پڑھڻ

. آھي اھم تمام سکڻ جو لکڻ۽ پڑھڻ ڳالھائڻ، ٻڌڻ، مھارتن لساني بنيادي چار جو شاگرد۾ ٻولي به كنھن

۽ ٻڌڻ مان ماحول جي گھر۽ معاشري پنھنجي اڳ کان اچڻ اسكول ٻار ننڍا ته پئي ٻڌائي تحقيق لساني

آھي ٿيندي سان اونتمع جي استاد مھارت جي شاگرد۾ لکڻ۽ پڑھڻ. آھن ھوندا چكا سکي ڳالھائڻ

.آھن كنديون/ كندا مھيا تائين درجي پنجين وٺي کان درجي پھرين ھو جيكي

پڑھڻ جا جزا

مھارتون

ذهانت ڇا آهي؟

سکڻ جي صالحيت ۽ پو ان صالحيت سان روز مره جي پڑهائڻ دوران ايندڙ مشكالتن کي سٺي طريقي

.سلجھائڻ کي ذهانت چئبو آهي سان

۽ عدد شماريLanguage() ڑهائڻ جي طريقن ۾ ذهانت جي ترقي ال فقط ٻوليروايتي نظرين ۽ پ

( )Mathematicاستاد . ان ۾ فقط استاد کي علم جو ذريعو سمجهيو ويندو هو. جي مهارت كافي هئي

استاد جو كم . سڀ نظريه شاگردن تي مڑهيا ويندا هئا. كم ٻارن تائين معلومات پهچائڻ هوندو هو جو

خاص . استاد شاگردن جي ذهنن ۾ علم ڀريندو ويندو هو. گردن جو كم پڑهڻ هوندو هوشا پڑهائڻ ۽

شاگردن کان اها توقع كئي ويندي هئي ته . شده طريقي سان ڏني ويندي هئي خاص معلومات طئي

سٺي كم تي شاگرد کي شاباش ڏني ويندي . كري ڏيکارن ۽ سکن جيكو كم انهن کي ملي اهو

كيو ويندو هو ۽ نه ئي هن جي صالحيت جي كا اهميت هئي ا جو احترامان ۾ ٻار جي ذاتي ر. هئي

هن ۾ ذهني صالحيتن جو . معلومات ڀري وڃي ڄڻ ته ٻار جو ذهن هك خالي دٻو هجي جنهن ۾ هر

.كو عمل دخل نه هو

نيان جو بنياد ذه. تعليم ذهني اوسر جي ترقي ال مناسب ماحول جي اهميت تي زور ڏئي ٿي: جديد نظريو

مختلف محققن جي تحقيق سان حاصل كيل نتيجا تعليم ۽ تدريس ال. اوسر متعلق جديد تحقيقات آهي

.نهايت ضروري آهن

.قدرتي ۽ سماجي اثر ذهني اوسر تي اثر انداز ٿيندا آهن

پو ٻار پنهنجن تجربن کي غور و فكر كري كو خاكو. پهريون ماحول سان واقفيت ٿيندي آهي

.وڌائيندا آهن ڏيندا ۽ اڳتي

.هر ٻار جي اوسر جي رفتار ان جي سماجي ماحول تي منحصر آهي

.شعور سوچ ۾ كافي صفاتي تبديليون آڻيندو آهي

.سوچ ۾ تبديلي ان وقت ايندي آهي جڎهن ٻار ڳالهائڻ ال ٻوليء جو استعمال كندو آهي

.هيتعليم سان گڎ ٻار پنهنجي سوچ کي سڃاڻيندو ۽ ان تي حاوي ٿيندو آ

.ذهني اوسر ۾ ٻار عمر سان گڎ الڳاپيل مشكالتن کي سلجهائيندو آهي

:ٺ ذهانتونا

ٺ يا ان کان وڌيك ذهانتون هونديون آهن جيكي ذهني اوسر ۾ هك محقق جو چوڻ آهي ته انسان ۾ ا

.ڏينديون آهن مدد

پڑهڻ -لکڻ -ڳالهائڻ : ٻولي/ زبان

منطقي سوچ تي غور كرڻ - ڳڻپ : رياضي

ڊزائن -نقشا -رنگن جو استعمال -تصوير ٺاهڻ :بصري

نچڻ -ورزش -کيڎڻ : جسماني

جذبات ۽ احساسن جو خيال - گروپ ۾ كم كرڻ -ٻين کي سمجهڻ : هك ٻئي سان رابطو رکڻ

نيون ٺاھڻ/ موسيقي ذاتي خيال -غور و فكر كرڻ -ذاتي تصور : پنهنجي ذاتآوازن جي لهرن کي : ڌ

نيون ٺاهڻ -ز کي سمجهڻ موسيقي جي آوا -سمجهڻ قدرتي -جانورن سان محبت : قدرت سان ويجهڑائپ ڌ

هي ذهانتون هر ٻار ۾ موجود هونديون آهن ۽ انهن جي مدد گلن ۽ باغن ۾ دلچسپي -نظارن ۾ دلچسپي

غور طلب آهي ته انهن ذهانتن جو تناسب هر هتي اها ڳالھه. سان اسان مختلف كم كندا آهيون

هوندي آهي ته كو ڳالهائڻ ۾ تيز كنهن ۾ رياضي جي ذهانت وڌيك. ندو آهيانسان ۾ مختلف هو

مطلب ته . ۾ ماهر هوندو آهي كو سٺيون تصويرون ٺاهي سگهندو آهي ته كو راند روند. هوندو آهي

ڳولهڻ ۽ انهن جي مدد انهن ذهانتن کي ٻارن ۾. كا هك ذهانت باقي ذهانتن کان وڌيك هوندي آهي

ته اهي ذهانتون اوسر ال سرگرمين مان مدد وٺڻ استاد جي فرضن ۾ شامل آهي ڇو سان ٻارن جي تعليمي

.ٻارن جي سکڻ جي عمل جي راھه هموار كنديون آهن

ٻار كيئن سکندا آهن؟

لکڻ، پڑهڻ ۽ ڳالهائڻ سان1(

رياضي ۽ دليلن سان2(

تصويرون ٺاهڻ سان3(

کيڎڻ سان4(

هك ٻئي سان رابطو رکڻ سان5(

ڻ سانغور و فكر كر6(

موسيقي جي مدد سان7(

قدرتي شين جي مشاهدي سان8(

پڑهڻ ڇا آهي؟

اظهار خيال جي لکت واري شكل کي سڃاڻي پڑھيو ويندو. پڑهڻ ٻولي سکڻ جو اهم پهلو ۽ مهارت آهي

ان عمل ۾ آوازن ۽ انهن جي عالمتن ۽ صحيح اعرابن کي سڃاڻي وڏي آواز يا خاموشي سان پڑهي ان . آهي

جو

پڑهڻ واري مهارت جي كري انسان پڑهيل لکيل سڎيو ويندو . مجهڻ کي پڑهڻ چيو ويندو آهيمفهوم س

آهي

جنهن جي ذريعي . پڑهڻ تعليم ۽ تربيت جو پهريون قدم آهي. ۽ معاشري ۾ عزت ۽ وقار قائم كندو آهي

انسان

ذهن ۽ . ويندو آهي دنيا داري جو كاروبار هالئڻ ان ال آسان ٿي. علم ۽ هنر جي خزانن تائين رسندو آهي

عقل ۾

تهذيب. پڑهڻ ذهني تفريح جو ذريعو پڻ آهي. پختگي ايندي آهي ۽ روزمره جي معاملن کان باخبر رهندو آهي

انسان جيترو پڑهندو . ۽ تمدن جون رونقون پڑھڻ جي كري آهن ڇو ته پڑهڻ سان ئي انسان سکندو آهي

اوترو

ر جا موقعا فراهم كندو آهي ۽ دفتري ۽ كاروباري پڑهڻ ئي روزگا. ان جي معلومات ۾ واڌارو ايندو

معاملن ۾

.مدد ڏيندو آهي

پڑهڻ جي عمل ۾ ذهن، ڏسڻ ، ٻڌڻ ۽ ڳالهائڻ جا حواس نهايت اهم كردار ادا كندا آهن ان سان گڎ و

گڎ

جسماني حركتون به پڑهڻ جي عمل کي نکارينديون آهن تحقيق مطابق پڑهڻ جي مهارت کي پنجن جزن

۾

. ويو آهيورهايو

صوتي ڄاڻ1(

آواز جو علم2(

رواني3(

لفظن جو ذخيرو4(

سمجهي پڑهڻ5(

پڑهڻ کان پهريون پڑهندڙ: پهريون مرحلو

كتاب پكڑيندو آهي ۽ صفحا صحيح طرح اٿالئيندو آهي

كتاب جي شروع ۽ آخر کي سڃاڻيندو آهي

آکاڻي ٻڌندو ۽ جواب ڏيندو آهي

جھ ڏيندو آهيتصويرن جي معنى كڍندو ۽ انهن تي تو

.كجھ اکرن کي سڃاڻيندو آهي

.پڑهڻ جي آرزو كندو ۽ ان ۾ دلچسپي جو اظهار كندو آهي

نئون پڑهندڙ: ٻيون مرحلو

.آکاڻي ٻڌائڻ ال تصويرن جو استعمال كندو آهي

.لکيل تحرير کي جڎهن هو پنهنجي چوڌاري ڏسندو آهي ته ان ۾ دلچسپي ظاهر كندو آهي

.دو آهي ته ساڄي کان کاٻي ۽ مٿي کان هيٺ ويندي آهيلکڻي بابت ڄاڻين

.كجھ آواز ۽ اکر ڄاڻيندو آهي جنهن مان آواز ٺهندا آهن

كجھ لفظن کي سڃاڻيندو آهي جهڑوڪ پنهنجو نالو وغيره

.جڎهن هو مشهور كتاب پڑهندو آهي ته هو استاد ۽ پڑهندڙ سان منسلك رهندو آهي

.نهن كتابن جي جوڙ جك ۽ لفظن کي پڑهندو آهيجن كتابن سان لڳا هوندو اٿس ا

.پنهنجي ماحول جي ويجهو لکيل شين کي پڑهندو آهي

شروعاتي پڑهندڙ: ٹيون مرحلو

.گهڻن اکرن جا ناال ۽ انهن جي آوازن کي سڃاڻيندو آهي

.پنهنجي عمر جي لحاظ سان آکاڻي کي ٻيهر ٻڌائي يا ورجائي سگهندو آهي

.مطابق ستر فيصد لفظ پڑهي سگهندو آهي پنهنجي عمر ۽ صالحيت

.پاڻمرادو پڑهڻ وقت وڏي آواز ۾ پڑهندو آهي

.اڃان تائين رواني سان نه پر لفظ به لفظ پڑهندو آهي

.شروعاتي مرحلن وارا كتاب ۽ تصويري كتاب سڃاڻپ مطابق پڑهندو ۽ ورجائيندو آهي

ماھر پڑهندڙ: چوٿون مرحلو

استعمال كندو آهي تصويرن کي معنى كڍڻ ال.

.تصويرن جي مدد سان معنى اخذ كندو آهي

.پنهنجي ڄاڻ کي جملي جي سڃاڻپ ال استعمال ۾ آڻيندو آهي

.لفظن کي سمجهڻ ال آوازن جو استعمال كندو آهي

.كجھ ٻين مددگار لفظن جي ذخيري ۽ انهن جي معنى سان واقف ھوندو آهي

.يل واقعا ٿوري تفصيل سان ٻڌائيندو آهيآکاڻي جي شروعات، اختتام ۽ لک

.پڑهڻ ال پاڻ کي وقف كرڻ شروع كندو آهي

.خاموشي سان پڑهڻ شروع كندو آهي

.پڑهڻ دوران پنهنجين غلطين جي سڃاڻپ ۽ درستگي پاڻ كندو آهي

جيكڎهن كتاب ۾ لفظ واضح لکيل هجن ته چاهي كيترو به ڊگهو كتاب هجي آساني سان پڑهي

.و آھيویند

پاٹمرادو پڙھندڙ: پنجون مرحلو

.گھٹن ڄاتل سڃاتل لفظن کي سڃاٹي ویندو آھي

.رواني سان پڙھندو آھي

.بھتر سمجھڻ الء بیھ� جي نشانین جو استعمال �رڻ لڳندو آھي

.معنى ۽ مفھوم کي سمجھڻ شروع �ندو آھي

.تمام وڏن ۽ مش�ل جملن جي بناوٽ کي پڙھندو آھي

.نمائيء الء استعمال �ندو آھيحوالن کي رھ

�ردار ۽ خالصي کي سمجھڻ: آکاٹيء جي جزن کي سڃاٹي سگھندو آھي مثال طور

.خاموشيء سان گھٹي وقت الء پڙھندو آھي

.ننڍي مضمون ۾ ل�یل تحریرون ۽ �تاب کي آسانيء سان پڙھي ویندو آھي

م�مل آزاد پڙھندڙ: ڇھون مرحلو

جملي جي(ٻوليء جو علم ) آواز �ڍڻ (ال ۾ آٹیندو آھي جھڙوڪ آواز مختلف عالمتن کي استعم

.۽ عام علم تھ جیئن معنى ڄاٹي سگھي) ◌شناخت

.لکیل ۽ ڇپیل لکت کي روانيء سان پڙھي سگھندو آھي

. ٻین طریقن سان لکیل ۽ ڇپیل �تاب جو آسانيء سان مطالعو �ري سگھندو آھي

.یئن ان جي سمجھ ۾ واڌارو ٿئيمضمون ۾ ل�یل معنى اخذ �ندو آھي ج

.مش�ل ڄاڻ وارا �تاب آسانيء سان پڙھي سگھندو آھي

.حوالن وارا �تاب ۽ ٻیو مواد بنا �نھن مدد جي پڙھي سگھندو آھي

خود اعتمادي سان مختلف قسمن جون تحریرون پڙھي ۽ انھن جي فرق کي سمجھي سگھندو آھي

پڑھڻ جا مرحال

پڑھڻ جا جزا

ڻ سیکارڻ جا طریقاپڙھ :پڑهڻ سيکارڻ جا طريقا

اچو ته انهن طريقن تي هك نظر وجهون . لسانيات جي ماهرن پڑهڻ سيکارڻ جا مختلف طريقا ٻڌايا آهن

.ٿا

:تركيبي طريقو

ان طريقي ۾ سڀ کان پهريون . هي طريقو ج ز کان كل جي طرف جي اصول تي واضع كيو ويو آهي

اکر

پوء اکرن کي مالئي لفظ ٺاهيا ويندا آهن ۽ اهڑي طرح لفظن کي مالئي جمال ٺاهيا ويندا ٻڌايو ويندو آهي ۽

.آهن

لفظ بابا: مثال طور

جملو بابا آ- بابا آ آ

.انهن طريقن ۾ هيٺ ڏنل طريقا شامل آهن

الف ب طريقو ا ب ڀ پ وغيره1(

تصويرن جي مدد سان ا ب سيکارڻ الف انب ٻ ٻكري پ پکو2(

با جا-ناال -خاال -تاال -ڳانا - آنا -يا -ما -نا -جا - ال -تا -با -آ: وازي طريقوھك آ3(

.وغيره

هن ۾ ٹي طريقا . هي طريقو ڪ ل کان جز ڏانهن وڃڻ واري اصول تي جوڙيو ويو آهي :تحليلي طريقو

شامل

.آهن

ٻار پهريون جمال الڳ كندا -هن طريقي ۾ كهاڻي يا فقرو ڏنو ويندو آهي :كهاڻي وارو طريقو1(

آهن پو

.آخر ۾ اکر الڳ كندا آهن -جملن مان لفظ الڳ كندا آهن

پو ان مان لفظ الڳ كيا . هن طريقي ۾ بليك بورڊ تي جملو لکيو ويندو آهي:جملي وارو طريقو2(

ويندا

.آخر ۾ اکر الڳ كيا ويندا آهن. آهن

لکندي آهي ۽ پو لفظن مان اکرن کي / ي لفظ لکندو هن طريقي ۾ استاد كاري تختي ت :لفظي طريقو3(

الڳ

.كرايو ويندو آهي

اکرن جي شكل. هن ۾ اکرن جي نالن بدران اکرن جا آواز سيکاريا ويندا آهن :صوتي طريقو

آوازن کي مالئي لفظن جا آواز. پر ان سان گڎ ان جو آواز ماليو ويندو آهي. ساڳي رهندي آهي

اکرن جي شناخت كرائي. هريون ٻه اکري لفظ جو آواز كڍرايو ويندو آهيپ. پيدا كيا ويندا آهن

پو حرف صحيح جي آواز کي حرف علت جي. آوازن کي مالئي لفظ ٺهرايا ويندا آهن. ويندي آهي

.آخر ۾ سکيل لفظن مان جمال ٺهرايا ويندا آهن. آواز سان مالئي پڑهايو ويندو آهي

. قي ۾ سڀني طريقن جون خوبيون شامل كيون ويون آهنهن طري:گڎيل سڎيل پڑهائڻ جو طريقو

:صوتي سڃاڻپ

کي ٻين آوازن سان مالئي صوتي سڃاڻپ اکرن جي آوازن جي انفرادي حيثيت، انهن ۾ فرق كرڻ ۽ انهن

/ سڃاڻپ ۾ ٻڌندڙ آواز ٻڌي انهن کي سڃاڻيندو صوتي. نوان آواز ٺاهڻ جي صالحيت کي چئبو آهي

سگهندي آهي ۽ انهن آوازن ذريعي/ ٻين آوازن سان ڊاهي ۽ ٺاھي سگهندو هن کيان. سڃاڻيندي آهي

ته آواز جي سڃاڻپ جو تعلق تحقيق مان ثابت ٿئي ٿو. سگهندي آهي/ مختلف ٻوليون سکي سگهندو

مطلب ته جيكڎنهن شاگرد آوازن جي سڃاڻپ، ٺاهڻ ان جو. شاگرد جي پڑهڻ جي صالحيت سان آهي

مان واقف آهي ته هي صالحيت هن کي هك سٺو پڑهندڙ ٿيڻ ۾ مدد ڏئي ٿي هڻڊاهڻ ۽ عالمتون سمج

.سگهندي آھي/ ۽ هو كهڑي به تحرير آساني ۽ رواني سان پڑهي سگهندو

سڃاڻپ تي اسانجي ڇكائيندي ته آواز جي/ صالحكار ساٿين جو توجھ ان ڳالھ تي ڇكائيندو

ضرورت بنيادي جي صالحيت جي پڑهڻ جي شاگرد يئنا۽ آهي، ويندو ڏنو نه توجھ خاص۾ام تعليمي نظ

. آهن ويندو ٿي محروم کان ٿيڻ پڑهندڙ سٺو شاگرد طرح اهڑي. آهي ويندو كيو انداز نظر کي

پنهنجي جي استاد تي موضوع ان ته ڇو پر. پڑھائي ذريعي آوازن کي شاگردن ھو ته آهي فرض جو استاد

آهي، گهٹ ڄاڻ

كري ان. آهن سگھندي/ سگهندو كري نه منتقل ڄاڻ جي سڃاڻپ جي آواز ئينتا شاگردن كري ان

ان كري حاصل معلومات مكمل۾ باري جي سڃاڻپ جي آواز استادياڻي/ استاد ته آهي ضروري اهو

.كن استعمال دوران پڑهائڻ روزانو کي

:صوتي ڄاڻ

مختلف پکي، جانور، كيڑا ۽ اسان پنهنجي ماحول ۾ مختلف قسم جا آواز ٻڌندا رهندا آهيون جنهن ۾

ككر جي كڑكاٽ ، : مثال طور. ۽ كائنات ۾ موجود مختلف جسمن جا آواز شامل آهن ماكوڙا

مشينن جا آواز وغيره طوفاني هوائن ۽

اسان كيئن ٻڌندا آهيون؟ هي مختلف آواز

كن جي اهي آواز مختلف ذريعن کان سفر كندي اسان جي كنن تائين هوا جي ذريعي پهچندا آهن ۽

اسان جو دماغ آواز کي سمجهندو. سان ٹكرائي اعصابي نظام ذريعي دماغ تائين پهچندا آهن پڑدي

((Decode طرح اسان ٻين جو پيغام ٻڌندا آهيون. آهي اهڑي.

شروعاتي دور ۾ انسان آوازن کي ٻڌڻ کانپو انهن آوازن کي ڳالهائڻ جي عضون ذريعي ادا كرڻ جي

اهڑي طرح مختلف . مختلف آوازن ذريعي پنهنجي خيالن جو اظهار كندو هوپوء . كوشش كندو هو

هك اهو آواز جيكو نڑي مان بنا . انسان اهي آواز ٻن طريقن سان ادا كندو آهي. ٻوليونوجود ۾ آيون

ٻيو اهو آواز جيكو ڳالهائڻ وارن عضون جي ركاوٽ سان . جي كڍندو آهي كنهن ركاوٽ

.نكرندو آهي

ٻولي جيئن ته ٻين . هك علت ٻيو صحيح. اهرن انهن آوازن کي ٻن حصن ۾ ورهايو آهيلسانيات جي م

. ان كري پنهنجا خياالت پهچائڻ ال ٻولي جي ضرورت هوندي آهي. پيغام رسائڻ جو نالو آهي تائين

پو انسان پنهنجا خيال . ضرورت کي محسوس كندي آوازن کي محفوظ كرڻ شروع كيو ماڻهو ان

تائين پهچائڻ ال تحرير جي ضرورت محسوس كئي ته انهن آوازن کي عالمتن جي ذريعي الئقندور دراز ع

ڀريو اهڑي. ظاهر كجي طرح لکت جو نمونو ۽ ابجد جو تصور ا

علم جو آواز

جي كرڻ استعمال کي آوازن جي اکرن۽ كرڻ نشاندهي ، كرڻ فرق ٻڌڻ، مراد مان علم جي آواز

اکرن کي ٻارن. آهي كندو پيدا تعلق۾ اکرن۽ آوازن جيكو آهي علم اهو معل جو آواز. آهي صالحيت

. آهي مالئيندو سان شكلين مختلف جي اکر۽ اکرن کي آوازن. آهي كرائيندو سڃاڻپ جي عالمتن جي

. آهي ٿيندي سان عالمتن چند شناخت جي لفظ هر. آهي ويندو ٿي آسان عمل جو لکڻ۽ پڑهڻ سان ان

ته آهن سکندا اهو ٻار ذريعي علم هن. آهيون چوندا به اصول بنيادي جو سکڻ ٻولي اناس کي علم جي آواز

.آهن كندا مدد۾ ٺاهڻ جمال۽ لفظ نوان كيئن زبرون۽ زيرون ابجد،

۾ علم جي آواز. آهي نكرندو/ ن/ آواز جو) ن( اکر ته آهن ويندا سمجهي اهو ٻار ذريعي علم جي آواز

ٹئين۽ ٻئي پهرين، اڄكلهه. مالئڻ۽ كرڻ الڳ يعني. آهن كندا ادا ركردا اهم نهايت حصا ٻه

موضوع جا سائنس۽ اڀياس سماجي دينيات،۾ جنهن وڃي پيو كيو استعمال نصاب گڎيل۾ كالس

روشناس کي ٻارن سان آوازن جي ابجد۾ كالسن كچي ته آهي ضروري اهو ال ان. آهن ويندا پڑهايا

چار جا اعرابون،اکرن ۾ درجي پهرين. وڃي كرايو مدد جي انهن۽ وڃن سيکاريا آواز نكرندڙ مان نك۽ ا

به جي شكلن آخري۽ وچين شروعاتي، جي اکرن کي ٻارن ۾ درجن شروعاتي. وڃن سيکاريا لفظ سان

جي لفظن هو جڎهن آهن سکندا وڌيك وقت ان شاگرد جا درجن پنجين کان ٻئين. وڃي كرائي سڃاڻپ

قابل جي پڑهڻ سان آساني به لفظ بغير جي معنى ٻار سان مدد جي اکرن. آهن ٺاهيندا لفظ مالئي کي اکرن

آهن ويندا ٿي

Fluency رواني

:پھلو جا پڑھڻ سان روانيء

.آھي صالحيت جي پڑھڻ چاڙهي الهي كنھن بغير۽ تيزي سان، درستگي مراد مان پڑھڻ سان رواني

:درستگي۾ عالمتن جي لفظن

کي آوازن جي انھن۽ لفظن موجود۾ مواد سان غلطين گھٹ۾ گھٹ ھو ته گھرجي ڻھج قابل ان پڑھندڙ

سڃاڻي

.سگھي

طريقو) پاڻ پنهنجو( خودكار

فعال غير۾ سڃاڻپ جي لفظن پر ٿو سگهي پڑهي صحيح ،۾ مرحلي شروعاتي جي سکڻ پڑهڻ پڑهندڙ،

جي كوشش كنهن يربغ۽ تيزي سڃاڻپ، جلدي جي لفظن سان مشق جي پڑهڻ مستقل. آهي هوندو

۾ آواز وڏي جو هن پر آهي سگهندو سڃاڻي پاڻ لفظ كافي شاگرد جو ايستائين آهي، ٿيندي مددگار

۽ صحيح صرف مطلب جو پڑهڻ سان طريقي خودكار. ٿو سگهي ٿي جي چاڙهي الهي كنهن بغير پڑهڻ،

پڑهڻ) پاڻ( خودكار كري ان - نه سان چاڙهي الهي جي لفظن آهي، سڃاڻپ جي لفظن سان تيزي

.ناهي كافي پر آهي ضروري

Prosody() پڑهڻ سان سر۽ لهجا نمونا، جا آوازن

ٹكرا اهي. سگهي ورهائي۾ ٹكرن معنى با کي مواد پڑهندڙ مراد مان پڑهڻ۾ لهجي مخصوص۽ سر

آخر۽ وچ جي جملن ته آهي ضروري ڄاڻڻ اهو کي پڑهندڙ. آهن هوندا مشتمل تي حصن جي انهن۽ جملن

ضروري به استعمال صحيح جو ركجڻ. آهي كرڻو تبديل کي لهجي كڎهن۽ آهي كڻو ر كٿي ۾

.آهي

جو پڑهڻ پيراگراف هر هر کي شاگرد ته آهي ضروري ال وڌائڻ کي رفتار جي پڑھڻ۾ سلسلي جي پڑهڻ

هن ته ٻيو ۽ آهي چكو پڑهي ڇا پهريان شاگرد ته آهي ضروري ڄاڻڻ اهو پهريائين کان ان. وڃي ڏنو موقعو

جي پڑهڻ ال كرڻ حاصل كاميابي جي رواني۾ پڑهڻ. گھرجي پڑهڻ كيئن سان آواز وڏي هرهر کي

.گھرجن ڏيڻ موقعا جا مشق

رواني اهڑا۾ جنهن حصو جو سبق يا سبق اهڑو يعني. آهي الزمي كرڻ مشق جي پڑهڻ سان آواز وڏي ال

پڑهي سان رواني۽ سگھن ٻڌائي مراد معنى جي ان۽ سگھن سمجهي سان آساني ٻار کي جن هجن لفظ

.سگهن

.سگھي پڑهي۾ انداز درست سيكڑو95 شاگرد جو هجي آسان ايترو مواد جو پڑهڻ

۾ رواني کي انھن۽ وڃائيندا۾ سمجھڻ کي لفظن وقت پڑھڻ ٻار ته ھوندو پيچيده گھڻو مواد جيكڎھن

پر تائين لفظن200 کان50 يعني ھجي مواد مختصر ال پڑھڻ کي شاگردن. ملندو نه موقعو ال آڻڻ تيزي

۾ جنهن گھرجي، كرڻ استعمال مواد جو قسمن مختلف کي توهان. آھي منحصر تي عمر جي ٻارن اھو

جي ٻارن ته ڇاكاڻ آهي، ذريعو بهترين جو كرڻ پيدا رواني۾ پڑهڻ نظم،. هجن شامل نظم۽ كهاڻيون

به مشق واري كڍڻ معنى جي لفظن جي هن سبب هجڻ مختصر۽ آهي هوندو به وزن۽ قافيا۾ نظمن

.آهي كندي اضافو۾ افزائي حوصله۽ دلچسپي۾ شاگرد مشق اهڑي. آهي هوندي آسان

:پڑهڻ سان آواز وڏي مثالي

جو مواد واري پڑهڻ ته آهي ٿيندو اندازو کي ٻارن سان ٻڌڻ کي عمل واري پڑهڻ سان آواز وڏي مثالي

انداز درست جهيالر جو آواز۾ جنهن پڑهو، سان آواز وڏي سامهون جي ٻارن روزانو توهان. يآه ڇا مطلب

ادائيگي جي لفظ۾ شاگردن سان هن. سگهن ٿي منتقل كيفيتون۽ تاثرات موجود۾ مواد ۽ هجي سان

.ويندو ٿي پيدا ڍنگ جو

:پڑهڻ سان آواز وڏي جو ٻارن

نشين ذهن انداز هك جو پڑهڻي۾ ذهن جي ٻارن ته پڑهندؤ اڳيان شاگردن سان آواز وڏي توهان جڎهن

ان پڻ ٻيا۽ دهرائيندو کي مواد ٻار سان كرڻ ائين. ڏيو موقعو جو پڑهڻ سان آواز وڏي کي ٻارن هاڻي .ٿيندو

دهرائڻ مواد دفعا چار کي ٻارن كري گھڻو. كندا نوٽ پڻ درستگي كيل۾ وچ۽ ٻڌندا سان غور کي

رکيل محدود به وقت جو پڑهڻ ته رکو ياد به اهو. ٿيندي پيدا رواني۾ پڑهڻي جي ننه سان جنهن گھرجي،

.ٿو سگهي كري حاصل فائدو مان پڑهڻي درست ٻار۾ جنهن آهي،

:پڑهڻ گڎ جو ننڍي۽ وڏي

پيش نمونو جو پڑهڻي مثالي سان آواز وڏي۽ پڑهي پاڻ پهرين ويهاري سامهون پنهنجي کي ٻار توهان

ننڍي۽ وڏي ال سرگرمي ان. كندو افزائي حوصله سان مدد جي ننڍي وڏو. پڑهائجي پيراگراف ۽ كري

سان رواني اهي جيستائين پڑهن تائين وقت ان ٻار. ٿو سگھجي وٺي كم به کان شاگردن جي كالس

.وڃن ٿي قابل جي پڑهڻ

: پڑهڻ گڎجي

مواد اهو ٻار طرح اهڑي. آهي كندو مدد جي هنان استاد۽ آهن پڑهندا گڎجي ملي ٻار گھڻا۾ عمل ان

ڍنگ جي توهان به ٻار ته پڑهندؤ كتاب توهان جڎهن. آهيو ويندا پڑهندا توهان جيكو آهن ويندا ڏسندا

.كندو كوشش جي هلڻ تي

ان آهي؟ ڇا سطح جي ماحول آزاد ال ٻارن ته رکو۾ ذهن اهو۽ كريو چونڈ جي كتاب مختصر ال مواد

سان آواز وڏي توهان. آهن ٿيندا ثابت مفيد وڌيك كتاب ٻڌل تي اشارن واري سوچڻ اڳواٽ وهعال کان

. رکو جاري پڑهڻ کي كتاب۽ چئو ال دهرائڻ عمل اهو کي ٻارن وري۽ پڑهو کي كتاب ان ٻيهر ۽ پڑهو

اهو. هيآ پڑهڻو دفعا چار يا ٹي كتاب اهو کي توهان. آهي الزمي كرڻ افزائي همت جي ٻارن دوران ان

.وٺو كري ئي۾ ڏينهن هكڑي توهان اهو ته ناهي ضروري

پڑهڻ گڎ سان ساٿي:

رواني هك ته آهي بهتر ال ان. وڃي چيو ال پڑهڻ سان آواز وڏي هرهكکي ويهاري۾ جوڙن کي ٻارن

سان آواز وڏي ٻار وارو رواني گھٹ پو كري مظاهرو مثالي جو پڑهڻ سان رواني پهرين ٻار پڑهندڙ سان

.پڑهي

پيراگراف كري، فراهم بيك فيڈ۽ كري مدد جي ٻئي۾ سمجهڻ کي لفظن ٻار وارو پڑهڻ سان رواني

جيستائين پڑهي ايستائين ٻار وارو رواني گھٹ. كري افزائي همت جي ان۽ كري بيان ويچار پنهنجا تي

کان ڌڻٻ سان آواز وڏي جي سطح ئي هك. وڃي ٿي قابل جي پڑهڻ سان رواني وري کي پيراگراف ٻار پو

.سگهندا ڑهيپ وري

:ٿئيٹر

كرڻ ادا كردار جي ڊرامي سامهون جي ٻين۽ سامهون جي ساٿين پنهنجي شاگرد۾ ٿئيٹر جي ڳالهائيندڙ

ڏنل۾ ڊرامن جي ٻارن۽ كتاب درسي مكالما اهي. آهن كندا مشق جي گفتگو/ مكالمن ال

جا كردارن جي ڊرامن شاگرد. ٿا سگهجن لکي تي نپٹي جي كاغذ كري حاصل مان كردارن

سان رواني کي ٻارن ٿئيٹر جو ڳالهائيندڙ. آهن كندا اظهار سان مدد جي تاثرن ڏنل۾ انهن۽ كالما

ڏيندو فروغ کي ردعمل گڎيل۽ سهكار۾ پاڻ ٿئيٹر جو ڳالهائيندڙ. آهي كندو فراهم موقعو جو پڑهڻ

.آهي

آهي؟ ضروري ڇو رواني

لفظن کي ٻارن اها. آهي سان مهارتن جي سڃاڻپ جي لفظن تعلق جو رواني ته آهي خبر کي اسان ته جيئن

آهي اهو مطلب جو ان. سگهن پڑهي به لفظ معنى بي هو جيئن ته آهي كندي مدد۾ كرڻ تشريح جي

. هيآ پڑهيو ڇا شاگرد ته وڃي ڏنو ڌيان تي سمجهڻ جي ان ڏئي ڌيان گهٹ تي هجي۽ معنى جي لفظ ته

ڏئي نه توجهه تي طريقن ٻين جي پڑهڻ هو ته پوندو منجهي۾ ڳولهڻ معنى جي لفظن صرف ٻار جيكڎهن

.ڏيندو مدد۾ سمجهڻ پڑهي کي هن جيكو سگهندو

شامل به پڑهڻ ٻيهر۾ ان. آهن ذريعو بھترين جو كرڻ پيدا رواني۾ ٻارن ورجائڻ۽ پڑهڻ زباني مشق،

ان۽ لفظن ٻار ته آهي مشكل مواد جو كتاب جيكڎھن ذريعي جي نموني آوازجي وڏي مثالي. آهي

.آھي ويندي اچي ركاوٽ۾ رواني۽ پوندو منجهي۾ معنى جي

:خاصيتون جون پڑھڻ سان روانيء

اچار صحيح

رواني

چاڙھا الھا مناسب

تاكيد

وضاحت جي مفھوم

وٿي مناسب

رواني سان پڑھڻ جا طريقا

Vocabulary() فظن جو ذخيرول

ان کي لفظن . لفظن جي معنى هجڻ جو ذخيرو، شاگردن ۾ رواني سان پڑهڻ جي مهارت پيدا كندو آهي

جڎهن . لفظن جو ذخيرو پڑهڻ واري عمل کي سکڻ ۾ اھم كردار ادا كندو آهي. ذخيرو چئبو آهي جو

لفظ لکيل آهن سکندا آهن ته هو اهو سمجھڻ شروع كندا آهن ته كتاب جي صفحي تي اهي ٻار پڑهڻ

ان ال اهو آسان ٿي ويندو آهي ته هو . پنهنجي عام زندگي ۾ ڳالهائيندا ۽ ٻڌندا رهيا آهن جيكي هو

.مطلب حاصل كري سگهن، جيكو ان جي ٻولي جو اهم حصو آهي لکيل مواد مان كجهه

()Receptive Vocabularyن جو ذخيرو◌ ٻڌٻڌي سمجھڻ وارن لفظ:

مطلب ته ھي لفظ ماڻھو جي . کي ٻڌي كري سمجھي سگھجي ۽ ڏسي پڑھي وڃجي ھي اھي لفظ آھن جن

.فھم ۾ ھوندا آھن علم ۽

Expressive Vocabulary بياني لفظن جو ذخيرو/ اظهاري

. ھي اھي لفظ آھن جن کي ماڻھو پنھنجي خود اعتماديء سان ڳالھائڻ ۽ لکڻ ۾ استعمال كري سگھي

ان کان عالوه روز مره جي زندگيء ۾ به اھي لفظ . ۾اضافو كندا آھنطرح اھي لفظ ڳالھائڻ ۽ لکڻ اھڑي

.سگھجن ٿا استعمال كري

سمجھڻ متن کي سمجھڻ؛

صفحي تي لفظن جي. سمجھڻ اهڑو ٻـ طرفو عمل آهي، جيكو پڑهندڙ ۽ متن جي وچ سرانجام ٿيندو آهي

وقوع پذير ٿيندو رمز سمجھڻ کان وڌيك، سمجھڻ سوچ جو اهڑو طريقي كار آهي جيكو پڑهڻ مهل

.آهي

.كهڑيون شيون سمجھڻ ۾ مدد فراهم كنديون آهن

گھڻو كري گڎوگڎ . هو مختلف طريقي كار اختيار كندا آهن. سٺو پڑهندڙ، بامقصد ۽ فعال ٿيندو آهي

انهن مان چند اهم هي آهن؛. كڍي سگھن ◌ جيئن هو متن مان معني تـ

کي سمجھندا آهن تـ کين خبر هوندي آهي تـ هوسمجھڻ جي نگراني؛ كامياب پڑهندڙ جڎهن پيراگراف

سمجهي رهيا آهن ۽ جڎهن هو نـ سمجھندا آهن تـ ترسندا آهن ۽ سمجھڻ جي طريقي کي بهتر كرڻ تي

.سوچيندا آهن

اڳوڻي معلومات جي بنياد تي، پڑهندڙ كهاڻي سان پنهنجو ڳانڍاپو اڳواٽ معلومات کي كتب آڻڻ؛

انهي . پنهنجي اڳوڻي معلومات جي وچ ۾ ربط پيدا كندا آهن بارت ۽شاگرد، پڑهيل ع. جوڙي وٺندا آهن

.كري سگھن ٿا عمل سان هو پنهنجي موجوده معلومات ۾ اضافو

پيشنگوئي كرڻ؛ سٺو پڑهندڙ، پڑهڻ وقت پيشنگوئي كري سگھندو آهي تـ كهاڻي ۾ كهڑا واقعات

.اچي سگھن ٿا ۽ كهڑا نتيجا نكري سگھن ٿا پيش

ت، ٻار سوال پڇندا آهن ۽ جواب ڳولڻ جي كوشش كندا آهن تـ جيئن انهن جي سوال كرڻ؛ پڑهڻ وق

سٺا سوال ٻار جي ذهانت تي ٻڌل هوندا آهن تـ هو مزيد كهڑي معلومات حاصل . سمجھي سگھن ◌ معني

.ٿو كرڻ گھري

كهاڻي کي ٻيهر ترتيب ڏيڻ؛

عبارت کي ٻيهر ترتيب ٻار، بي ترتيب عبارت کي انهي وقت وڌيك سمجھندا آهن جڎهن هو بي ترتيب

.هي حكمت عملي كهاڻين ۽ معلوماتي مضمونن سان گڎ استعمال كري سگھجي ٿي. سگھن ڏئي

خالصو بيان كرڻ؛ جڎهن هو كهاڻي جو خالصو بيان كندا آهن تـ هو خاص مقصد حاصل كري

ثابت اهم معلومات کي سمجهي وٺندا آهن ۽ پنهنجن لفظن ۾ استعمال كندا آهن ۽ اهو وٺندا آهن ،

سمجھيو آهي كندا آهن تـ انهن ڇا

كار؛ طريقي جا سمجھڻ

تي طور شعوري غير هو. آهي كندو كوشش جي كڍڻ ◌ معني مان متن پڑهيل هميشــ پڑهندڙ، موثر

سمجھي ◌ معني بتدريج جي متن پڑهيل هو جيئن تـ آهي وٺندو جائزو جو صالحيت جي پڑهڻ پنهنجي

تي طور شعوري غير پڑهندڙ، ،۾ صورت جي اچڻ پيش ڏکيائون۾ سمجهڻ ◌ معني دوران، پڑهڻ. سگھي

. آهي وٺندو پڇي سوال كيئي اندر ئي پنهنجي ياPrereading. ( ( آهي پڑهندو ورائي ورائي کي عبارت

پڑهندڙ،۽ آهن ٿيندا ثابت مددگار كار طريقي هي۾ كڍڻ ◌ معني جي متن ،۾ نتيجي جي جنهن

جو پڑهڻ۾ سرشتي تعليمي. آهي ڏيندو سرانجام سان بيكاميا کي سمجھ جي موجودمتن۾ عبارت

سمجھڻ ال پڑهندڙ واري مرحلي ابتدائي جيكا آهن كوشش شعوري هك كار طريقي جا انهي۽ هنر

نهايت ال پڑهندڙ سمجھڻ کي متن جي ان دوران، پڑهڻ کي عبارت جي قسم بـ كنهن .آهي الزمي

كندا اختيار طريقا اهڑا چند استاد ال، “سمجھڻ” زيج اهم کان سڀ۽ پنجين جي پڑهڻ. آهي ضروري

کي انهي پڑهندڙ۽ اچي۾ سمجھ متن جو عبارت پڑهيل کي شاگردن سان، مدد جي انهن جيئن تـ آهن،

سان حوالي جي سمجھڻ كار، طريقي ڏنل هيٺ. سگھي مالئي سان معلومات موجوده اڳواٽ پنهنجي

كري۾ انداز متفرق استاد بنسبت، جي متن جي عبارت استعمال، جو انهن۽ آهن، ويندا مڃيا موثر نهايت

سمورن انهن. ٿو آڻي كتب كيئن۽ كڎهن کي طريقن انهن هو تـ آهي منحصر تي استاد. ٿا سگھن

اهڑو وقت پڑهڻ کيس. آهي ڇكائڻ طرف عبارت ڌيان، جو پڑهندڙ مقصد، جو استعمال جي طريقن

ريت اهڑي. سگھي لڳائي ڌيان پورو پنهنجو تي عبارت هو سان مدد جي جنهن آهي ڏيڻو ٹاسك بامقصد

.سگھندو سمجھي سان سوالئي کي عبارت پڑهجندڙ پڑهندڙ،

(Identifying 1كرڻ؛ شناخت ؛(

کي معلومات جي قسم مخصوص كنهن۾ عبارت ڏنل کي شاگردن استاد، هيٺ، كار طريقي هن

ٿي وصفون جون كردار جي ڻيكها كنهن معلومات، مخصوص هي. آهي كندو هدايت جي سڃاڻڻ

يا تاريخ جمال، لفظ، مخصوص چند ٿيون، سگھن ٿي اصطالحون موجود۾ مضمون كنهن ٿيون، سگھن

جهڑوڪ؛. ٿا سگھن ٿي واقعا

.كريو الئين انڈر کي خصوصيتن جي پکين درج۾ عبارت ڏنل ؛1

لڳايو دائرو تي معلومات۾ باري جي آبادي جي پاكستان۾ عبارت ڏنل ؛2

لڳايو نمبر تي جملن لکيل۾ باري جي بگھڑ۾ كهاڻي جي رڍ۽ بگھڑ ؛3

كريو الئين انڈر کي اکرن ٿيندڙ شروع سان) ج( موجود۾ عبارت ؛4

.ٿو سگھجي كري استعمال۾ صورتن ٻنهي پو کان پڑهڻ۽ وقت پڑهڻ کي كار طريقي هن نوٽ؛

)Distinguishingكرڻ تفاوت

۽ ڳولڻ فرق۾ معلومات متفرق۽ موجود۾ عبارت ڏنل کي دنشاگر استاد، تحت، كار طريقي هن

مقصد، بنيادي جو كرڻ استعمال کي كار طريقي هن. آهي كندو هدايت جي كرڻ نشاندهي

جي كرڻ نشاندهي جي انهن۽ سڃاڻڻ فرق جو وصفن واقعن، جزن، ماڻهن، مختلف ٻن كنهن۾ شاگردن

.ٿو سگھجي سمجھائي سان سوالئي کي طريقي يانه سان مثالن ڏنل هيٺ .آهي كرڻ بيدار صالحيت

لڳايو دائرو چوڌاري شين جان بي۽ كريو الئين انڈر کي شين جاندار موجود۾ عبارت ؛1

ڏنل تي خان علي لياقت۽ لڳايو نشان جو( ) تي معلومات ڏنل۾ باري جي اعظم قائد ڏنل۾ عبارت ؛2

لڳايو نشان جو) ٭( پر تي معلومات

لکو۾ ب كالم ميوا جا اونهاري۾ ۽ الف كالم ميوا جا موسم جي سياري ٿيل درج۾ عبارت ڏنل ؛3

Classifying() كرڻ بندي درجي

وقت، وصفن، جي انهن کي معلومات متفرق موجود،۾ عبارت کي شاگردن استاد، تحت، كار طريقي هن

كارخاني كنهن طور؛ مثال. آهي كندو هدايت جي ڏيڻ ترتيب سان نسبت جي صالحيت يا درجي

كري بيان وار ترتيب ذريعا جا آمدرفت۽ كاركن، وسيال، جا انهي ال، كرڻ بيان معلومات جي

.آهن ويون كيون درج هيٺ مثالون وڌيك. ٿا سگھجن

الف، كالم کي جانورن۽ پکين اڏامندڙ۾ هوا۽ وارن رهڻ تي زمين رهندڙ،۾ پاڻي موجود،۾ عبارت ڏنل

رنگ، جا جهنڈن قومي جي نيپال۽ بنگالديش، ڀوٹان، پاكستان، يوكر درج۾ ج كالم۽ ب كالم

مان عبارت کي عالمتن موجود تي انهن۽

كريو درج۾ كالمن الڳ الڳ چئن ڳولي

Ordering() ڏيڻ ترتيب ؛

جي انهن کي شاگردن كر، پيش ترتيب بي کي معلومات موجود۾ عبارت ڏنل استاد،۾ كار طريقي هن

کي معلومات ڏنل۾ عبارت شاگرد، ريت، اهڑي. آهي كندو هدايت جي كرڻ درج۾ ترتيب درست

صحت جي سمجھ جي انهن مشق هي۽ آهن كندا مشق جي كرڻ درج۾ ترتيب درست جي انهن

.آهي طريقو موثر جو ڄاڻڻ

طور؛ مثال

كريو درج۾ ترتيب درست کي انهي كري پڑهي کي تركيب جي ٺاهڻ يخني ؛1

كريو درج۾ ترتيب درست۾ روشني جي واقعن درج تاريخ، جي حنفت جي غزنوي محمود ؛2

Reading Strategies() عمليون حكمت جون پڑهڻ

Reciprocal Teaching() كار طريقي تدريسي ڏيندڙ موٽ

تقسيم۾ گروپ واري ميمبرن چئن کي شاگردن۾ جنهن آهي، ٻڌل تي حصن چئن كار، طريقي هي

هك كندڙ، بيان خالصو هك مان انهن. آهي هوندو كردار هك جو ميمبر هر. آهي ويندو كيو

پڑهڻ عبارت چونڈ کي شاگردن استاد،. آهي هوندو كندڙ بحث هك۽ ڏيندڙ جواب هك كندڙ، سوال

۽ بندي درجي جي ڄاڻ جي ٻولي۽ عمر جي شاگردن هئڻ ضخيم۽ ڊگھو جو عبارت. كندو هدايت جي

.كندا ادا كردار پنهنجا۽ پڑهندا کي عبارت۾ گروپن پنهنجن پنهنجن شاگرد،. آهي منحصر تي مرحلن

.آهن سان حوالي جي كردارن چئني تفصيل ڏنل هيٺ

ڏي سان خيالن سان ميمبرن متعلق خالصي جي انهي پڑهي، بلند باآواز کي عبارت كندڙ؛ بيان خالصو

كندي/كندو وٺ

پڇندي/پڇندو کان نميمبر جي گروپ سوال،۾ باري جي انهي پڑهي، کي عبارت پڇندڙ؛ سوال

ڏيندي/ڏيندو جواب جا سوالن سمورن پڇيل جي پڇندڙ سوال ڏيندڙ؛ جواب

كندي/كندو بحث تي بنياد جي دليلن پنهنجن مٿان جوابن۽ سوالن پڇيل كندڙ؛ بحث

ٿي۽ سمجھائي تي طور واضح کي شاگردن كردار چارئي هو تـ كرائيندو خاطري جي ڳالھ انهي استاد

سوالئي۾ كرڻ ادا كردار پنهنجا کي شاگردن جيئن تـ ڏيکاري پڻ كري ادا کي دارنكر انهن تـ سگھي

.ٿئي

كرڻ دور ڏکيايون درپيش کين۽ كندو، نگراني۽ مدد رهنمائي، جي شاگردن استاد، پڻ دوران سرگرمي

كندو كوشش جي

( )Venn Diagramڊائيگرام وين

يا واقعن جانورن، جاين، ماڻهن، شين، متفرق ٻـ۾ جنهن وڃي پڑهائي عبارت اهڑي كا کي شاگردن جڎهن

ٻن انهن کان شاگردن ٺاهي، خاكو وارو كالمن ٻن كري اكثر استاد، هجي، ٿيل ذكر جو خيالن

. آهي كندو هدايت جي كرڻ درج ڌار ڌار۾ كالمن انهن کي جزن يا خوبين خصوصيتن، جون شين

ٻن شاگرد،۾ جنهن آهي كار طريقي سولو نسبتن۽ دلچسپ منفرد، هك سان لحاظ انهي ڊائگرام وين

مدد جي خاكي انهي کي خوبين هكجهڑين۽ مختلف موجود۾ انهن۽ ٿا سگھن ڀيٹي کي شين مختلف

.ٿو سگھجي كري واضح سان

ٿي سگھجي ڏئي سرانجام بخوبي سرگرمي جي ڊائگرام وين سان قدمن چئن ڏنل هيٺ

.يوڃ چونڈي عبارت ؛1

هو تـ كجي هدايت کي شاگردن۽ وڃي ٺاهيو۾ انداز مخصوص جي خاكوانهي ووار دائرن ٻن تي بورڊ ؛2

.ٺاهين کي خاكي انهي۾ كاپين پنهنجين پڻ

درج۾ عبارت جيكي شيون متفرق اهي تـ كندي/كندو هدايت کي شاگردن استادياڻي/استاد ؛3

.كن. درج اتي آهي لکيل مختلف جتي ڊائگرام وين خاكي واري دائري گول صفتون جون تن آهن ٿيل

انهن شاگرد ٻئي هاڻ تـ كندي/كندو هدايت ويهاري،۾ جوڙن کي شاگردن استادياڻي/استاد ،۾ بعد ؛4

مشترڪ۾ انهن صفتون جيكي۽ كن تبادلو جو خيالن سان هكٻئي۾ باري جي شين متفرق ٻن

لکن تي هنڌ واري وچ جي دائرن کي انهن هجن

Prediction) ال كهاڻين صرف( كرڻ پيشگوئي ؛ .3

پيش هي. آهن كندا گوئي پيش جي واقعن ايندڙ پيش۾ كهاڻي شاگرد، تحت، عملي حكمت هن

. آهي ويندي كئي استعمال ركجي ركجي تائين، آخر۽ دوران انهي اڳ، کان پڑهڻ كهاڻي گوئي

قدمن ڏنل هيٺ. آهن سگھندا كري پيشگوئي هي۾ روشني جي معلومات۽ تجربن اڳين پنهنجن شاگرد،

.ٿو سگھجي ڏئي سرانجام سان طريقي احسن کي عملي حكمت هن ذريعي

كرڻ حاصل ڌيان جو شاگردن جيكي آهن هونديون بـ تصويرون كري اكثر گڎ سان كهاڻين ؛1

ڏنل سان كهاڻي توجھ جي شاگردن۾ اڳ کان سڀ استادياڻي/استاد. ٿيون سگھن بنجي ذريعو اهم جو

پيش۾ انداز دلچسپ پڻ عنوان جو كهاڻي عالوه کان نهيا. ڇكائيندي/ڇكائيندو ڏانهن تصويرن

.ٿو سگھجي كري

ڇكجي ڏانهن واقعن ايندڙ پيش۾ كهاڻي توجھ جي شاگرد سان جن پڇي سوال اهڑا استادياڻي/استاد ؛2

ڇا آهن؟ كردار كهڑا كهڑا۾ كهاڻي هن آهي؟۾ باري جي كنهن كهاڻي هي طور؛ مثال. وڃي

ڇا آهي؟ قصو جو جھنگل كنهن هي يا آهي؟ داستان جو پرين ڇاهي ؟آهي كهاڻي جي ڀوتن جنن هي

آهي؟ كهاڻي جي بادشاھ رحمدل جي ملك ڏورانهين كنهن هي

نـ رد کي جواب بـ كنهن۽ ٻڌندو سان غيرجانبداري جواب سمورا ڏنل جا شاگردن استادياڻي/استاد ؛3

استاداستادياڻي. كندو ظاهر هكجهڑائي سان كهاڻين جي انهن وري نكوئي۽ كندي/كندو

ڀاڱو پهريون جو كهاڻي کي شاگردن هاڻ استادياڻي/استاد. كندو درج تي بورڊ پيشگويون سموريون

ٿيندو مكمل ڀاڱو پهريون ئي جيئن. كندو هدايت جي پڑهڻ تي طور انفرادي سان خاموشي

بيان خالصو جو ڻيكها پڑهيل تائين مهل هن اهي تـ چوندو کي شاگردن ٹن کان ٻن استادياڻي،/استاد

سان كهاڻي پيشگوئي كهڑي تـ پڇندو کانئن۽ ڇكائيندو طرف بورڊ توجھ، جي شاگردن۽ كن

.ٿي رکي هكجهڑائي

كهاڻي کي شاگردن كيستائين کان كٿان تـ كندي/كندو فيصلو اڳواٽ استادياڻي/استاد نوٽ؛

چوندي/چوندو جو ركجڻ ۽ پڑهڻ

لفظن ڏکين کي شاگردن استادياڻي/استاد كندا، مطالعو جو عبارت سان خاموشي شاگرد، تـ ڇاكاڻ ؛4

اتي آهي، ڏنل هدايت جي ترسڻ کي شاگردن۾ عبارت جتي جا ٿيل طئي اها هر. كندي/كندو مدد۾

هكجھڑائي سان كهاڻي پيشگوئي كهڑي مان پيشگوئي ٿيل درج تي بورڊ۽ كندا بند كتاب هو

ٿي ختم كهاڻي جو ايستائين كندا، پيشگوئي جي يحص اڳئين جي كهاڻي۽ ڏسندا اهو هو. ٿي رکي

.وڃي

خالصو جو كهاڻي هو تـ چوندي کي شاگرد بـ كنهن استادياڻي،/استاد بعد، ٿيڻ مكمل كهاڻي ؛5

جي كهاڻي واقعن، ٿيندڙ رونما كردارن، جي كهاڻي گڎجي، سان شاگردن وڌيك استاد،. كري بياقن

.كندي وٺ ڏي جي خيالن ساڻن سان تفصيل۾ باري جي احساسن جي انهن۾ باري

K-W-L عملي حكمت 4؛

ٻين بلكـ هجي نـ كهاڻي جيكا آهي ويندي كئي استعمال سان عبارت اهڑي عملي حكمت هي

اڳوڻي جي شاگردن۾ عملي حكمت هن. هجي معلومات عام يا هجي مضمون كو ٻڌل تي موضوعن

كهڑي ٻيو۾ عبارت۾ خيال سندن تـ يآه ويندو پڇيو کانئن كندي، استعمال کي تجربن۽ معلومات

.ٿي سگھي ٿي معلومات وڌيك جي قسم

لکندي/لکندو سوال ڏنل هيٺ۾ انهي۽ ٺاهيندو خاكو وارو كالمن ٹن تي بورڊ استادياڻي/استاد ؛1

ٿو؟ ڄاڻان ڇا مان

(What I Know? )K

ٿو؟ چاهيان ڄاڻڻ ڇا مان

(What I Want to Know? )W

ن؟آهيا چكو ڄاڻي ڇا مان

(What I Learnt? )L

Resource: sindhi Reading Program Manual