READAPTACJA SKAZANYCH

WSTĘP…… Przekraczając bramę więzienną, w dniu opuszczenia ZK były

skazany wkracza na nowo do świata ludzi wolnych, świata normalnego życia, świata zupełnie innego od tego, w którym dotąd przebywał.

Z jednej strony budzi to w nim wiele entuzjazmu, z drugiej- rodzi lęki, bo stawia on sobie zasadnicze pytania: do jakiego świata powrócę?, jak zostanę przyjęty przez otoczenie?, czy sobie poradzę?, czy będę mógł się na nowo odnaleźć w normalnej rzeczywistości społecznej?.

Lęki te maja uzasadnione podłoże, ponieważ po wyjściu z więzienia na wolność jednostka natrafia na szereg sytuacji trudnych. Wynikają one z tego, że były skazany musi:

 1) Funkcjonować samodzielnie, zadbać o schronienie, pożywienie oraz

zatrudnienie dające legalne dochody2) Nawiązać nowe stosunki społeczne albo odbudować poprzednie-

częściowo zerwane- relacje między ludzkie3) Rozpoznać prawa i obyczaje obowiązujące w danej społeczności.

ADAPTACJA I PRIZONIZACJA Człowiek charakteryzuje się dużymi zdolnościami w zakresie

adaptacji do zmieniających się warunków społecznych. Proces ten odgrywa dużą rolę w sposobie funkcjonowania przestępców skazanych na odbywanie kary pozbawienia wolności.

Możemy zaobserwować przystosowanie więźniów do warunków

izolacji penitencjarnej. Jest to zjawisko prizonizacji. Więźniowie są odseparowani od warunków życia, do których byli przystosowani dotychczas. Odczuwanie izolacji penitencjarnej przez osadzonego może stanowić efekt:

uczucia utraty więzi z rodziną, obawy o los najbliższych, świadomości krzywdy wyrządzonej innym ludziom, żalu za utraconymi relacjami np. pracą.

Odczuwanie skutków izolacji penitencjarnej jest również związane z warunkami w jakich wykonywane są sankcje izolacyjne tj.:

• ograniczenia izolacyjne, • konieczność podporządkowania się regulaminowi i dyscyplinie, • bezsilność wobec działań systemu penitencjarnego, • brak swobody w dokonywaniu wyborów i decydowaniu o sobie, • deprywacja ważnych dla człowieka potrzeb(prywatności, kontaktów seksualnych), • monotonia, nuda, deprywacja sensoryczna, informacyjna i emocjonalna.

Adaptacja w zakładzie karnym dzieli się na trzy etapy:

1. Doświadczanie trudności przystosowawczych,2. Prizonizacja, 3. Bezpośrednie przygotowanie do wyjścia na wolność.

DEFINICJA READAPTACJI SPOŁECZNEJ

Pojęciem tym określa się proces ponownego przystosowania się osoby odbywającej karę pozbawienia wolności do życia w społeczeństwie, zgodnie z przyjętymi zasadami współżycia społecznego.

Oddziaływania wspomagające ten proces następują po odbyciu kary pozbawienia wolności.

Wykonywanie kary prowadzi do wielu ujemnych konsekwencji w zakresie funkcjonowania osobistego i społecznego skazanego oraz jego rodziny.

 

W readaptacji uwzględnia się takie problemy jak:

1. Zerwanie kontaktu z partnerem;

2. Przerwanie życia seksualnego;

3. Długotrwała rozłąka;

4. Lęk przed przyszłością;

5. Przeciążenie obowiązkami rodzinnymi;

6. Zerwane relacje z dziećmi.

Pozytywne przystosowanie osób opuszczających więzienie jest często określane jako społeczna readaptacja skazanych, obejmująca swoim zakresem ,, taki powrót do warunków wolnościowych, który charakteryzuje się nie tylko powstrzymaniem się od popełniania przestępstw, ale także właściwym funkcjonowaniem w społeczeństwie- między innymi w środowisku rodzinnym, pracy, sąsiedztwie, czy grupie rówieśniczej, czyli przestrzeganiem nie tylko norm prawnych, ale również reguł społecznych i etycznych”.

Należy stwierdzić, że najważniejszym wskaźnikiem readaptacji przestępców jest przyjęcie przez nich postaw, które są zgodne z oczekiwaniami społecznymi.

Najważniejszym sposobem osiągania pozytywnej readaptacji przestępców w ramach odbywanych sankcji karnych jest

poprawa moralna. Readaptacja społeczna więźniów rozciąga się pomiędzy dwoma

celami: minimum i maksimum. Pierwszy z nich oznacza taki sposób funkcjonowania byłego

więźnia, który daje mu możliwość funkcjonowania w społeczeństwie w taki sposób, by nie prowadził do konfliktu z normami prawa karnego, ale jednocześnie nie zapewnia mu sposobu osiągania osobistych dążeń.

Natomiast maksymalny cel sankcji karnych jest związany z przeobrażeniami w osobowości przestępców, umożliwiających realizację ich osobistych dążeń w ramach ogólnie obowiązującego systemu aksjo- normatywnego, co w konsekwencji umożliwia wielowymiarowe funkcjonowanie i rozwój jednostki bez konfliktu z powszechnie obowiązującymi standardami.

TRUDNOŚCI W READAPTACJI

Powrót osoby do społeczeństwa po okresie izolacji w ZK jest wyzwaniem zarówno dla niej samej jak i otoczenia. Wynika to przede wszystkim z tego, że na nowo muszą zostać uruchomione mechanizmy przystosowawcze, ponieważ społeczna readaptacja byłych więźniów polega przede wszystkim na ponownym uczeniu się w obszarze pełnienia ról społecznych, korzystania ze swoich praw i zaspokajania własnych potrzeb.

W procesie readaptacyjnym chodzi nie tylko o uzyskanie zewnętrznych zmian w postępowaniu, ale także o to, by jednostka odznaczała się zdolnością kontrolowania zachowań m. in. za pomocą osobowościowego systemu aksjo- normatywnego oraz identyfikacji z odpowiednimi grupami społecznymi. W tym kontekście należy podkreślić fakt, że osoba opuszczająca więzienie dość często nie potrafi funkcjonować w warunkach wolnościowych, ponieważ przebywanie w izolacji penitencjarnej doprowadziło u niej do zjawiska prizonizacji, polegającego na wyuczeniu się zachowań, postaw i ról społecznych, dzięki którym mogła przetrwać w więzieniu.

Analizując sposoby przystosowania w populacji byłych więźniów należy zwrócić szczególną uwagę na:

1)przestępczy styl życie 2)zdezorganizowany styl

funkcjonowania 3)adaptację wynikającą z poprawy

moralne(wewnętrznej)

Ad.1 Przestępczy styl życia- wiąże się z systemem wartości osoby.

Przystosowanie w postaci przestępczego stylu życia jest związane z preferencją hedonistyczną, czyli np. Silnym poszukiwaniem natychmiastowych przyjemności oraz z działaniem pod wpływem impulsów.

Sprzyja to przyjmowaniu dewiacyjnej tożsamości, która polega na przyjmowaniu i / lub utrwalaniu przestępczych postaw, ale przy jednoczesnym przeświadczeniu o słuszności własnego postępowania.

Taki styl życia daje poczucie bezpieczeństwa, stabilizacji życiowej i podwyższenia samooceny, co sprawia, że tych przystosowań nie jest w stanie zahamować ani groźba kary kryminalnej, ani samo obywanie sankcji izolacyjnej.

Istotną role w kształtowaniu tego stylu życia u byłych więźniów odgrywają grupy subkulturowe. Osoba opuszczająca zakład karny, odczuwa różnego rodzaju trudności adaptacyjne.

W pokonywaniu problemu pomaga zazwyczaj społeczne otoczenie. Jeżeli wsparcie jest udzielane przez członków społeczności przestępczych, to były więzień zaczyna identyfikować się z tego rodzaju grupami i uczyć się takich zachowań, jakie są preferowane przez ich członków.

Jednostka częściej będzie preferować zachowania antyspołeczne, im bardziej będą one się wiązały z działaniem ukierunkowanym na realizacje celów, doświadczeniami socjalizacyjnymi, nagradzaniem ze strony otoczenia społecznego. Wpieranie byłego więźnia przez subkulturę przestępczą doprowadza do tego, iż zmienia się system odniesień społecznych, który decyduje o procesie jego socjalizacji.

W przestępczej zbiorowości osoba opuszczająca ZK uczy się przede wszystkim:

1. Rozwiązywania kłopotów, przez ich unikanie lub wywoływanie kłopotów dla podniesienia prestiżu

2. Okazywania „twardości” gdyż jest to cecha preferowaną w kulturze męskiej np. siła, odwaga, odporność na ból

3. Kierowania agresji w kierunku innych osób po to, aby zrealizować własne cele

4. Przejawiania sprytu, cwaniactwa, manipulowania ludźmi

5. Przenoszenia porażki na czynniki o charakterze zewnętrznym np. na pech, aby uniknąć odpowiedzialności

6. Samowystarczalności

 

Istotną rolę w utrzymywaniu się przestępczego stylu żucia spełniają mechanizmy obronne( techniki neutralizacji). Do najczęściej używanych technik neutralizacji należy zaliczyć:1) zaprzeczenie odpowiedzialności – przeczenie temu, że osoba jest

sprawcą zaistniałego czynu np.”gdy ktoś mnie zdenerwuje to nie odpowiadam za siebie”

2) zaprzeczenie krzywdzie i/ lub szkodzie ofiary -technika jest stosowana po to , aby zanegować istnienie negatywnych konsekwencji czynu, np. poprzez jego bagatelizowanie „ nie ukradłem tylko pożyczyłem”

3) redefiniowanie obrazu ofiary- określanie ofiary w taki sposób, że zachowanie sprawcy stanowi akt kary, zemsty lub rewanżu w stosunku do ofiary np. przestępstwa szkodzące bezdomnym lub prostytutkom

4) odwołanie się do wyższych racji- interpretacja czynów w taki sposób, aby zarówno wykluczyć jego „ niskie pobudki”, jak i wskazać na istnienie konfliktu pomiędzy konkurencyjnymi normami postępowania w różnych grupach społecznych, np. „ ukradłem żeby nakarmić głodne dziecko.

Ad. 2

Zdezorganizowany styl funkcjonowania u byłych więźniów. Dezorganizacja stylu życia u byłych więźniów wynika z nieprawidłowego funkcjonowania emocji i zachowań. Należy zwrócić uwagę na zjawisko chronicznego kryzysu adaptacyjnego u osób opuszczających ZK. Są to doświadczenia charakterystyczne dla wielokrotnych przestępców, którzy cechują się:

niskimi umiejętnościami zaradczymi preferencją postaw unikowych wysokim poziomem lęku przed kontaktami interpersonalnymi niską motywacją do wysiłku ukierunkowanego na zmiany zaistniałej

sytuacji  Czynniki te często prowadzą do tego, że byli więźniowie odznaczają się

wysokim poczuciem beznadziejności, nieumiejętnością określania życiowych celów, smutkiem, bezsilnością .

CO MÓWI PRAWO O READAPTACJI

Ustawa Kodeks Karny Wykonawczy z 1997 roku, art. 164 i 165 wskazuje na okres mający na celu przygotowanie skazanych do życia na wolności. Ustawa przywiduje okres do 6 miesięcy przed przewidywanym warunkowym zwolnieniem lub przed wykonaniem kary.

Stanowi on, w miarę potrzeby, czas niezbędny na przygotowanie skazanego do życia po zwolnieniu.

Ma to być czas na kontakt z kuratorem sądowym i innymi podmiotami pomagającymi skazanym w powrocie do społeczeństwa. Możliwe jest także zwolnienie do 14 dni w celu przygotowania warunków do zamieszkania i podjęcia pracy. W tym czasie powinno pracować się nad korekcyjnymi zmianami w osobowości człowieka, aby czas spędzony w izolacji służył poprawie.

Ad.3. Adaptacja wynikająca z poprawy moralnej u byłych więźniów. Pozytywna readaptacja społeczna wymaga takich zmian

osobowościowych, dzięki którym jednostki opuszczające zakłady mogą prawidłowo funkcjonować w społeczeństwie.

Wyróżniamy poprawę jurydyczną i poprawę moralną. Poprawa jurydyczna koncentruje się jedynie na tym, aby nie doszło do

konfliktu z normami karnymi. A jednocześnie osoba nadal nie akceptuje obowiązującego systemu aksjo- normatywnego i ma niewielkie możliwości readaptacyjne.

Poprawa moralna u opuszczających ZK wiąże się ze zmianami w zakresie funkcjonowania osobowości, co w konsekwencji prowadzi do przeobrażeń w ich orientacji życiowej.

U osób charakteryzujących się poprawą moralną występuje lepsza readaptacja: przyjmują konstruktywne role społeczne, pracują zawodowo, wypełniają obowiązki rodzinne, nawiązują stałe związki życiowe, zrywają kontakt ze środowiskiem przestępczym.

Obserwowanie tego rodzaju przeobrażeń stanowi ważna podstawę do formułowania prognozy kryminologicznej, ponieważ ta poprawa moralna umożliwia takie zorganizowanie życia osobistego, dzięki któremu były więzień może realizować bliższe i dalsze cele, ale w taki sposób, który nie prowadzi do naruszenia obowiązujących standardów społecznych.

Instytucjonalne formy opieki postpenitencjarnej:

służba więzienna służba kuratorska służba socjalna

Ad. 1 SŁUŻBA WIĘZIENNA W procesie readaptacji niezbędne jest opieka postpenitencjarna, która ma ułatwić skazanemu ponowne włączenie się do społeczeństwa. Zgodnie z zaleceniami Reguł Minimum Postępowania z Więźniami 1995 roku pomocy postpenitencjarnej powinno udzielać się skazanym już od początku odbywania kary pozbawienia wolności. Pierwszą instytucją, która przygotowuje skazanego do wyjścia i świadczy mu krótkoterminową pomoc, zaraz po opuszczeniu placówki penitencjarnej jest ZK. Skazanemu trzeba umożliwić np. powrót do stałego miejsca zamieszkania lub pobytu, zaopatrzyć go w dokumenty i udzielić pomocy materialnej ( odzież, żywność na czas podróży). Pomoc postpenitencjarna obejmuje również pomoc w znalezieniu pracy, zapewnienie zakwaterowania, pomoc w uzyskaniu renty, emerytury lub miejsca w placówce odwykowej. Fundusz udzielany jest nie dłużej niż do 3 miesięcy od dnia zwolnienia (W wyjątkowych przypadkach do 6 miesięcy).

Służba więzienna jest zobligowania do tego, aby w okresie 6 miesięcy przed spodziewanym zwolnieniem warunkowym lub terminem końca kary przygotować osadzonego do życia w warunkach wolnościowych.

Do tego celu jest wykorzystywane:

1. Zatrudnienie skazanych, 2. Przepustki, 3. Widzenia, 4. Nauczanie,5. Kursy podnoszące kwalifikacje zawodowe, 6. Terapie uzależnień,7. Relacje z rodziną, 8. Kontakty z readaptacyjnymi instytucjami zewnętrznymi i

wszechstronne poradnictwo.

Ad. 2 SŁUŻBA KURATORSKA Podstawowe znaczenie w readaptacji odgrywają zawodowi kuratorzy

sądowi. Ich najważniejsze zadania to: organizowanie i prowadzenie działań,

które mają pomóc skazanemu. Pierwszym narzędziem kuratora sądowego w trakcie pracy z byłym

więźniem, w ramach dozoru jest przeprowadzenie wywiadu z osobą poddaną próbie.

Wywiad ten ma na celu określenie potrzeb wychowawczych skazanego, przyczyn utrudniających skazanemu pełnienie ról społecznych i przyjęcie planu postępowania poprawczego. W rodzinnej terapii grupowej wywiad ma formę uzyskiwania informacji od członków rodziny. Kurator sądowy stanowi oś trójstronnej interakcji pomiędzy osobą dozorowaną, jej środowiskiem rodzinnym i instytucją świadczącą pomoc.

Kurator powinien dostarczać personelowi zakładu czy ośrodka pomocowego raport w sprawie przebiegu oddziaływania terapeutycznego po opuszczeniu przez skazanego ZK.

Ad.3.Wsparcie socjalne może być realizowane po przez:

1. świadczenia pieniężne2. świadczenia rzeczowe3. schronienie4. zatrudnienia lub rejestracje w urzędzie pracy5. leczenie i porady.

Udzielane świadczenia socjalne nie mogą przerodzić się w podstawowe źródło utrzymania, czyli nie mogą zatracić charakteru sporadyczności.

Stowarzyszenie „Patronat” powstało w 1988 r. „Patronat” rozpoczął starania, by więziennictwo zaczęło spełniać właściwą rolę wychowawczą i resocjalizacyjną. Jego zadaniem miało być wprowadzanie nowych zasad więziennych i wychowawczych nie tylko dla więźniów politycznych, ale i kryminalnych. Oddział w Białymstoku, który powstał 1990 r. zajmuję się pomocą więźniom w ZK i ich rodzinom w rozwiązywaniu problemów życiowych, dawaniem wsparcia moralnego i materialnego poprzez opiekę nad skazanymi i byłymi więźniami, a w szczególności zajmuję się:- niesieniem pomocy duchowej, prawnej i materialnej osobom pozbawionym wolności, zwalnianym z ZK i ich rodzinom,- prowadzeniem schroniska dla byłych bezdomnych więźniów, - inicjowaniem różnych form działalności na rzecz zapobiegania powrotowi do przestępczości.

C.D. Główną metodą pracy w schronisku jest metoda indywidualnych przypadków.

Na początku stawiana jest diagnoza, później podejmuje się działania. Każda aktywność podopiecznych jest rejestrowana w arkuszu spostrzeżeń. Zadaniem schroniska jest pomoc w przygotowaniu do samodzielnego życia na wolności. W siedzibie schroniska funkcjonuje zakład poligraficzny, w który angażują się mieszkańcy, ponieważ praca ma eliminować złe nawyki oraz wyrabiać samodyscyplinę i uczyć samodzielności. Specyficzną grupę podopiecznych stanowią osoby, które odbywają karę pozbawienia wolności, ale korzystają z przepustek. Przebywają one w schronisku od 30 godz. do 5 dni. Ta forma pomocy ma celu złagodzeniu późniejszego szoku wolnościowego. Nadzór nad działalnością patronatu sprawuje kurator zawodowy dla dorosłych. Organizuje on terapię indywidualną i program readaptacji. Na terenie schroniska „Patronat” są realizowane różne programy terapeutyczno - wychowawcze np. Radzenie sobie ze złością i agresją, programy dotyczące uzależnień lub program oddziaływań wobec skazanych na karę pozbawienia wolności za uchylanie się id obowiązku alimentacyjnego.

Placówka jest dotowana przez Ministerstwo Sprawiedliwości z Funduszu Pomocy Postpenitencjarnej oraz z dotacji wojewody na przeciwdziałanie bezdomności i wykluczeniu społecznemu. Działalność patronatu umożliwia skuteczną readaptację społeczną byłych więźniów i może zapobiec powrotom do przestępstw. Przykładem takiego stowarzyszenia w Gdańsku jest „Emaus”.

Rola duszpasterstwa w procesie readaptacji

Preferencja religijnych wartości ma wpływ na pozytywną readaptację karanych przestępców.

Readaptacji może służyć: regularne spotkania modlitewne na terenie więzień i

aresztów artystyczna i duchowa oprawa specjalnych

świątecznych widzeń np. podczas Świąt Bożego Narodzenia

stworzenie możliwości nawiązywania zerwanych więzi rodzinnych

Możliwość uczestniczenia w pielgrzymkach możliwość czynnego uczestnictwa w koncertach i

festiwalach

W KKW uwzględniono rozwiązania mające na celu pomoc skazanemu w społecznej readaptacji. Należą do nich :

system progresywnego oddziaływania i system terapeutyczny, określenie statusu skazanego poprzez wykazanie praw i obowiązków oraz instrumentów ich egzekwowania, a także kontakty ze światem zewnętrznym, a zwłaszcza z rodziną poprzez korespondencje, widzenia oraz przepustki i okres przygotowania skazanego do opuszczenia ZK.

Współuczestnictwo kuratora, instytucji i organizacji, w obrębie których podejmuje się działania na rzecz pomocy skazanym.

Należy podkreślić, iż działania sprzyjające pozytywnej readaptacji w ZK nie obejmują wszystkich skazanych, ponieważ większość propozycji ze strony zakładu często ma charakter tylko teoretyczny. Wynika to z aktualnego kryzysu w więzieniach, a głównie z przeludnienia, ograniczeń kadrowych i ekonomicznych.

Opinie skazanych na temat opieki postpenitencjarnej i jej wpływu na proces readaptacji społecznej

Przeprowadzono badania dotyczące opinii skazanych na temat opieki postpenitencjarnej na terenach poszczególnych inspektoratów Służb Więziennych.

Zbadano 176 skazanych w Raciborzu, Jastrzębiu – Szerokiej i Uhercach. Prawie 40% osadzonych twierdzi, że po wyjściu z zakładu mogą liczyć

na pomoc. Nie całe 45% badanych odpowiedziało, że na taką pomoc nie mogą liczyć lub trudno im powiedzieć, a 15% nie potrafi odpowiedzieć na to pytanie.

Na pytanie czy komuś zależy, aby udzielić im pomocy po opuszczeniu ZK 44% nie daje podstaw do optymizmu dotyczącego przyszłości takich ludzi. Natomiast 37% osadzonych uznała że istnieje niesprecyzowany „ktoś” komu zależy, by pomoc postpenitencjarna była skuteczna, a 19% odpowiedziało „trudno powiedzieć”.

Następne pytanie miało na celu uzyskać odpowiedź „ na czyją głównie pomoc liczą skazani po opuszczeni ZK”. Dla 35% najważniejszym oparciem jest rodzina, dla 17% dyrektor ZK, a 10% liczy na pomoc kuratora.

Jako źródło wsparcia, pracownika socjalnego wskazało 9% skazanych, 7% respondentów odpowiedziało, że „najlepiej jest liczyć na siebie samego” albo liczyć na pomoc ze strony innych osób opuszczających ZK. Na kierownika penitencjarnego może również liczyć 7 % skazanych, 6% pokłada naje dzieje w psychologu a 5% w organizacjach pozarządowych. Tylko nie całe 4 % wykazało zaufanie do wychowawcy. Nie cały 1% miał nadzieję na pomoc ze strony „przedstawicieli związków wyznaniowych”.

Kolejne pytanie dotyczyło rodzaju oczekiwanej pomocy, w tym 40% skazanych oczekuje na znalezienie pracy, 21% ma nadzieję na znalezienie mieszkania, nie cale 9% w rubryce „inne” odpowiedzieli: nie oczekują żadnej pomocy lub chcą aby zostawili ich w spokoju. Nie wielu -prawie 3% badanych wykazało chęci znalezienia grupy wsparcia. Nie wielu chce pomocy związanej z funkcjonowaniem rodziny- 2%, bądź zamanifestowało niechęć do podejmowania starań o wsparcie – 2%.

Kolejne pytanie dotyczyło tego, czy wzięliby udział w zajęciach poświęconych pomocy postpenitencjarnych. Aż 68 % ankietowanych udzieliło odpowiedzi „ tak”, tylko 10% skazanych odpowiedziało „nie”, 22 % nie miało zdania na ten temat.

Zapytano skazanych jak długo powinna trwać pomoc po opuszczeniu ZK, 40% skazanych uważa, że pomoc powinna trwać rok, 4%- dwa lata, 4% - trzy lata, natomiast 52% uważa, że taka pomoc powinna trwać do skutku.

Obawy skazanych związane z readaptacją do życia na wolności 

Wpływ izolacji więziennej Skazanie na izolacje zaburza proces uspołecznienia jednostki,

czyli nie służy skutecznej resocjalizacji i readaptacji na wolności. Powoduje destrukcje osobowości. Zgonie z koncepcją prizonizacji człowiek uczy się norm i wartości obowiązujących w ZK i coraz bardziej je przyswaja. Im skuteczniej postępuje prizonizacja, tym bardziej skazany oddala się od standardów obowiązujących w społeczeństwie. Izolacja jest także przyczyną stygmatyzacji, zmiany osobowości.

Plany na przyszłość skazanego dotyczące życia rodzinnego i zawodowego zostają odłożone na przyszłość. Każda aktywność jest narzucana odgórnie, co zaczyna kształtować bierność postawy i prowadzi do wyuczonej bezradności. Aktywność człowieka zaczyna ukierunkowywać się na oczekiwanie pomocy i wsparcia zamiast na własną działalność. Perspektywa opuszczenia zakładu, często jest oczekiwana, ale dla wielu jest źródłem stresu i obaw.

Obawy skazanych w świetle badań

Badania przeprowadzone metodą sondażu diagnostycznego, w których wzięło udział 80 skazanych mężczyzn, odbywających kare pozbawienia wolności po raz pierwszy.

Z badań wynika, że 74% skazanych przewiduje problemy po wyjściu na wolność, a 26% nie ma obaw. ( 41%- obawia się ,że będzie mieć trudności w znalezieniu pracy, 26%- boi się dyskryminacji w społeczeństwie, 21%- obawia się problemów interpersonalnych np. wyobcowania, 14%- uważa, że nie odbuduje więzi rodzinnych, 5%-boi się, że utraci znajomych).

Badani najbardziej boją się powtórnego wejścia w rolę pracownika, trudności na rynku pracy, brak odpowiednich kwalifikacji i niechęć pracodawcy do zatrudnia osób z kryminalną przeszłością. Skazani boją się także odbudowy więzi społecznych, dyskryminacji i poczucia wstydu, co może prowadzić do narastania frustracji prowadzącej do postaw agresywnych.

Działania które zmniejszyłyby obawy skazanych związane z wyjęciem na wolność:

-aktywizacja zawodowa w okresie kary pozbawienia wolności

-rozszerzenie kontaktów skazanych ze środowiskiem na terenie ZK i poza nim

-zapobieganie osłabieniu więzi rodzinnych, czyli współpraca z rodzinami skazanych

-pomoc psychoterapeutyczna -szersze wykorzystywanie możliwości stosowania środków

probacyjnych, ponieważ pozwalają one na resocjalizacje bez konieczności izolacji

- ograniczyć pomoc finansową do minimum, gdyż prowadzi ona do wyuczonej bezradności nie sprzyja aktywizacji zawodowej, a w konsekwencji zaburza prawidłową readaptację społeczną.

Instytucje wspierające readaptację 

  Obowiązek współdziałania z zakładami karnymi w

dziedzinie świadczenia pomocy skazanym i ich rodzinom spoczywa na Ośrodkach Pomocy Społecznej.

Pomoc dotyczy dwóch sytuacji: 1) wsparcie rodzin osób pozbawionych wolności 2) udzielanie finansowej pomocy, związanej z

zatrudnieniem i mieszkaniem osobom zwolnionym z ZK. Duże znaczenie mają różnego rodzaju towarzystwa np.„Brata Alberta”, Polski Komitet Pomocy Społecznej, organizacja „Caritas”, „Monar”, „Schroniska dla bezdomnych”.

PODSUMOWANIE

Konkludując, życie po więzieniu – readaptacja w środowisku otwartym dla większości opuszczających zakład karny jest ciągłym wtaczaniem ogromnego głazu pod górę, głazu będącego wytworem wkroczenia na drogę przestępczą. Osiągniecie „szczytu” oznacza adaptacje do stylu życia ogółu społeczeństwa, jego norm, zasad i praw oraz ponowne przyjęcie skazanego przez społeczeństwo. Osiągniecie „szczytu” to również sukces dla dobra jednostki jak i dla całego społeczeństwa. Pomimo tego jednak, dzisiejsza rzeczywistość to znikomy procent tego sukcesu. Istotnie ważne zatem wydaje się podejmowanie pracy oraz jej modyfikowanie zgodne z przeobrażeniami życia społecznego na rzecz readaptacji osób opuszczających ZK.