s e t n e c o a r a ir al museo p - wordpress.comir al museo 4 i r a l m u s e o • n o t a s u p a...
TRANSCRIPT
-
ir a
l m
use
ono
tas
para
doc
ente
s
Un
ive
rsid
ad
de
Bu
en
os A
ire
sU
niv
ers
ida
d d
e B
ue
no
s A
ire
s
Mar
ta D
ujov
neSi
lvia
Cal
voVe
róni
ca S
taff
ora
-
ir a
l m
use
ono
tas
para
doc
ente
s
-
Min
iste
rio
de E
duca
ción
Lic
. And
rés D
elic
h
Subs
ecre
tarí
a de
Edu
caci
ón B
ásic
aL
ic. G
usta
vo I
aies
Prog
rama
Nac
iona
lde
Ges
tión
Cur
ricu
lar
y C
apac
itac
ión
Prof
. Sil
via
Fino
cchi
o
Uni
dad
de R
ecur
sos
Did
ácti
cos
Prof
. Sil
via
Goj
man
Red
de
Cen
tros
de
Act
uali
zaci
óne
Inno
vaci
ón E
duca
tiva
Prof
. Jua
n R
uiba
l
Uni
vers
idad
de
Bue
nos
Air
esR
ecto
r:O
scar
Shu
bero
ff
Facu
ltad
de
Filo
sofí
a y
Let
ras
Dec
ano:
Raú
l Car
nese
Secr
etar
io d
e In
vest
igac
ión:
Car
los R
ebor
atti
Mus
eo E
tnog
ráfi
co J
. B. A
mbro
sett
iD
irec
tor:
José
A. P
érez
Gol
lán
Aut
oría
:M
arta
Duj
ovne
/ Se
cret
aria
Téc
nica
Silv
ia C
alvo
/ C
oord
inad
ora
del Á
rea
de E
xten
sión
Edu
cativ
aVe
róni
ca S
taff
ora
/ Guí
a de
vis
itant
es
Prod
ucci
ón g
ráfi
ca y
edi
tori
al:
Mar
iela
Wol
f / G
estió
n de
l pro
yect
oPr
isci
la S
chm
ied
/ Coo
rdin
ació
n y
dise
ñoN
orm
a So
sa /
Edic
ión
Pabl
o A
ppez
zato
/ D
igita
lizac
ión
Con
stan
za S
anta
mar
ía /
Dia
gram
ació
n
-
índi
ce
¿Ir
al m
useo
?..
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
..4
El
patr
imo
nio
cul
tura
l...
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
...
8
Mus
eos
y m
useo
s...
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
.13
Exp
osi
cio
nes
y m
uch
as o
tras
co
sas
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
..19
En
el
mus
eo..
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
23
El
mus
eo q
ue n
o v
emo
s ..
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
25
¿Qui
énes
tra
baja
n e
n l
os
mus
eos?
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
...
28
Lo
s m
useo
s y
sus
edif
icio
s...
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
30
Des
de c
uán
do h
ay m
useo
s...
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
32
Có
mo
lle
gan
lo
s o
bjet
os
a lo
s m
useo
s..
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
...
35
La
visi
ta d
e gr
upo
s es
cola
res.
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
.37
Def
ecto
s y
virt
udes
del
mus
eo..
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
..41
Agr
adec
imie
nto
s...
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
....
46
-
ir a
l m
useo
4IR
AL
MU
SEO
•no
tas
para
doc
ente
s
¿Ir
al m
useo
?¿P
ara
qué?
¿Qué
nos
pue
de d
ar u
n m
useo
?
Prim
ero
acla
rem
os. H
ay m
ucho
s m
useo
s, to
dos
dife
rent
es. D
e A
rte,
de
His
tori
a, d
e C
ien-
cias
Nat
ural
es,
de A
ntro
polo
gía.
En
un m
useo
pod
emos
enc
ontr
ar d
esde
pin
tura
s ha
sta
anim
ales
em
bals
amad
os,
desd
e lo
com
otor
as h
asta
joya
s, d
esde
obj
etos
que
tie
nen
mile
s de
años
has
ta o
tros
que
form
an p
arte
de
nues
tra
vida
de
todo
s los
día
s.
Hay
mus
eos
enor
mes
y o
tros
chi
cos.
Los
hay
osc
uros
y l
umin
osos
. A
lgun
os t
iene
n ai
re a
viej
o, n
os p
arec
en p
olvo
rien
tos y
des
cuid
ados
, y o
tros
est
án r
eluc
ient
es.
Sabe
mos
, en
prin
cipi
o, q
ue e
n un
mus
eo se
gua
rdan
y m
uest
ran
cosa
s.
Una
def
inic
ión
actu
al d
ice
que
“[..
.] E
LM
USE
OES
UN
AIN
STIT
UC
IÓN
AB
IERT
AA
LPÚ
BLI
CO
, Q
UE
AD
QU
IER
E,C
ON
SERV
A, I
NV
EST
IGA, C
OM
UN
ICA
YES
PEC
IALM
ENT
EEX
HIB
EEV
IDEN
CIA
SM
A-
TER
IALE
SSO
BR
EEL
HO
MB
RE
YSU
ENT
OR
NO
, C
ON
FIN
ESD
EES
TU
DIO
, D
E
EDU
CA
CIÓ
NY
DE
DEL
ECTA
CIÓ
N”.
¿Cóm
o co
nver
tiría
mos
est
a de
finic
ión
en p
alab
ras d
e to
dos l
os d
ías?
•Lo
s m
useo
s de
ben
reun
ir,
cons
erva
r (o
sea
gua
rdar
con
cui
da-
do, p
ara
que
dure
n to
do lo
pos
ible
) es
tudi
ar y
mos
trar
cie
rto
ti-po
de
obje
tos.
Estu
dian
tes s
ecun
dario
s en
el M
useo
Etno
gráf
ico d
e la
Uni
vers
idad
de
Buen
os A
ires.
-
5M
INIS
TER
IOD
EED
UC
AC
IÓN
¿Cóm
o se
mue
stra
n? E
xpon
iénd
olos
en
exhi
bici
ones
abi
erta
s al p
úblic
o.
¿Qué
tipo
de
obje
tos?
Los
que
tien
en q
ue v
er c
on la
vid
a y
la h
isto
ria
del h
ombr
e, y
el m
e-di
o na
tura
l en
el q
ue v
ive.
O s
ea,
pote
ncia
lmen
te,
todo
s: n
o ha
y pr
áctic
amen
te o
bjet
o qu
eno
pue
da in
clui
rse
en u
n m
useo
.
•Lo
s mus
eos e
stán
abi
erto
s al p
úblic
o. M
uest
ran
sus o
bjet
os c
on fi
nes d
e es
tudi
o, e
duca
-ci
ón y
ent
rete
nim
ient
o. Y
ahí
est
amos
nos
otro
s. S
omos
el p
úblic
o.
Los
visi
tam
os p
orqu
e es
pera
mos
ver
cos
as q
ue n
os g
uste
n, q
ue n
os i
nter
esen
o n
os i
ntri
-gu
en.
El m
useo
nos
cue
nta
algo
a t
ravé
s de
los
obje
tos
expu
esto
s. E
s un
poc
o co
mo
si n
osha
blar
a en
un
idio
ma
dife
rent
e, p
ero
que
tam
bién
es n
uest
ro id
iom
a.
¿Cos
as su
elta
s, a
isla
das o
bie
n ob
jeto
s agr
upad
os c
on c
iert
o cr
iteri
o?
Imag
inem
os, p
or e
jem
plo,
la v
isita
a u
n m
useo
del
tran
spor
te. P
odre
mos
enc
ontr
arno
s con
loco
mot
oras
y v
agon
es d
e tr
enes
, o a
utos
, o b
arco
s. E
ntra
r a
un v
agón
pue
de d
espe
rtar
ma-
yor
o m
enor
cur
iosi
dad.
Per
o un
a ex
hibi
ción
sob
re tr
enes
pue
de h
aber
se p
ensa
do d
e m
u-ch
as m
aner
as:
pued
e qu
erer
mos
trar
nos
deta
lles
técn
icos
de
las
máq
uina
s. O
hab
lar
de la
str
ansf
orm
acio
nes
soci
ales
que
el f
erro
carr
il pr
ovoc
ó en
una
reg
ión.
O d
e có
mo
era
la v
ida
cotid
iana
de
la g
ente
que
con
stru
ía la
s ví
as,
o qu
e tr
abaj
aba
en lo
s tr
enes
. Ta
mbi
én p
uede
ser
que
la e
xpos
ició
n no
s ha
ble
de a
lgun
a de
esa
s co
sas,
y q
ue n
osot
ros
pens
emos
en
las
otra
s. V
amos
a m
irar
los
tre
nes
expu
esto
s, t
al v
ez a
esc
ucha
r ex
plic
acio
nes,
a l
eer
cart
eles
acla
rato
rios
. Po
dem
os i
nven
tarn
os e
l or
den
en q
ue o
bser
vam
os,
dete
nern
os c
uand
o al
gono
s int
eres
a o
pasa
r de
larg
o.
En e
l Mus
eo d
el P
uert
o de
Ing.
Whi
tese
pon
e en
esc
ena
el p
asad
o in
mig
rato
riore
crea
ndo
espa
cios d
e la
vid
a co
tidia
na.
Mus
eo a
l aire
libr
e Tr
en P
rovi
ncia
l El E
conó
mico
,ub
icad
o en
la v
ieja
est
ació
n de
l fer
roca
rril
de S
anta
Ana
, Cor
rient
es.
-
6IR
AL
MU
SEO
•no
tas
para
doc
ente
s
•El
mus
eo n
os p
ropo
ne u
na m
aner
a de
mir
ar lo
s ob
jeto
s. P
or e
l sol
o he
cho
de p
oner
los
ahí n
os e
stá
avis
ando
que
deb
emos
pre
star
les u
na d
eter
min
ada
aten
ción
. No
mir
amos
de
la m
ism
a m
aner
a un
vag
ón d
e un
tren
en
mar
cha,
tras
lada
ndo
gent
e o
mer
cade
rías
, que
un v
agón
exp
uest
o: p
uest
o pa
ra s
er o
bser
vado
, en
tre
otro
s ob
jeto
s ig
ualm
ente
mos
tra-
dos,
lejo
s de
los l
ugar
es d
e su
util
izac
ión
habi
tual
.
¿Y e
n un
mus
eo d
e ar
te?
¿Por
qué
est
á es
ta p
intu
ra ju
nto
a aq
uélla
?¿P
odré
mir
arla
s en
otro
ord
en?
¿Qué
bus
co e
n la
s pin
tura
s?
Vam
os a
l mus
eo a
mir
ar.
Alg
unos
mus
eos
pare
cen
esta
r es
perá
ndon
os.
Res
ulta
cóm
odo
entr
ar,
nos
enco
ntra
mos
con
alg
ún c
arte
l que
nos
indi
ca d
ónde
hal
lar
lo q
uebu
scam
os, o
con
una
per
sona
am
able
que
se
ofre
ce a
ori
enta
rnos
. Pe-
ro t
ambi
én p
uede
ocu
rrir
nos
todo
lo c
ontr
ario
. Po
dem
os ll
egar
a u
ned
ific
io q
ue n
os r
esul
te im
pone
nte
o so
mbr
ío, y
don
de n
ada
ni n
adie
nos
orie
nte.
No
sabr
emos
muy
bie
n ha
cia
dónd
e ir
, ni
qué
pod
rem
osen
cont
rar
en c
ada
luga
r, n
i cóm
o se
esp
era
que
nos c
ompo
rtem
os. N
oim
port
a. U
na d
e la
s gr
ande
s ve
ntaj
as d
e lo
s m
useo
s es
que
nos
per
mi-
ten
conq
uist
arlo
s. T
enem
os q
ue s
aber
que
est
án a
hí p
ara
que
noso
-tr
os,
el p
úblic
o, lo
s us
emos
. Y
si
no s
e no
s ab
ren
natu
ralm
ente
, se
rácu
estió
n de
tom
ar la
dec
isió
n de
exp
lora
rlos
.
Hay
mus
eos
pequ
eños
. En
una
vis
ita p
odem
os c
onoc
erlo
s ba
stan
te b
ien,
for
mar
nos
una
idea
com
plet
a ac
erca
de
lo q
ue ti
enen
. Per
o ig
ual p
odre
mos
vol
ver,
mir
ar lo
mis
mo
aunq
uede
otr
a m
aner
a, c
on d
istin
tas p
regu
ntas
, par
ticip
ar d
e di
fere
ntes
act
ivid
ades
.
Sala
s del
Mus
eo d
e Be
llas A
rtes
de
La R
ioja
.
-
7M
INIS
TER
IOD
EED
UC
AC
IÓN
Otr
os m
useo
s so
n m
uy g
rand
es,
y vi
sita
r sa
latr
as s
ala
pued
e re
sulta
rnos
abr
umad
or.
Tene
-m
os q
ue r
ecor
dar
que
no h
ay n
ingú
n m
otiv
opa
ra r
ecor
rerl
os p
or c
ompl
eto.
Pod
emos
ir a
un
mus
eo p
or v
aria
s ho
ras
o po
r di
ez m
inut
os,
ha-
cer
una
cam
inat
a ap
urad
a pa
ra t
ener
una
no-
ción
de
todo
lo q
ue c
onti
enen
o d
edic
ar to
da la
visi
ta a
uno
s po
cos
obje
tos;
det
ener
nos
muc
hoen
uno
s y
pasa
r po
r al
to o
tros
. É
sa e
s la
libe
rtad
que
nos
dan
los
mus
eos.
Pod
emos
ele
gir
qué
mir
amos
, y
por
cuán
to ti
empo
lo m
iram
os.
Po-
dem
os v
olve
r at
rás.
Pod
emos
irno
s y v
olve
r ot
ras
vece
s. E
n un
a pa
labr
a, u
sarl
os.
“...
el
mus
eo g
uard
a ev
iden
cias
mat
eria
les
del
hom
bre
y su
ent
orno
...”
. Es d
ecir
, obj
etos
.
Pero
, ¿a
qui
én p
erte
nece
n lo
s ob
jeto
s qu
e es
tán
en e
l mus
eo?
Pued
en, d
e di
stin
tas m
aner
as, p
erte
nece
r al
est
ado:
a un
mun
icip
io, a
una
ciu
dad,
a la
Nac
ión,
a u
naun
iver
sida
d. T
ambi
én p
uede
n pe
rten
ecer
a u
na o
rgan
izac
ión
civi
l o a
un
part
icul
ar.
Pe-
ro to
dos
inte
gran
nue
stro
pat
rim
onio
cul
tura
l, d
e m
odo
que
tien
en u
na d
imen
sión
pú-
blic
a. T
odos
ten
emos
der
echo
a n
uest
ro p
atri
mon
io c
ultu
ral
y ta
mbi
én r
espo
nsab
ilida
den
su c
uida
do.
Mus
eo d
e Hi
stor
ia N
atur
alde
la U
nive
rsid
ad d
e Sa
n Lu
is.M
useo
Hist
órico
y R
egio
nal d
e Fo
rmos
a.
Mus
eo d
el F
in d
el M
undo
, Usu
haia
.M
useo
de
Hist
oria
Nat
ural
de
Sant
a Ro
sa.
-
8IR
AL
MU
SEO
•no
tas
para
doc
ente
s
El
patr
imo
nio
cul
tura
lSe
usa
con
frec
uenc
ia la
pal
abra
pat
rim
onio
. Si r
ecur
rim
os a
l dic
cion
ario
enc
ontr
amos
un
sign
ific
ado
rela
cion
ado
con
el c
once
pto
de p
ropi
edad
:
“CO
NJU
NT
OD
ELO
SB
IEN
ESD
EA
LGU
IEN
AD
QU
IRID
OS
POR
HER
ENC
IAFA
MIL
IAR.
CO
NJU
NT
OD
ELO
S
BIE
NES
DE
ALG
UIE
N, C
UA
LQU
IER
AQ
UE
SEA
SUO
RIG
EN”.
Esta
noc
ión
de p
atri
mon
io e
n se
ntid
o ec
onóm
ico
indi
ca u
n el
emen
to d
e di
fere
ncia
ción
:lo
s bi
enes
per
tene
cen
a al
guie
n en
par
ticul
ar –
una
pers
ona,
una
fam
ilia,
pod
ría
ser
unpa
ís–
y, p
or lo
tant
o, n
o pe
rten
ecen
a o
tros
. Est
o su
ele
suce
der
tam
bién
con
el p
atri
mon
iocu
ltura
l, qu
e di
fere
ncia
a u
n gr
upo
hum
ano
de o
tro.
Lo q
ue e
s pro
pied
ad d
e al
guie
n es
tá su
jeto
a d
eter
min
adas
leye
s. C
uand
o se
com
enzó
a u
ti-liz
ar la
pal
abra
pat
rim
onio
en
sent
ido
cultu
ral,
esto
tam
bién
est
aba
pres
ente
. Si
gam
os le
-ye
ndo
el d
icci
onar
io:
“PAT
RIM
ON
IOH
IST
ÓR
ICO
-ART
ÍST
ICO
: C
ON
JUN
TO
DE
BIE
NES
DE
INT
ERÉS
ART
ÍST
ICO
, H
IST
ÓR
ICO
O
CU
LTU
RA
LD
EU
NPA
ÍSO
REG
IÓN
QU
EES
TÁ
NSU
JET
OS
AU
NR
ÉGIM
ENLE
GA
LES
PEC
IAL.
“PAT
RIM
ON
IOD
ELA
HU
MA
NID
AD
: SE
LLA
MA
ASÍ
AM
ON
UM
ENT
OS,
ESP
AC
IOS
NAT
UR
ALE
S, C
IUD
AD
ES,
ETC
., Q
UE
POR
SUG
RA
NVA
LOR
SON
CO
NSI
DER
AD
OS
UN
BIE
ND
ET
OD
ALA
HU
MA
NID
AD
YES
TÁ
NPR
O-
TEG
IDO
SPO
RLA
LEG
ISLA
CIÓ
NIN
TER
NA
CIO
NA
L”.
Pero
, po
r ci
erto
, po
dem
os c
onsi
dera
r pa
trim
onio
cul
tura
l a m
ucha
s co
sas
que
lega
lmen
teno
han
sid
o in
clui
das.
De
hech
o, p
ara
que
cier
to ti
po d
e pr
oduc
ción
sea
pro
tegi
da p
or le
y
-
9M
INIS
TER
IOD
EED
UC
AC
IÓN
es n
eces
ario
que
pri
mer
o se
est
able
zca
un c
onse
nso
soci
al d
e qu
e es
a pr
oduc
ción
es i
mpo
r-ta
nte
para
la c
omun
idad
.
Y a
quí
apar
ece
el p
robl
ema:
qué
con
side
ram
os c
ultu
ra,
quié
n de
cide
qué
es
patr
imon
iocu
ltura
l y q
ué n
o.
La n
oció
n de
pat
rim
onio
cul
tura
l es h
istó
rica
. Es l
o qu
e en
una
épo
ca se
con
side
ra q
ue h
ayqu
e va
lora
r y
guar
dar
del p
asad
o y
del p
rese
nte.
Evi
dent
emen
te, c
asi s
iem
pre
la se
lecc
ión
delo
que
se
resc
ata
del p
asad
o la
hac
en lo
s gr
upos
soc
iale
s do
min
ante
s, d
e ac
uerd
o co
n cr
ite-
rios
res
tric
tivos
que
se p
rese
ntan
com
o ge
nera
les.
En u
n la
rgo
proc
eso
que
culm
inó
en e
l sig
lo X
IX,
la m
oder
nida
d eu
rope
a co
nstr
uyó
una
noci
ón d
e pa
trim
onio
cul
tura
l qu
e id
entif
icab
a a
una
civi
lizac
ión
con
sus
mon
umen
tos,
impo
rtan
tes e
n té
rmin
os a
rtís
ticos
o h
istó
rico
s. É
ste
es e
l sen
tido
de la
den
omi-
naci
ón q
ue v
imos
en
el d
icci
onar
io:
patr
imon
io h
istó
rico
-art
ístic
o. L
a ac
epta
-ci
ón d
e la
im
port
anci
a de
los
mon
umen
tos
perm
itió
que
se c
onse
rvar
an m
ate-
rial
es q
ue e
n ot
ras
époc
as h
istó
rica
s se
des
truí
an p
or id
entif
icar
se c
on c
reen
cias
o se
ctor
es e
nem
igos
(po
r ej
empl
o, la
des
truc
ción
de
pirá
mid
es y
tem
plos
ind
í-ge
nas
que
prom
ovió
la
conq
uist
a es
paño
la).
Per
o no
se
pres
taba
ate
nció
n a
los
prod
ucto
s de
las l
lam
adas
cla
ses s
ubal
tern
as, a
los o
bjet
os ‘p
obre
s’ o
‘des
luci
dos’
,qu
e ta
mbi
én so
n te
stim
onio
de
cultu
ra. E
n la
segu
nda
mita
d de
l sig
lo X
X se
de-
sarr
olló
la id
ea d
e bi
en c
ultu
ral,
con
una
acep
ción
cad
a ve
z m
ás a
mpl
ia. F
uero
nva
lora
dos p
rodu
ctos
de
otra
s épo
cas,
her
ram
ient
as, e
lem
ento
s de
la v
ida
cotid
ia-
na, a
rte
popu
lar.
Con
est
a id
ea se
rel
acio
na la
def
inic
ión
de m
useo
que
cita
mos
:lo
s mus
eos r
ecog
en “
evid
enci
as m
ater
iale
s sob
re e
l hom
bre
y su
ent
orno
”.
Segú
n el
Mus
eo d
el P
uert
o, e
n su
coc
ina
“se
trata
de
priv
ilegi
ar sa
bere
s no
valo
rado
sy
sabo
res d
e ca
da d
ía, d
e pr
omov
erel
enc
uent
ro a
lrede
dor d
e un
a m
esa”.
-
10IR
AL
MU
SEO
•no
tas
para
doc
ente
s
Últi
mam
ente
se
ha c
omen
zado
a tr
abaj
ar ta
mbi
én s
obre
lo q
ue s
e lla
ma
patr
imon
io in
tan-
gibl
e, e
s de
cir,
aqu
el q
ue n
o in
cluy
e ev
iden
cias
mat
eria
les:
tra
dici
ones
, ca
ncio
nes,
ley
en-
das,
sabe
res a
cum
ulad
os.
El d
icci
onar
io r
egis
tra,
ade
más
, la
defi
nici
ón d
e pa
trim
onio
de
la h
uman
idad
.
En 1
972,
la
Con
fere
ncia
Gen
eral
de
la U
NES
CO
(O
rgan
izac
ión
de l
as N
acio
nes
Uni
das
para
la E
duca
ción
, la
Cie
ncia
y la
Cul
tura
) ap
robó
la C
onve
nció
n so
bre
la p
rote
cció
n de
lpa
trim
onio
mun
dial
, cul
tura
l y n
atur
al. E
n es
a co
nven
ción
se r
econ
oce
la e
xist
enci
a de
pa-
trim
onio
cul
tura
l y n
atur
al c
uya
cons
erva
ción
impo
rta
a la
hum
anid
ad e
nter
a. S
e es
tabl
eció
así l
a co
nstit
ució
n de
una
list
a de
pat
rim
onio
mun
dial
, que
se a
ctua
liza
perm
anen
tem
ente
.Lo
s bi
enes
de
nues
tro
país
que
fig
uran
en
esta
list
a, c
on s
u re
spec
tiva
fech
a de
inco
rpor
a-ci
ón, s
on lo
s sig
uien
tes:
1981
.- P
arqu
e N
acio
nal L
os G
laci
ares
(Pr
ov. d
e Sa
nta
Cru
z);
1984
.- P
arqu
e N
acio
nal I
guaz
ú (P
rov.
de
Misi
ones
) y e
n co
njun
to c
on B
rasil
, Misi
ones
je-
suíti
cas
de lo
s gu
aran
íes:
San
Ign
acio
Min
i, Sa
nta
Ana
, Nue
stra
Señ
ora
de L
oret
o y
Sant
aM
aría
May
or (P
rov.
de
Misi
ones
, Arg
entin
a), r
uina
s de
Sao
Mig
uel d
as M
issoe
s (Br
asil)
;
1999
.- C
ueva
de
las M
anos
(R
ío P
intu
ras,
Pro
v. d
e Sa
nta
Cru
z);
1999
.- P
enín
sula
de
Vald
és (
Prov
. de
Chu
but)
;
200
0.-
Man
zana
y e
stan
cias
jesu
ítica
s (P
rov.
de
Cór
doba
), P
arqu
e N
atur
al d
e Is
chig
ua-
last
o (V
alle
de
la L
una,
Pro
v. d
e Sa
n Ju
an)
y Pa
rque
Nat
ural
de
Tala
mpa
ya (
Prov
. de
La
Rio
ja).
La re
corr
ida
de la
s rui
nas j
esuí
ticas
de S
an Ig
nacio
Min
í en
Misi
ones
se c
ompl
eta
con
la v
isita
a u
n m
useo
que
faci
lita
la in
terp
reta
ción
del c
onju
nto.
-
11M
INIS
TER
IOD
EED
UC
AC
IÓN
En e
l año
20
01,
la U
NES
CO
com
enzó
a e
labo
rar
tam
bién
una
list
a de
obr
as m
aest
ras
del
patr
imon
io o
ral e
inm
ater
ial,
es d
ecir
, de
l pat
rim
onio
inta
ngib
le m
undi
al.
Ya s
e el
igie
ron
diec
inue
ve d
e el
las,
ent
re la
s que
figu
ra e
l Car
nava
l de
Oru
ro (
Bol
ivia
).
El p
atri
mon
io c
ultu
ral
se c
ompa
rte;
¿en
tre
quié
nes?
¿C
ómo
se c
ompa
rte
el p
atri
mon
iona
cion
al,
por
ejem
plo?
Aun
que
teór
icam
ente
tod
os l
os c
iuda
dano
s de
l pa
ís t
enem
os e
lm
ism
o de
rech
o so
bre
él, h
ay p
robl
emas
de
ineq
uida
d, ta
nto
en la
s pos
ibili
dade
s de
acce
so y
disf
rute
com
o en
lo q
ue se
con
side
ra p
atri
mon
io. E
l pat
rim
onio
es u
n es
paci
o de
con
flict
oen
tre
los d
istin
tos g
rupo
s soc
iale
s.
El m
useo
tien
e qu
e da
rnos
acc
eso
a un
a pa
rte
de e
se p
atri
mon
io.
Pero
, m
ucha
s ve
ces,
aun
que
en p
rinc
ipio
abr
e a
todo
s po
r ig
ual e
sa p
osib
ilida
d (a
dif
e-re
ncia
de
las
cole
ccio
nes
priv
adas
), c
olab
ora
con
la in
equi
dad
soci
al, n
o ta
nto
por
el p
o-si
ble
cobr
o de
una
ent
rada
(qu
e ca
si s
iem
pre
tien
e su
fici
ente
s ex
cepc
ione
s) c
omo
porq
ueno
se
hace
car
go d
e la
s di
fere
ncia
s ex
iste
ntes
ent
re s
us p
osib
les
visi
tant
es.
Trad
icio
nal-
men
te,
los
mus
eos
part
en d
e la
fal
sa p
rem
isa
de q
ue c
ualq
uier
adu
lto lo
s pu
ede
apro
ve-
char
de
prim
era
inte
nció
n, o
mit
iend
o qu
e ti
enen
cód
igos
de
uso
que
pued
en r
esul
tar
inti
mid
ator
ios
para
aqu
ello
s qu
e ac
udan
sin
hab
er c
onst
ruid
o un
a pr
ácti
ca p
revi
a co
n su
fam
ilia
o co
n la
esc
uela
.
El m
useo
tien
e un
alto
gra
do d
e re
spon
sabi
lidad
por
que
pued
e im
plem
enta
r di
stin
tas
ma-
nera
s de
aco
ger
al v
isita
nte,
y t
ambi
én p
orqu
e es
un
oper
ador
de
polít
icas
cul
tura
les:
al
deci
dir
qué
obje
tos
cons
ider
a va
lioso
s co
mo
para
inc
orpo
rarl
os a
su
acer
vo c
ontr
ibuy
e a
Calle
de
Milá
n. P
intu
ra d
e Em
ilio
Petto
ruti
del M
useo
de
Bella
s Art
es d
e Ro
sario
.
-
12IR
AL
MU
SEO
•no
tas
para
doc
ente
s
defi
nir
qué
es y
qué
no
es p
atri
mon
io.
En e
se s
entid
o, e
s un
luga
r de
con
s-tr
ucci
ón d
e lo
s va
lore
s de
una
com
unid
ad. P
ara
cont
ribu
ir a
dem
ocra
tizar
de
man
era
real
el
acce
so a
l pa
trim
onio
, ta
nto
la e
scue
la c
omo
el m
useo
deb
enco
mpr
omet
erse
act
ivam
ente
y p
rom
over
la v
alor
ació
n y
el u
so d
e lo
s di
stin
tos
bien
es c
ultu
rale
s.
El p
atri
mon
io c
ultu
ral d
e un
a na
ción
, una
ciu
dad,
un
grup
o so
cial
, es p
úbli-
co.
No
es r
eser
vado
. Es
to c
rea
sim
ultá
neam
ente
una
red
de
dere
chos
y r
es-
pons
abili
dade
s. S
i es p
úblic
o, e
s de
todo
s; si
es d
e to
dos,
es m
ío; p
ero
no p
a-ra
hac
er c
on é
l lo
que
qui
era,
por
que
tam
bién
es
de l
os o
tros
y d
e lo
s qu
evi
enen
des
pués
(es
a no
ción
de
patr
imon
io c
omo
algo
her
edad
o, n
os im
pone
,a
su v
ez,
la r
espo
nsab
ilida
d de
tran
smiti
rlo)
. En
nue
stra
vid
a co
tidia
na e
sta-
mos
per
man
ente
men
te e
n si
tuac
ión
de p
rote
ger
o de
desc
uida
r el
esp
acio
púb
lico,
des
de l
os p
arqu
es h
asta
los
mon
umen
tos,
los
lib
ros
de u
na b
iblio
teca
o e
le-
men
tos
más
mod
esto
s qu
e pa
san
desa
perc
ibid
os,
pero
que
form
an p
arte
de
nues
tro
acer
vo c
omún
.
Visit
a es
cola
r al M
useo
de
Bella
s Art
esde
San
tiago
del
Est
ero.
Chac
o, d
e Ro
drig
o Bo
nom
e. La
inco
rpor
ació
n sis
tem
átic
ade
obr
as d
e ar
te a
l esp
acio
urb
ano
perm
ite e
l con
tact
o co
tidia
node
la p
obla
ción
de R
esist
enci
a co
n es
cultu
ras,
mur
ales
y m
osai
cos.
-
13M
INIS
TER
IOD
EED
UC
AC
IÓN
Mus
eos
y m
useo
sU
na m
aner
a de
dif
eren
ciar
los
mus
eos
es p
or s
u co
nten
ido,
por
el t
ema
al q
ue s
e de
dica
n.N
o tie
ne m
ucho
sen
tido
dedi
carn
os a
cla
sifi
carl
os,
sobr
e to
do p
orqu
e so
n in
stitu
cion
esid
eale
s pa
ra h
acer
ent
recr
uzam
ient
os y
mez
clar
dis
cipl
inas
. Pe
ro p
odem
os e
num
erar
sin
dem
asia
do r
igor
los m
ás u
sual
es.
Mus
eos
de A
rte
En l
os m
useo
s de
art
e en
cont
ram
os p
intu
ras,
dib
ujos
, es
cultu
ras,
gra
bado
s, f
otog
rafí
as,
inst
alac
ione
s. S
e ca
ract
eriz
an p
or p
ropo
ner
una
mir
ada
desd
e el
pun
to d
e vi
sta
esté
tico.
Hab
itual
men
te e
stán
org
aniz
ados
por
luga
r y
por
époc
a, o
sea
que
enco
ntra
mos
en
una
mis
ma
sala
obra
s qu
e fu
eron
rea
lizad
as e
n un
mis
mo
cont
exto
his
tóri
co y
que
muc
has
vece
s tie
nen
pare
ntes
code
est
ilo.
Un
caso
par
ticul
ar l
oco
nstit
uyen
los
mus
eos
de A
rte
Mod
erno
o C
onte
mpo
ráne
o, q
uese
ded
ican
a o
bras
pro
duci
das
enel
pre
sent
e. T
ambi
én h
ay m
useo
sde
dica
dos
a un
sol
o au
tor
o a
una
técn
ica
espe
cífi
ca.
Expo
sició
n Se
r o p
arec
er. M
useo
de
Arte
Hisp
anoa
mer
ican
o Is
aac
Fern
ánde
z Bla
nco.
Inst
alac
ión
en e
l Mus
eode
Bel
las A
rtes
de
Rosa
rio.
-
14IR
AL
MU
SEO
•no
tas
para
doc
ente
s
Mus
eos
de C
ienc
ias
Nat
ural
es
Los
mus
eos
de C
ienc
ias
Nat
ural
es tu
vier
on u
n gr
an d
esar
rollo
en
el s
iglo
XIX
, cu
ando
par
ala
cie
ncia
era
fund
amen
tal l
a in
daga
ción
, la
clas
ific
ació
n y
el r
egis
tro
de la
s dis
tinta
s esp
ecie
s,y
la d
iscu
sión
de
las h
ipót
esis
sobr
e la
vid
a y
su e
volu
ción
. Pue
den
ocup
arse
de
anim
ales
o d
epl
anta
s, in
clui
r ex
hibi
cion
es d
e m
iner
alog
ía, c
entr
arse
en
rest
os fó
sile
s de
espe
cies
des
apar
e-ci
das.
Alg
unos
est
án d
edic
ados
a la
flor
a o
la fa
una
de la
reg
ión;
otr
os se
inte
resa
n po
r ej
em-
plar
es d
e ot
ras z
onas
.
Mus
eo R
egio
nal d
e Rí
o Ga
llego
s.
Mus
eo d
e La
Pla
ta.
-
15M
INIS
TER
IOD
EED
UC
AC
IÓN
Mus
eos
de C
ienc
ia y
de
Tecn
olog
ía
En
los
últi
mos
año
s se
org
aniz
aron
sal
as o
ins
titu
cion
esen
tera
s de
dica
das
a te
mas
de
las
Cie
ncia
s E
xact
as y
Nat
u-ra
les q
ue tr
abaj
an so
bre
la b
ase
de m
ater
iale
s int
erac
tivo
sde
exh
ibic
ión,
cas
i si
empr
e di
seña
dos
y co
nstr
uido
s es
-pe
cial
men
te p
ara
perm
itir
la
inte
rven
ción
del
púb
lico
ypr
omov
er la
ref
lexi
ón so
bre
dete
rmin
ados
fenó
men
os.
Otr
os m
useo
s pre
sent
an o
bjet
os q
ue il
ustr
an la
his
tori
a de
los
desa
rrol
los
tecn
ológ
icos
, o
la m
aner
a en
que
fun
cio-
nan
máq
uina
s y a
para
tos.
Mus
eos
de H
isto
ria
y de
Ant
ropo
logí
a
Cas
i to
dos
los
mus
eos
tiene
n un
a m
irad
a hi
stór
ica
sobr
e su
tem
a, c
ualq
uier
a qu
e és
te s
ea.
Pero
alg
unos
est
án e
spec
ialm
ente
rel
acio
nado
s co
n la
dis
cipl
ina
de l
a H
isto
ria,
aun
que
pued
an s
er m
uy d
ifer
ente
s en
tre
sí. H
ay m
useo
s re
gion
ales
que
se
cent
ran
en la
his
tori
a de
una
zona
. En
alg
unos
paí
ses,
com
o el
nue
stro
, ex
iste
un
Mus
eo H
istó
rico
Nac
iona
l. Es
tas
inst
ituci
ones
sue
len
pres
enta
r un
rec
orri
do d
e he
chos
his
tóri
cos
que
se c
onsi
dera
n de
ter-
min
ante
s par
a la
Nac
ión.
Otr
os m
useo
s de
His
tori
a en
foca
n la
vid
a co
tidia
na y
los c
ambi
os
Anim
ació
n re
aliza
da e
n Eu
reka
,Pa
rque
de
la C
ienc
ia, M
endo
za.
-
16IR
AL
MU
SEO
•no
tas
para
doc
ente
s
de la
s cos
tum
bres
. Hay
cas
as-m
useo
que
pre
sent
an e
l con
teni
do b
iogr
áfic
o de
un
pers
onaj
efa
mos
o, c
omo
lo s
on la
Cas
a N
atal
de
Dom
ingo
F.
Sarm
ient
o, e
n Sa
n Ju
an,
la d
e H
orac
ioQ
uiro
ga,
en M
isio
nes,
o e
l Pa
laci
o Sa
n Jo
sé,
de E
vari
sto
J. d
e U
rqui
za,
en E
ntre
Río
s.O
tras
cas
as-m
useo
fue
ron
esce
nari
o de
alg
ún a
cont
ecim
ient
o m
uy i
mpo
rtan
te,
com
o la
Cas
a de
Tuc
umán
, o
el C
abild
o de
Bue
nos
Air
es.
Esto
s do
s ca
sos
son
inte
resa
ntes
tam
bién
para
not
ar c
ómo
cam
bian
las
con
cepc
ione
s so
bre
el p
atri
mon
io:
la C
asa
de T
ucum
án f
uede
mol
ida
en 1
874;
el C
abild
o, e
n 18
89. L
uego
se r
econ
stru
yero
n, c
onsi
dera
dos c
omo
sím
-bo
lo h
istó
rico
, en
1938
y 1
945,
res
pect
ivam
ente
.
Podr
emos
enc
ontr
ar m
ater
iale
s de
l pa
sado
pre
colo
mbi
-no
en
dist
into
s tip
os d
e m
useo
s: h
istó
rico
s, a
ntro
poló
gi-
cos,
arq
ueol
ógic
os.
Los
mus
eos
de A
ntro
polo
gía
nos
mue
stra
n fo
rmas
de
vida
de
dife
rent
es p
uebl
os o
gru
pos
soci
ales
del
pas
ado
y de
l pre
sent
e.
Mus
eos
de c
omun
idad
y e
com
useo
s
Est
os m
useo
s se
des
arro
llaro
n so
bre
todo
en
el ú
ltim
ote
rcio
del
sig
lo X
X y
cor
resp
onde
n a
un e
nfoq
ue m
ásde
moc
ráti
co y
abi
erto
de
la c
ultu
ra.
Son
el r
esul
tado
del
esfu
erzo
de
una
com
unid
ad,
que
los
orga
niza
y l
os
Fren
te d
el M
useo
Cas
a N
atal
de
D. F.
Sar
mie
nto.
Exhi
bició
n de
hist
oria
pre
colo
mbi
naen
el M
useo
Etn
ográ
fico
de B
ueno
s Aire
s.
-
17M
INIS
TER
IOD
EED
UC
AC
IÓN
gest
iona
com
o ex
pres
ión
de s
u id
enti
dad
cultu
ral.
Por
lo
tant
o, p
uede
n as
umir
for
mas
muy
div
ersa
s. E
n la
déc
ada
de 1
970
, es
ta m
useo
logí
a co
mun
itar
ia s
e m
anif
estó
en
Fran
-ci
a co
n el
nom
bre
de e
com
useo
s y
seña
laba
un
reem
plaz
o de
tre
s po
los
de l
a an
tigu
aco
ncep
ción
de
mus
eos
–edi
fici
o, c
olec
ción
, pú
blic
o– p
or o
tros
tre
s: t
erri
tori
o, p
atri
-m
onio
, com
unid
ad. E
n A
mér
ica
Lati
na so
n nu
mer
osos
los m
useo
s com
unit
ario
s.
Sitio
s ar
queo
lógi
cos
y m
useo
s de
sit
io
Pode
mos
vis
itar
sitio
s arq
ueol
ógic
os, e
n lo
s cua
les s
e ha
nex
cava
do r
esto
s de
ant
igua
s cu
ltura
s, d
e un
a m
aner
a si
-m
ilar
a co
mo
visi
tam
os u
n m
useo
. A
vec
es i
nclu
yen
unlu
gar
para
exh
ibir
los
art
efac
tos
enco
ntra
dos,
den
omi-
nado
mus
eo d
e si
tio.
En
nues
tro
país
hay
sit
ios
con
pint
uras
rup
estr
es,
tale
sco
mo
Cer
ro C
olor
ado,
en
Cór
doba
, o
Cue
va d
e la
sM
anos
, en
San
ta C
ruz
–que
, co
mo
ya s
eñal
amos
, in
te-
gra
el p
atri
mon
io m
undi
al–,
res
tos
de c
onst
rucc
ione
spr
ecol
ombi
nas,
com
o el
Puc
ará
de T
ilcar
a o
las
Rui
nas
de Q
uilm
es.
El In
stitu
to In
terd
iscip
linar
io d
e Ti
lcar
ain
cluye
el s
itio
arqu
eoló
gico
del
puc
ará,
el m
useo
Dr.
E. C
asan
ova
y un
jard
ínbo
táni
co d
e al
tura
.
-
18IR
AL
MU
SEO
•no
tas
para
doc
ente
s
Y p
odem
os v
isita
r ta
mbi
én c
onst
rucc
ione
s de
dis
tinta
s ép
ocas
que
son
part
e de
nue
stro
pat
rim
onio
cul
tura
l, de
sde
la M
anza
-na
jesu
ítica
, en
Cór
doba
, o
las
Rui
nas
de S
an I
gnac
io,
en M
i-si
ones
, has
ta e
difi
cios
rec
ient
es.
Mus
eos
mon
ográ
ficos
Se r
efie
ren
a un
tem
a m
uy e
spec
ífic
o. A
sí,
enco
ntra
rem
os u
nm
useo
ded
icad
o a
los t
ítere
s, a
un
med
io d
e lo
com
oció
n o
a la
hist
oria
del
traj
e.
Los d
istin
tos t
ipos
de
mus
eos d
ifie
ren
bási
cam
ente
en
la m
irad
a qu
e pr
opon
en, e
n la
per
s-pe
ctiv
a co
n la
que
pre
sent
an lo
s ob
jeto
s. U
na p
intu
ra d
e C
ándi
do L
ópez
, po
r ej
empl
o, e
nun
mus
eo d
e A
rte
pued
e in
tegr
ar u
na s
ecue
ncia
en
la q
ue s
e m
anif
iest
en lo
s es
tilos
art
ísti-
cos d
e la
épo
ca, y
en
un m
useo
de
His
tori
a pu
ede
form
ar p
arte
de
una
exhi
bici
ón q
ue r
ela-
te la
Gue
rra
del P
arag
uay.
Un
ponc
ho p
ampa
en
una
mue
stra
de
arte
text
il es
tará
exp
uest
ode
tal
man
era
que
resa
lten
las
pecu
liari
dade
s de
l dis
eño
y la
téc
nica
; en
un
mus
eo d
e A
n-tr
opol
ogía
, el
con
text
o de
exh
ibic
ión
se r
efer
irá
a fo
rmas
de
trab
ajo
y de
vid
a. P
ero,
com
oya
diji
mos
, m
ás a
llá d
e la
mir
ada
prop
uest
a po
r el
mus
eo,
toda
s la
s m
irad
as s
on p
ertin
en-
tes,
y c
ada
uno
pued
e in
terr
ogar
los o
bjet
os se
gún
sus p
ropi
os in
tere
ses.
El M
useo
del
Áre
a Fu
dacio
nal d
e la
Ciu
dad
de M
endo
za p
erm
ite o
bser
var l
as e
xcav
acio
nes
arqu
eoló
gica
s rea
lizad
as e
n la
zon
a.
-
19M
INIS
TER
IOD
EED
UC
AC
IÓN
Exp
osi
cio
nes
y m
uch
as o
tras
co
sas
A lo
s m
useo
s lo
s co
noce
mos
esp
ecia
lmen
te p
or lo
que
mue
stra
n, ta
nto
en s
us e
xpos
icio
nes
perm
anen
tes c
omo
tem
pora
rias
.
La e
xpos
ició
n pe
rman
ente
es
el o
rden
amie
nto
habi
tual
de
las
sala
s de
l m
useo
con
pie
zas
de s
uco
lecc
ión.
‘Per
man
ente
’ no
quie
re d
ecir
‘ete
rna’
,au
nque
muc
has
vece
s, a
l or
gani
zar
una
sala
, se
pien
se q
ue e
s pa
ra s
iem
pre.
Con
el
tran
scur
rir
del
tiem
po,
varí
an l
as c
once
pcio
nes
de l
as d
isci
-pl
inas
y t
ambi
én l
os c
rite
rios
de
exhi
bici
ón,
dem
odo
que,
aun
que
con
difi
culta
d, l
as m
uest
ras
perm
anen
tes
tam
bién
se
renu
evan
. Si
n em
barg
o,pu
eden
per
man
ecer
sin
cam
bios
dur
ante
muc
hí-
sim
os a
ños,
y r
epre
sent
an l
o qu
e en
ese
per
íodo
la i
nstit
ució
n co
nsid
era
que
es m
ás s
igni
fica
tivo
para
tran
smiti
r al
púb
lico.
Las e
xpos
icio
nes t
empo
rari
as so
n de
bre
ve d
ura-
ción
–a
men
udo
dem
asia
do b
reve
–, y
en
algu
nas
inst
ituc
ione
s pu
eden
lle
gar
a se
r el
asp
ecto
más
diná
mic
o. M
ucha
s vec
es p
rese
ntan
pie
zas q
ue n
ope
rten
ecen
al
mus
eo.
Perm
iten
pro
fund
izar
un
tem
a, c
ambi
ar la
per
spec
tiva
, m
ostr
ar m
ater
iale
sdi
fere
ntes
. E
n oc
asio
nes
se tr
ata
de e
xhib
icio
nes
Sala
de
exhi
bició
n de
l MEF
,m
useo
pal
eont
ológ
ico d
e Tr
elew
.
-
20IR
AL
MU
SEO
•no
tas
para
doc
ente
s
que
vien
en a
rmad
as d
esde
otr
a in
stit
ució
n, i
nclu
so d
esde
otr
o pa
ís.
Otr
as v
eces
,so
n el
abor
adas
en
el m
ism
o m
useo
, uti
lizan
do la
s pr
opia
s co
lecc
ione
s o
pidi
endo
algu
nos o
bjet
os e
n pr
ésta
mo.
En l
a ac
tual
idad
, se
ace
pta
cada
vez
más
que
las
exp
osic
ione
s no
pue
den
ser
una
sim
ple
sum
ator
ia d
e ob
jeto
s sin
o qu
e de
ben
pens
arse
com
o un
con
junt
o co
here
nte,
ente
nder
se c
omo
un r
elat
o, b
asar
se e
n un
gui
ón.
¿Qué
tien
e un
a ex
posi
ción
ade
más
de
los o
bjet
os?
Car
tele
s pe
queñ
os,
text
os g
rand
es,
text
osch
icos
. Es
os t
exto
s in
cluy
en a
clar
acio
nes
sobr
e lo
s obj
etos
o so
bre
el c
onju
nto
de la
expo
sici
ón. E
n al
guno
s cas
os, n
os r
esul
ta-
rán
inte
resa
ntes
, si
gnif
icat
ivos
y c
laro
s. Y
en o
tros
, no
. A
sí c
omo
aún
hay
muc
hos
mus
eos
que
tran
smite
n un
a se
nsac
ión
dede
scui
do,
a m
enud
o ta
mbi
én o
curr
e qu
ela
inf
orm
ació
n in
clui
da e
s oc
iosa
o p
oco
clar
a. A
dem
ás d
e lo
s te
xtos
pod
rem
os e
n-co
ntra
r m
apas
, gr
áfic
as,
maq
ueta
s y
otro
sre
curs
os p
ara
ampl
iar
la i
nfor
mac
ión
so-
bre
el te
ma.
Los m
useo
s sue
len
inst
alar
car
tele
s o p
endo
nes
para
anu
ncia
r sus
mue
stra
s te
mpo
raria
s.
Recr
eació
n de
cam
pam
ento
yám
ana
en e
l Mus
eo d
el F
in d
el M
undo
.
-
21M
INIS
TER
IOD
EED
UC
AC
IÓN
En
algu
nos
caso
s,
los
mus
eos
pone
n a
nues
tra
disp
osic
ión
publ
icac
ione
s qu
e pr
ofun
diza
nla
exh
ibic
ión:
alg
ún d
espl
egab
leco
n re
fere
ncia
s ge
nera
les
a la
mue
stra
, fol
leto
s, c
atál
ogos
.
En
otro
s, s
uele
hab
er s
ervi
cios
de v
isit
as g
uiad
as p
ara
grup
oses
cola
res,
y m
ucha
s ve
ces
tam
-Pu
blic
acio
nes d
el M
useo
de
la C
olon
ia S
an Jo
séy
del M
useo
de
Bella
s Art
es d
e Sa
ntia
go d
el E
ster
o.
Esta
s vitr
inas
mue
stra
n al
guno
s de
los r
ecur
sos q
ue p
uede
n ut
iliza
rse
para
favo
rece
r el a
cerc
amie
nto
de lo
s visi
tant
es a
las c
olec
cione
s.M
useo
Geo
lógi
co y
Pal
eont
ológ
ico d
e la
Uni
vers
idad
del
Com
ahue
y M
useo
de
Arqu
eolo
gía
de Tu
cum
án.
-
22IR
AL
MU
SEO
•no
tas
para
doc
ente
s
bién
par
a el
púb
lico
gene
ral.
Alg
unos
orga
niza
n ta
llere
s, e
n lo
s cu
ales
se
real
iza
un t
raba
jo m
ás p
rofu
ndo
so-
bre
un te
ma.
Y t
ambi
én p
odem
os e
ncon
trar
otr
asac
tivid
ades
–co
nfer
enci
as,
conc
iert
os,
proy
ecci
ón d
e pe
lícul
as y
vid
eos,
re-
pres
enta
cion
es t
eatr
ales
, cu
rsos
– qu
epu
eden
res
ulta
r ta
n si
gnif
icat
ivas
com
ola
s exp
osic
ione
s.
Es h
abitu
al q
ue lo
s m
useo
s te
ngan
una
bibl
iote
ca r
efer
ida
a lo
s te
mas
de
sudi
scip
lina
y, e
n oc
asio
nes,
tam
bién
un
arch
ivo
docu
men
tal.
Conc
iert
o en
el t
rasp
atio
del
Mus
eode
la C
asa
del V
irrey
Lin
iers
, Alta
Gra
cia.
Un ta
ller d
e ce
rám
ica
com
o el
des
arro
llado
en e
l Mus
eo A
rque
ológ
ico d
e Ca
chi
es u
na a
ctiv
idad
par
ticul
arm
ente
per
tinen
teen
rela
ción
con
sus e
xhib
icio
nes.
Com
o en
otro
s mus
eos,
los e
stud
iant
esap
rove
chan
la p
osib
ilida
d de
acc
eder
a la
bib
liote
ca d
el In
stitu
to In
terd
iscip
linar
io d
e Ti
lcar
a.
-
23M
INIS
TER
IOD
EED
UC
AC
IÓN
En
el
mus
eoPo
dem
os ir
solo
s a u
n m
useo
, aun
que
es m
ás fr
ecue
nte
ir c
on a
mig
os, c
on la
fam
ilia
o co
nun
gru
po e
scol
ar. Y
el m
useo
nos
per
mite
una
vis
ita li
bre,
a n
uest
ro a
ntoj
o, o
aco
mpa
ñada
por
uno
de su
s guí
as.
Hay
cos
as q
ue p
odem
os h
acer
en
los
mus
eos
y ot
ras
que
no.
En la
s ex
posi
cion
es p
odem
osre
corr
er, m
irar
, pre
gunt
ar, p
asar
de
larg
o, c
omen
tar.
Pero
hay
cos
as q
ue n
o es
tán
perm
itida
s y q
ue a
lgun
os m
useo
s pro
híbe
n de
man
era
muy
an-
tipát
ica,
aun
que
es c
iert
o qu
e tie
nen
buen
os m
otiv
os p
ara
hace
rlo.
¿Qué
es l
o qu
e es
tá p
rohi
bido
y p
or q
ué?
En lo
s m
useo
s no
se
pued
en t
ocar
las
piez
as e
xhib
idas
, sa
lvo
algu
nas
exce
pcio
nes.
No
se p
uede
fum
ar.
No
se p
uede
co-
mer
. N
o se
pue
de e
ntra
r co
n bo
lsos
. N
o se
pue
den
saca
r fo
-to
graf
ías c
on fl
ash.
¿Por
qué
todo
est
o?
•N
o es
tá p
erm
itido
toca
r la
s pi
ezas
por
que
un r
oce
repe
ti-do
las d
esga
sta
y la
gra
situ
d na
tura
l de
los d
edos
–po
r lim
-pi
os q
ue e
stén
– la
s af
ecta
. Es
to p
uede
par
ecer
un
poco
exag
erad
o. E
fect
ivam
ente
, si
toc
amos
un
jarr
ón o
una
pied
ra,
y m
iram
os q
ué p
asó,
no
nota
rem
os n
ingu
na d
ife-
renc
ia.
Pero
el
prob
lem
a ap
arec
e si
muc
has
pers
onas
lo
Una
repr
oduc
ción
perm
ite a
los v
isita
ntes
sent
ir la
text
ura
de u
na p
intu
ra ru
pest
reen
el M
useo
de
Arqu
eolo
gía
de Tu
cum
án.
-
24IR
AL
MU
SEO
•no
tas
para
doc
ente
s
toca
n añ
o tr
as a
ño. P
or e
jem
plo,
en
la b
asíli
ca d
e Sa
n Pe
dro,
en
el V
atic
ano,
hay
una
es-
tatu
a de
San
Ped
ro a
la q
ue m
ucha
s pe
rson
as d
evot
as le
bes
an e
l pie
. Es
a es
tatu
a es
tá e
nes
e lu
gar
desd
e ha
ce v
ario
s si
glos
, y
los
beso
s ha
n bo
rrad
o el
mod
elad
o de
los
dedo
s. E
sfu
nció
n de
los
mus
eos
aseg
urar
que
los
obje
tos
que
exhi
be d
uren
todo
lo p
osib
le, y
que
las
pers
onas
que
viv
an e
n el
futu
ro p
ueda
n di
sfru
tar
de e
llos
com
o lo
hac
emos
nos
otro
sah
ora.
Por
eso
no
se p
uede
per
miti
r qu
e se
toqu
en,
a pe
sar
de q
ue h
acer
lo e
s un
a te
n-de
ncia
gen
eral
y j
ustif
icad
a. E
n ef
ecto
, el
tac
to e
s ta
mbi
én u
na m
aner
a de
con
ocer
los
obje
tos,
dis
tinta
per
o ta
n in
tere
sant
e co
mo
la v
ista
. Po
r es
o, e
n al
guno
s m
useo
s se
per
-m
ite to
car
algu
nos o
bjet
os, p
or e
jem
plo,
en
el tr
abaj
o co
n gr
upos
esc
olar
es. E
n es
os c
a-so
s se
recu
rre
a ré
plic
as, f
ragm
ento
s, m
uest
ras d
e m
ater
iale
s.
•N
o se
pue
de c
omer
en
las s
alas
por
que
los r
esto
s de
com
ida,
por
pequ
eños
que
sea
n, a
trae
n in
sect
os y
rat
ones
, una
am
enaz
a gr
a-ve
par
a lo
s mat
eria
les d
e m
ucha
s pie
zas d
e m
useo
: tej
idos
, pap
e-le
s, c
arto
nes,
mad
era.
•N
o se
pue
de f
umar
por
que
el h
umo
perj
udic
a lo
s ob
jeto
s, s
inm
enci
onar
los r
iesg
os d
e in
cend
io.
•Ta
mpo
co s
e pu
eden
sac
ar f
otog
rafí
as c
on f
lash
por
que
las
luce
sda
ñan
los
colo
res.
Esa
es
la m
ism
a ló
gica
que
se
tiene
en
cuen
tacu
ando
se u
tiliz
an lu
ces d
e ba
ja in
tens
idad
en
las e
xhib
icio
nes.
•C
omo
med
ida
gene
ral d
e se
guri
dad,
en
mus
eos
y bi
blio
teca
s no
se p
uede
ent
rar
con
bols
os g
rand
es,
porq
ue l
amen
tabl
emen
tepu
eden
pro
duci
rse
caso
s de
hurt
o.
En e
l tra
ncur
so d
e un
talle
r en
el M
useo
Etno
gráf
ico, u
n gr
upo
de c
hico
s util
izagu
ante
s par
a m
anip
ular
obj
etos
de
la c
olec
ción.
-
25M
INIS
TER
IOD
EED
UC
AC
IÓN
El
mus
eo q
ue n
o v
emo
sH
ay l
ugar
es d
el m
useo
a l
os q
ue n
osot
ros,
el
públ
ico,
no
pode
mos
en-
trar
: lo
s de
pósi
tos,
los
lab
orat
orio
s, l
as o
fici
nas,
los
tal
lere
s. ¿
Qué
hay
allí?
¿Q
ué t
raba
jos
se h
acen
en
el m
useo
? ¿Q
uién
es lo
s ha
cen?
¿C
ómo
los h
acen
?
Los
mus
eos
no t
iene
n en
exp
osic
ión
todo
s lo
s ob
jeto
s qu
e po
seen
; lo
squ
e no
est
án e
n la
s sa
las,
se
guar
dan
en d
epós
itos
. Pe
ro to
dos
esto
s ob
-je
tos t
iene
n qu
e es
tar
debi
dam
ente
doc
umen
tado
s.
A m
edid
a qu
e in
gres
an a
l ace
rvo
del m
useo
se le
s asi
gna
un n
úmer
o de
inve
ntar
io q
ue si
rve
para
su
iden
tific
ació
n. C
on e
se n
úmer
o se
con
fecc
iona
una
fic
ha e
n la
que
se
cons
igna
nun
a se
rie
de d
atos
: en
qué
fech
a in
gres
ó la
piez
a al
mus
eo, c
ómo
entr
ó (f
ue c
ompr
a-da
, al
guie
n la
don
ó, s
e ob
tuvo
en
una
ex-
pedi
ción
arq
ueol
ógic
a...
), d
atos
de
la h
is-
tori
a an
teri
or d
e la
pie
za (
a qu
ién
se l
aco
mpr
ó, p
or e
jem
plo,
y d
ónde
hab
ía s
ido
obte
nida
ant
es).
Tam
bién
se
incl
uye
in-
form
ació
n so
bre
la p
ieza
mis
ma:
tip
o de
obje
to,
mat
eria
l con
que
est
á he
cho,
me-
dida
s, e
stad
o de
con
serv
ació
n. S
i es
una
pint
ura,
se
indi
ca e
l nom
bre
del a
utor
; si
es u
n ob
jeto
ind
ustr
ial,
el d
e la
fáb
rica
.
Trab
ajos
en
el la
bora
torio
de
prep
arac
ión
de c
orte
s del
gado
s de
roca
s y d
e pu
lido
del M
useo
de
Hist
oria
Nat
ural
de
la U
NSL.
El tr
abaj
o de
cam
po d
e lo
s inv
estig
ador
esre
úne
nuev
as p
ieza
s par
a el
Mus
eo In
tegr
alde
Lag
una
Blan
ca d
e An
tofa
gast
a.
Trab
ajo
técn
ico e
n el
labo
rato
riode
l Mus
eo G
eoló
gico
y P
aleo
ntol
ógico
de la
Uni
vers
idad
del
Com
ahue
.
-
26IR
AL
MU
SEO
•no
tas
para
doc
ente
s
En c
aso
de c
onoc
erla
, se
cons
igna
la fe
cha
o la
épo
ca d
e su
cre
ació
n. L
os d
atos
varí
an c
on e
l tip
o de
obj
eto
y co
n el
tip
o de
mus
eo.
En u
n m
useo
his
tóri
copu
ede
inte
resa
r sa
ber
quié
n fu
e el
due
ño d
e un
obj
eto;
en
uno
de A
ntro
polo
-gí
a, in
tere
sará
sabe
r có
mo
se u
saba
. Tam
bién
se in
cluy
e un
a im
agen
par
a fa
cili-
tar
su r
econ
ocim
ient
o. E
stos
dat
os e
xpre
san
el c
onoc
imie
nto
que
hay
sobr
eca
da p
ieza
y su
con
text
o, n
eces
ario
s par
a or
gani
zar
las e
xpos
icio
nes y
muy
útil
espa
ra lo
s inv
estig
ador
es.
Los m
useo
s ten
ían
–y la
may
oría
aún
con
serv
a–, f
iche
ros c
on la
info
rmac
ión
so-
bre
sus c
olec
cion
es. E
n la
act
ualid
ad, e
sos d
atos
se vu
elca
n en
una
com
puta
dora
.
¿Cóm
o so
n lo
s dep
ósito
s? ¿
O c
ómo
debe
rían
ser?
Tie
nen
que
ser
apto
s par
a as
egur
ar la
bue
naco
nser
vaci
ón d
e la
s pie
zas.
Nin
gún
obje
to e
s ete
rno,
y su
dur
ació
n de
pend
erá
en g
ran
med
ida
de c
ómo
lo tr
atem
os. H
ay m
ater
iale
s m
ás fr
ágile
s qu
e ot
ros
o qu
e ne
cesit
an c
ondi
cion
es d
ife-
rent
es p
ara
perd
urar
. Por
eje
mpl
o, la
luz m
odifi
ca lo
s col
ores
, sob
re to
do lo
s que
son
de o
rige
nve
geta
l. H
ay c
ondi
cion
es i
deal
es d
e te
mpe
ratu
ra y
hum
edad
par
a ca
da m
ater
ial,
pero
sob
re t
odo
esim
port
ante
evi
tar
los
cam
bios
bru
scos
. Es
nec
esa-
rio
pres
erva
r lo
s obj
etos
de
posib
les g
olpe
s y r
oza-
dura
s, p
rote
gerl
os d
el p
olvo
, con
trol
ar la
s pla
gas.
Esto
s cu
idad
os s
e de
ben
tene
r en
cue
nta
tam
bién
en la
exh
ibic
ión
y a
vece
s no
es se
ncill
o. Y
a he
mos
dich
o, p
or e
jem
plo,
que
la lu
z es
per
judi
cial
par
aal
guno
s m
ater
iale
s; p
ero,
por
otr
a pa
rte,
es
im-
pres
cind
ible
par
a qu
e lo
s obj
etos
se p
ueda
n ve
r.
M-Cor-carpintero
Esta
nter
ías d
el d
epós
ito d
e et
nogr
afía
del M
useo
de
Tucu
mán
. Alg
unos
obj
etos
está
n pr
oteg
idos
par
a ev
itar e
l roc
e.
Cajo
nera
s aco
ndic
iona
das p
ara
guar
dar