ruxe ruxe nº 18 xuño 2016

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

1/54

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

2/54

EDITORIAL

1

Eric Figueiras 1 Bach

Chegamos final do curso e con el como cada ano alegrmonos polasvacacins, mais tamn choramos polo regueiro de perdas no centro, os de 2

de Bacharelato, e este ano unha boa parte do profesorado. Con eles e elas

marcha algo do que nos conforma como aquis celenos. A lingua tamn sofre

unha gran perda, a nosa coordinadora e gua, Marga, ademais de grandes

colaboradores da revista nos lmos anos como Xos, LoisEsa perda de

lingua e linguas correspndese co feito que dende hai moito tempo o galego

non est indo na boa direccin. Estamos a piques de que o noso idioma sexa

lingua minoritaria en Galicia por primeira vez na sa historia! As enquisas

estn dndonos advertencias mais a ns non nos parece importar moito xa

que non se fai nada por intentar cambialo. Parece que incluso se acta para

darlle mis forza a este suceso: que non se contrate a algun porque na

entrevista de traballo falaba galego, que nas redes sociais a xente diga que o

galego debera ser unha materia optava xa que esa persoa non ten a culpa

de nacer neste lugar de Espaa, que sexa dicil que nas atencins ao cliente

che atendan en galego porque no te enenden, que os anuncios da nica

canle de televisin galega (totalmente desfasada) estean en casteln, e unha

morea de exemplos coma estes demostran como somos e como apreciamos

o que temos.Por todo isto, ns, o Equipo de Dinamizacin Lingsca,

formado por persoas s que lles parece repugnante e inxusto toda esta

actude contra o galego, intentamos loitar para que o noso idioma sexa

normalizado en todas as sas facetas, polo menos entre o alumnado e

profesorado do instuto. Para lograr este obxecvo intentamos facer

acvidades no centro nas que dunha forma ou outra se anime xente aulizar o galego.E se pensas o mesmo ca ns, estamos coas portas abertas

para que poidas unirte ao equipo e as colaborarmos para defender o que

nos gusta, o galego. Ddelle ben lingua!, facede posible que no Aquis se

mantea viva e vibrante, polos que estn, polos que estarn e polos que

esveron, mais sempre connosco estarn

Revista do EDLG do IES Aquis Celenis N 18 xuo 2016

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

3/54

A NOSA FALA

2


Aquisfalamos, falantes do Aquis, Aquisfala,ns somos o equipo que procuramos

aportar o noso gran de area para normalizar

e dinamizar o uso do galego na nosa

comunidade educava. A fala envolve

moitos dos termos que usamos para o noso

blog, vdeos e que mellor que parr do

poema A fala de Manuel Mara para

homenaxear escritor das Letras 2016 e

profundar un chisquio mis na sa obra, e

dun xeito ldico facervos parcipar do seu

senmento cara a sa terra e a sa lingua.

"A Chave" foi a primeira acvidade das que decidimos preparar para

homenaxear ao poeta Manuel Mara. Consisu en preparar un gran panel

coa silueta dunha chave xigante, neste panel o alumnado e profesorado

deba poer "post its" cos seus propios pensamentos a parr do verso O

idioma a chave....

A acvidade deu moito xogo para variedade de reflexins e orixinalidade.

Ademais, vo un gran acollemento!

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

4/543


O amor, un senmento que non

se pode describir xa que cada

quen o vive dun xeito diferente!

A acvidade proposta arredor daestrofa "O idioma amor" , foi o

concurso de mensaxes de amor

en galego "Amo a ta Lingua"

todo un clsico no noso centro!

Felicitacins a Fran Ande que foi o

gaador deste ano coa sa

fermosa mensaxe de amor ao

Fran Ande do futuro.

Ademais destas acvidades, moi

visibles no centro, fixemos

gravacins do alumnado recitando

o poema "A fala", fixemos chapas,

saimos ra a recitar poemas de

Manuel Mara e a agasallar xente

con marcapxinas...

Todos estes traballos podedes

velos e gozalos na web-homenaxe

que editamos dende o EDLG:

hp://afala.weebly.com/

Neste caso inspirmonos na palabrasostn desta estrofa para idear un

tendal de notas no que a comunidade

educava deba escribir como

enganchou co galego. Ducias delas

decoraron o corredor do centro.

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

5/544


TERRAS DO UMIA

O EDLG do Aquis leva oito anos formando parte da Coordinadora Comarcalde Equipos de Normalizacin "Terras do Umia". A colaboracin entre

disntos centros da comarca dou froitos de moi boa calidade: o Concurso de

Microtextos, o Concurso de Cancins en Galego "Son do Umia", o premio

Lingumia a instucins non educavas que fan unha defensa do galego e a

Festa da Lingua, a gran festa final onde o traballo do alumnado da comarca

ten todo o protagonismo.

Este ano a Coordinadora deciduescoller a palabra "devagar" como

eixo de creacin de micropoemas e

microrrelatos. O seguinte paso foi

desear un cartaz para anunciar o

concurso nos disntos centros, e

disto encargouse o alumnado da

materia de Informca de 4 ESO.

Entre todos os cartaces deseadoso EDLG escolleu o traballo de Uxa

Gonzlez Fontn. Parabns Uxa

polo teu fermoso traballo!

Despois de anunciar o concurso, chegou a hora

de poerse mans obra e moi

simos rapaces erapazas da comarca andaban a pensar en

pequenos contos e poemas inspirados pola

palabra "devagar" que, polos comentarios que

escoitamos, non facilitou o traballo. Tentaremos

facelo mellor na prxima convocatoria!

No noso centro como en anos anteriores houbo

un bo nivel de parcipacin e calidade.

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

6/545


MICROTEXTOS FINALISTASMICROPOEMAS CATEGORA C (ESO)

Uxa Gonzlez, 4 ESO

Vexo a beleza noutros ollos

que devagar vanse pechando,

para soar co imposible.

Ollos do que ve

O tempo pasa devagar,

pero loito por vela sorrir,

por vela feliz unha vez mis.

Un sorriso

Valeria Souto, 2 ESO

MICROPOEMAS CATEGORA D (BACHARELATO)

Ftima Barros, 1 Bach

Menia, devagarquedaches dunha terra pendurada,

volve, que anda

che levo os peos nos camios da ialma.

Volve

Serxio Abalo, 1 Bach

Soo congo,

soo que anda me abrazas nas tormentas mis escuras,

soo coa ta existencia.

Devagar, ata parasos futuros; devagar, ata soos perdidos.

Volve, mamae

Laura Cancela, 3 ESO

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

7/546


MICRORRELATOS CATEGORA C (ESO)

As sas miradas que hai algn tempo eran todo brillo agora convertronseen penumbra. Estn cansos, van devagar por este camio cheo de pedras cos

ps ensanguentados. Fago un esforzo e collo a pequena en brazos, que me

agarra fortemente. Intento non pensar nos das anteriores a este, nos berros

dos meus pais suplicndome que fuxira lonxe cos meus irmns sen mirar

atrs nin un segundo. Alzo a vista fronte e suspiro; a est a barquia que

temos que subir con centos de persoas mis para poder vivir, xa que aqu

estamos mis que mortos.

En busca da vida

Maria Martnez, 4 ESO

De speto, unha folerpa de neve caeu devagar dende o mis alto

avisndonos de que o fro chegara a aquelas terras perdidas no norte. Atrs

quedara o outono onde as follas se desprenden das rbores e se deixan levar

polo vento xeado, ao ritmo dun vals nun manto de froitos secos. Sern

sepultadas con laios de dor. Co paso dos sculos, a creacin dunha paisaxe

montona, solitaria e pura. A nboa coa que as rbores quedan espidas sen

pudor natureza que permite a fin das estacins e a canle das nosas vidas.

Al lonxe, onde hibernan os pieiros.

Onde hibernan os pieiros

Blanca Barros, 4 ESO

MICRORRELATOS CATEGORA E (ADULTOS)

Devagar de bar en bar, devagar a escuma no cristal,

ocanos de noites fras de aloumios mornos en alta mar.

Ollos verdauga, beizos naufraxio salitre que bican terra

area allea. Das mil noites e estrelas, estrelas de noite,

estrelamar. Simetra, beleza da noite no bar, de vagar ? de

bar en bar.

De bar en bar

Pedro Lamas, Profesor

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

8/54

SON DO UMIA

7

Pablo Rodrguez 1 Bach

Este curso o alumnado do Aquis nonestaba moi cantareiro e non sabemos moi

ben porqu...

O ano pasado presentronse moitos temas

ao Concurso de Cancins en Galego

"Sondoumia" e este ano, se non porque

no lmo momento Fma, Miguel e

Pablo decidiron animarse, case quedamos

sen representacin!

A pesares das presas finais, o fermoso

tema "Onte era abril" con letra de Fma

Barros e msica composta por Miguel

Frojn e Pablo Rodrguez gaou o premio

"Sondoumia" na categora de Secundaria

que consisu en facer a gravacin do tema

nun estudo profesional.

Pablo Rodrguez cntanos como foi a sa

experiencia no concurso:


Custounos! Parcipar neste Sondoumia custounos moito! Polo medio houbo

moitos ensaios (co clsico "eu hoxe non podo"), discusins.. Esvemos a

punto de non presentarnos, pero a insistencia de Pedro e Marga ao final

pidonos (e a oportunidade de cambiar unha ma de clase por actuar

diante dun auditorio cheo de xente axudou). Como en calquera actuacin, os

nervios estaban a. Tiamos ao noso favor que os tres levamos moito tempo

actuando diante de xente, pero igualmente... Ao parecer, o noso tema non

estaba tan mal (vese que todo o esforzo valeu a pena), e iso veu

recompensado co premio do xurado e un auditorio enteiro dando palmas.

Foi unha experiencia realmente boa, chea de ancdotas polo medio e que

repera sen pensalo (e estou seguro que os meus compaeiros tamn).

Animaravos a todos vs a presentarvos para o ano, a ver se o premio segue

quedando no instuto!

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

9/54

FRASES DE PROFES

8


- Chegou Napolen e dixo: Nai nai de la China!

- Aqu nadie fai os deberes, vou ter que revisar a t kiski.

- Si non estudiades non aprobades, e si non aprobades, suspendedes.

- Vou ter que sacar a pasear o trabuco!

- Pero xa est ben, CARAMBA!

CHUS (HISTORIA)

- Ola, son o presidente da comisin de festas e vouvos dar clase de filosoa.

- E vs estaredes pensando: Lois, dixame en paz, es un pesado.

LOIS (FILOSOFA)

- Nioooos que la cafetera is down stairs!

- A ver...entre t y yo, escribes de pena.

- A ver, eso ah no encaja muy bien...venga, bscale el xeito.

PILAR (INGLS)

- Es muy importante que no confundis letras, porque no es lo mismo decir

ternura que decir ternera, y ms vale que t te comas ternera y a m me des

ternura.

- Estpido, me encanta ese insulto, parece que vas a escupir con la boca,estpido.

- Que acusavo ni qu nio muerto!

LOLI (LATN)

- A democracia o mais bonito que hai, e temos que coidala!

- Que sorte temos de vivir nesta poca!

MAITE (HISTORIA)

- A ver, que vos pasa? Tedes cara de defunto.

ANA RIAL (GALEGO)

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

10/549


- Tendes que darlle aos miolos, que sodes bachilleres!

- Estuda! Que para eso eres estudante!

- A ver qui o ser? Ningun? Pero se o acabo de dicir! Qui ! Qui !

- (Sen dirixirse a algun determinado) Cala! Que cales!

Primeiro da de clase, Fajundes dirxese ao alumnado pero faino en 2

persoa, como se se dirixise a un s:

Fajundes: Ti tes que estudar, tes que vir a clase...

Alumno a outro alumno: Pero este con quen fala?

FAJUNDES (FILOSOFA)

- Yo no me opongo al amor verdadero, pero fuera de clase.

- Voy a traer mi bote de las palabrotas!- O te callas o te vas fuera! (abre a porta, no sae ningun, pecha e segue

falando).

- Me encantan tus ojos cuando no lo enendes!

- Poseo el empo!

- SILEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEENCIO

MARA CASTELLANO (MATEMTICAS)

- Se o celo enferma a onde vai? A Montecelo.

- Alumno: Se me quedaron las cosas en casa.

- Escudero: Si a m se me queda el coche tengo que venir andando.

ESCUDERO (CASTELN)

- Ei, , pregunta de exame. Onde quedamos?- Man avisarei aos que teen que ir recuperacin... se vedes que

engancho a algun polo pescozo, ese ten que ir!

XOS CANDAL (HISTORIA)

En clase de xenca...

- Alumno: Profe, o ser tonto dominante?

- Marga: Nesta clase si!

MARGARITA (BIOLOXA)

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

11/54

REFLEXIONANDORevista do EDLG do IES Aquis Celenis N 18 xuo 2016

QUE LLES PASA S MODELOS?

10

Como cambiou o mrkeng!; antestratbase de poer modelos, xa nondigo menos fracas, pero si lucanmis saudables: un sorriso pcaro, unmirada desafiante e esa actude de:Eu podo con todas. E non quequixeras comprar eses argos, o queocorra que desexabas esasprendas porque o que en verdadequeras era a actude que chevenda a modelo lucindo esa roupa.

Que lles pasa s modelos da actualidade? Pdelles o desasosego, ossombreiros psanlles, non miran cmara senn ao chan amoucadas. Nin overn, nin estrear un xersei cos ombreiros descubertos lles produce a mismnima alegra.Se ollamos as modelos das lmas coleccins de moda, teen unha actudelnguida, desganada e tristeira que imaxino que lles diran dende odepartamento de mrkeng que teen que representar. certo que, como din algns comentarios a favor, hai mulleres decomplexin moi delgada que non por isto estn enfermas; porn, este non argumento suficiente para que a industria da moda empregue este po demodelo nas sas campaas como exemplo para miles de mulleres reais.

Permtanme dicirlles algo:NON se respira alegra, NON se transmite opmismo, NON me reflicten unhaactude interesante, e por tanto, NON dan ganas de mercar esas prendas.

Entn, que exactamente o que vostedes desexan representar con esta novaxeracin de escravas da moda? Pretenden transmir o que en verdadesenten estas mozas, ao igual que a maiora de xoves hoxe en da, por estar

Natalia Rajoy, 1 Bach

Por Fma Barros Monteagudo, alumna de 1 de Bacharelato

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

12/5411


somedas a tales estereopos, que lles lembro que vostedes axudaron a

crear? Ou sinxelamente este o estado no que viven, ou, mellor dito,

sobreviven tantas rapazas con trastornos alimencios como a anorexia ou a

bulimia?O peor de todo que vostedes conseguiron, mediante a publicidade, chegar

ata dentro nosa e sementar esa idea de que o verdadeiramente importante

ese sico enfermizo que nos nosos das se considera beleza.

Non nos chega con xulgarnos e impornos a ns mesmos este modelo, senn

que somos tan crueis como para imprllelo tamn a outros cos nosos

comentarios. Estamos, sen decatarnos, a estender este seu reino de

hipocrisa empregando as nosas verbas como dagas para asasinar a

intelixencia que anda sobrevive nunha minora.

Que podemos facer entn? Verdadeiramente, non moito; os medios de

comunicacin son mis poderosos que calquera das nosas opinins

annimas. Pero quizais, si poidamos dar a coecer o noso parecer e, do

mesmo xeito que estendemos os seus estereopos, quizais poidamos facer o

mesmo coas nosas pequenas crcas, e as rematar con ese seu gran imperio

de mulleres inseguras, enfermas e irreais.

Ftima Barros, 1 Bach

UNHA VIAXE INESPERADAPor Mnica Souto, alumna de 1 de Bacharelato

Fora un da venres ou un da sbado, cando eu e mais a mia irm Houda lle

perderamos a pista a mia nai? Non me lembro ben, aquel fora un da

horrbel, diso si que me lembro. A estacin de tren estaba chea, a rebordar,

mancheas de persoas colapsaban as portas do nico tren que al haba. Non

me estraa nada que nos perdsemos naquel caos. Todo o mundo se

aferraba billete para aquel tren cando nin sequera coecan o seu lugar de

desno; como se fora a sa derradeira oportunidade de abandonar aquel

inferno. Ns tamn comparamos esa esperanza: calquera lugar era mellor

que Hungra. Foi por iso que as nosas ilusins se quedasen minadas cando

aquel tren marchou sen ns, sabia Deus cara a onde. Houda e eu quedamosnaquela estacin; non eramos os nicos, comparamos o chan con todos

aqueles aos que lles pasara o mesmo. Nese tempo varios trens pasaron e

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

13/5412


poucos conseguiron montar; por dous das todos soamos co mesmo. Naterceira ma centos de gardas hngaros vieron a espertarnos, esa vez nonfora para botarnos de al, non, esa vez empuxrannos a un novo tren e, claro,

todos estabamos felices. Houda e eu montamos, coa esperanza restaurada.Pero pronto as nosas esperanzas e ilusins se viron afundidas. O tren parou ecentos de gardas obrigronnos a baixar. Fora todo unha broma. S querandespexar a estacin. Xogaran con ns. Pero temos billetes ou somospersoas gritaba a xente namentres outros amosaban a sa rabia cara sgardas. Houda e eu aproveitamos ese momento para fuxir porque amosclaro que o seguinte paso era levarnos a todos a un campo de refuxiados.Decidimos internarnos nun bosque e logo atopamos un tramo de vas detren que decidimos seguir. Esa noite non a ganas de durmir, a medo deque fsemos perseguidos polos gardas e Houda tampouco era capaz polatose, as que seguimos o noso camio.

Camiamos polas vas do tren sen saber cara aonde iamos, non amos comida anda que siun pouco de auga que reservabamos paramomentos extremadamente necesarios, e s

nos parbamos para descansar un pouco. Onico que importaba era avanzar. segundoda atopmonos con mis refuxiados nasnosas mesmas condicins, a nica diferencia:an comida. Foi toda unha sorte que unhafamilia quixera comparla connosco. Tamncomparron o que saban. Xa non deixan s

sirios nin s afganos nin a ningun coma nossubir s trens, dixo o pai da familia as ques nos queda isto dixo sinalando as vas.Imos a Austria, estou seguro contrame unrapaz que pareca ter a mia idade chamadocoma o meu irmn pequeno, Ahmad.

Connuamos todos xuntos mailos que se xuntaban polo camio. Os novoscontaban o mesmo que Ahmad: que iamos ben, que Austria estaba preto.Este feito devolveume un pouco da ilusin na vida que cra perdida epermiume recuperar o sono. Cando as cousas parecan que xa marchaban


7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

14/5413


mellor todo se truncou. Os hngaros construran muros que non nos

deixaban pasar e an patrullas, unha das cales nos cachou. As que

acabamos onde non queriamos: nun campo de refuxiados hngaro. O peor

foi saber que estabamos xusto de lado da fronteira austraca cando noscacharan. Iso era matador. En canto a vida no refuxio, pdese dicir que polo

menos neste sio nos alimentaban. Digo neste porque non era o primeiro

campo de refuxiados que pisaba, deba de ser o terceiro ou o cuarto. E foi o

derradeiro.

Estabamos atrapados al. Non haba posibilidade de sar polas boas. Fxenme

mis prximo a Ahmed e era unha das poucas persoas nas que confiaba,

quitando mia irm Houda.

-Canto levamos aqu? -preguntoume unha noite Houda. Estaba recostada

contra unha parede.

-Non sei, moito supoo. - Respondinlle eu. En realidade eu sabia que

levabamos al un mes e medio. Pero non me apeteca contarllo. Houda

cambiara moito nese curto prazo de tempo. Antes de que comezara a guerra

en Siria recordo a Houda coma unha nena que lle encantaba xogar coma un

neno. Era valente e enerxca. Tia os ollos marrns e grandes, unha cara

pequena chea de pencas. Levaba o pelo negro e longo e odiaba recollelo. Erada mesma altura ca min, morena de pel e delgada. Pero nese momento non

refleca nada da enerxa do seu pasado: estaba mis delgada, andaba

eslombada, levaba o pelo sempre recollido e a cara triste; Houda estaba

enferma, terriblemente enferma, os ataques de tose agravranse co tempo.

-Creo que un mes e medio.- Dixo ela. E eu deille a razn.

Un da chegou s meus odos unha estupenda nova: haba un tren cara a

Austria e non habera controis. As ique decidinme a collelo, escapara pola

noite, cando todos durmisen. Cando lle contei o meu plan a mia irm

dxome que ela non a vir comigo que xa non a forzas para seguir. Intentei

que cambiara de idea pero final conseguiu convencerme a min. E as foi

como a noite seguinte fuxn con Ahmad e uns cantos mis sen ser visto para

ir tomar o tren. Podo dicir que a parr de a as cousas me foron mellor.

Cheguei a Austria e logo consegun contactar coa mia nai, que grazas a

Deus estaba viva. E hoxe vou noutro tren de camio a Espaa para

reencontrarme coa pouca familia que me queda.

Mnica Souto, 1 Bach

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

15/54

HORTA ECOLXICA

14


Xa levamos anos desenvolvendo no noso centro este singular e interesanteproxecto educavo de Horta Ecolxica, dirixido ao alumnado de Atencin

Educava de Segundo da ESO, grazas colaboracin do Departamento de

Igualdade do Concello de Caldas de Reis e Asociacin Asoprovida

(organizacin ecolxica, cultural, voluntaria e internacional que promove a

educacin ecolxica).

Esta a opinin de Arturo Dorelle, alumno de 2 ESO que parcipou na

acvidade este ano:

Ola, eu son Arturo e creo que a acvidade da que vos vou falar moi

diverda, podes aprender moitas cousas interesantes como, por exemplo,

como nacen e como medran as plantas que nos dan os seus froitos.

A acvidade da que vos vou falar Horta Ecolxica, nela aprendemos a

preparar a terra para sementar as plantas que despois teredes que coidar,

sen ningn po de produto qumico, ata que dan os seus froitos.

Eu animara a todas e a todos os que puideran facer esta acvidade, moi

interesante, eu ven a sorte de facela e, se puidera, repera un ano tras

outro. Ah! O que culvedes para vs! Que sorte tedes! Vea, animdevos!

Arturo Dorelle, 2 ESO

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

16/54

DAR COA LINGUA

15

Mnica Souto, 1 Bach

Cando me pediron escribir isto negueime porque cra non ter unha razn

aparente para facelo. Esta unha seccin do Ruxe Ruxe onde persoas que

cambiaron o casteln polo galego poden contar a sa experiencia. Pero eu

sigo a falar casteln, non exis

u en min ningn cambio, malia que o intento.Intntoo todos os das, vontade teo, mais cada vez que voo cara lingua,

algun chega e crtame as s con comentarios do po: non fales galego que

non che queda ben ou que raro queda en o galego. Enfin... gustarame

dicirlle a esa xente que pare, porque anda que eu sei que o fan

involuntariamente, axudan a afastarme do que eu quero, que pasarme ao

galego. Por iso, para ir rematando, vou pedir un desexo: que a xente deixe de

frearme para as poder pronto escribir un relato propio desta seccin!!


7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

17/54

HOMENAXE A NEIRA VILAS

16


Case todos os anos o alumnado de 2 da ESO deste centro, dentro doprograma da materia de Lingua Galega, ten que ler un clsico da nosa

literatura, Memorias dun neno labrego. Ao principio din que lles resulta moi

complicado pero a inmensa maiora das veces a medida que avanzan na

lectura van entrando nun mundo descoecido que os atrae, un mundo que

moi prximo pero que na actualidade maiora dos rapaces e rapazas

galegos lles resulta alleo, o mundo do que case todos ns procedemos e ao

que anda nos unen moitos lazos a travs dos avs e avoas. Eles, os nosos

maiores, son a nosa memoria viva, mais acontece que neste mundo de

imaxe no que vivimos non deixamos tempo para as palabras sabias que

gardan os recordos e a experiencia.

Por iso esta profesora teima en que o alumnado lea este libro porque, mis

al da emocin, fomenta o coecemento e a conversa cos nosos. Pero este

curso haba unha razn mis xa que, como ben sabedes, no pasado inverno

produciuse o pasamento do pai literario de Balbino, Xos Neira Vilas. Por

este movo aproveitamos a ocasin para facerlle unha pequena homenaxe a

el e a todos os balbinos annimos que conviven con vs aqu en Caldas sen

que vs souberades deles. O resultado foron moitos minutos de gravacin

que Gabriel conseguiu resumir nun bonito audiovisual que Irene e Pablo

presentaron no Auditorio de Caldas acompaados do acorden de Miguel e

tamn de Amina, Valeria e Alba que leron uns textos elaborados polos

alumnos e alumnas de 2 ESO sobre os bisnetos dos balbinos, dicir, sobre

vs.Ana Rial

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

18/54

DIARIOS DE VIAXE

17

Este curso viaxamos moito e variado...mais o alumnado de 4 de ESOemprendeu unha grande viaxe, non sica, mais foi unha aventura na que

chegaron a disntos recunchos da nosa xeograa a bordo da imaxinacin,

poendo litros de sangue do seu corazn, e rando de ilustracins e moita

arte. Elaboraron para a materia de Lingua Galega uns diarios de viaxe que

son autncas xoias... Vela unha escolma dalgunhas pxinas do traballazo

que fixeron!!!


7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

19/54

COIMBRA

18


Como me gustaches cando te coecn.

Non sabia nada de e como me gustaches cando te coecn.

Tes un algo especial, diferente...mxico!

Da nosa aventura xa non recordamos o longo do camio, nin a faga, s que

estabamos dispostas e dispostos a dalo todo nesa viaxe, a coecerte.

O noso primeiro contacto foi con Braga, parada case que obrigatoria no

camio, que nos mostrou a sa maxestosa vila; logo de xantar e xogos,

proseguir xa non foi nada.

S saba de que es unha cidade universitaria, chea de tunos, estudantes...

que se mergullan nas tas entraas para facerte mis misteriosa. Estreitosrueiros nos que se acollen os universitarios en repblicas, a esencia das

sas capas negras e do seu traxe invadido por lazos de cores.

Coimbra, con ese nome tan portugus, coas tas ras tan lusas,

acollchesnos como se fsemos teus, e como me gustaches cando te coecn.

Coimbra unha lio, de sohno e tradio... as comeza o fado que nos

recibe dun xeito privilexiado no directo das sas tabernas. As comeza o da

con este sabor a Portugal. Espectacular e mxica a sa biblioteca, que te

impregna do cheiro nico que teen os libros. A ta xente, a ta lingua que

me estremece ao escoitala, que me treme a voz ao querer falala.

Que me sinto nica coma , Coimbra, que tes unha beleza impensable,

parece que case se para o tempo en moitos dos teus curruchos.

A noite portuguesa portuguesa e xome senr algo, non sei o que pero

gustoume, deixndome levar ao ritmo da msica e do ambiente nocturno.

Por Blanca Barros Rubines, alumna de 4 ESO

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

20/5419


O teu silencio, atenuado polo bulicio das ras, o son das andorias que

resulta encantador e irreal.

Senr triste ou ledo o corazn ao deixarte, porque cuesn de tempo quee mis eu nos volvamos a ver.

Retornando polo camio, facendo un alto achegmonos ata Aveiro (a

Venecia portuguesa) que nos amosa coa frescura do mar, as sas canles que

te levan por debaixo de pontes con encanto.

Despedindo este fermoso encontro coa cidade universitaria de Coimbra que

se rende s beiras do Mondego.

Coimbra do choupal

ainda s capital

do amor em Portugal, ainda...

Como me engaiolaches cando te coecn.

Viaxe a Coimbra do alumnado de clubs de lectura e Equipo de Dinamizacin da

Lingua Galega (EDLG) xunto co alumnado de club de lectura do IES de Porto do Son


7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

21/54

VIAXANDO NO TEMPO

20


Para min visitar Porto e Guimares foi visitar pobos irmns. Foi aprender

mis sobre unha lingua que considero tamn mia, pois naceron do mesmo

berce e, anda que disntas, seguen sendo unha. Visitamos das cidades

fermosas paisaxisca e culturalmente, e foi xenial dicirlle aos guas "por

favor, non nos fales en espaol, flanos en portugus", para aprendermos e

porque, ademais, entendiamos todo perfectamente. Afastar prexuzos sociais

e, sobre todo, lingscos foi algo moi enriquecedor, pois moitos

compaeiros parron coa idea de que non an entender nin papa e que as

portuguesas an bigote, e resultou que os rapaces ficaron namorados das

vecias e resultou que rematamos todos ensaiando acento portugus sen

problema ningn. Comimos natas, bolinhas de queijo, mis natas... Limos a

Pessoa e moitos e moitas mis, escoitamos a Caetano Veloso e moitos e

moitas mis... E foron das vivindo, rindo, bailando e falando en galego e

portugus, das (?) linguas irms que fixemos unha, que fixemos nosa para

empaparnos da cultura portuguesa.

Por Laura Casal, ex-alumna do Aquis e alumna de Xornalismo

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

22/5421

O pasado marzo, alumnos de cuarto de ESO e de primeiro de Bacharelato

viaxamos xuntos a Lisboa, unha cidade para vivir unha chea de aventuras.

Sen ir mis lonxe a primeira que vivimos foi xusto cando chegamos hotel.

Un hotel cuxo nome non rebelarei pero con s mirar a sa recepcin xa

dicas mim, este un hotelazo!. E si, s chegamos a mirar a recepcin.

Todos estabamos esgotados, ansiosos por descansar. Baixamos do autobs,

baixamos coas maletas e dirixmonos recepcin. Al haba uns estupendos

sofs que nos dispuxemos pronto a ocupar, mais cando levabamos xa unsminutos descansando chegounos a nocia de que no hotelazo non nos

esperaban, vamos, que nas sas camas non iamos durmir ningunha das cinco

noites que duraba a viaxe. Entn tocounos coller as maletas de volta, subir

bus e ir na busca do hotel no que si nos esperaban. Vinte minutos despois do

anterior suceso, chegamos noso hotel, o de verdade, e podo dicir que

naquel momento a indignacin e a frustracin que todos senmos

respirbase no aire. Aquel hotel comparado co outro daba pena. Normal que

logo lle colleramos a aquel pobre lugar noxo e rabia. Pero isto non significou

que a visita fora unha experiencia horrible porque pouco importa

hospedarse nun mal hotel cando tes a mellor compaa posible teu carn ;)


LISBOAPor Mnica Souto, alumna de 1 de Bacharelato

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

23/5422


Esa foi a primeira aventura de moitas mis. A segunda chegou ma

seguinte, anda que penso que a segunda foi a cea ou o descubrimento das

habitacins. Ben..., a ma seguinte chegou a nosa cuarta aventura, logo de

almorzar, unha gua chegou disposta a nos amosar Lisboa. Era unha mulleragradable, non recordo o seu nome, pero faca o seu traballo

marabillosamente. Ela levounos a varios lugares, dende unha visita polas

ras principais ata unha Starbucks, onde nos abrigamos da chuvia. Aquela

foi unha ma realmente chuviosa. Moitos de ns non amos paraugas e

foi as que a nosa visita cidade foi interrompida por unha parada tcnica

para mercar paraugas. Cando todo o mundo xa estaba cuberto, connuamos

a visita. A nosa gua levounos s Runas/Museo Arqueolxico do Carmo,

onde os dispostos a pagar unha entrada viviron unha sma aventura:

momias. Al dentro haba momias e coido que foi unha das cousas mis

interesantes de toda a excursin. O recinto do museo era precioso e moi

fotoxnico. Pero logo de ir al fomos ao elevador de Santa Xusta, un lugar

cunhas vistas espectaculares! Pola tarde, despois de comer, realizamos o

pico xogo das pistas e tamn visitamos varios museos. A ma seguinte

visitamos a Igrexa de Santo Domingo, ascendemos Catedral de Lisboa e

connuamos subindo para ir a gozar das vistas do Castelo de So Jorge. Mistarde, por fin nos tocou baixar, e no camio disfrutamos dun pequeno

concerto ofrecido polo noso compaeiro Miguel Frojan (os interesados

podedes ve-la actuacin no chulsimo vdeo da viaxe que fixo Marga). Pola

tarde fomos a Sintra a perdernos por unhas horas na Quinta da Regaleira,

nos seus pasadizos, recunchos e na sa beleza. Pola noite, no regreso hotel

para descansar viemos pola costa de Lisboa. Isto foi como unha especie

de presentacin do seguinte lugar que visitariamos: Belm. No noso

penlmo da petaba o sol mosimo, anda as fomos valentes e visitamos a

famosa Torre de Belm, o Monumento aos Descubrimentos, Mosteiro dos

Xernimos e os que quixeron cataron os mellores pasteis de Belm (o doce

pico de Lisboa). Pasaron as horas e chegaba a lma noite, mais a xente

non estaba cansa e querase despedir da cidade grande. Foi as que quen

quixo puido ir visitar o Barrio Alto de Lisboa. Xusto esa noite fora o da de

San Patricio polo que esa sada nocturna foi unha gran aventura! Tendo isto

en conta foi normal que ma seguinte en vez de ser adolescentes (eprofesores) cheos de vitalidade foramos uns zombis viventes (non todos, si a

grande maiora).

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

24/5423


7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

25/54

AXUDANDO S QUE AXUDAN

24


O alumnado de 1 de ESO do IES AQUIS CELENIS de Caldas de Reis realiza

un SLOGAN e un LOGO para a Fundacin Amigos de Galicia.

Durante dous meses no IES AQUIS CELENIS levouse a cabo unha acvidade

colaborava na que o alumnado de 1 de ESO traballou para axudar a unha

Fundacin que atende as persoas mis necesitadas, renovando o seu

logopo para que sexa mis rechamante e facer que a xente se interese mis

polo que fan. O primeiro da unha traballadora da Fundacin Amigos de

Galicia veu dar unha charla sobre a sa asociacin e o labor que

desenvolven. A parr de a comezouse a traballar nas disntas materias para

realizar un logopo e un slogarn para a Fundacin: traballronse as

caracterscas das cores e como ulizalas nun logopo, estudronse os

conceptos de empaa e solidariedade, fixronse entrevistas a responsables

de Asuntos Sociais do Concello e resumos para recompilar informacin,

difundiuse o labor da Fundacin entre o o outro alumnado con exposicins

orais... Finalmente elaborronse diversos logos e slogans, e xose unha

votacin entre todo o alumnado para elixir o mellor.En xeral, a experiencia foi unha oportunidade para traballar dunha maneira

diferente habitual e sobre todo serviu para coecer mellor o traballo desta

organizacin que axuda a moisima xente en Galicia

Podedes ver todo o desenvolvemento do proxecto na web:

hp://centros.edu.xunta.es/iesaquiscelenis/fag/index.html

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

26/54

TEMPO PARA LER

25

O pasado 22 de abril Ana, La, Isabel e Enara falaron en directo para RadioCaldas dende a Biblioteca Municipal, nun programa especial que se venfacendo hai anos para celebrar o Da do Libro.


Ana recomendou a lectura do libro A mia planta de laranxa lima de JosMauro de Vasconcelos anda que sexa un libro moi triste. La falou deEscarlana, a cocieira defunta de Ledicia Costas, un libro que xa vai polasa sma edicin e que levou unha chea de premios, entre eles o PremioNacional de Literatura Infanl, 2015. Isabel explicou como algns dospoemas de Penlmas tendencias de Carlos Negro conectaron cos seussenmentos dun xeito moi especial e, para rematar, Enara comentou queVidas post-it de Iolanda Ziga supuxo para ela unha lectura interesantepero sinte que ter que relela no futuro para atoparlle todo o sendo aosrelatos que configuran esta obra.

As nosas valentes lectoras esveron moi ben nas sas intervencins equeremos felicitalas de novo e ben alto...

PARABNS!!!

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

27/54

PORTUGUS

26


Quizais para ns este foi o ano de Portugal porque poderiamos dicir quepasamos al case todo o curso. Vale non, iso esaxerar de mis pero a

verdade que cada clase de portugus era como unha pequena viaxe a

Portugal. Porque este foi o primeiro ano en que no Aquis se imparu a

materia de portugus. Ao fin! Xa era hora! Seguro que Ana Rial xa levaba

anos desexndoo! Pois si, grazas a esta nova materia aprendemos moitas

cousas les como presentarnos en portugus, preguntar por lugares, pedir

a comida, facer turismo, ir de tendas E claro que si, tanto vocabulario a

que ser posto en prcca e por iso viaxamos a Viana do Castelo e

proximamente iremos a Porto. As que xa sabes, se queres aprender un dos

idiomas mis falados do mundo apntate o prximo ano a portugus.

Adeuzinho!!

Mnica Souto, 1 Bach

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

28/54

DESPEDIDAS

27

Na nosa profesin como pasa moito alumnado por un tempodeterminado polas aulas onde imparmos clase, o mesmo pasa cos

compaeiros/as cos que coincidimos no horario lecvo e non lecvo;

pero normalmente s nos despedimos de unha ou das persoas con

desno definivo e varios provisionais que repern ou non.

Este curso escolar a situacin moi diferente, pois dunha atacada

despdense de ns moitos compaeiros/as. Teo testemuas de quecando o souben as bgoas vieron aos meu ollos, pero logo,

analizando a situacin, decidn que haba que darlles os parabns

porque esa marcha implica mellorar a sa situacin profesional en

varios aspectos, e foi o que fixen.

Sempre recordas con cario a xente coa que traballas, pero certo

que por diferentes movos e circunstancias tes mis afinidade con unsque con outros, pasas momentos bos e non tan bos, parcipas en

acvidades voluntarias, cooperas en propostas doutros profesores

Agardo que vos vaia ben a todos/as nos vosos novos desnos e quero

dicirvos que sempre recordarei con cario s persoas que coecn non

s a travs das acvidades lecvas senn sobre todo nas

extraescolares, nos grupos de traballo, nas comidas, nos grupos de

wasap...

Un cario enorme para todos/as especialmente s que nos

disfrazamos, contamos chistes, traballamos en meses complicados e

comparmos despachos. S unha cousia mis: espero que sigamos

en contacto.

Un bico: Merce


7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

29/54

AUSENCIA

28


Ese o tulo dun bolero, unha cancin desas de amor desesperado, paixn eesgazamento. Ausencia de hoxe en diante dun irmn, dun compaeiro, dun amigo.

Para o vindeiro curso marchan sete compaeiros e con todos vivn bos momentos, e

a Marga e Xos quroos un mundo, un universo. Pero neste momento estas letras

son para quen comparu un camio longo, ro infindo...chegamos nun mesmo da

de setembro a Caldas hai xa quince anos, estabamos sentados un a carn doutro,

midos e co medo-ilusin de comezar un novo lugar e pronto soubemos que

amos moito en comn ademais da data de aniversario... a poesa, a msica, a

accin Hai xa once anos en Rois organizaches un filo-caf, un encontro de arstas,

de amigos, co tulo: ausencias-esencias-presencias...e creo que todas esas palabras

conflen profundas no mesmo ro da memoria. Sinto orgullo de ter composto sons

con toda a mia alma para os teus sendos poemas Cesures-China. Orgullo das tas

ilustracins para os meus poemas comezando por A nado hasta Saturno,

axudchesme a crer en min mesmo. E levamos percorridos mundos e lugares...

Lisboa, Rois, Tremo, Pontevedra, Cobas, Vilagarca, Padrn, Compostela, Ourense,

Vigo, Porto, Bexn, Ponferrada, Casas Novas, Sober, meu fillo Lois (en parte na ta

honra e na de Lois Pereiro) e Ad-Hoc e Caldas, e o Aquis Celenis...e congo ven a

forza-enerxa-soo-cor de saber que todos e todas somos arstas, de cando en vezlmbrollo alumnado e reper en alto TI ES Celenis. S quero rematar facendo

algo do que gusto, e recitar, cantar ausencia, non o bolero, mais escribiches un

fermoso libro chamado Poemas de amor ausente :

COMA VScoma vs busco camiosvieiros curtos sendeiros de sedae afundo a mia alma na paixn polos obxectoscoma vs busco o engado e redimo as cousascoas gaiolas de ferro da palabranomoas e foxen como breves lmpadasou acenos inconclusoscoma vs remato os das debuxando liase soportando o lapsus da calada noiteque sempre nos esperta

Lois, congo fun quen de andar todos os camios e mesmo os que levan a

ningures...Pedro

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

30/54

QUERER NON QUERO, PERO...

29

Pediume Marga que se quera escribir algo para este nmero do Ruxe-Ruxesobre Manuel Mara, Neira Vilas, a mia experiencia imparndo portugus...

e, a verdade, querer non quero...

O que quero, falar de Marga.

Como sabedes, nos lmos tres anos o EDLG do Aquis foi coordinado por

Marga, realmente semella que leva moito mis pero non, esven facendo

contas e son tres anos. Non vaiades pensar que me falla a memoria e xa se

me mesturan os anos, as persoas, os nomes... ben, seguramente diso tamn

haber algo pero o movo polo que me d a impresin de que Marga est

dende sempre fronte de EDLG porque o seu grao de implicacin en todos

os proxectos que se levaron a cabo dende o momento cero en que chegou

ao centro foi absoluta. O EDLG non podera embarcarse nin nunha mnima

parte dos proxectos que se realizaron a favor do galego no centro (que foron

moitos!!!) se Marga non esvese a apoiando e traballando arreo.

A Marga temos moito que lle agradecer os que queremos que no noso

instuto a lingua galega sexa vista como o que , unha lingua normal,

moderna, l e, polo tanto, na fura de diante nas tecnoloxas da

comunicacin e nas nosas vidas cos. Grazas a Marga o EDLG do Aquis (e

polo tanto o Aquis) ten unha presenza acva nas redes sociais e o traballo

que se realiza aqu a prol da normalizacin coecido e recoecido a fra e

s veces at servimos de exemplo a centros onde non teen a sorte de

contar con margas, pedros, erics, lauras, nereas, enaras, anas, marns,

blancas, paulas, smers, jesuses....

Mais eu, persoalmente, o que mis lle agradezo a Marga foi que demostrouno Aquis que a normalizacin do galego un labor no que temos que nos

implicar todos e todas, que o galego non cousa dos profes de galego; ns

ensinamos lingua pero a lingua de todos e todas os que vemos a sorte de

nacermos aqu e por esa razn temos os mesmo dereitos e as mesmas

responsabilidades no seu mantemento, sexamos alumnado ou profesorado e

deamos clase de galego, de sica, de casteln, de matemcas, de ingls...

ou de tecnoloxa.

Grazas, Marga, por todo o que aprendemos congo...


Ana

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

31/54

DESTACANDO

30


Defina o poeta vasco un poema como unha onza de chocolate. Escuro,

pequeno e pode ser o mis bo do mundo. Deste xeito senmos no noso

padal e cos ollos pechados o sabor doce que deixa a escrita de Regina

Touceda, alumna de 1 Bach do noso centro. Doce como Ela, co seu

sorriso, a sa mirada inqueda, vivaracha, ilusionada e na procura, sempre naprocura...Recibiu un premio hai uns das, no Concurso Escolar de Poesa

Rosala de Castro polo seu poema Entre tempos (que anda non podemos

comparr con vs). Agora en pouco ver ese poema publicado nun libro

xunto cos outros poemas galardoados. Agora pechade os ollos e....um!!

Regina Touceda premiada no Concurso Escolar dePoesa Rosala de Castro

Faremos arder o mundo

Pero quizais nalgn momentosentiremos a noitecomo un manto escuro e pesado

sobre os ombros

Arrincarmolo, e deixaremos sobre a pel as estrelasque alumearn o noso camio

e os nosos pasos xuntos

A xente falaranos de deusese non te dars conta de que non hai mis deuses ca ns mesmos

Afas o que eu sone como o son,o que fago

e como o fago

Nadaremos polo ceoe voaremos pola auga

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

32/5431


Esparexermonos por mis recunchos que o vaporRespirars o meu aire como teu

Ten coidado...Porque eu son o teu complemento

e ti es como luz;apareces entre as sombras,

alumeas,namorase vaste

E eu,sempre espero

Pero ao final, un da, ti dirs:por favor...

complemntame

Regina Touceda, 1 Bach

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

33/54

ENTREVISTA A FTIMA BARROS

32


Pregunta: Cando e por que comezaches a escribir poesa?

Resposta: Cando a seis ou sete anos mia nai regaloume un par de libros,

unha escolmia de poemas moi coecidos. Estaban ilustrados, e eu

rebuscaba naquelas coleccins separando os debuxos que me chamasen

atencin. Lembro que un dos primeiros que aprendn foi A una nariz, e,

moi lonxe de saber quen eran Quevedo ou Gngora rematei sabndoo de

corrida. Como sempre recitaba o mesmo, meu av preguntoume por outro,

pero non saba. A parr de entn dicalle a mia nai cal quera aprender e

ela explicbamo.

Pregunta: Que temas tratas cando escribes?

Resposta: Isto non tan sinxelo de explicar. Eu creo que toda peza de arte

nace dun senmento moi forte, dunha paixn independentemente de se

esta posiva ou negava. Hai pinturas belsimas que encerran escenas

blicas; a beleza non un termo que describa algo estritamente agradbel;vai mis al, describe o autnco, aquilo que nos fai humanos. Como Pessoa,

eu tamn arrinco os versos das paixns.

Fernando Pessoa dica que o poeta un finxidor; porn, a pesares de por en

boca doutra menia o que sinto, non son quen de finxilo.

Pregunta: Tes un referente ou dolo no que te inspires?

Resposta: Referirme a algun concreto sera inxusto, posto que non me

inspiro en autores especficos, senn en obras sas. Teo atopado entreescritores que non me gustan poemas incrbeis, e mercado escolmas do

poetas que me gustan que, pola contra, non me transmiron o que

Fma escribe poesa, recita, canta, compn cancins, foi das veces

gaadora do Concurso Escolar de Poesa Rosala de Castro, gaadora

do concurso escolar de recitado poco "Rosala sempre viva",

gaadora, xunto con Pablo e Miguel, do "Sondoumia" deste ano e

gaadora no Concurso de Microtextos "Terras do Umia" en varias

ocasins, tamn este ano cun fermoso micropoema.

Fxolle esta entrevista a sa compaeira de 1 de Bacharelato Paula

Castro, integrante do Equipo de Dinamizacin.

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

34/5433


desexaba.

Pregunta: Que sentes cando escribes?

Resposta: Anne Sanago resuma este senmento nuns versos seus:

Se non te toca,

se non te rompe,

se non te golpea

nas entraas.

Se non che grita,

se non te asusta,se non te cambia.

Se despois de ler

non te fai trizas

e con todas as partes cortantes

levanta unha nova cidade

entn

non poesa

Pregunta: Que sentes ao saber que o teu

traballo recoecido?

Resposta: O primeiro de todo, moi

agradecida. Moitas veces non valoramos

o propio, dicimos: hai moitas persoas que

ben seguro que o fan mellor, e certo,pero isto non debe condicionarnos. Este

ano coecn a mozos e mozas s que

tamn lle apaixonaba a poesa e que,

coma min, tamn se cuesonan a

calidade do que escriben; pero, rapaces,

dende aqu permtome dicirvos: a

experiencia fai das nosas verbas obras

mis complexas; pero o senmento non

muda, as que escribide moito.

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

35/54

POMBAS DE MRMORE

34


rgueste hoxe, menia, nesta ourela tan triste,coas pocias nas meixelas

e os ollos enchoupados de vida,espertas, de novo,

para izar tan silandeiramente ese sooque enreda a esquecerse entre as engurras da tardia.

Vxote agora, s portas do camio,agardando ese luceiro pequeno

que prende as menias dos vellos todas as alboradas,na procura dalgunha verea extinta

onde erixir a esperanza.

Sinto tan preto os teus amenceres,tanto, que sera quen de arrincarlles un beixo

mentres verten no teu peito o sangue destes astroseu berro mis,

prometendo alugar un abeiro nas fiestras dalgn recordo,daqueles que anda sorrn cando senten morrer o orballo.

E pode que non o saiban as tardes,pero a tenrura quedou cabalgando

entre os camios daquela cadeira tan nosa,e ti, a,

tentando apaar as muxicas dunha ilusin sen ollose das pombas de mrmore abeiradas memoria.

Despdome para que non quede

culpa algunha, nin memoria

Fma Barros Monteagudo, 1 Bach.

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

36/5435


ENTREVISTA A MIGUEL FROJN

O de Miguel a msica. Como atope por a unha guitarra non se poderesisr. Tocar, cantar, facer fliz xente co seu ritmo, iso o seu. Osque comparmos fermosas experiencias con el este curso sabmoloben. Gaador, xunto con Fma e Pablo, do "Sondoumia" deste ano.Fixronlle esta entrevista as "voluntarias lingscas" Enara, Uxa eBlanca, todas alumnas de 4 ESO.

Pregunta: Cntanos Miguel, que po de msica che gusta tocar?Resposta: Rock, jazz, blues, ska.

Pregunta: Dende cando tocas?Resposta: Pois dende que teo uso de razn, ou sexa dende os catro ou cincoanos.

Pregunta: Flanos un pouco sobre a ta banda BourbonResposta: En principio foi un grupo que s a ser para un concerto, para unfesval de fin de curso da escola de msica hai dous ou tres anos...non melembro. Pero ao final Xurxo, un que organiza concertos aqu en Caldas, falouco noso profesor de guitarra para organizar un concerto de temas propios naCarballeira. Falou con ns e pechmonos un mes e medio Pablo e mis eu acompoer e ao final tocamos nese concerto e despois diso seguimosensaiando e seguimos tocando ata que se desfixo hai un ano.

Pregunta: E que instrumentos tocas?Resposta: Guitarra e trompa e despois sei tocar algns instrumentos mis

Pregunta: Cal o teu dolo?Resposta: que dolo.como unha soa persoa. que non teo, teo moitasinfluencias pero non dunha soa persoa.

Pregunta: Como cales?Resposta: Pois Jimi Hendrix, Kurt Cobain...

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

37/5436


Pregunta: Cales son as tas metas? No mbito da msica, claro!

Resposta: A min gustarame vivir do que fago, de compoer e tocar os meus

temas, sera a hosa!

Pregunta: Que apoios recibes e de quen?

Resposta: Agora mesmo estamos a recibir apoio dunhas rapazas de Sanago,

de Comunicacin Audiovisual, pero iso co meu novo grupo Cabina 402;

sacaron un concurso, presentmonos, colleron a dous grupos de toda Galicia

e estannos a gravar en estudo, estannos movendo por Sanago e pola zona

da Corua e estannos facendo sesins e entrevistas.

Pregunta: Queres dedicarte profesionalmente a isto, non?

Resposta: Estara ben!

P: Canto tempo lle dedicas ao da?

R: Depende do da pero a cada vez que teo tempo libre collo a guitarra,

btalle unha ou das horas diarias.

P: Que formacin tes? Es autodidacta?R: Eu empecei na escola de msica con tres anos, pero empecei con violn,

con guitarra empecei aos sete e ata agora, hai catro anos que deixei a escola

de msica pero sigo pola mia conta.

P: Sabemos que ides parcipar no

Sondoumia, que nos podes contar? Como

vai ser a actuacin? Dnos algunhas

pistas...R: Pois convenceunos Pedro para

presentarnos. Presentmonos Pablo

Rodrguez, Fma Barros, que vai cantar

e compuxo a letra, e eu tocando. Non che

conto mis cousas, mellor que o vexas

- Segredo profesional...ben... vermolo

en primeira fila!- Moitas grazas pola ta colaboracin!

- Un pracer!

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

38/54

DEBUXANDO

37

Natalia Rajoy, 1 Bach


7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

39/5438



7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

40/5439


Laura Cancela, 3 ESO

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

41/54

FESTA DA LINGUA

40


O da 6 de maio, no Auditorio da Azucreira de Portas, xuntmonos os centrosda comarca para facerlle unha boa festa a nosa lingua. As presentadoras,

Blanca e Uxa, xeron un grandsimo traballo, improvisando, sando ao paso

dos erros de organizacin, inevitables coma sempre.

Lronse os poemas e relatos inspirados pola palabra devagar escollidos

pola escritora Andrea Maceiras como os mellores de todos os que se

presentaron ao Concurso de Microtextos Terras do Umia. Escoitamos os

temas seleccionados polos centros para parcipar no concurso de cancins

en galego Sondoumia e puxronllo moi dicil a Ams Varela (batera de

NAO) para escoller os traballos gaadores. Tamn se fixo entrega do

Lingumia 2016, premio implicacin no uso do galego no sector xurdico,

ao Xulgado de Primeira Instancia e Instruccin N 1 de Caldas e, na sa

representacin, xuiza Encarnacin Dasi Dorelle.Rematamos co desexo de volver celebrala o prximo ano, porque o talento e

o galego ben merecen unha festa!

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

42/54

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

43/54

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

44/54

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

45/54

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

46/54

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

47/54

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

48/54

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

49/54

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

50/54

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

51/54

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

52/54

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

53/54

7/25/2019 RUXE RUXE N 18 xuo 2016

54/54

ruxe ruxe nº 18 xuño 2016

Documents