reppyroductive systembenign prostatic hyperplasia (bph)benign prostatic hyperplasia (bph) • ต...
TRANSCRIPT
Reproductive Systemp y• ในการศกษาพยาธวทยาในระบบ Reproductive System นสตจะตองทราบคา
ไ จากดความ พยาธกาเนด พยาธสภาพ ของโรคหรอภาวะ ดงตอไปน
Male Reproductive system Female reproductive systemMale Reproductive system
- Benign Prostatic Hyperplasia (BPH)
Female reproductive system
- Breast: Fibroadenoma, Fibrocystic change Invasive ductal carcinoma(BPH)
- Prostatic cancer
P ffi
change, Invasive ductal carcinoma
- Cervix: Squamous cell carcinoma
Ut L i Ad i - Paraffinoma
- Squamous cell carcinoma of i
- Uterus: Leiomyoma, Adenomyosis, Endometrial carcinoma
F ll i t b E t i penis - Fallopian tube: Ectopic pregnancy
- Ovary: Mucinous carcinoma
- Hydatidiform mole
Benign Prostatic Hyperplasia (BPH)Benign Prostatic Hyperplasia (BPH)
• ตอมลกหมากเกด hyperplasia ของ Gland และ fibromuscular stroma แลว yp p
จดเรยงตวเปน nodule กดเบยดทอทางเดนปสสาวะ (urethra) ทาใหผปวยม
อาการปสสาวะลาบาก ไมพง หรอมปสสาวะคงคาง และเกดการตดเชอตามมาอาการปสสาวะลาบาก ไมพง หรอมปสสาวะคงคาง และเกดการตดเชอตามมา
รปท 1 ตอมลกหมากจะมขนาดใหญขน นาหนกเพมขน และมความแขงหยน• รปท 1 ตอมลกหมากจะมขนาดใหญขน นาหนกเพมขน และมความแขงหยน
คลายยางลบ หนาตดมลกษณะเปน nodule ขนาดตาง ๆ สออกเหลอง พบอย
ปมากบรเวณรอบ ๆ ทอทางเดนปสสาวะ
• รปท 2 แสดงการเพมจานวนของเซลล และ fibromuscular stroma
มะเรงตอมลกหมาก (Adenocarcinoma of prostate)มะเรงตอมลกหมาก (Adenocarcinoma of prostate)
ใ โ • สวนใหญเกดบรเวณรอบนอก โดยเฉพาะอยางยงบรเวณดานหลง
(Posterior lobe) มสเหลองเขม และบางบรเวณอาจคลาดแขงคลายหน
• รปท 1 เซลลมะเรงเรมจากบรเวณรอบนอก (peripheral zone) เหน
เปนจดสเหลอง ขอบเขตไมชดเจนเปนจดสเหลอง ขอบเขตไมชดเจน
• รปท 2 ลกษณะทาง histology พบเซลลมะเรงม nucleoli ชดเจน เรยง
ตวเปนตอม
Adenocarcinoma of Prostate glandAdenocarcinoma of Prostate glandAdenocarcinoma of Prostate glandAdenocarcinoma of Prostate gland
1
2
1
ParaffinomaParaffinoma
ป ป ใ • เกดจากการฉดสาร หรอสงแปลกปลอม เขาใตผวหนงบรเวณอวยวะเพศ เพอเพม
ขนาดอวยวะเพศ เชน นามนมะกอก หรอ พาราฟน
• ผวหนงบรเวณจะเกดปฏกรยาอกเสบ ตอตานสงแปลกปลอม และ/หรอ การอกเสบ
จากการตดเชอ มการทาลายเนอเยอตามมา
• รปท 1 ใตผวหนงมลกษณะเปนมนลน ส เหลอง ซงเกดจากการฉดสารแปลกปลอม
เขาไป
• รปท 2 เมอดดวยกลองจลทรรศนจะเหนชองวางมากมายในชน Subcutaneous
layer ซงเปนบรเวณทเคยมสารแปลกปลอมอย, มเซลลอกเสบจานวนมาก, มการ
ทาลายเนอเยอปกต, และการซอมแซมแทนทเนอเยอดวย fibrous tissue
Squamous cell carcinoma of penisSquamous cell carcinoma of penis
ไ • พบไดบอยสดของเนองอกองคชาต
• สมพนธกบการตดเชอ HPV และ poor hygiene
ป ป ไ • รปท 1, 2 แสดงลกษณะของเนองอก เปนสขาวเทา ขอบไมชด บรเวณ
glans penis และ prepuce
• รปท 3 แสดงลกษณะเนองอกมการลกลามลงมาถงชนใตผวหนง
รปท 4 แสดงลกษณะของ ll i ซงม k ti l • รปท 4 แสดงลกษณะของ squamous cell carcinoma ซงม keratin pearls
เหนเปนวงสสมดงลกศร
FibroadenomaFibroadenoma• เปนเนองอกชนดไมรายแรง (benign tumor) ของเตานมทพบไดบอยทสดเปนเนองอกชนดไมรายแรง (benign tumor) ของเตานมทพบไดบอยทสด
• รปท 1 ลกษณะเปนกอนกลมหรอร คอนขางแขง ขนาดประมาณ 1-4
เซนตเมตร สขาวเทา ขอบเขตของกอนชดเจน และแยกออกจากเนอเตานม
รอบขางไดงายรอบขางไดงาย
• รปท 2 มการเพมจานวนมากขนของ fibroblastic stroma และ duct ซงใน• รปท 2 มการเพมจานวนมากขนของ fibroblastic stroma และ duct ซงใน
บางชนดของ fibroadenoma, duct จะถกกดเบยดใหแบนจนมลกษณะท
เรยกวา slit-like หรอ cleft
ป • เนองอกชนดน มรายงานการกลายเปนมะเรงนอยมาก
Fibrocystic changeFibrocystic change• เปนภาวะทนาขงอยในเนอเตานม อยกนเปนหยอมๆ ทาใหเวลาตรวจดจะเปนภาวะทนาขงอยในเนอเตานม อยกนเปนหยอมๆ ทาใหเวลาตรวจดจะ
พบเปนถงนา หรอ เมอคลาจากภายนอก กไดเปนกอนในเนอนม
• เชอวาการเปลยนแปลงระดบฮอรโมนเอสโตรเจนมสวนทาใหเกดการ
เปลยนแปลงของเนอเตานม และในทสดกเปนซส
• รปท 1 หนาตดของเตานมทมถงนา ซงภายในถงนาจะมของเหลวสใส แต
บางครงเกดมเลอดออกเกากจะเปนสนาตาล เนอเตานมรอบถงนามก เปนบางครงเกดมเลอดออกเกากจะเปนสนาตาล เนอเตานมรอบถงนามก เปน
พงผด มลกษณะแนนสขาว
• รปท 2 ลกษณะทาง histology พบ epithelial cell แบงตวเพมขน สลบกบ
บรเวณทเปนถงนาและพงผด
มะเรงเตานมมะเรงเตานม• ทพบบอยเปนชนด Invasive ductal carcinoma เกดจากเซลลเยอบของทอในเตานม
• รปท 1 กอนมะเรงสขาวขอบไมชดลกลามมาถงผวหนงของเตานมรปท 1 กอนมะเรงสขาวขอบไมชดลกลามมาถงผวหนงของเตานม
• รปท 2 หนาตดกอนมะเรงจะมสขาวออกเหลอง เปนเนอตนและแขง ขรขระ ระบขอบเขตของกอนไดไมชดเจนขรขระ ระบขอบเขตของกอนไดไมชดเจน
• รปท 3 ลกษณะทางจลพยาธวทยาพบเซลลมะเรง เรยงตวเปนทอ หรอ• รปท 3 ลกษณะทางจลพยาธวทยาพบเซลลมะเรง เรยงตวเปนทอ หรอเปนกลมอยางไมเปนระเบยบ ลกษณะนวเคลยสจะมรปรางและขนาดแตกตางกน (nuclear polymorphism) แตกตางกน (nuclear polymorphism)
• อาจพบ mitosis ทผดปกต หรอ microcalcification ภายใน duct ทเปน ไ มะเรงรวมดวยได
Squamous Cell Carcinoma of CervixSquamous Cell Carcinoma of Cervix
ป ใ ไ โ ใ ป โ• เปนมะเรงทพบอบตการณสงในสตรไทย โดยเฉพาะในชวงอาย 40-50 ป โดย
มปจจยเสยงทสาคญเกยวกบการมเพศสมพนธตงแตอายนอย การมค
เพศสมพนธจานวนมาก และการตดเชอ human papilloma virus (HPV) บาง
สายพนธ เชน 16, 18, 31, 33 เปนตน , , ,
• รปท 1 พบกอนชนดทเปนแผลแลวลกลามเขาในผนงปากมดลก กอนมสขาว
ขอบเขตไมชด
• รปท 2 พบเซลลมะเรงมลกษณะของ squamous cell ทมการสราง keratin
ซงพบไดในมะเรงชนด keratinizing squamous cell carcinomaซงพบไดในมะเรงชนด keratinizing squamous cell carcinoma
Leiomyoma of Uterus/ Myoma uteriLeiomyoma of Uterus/ Myoma uteri• เปนเนองอกชนดไมรายรายของมดลก เซลลเนองอกเจรญมาจากเซลล ญ
กลามเนอเรยบ (smooth muscle cell) ของกลามเนอมดลก อาจพบเพยง
กอนเดยวหรอหลายกอนกได กอนเดยวหรอหลายกอนกได
รปท 1 กอนเนองอกหลายกอนมสขาวขอบเขตชด อยในชนกลามเนอมดลก • รปท 1 กอนเนองอกหลายกอนมสขาวขอบเขตชด อยในชนกลามเนอมดลก
หนาตดของกอนเปนวงสขาว (whorled cut surface)
• รปท 2 เนองอกประกอบดวยเซลลกลามเนอเรยบ มลกษณะเปนรปกระสวย
(spindle shape) ไมพบ mitosis หรอ necrosis( p p )
Adenomyosis of UterusAdenomyosis of Uterus
ไ ใ • คอการทมเนอเยอ endometrium เขาไปอยในสวนลก ๆ ของ
myometrium ซงเนอเยอบางสวนมการตอบสนองตอฮอรโมนปกตของy
รอบประจาเดอน ทาใหบรเวณดงกลาวเกดมเลอดประจาเดอนขงอย
ใ ป ปภายใน myometrium เปนลกษณะทเรยกวา hemorrhagic cyst เปน
สาเหตทาใหผปวยมอาการปวดประจาเดอน
AdenomyosisAdenomyosis• รปท 1 มดลกมขนาดใหญขนกวาปกต บรเวณทเกด adenomysis จะ
ไ เหนเปนกอนทมขอบเขตไมชดเจน ประกอบดวยกลมของกลามเนอ myometrium ทเรยงตวสานกนไปมา สลบดวยจดเลอดออกเลก ๆ
กระจายทวไปในกอน บางจดมขนาดใหญ เหนเปน cyst มเลอดขงอยภายใน
• รปท 2 พบกลมของเนอเยอ endometrium gland และ stroma (ลกศร) • รปท 2 พบกลมของเนอเยอ endometrium gland และ stroma (ลกศร) อยลกเขาไปในชน myometrium และ myometrium รอบ ๆ เนอเยอ endometrium gland จะเกด hypertrophy และ hyperplasia เรยงตวendometrium gland จะเกด hypertrophy และ hyperplasia เรยงตวสานไขวไปมา ไมเปนระเบยบ
Endometriotic cyst/ Chocolate cystEndometriotic cyst/ Chocolate cyst
ไ • เปนถงนาเกดขนทรงไข ภายในมของเหลวลกษณะเหมอนชอกโกแลตซง
ตอนแรกมเลอดอยในถงนน เมอเลอดคางอยในถงนานานๆ กกลายเปนๆ
สนาตาลมลกษณะเหมอนชอกโกแลต เกดจากเยอบโพรงมดลก
เจรญเตบโตผดท (endometriosis) เจรญเตบโตผดท (endometriosis)
• รปท 1 รงไขทภายในมของเหลวสนาตาลอย ของเหลวนเปนเลอดเกา
(hemolysed blood) ซงเลอดจะออกมาตามรอบเดอน
มะเรงเยอบโพรงมดลก (endometrial carcinoma)มะเรงเยอบโพรงมดลก (endometrial carcinoma)
ใ ป ป • มกในหญงวย 50-59 ป มาดวยอาการเลอดออกผดปกตหลงหมด
ประจาเดอน (post menopausal bleeding)
• รปท 1 มดลกซงถกตดผนงดานหนา เปดใหเหนวา ในโพรงมดลก
(endometrial cavity) มเนองอกกระจายอยทวทงหมด และแทรกลกลง(endometrial cavity) มเนองอกกระจายอยทวทงหมด และแทรกลกลง
ไปในผนง ลกษณะเนอมขอบเขตไมชด สขาวปนเหลองและมเลอดออก
• รปท 2 ลกษณะของเซลลมะเรงมการเรยงตวเปน gland
(adenocarcinoma)
Ectopic pregnancyp p g y
• เปนการฝงตวของไขทไดรบการผสมแลวนอกโพรงมดลก ตาแหนงทพบไดบอยคอ บรเวณทอนาไข ถาตวออนเจรญเตบโตมากขนกจะทาใหทอนาไขแตกไดจะทาใหทอนาไขแตกได
• ผปวยจะมอาการเลอดออกผดปกตทางชองคลอดและปวดทองนอย
• รปท 1 2 พบทอนาไขขยายขนาด มชนสวนของรก หรอบางครงรปท 1, 2 พบทอนาไขขยายขนาด มชนสวนของรก หรอบางครงพบตวออนอยภายในทอ พรอมกบมเลอดออก
ไ • รปท 3 พบสวนประกอบของรกไดแก chorionic villi, trophoblastic cells อยในทอนาไข
Mucinous cystadenocarcinoma of ovaryMucinous cystadenocarcinoma of ovary
ป ไ ป • เปนเนองอกทเกดจากเซลลเยอบผวภายนอกของรงไข ซงประกอบดวยเซลลทสรางสารเมอก (mucinous cells) มลกษณะเปน gland
• เปนเนองอกชนดรายแรง ทมการลกลามของเซลลเยอบ เขาสผนงของกอนเนองอก (stroma)
• รปท 1 เปนกอนขนาดใหญ สวนใหญมขนาดตงแต 4 เซนตเมตรขนไป กอนประกอบดวย cyst เลก ๆ จานวนมาก และภายในมสารเมอกลกษณะ
คลายวน
• รปท 2 เซลลทบภายใน cyst มลกษณะนวเคลยสสเขม เรยงตวหลายชนและมการลกลามมายง stroma
Hydatidiform mole หรอครรภไขปลาอกHydatidiform mole หรอครรภไขปลาอก
ป ป ป • เปนความผดปกตของรกทม chorionic villi บวมนาเปนถง คลายผลองน
แบงออกเปนสองชนดคอ
• Complete mole ลกษณะของ villi จะบวมนาทงหมดและไมพบชนสวนของ
ตวออน ดงรปท 1 สวนลกษณะทาง histology จะพบ hydropic villi ซงไมมตวออน ดงรปท 1 สวนลกษณะทาง histology จะพบ hydropic villi ซงไมม
หลอดเลอดอยภายใน, และ trophoblastic proliferation ดงรปท 2
• Incomplete mole พบรกม villi ทบวมนาปนอยกบ villi ทปกต และพบสวน
ของตวออนเชนแขน ขา ดงรปท 3 สวนลกษณะทาง histology จะคลายกบ
complete mole แตจะพบสวนของหลอดเลอดในบาง villi
Urinary SystemUrinary Systemใ ใ • ในการศกษาพยาธวทยาในระบบ Urinary System นสตจะตองทราบ
คาจากดความ พยาธกาเนด พยาธสภาพ ของโรคหรอภาวะ ดงตอไปน
- Hydronephrosis
- Hydronephrosis with stones
- Polycystic Kidney Disease
- Transitional cell carcinoma of urinary bladder
- Renal cell carcinoma
HydronephrosisHydronephrosis
• เปนภาวะทมการขยายขนาด (enlargement หรอ distention)
ของ urine collecting structures (renal pelvis, calyces) g ( p , y )
• สาเหตเกดเนองจากมการอดกนการขบถายปสสาวะในทางเดน• สาเหตเกดเนองจากมการอดกนการขบถายปสสาวะในทางเดน
ปสสาวะตงแตบรเวณไต (kidney), กรวยไต (renal pelvis), ทอ
ไ ไ ไต (Ureter), กระเพาะปสสาวะ (bladder) ลงไปจนถง
ปลายเปดทอปสสาวะ (urethral meatus)ปลายเปดทอปสสาวะ (urethral meatus)
HydronephrosisHydronephrosis
ไ ใ • รปท 1 ไตจะมขนาดใหญขนมากกวาปกต รวมทงอวยวะทรองรบ
นาปสสาวะทออกมาจากไต (pelvicalyceal system) นาปสสาวะทออกมาจากไต (pelvicalyceal system)
Renal parenchyma จะถกกดเบยด (compressed) และ • Renal parenchyma จะถกกดเบยด (compressed) และ
atrophy, renal papillae จะหายไป (obliterated) และ renal
pyramid จะแบนราบลง (flattened)
• ทอไต อาจเกดมภาวะ hydroureter รวมดวย ขนอยกบตาแหนงท
เกดการอดกนของปสสาวะเกดการอดกนของปสสาวะ
Hydronephrosis with stoney p
2• รปท 2 มนวสดาอดบรเวณ renal pelvis ทาใหมปสสาวะคง ระบบ pelvocalyceal
2
ม dilatation และมการกดเบยด renal cortex จนบางลง ความหนาเหลอเทา
แผนกระดาษ (paper thin cortex)
Adult Polycytic Kidney Disease (ADPKD)
• โรคถงนาทไตชนดทพบในผใหญ เกดจากความผดปกตทาง
กรรมพนธ มการถายทอดแบบ autosomal dominant อาจพบกรรมพนธ มการถายทอดแบบ autosomal dominant อาจพบ
ถงนาทตบ aneurysm ทหลอดเลอดในสมอง หรอมความดน
โ โลหตสงรวมดวย
• รปท 1 ไตมขนาดใหญ มถงนาขนาดเลกและใหญ เรมจากชน รปท 1 ไตมขนาดใหญ มถงนาขนาดเลกและใหญ เรมจากชน
cortex จนทวทงไต
Autosomal recessive polycystic kidney disease (ARPKD)
โ ไ ใ • โรคถงนาทไตชนดทพบในเดก เกดจากความผดปกตทาง
พนธกรรม มการถายทอดแบบ autosomal recessive มกพบ
ความผดปกตทตบรวมดวย
• รปท 1 พบถงนามลกษณะรยาว (longitudinal cyst) ตามแนว
cortex-medullacortex medulla
• รปท 2 ภาพ histology แสดงลกษณะของถงนา มหลายขนาด
เรยงตวตามแนว cortex-medulla (longitudinal cyst)
Urothelial carcinoma of bladderUrothelial carcinoma of bladder
• มะเรงกระเพาะปสสาวะ สมพนธกบการสบบหร สวนมากมกเปน
ชนด urothelial cell carcinoma หรอ transitional cell
carcinoma เกดจากเซลลเยอบชนด Transitional cell ทพบใน
ปทางเดนปสสาวะ
• พบลกษณะ 2 แบบในกระเพาะปสสาวะ ไดแกแบบเปนแผนแบนพบลกษณะ 2 แบบในกระเพาะปสสาวะ ไดแกแบบเปนแผนแบน
ราบไปตามเยอบผว (Flat) และแบบเปนกอนยนออกมาจากผนง
ป ป กระเพาะปสสาวะเปนลกษณะคลายนวมอ (papillary)
• รปท 1 กระเพาะปสสาวะ มกอนมะเรง เปนชอสขาวอยภายในรปท 1 กระเพาะปสสาวะ มกอนมะเรง เปนชอสขาวอยภายใน
Renal Cell CarcinomaRenal Cell Carcinomaป ไ ( l b l i h li )• เปนเนองอกทเจรญมาจากเซลลเยอบผวทอไต (renal tubular epithelium)
• รปท 1 ลกษณะกอนกลมเดยวขนาดใหญ ขอบเขตคอนขางชดเจน อยรปท 1 ลกษณะกอนกลมเดยวขนาดใหญ ขอบเขตคอนขางชดเจน อยบรเวณ Cortex ขวบนของไต หนาตดจะเปนกอนสเหลองปนสม บางบรเวณพบจดเลอดออก หรอ เนอเยอตายอยภายในกอนพบจดเลอดออก หรอ เนอเยอตายอยภายในกอน
• รปท 2 ภาพ histology ของ Renal cell carcinoma ชนด Clear cell type จะพบ tumor cell ลกษณะกลมหรอหลายเหลยม, cytoplasm มปรมาณมาก และใส เนองจากมสวนประกอบของ lipid และ glycogen เปนสวนใหญp g y g ญ
Endocrine SystemEndocrine Systemใ ใ • ในการศกษาพยาธวทยาในระบบ Endocrine System นสตจะตอง
ทราบคาจากดความ พยาธกาเนด พยาธสภาพ ของโรคหรอภาวะ
ดงตอไปน
Adenomatous Goiter- Adenomatous Goiter
- Follicular Adenoma
- Follicular carcinoma
Papillary carcinoma of thyroid- Papillary carcinoma of thyroid
Adenomatous GoiterAdenomatous Goiter• Adenomatous goiter หรอ Multinodular goiter หรอ non toxic • Adenomatous goiter หรอ Multinodular goiter หรอ non-toxic
nodular goiter หรอ โรคคอพอก
ใ ไ โ ใ • สวนใหญเกดจากการขาดธาตไอโอดน ทาใหมการสราง Thyroxine
hormone ลดลง สงผลให pituitary gland หลง Thyroid p y g y
stimulating hormone (TSH) มากขน ไปกระตนให Follicular cell
Th id l d ใ ของ Thyroid gland เพมจานวนมากขนและขนาดใหญขน มองเหน
เปนลกษณะ nodule ขนาดตาง ๆ กน
Adenomatous GoiterAdenomatous Goiter ป ป ป• พนผวภายนอกจะเหนเปนกอนตะปมตะปา
• รปท 1, 2 หนาตดของตอมไทรอยด ม nodule สนาตาล ขอบเขตชด ขนาดตางๆ กน ทงสอง lobe
• ภายในแตละ nodule สามารถพบภายในแตละ nodule สามารถพบ
– สาร Colloid ลกษณะคลายวนสนาตาล ใส
ป – สาร Colloid ลกษณะเปนวนสนาตาลเขม เนองจากมเลอดออกผสมอยใน Colloid
– ลกษณะเปนสขาวทบ เนองจากม Follicular cell มากใน nodule
Follicular AdenomaFollicular Adenoma• เปนเนองอกของ Thyroid gland ท Follicle cells มการเพมจานวนมากขน เปนเนองอกของ Thyroid gland ท Follicle cells มการเพมจานวนมากขน เรยงตวเปน Follicle อดกนแนนอยในกอนทมขอบเขตชดเจน
• รปท 1 ลกษณะจะเปนกอนเดยว พบม fibrous capsule หมรอบขอบเขตชดเจน เนอแนนสขาวเทา อาจพบจดเลอดออกเปนสนาตาลเขมอยชดเจน เนอแนนสขาวเทา อาจพบจดเลอดออกเปนสนาตาลเขมอยภายในกอน
รปท 2 เมอดดวยกลองจลทรรศน จะเหน follicular cell ขนาดเลก• รปท 2 เมอดดวยกลองจลทรรศน จะเหน follicular cell ขนาดเลกใกลเคยงกนจานวนมากอยเบยดกนภายในกอน ลอมรอบดวย fibrous
l นวเคลยสมลกษณะกลม ตดสเขมอยภายในเซลลcapsule นวเคลยสมลกษณะกลม ตดสเขมอยภายในเซลล
• หากเหนการลกลามของ tumor cell ออกนอก capsule แสดงลกษณะของ Follicular carcinoma (malignant tumor) ดงรปท 3
Papillary carcinoma of thyroidPapillary carcinoma of thyroid
ป ไ ไ • เปนมะเรงของตอมไทรอยดทพบไดบอยทสด (65-80%)
• พบในเพศหญงมากกวาเพศชายญ
• สมพนธกบการฉายแสงบรเวณคอ
• รปท 1 กอนมะเรงขอบเขตคอนขางชด แตไมมแคปซลลอมรอบ กอนมส
ขาวเทา ลกษณะเปนคลายนวมอเลกๆ ยนขนมา (small papillary ๆ
structure)
รปท 2 ลกษณะทาง histology พบ epithelial cell เรยงตวเปน papillary • รปท 2 ลกษณะทาง histology พบ epithelial cell เรยงตวเปน papillary
และนวเคลยสของเซลลใส เปนลกษณะของ intranuclear inclusion
Perinatal PathologyPerinatal Pathologyใ ใ • ในการศกษาพยาธวทยาในเรอง Perinatal Pathology นสตจะตอง
ทราบคาจากดความ พยาธกาเนด พยาธสภาพ ของโรคหรอภาวะ
ดงตอไปน
• Omphalitis • AnencephalyOmphalitis
• Umbilical cord knot
• Anencephaly
• Cyclop
• Hydrop fetalis
• Cystic hygroma
• Gastrochisis
• Omphalocele• Cystic hygroma
• Hydrocephalus
• Omphalocele
• Siames twins
Omphalitis/ FunisitisOmphalitis/ Funisitis
• ภาวะสายสะดออกเสบ สวนมากเกดจากการตดเชอแบคทเรย ม
สาเหตมาจากใชอปกรณตดสายสะดอไมสะอาด หรอ ทาความ
สะอาดบรเวณสายสะดอไมด
• รปท 1 สายสะดอแดง ถงแดงคลา และมการลกลามไปบรเวณ
ผวหนงรอบๆ ดวยผวหนงรอบๆ ดวย
สายสะดอพนกน (umbilical cord knot)สายสะดอพนกน (umbilical cord knot)
• แบงเปน 2 ชนดคอ
• รปท 1 สายสะดอพนกนจรง (True knot) มดเปนปมแนน ทาใหเดกรปท 1 สายสะดอพนกนจรง (True knot) มดเปนปมแนน ทาใหเดก
ขาดออกซเจน มกพบในรายทมสายสะดอยาวเกนกวาปกต
ป ป ป ไป• รปท 2 สายสะดอเปนปมจากการท เสนเลอดขดไปมา (tortuous
vessel) จงจดเปนปมปลอม (False knot)
Hydrop fetalisHydrop fetalis
ป ใ • เปนภาวะทเดกมการบวมนาทวตวตงแตอยในครรภ เดกมกเสยชวต
ตงแตในครรภหรอตายคลอด จากภาวะหวใจวาย ดงรปท 1
• สาเหตมหลายอยาง เชน Immune hydrops, โรคหวใจ, การตดเชอ
ซฟลส Thalassemia ชนด homozygous alpha1ซฟลส, Thalassemia ชนด homozygous alpha1
Cystic hygromaCystic hygroma
ป ใ • เปนภาวะทมนามาคงใน interstital space บรเวณตนคอดานหลง
(post nuchal fluid accumulation) ดงรปท 1 และ 2
• อาจกดเบยดอวยวะทอยขางเคยง ถาเปนมากอาจลกลามมาดานหนา
ทาใหกดทางเดนหายใจไดทาใหกดทางเดนหายใจได
• พบไดใน Turner syndrome
HydrocephalusHydrocephalus โ ป ป ใ โ ส ป • หรอโรคหวบาตร เปนความผดปกตทมนาในโพรงสมองมากเกนปกต
เนองจากทอทางเดนนาหลอสมองและไขสนหลงอดตน ทาใหนาทอยในสมองและไขสนหลง ซงปกตเปนตวคอยปองกน และหลอเลยงสมองไมใหกดทบกบและไขสนหลง ซงปกตเปนตวคอยปองกน และหลอเลยงสมองไมใหกดทบกบสวนกะโหลก เกดคงจนทวมอยในสมอง จนกดเบยดเนอสมองและดนกะโหลกศรษะใหโตออก มขนาดใหญผดปกต ดงรปท 1กะโหลกศรษะใหโตออก มขนาดใหญผดปกต ดงรปท 1
เกดจากไดจากหลายๆ สาเหต เชน การตดเชอ พนธกรรม เกดภาวะเลอดออก• เกดจากไดจากหลายๆ สาเหต เชน การตดเชอ พนธกรรม เกดภาวะเลอดออกในสมอง ไดรบอบตเหต หรอมความผดปกตของทอทจะทาใหนาไขสนหลง ทจะผานออกมาจากสมองมการตบหรอตน หรอมความผดปกตของระบบทจะผานออกมาจากสมองมการตบหรอตน หรอมความผดปกตของระบบหลอดเลอด ทาใหความสามารถในการดดซมนาหลอเลยงสมอง และไขสน-หลงเสยไป
AnencephalyAnencephaly
ไ โ • ทารกทเกดมาไมมสวนของหนงศรษะ กะโหลกศรษะ เยอหมสมอง และ
สวนของสมองสวนหนา สมองใหญ และสมองนอย แตยงมสวนของกาน
สมอง ซงเปดออกสโลกภายนอก และถกหมอยดวยเยอบางๆเทานน
• เนองจากทไมมการทางานของสมองใหญ ดงนนทารก Anencephaly • เนองจากทไมมการทางานของสมองใหญ ดงนนทารก Anencephaly
จงไมมการรบรสต หรอไมรสกตว อยางไรกตาม เซลลสมองทเหลอของ
ไ ไปใ ไ ทารกแตละคนไดมการพฒนาไปในระดบทแตกตางกน อยางไรกตาม
ทารกมกเสยชวตหลงจากคลอดออกมาในไมกชวโมง
AnencephalyAnencephaly
• Anencephaly จดอยในกลมของความผดปกตของทอของระบบ
ประสาท (Neural Tube Defect) ซงเปนความพการแตกาเนดทเกดขน
ในชวงแรกๆของการตงครรภ คอตงแต วนท 20 -28 (สปดาหท 3 – 4)
• พบไดในมารดาทขาดสารอาหารจาพวกโฟเลท• พบไดในมารดาทขาดสารอาหารจาพวกโฟเลท
• รปท 1, 2 ทารกไมมกะโหลกศรษะ สวนของตาจะโปน
• รปท 3 สวนของเนอสมองทเหลออยเลกนอยและหลอดเลอด หมดวย
เยอบาง สวนนจะเรยกวา area cerebrovasculosaเยอบาง สวนนจะเรยกวา area cerebrovasculosa
CyclopCyclop
• เปนความผดปกตชนดทรนแรงของกลม holoprocencephaly
• เกดจากความผดปกตในการแยกจากกนของ cerebral hemisphereเกดจากความผดปกตในการแยกจากกนของ cerebral hemisphere
• มกมความผดปกตของระบบหวใจและหลอดเลอดรวมดวย ทารกมก
ใ เสยชวตตงแตในครรภ
• สมพนธกบ trisomy 13, trisomy 18y y
• รปท 1, 2 ทารกจะมตาเดยวอยตรงกลาง ไมมจมก
GastrochisisGastrochisis• Gastros (belly) + Schisis (cleft) • Gastros (belly) + Schisis (cleft)
• พบมรโหวของผนงหนาทองดานหนาและมลาไสโผลยนออกจากรดงกลาว
ไมมผนงหม ทาใหลาไสทโผลออกมานอกชองทอง สมผสกบ amniotic
fluid ซงระคายตอผนงลาไส เกดการบวมและอกเสบของผนงลาไส
• มกเกดในมารดาอายนอยและเปนครรภแรก
ไ • มกไมม ความพการรวมทรนแรง
• รปท 1 แสดงทารกทมสวนของลาไสออกมานอกทอง โดยไมมเยอบางๆ ๆ
คลมอย
Omphalocele
• เปนความพการแตกาเนดของผนงหนาทองบรเวณสะดอ ทมอวยวะโผลยน
จากชองทองและมถงบางๆ หอหม ผนงของถงนประกอบดวย peritoneal
lining บอยดานในและ amnion บดานนอก โดยม Wharton’s Jelly แทรกอยlining บอยดานในและ amnion บดานนอก โดยม Wharton s Jelly แทรกอย
ตรงกลาง
ใ • เกดจากความบกพรองของผนงหนาทอง ซงเกดในระยะสปดาหท 3 ของการ
ตงครรภ
• ความพการอนทพบรวมเชน congenital heart diseases, respiratory
complications chromosomal abnormalitiescomplications, chromosomal abnormalities
• รปท 1 แสดงสวนของลาไสทออกมานอกชองทอง โดยมเยอบางๆคลมอย
Conjoined twins/ Siamese twinsConjoined twins/ Siamese twins
ฝ ฝ ฝ ฝ • ฝาแฝดตดกนหรอแฝดสยาม คอ แฝดผมรางกายตดกนมาแตกาเนด
เกดขนเมอ ไซโกท พยายามแบงตวเปนแฝด แตไมประสบผลสาเรจ
• ซงฝาแฝดตวตดกนมโอกาสมชวตรอดนอยมาก โดยประมาณ 5- 25%
ป ฝ • รปท 1 แฝดทอวยวะเชอมตดกนบรเวณสวนกลางรางกาย คอ อกและ
ทอง (thoracopagus)
• รปท 2 แฝดทอวยวะเชอมตดกนบรเวณศรษะ อกและทอง
(cephalothoracopagus)(cephalothoracopagus)