Riciklimi, çfare eshte e perse sherben

Riciklimi eshte proçesi i riperpunimit te mbeturinave. Kohet e fundit ky proces ka nje zhvillim te gjere ne shume fusha industriale: te hekurit, drurit, plastikes, te qelqit (per te permendur ketu me te rendesishmet).

Per te bere sa me te thjeshte kete proces dhe riperfitimin e materialeve te riciklueshme eshte vene ne funksion grumbullimi i diferencuar i mbeturinave ne kontenitoret perkates: leter, qelq, plastike apo mbetjet e njoma (qe jane mbetjet ushqimore).

Riciklimi i mbeturinave ndihmon planetin tone. Grumbullimi i mbeturinave sjell nje mjedis me te paster per ne e femijet tane, kurse riciklimi i tyre mbron burimet e pasurite natyrore qe te mos shteren kurre.

RIPERDORIMI, REDUKTIMI, RICIKLIMI...jane 3 fjalet me te rendesishme qe ndihmojne natyren dhe mjedisin ku jetojme. ndryshe te quajtura 3R (nga angl. Redece, Recycle, Reuse. nga ital. Ridurre, Ricilare, Riutilizzare).

Riciklimi behet i mundur fale ndihmes tone. Jemi ne ata qe duhet te diferencojme fillimisht mbeturinat qe prodhojme. Per te bere nje grumbullim te diferencuar sa me efektiv, eshte e rendesishme  te njohim cilat jane materialet e riciklueshme dhe si duhet ti ndajme ato.

Lidhu me argumentin   DIFERENCIMI I MBETURINAVE

5 Arsyet kryesore përse njerëzit nuk riciklojnë 

& 5 të tjera pse duhet të riciklojnë!

Mitet e riciklimit! Pse nuk riciklojmë dhe pse duhet!

Shumica e njerëzve e dinë se riciklimi është një praktikë pozitive, megjithatë, sidomos në Shqipëri, nuk është aspak e vështirë të gjesh njerëz që nuk riciklojnë asnjë mbeturinë, përkundrazi. Po ju ricikloni? Më poshtë janë disa prej arsyeve që shtyjnë njerëzit të riciklojnë ose jo: 

5 Arsye përse njerëzit nuk riciklojnë1. "Nuk më vjen për mbarë të ricikloj." Kjo arsye e thjeshtë, duket të jetë dhe më e përhapura. Njerëzit nuk duan t'i shtojnë detyra vetes. Pikat e riciklimit nuk janë aspak të përhapura, e shumë njerëz thonë se thjesht 'kanë gjëra të tjera, më të rëndësishme për të bërë.' Mjafton kjo si arsye? 2. "Nuk kam vend mjaftueshëm për riciklim në shtëpi." Mungesa e hapësirës është një problem për shumë familje. Për më tepër, plehrat përbëjnë një pamje aspak të dëshiruar, prandaj dhe koshat janë sa më të vegjël të jetë e mundur, e të fshehur. Askush nuk do donte të përdorte hapësirë enkas për të future mbetje. Është e mjaftueshme kjo arsye? 3. "Nëse do më paguanin, do ricikloja." E kush nuk do riciklonte, nëse kjo do ishte një praktikë drejt për së drejti fitimprurëse?! Duhet ditur se në shumë vende, mosriciklimi ndëshkohet me gjoba të majme, ndërkohë që në rastet më të mira, vetëm riciklimi i shisheve mund të gjenerojë të ardhura. Përderisa për para do e bëje, a nuk do të thotë kjo se mund ta bësh edhe pa para? 4. "Përse të ricikloj kur nuk sjell asnjë ndryshim?" Informacionet e gabuara mbi landfillet gjithmonë në rritje, zvogëlimin e burimeve, si dhe ndryshimet klimatike, kanë bërë shumë njerëz të binden se riciklimi nuk sjell asnjë ndryshim. Shumë të tjerë besojnë se praktikat personale janë shumë të vogla për të krijuar zhvillim. 'Gurë – gurë bëhet kalaja', thotë populli, që dikur (edhe pse pa e ditur) riciklonte. 5. "Riciklimi është praktikë e vështirë." Ndarja e mbeturinave në disa material bazë, krijon vështirësi tek shumë njerëz pasi nënkupton të dish përbërjen bazë të tyre. 

Por sa e vështirë është të ndash plastikën nga alumini, letrën nga xhami, shaping nga sheqeri? 5 Arsye përse njerëzit duhet të riciklojnë 1. "Riciklimi kursen energji." Riciklimi kursen energji, pasi prodhuesi nuk ka nevojë të marrë e të konsumojë lendën e parë natyrore për të krijuar një product. Duke përdorur material të ricikluara prodhimi kontribuon në uljen e konsumit të energjisë, gjë që ul dhe koston e prodhimit. 2. "Riciklimi ul numrin dhe madhësinë e landfilleve." Riciklimi ul nevojën për landfille, dhe kush është ai që do të jetojë pranë një të tilli? 3. "Riciklimi mbron burimet natyrore si dhe kafshët e egra." Duke ricikluar, ne ulim nevojën për lendë të parë, e cila merret duke shkatërruar habitatin natyror të kafshëve, sidomos atyre të egra. Kur prish 'shtëpinë' e kafshëve të egra, a nuk bëhesh më egëçrsirë se tao? Për më tepër, riciklimi i letrës mbron miliona pemë nga shkatërrimi. 4. "Riciklimi është faktor pozitiv për ekonominë." Të riciklosh, si deh të blesh produkte të ricikluara sjell dhe rritjen e kërkesës për produkte të tilla. Gjatë prodhimit të tyre, produktet e përbëra nga materiale të ricikluara kanë nevojë për më pak ujë, krijojnë më pak ndotje dhe konsumojnë më pak energji. 5. "Riciklimi ndihmon në çështjet klimatike." Riciklimi prodhon një nivel shumë të ulët karboni, fakt ky që ul konsiderueshëm dhe nivelin e emetimeve të gazit që krijojnë efektin e serës, aspak të shëndetshëm për ne dhe planetin tonë.

Ura Skoceze e ndërtuar tërësisht nga mbetje plastike të ricikluara, 

30 metra e gjatë shtrihet mbi lumin Tweed

Ura më e gjatë në botë tërësisht e ricikluar!E shtrirë mbi ujërat e qetë të lumit Tweed, në Skoci, ura "Dawyck" ka thyer një rekord befasues. E gjatë 30metra dhe e përbërë tërësisht nga plastik i ricikluar, kjo strukture e përfunduar në Dhjetor të 2011ës, është ura më e gjatë e ricikluar në botë. 

E ndërtuar me një material shumë të fuqishëm, përbërë nga plastik i ricikluar (shishe plastike, dhe mbetje të tjera shtëpiake të kësaj lënde), kjo urë i shërben këmbësorëve, makinave dhe mjeteve transportuese të peshave të rënda.Plastika është gjetur në pothuajse çdo gjë në ditët e sotme. Ushqimi dhe produktet higjienike janë të paketuara në të. Makina, telefoni dhe kompjuteri janë bërë prej saj. Ju e përtypni atë në mënyrë të përditshme në formën e çumçakizit. Ndërsa shumica e plastikës janë të riciklueshme, realiteti është se ka plot produkte plastike të cilat nuk riciklohen. Një karton qumshti me përbërje plastike nuk mund të riciklohet në një tjetër kuti. Ajo prodhohet në një cilësi më të ulët si lëndë plastike, e cila nuk mund të riciklohet. Si përkthehet në shifra problematika e plastikës? Nga 30 milion ton të mbeturinave plastike gjeneruar në SHBA në vitin 2009, vetëm 7 për qind prej tyre u ricikluan. Këto mbetje plastike përfunduan në tokë, plazhe, lumenj dhe oqeane. Gjithashtu duhet sjellë në vëmendje se shumica e plastikës është prodhuar nga nafta. Fatmirësisht, ka hapa të thjeshtë që mund të merren për të zvogëluar në mënyrë drastike sasinë e mbeturinave plastike që aktualisht gjenerohet. 

1. Thuajini JO pibsave. Një nga mënyrat më të lehta për të reduktuar ortekun e plastikave në landfilleve është refuzimi i pibzave plastike. Thjeshtë bëjëni me dije kamerierin që ju nuk keni nevojë për një të tillë, dhe sigurohuni që ta specifikoni këtë kërkesë tuajën edhe kur e porosisni në një makinë. Nuk mund të hiqni dorë nga komoditeti i pibzave? Bleni një pibzë qelqi. Restorantet kanë pak gjasa për të ju sjellë një pibëz plastike, nëse ata e shohin se ju e keni pibzën tuaj . 

2. Mbani me vete canta të ripërdorshme bezeje Rreth 1 milion qese përdoren çdo minutë dhe një qese e vetme do 1000 vjet për tu degraduar. Nëse jeni tashmë duke sjellë çanta të ripërdorshme në dyqanin e ushqimeve jeni në rrugën e duhur , por në qoftë se jeni ende duke përdorur qese është koha për të bërë një ndryshim kardinal në jetën tuaj. Bleni disa çanta të ripërdorshme e cila do të ndihmojë në reduktimin e plastikave nga landfilli. Për të shmangur qeset e prodhuara nga najloni ose poliesteri, zëvendësojini ato me çanta pambuku! 

3. Hiqni dorë nga çamçakëzi. Çamçakëzi është prodhuar fillimisht nga një gomë natyrale, por kur shkencëtarët kriuan gomën sintetike, polietileni dhe polivinili filluan të zëvendësojnë gomën natyrale në shumicën e çamçakëzave. Jo vetëm që ju përtypni plastikë, por ju gjithashtu mund të përtypni plastikë toksike. Është evidentuar se polivinili ka shkaktuar tumore në minjtë laboratorike. Nëse është e mundur të riciklohet edhe ccamcakëzi edhe paketimi i saj, por më e mira do të ishte të hiqej nga përdorimi. 

4. Bli detergjentë dhe sapun në kuti në vend të shisheve plastike. Kartoni është më i lehtë për tu ricikluar dhe bëhen më shumë produkte se nga plastika, duke e ulur kështu koston e saj. 

5. Shmangni paketimet. Shumë dyqane, shesin ushqime si oriz, makarona, fasule, arra, drithëra etj. dhe granola, të papaketuara të cilat mund t'i mbushni në ccanta të ripërdorshme me anë të të cilave do të kurseni të holla si dhe paketimin e panevojshmëm. Dyqanet kanë metoda të ndryshme për të zbritur peshën e çantës e cila kontrollohet para mbushjes . Gjithashtu, shumë çanta pambuku i kanë peshat e tyre të stampuara, në mënyrë që ata thjesht mund të zbriten në arkë. 

6. Përdorimi i kavanozave prej qelqi Ju mund të blini një shumëllojshmëri të ushqimeve të përgatitura në kavanoza qelqi në vend të atyre plastike, duke përfshirë salcë spageti, gjalpë badiava, salca etj. Në vend ti hidhni ripërdorini ato për të mbajtur ushqimin ose t'i merrni me vete kur doni ti mbushni. Nëse keni plastikë që ju kanë mbetur në kontejnerë, gjalpë kos apo ushqime të tjera, mos i hidhni jashtë. Thjesht lajini dhe përdorini për të ruajtur ushqimin. 

7. Zëvendësoni shishet plastike me ato të ripërdorshme. Nga ambalazhimi i ujit prodhohen 1.5 milion ton të mbeturinave plastike në vit, dhe këto shishe kërkojnë 47 milionë gallons (njësi volumi e zakonshme në Amerikë, e përdorur për lëngjet e cila është e njëvlefshme me 3.785 litra) nafte për tu prodhuar, duke iu referuar organizatës Food and Water Watch. Nëpërmjet shisheve të ripërdorshme do të parandalohen disa nga këto shishe plastike nga përfundimi i tyre në tokë dhe oqeane. 

8. Merrni enën tuaj me vete. Nëse jeni në restorant dhe dëshironi të merni me vete ushqimin e mbetur në pjatën tuaj, përgatituni të merni enë të ripërdorshme. Kur ju porosisni, pyesni kamarierin nëse ushqimi mund të serviret në enën tuaj. Shumica e restoranteve, me siguri që nuk do të kenë asnjë problem, përkundrazi dhe për ta do të jetë më mirë. 

9. Përdorni shkrepset në vend të çakmakëve. Nëse keni nevojë për të ndezur një qiri apo për të ndezur një zjarr përdorni shkrepset, në vend të çakmakëve. Pasi çakmakët rëndom përfundojnë në landfille dhe madje janë gjetur edhe në stomakun e shpendëve të ngordhur. 

10. Shmang ushqimet e ngrira. Ushqimet e ngrira kanë një paketim plastik të konsiderueshëm. madje edhe ato artikuj që janë paketuar në mënyrë ekomiqësore, me karton, janë të veshura në të vërtetë nga një shtresë e hollë plastike. Ndonëse të hequrit dorë nga ushqimet e ngrira mund të jetë e vështirë, ka përfitime të tjera përveç atyre mjedisore. Ju do të hani më pak ushqime të përpunuara dhe do të shmangni kimikatet në paketimin e tyre plastike. 

11. Mos përdorni lugë, thika, pirunj plastik Thuajni lamtumirë lugëve, thikave dhe pirunjve plastik. Duhet të keni në çantë lugë, thika dhe pirunj argjendi, nëse e dini se në lokalin tuaj të preferuar sherbehet me produkte plastike. 

12. Ktheini kutitë plastike në dyqan për t'i ripërdorur sërisht. Nëse keni blerë qershi, manaferra, domate etj. në tregun e fermerëve merrni me vete , enë plastike në treg, për t'i rimbushur. 

13. Përdorni pelena, në vend të pampersave. Sipas EPA, 7.6 miliardë pelena hidhen poshtë në SHBA, çdo vit. Ajo ka një kosto rreth 80.000 paund dhe kërkon më shumë se 200.000 pemë priten në vit për të prodhuar pampersat vetëm për foshnjat amerikane. Nga përdorimi i pelenave do të reduktohet gjurma e karbonit e foshnjës suaj dhe njëkohësisht do të kurseni para. 

14. Mos blini lëng frutash në shishe plastike. Në vend që të blini lëng në shishe plastike, shtrydhini frutat ose thjesht hani fruta të freskëta. Kjo mënyrë jo vetëm që do të reduktoj mbetjet plastike, por është dhe një mënyrë më e shëndetshme e të ushqyerit sepse do të merni më shumë vitamina dhe antioksidantë. 

15. Pastro gjelbër. Nuk ka nevojë për detergjente të shumta plastike për të pasur banjo, dritare të pastër, mund të përdorni sodën ose acidin acetik për t'i pastruar ato. Në këtë mënyrë keni shmangur kimikatet toksike, të cilat janë të dëmshme për shëndetin e njeriut, sidomos të vajzave dhe grave të cilat meren kryesisht me pastrimin. 

16. Paketoni një dreke të gjelbër. Nëse dreka që merni me vete mbështillet me materiale plastike është koha për të bërë një ndryshim të gjelbër. Në vend të paketimit të sanduiçit në qese, mund t'i mbështillni me letër.

Riciklimi është një proces për të ndryshuar ( mbetjet ) e materialeve në produkte të reja për të parandaluar humbje e materialeve potencialisht të dobishme , të reduktuar konsumin e lëndëve të freskëta të para , të zvogëluar përdorimin e energjisë , uljen e ndotjes së ajrit ( nga djegie ) dhe ndotjes së ujit ( nga deponimit ) duke ulur nevojë për asgjësimin " konvencionale " e mbeturinave , dhe më të ulët emetimet e gazit , krahasuar me prodhimin e plastike . [ 1 ] [ 2 ] Riciklimi është një komponent kryesor i reduktimit të mbeturinave moderne dhe është komponent i tretë i " reduktuar, ripërdorur dhe Recycle " hierarkinë e mbetjeve .

Ka disa standarde ISO në lidhje me riciklimin e të tilla si ISO 15270:2008 për mbetjeve plastike dhe ISO 14001:2004 për kontrollin e menaxhimit të mjedisit të praktikës së riciklimit .

Materialeve të riciklueshme përfshijnë shumë lloje të qelqi, letre , metali , plastike, tekstile , dhe elektronike . Edhe pse të ngjashme në fuqi ,kompostimi ose ripërdorimin tjetër të biodegradable mbeturinave - të tilla si ushqim ose kopsht mbeturinave - konsiderohet riciklimit . [ 2 ] të para që do të riciklohen ose të sjellë në një qendër të grumbullimit ose kap nga curbside , pastaj të renditura , pastrohen , dhe ripërpunuar në materiale të reja të destinuara për prodhimin .

Në kuptimin më të rreptë , riciklimi i një materiali do të prodhojnë një furnizim të freskët të njëjtin shembull materiale - për , e përdorur letër zyrës do të konvertohet në letër zyrë të re , ose të përdoren plastik foamed në plastik të re . Megjithatë, kjo shpesh është e vështirë apo shumë e shtrenjtë ( në krahasim me prodhimin e të njëjtin produkt nga lëndët e para ose burime të tjera ) , kështu që " riciklimi " i shumë produkteve ose materialeve përfshin ripërdorimin e tyre në prodhimin e materialeve të ndryshme ( p.sh. , karton) në vend . Një tjetër formë e riciklimit ështëshpëtimin e materialeve të caktuara nga produktet komplekse , ose për shkak të vlerës së tyre të brendshme ( p.sh. , të udhëhequr nga bateritë e makinave , apo ari nga komponentët e kompjuterit ) , ose për shkak të natyrës së tyre të rrezikshme ( p.sh. , heqja dhe ripërdorimi i merkurit nga sende të ndryshme ) . Kritikët vënë në dyshim përfitimet neto ekonomike dhe mjedisore të riciklimit mbi koston e saj , dhe sugjerojnë se ithtarët e riciklimit shpesh të bërë gjërat edhe më keq dhe vuajnë nga paragjykim të konfirmimit . Në mënyrë të veçantë , kritikët argumentojnë se kostot e energjisë të përdorura në mbledhjen dhe i heq transportit nga ( dhe peshoj më shumë ) kostot dhe energji ruhen në procesin e prodhimit , gjithashtu që punët e prodhuara nga industria e riciklimit mund të jetë një tregti të varfër për punë të humbur në prerjen e , minierave , dhe industritë e tjera që lidhen me prodhimin e virgjër , dhe që materiale të tilla si brumit të letrës mund të riciklohen vetëm disa herë para se degradimi material pengon riciklimin e mëtejshëm . Përkrahësit e kontestit të riciklimit të secilit prej këtyre kërkesave , dhe vlefshmërinë e argumenteve të të dy ekipeve u ka shkaktuar polemika të qëndrueshme . Riciklimi ka qenë një praktikë e zakonshme për shumicën e historisë njerëzore , me avokatë të regjistruara si qysh më Platoni në 400 para Krishtit . Gjatë periudhave kur burimet ishin të pakta , studimet arkeologjike e deponive të vjetra të mbeturinave tregojnë më pak mbeturina

shtëpiake (të tilla si hirit , mjetet e thyer dhe qeramikë )- duke nënkuptuar më shumë mbeturina po riciklohen në mungesë të materialit të ri . [ 3 ]

Një poster amerikan nga Lufta e Dytë Botërore

Në kohët e para- industriale , ka prova prej bronzi skrap dhe metale të tjera të grumbulluara në Evropë dhe shkrirë poshtë për ripërdorim të vazhdueshme . [ 4 ] Në Britani pluhurit dhe hirit nga druri dhe qymyr zjarreve të mbledhur nga ' dustmen ' dhe downcycled si një bazë materiali i përdorur në marrjen e tulla . Shoferi kryesor për këto lloje të riciklimit të ishteavantazh ekonomik i marrjes feedstock riciklohen në vend të marrjes së materialit të virgjër , si dhe mungesën e largimit të mbeturinave publike në zonat gjithnjë e më të populluara dendur . [ 3 ] Në 1813 , Benjamin Ligji zhvilluar procesin e kthyer në rrobat dhe lesh ' i dobët ' ' mungo ' në Batley , Yorkshire . Ky material kombinuar riciklohen fibrave me lesh të virgjër . Industria cilësi të ulët West Yorkshire në qytete të tilla si Batley dhe Dewsbury , zgjati nga fillimi i shekullit të 19- të të paktën 1914.

Industrializimi nxitur kërkesën për materiale të përballueshme ; mënjanë nga rrobat , mbeturinat e metaleve me ngjyra janë dashur as si ata ishin më të lirë për të blerë se sa ishte ore virgjër . Hekurudhat dyja blerë dhe shitur hekurishte në shekullin e 19 , dhe çeliku dhe automobilave industritë në rritje blerë skrap në fillim të shekullit të 20-të . Shumë mallra të mesme janë mbledhur , përpunuar , dhe shiten nga tregtarë të cilët kërkuan deponive , rrugët e qytetit , dhe shkoi derë më derë duke kërkuar për makineri fshi , pots , pans , dhe burime të tjera të metalit . Nga Lufta e Parë Botërore , mijëra tregtarë të tilla roamed rrugët e qyteteve amerikane , duke përfituar nga forcat e tregut të riciklojë materialet post- konsumatore kthehen prodhimit industrial . [ 5 ]

Shishe pije janë të riciklueshme me një depozitë pakthyeshme në disa prodhues pije në Britaninë e Madhe dhe Irlandë rreth vitit 1800, sidomos Schweppes . [ 6 ] Një sistem zyrtar riciklimit me depozitat pakthyeshme është themeluar në Suedi për shishe në 1884 dhe kanaçe pije alumini në vitin 1982 , me ligj , duke çuar në

një normë të riciklimit për kontejnerë pije e 84-99 për qind varësisht nga lloji , dhe përdorimin mesatar prej një shishe qelqi është mbi 20 rimbushjet . November 15 is America Recycles Day, an annual event launched in 1997 by the National Recycling Coalition. The need to reuse and recycle raw materials has never been as urgent as it is today. The human race has reached a worldwide population of 7 billion, and America is responsible for consuming a disproportionate share of the planet's resources. In many parts of the world, recycling is done by necessity. In others, artists, governments, and businesses have found creative and useful ways to reuse materials -- a plastic bottle may find itself reborn as artwork, a warm blanket, or fuel oil. Collected here are photographs of various recycling efforts around the world, ranging from small and whimsical to industrial in scale . Njerëzit ecin të fundit një shifër gjigant bërë të duket si një lepur Pashkëve me dhëmbë të bardhë, e bërë nga arka sode në Cape Town, Afrika e Jugut, më 15 prill, 2011. Rreth 42.000 arka u përdorën për të krijuar figurë me një skelet të brendshëm bërë nga skela dhe kabllor lidhjet, me shifra po riciklohen pas përdorimit. (AP Photo / Schalk van Zuydam) #

A model presents a creation with recycled materials during Ecofashion 2011, on March 26, 2011, in Cali, Colombia.(Luis

Robayo/AFP/Getty Images) #

Haylie Alsip, 4, of Grand Haven, Michigan, plays among hundreds of flowers made from recycled plastic water bottles by Libby Hodges of Florida on Wednesday, September 21, 2011. The ArtPrize entry, titled Thousand Suns, is on display outside the Gerald R. Ford Presidential Museum in Grand Rapids, Michigan. (AP Photo/The Grand Rapids Press, Rex Larsen) #

4.1. Të pëgjitheshme

Riciklimi është një seri aktivitetesh, që përfshijnë:

grumbullimin,

ndarjen,

dhe procesin e kthimit për përdorim të mbetjeve si lëndë e parë në procesin e

prodhimit të produkteve te dobishme, duke kursyer energji.

Riciklimi është një pjesë shumë e rëndësishme e qëndrueshmërisë së hierarkisë së

menaxhimit të mbetjeve. Theksi i tanishëm mbi parandalimin e ndotjes, si dhe zhvillimi i

teknologjive të trajtimit të mbetjeve ka si rezultat pakësimin e volumit të mbeturinave

urbane për të ricikluar 100%. Parandalimi i mbeturinave është një element kyç dhe

realizohet duke nxitur riciklimin e mbetjeve. Riciklimi nënkupton atë proçedurë, me

ndihmën e së cilës materialet e vjetra dhe mbetjet përgatiten në mënyrë që ato të mund të

përdoren në një prodhim të ri (material recycling)‐ ose në aparate të përshtatshme djegëse

për përftimin e energjisë nëpërmjet djegies (energji recycling).‐ Riciklimi është proçes i

ripërpunimit të Mbetjeve në një prodhim të ri, me dhe pa ndryshuar strukturën kimike të

materialit.

4.2. Përfitimet nga Riciklimi në përgjithësi

‐ Zvogëlon nevojën për hapësira të landfilli it;‐

∙ Kursen taksat;

∙ Kursen harxhimin e energjinë me 2/3..;

∙ Zvogëlon ndotjen;

∙ Mbron burimet tona të pamjaftueshme;

∙ E bën botën një vënd të këndshëm për të jetuar;

Riciklimi kontribuonë në togun e madh të mbetjeve, duke i ndarë që në shtëpi (Skema ‐ 4),

njësi shitje e shërbimi ambulant! Gjermania, SHBA

ShBA kanë marrë një rrugë shumë të ndryshme drejt promovimit të riciklimit. Ndërsa

politikat e EPR gjermane janë centralizuar, qeveria federale amerikane ka ngarkuar

gjerësisht shtetet të merren me menaxhimin e mbetjeve urbane. Kështu, politikat e

riciklimit janë adoptuar në nivele lokale dhe shtetesh, kryesisht në përgjigje të trysnisë nga

qytetarët me ndërgjegje mjedisore dhe në disa zona nga një dëshirë për të zgjatur

kapactetin e landfillit lokal. Rezultati është një prirje shumë heterogjene e politikave. Leja

për programet e riciklimit buzë trotuarit ndryshoi shumë, duke arritur nga 89% në disa

shtete në 35% në disa të tjera. Këto tendenca përforcuan idenë, se kapaciteti i kufizuar i

landfilleve dhe kostot e larta të tyre, tipike për zonat e populluara, janë faktorët kryesorë në

përcaktimin e shkallës së programeve të riciklimit.

Brazil

M.sc. Marianthi Guri

Shoqata “Menvgroup”, Rr. “Sami Frashëri”, Godina. 13, Kati II - Tel: 04 222 53 74 57 Reduktimi, Riperdorimi, Riciklimi (3R) – Metoda Ekologjike të Trajtimit te Mbetjeve Urbane

I përballur me papunësinë e lartë, qeveria braziliane nuk ka zbatuar shumë politika për të

promovuar riciklimin, por riciklimi në Brazil është drejtuar nga një industri e forte alumini,

që kërkon lëndë të parë jo të shtrenjtë, të cilat favorizojnë përmbajtje të ricikluar. Si rezultat,

shkalla e riciklimit të aluminit në Brazil është më e larta në botë. Qeveria ka bërë një

përpjekje për të përmirësuar kushtet e punës dhe të përgatis mbledhësit e riciklimit për të

ricikluar materialet shtesë.

Belgjika, Finlanda, Luksenburgu, Hollanda, Spanja dhe Italia

Këto vende kanë miratuar rregullat e ”Etiket e Gjelbёr” po ashtu si Gjermania, por me

synime dhe qëllime më të rrepta dhe më të sakta dhe me shumë ndryshime në zbatim. Po

ashtu si edhe Gjermania, këto vende kompletuan ”Etiket e Gjelbёr” me politika të tjera. Në

Finlandë, Dekreti Federal i Mbetjeve specifikon qëllimet e ripërpunimit për mbetjet

bashkiake aq mirë, sa 12 nivele specifike të mbetjeve industriale, dhe Planifikimi Kombëtar

i Mbetjeve bëri thirrje për qeverinë lokale të zhvillojë një sistem çmimi për menaxhimin e

mbetjeve. Hollanda ka miratuar një taksë landfill i‐ dhe një ndarje të detyrueshme të

burimit nga mbetjet industriale. Italia nxit dhe inkurajon kompanitë, që të miratojnë EMS.

Në kontrast me vendet e tjera kushtet ekonomike të varfra të Spanjës kanë rezultuar në

pakësimin e grumbullimit të mbetjeve buzë trotuarit.

Australia

Qeveria australiane paraqiti një synim që të reduktojë shumën e mbetjeve në landfille në

55% nga 1990 në 2000. Për të arritur këtë synim, disa shtete futën sistemin e taksave të

landfilleve. Veç kësaj qeveria ka promovuar aksione vullnetare ”Etiket e Gjelbёr” permes

miratimit të marrëveshjes Kombëtare të Ambalazhimit në 1999. Sipas marrëveshjes,

kompanitë e përfshira në prodhimin dhe shpërndarjen e ambalazhimit janë të nxitura të

punojnë së bashku për të arritur synimet e qeverisë për riciklimin. Ndonëse marrëveshja e

ambalazhimit është miratuar në nivele kombëtare, shumica e politikave mjedisore

australiane janë miratuar në nivele shtetesh.

Britania e Madhe

Ndonëse BM ka miratuar EPR, ajo ka marrë një rrugë jo të zakonshme. Industria e

ambalazhimit ka bërë që synimet e riciklimit janë bërë përmes mbështejes së njoftimeve të

ripërpunimit të ambalazhimit. Si rezultat, përpjekjet e riciklimit të ambalazheve të letrave

dhe plastikave kanë synuar cilësinë më të lartë.

Japonia

Japonia, ashtu si edhe vendet e tjera aziatike u vlerësuan në këtë studim, me popullsi të

dendur dhe ka kufizuar kapacitetin e landfilleve. Si rezultat, vendi është mbështetur në

incinerimin si mjetin bazë për trajtimin e mbetjeve të tij: afërsisht 70% e MBU japoneze

digjen. Më 1990, u rrit interesimi për emetimet nga incinerimi. Si përgjigje, qeveria japoneze

M.sc. Marianthi Guri

Shoqata “Menvgroup”, Rr. “Sami Frashëri”, Godina. 13, Kati II - Tel: 04 222 53 74 58 Reduktimi, Riperdorimi, Riciklimi (3R) – Metoda Ekologjike të Trajtimit te Mbetjeve Urbane

adaptoi një strukturë politike gjithë përfshirëse për të shtuar riciklimin. Komponentët e

kësaj strukture përfshijnë:

50 % reduktim landfilleve nga 1996 në 2010;

Përforëcim i punës së burim ndarjes;‐

Kërkesë për bashkitë që të operojnë me programet e riciklimit;

Ndihma të qeverisë federale për të mbështetur programet e riciklimit;

Ligje të EPR për ambalazhe dhe elektronikë;

Rregulla sigurimi kombëtare;

Financim i qeverisë të programeve pilot, kërkime dhe zhvillime.

Shumë prej këtyre politikave tashmë funksionojnë, ku efektet e tyre janë duke u shfaqur në

statistikat e riciklimit.

Hong Kong

Hong Kongu ka një densitet të popullsisë prej 14,000 banor për km2, krahasuar me Nju

Jorkun 2050 për km2

, dhe Parisin 3540 për km2

. Gjeografia e Hong Kongut, densiteti i lartë i

popullsisë dhe shtimi i prodhimit të mbetjeve ka rezultuar në parashikime se kapaciteti i

landfillit të vendit do të rrënohet midis viteve 2012‐ 2018. Si përgjigje, Hong Kongu miratoi

Planin e Reduktimit të Mbetjeve, një plan 10 vjeçar, që reklamon një reduktim të mbetjeve,

ripërdorim dhe riciklim. Qëllimi ishte të reduktoheshin sasitë e përvitshme të mbetjeve të

groposura deri në 58%. Densiteti i lartë i popullsisë e bën distancën e transportit të

shkurtër, duke përmirësuar ekonominë. Megjithatë, shumica e banorëve banojnë dhe

punojnë në ndërtesa shumëkatëshe, duke e bërë të vështirë për të zbatuar çmimin bazë të

përdorimit për grumbullimin e mbeturinave. Veç kësaj, toka e lartë e bën të vështirë dhe të

shtrenjtë grumbullimin e riciklimeve.

Singapor

Singapori ka një sipë