The Journal of Philosophical -Theological Research (JPTR) Vol. 20, No. 4, Winter 2018, Issue 78 (pp. 47-68) DOI: 10.22091/PFK.2017.1185.1419

(۱3۔۱۱ص (۱3یاپیشماجه پ، ۳۱۷۱زمستان ، چهاجمشماجه ستم، یسال ب

Reasoning and Reflection Regarding Issues of

Faith: a Comparison between the Views of

Allamah Tabatabai and Gabriel Marcel

Hossein Assaran Qommi Asgar Dirbaz

Received: 20/06/2018 | Accepted: 04/10/2018

Abstract In this article we strive to study the position of intellection and thinking in belief-related

issues according to Alamah Tabatabai and Gabriel Marcel. The position and function of

the intellect in belief-related issues has always been a point of focus of intellectuals and

philosophers and has had a decisive role in determining the path of theology. Allamah

Tabatabai and Marcel have also given special attention to belief-related issues and

intellection and its position regarding these issues. Marcel criticizes the type of intellection

regarding belief-related issues when encountering the complexity of these issues and

presents a new way of thinking which is specific and personal and is instrumental in

understanding belief-related realities. According to Marcel, there is an essential difference

between belief-related issues and logical issues and abstract thinking is particular to logical

issues; but Allamah presents the domain of this thinking to be much more extensive by

considering the intellect to be independent in understanding realities, so that belief-related

thinking comes under intellectual thinking. He considers the position of intellect to be very

high by considering the authority of the intellect to be essential and definitive and in

contrast to Marcel, he believes that the difference between religious denomination and

philosophy is a method and they both seek a shared goal which is understanding realities.

The path followed in this article is to first explain the views of both philosophers regarding

the topic and then comparing them with each other.

Keywords

Allamah Tabatabai, Gabriel Marcel, intellect, intellection, thinking, initial thought,

secondary thought.

PhD candidate, Comparative Philosophy, Allamah Tabatabaii University, Tehran, Iran (corresponding author) ׀

hossein.assaran@gmail.com Associate Professor, Department of Islamic Philosophy and Theology, University of Qom, Iran ׀ a.dirbaz5597@gmail.com

The Journal of Philosophical -Theological Research (JPTR) Vol. 20, No. 4, Winter 2018, Issue 78 (pp. 47-68) DOI: 10.22091/PFK.2017.1185.1419

(۱3۔۱۱ص (۱3یاپیشماجه پ، ۳۱۷۱زمستان ، چهاجمشماجه ستم، یسال ب

مارسل لیو گابر ییعلامه طباطبا دگاهید ۀسی: مقایمانیدر باب مسائل ا دنیشیتعقل و اند

: یمانیدر باب مسائل ا دنیشیتعقل و اند مارسل لیو گابر ییعلامه طباطبا دگاهید ۀسیمقا

یعصاران قم نیحس ربازید عسگر

۳۶/3۱/۳۱۷۱تاجنخ پذنرش: | ۱3/3۱/۱۳۱۷تاجنخ دجنافت:

چکیدهل سندگشفیدن ر هعب مسعئل سگمعن س سز رگدوعه تمم طبعطبعگ وعهاگل ر سگن مقعل قوفد رس گم تع جعگرعه تنقت

. جعگرعه کع کار تقل ر مسفعئل سگمعن هموس ه مو ر توج فیهسوفعن سندگشمدسن هوره سن مع نفل هکع گمس ه ز توج گژهنی مع نل لگوعها . تمم طبعطبعگ نفعز ر تنیین مسفیا سلهیعت رسشت سن نقشف نفانوشف

ل جعگرعه آن ر مو ر سگن مسففعئل رسشففت سففعئل هع مر موسجه هع پیچیدو . مع نففل، سندمسففعئل سگمعن تنقتک جزئ کدپارسزر نوع جدگد سز سندگشیدن س مطا م سگمعن ه نقد نوع سندگشفیدن ر مو ر سگن مسعئل م

تاع ت میعن مسعئل سگمعن مطق . سز نظا مع نل، شفصوف سنف هاس ر ک حقعگد سگمعن کع نفعز سن سمع تمم طبعطبعگ هع مسفتقل رسنسففتن تقل ر ر ک ، معهو سنف سندگشففۀ سنتزست گژۀ مسفعئل مطق سنفف

قه قاس ک سندگشففۀ سگمعن ذگل سندگشفف تطو کد؛ ه تناگف م قهما سگن سندگشفف س هسففیع وسففتاره ، حقعگد، مع نل شمع ند ها ومفمزل تقل س هسیع سن هام ، . سگشعن هع ذست قطن رسنستن حایت تقلویارم

حقعگد د ک همعن ر ک کر هدف مشتاک س رنبعل م ش سن سگن، سند ک تاع ت مذهب فهسفا ئلقع . سن رگرار سگن زمی نپپ مقعگس آنهع هع گکهیعن رگدوعه سگن ر فیهسوف، ، . سگن مقعل سن

هاکلیدواژهل، تقل، مع نل وعهاگل، طبعطبعگ تمم . ثعنوگ سندگشۀ، س لی سندگشۀ، سندگشیدن، تنقت

׀ (مسئول سدهگنو ) ، تهاسن، سگاسن) ه(گ رسنشرعه تمم طبعطبع قیفهسا تطب رکتا رسنشاو hossein.assaran@gmail.com ׀ م، قم، سگاسنرسنشرعه ق وا ه فهسا کمم سنمم ع یرسنش a.dirbaz5597@gmail.com

۱3یاپی، شماجه پ۳۱۷۱ زمستان، چهاجمشماجه ستم،یسال بکلامی، ۔های فلسفی فصلنامۀ پژوهش | ۱۷

مقدمه

ل گک سز گژو غم هع هع ز شفراف سنسفعن سن تمعم فیهسوفعن هع ها نوع واسگش ته تنقتل تأکید رسشت رس ندهع آموزه، هعنرا ، تاع ت ر مسفعئل « لتق». سژۀ هع وور ها تنقت

عت آن هع هع ر« فکا» ل سندگشیدن س سز ه هماسه مشفتقت قاآن تکاس شفده سن ک مزل سن تنقتل نفففعنفدمظا رگ م جفعگرعه کع کار آن ر میعن ، . هفع جور سگن سز رگاهفعز ر مو ر منفع تنقفت

. ر ر ۀ جدگد توج ه تقل کع کارهع آن فمنفا سندگشفمدسن سوتمفعت جور رسشفت سن ل سز سگن حیث ک ه گک سز سهزس هع شفففعو آرم ر چفدسن گفعفتف سنففف سهمیت . هحث سز تنقت

ل سندگشیدن نحوهذگل مناف ، پارسزرم ذگل ، س سز جور سن شفعن سز سگن حیث ک وور تنقتل ر سگن مقعل هیشتا سز حیث منافویارشعن قاس م هست . سن شعن . هحث سز تنقت

ل جعگرعه کع کارهع آن هم تونفففر فیهسفففوفعن سنفففمم هم تونفففر ، ها چد ر هعب تنقته کمتا صففو ت هع سگن ر نحسمع تطبید وات فیهسففوفعن غاه ه تاوففیل نففصن وات شففده سنفف ،

تقل س ه. تمم طبعطبعگ سز جمه پیا سن مکتب صفففد سگ سنففف ک توج گژهوافتف سنففف هم سگ ، هع تاسیا کع ویا آن ر مسعئل سگمعن رس ر ر هعب آن هم ر هحثسندگشفیدن ه

س ر هع مصتهف سز کتب وور ه فاسوو هحث، . س ر هصش هم فهسفففا نفففصن وات سنففف ل سگن هع ه جور رس ر ک سلهت . مقعلۀ ووه ر جفعگرعه کع کار آن شفففده سنففف ، مبحفث تنقفت

فیهسوف فاسنسو ، 1وعهاگل مع نل(. سز نو رگرا، 1332، پو )ههشت پو آن س نوشفت سن ههشفت ل ر هعب سندگشففیدن کوشففیده سنفف نوع رگرا سز سندگشففیدن س هاس حل مسففعئل ، سنفف ک هع تأمت

ن ر سگاسن کع تحقیق هسففیع کم صففو ت وافت سنفف ههتاگ. ر هعب تاکا سسگمعن س سئ کدفیهسوف سن ک رغدغ (. مع نل، 1331، )کین نوشفتۀ نفم کین سن مارسیل لیگابر کتعب ، مبع

سمع د، کوشد حیعت سنسعن س غع هصشمسفعئل سگمعن هعزوش منوگ ه زندو سنسعن س رس ر م سعئل رغدغ ها ر فیهسوف نسب ه م، مع س ه تحقید مقعگسف هین آ س سگن ر تاغیب کار چ آن

ه نفففن ر س سئ سه . توج ه حه هاس سز میعن هارسشفففتن تنع ضفففعت هین سگن ر هور سگمعن تنقتل، گژه ر سندگشفۀ مع نفل نن ر مقعگس آن هع تاکا تمم طبعطبعگ ه کع سن نو مو ر تنقت

کفد تع سز هرذ ها نففف نظا سگن ر فیهسفففوف سز ر نحه هسفففیفع مایفد کف هف مفع کمفک م

1. Gabriel Marcel

۵3 | ماجسل لنو گابر نیعلامه طباطبا دگاهند ۀسن: مقایماننباب مسائل ا دج دنیشنندتعقل و ا

ل جعگرعه آن ر زندو سنسعن هانیمه فهم تمید، مصتهف . تا سز تنقتکتب م ر سشفففع ه هف مبفعن سگن ر هفعگفد وا ک تمم طبعطبعگ سز جمه پیا سن ماسفففاگن

. سز نرعه سگن س هاس تقل قعئل سنففف . سگن مکتفب مزلف گژهصفففد سلمتفألهین شفففیاسز سنففف . ممصففد س ر تبیین مبعن تافعن سنففمم سلنعره هسفتدتقل رگن ها ر رس س سهمی فوقمکتب،

شعن سگن شفاگح مناف. تمم ضفمن قبول مبعن صفد سگ ه تویارسز مبعن تقه فهسفا ههاه م ت ها سصعل . مکتب صفد سگ مبکوشفد هع همین مبعن ه تاسفیا قاآن هپارسزرپارسزر م مکتب م

وسنت شففعنفف سگن مکتب نیز تهع هاهعن س ه ( مناف 41 ص، 1 د، 1332، جور سنفف )طبعطبعگ (. وعهاگل مع نفففل نیز سز جمه فیهسفففوفعن 35۔13 صعن، )هم سهزس صفففحیح فکا فهسفففا قبول رس ر

د ک . فیهسفوفعن سوزگسفتعنسفیعلیسف ر سگن تقیده مشتاک هستسوزگسفتعنسفیعلسف مسفیح سنف هع ، ههک هع موضفففوع سنسفففعن، شفففورآغعز نم سندگشفففیدن فهسفففا هع صفففافع سندگشفففیدن موضفففوت

تأکید سصه سگن (.Existentialism, n.d) شفور سنسفعن آغعز م سحسفع، زندو شفصوف، فنعلی ا سگن . سگن قسففم متاکاسن هآرم کهید فهم تعلم سنفف . سز مظا سگن فهسففا ، فهسففا ها آرم سنفف

س نعوت تقیده هسفتد ک فهسفا معند وور زندو نوت فنعلیت نیا نهوک سن ؛ ن فاآ رههع سله یعلیس . سوزگستعنسکد. سوزگسفتعنسفیعلیس مع نل س مسیح گع سله مناف م پارسوت

ع ت نشففعن گع سش، ووسه ، سندهاآند ک ر محد رۀ تاع ب آرم ک هم مشفا ط ه شفاسگر تع گص د متنعل هیا ن سز چباۀ زمعن ، هسف رسلت ها جور نظعم نفامد مکعن ک سنسعن هدسن تنهت

(. 12۔14 ص، 1331، )کین سمع مناف کعمل ه آن هاوز میسا نیس رس ر، ل» تناگف شففده سنفف « وارمد کارن سندگشفف ، سندگشففیدن»، نیمع یفارسیی فرهنگر « تنقتل سندگشفففیدن س ه گک منع وافتیم(. مفع نیز 422 ص، 1 د، 1331، )منین ا چد هع ه، ر سگن مقفعل تنقت

نظاگعت سگن ر ه ها ن تاویهسرسم ، . ر هعگ هع گکدگرا رسشفت هعشفدنظا رقید شفعگد سگن ر تاع تل سندگشیدن شن . ا شورتفیهسوف ووسهیم پارسو تع سز سگن مظا سندگش هاگک ر هعب تنقت

مقایسه مفهوم تعقل و اندیشیدن نزد علامه طباطبایی و گابریل مارسل

نفففو ۀ هقاه منع لاظ سصفففطمح تقل س هسفففتن 545ر ذگل آگ المینان تفسییییرتممف ر کد:زرن مناف م واه

۱3یاپی، شماجه پ۳۱۷۱ زمستان، چهاجمشماجه ستم،یسال بکلامی، ۔های فلسفی فصلنامۀ پژوهش | ۵۳

کهم تقل ر لغ ه منع هسففتن واه زرن سنفف ه همین معنففب سر سکعت هم سند تقل نعمیده، آنهع س ر رل پذگافت پیمعن قهب نسففب ه آنهع هسففت ک سنسففعن رس ر

س س ک ر وور نفاسگ رس ر ه نیه آن ویا شا نیز مد کعت آرم س آن قوه (. 133 ص، 5 د، 1334، طبعطبعگ ) سندتقل نعمیده، رهدحد هعطل س تشصی م

عن ویا قوۀ هعزشفف، مد کعت، : سر سکعت گقی کدسگشفعن نف منع هاس تقل مطا م ، هع سگن هیعنکد ک هع منع س ل مطعهق . سگشفففعن ر چفد صفففاح هند منعگ س هاس تقل مطا م سز شفففا

وور رس ر:هاچد منع نوم س نیز ر ذگل ، هیشتا رس رشفففور ک ر طو کف توجف فامورگد سز سگن هعب ها سر سک سطمق م لاظ تقفل همفعن

ن ووگد ه سگسر سک تقد قهب ه توففدگد هسفف سنسففعن س ه سگن جه تعقل م ین چرسند ک ودس نفففبحعن سنسفففعن س فطاتع سگن گژو ممتفعز سز رگرا جعندس سن م

نظا حد س سز هعطل ر مسفعئل تمه ویا س سز شا آفاگده ک ر مسفعئل فکا (. 334 ص)همعن، نعفع س سز مضا تشصی رهد

تهع ک ن سر سک ، . سلبت ویارشفففور کف ر سگاع تمم تقل س هع سر سک گک م منهوم م ، هفعهاسگن ههک ر مسعئل تمه نیز کمک ه، ورشفر مسفعئل نظا ر تشفصی حد سز هعطل ماید سقع م

ل وون تکمیسگن. نفففاسناعم سگشفففعن تناگف وور س سز تقل ر قاآن، کدتشفففصی ویا سز شفففا م ماسر سز تقفل ر کمم وفدس نفد همفعن سر سک سنففف ک هاس سنسفففعن رس س نفففمم »کفد:م

(. 522 ص، 5 د، 4251، )طبعطبعگ «شورتعم کعمل م ، فطات

آ ر تهم تففعزه مقففدمفف نفففیففدن هفف تقففل هیففعن نقففل تهم س هفف هففع م سز نظا سگشففففعن، سگن سر سک مبت، . سلبت رسند(. ر سقع سگشعن تقل س کمعل سر سک سنسعن م 522 ص)همعن، سنف

. سگشففعن ر پع ق وور ها کتعب هعره سنفف ها فطات نففهیم سنفف ک ودس تنعل ر سنسففعن ن تا سز تقل س سئ کاره سن :تناگف کعملبحارالانوار

عن سنف ک ه سنطۀ آن سنسعن حقیق سشیعت س ر ک ماسر سز تقل ر سگاع لطیا س هت س ماهوط ه مبدأ منعر چ نهد آنکفد هین ویا شفففا حد هفعطل تمعگز م م

، )ماهسفف شففعنففد هاس آن ه حسففب شففدت ضففنف ماستب جور رس رم سنفف (. 32 ص، 1 د، 1423

۵۶ | ماجسل لنو گابر نیعلامه طباطبا دگاهند ۀسن: مقایماننباب مسائل ا دج دنیشنتعقل و اند

کتممف طبفعطبعگ همچین ر جعگ رگرا تناگف رگرا سز تقل س سئ م م آن رهد ک مبع ح سن :. ر سگن منع تقل همعن ناپ سنسعن ستحعر تقل تعقل منقول سن

ه منع سر سک فهمیدن چیز ، )تقل گنقل( سنففف )تقل( ک موفففد هاس کهمف سر سک فهمیدن کعمل تمعم ه همین نففبب نعم آن حقیقت س ک ر ، سلبت ، سنفف

آرم سنف آرم هونفیه آن میعن صفم فسعر میعن حد هعطل میعن سن سگن حقیق معند نیا رگدن شفففیدن ، سلبت ، سندتقل نعمیده، وذس رم ر گ س فاق

ههک ، دهعشنم ، حاظ کارن نعگاقوس آرم ک ها گک فات سز فا ع ناپ س ن (. 211۔212 ص، 1 د، 1334، )طبعطبعگ سگن حقیق تبع تس سز ناپ سنسعن مد ک

ل سز م المینان تفسیییرسگشففعن ر جهد پام ، ر هعب شففیوۀ تاکا تقه ظا پپ سز طا سهمی تنقتک تاکا تقه ها پعگۀ هدگهیعت سن ک غیا قعهل ش. سز نظا سگشفعن، کدنظا وور س شفن م ، قاآن

نهع تعگعت قوستد مطق ه قضفففعگع رگرا هسففتد مع هع سنفففتتعد سز آنهع هع چیش ر نفف آ « سنفف د، ب» « ب سنفف ، سلف»ووگیم ک مع م ؛ معند سگن نففیم ک آنهع نیز گقی هسففتدم

ی شاطی قیع، سنتثعگ قض، شکل س ل. سز نظا تمم ، «سن د، سلف»ویاگم ک نفپپ نتیا م ز پذگا شوند ک سمتوج م ، سمو هدگه هسفتد ک کسفعن ک رس س فطات نفعلم هعشدسز جمه

تع ووگش نیعز ه سگن قوسنین مطق رس ندآنهع نعچع ند ، )طبعطبعگ ؛ زگاس چین سفاسر هاس سنتتعد سرت (. 522 ص، 2 د، 1425

شور: م هع سگن شش گژو مشص م تقل نزر تم، هعهاسگن تقد قهب ه تودگد سن ؛ ، همعن سر سک سن سز سگن جه ک ر سر سک. تقل، 1عن سن ، لطیا . تقل، 5 ؛ گن چیز سز جعنب ودسن مبت ها فطات سنسعنس هتویا شفففا حد هعطل تشفففصی هین ، . کفع کارهفع تقل تبع تد سز ر ک حقیق سشفففیعت3

؛ متنهد ه مبدأ منعر سن چ شعو آنت ضنف رس ند. تقل، 4 ؛ رس س ماستب سن ک شدت ؛ همعن ناپ سنسعن مد ک سن . تقل، 2 . . شیوۀ تاکا تقه همعن شیوۀ تاکا مطق قیعن سن 2

ل سندگشفیدن ا تقه شفن شفدتع سگاع مظو تمم سز تنقت ا مع نل هعگد رگد نظ. حعل، تاکت

۱3یاپی، شماجه پ۳۱۷۱ زمستان، چهاجمشماجه ستم،یسال بکلامی، ۔های فلسفی فصلنامۀ پژوهش | ۵۱

ل چیسفف ؟ همکهعم تدس ر سهشییش متفکر اگنیسییتانسیییالیسییت ر کتعب 1ر هعب سندگشففیدن تنقت نوگسد:نصن وور ر مناف وعهاگل مع نل م

نعندن تاکا ن، تاکا سن ر هع ۀ تاکا، هع ثعنو سن فهسفاۀ سندگشف ، فهسفا س ا سنفففف هاس هاقاس ر هففع ۀ ، هفف ر جففۀ هففعنتا سز سنتزسع ههکفف هکففع ویا تاکت

(. 125 ص، 1323، )همکهعم گرعنر زگستن سندگشیدن، سنضمعمیت عز آغهعگ سز تااه متنع ف هحفث وور ر هفع ۀ سنفدگشفففیفدن س هع نمون رای وجود، ر کتفعب مفع نفففل،

( تاکا گک 1 ویار:هع نتیا م پپ سز ذکا سگن نمونف (. س Marcel, 1950, v. 1, pp. 77-80) کفدم رهد ک ( تاکا قت م 5؛ توسند هاس رگرا سناعم رهدکپ نم کع شفففصوففف سنففف ک هی

و کففد کفف هفف جاگففعن متنففع ف زنففدو من س رچففع قافف کففد ماس ماب، مففعنن گففع شفففکسفففت هففع زمففعن ستاففعق م 3توجفف کم؛ رقفف ، هفف سم، تااهفف وطاسفتففد کفف چیز س زشفففمففد ر ( تاکا تکد ک ر نوع سز تاکا گع سندگشیدن س سز گکدگرا متمعگز م مع نفل (.Anderson, 2006, p. 40) هعشفد

ریزسن سن سن گکار مسفئه ، کار: نصسفتین گمتع ا هع ر نوع گکار ر مقعهل تعلم سقع سنف . مع نفففل مبت ها سگن ر گکار ر هاوو ر هع مسفففعئل ر م موسجهف هفع تعلم سقع ه مثعه گک سز

« سندگشۀ س لی » س سنریزسن . س سندگشفۀ متع ا هع گکار مسئه پارسزره تاکیک سز سز مسفئه م ، جهعنسففعئل . سندگشففۀ س لی مسففتقیمع هع منعمدم « سندگشففۀ ثعنوگ »ع ا هع گکار سز زسن س سندگشفف مت

ه رنبعل ، ااه عت تی هاوافت سز تثعنوگ ر سقنیت ۀسندگشفففک ر حعل ، سهژکتیو تهم ماتبر سنففف لی هع ثعنوگ ر نوع س تبعط س سندگشۀهع سز تاع تکگ(. Hernandez, 2011, pp. 96-97) سن هسفت

:وا سز موضوع تاکا متمعگز سن پانشسنریزسن ، . ر گکار مسئه موضوتعت هع سفاسر سن ه سمع، هیمشوم تمعم آن س ر هاسها وور م مسفئه چیز سنف ک من هع آن موسج م

(. Marcel, 1949, p. 117) کمط هیعهم آن س نعره توسنم ها آن سحعم ، همین جه ند توسسز لحعظ نظا م ، لی تنهد رس رس ه قهما سندگشفففۀ چف تمفعم مسفففعئفل گفع ها آن، هف نظا

گع هد طا ، حهت نیز جور رسشففت هعشففدپذگا رسشففت هعشففد سوا مسففعئل غیاقعهلهع تحقیدحل سهتوسن م همیشفف. ه ها حعل، کده هسففتدوی سند گع صففافع ر ماحهۀ کون مناف تااه ، شففده

1. Balackham

۵۱ | ماجسل لنو گابر نیعلامه طباطبا دگاهند ۀسن: مقایماننباب مسائل ا دج دنیشنتعقل و اند

مسئه. ر سگن گکار، س سنف ک ووب طا شفده سن حد، زر ک چ چیز سه حل مسفئه کواسنشفففور هاس همۀ مشفففعهده. پعنفففص ک ه مسفففئه رسره م سند تحقید ر ماهوم مکمفل

ی . سز رگدوعه س سندگشففۀ س لپذگا سنفف تحقید، هاندهع معنففب مشففعهده آزمون س ه کع م شففیوههمعن تاکا منطوف ه مسففئه سنفف آن هرعم سنفف ک من چیز س ر مقعهل وورم جدس سز

سففعئل همعند مسففعئل گعضفف . سگن قبیل مپارسزمگعهم ه حل آن م س م مسففئه توسن وورم ه توسنفد هف تحقید ر هفع ۀ آنهففع مطق هسفففتففد کف جفدس سز شفففص متاکا هسفففتفد ها کپ م

(. 33۔33 ص، 1331، )کین هپارسزررا سز مسعئل قسم رگ، شوندپذگا م ر مقعهل مسفعئه ک ه شیوه سنتزست آفعق حل تحقید

سهتدس . ر نعمدم « سز». مع نفل سگن قبیل مسعئل س ویاروور من س ر ها م ، مسفئه جور رس ند ک سقنع سز سن چ سمع ر آنس سنف ک حهش مشفکل سنف ، نفد ک سز صفافع مسفئه ه نظا م

یا ن تمعم کمعل ر و. ر سگن حعل م رم تمعگز میعن فعتل شفعنفعگ موضفوع شفعنفعگ سز هین ووگد:(. س م 41 ص، 1331، )کین آن مسئه هستم

توسن سز آنتهع توفففو ک م ، سز سگن سز چیز سنففف کف وور من وافتع آنم چ چ ر من سنف آن توففو قهما سنفف ک ر آن تمیز تمعگز میعن آنرسشف ،

,Marcel) رهد منففف منع ووگش ستتبع آغعزگن وور س سز رنففف ر هاسها من س

1949, p. 117 .) منع ، سلتزسم، همچین پانففش سز آزسر « پانففش سز هسففت »گع « من کیسففتم؟»سگن پانففش ک

زنفدو گفع جور ودس سز جمه مسفففعئه نیسفففتد ک ر هاسها من قاس رسشفففت هعشفففد من ه حل آن انشرا غیا ر تاکیک پانفش سز پم ههک ر چین مسفعئه پانفش سز پانفشفرا فاستا ، هپارسزم

ن . ر مو ر چین مسففعئه مسگن قبیل مسففعئل ه قهما سز تنهد رس ند. سز مظا مع نففل، ممکن سنفف . وافتع آن هسففتم؛ زگاس نففاسل من سز چیز سنفف ک وورم توسنم موضففع آفعق رسشففت هعشففمنم سند حقعگق ، سزهع حقعگق نیسففتد فاستا سز مع»پسففدر: ژ س ر سگن زمی م . . پ ه قول نقل ،

وعهعن . سز س تهع تع آناع م «فاسویاندۀ مع دو س ر زنتوسن هعزشفففعو ک آرم مشفففع ک وورآسز . س هاآن سن ک زندو سصیل سنسعن ر قهما صفافع نع ا زندو هعشفدکن سگن، رسشفت هعشفد ههک نظا س سگن سنفف ک، ووسهد هروگد ک همۀ حقعگد صففافع سناسفف هسففتد. س نم جاگعن رس ر

۱3یاپی، شماجه پ۳۱۷۱ زمستان، چهاجمشماجه ستم،یسال بکلامی، ۔های فلسفی فصلنامۀ پژوهش | ۵۵

ت گع نعشعوت نعشعوسگن سمو ، . سلبت نزم نگاک آنهعن هورنا هاو حقعگد هسفتد ک سوتوعص تا حیعت سنسفففعنتا کعملشفففعو سز ممکن سنففف سنفففع، فهم جعمع، ههک هاتکپ، نیسفففتد. . ر هعب شفعو سز هاکپ هعگد کع س سز نو شا ع کدسناعمدپذگا نم حل تحقیدسمع ه سهشفور،

د ه قهسز گژو . ورن آنهعنفف ه غیاقعهل سنتقعل هورن ما سز سوتوففعصفف هع نگاکت مسففعئل متنهتتوسند هاچد سز م ، رگرا هیعن . ه همعن مناف سشفاسق سن ک ر ها مشع کت هس ، سقع ر سز،

ۀ شصو رس ر ، سمع مناف ه سز سز نوع مناف سشفاسق سنف ه مناف ر آگد، هع سز طاگد تگن جبسنشصعص س ز فع تشفد ر س تبعطعت هین، . سقنیت آزسر توسن ه آن رنف گعف م ثعنوگ سندگشفۀ

د رس ند ها سنسففعن هعگد وور هاس وور ، سه مشففع ک ر سز هسففت همر ه قهما سز تنهت، )کین سففف هف نفففاسگ آنهع ف ن سندگشفففۀ س لی هفعگآنهفع س کشفففف کفد هفع سنفدگشفففۀ ثفعنوگف م

(. 43۔42 ص، 1331ع ت سندگشیدن ر ها مو ر س متا، شفن شد ک مع نل هع تاکیک مسعئل سز سزهع، هعهاسگن

ماهوم ، ر نظا سگشففعن، شففورچین تاکیک ر آ س تمم طبعطبعگ رگده نم ، . هع سگن حعلرسندم ل سندگشفیدن گک چیز سنف آن تبع ت سنف سز سر سک سگشفعن نوع رگرا سز سندگشیدن س تنقت

. کدمطا نم

مقایسۀ حجیت عقل نزد علامه طباطبایی و گابریل مارسل

؛ زگاس حایت آن سز سمو هدگه نعپذگا سنففف قطن سثبفعت، حایفت هاهفعن تقه ذست ، سز نظا تممف ع ). سگشعن ه شدت هع سوبع ک سز قول أئمت سناعمدل م سنف تم هاس سثبعت آن ه ر تسفهسفسگشعن ر (.3 ص، 1332، پو )ههشفت کدمقعهه م ، آ ندتدم تکی ها تقل س هند سز شفعو سمعم م

س ر نقد تمم ماهسففف تقیده ووگش ر مو ر سهمی تقل بحیارالانوار پفع ق وور ها کتفعب کد: وون هیعن م سگن

ل حکم تقل س هعط، . سوا پپ سز مناف سمعمتاگن سشتبعهعت سن سگن نفصن سز تایبرون . چسمعم رگرا منع ف رگ سنففف ، نبوت، هپفدس گم؛ هف منفع سهطفعل توحید

همعن ر ، سهطعل کارهس واف نپپ هع آن حکم تقل س ممکن سنف سز تقل نتیا (.3۔3 ص، 1332، پو )ههشت حعل نتیا س تودگد نمور

۵۱ | ماجسل لنو گابر نیعلامه طباطبا دگاهند ۀسن: مقایماننباب مسائل ا دج دنیشنتعقل و اند

کد:زرن ه گشۀ وور نقل مناف م نا تقل تونر نقل س تیش ، همچین سگشعن ر جعگ رگراایفف تقففل توسنففد حسز هی سه نم ، هی نظا رگرا مففذهب رگن هی

عن تیش هم؛ زگاس ر سگن صو ت، قطن صفحت هحث فهسا س نا کاره سلغع کدزنفد حقفعنیف وور س کف نفعچفع سز همین سه هفعگفد تأمین س س ل هف گشففف وور م

(. 133 ص، 1333، نمعگد )طبعطبعگ سهطعل م ، شور

ت سنفف حایت نقل قول سمعم منوففوم نیز متک ه هاهعن تقه ذسسز نظا سگشففعن، حایت تقل، أگ صعر کد:توسند هاومف مبع وور ک تقل سن ، سن نقل نم

شفففعن متوقف ها هاهعن هسفففتد ک تقل آن س سقعم کف وسها رگ ر حایت س ل سگنگز هین گک مقدم کفد تقفل ر ستتمفعر سطمیفعنش هف مقفدمعت هاهعن تمعم

قل ت، شفففورک هاهعن ها گک چیز سقعم م . پپ هرعم وفذس رمقفدمف رگرا نم ک وسها رگ متوقف ها هو لاظ هسفففتد شفففور ر م سگنمابو ه پذگا آن م

ند وستنم ، رلیل ت سنفف نت ر مقعهل تهم ک هع هاهعن حعصففل شففور [رلیل]سگن (. 124 ص، 1 د، 1331، )ماهس مقع م کد

سمع مسفتقل سز ح سنف ح واچ مبع منافت سن ، ، تقل ر کشفف منع فها سگن سنفع،، . ر نتیا ر شفبکۀ منافت سگشعن ن ت زمعن ن ت سن ک سلاعظ ح ر آن سهسفت ه تقل سنف

سز و ت، سگن ص صفاسح رسشت هعشد ر غیاسند، هع فطا تقلفهسفا ک همعن وزس هها ماعهیم هسففع لاظ سز ح قطن هاس فیهسففوف ن ت هعشففد هاس چ ، سقع. ر شففوروع د م هورن ن ت

ث مامفل گفع هفعلنکپ . سز نظا رس رگع نبورن نیعز ه تصوفففت هورن تشفففصی ن ت ، . هعهاسگنمحفدنتنع ض ویار ر صو ت ح قطن غیامطعهد هع تقل قطن فهسا ر رسگاۀ ون قاس م سگشفعن،

آنهع س . ر مو ر سگعت نیز سگشفففعن تهع جب تبییسگن ر هع گکدگرا هعگد جعنب تقل قطن س واف ، پو )ههشفففت نهفع قفعئل نیسففف پفذگار نقش تصوفففی زرن هف آگفعت هاس آر تاسفففیا قاآن م

میعن سوتمف پیدسگش ر صو ت»پاند: (. سگشفعن ر پعنف ه هعنا کاهن ک م 11۔3 ص، 1332ت ر صففو ت ک کتعب صففاگحع نظا تقل س »ووگد: م « کید؟چ م تقل میعن کتعب نفف

«هاوز سوتمف نظا ر میعن آنهع پیدس نصوسهد شد ،سمضفع توفدگد کاره ه آن حای رسره سنف شففعن ر . سگوور قاآن نیز ه جعنبدس سز تقل پارسوت سنفف ، رگرا هیعن ( ه 21 ص، 1333، )طبعطبعگ

۱3یاپی، شماجه پ۳۱۷۱ زمستان، چهاجمشماجه ستم،یسال بکلامی، ۔های فلسفی فصلنامۀ پژوهش | ۵۱

ووگد:جعگ رگرا م م قرآن کریم هففع سگن هیففعنففعت ستتبففع حافف تقه سنفففتففدنل هاهففعن آزسر س مسفففهت

ووگد ک س ل حقعنی منع ف سنفمم س هپذگاگد نففپپ ه سحتاعد گن نم شفمع ر، م ید، تعد ک ی وور ههک هع ستتمعر کعمل ه سقنتقه پارسوت منع ف نعمباره س سز آنهع سنفففت

ووگفد: هف سحتاعد تقه پارسوت حقعنی منع ف نعمباره س سز آن ر گعهید هپذگاگد م شرتوت سنمم م نفصعن ک سز جهعن ک ووسه سن شوگد تودگد آنهع س سز آفاگ

رن آ گد ن هعنواه تودگد سگمعن س سز نتیا رلیل ه وو هپانفید هشوگد سنف ید، کف س ل سگمعن هیع گد هند ه قید مطعهق آنسگن ا فهسفففا نیز . پپ تاکرلیل سقعم ک

(.33 ص)همعن، نمعگدئ آن س قاآن کاگم تودگد م سه سن ک نععر کعن ر هعب محد رۀ شعو تأثیا زگد تح سمع وعهاگل مع نفل ک ر تعلم مسیحی م نقت

وونففتین سنفف وعه سز تاکیک تقل سگمعن ر نزر آ . سندگشففدس رگرا م وون ، تقمن سنفف آتوسن نم ، نعمد م« لی س سندگشۀ»مسفعئه جور رس ند ک هع تاکا تقمن سنتزست ک س س ، تقیدۀ ه

د رس ند هاس شعو آنهع هعگد ه ناسگ ه نفاسگ آنهع ف سندگش ». سگن قبیل مسفعئل ه قهما سز تنهت (. 43۔33 ص، 1331، )کین ف « ثعنوگ

تاکا کعمم سنتزست گعض گع مطق سن ک، س رس ر ک نمون تعل آن لی سنحعت تدگدهسندگشفۀ سا نیسففف ، ر آن تهوم تااه نظا سنففف ک ر سگن ، . نمونۀ رگراتعلم جور سصفففم مو ر توج متاکت

سمکعن تمهتک . سگن سندگش لز مع مهحوظ نیس ، ر ن کع هار رسشفت هعشدک نظاگ هتوسند ه تهوم سگنف ر جهعن س ه مع م یمرهدروفل توفففات یم ، . هعگد سنتزسع ک فعصفففه هریاگم تع کسفففب مناف ک

ب طه. س هع نفففهط سگن سندگشففف ر هم جع حایت ندس رسمع ه نظا س ، ، فاهف سنسفففعن س پدگد آ گمتوسند رتو رس ر مو ر همۀ منع ف لی نم س سندگشفففۀ، . ه نظا لی مصعلف سنففف س دگشفففۀسن

دممک سنفع، حقعگد س ها هع ر وو مناف آفعق هست س ر صو ت تقیدۀ . ه رسشت هعشد، هعگ ک تر سندگشۀ

س سز سشیعت موضوع تاکا جهعن ه حدت ماموت هع ه حدت لی ها تمعم منع ف هشا سنسعنس تسهتبۀ سحد سز تااه . مع نففل سز سگنشففورپانففت تبدگل م تهم ه تهم عوتع گع ک رقیقع شفف-ک ه ج

عع م موقنیت ممتعز هبصشفففد، -تقمن سنففف . س منتقد سنففف ر حوزه سمو سزآمیز هعگد ه زرسمتها گک سز سگن ر سندگش ر حوزه سمو وعصت وور رس س ، سقع . ر ثعنوگ گع سنضمعم جوع کارسندگشۀ

۵3 | ماجسل لنو گابر نیعلامه طباطبا دگاهند ۀسن: مقایماننباب مسائل ا دج دنیشنتعقل و اند

فد هف کفع ویا آنهع ر حوزۀ سمو رگرا . دکآنهع س سز ستتبع نفففعقر م ، حایفت ستتبفع هسفففتکد پذگا م عصففا سنفف ک آن س تحقیدسندگشففۀ س لی ر حوزۀ مسففعئل وعص وور حع ت، سلبت

سناس جزئ سن تهع هاس ، ک سندگشفۀ ثعنوگ شفصوف ر حعل نفعزر، تموم م ، حایت آن سین ر گعفت رس ر (. 43۔33 صرس س حایت ستتبع سن )همعن، ، کس ک چ

گابریل مارسل مقایسه منزلت تعقل نزد علامه طباطبایی و

سنفففمم ها سما س ک هاهعن ، «سلشفففاع مع حکم ه سلنقل حکم ه »قعتدۀ سنفففع، ه نظا تمم هاس ندس ر کد سز پذگا پیعمدهع آن ه مزلۀ سما رگ سهم تقه هفدسن هانفففد پفذگافت تأگید م

نوگسد:م هعب سهطۀ تقل ح ، (. سگشعن ر 3 ص، 1332، پو )ههشت سنسفففعن سز طاگد چ سصفففون هین سنبیعت ر رتوت مارم ه حد حقیق هین آن

تهففع فاق کفف ، فاق جور نففدس ر، نفففدسنفففتففدنل ر نففف مطق هفف آن م سففتعن د سز پجسففتتبع ت سز سگن سنفف ک پیعمباسن سز مبدأ غیب سنففتمدسر م ، هسفف

(.13 ص، سلف1333، )طبعطبعگ نوشیدندشیا م ، ح

مفذهب سز فهسفففا سگن سنففف کفف ممیز »ووگفد: همچین سگشفففعن ر جفعگ رگرا م ، )طبعطبعگ «آ ر مفذهفب سز سه ح آنفففمفعن م رنففف حقفعگد س سز سه تقفل هف فهسفففاف ،

(.22 ص، 1333 کد:رسند مطا م سگشعن هدف رگن فهسا س گک م

ووسهد مارم ه کمک سنففتدنل هع نففم مطد هدف جز سگن ندس ر ک م ، پپ رگنزند کف فطاتفع هع آن-تقه هف نیا هاهفعن ه شفففعو حقعگد جهعن مع س -ماهت

(. 13۔13 ص، سلف1333، سن )طبعطبعگ « فهسا سله »طبین نعئل آگد سگن همعن

س س ک قاآن هاس ر ک حقعگد رگ ر سوتیع مع وذسشففت سنفف وعن هع نفف سهتمم طبعطبعگ ، هفف تاتیففب ، منو سز سه سومص هففدو حافف تقه ر ک، کفف تبففع تففد سز وسها رگ

ک رسندس م . س کمعل ودسشعن س ر شهور ر ک منو کدشفمع ر ها ن س تأگید م هام شففور تع سگشففعن شففعو سمع هاتا سه شففهور نففبب نم ، آگدم رنفف سز سه سومص هدو ه

۱3یاپی، شماجه پ۳۱۷۱ زمستان، چهاجمشماجه ستم،یسال بکلامی، ۔های فلسفی فصلنامۀ پژوهش | ۵۷

م تقل ها سگمعن صففحت م د. ر نظا سگشففعن، تقمن ر مسففعئل رگن س سنکع ک وذس رقاآن نیز ها تقدت

هعب نص ر»وشعگد هع توسن فوفه م ، المینان تفسییر(. سگشفعن ر 35 ص، ب1333، )طبعطبعگ مطد ر آن سز گرعنر « کد سگن هحث سنففف مصتهرشفففیوه تاکا کف قاآن هدسن هدسگ م

قاآن ه آن کد ک تقه ککفد هفع هفع ها سگن نکت تأکید م شفففیوۀ تاکا تقه رففعع م قاآنهمعن تقه سنفف ک ر فطات مع نففاشففت سنفف سز طاگد آن ه سنففتدنل رتوت کاره سنفف ،

(. 34 ص، 1334، )سنمم پارسزگممطق م ر مقعهل تمم ماهسفف ه رفعع نانصتعن الانواراربحهع تمم طبعطبعگ ، همچین ر پع ق

کف ر هصش قبففل ( چفعن124۔122 ص، 1 د، 1423، )ماهسففف پارسزرسز تاکا تقه حکمفع م م س هموس ه حاظ م شففن شففد، م رس ر سگن تقدت ل ر شففعو رگ تقدت سگشففعن ، . هعهاسگنکدتنقت

کد حت هع شفففعو رگن مناف م شفففهور وسها رگ س قبول رس ند آنهع س سز سهواچفسمع ر نزر سگشففعن (، 33 ص، 1333، )طبعطبعگ کدشففهور س هاتاگن سه هاس ودسشففعنفف مناف م

ل شیوۀ تاکا مطق حعکم م ها شهور سن صعحب مزل گژه، س زشمد، تنقت . مقدت. لی سن س گع سنضفمعم تاکیک آن سز سندگشفۀ ثعنوگ وعهاگل مع نفل تمده تأکید ها سندگشفۀ

کد ل م پارسزر مسعئه س حک ه حل مسعئه تی مهمو، م ه رلیل آن ثعنوگ هاس س سندگشفۀسنتا سز س س . س مزل چین سندگشفف سلنعره رس رسهمی فوقک من هع تمعم جور ر ویا آنهع هسففتم،

پارسز سز نظا سن پارسزر ک فار ه نوت هع آنهع ر ویا؛ زگاس ه حلت مسعئه م رسندلی م س سندگشفۀنتزسع آلیسفف هور هاس س. مع نففل ر سهتدس نففیا تاکا وور سگده پدس صففاف فعصففه زگعر رس ر

سگن متوج شففد ک ، سمع ه تد گ ر سثا حوسرث ک ر زندو س رسر، س ز وعصفف قعئل هورم نفففیا تاکا وور س ه نفففکد ر نتیا ، س قهب م طبین معهی سنسفففعن جهعن ، فهسفففا

هعگ س ک ر سندگشففکد تع وعم. س مع س رتوت م سنضففمعمیت مسففعئل تی مهمو، تغییا رسرر هع ه ط کیم منتقد سنفف ک سزهعگ ک فاسنففو تین ذهن ، سنتزست هارسشففت شففده سنفف

و ک فار گک حضس ، تقیدۀ . ه توسند ه موضفوت هاس شفعو که تبدگل شوندنم ، رس ند قاس (. 124۔123 ص، 1323، )همکهعم توسند سندگشفففیده شفففورنم ، هفع آن ر تمعنففف تأثیاپذگا قاس رس ر

ثعنو سنفف ، (لی س )گع همعن سندگشففۀ شففعو هسففت مقدم سنفف حضففو رس ر، س ، تقیدۀ ه ؛ زگاس شفعو ر ر ن محد ره هست کع هار رس ر توسند هسفت س ثعه کد گع توضفیحش رهدنم

س سز مسفففئه . هع ها تاکا س ، فاض ویارک هسفففت س پیشمرا سگن قعر ه هی کع نیسففف ،

۱3 | ماجسل لنو گابر نیعلامه طباطبا دگاهند ۀسن: مقایماننباب مسائل ا دج دنیشنتعقل و اند

پذگا ر س سنفف هکه تارگدنعهک تااه ه، نیسفف ک ر س شففعو کون قاس رسشففت هعشففدد سن . س منتقسنفع، سز کعهش گعفتن تع نطح گک تین تموم هاس گک ذهن که واگزسن سن

هعگ ک مع ه آنهع سطمیعن حیعت آزسر هسفففیع رگرا سز چین سقنیت ، تشفففد، هفد ، هسفففت . شونده سمو ر غین تبدگل م ، شوندچون مسفعئه تی ر نظا وافت م هرعم ک هم، رس گم

د ضففا توسنوون ک ر مطد گک سنفتتعد م آن، سطمیعن ه هسفت وور من هاوز سما سجبع (. 123۔122 ص، )همعن نیس ، شور

گابریل مارسل مقایسه کارکرد تعقل نزد علامه طباطبایی و

مساال رده طو سجمعل کشففف حقیق ، کع کار تقل هع توج ه تناگا ک تمم سز تقل رس رنقش قعضفف س ر مو ر سمو ، تقل، سقع . ر نظا گع تشففصی ویا سز شففا ر مسففعئل تمه سنفف

نففعند سنسففعن ه سنففطۀ آن رگن ه سنسففعن مان م تقل ر ، . ر نظا تمم نظا تمه رس رکد چعنچ تقل چین کع هار حقعگد منع ف تمل صفففعلح رنبعل م نفففو هدسگ وور س ه

، عگ )طبعطب ورشففنعمیده نم « تقل»، ندسشففت هعشففد کع هار محد ر ه ویا شففا رنیو شففور (. 522۔543 ص، 1425

ع شففعو ههک تقل مب، شففور م وافت کع ه سهزس ر فهم شففعو رگن، توسن تهع ه ن تقلتاگن کففع کارهففعگ کفف هاس تقففل هفف مثففعهفف سهزس ر فهم رگن ذکا . مهمآگففدحسففففعب م نیز هفف

؛ ع ) سمعمعن ص ) ففففباوففففاتع فففففتع پیعمسثبعت حای قاآن نت ( 1 تبع تد سز:، شورم نفففاه سز نفعنفففاه ر تشفففصی ( 3 ؛ …وبا سحففففففد ، سجمففعع، سثبفعت گففع ر حایفف قطع (5

ا سز آنهع ویتففقیید گع تفنمیم ماهوم، تففصوی ، تاسیا سرل ( 4؛ هع تقه نا سنع، ها، سگعت. سز نو رگرا حل تنع ض سرل ( 2؛ متون رگ سزهع تاسفیاهع س سز فهم نفاش تأگید گع ر پع ه

ر حوزۀ .پذگا سنففف سومق سحکعم تقسفففیم، کفع کارهع تقل ه مثعه مبع ه نففف هصش تقعگد. ر حوزۀ منفعر جزئیفعت مسفففعئفل هاگفک سز سگهفعنففف، نبوت، وا جور وفدسستتقفعر سثبفعت

هعت سصفففول سومق س ضفففع م ، سومق بنی سحکعم سز . ر حوزۀ سحکعم نیز ه ر رلیل تکدسمتتوسند تقل م ، شفففاع حفففکم تفففقل مزم میعن حکممقعتدۀ سنمفففا موعلح ماعند نفففاپ

(. 13۔14 ص، 1331، )شعکاگن حکم صعر کد

۱3یاپی، شماجه پ۳۱۷۱ زمستان، چهاجمشماجه ستم،یسال بکلامی، ۔های فلسفی فصلنامۀ پژوهش | ۱۳

. ی هپارسزرلس ه تحدگد قهما کع هار سندگشفففۀ ثعنوگ کوشفففد تع هع مناف سندگشفففۀسمفع مع نفففل م هعن . س جهعن کون س جس ماعز نیسفف لی سنتزست ر هاوون مسففئه س کع هار سندگشففۀس ، نظا سز

نتزست سندگشۀ س، . ه نظا سن رسند ک سفاسر س رچع سزوورهیرعنر کاره س م ر هم شفکسفت هعن موجب پیدسگش چین ج، کدس ک ه هاچیز ه مثعه گک مسفففئه ن سز نرعه م سنفدگشففف

وون . ر سگنپذگا سن آفعق تحقید، سنتزست ، . سگن نف سندگش غاضش منافت که شفده سنف ع وذسشت هعگد کجزئ مشا ط تاکا ک هع سهدسف آن س تبعط ندس ر، ، هع شفصوف سندگشف جب

شففع، ر هرعم کع ناوم وور هعگد سحسففعنففعت شففعتاسن وور س گک نففتع ه، مثعل شففوند هاس . ر سگن سنفف ست . سندگشففۀ س لی ه نعچع سنتز سنهد تع هتوسند س ز آفعق تحقیقعت وور س حاظ کد

هک ه، مکشففف نففعزرشففور تع وور س آنطو ک هسفف ، گکار ه موضففوع تاکا سجعزه رسره نم رس ر تع تسففهیم مسففعئل مقونت شففور ک غاض هدف پانففشففرا س نشففعن موضففوع تاکا س سم

فهسا ، هسیع شصو تاکا ها قد شعنعن ، نراسن . سگن نف تاکا هع نفاش ر نرهدم (. 33۔33 ص، 1331، )کین رگ تقعهل رس ر

وعه رقید سز تعلم سمو سنتزست ه تقیده مع نففل، نففعز آفعق ، سندگشففۀ س لی ر پ کسففب آبیل اع ه سز قر پ آن سنففف ک هع جوع ه حدت ت ثعنوگ تحقید سنففف حفعل آن ک سندگشفففۀ

منع تا سزتا پامعگ فهم وسففتاره، شففور فع سگمعن ک سز هسففت ر آن ر ک م قد شففعنفف ، ک سندگشففۀ س لی ر صففدر سز هین هارن حدت تااهۀ . ر حعل جور حیعت سنسففعن فاسچ آ ر

. هصشدگن حدت س سز نو غهب م ، ه سن کدکع کار سندگشفۀ ثعنوگ سنفعنع جباسن، آغعزگن سنف عصه سز وور تااهۀ سگمعن ف« منع سگمعن من ه ودس چیس ؟»لی ر پعنف ه سگن ناسل ک س سندگشفۀ

لکن ر همۀ ،ویزرهع که سز سگمعن هام جو تبیینزند ه جس ویار رنف ه سنتزسع م م ک سگمعن من سنففف ک مو ر تحقید ه توفففا سنفففعنففف مغاول سنففف آن سگنهفع کسگن تبیین

ر پ آن سنففف ک سگمعن هاس من چ منعگ رس ر سز سگن طاگد ثفعنوگ سمفع سنفدگشفففۀ، ویارم قاس ۀ . ماحه. عهاس سگن سندگشففف ر ماحهۀ جدسوعن رس رووسهفد حفدت سگن تااهف س هدسن هعزوارسندم س سندگش ک لی رس ر مب ها سگنس نا ذه رتع گ سنف ک سندگشفۀ، س نفهب سنف ماحه ، س ل

هعگد ه ستتاسض هاویزر ها مزسگع مشفففع ک نسفففب ه ثعنوگ . سندگشفففۀکفع آمفد هسفففده سنففف . د زرنسب ه ماهوم سنتزست تأکینعز جور تی مهمو، آشفعگ نسب ه آفعق ، مشفعهدهآزسرسن ، قع رس رلی سز تعلم سس پپ سز سنکع کع آگ هسفدو سگ نعقو ک سندگشۀ ثعنوگ سندگشفۀ

۱۶ | ماجسل لنو گابر نیعلامه طباطبا دگاهند ۀسن: مقایماننباب مسائل ا دج دنیشنتعقل و اند

هعگد ، سوا هعنفف منع سگمعن س هاهمد ثعنوگ . سندگشففۀشففور آشففکع س تسففهیم موضففوع تاکا وور م (. 42۔43 ص، )همعن هدسن هعزوارر، نفففعزوع هع مقونت موفففوع سگن تااه فا تفعن هع غب ه

ووگد:. مع نل م نرا سن ر ن ثعنوگ تاگن موعرگد سندگشۀگک سز سضحسز سگن حیث ک نمون سنفف ه کع هار؛ ، توسن ر مو ر گک نمون سگن س هاوز نم

توسن تضفففو سز گففک ر مو ر چیز هتوسن هفف کففع هار آن چیز هفف س سوا سگن سز ناسففف ههک ف ، ویارس سز گک نفففهسفففه مو ر ممحظ قاس نم حهق ماموت گع

(. Marcel, 1950, v. 1, p. 126) شورهمتعگیش لحعظ م حیث گرعنر ه د فاسهم، شفعگد نمونۀ هع ز سندگش ثعنوگ سوا من هصوسهم ، مثعل ؛ هاس هعشد کارن آ رن گع ر هع ه جمع فاآگ

سم س هاهم گع وور س ه حدت هشفففعنفففم ک هتوسنم توفففمیم هریام ک سزر سد کم گع ن گع منع زندو سم س جمع جو کم ر هعگد ه نحو تعصفففا مصتهف زندو ، شفففغفل جفدگفد پیشففف کم گفع ن

م سمع سم هسفففت. هعگد ر گعهم ک من واچ ه گک منع زندو جو نوت حفدت ر آنهفع هاآگمجسففف فد ر هع ه جمعسم نیسفففتمتین زنفدو سم هع زندو من زندو هعلانه س ک نفففپا کاره کارن . ر فاآگ

هعگ ک ر سز رسرهشففور ک. مسففئه سز سگن طاگد حل م نففامم س ک ر ر ن وورم رس م، هعلقوهففد؛ ر حففعل سنففد تففعصفففا س سنتزسع م هاسها من کفف ر هففع ه کم کفف هفف کففع حففل مسفففئهفف هیففعگ

سن هاچ هیشتا تو تا سن ر ناشع پیچیدو سزآمیز ک م مقتضف مشفع کت ژ ف، کارن جمع، )کین ضفففو ر گففعهففدتوسنففد آن س هففوا هاوز نم سمففع ذهفن مشففففعهففدههفار، هفف س زشفففش پف

(. 43۔42 ص، 1331

قلمرو مدرکات عقل از منظر علامه طباطبایی و گابریل مارسل

توسنفد هف ر ک کفعمل مسفففعئل ستتقعر سومق کهیعت فا ع رگن تقفل م ر رگفدوفعه تممف ، سمع ر جزئیعت سحکعم ویا ر سگن مو ر نیعزمد ح سن :هاند،

رگن( )فا ع م توسن مسففعئل ستتقعر سومق کهیعت مسففعئل تمه تقل چ سز سهسوا ک موففعلح ووففوصفف آنهع ر رنففتا، آ ر، رنفف س ه ل جزئیعت سحکعم نظا ه سگ

(. 32 ص، ب1333، )طبعطبعگ تقل قاس ندس ند سز شنعع تمل آن وع جد

۱3یاپی، شماجه پ۳۱۷۱ زمستان، چهاجمشماجه ستم،یسال بکلامی، ۔های فلسفی فصلنامۀ پژوهش | ۱۱

لی س ل تقه حت هاهعن تهع ر محد ره مسعئل ماهوط ه سندگشۀسمع مع نفل ها آن سنف ک سنتدنحه کوشففیم تع سه. رلیل سگن سما آن سنفف ک ر سنففتدنل تقه م معنففب هسففتد کع هار رس ند

ی س سئ رهیم چ گژو لی هصشف ضفا سز تااهۀ سنسعن سن س . سندگشفۀقعطع هاس مشفکمت سگت سز هما مسفففعئفل سگن سنففف ک ها سهحیفعت ق حل پیشفففهعر هاس ها مسفففئهۀ وعصففف هعگد م

هفع مبت ها مافعهیم سهط میعن ماعهیم هعشفففد ک غاضفففعنف هفعشفففد جوگ ه پا، . هاهفعن هفعگفد تلی س سندگشۀب . ه همین نبوذس س رسشت هعشدغاضفعن هعشفد قعههی ه سشتاسکتموم ه ، که

هع ر محد رۀ مسففعئه کع هار رس ر ک ر آنهع هتوسن ه تاکیک پانففشففرا سز مسففئه پارسو . ر تین تدلی رنفف س قهما گ سز تاع ب سنسففعن جور رس ر ک ر قهما سندگشففۀحعل، ؛ زگاس چیز گعفت نیسففت

لی سز س ز نفطح موجور ر موقنی ه نطح سندگشۀر وذس س، ک هاس طبین سگن تاع ب حیعت سنف معن سزتااه ، معن ر جور. سگن تافع ب شفففعمل تااهۀ مع سز ر ویا ها زه متنع ف رم رنففف

. سگن شفففورسمید تشفففد م ، فعسگمعن، سهط هدن هع ذهن گکارهع تی ه هسفففت ، ، تاسفففممعنسفتد سز رسنش ماهوم کع وذسشفففت سنذهفعن سز تافع ب سنسفففعن ستافعق م ب ر نفففطح هینتافعین تاع ه س ه طو کعمل ه حعل تی ر آ ر، ک چاس نم . رلیل سگنشففورم ن سنفف ک سگتوسن چ

(. Sweetman, 2006, pp. 408-409) اندوی ر هامآنهع ضا تع سنعنع پانشرا س تقیدۀ س ها ر سگن سنحعت . ه سنفف سنتزسعیۀ ح، دگجد سنسففعن هع قاس ه شفف گ ، مع نففل نظا سز

ۀطا ین هع ک سنف نگس سنف سمع وطا ک ر کمین سنسفعن منعصفا ضفا ت رس ند، س تبعط هع جهعن شففور قورما، هصشففد م ژ فع س هسففت سز ر مشففع ک ک تاکا نفف آن، سنتزسع یۀ ح زسفز ن

(. 33۔32 ص، 1331، نیک)

گیرینتیجه

سر سک سنف ک هع جعن سنسفعن واه وو ره هعشد صعحب ماستب . تقل ر نرعه تمم طبعطبعگ ، 1رهد کمعل . سگن نوع سز سر سک هاس سنسفعن رس س نمم فطات م شفدگد ضفنیف سنف

ا تق. همچین سز نظا سگشعن، رسند. سگشعن تقل س همعن ناپ مد ک م سنسفعن سنف سر سک ه تاکت نیم ک ها پعگۀ هدگهیعت سنف ک غیاقعهل تارگد هسفتد مع هع سنفتتعد سز آنهع ه قضعگع رگرا م

. سز نظا کدثعنوگ تقسفففیم م سندگشففف س ه ر نوع س لی . وعهاگل مع نفففل، آنهع نیز گقی هسفففتد

۱۱ | ماجسل لنو گابر نیعلامه طباطبا دگاهند ۀسن: مقایماننباب مسائل ا دج دنیشنتعقل و اند

سند ها آن سحعط تو سندگشفۀ س لی هع مسفعئل سهژکتیو تهم ماتبر سنف چیز سن ک سنسعن م س ، ویاند قسففم رگرا سز مسففعئل جور رس ند ک وور من س ر ها م ، وون مسففعئل ر مقعهل سگن هیعهد

. سگن قسففم هدنوون مسففعئل پیش م س هاس سگن ثعنوگ نعمد سندگشففۀم « سز»ک سگن قبیل مسففعئل س نظا . هتا سن نراسن ر آن پا ن هع شصو ر نسندگشف نوت سشفاسق شهور سن جب

ل مو ر نظا تمم سن س ند سندگشۀم . لیۀ مع نل همعن تنقتعپذگا نقطن سثبعت، حایت تقل س ذست تممف طبفعطبعگ ، ،ر هفعب حایفت ستتبفع تقفل. 5

م تقل ها نقل تأکید رس ند، م ک ر حوزه وعهاگل مع نففل هع تاکیک وات شففد، سمع چعنرسند ها تقدتنهد ک هاگک ر قهما گژه ووگش رس س م سز مسفففئه سز گکدگرا ر نحوه سز سندگشفففیدن س پیش

ففد سوا ر وففع د سز قهما وور هفف کففع نففد سز حایففت نففففعقر م حایففت . شفففونففدهسفففتسنریز کع هار حایت رس ر ر حوزه سمو ک ماهوط ه لی ر حوزه سمو مسففئه س سندگشففۀس ، نظا سز

د . جوع کار گ ثعنو دگشۀآفاگن سن ر سگن موس ر هعگد ه سنسگن سندگش نعکع آمد وطا، قهما سز هستگل . سز رن سز جعگرعه فیع نزر تمم هاوورس سنففف کفع ویا تقل ر مسفففعئل سگمعن ، . هف 3

کف هی مبن سز معهع ر حفعل حایفت ذست قطن آن سنففف ، ، مزلف سن تقفل نزر تممف قل سثبعت ثعق معهع رگرا نیز تونفففر تک منافت سز چین ثفعقت هاوو رس نیسففف ؛ تم ه ها سگن

ه ک ک تقک تاع ت فهسففا مذهب ر سنفف سگن. تمم طبعطبعگ هع طا سگنشففورم همففعن تقه سنفففف کفف سز طاگد آن هفف سنفففتففدنل مطق قاآن هفف آن رتوت کاره سنفففف ،

ل م مزلت فوق، پارسزگمم ا سز تنقل ک شفففهور س هاتهمچین سگشفففعن هع سگن. هصشفففدسلنعره ه تنقتم م ، رسندم ل س ها شفاگن تقدت چ آن -هاس ر ک حقعگد رگ -سمع ر سندگشۀ مع نل هصشد، تنقت

. مع نفففل مصعلف حکماسن ه کع ویا سنففف ثعنوگ سندگشفففۀرس س سهمیف مزلف سنففف ، ثعنوگ شۀلی هکعهد تع سندگس کوشد سز مزل جعگرعه سندگشۀسنف م لی ر تمعم مقونت س سندگشفۀ

. همچین مفع نفففل هاومف تممف کف تافع ت مففذهفب فهسفففاف س شففف س فنف هصشفففد س هید تاع ت سگن رموضففوع مو ر نظا مسففعئل سگمعن مطق س جدس سز گکدگرا م ، رسنسفف م

غم پذگا کشفففف سوتمف رگرا تمم مع نفففل ر سگاعنففف ک تمم ته .رسندمعهو م ایت آن رسند حت حآن س سه محوا ه فار هاس نیل ه حقعگد نم ، منو هاتا رسنسفتن شفهور

ک مع نفففل ها سگن تقیده سنففف ک ر ک سز . ر حعل کد س موط هف تدم مصعلا آن هع تقل م

۱3یاپی، شماجه پ۳۱۷۱ زمستان، چهاجمشماجه ستم،یسال بکلامی، ۔های فلسفی فصلنامۀ پژوهش | ۱۵

. صو ت ویار، ک نوت کشف منو سن ثعنوگ هعگد سز طاگد سندگشۀ صافع ( شعو 1 سگن سنف ک تقل ر ر محد ره کع هار رس ر:، ر هعب کع کار تقل. نظا تمم ، 4

تقل ر ، . ر نظا تمم ( تشففصی ویا سز شففا ر مسففعئل تمه 5 حد سز هعطل ر مسففعئل نظا حقعگد منع ف تمل نو نفعند سنسفعن ه سنفطۀ آن هدسگ وور س ه گن ه سنسفعن مان م ر

کد چعنچ تقل چین کع هار ندسشففت هعشففد کع هار محد ر ه ویا شففا صففعلح رنبعل م ل س تهع رس سمع مع نففل سندگشففۀور، شففنعمیده نم « تقل»، رنیو شففور حوزه سمو لی گع همعن تنقت

ر آنهع رسند ک گعضففیعت گع تهم تااه نظا سهرشففع م ، همچون مسففعئل مطق ، سنریزمسففئه آمیز همچون سمففع س ر حوزه سمو سزپففذگا سنفففف ، آفففعق تحقید، سنتزست ، غاض منافت که

هع ثعنوگ سندگشۀس ، تقیدۀ . ه عنوگ جوع کارث ه سندگشفۀناپ فع ودس، قعئل سنف ک هعگد ، هسفت فهم ، شور فع سگمعن ک سز هست ر آن ر ک م جوع ه حدت تاع ه سز قبیل قد شفعنف ،

گش آ ر سنفعنفع کع کار سگن سندتا سز منع جور حیعت سنسفعن فاسچ م تا پامعگ وسفتاره . هصشدگن حدت س سز نو غهب م ، ده سن کجباسنتوسند ه ر ک کعمل مسعئل ستتقعر سگن سنف ک تقل م ، ر هعب قهما تقل. نظا تمم ، 2

ا آن ه - ها ومف تمم -. مع نففل سمع ر جزئیعت سحکعم ویا، سومق کهیعت فا ع رگن نعئل آگدکم ک سز جمهۀ آنهع مسعئل سگمعن مسفعئه ک من وورم س ر ویا آنهع سحسع، م سنف ک تقل ر

سه تاکا . ه نظا س ، کد. س هاس ر ک حقعگد سگمعن سه سشفاسق س پیشهعر م کع آگ ندس رسنف ، . وون مسعئل هست سن مطق ه سگن

۱۱ | ماجسل لنو گابر نیعلامه طباطبا دگاهند ۀسن: مقایماننباب مسائل ا دج دنیشنتعقل و اند

فهرست منابع

.112۔33، 11، ینید پژوهش. (. طبعطبعگ رفعع سز مزل تقل1334) .نیدحسن، سنمم -

.132۔113، 11، ینید پژوهش. مناف مطد سز مظا تمم طبعطبعگ ، تقل(، 1334) تزگزسلهت .، سفشع کامعن -

. (: نید ماید کمعل )تاجم س ها تاسیا گکو سز مع نل(.)مقدم و معتاک مع نل گک (.1334) .ه هسگ ، - . 31۔53، 1، نردنامه همشهر

)تاجم : محسن حکیم (. تهاسن: نشا ماکز. .ستیالیستانسیاگن متفکر شش(. 1323) . . دھ، همکهعم -

.54۔2، 3، نیفلسفه د ) ه(.تقل ح سز نظا تمم طبعطبعگ (.1332) . سلهت ، پو ههشت -

د، زسرهحسین - . 22۔11، 12، یمعرفت فلسف. شعن تقل سز مظا مناف (.1332) .محمت

تطبیق آ س تمم ماهس تمم طبعطبعگ ر تاصة چیست (. ها نف 1331) .تهیاضفع، سلهت ؛ تاه تین، وعرم - . 35۔23(، 3) 5، فلسفه و حکمت. تقل کع کارهع آن

. 34۔23، 32، صدرا نردنامه(. ) ه هع شعو سز رگدوعه تمم طبعطبعگ سنط (. 1331) .فا گ سلسعرست، حیم پو -

عه هعزگ .بینش نو (.بحار الانوارطبعطبعئ ها تمم ماهسفف )حوسشفف ها (. نقدهع تمم 1333) .ماتضفف ، ضففو - http://binesheno.com/ ماهس تمم ها طبعطبعئ تمم هعنقدسز : 1333مارسر 53شده ر تع گ

. 52۔2، 22، قبسات. کع کار تقل ر فهم رگن(. 1331) .حمید ضع، شعکاگن -

وونتین(. 1333) .محمدهعقا، قیوم ؛ هعقا، شیا ته گف - . نرعه ه تقل سگمعن سز مظا تمم طبعطبعگ قدگپ آ . 45۔53، 34، طلوع

. قم: سنمعتیهیعن.المینان فی تفسیر القرآنق(. 1425) )تمم طبعطبعگ (. نید محمد حسین، طبعطبعگ -

. قم:. )توحیح پع ق : غمماضع فیعض (الحکمة ةینها(. 1332) .نفید محمدحسین )تمم طبعطبعگ (، طبعطبعگ - . ) ه( هش سمعم ومی ماکز سنتشع ست مانس آموزش پژ

: مجموعه مذاکرات با پروفسیییور هانرشییییعه(. 1333) .نفففیفد محمفدحسفففین )تممف طبفعطبفعگ (، طبفعطبفعگ - . . قم: مانس هونتعن کتعبوسا شعه کوشش: نیدهعر ه ، کربن

. . قم: رفتا سنتشع ست سنمم علی و فلسفه الهیسلف(. 1333) .نید محمدحسین )تمم طبعطبعگ (، طبعطبعگ -

قم: رفتا سنتشففع ست (.دیجد)طبع شیییعه در اسییلامب(. 1333) .نففید محمدحسففین )تمم طبعطبعگ (، طبعطبعگ - . سنمم

)تاجم : نففید محمد هعقا مونففو . المینان تفسیییر ۀترجم(. 1334) .نفید محمدحسففین )تمم طبعطبعگ (، طبعطبعگ - . . قم: رفتا سنتشع ست سنمم همدسن (

. 123۔33، 3، فلسفه. تمعگز مسئه سز ر سندگش مع نل(. 1333) .مسنور، تهیع -

. (. تهاسن: نشا نرعه منعصاموطا مهکیعن :تاجم ) .مارسل لیگابر (. 1331) .نم، کین -

. )تاجم : شهم سنمم (. تهاسن: نرعه منعصا .سمیالیستانسیاگن فلسفه(. 1331) .وعهاگل، مع نل -

. )تاجم : هیتع شمسی (. تهاسن: ققو، .گونمسئله انسان(. 1333) .وعهاگل، مع نل -

22. ۔22، 3، معرفت و حکمت اطلاعات سلهت تهیزسره(.)تاجم : .(. تأممت ر هعب سگمعن1331) .وعهاگل، مع نل -

۱3یاپی، شماجه پ۳۱۷۱ زمستان، چهاجمشماجه ستم،یسال بکلامی، ۔های فلسفی فصلنامۀ پژوهش | ۱۱

. )تاجم : صدگق فاسهعن (. تهاسن: کتعب پع ن .داشتن و هورن(. 1335) .وعهاگل، مع نل -

)موحح: جمن سز محققعن(. . ع) الأطهار الأئمة أنبار لدرر الجامعة :نوارالأ بحارق(. 1423) .محمد هعقا، ماهس - . : رس لحیعت سلتاسث سلناه هیا ت

نعفرهنگ معین(. 1331) .محمد، منین - . . تهاسن: سر

References

- Anderson, T. C. (2006). Commentary on Gabriel Marcel's The Mystery of Being. United

States: Marquette University Press.

- Baiju, Nt. (2006). InterSubjectivity ۔ A Treatise on the Philosophy of Gabriel Marcel.

Scribd.

https://www.scribd com/doc/82100649/Inter۔Subjectivity۔A۔Treatise۔on۔the۔Philosophy۔of۔Gabriel۔Marcel.

- Hernandez, J. G. (2011). Gabriel Marcel's Ethics of Hope Evil, God and Virtue. New

York: Continuum International Publishing Group. - Macquarrie, J. (1972). existentialism. New York: Penguin Books Ltd.

- Marcel, G. (1949). Being and Having. (translated by: Kathatine Farrer). England:

Dacre Press Westminster.

- Marcel, G. (1950). Mystery of Being I. Reflection and Mystery, Illinois Chicago: Henry

Regnery Company.

- Sweetman, B. (2006). Marcel on God and Religious Experience, and the Critique of

Alston and Hick. American Catholic Philosophical Quarterly, 80 (3), 407420۔.

- Existentialism. (n.d.). In Wikipedia. Retrieved March 31, 2017, from

https://en.wikipedia.org/wiki/Existentialism.

References in Arabic / Persian

- Afshar Karimi, A. (1384 SH). ‘Aql, Ma‘refat va Manteq az Manzar Allama Tabatabai

(the intellect knowledge and logic according to Allamah Tabatabai). Pazhouhesh

Dini. Vol. 11, p. 117-136.

- Alya, M. (1387 SH). Tamayuz-i Mas’ale va Raz dar Andishe-i Marcel (the distinction

between issue and secret in Marcel’s thought). Philosophy. 8, 93-108.

- Beheshtipur, R. (2011). Intellect and Revelation from Allameh Tabatabaei’s Point of

View. Philosophy of Religion. 8 (9), 5-24.

- Blackham, H.J. (1368 SH). Six Existential Thinkers. Translated into Persian by:

Mohsen Hakimi, as: Shish Mutafakker-i Existansialist. Tehran: Markaz Publications.

- Eslami, H. (1384 SH). Tabatabai va Defa‘ az Manzelat-i ‘Aql (Tabatabai and

defending the position of the intellect). Pazhouhesh Dini.11, 93-116.

- Hoseinzade, M. (1386 SH). ‘Aql az Manzar-i Ma‘refat Shenasi (the intellevct

according to epistemology). Marifat-i Falsafi. Issue 16, p. 11-60.

- Hung Wu (1384 SH). Ricoeur va Matarak-i Marcel (Muqaddame-i bar Tafsir-i Ricoeur az

Marcel) (Ricoeur and Marcel’s legacy, an introduction to Ricoeur’s explanation of

Marcel). Translated by: Majid Kamali. Kheradname-yi Hamshahri.1, 29-31.

۱3 | ماجسل لنو گابر نیعلامه طباطبا دگاهند ۀسن: مقایماننباب مسائل ا دج دنیشنتعقل و اند

- Keen, S. (1381 SH). Gabriel Marcel. Translated by: Mustafa Malekian. Tehran:

Negah-i Mu‘asir Publications.

- Khademi, E; Arabi, A. (2012). A Comparative Study of Allameh Majlesi's and

Allameh Tabataba'i's Views on the Nature and Functions of Reason. Hekmat va

Falsafe (Wisdom and Philosophy). 8 (30), 69-92.

- Majlisi, M.B. (1403 AH). Bihar al-Anwar al-Jame‘ah li Durar Akhbar al-A’immat

al-At-har (a book of narrations). Edited by: a group of scholars. Beirut: Dar Ihya al-

Turath al-‘Arabi.

- Marcel, G. (1381 SH). The Philosophy of Existentialism. Translated into Persian by:

Shahla Eslami, as: Falsafe-i Existansialism. Tehran: Negah-i Mu‘asir Publications.

- Marcel, G. (1388 SH). Problematic Man. Translated into Persian by: Beta Shamsini,

as: Insan-i Mas’ale gun. Tehran: Qoqnus.

- Marcel, G. (1391 SH). Ta’ammulati dar Bab-i Iman (reflections regarding faith).

Translated into Persian by: Rohullah Alizade.Ettelat Hekmat va Marefat. 9, 55-60.

- Marcel, G. (1392 SH). Being and Having. Translated into Persian by: Seddiqa

Farahani, as: Busan va Dashtan. Tehran: Parseh Books.

- Muin, M. (1381 SH). Farhang-i Muin (an Arabic dictionary). Tehran: Adina.

- Rahimpour, F. (1391 SH). Vaseteha-i Sheknakht az Didgah-i Allamah Tabatabi (the

mediators of cognition according to Allamah Tabatabi). The Quarterly of

Kheradname-yi Sadra. 70, 67-84.

- Razavi, M. (1389 SH). Naqdha-i Allamah Tabatabai bar Allamah Majlisi (Allamah

Tabatabai’s critiques on Allamah Majlisi (annotation on Bihar al-Anwar), from the

site: http://www.binesheno.com/Files/books.php?idVeiw=1972&level=2&subid=1972

- Shakirin, H. R. (1391 SH). Karkerd-i ‘Aql dar Fahm-i Din (the function of the intellect

in understanding religion). Qabasat. 65, 5-26.

- Shir Aliyuf, B; Qayyumi, M.B. (2011). A Glance at Allama Tabatabai and St. Augustine’s

Views on Faith and Reason. Pazhuhesh Name Hikmat va Falsafe Islami. 34, 23-42.

- Tabatabai, M. H. (1374 SH). Tarjume-i Tafsi al-Mizan (a translation of Tabatabai’s

al-Mizan). Translated by: Muhammad Baqir Musavi Hamedani. Qom: Daftar-i

Intisharat Islami.

- Tabatabai, M. H. (1385 SH). Nihayat al-Hikmah. Edition and annotation by: Gholam

Reza Fayyazi. Qom: Markaz-i Intisharat-i Mu’assasa-i Amozeshi Pazhouheshi-i

Imam Khoemini.

- Tabatabai, M. H. (1387 SH) Shi‘e: Majmu‘a Muzakerat ba Profesor Henry Corbin

(Shi‘a: a collection of discussion with Prof. Henry Corbin). Compiled by: Hadi

Khosroshahi. Qom: Mu’assasa-i Bustan-i Ketab.

- Tabatabai, M. H. (1388 SH). Ali va Falsafe-i Ilahi (Ali and Divine philosophy). Qom:

Daftar-i Intisharat Islami.

- Tabatabai, M. H. (1388 SH). Shi‘e dar Islam (Shi‘a in Islam) (new print). Qom:

Daftar-i Intisharat Islami.

- Tabatabai, M. H. (1402 AH). Al-Mizan fi Tafsir al-Qur’an (a commentary of the

Koran). Qom: Esmailian.