126 HOPPER 2012-2013 nr. 1 2012-2013 nr. 1 HOPPER 127

HOPPER Bierproevers—

9 witbieren op de proeftafel DE OngEzOutEn mEning van HEt biERPROEvERsPanEl

CONSUMERS

TeksTErik Verdonck

FoTo’s Steven Richardson

Zino DE GRoEVE (20)student tuinarchitectuur

ToM PLATTEUW (26)zelfstandig architect

TRUi CoRTEEL (40)bedrijfsadviseur

SAnDRA DEBEKKER (29)teamleader telecombedrijf

KEnnETH DE SMET (27)bankbediende

PETER DE BRAnDT (41)inspecteur FoD Financiën

LoDE CASTELEYn (40)zelfstandig vermogensbeheerder

DAnnY DE REYMAEKER (59)houthakker

ALAin DEVRoYE (52)zelfstandig IT-consulent

BÉATE VERVAECKE (43)zelfstandig communicatieadviseur

MoniQUE CRAPS (56)bediende human resources management

AnnELEEn VAn DRooGEnBRoECK (32)klantenadviseur ziekenfonds

JEAn-PiERRE oYEn (60)natuurinspecteur Vlaamse Gemeenschap

BERTEn VERMAnDER (32)natuurinspecteur Vlaamse Gemeenschap

Ann LAHoR (45)bankbediende

AnniCK LAPoRTE (40)client service director bij uitgeverij

16 HOPPER-PROEVERS“Nooit verwacht dat het aroma en de smaak van witbier zo sterk kunnen verschillen!” De deelnemers van ons eerste consumentenproefpanel zijn unaniem. Zestien proevers nipten van negen witbieren, selecteerden hun top 3 en gaven tekst en uitleg. Deze blindproe� est werd georganiseerd in samenwerking met het Leuvense onderzoeksbureau Rogil, gespecialiseerd in smaakanalyse.

9 WITBIEREN

GRiSETTE BLAnCHE (5,5%) Brasserie saint-Feuillien

JAn DE LiCHTE (7%) Brouwerij De Glazen Toren

VEDETT EXTRA WHiTE (4,7%) Brouwerij Duvel Moortgat

HoEGAARDEn WiTBiER (4,8%) Brouwerij AB InBev

BLAnCHE DE nAMUR (4,5%) Brasserie du Bocq

STRUiSE WiTTE (5%) Brouwerij struise Brouwers

QUinTinE BLAnCHE Bio (5,9%) Brasserie des Légendes

BLAnCHE DE BRUXELLES (4,5%) Brasserie Lefèbvre

ST.-BERnARDUS WiT (5,5%) Brouwerij st.-Bernardus

—Bij de bierkeuze

hee� Hopper rekening gehouden met verschillen in

aroma, smaak en complexiteit.

De selectie omvat zowel klassiekers als nichebieren

van kleine, middelgrote en grote brouwers.

—

128 HOPPER 2012-2013 nr. 1 2012-2013 nr. 1 HOPPER 129

130 HOPPER 2012-2013 nr. 1 2012-2013 nr. 1 HOPPER 131

Witbier is de ideale dorst-lesser op een terrasje of een frisse keuze bij een gezellige babbel wanneer de dagen weer wat korter

worden. Een ‘Witteke’, of ook tarwebier ge-noemd, is een hogegistingsbier dat hergist in de fles. belgisch witbier wordt gebrouwen met tarwe, gerst en soms haver, en bevat vaak kruiden, zoals korianderzaadjes en de schil van citrusvruchten. Witbier is door-gaans ongefilterd en daardoor troebel. Het alcoholpercentage ligt tussen 4,5 en 6%, vergelijkbaar met pils.

Blind proevenDe redactie van Hopper stelde een lijst van 19 witbieren samen, onder meer op basis van de be-schikbaarheid in de kleinhandel. Daar werd geen enkele brouwer bij betrokken. De lijst werd voor-gelegd aan bierproever en expert in smaakanaly-se Veerle Daems van het marktonderzoeksbureau Rogil: “Ik was zelf verrast door de verscheidenheid binnen deze categorie. Uiteindelijk hebben we 9 bieren geselecteerd, met voldoende variatie qua uitzicht, aroma en smaak.” De proefsessie vindt plaats in het proeflokaal van Rogil. Alle bieren worden op de ideale temperatuur (6°C) geschon-ken. De deelnemers krijgen bij de beoordeling enkel cijfercombinaties te zien; de merknamen worden pas achteraf bekendgemaakt. Veerle Daems begeleidt de proeverij en de zestien panel-leden noteren hun bevindingen.

Kijken, ruiken en proevenBier proeven komt kort samengevat op het volgende neer: goed kijken, ruiken en proeven. “We serveren het bier in een goed gespoeld, neutraal proefglas”, legt Veerle uit. “We bekijken het schuim. Wat is de kleur? Hoe groot zijn de belletjes? Is het een stevige kraag of niet? Bij tarwebieren heb je doorgaans een stabiele kraag, vandaar. Deze ongefilterde bieren zijn troebel. Is er een verschil in waas? Zijn er vlokjes of brokjes? De kleur zegt veel over de gebruikte grondstoffen. Belgische tarwebieren bevatten namelijk tarwe- en gerstmout.”Ruiken doe je eerst vanop enige afstand en zonder te walsen. “Zo kun je bijvoorbeeld ‘lichtsmaak’ — een chemische reactie van het bier op licht — onderscheiden”, vertelt Veerle. “Het is geen toeval dat brouwers bruine flessen

verkiezen want die beschermen het best tegen het licht.” Bij het walsen komen er meer aroma’s vrij. Snuif je wat langer, dan pik je de fruitige aroma’s op, bij kort snuiven neem je mogelijk een zwavelaroma waar, afkomstig van de gist. Het proeven richt zich op de basissmaken: zuur, zoet en bitter. Zout komt nauwelijks voor in bier. “Laat het bier een- tot twee-maal over de tong gaan en slik het dan door”, beveelt Veerle aan. “Anders dan bij wijn moet je bier echt drinken om te proeven want de typische bittere smaak neem je achteraan op je tong waar.” We leren dat bier ‘astringent’ (samentrekkend) kan aan-voelen, volmondig, dik, visceus of waterig. “Opgelet, geur en smaak komen niet altijd overeen”, geeft Veerle nog mee. “Het is best mogelijk dat een bier muf ruikt en toch fris smaakt.” We zijn gewaarschuwd.

Smaken smakenWat vindt het panel van deze bierproefervaring? “Ik ben verrast door de grote verscheidenheid”, antwoordt Peter. “Het bier kan stroperig of waterig zijn, bleek of goudkleurig, kruidig, fruitig of zuur. Zelf hou ik van bier met karakter, niet te zurig en eerder donker van kleur.” Zino beaamt: “Die verschillen had ik ook niet verwacht. Ik zou geen witbier drinken bij de maaltijd maar wel op een terras in de zon. Witbier is voor mij vakantie.” Kenneth vindt zichzelf geen kenner: “Ik vind het leuk om smaken te leren identificeren. Na deze sessie zal ik wel vaker een biertje bestellen op café.” Tom ontdekte de fruitige en kruidige aroma’s: “Ik vind de proeftechniek interessant maar wel zeer complex.” Sandra vindt het leuk om te leren waarop je het best let bij het proeven. Duvel is haar referentie. “Ik drink het wel op mijn gemak. Het gaat me eerder om de smaak dan om het volume.” Veerle Daems erkent dat het niet eenvoudig is om smaak te be-schrijven: “Daarom hebben we de bieren ingedeeld in groepen volgens uitzicht, geur en smaak. Dan merk je bijvoorbeeld dat één bier duidelijk minder troebel of helderder van kleur is.” Waar zit volgens haar het grote verschil tussen onervaren en ervaren bierproevers? “Professionele proevers gaan dieper in op de tech-nische aspecten”, antwoordt Veerle. “Zij herkennen en beschrij-ven typische geuren en smaken en letten op fouten in het bier: is dit bier technisch in orde en voldoet het aan hun eigen criteria qua uitzicht, geur en smaak?”

Bier belevenVia associatietechnieken achterhalen we hoe de proevers de geproefde bieren ervaren. Vier groepen van vier proevers zit-ten gebogen over stapels tijdschriften. Grote vellen papier wor-den beplakt met inspirerende beelden. Haastig worden slogans neergekrabbeld. Trui, bij de Hoegaarden: “Ik zie de zomer, een terras in de zon. Het bier is vlak van smaak, doet denken aan me-loenijs en sabayon, aan frieten en citroen. Een bier voor jong en oud.” Monique, bij de Blanche de Bruxelles: “Zomer, terras…” Peter over de Quintine Blanche Bio: “Een bier voor winter en zomer, bij vlees en kaas, een streekproduct.”

“Ik vind het zeer inte-ressant en ontdek de grote verscheidenheid aan witbieren. Ik had dergelijke verschillen niet verwacht. Ik zou geen witbier drinken bij de maaltijd maar wel op een terras in de zon. Witbier is voor mij vakantie. Ik verkies een biertje dat niet te zoet is en zeker fris.”—Zino, bierproever

132 HOPPER 2012-2013 nr. 1

Béate en de Vedett Extra White: “Ik zie beelden van jongeren, hip en trendy, een bier voor bij spaghetti of spruitjes en worst.” De Struise Witte roept herfstsferen op bij Lode. Jan de Lichte laat Bé-ate genieten van chocoladecake. De zwaarste uit de reeks kan per-fect de winter trotseren. Monique vindt de Grisette Blanche even-wichtig, geschikt bij een oosters gerecht, met familie en vrienden, een bier met wat meer body, met bloesemparfums. Blanche de Namur doet Peter dromen van gegrilde kip, fruit en groenten, een bier voor een zomerse dag, maar wel een beetje saai. Veerle Daems besluit: “Met de associatie-oefening peil ik naar de indrukken van de proevers. Waaraan doet het bier je denken? Waarom zou je het drinken? Wanneer? Waar? Bij welke maaltijd? Het is de bedoeling dat je zo onbevangen mogelijk proeft , en door vrij te associëren open je je geest. Hier boden de magazines extra inspiratie. Dat leidt vaak tot minder evidente beschrijvin-gen. Zo ontdek je bijvoorbeeld dat sommige witbieren ook best kunnen buiten de zomer. Waarmee ik niet wil beweren dat een witbier niet het perfecte zomerbier zou zijn.”—

ROGIL, HET ONDERZOEKSBUREAUVeerle Daems is bio-ingenieur en expert in smaakanalyse. Ze startte met smaakanalyse bij het Leuvense Centre for Malting and Brewing Science, waar zij geregeld panels begeleidde. Tien jaar lang was zij op internationaal niveau actief als expert in smaak-analyse bij Interbrew/AB Inbev. Ze was voorzitter van de groep ‘smaakanalyse’ van de European Brewery Convention. Als project-manager bij Rogil vertaalt zij de bevindingen uit consumentenon-derzoek naar aanbevelingen voor productontwikkeling. Meer info over Rogil: www.rogil.eu, www.smaaktest.be—

LONGLIST BIERENUit de volgende lijst, samengesteld door de redactie, werden uiteindelijk de 9 geproefde bieren geselecteerd: Hoegaarden, Blanche de namur, Steenbrugge Wit, Vedett Extra White, Grisette Blanche, Gruut Wit, Quintine Blanche Bio, Struise Witte, Watou Wit, Den Herberg Tarwe, Wittekerke, St.-Bernardus Witbier, Jan de Lichte, Dentergems Wit, Celis White, Brugs Tarwebier, Blanche de Bruxelles, Limburgse Witte, Bellegems Witbier. —

PROEF MEE MET HOPPERVoor elk nummer van Hopper organiseren we een blindproef-test. Hoe gaan we te werk? Wij kiezen een aantal bieren uit een specifieke bierstijl, en jij komt proeven en evalueren. On-der begeleiding van een professionele bierproever beschrijf je je smaakindrukken, welke sensaties de bieren oproepen, bij welke gelegenheid of gerecht je het bier het liefst zou drinken…

Zin om mee te doen? Registreer je op www.bierproevers.com!

VEDETT EXTRA WHITE Volgens de brouwer: frisse, mildbittere smaak, toetsen van

sinaasappel- en citroenschil en een droge afdronk Volgens het panel: veel frisser, zuriger, lichter, minder troe-

bel, muff e geur, minder een doordrinker, citrus, vlot, dorstles-send, wrang, neigt naar pils, metaalgeur, saaie smaak

Foodpairing: spruiten met worst, vis Associaties: een optreden in Werchter; jong, muf, steekt

niet zo nauw; spaghetti-avond; stevig doordrinken; Ibiza; zon, zand en zee

JAN DE LICHTE Volgens de brouwer: 4 granen dubbel tarwebier met kori-

ander en curaçao, complex, gastronomisch Volgens het panel: grote kleurverschillen tussen de glazen,

fris, met karakter, scherpere afdronk, meeste body, volmon-dig, citrus, meer alcohol, zoeter, kruidig, schuim trekt volledig weg, te bitter, peper in de neus

Foodpairing: eerder digestief na ijs of dessert, bij pikante gerechten

Associaties: genieten; zen; hier en nu; beelden van de Mid-dellandse Zee; chocoladecake; wijngaarden

BLANCHE DE BRUXELLES Volgens de brouwer: natuurlijke aroma’s van koriander en

sinaasappelschil, friszuur Volgens het panel: rotte geur, banaan, bitterder, complexe

smaak, platgekookte groenten, beetje boter, citrus, romig, rond, zacht, vrij sterke geur, te zoet voor een witbier, gebran-de mout, toetsen van karamel

Foodpairing: puree met worteltjes en soepvlees, varkensge-braad, kabeljauw en aardappelen

Associaties: zoet; bij een zomers dessert (tarte Tatin of abri-kozengebak); voor wie anders cava drinkt; om van te genie-ten met vrienden op een terras

ST.-BERNARDUS WIT Volgens de brouwer: toetsen van brood, koriander, citrus en

banaan, aangenaam zurig, zeer kruidig Volgens het panel: donkerder, voller, smaakvoller, bitterder,

meer het Duitse type witbier, azijnzuur, zurige afdronk, krui-dig, citrus, oranje meloen, stevig biertje, smakeloos

Foodpairing: hotdog met zuurkool, ketchup en mosterd, worst

Associaties: friszurig bier dat aanleunt bij Hoegaarden; de brouwerij ligt wat dichter bij zee; de zouten in het water ver-sterken het fruitige karakter

BLANCHE DE NAMUR Volgens de brouwer: aroma’s van koriander en bittere si-

naasappel, zacht, lichtzurig, niet bitter Volgens het panel: nat karton, zwavelig, oudere gist, muf, ba-

naan, neutraal, honing, frisse smaak, moutgeur, overrijp fruit Foodpairing: kroket, steak met roquefortroomsaus Associaties: voor op een zomerse dag aan zee; bij een wrap

met gegrilde kip

Volgens het panel:

Foodpairing: Associaties:

Volgens de brouwer:

Volgens het panel:

Foodpairing:

Associaties:

Volgens het panel:

Foodpairing:

Associaties:

Volgens het panel:

Foodpairing:

Associaties:

1. GRISETTE BLANCHE Volgens de brouwer: licht karakterbier, zachte smaak en

aroma Volgens het panel: citroen(gras), gember, kruidenaroma,

evenwichtig, geparfumeerd, beetje hout, droog, astringent, citrus, koriander, oosters, vlierbloesem, nootmuskaat, inte-ressant, prikkelend, zoete nasmaak

Foodpairing: Thaise keuken, wokmix, rijstgerecht, Belgische rijst met appelmoes en braadworst

Associaties: zomer; met familie of vrienden in de tuin; past bij oosters gerecht; past in ‘konijn met witbier’

2. QUINTINE BLANCHE BIO Volgens de brouwer: hopbitter, fruitig aroma, smaak van

tarwe, droge dorstlesser Volgens het panel: koperkleur, donker voor een witbier, lek-

kere geur, vanillegeur, citrus, fruitig, rieslingdruif, bitterder, de bitterste, langere afdronk, iets gebrands, cichorei, iets zwaar-der, smaakvol, volmondig, meer karakter

Foodpairing: stoofvlees, zachte kazen, kaasfondue Associaties: voor zomer (aperitief) en winter (bij haardvuur);

past bij kaas, charcuterie, hartige snacks en pikante gerech-ten; roept beelden op van erkende streekproducten: lam-biek, witlof, mattentaart

3. STRUISE WITTE Volgens de brouwer: fris, mooie balans tussen licht citrus-

karakter en pittig gehopte toets in geur en smaak Volgens het panel: meest fruitige, witfruit (perzik, abri-

koos), muscadetdruif, kruidig, rijp fruit, zoeter, metaalachtig, likeurtoets, hout

Foodpairing: zomerse gerechten, barbecue, boterhammen met kaas en/of ham, pickles, kip met zoetzure saus, charcute-rie, slaatje

Associaties: de zomer is voorbij; herfstgeuren; honing, per-zik, zoete wijngeur

HOEGAARDEN WITBIER Volgens de brouwer: subtiel kruidig (kaneel, koriander), frui-

tig (sinaasappelschil), matig zoet en zuur Volgens het panel: waterig, flets, lichtzurig, dorstlesser,

weinig onderscheidend, eerder voor de dorst dan voor de smaak, banaan, harmonieus, salamigeur

Foodpairing: mosselen, vis, frieten, wienerschnitzel, stoofvlees Associaties: dorstlesser; zomers terras; frieten; sabayon;

bier voor jong en oud; citrusgeuren

DE TOP 31. Grisette Blanche2. Quintine Blanche Bio3. Struise WitteIn willekeurige volgorde volgen de overige 6 geproefde bieren.

Deze bieren kregen de hoogste sco-re van de panelleden. Ze onderschei-den zich duidelijk op het vlak van geur, smaak en textuur en zijn niet flets of waterachtig. Het zijn wel lich-te bieren (5 tot 6%). Deze witbieren doen wat ze beloven: dorst lessen en verfrissen. Door de kruidige en fruitige toetsen zijn het ook mooie degustatiebieren.

“Voor mij was bier vooral bitter, nu ontdek ik ook fruitige en kruidige aroma’s. Ik vind de proeft echniek zeer interessant maar ook zeer complex.”—ToM, bierproever

2012 nr. 1 HOPPER 133

Het Hopper-consumentenpanel kon rekenen op ondersteuning door Wim Hamaekers en Veerle Daems van onderzoeksbureau Rogil. www.rogil.eu