Różne sposoby Różne sposoby sprawowania sprawowania władzywładzy

polski – polski – władzawładzaangielski – angielski – powerpower – znaczenie szersze - moc – znaczenie szersze - moc

I.I. wwładza do czegośładza do czegoś

władza jako sprawstwo, zdolność uczynienia władza jako sprawstwo, zdolność uczynienia różnicy, interweniowania w porządek świataróżnicy, interweniowania w porządek świata

każde indywidualne działanie to przejaw władzy każde indywidualne działanie to przejaw władzy

poziom systemupoziom systemu - zdolność mobilizowania innych - zdolność mobilizowania innych dla zaspokojenia potrzeb całego systemudla zaspokojenia potrzeb całego systemu

gra o sumie > 0gra o sumie > 0

II. władza nad kimśII. władza nad kimś

związana z konfliktem pomiędzy rządzącymi związana z konfliktem pomiędzy rządzącymi i i rządzonymirządzonymi

gra o sumie = 0gra o sumie = 0

Robert Dahl – A ma władzę nad B w takim stopniu, w Robert Dahl – A ma władzę nad B w takim stopniu, w jakim może spowodować, by B uczynił to, czego w jakim może spowodować, by B uczynił to, czego w innym wypadku by nie uczynił innym wypadku by nie uczynił

Max Weber – władza to szansa przeprowadzenia swej Max Weber – władza to szansa przeprowadzenia swej woli nawet wbrew oporowi innychwoli nawet wbrew oporowi innych

  Pięć podstawowych sposobów sprawowania władzyPięć podstawowych sposobów sprawowania władzy

1.1. nagradzanienagradzanie2. k2. karaniearanie3. i3. identyfikacjadentyfikacja4. 4. władza ekspertawładza eksperta5. 5. uogólnione poczucie autorytetuuogólnione poczucie autorytetu

  Trzy typy konfliktuTrzy typy konfliktu  

1. otwarty - behawioralny 1. otwarty - behawioralny 2. psychologiczny2. psychologiczny3. strukturalny – konflikt obiektywnych interesów3. strukturalny – konflikt obiektywnych interesów

  trzy wymiary władzy (Steven Lukes)trzy wymiary władzy (Steven Lukes)  11. otwarty konflikt preferencji w konkretnej sytuacji. otwarty konflikt preferencji w konkretnej sytuacji   - - konkurencja, walka, rewolucja - konflikt gwałtowny, konkurencja, walka, rewolucja - konflikt gwałtowny,

słabo zorganizowanysłabo zorganizowany -- częściej zinstytucjonalizowane decyzje - debata, częściej zinstytucjonalizowane decyzje - debata,

głosowanie w radzie miejskiejgłosowanie w radzie miejskiej  „„analiza decyzjonalna”analiza decyzjonalna” - analiza sytuacji podejmowania - analiza sytuacji podejmowania

decyzji decyzji - - widać kto ostatecznie wygrał, czyje widać kto ostatecznie wygrał, czyje preferencje zwyciężyłypreferencje zwyciężyły

  "analiza reputacyjna""analiza reputacyjna" - co ludzie sądzą o tym, kto - co ludzie sądzą o tym, kto

sprawuje władzę (np. w społeczności lokalnej) sprawuje władzę (np. w społeczności lokalnej)

dwie postacidwie postaciee sprawowania władzy w 1-szym wymiarze sprawowania władzy w 1-szym wymiarze  ((1) użycie1) użycie siły, siły, brutalnej, fizycznej - atak na ulicy, brutalnej, fizycznej - atak na ulicy,

zamknięcie za kratkamizamknięcie za kratkami  

ogranicza to możliwości reakcji Bogranicza to możliwości reakcji BA może zmienić zachowanie B zupełnie niezależnie A może zmienić zachowanie B zupełnie niezależnie od stanu świadomości B, od jego preferencjiod stanu świadomości B, od jego preferencji

  (2) użycie(2) użycie przymusu przymusu   

ostateczna decyzja - czy podporządkować się czy nie ostateczna decyzja - czy podporządkować się czy nie - należy do B - należy do Bobawa przed sankcjami, kalkulacja zysków i strat – obawa przed sankcjami, kalkulacja zysków i strat – co się opłaca co się opłaca

  

wymaga to jednakwymaga to jednak- istnienia dłuższych kontaktów pomiędzy A i B - istnienia dłuższych kontaktów pomiędzy A i B (B musi znać w szczególności zasoby A, jego (B musi znać w szczególności zasoby A, jego możliwości stosowania sankcji)możliwości stosowania sankcji)- komunikacji - A informuje B o swoich zasobach i - komunikacji - A informuje B o swoich zasobach i preferencjach preferencjach

  użycie siły może być gwałtownym epizodem,użycie siły może być gwałtownym epizodem,nieracjonalnym o nieprzewidywalnym wyniku (wojna)nieracjonalnym o nieprzewidywalnym wyniku (wojna)

podporządkowanie się przymusowi - to racjonalnapodporządkowanie się przymusowi - to racjonalnadecyzja podmiotu, mająca swoją historię, swoją logikę,decyzja podmiotu, mająca swoją historię, swoją logikę,wynikająca z miejsca A i B w strukturze społecznej, wynikająca z miejsca A i B w strukturze społecznej, ttuu władza jako zjawisko społeczne władza jako zjawisko społeczne

władza aktualna - władza aktualna - rzeczywiście sprawowana rzeczywiście sprawowana   władza potencjalna władza potencjalna może być sprawowana (Weber - szansa)może być sprawowana (Weber - szansa)  

czy A posiada niezbędne zasoby, by wymusićczy A posiada niezbędne zasoby, by wymusićpposłuszeństwoosłuszeństwo B, niezależnie od tego co sądzi B B, niezależnie od tego co sądzi B

użycie siły – przekonania B są w ogóle nieważne użycie siły – przekonania B są w ogóle nieważne użycie przymusu - B musi wiedzieć oużycie przymusu - B musi wiedzieć o możliwościach możliwościach A i dostosować swoje zachowanieA i dostosować swoje zachowanie

  

B może też podporządkować się, gdy A nie chceB może też podporządkować się, gdy A nie chcesprawować władzy albo nawet gdy nie ma zasobów sprawować władzy albo nawet gdy nie ma zasobów wtedy o posłuszeństwie decyduje jedynie czynnikwtedy o posłuszeństwie decyduje jedynie czynniksubiektywny subiektywny (fałszywa świadomość B)(fałszywa świadomość B)

  

22. drugi wymiar władzy - Bachrach i Baratz. drugi wymiar władzy - Bachrach i Baratz  konflikt psychologiczny – psychiczne napięcie międzykonflikt psychologiczny – psychiczne napięcie międzystronami, antagonizm, wrogość stronami, antagonizm, wrogość   B ma poczucie krzywdy, wrogie uczuciaB ma poczucie krzywdy, wrogie uczucia

A sprawuje władzę tłumiąc otwarte wyrażenie konfliktu A sprawuje władzę tłumiąc otwarte wyrażenie konfliktu by odczucia B nie zostały by odczucia B nie zostały

(1) w pełni wyartykułowane, (1) w pełni wyartykułowane, (2) otwarcie wyrażone w zachowaniu B(2) otwarcie wyrażone w zachowaniu B

  

tworzenie wartości, instytucji, procedurtworzenie wartości, instytucji, procedurB ma głos w sprawach nieważnych, drugorzędnychB ma głos w sprawach nieważnych, drugorzędnychsztuka - to ograniczyć uczestnictwo B w podejmowaniusztuka - to ograniczyć uczestnictwo B w podejmowaniuistotnych decyzjiistotnych decyzji

non-decyzjenon-decyzje  rozmycie konflikturozmycie konfliktu  właściwie nic nie zaszło, nie było otwartego zachowania,właściwie nic nie zaszło, nie było otwartego zachowania,zderzenia się preferencjizderzenia się preferencji  totalitaryzmtotalitaryzm wytworzenie poczucia beznadziejności, wytworzenie poczucia beznadziejności,wszechmocy i wszechobecności władzy, bezsensu oporuwszechmocy i wszechobecności władzy, bezsensu oporu  

  

3. 3. Trzeci wymiar władzy Trzeci wymiar władzy   A i B mają sprzeczne interesy obiektywne, B jestA i B mają sprzeczne interesy obiektywne, B jestwykorzystywany, ale nie zdaje sobie z tego sprawy wykorzystywany, ale nie zdaje sobie z tego sprawy   najdoskonalszy przypadek sprawowania władzy najdoskonalszy przypadek sprawowania władzy stłumienie świadomości konfliktu stłumienie świadomości konfliktu   środki - manipulacja, kontrola informacji, tworzenieśrodki - manipulacja, kontrola informacji, tworzeniemitów, ideologii, fałszywej świadomościmitów, ideologii, fałszywej świadomości  A. Gramsci – hegemonia ideologiczna, A. Gramsci – hegemonia ideologiczna,   P. Bourdieu - przemoc symbolicznaP. Bourdieu - przemoc symboliczna

klasa wyższa narzuca swoje normy, definicje i sposobyklasa wyższa narzuca swoje normy, definicje i sposobyzachowania, które uznane są za naturalne i prawomocnezachowania, które uznane są za naturalne i prawomocneprzemoc zinterioryzowana, dokonuje się na B przy jegoprzemoc zinterioryzowana, dokonuje się na B przy jegozgodzie i współudzialezgodzie i współudziale  samowykluczenie i samodeprecjacjasamowykluczenie i samodeprecjacja - B pozwala sobie - B pozwala sobiewmówić, że jego sposoby zachowania są gorsze, a niewmówić, że jego sposoby zachowania są gorsze, a niechce czy nie może realizować lepszychchce czy nie może realizować lepszych  Owidiusz - Video meliora, proboque, deteriora sequorOwidiusz - Video meliora, proboque, deteriora sequor  klasa wyższa przedstawia swoje działania jakoklasa wyższa przedstawia swoje działania jakobezinteresowne, a kryteria sukcesu jako obiektywnebezinteresowne, a kryteria sukcesu jako obiektywne

Platon – Platon – jaskiniajaskinia

B może zdać sobie sprawę ze swej sytuacji, dopiero gdyB może zdać sobie sprawę ze swej sytuacji, dopiero gdyopuści opuści jaskinięjaskinię   emancypacja – trzeba uświadomić Bemancypacja – trzeba uświadomić B

pytanie, kto może tego dokonać i jaki jest interespytanie, kto może tego dokonać i jaki jest interesobiektywnyobiektywny

w życiu społecznym mieszają się różne typy władzyw życiu społecznym mieszają się różne typy władzy  w każdej interakcji, w każdej organizacji są interesy w każdej interakcji, w każdej organizacji są interesy i i wspólne i odmienne wspólne i odmienne     kiedy władza polityczna jest akceptowana?kiedy władza polityczna jest akceptowana?  kiedy jest dobrą władzą do czegoś – wszyscy jakośkiedy jest dobrą władzą do czegoś – wszyscy jakośkorzystająkorzystająi umiejętnie manipuluje w drugim i trzecim wymiarzei umiejętnie manipuluje w drugim i trzecim wymiarzewładzy nad kimś – rozmywając i ukrywając konflikty władzy nad kimś – rozmywając i ukrywając konflikty

władza bez podmiotuwładza bez podmiotu   - Michel Foucault, władza kapilarna - Michel Foucault, władza kapilarna sprawowana przez struktury, przez dominujące sposobysprawowana przez struktury, przez dominujące sposobymyślenia, kategoryzacji świata, stereotypy kulturowe,myślenia, kategoryzacji świata, stereotypy kulturowe,

nawyki myślenia potocznego nawyki myślenia potocznego rola mediówrola mediów  przed tą władzą najtrudniej się obronić przed tą władzą najtrudniej się obronić