rola manipulacji w podejmowaniu decyzji. analiza przykładów z otoczenia
TRANSCRIPT
PERSWAZJA KONTRA
MANIPULACJA
TEST
Tu jest dużo ludzi, wejdźmy pewnie dobrze gotują.
Perswazja Manipulacja
CZEKADEŁKA, ORZESZKI DO PIWA, CHIPSY
Perswazja Manipulacja
GRZECZNIE NAS PYTAJĄ, ZAWSZE GRZECZNIE,
I ZAWSZE MAMY WYBÓR
Perswazja Manipulacja
ManipulacjaPerswazja
SAMI DECYDUJEMY, JAKIE WINO CHCEMY
DZIŚ PIĆ - SAUVIGNON, CHARDONNAY CZY CHABLIS
ZACZYNAMY ZAMAWIAĆ, A KELNER BUDUJE SWOJĄ
WIARYGODNOŚĆ
Perswazja Manipulacja
KELNER KAMELEON Z PEWNOŚCIĄ POWTÓRZY:
,,PODSUMUJMY, DWA RAZY TATAR, DWIE WÓDECZKI?”
ManipulacjaPerswazja
JAKI OPIEKUŃCZY JEST TEN NASZ KELNER
Perswazja Manipulacja
GUMA DO ŻUCIA CZY CZEKOLADKI?
ManipulacjaPerswazja
ODPOWIEDZI DO TESTU
• Każda z odpowiedzi jest poprawna, ponieważ stwierdzenie co jest manipulacją, a co perswazją to osobiste odczucie każdego z nas. Zaangażowanie grupy w grę to była z naszej strony manipulacja, gdyż prawdopodobnie każdy spodziewał się jakiegoś rozwiązania, zastanawiał się, którą odpowiedź wybrać.
MANIPULACJA INFORMACJĄ
władza sądownicza
władzaustawodawcza
władzawykonawcza MEDIA
– Bernard Cohen
„Media być może nie zawsze są skuteczne mówiąc ludziom jak mają
myśleć, ale są oszałamiająco skuteczne w mówieniu swoim
czytelnikom i słuchaczom o czym mają myśleć”.
MANIPULACJA INFORMACJĄ
FRAMING,,ja decyduje o czym Ty będziesz czytał”
- dziennikarz
Metoda 5W
what?
who?
when?
where? why?
Techniki manipulacji
• techniki fotograficzne
• prowokacja
• ośmieszanie osób
• przekazywanie zniekształconych informacji
• upowszechnienie stereotypów
TECHNIKI FOTOGRAFICZNE
Przekonywać należy tak, aby przekonywany miał poczucie, że to nie wpływ, ale jego
wewnętrzne wrażenie
GŁUPIA MINA
ŚWIATŁO FLESHA - SPŁASZCZENIE
ŚWIATŁO JEDNOKIERUNKOWE
KADR OD DOŁU
MOCNY RASTER
ROZDĘCIE - BLISKI KADR SZEROKIM KĄTEM
PROWOKACJA
• nakłanianie innej osoby do dokonania czynów, których w normalnych warunkach, by nie dokonała, wyzywające zachowanie się, podstępna działalność, podżeganie do działania mającego zgubne skutki dla danej osoby, grupy społecznej lub organizacji społecznej.
PROWOKATORZY?
OŚMIESZANIE OSÓB
• Manipulator, za pomocą szerokiej gamy środków stara się ośmieszyć nie odpowiadające mu wygłaszane przez poszczególnych ludzi idee bądź też stara się skompromitować ich jako osoby. Pojawiające się w internecie fotografie, z często prześmiewczymi podpisami mają na celu ośmieszanie danej osoby, jego wypowiedzi bądź zachowania.
OŚMIESZANIE OSÓB
• Przykładem takiej sytuacji jest postać byłego prezydenta Bronisława Komorowskiego , który stał się obiektem drwin, po tym jak w 2011 roku składając pisemne kondolencje w związku z trzęsieniem ziemi w Japonii, popełnił błędy ortograficzne, które nie umknęły uwadze innych, a jego postać zaczęła być przez wielu postrzegana jako kompromitująca nasz kraj.
OŚMIESZANIE OSÓB
• Podobne zjawiska mają miejsce w odniesieniu do obecnego prezydenta Andrzeja Dudy, który w oczach społeczeństwa jest jedynie marionetką prezesa partii rządzącej, Jarosława Kaczyńskiego, a on sam zaś postrzegany jest jako dyktator, wprowadzający własną wizję państwa.
OŚMIESZANIE OSÓB• Technika ta wiąże się także z
przekraczaniem pewnych barier etycznych, co w konsekwencji może nieść za sobą niepożądane efekty. Przykładem tego do czego może doprowadzić prześmiewczość osób, idei, poglądów, a także kwestii religijnych są wydarzenia z 2015 roku, kiedy to w odpowiedzi na publikację ośmieszającej i znieważającej karykatury przywódcy tzw. Państwa Islamskiego, grupa osób tegoż ugrupowania zaatakowała redakcję Charlie Hebdo.
PRZEKAZYWANIE ZNIEKSZTAŁCONYCH INFORMACJI
UPOWSZECHNIANIE STEREOTYPÓW
generalizacja uogólnienie
pozytywne neutralne negatywne
narodowość płeć religia
OBRAZY
MUZYKA
DŹWIĘKI
ODPOWIEDNIO DOBRANE SŁOWA
Wymień 3 pozytywne wydarzenia
podane w ostatnim programie
informacyjnym w telewizji jaki oglądałaś/eś?
Z życia wzięte
MANIPULACJA INFORMACJĄ W PRASIE
Manipulacja informacją w prasie to przede wszystkim przyciągające uwagę nagłówki artykułów,
nieprzypadkowe fotografie, a także wymowne rysunki satyryczne, które
poprzez użycie jedynie wyrywkowych informacji, wpływają na postrzeganie przez społeczeństwo określonych osób bądź też pewnej grupy ludzi.
Tak jest w przypadku obecnego rządu.
GŁOSOWANIE NA CZTERY RĘCE
• Manipulacja informacją to również wspomniane wcześniej nieprzypadkowe zdjęcia, które dają możliwość dostrzeżenia tego, co w społeczeństwie wywoła szeroki rozgłos, wzbudzi głęboką negatywną reakcję. Przykładem tego jest zdjęcie posłanki partii Kukiz 15, która wywołała aferę ,,głosowania na cztery palce”.
• Coraz większą popularność zdobywają obecnie także rysunki satyryczne. Jednym z najbardziej rozpoznawalnych rysowników polskich jest Andrzej Mleczko, który w sposób prześmiewczy podchodzi do zachowania polskich polityków oraz do tego co się obecnie dzieje na scenie politycznej. Dzięki tym rysunkom społeczeństwo wyrabia sobie pewną opinie i wizje, których się trzyma i za nimi podąża.
METODA ,,ZWIĄZANIE WALKĄ”
METODA,,NA KIBOLA”
HILARY KONTRA TRUMP
METODY MANIPULACJI W HIPERMARKETACH
• ukrywanie rzeczy najczęstszego zakupu
• hasło ,,PROMOCJA”• położenie na półkach• lokalizacja stoisk• manipulacja cenami• wystawki przed kasą
POŁOŻENIE NA PÓŁKACH
POŁOŻENIE NA PÓŁKACH
LOKALIZACJA STOISK
MANIPULACJA CENAMI
MANIPULACJA CENAMI
6 zł8 zł 10 zł
WYSTAWKI PRZED KASĄ
METODA,,NA ZNAJOMEGO Z FB”
MANIPULACJA W ŻYCIU CODZIENNYM
21 sposobów, których nawet nie jesteś świadomy
ZASADA KONTRASTU
ZASADA KONTRASTU• kupując komputer za 4 000 zł
sprzedawca proponuje nam do tego słuchawki, które naprawdę warto mieć!
• najczęściej nie są to najtańsze akcesoria, ale w porównaniu do wydatku za komputer, bierzemy je, gdyż wydaje się nam to korzystne. nie myślimy wtedy o tym, że słuchawki można kupić za mniejszą cenę niż ta, którą nam podsuwa sprzedawca
REGUŁA WZAJEMNOŚCI
REGUŁA WZAJEMNOŚCI
• dostając prezent czujemy się zobowiązani też coś od siebie dać (np. poczęstunki w supermarketach promujące nowe przysmaki)
• pamiętajmy - osoba, która daje nam taki prezent, wykonuje swoją pracę, więc nie powinniśmy czuć się zobowiązani do kupienia tej rzeczy
PREZENT
PREZENT• ktoś prosi Cię o 50 zł? odmawiasz. ta
sama osoba poprosi jednak o 10 zł - zgadzasz się.
• widzisz w sklepie drogi produkt, przechodzisz obojętnie. za chwile widzisz jego zamiennik w super cenie - przeceniony o 50%! co robisz? kupujesz!
• pamiętajmy - większość przecenionych produktów ma zawyżone przekreślony ceny i prawdopodobnie nigdy tyle nie kosztowały
CYTATY
CYTATY
• wykorzystywanie cytatów przez manipulatorów to świetny sposób na wpływanie na ludzi - cytowanie znanych osób spostrzegane jest przez nasz umysł jako wiarygodna informacja
• jak może chcieć nas oszukać i zmanipulować osoba, która przecież TYLKO cytuje kogoś innego, nie są to jej słowa?
AUTORYTET
AUTORYTET
• znane postacie często są wykorzystywane w reklamach - skoro Marek Kondrat ma konto w ING to może ja też się skuszę?
• starszy o 10 lat brat twierdzi, że Batman jest lepszy od Supermana? musi mieć rację, przecież jest starszy, a więc mądrzejszy i wie dużo więcej
PRAWO LIMITU
PRAWO LIMITU
• ,,ilość ograniczona” | ,,wersja limitowana” | ,,oferta ważna do…”
• prawdopodobnie w najbliższym możliwym momencie pobiegniemy do sklepu skorzystać z oferty, bo jutro może jej już przecież nie być!
• w większości przypadków oferty są przedłużane, a produkty dokładane, gdyż w ten sposób najłatwiej zarobić (większy popyt na dobro, które nie jest dobrem koniecznym)
SYMPATIA
SYMPATIA
• przyjaciel prosi nas o pożyczkę finansową - pomagamy mu w trudnej sytuacji, przecież jesteśmy przyjaciółmi, powinniśmy się wspierać, on by postąpił tak samo (czy aby na pewno?)
• strach przed utratą przyjaciela - nie pożyczę to odwróci się ode mnie
KONFORMIZM
KONFORMIZM
• sąsiedzi kupili nową zmywarkę? to my też musimy sobie taką sprawić, nie będziemy przecież gorsi
• 100% zadowolonych klientów? to ja też będę zadowolony
• wszyscy siedzą w kinie po prawej stronie? też tam usiądę, pewnie lepiej widać z tamtej strony
BŁĘDNE SKOJARZENIA
BŁĘDNE SKOJARZENIA
• ładnie zapakowany prezent? o, to musi być coś wyjątkowego i wartego swojej ceny!
• profesor na zajęciach tak powiedział? na pewno ma racje, nie mógłby się pomylić!
• pamiętajmy - nie ma ludzi nieomylnych i nie wszystko złoto co się świeci
UKRYTE KOSZTY
UKRYTE KOSZTY
• ktoś proponuje Ci 3 w cenie 2? pamiętaj - małym druczkiem będzie zapis jakich produktów to dotyczy
• nie ma nic z darmo - zawsze są jakieś ukryte koszty. warto o tym myśleć zwłaszcza w bankach, które często stosują tego typu manipulacje
GRATIS
GRATIS
• dostając prezent do zakupów jesteśmy zdolni przymknąć oko na pewne wady naszego zakupu, bo przecież wynagradzają nam to gratisem
DOBRY KONTRA ZŁY
DOBRY KONTRA ZŁY
• odgrywanie ,,dobrego policjanta” - najpierw podejrzany jest przesłuchiwany i zastraszany przez surowego policjanta
• następnie pojawia się ten ,,dobry”, który jest miły i spokojny -> łatwiej takiej osobie zaufać, zwłaszcza jeśli chwilę wcześniej mieliśmy do czynienia z kimś o całkowicie przeciwnym usposobieniu
JAK SOBIE RADZIĆ Z MANIPULACJĄ?
Polityka, wiadomości
oczy i uszy szeroko otwarte:staramy się zbierać informacje
z różnych źródeł, aby wypracowaćsobie własne zdanie na podstawie
kilku niezależnych i różnych odsiebie przekazów Zakupy
zabieramy ze sobą listę zakupówi to na niej się skupiamy, a nie
na krzyczących do nas PROMOCJACH
Życie codzienne
przede wszystkim:ufamy własnej intuicji!
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ!
Adrian Kiełtyka, Klaudia Klatka, Bartłomiej Koźliczak, Katarzyna Maksimiuk, Karolina
Niemczura