reformowanie narodowych sp ółek z o.o. na przykładzie niemieckiej ug w perspektywie europejskiej

Reformowanie narodowych spółek w kontekście europejskim | Prof. Makowicz | Warszawa, 3.12.2012 r.

Reformowanie narodowych spółek z o.o. na przykładzie niemieckiej UG w perspektywie europejskiej

Informatyzacja postępowania rejestrowego spółek – aspekty praktyczneSeminarium C.H. Beck, Warszawa, 3 grudnia 2012 r.

Prof. Dr. Bartosz MakowiczEuropejski Uniwersytet Viadrina we Frankfurcie nad Odrą


Spis treści

1. Wprowadzenie

2. Spółka UG

3. Europejska Spółka Prywatna

4. Podsumowanie


Motywy reform

Wybrane motywy reform• Nieefektywność• Przesadna biurokracja• Wysokie koszty• Przewlekłe procesy• Konkurencja!


Wyroki ETS

1999 Centros

2002 Ueber-seering

2003 Inspire Art

2005 Sevic

Konsekwencja: Dostępność każdej formy spółki w każdym PC


Konkurencja w Niemczech

SPE

GmbH

Ltd.


Structure

1. Wprowadzenie

2. Spółka UG


4. Podsumowanie


Motywy wprowadzenia UG

Nowelizacja GmbHG z 01.11.2008 „Ustawa o modernizacji prawa o spółce z ograniczoną odpowiedzialnością i zwalczaniu nadużyć” (MoMig)

wprowadziła UG

• Orzecznictwo ETS• obawa przed Private Company Limited by Shares (pozbawiona wymogu

kapitałowego) - w ciągu 5 lat powstało w Niemczech między 40 000 a 50 000 angielskich Ltd.

• Prawno-Polityczne postulaty zmniejszenia kapitału zakładowego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (GmbH) i liberalizacji reżimu GmbH

• wzmocnienie Niemiec, jako obszaru gospodarczego• zwiększenie dostępności tej formy organizacyjnej • usprawnienie procesu zakładania przedsiębiorstw


Charakterystyka ogólna UG

• UG jest podtypem klasycznej spółki GmbH i należy ją traktować, jako przejściowe stadium do klasycznej GmbH.

• Posiada status osoby prawnej, spółki kapitałowej.• Brak wymogu kapitału zakładowego• Może być spółką jedno, bądź wieloosobową• UG powstała z myślą o spółkach z sektora usług,

które nie potrzebują określonego, minimalnego kapitału własnego w celu nabycia środków zakładowych


Obowiązek zwiększania kapitału

• Na UG ciąży ustawowy obowiązek akumulacji zysków, zrównania kapitału zakładowego do wysokości minimalnego kapitału zakładowego GmbH - 25 000 euro

• Wynika to z natury UG, która jest formą przejściową do GmbH

• Wymagane jest utworzenie rezerwy, na którą wpłaca się 25% nadwyżki zysku netto pomniejszonego o straty z lat poprzednich

• Nie został ustalony okres czasu, w którym UG ma zwiększyć swój kapitał


Zakładanie UG

• Możliwe jest założenie spółki jednoosobowej, bądź wieloosobowej

• Wymagania formalne są takie same jak dla GmbH, tj. umowa musi zostać potwierdzona notarialnie

• Istnieją dwie możliwości:– uproszczona: w przypadku standardowego sposobu zakładania

spółki do ustawy załączone zostały dwa wzory umowy spółki: dla spółki jednoosobowej, a drugi dla spółki, która ma maksymalnie trzech udziałowców. Wzór obejmuje trzy dokumenty: • umowę spółki• oświadczenie o ustanowieniu członka zarządu oraz • listę wspólników

– zwykła: sporządzenie indywidualnej umowy spółki w formie aktu notarialnego


Powstanie UG z przekształcenia

• UmwG ma zastosowanie w takim samym stopniu, jak do GmbH. Dlatego UG może powstać z przekształcenia innej spółki oraz może zostać przekształcona

• Ze względu na naturę UG występują pewne ograniczenia, zwłaszcza w przypadku przekształcenie GmbH w UG – Kontrowersyjne, niezgodne z naturą UG oraz założeniami ustawodawcy– Na podstawie §§190 ff UmwG - przekształcenie jest niemożliwe (brak

faktycznej zmiany formy)– Poprzez zmniejszenie kapitału zakładowego; §58 Abs.2 GmbHG określa

granice minimalną zmniejszenia kapitału zakładowego na 25000 Euro, a maksymalna wysokość kapitału UG to 24999 Euro - przekształcenie jest niemożliwe

• Przy przekształceniach spółki w UG zastosowanie ma również zakaz wnoszenia wkładów rzeczowych §5a Abs.2 GmbHG

• UG nie może więc powstać poprzez przekształcenie, jeżeli ma przejąć majątek innego pomiotu


Koszty zakładania UG

• Koszty notarialne:– przy sporządzeniu aktu notarialnego - obowiązują ogólne

zasady naliczania opłat notarialnych, koszty obliczane są od minimalnej wartości kapitału zakładowego tj. od 25000 Euro,

– przy użyciu wzoru umowy - może prowadzić do oszczędności kosztowych, ponieważ koszty zależne od faktycznej wysokości kapitału zakładowego,

• opłata za wpis do rejestru handlowego oraz do elektronicznego Monitora Federalnego,

• ewentualne koszty prawnika oraz doradcy podatkowego.


Średnie koszty zakładania

Wzór umowy Umowa indywidualnajedno-osobowa

Więcej wsp.

Jedno-osobowa

Więcej wsp.

GmbH 298 382 479 563UGG 181 191

Tabela: Koszty przybliżone podane w Euro.


Kapitał zakładowy

• Nazywany często „kapitałem odpowiedzialności”• Pomiędzy 1 a 24999 Euro. Nie ma granicy minimalnej, teoretycznie

możliwa jest tzw. 1.Euro- UG• Określany przez wspólników, każdy ma obowiązek wnieść wkład• Może zostać utworzony jedynie z wkładów gotówkowych• Musi być w całości wniesiony przed zgłoszeniem UG do rejestru

handlowego >>> paradoks:– przed zgłoszeniem GmbH musi zostać wniesiona połowa wymaganego kapitału

zakładowego, – a do spółki, która odznaczać się ma łatwiejszym dostępem, wymagana jest

całość– Uzasadnia się te sytuację tym, iż wspólnicy mogą określić niższy kapitał

zakładowy

• Do roku 2009 kapitał zakładowy 75 % UG nie był niższy niż 100 euro, a 41 % z tych spółek miało kapitał pięciocyfrowy. Najczęściej kapitał zakładowy UG był w wysokości 1000 euro


Zakaz wkładu rzeczowego

• Możliwość wnoszenia wkładów rzeczowych jest wyłączona. – kapitał zakładowy musi być określony wg. możliwości

finansowych, którymi wspólnicy dysponują tj. gotówka

• Powoduje to zagrożenie, iż małe przedsiębiorstwa będą:– ustalać niższe kapitały zakładowe, które są w stanie wnieść w

całości, – a to prowadzi do obniżonej ochrony wierzycieli.

• Można przypuszczać, iż gdyby wkłady rzeczowe były możliwe, kapitały byłyby automatycznie również wyższe.

• Zakaz działa również przy „zwiększaniu kapitału zakładowego”, aż do momentu oficjalnego przekształcenia w GmbH.


Po zrównaniu kapitału

• Brak minimalnej i maksymalnej granicy kapitału zakładowego oraz wysokości rezerwy. Spółka po zrównaniu kapitałowego może zachować status UG.

• Obowiązek wpłacania wówczas 1/4 zysków na rezerwę nie zostaje zniesiony, ma to na celu zmobilizowanie wspólników do przekształcenia UG w GmbH.

• Przekształcenie w GmbH może nastąpić tylko wówczas, gdy formalnie kapitał zakładowy wyniesie min. 25000 euro i zostanie to wpisane do rejestru handlowego. Rezerwę należy więc przenieść przy zachowaniu wymogów formalnych na poczet kapitału zakładowego.


Przekształcenie w GmbH

Warunki: 1. formalne zwiększenie kapitału, rejestr

handlowy (§§ 55 ff. GmbHG),2. zmiana statutu (§53 GmbHG),3. potwierdzona notarialnie uchwała

wspólników (3/4 większości).


Skutki przekształcenia

• Przekształcona UG w GmbH zachowuje swoją prawną, gospodarczą tożsamość.

• Nie jest wymagane przeniesienie majątku spółki, następuje sukcesja uniwersalna.

• Nie zostają nałożone żadne dodatkowe podatki, • ewentualne ciche rezerwy nie zostaną aktywowane. • W księdze wieczystej dane zostają zmienione

jedynie na podstawie dowodu z księgi wieczystej, wydawanego na wniosek.


Statystyka

• UG cieszy się rosnącym zainteresowaniem - 6 miesięcy po wejściu w życie nowelizacji powstało ponad 10000 spółek tego typu.

• Wysokość kapitału zakładowego jest ogólnie dostępna w rejestrze handlowym.

• Przy przeprowadzaniu tzw. „test powagi”, a właściwie wiarygodności spółki niski kapitał może być sygnałem dla potencjalnego partnera handlowego o ryzyku, wynikającym z współpracy

• Na dzień 29. 2. 2012 r. spośród 65 954 UG zlikwidowanych zostało 5 097 UG


Ilość zarejestrowanych UG rośne

11/1/2009 11/1/2010 11/1/20120

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

80000

90000Liczba zarejestrowanych UG

Liczba zareje-strowanych UG


Konkurencyjność wobec Ltd.

• UG jest podtypem GmbH, a ta forma jest powszechnie znana i akceptowana w Niemczech

• Istnieją lepsze warunki kredytowe dla UG w Niemczech

• Brak podwójnego zarządzania ( w Niemczech i UK) oraz wynikających z tego dodatkowych kosztów

• Brak wymogu Company Secretary• Na świecie jednak bardziej znana i akceptowana

jest Limited niż GmbH


Przeciętny czas zakładania

• UG– 7,52 dni roboczych– Najszybciej w Bremen i Mecklenburg-

Vorpommern (4, 25) oraz Sachsen (4,75) – Najdłużej w Sachsen-Anhalt 18,25 dni

• GmbH– Średnio od dwóch do czterech tygodni


Structure

1. Wprowadzenie

2. Spółka UG


4. Podsumowanie


Dlaczego SPE?

• Rzeczywisty problem:• Z jednej strony: liberalizacja przez ETS• Z drugiej strony:

– Przedsiębiorcy chcący ekspensować na rynku wewnętrznym nie mogą poruszać się swobodnie; zazwyczaj konieczność założenia spółki o obcej formie

– Problem dotyczy głównie: małe i średnie przedsiębiorstwa (=MŚP)• 99% wszystkich przedsiębiorstw• 2/3 miejsc pracy w sektorze prywatnym• tylko 8% z nich prowadzi transakcje transgraniczne • tylko 5% posiada spółki zależne


Rozwój

Już od lat 70 dyskusje

25.6.2008 Projekt KE (Statut SPE)

2009-2011opinie PE i Rady

20.2.2012 konsultacje społeczne nt. przyszłości prawa spółek

6.6.2012 PE wzywa KE do większych starań by uchwalić Statut


Cele SPE

Mniej kosztów odbiurokratyzowana procedura zakładania kapitał zakładowy 1 EUR Badania rynkowe: możliwość zaoszczędzenia do 80%, jeżeli spółki-córki mogłyby działać jako SPE

Więcej bezpieczeństwa mechanizm ochronny osób trzecich / wierzycieli polegający na wysokim poziomie jawności działań spółki konwencjonalne środki zabezpieczania wierzytelności

Odpowiedź na potrzeby MŚP bariery prawne i administracyjne 95% przedsiębiorstw wybrałoby SPE, gdyby istniała taka możliwość

1

3

2

zwiększenie konkurencyjność MŚP poprzez ułatwienie ich zakładania i prowadzenia na jednolitym rynku wewnętrznym


Charakterystyka SPE

• SPE posiada:– osobowość prawną– organy– kapitał zakładowy– Wspólników, którzy poniosą odpowiedzialność

do wysokości ich wkładu

• SPE = podmiot prawny biorący udział w ruchu prawnym poprzez przejmowania praw oraz zobowiązań


Założenie SPE

• Brak ograniczeń odnośnie do zakładania SPE – albo ex nihilo– albo na gruncie przekształcenia spółek (PC muszą umożliwić)

• Założyciele: jedna lub więcej osób fizycznych i/lub spółek• SPE musi posiadać swoją firmę oraz skrót „SPE”• Dla założenia spółki nie musi zaistnieć element

międzynarodowy

SPE stanie się poważną konkurentką dla rodzimych spółek!


Rejestracja SPE

• Miejsce > Państwo, w którym posiada ona swoją statutową siedzibę– Konstytutywny charakter rejestracji spółki– Możliwość składania wniosku o rejestrację drogą elektroniczną– Rejestracja podlega ujawnieniu

• Problem biurokracji urzędów PC– Metoda > Statut wymienia dokumenty, które mogą być wymagane

przed rejestracją (min. firma oraz adresów, kapitał zakładowy, seria i liczba udziałów oraz umowa spółki)

– Rejestracja SPE może podlegać tylko kontroli ważności wspomnianych dokumentów lub ich poświadczeniu notarialnym


Kapitał zakładowy

• Minimalna kwota kapitału zakładowego = 1 EUR• Ratio1: kapitał nie decyduje o wypłacalności; ważniejsze:

– przepływy pieniężne (tzw. Cash-flows). – Osobiste gwarancje wspólników– dodatkowe metody zabezpieczenia wierzytelności, np. – zastrzeżenia własności do momentu całkowitej spłaty

• Ratio2: spółki mają różne potrzeby kapitałowe = ustalenie jednego kapitału dla wszystkich jest niemożliwe

• Ratio3: Różna siła nabywcza euro w UE


SPE jako spółka krajowa

• Z uwagi na brak wymogu trans-graniczności, niegraniczone pole zastosowania w kraju

• Konsekwencja: będzie ona konkurencyjna dla wszystkich krajowych spółek, a zatem także dla sp. z o.o.

• Boom na Ltd., który w BRD zakończył się fiaskiem nie jest porównywalny gdyż– SPE nie będzie spółką obcą – brak ukrytych kosztów– podlegać ona będzie albo statutowi, albo uzupełniającemu go

odpowiedniemu prawu krajowemu – brak common law

• Uzasadnione obawy rządów PC o racje bytu rodzimych spółek


Krytyka kapitału 1 euro

• Krytyka bezzasadna, gdyż:– Wiekowa tradycja w krajach common law z Limited– Inne mechanizmy chronią wierzycieli– Podobne trendy reformatorskie w innych krajach (SARL

lub UG)– Opinie ekonomistów = przepisy o minimalnym kapitale

nieelastyczne, swawolne i sztywne– Stałego kapitału dla spółki działającej jednakowo na

poziomie całej UE mija się z celem (Np. różnica wartości nabywczej 25.000 EUR w Londynie przykładowo na prowincjach wschodniej Europy


Structure

1. Wprowadzenie

2. Spółka UG


4. Podsumowanie


Podsumowanie

• Wyroki ETS umożliwiające swobodne zakładanie i używanie spółek spowodowało boom na ltd.

• Był to jeden z powodów wprowadzenia UG• UG zakłada się szybciej i częściowo taniej, co

przyświadcza o jej popularności• UK i ukryte koszty zakończyły boom na ltd.• Wciąż potrzeba jednolitej SPE• Widoki na przyszłość jednak mało optymistyczne


Dziękuję za uwagę!Informatyzacja postępowania rejestrowego spółek – aspekty praktyczneSeminarium Ch. Beck, Warszawa, 3 grudnia 2012 r.

Prof. Dr. Bartosz MakowiczEmail: [email protected]

reformowanie narodowych sp ółek z o.o. na przykładzie niemieckiej ug w perspektywie europejskiej

Documents