returning to albania - hibiscus...
TRANSCRIPT
Returning to Albania
1
Table of Content
Introduction.................................................................................................... 4 Planning your return....................................................................................... 5
l Medicationl Family and friends
What to expect on arrival................................................................................ 6 l Arrival at the airportl Transport
Essential information and important documents ........................................... 8 l ID cardsl Albanian driving licencel Opening a bank account
Accommodation........................................................................................... 10 l Emergency shelterl Cost of living
Healthcare.................................................................................................... 13 l Overviewl List of hospitalsl Sexual health clinics
Education and Employment......................................................................... 15 Useful Information........................................................................................ 16
l Emergency contact numbersl Public holidays
Useful contacts ............................................................................................ 18 l Useful contacts
Disclaimer .................................................................................................... 21
Map of Albania............................................................................................. 21
2
This guide has been funded by the Education and Training Foundation and designed and developed by the charity Hibiscus Initiatives.
We provide advocacy, support and specialist services to marginalised and vulnerable migrants affected by the criminal justice and immigration systems to enable informed choices and positive change. We promote justice and respect to reduce inequalities.
The charity’s work falls within four broad categories: • Welfare and Advocacy in Prisons
• International Resettlement
• Combatting Trafficking
• Volunteering and Community Resettlement
The international resettlement programme provides a casemanagement service to clients to facilitate their reconnection withintheir communities in their country of origin.
Through providing resettlement related support and practicalassistance we aim to ensure the smoothest possible transition for ourclients returning to their home countries. Often this could meanproviding help with finding accommodation, assistance in gettingidentification and passports back, helping with internal travel, liaisonwith families and providing resettlement grants to aid small businessstart-up.
Our work is particularly important to clients that have exhausted theirrights to be in the UK, or those who are being deported at the end ofserving a sentence for a criminal offence.
3
Contact us
If you would like to know more about Hibiscus Initiatives, receivesupport, or know a friend or family member who could do with ourassistance, please contact:
Hibiscus InitiativesResource for London356 Holloway RoadLondon N7 6PAT: 44 (0) 20 7697 4120F: 44 (0) 20 7697 4272
W: www.hibiscusinitiatives.org.uk
4
Introduction
This booklet has been designed to provide you with information thatwill help ease your return to Albania. Inside you will find useful generalinformation about your return, what to expect and a list of contactdetails of organisations that may be able to help with any resettlementrelated issues you may encounter.
The following pages provide some basic information which is designedto help you resettle back into Albanian society.
5
Planning for your return
The more you plan for your return to Albania, the easier life will be for you when you arrive. There are number of things to think about before you arrive. For example; Who will meet you at the airport? Where will you stay? If you have friends or family living in Albania you should try to take their contact details (name, address, phone number) with you to the airport so that you can contact them on arrival or get in touch with them before you leave.
When reading this booklet, you will find the names of organisations that might be able to help you. Contact details for all organisations mentioned are listed in the booklet *see useful contacts. If you need any help or if you just want to talk to someone before you leave the UK you can call Hibiscus Initiatives.
Before your departure, you may want to consider the following: • Medication
It is important to talk to your doctor before leaving for Albania. If you arecurrently taking medication, your doctor should be able to advise you on howto source further medication. It might be beneficial for you to request a letterfrom your GP or doctor, detailing your condition. The more information youhave about your medical condition, the easier it will be to continue treatmentafter your arrival. • Friends and Family
If you have family and friends living in Albania you may wish to inform them ofyour arrival as they may be able to provide help with finding accommodation ormaking transport arrangements.
Restoring Family Links
The British Red Cross provides a free service aimed at restoring contactbetween families that have been separated. You may access this programmeby directly contacting them at; British Red Cross, UK Office 44 Moorfields, London EC2Y 9AL Phone 344 871 1111 (+44 2071 3879 00 from abroad) Website www.redcross.org.uk
6
What to expect on arrival
• Arrival at the airport
Once you have disembarked from the aircraft you will be taken to theairport where administrative services will be carried out for your re-entry into Albania.
Now that you are in Albania, you may want to start thinking about beingreunited with family and friends, finding a job, getting a new ID etc.
7
Transport
Transport in Albania has progressed significantly over the last decadewith the improvement of the infrastructure in the country. Most peoplein Albania travel by public or private minibus called (furgon) that departquite frequently to destinations around Albania. Furgons have notimetable and depart when they are full. They cost a little bit more butgo a bit faster than buses.
Albania has few bus companies and usually buses are not very fast butcan cheaply transport you around the city of Tirana. Cabs (taxis) arealso available from the airport and offer fixed fees.
Reliable Taxi companies are: Speed Taxi - http://speedtaxi.al/offers/tirane-rinas-vetem-1500-lekeTel: +355 422 22555 or +355 69 64 22211
Mer Taxi - http://merrtaxi.com/Tel: 0800 5555
8
Essential information and important documents
• ID cards
The Albanian Identity Card (Letërnjoftim) is a national identity cardissued by the Albanian authorities to their citizens. It is proof of identity,citizenship and residence. The letërnjoftim is compulsory for all citizensover 16 years old.
The current version is in ID1 format and biometric. The identity cardcan be obtained by requesting it at the local municipality, after payingthe required fee (1,500 Lek or 10 Euros). A digital picture of thebearers face and fingerprints are taken. The card can be picked up inperson after about 15 days, when you must identify yourself withfingerprints. The letërnjoftim is accepted as proof of identity in some of theneighbouring countries and lasts for 10 years from date of issue.
9
• Albanian driving licence
A driving licence is required to drive on public roads in Albania. You must be over 18 years old to drive in Albania. Driving licencesissued by the EU or EEA countries are accepted but you will also needan International Driving Permit, IDP 1949 to drive in Albania. Foreignlicences can be used for up to 1 year but must be converted if living inAlbania for over 12 months.
While driving in Albania, you are required by law to carry the followingitems. On-the spot fines can be issued for failing to carry specificitems.
• Headlamp beam deflectors (depending on your car)• First aid kits• Safety helmets are compulsory for motorcycle drivers andpassengers
• Opening a bank account
Documents required to open a bank account in Albania may differ from bank to bank.
However banks in Albania usually request proof of identity, either your passport or ID card.
Please refer to the link below for more instructions.https://www.bankofalbania.org/web/Si_te_hapesh_nje_llogari_bankare _7425_1.php
10
Accommodation
Social housing in Albania is very limited and most people rent privately. If you are unable to stay with friends and family you may be able to find temporary emergency accommodation. *See list of Useful Contacts for help with emergency accommodation
Emergency Shelters http://kenedifoundation.org/
The Kenedi Foundation has a two-room apartment which is suitable for women experiencing domestic violence or dangerous situations. The women’s safe house project was initially started through a partnership with the United Nations Development Program and the local government of Korçë. Fondacioni Kennedi; Niko Dodona 6, Lagjia 12, Korce, Albania Close to the Cathedral, near the large Television-antenna.
Homeless shelter for LGBT: The primary service offered by “STREHA” will be the housing of LGBT people for a maximum period of 6 months, including medical assistance when needed. Based on individual plans the shelter will draft and implement a daily and periodic program for each beneficiary that will include vocational and life skill trainings, social and cultural activities, etc. The shelter will also negotiate with state and private institutions to provide employment for beneficiaries. With 12 professional staff members the shelter has a capacity of 8 beds (four for men and four for women) (to access the service please submit the online application form).
http://strehalgbt.al/sq/pranimi-ne-qendren-streha/
Child Evangelism Fellowship: The national office is located inDurres. There is a living area for a family beside the office for thosewho want to spend a quiet time with believers or simply as a family inneed of accommodation. The location shelters up to 22 persons andaccepts applications online at:
11
http://www.cef-central-europe.com/data/files/shtepia_pritjes_bufsh_0Q1KvG.pdf
For contact information regarding accommodation please contact: Phone: 0696058641: 0696013431 Email : [email protected]
http://www.cef-central-europe.com/id-54-albania.htmlThere is further information on this flyer online, as well:
12
Cost of living
Price lek Milk 1 litre 120 Bread 500 g 60 - 90 Rice 1kg 130 Eggs (12) 150 Cheese 1 kg 150 - 200 Water 1.5 litre 55 - 80 Chicken boneless 435 Beef 785 Transportation
1 way ticket (Bus in Tirana) 40 Monthly pass 1,200 Gasoline 163.80 Taxi start normal tariff 300.00 Taxi 1 km 250.00 Taxi 1 hour 1,428
Clothing and shoes 1 pair jeans Levi of similar 5,500 Summer dress (Zara) 4,500 Nike running shoes 7,500 Business shoes 8,200
Rent - 1 bed apartment (Tirana) (monthly) 25,600 1 bed apartment outside city centre (monthly) 15,500 3 bed apartment (Tirana) centre (monthly) 44,800 3 bed apartment outside city centre (monthly) 25,000 Childcare
Preschool kindergarten private Monthly 1child 17,600 International Primary School Yearly 1 child 271,300 Others
Cigarettes (Marlboro) 300.00 Basic (electricity, heating, water and garbage) 7,300 Mobile 1 minute prepaid data 24.27 Internet 10mbps (unlimited) 2,045
*correct to March 2017
Food
13
Healthcare
• Overview
All citizens are entitled by law to equal access to healthcare.Healthcare is funded by the state and private practice is limited.
The state system is funded through insurance contributions from thoseemployed by their employers and is the divided into 3 tiers of service.
1. The first tier and entry level to the rest of the health service isthe level dealing with primary care, which includes health andhygiene and health education centres, maternity and paediatricclinics, local emergency rooms and rural hospitals.
2. The second level secondary care and consists of medical anddiagnostic services in hospitals and polyclinics.
Most hospitals are situated in urban areas.
l To access treatment you must present a medical card (librezëmjeksore) - although some doctors may treat you without one.
l You will need to register with a local health centre for services -Ambulanca e Lagjes
l The elderly and destitute are eligible for free medication.
Health Insurers Institute www.isksh.com.al
14
• List of Hospitals
Spitali Hygeria Triane (Private) Address Mbikalimi i Kamezes, Mezez-Fushe 1051
Albania Phone +355 4 239 0000Opened 24 hours
Spitali Amerikan- American Hospital (Private) Address Prane S.U.T Rruga Lord Bajron,
Tirane, Albania Phone +355 4 235 7535
Spitali Rajonal Elbasan Address Rruga Alush Lleshanaku,
Elbasan, Albania Phone +355 54 258 644
Spitali Rajonal Fier Address Rr Cameria, Fier, Albania Phone +355 34 222 021
• Sexual Health clinic
The Family Planning Association of Albania (FPAA) runs familyplanning clinics in Tirana and Lezha, and has branches in 6 districts ofthe country. http://www.ippf.org/about-us/member-associations/albania
15
Education and Employment
Albanian citizens returning from abroad who have not been grantedasylum, have the right to attend an Albanian school at any level.
Education in Albania starts with preschool (which is optional).Compulsory education begins at the age of 6 and lasts for 9 years.
Upon successful completion of primary education, students continue tosecondary education (high school). Although this is optional in Albania,it prepares students for university education. At the end of secondaryeducation, students must sit for State Matura exams. Students who passthis exam are eligible for higher/tertiary education. A maturity certificate(Deftese Pjekurie) is awarded to the students who complete secondaryeducation. For those interested in continuing to university, there areprivate and public universities offered across the country. http://www.albaniaeducation.info/Education-System/Education-Structure.html
Employment and Training
Most jobs in Albania are gained through personalcontacts; it is important to tell friends and familyyou are looking for work. Website that provides job vacancies Dua Pune www.duapune.com
Regional employment offices aim to provide assistance for returningmigrants. You must be registered with your regional employment officeto access their services. Vocational training is available in most cities andcan be accessed through the regional employment office at a reducedrate for unemployed people.
Access to Albania’s social security depends on payment to insurancecontributions, either through employment or voluntarily. A person whohas not paid sufficient contributions will not be able to access welfare.Benefits are administered by the social insurance institutewww.issh.gov.al
16
Useful information
1st January New Year’s Day 2nd January Day after New Year’s 14th March Summer Day 21st March Nevruz 16th April Easter (Catholic) 16th April Orthodox Easter Day 1st May Labour Day 25th June Eid Al Fitr 1st September Eid Al-Adha 19th October Mother Teresa Day 28th November Independence Day 29th November Liberation Day 08th December National Youth Day 25th December Christmas Day
• Emergency ServicesRoad Police 126 Ambulance 127 Fire Brigade 128 Police 129 General Emergency 112 Emergency at Sea 125
(Dates subject to change)
• Public Holidays in Albania
Date Holiday
17
Dialling codes
For domestic calls (within Albania) 0 must be dialled before the user
number
Albania phone code 355
Major cities and their area codes Tirana +4 Kukës +242Berat +32 Shkodra +224Sarande +852 Burrel +217Tropojë +213 Peshkopi +218
When making telephone calls dial dialling code following area code,making a call from Tirana +355 4 (then telephone number).
18
Notes This organisation provides meals for the needy. They are open Tuesdays and Thursdays.
Albanian Rehabilitation Centre for Trauma and Torture (ARCT)Address Rr. Knot Urani No 10, Tirana Albania Email [email protected]
Phone +4 2 256 522Notes This organisation offers counselling and support
services for victims of torture.
Phone 067 408 0729
Service of Love-Soup Kitchen (open Tuesday and Thursday)
Address Qemal Stefa Street/ near Shkolla e Kuqe
Email [email protected]
Phone +355 42 257 532 +355 42 225855Notes The Red Cross is the biggest humanitarian
organisation in Albania and provides emergencymedical care and social welfare assistance.
Useful Contacts The Albanian Red Cross
Address Sheshi Rilindja. Rr. Muhamet Gjollesha
PO Box: 1511
Tirana, Albania
Email [email protected]
19
Phone +355 422 300 88+355 682 024 598
Notes This organisation helps with short term accommodation and assesses all referral on a case by case basis.
Different and Equal Address Rr. Milto Tutulani, P. Alb. Milenium Shk.6. Ap. 39
Titana, Albania Email different&[email protected]
Phone +355 (4) 222 18 92
Caritas Albania
Address Rruga “Don Bosko” Nr.4 Tirane
Phone +355 4 234 4195Notes This organisation provides harm reduction strategies
to reduce the risk of HIV transmission; needle exchangeand drop in centres.
Association for the Prevention and Rehabilitation from AIDS and Drugs (APRAD)
Address Rruga “Qemal Stafa” Nr 258 Tirana
Email [email protected]
20
Notes This organisation provides reintegration assistancefor girls, women and males of trafficking or at risk ofbeing trafficked.
Heart Beat
Address Rruga e Drilonit, Pogradec Albania
Email [email protected]
Phone 0696058079 Notes This organisation provides assistance for children
with disabilities and support for their families. Theyalso offer help for people in need.
Islamic Relief Address Rruga Dritan Hoxha, “Blloku Gintash” Laprake e re, 1000
Tirana Email www.islamicrelief.al
Notes This organisation exemplifies their Islamic views and provides help with poor people accessing basic servicesincluding education, water sanitation as well as healthcare.This organisation operates in the rural areas of Albania andhas offices in Shkoder.
21
DISCLAIMER: Whilst the information in this document was collected with great care and careful attention, Hibiscus Initiatives does not guarantee the accuracy of this information. Hibiscus Initiative does not endorse any views, opinions or policies expressed by any organisations referred to in this document and accepts no responsibility for any conclusion or results based on information provided in this booklet. This publication does not constitute an offer, solicitation, or recommendation for the sale or purchase of any product or service.
This booklet was produced in partnership with HMP Prisons Service and The Education and Training Foundation
Rikthimi në Shqipëri
1
Tabela e përmbajtjes
Hyrje ........................................................................................................... 4 Planifikimi i kthimit ...................................................................................... 5
l Mjekimil Familja dhe miqtë
Çfarë duhet të prisni pas mbërritjes ........................................................... 6 l Mbërritja në aeroportl Transporti
Informacion thelbësor dhe dokumente të rëndësishme............................. 8 l Letërnjoftimetl Leja e drejtimitl Hapja e një llogarie bankare
Akomodimi ............................................................................................... 10 l Strehimi emergjentl Kostoja e jetesës
Kujdesi shëndetësor ................................................................................ 13 l Vështrim i përgjithshëml Lista e spitaleve
Arsimimi dhe punësimi ............................................................................ 15 Informacion i dobishëm ........................................................................... 16
l Numrat e kontaktit në rast emergjencel Pushimet zyrtare
Kontakte të dobishme ............................................................................. 18 l Listë e organizatave të dobishmel Kontakte të tjeral Faqe interneti
Harta e Shqipërisë ................................................................................... 21 Mohim i përgjegjësisë .............................................................................. 21
2
Ky udhëzues është financuar nga Fondacioni për Arsim dhe Trajnimdhe është hartuar dhe krijuar nga shoqata bamirëse HibiscusInitiatives.
Ne ofrojmë mbrojtje, mbështetje dhe shërbime të specializuara përemigrantët e margjinalizuar dhe të pambrojtur të prekur nga sistemet edrejtësisë penale dhe të emigracionit, për t’ju mundësuar zgjedhje tëinformuara dhe ndryshim pozitiv. Ne nxisim drejtësinë dhe respektinpër të reduktuar pabarazitë.
Veprimtaria e shoqatës bamirëse ndahet në katër kategoritë gjera:
• Mirëqenie dhe mbrojtje në burgje
• Risistemimi ndërkombëtar
• Lufta kundër trafikimit
• Risistemimi i komunitetit dhe vullnetarizmi
Programi ndërkombëtar për risistemimin u ofron klientëve një shërbimpër menaxhimin e rasteve, për të lehtësuar rivendosjen e lidhjeve mestyre dhe komuniteteve të tyre në vendin e origjinës.
Nëpërmjet ofrimit të mbështetjes dhe asistencës praktike në lidhje merisistemimin, ne synojmë të sigurojmë tranzicionin më të qetë tëmundshëm për klientët tanë që rikthehen në vendet e tyre. Shpesh,kjo mund të konsistojë në dhënien e ndihmës për gjetjen e strehimit, tëdhënien e asistencës për rimarrjen e dokumenteve të identifikimit dhepasaportave, ofrimin e ndihmës lidhur me udhëtimet brenda vendit dhevendosjen e lidhjeve me familjarët, si dhe dhënien e granteve për t’indihmuar që të hapin një biznes të vogël.
Puna jonë është veçanërisht e rëndësishme për klientët që nuk kanëmë të drejtë të qëndrojnë në Mbretërinë e Bashkuar ose për ata qëjanë deportuar pas përfundimit të dënimit për një vepër penale.
3
Na kontaktoni
Për më shumë informacion rreth shoqatës “Hibiscus Initiatives”, nësedëshironi të merrni përkrahje ose nëse njihni një mik apo keni njëanëtar të familjes i cili mund të përfitojë nga asistenca jonë, nakontaktoni:
Hibiscus InitiativesResource for London356 Holloway RoadLondon N7 6PAT: 44 (0) 20 7697 4120F: 44 (0) 20 7697 4272
W: www.hibiscusinitiatives.org.uk
4
Hyrje
Kjo broshurë është hartuar për t’ju ofruar informacion që do t'julehtësojë kthimin në Shqipëri. Brenda saj do të gjeni informacione tëpërgjithshme të dobishme rreth kthimit dhe çfarë duhet të prisni, si dhenjë listë të të dhënave të kontaktit të organizatave që mund t’jundihmojnë me çdo problem që mund të hasni në risistemimin tuaj.
Faqet vijuese japin informacione kryesore, të hartuara për t’jundihmuar në risistemimin tuaj në shoqërinë shqiptare.
5
Planifikimi i kthimit
Sa më mirë ta planifikoni kthimin tuaj në Shqipëri, aq më të lehtë do ta keni kurtë mbërrini. Përpara se të mbërrini, duhet të mendoni për një sërë gjërash. Përshembull, kush do t’ju presë në aeroport? Ku do të qëndroni? Nëse keni miq osefamiljarë që jetojnë në Shqipëri, duhet të përpiqeni të merrni me vete të dhënat etyre të kontaktit (emrin, adresën, numrin e telefonit), në mënyrë që t’i kontaktonikur të mbërrini në aeroport, ose të kontaktoni me ta përpara se të niseni.
Gjatë leximit të kësaj broshure, do të gjeni emrat e organizatave që mund t’jundihmojnë. Të dhënat e kontaktit të të gjitha organizatave të përmendurarenditen në broshurë *shihni kontaktet e dobishme. Nëse ju nevojitet ndihmë ose nëse thjesht dëshironi të flisni me dikë përparase të largoheni nga Mbretëria e Bashkuar, mund t'i telefononi shoqatës“Hibiscus Initiatives”.
Përpara nisjes, mund t'ju duhet të merrni parasysh sa më poshtë: • Mjekimi
Është e rëndësishme të bisedoni me mjekun tuaj përpara se të niseni për nëShqipëri. Nëse merrni aktualisht mjekime, mjeku juaj duhet t’ju këshillojë sesit'i gjeni mjekimet më pas. Do të ishte mirë t’i kërkonit mjekut të përgjithshëmose mjekut tuaj një përshkrim të hollësishëm të gjendjes suaj. Sa më shumëinformacion të keni për gjendjen tuaj shëndetësore aq më lehtë do të jetë tëvazhdoni trajtimin pas mbërritjes. • Miqtë dhe familjarët
Nëse keni miq dhe familjarë që jetojnë në Shqipëri dhe nëse dëshironi, mundt’i informoni për ardhjen tuaj, pasi ata mund t’ju vijnë në ndihmë në gjetjen eakomodimit apo organizimin e transportit.
Rivendosja e lidhjeve me familjen
Kryqi i Kuq Britanik ofron shërbim pa pagesë për rivendosjen e lidhjevefamiljare që janë shkëputur. Këtë program mund ta aksesoni duke kontaktuardrejtpërdrejt me ta; British Red Cross, UK Office 44 Moorfields, London EC2Y 9AL Phone 344 871 1111 (+44 2071 3879 00 from abroad) Website www.redcross.org.uk
6
Çfarë duhet të prisni pas mbërritjes
• Mbërritja në aeroport
Pasi të keni zbritur nga avioni do të dërgoheni në aeroport, ku do tëkryhen shërbimet administrative për rihyrjen tuaj në Shqipëri.
Tani që jeni në Shqipëri, ndoshta mund të mendoni të ribashkoheni mefamiljarët dhe miqtë tuaj, të gjeni një punë, të merrni një letërnjoftimtjetër etj.
7
Transporti
Transporti në Shqipëri ka përparuar dukshëm gjatë dekadës së fundit,me përmirësimin e infrastrukturës në vend. Në Shqipëri, pjesa më emadhe e njerëzve udhëtojnë me mikrobusë publikë ose privatë tëquajtur furgonë që nisen shpesh në destinacione në të gjithëShqipërinë. Furgonët nuk kanë orar dhe nisen pasi të mbushen. Atakushtojnë pak më shumë, por ecin pak më shpejt se autobusët.
Shqipëria ka pak shoqëri transporti me autobusë dhe zakonishtautobusët nuk janë shumë të shpejtë, por mund të transportojnë meçmim të lirë rreth qytetit të Tiranës. Për transportin aeroporti ka edhetaksi , të cilat kanë tarifa fikse.
Shoqëri të besueshme taksish janë: Speed Taxi - http://speedtaxi.al/offers/tirane-rinas-vetem-1500-lekeTel: +355 422 22555 or +355 69 64 22211
Merr Taxi - http://merrtaxi.com/Tel: 0800 5555
8
Informacion thelbësor dhe dokumente të rëndësishme
• Letërnjoftimet
Karta shqiptare e identitetit (Letërnjoftimi) është një letërnjoftimkombëtar që u lëshohet qytetarëve nga autoritetet shqiptare. Ai ështëdëshmi i identitetit, shtetësisë dhe vendbanimit. Letërnjoftimi është idetyrueshëm për të gjithë qytetarët mbi moshën 16 vjeç.
Versioni aktual është në formatin ID1 dhe biometrik. Letërnjoftimimund të merret duke bërë një kërkesë në njësinë bashkiake, pasi tëkeni paguar tarifën përkatëse (1500 lekë ose 10 Euro). Bëhet një fotodixhitale e fytyrës së mbajtësit të letërnjoftimit dhe merren shenjat egishtave. Karta duhet të merret nga vetë personi pas rreth 15 ditësh,ku duhet të identifikoheni me shenjat e gishtërinjve.
Letërnjoftimi pranohet si dëshmi e identitetit në disa vende fqinje dhezgjat 10 vjet nga data e lëshimit.
9
• Leja e drejtimit në Shqipëri
Për të drejtuar një automjet në rrugët publike të Shqipërisë nevojitetnjë leje drejtimi. Duhet të jeni mbi 18 vjeç për të drejtuar një automjetnë Shqipëri. Lejet e drejtimit të lëshuara nga vendet e BE-së ose të ZEE-së pranohen, por duhet tëkeni edhe një leje drejtimi ndërkombëtare (IDP 1949) për të drejtuarnjë automjet në Shqipëri. Lejet e drejtimit të lëshuara nga shtete tëhuaja mund të përdoren për një periudhë 1 vjeçare, por duhet tëkonvertohen nëse jetoni në Shqipëri për më shumë se 12 muaj.
Gjatë drejtimit të automjetit në Shqipëri, është e detyrueshme me ligjqë të mbani me vete mjetet e mëposhtme. Për mosmirëmbajtjen emjeteve të caktuara mund t’ju vendoset gjobë në vend.
• Deflektorët e dritave të fenerëve • Kutinë e ndihmës së shpejtë • Kaskat mbrojtëse, të detyrueshme për drejtuesit e
motoçikletave dhe pasagjerët
• Hapja e një llogarie bankare
Documents required to open a bank account in Albania may differ frombank to bank.
Megjithatë, bankat në Shqipëri zakonisht kërkojnë dëshmi të identitetit,qoftë pasaportën ose letërnjoftimin.
Për udhëzime të mëtejshme, referojuni lidhjes së mëposhtme.https://www.bankofalbania.org/web/Si_te_hapesh_nje_llogari_bankare_7425_1.php
10
Akomodimi
Banesat sociale në Shqipëri janë mjaft të kufizuara dhe shumica enjerëzve marrin privatisht një banesë me qira. Nëse nuk mund tëqëndroni me miqtë ose familjarët tuaj, mund të gjeni një akomodim tëpërkohshëm emergjent. *Shihni listën e kontakteve të dobishme për ndihmë lidhur meakomodimin emergjent
Strehimi emergjent http://kenedifoundation.org/Foundationi Kenedi ka vënë në dispozicion një apartament me dydhoma, i cili është i përshtatshëm për gratë që përjetojnë dhunë nëfamilje ose situata të rrezikshme. Projekti "Shtëpi të sigurta për femrat" filloi fillimisht përmes njëpartneriteti ndërmjet Programit të Kombeve të Bashkuara për Zhvillimdhe qeverisjes vendore të Korçës. Fondacioni Kenedi; Niko Dodona 6,Lagjja 12, Korçë, Shqipëri pranë katedrales, afër antenës së madhetelevizive.
Streha për të pastrehët e komunitetit LGBT: Shërbimi kryesori ofruar nga qendra “STREHA” do të jetë strehimi i personave LGBTIpër një periudhë maksimale prej 6 muajsh, duke përfshirë ofrimin endihmës mjekësore kur është e nevojshme. Kjo strehë, në bazë tëplaneve individuale, harton dhe zbaton për secilin përfitues një programditor dhe periodik që përfshin kurse formimi profesional dhe aftësimi përjetën, aktivitete sociale dhe kulturore etj. Streha gjithashtu negocion meinstitucionet shtetërore dhe private për të siguruar punësim përpërfituesit. Me një staf prej 12 profesionistësh, streha ka një kapacitetprej 8 shtretërish (katër për meshkuj dhe katër për femra) (për tëpërfituar shërbimin, lutemi të dërgoni formularin e aplikimit në internet).
Vëllazëria Ungjillore për Fëmijët: Zyra kombëtare ndodhet nëDurrës. Ka një zonë banimi për një familje, përveç zyrës për ata qëdëshirojnë të kalojnë një kohë të qetë me besimtarët ose thjesht si njëfamilje që ka nevojë për strehim. Këtu strehohenderi në 22 persona dhe aplikimet pranohen në internet, në:
11
http://strehalgbt.al/sq/pranimi-ne-qendren-streha/
http://www.cef-central-europe.com/data/files/shtepia_pritjes_bufsh_0Q1KvG.pdf
Për të dhënat e kontaktit në lidhje me strehimin, kontaktoni: Telefon: 0696058641: 0696013431 Email : [email protected]
http://www.cef-central-europe.com/id-54-albania.htmlInformacione të mëtejshme për këtë broshurë disponohet nëinternet, në:
12
Kostoja e jetesës
Çmimi në lekëQumësht 1 litër 120 Bukë 500 g 60 - 90 Oriz 1 kg 130 Vezë (12) 150 Djathë 1 kg 150 - 200 Ujë 1,5 litra 55 - 80 Fileto pule 435 Mish viçi 785
Transporti 1 biletë vajtjeje (autobus në Tiranë) 40 Abone mujore 1200 Benzinë 163,80 Tarifa normale e taksisë 300,00 Taksi për 1 km 250,00 Taksi për 1 orë 1428
Veshje dhe këpucë 1 palë xhinse “Levi” ose të ngjashme 5500 Fustan veror (Zara) 4500 Atlete sportive "Nike" 7500 Këpucë për punë 8200
Qiraja – apartament me 1 dhomë (Tiranë) (në muaj) 25 600 apartament me 1 dhoma jashtë qendrës së qytetit (në muaj)
15 500
apartament me 3 dhoma (Tiranë) në qendër (në muaj) 44 800 apartament me 3 dhoma jashtë qendrës së qytetit (në muaj)
25 000
Kujdesi për fëmijët Kopsht privat për parashkollorët (në muaj për 1 fëmijë) 17 600 Shkolla fillore (në vit për 1 fëmijë) 271 300
Të tjera Cigare (Marlboro) 300,00 Shpenzime për shërbime bazë (energjia elektrike, ngrohja, uji dhe grumbullimi i mbetjeve)
7300
Telefon celular me parapagesë; për 1 minutë 24,27 Internet; 10 mbps (pa limit) 2045
*përditësuar në mars 2017
Ushqimi
13
Kujdesi shëndetësor
• Vështrim i përgjithshëm
Me ligj, të gjithë qytetarët gëzojnë të drejtën e aksesit të barabartë nëshërbimet e kujdesit shëndetësor. Shërbimet e kujdesit shëndetësorfinancohen nga shteti dhe në shkallë të kufizuar nga sektori privat.
Sistemi shtetëror financohet nga kontributet e sigurimeve të punonjësvedhe ndahet në 3 nivele shërbimi.
1. Niveli i parë, njëkohësisht niveli i hyrjes në pjesën tjetër tëshërbimeve, është kujdesi shëndetësor parësor, i cili përfshinqendrat shëndetësore, ato të higjienës, qendrat e edukimitshëndetësor, maternitetet dhe klinikat pediatrike, repartet lokaletë urgjencave dhe spitalet e zonave rurale.
2. Niveli i dytë, ai i kujdesit dytësor, konsiston në shërbimetmjekësore dhe diagnostikuese në spitale dhe poliklinika
Pjesa më e madhe e spitaleve ndodhen në zonat urbane.
l Për të marrë trajtim mjekësor, duhet të paraqisni një kartë shëndeti(librezë mjekësore) , megjithëse shumë mjekë mund t'ju vizitojnë edhenëse nuk e keni një të tillë.
l Për këto shërbime, duhet të regjistroheni në një nga qendratshëndetësore lokale – Ambulanca e lagjes
l Të moshuarit dhe të varfrit kanë të drejtën e trajtimit shëndetësor falas.
Instituti i Sigurimeve Shëndetësore www.isksh.com.al
14
• Lista e spitaleve
Spitali "Hygeia", Tiranë (Privat) Adresa Mbikalimi i Kamzës, Fushë-Mëzez 1051
Shqipëri Telefon +355 4 239 0000 Hapur 24 orë
Spitali Amerikan- American Hospital (Privat) Adresa Pranë S.U.T, Rruga Lord Bajron,
Tiranë, Shqipëri Telefon +355 4 235 7535
Spitali Rajonal Elbasan Adresa Rruga "Alush Lleshanaku",
Elbasan, Shqipëri, Telefon +355 54 258 644
Spitali Rajonal Fier Adresa Rr. "Çamëria", Fier, Shqipëri Telefon +355 34 222 021
• Klinika të shëndetit seksual
Shoqata Shqiptare e Planifikimit Familjar (FPAA) drejton disa klinika tëplanifikimit familjar në Tiranë dhe Lezhë dhe ka degë në 6 qarqe tëvendit. http://www.ippf.org/about-us/member-associations/albania
15
Arsimimi dhe punësimi
Qytetarët shqiptarë që kthehen nga jashtë shtetit pasi nuk kanë përfituar azil,kanë të drejtë të ndjekin arsim të çfarëdo niveli në Shqipëri.
Arsimi në Shqipëri fillon me nivelin parashkollor (i cili ështëfakultativ). Arsimi i detyrueshëm fillon në moshën 6-vjeçare dhe zgjat 9 vjet.
Pas përfundimit me sukses të arsimit 9-vjeçar, nxënësit vazhdojnë arsimin emesëm (gjimnazi). Megjithëse në Shqipëri arsimi i mesëm nuk është idetyrueshëm, ai i përgatit nxënësit për arsimin e lartë. Në përfundim të arsimittë mesëm, nxënësit duhet t'u nënshtrohen provimeve të Maturës Shtetërore.Nxënësit që i kalojnë këto provime, kanë të drejtë të ndjekin arsimin elartë/terciar. Nxënësve që përfundojnë arsimin e mesëm, u jepet një dëftesëpjekurie. Personat e interesuar për të vazhduar arsimin e lartë mund tëzgjedhin midis universiteteve private dhe shtetërore në të gjithë vendin. http://www.albaniaeducation.info/Education-System/Education-Structure.html
Punësimi dhe trajnimi
Një nga mënyrat kryesore të gjetjes së një pune nëShqipëri është nëpërmjet kontakteve personale; është erëndësishme t'u thoni miqve dhe familjarëve se jeni dukekërkuar për punë. Faqe interneti që nxjerr njoftimet për vende të lira puneDua Punë www.duapune.com
Zyrat rajonale të punësimit synojnë të ofrojnë asistencë për emigrantët qëkthehen. Për të marrë këto shërbime, duhet të jeni i regjistruar në zyrënpërkatëse rajonale të punësimit . Në shumë qytete, personat e papunë mundtë gjejnë mundësi për kryerjen e kurseve të formimit profesional me tarifë tëreduktuar, nëpërmjet zyrave rajonale të punësimit.
Në Shqipëri, sigurimet shoqërore varen nga pagesa e kontributeve tëpaguara nga punëdhënësi ose vullnetarisht. Një person që nuk ka paguarmjaftueshëm kontribute nuk do të mund të përfitojë nga skema e sigurimeveshoqërore. Përfitimet menaxhohen nga Instituti i Sigurimeve Shoqërorewww.issh.gov.al
16
Informacion i dobishëm
1 janar Festa e Vitit të Ri 2 janar Festa e Vitit të Ri 14 mars Dita e Verës 21 mars Dita e Nevruzit 16 prill Dita e Pashkës Katolike 16 prill Dita e Pashkës Ortodokse 1 maj Dita Ndërkombëtare e Punonjësve 25 qershor Dita e Bajramit të Madh 1 shtator Dita e Kurban Bajramit 19 tetor Dita e Lumturimit të Nënë Terezës 28 nëntor Dita e Pavarësisë 29 nëntor Dita e Çlirimit 8 dhjetor Dita Kombëtare e Rinisë 25 dhjetor Krishtlindjet
• Shërbimet e emergjencave Policia rrugore 126 Ambulanca 127 Reparti i zjarrfikjes 128 Policia 129 Numri i përgjithshëm 112 i shërbimeve të emergjencësEmergjencat detare 125
(Datat mund të ndryshojnë)
• Pushimet zyrtare në Shqipëri
Datat Pushimet
17
Prefikset
Për thirrjet brenda vendit (brenda Shqipërisë) duhet të shtypni 0përpara numrit të telefonit Prefiksi i Shqipërisë 355 Qytetet kryesore dhe prefikset përkatëse Tirana +4 Kukësi
+242 Berati +32 Shkodra
+224 Saranda +852 Burreli
+217 Tropoja +213 Peshkopia +218
Kur bëni një telefonatë, fillimisht formoni prefiksin e shtetit dhe më pasprefiksin e qytetit, p.sh nëse bëni një telefonatë nga Tirana +355 4 (mëpas numrin e telefonit).
18
Qendra Shqiptare për Rehabilitimin e Traumës dhe Torturës (QSHRT)Adresa Rr. Knot Urani No 10, Tiranë, Shqipëri Email [email protected]
Telefon +4 2 256 522 Shënime Kjo organizatë ofron shërbime këshillimi dhe mbështetjeje
për viktimat e torturës.
Telefon 067 408 0729
Mensa e bamirësisë "Shoqëria e dashurisë" (hapur të martave dhetë enjteve)
Adresa Rruga "Qemal Stafa" / pranë Shkollës së Kuqe
Email [email protected]
Telefon +355 42 257 532 +355 42 225855 Shënime Kryqi i Kuq është organizata më e madhe humanitare
në Shqipëri dhe ofron shërbime të urgjencësmjekësore dhe asistencë sociale.
Kontakte të dobishme Kryqi i Kuq Shqiptar
Adresa Sheshi Rilindja. Rr. Muhamet Gjollesha
PO Box: 1511
Tiranë, Shqipëri
Email [email protected]
Shënime Kjo organizatë ofron ushqim për personat në nevojë.Qendrat janë të hapura të martave dhe të enjteve.
19
Telefon +355 422 300 88 +355 682 024 598
Shënime Kjo organizatë ndihmon me akomodimin afatshkurtër dhevlerëson rast pas rasti çdo referim.
Të ndryshëm e të barabartë (Different and Equal)Address Rr. Milto Tutulani, P. Alb. Milenium Shk.6. Ap. 39
Tiranë, Shqipëri Email different&[email protected]
Telefon +355 (4) 222 18 92
Caritas Albania
Adresa Rruga “Don Bosko” Nr.4 Tiranë
Email [email protected]
Telefon +355 4 234 4195 Shënime Kjo organizatë ofron strategji për reduktimin e pasojave dhe
për uljen e rrezikut të transmetimit të virusit HIV, si dheinformim për programet e shkëmbimit të ageve dhe qendratpritëse.
Shoqata e Parandalimit dhe Rehabilitimit nga SIDA dhe Drogat (APRAD)
Adresa Rruga “Qemal Stafa” Nr 258 Tiranë
Email [email protected]
Shënime Kjo organizatë ofron ndihmë për riintegrimin e vajzave,grave dhe meshkujve në rrezik trafikimi ose viktima tëtrafikimit.
20
Heart Beat
Address Rruga e Drilonit, Pogradec, Shqipëri
Email [email protected]
Telefon 0696058079 Shënime Kjo organizatë ofron ndihmë për fëmijët me aftësi
të kufizuara dhe mbështetje për familjet e tyre.Gjithashtu, ata ofrojnë ndihmë për njerëzit nënevojë.
Islamic Relief Address Rruga Dritan Hoxha, “Blloku Gintash” Laprake e re,
1000, TiranëEmail www.islamicrelief.al
Shënime Kjo organizatë është shëmbëlltyra e pikëpamjeveislamike dhe ofron ndihmë për të varfrit duke umundësuar akses në shërbime, si arsimim,furnizim me ujë, kanalizime dhe kujdesshëndetësor. Kjo organizatë e ushtron veprimtarinëe saj në zonat rurale të Shqipërisë dhe ka zyra nëShkodër.
21
MOHIM I PËRGJEGJËSISË: Ndonëse informacioni në këtë dokumentështë mbledhur me kujdes dhe vëmendje maksimale, "Hibiscus Initiatives"nuk garanton saktësinë e këtij informacioni. Shoqata "Hibiscus Initiative"nuk mbron asnjë nga pikëpamjet, opinionet apo politikat e organizatave tëpërmendura në këtë dokument dhe nuk mban asnjë përgjegjësi përkonkluzionet ose përfundimet e nxjerra në bazë të informacionit të dhënënë këtë broshurë. Ky publikim nuk përbën ofertë, kërkesë ose rekomandimpër shitje ose blerje të ndonjë produkti ose shërbimi. Versioni 1
This booklet was produced in partnership with HMP Prisons Service and The Education and Training Foundation