receta gatimi

Upload: lulzim-brucaj

Post on 18-Oct-2015

451 views

Category:

Documents


31 download

DESCRIPTION

Receta gatim te ndryshme per te gjithe, nuk eshte e nevojshme qe te jesh nje profesionist ne guzzhine qe te besh, te plotesosh ose te gatuash me keto receta te thjeshta, pra jane te thjeshtaReceta gatim te ndryshme per te gjithe, nuk eshte e nevojshme qe te jesh nje profesionist ne guzzhine qe te besh, te plotesosh ose te gatuash me keto receta te thjeshta, pra jane te thjeshtaReceta gatim te ndryshme per te gjithe, nuk eshte e nevojshme qe te jesh nje profesionist ne guzzhine qe te besh, te plotesosh ose te gatuash me keto receta te thjeshta, pra jane te thjeshtaReceta gatim te ndryshme per te gjithe, nuk eshte e nevojshme qe te jesh nje profesionist ne guzzhine qe te besh, te plotesosh ose te gatuash me keto receta te thjeshta, pra jane te thjeshtaReceta gatim te ndryshme per te gjithe, nuk eshte e nevojshme qe te jesh nje profesionist ne guzzhine qe te besh, te plotesosh ose te gatuash me keto receta te thjeshta, pra jane te thjeshtaReceta gatim te ndryshme per te gjithe, nuk eshte e nevojshme qe te jesh nje profesionist ne guzzhine qe te besh, te plotesosh ose te gatuash me keto receta te thjeshta, pra jane te thjeshtaReceta gatim te ndryshme per te gjithe, nuk eshte e nevojshme qe te jesh nje profesionist ne guzzhine qe te besh, te plotesosh ose te gatuash me keto receta te thjeshta, pra jane te thjeshtaReceta gatim te ndryshme per te gjithe, nuk eshte e nevojshme qe te jesh nje profesionist ne guzzhine qe te besh, te plotesosh ose te gatuash me keto receta te thjeshta, pra jane te thjeshtaReceta gatim te ndryshme per te gjithe, nuk eshte e nevojshme qe te jesh nje profesionist ne guzzhine qe te besh, te plotesosh ose te gatuash me keto receta te thjeshta, pra jane te thjeshtaReceta gatim te ndryshme per te gjithe, nuk eshte e nevojshme qe te jesh nje profesionist ne guzzhine qe te besh, te plotesosh ose te gatuash me keto receta te thjeshta, pra jane te thjeshtaReceta gatim te ndryshme per te gjithe, nuk eshte e nevojshme qe te jesh nje profesionist ne guzzhine qe te besh, te plotesosh ose te gatuash me keto receta te thjeshta, pra jane te thjeshtaReceta gatim te ndryshme per te gjithe, nuk eshte e nevojshme qe te jesh nje profesionist ne guzzhine qe te besh, te plotesosh ose te gatuash me keto receta te thjeshta, pra jane te thjeshtaReceta gatim te ndryshme per te gjithe, nuk eshte e nevojshme qe te jesh nje profesionist ne guzzhine qe te besh, te plotesosh ose te gatuash me keto receta te thjeshta, pra jane te thjeshtaReceta gatim te ndryshme per te gjithe, nuk eshte e nevojshme qe te jesh nje profesionist ne guzzhine qe te besh, te plotesosh ose te gatuash me keto receta te thjeshta, pra jane te thjeshtaReceta gatim te ndryshme per te gjithe, nuk eshte e nevojshme qe te jesh nje profesionist ne guzzhine qe te besh, te plotesosh ose te gatuash me keto receta te thjeshta, pra jane te thjeshtaReceta gatim te ndryshme per te gjithe, nuk eshte e nevojshme qe te jesh nje profesionist ne guzzhine qe te besh, te plotesosh ose te gatuash me keto receta te thjeshta, pra jane te thjeshtaReceta gatim te ndryshme per te gjithe, nuk eshte e nevojshme qe te jesh nje profesionist ne guzzhine qe te besh, te plotesosh ose te gatuash me keto receta te thjeshta, pra jane te thjeshtaReceta gatim te ndryshme per te gjithe, nuk eshte e nevojshme qe te jesh nje profesionist ne guzzhine qe te besh, te plotesosh ose te gatuash me keto receta te thjeshta, pra jane te thjeshtaReceta gatim te ndryshme per te gjithe, nuk eshte e nevojshme qe te jesh nje profesionist ne guzzhine qe te besh, te plotesosh ose te gatuash me keto receta te thjeshta, pra jane te thjeshtaReceta gatim te ndryshme per te gjithe, nuk eshte e nevojshme qe te jesh nje profesionist ne guzzhine qe te besh, te plotesosh ose te gatuash me keto receta te thjeshta, pra jane te thjeshtaReceta gatim te ndryshme per te gjithe, nuk eshte e nevojshme qe te jesh nje profesionist ne guzzhine qe te besh, te plotesosh ose te gatuash me keto receta t

TRANSCRIPT

Byrek me domate dhe salmonPrbrsit pr katr persona:

200 gr brum500 gr domate t prera120 gr salmon me vajnj tuf majdanozipak kripKoha 30 min

Prgatitja: Lajini domatet dhe pritni n feta pr s gjati, duke hequr pjest e panevojshme. Kriposini leht dhe vendosini n nj kulles pr t humbur ujin. Hapeni brumin n nj tav furre t mbuluar me letr zjarrduruese. Shponi pjesn e poshtme me pirun dhe vendoseni n frigorifer pr 30 minuta. Mbulojeni pastaj me domate duke ln anve nj bordur prej 1,5 cm. Transferojeni n furr t nxehur m par me temperatur 220 grad dhe lreni vetm pr 10minuta. Ulni temperaturn n 200 grad dhe vazhdoni ta piqni pr 20 minuta t tjera, derisa brumi t vij mir dhe domatet t jen pjekur. Nxirreni nga furra dhe vendosni n qendr filetot e salmonit. Mbuloni siprfaqen me flett e borzilokut dhe majdanozit dhe lreni t ftohet para se ta shrbeni.Fli KosovePr 4-5 persona nevojiten:

Per brumin duhet: 1 kg miell,3-4 gota uj, krip,Per masn duhet: 200 gr gjalp,2 filxhana caji ajk, 3 lug vaj.

N nj en hidhet miell, krip, uj i ftoht dhe przihen n nj brum t holl si pr petulla. N nj en tjetr shkrihet gjalp, ajk, vaj dhe qumsht, przihet masa e krijuar derisa t gjith prmbajtsit t jen skrir n nj mas t vetme, Lyhet tepsia me yndyr dhe me nj lug merret brumi i holl dhe hidhet nga cepi i tepsis deri afr mesit dhe krijohen rradh t cilat mbulojn gjith tepsin. Mesi i cili sht bosh mbushet me rradh paralele .(shih skicn) Gjith siprfaqja lyhet me masn e prgatitur dhe futet n furrn e ngrohur. Kjo piqet pr 3-5 minuta. Nxirret nga furra pr t vazhduar merendin tjetr. Brumi i holl tashm hidhet n t njjtn mnyr por midis dy rradhve derisa t jet mbuluar e gjithtepsia. Prsri lyhet me masn dhe piqet pr 3-5 minuta. Kjo procedur vazhdon derisa t mbushet tepsia. Flia lihet tftohet pr 10 minuta dhe serviret me kos, djath ose mjalt.Pastio pikante me patate t furrsPrbrsit pr katr persona:

1 kile patate t zjeralng i filtruar i dy kokrrave limon2 lug majdanoz i grirkrip dhe vaj ullirispec i kuq djegsnj kokr qep200 gr tonnj lug majonezKoha 1 or.

Prgatitja: Patatet e zjera ende t ngrohta, prijini n feta dhe i przieni shpejt me lngun e limonit, 2 lug majdanoz t grir, krip dhe specin djegs t grir holl. Przijeni mir dhe lreni pak ashtu. Vendoseni mbi nj letr zjarrduruese t lyer me vaj ulliri, brenda nj bordure pr t'i dhn form. Bni nj shtres t par me patatet duke ushtruar nj presion t leht mbi to. Shtoni 200 gr ton dhe qepn e grir dhe pastaj vendosni pjesn tjetr t patateve. Futeni n frigorifer dhe lreni pr t paktn 1 or. Nxirreni me kujdes nga letra duke hequr dhe bordurn dhe vendoseni pastion n pjat.Patllxhan t mbushur

Pr 4-5 persona duhen:Patllxhan 1 kg,qep 6-7 kokrra ose salc nj lug gjelle,hudhra 2 kokrra, krip, piper, majdanoz.Patllxhanve u qrohet bishti, u hiqet lkura n tre rripa sipr dhe nga t dyja ant. Priten pr s gjati te pjesa e siprme deri n mes t tulit. Patllxhant vendosen n uj me krip pr gjysm ore. Ndrkoh n tigan me yndyr skuqetqepa e grir n form gjysmrrethi,shtohen domate t qruara dhe t prere n copa t vogla; vazhdon kaurdisja n zjarr tavashm n mnyr q qepa t zbutet. N fund shtohen hudhra t grira, majdanoz, krip, piper dhe pak uthull. Patllxhanetkullohen, shplahen dhe skuqen n tigan me pak yndyr pastaj rreshtohen n tav, hapen n vendin e prer dhembushen me masn e prgatitur. Sipr u vihet nga nj fet domate.Shtohet fare pak uj dhe piqen pr nj or n furr jo shum te nxeht.Mish roleIngredientet : Per kater persona- 4 eskallope vici- 4 feta te holla proshute- 150 gr djath zviceran- 50 gr gjalp- 1 filxhan te vogel me krem te fresket- 2 luge gjelle vaj- 2 limone- piper dhe kripe

Pergatitja: Prejeni djathin ne feta sipas gjatesise se eskallopeve. Vini midis cdo eskallopi dy ose tre feta djath dhe nje fete proshute.Rrotullojini fetet e eskallopeve dhe u ngulni nga nje shkop kokteili (ose shkop dhembesh). Mund ti lidhni dhe me pe kuzhine per mish, por mos e shtrengoni shume.

Ngrohni vajin dhe gjalpin ne nje tigan. Sapo te behet yndyra me ngjyre kafe, vini copat e rrotulluara te mishit ne tigan.Skuqini derisa te gjitha anet te marrin ngjyre flori ose kafe nga e skuqura.

Uleni zjarrin dhe lereni mishin te skuqet ngadale per 10 minuta. Hidhini persiper lengun e limoneve dhe disa luge gjellekrem, Provoni salcen dhe shtojini kripe e piper sipas deshires suaj. Vendosni ne pjate te ngrohura me pare pak garniture me feta limoni dhe disa gjethe majdanoz.Byrek me spinaqPr 4-5 persona duhen:

Miell 3 gota uji, uje 300 gram, spinaq 1 kg, vez 1 kokrr, djath 100 gram, vaj 1/2 filxhan caji, krip, piperN tavolin ose tepsi hidhet miell, n mes hapet grop ku hidhet uj me pak krip. Pr 1 kg miell merret 550-600 gram uj, megjthse kjo varet nga lagshtia e miellit. Duke e przier nga mesi, zihet nj brum i fort i cili punohet pr 10 minuta, ndahet n kule, mbulohet me picet t lagur dhe lihen pr 20-30 minuta q t fitoj elasticitet. Nga do kula bhen pet t vogla, secila prej tyre sprkatet me niseshte dhe vendosen 3-4 cop mbi njra tjetrn, pastaj hapen pett e zakonshme. Spinaqi pr mbushje pastrohet, lahet dhe prvlohet pr 2-3 minuta n uj t vluar e krip, kullohet duke e shtrydhur, pritet dhe przihet me djath t thrmuar e vez, shtohet krip, piper dhe shtrohet n pet. N tepsi t lyer me yndyr shtrohet gjysma tjetr e petve, duke i sprkatur seciln me yndyr, mbi to shtohet mbushja e prgatitur dhe mbulohet me pjesn tjetr t petve t sprkatura me yndyr. Ant mbshtillen nga brenda. Byreku sprkatet me yndyr dhe piqet.Frges TiranePr 4-5 persona duhen:

Speca 8-10 cop mesatare, domate 4-5 kokrra mesatare, yndyr pr skuqje, 2 filxhan kafeje, miell 1 lug gjelle, vez 2 kokrra, hudhra 4-5 thelpinj, gjiz 4-5 lug gjelle, spec djegs sipas dshirsSpecat pastrohen nga bishti dhe farat, lahen dhe skuqen. N yndyrn e mbetur hidhet domatet e qruara nga cipa dhe t grira holl, kaurdisen derisa masa t trashet, hiqet nga zjarri i hidhen vez, spec djegs, majdanoz i grir holl, gjiz ose djath.Masa vendoset n pjat dhe sipr vendosen specat e frguar.Lakror me miell misriPr 4-5 persona duhen:

Miell misri 2 gota uji, uj 2 gota, pak krip, spinaq 1 kg, vaj 2-3 lug gjelleMielli i misrit hidhet n nj tenxhere me uj t vluar me pak krip dhe przihet derisa t bhet nj llap e trash. Hiqet nga zjarri dhe shtrohet n tav t lyer me yndyr. Mbi kt shtrohet mbushja e prgatitur si pr byrek me spinaq, sipr hidhetnje shtres e holl miell misri.Sprkatet me uj e yndyr dhe piqet.Oshmare KorePr 4-5 persona duhen:

Miell misri 3 filxhan aji, qumsht 4-5 filxhan caji, djath 2 filxhan kafeje, gjalp 2-3 lug gjelle, krip.N nj en me gjalp, djathi skuqet pak, hidhet qumsht dhe pasi merr val i hidhet miell misri, przihet me shpejtsiq t mos krijohen kokrriza dhe piqet derisa t shkputet nga ant e ens dhe t dal yndyra.Vendoset n pjat lug-lug dhe shrbehet e ngroht.

Pae KokePr 4-5 persona duhen:

Lng koke 1 litr, gjalp ose vaj 1 filxhan kafeje, miell 1 luge kafeje, spec djegs 1/2 luge kafeje, krip, piper, uthull 2-3 lug, hudhra 4-5 thelpinj, 1 qep, karrota 2-3 cop, selino, majdanozKoka pastrohet, coptohet, vihet n uj t ftoht q t lahet e ti ik gjaku, pastaj vendoset n tenxhere, mbulohet me uj t ftoht dhe vihet ne zjarr. Kur t ket marr i hiqet shkuma dhe lihet t ziej n zjarr t ngadalt, duke i hedhur qep karrota, selino, krip, piper, dafin majdanoz. Lihen derisa t jen zier mir d.m.th. kur mishi t ndahet leht nga kocka. Kullohet, qrohet mishi nga kockat dhe pritet n copa t vogla kubike. N nj tenxhere hidhet yndyr, pak salc dhe lngu i marr nga zierja e koks. Kur lngu t ket marr val, shtohet mishi i zier, pak spec i kuq dhe lihen t ziejn n zjarr te avashm edhe per disa minuta duke i hedhur krip e piper t zi.N fund paes i hidhen hudhra t shtypura me uthull.Petulla me kosPr 4-5 persona duhen:

Miell 2 gota uji, kos 1 gote uji, vez 1 kokrr, krip,sod 1/2lug kafeje, vaj 2 filxhane kafejeN nj tas porcelani vendosen vez, kos, krip dhe yndyr, rrihen mir dhe shtohet miell i przier me pak sod. Brumi n kt rast sht gjysm i trash. N tigan hidhet pak yndyr (1/2 lug gjelle). Kur yndyra t jet nxehur, hidhet brumi(nj lug gjelle pr do petull). Largsia nga njra tjetra duhet t jet 3-4 cm sepse gjat skuqjes brumi hapet. Petullat skuqen nga njra an dhe pastaj kthehen nga ana tjetr.Pasi t jen skuqur mir vendosen n pjat, sprkaten pak me gjalp dhe prdoren me sheqer ose serviren me mjalt.

Manti KosovePr 4-5 persona duhen:

1 kg miell, 2 gota uj te vakt, 2 lug vaj pak krip pr brumin dhe 600 gr mish I grir, 3 qep, krip, vaj, piper i ziN tavolin ose n tepsi hidhet miell, uj i vakt, vaj, krip dhe przihen dhe nga brumi i formuar bhen 30 kulec t vegjl. Secili kulac zmadhohet me okllai sa shuplaka e dors. Lyhen kulect me gjalp dhe bashkohen n dhjetshe. Secila dhjetshe thollohet n nj pet t madhe dhe t tre pett bashkohen n nj pet t vetme. Peta ndahet n katror shahu. Pr mbushjet e katrorve nevojiten mish i grir, qep t grira holl, krip piper i zi . Masa e prgatitur skuqet n vaj dhe n fund t skuqjes i hidhet pak piper i kuq pr ngjyr. Masa duhet t lihet t ftohet dhe m pas mbushen me t katrort e prgatitur m par. Cdo katrore mbshtillet diagonalisht nga t katr ant (si zarf) dhe vihen n tepsi pr tu pjekur. Mantia piqet nj gjysm ore. Pasi sht pjekur mbulohet me nj picet pr 10 minuta dhe serviret me kos.TrahanaPr 1 kg miell duhen:

2 gota qumsht, gjalp 2 lug gjelle, 1 lug gjelle krip.Sitet mielli, hapet nj grop n mes dhe hidhet gjalp i shkrir pak por jo i djegur, qumsht dhe krip. Duke filluar nga mesi e perziejm brumin duke mos e gatuar shum por t przihet aq sa t mos pij krejt miellin, brum i fort dhe i shkrift. Sipr e sprkatim me miell, e mbulojm dhe e lem t vij pr 2-3 dit. Pastaj e kapim copa dhe e lem t thahet pak dhe e shkoqim me dor, e kalojm n sit t rrall e thajm prsri. Ruhet n vende t thata pa lagshti e te freskta. N tenxhere shkrijm gjalpin, hedhim trahanane dhe e skuqim leht, hedhim ujin e nxeht, e perziejm q t mos bhet kokrra, shtojm djath t thrmuar ose shllir dhe e lm t ziej per 10 minuta. Serviret e ngroht.Pastio me djathPr 4-5 persona duhen:

Makarona 300 gram, vez 2 kokrra, djath 100 gram, qumsht 1 e 1/2 filxhan aji, krip, piper, gjalp e djath kackavall t grir 1 lug gjelle.Makaronat spageti ziejn n uj t vluar me krip pr 10-15 minuta. Kullohen, shplahen,kullohen prsri mir dhe hidhen ne tav, shtohen djath i bardh i thrmuar, nj pjes e gjalpit, vez, pak qumsht, piper i zi dhe t gjitha kto przihen mir, shtrohen n tepsi t lyer me yndyr, prsipr hidhet salc bardh, sprkatet me gjalp e djath kackavall dhe piqet n furr pr 25-30 minuta.Musaka me patatePr 4-5 persona duhen:

Patate 1 kg, qep 5-6 kokrra mesatare, yndyr 3-4 filxhane kafeje, domate 4-5 kokrra ose 1 lug gjelle salce, krip, piper, dafinPr salcn e bardh duhen:Gjalp 1 lug gjelle, miell 1 lug gjelle, qumsht 1 gote caji, vez 1 kokrr, kackavall ose djath t thrmuar nj lug gjelle

Patatet me madhsi mesatare qrohen, lahen dhe priten n feta t rrumbullakta, me trashsi 5-7 mm. Patatet skuqen derisa t krijohet nj kore e leht. Qepa e prer n form gjysmrrethi skuqet me yndyr n zjarr t javashm n menyr q t mos digjet, por t zbutet. Ktu hidhen domate t qruara n copa kubike, pak salc, vazhdon kaurdisja edhe pak, shtohet krip, piper flete dafine. N tavn e lyer me yndyr shtrohet nj shtres patatesh t skuqura, mbi to gjysma e qeps, prsri nje shtres tjetr patatesh dhe pastaj pjesa tjeter e qeps. Mbi kto prap shtrohet nj pjes patatesh. N nj en kaurdiset miell me pak gjalp, shuhet me gjumsht, przihet mir derisa t marr val, hidhet krip dhe lihet masa t trashet. Hiqet nga zjarri ftohet pak dhe perzihet me vez. Salca e prgatitur hidhet mbi musakan, sprkatet me gjalp dhe djath kackavall. Tava vihet n furr pr tu pjekur pr 30 minuta.BuraniPr 4-5 persona duhen:

Spinaq 1kg, oriz 1 filxhan kafeje, vaj 4-5 lug gjelle, qep 1 kokrr, salce 1 lug gjelle, krip, piper, koprSpinaqi pastrohet, lahet dhe prvlohet n uj t vluar me krip pr 1-2 minuta. Orizi pastrohet, lahet dhe zihet derisa t jet gjysm i gatshm, pastaj i hidhet spinaqi i prvluar. Ve skuqet qepa derisa t marr ngjyr ari, shtohet salce domatesh, piper skuqet dhe pak dhe hidhet n spinaqin me oriz. T gjitha s bashku ziejn dhe 10 minuta derisa orizi t jet gati. N fund mund ti hidhet kopr ose nenexhik.Tav ElbasaniPr 4-5 persona duhen:

Mish 500 g. gjalp 2 lug gjelle, vez 2 kokrra, kos 3 gota uji, miell 2 lug gjelle, oriz 1 lug gjelle,krip.Tava e Elbasanit prgatitet me mish qengji ose dashi. Po t jete me mish qengji ai piqet drejtprdrejt ndrsa me mish dashi zihet m par. Mishi pritet n thela, vendoset n tepsi, i hidhet prsipr gjalp dhe futet n furr ose n tav me korent. Her pas her i hidhet nga pak uj q t mos thahet. Pasi t piqet hiqet nga furra.N tenxhere me gjalp kaurdiset pak miell derisa t zverdhet, por jo t skuqet; shtohet lngu i mishit t pjekur i holluar me uj, przihen dhe vlojn derisa t krijohet nj salc e trash. Hiqet nga zjarri, ftohet dhe pastaj i shtohen kos, vez, krip dhe przihen mir. N tav hidhet oris gjysm i zier, radhiten thelat e mishit, sipr hidhet masa e prgatitur, pak gjalp dhe piqet n furr.N qoft se sht mish dashi, ai m par duhet t ziej. 10-15 minuta para prfundimit t zierjes s mishit, hidhet pak oriz. N tenxhere rrihen vezt, shtohet miell, kos, lng mishi, gjalp dhe krip.Copat e mishit vendosen n tav s bashku me orizin, mbi to hidhet masa e prgatitur dhe gjalp i freskt. Piqet n furr derisa n siprfaqe t krijohet nj cip e kuqe.Dollma me lakrPr 4-5 persona duhen:

Lakr 1kg, mish i grir 200 gram ose nj filxhan aji, qep 2 kokrra, oriz 2 filxhan kafeje, krip, piper.Lakra e bardh pastrohet nga gjethet e dmtuara dhe kocani, vendoset n tenxhere me uj t vluar dhe krip dhe zihet pr 7-10 minuta derisa t zbutet pak. Pastaj i kullohet uji, i hapen gjethet dhe krcinjt e fort. N fillim t gjethes vendoset mbushja e cila mund t prdoret me perime t ndryshme si karrota, qep, selino t prziera me oriz gjysm t zier ose me kim t przier me oriz. Dollmat palosen n form rruli duke i futur ant nga brenda. N nj tenxhere t cekt ato vendosen n 2 shtresa u shtohet pak uj dhe lihen n zjarr t avasht pr 30 minuta.Mbushja prgatitet me mish t grir t pakaurdisur, duke e przier me qep t grira holl, oriz gjysm t zier, krip dhe piper.omlek me qepPr 4-5 persona duhen:

Qep 1 kg, vaj 2 filxhan kafeje, salc 1 luge gjelle, ver nj filxhan kafeje, hudhr nj kokrr, krip, piper, 2 flet dafineQepujkat (qept sa nj kokrr arre) qrohen dhe t paprera skuqen n tigan me yndyr e hidhen n tenxhere. N tigan hidhet nj kokrr qep e grir holl, kaurdiset pak, shtohet salc dhe pasi kaurdisen s bashku shuhen me ver t kuqe ose t bardh, shtohet krip, piper, uj dhe hudhra.Tenxherja mbulohet mir dhe lihet n zjarr te javashm pr 20-30 minuta.Gjyve me patatePr 4-5 persona duhen:

Mish 500 g. patate 1.5 kg. Vaj 4-5 lug gjelle, qep 1 kokrr, salc domate 1 lug gjelle jo e plot, krip, piper i zi, spec i kuq, majdanoz.Mishi pritet n thela, skuqet me qep, shtohet pak salc domate ose domate t grira holl, krip, piper, dafin, uj sa t mbulohet mishi dhe lihet t ziej n zjarr t ngadalt.Ndrkaq prgatiten patatet t cilat pastrohen, lahen, priten n feta t rrumbullakta me trashsi 1 cm dhe skuqen leht me yndyr.N tav vendosen thelat e mishit, mbi to patatet, krip, piper, pak spec i kuq dhe n fund lngu i mishit. Tava lihet n furr pr gjysm ore. Pasi hiqet gjyvei, vihet n pjat dhe sprkatet me lngun e vet e majdanoz t grir holl.Qofte t frguaraPr 4-5 persona duhen:

Mish 1 filxhan aji, qep 2 kokrra, buk 75 g. (2 feta), vez 1 kokrr, krip, piper, majdanoz, miell 2 lug gjelle, vaj 4-5 lug, perime sipas dshirs.Qoftet prgatiten zakonisht me mish lope; n kt rast ato dalin m t buta dhe m t shijshme.Mishi pritet n copa t vogla dhe grihet n makin s bashku me qepn dhe hudhrat. N masn e mishit hidhet vez, krip, piper i zi, majdanoz dhe buk bajate e zbutur me qumsht ose uj (buk merret te 25% nga pesha e mishit). Masa przihet mir dhe ndahet n qofte; do qofteje i jepet forma e rrumbullakt ose ovale, pastaj kalohen n miell dhe skuqen n tigan me yndyr nga t dyja ant. Duhet pasur parasysh se qofteve gjat frgimit nuk u duhet hedhur shum yndyr.Shoqrohen me patate t skuqura, pure patate, perime t tjera t ziera ose t skuqura, pilaf, makarona etj.KukureciPr 4-5 persona duhen:

Zorr 1 pal, t brendshme 300 g. krip, piper, spec i kuq, rigon, yndyr 2-3 lug gjelle.Zorrt e qengjit pastrohen mir dhe lahen duke i kthyer nga t dyja ant. Merren mlit, gjndrat, dhjamrat, gabzerret, mushkrit dhe priten n copa kubike mesatare. U hidhet krip, piper i zi, rigon t cilat przihen, pastaj shkohen me radh n hell nj cop mushkri, nj cop gjendr, nj cop mushkri e kshtu me radh. Si t jen shkuar t gjitha t brendshmet n hell pleksen me zorrt sipr duke i mbuluar kto. Kukureci bhet m i shijshm kur piqet n hell, mbi prush ose n furr me zjarr t ngadalt n mnyr q t mos prvlohet. Si t jet skuqur nga t gjitha ant, hiqet nga helli, vendoset n pjat dhe i hidhet piper i zi i bluar.Gjat pjekjes n furr sprkaten me lngun e vet duke i hedhur edhe pak yndyr.Pul me arraPr 4-5 persona duhen:

Pul 500-600 g. gjalp 50g. arra 2 filxhane kafeje, hudhra 1 kokrr, uthull 2 lug gjelle, miell 1 lug gjelle, krip, piper.Pula e pastruar dhe e lar pritet n thela, vendoset n tenxhere, hidhet uj i vluar aq sa t mbulohen thelat, shtohet pak krip,piper i zi dhe zihet n zjarr t ngadalshm derisa t bhet gati.N nj tenxhere me gjalp kaurdiset mielli, shtohet lngu i puls duke e przier mir q t mos krijohen kokrra dhe lihet t ziej pr 2-3 minuta derisa lngu t trashet. Pastaj hiqet nga zjarri dhe przihet me arra t shtypura. Salca rregullohet me hudhra t shtypura, uthull, krip, piper t zi e thelpinj arre dhe mbahet n vend t ngroht, por pa marr val.Gjat servirjes n pjat vendoset pula e cila mbulohet me salcn e prgatitur. Kjo lloj pule zakonisht jepet pa garnitur.

Musaka me patatePr 4-5 persona duhen:

Patate 1 kg, qep 5-6 kokrra mesatare, yndyr 3-4 filxhane kafeje, domate 4-5 kokrra ose 1 lug gjelle salce, krip, piper, dafin.Pr salcn e bardh duhen:Gjalp 1 lug gjelle, miell 1 lug gjelle, qumsht 1 gote caji, vez 1 kokrr, kackavall ose djath t thrmuar nj lug gjelle.

Patatet me madhsi mesatare qrohen, lahen dhe priten n feta t rrumbullakta, me trashsi 5-7 mm. Patatet skuqen derisa t krijohet nj kore e leht. Qepa e prer n form gjysmrrethi skuqet me yndyr n zjarr t javashm n menyr q t mos digjet, por t zbutet. Ktu hidhen domate t qruara n copa kubike, pak salc, vazhdon kaurdisja edhe pak, shtohet krip, piper flete dafine. N tavn e lyer me yndyr shtrohet nj shtres patatesh t skuqura, mbi to gjysma e qeps, prsri nje shtres tjetr patatesh dhe pastaj pjesa tjeter e qeps. Mbi kto prap shtrohet nj pjes patatesh. N nj en kaurdiset miell me pak gjalp, shuhet me gjumsht, przihet mir derisa t marr val, hidhet krip dhe lihet masa t trashet. Hiqet nga zjarri ftohet pak dhe perzihet me vez. Salca e prgatitur hidhet mbi musakan, sprkatet me gjalp dhe djath kackavall. Tava vihet n furr pr tu pjekur pr 30 minuta.

Musaka me perime te ndryshmeper 5-6 persona

patate 3-4 kokrra mesatare, 2 patellxhana, 2-3 kunguj te njome.

mish i grire350gr., qepe 1-2 kokrra, 2-3 htelpinj hudher, 2-3 domate ose salce, kripe, piper, dafine, majdanoz i grire holle.

per salcen beshamel: 1 l qumesht, 5 luge gjelle miell, 4 kokrra veze, 2-3 luge gjalpe, kripe,Ne nje tenxhere kaurdisim qepet me mishin dhe erzat, shtojme domaten ose salcen, dhe e leme te zieje, sipas deshires mund ti shtohet dhe nje gjysme gote vere dhe uje gjate zierjes. Duhet qe ne fund te zierjes masa te mos ngelet shume e lengshme.Nderkohe qerojme dhe grijme patatet ne feta te holla, 3-4 mm, i sperkasim me pak vaj dhe kripe dhe i gjysme-pjekim ne furre per rreth 15-20 min. Njelloj veprojme edhe per patellxhanet, te cilet pasi i presim ne feta te holla gjatesore i vendosim per 15 min. ne uje me kripe, pastaj i shpelajme dhe shtrydhim dhe i pjekim per pak minuta ne furre duke i sperkatur me pak vaj, edhe kungujt po ashtu. Ne nje tave shtrojme ne fillim nje shtrese me patatet qe kemi pergatitur, hedhim gjysmen e mishit te grire te pergatitur dhe e sperkasim me majdanoz dhe me djathe te bardhe nese kemi deshire, pastaj shtrojme ne nje shtrese patellxhanat e pergatitur, perseri mishin e ngelur dhe majdanoz dhe ne fund kungujt. kesaj tave i hedhim siper salcen beshamel te pergatitur si me poshte:Veme te zieje trecerekun e qumeshtit ndrkohe qe ne nje tas perziejme miellin me qumeshtin e ngelur. Kur qumeshti tjeter te kete zier e hedhim ne te miellin e tretur dhe e trazojme shpejt me nje rrahese(tel) ose spatul derisa te krijohet nje krem i trashe, shtojme kripe sipas deshires dhe gjalpin, dhe pasi ta kemi hequr tenxheren menjane shtojme nje nga nje edhe vezet. Mund te shtojme arre moskat per arome(nutmeg).Salcen e mesiperme e hedhim mbi perimet e pergatitura, i grijme persiper pak djathe kackavall dhe e pjekim per 30-40 minuta ne furre te nxehur paraprakisht ne 220 grade.(receta tradicionale kerkon qe perimet te skuqen ne tigan me yndyre, por une e kam transformuar pakez per hir te yndyres se tepert).

Rolo Me Mish Te Grire

Per te bere kete lloj gatimi duhet te kemimish te grire 500-1000grsallam te grire ne feta 3-4 copedjathe kackavall ne feta 3-4 copeveze te ziera 4 copeereza te ndryshme piper rigon dhe kripebuke bajatemarrim mishin egrire dhe e pergatisim si per qofte ku e perziejme me buken bajate,erezat dhe kripen.Perzierja duhet te behet mire derisa te marre trajte te njejte dhe pastaj e shtrijme ne nje leter alumini dhe aty shtrojme sallamin djathin dhe vezet pasi ti kemi vene mbeshtjedhim me kujdes letren e aluminit dhe e leme 5 min keshtu dhe pastaj heqim letren e aluminit dhe e vendosim ne nje tepsi te lyer me vaj dhe e sperkasim dhe siper me pak vaj dhe e fusim ne furre ku e pjekim ne 200 grade per 30-45 min nqs deshironi mund te shtoni dhe patate te prera te medha(ne fillim roloja duhet te jete e mbuluar me leter alumini)

Pul me arraPr 4 vet

Duhen:

- pul 500-600 g- gjalp 50g- arra 2 filxhane kafeje- hudhra 1 kokrr- uthull 2 lug gjelle- miell 1 lug gjelle- krip, piper

Gatimi:

Pula e pastruar dhe e lar pritet n thela, vendoset n tenxhere, hidhet uj i vluar aq sa t mbulohen thelat, shtohet pak krip, piper i zi dhe zihet n zjarr t ngadalshm derisa t bhet gati. N nj tenxhere me gjalp kaverdiset mielli, shtohet lngu i puls duke e przier mir q t mos krijohen kokrra dhe lihet t ziej pr 2-3 minuta derisa lngu t trashet. Pastaj hiqet nga zjarri dhe przihet me arra t shtypura. Salca rregullohet me hudhra t shtypura, uthull, krip, piper t zi e thelpinj arre dhe mbahet n vend t ngroht, por pa marr val. Gjat servirjes n pjat vendoset pula e cila mbulohet me salcn e prgatitur. Kjo lloj pule zakonisht sherbehet pa garnitur.

Supe me perime

Patatet ,karrotat,kungulleshkat,selinoja dhe mashurkat e njoma pastrohen e priten ne copa kubike mesatare.veq pastrohen bizelet e njoma kokerr.Ne tenxhere me yndyre kaurdiset qepa,shtohen karrotat,kungulleshkat,selinoja.Pas kaurdisjes shtohen domatet e fresketa te grira grira holle ose pak salce.Ne perimet e kaurdisura hidhet leng mishi ose uje i valuar dhe marrin valen,shtohen zarzavatet e tjera simpas kohes se zierjes, ne fillim mashurkat e bizelet pastaj patatet .Supa lihet te zihet 15-20 min dhe rregullohet me kripe,piper, flete dafine , majdanoz te grire holle.Ne rast se bizelet e mashurkat nuk jane shume te njoma ato me pare duhet te zihen ne uje te valuar per dia minuta e pastaj ti hidhen supes.

per 4-5 persona duhen:leng mishi ose uje 1.5 litrapatate 2-3 kokrra mesatarekarrota 3-4 copekungulleshka 1 copebizele kokerr 1/2 gotemashurka 8 copeselino 1 kokerryndyre 1 filxhan kafejeqepe 1 kokerrdomate2-3 kokrra ose salce gjysme luge,krip,piper, majdanoz,dafine.

Mish dashi n tav Kore

Pr kt tav (tepsi), n stin t ndryshme, prdoren zarzavate t ndryshme.Pritet mishi n copa t mdha, thahet me letr guzhine, hidhet t skuqet n nj tenxhere ku sht hedhur gjalpi, pastajhidhet uj dhe krip, ku lihet t ziej pr gjysm ore.

Qept dhe t gjitha zarzavatet, priten n copa (kubik), dhe hidhen n nj tav (tepsi). Sipr hidhet mishi me lngun e mbetur nga zierja.N fund hidhet vaji, majdanozi i grir, dafina, piperi i zi, dhe pasi przihen mir, futen n furr pr tu pjekur. Gjat pjekjes, tava nxirret nga furra dhe zarzavatet przihen n mnyr q t piqen mir.Shrbehet e ngroht.

Pr stinn e vers:500gr. mish dashi, 6 ls vaj, 1 ls gjalp, 4 speca, 2 qep mesatare, 3 patllxhana t zi, 1 grusht bamje, 3 domate, 1 tuf majdanoz, 1 gjethe dafin, krip, piper i zi.

Tave Peshku

Merr 2 fileto peshku te fresketa 200-300 gram secili. Merr 3 qepe te kuqe ose te bardha te medha dhe pret ne feta. Fillo dhe skuq qepet ne zjarr te ngadalte duke i trazuar shpesh per 15 minuta derisa te shkrihen (jo te digjen). Pataj merr 5 ose 6 thelba udhre dhe 3 ose 4 domate te medha te prera kubike dhe dhe i hedh ne te njetin tigan qe gatuan qepen se bashku me 3 ose 4 gjethe dafine. I kaverdis qepet, domatet dhe hudhrat derisa hudhrat te zbuten. I hedh kripe dhe piper duke e provuar per shije. Pastaj ndez furren ne 350 degrees dhe e le te ngrohet. Ne kete kohe i hedh "gjellen" e krijuar me qepet, hudhrat, domatet dhe dafinat ne nje tave mesatarisht te madhe. Vendos filetot e peshkut siper "gjelles" duke e sperkatur me pak vaj ulliri dhe kripe. E vendos taven te mbuluar me leter alumini ne furre dhe e pjek per 20-30 minuta (varet nga trashesia e filetove te peshkut). Pas 20-30 minutash kontrollon peshkun nese eshte bere ose jo. E heq letren e aluminit nga tava dhe vendos taven ne furre perseri per 5-10 minuta per t'i dhene peshkut ngjyre. Pas kesaj e heq taven nga furra dhe e le te ftohet per te ngrene.

Frikadella me djath

1.Prziejm mishin, t kuqt e ves, Pann dhe melmesat. Formojm 4 frikadella t mdha dhe t ngjeshura.

2.Spinaqin e lajm mir, e futim n nj tenxhere me 2 l uj val t zihet, n nj sit (kulluese) e shprlajm me uj t ftoht, e ndrydhim. E shkyejm n copa t vogla dhe e ngrohim n 1 Lug gjalp.

3.2 Lug gjalp n zjarr t fort e skuqim, dhe duke rrotulluar disa her frgojm frikadellat. N nj en (dheu) t ngroht vendosim frikadellat dhe i mbulojm me spinaq.

4.Lngun e frgimit (gjalpn) e tretim me uj, e shijojm me melmesa dhe ia hedhim (me lug) frikadellave pmbi. Fetat e djathit ia vendosim frikadellave prmbi dhe n zjarr t dobt i lm t shkrihen. Pr katr persona nevojitet: 400 gr. Mish viqi i bluar, 2 t kuq t ves, 1/8 l Pana, 2 Lug majdanoz i grimcuar, 1 Lug aji Kryp, 1/2 Lug aji Biber, 300 gr. Spinaq, 3 Lug Gjalp, 4 feta Djath kaqkavall.

Qengj i pjekur n hell

Prgatitja e qengjit pr n hell bhet n kt mnyr: Heqim pikspari t gjitha t brendshmet e tij, me prjashtim t veshkave, t cilat, duke br dy vrima n kurriz t qengjit ndrmjet brinjve (djathtas e majtas peshkut t kurrizit), i shtyjm me gisht q t dalin mbi kurriz. Pastaj i heqim qengjit grmazin dhe zorrn e trash, duke e nxjerr kt me ann e nj thike t mpreht. Si t'i kemi br kto, e shkojm qengjin n hell, duke u kujdesur q ai t shkoj drejt, pa u formuar krrusje n shpinn e qengjit, dhe t dal pikrisht n mes t koks.

Me nj gjilpr dhe me spango t trash e lidhim shtrnguar qendrn e kurrizit n hell. Lidhja duhet t bhet e fort e me kujdes, sepse kjo e mban pothuaj gjith qengjin n hell. Pastaj mishi kripet prbrenda, i hidhet piperi i nevojshm dhe qept n pjesn e barkut, n mnyr q t mbyllet krejtsisht. Kthejm ather majat e kmbve t prasme, d.m.th. i shtyjm ato n drejtim t hellit, n mnyr q ta kaprcejn at dhe t kalojn kryqas njra an (koci) n vrimn e tjetrs; i lidhim mir me spango n hell dhe pastaj i lyejm mir me limon, i hidhim krip dhe piper, i bjm nj t ar e vogl me thik n tulet e t dyja kofshve, hidhet n to krip e piper dhe vihet n zjarr pr t'u pjekur.

Lulelakr n furr

Pasi e lajme mire lulelakren, e ziejme ne nje tenxhere per 5-8 min. Pas zierjes e ndajme dhe e copetojme ne lulka te vogla, te cilat i rendisim ne forme uniforme (rreth e perqark taves). Me pas ne nje tigan pergatisim beshamelen, te cilen do ia hedhim siper lulelakres.

Per pergatitjen e beshamelit na duhen mjetet e zakonshme qe jane: pak gjalpe, miell, 1 veze dhe qumesht. Konkretisht: Hedhim se pari ne tigan gjalpin, sa te kete filluar shkrirjen i hedhim nje luge miell. I trazojme pak, e kriposim (duhet pasur kujdes mos na formohen kokrra) dhe ne momentin qe fillon te trashet i hedhim pak qumesht (1 filxhan). I lene 2-3 min ne zierje dhe me pas e leme ne qetesi, per t'u ftohur pak. Pas 5 min ftohjeje hedhim ne tigan nje te verdhe veze, dhe i trazojme pak. Kur te kene marre nje ngjyre kompakte, e hedhim shtresen bukur siper lulelakres. Ne fund e mbulojme shtresen edhe me pak djath kackavall te grire qe e bem teper krokante.

Bananet

Thesari tropikal q ushqen botn

T shijshme, t freskta dhe plot energji, bananet jan t domosdoshme pr t kuruar shqetsime t ndryshme t organizmit. Bananet jan frutat m t konsumuara n bot dhe shum t rndsishme nga pikpamja tregtare, meqense s bashku me kafen jan produkti m i rndsishm pr shtetet e Ameriks Qendrore

Thnia e vjetr se nj molln dit mban mjekunlarg, mund t modifikohet,duke vendosurbananen n vend t saj. Dukebr nj krahasim t thjesht,t dyja prmbajn karbohidrate,fosfor, proteina, dhe hekur,prvese t pasura me vitaminadhe minerale. Sheqernat q atoprmbajn i japin trupit njdoz energjie q harxhohet mekalimin e kohs. Krkimet kantreguar q konsumimi i dy bananevemund ta furnizoj trupinme dozn e duhur t energjispr t prballuar nj strvitjeprej 90 minutash. T shijshme,t freskta dhe plot energji, bananetjan t domosdoshme pr tkuruar shqetsime t ndryshmet organizmit:

AneminBananet prmbajn shumhekur, i cili stimulon prodhimine hemoglobins n gjak, ndaj rezultone domosdoshme n rastete anemis.

Tensioni i gjakutDuke qen shum e pasurme kalium, banania sht njmbrojtse e mir pr t gjithata q vuajn nga tensioni i larti gjakut. Koht e fundit, n SHBAi sht dhn leja nj industrieq tregton banane t shkruajn etiketa se ky frut reduktonrrezikun e infarktit.

Energji pr mendjenKrkimet kan treguar se marrjae rregullt e kaliumit prmesushqimeve shrben si nj energjizuesi mir ndaj n nj shkollangleze kshillohej konsumi ibananeve gjat periudhs paraprovimeve.

KapsllkMund tu thoni lamtumirlaksativve. Bananet kan njsasi t madhe fibrash, q kontribuojnpr t stabilizuar aktivitetinnormal t zorrve.

DepresioniAto prmbajn nj lloj aminoacidit quajtur triptofano, qtrupi e konverton n serotonin,n gjendje t qetsoj trupin dhet favorizoj mirqenien ton.

Przieja magjikePrzierja me baz bananensht nj mrekulli e vrtet.Banane, qumsht, akull, mjalt.Bananet qetsojn stomakun,ndrsa mjalti riaktivizon sheqernat,qumshti rihidraton dhe i jeptrupit nj ndjenj t veant.

Qetsuesi i gastrititBananet i dhurojn trupit njefekt natyror antiaciditet dhekshillohen pr ata q vuajn ngaacidi i teprt n stomak. Dukengrn nj banane arrihet menjhert qetsohet nj stomakme probleme.

Qetson lkurnLkura e bananes reduktonnjtjen dhe irritimin e lkurs.Nse keni probleme t tilla, lkurae brendshme e bananes mundt jet ilai i menjhershm.Sipas specialistve, pickimet emushkonjave, skuqja, kruarjadhe enjtja largohen me banane.Para se t shikoni pjesn ku juka pickuar mushkonja, mjektkshillojn q t frkoni pjesne infektuar t vendit me pjesne brendshme t lkurs s bananes.Sipas mjekeve popullor,prdorimi i lkurs s bananesn kt mnyr zvoglon efektine njtjes dhe t t kruarit.

Shqetsime nervoreVitamina B, q ajo prmbann sasi t madhe, ndihmon pr tambajtur t qet sistemin nervor.Ato prmbajn vitaminn B6,q rregullon nivelin e glukozsn gjak, e cila shpesh ndikon nngritjen humorit.

Kontrolli i temperatursN shum an t bots i atribuojnmerita t ndryshme, kum kryesorja sht ajo e uljess temperaturs s lart t trupit.N fakt, n Tajland gratshtatzna han banane pr tusiguruar se fmijt e tyre do tlindin me temperatur trupi jot lart.

Varsia nga duhaniPo prpiqesh t heqsh dornga duhani, por nuk po mundeshdot? Provoje njher me banane.Banania prmban vitaminatB6, B12, kalium dhe magnez,q ndihmojn t shroheshnga efektet e shkaktuara prejnikotins.

Kultivimisht folur pr her t parn vitet 600, para Krishtit ndisa shkrime budiste, ndrsaAleksandri i Madh e ka prmendurn vitin 327 para Krishtit. Kashum mundsi q kinezt taken kultivuar pr her t par nvitin 200 pas Krishtit. N Evropu prhapn vetm n periudhne Rilindjes, kur n vitin 1502kolonizatort portugez nisn tkultivonin plantacionet e para tbananeve n Karaibe dhe AmeriknQendrore. Bananet janfrutat m t konsumuara n botdhe shum t rndsishme ngapikpamja tregtare, meqense sbashku me kafen jan produktim i rndsishm pr shtetet eAmeriks Qendrore. Vendet qvareshin m shum nga tregtia esaj u quajtn banana republic.Prodhuesi m i madh n bot ityre sht India, me rreth 23 prqind t prodhimit botror, ndrsapas renditen Brazili, Ekuadori,Kina dhe Filipinet, ndrsa vendetm t mdha eksportuese janEkuadori, Kosta Rika, Filipinedhe Kolumbia.

PRODHIMIProdhuesi m i madh n bot i tyresht India, me rreth 23 pr qindt prodhimit botror, ndrsa pasrenditen Brazili, Ekuadori, Kina dheFilipinet, ndrsa vendet m t mdhaeksportuese jan Ekuadori, KostaRika, Filipine dhe Kolumbia

REPUBLIKA E BANANESRepublika e bananes sht njshprehje q prdoret pr t treguar njshtet t vogl, shpesh latino-amerikanose karaibik, me situat politike jo tqndrueshme, q varet vetm nganj sektor i vetm agrikulturor n duart shoqrive shumkombshe dheqeverisur nga nj oligarki e pasur dhee korruptuar

Bananet prmbajn shum hekur, i cili stimulon prodhimin e hemoglobins n gjak, ndaj rezultone domosdoshme n rastet e anemis. Ato prmbajn nj lloj aminoacidi t quajtur triptofan,q trupi e konverton n serotonin, n gjendje t qetsoj trupin dhe t favorizoj mirqenien ton

T freskta, t shijshme dhe tdomosdoshme, nga janari n dhjetor

Fjala banane vjen nga arabishtja, q do t thot gisht. N Evrop, kur nuk kishte mbrritur dhe zbuluarende n vitin 1600, e quanin si frutin q vjen era trndafil. Ndrsa sot e ham banane ashtusi e blejm, ose ndryshe t gjall, n mjaft vende t bots prdoren shum edhe bananet ethata, me ngjyr kafe, me shije t theksuar dhe karakteristike. Prftohen nga pjekja n zgar, osefurr dhe lihen t thahen. Prve frutave, n kuzhinn e Bengalas apo Keralas n Indi prdoren edhe lulete bananes, t pjekura ose t gjalla. Ajo prdoret gjithashtu pr gatimin e shum mblsiravedo vit prodhohen rreth 68 milion tonelat banane, nga t cilat 12 milion tonelata u prdorn prtregti n t gjith botn. N baz t t dhnave t FAO-s tregtia botrore kryesohet nga Ekuadori, i cili sbashku me Kosta Rikn, Filipinet dhe Kolumbin prbjn 2/3 e totalit botror t eksportit t bananeve.Importuesit m t mdhenj jan SHBA-ja dhe Bashkimi Evropian, ku kjo e fundit thith rreth 34 pr qind tt gjith importit botror. Vendet latino-amerikane furnizojn Amerikn dhe Evropn, ndrsa Filipinet janfurnizuesit kryesor t Japonis. Bananes i atribuohet edhe prcaktimi republika e bananes, q sht njshprehje q prdoret pr t treguar nj shtet t vogl, shpesh latino-amerikan ose karaibik, me situatpolitike jo t qndrueshme, q varet vetm nga nj sektor i vetm agrikulturor n duar t shoqrive shumkombshedhe qeverisur nga nj oligarki e pasur dhe e korruptuar. Fjala u prdor pr her t par ngashkrimtari amerikan O.Henry, duke iu referuar Hondurasit. Republika e bananeve n satir shpesh prezantohetsi e udhhequr nga junta ushtarake, q mbivlerson pushtetin e saj dhe ekzagjeron simbolet dheprocedurat e vendit. Aktualisht, termi ka hyr n fjalorin e prditshm pr t treguar regjimet diktatorialedhe t paqndrueshm, ku gjrat jan t manipuluara dhe korrupsioni lulzon.

IMPORTIImportuesit m t mdhenjjan SHBA-ja dhe BashkimiEvropian, ku kjo e funditthith rreth 34 pr qind t tgjith importit botror. Vendetlatino-amerikane furnizojnAmerikn dhe Evropn, ndrsaFilipinet jan furnizuesitkryesor t Japonis

KONSUMIBananet jan frutat m tkonsumuara n bot dheshum t rndsishme nga pikpamjatregtare, meqenses bashku me kafen janprodukti m i rndsishmpr shtetet e AmeriksQendrore. Vendet q vareshinm shum nga tregtia e saj uquajtn banana republic

ILAIPickimet e mushkonjave,skuqja, kruarja dhe enjtjalargohen me banane.Para se t shikoni pjesnku ju ka pickuar mushkonja,mjekt kshillojnq t frkoni pjesne infektuar t vendit mepjesn e brendshme tlkurs s bananes

QETSUESEVitamina B, q ajo prmbann sasi t madhe,ndihmon pr ta mbajturt qet sistemin nervor.Ato prmbajn vitaminnB6, q rregullon niveline glukozs n gjak, ecila shpesh ndikon nngritjen humorit

Mngjesi

Mnyra m e mir pr t nisur ditn

Krkimet e fundit t institutitevropian mbi ushqyerjentregojn se rreth 80 prqind e evropianve e nisinditn duke ngrn mngjes,megjithse askush nuk ikushton atij m shum se11 minuta. Zakonisht, vaktii par prbhet nga kafejadhe ndonj biskot. Meqensesht edhevakti i par i dits,duhet t jet i pasur,i larmishm, ileht dhe mbi t gjitha tkonsumohet n qetsi, prt evituar nisjen e dits mekmbn e gabuar

Imazhi sht gjithmon i njjt, nga nj brezte tjetri, pavarsisht kohs, puns apo moshs:nna dhe babai (ose t paktn njringa t dy), prpara me filxhant e ngroht dhetabakan plot me kruasan apo mblsira t tjera.Kshtu i ilustrojn mngjeset televizionetdhe gazetat prej m shum se gjysm shekulli.N t vrtet, sot nuk sht m kshtu, sepseluksi i vrtet i ktij mijvjeari nuk sht paraja,por koha. Madje edhe n mngjes. Sot nukna mungon asgj: kafe, fruta n t gjitha stint,qumsht i shijshm, buk e do lloji, apo biskotat shijshme q Evropa ka m shum se 2000vjet q i prodhon, na mungon vetm koha. Mepak fjal, mngjesi i bollshm sht pasqyra besnikee zgjimeve tona t prditshme. Krkimet efundit t institutit evropian mbi ushqyerjen tregojnse rreth 80 pr qind e evropianve e nisinditn duke ngrn mngjes, megjithse askushnuk i kushton atij m shum se 11 minuta. Zakonisht,vakti i par prbhet nga kafeja dhendonj biskot. Pak a shum sht njlloj si tfussh gishtat n prizn e korrentit, shpjegojndietologt. Ata thon se, meqense sht edhevakti i par i dits, duhet t jet i pasur, i larmishm,i tretshm dhe mbi t gjitha t konsumohetn qetsi, pr t evituar nisjen e dits mekmbn e gabuar. Nga se duhet ta nisim? Ngakapuinoja plot yndyra dhe alkaloid q lodhinstomakun dhe mlin, apo nga briosht, gjalpidhe reeli shum i mbl? Mngjesi m i dashurq evropiant preferojn ta han n bare shtshum larg atij t shndetshmit. Por edhe nshtpi gjrat nuk shkojn m mir, sepse zakonishtmbi tavolin dy ushqimet m t dashuradhe m t shpeshta jan biskotat dhe kutia mecorn flakes. Kta t fundit, sipas nj studimit kryer nga disa mjek anglez, prmbajn njsasi t madhe sheqeri. Sikur kjo t mos mjaftonte,m shum se gjysma e evropianve prejvitesh kan hequr dor nga mngjesi familjar,duke zvendsuar ritin kolektiv me praktikne nj personi t vetm. sht vrtet pr tuadhuruar q n disa vende t Evrops perndimoremngjesi sht pasaporta e duhur prta nisur mir ditn. Praktika e shndetshme et ushqyerit me briosh, qumsht, gjalp, bukt thekur apo vez t skuqura, proshut dhebuk t zez, sht pr tu marr shembull. Poredhe pse shumica prej nesh e di rndsin e tij,askush nuk merr guximin ti kushtoj aq shumvmendje. Duhet t msojm t ushqehemi ejo t ham thjesht se jemi t uritur, tregojndietologt, t cilt e vn theksin m shum tecilsia e ushqimeve, se sa te prmbajtja kalorikee tyre. Ather i hapet plotsisht rruga djathit tfreskt, buks me drithra, me pak gjalp dhemarmelat, apo kosit t przier me fruta dhe tpasur me fara liri apo kungulli. Sigurisht, ata qnuk shqetsohen fare pr kilet e teprta, mundtia lejojn vetes edhe nj fet proshut mes njsanduii t lyer me djath dhie t freskt dhepak limon, q pavarsisht asaj q duket, barazonvitaminat q do t merrnit prmes nj goteme lng portokalli. Por prve ushqimit, sekretiqndron te mnyra e ngrnies dhe shijimit.Ather vrtet ia vlen q t ngrihemi gjysmore m prpara se sa orari i zakonshm. Ato qzakonisht heqin dor prej mngjesi, jan zakonishtfemrat. Ndoshta ideja e kileve t teprta itmerron. Kshtu, sipas statistikave t bra, njn katr femra t moshs nga 25 n 37 vjeezakonisht nuk han mngjesin. Por nuk duhetasnjher t harrojm se studimet shkencore t20 viteve t fundit kan arritur n prfundiminse mngjesi sht vakti m i rndsishm dhe idomosdoshm i dits. Nj mngjes sado i thjesht,me qumsht, reel apo fruta, sht burimvitaminash. Ai bn t mundur nj prqendrimm t madh dhe rrit mundsin pr t kontrolluarpeshn. Kshtu, studimet kan treguar sefmijt q han mngjes kan arritur rezultatet larta n provime dhe nj nivel m t lart tprqendrimit n klas. Ata gjithashtu jan m tgjall dhe m kreativ. E njjta gj vlen edhe prt rriturit. Gjithashtu sht vrtetuar se ata qnuk han rregullisht vaktin e par t dits, kanm shum mundsi pr tu br obez. Shumt rritur nuk han mngjes, me shpres se do tdobsohen. Pr fat t keq, ideja e humbjes skilogramve n kt mnyr sht krejtsisht edshtuar

HELMETMe fundin e dimrit sht edomosdoshme ta nissh ditnduke e ndihmuar mlin q teliminoj helmet nga organizmi.Nj gj e till mund t bhetduke zvendsuar ekspresin mekafe elbi, pr ta konsumuar ktt fundit bashk me nj frut dhepak maja birre t freskt t treturn uj. Fruktozi preferohet mshum se sheqeri

Citim57 litra57 litra qumsht pr personpihen mesatarisht do vitnga nj evropian

6.2 kgKafeja sht m e preferuar pas ujit.Zakonisht konsumohet 6.6 kg prperson n vit

12.5 kgsht sasia e biskotave q hahennga do evropian pr mngjesgjat nj viti

6.5 kgsht konsumi pr person i kosit,ku prfshihet si kosi i bardh, ashtuedhe ai me fruta

500 gramDrithra, m pak t plqyerat. Jo mshum se 500 gram pr person gjatnj viti

FEMIJETMngjesi ideal pr m t vegjlit sht me baz glucide, me karbohidrate qasimilohen ngadal. Gots s qumshtit t skremuar mund ti shtohen disalug corn fl akes, apo nj cop buk me marmelat pa sheqer dhe njfrut. N kt mnyr krijohet nj raport i ekuilibruar i proteinave t tretshme,kriprave, vitamins B dhe fi brave

GRATE SHTATZENAsht jashtzakonisht ushqyes nj got kosnatyror i pasuruar me fara (liri apo susami), cornfl akes, pr t konsumuar disa feta biskotash pasheqer, t lyera me reel apo marmelat. Mjalti(mbi t gjitha ai i freskt) sht gjithashtu njushqim i shndetshm. Pija mund t jet sipaszgjedhjes: kafe, aj ose nj got qumsht

SPORTISTETZgjedhja e t gjith atyre q merren me aktivitete fi zike shte llojit proteina dhe yndyra dhe sipas dietologve: aj osekafe, shoqruar me buk, gjalp dhe reel. sht e lejueshmeedhe veza e skuqur apo e zier, e shoqruar me njfet proshut dhe nj got lng portokalli t shtrydhur. Thash nj frut para se t nissh t merresh me sport, shrbenpr ti br sheqernat menjher t disponueshme.

TE MOSHUARITN munges t smundjeve t caktuara,u duhet dhn prparsi proteinave dhesheqernave. sht plotsisht i shndetshmnj fi lxhan aji ose kosi, q shoqrohet me njfet buke drithi, pak marmelat pa sheqer dhen fund nj frut. Pr t moshuarit sht mmir t evitohen biskotat

5

Lulzim Bruaj