regionale verschillen in arbeidsproductiviteit in nederland dr. lourens broersma prof.dr. jouke van...
TRANSCRIPT
Fac ulty of Spatial Sc ienc es
Regionale verschillen in arbeidsproductiviteit
in Nederland
Dr. Lourens Broersma
Prof.dr. Jouke van Dijk
Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen Rijksuniversiteit Groningen
Fac ulty of Spatial Sc ienc es
Arbeidsproductiviteit
• Arbeidsproductiviteit – Innovatieplatform• Regionaal beleid: Pieken in de Delta• Definitie: toegevoegde waarde per gewerkt
uur als indicator voor concurrentiekracht• Arbeidsproductiviteit en Arbeidskosten• Bedrijf – regio, arbeidsproductiviteit als
indicator voor concurrentiekracht - welvaart• Toename productie versus toename
werkgelegenheid• Regionale verschillen in arbeidsproductiviteit
in relatie tot verschillen in welvaart
Fac ulty of Spatial Sc ienc es
GDP per hour
worked = labour
produc-tivity
Effect of part- time
work / commut
ing
Effect of particip
ation and age compos
ition
GDP per capita
Disposable income
per capita
province Ned=100 %-point %-point Ned=100 Ned=100
Groningen 101.6 -6.3 -5.4 89.9 90.9
Frieslân 92.3 -10.2 -4.6 77.5 90.0
Drenthe 87.9 -9.2 -4.8 73.9 93.6
Overijssel 89.1 -2.1 -2.5 84.5 91.8
Flevoland 98.9 -27.3 1.2 72.7 91.8
Gelderland 93.2 -6.4 -1.0 85.9 97.3
Utrecht 105.7 12.1 8.2 126.0 107.3
Noord-Holl 102.4 9.2 5.1 116.7 102.7
Zuid-Holl 101.9 2.5 -0.7 103.7 107.3
Zeeland 101.6 -8.3 -9.3 84.0 96.4
Noord-Brab 95.3 1.2 1.9 98.3 99.1
Limburg 94.6 -5.5 -2.8 86.2 97.3
Fac ulty of Spatial Sc ienc es
Differences in labour productivity between NUTS-2 regions
Country Year Standarddeviation regional labour
productivity
Frankrijk 1988 3.6
Duitsland 1986 5.7
Italië 1987 3.7
Spanje 1986 3.2
Groot Brittannië 1987 1.6
Nederland 1990 5.0
Fac ulty of Spatial Sc ienc es
Arbeidsproductiviteit Niveau 2001 Groei 1990-2001
Fac ulty of Spatial Sc ienc es
Sectorstructuur Baandichtheideffect per km2
Fac ulty of Spatial Sc ienc es
Verklaring arbeidsproductiviteit
• Sectorstructuur verklaart maar beperkt deel (ca. 30%) van de regionale verschillen
• Niveau arbeidsproductiviteit hangt positief samen met agglomeratie-effect gemeten als baandichtheid per km2
• MAAR: negatief verband tussen GROEI arbeidsproductiviteit en baandichtheid: congestie!
Fac ulty of Spatial Sc ienc es
Aandeel hoger Arbeidskosten opgeleiden: HBO+WO per arbeidsjaar
Fac ulty of Spatial Sc ienc es
Verklaring arbeidsproductiviteit
• Niveau arbeidsproductiviteit hangt positief samen met onderwijsniveau
• Maar: in regio’s met een lager onderwijsniveau liggen de arbeidskosten ook lager!
• Groei arbeidsproductiviteit heeft geen verband met niveau, scholing of loonkosten, wel een beetje met export en uitgaven R&D
Fac ulty of Spatial Sc ienc es
Growth AccountingContribution of ICT-capital, non-ICT-capital and TFP-growth to the growth of labour productivity
-1.0 -0.5 0.0 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0
Nld
Li
NB
Ze
ZH
NH
Ut
Ge
Fl
Ov
Dr
Fr
Gr
ICT capital deepening non-ICT capital deepening TFP-growth
Fac ulty of Spatial Sc ienc es
Explanation of TFP growth by mains of a lagged dependent (AR) regression model
White Heteroskedasticity-Consistent Standard Errors & Covariance
Variable (48 observations) Coefficient
Std. Error
t-Statistic Prob.
Constant 2.223 0.550 4.041 0.00
TFP_GROWTH_ME -0.406 0.228 -1.780 0.08
GROWTH_HIGH_EDU 0.079 0.0262 3.011 0.00
R-squared 0.30 Mean dependent 1.6794
Adjusted R-squared 0.27 S.D. dependent 1.6565
S.E. of regression 1.42 Akaike criterion 3.60
Sum squared resid 90.66 Schwarz criterion
3.72
Log likelihood -83.4 F-statistic 9.51
Durbin-Watson stat 1.98 Prob (F-statistic) 0.000
Fac ulty of Spatial Sc ienc es
Conclusies• Lagere arbeidsproductiviteit hoeft niet erg te zijn,
als bijvoorbeeld werkgelegenheid groeit of de arbeidskosten lager zijn
• Er zijn duidelijke verschillen tussen Nederlandse regio’s, maar meer nog tussen bedrijven
• Relatie onderwijs – innovatie – loonkosten• Scholing richten op middenniveau en onderkant
(startkwalificatie)• Negatieve relatie tussen groei arbeidsproductiviteit
en baandichtheid: investeren buiten de Randstad geeft een hoger rendement, nieuwe pieken BUITEN de Delta!?
Fac ulty of Spatial Sc ienc es
Regionale verschillen in arbeidsproductiviteit in
Nederland
Dr. Lourens BroersmaProf.dr. Jouke van Dijk
Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen Rijksuniversiteit Groningen