sagutxoaren loaldia - berria · sua, ama eta aita. aupa!! berriz ere katu gelakoak hemen. gaurkoan,...

8
ASTEKO ASMAKIZUNA berria GAZTETXOEN ASTEKARIA 822. ZENBAKIA LARUNBATA, 2019KO APIRILAREN 6A Bizikletaz joaten da gurpil biak mugituz batera; bere onetik atera, eta ezin jarrai aurrera. Zer da? m a n t a n g o r r i Asmakizunaren jatorria: Auskalo! Igarkizun eta aho-korapiloak liburutik, Xabier Olaso / Agurtzane Villate (Pamiela). DAVID HERRANZ / LORALDIA Erantzuna: katea. Sagutxoaren loaldia

Upload: others

Post on 26-Jan-2021

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • ASTEKO ASMAKIZUNAberria

    GAZTETXOEN ASTEKARIA 822. ZENBAKIA LARUNBATA, 2019KO APIRILAREN 6A

    Bizikletaz joaten dagurpil biak mugituz batera;

    bere onetik atera,eta ezin jarrai aurrera. Zer da?

    m a n t a n g o r r i

    Asmakizunaren jatorria: Auskalo! Igarkizun eta aho-korapiloak liburutik, Xabier Olaso / Agurtzane Villate (Pamiela).

    DAVID HERRANZ / LOR

    ALDIA

    Erantzuna: katea.

    Sagutxoaren

    loaldia

  • m a n t a n g o r r i2 LARUNBATA, 2019KO APIRILAREN 6A berria

    ZORiON AGURRAK

    Zorionak, Amets!! A zer besarkadak

    ematen dituzun! Muxu handi bat Egoiren

    eta familia guztiaren partez!

    Lur Zaballa Olabarrieta. 12 urte.

    Gure bihotzeko kuttuna zara. Ilargiraino eta

    buelta maite zaitugu! Sua, ama eta aita.

    Aupa!! Berriz ere Katu gelakoak hemen. Gaurkoan, Beñat

    Barberenari aunitz urtez erran nahi diogu. Joan den

    astelehenean ospatu genuen haren urtebetetzea, eta orain artio ez

    dugu idatzi. Beñat, arras gustura paratu genuen zure eguna ikastolan

    eta frontoian. Segi gurekin jostetan, ikasten eta handitzen. 21 muxu.

    Baditugu zozketako saridunak! Dozenaka

    marrazki jaso ditugu hiru liburu

    sortaren zozketan parte hartzeko.

    Hauexek dira saria eskuratu dutenak:

    dDanel Estrella Polancos, Artziniega

    dGarazi Compains Elorza, Iruñea

    d Ixone Muñoa, Hernani

    Mila esker zozketan parte hartu duzuen

    artista guztiei! Saririk gabe geratu zaretenok,

    ez etsi, beste zozketa bat egingo baitugu

    laster. Hasi margoak astintzen!

    ZOZKETA

    June Udabe naiz. 8 urte ditut eta MANTAGORRIn

    nire marrazkiak ikustea asko gustatzen zait.

  • m a n t a n g o r r i 3berria LARUNBATA, 2019KO APIRILAREN 6A

    Bidali zure gutunak helbide hauetara Helbide elektronikoa: [email protected] Egoitza nagusia: BERRIA. MANTANGORRI. Gudarien etorbidea, z/g. 20140 Andoain.

    Argitaratzailea: Euskal Editorea SM Lege Gordailua: SS-616/05 Zuzendaria: Martxelo Otamendi Koordinatzailea: Izaro Zinkunegi Barandiaran

    Egoitza: Martin Ugalde kultur parkea. Gudarien etorbidea, z/g. 20140 Andoain ISSN: 1699-728x

    ZU ERE ARTiSTA

    Xabier Lizaso piano jotzailea,Orioko Zaragueta Herri Eskolan

    Urtero egin ohi duen bezala, asteazken arratsaldean Xabier Lizasokbisitatu gintuen. Haren jolasekin, kantuekin eta antzerkiarekin

    gozatzeko aukera izan genuen Zaragueta Herri Eskolako HH4, HH5 etaLH1eko ikasle eta irakasleok. Bukaeran, gainera, bere piano ederrajotzen ere utzi zigun. Mila esker, Xabier, eta nahi duzunera arte!!!

    Kobazuloetako animalienmarrazkiak, Arrasate

    Herri eskolatik

    Aurreko larunbatean Elizondoko AnneAlzugurenek MANTANGORRIra bidalitako leize zulokoargazkia ikusi genuen. Gu Arrasate Herri Eskolako1.B gelakoak gara, eta eskolan kobazuloei buruzkoproiektu bat egiten ari gara. Horrela, ArrasatekoLezetxikin aurkitutako aztarnei esker jakin dugu

    orain dela 150.000 urte animalia ikaragarriak bizizirela gure inguruetan: leize hartza, Megalocerosgiganteus… Zein handiak ziren ikus dezazuen, gukegindako marrazkiak bidaltzen ditugu (benetakoneurriekin). Agur bero bat MANTANGORRIko lagunguztioi.

  • m a n t a n g o r r i4 LARUNBATA, 2019KO APIRILAREN 6A berria

    ERREPORTAJEA ‘Sagutxo tuntuna’

    Loraldia festibalak loegin nahi ez duensagutxo baten istorioaoholtzaratu du, 2-6urteko umeentzat.Maider Lopezsortzailearen ideiatikjaiotako ‘Sagutxotuntuna’ obrak musikaklasikoa, txotxongiloak,dantza eta antzerkiauztartzen ditu.

    di Velez de Mendizabalek, Elena Ar-boniesek eta Maider Lopezek an-tzezten dituzte, hurrenez hurren.Gaua heldu denez, abere bakoitzabere txokora doa lotara. Sagutxoalotaratzen saiatzen da sagu ama,zeharkako flautaren doinuan. Ezdu lortzen, ordea: sagutxoa kexa-

    Animalia ugari bizidira Errusiako etxal-de batean: saguak,txerria, ahatea, be-horra eta txakurra.Lotarako ordua da,

    baina sagutxoak ez du lo hartzen.Sagutxo tuntuna obran, abereekhamaika ahalegin egiten dituztehura lokarrarazteko, musika etakantua lagun. Maider Lopez musi-kariak sustatu du haurrentzakoikuskizun hori. Loraldia festibaleanestreinatu zuten joan den larunba-tean, Bilboko Azkuna zentroan. Obra labetik atera berria da, bai-

    na iraganean du jatorria, MaiderLopez sortzaileak adierazi duenez:«Mikhail Tzekhanovskik zuzenduta-ko film labur bat topatu nuen, Sa-muel Marshaken ipuin batean oina-rritutakoa. Xostakovitxek 1940ankonposatutako musika du». Lope-zek esan duenez, duela bizpahiruurte otu zitzaion «altxor musikal»hori eszenaratzea. Loraldia festi-balarekin jarri zen harremanetan,eta elkarlanaren fruitua izan daobra. Elena Bezanillak egin ditu es-zena zuzendari lanak.Sagutxoa egurrezko sehaskaren

    atzean dago, erdi ezkutatuta. Gai-nerako animaliak izkina bateandaude: sagu ama, txerria, ahateaeta behorra. Clara Martinezek, Iza-

    tu egiten da, esanez sagu amak«ahots txorrotxa» duela. Ainhoa Pi-nedak ematen dizkio bizia eta aho-tsa sagutxoaren txotxongiloari.Ama ez ezik, gainerakoak ere

    saiatzen dira sagutxoa lokartzen.Banan-banan joaten dira sehaska-ren ondora, isatsak eta belarriak

    astinduz: lehenik ahatea, klarine-tearekin; gero txerria, fagotarekin;azkenik behorra, biolarekin. Bainaalferrik. Asaldatu, eta burukoa bo-tatzen du sagutxoak. Ikuskizune-ko pertsonaia guztiak animaliakizanagatik, haur baten egunerokobizitza islatzen du obrak, Lopezen

    Asaldatutako

  • m a n t a n g o r r i 5berria LARUNBATA, 2019KO APIRILAREN 6A

    arabera. «Sagutxoa haurra da, etahaurrak jolasten jarraitu nahi iza-ten du, lotarako garaia iritsi arren».

    Musikaz, txotxongiloaz eta an-tzerkiaz gain, dantza ere badagoobran. «Familientzako musika tai-lerrak ematen nituen. Niretzatezinbestekoa da arte adierazpide

    ezberdinak elkarrekin agertzea.Haurrentzat garrantzitsua da, esa-terako, musika eta mugimendualotuta egotea», azaldu du Lopezek.Hain zuzen, atariko txakurrak hai-zezko eta harizko instrumentuenerritmora dantzatzen du. InalvisEtxebarriak jokatzen du haren rola.

    Martxoaren 30ean estreinatu zuten

    ikuskizuna, Bilboko Azkuna zentroan .

    DAVID HERRANZ / LORALDIA

    Txakurrak entretenitzen du sagu-txoa bere mugimenduekin.

    Lorik ezin egin, eta liskarrak erepizten dira: behorrarekin haserre-tzen dira besteak, azken saialdiaharena izan delako. Ondorioz,etxaldetik alde egiten du. Besteakere handik kanpo hasten dira la-guntza bila. Etxe arraro batean biziden katu batengana jotzen dute.Baietz esaten die animalia pinpiri-nak. Apain-apain jarri, eta baserriraabiatzen da. Lopezek antzeztendu hura ere.

    Abestiak limurtuta

    Gainerakoak ez bezala, katuaabestiaren bidez saiatzen da; «lo,lo, sagutxo» abesten dio, ahots go-zoarekin. «Ahotsa duen pertsonaiabakarra da katua, nabarmentzeko,gaiztoa baita», azaldu du Lopezek.

    Laster ixten ditu begiak sagutxo-ak. Alabaina, ustez etxaldera ba-kea iritsi denean, katuak bereetxera eramaten du sagutxoa. Lu-rruna darion eltze handi bat duhan, sagutxoa prestatzeko. Txaku-rrak salbatuko du azkenean etxal-deko animaliarik txikiena.

    Umore eta sorpresa ukitukohaurrentzako ikuskizuna da Sagu-txo tuntuna. Halere, sortzaileaknabarmendu du familian gozatze-ko obra bat dela: «Familientzat da:haurrek familiakoak ondoan izanditzaten, obra komentatzeko etasentipenak partekatzeko». Azkunazentroa izan zen horren erakus-leiho: 2-6 urte arteko haurrak etahaien gurasoak bildu ziren. Estrei-naldia eginda, etxaldea batetikbestera ibiltzea da artisten as-moa. «Udazken aldera hasiko gara.Herriz herri ibili nahiko genuke».

    FITXA

    d Izenburua: ‘Sagutxo tuntuna’.d Iraupena: 30 minutu.d Adina: 2-6 urte artekoentzat.d Zuzendaritza artistikoa:Maider Lopez.d Eszena zuzendaritza: ElenaBezanilla.d Gidoia: Juan Kruz Igerabide.d Txotxongiloak: AnitaMaravillas Tailerra.d Aurkezlea etatxotxongilolaria: AinhoaPineda.d Dantzaria: Inalvis EtxebarriaPando.d Musikariak: Maider Lopez (bio-la eta ahotsa), Elena Arbonies (klari-netea). Izadi Velez de Mendizabal

    (fagota). Carmen Martinez(zeharkako flauta).

    etxaldea

  • m a n t a n g o r r i6 LARUNBATA, 2019KO APIRILAREN 6A berria

    DENBORA-PASAK

    1. Osatu eta apaindu. Sugoi lore bat marrazten hasi da; ez du bukatu, ordea.Marraztu falta den erdia, eta margotu.

    2.Zer dagosobran? Noramarrazketa tailerrekoirakaslea da. Klaserakomateriala dauka mahaigainean. Badagoegon behar ezlukeen zerbait,ordea. Zer?

  • berria LARUNBATA, 2019KO APIRILAREN 6A

    Erantzunak:2-. Harra. 3-. Hirugarrenak.

    m a n t a n g o r r i 7

    MAREN EDERZUHAITZ

    3. Batuketak. Zuhaitz, Maren eta Eder basorajoan dira, saski bana hartuta. Nork bildu duperretxiko gehien?

    Paul CaballeroILUSTRATZAILEA

    «Talde batenparte izatea eregarrantzitsua dakirolean»

    Nondik sortu da ipuina?Duela pare bat hilabete BasqueTeametik deitu zidaten, eta esanzidaten ipuin bat egitekoilustratzaile baten bila zebiltzala.Iker de Arce gidoilariak eta biokheldu genion proiektuari, etasuperheroien istorio bat asmatudugu. Oraingoz istorio bakar batda, baina aurrerago abenturagehiago izan ditzakeenkontakizuna osatu dugu. Ipuinazgain, helduagoentzako komiki batere sortu dugu.Goi mailako sei kirolari diraprotagonistak.Bai, Euskal Herriko sei kirolariprofesional dira: MaialenChourraut ur lasterretakopiraguista, Iñigo Peña urlasaietako piraguista, LucasEgibar snowboarderra, TrihasGebre atleta, Ane Santestebantxirrindularia eta Asier Garciagurpil aulkiko saskibaloi jokalaria. Fault doktore maltzurra ereagertzen da istorioan. Nor da?Kirola egiten ez duten pertsonakirudikatzen ditu Fault doktoreak,nolabait esateko. Horrelakojendeak kirolariak nola ikustendituen erakusten du, inbidiarekinedo. Horren ondorio da Faultenizaera bitxi hori. Kirolarien egunerokoazapuzten saiatzen da Fault.Izaera maltzur horren ondorioz,tranpak jartzen dizkie Faultdoktoreak kirolariei. Oraingoan,Getxoko Fadura kiroldegia urezbeteko du, kirolariei TokiokoOlinpiar Jokoetarako

    entrenamendu saioakoztopatzeko.Beste pertsonaia bat erebada: Kattalin. Nor da?Neskato gazte bat da Kattalin.Irakurlea haren pertsonaiansartzea da asmoa, istorioanparte har dezan. Horrela,etorkizunean kirolari profesionalbat izan daiteke irakurlea,Kattalin bezala. Zer egiten du Kattalinek?Neskatoak ere parte hartzen duFaulten aurkako abenturan, etasuperheroi izateko aukera izangodu etorkizunean. Ba al du irakaspenik liburuak?Baietz esango nuke. Kirolezberdinetan aritu arren,elkarrekin lan eginez gero gauzakondo ateratzen dira azkenean.Kirola ez da bakarrik jardueraegitea, talde baten parte izateaere garrantzitsua da kirolean.Kalean da liburua. Zein daorain haren helburua? Kirolariak aurkezteaz gain, BasqueTeam fundazioa ezagutarazteaere nahi dugu liburuarekin: zerden Basque Team, zer lan egitenduen Euskal Herrian eta zein denharen asmoa.

    AZOKALIBURUA

    d Izenburua: ‘Basque Team eta

    ekaitz mekanikoa’.

    d Marrazkiak: Paul Caballero.

    d Testua: Iker de Arce.

    d Adina: 5-10 bitartekoentzat.

    d Argitaratzailea: Basque Team.

    d Informazio gehiago:

    www.basqueteam.eus atarian eta

    [email protected]

    helbidean.

  • m a n t a n g o r r iberria

    GAZTETXOEN ASTEKARIA LARUNBATA, 2019KO APIRILAREN 6A

    JOLASA

    1Bi lagunek goma orkatileninguruan jarri eta horrela

    eutsiko diote. Beste jokalari guz-tiek gomaren gainetik salto eginbeharko dute, goma ukitu gabe.Denek pasatzea lortuz gero,gomari gorago eutsiko diote,hurrenkera honetan: orkatiletan,belaunen atzealdean, ipurdianeta gerrian.

    2Lehenengo lau maila ondopasatuz gero, goragoko

    altueretan saiatu beharko dira.Maila horietan goma hankekinukitzea onartzen da. Goma altue-

    ra handian dagoenean, buruzbehera pasatzea ere onartzenda, hau da, eskuak lurrean jarrieta hankekin goma jaitsi ondorenpasatzea. Honako hauek dirahurrengo mailak: besapeetan

    edo galtzarbeetan, lepoan, sudureta belarri parean eta buru gai-nean.

    3Norbaitek aipatutako mai-laren bat pasatzean huts

    egiten badu, gomarieusten jarri beharkodu eta lehen hala zeu-denetako bat aske

    geldituko da.

    Jolasa zailagoa izan dadin, saltoegiteko modua alda daiteke: au-rretik abiadura hartu gabe saltoeginez, begiak itxita salto egi-nez, eskuak gorputzetik alden-du gabe salto eginez…

    Aideketangomarekin

    DATUAKPartaide kopurua:

    Gutxienez, hiru lagun. Hobegehiago badira.Baliabideak: Goma.Espazioa: Edozein.Iturria: Euskal Jolasen

    Bilduma (Urtxintxa).Webgunea:

    www.urtxintxa.eus