36.9)

• Türkiye’de 2001 Yılına kadar internet içeriğine yönelik müdahaleci bir yaklaşım yok.

• 2006 yılının sonlarına doğru internet içeriğinin düzenlenmesi gündeme geldi.

• 5651 sayılı kanun 23 Mayıs 2007 tarihinde yürürlüğe girdi.

• Tartışmalı olsa da yasanın amacı iyi bilinmeli


• Yasanın gerekçesi önemli.

• Yasanın amacı dikkatle okunmalı.

• Yasayı uygulamakla yükümlü kurumun yapıcı eleştirilere açık olduğu bilinmeli (Şeffaflık)

• Kapsam, düşünce açıklama özgürlüğü noktası sınırlı tutulmuştur.


• Uygulama 5651 sayılı kanunun çıkmasında sonra bu kapsamda yapılmaktadır.

• Kanunda katalog suçlar olarak nitelendirilen 9 suç bulunmaktadır.

• Bu suçlarla ilgili şikayetlerin yapılacağı Bilgi İhbar merkezi kurulmuştur.

• Önleyici tedbirler alma görevi kapsamında bilinçlendirme çalışmaları yapılmaktadır.

10

Dünyadaki Uygulamalar

• İngiltere hükümeti, 1961 yılı İntihar Kanunu güncelleyip internette intihara yönlendirme sitelerinin yasaklanmasını düzenlemeyi planlamaktadır

• İngiltere'de İnternet İçerik Düzenleme Tartışması yapılmaktadır ve bunun için bir birim kurulması ihtiyacı dile getirilmektedir.

• Avustralya Hükümeti’nin internet içerik düzenleme çalışmaları bulunmaktadır.

11


• Youtube (video paylaşım sitesi) Amerika’da şiddet içeren (özellikle terör örgütü) videoları kaldırmaktadır.

• Almanya’da flickr (resim paylaşım sitesi) sitesinden, Alman mevzuatına göre çocuklara müstehcen resimlerin gösterilmemesinin istenilmesi internet kullanıcıları tarafından protesto edilmektedir.

• Almanya’da 2007 yılında Youtube ile Jugendschutz.net içerik çıkartma anlaşması yapmıştır. 12


• Japonya, İsveç ve Fransa’da internetten lisanssız müzik veya film indiren abonelerin internet aboneliklerin iptal edilmesine ilişkin düzenlemeler yapılmaktadır.

• Bir çok ülke çocukların interneti güvenli ve etkin kullanımına ilişkin çalışma yapmaktadır..

13


• Diğer yandan, interneti daha sıkı kontrol etmeye çalışan ve sansür olarak değerlendirilebilecek uygulamaları olan Çin, İran, Tunus, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkelere göre daha hafif uygulamaları olan Güney Kore’de internet’te anonimiteye son veren yasal düzenlemeler planlamaktadır.

14


• Özetle, Avrupa ülkelerinde çocuk pornosu içerikli İnternet yayınlarına erişim engelleme konusunda görüş birliği vardır. Terör, ırkçılık ve ayrımcılık içerikli internet yayınlarına da erişim engelleme yapılmaktadır.

• Ayrıca, İngiltere’de 2008 yılı Mayıs ayında kabul edilen bir yasayla “ekstrem porno” suç haline getirilmiştir (http://www.tib.gov.tr/haber/England_extreme_pornography.pdf).

• Çin, İran, Suriye, Kuzey Kore gibi ülkelerde internet trafik çıkışı üzerinde devlet tarafından sansür kapsamında katı uygulamalar bulunmaktadır.

15

Dünyadaki Uygulamalara Örnekler

• Suudi Arabistan’ın İnternet pornografisini sansürlemektedir. Ayrıca olan Suudi Arabistan Bahai inancı veya Sünni olmayan Müslüman görüşleri ile ilgili bazı materyallere erişimi engellemektedir.

• Çin’in İnternette politik muhalefeti baskılama çabaları var. Çin Komünist Partisini veya ülkenin insan hakları sicilini eleştiren sitelere erişim yoktur.

• Amerika’nın Web’den yasadışı MP3 dosyası indirme konusunda filtreleme çalışmaları var. Boston’dan telif haklı müzik dosyaları arayan bir kişi bunların arama motorlarından veya host sitelerden dilinmiş olduğunu görecektir.

• Verizon’un New York eyalet başsavcısının emriyle çocuk pornografisine erişimi önlemesi kararı var.

• Bombay’da aşırı dinci web sitesi Hindu Unity erişime kapalıdır.

16


• Paris veya Bonn’da herhangi bir bilgisayardan “stormfront” kelimesini Google’da aratan bir web kullanıcısı beyaz ırkçı grup hakkında değil, oyun tasarımcıları hakkında bilgi edinecektir.

• İngiltere ve Kanada çocuk pornografisini filtrelemekte, Avustralya da benzeri bir filtrelemeyi planlamaktadır, ancak Japonya’da çocuk pornografisi bulundurmak yasaldır.

• Vietnam uyguladığı sansür “politikasının gençleri sağlıksız sitelerden uzak tutmak için tedbir uygulamayı” amaçladığını öne sürmektedir. Fakat, kurduğu sistem, politik muhalefet ve reform sitelerinin erişilememesini sağlamaya odaklanmıştır. Bu, devletin tek partili Komünist sistemini korumayı amaçlayan kasıtlı bir stratejidir.

• Vietnam ülkenin Central Highlands bölgesine ait yerli bir grup olan Montagnardlar ile ilgili sayfaları engellemektedir; Montagnardlar hem siyasi (Vietnam Savaşı sırasında A.B.D.’ye yardım etmişlerdir)

17


• Singapur (en azından sembolik olarak) “kamu menfaati, ahlakı, düzeni, güvenliği ve ulusal uyum açısından uygunsuz materyalleri” yasaklamaktadır.

• Özbekistan Kanunu “emniyetin sürdürülmesi ve toplumun ahlaki değerlerinin korunması adına” (muhalif politik sitelerin hükümet tarafından sansürlenmesine ve devletin otoriter rejiminin eleştirisine gerekçe sunan bir terim) bilginin kısıtlanmasına müsaade etmektedir.

• Rusya da çevrimdışı medya üzerindeki denetimini İnternete yaymayı istemektedir.

• Mısır, ülkenin en büyük politik muhalefet hareketi Müslüman Kardeşliği’nin Web sayfasını sansürlemek için ulusal emniyeti tehdit eden sitelerin engellenmesini onaylayan bir mahkeme kararından yararlanmıştır.

18


• Pakistan Şubat 2008’de YouTube’daki “kutsal değerlere hakaret eden” videolara erişimi engellemeye çalışmıştır. Pakistan Belucistan ve Sindh illerinin bağımsızlığını savunan siteleri engellemektedir.

• Etiyopya Blogspot’un host olduğu bloglardaki politik muhalefete erişimi engellemeye çalışırken tüm blogspot.com alanını engellemiştir.

• Birleşik Arap Emirlikleri İsrail’in üst seviye alan adı .il ‘deki tüm siteleri engelleyerek kullanıcıları sadece Haaretz gazetesine ve Knesset yasama meclisi sayfalarına erişimini değil aynı zamanda “İsrailli çocuklar için eğlenceli ve eğitici oyuncaklar” satan bir siteye erişimini de engellemiştir.

• Singapur Medya Geliştirme Kurumunun filtreleme eyleminin varsayılan odağı pornografi ve aşırı dincilik olmasına karşın, devlet popüler gay ve lezbiyen sitelerin engellenmesi için esnek kurallar koymaktadır.

• Umman arkadaşlık siteleri dâhil olmak üzere gay ve lezbiyen siteleri engellemektedir.

19

Dünyadaki Uygulamalarla benzerlik var mı?

• Türkiye erişim engellemeler konusunda tam anlamıyla iki tarafta da bulunmamaktadır.

• Kendine özgü bir uygulama söz konusudur

• Ülkelerin sosyal, kültürel ve tarihsel özellikleri İnternet olgusu yaklaşımı etkiliyor.

• Avrupa ülkelerinde genelde erişim engellemesi, açık bir mevzuat düzenlemesi yok.

20

Türkiye’de Uygulama Hakkında Eleştiriler

• Site erişim engelleme konusunda çok kolay karar alındığı ve içeriğin çıkartılmasından ziyade engellemenin daha çok tercih edildiği şeklindedir.

• Ülke içinde ise; Türkiye İran, Tunus, Suudi Arabistan oldu. • Türkiye’de internet sansürü var, Uygulamalar zaten

tanımlı suçlar kapsamında yapılıyor, Sansür devlet eliyle yapılıyor.

• Erişim engelleme kararları alternatif erişim yöntemlerinden dolayı hükümsüz kalıyor.

21

Neler Yapılabilir

• Özdenetim Kurulu’nun kurulması

• Uyarı-kaldır sisteminin aktif edilmesi

• Bilinçlendirme faaliyetleri yapılmalı

• Ülkeler arası işbirliği olmalı

• Kullanıcı seviyesinde filtreleme çalışmaları yapılmalı

22

TEŞEKKÜRLER

23

Şahin bayzan telekomünikasyon İletişim başkanlığı

Documents