research innovato rresearch-chronicler.com/resinv/pdf/v2i3/2315.pdf -chronicler.com research...

11

Upload: phungtram

Post on 05-Aug-2019

224 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

www.research-chronicler.com Research Innovator

International Multidisciplinary Research Journal

Volume II Issue III: June 2015 Editor-In-Chief: Prof. K.N. Shelke

Research Innovator A Peer-Reviewed Refereed and Indexed International Multidisciplinary Research Journal

Volume II Issue III: June – 2015

CONTENTS

Sr. No. Author Title of the Paper Page No.

1 Dr. Archana Durgesh

& Ms. Ekta Sawhney

Spirituality - The Antidote to All

tribulations 1

2 Prof. S. Arunraj

A Study on the Status of Women

Education in India 5

3 T. Avinash

Between Illusion and Reality: Subverting

Stereotypes (An Analysis of Two Stories) 12

4 Dr. Archana Durgesh

& Dr. Pooja Singh

Infertility: A Woman’s Encircling Gloom

17

5 Dr. Vitthal V. Parab The Emerging New Trends In Indian

English Fiction 21

6 Dr. K. Anuradha &

V. Elumalai

National Identity in Nissim Ezekiel’s

poem “Island” Correlative with Puram 29

7 Pragya Shukla &

Sudhir Kumar

Fasting, Praying & Storytelling

33

8 Dr. Vitthal V. Parab

Pragmatism & Gender Bias in Kamala

Das’s Poetry

42

9 Dr. Maulik Vyas

Revisiting Mahapatra’s Storytelling: a

Study of the Green Gardener

49

10 Dr. Archana Durgesh,

Dr. Pooja Singh, Achal

Sharma, Bramh

Prakash Singh, Aakash

Wadhawan

Phoolan Devi: The Bandit Queen

61

11 Dr. Vitthal V. Parab

The Social, Cultural Impact of English

Literature on the Traditional Life of the

People of Bangladesh

67

12 Mr. Parkale Suryakant

Narayan

“Sexual Politics” in Sharankumar

Limbale’s The Outcaste ( Akkarmashi)

78

13 Thokchom Ursa

An Insight into Anthropometric

Variations of Height and Weight among

Monozygotic Twins

83

14 Dr. Prashant

Krushnarao Pathak

Human Right and Child Education in

Indian Constitution 87

15 kaMbaLo ema. ema. nfyrsRrjkaP;k nfyr m/nkjkalkBh pGoGh 93

www.research-innovator.com Research Innovator ISSN 2348 - 7674

International Multidisciplinary Research Journal

Volume II Issue III: June 2015 (93) Editor-In-Chief: Prof. K.N. Shelke

nfyrsRrjkaP;k nfyr m/nkjkalkBh pGoGh

kaMbaLo ema. ema.

caaMgaU kanaa zakUr klaa, vaaiNajya AaiNa iva&ana mahaivaValaya, navaIna pnavaola

saaraMSa

marazoSaahIcaaAMt hao}na paScaa%ya ivaVocaa yaoqao psaar haotaca Qamaa-caa Kra Aqa- [qalyaa nao%yaaMnaa AlpavaQaIt kLU

laagalaa. Qamaa-tIla va samaajaatIla vaOgauNyao laxaat AalaI. ho vaOgauNya kaZUna TakNyaasaazI ivacaarmaMqana sau$ Jaalao

va %yaatUnaca maharaYT/at Qama-sauQaarNaocaI¸ samaajasauQaarNaocaI caLvaL sau$ JaalaI¸ navao t<va&ana ]dyaalaa Aalao.

laaokisqatI¸ Qama-rItI AaiNa rajyarItI yaat caaMgalao va ]pyaaogaI forfar GaDvaUna AaNaNao garjaocao vaaTt

haoto.mhNaUna yaa sauQaarkaMnaI ‘samaajarcanaoivaYayaI EaRitsmaRtIMnaI saaMigatlaolao saaMigatlaolao inayama’ AgadI Gaatk AsaUna

paScaa%yaaMnaI pitpaidlaolyaa samata¸ vyai@tsvaatM~ya [. t<vaaMcaa AMgaIkar k$na AapNa Aaplyaa samaajaacaI %yaa

t<vaaMvar punaGa-Tnaa kolaI paihjao Asao inaBa-yapNao saaMgaNyaasa sau$vaat kolaI. vya@tIlaa ivacaar¸]ccaar¹Aacaaracao

pUNa- svaatM~ya Asaavao vaNa-Baod¸ jaaitBaod hI vyavasqaa hainakark AsaUna vya@tIcaI yaaogyata itcyaa janmaava$na na

zrivata itcyaa gauNaaMva$na zrvaavaI¸ s~I¹pu$YaaMt pUNa- samata AalaI paihjao. pu$YaaMpmaaNaoca is~yaaMnaa¸ dilataMnaa

iSaxaNa idlao paihjao vya@tIlaa Aaplyaa ]cCopmaaNao kaoNatahI vyavasaaya krNyaacao pUNa - svaatM~ya Asalao paihjao

ho va yaa t¹hocao ivacaar haca bahutokaMcyaa pitpadnaacaa saaraqa- haota. dadaobaa paMDurMga¸ laaokihtvaadI¸ maaha%maa

jaaoitrava fulao ivaYNaubauvaa ba`(caarI¸ nyaa. ranaDo EaI.ma. maaTo iva.ra. iSaMdo Da^.jayakr¸ la.ba.BaaopTkr¸

Sa.d.jaavaDokr¸ gaaoivaMd icamaNaajaI BaaTo ASaa Anaok sauQaarkaMnaI Aaplyaa laoKnaatUna¸ saBaa¹saMmaolanaatUna dilat

]waraMcaI jaaiNava inamaa-Na kolaolaI Aaho.

izkLrfod%

b- l- e/;s is’kokbZ jktoV laiwu

Hkkjrkr fczfV'kkaph jktoV vkdkjkyk vkyh-

R;kauh Hkkjrh; lektO;oLFksoj xqykefxjh

vk.kysyh vlyh rjh uoh foPkkjiz.kkyh]

f'k{k.kiz.kkyh] oSKkfud nf‚Vdksu] va/kJ)k

fueqZyuklkj[;k ekuoh thoufodklkP;k

?kVdkuk xfrekurk fnyh- ifjorZukyk ia[k

QqV.;kph fpUgs Li‚Vi.ks xolw ykxyh-

va/kdkjkP;k lkezkT;kyk izdk’kkph fn’kk

feG.;kl izkjaHk >kyk gksrk- thoukP;k

ijkdksVhP;k la?k"kkZrwu tjh ?kfVrs tUekyk ;sÅ

ykxrkr- rsOgkp okM~efo‛okrgh uoh ?kfVr

tUekyk ;srkr- uO;k thoutkf.kok fuekZ.k

gksrkr- uos vuqHkofo‛o fuek.kZ gksrs- rs

ekaM.;kps uos Hkku ;srs- fczfV’kkaP;k vkxeukus

Hkkjrh;kauk cnyfo.;kph izsj.kk feGkyh-

R;kauh L=hLokra«;kpk iqjLdkj d:u

fo/kokfookg] lrhizFkk canh] L=hf’k{k.k

;klkj[;k vusd lkekftd dk;kZyk izsj.kk

fnyh- ;krwup iq<s egkRekQqys lkfo=hckbZ

Qqys] yksdfgroknh] vkxjdj] jkt"khZ 'kkgw

egkjkt] foB~By jketh f’kans ;kalkj[;k

lektlq/kkjdkaP;k dk;kZrwu nfyr lkfgR;kaP;k

fuehZrhyk] pGoGhyk izksgkRlku feGkys-

nfyr lkfgR;kP;k ik‛oZHkwfepk fopkj djrkuk

Hkkjrh; lektO;oLFksoj vkf.k MkW- ckcklkgsc

vkacsMdjiwoZ dkGkrhy lektizcksk/kukP;k

pGoGhoj nf’V{ksi Vkd.ks vko'od Bjrs-

Hkkjrh; lektO;oLFkk iznh/kZ dkG

pkrqoZ.;kZoj vk/kkjysyh vkf.k tkrhO;oLFksr

foHkkxyh xsyh gksrh R;k fo‛kerkoknh

lMysY;k ‘kks‛k.ki)rhoj egkRek QqY;kauh

ifgY;kank izgkj dsyk vkf.k L=hf'k{k.kkP;k

Lokra«;kpk ifgyk gawdkj tUekyk ?kkryk-

egkj“ekax lektkrhy dsoG L=h;kaukp uOgs

rj lexz ‘kks‛khr ihfMr lektO;oLFksykp e-

www.research-innovator.com Research Innovator ISSN 2348 - 7674

International Multidisciplinary Research Journal

Volume II Issue III: June 2015 (94) Editor-In-Chief: Prof. K.N. Shelke

Qqys ;kauh lk{kjrsP;k vkf.k lektlq/kkj.ksP;k

/kkjsr vk.kys- R;kpsp ifj.khr Eg.kwu iq<s

nfyr pGoG vf/kd dk;Z{ke >kyh-

nfyr vLi‛;kalkBh ‘kkGk

egkRek Qqys ;kauh L=h f’k{k.kkizek.ksp nfyr

vLi‛;kaP;k f’k{k.kkykgh egŸo fnys-

f’k{k.kkf’kok; R;kaP;kr ifjorZu gks.kkj ukgh

;kph R;kauk tk.kho >kyh- f’k{k.kkP;k

vHkkokeqGs czkºe.ksrj lekt uSfrd]

ckSf/ndn’V;k iaxw >kYkk vkf.k R;kph

O;okgfjd {ks=kr ihNsgkV >kyh rlsp R;kaps

vkfFkZd ‘kks‛k.kgh ok<ys- R;keqGs R;kauk

f’k{k.k nsmu R;kauk lKku dj.ks vko‛;d

vlY;kph tk.kho egkRek QqY;kauk >kyh-

L=h ‘k wnzkfr’kwnzkaP;k izkFkfed f’k{k.kkph

tckcnkjh ‘kklukus vxzØekus Lohdkjys vls

vkokgu R;kauh dsys- ‘kwnzkfr’kwnzkadMwu

vU;k;kus ?ksrysY;k djkrwu okbZ] cukjl]

iz;kx o ukf'kd ;sFks jke & d’.kkph eafnjs

cka/k.;klkBh dsY;k tk.kkÚ;k [kPkkZyk egkRek

QqY;kapk fojks/k gksrk- eafnjkP;k cka/kdkekoj

[kpZ dsyk tk.kkjk iSlk vKkuh ‘kwnzkfr’kwnzkaP;k

eqykal lqf’k{k.k ns.;klkBh] ‘kkGk cka/k.;kPkk

deh [kpZ djkok] vls R;kauh EgVys vkgsss-

vLi‛;kaP;k thoukr ifjorZu ?kMowu vk.k.ks

gs egkRek Qqys ;kauh BjfoysY;k /;s;kiSdh

,d /;s; gks;- f’k{k.kkf’kok; vLi‛;kaP;k

LFkhrhe/;s ifjorZu gks.kkj ukgh Eg.kwu egkRek

Qqysauh rRdkyhu lukruh yksdkapk vkf.k

:<h ijaijspk fopkj u djrk vLi‛;kae/;s

f’k{k.kizlkj dj.;kps dk;Z gkrh ?ksrys- :<h]

ijaijsuqlkj vLi‛;kauk f’k{k.k ?ks.;kpk

vf/kdkj uOgrk] ijarq egkRek Qqysauh

vLi‛;kaps vKku nqj gks.;klkBh

f’k{k.kkf’kok; Ik;kZ; ukgh gs vksG[kys gksrs-

R;keqGs R;kauh 1851 e/;s iq.ks ‘kgjkr

ukukisBsr vLi‛;kalkBh ifgyh ‘kkGk dk<yh-

v’kkjhrhus gtkjks o‛k Zs vKkukP;k va/kkjkr

dqtr o lMr iMysY;k vLi‛;kauk Kkukps

vFkkZr f’k{k.kkps loZizFke njokts m?kMwu

ns.;kps dke egkRek Qqys ;kauh dsys

vLi‛;kalkBh R;kaP;k thoukr ifjorZu

gks.;klkBh Kkukps njokts m?kMwu ns.kkjs gs

ifgys egkjk’Vªh;u lektlq/kkjd Bjrkr-

egkRek Qqysauh lq: dsysyh ‘kkGk lektkrhy

lukruh eaMGkauh fojks/k d:u cn ikMyh-

rjhgh rs ukjkt >kys ukgh- rs vLi‛;kaP;k

‘kS{kf.kd pGoGhckcr vf/kdp izHkkohi.ks

dk;Z d: ykxys- ifj.kkeh 1852 e/;s iq.ks

‘kgjkr osRkkGisBsr lnkf’kojko cYYkkG xksoaMs

;kaP;k okM;kr vLi‛;kalkBh iqUgk ‘kkGk lq:

dsyh- igkrk igkrk ‘kkGsrhy fo|kFkhZla[;k

fnolsafnol ok<r xsyh- R;keqGs

e- Qqys ;kaP;k ;k ‘kS{kf.kd dk;kZl vusd

nku’kwj yksdkauh vkfFkZd lgdk;Z ns.ks lq:

dsys- v’kk ‘kkGkauk nf{k.kk QaMkrwu

efgU;kyk iapohl :Ik;s enr Eg.kwu ns.;kr

;sÅ ykxys- R;keqGs ‘kkGkapk fodkl gksmu

vLi‛; fo|kFkhZ f’k{k.k ?ksÅ ykxys- ygqth

lkGos ekax vkf.k jk.kksth egkj ;kauh egkj-

ekaxokM;kr tkÅu eqykauk ‘kkGsr vk.k.;kps

dke dsys- fo’.kw eksjs‛oj] jkepanz eksjs‛oj

jk?kks lq[kjke] /kqjkth vk;th pkaHkkj o dslks

™;acd] foBksck ckiqth] fouk;d x.ks’k] /kksaMks

lnkf’ko] xuw jk>qth vkf.k X;kuw f’kn~nth

;kauh nfyrkaP;k ‘kkGsr f’k{kd Eg.kwu dk;Z

dsys

vLi';rk fuokj.k

vLi';kaP;k m/nkjklkBh egkRek Qqys ;kauh

tssts dk;Z dsys R;kiSdh ,d vLi';rk

fuokj.k gks;- e- QqysaP;k tUekiwohZP;k

dky[kaMkiklwu lektkr vLi`';rk izpfyr

gksrh- vLi'; Eg.kts Li'kZ dj.;kl v;ksX;

www.research-innovator.com Research Innovator ISSN 2348 - 7674

International Multidisciplinary Research Journal

Volume II Issue III: June 2015 (95) Editor-In-Chief: Prof. K.N. Shelke

vlysys euq’; gks;- Hkkjrkr 429 vLi';

tkrh gksR;k- lkekftd vkf.k vkfFkZdn’V;k

R;akpk ntkZ lektO;oLFksr vR;ar [kkypk

gksrk- vusd lektlq/kkjdkauh mPpo.khZ;

yksdkadMwu vLi`';rsP;k ukok[kkyh

vLi';kaoj gks.kkÚ;k vU;k;koj vkf.k R;kauk

fnY;k tk.kkÚ;k viekukLin okx.kqdhoj

Vhdsps izgkj dsys- ;kis{kk R;kauk osxGs dkgh

djrk vkys ukgh- vLi';rk fuokj.kkcn~ny

xktysys lar ,dukFk egkjkt lq/nk

vLi';kalkBh Hkjho dk;Z d: 'kdys ukghr-

,dukFkh Hkkxor v/;k; 28 vksoh 191

e/;s rs Eg.krkr-

ßvaR;tkpk foVkG T;klh A xaxk Lukus

'kq/nRo R;klhA

rs xaxkLuku vaR;tklhA 'kq)Roklh

vuqi;ksxhAAÞ

Eg.kts vLi';kaP;k Li'kkZus foVkG >kY;kl

R;kus ifo=rslkBh xaxk unhr Luku djkos]

ijarq tUekus vLi`'; vlysY;k O;Drhauh

fdrhgh xaxkLuku dsys rjh rs mi;ksxh ukgh-

egkRek Qqys gs vls cksyds lq/kkjd uOgrs rs

vkiys dk;Z drhe/;s vk.kr vlr-

vLi';kauk lkoZtfud ik.koB;kaoj ik.kh

Hkj.;kph eqHkk uOgrh- v'kkosGh R;kauh

vkiY;k okM;krhy ik.;kus Hkjysyk gkSn o

fofgj 1868 e/;s vLi'; yksdkauh ik.kh

Hkj.;klkBh [kqyh dsyh- rlsp R;kauh 1873

e/;s vLi';rk fuokj.kkpk tkghjukek

dk<yk- R;keqGsp iq<s Hkkjr ljdkjyk

vLi';rk gh dk;|kus u’V djrk vkyh-

Xkqykefxjhps mPPkkVu %

vLi';rsizek.ksp lektO;oLFksr xqykekfxjhph

izFkk :<>kysyh gksrh- egkRek Qqys ;kaauh

ygqth ekax vkf.k jk.kksth egkj ;kaP;k

enrhus vLi';rk fuokj.;kpk iz;Ru dsyk-

vLi';rsizek.ksp R;kauh xqykefxjh u’V

dj.;kpkgh iz;Ru dsyk- lektkr tkrh

O;oLFkk gksrh vkf.k ;k O;oLFksr mPpo.khZ;

yksd [kkyP;k ckgqtu lektkyk xqykefxjhr

okxohr gksrs- egkRek Qqys ;kauh fyfgysY;k

^xqykefxjh^ ;k xzaFkkr rs Eg.krkr] ^^

Lor%P;k LokFkkZlkBh czkºe.k yksdkauh

tkfrO;oLFkk fuekZ.k dsyh vkfk.k

vkiY;klkBh lq[klks;h o loyrh d:u

BsoY;k- rlsp 'kwnz vkf.k vfr'kwnzkrhy

yksdkauk xqykefxjhP;k [kkbZr yksVwu fnys-^^

egkRek Qqys ;kauh czkºe.k yksdkaps gs loZ

<ksax loZizFke pOgkV;koj vk.kys vkf.k 'kqnz

o vfr'kwnzkaph xqykefxjh u’V dj.;klkBh

R;kauk f'k{k.k nsÅu tkxr dsys-

ik.;kph foghj o gkSn%

vLi'; nfyrkauk lkoZtfud ik.koBs vkf.k

eafnjkr izos'k dj.;kl eukbZ gksrh- R;keqGs

ik.;klkBh R;kaps gky gksr vlr- egkRek

Qqys ;kaP;k iq.ks ;sFkhy okM;kr foghj gksrh-

gh foghj vkf.k gkSn R;kauh vLi';kauk ik.kh

Hkj.;klkBh b-l- 1868 e/;s [kqyk dsyk

Lor%P;k okM;krhy foghj o gkSn vLi';kauk

ik.kh Hkj.;klkBh [kqys dj.kkjs egkRek Qqys

gs ifgys Hkkjrh; vLi`';ks/nkjd Bjrkr-

nfyrkalkBh okpuky;%

egkRek Qqys ;kauh nfyrkalkBh t'kh ifgyh

'kkGk lq: dsyh] R;kpizek.ks R;kauh

nfyrkalkBh ifgY;kank okpuky; lq: dsys-

;klkBh R;kauk iq.ks ;sFkhy dkgh lqf'kf{kr

yksdkauh lgkd;Z dsys- f’k{k.k o okpukeqGs

euq’;kP;k Kkukr Hkj iMrs- rlsp rks

vkRefuHkZj curks ;kf'kok; euq’;kr fopkj

dj.;kph {kerk fuekZ.k gskrs] vls R;kaps er

gksrs-

www.research-innovator.com Research Innovator ISSN 2348 - 7674

International Multidisciplinary Research Journal

Volume II Issue III: June 2015 (96) Editor-In-Chief: Prof. K.N. Shelke

Li';kaP;k lHkk %

dkWaaaaa aaaaa axzslP;k vLi`';rk fuokj.k desVhrQsZ MkW-

t;djkaP;k v/;{krs[kkyh eqacbZl 1922

vkWxLVe/;s lHkk >kyh loZ oDrs Li'; fganw

gksrs- MkW- lkojdj] f=osnh] dqyd.khZ vknhph

Hkk‛k.ks >kyh-

fn- 31-10-1922 jksth y-c- HkksiVdj ;kaps

^vLi';rkfuokj.kkph ifgyh ik;jh^ ;k

fo‛k;koj O;k[;ku >kys- v/;{kLFkkuh Jh-

e- ekVs gksrs- vkiY;k Hkk‛k.kkr HkksiVdj

Eg.kkys dh] ^enzkl byk[;kr ,dk lsdankyk

100 ek.kls ij/kekZr tkr vkgsr- fganw

lektkpk &gkl v'kk jhrhus gksÅ ykxyk rj

dkgh fnolkauh izR;{k fganqLFkkukr fganw euq’;

gh vtc pht gksbZy- vLi';kaP;k

drZRo’kDrhl oko feGkyk Eg.kts dnkfpr

egjkaP;k oa'kkr LojkT; laLFkkid f’kokth

egkjkt tUe ?ks.kkj ukghr] vls dks.kh

lkaxkos\ loZlk/kkj.k dq.kC;kis{kk egkj vf/kd

cqf/neku vkgs] vls eh vuqHkokus lkaxrks^-

HkksiVdjkaps Hkk‛k.k lqekjs ,d rs fnM rkl

>kys- R;kuarj HkkÅlkgsc yokVs ;kauh ;k

lHksr vLi';rsP;k :<hps leFkZu djrkuk

EgVys dh] ^,[kkns 'kkSpik= 'kkL=h; n’Vhus

25 osGk /kqrys o lOohl osGk lqxa/kh nzO;kr

[kGcGys Eg.kwu R;kyk dk; Hkkstuik=kph

lj ;s.kkj vkgs-^

yokVs ;kaP;k ojhy fo/kkukeqGs vLi';

lektkr larkikph ykV mlGyh- fujfujkG;k

fBdk.kh lHkk Hkjowu R;kapk fu‛ks/k dj.;kr

vkyk- ;k vuq‛k axkus v..kkjko iqatkth QkVd

;kauh Kkuizdk'k fn- 21-11-1922 P;k

vadkr fyfgysY;k i=krhy etdwj Qkj

cksydk vkgs- ^v'kk rÚgsph mienZ dj.kkjh

vlH; Hkk‛kk okijY;keqGs cfgLdr lektkr

,dp [kGscG mMwu tkÅu R;akps iq<kjh

fBdfBdk.kh lHkk Hkjowu ykoVs ;kapk tksjkus

fu‛ks/k djhr vkgsr- vLi'; iq<kÚ;kauh yokVs

;kaP;kdMwu ekQhph vis{kk dsyh- R;kizke.ks

yokVs ;kauh vLi`';kaph ekQh Kkuizdk'kkrwu

ekfxryh- gs yksd Hkj lHksr laHkkforkauk

ekj.kkjs o ?kjh vkY;koj R;kaph {kek ekx.kkjs

v'kk euksoRrhps vkgsr-

^,dw.k ,d tgky i=dkj vLi';rk

fuokj.kkP;k fo:/n vkgsr] gs m?kM vkgs- dS-

fVGdkauh l;kthjko egkjkatkaP;k

v/;{krs[kkyh HkjysY;k vLi';kaP;k ifj‛knsr

Li’V lkafxrys dh] vLi`';rk fganw /kekZl

laer ukgh- ijarq gs okD; dsljhr u

Nki.;kph R;akuh [kcjnkjh ?ksryh^-

fn- 25-11-1922 jksth xksfoan fpe.kkth HkkVs

;kaP;k v/;{krs[kkyh ^vLi`'; tkrhapk

m/nkj^ ;k fo"k;koj iq.ks ;sFks O;k[;ku >kys-

v'kh O;k[;kus fujfujkG;k fBdk.kh

Li';eaMGh ?kMowu vk.khr vlr- f'kok;

'k- n- tkoMsdjkalkj[ks xka/khoknh dkgh izR;{k

dk;Z djhr vlr- R;kauh ekpZ 1923 jksth

iB ft- lkrkjk ;sFks egkj eqyhauk baxzth o

laLdr f'k{k.kkps oxZ lq: dsys gksr- vFkkZr

;kpk fdrh t.khauh ykHk ?ksryk gs dG.ks

dBh.k vkgs- f’konklcqok tkaHkds ^vLi';kauk

/keZf'k{k.k ns.;kr ;kos^ vlk izpkj djhr

gksrs-

fn- 03-04-1923 jksth iq.ks uxjifj‛knsph

[kkl lHkk cksyko.;kr vkyh- Jh- HkksiVdj

;kauh fnysyk vLi`';kaP;k ik.koB;kojhy

gDdklaca/khpk Bjko pfpZyk tk.kkj gksrk-

lHksps/;{kLFkku Jh- u- fpa- dsGdj ;kauh

Hkw‛kfoys gksrs- xkorwu ukxfjdkaph ers

ekxfo.;kr vkyh gksrh- O;kikjh la?k]

vkjksX; eaMG] lR;’kks/kd lekt] ekrax

lekt] vk;Zlekt] v'kk vusd laLFkkaps

www.research-innovator.com Research Innovator ISSN 2348 - 7674

International Multidisciplinary Research Journal

Volume II Issue III: June 2015 (97) Editor-In-Chief: Prof. K.N. Shelke

vfHkizk; vkys gksrs- izfrdwy erkaP;k 1770

lg;kapk ,d vtZgh vkyk gksrk Bjko vlk

gksrk &^iq.ks E;qfuflikfyVhus vfLrRokr

vk.kysys o E;qfu- P;k vFkkZus pkyysys loZ

gkSn] eksÚ;k vkgsr R;k lokZaoj czkºe.k]

vczkºe.k] Li`';] vLi‛;] fganq&fga}srj vlk

HksnHkko eku.;kr ;sÅ u;s o lokZauk lkj[kk

Qk;nk feGkok- ;k Bjkokoj [kwi ppkZ o

oknax >kys- uxjifj‛knsrhy ppsZpk lwj gk

izfrdwyp gksrk- Bjko erkl Vkdyk rsOgk rks

9 fo:/n 27 erakuh ukikl >kyk-

;k ?kVuslaca/kh fyfgysY;k LQqVkr ^tkx`fr*

i=kus EgVys dh] ^fo'ks‛k xks’V gh dh egkRek

xka/khps dV~Vj HkDr Eg.kfo.kkÚ;k

vlgdkfjrkok|kauh lnjhy Bjkokl E;q- P;k

lHkse/;s fojks/k dsyk- xka/khi{kkph i=sgh

iwohZiklwu fojks/k djhr gksrh- jk- yokVs gs rj

Bjkokyk frykatyh ns.;kl Viysys gksrs- jk-

ujlksiar dsGdj ;kauh lHksr BjkokP;k cktwus

vkiys er fnys] rFkkfi R;kaP;k dsljh

i=krwu R;kckcrhr yksdkauk lw=c/n dj.;kps

dkghp iz;Ru >kys ukghr o vkrk ek=

yksdksP;k vfiz;rsl fHk.kkjk gk uke/kkjh dsljh

vlgdkfjrkok|kaoj nqxk.;k >kM.;kph la/kh

?ksr vkgs- T;k czkºe.ksrj lHkklnkauh Bjkokyk

fojks/k dsyk rs lHkkln czkºe.kh xqykefxjhps

pkgrs o yokVs izHkrh czkºe.k lHkklnkaps

cxycPps vkgsr-*

^izkxfrd* i=kus EgVys dh] ^;k BjkokeqGs th

tkxrh >kyh rh Qj egRokph vkgs-

dkgh dk vlsuk] Bjko ukikl d:u

iq.ksdjkauh vkiys varjax Li’V dsys- R;keqGs

vLi';kauk vuk;klsp dks.k vkiyk o dks.k

ijdk gs rikl.;kl la/kh feGkyh-

vLi‛;ks/nkjkps dk;Z HkkÅlkgsc HkksiVdj gs

ifrrijkorZu laLFksrQsZ djhr vlr- 1923

P;k x.ks'kksRlokr egkj] ekax pkaHkkjknh

lektkP;k x.kirhps esGs o [ksG ;kar

Li‛;kLi‛; eaMGh lkehy >kyh gksrh- ;k

fejo.kqdkauk HkkÅlkgsc] y{e.kjko HkksiVdj]

ekVs] fgax.ksdj] f’ka=s vknh eaMGh

vLi‛;kalkscr fQjyh- ekVs ;kaP;k

vLi';ks)kj eaMGkpk x.kirh cW-

xkMxhGkaP;k c[kGhr clyk- jkst

vLi';ks)kjkP;k fo‛k;koj O;k[;kus ?ks.;kr

;sr- x.kirhps dk;ZØekr O;k[;kukauk

vLi'; yksdgh gtj jkgr- fganqlektkrys

lkoZtfud ikulqikjhpsgh dk;ZØ nlÚ;kyk

Bso.;kr ;sr o R;kr egkj] ekax] pkaHkkjkaps

iq<kjh gtj jkgkr- vlkp lekjaHk

19.10.23 jksth izFkeo‛k Z fnukfufer fganq

lekt lHksus lktjk dsyk- ;k lHksr Jh-

ds- ds ldV ¼ekrax½] N=irh jketh Fkksjkr

¼egkj½] ok;naMs ¼ekrax½] lqHksnkj ?kkVxs

¼egkj½ ;kaph Hkk‛k.ks >kyh- Li`'; fganwauh

leku okx.kwd nsrk{k.kh ;k vLi‛; iq<kÚ;kauk

fdrh vkaun >kyk] rks R;kaP;k Hkk‛k.kkao:u

fnlwu ;srks- ;k lHksr Jh- e- ekVs o eg‛khZ

f'kans ;kaphgh Hkk"k.ks >kyh-

lkoZtfud x.kirh mRlokr tjh vLi';kauk

x.kirh clow ns.;kr vkyk] rjh R;kauk

esG;kps osGh vieku lgu djkok ykxyk-

vLi';rk fuokj.kkP;k eksfgesrhy ?kksjiMs

isBsrhy pkaHkkj oLrhr QX;qZlups fiaz-

dkfuVdj ;kaps v/;{krs[kkyh lHkk >kyh-

rhr Hkk‛k.k djrkuk pkaHkkj lektkps iq<kjh

rkR;kck ukjk;.k f'kans Eg.kkys] ^jk- Jh- e-

ekVs ekLrj ;kauh ;ankP;k x.ks’kksRlokr

vkEgkyk Hkkx ?ksÅ ns.;klaca/kkus [kViV dsyh-

vkEgh vkepk esGk r;kj dsyk- i.k vkons

x.ks’kksRlo desVhus o brj x.kirhokY;kauh

vkEgkl eTto dsyk- jk- ekVs ;kapkgh dkgh

bykt pkyyk ukgh-

www.research-innovator.com Research Innovator ISSN 2348 - 7674

International Multidisciplinary Research Journal

Volume II Issue III: June 2015 (98) Editor-In-Chief: Prof. K.N. Shelke

fo- jk- f'kans o vLi'; dk;ZdrZs

foB~By jketh f'kans ;kaps vLi';rk

fuokj.kklaca/khps dk;Z loZifjfpr vkgs- rsOgk

R;kauh vk;ksftysY;k lHkklaesyukaph iqu:Drh

;k ys[kkr dj.;kps iz;kstu ukgh- ek= ,d

nksu ?kVuk] nfyrkapk f'k|kalac/kh n f"Vdksu

o f'ak|kaph euksHkwfedk letkowu ?ks.;kP;k

n"Vhus] mn~cks/kd BjkO;kr-

fn- 29@03@23 jksth jk- f'ka|kauh tkghj

vkea=.k fnY;ko:u fn- 15@04@23 jksth HkksdjokMh] iq.ks ;sFkhy Mh- lh fe'kue/;s

Hkj.kkÚ;k lHksl gtj jgk.;kdfjrk cfg’dr

tkrhaps cjsp iq<kjh vkikiY;k vuq;k;kalg

vkys gksrs- ijarq ;k iq<kÚ;kauk f’ka|kP;k

gLrdkauh vkr izos’k dj.;kl eTtko dsyk

o fe’kuph lHkk dqyqikr ?ks.;kr vkyh-

rsOgk gh loZ eaMGh fe’kuleksjhy lj

inethP;k eG;kr eSnkukr tek >kyh o

rsGks cfg’drkaph izpaM lHkk Hkjfo.;kr

vkyh- ;k lHksps v/;{k Jh- ?kksyi gs gksrs-

;k lHksus etwj dsysys Bjko egRokps vkgsr%

1½ Mh- lh- fe’ku] iq.ks ‘kk[ksph iqu?kZVuk]

jk- f’kans o ikrkMs ;kauh cfg’dr oxkZaP;k

ukokoj o cfg’dr oxkZaP;k [kÚ;k yksderkl

f/kDdk:u] ikl d:u tks /kqMxwl pkyfoyk

R;kcn~ny lca/k cfg’dr oxkZph gh tkghj

lHkk rhoz fu‛ks/k O;Dr djrs- vkf.k ;kiq<s jk-

f’kans o ikrkMs ;kauh Mh- lh- fe’kurQsZ

cfg’dr oxkZP;k ukokoj dks.kr sgh cjsokbZV

dR; dsys rj R;kl cfg’dr oxkZP;k [k&;k

yksderkpk ikfBack ukgh o eg‛khZ f’kans ;kauh

Hkjfoysyh lHkk csdk;nsf’kj vkgs vls

ljdkjus o cfg’dr oxkZP;k fgrfpardkauh

letkos

ekaM.kkj & rkR;kck ukjk;.k f’kans ¼pkaHkkj½

vuqeksnd& ds- ds- ldV ¼ekrax½

iqLrh ns.kkj&ikaMqjax lVokth ok?kekjs ¼egkj½-

2½ ekxhy lHksrhy vkea=.kko:u Mh- lh-

fe’ku ‘kk[kkaP;k vktP;k lHksr gtj

jkg.;kdfjrk jk- ?kksyi] ,snkGs lRrwj] iksokj]

vuark Hkkansdj oxSjs vLi`’k iq<kjh vkikiY;k

tkrhca/kqlg vkys vlrk R;kal vkr ;sow u

nsrk jk- f’kans o R;kaP;k gLrdkauh tk.kwucqtwu

mienZ dsyk o lHksP;k osGsiwohZ dqywi oxSjs

ykowu eTtko dsyk] ;kcn~ny gh lHkk

R;kaPkk rhoz fu‛ks/k djrs-

ekaM.kkj & vkj- ds- dne ¼egkj ½

vuqeksnd& ds- ds- ldV ¼pkaHkkj ½

iq’Vh ns.kkj & rkR;kjke lknwth

xk;dokM¼ekax½-

frlÚ;k Bjkok}kjs 19.03.23 P;k fe’kuP;k

LkHksr ikl >kysY;k pkSF;k Bjkokr vaeykr

vk.k.ks lqpfoys vkgs-

jk- ?kksyi vkf.k brj eaMGhapk ofjyizek.ks

vieku dsY;kcn~ny fu‛ks/k O;Dr

dj.;kdfjrk] Mh- lh- fe’kups vkxkÅ

>kysys lHkkln Hkkslys] dkacGs] vkj- ds-

dne] ,u- ds- dne] ok?kekjs] ldV Ok Mh-

,l- xk;dokM ;akuh fe’kuP;k pkyw LkHksrwu

mBwu ;sowu vkIkY;k iq<kÚ;kcn~ny vknj

O;Dr dj.kkÚ;kdfjrk jkftukes ikBowu fnys-

;k /kS;kZcn~ny o lkekftd rRijrscn~ny

pkSF;k Bjkok}kjs vfHkuanu dj.;kr vkys

vkgs- Bjko ,snkGs ¼egkj½ ;kauh ekaMyk] Vh-

,l- dkanMs ;kauh R;kl vuqeksnu fnys rj

Vh- vkj- yks<s ;kauh iq’Vh fnyh

ofjy ?kVuso:u Mh- lh- fe’kuP;k dk;kZr

vLi‛; oxkZpk lgHkkx fdrir gksrk- eg‛khZ

f’ka|kcn~ny dk; Hkkouk gksR;k gs tls Li’V

gksrs rlsp vLi‛;kapk fgrkP;k iz‛ukoj egkj]

ekax] o pkaHkkj ,d= ;sowu d’kh Hkwfedk ?ksr

gsgh fnlwu ;srs- jk- f’ka|kP;k fe’kue/khy

www.research-innovator.com Research Innovator ISSN 2348 - 7674

International Multidisciplinary Research Journal

Volume II Issue III: June 2015 (99) Editor-In-Chief: Prof. K.N. Shelke

dk;kZP;k /kksj.kkeqGs MkW- vkacsMdjka’kh R;kaps

iVys ukgh-

Jh- e- ekVs ;kapk vLi‛;ks)kj

eg‛khZ f’kans ;kaP;k lngsrqcn~ny vLi‛;kaP;k

eukr T;kizek.ks ‘kadk fuekZ.k >kyh

R;kpizek.ks Jh- e- ekVs ;kaP;kcn~nygh lansg

fuekZ.k >kyk gksrk- ;kcn~nyps ,d i=

jaxukFk xaxk/kj lksuoGs ukokP;k xgLFkkus

Kkuizdk’kyk ikBfoys- R;kr EgVys vkgs] jk-

ekVs o R;kaps dks.kh Lusgh jk=h lkMs fru ps

lqekjkl ;sÅu QDr 4 rs 2 eaMGh cksykowu

R;kauk Eg.kkys ^vkeph bPNk T;kauk vkbZcki

ukghr R;kauk va?kksG ?kkykoh ijarq vkeP;k

,dk va?kksGhus dk rqeph ‘k q)rk gksbZy\*

vls cksywu va?kksGhpk csr jfgr d:u R;kauh

Lor% jk=h egkjokM;krhy izeq[k nksu jLrs o

,d nksu xYY;k >kMY;k o rs dkGks[krqu

ijr fu?kkys rksp ,d ble gkrkr fnok ?ksowu

R;kauk jLrk nk[kow ykxyk- R;kyk rs Eg.kkys]

^mtsM nk[kow udksl* ex gkrkrhy [kjkVk

mij.;kr xqaMkGwu jk- ekVs o R;kaps fe=

va/kkjkrp ijr xsys- ek>s er vls dh

vLi‛;ks)kj djko;kpk rj R;kauh vlk

va/kkjkr dk djkok v’kk va/kkjkrhy lsosoj

larq’B jkghy vlk vLi‛; lekt vkrk dqBs

va/k jkfgyk vkgs\ vLi‛;kauah lokZaxh.k

lq/kkj.kk vki.kp vkiyh d:u ?ks.ks vkiys

ifo= drZO; vkgs-

Jh- ekVs ;kaP;k eukr lngsrq vlsy vFkok

vkiY;k dk;kZl izfl/nh udks vlk fou;gh

dnkfpr vlsy] ijarq T;kaP;kdfjrk dk;Z

djkos R;kaP;k lansg fuekZ.k gksbZy vls

dk;ZdR;kZus okxY;kl R;kps fdrh nwjxkeh

ifj.kke gksrkr gs fnlwu ;srs-

ekV;kalkj[;kP;k ln~gsrwcn~ny ‘kadk ?ksow u;s

vlsgh er dkgh oRri=kauh izdV dsys-

vk.k[kh nksu ?kVuk ;kp lqekjkl ?kMyh-

ukxiwjP;k lkekftd ifj‛knsr eqacbZps

f’k{k.kea=h MkW- ijkatis ;kauh vkiY;k Hkk‛k.kkr

iq.;kr vLi‛;kaP;k fo|kF;kZadfjrk ts eksQr

olfrxg vkgs R;kr vLi‛; fo|kFkhsZ vkilkar

tkrhHksn dlk ekurkr ;kps mnkgj.k fnys- rs

Eg.kkys] pkaHkkj tkrhP;k fo|kF;kaZdMwu rdzkj

vkysyh dh] ^vkaEgh egkjjkagwuh mPp tkrhps

vkgksr vFkkZr egkj tkrhP;k fo|kF;kZcjkscj

vkaEgh Hkkstu dj.kkj ukgh- o egkj tkrhP;k

Lo;aikD;kus r;kj dsysys vUUk rj vkaEgh

eqGhp [kk.kkj ukgh!* ;k ?kVuspk mYYks[k

d:u ijkatI;kauh EgVys dh] o.kZJs’BRo

ukghls djko;kps rj lokZauh lersps rŸo

Lohdkjys ikfgts-

inaYkYa-:

dilat vaga- saamaaijak AaiNa Qaaima-k

dRiYTkaonaatUna baihYkRt¸ Aaiqa-kdRYTyaa ]poixat

va SaaoiYat AaiNa pIiDt Asalaolyaa jaatIMcaa

samaavaoSa dilat yaa saM&ot kolaa jaatao. Anna¸

vas~ va inavaara yaa maanavaacyaa maUlaBaUt garjaaÂ

prMtu yaa maUlaBaUt garjaaMpasaUna dilat ]poixat

haoto¸ %yaaMnaa iSaxaNaacaa AiQakar navhta.

%yaaMnaa iSaxaNaapoxaa raojacyaa AnnaacaIca kaLjaI

haotI. to ]ccavaNaI-ya ihMdUMcyaa saamaaijak¸ Qaaima-

k va Aaiqa-k gaulaamaigarIt jaIvana jagat haoto.

ASaavaoLI %yaaMcyaa isqatIt pirvat-na GaDvaUna

AaNaNyaasaazI %yaaMcyaat svaaiBamaana inamaa-Na

krNao¸ Aa%maivaSvaasa jaagaRt krNao AaiNa

%yaaMnaa saMGaiTt k$na nyaayaasaazI saMGaYa-

krNyaasaazI tyaar krNao mah<vaacao haoto.

yaasaazI pqama dilataMcao samaajapbaaoQana AaiNa

saMGaTna GaDUna AaNaNyaasaazI yaa dilato<ar

samaajasauQaarkaMcao yaaogadana mah<vaacao haoto.

%yaacaaca pirNaama mhNaUna Da.baabaasaahoba

AaMbaoDkraMcyaa kayaa-laa p`caMD p`itsaad imaLalaa

Asao mhNata yao[-la.

www.research-innovator.com Research Innovator ISSN 2348 - 7674

International Multidisciplinary Research Journal

Volume II Issue III: June 2015 (100) Editor-In-Chief: Prof. K.N. Shelke

lanHkZ xzaFk %

1- fonHkkZrhy nfyr pGoGhpk bfrgkl ¼Lokra«;iwoZdkG½] ,p-,y-dkslkjs] usgk izdk'ku] ukxiwj

&

2- e/;izkar & oÚgkMkrhy MkW- vkacsMdjiwoZ nfyr pGoG] olar ewu] lqxkok izdk'ku] iq.ks &

3- lanHkZ nfyr pGoGhpk] HkkLdj y{e.k HkksGs] ctkt ifCyds'kUl] vkejkorh &

4- yksdjktk 'kkgw N=irh & MkW- jes'k tk/ko-lqjs'k ,tUlh] iq.ks &

5.ekaoiNasaavao Satk : sauQaarNaavaad va marazI saaih%ya Da.sauQaakr Saolaar.sva$p Pa`kaSana¸ AaoOrMgaabaad ¹2008