ทมบรรณาธการ

ทปรกษา รองอธการบดฝายวจยและถายทอดเทคโนโลย

บรรณาธการ ผศ.ดร.รนา ภทรมานนท

ทมงาน นายตนกลา อนสวาง

น.ส.ศภจรา ศรจางวาง

น.ส.สภลกษณ ประสาร

พมพท บจก. ศรภณฑ (2497) www.siriphan.com

RIC KKU เขารวมงานประชมวชาการวจยนานาชาต

50 ป มหาวทยาลยขอนแกน

แนะน�าเครองมอวจย

• IN Cell Analyzer

• Flow cytometer

• Fluorescence microplate reader

Cover from: IN Cell Analyzer experiments Author: Dr.Wanchana Seubwai

RIC KKU NEWSLETTER

จดหมายขาวศนยเครองมอวจย มหาวทยาลยขอนแกน

ric.kku.ac.th • ปท 2 ฉบบท 5 ประจ�ำเดอน มนำคม 2558 •

ารวจยระดบเซลล(Cellularresearch)เปนการศกษาการเปลยนแปลงตางๆทงภายในและภายนอกเซลลโดยอาศยเทคนคตางๆเชน

เทคนคทางชวเคมWesternblottingFlowcytometryและกลองจลทรรศน(Microscope)ซงเทคนคทกลาวมายงมขอจ�ากดหลายประการ

โดยเฉพาะอยางยงขอมลทไดจากเทคนคดงกลาวเปนแบบLow-throughputdata

เครองINCellAnalyzer2000เปนระบบถายภาพเซลลอตโนมตแบบHighthroughputmicroscopyซงสามารถตรวจสอบเซลล

ทถกตรงไวและเซลลทยงมชวตอย(Fixedandlivecells)โดยสามารถตดตามการเปลยนแปลงรปรางและการเคลอนทของเซลลทมชวตอยไดใน

ระยะเวลาตางๆกนทงในระดบวนาท/นาท/ชวโมง/วน(Timelapsemicroscopy)นอกจากน INCellAnalyzer2000ยงสามารถตดตาม

การเปลยนแปลงของสารชวโมเลกลตางๆทตดฉลากดวยสฟลออเรสเซนตภายในเซลลได(Fluorescentmicroscopy)ซงภาพทไดจากINCell

Analyzer2000สามารถน�ามาวเคราะหผลทงในดานปรมาณและคณภาพดวยโปรแกรมINCellInvestigatorSoftware

ผเขยนบทความ: น.ส.ศภจรา ศรจางวางต�าแหนง :นกวทยาศาสตร

E – mail : suphachiranaja@hotmail.com suphachira@kku.ac.th

ผแกไขบทความ: อ.ดร.วนชนะ สบไวยต�าแหนง :อาจารย

E – mail : wunchanas@yahoo.com

เครอง IN Cell Analyzer 2000

หรอชดตดตามเซลลและโมเลกลระบบปด

สวนท 1 สวนของชดถายภาพ สามารถถายภาพเซลลทถกตรงและ

เซลลทยงมชวตอย โดยสามารถตดตามการเปลยนแปลงของเซลลทมชวตอยได

เปนระยะเวลาไมนอยกวา24ชวโมงดวยกลองดจตอลเปนแบบCharge–coupled

deviceหรอทเรยกวาCCDcameraซงควบคมการเคลอนทของเลนสและการ

เปด–ปดไดอะแฟรมตางๆ เปนแบบอตโนมตควบคมดวยคอมพวเตอรมความ

ละเอยดของจดภาพไมนอยกวา2048x2048หรอ7.4x7.4ไมครอนมระบบ

ท�าความเยนไดถง-25องศาเซลเซยสเพอลดสญญาณรบกวนขณะถายภาพใน

ทแสงนอยการปรบความคมชดของภาพทงสวนของตวเครองและโปรแกรมเปน

แบบอตโนมต(Hardwareandsoftwareautofocus)โดยสวนของตวเครอง

เปนแบบLaserSensorและสวนของโปรแกรมเปนแบบContrastbased

algorithmสวนหวขยายในการดภาพมขนาดก�าลงขยายขนาด4X,10X,20X

และ40Xและในสวนของก�าลงขยายตงแต10 เทาขนไปจะเปนแบบASAC

(Automatedsphericalaberrationcollar)ท�าใหสามารถเหนภาพไดชดเจน

เสมอกนมแผนกรองแสงเพอตดแสงฟลออเรสเซนต2ชดส�าหรบชวงExcitation

และEmissionโดยแตละชดมจ�านวน8อนไดแกDAPIFITCTexasRedCy3

Cy5dsRedCFPและYFPการควบคมการหมนของฟลเตอรเปนแบบอตโนมต

สงงานโดยโปรแกรมคอมพวเตอรนอกจากนยงมอปกรณส�าหรบเกบภาพวตถ

หรอเซลลโดยไมจ�าเปนตองยอมหรอตดสฟลออเรสเซนตได(Transmittedlight

image)โดยใชแหลงก�าเนดแสงเปนLED

สวนท 2 สวนควบคมปจจยตาง ๆ ใหเหมาะสมเพอใหสามารถ

ศกษาเซลลเพาะเลยงในขณะทมชวตอยซงจะเชอมตอกบแทนทออกแบบมา

ก

คณสมบตทางเทคนคของ IN Cell Analyzer 2000 IN Cell Analyzer 2000 หรอชดตดตามเซลลและโมเลกลระบบปด ประกอบดวยสวนส�าคญ 3 สวน คอ

เฉพาะส�าหรบวางถาดเลยงเซลลขนาด6-,12-,24-,48-,96-,384-,และ

1536wellplateโดยมPlateheatingทสามารถควบคมอณหภมไดในชวง

5–42องศาเซลเซยสโดยมความคลาดเคลอนไมเกน±1องศาเซลเซยสมระบบ

ควบคมการระเหยใหเกดนอยทสดและสามารถตงอณหภมตามทตองการและ

สงงานอตโนมตดวยระบบคอมพวเตอรสามารถตดตามตรวจสอบและรายงาน

อณหภมในสวนควบคมซงมถาดเลยงเซลลเพาะเลยงไดตลอดเวลานอกจากนยง

สามารถควบคมสภาพแวดลอมภายในสวนเลยงเซลลใหอยในสภาวะทมความชน

ปรมาตรของกาซคารบอนไดออกไซด(CO2)ทพอเหมาะตอการมชวตของเซลล

เพาะเลยง

สวนท 3 สวนโปรแกรมวเคราะหภาพ โดยน�าขอมลจากภาพทได

มาแปลงเปนขอมลตางๆซงประกอบดวยสวนส�าคญ4สวนคอ

1).สวนวเคราะหทมโปรแกรมรปแบบการวเคราะหส�าเรจรปซงม

ฐานขอมลพารามเตอรส�าเรจรปทใชในการวเคราะห

2).สวนวเคราะหทมโปรแกรมรปแบบการวเคราะหส�าเรจรปแต

สามารถปรบเปลยนพารามเตอรได เพอใหเหมาะสมกบตวอยางทตองการ

วเคราะห(Multi–TargetAnalysis)

3).สวนวเคราะหทผใชสามารถสรางรปแบบการวเคราะหเองได

(Developertoolkit)

4).สวนวเคราะหทสรางเปนภาพแสดงความสมพนธระหวางสงท

ตองการวเคราะหในระยะเวลาตางๆ(SpotfireDecisionSite)

0 2 RIC KKU NEWSLETTER : ric.kku.ac.thจดหมายขาวศนยเครองมอวจย มหาวทยาลยขอนแกน

อตราคาบรการ

นกวจยสามารถตดตอขอใชบรการเครอง INCellAnalyzerหรอสอบถาม

เกยวกบการเตรยมตวอยางไดทคณศภจราศรจางวางสวางศนยเครองมอกลาง

ดานชวเวชศาสตรและหนวยบรการวชาการและวจยอาคารเวชวชชาคารคณะ

แพทยศาสตรโทร.087-0862774

การประยกตใชในงานดานตางๆ• Granularity :การนบจ�านวนแกรนลขนาดและความเขมของแสงทจะบอกได

ถงความสมพนธกบขนาด

• Morphology :การตรวจวดลกษณะของพนผวและความเขมของสฟลออเรสเซนต

ทสามารถบอกความแตงตางระหวางนวเคลยรและไซโตพลาสมก

• Nuclear trafficking: การหาอตราความเขมของสฟลออเรสเซนตท

เปลยนแปลงระหวางนวเคลยรและไซโตพลาสมก

• Micronuclei Formation Analysis : การศกษาการเกดไมโครนวคลอาย

(Micronuclei)ภายนอกนวเคลยสซงมความส�าคญในการศกษาการเปนพษ

(Toxicology)ของการทดลองยาชนดใหมๆ

• Cell cycle analysis:การศกษาระยะตางๆในวฏจกรเซลล

• Cell migration:การตดตามการเคลอนทของเซลลในแตละชวงเวลา

• Cytoskeletal analysis:การตดตามการเปลยนแปลงของโครงรางเซลล

• Object analysis:การศกษาเซลลทเกดการเปลยนแปลงในแตละชวงเวลา

หรอจนกวาจะสนสดการเปลยนแปลง

• Neurite Outgrowth : การศกษาการเจรญรวมทงการเปลยนแปลงรปราง

ของเซลล

• Simultaneous Quantitation of Subcellular Inclusions: การศกษา

เปรยบเทยบพรอมกน(DualAreaObjectAnalysis)เพอวเคราะหเชงปรมาณ

ของสวนประกอบภายในเซลลในเวลาเดยวกน

Drug screening BoydJD,Lee-ArmandtJP,FeilerMS,ZaarurN,LiuM,Kraemer

B,etal.A high – content screen identifies novel compounds

that inhibit stress – induced TDP – 43 cellular aggregation and

associated cytotoxicity.Journalofbiomolecularscreening.2014;

19(1):44–56.Apoptosis analysis

SeubwaiW,WongkhamC,PuapairojA,KhuntikeoN,Pugkhem

A,HahnvajanawongC,etal.Aberrant expression of NF – kappaB

in liver fluke associated cholangiocarcinoma: implications for

targeted therapy.PloSone.2014;9(8):e106056.

Sphere formation assayEchizenK,NakadaM,HayashiT,SabitH,FurutaT,NakaiM,et

al. PCDH10 is required for the tumorigenicity of glioblastoma

cells.Biochemicalandbiophysical researchcommunications.

2014;444(1):13–8.

Protein expression NaritaY,OkamotoK,KawadaMI,TakaseK,MinoshimaY,Ko-

damaK,etal.Novel ATP – competitive MEK inhibitor E6201 is

effective against vemurafenib – resistant melanoma harboring

the MEK1 – C121S mutation in a preclinical model.Molecular

cancertherapeutics.2014;13(4):823–32.

เอกสารอางองhttps://www.gelifesciences.com/gehcls_images/GELS/Related%20

Content/Files/1326706518989/litdoc28993779_20141208003859.PDF

WollmanR,StuurmanN.Highthroughputmicroscopy:from

raw imagestodiscoveries.Journalofcellscience.2007;120(Pt

21):3715-22.

DennerP,SchmalowskyJ,PrechtlS.High-contentanalysis

inpreclinicaldrugdiscovery.Combinatorialchemistry&high

throughputscreening.2008;11(3):216-30.

งานตพมพทใชเครอง IN Cell Analyzer

รปแบบการใชงานอตรา

ภายใน มข.

อตรา

ภายนอก มข.

Fluorescent photography300

บาท/ชวโมง

600

บาท/ชวโมง

Time – lapsephotography500

บาท/วน

1,000

บาท/วน

0 3ric.kku.ac.th : RIC KKU NEWSLETTERจดหมายขาวศนยเครองมอวจย มหาวทยาลยขอนแกน

luorescencespectroscopyเปนเทคนคทใชวดปรมาณของสารเคมและชวโมเลกลโดยใชหลกการวดปรมาณแสงfluorescenceของตวอยาง

หรอสารเปลงแสง(fluorophore)ทตดกบตวอยางเปนเทคนคหนงทไดรบความนยมสงเนองจากมความไวในการตรวจวดสง(highsensitivit)

สามารถใชตรวจวเคราะหตวอยางปรมาณนอยมากไดจงประยกตเพอใชงานไดในวงกวางทงในดานการแพทยวงการอตสาหกรรมสงแวดลอมและ

เทคโนโลยชวภาพ

ในปจจบนไดมการพฒนาความสามารถของเครองFluorescencespectrometerใหใชกบตวอยางทมปรมาณนอยในระดบไมโครลตรไดอยางม

ประสทธภาพและสามารถวดตวอยางไดครงละจ�านวนมากดวยเครองมอทเรยกวาFluorescencemicroplatereader

ผเขยนบทความ : นายตนกลา อนสวางต�าแหนง :นกวทยาศาสตร

E-mail :tonkla_ins@hotmail.com และtonkin@kku.ac.th

Fluorescence Microplate Readerเครองวเคราะหการเรองแสงหรอเปลงแสง

ของสารละลายในไมโครเพลท

F

เมอสารเปลงแสงดดกลนพลงงานแสงสงผลใหเกดการเปลยนแปลงของระดบชนอเลกตรอนโดยท�าใหอเลกตรอนเดยวมพลงงานสงขนและออกจากชน

พลงงานสถานะพน(groundstate)ไปยงออรบทลระดบสง(excitedstate)ตามระดบพลงงานทไดรบซงโมเลกลทมการเคลอนทไปอยในระดบชนพลงงานสง

จะไมมความเสถยรจงตองมการปลดปลอยพลงงานและเขามาในชนระดบพลงงานทต�ากวาโดยพลงงานทโมเลกลปลดปลอยจากระดบชนพลงงานกระตนชนทหนง

สระดบชนพลงงานสถานะพนจะท�าใหเกดการปลอยโฟตอน(emissionofphoton)ท�าใหเกดสเปกตรมในชวงฟลออเรสเซนตณคาพลงงานทกระตนทจ�าเพาะ

ของสารแตละชนดถากระบวนปลอยโฟตอนเกดขนในเวลาอนสนใชเวลา10-5วนาทหรอนอยกวาเรยกวาการวาวแสง(Fluorescence)โดยสวนมากการเกด

fluorescenceของสารเปลงแสงจะเกดขนทความยาวคลนทมากกวาการดดกลนแสงท�าใหเกดexcitationและการเลอนไปทความยาวคลนทมากขนนเรยกวา

Strokes shift

Molecular fluorescence and phosphorescenceโมเลกลเปลงแสงไดอยางไร?

สารเปลงแสงบางชนดมอเลกตรอนพลงงานสง(S1)ทสามารถเปลยนไปเปนอเลกตรอนทมระดบพลงงานสงใกลเคยงกนหรอเรยกวาtripletstatesแต

เนองจากการเปลยนสถานะจากtripletstateกลบเขาสสถานะพนใชเวลามากกวา10-5วนาทไปจนถงหลายวนาทท�าใหมแสงเปลงออกมาเปนเวลานานเรยก

กระบวนการนวาการเรองแสง(Phosphorescence)

ภาพแสดงระดบพลงงานของการดดกลนและการแผรงสของfluorescenceและphosphorescence

(ทมา:http://web.uvic.ca/ail/techniques/epi-fluorescence.html)

0 4 RIC KKU NEWSLETTER : ric.kku.ac.thจดหมายขาวศนยเครองมอวจย มหาวทยาลยขอนแกน

หลกการท�างานของเครองFluorescencemicroplatereader

(ทมา:JosephR.Lakowicz,PrinciplesofFluorescenceSpectroscopy,Springer)

รายการ

คาใชจาย

(บาท/ชวโมง)

อตรา 1 อตรา 2

คาวเคราะหดวยเครอง

Fluorescencemicroplatereader50 100

การใหบรการเครอง Fluorescence Microplate Reader

ยหอ Molecular Devices รน SpectraMax M5

อตรา 1 ส�าหรบบคลากรภายในมหาวทยาลยขอนแกน

อตรา 2 ส�าหรบบคลากรภายนอกมหาวทยาลยขอนแกน

นกวจย สามารถตดตอขอใชบรการเครอง Fluorescence Microplate

Reader หรอสอบถามเกยวกบการเตรยมตวอยางไดท คณมงคล กลนศรสข

คณะวทยาศาสตร โทร. 088-338-7511 Email: mongkl@kku.ac.th

วเคราะหตวอยางสารเรองแสงในรปของเหลว/สารละลายใน

ปรมาณนอย โดยอาศย microplate เปนภาชนะรองรบสารตวอยาง

ประกอบดวยฟงกชน UV-Visible Absorbance (ABS), Fluorescence

Intensity (FI), Time-Resolved Fluorescence (TRF), Fluorescence

Polarization (FP) และ Glow Luminescence (Lumi)ตวอยางการประยกตใชในงานวจยทางดานชวเคม และชววทยาโมเลกล

•ใชในการหาปรมาณและความบรสทธของชวโมเลกลเชนDNARNA

และprotein

•ELISAs/enzymekinetics•Reportergeneassays

•Cellmigrationassays •Live/Deadviability/cytotoxicityassays

ทางดานเภสชวทยา

• ใชในการวเคราะหยา และผลตภณฑธรรมชาต เชน วตามน

alkaloids,porphyrins,steroidsflavanoidsและmetabolites

•Drugdissolutionprofiles

ทางดานสงแวดลอม

ใชในการหาหาปรมาณสารอนทรยและสารอนนทรยจากตวอยางทมา

จากสงแวดลอม

สารประกอบ Fluorescence สารประกอบทให Fluorescence สวนใหญประกอบดวย aromatic

rings ยกตวอยางเชน quinine fluorescine และ rhodamine B เปนตน

นอกจากนในธรรมชาตยงพบโมเลกลทมคณสมบตของ fluorescence

อกหลายชนด โดยโมเลกลทเปนทรจกกนมาก คอ โปรตนเรองแสงสเขยว

(Green fluorescence protein, GFP) ซงคนพบครงแรกจากแมงกะพรน

(Aequorea Victoria) โดยนกวทยาศาสตรชาวญปน มการประยกตใช GFP

กนอยางแพรหลายในการศกษาการแสดงออกของยน

หลกการท�างานของเครอง Fluorescence microplate reader เครองFluorescencespectrometerมแหลงก�าเนดแสง(Flashlamp)

ทใชกนโดยทวไปไดแกmercurylampxenonlampและlaserซงเมอผานรงสไป

ยงตวอยางเรมแรกรงสจะผานตวแยกแสงตกกระทบ(excitationmonochromator)

ท�าหนาทสงผานรงสทจะท�าใหเกดexcitationไปตกกระทบกบตวอยางแตแยก

emittedradiationทมความยาวคลนเทากบฟลออเรสเซนซออกไปfluorescence

radiationจะเปลงออกจากตวอยางทกทศทางจากนนemittedradiation

จะเขาไปยงตวแยกแสงปลอยออก(emissionmonochromator)ซงมทงชนดท

เปนตวกรองแสง(lightfilter)และเกรตตง(grating)มหนาทตดแสงรบกวนตางๆ

และใหเฉพาะความยาวคลนทตองการวดผานไปสตววดแสง (photoelectric

detector) โดยทวไปตววดแสงทใชกนมากคอphotomultiplier (PMT)

ซงสามารถขยายสญญาณfluorescenceไดด ในการรายงานผลจะแสดง

คาความเขมของแสงออกมาในหนวยตางๆเชน%T (transmittance)RFU

(relativefluorescenceunits)และRLU(relativeluminescenceunits)

หรอวดออกมาในหนวยความเขมขนไดโดยเครองมอทมระบบค�านวณผลอตโนมต

จากโปรแกรมคอมพวเตอร

C O N F I G U R A T I O N

High Throughput OptionThe BD FACS Loader and the BD High Throughput Sampler are available for the special order BD FACSCanto II system to meet the needs of high throughput research applications.

13Flow cytometer

ผเขยนบทความ : ดร.พชราภรณ ทพยวฒน1, ดร.อมรรตน จ�าเนยรทรง1, นายวสฐศกด โภคสวสด2, และนางสาวศภจรา ศรจางวาง3

ต�าแหนง : 1อาจารยคณะเทคนคการแพทยมหาวทยาลยขอนแกน 2นกเทคนคการแพทยคณะเทคนคการแพทยมหาวทยาลยขอนแกน 3นกวทยาศาสตรคณะแพทยศาสตรมหาวทยาลยขอนแกน

e-mail :patchatip@kku.ac.th, jumnainsong@yahoo.com,wisitsakphok@gmail.com,suphachiranaja@hotmail.com

lowcytometerเปนเครองมอเพอการวเคราะหลกษณะเซลลในระดบแตละเซลลหรอแตละอนภาค(particle)ดวยหลกการflowcytometryซงเทคนคถกพฒนาขน

ตงแตทศวรรษ1970และกลายเปนเครองมอส�าคญในการตรวจวเคราะหเซลลอนภาคจงถกน�ามาประยกตใชทงดานชววทยางานวจยเกยวกบพชและสตวงานวจย

ทางการแพทยและคลนกเปนตนปจจบนมบทความตพมพกวา200,000บทความทมการอางถงการใชเครองมอนดวยหลกการของเครองมอเปนการวเคราะห

เซลลหรออนภาคการกระตนเซลลดวยแสงเลเซอรทใหพลงงานในชวงคลนทจ�าเพาะ (excitation)และตรวจวดความยาวคลนแสงทถกปลดปลอยออกมา (emission)

จากสารชบงเชนสารเรองแสง(fluorescence)หรอการท�าปฏกรยาcytochemistryโดยอาศยความจ�าเพาะระหวางโมเลกลทสนใจกบเทคโนโลยmonoclonalและpolyclonal

antibody(specificmarker)ทตดฉลากกบสารเรองแสงดงทกลาวนอกจากนการหกเหหรอการกระเจงของแสงยงสามารถบอกขนาดและปรมาณขององคประกอบภายใน

ของเซลลหรออนภาคไดโดยในการตรวจวดตวอยางจ�าเปนจะตองเตรยมเซลลหรออนภาคในลกษณะแขวนลอยในสารละลาย(suspension)ในกระบวนการตรวจวดเซลล

หรออนภาคจะถกผลกใหไหลผานทอกรวยขนาดเลกในลกษณะการเรยงตวเดยวๆดวยsheathfluidหรอsheathstreamทอตราความเรว5,000-30,000เซลล/วนาท

ผานล�าแสงเลเซอรในบรเวณsensingzoneซงในแตละเซลลเมอกระทบล�าแสงจะท�าใหเกดการหกเหและกระจายของแสง (scatter) โดยแสงทมการหกเหเพยงเลกนอย

(นอยกวา5องศา) เรยกวา forwardscatter (FSC)สามารถบงบอกขนาดของเซลลไดสวนแสงทหกเหมากออกดานขางท90องศาเรยกวาsidescatter (SSC)

สามารถแสดงคณสมบตองคประกอบภายในเซลล(granularity)และmembraneroughnessทเรยกรวมวาcellcomplexityการหกเหของแสงและพลงงานทปลดปลอย

ของสารตดฉลากทมความยาวคลนจ�าเพาะแตกตางกนตามสารเรองแสงทเลอกใชจะผานเลนสและฟลเตอรไปยงตวรบphotomultipliertubeซงจะสามารถแยก

ความยาวคลนแสงเปลยนเปนสญญาณดจตอลประมวลผลเพอแสดงและแปลผลท�าใหสามารถแยกลกษณะความแตกตางของแตละเซลลทสนใจออกจากเซลลอนๆ

บนหนาจอคอมพวเตอรไดนอกจากนflowcytometerในบางเครองยงสามารถใชแยกเซลลทสนใจเพอน�ามาศกษาตอโดยทเซลลยงมชวตอยการแยกเซลลลกษณะน

ท�าไดโดยการปรบประจบวกลบตามการปลอยพลงงานแสงของเซลลดวยสนามแมเหลกไฟฟาfluorescence–activatedcellsorting(FACS)เปนเครองทมชอเรยกวา

fluorescence–activatedcellsorter(FACS)

F

0 6 RIC KKU NEWSLETTER : ric.kku.ac.thจดหมายขาวศนยเครองมอวจย มหาวทยาลยขอนแกน

C O N F I G U R A T I O N

High Throughput OptionThe BD FACS Loader and the BD High Throughput Sampler are available for the special order BD FACSCanto II system to meet the needs of high throughput research applications.

13

การเตรยมตวอยางเพอการตรวจวด จากหลกการตรวจวดทสามารถท�าไดหลายสพรอมกนจงมโอกาสทสเหลา

นใหความยาวคลนทซอนทบกน(spillover)อาจเกดการแปลผลผดพลาดดงนน

เพอความแมนย�าและถกตองในการตรวจวเคราะหควรปฏบตตามขนตอนดงน 1.การเตรยมเซลลเพอการตรวจวด เซลลหรออนภาคเดยวจ�าตองแขวนลอยอยในสารละลายเชนสารละลายฟอสเฟตบฟเฟอร 2.ในการตรวจวเคราะหเรมตนควรประกอบดวยเซลลหรออนภาคทไมถกยอมดวยcytochemistryหรอmonoclonalantibodyทตดฉลากกบสารเรองแสง (unstaining) เพอน�ามาวเคราะหจดตดของกลมเซลลถอเปนnegativecontrolส�าหรบการปรบคาของเครองหรออาจท�าโดยการใชหลกการยอมfluorescenceminusone(FMO)ทจะชวยแปลผลวาเซลลเปาหมายยอมตดหรอไมและในกรณยอมตดสจะสามารถแปลผลวาสทตดนนจ�าเพาะตอspecific markerหรอไมหากตองการยอมหลากหลายสทมความยาวคลนใกลเคยงกน ใหเตรยมเปนการไมยอมสหรอmarkerทสนใจกบmarkerอนๆเชนหากตองการยอมเซลลดวยส6สและตดสนใจวาเซลลใดใหสfluoresceinisothiocyanateconjugate(FITC)เปนบวกท�าไดโดยการยอมFMOคอยอมสอนๆยกเวนสFITCเปนการชวยใหเลอกกลมเปาหมายไดถกตองมากขนและลดความผดพลาดจากการ gatingสอนๆทมความยาวคลนครอมกนมาตอชวงความยาวคลนของFITCได และควรท�าFMOทละสจนครบชวงความยาวคลนครอมกนหรอทเรยกวาspillover จะถกแกไขดวยกระบวนการทเรยกวาcompensationนอกจากนดวยบางโปรแกรมของเครองบางรนสามารถใชการปรบcompensationแบบอตโนมตดวยการเตรยมเซลลทยอมสแบบสเดยวsinglestainingของแตละสกบเซลลและวเคราะหรวมกบเซลลทเปนunstaining 3.ในบางการศกษาควรใชisotypecontrolในการเลอกgatingไดโดย isotypecontrolเปนmonoclonalหรอpolyclonalantibodyทไมจ�าเพาะกบ markerแตเปนแอนตบอดในisotypeเดยวกนกบแอนตบอดทเราใชยอมและตดฉลากดวยสfluorochromeชนดเดยวกนซงisotypecontrolจะชวยบอกbackgroundของสชนดนนซงเซลลทอยในชวงเดยวกนกบisotypecontrolคอเซลลทใหผลลบสวนเซลลชวงอนจะเปนเซลลทใหผลบวก 4.การเลอกสใหเหมาะกบปรมาณmarkerทสนใจควรมหลกการในการพจารณาเบองตนคอเลอกชนดสfluorochromeทมความเขมสงในการจบกบmonoclonalantibody ทจ�าเพาะตอmarker ทพบนอยและเลอกชนดส fluorochromeทมความเขมนอยในการจบกบmonoclonalantibodyทจ�าเพาะตอmarkerทพบมากกวาโดยการพจารณาfluorochromestainingindex 5.ในการตรวจวดmarkerทมปรมาณนอยหรอเปนกลมเซลลทพบยาก ควรเตรยมตวอยางเซลลมาในปรมาณมาก เพอใหเพยงพอตอการวเคราะห กลมประชากรซงการตรวจวดจ�านวนประชากรของตวอยางในปรมาณมากอาจมากถง100,000 -1,000,000ประชากร (eventnumber)ท�าใหคาสมประสทธการแปรปรวน(coefficientofvariation;CV)มคาต�าและการ

ตรวจวดถกตองแมนย�าขน

การประยกตใชงาน Flowcytometerไดถกน�ามาประยกตใชงานอยางหลากหลายเปนวงกวางทงการประยกตใชทางคลนก งานวจยทางดานการแพทยชววทยา จลชววทยาการวจยพชและการวจยสตว เปนตนการประยกตใชงานไดหลากหลายนน เนองจากหลกการของเทคนคเปนการใชเทคโนโลยของการผลตspecificantibodyทตดฉลากกบสfluorochromeหรอการเกดปฏกรยาของcytochemistryตวอยางการประยกตใชงานไดแก •การหาประชากรกลมยอยของเมดเลอดทงเมดเลอดขาวและเมดเลอดแดงดวยการยอมโมเลกลบนผวเซลล (surfacemarker)ดวยmonoclonalantibodyทตดฉลากกบสfluorochrome •การศกษาวงจรชวตของเซลลโดยการศกษาวงจรDNA(cellcycle) •การวดการแบงตวของเซลล(cellproliferation) •การศกษาการมชวตและการตายของเซลล(celldead) •การศกษาองคประกอบภายในเซลล(intracellulartargetstaining)เชนไซโตไคน •การศกษาการท�างานของเซลลและการเปลยนแปลงภายในเซลล (physiologicresponseandkineticassays)เชนการศกษาการเกดoxidativeburstและphagocytosisของกลมเซลลฟาโกไซต •การวดไซโตไคนทหลงออกมานอกเซลลดวยmultiplexbeadassay •การศกษาเชอจลนทรยเชนเชอราหรอแบคทเรยโดยการยอมสผนงเซลลหรอการยอมดDNA •การวจยทางmolecularbiologyเชนการตรวจหาsinglenucleotidepolymorphism(SNP)เพอหาความหลากหลายของalleleหมเลอดตางๆของเมดเลอดแดงดวยmicroarraybeadทตดฉลากกบสfluorochrome

อตรา1ส�าหรบบคลากรภายในมหาวทยาลยขอนแกน

อตรา2ส�าหรบบคลากรภายนอกมหาวทยาลยขอนแกน

อตรา3ส�าหรบภาคเอกชน

นกวจยสามารถตดตอขอรบค�าปรกษาหรอสอบถามขอมลเพมเตมไดท

นายวสฐศกดโภคสวสด,ดร.พชราภรณทพยวฒนและดร.อมรรตนจ�าเนยรทรง

คณะเทคนคการแพทยมหาวทยาลยขอนแกนโทร083-418-8410,085-011-

3758และ089-710-8930,นางสาวศภจราศรจางวางคณะแพทยศาสตร

มหาวทยาลยขอนแกนโทร087-086-2774

รายการ

คาใชจาย

(บาท/ชวโมง)

อตรา 1 อตรา 2 อตรา 3

คาตรวจวเคราะห 400 400 500

อตราคาบรการตรวจวเคราะหดวยเครอง Flow cytometer ยหอ BD

รน BD FACSCantoTM II

0 7ric.kku.ac.th : RIC KKU NEWSLETTERจดหมายขาวศนยเครองมอวจย มหาวทยาลยขอนแกน

RIC KKU

เขารวมงานประชมวชาการวจยนานาชาต

50 ป มหาวทยาลยขอนแกน

มหาวทยาลยขอนแกนจดงานประชมวชาการวจยนานาชาต International

Conference on “Research for Social Devotion” in Commemoration of the

50thAnniversaryofKhonKaenUniversityเนองในโอกาสครบรอบ50ปการกอตง

มหาวทยาลยเพอเผยแพรความรทางดานการวจยและนวตกรรมของนกวจยทกระดบโดยการ

ประมวลจดกลมผลงานวจยตามสาขาหลกไดแกวทยาศาสตรสขภาพวทยาศาสตรกายภาพ

มนษยศาสตรและสงคมศาสตรศลปกรรมศาสตรและตามประเดนการวจยทงการวจยพนฐาน

การวจยประยกตการวจยชมชนนวตกรรมการถายทอดเทคโนโลย สทธบตรและลขสทธ

พรอมกบการสรางเครอขายความรวมมอทางดานวชาการและการวจยในภาคของภาครฐ

ในชมชนและเอกชนเปดโอกาสใหนกวจยจากมหาวทยาลยทงในและตางประเทศรวมทงศษยเกา

ไดมาน�าเสนอผลงานวจยทท�าขนและมการแลกเปลยนความรซงกนและกนเพอประโยชน

ทงในระดบภาคตะวนออกเฉยงเหนอระดบประเทศและนานาชาตในระหวางวนท22-23

มกราคม2558ณอาคารพจนสารสนอาคาร25ปและอาคารวทยาลยปกครองทองถน

พธเปดงานจดขนเมอวนท22มกราคม2558เวลา8.30น.ณอาคารพจนสารสนโดยได

รบเกยรตจากดร.พเชฐดรงคเวโรจนรฐมนตรวาการกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

เปนประธานกลาวเปดงานและบรรยายพเศษพรอมดวยนายก�าธรถาวรสถตยผวาราชการ

จงหวดขอนแกนรศ.ดร.กตตชยไตรรตนศรชยอธการบดมหาวทยาลยขอนแกนเปนผกลาว

รายงานโดยมผทรงคณวฒคณะผบรหารคณาจารยนกวจยทงคนไทยและตางประเทศ

บคลากรนกศกษาและผทสนใจเขารวมงานเปนจ�านวนมาก

นอกจากน ในภายงานยงมการออกบธนทรรศการของศนยเครองมอวจย

มหาวทยาลยขอนแกนซงเปนหนวยงานทรวบรวมเครองมอวทยาศาสตรขนสงประกอบดวย

เครองมอวจยทอยภายใตการดแลของคณะวชา8หนวยงานเปนผรบผดชอบใหบรการทงน

เพอสงเสรมงานวจยของคณาจารยและนกศกษาเออใหเกดงานวจยทมคณภาพสามารถ

ผลตผลงานวจยตพมพระดบนานาชาตตลอดจนน�าความรสการพฒนาประเทศ

ขาวกจกรรม

ทมา:ขาวมข.(www.kku.ac.th)