raport · 2019. 10. 14. · hyrje opinioni mbi zbatimin e buxhetit faktit të vitit 2018 1...

RAPORT MBI

ZBATIMIN E BUXHETIT TË SHTETIT

2018

Raporti “Për zbatimin e Buxhetit të Shtetit të vitit 2018” është miratuar me

Vendimin e Kryetarit të Kontrollit të Lartë të Shtetit nr.124 datë 10.10.2019.

KONTROLLI I LARTË I SHTETIT RAPORTI I BUXHETIT 2018

P Ë R M B A J T J A

Hyrje

Opinioni mbi Zbatimin e Buxhetit Faktit të Vitit 2018 1

Përmbledhje Ekzekutive 5

Pjesa I Implementimi i Buxhetit 2018 63

1.Treguesit e Konsoliduar Fiskalë të Buxhetit 2018 63

2.Programimi Buxhetor dhe Regjistrimi i tij në SIFQ 69

3.Zbatimi i Sistemeve të Kontrollit në Sistemin e Thesarit 75

3.1.Mos Zbatimi i Sistemeve të Kontrollit në Sistemin e Thesarit

3.1.1.Mbi çeljet buxhetore dhe rishikimet e planit buxhetor në SIFQ përgjatë

vitit buxhetor 2018

3.1.2.Mbi sistemin e kontrolleve dhe procedurave të rregjistrimeve në SIFQ

në kuadër të masave për zbatimin e disiplinës fiskale në zbatim

buxhetit

3.1.3.Mbi rakordimin e të dhënave të angazhimeve në SIFQ me APP për

parandalimin e marrjes së angazhimeve pa fonde buxhetore në kuadër

të strategjisë për forcimin të disiplinës buxhetore

3.2.Zbatimi i Buxhetit të Shtetit Nëpërmjet Sistemit të Thesarit, Konsolidimi i

Njësive në Llogarinë e Unifikuar të Thesarit “Depozitë Qeverie”

3.3.Mbi Auditimet e Lidhura me Sistemet IT të Thesarit

3.3.1.Auditim i Teknologjisë së Informacionit në sistemin e integruar të

thesarit

4.Implementimi i Buxhetit 123

4.1.Mbi Realizimin e të Ardhurave Buxhetore të Vitit 2018

4.1.1.Të ardhurat tatimore

4.1.2.Të ardhurat doganore

4.1.3.Të ardhura të tjera

4.2.Shpenzimet Buxhetore

4.2.1.Shpenzimet kapitale

4.2.2.Vendimet gjyqësore

4.2.3.Mbi administrimin e burimeve njerëzore

4.2.4.Fondi rezervë i buxhetit të shtetit dhe fondi i kontigjencës

4.2.5.Fondi i të përndjekurve politike

4.2.6.Fondi i zhvillimit të rajoneve

4.2.7.Instituti i sigurimeve shoqërore

4.2.8.Fondi sigurimit të detyrueshëm të kujdesit shëndetësor

4.2.9.Auditimi i sistemeve të teknologjisë së informacionit në FSDKSH

4.2.10.Mbi administrimin e buxhetit të pushtetit vendor

4.3.Mbi deficitin dhe efektin e detyrimeve të prapambetura

5.Prokurimi Publik 245

5.1.Analizë Risku me Teknikat CAAT të Procedurave të Prokurimit Publik për

Vitin 2018

5.2.Mbi Prokurimet në Institucionet Qendrore

6.Raportimi i Borxhit Publik 259

6.1.Mbi Kufijtë e Huamarrjes së re, Shlyerjeve të Borxhit dhe Likuiditetit të

Krijuar

6.2.Mbi Treguesit Kryesorë të Borxhit Publik

PËRMBAJTJA RAPORTI I BUXHETIT 2018

6.3.Mbi Regjistrimin dhe Arkëtimin e të Drejtave të Lindura nga Marrëdhënia e

Nënhuasë, Garancive dhe Huave nga Buxheti

6.4.Emetimi i Eurobondit të ri dhe Blerja Mbrapsht e një Pjese të Eurobondit

Ekzistues

7.Administrimi i Shoqërive me Kapital Shtetëror 275

7.1.Mbi Auditimin e Shoqërive Aksionere me Kapital Shtetëror

8.Administrimi i Skemës së Rimbursimit të TVSH 285

9.Raportimi i të Drejtave dhe Detyrimeve të Ligjshme të Shtetit 291

9.1.Borxhi Tatimor 2018

9.2.Mbi të Drejtat dhe Detyrimet e Konstatuara në Institucionet Qendrore

10.Mbi Projektet e Partneritetit Publik Privat 307

11.Mbi Kontabilitetin dhe Pasqyrat Financiare të Shtetit 317

12.Dëmet dhe Parregullsitë në Ekzektimin e Buxhetit të Vitit 2018 325

Pjesa II Mbi Menaxhimin Financiar dhe Kontrollin e Brendshëm 327

2.1.Mbi Menaxhimin Financiar dhe Kontrollin në Sektorin Publik 2.1.1.Produktet e strategjisë për menaxhimin e financave publike 2014-2020 2.1.2.Mbi metodologjinë e vlerësimit të performancës dhe plotësia e të

dhënave të raportuara

2.1.3.Analiza e sistemit të menaxhimit financiar dhe kontrollit bazuar në

monitorimet e realizuara nga DH/MFK (vetëm 5 monitorime)

2.1.4.Mbi cilësinë, konkluzionet dhe opinionin e paraqitur në Raportin Vjetor

të vitit 2018 të sistemit financiar të brendshëm publik mbi funksionimin

dhe progresin e sistemit MFK në sektorin publik

2.1.5.Mbi planifikimin dhe kryerjen e trajnimeve nga DH/MFK; administrimi

i regjistrit të NA/NZ

2.2.Mbi Nivelin e Auditit të Brendshëm në Sektorin Publik 2.2.1.Mbi krijimin dhe funksionimin e komiteteve të auditimit 2.2.2.Organizimi dhe shtrirja e NJAB-ve në sektorin publik 2.2.3.Lidhur me kapacitetet e strukturave AB 2.2.4.Mbi afatet e raportimit të aktivitetit të NJAB dhe rezultatet e tyre 2.2.5.Mbi nivelin e zbatimit të rekomandimeve të lëna nga NJAB 2.2.6.Mbi procesin e njohjen e “Certifikatave ndërkombëtare të Auditit të

Brendshëm”

Pjesa III Auditimet e Performancës 349

Anekset e Raportit


HYRJE

Kontrolli i Lartë i Shtetit në përmbushje të misionit Kushtetues si dhe në zbatim

të Ligjit 154/2014 “Për organizimin dhe funksionimin e Kontrollit të Lartë të Shtetit”, ka realizuar aktivitetin auditues mbi zbatimin e buxhetit të shtetit për vitin 2018 në përputhje me standardet ndërkombëtare të auditimit të aplikuara

nga institucionet supreme të auditmit dhe të praktikave më të mira të

komunitetit të INTOSAI-t dhe EUROSAI-t. Sikurse është artikuluar dhe faktuar,

filozofia e aktivitetit auditues thelbësisht udhëhiqet nga ISSAI 12 “Vlera dhe përfitimet e Institucioneve Supreme të Auditimit” duke synuar që të jemi vlerë e shtuar dhe të ndikojmë për të ndryshuar jetën e qytetarëve.

Objektivi kryesor i këtij raporti është dhënia e opinionit për Raportin që Këshilli i

Ministrave dhe Ministria e Financave dhe Ekonomisë ka paraqitur në Kuvend

“Për zbatimin e buxhetit të shtetit të vitit 2018” duke u shprehur për rregullaritetin e transaksioneve dhe saktësinë e raportimeve që kanë të bëjnë

me zbatimin e buxhetit, përdorimin e fondit rezervë të Këshillit të Ministrave dhe

fondeve të kontigjencës, raportimin e borxhit publik, funksionimin e sistemeve

të menaxhimit financiar e kontrollit dhe organizimin e funksionimit të auditimit

të brendshëm në sektorin publik.

Gjithashtu, duke aplikuar qasjen dhe zhvillimet e fundit të doktrinës së auditimit

të jashtëm publik të konsoliduar në Kongresin e XXIII-të i Organizatës

Ndërkombëtare të Institucioneve Supreme të “Auditimit, INTOSAI-t, sipas të cilit

“qeverisja duhet parë si një e tërë”, KLSH-ja ka adresuar dhe evidentuar statusin

e treguesve kryesorë të objektivave strategjikë të qeverisë bazuar në Strategjinë

për Menaxhimin e Financave Publike 2014-2020. Në këtë mënyrë institucioni

suprem i auditmit shqiptar kontribuon në realizimin e përparësive dhe

objektivave kombëtar duke ofruar “vlera dhe përfitime” më të mëdha për palët e interesuar dhe për qytetarët

Kontrolli i Lartë i Shtetit në zbatim të kërkesave të ISSAI-ve dhe specifikisht të

ISSAI 1700 ka formuluar opinionin dhe raportin e zbatimit të buxhetit të shtetit

për vitin 2018, i cili është bazuar në gjetjet dhe rekomandimet e auditimeve për

institucionet e qeverisjes qendrore, njësitë e qeverisjes vendore, të entiteteve të

tjera publike si dhe, Ministrinë e Financave dhe Ekonomisë.

Fokusi i punës audituese në përgatitjen e Raportit të Zbatimit të Buxhetit për

vitin 2018, ka qenë identifikimi edhe i risqeve kryesore për financat publike në

kontekst afatmesëm dhe afatgjatë, kjo në këndvështrimin e një audituesi të

jashtëm publik. Nisur nga auditimet të realizuara për gjatë tremujorit të katërt të

vitit 2018 dhe 9/mujorit të vitit 2019 në entitet publike dhe në Ministrinë e

Financave dhe Ekonomisë, mbi programimin, realizimi, monitorimin dhe

raportimin e zbatimit të buxhetit të vitit 2018, si dhe pas shqyrtimit të

observimeve dhe ballafaqimit të problematikave, Kontroll i Lartë i Shtetit,

konkludon me një opinion të pavarur “Mbi Zbatimin e Buxhetit të vitit 2018”.


1

OPINIONI MBI ZBATIMIN E BUXHETIT TË VITIT 2018

KLSH ka audituar përputhshmërinë e hartimit, zbatimit, monitorimit dhe

raportimit të Buxhetit të Shtetit për vitin 2018, bazuar në pasqyrat e

konsoliduara vjetore të transaksioneve financiare të shtetit, raportin e zbatimit

të buxhetit vjetor 2018, raportin e borxhit publik, raportin e përdorimit të fondit

rezervë dhe të kontigjencës, raportin mbi funksionimin e sistemit të kontrollit të

brendshëm financiar publik në njësitë e qeverisjes së përgjithshme (KBFP) për

vitin 2018. Opinioni dhe Raporti i zbatimit të buxhetit të shtetit për vitin 2018,

bazohet në kërkesat e nenit 164 të Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë, nenit

31 të Ligjit 154/2014 “Për organizimin dhe funksionimin e Kontrollit të Lartë të Shtetit”, neneve 62 dhe 63 të Ligjit nr. 9936, datë 26.06.2008, “Për menaxhimin e sistemit buxhetor në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar.

Opinioni i Auditimit Në opinionin tonë, bazuar në evidencat e auditimit, mbi të cilat janë formuluar

gjetjet dhe rekomandimet përkatëse, përmbledhur në bazën për opinionin, si

rrjedhojë e ekzekutimit të procedurave audituese, rezulton se për disa zëra

buxhetorë, përfshirë nivelin e deficitit dhe borxhit publik, ka devijime materiale

dhe të përhapura në drejtim të hartimit, ekzekutimit, monitorimit dhe raportimit

jo në përputhje me Ligjin nr. 109/2017, datë 30.11.2017, “Për buxhetin e vitit 2018”, i ndryshuar, Ligjin nr. 9936, datë 26.06.2008, “Për menaxhimin e sistemit buxhetor në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar, Ligjin nr. 9665, datë 18.12.2006, “Për huamarrjen shtetërore, borxhin shtetëror dhe garancitë

shtetërore të huas në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar, Ligjin nr. 10296 datë 08.07.2010 “Për menaxhimin financiar dhe kontrollin”, i ndryshuar, Ligjin Nr.48/2014, datë 24.04.2014, “Për pagesat e vonuara në detyrimet kontraktore

e tregtare”, Ligj nr. 139/2015, datë 17.12.2015 “Për Vetëqeverisjen Vendore”, VKM nr. 50 datë 05.02.2014 “Për miratimin e strategjisë për parandalimin dhe shlyerjen e detyrimeve të prapambetura e të planit të veprimit” dhe aktet e tjera nënligjore në zbatim të tyre.

Kontrolli i Lartë i Shtetit vlerëson punën dhe përpjekjet pozitive të Ministrisë së

Financave dhe Ekonomisë për zbatimin e “Strategjisë së menaxhimit të financave publike në Shqipëri 2014-2020”. Theksojmë se për mirë menaxhimin e financave

publike dhe zbatimin e Strategjisë, përgjegjësia nuk është vetëm i këtij

institucioni por i të gjithë aktorëve dhe faktorëve duke përfshirë Kuvendin e

Shqipërisë, Qeverinë dhe institucionet kryesore përfshirë edhe Kontrollin e Lartë

të Shtetit.

Baza për opinionin e auditimit Procesi i buxhetimit, rishikimit, ekzekutimit, monitorimit dhe raportimit të tij

rezulton të jetë mbështetës ndaj shkeljeve të disiplinës fiskale nga entet publike,

duke mundësuar marrjen e angazhimeve financiare pa fonde në dispozicion,

përdorimin e mekanizmave ekstra rregullator që mundëson përfshirjen e

projekteve në buxhet pa plotësuar të gjitha kërkesat ligjore në kohë, vendosjen

e limiteve buxhetore që ndikojnë në krijimin e detyrimeve të prapambetura, dhe

mos zbatimin e prioriteteve në buxhetim. Në kushtet e presioneve në treguesin

e deficitit dhe borxhit publik, ndikuar nga problematikat sistemike të evidentuara

në zbatimin e buxhetit të shtetit për vitin 2018 nga entet publike, nga ana e

strukturave përgjegjëse janë marrë masa jo në përputhje me aktet ligjore dhe

nënligjore në fuqi, duke përfshirë mos planifikim të plotë të shpenzimeve,


2

mosrespektim të radhës prioritare për buxhetimin e projekteve në vazhdim,

kryerjen e shpenzimeve të pa mbështetura me plan buxhetor, mos lejim

përdorimi fondesh buxhetore të miratuara nga Kuvendi për njësitë e pushtetit

vendor, mos raportim të plotë të shpenzimeve për disa zëra buxhetor, me qëllim

raportimin e treguesit të deficitit dhe disa zërave buxhetor brenda kufijve të

miratuar. Detyrimet e prapambetura dhe stoku në rritje i rimbursimit të TVSH

nuk reflektohen në treguesit e konsoliduar fiskal, treguesin e deficit, dhe

treguesin e borxhit publik për vitin 2018.

Procesi i ekzekutimit të buxhetit të shtetit nëpërmjet sistemit të thesarit nga të

gjitha hallkat, rezulton me thyerje të përhapura të zbatimit të kontrolleve dhe

masave parandaluese, detektuese, dhe korrigjuese që do të garantonin

disiplinimin fiskal të sektorit publik. Konstohet se masat dhe përmirësimet e

akteve ligjore dhe nënligjore të hartuara me qëllim parandalimin e krijimit të

detyrimeve të prapambetura, eliminimin e mundësive për mos raportimin në

kohë të shpenzimeve, dhe marrjen e angazhimeve financiare pa fonde

buxhetore, vazhdojnë të rezultojnë joefikase dhe të pazbatuara. Entet publike

vijojnë të mos marrin miratimin e Thesarit përpara fillimit të procedurave të

prokurimit, dhe mos raportimin e saktë dhe në kohë të angazhimeve dhe

shpenzimeve buxhetore. Gjithashtu u konstatua, që strukturat përgjegjëse të

Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë (MFE), megjithëse në dijeni të shkeljeve

nga entet publike, si në rastet e shkeljeve të afateve të regjistrimit të

angazhimeve dhe shpenzimeve, nuk kanë marrë asnjë masë administrative

konkrete për të disiplinuar procesin, në përputhje me aktet ligjore në fuqi.

Ndërkohë këto struktura kanë kontribuar në krijimin e mundësive për kapërcimin

e kontrolleve si në rastin e mos regjistrimit të planit buxhetor sipas PBA-së,

lejimit të regjistrimeve të fragmentarizuar të urdhër- prokurimeve, kontratave,

dhe faturave në SIFQ për shkak të mungesës së fondeve buxhetore disponibël.

Gjithashtu opinioni i dhënë në Raportin Vjetor mbi funksionimin e sistemeve të

kontrollit të brendshëm në sektorin publik për vitin 2018, përgatitur nga

Ministria e Financave dhe Ekonomisë (MFE), nuk reflekton situatën reale të

implementimit të kërkesave të Ligjit nr.10296, datë 08.07.2010, i ndryshuar me

ligjin nr. 110/2015, datë 15.10.2015 “Për Menaxhimin Financiar dhe Kontrollin”. Nga auditimet e KLSH konstatohet se shumë struktura nuk njohin kërkesat

minimale për një menaxhim të kujdesshëm të sistemeve të kontrollit të

brendshëm, situatë që është më problematike në strukturat e vetëqeverisjes

vendor dhe shoqëritë me kapital shtetëror. Auditi i Brendshëm si shtyllë e

sistemeve të kontrolli mbetet larg rolit të tij për të ndihmuar në mirëqeverisjen.

KLSH ka kryer auditimin në përputhje me Standardet Ndërkombëtare të

Auditimit të institucioneve supreme të auditimit (ISSAI). Përgjegjësitë tona sipas

këtyre standardeve janë përshkruar në mënyrë më të detajuar në paragrafin

“Përgjegjësitë e audituesit për Auditimin e Përputhshmërisë” të këtij opinioni. KLSH është e pavarur nga institucionet subjekt auditimi, e theksuar kjo në ISSAI-

n 10-Deklarata e Meksikës mbi Pavarësinë e SAI-t, si dhe ISSAI 30- Kodi Etik, në

përputhje me kërkesat etike respektive të auditimit të përputhshmërisë në

Republikën e Shqipërisë, duke përfshirë Kodin e Etikës të KLSH, dhe kemi

përmbushur përgjegjësitë e tjera etike në përputhje me këto kërkesa. Ne

besojmë se evidenca e auditimit që kemi marrë është e mjaftueshme dhe e

përshtatshme për të siguruar bazën për opinionin tonë.


3

Përgjegjësitë e Drejtimit të Njësive Publike dhe Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë Drejtimi i Njësive Publike është përgjegjës për: procesin e hartimit, ekzekutimit,

monitorimit dhe raportimit buxhetor për institucioneve që drejtojnë, në

përputhje me kërkesat e Ligjit nr. 9936, datë 26.06.2008, “Për menaxhimin e sistemit buxhetor në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar, Ligjin nr. 109/2017, datë 30.11.2017, “Për buxhetin e vitit 2018”, të ndryshuar, Ligjin Nr.48/2014,

datë 24.04.2014, “Për pagesat e vonuara në detyrimet konraktore e tregtare”, dhe zbatimin e akteve nënligjore të nxjerra në zbatim të tyre; veprimtarinë e

institucioneve që drejtojnë në sistemit të thesarit, në përputhje me Ligjin nr.

9936 datë 26.06.2008 “Për menaxhimin e sistemit buxhetor në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar, Ligjin nr. 10296 datë 08.07.2010 “Për menaxhimin financiar dhe kontrollin”, i ndryshuar, VKM nr. 50 datë 05.02.2017 “Për miratimin e strategjisë për parandalimin dhe shlyerjen e detyrimeve të prapambetura e të

planit të veprimit”, i ndryshuar, si dhe aktet e tjera nënligjore në zbatim të tyre. Drejtimi i Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë është përgjegjës për: drejtimin

e procesit të hartimit, ekzekutimit, monitorimit dhe raportimit buxhetor, në

përputhje me kërkesat e Ligjit nr. 9936, datë 26.06.2008, “Për menaxhimin e sistemit buxhetor në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar, Ligjin nr. 109/2017, datë 30.11.2017, “Për buxhetin e vitit 2018”, i ndryshuar, Ligjin nr. 9665, datë

18.12.2006, “Për huamarrjen shtetërore, borxhin shtetëror dhe garancitë shtetërore të huas në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar, Ligjin nr. 10296 datë 08.07.2010 “Për menaxhimin financiar dhe kontrollin”, i ndryshuar, Ligjin Nr.48/2014, datë 24.04.2014, “Për pagesat e vonuara në detyrimet konraktore e tregtare”, Ligj nr. 139/2015, datë 17.12.2015 “Për Vetëqeverisjen Vendore”, dhe nxjerrjen dhe garantimin e zbatimit të akteve nënligjore të nxjerra në zbatim të

tyre; kontrollin e procesit të raportimit të treguesve fiskal; administrimin e

sistemit të thesarit, në përputhje me Ligjin nr. 9936 datë 26.06.2008 “Për menaxhimin e sistemit buxhetor në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar, Ligjin nr. 10296 datë 08.07.2010 “Për menaxhimin financiar dhe kontrollin”, i ndryshuar, VKM nr. 50 datë 05.02.2017 “Për miratimin e strategjisë për parandalimin dhe shlyerjen e detyrimeve të prapambetura e të planit të

veprimit”, i ndryshuar, si dhe aktet e tjera nënligjore në zbatim të tyre.

Përgjegjësitë e Audituesve të KLSH mbi Auditimin e Përputhshmërisë Objektivat e punës sonë lidhen me garantimin e sigurisë së arsyeshme nëse

treguesit fiskalë të raportuar nuk paraqesin anomali materiale, si dhe për të

konkluduar me një raport auditimi që përfshin një opinion mbi përputhshmërinë

e hartimit, ekzekutimit, monitorimit dhe raportimit të Buxhetit të Shtetit për vitin

2018, me kuadrin ligjor dhe rregullator në fuqi.

Në zbatim të ISSAI-ve, siguria e arsyeshme është një nivel i lartë sigurie, por nuk

garanton që auditimi i kryer në përputhje me standardet mundëson identifikimin

e çdo gabimi apo anomalie që mund të ekzistojë. Anomalitë mund të lindin nga

gabimet apo mashtrimet dhe konsiderohen si materiale, nëse individualisht ose

në tërësi ato influencojnë vendimet ekonomike të përdoruesve të raportit të

treguesve fiskalë të konsoliduar.

Përveç standardeve të ISSAI, ne gjithashtu aplikojmë edhe gjykimin dhe

skepticizmin tonë profesional në punën audituese. Procesi i punës audituese e

KLSH-së kalon në këto etapa:

Identifikojmë dhe përpunojmë riskun e anomalive materiale, për shkak të

gabimeve apo mashtrimeve, planifikojmë dhe kryejmë procedura auditimi sipas


4

risqeve të identifikuara, dhe grumbullojmë evidencë të mjaftueshme e të

përshtatshme për formulimin e opinionit tonë. Risku që vjen nga mos identifikimi

i këtyre anomalive për shkak të mashtrimeve, është më i lartë se ai i gabimeve.

Krijojmë një ide fillestare mbi kontrollin e brendshëm në mënyrë që të

planifikojmë procedurat e auditimit që i përshtaten situatës aktuale, por jo duke

patur si qëllim kryesor dhënien e një opinioni mbi efektivitetin e kontrollit të

brendshëm të njësive publike. Krijojmë një konkluzion final nëse çështjet rutin të

raportimit të treguesve fiskalë janë kryer në mënyrën e duhur dhe bazohemi në

evidencën e marrë nga auditimi, për ekzistencën e ndonjë dyshimi material mbi

ngjarjet apo kushtet që mund të çojnë në një dyshim edhe më të madh mbi

aftësinë e institucionit për të funksionuar normalisht. Nëse ne arrijmë në

konkluzionin se ekziston një pasiguri e arsyeshme, ne duhet të kushtojmë më

tepër rëndësi këtyre çështjeve gjatë auditimit tonë, dhe të modifikojmë

opinionin. Konkluzionet tona janë të bazuara në punën audituese, deri në

përgatitjen e raportit të auditimit. Megjithatë, ngjarje apo kushte specifike në të

ardhmen mund të ndryshojnë situatën aktuale të institucionit.

Komunikojmë me drejtuesin/drejtimin edhe për planifikimin në kohë dhe

përmbajtjen e auditimit dhe gjetjet, duke përfshirë edhe të metat e kontrollit të

brendshëm, që ne kemi identifikuar gjatë auditimit tonë. Gjithashtu, u

mundësojmë drejtuesve një deklaratë ne lidhje me kërkesat etike të pavarësisë

sipas të cilave ne kemi kryer punën tonë audituese, dhe komunikojmë me ta në

rastet kur ekziston konflikt interesi apo çështje të tjera lidhur me etikën.

Identifikojmë çështjet më të rëndësishme lidhur me auditimin e

përputhshmërisë dhe i përshkruajmë ato në raportet e auditimit, me përjashtim

të rasteve kur kuadri ligjor nuk lejon vënien në dispozicion të tyre për publikun

ose në raste të rralla kur vetë ne vendosim që këto çështje nuk duhet të

përfshihen në raport për shkak të pasojave negative që publikimi i tyre mund të

sjellë në publikun e gjerë.


5

PËRMBLEDHJE EKZEKUTIVE

PJESA 1

ANALIZA E ZBATIMIT TË BUXHETIT

1. TREGUESIT E KONSOLIDUAR FISKALË TË BUXHETIT 2018

Sipas raportimit të Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë, të ardhurat e përgjithshme të buxhetit të shtetit për vitin 2018, janë realizuar në vlerë

449,910 milion lekë. Këto të ardhura janë realizuar në masën 96,8% ndaj planit

vjetor fillestar (97,4% ndaj planit të rishikuar vjetor). Ndërkohë që krahasuar me

një vit më parë këto të ardhura janë rritur me 19,418 milion lekë ose 4,5 % më

shumë. Në vitin 2018, të ardhurat publike arritën nivelin 27,3% të Produktit të

Brendshëm Bruto.

Sipas raportimit të Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë, shpenzimet e përgjithshme të buxhetit të shtetit për vitin 2018, u realizuan në vlerë 476,146 milion lekë. Këto të shpenzime, janë realizuar në masën 95,8% ndaj planit vjetor

fillestar (96,3% ndaj planit të rishikuar vjetor). Shpenzimet e përgjithshme për

vitin 2018, përbëjnë 28,9% të Produktit të Brendshëm Bruto. Gjatë vitit 2018

shpenzimet buxhetore janë realizuar me 14,570 milion lekë më shumë se viti

2017 ose rreth 3,16% më shumë. Ndër të tjera, mosrealizimi i shpenzimeve është

ndikuar nga mosrealizimi të ardhurave në krahasim me planin, ecuria ekonomike

dhe detyrimi ligjorë për të mbajtur nivelin e deficitit nën 2% të PBB-së.

Sipas raportimit të Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë, deficiti buxhetor për vitin 2018, ishte parashikuar në vlerën 32,366 milion lekë dhe është realizuar në masën 26,238 milion lekë, ose realizuar në masën 81,1%. Deficiti i raportuar rezulton të jetë sa 1.6% e PBB-së, çka në aspektin formal rezulton brenda limitit ligjor prej 2% të PBB-së. Nga auditimet kemi konstatuar që niveli faktit i deficitit

është i nënvlerësuar, në vlerësimin e KLSH detyrimet e prapambetura janë rritur

me rreth 12 miliard lekë në krahasim me një vit më parë, duke kapur një nivel

mbi 42 miliard në fund të vitit 2018. Nëse do të përfshihej rritja e detyrimeve të

prapambetura gjatë vitit 2018, duke i raportuar shpenzimet kur ndodhin, deficiti

do të ishte rreth 2.2% e PBB-së. Deficiti ka arritur vlerën e tij më të lartë në

muajin Dhjetor 2018, për 25,368 milion lekë e cila përfaqëson 97% të Deficitit

Faktik të vitit 2018. Të dhënat tregojnë se në muajin dhjetor janë shpenzuar 67,448 milion lekë, ose 1,8 herë më shumë se sa mesatarja e shpenzimeve mujore. Shlyera e faturave në masë të madhe në muajin dhjetor, vjen jo vetëm

si rezultat i realizimit të shpenzimeve në këtë muaj por edhe si rezultat i

rregjistrimit i rregjistrimit të shpenzimeve të ndodhura më parë, duke sjell kështu

risk për stabilitetin fiskal si dhe për efikasitetin real të këtyre shpenzimeve,

devijime të shumta në mënyrën e mbulimit të financimit të deficitit buxhetor nga

financim i brendshëm në atë të huaj. Ashtu si në vitet e mëparshme ne kemi

trajtuar në këtë raport problematika që lidhen me rregjistrimin me vonesë ose

mos rregjistrimin e shpenzimeve, për të qëndruar brenda limiteve buxhetore, apo realizimin formal të shpenzimeve në fund të vitit, për të mos djegur fondet

buxhetore. Këto fenomene evidendojnë qartë dobësitë në lidhje me menaxhimin

e financave publike dhe thyerjet e sistemeve të kontrolleve për gjatë të gjithë

cilkit buxhetor.

Procesi i buxhetimit fillestar dhe ndryshimet në të, bazuar në problematikat e

evidentuara për disa zëra të treguesve fiskal, nuk i përgjigjet kërkesave ligjore,

për alokimet e fondeve, nuk rreflekton prioritet në buxhetim për sa i përket


6

kontratave në vazhdim dhe shlyerjen e detyrimeve të prapambetura, duke

mundësuar alokimin e burimeve drejt projekteve të reja. Thyerjet e shumta të

kërkesave rregullatore përgjatë ciklit të zbatimit të buxhetit, trajtuar gjerësisht

në këtë raport, të pa adresuara në kohë, parandaluara, apo raportuara, tregojnë

që më shumë se zbatimi rigoroz i disiplinës fiskale, fokusi ka qenë në pasjen e treguesve fiskal formalisht brenda tavaneve të miratuara. Buxhetimi optimist

dhe jo në përputhje me kërkesat ligjore, rit presionin ndaj treguesve kryesor

fiskal dhe krijon premisat për krijimin e detyrimeve të prapambetura. Si rezultat

i problematikave të përhapura dhe materiale, duke vlerësuar punën stafeve

teknike për të mbajtur nën kontroll situatën, KLSH ka kërkuar që të kushtohet

vëmendje maksimale në menaxhimin e financave publike.

2. PROGRAMIMI BUXHETOR DHE REGJISTRIMI I TIJ NË SIFQ

Dokumenti i Planit Buxhetor Afatmesëm 2018-2020, i cili synon të përmirësojë

para shikueshmërinë dhe qëndrueshmërinë e buxhetit, nuk është eficent, dhe

nuk i jep mundësinë Këshillit të Ministrave për të patur një kuadër të qartë

burimesh brenda periudhës afatmesme, e cila do të shërbejë si bazë për

planifikimin e shpenzimeve publike korente dhe kapitale.

1. Theksojmë se për periudhën maj-shtator 2017, ka pasur qeveri teknike dhe proces zgjedhor, te cilat çuan ne krijimin e një qeverie te re me organizim te ri

strukturor (shkrirja dhe bashkimi i disa ministrive). Problematikat në rregullimin

e procesit të riorganizimit të ministrive, trajtuar gjerësisht në raportin e KLSH për

vitin 2017, kanë ndikuar negativisht edhe në hartimin dhe zbatimin e buxhetit

2018, përfshi transferimin e kontratave dhe çeljet buxhetore. Nga auditimi për

vitin 2018, KLSH ka konstatuar si më poshtë vijon.

a. Dokumenti i PBA 2018-2020, Faza I-rë, rezulton i pa miratuar nga Këshilli i

Ministrave.

b. Tavanet e reja të shpenzimeve buxhetore dhe limitet e angazhimeve te reja të Programit Buxhetor Afatmesëm 2018-2020 për Fazën e II-të, nuk janë përgatitur

nga Ministria e Financave dhe Ekonomisë, si pasojë nuk rezulton të jetë paraqitur

në Këshillin e Ministrave paketa e projektvendimit për shqyrtim dhe miratim

sipas parashikimit në kalendar.

c. Ministria e Financave dhe Ekonomisë nuk ka përgatitur dokumentin e rishikuar

të PBA 2018-2020 dhe në vijim ta paraqiste atë për shqyrtim dhe miratim në

Këshillin e Ministrave.

d. Me qëllim hartimin e draftit të projektbuxhetit të vitit 2018, MFE me shkresën

nr.13053, datë 25.9.2017 “Mbi përgatitjen e projektbuxhetit 2018”, i është drejtuar të gjitha Ministrive të Linjës dhe Institucioneve Qendrore duke përcjellë

tavanet indikative për 2018-2020, të cilat përfaqësojnë një bashkim mekanik të

programeve ekzistuese në përputhje me ri-organizimin e ri strukturor. Tavanet

janë paraqitur vetëm për shpenzimet korrente dhe kapitale pa përfshirë

shpenzimet e personelit.

Konstatohet se, për shumë institucione buxhetore vazhdon problematika në drejtim të hartimit të dokumentit të Programit Buxhetor Afatmesëm 2018-

2020, në lidhje me respektimin e kërkesave dhe përcaktimeve të VKM nr. 673,

datë 22/11/2017, “Për riorganizimin e Agjencisë Kombëtare të Shoqërisë së Informacionit”, VKM nr. 185, datë 29.03.2018 “Për procedurat e Menaxhimit të Investimeve Publike”, udhëzimit nr.10, datë 28.2.2017, “Mbi përgatitjen e PBA 2018-2020”, dhe udhëzimin nr.9, datë 20.03.2018, “Për procedurat standarde në zbatimin e buxhetit” etj.


7

2. Nga auditimi mbi regjistrimin e planit të buxhetit të shtetit të vitit 2018, në Sistemin Informatik Financiar të Qeverisë (SIFQ), sipas Tabelës 4, “Treguesit Fiskalë të Buxhetit të Konsoliduar” të Aktit Normativ Nr.2, datë 19.12.2018, “Për

disa ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 109/2017, “Për buxhetin e vitit 2018”, u

konstatua se, ky plan paraqitet me diferenca në SIFQ, në nivel zërash buxhetor përmbledhur si më poshtë:

a. Shpenzimet e përgjithshme për vitin 2018 paraqiten në vlerën 494,231 milion lekë, ndërkohë që në SIFQ, ky plan rezulton të jetë regjistruar në vlerën 480.140 milion lekë. Pra në SIFQ, ky plan rezulton të jetë regjistruar për vlerën 14,090

milion lekë më pak se Akti Normativ nr. 02, datë 19/12/2019.

b. Financimi i Deficitit për vitin 2018 në vlerën 32,367 milion lekë, financohet nga

Financim i brendshëm në vlerën minus 229 milion lekë dhe Financim i Huaj në

vlerën 32,596 milion lekë, ndërkohë që, në SIFQ ky plan rezulton të jetë

regjistruar në vlerën 18,277 milion lekë. Pra në SIFQ, ky plan rezulton të jetë

regjistruar për vlerën 14,090 milion lekë më pak se Akti Normativ nr. 02, datë 19/12/2019. Veprimet e lartpërmendura, faktojnë se çeljet e fondeve,

monitorimi dhe ekzekutimi i buxhetit nëpërmjet sistemit të thesarit nuk është në

përputhje me tavanet buxhetore të miratuara, veprim i cili mbart riskun e

mosrespektimit të Ligjit vjetor të buxhetit në drejtim të Financimit të Deficitit si

dhe bien në kundërshtim me, udhëzimi nr.9, datë 20.03.2018 “Për procedurat standarde të Zbatimit të Buxhetit”, pika 53 citohet: “Gjatë procesit të

shpërndarjes së fondeve vjetore, Nëpunësi i Parë Autorizues mbështetet nga

struktura përgjegjëse për buxhetin në Ministrinë e Financave, e cila bën të

vlefshme fondet buxhetore në Sistemin Informatik Financiar të Qeverisë(SIFQ) në

nivel agregat për njësitë e qeverisjes qendrore”.

3.Nga auditimi mbi planifikimin, detajimin dhe rishpërndarjen e fondeve

buxhetore për Projektet e Investimit Hardware dhe Software në fushën TIK, u

konstatuan parregullsi dhe vendimmarrje jo në përputhje me legjislacionin në

fuqi. Projekti i investimit “Përmirësimi i Modulit te Menaxhimit te Kontrollit te Faturimit”, në vlerën 2,238 milion lekë i Drejtorisë së Përgjithshme të Tatimeve,

paraqet problematika të shumta në drejtim të identifikimit të Projektit,

vlerësimit, përgatitjes së projektit, aprovimit dhe zbatimit të tij. Ky projekt nuk

ka kaluar procedurat e miratimit të investimeve publike si dhe nuk është pjesë e

Listës së Investimeve Publike 2018-2020 të projekt buxhetit të vitit 2018, në

kundërshtim me udhëzimin nr. 9, datë 20.03.2018, “Për procedurat standarde në zbatimin e buxhetit”. Formulari i Propozimit të Projekt Idesë FPPI, nuk

paraqet vlerën e plotë të investimit në kundërshtim me udhëzimi nr. 23, datë

22/11/2016, “Për procedurat standarde të Planit Buxhetor Afatmesëm”. Ky

projekt, nuk ka një vlerësimi më të detajuar i cili përfshin: një analizë të plotë

ekonomiko-financiare, studim të plotë ose të pjesshëm të fizibilitetit, skenarët e

rrjedhjes së parasë dhe financimit, alternativat e dizenjimit të projektit, planin e

prokurimit dhe të tjera, sipas rastit, pasi vlera e tij kalon 150,000 mijë lekë, në

kundërshtim me shtojcës 2, të VKM 185, datë 29.03.2018 “Për procedurat e Menaxhimit të Investimeve Publike”.

4. Nga auditimi mbi planifikimin, detajimin dhe rishpërndarjen e fondeve buxhetore për Shpenzimeve Kapitale me Financim të Brendshëm u konstatuan

parregullsi dhe vendimmarrje jo në përputhje me rregullat dhe kriteret ligjore në

drejtim të identifikimit, vlerësimit dhe miratimit të projekteve të investimeve

publike të paraqitura nga institucionet buxhetore, sigurimit të procesit të

përfshirjes së projekteve të investimeve të përzgjedhura në PBA në buxhetin

vjetor, çeljes së projekteve të investimeve në proces me Akte Normative, çelja e


8

investimeve publike pa kaluar procedurat e menaxhimit të investimeve publike,

etj, si dhe e monitorimit të procesit në tërësi. Konstatohet se, 32% e realizimit të

Investimeve me Kapital të Brendshëm realizohet në muajit Dhjetor. Ky fenomen

i cili ekziston prej vitesh dhe i trajtuar nga KLSH, shton riskun e uljes së vëmendjes

gjatë procesit të menaxhimit të projekteve të investimit të cilat ndikojnë drejtpërdrejt në eficencën e projekteve të investimeve publike. Veprime të tilla, në kundërshtim me parimet dhe rregullat e funksionimit të sistemit buxhetor, tregojnë për një planifikim të dobët të investimeve publike nga ana e institucioneve buxhetore si dhe një monitorim të pamjaftueshëm nga ana e Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë, për të garantuar një menaxhimin eficent dhe transparent të fondeve publike.

Nga auditimi me zgjedhje, u konstatua se, janë çelur me përshkrimin “Fond i ngrirë” investime në vlerën 2,495 milion lekë, që përfaqësojnë projekte investimi

në sisteme informatike, rrugë, ndërtime apo projekte pa përshkrim në

kundërshtim me LOB, dhe si një mekanizëm ekstra rregullator që mundëson akomodimin e projekteve në buxhet pa plotësuar të gjitha kërkesat ligjore në

kohë, si më poshtë:

a. Janë detajuar dhe çelur në SIFQ, projekte investimi në vlerën 850,2 milion lekë

pa përshkrim projekti në kundërshtim me, Ligjin nr. 9936, datë, 26.06.2008 “Për menaxhimin e sistemit buxhetor në Republikën e Shqipërisë”, të ndryshuar. b. Nga auditimi me zgjedhje, konstatohet se, përgjatë vitit 2018, janë çelur

projekte të reja në vlerën 437,1 milion lekë të cilat nuk kaluar në procedurat e

miratimit të investimeve publike si dhe nuk rezultojnë të jetë në listën e

investimeve të miratuara në projektbuxhetin e vitit 2018, veprime të cilat bien

në kundërshtim me, udhëzimin nr.9, datë 20.03.2018, “Për procedurat standarde në zbatimin e buxhetit”. c. Me miratimin e Ministrit të Financave dhe Ekonomisë, janë transferuar fondet

nga njëri projekt investimi në tjetrin brenda të njëjtit program buxhetor në vlerën

për 275,2 milion lekë, veprime të cilat tregojnë për një planifikim të dobët dhe

formal të buxhetit të Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë në lidhje me

Investimet Kapitale me Financim të Brendshëm.

d. Me miratimin e Nëpunësit të Parë Autorizues, janë bërë

sistemime/saktësie/ndryshim emërtimi të projekteve të investimit, në vlerën

545,1 milion lekë, ndërkohë që detajimi i fondeve të investimit është bërë me

miratimin e Ministrit të Financave dhe Ekonomisë kompetencë kjo e përcaktuar në Ligji Nr. 9936, datë 26.06.2008 “Për menaxhimin e Sistemit Buxhetor në Republikën e Shqipërisë, ndryshuar me Ligjin nr. 57/2016, datë 02/06/2016,

Kapitulli “Rishpërndarja e fondeve buxhetore”. Në Programin 04520 “Transporti Rrugor”, të Ministrisë së Infrastrukturës dhe Energjisë të janë realizuar Investime Kapitale me Financim të Brendshëm në vlerën 15,281 milion lekë të cilat

përfaqësojnë 30% të investimeve totale me financim të brendshëm (52,225

milion lekë). Referuar të dhënave të SIFQ, konstatohet se, janë paguar Detyrime

të Prapambetura në verën 2,267 milion lekë, të cilat përfaqësojë 15% të

investimeve të realizuara të këtij programi për vitin 2018. Megjithëse vlera e

miratuar e programit 06370 “Furnizimi me Ujë dhe Kanalizime” për 3,686 milion lekë nuk ka ndryshuar, konstatohet se, 33 projekte investimi në vlerë totale për

1,714 milion lekë, kanë pësuar ndryshime nga faza e projekt buxhetit në atë të

buxhetit. Referuar të dhënave të regjistruara në SIFQ, konstatohet se, për Ministrinë e

Infrastrukturës dhe Transportit në zbatim të Ligjit 109/2017 “Për buxhetin e vitit 2018” janë çelur projekte investimi me financim të brendshëm në vlerën 522


9

milion lekë projekte të cilat rezultojë të mbyllur me miratimin e Aktit Normativ

“Për një ndryshim në buxhetin e vitit 2018“, ndër të cilat ka projekte të cilat janë

në vazhdim nga viti i kaluar, veprime në kundërshtim me udhëzimin nr. 9, datë

20.03.2018 “Për procedurat standarde në zbatimin e buxhetit” neni 63, citohet: “Plani i investimeve i detajuar nga njësitë e qeverisjes qendrore në nivel projekti mban parasysh këtë radhë prioritare: a- investimet në proces nga viti i kaluar, b-

objektet e paraqitura në Kuvend gjatë shqyrtimit të projekt buxhetit”.

3. ZBATIMI I SISTEMEVE TË KONTROLLIT NË SISTEMIN E THESARIT

Sistem i thesarit është tërësia e rregullave dhe e procedurave për ekzekutimin e

buxhetit, administrimin e mjeteve monetare, mbajtjen e llogarive dhe raportimin

financiar të qeverisjes së përgjithshme. Nga auditimi i sistemit të thesarit1, ashtu

si një vit më parë, janë konstatuar thyerje të sistemeve të kontrollit përgjatë

gjitha hallkave, të vendosura për mirëmenaxhimin e financave publike.

3.1 KLSH ka konstatuar problematika në lidhje me çeljet buxhetore dhe rishikimet e planit buxhetor në SIFQ për vitin buxhetor 2018. Procesi i

rregjistrimit të çeljeve buxhetore pas informimit të Nëpunësve autorizues të njësive ekonomike nga NPA, është një proces i gjatë 3-mujor, në pritje të

detajimeve nga institucionet buxhetore. Në kushtet kur në Udhëzimin plotësues

nr.2 dt.19.1.2018 për zbatimin e buxhetit të vitit 2018, nuk parashikohet ndonjë

afat për përfundimin e procesit të detajimit të çeljeve buxhetore duhet marrë në

konsideratë fakti që procedurat e prokurimit nuk mund të fillojnë pa u bërë

fondet buxhetore efektive në SIFQ, rrjedhimisht ky proces detajimi dhe

rregjistrimi bëhet pengesë për fillimin në kohë të procedurave të prokurimit në

APP nga institucionet. Autoritetit Rrugor Shqiptar (ARRSH) është një shembull tipik i vonesave në detajime dhe çelje për projekte. Një tjetër fenomen i konstatuar është dhe numri i lartë i rishikimeve buxhetore përgjatë gjithë vitit 2018 me: 2065 rregjistrime (fletë kontabël) nga 1006 njësi ekonomike dhe 1179 projekte për investime kryesisht nga njësitë e qeverisjes vendore por edhe nga të gjitha Ministritë e linjës. Sipas Udhëzimit të

përhershëm nr.2 dt.06.12.2012, pika 79 e tij, numri i lartë i rishikimeve mund të

përbëjë një nga treguesit për vlerësimin e performancës gjatë zbatimit të

buxhetit.

Për sa i përket rishikimeve buxhetore në SIFQ nuk identifikohen projektet e

miratuara me Aktin Normativ nr.1, duke i bërë ato thjesht një përmbledhje dhe legjitimim i ndryshimeve tashmë të ndodhura gjatë periudhës Prill- 26 Korrik

2018 gjithsej: 5102 projekte për investime me një shumë fondi të rishpërndarë

prej 14.3 miliardë lekë. Nisur nga shpërndarja kohore evidentohen rishikime që

shtrihen përgjatë gjithë periudhës Mars- Dhjetor, me një numër të lartë

rishikimesh veçanërisht në 3-mujorin e II të vitit, pra para Aktit Normativ nr.1 i

datës 26.07.2018. Përsa i përket Aktit Normativ nr.2 i datës 19.12.2018, në SIFQ rezultojnë 196 rregjistrime të kryera nga data 20.12.2018 deri 31.01.2019 me datë efektive vitin 2018. Nga këto rregjistrime veçojmë 74 rialokime për projekte të cilat financohen për herë të parë në shumën 1.9 miliardë lekë edhe pse tashmë në pamundësi realizimi brenda vitit 2018.

1 Sistemi informatik financiar i Qeverisë (SIFQ) është sistemi financiar, nëpërmjet të cilit Qeveria e

Republikës së Shqipërisë kryen të gjitha proceset e ekzekutimit dhe raportimit financiar të Buxhetit

të Shtetit. 2 Tabela “Rishikimet2018” nga SIFQ, vetëm rregjistrimet me shtesë fondi për projektet me financim

të brendshëm (MXX)


10

Nga shqyrtimi i të dhënave të rishikimeve buxhetore, një tjetër fenomen që vihet

re është rregjistrimi i rialokimeve me data kontabile më të hershme

(retrospektive). Kështu, vetëm në llogarinë e investimeve konstatohen mbi 255

rregjistrime të rishikimeve buxhetore në shumën 5.4 miliard lekë ku datat

efektive e të cilave janë të një ose disa muajve më të hershëm se data e rregjistrimit, si në rastin e 8 rregjistrimeve të muajit Dhjetor me datë efektive

muajin Tetor 2018.

Sipas nenit 43 “Detajimi i fondeve buxhetore” Nëpunësit autorizues detajojnë fondet sipas prioriteve të përcaktuara për tu mbajtur parasysh në planifikim. Nga auditimi konstatohen celje fillestare dhe rishpërndarje fondesh me Akte Normative për të mbuluar detyrime të pabuxhetuara të krijuara rishtaz dhe të mbartura nga vitet e kaluara, në total në shumën 19.8 miliard lekë nga të cilat 13.7 miliard lekë për shpenzime për investime ose rreth 26% e financimit të brendshëm. Sipas institucioneve ato me detyrime më të larta janë njësitë e

qeverisjes vendore me 9 miliard lekë, Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë me 4.45 miliard lekë dhe Fondi Zhvillimit Shqiptar me 3.45 miliard lekë.

Detajuar sipas projekteve, rezulton se nga 1207 çelje për projekte për investime

për 84 prej tyre me vlerë 1.6 miliard lekë çelja është bërë vetëm për të kryer pagesat e faturave të prapambetura pasi çelja buxhetore është ekzaktësisht e barabartë me vlerën e faturës (ve) të prapambetura si p.sh 4 projekte të

Bashkisë Tiranë me vlerë 349.3 milionë lekë; 12 projekte të ARRSH me vlerë

229.46 milionë lekë.

Gjithashtu, nga tabela e investimeve rezultojnë 129 projekte për investime të 67 njësive ekonomike, me realizim zero % pra projektet e planifikuara nuk kanë

filluar zbatimin dhe ndërkohë fondet e tyre prej rreth 522 milionë lekë jo vetëm që nuk janë përdorur por as nuk janë rialokuar në projekte të tjera në nevojë për

fonde, qëllim ky dhe i Akteve normative. Këtu përmendim: Aparatin e Ministrisë

së Arsimit me fond të parealizuar prej 87 milionë lekë, DPD me fond 68.6 milionë

lekë, Universiteti Politeknik me fond të parealizuar prej 53.8 milionë lekë, AKU

me 36 milionë lekë. Ndërkohë që këto projekte nuk kanë realizuar fondet e vëna

në dispozicion, konstatohen 53 projekte për investime në vazhdim për të cilat nuk u janë parashikuar fonde buxhetore edhe pse raportohen me detyrime për vitin korrent 2018 në vlerën 286 milionë lekë. Këto fakte sillen në vëmendje për

të theksuar mundësinë që ofron SIFQ për monitorimin e projekteve nga

drejtoritë përkatëse në përputhje me pikë 65 të Udhëzimit të përhershëm nr.2 dt. 06.02.2012.

Nga auditimi u konstatua mosrregjistrim në SIFQ i planit të pagesave të kontratës dhe PBA në afërsisht 80% të rasteve në shkelje të Udhëzimit nr.2 datë

19.01.2018, pika 24 sipas të cilit kontratat për investime duhet të regjistrohet për

vlerën e tyre të plotë dhe shoqëruar me planin e pagesave sipas PBA. Aktualisht

ky kontroll nuk ushtrohet dhe informacioni për shpërndarjen në vite të kontratës

plotësohet në mënyrë rastësore dhe jo i detyrueshëm.

3.2 KLSH konstaton se janë marrja angazhimeve pa fonde buxhetore disponibël dhe/ose për projekte pa kaluar në procesin ligjor të miratimit në PBA të konstatuar në 11 projekte me vlerë totale fondi buxhetor mbi 14.6 miliard lekë në kundërshtim me Ligjin për Menaxhimin Buxhetor të RSH, neni 51, dhe

Udhëzimin plotësues nr.2 datë 19.01.2019 “Për zbatimin e Buxhetit të vitit 2018”, pika f) e tij: “Projektet e reja të propozuara për financim duhet të kenë kaluar procedurat e miratimit në kuadër të PBA-së 2018-2020, dhe duhet të jenë

në përputhje me prioritetet sektoriale të propozuara nga njësitë e qeverisjes

qendrore”. Më konkretisht këto raste janë konstatuar në këto institucione:


11

Autoriteti Rrugor Shqiptar në 5 projekte me një angazhim prej 13.6 miliard lekë.

Drejtoria e Ujësjellës Kanalizime konstatuar në 1 projekt “Rrjeti i brendshëm i ujësjellësit Ersekë”, me vlerë 0.44 miliard lekë. Agjencia Kombëtare Shërbimit Informatik (AKSHI) konstatuar në 5 projekte me një angazhim prej 0.76 miliard

lekë përkatësisht.

3.3 Nga analiza e 1120 urdhër-prokurimeve që u gjenden në SIFQ, konstatojmë se janë rregjistruar dhe urdhër- prokurime për kontrata tashmë të lidhura në vitet 2009- 2017, duke humbur kështu komplet kuptimi i rregjistrimit të një urdhër-prokurimi si hapi i parë për të siguruar disponibilitetin dhe bllokimin e fondeve para se njësia të shkojë në APP, në total 469 UP me vlerë 16.1 miliard lekë. Në SIFQ rezultojnë vetëm 1120 urdhër-prokurime të rregjistruara nga mbi 30 mijë kontrata të lidhura gjatë vitit 2018 në përfundim të procedurave të prokurimit jo në përputhje me Vendimin nr. 914, datë 29.12.2014 “Për

miratimin e rregullave të prokurimit publik, i ndryshuar, neni 4, pika 1 dhe 2 e tij

dhe me Udhëzimin nr.9/1 dt.19.01.2018, pjesa III Procedurat për kryerjen e shpenzimeve, and pika 15.1 “Faza para angazhimit” sipas të cilit institucionet buxhetore të cilat operojnë direkt në SIFQ, rregjistrojnë në sistem cdo vlerë

prokurimi të përcaktuar në planin e miratuar të prokurimeve të institucionit dhe

pasi marrin numrin unik të rregjistrimit në SIFQ dhe vulën e Thesarit, procedojnë

me dërgimin në APP. Nga 7 subjektet për të cilat u kërkua rregjistri i prokurimit

për vitin 2018, rezultoi se katër prej tyre nuk kanë një numër dhe datë rregjistri

në Degën e Thesarit konkretisht: ARRSH, MFE, QSUT, MIE. Gjithashtu,

rregjistrime e Urdhër-prokurimeve janë kryer vetëm nga institucionet që kanë

akses të plotë në SIFQ. Për urdhër-prokurimet e institucioneve pa akses të plotë

në SIFQ nuk ekziston mundësia (fusha) për rregjistrimin e këtij dokumenti në SIFQ dhe rrjedhimisht nuk ka informacion nëse çdo prokurim ka filluar pasi janë

konfirmuar fondet disponibël në Thesar.

3.4 Nga auditimi janë konstatuar diferenca të theksuara në numrin e urdhër –prokurimeve të rregjistruara në SIFQ kundrejt numrit të shpalljeve për procedura prokurimi në APP si dhe midis numrit të kontratave të nënshkruara të raportuara. Këto mospërputhje të të dhënat midis dy sistemeve evidentojnë problematikën e marrjes se angazhimeve pa konfirmimin e nevojshëm të Thesarit për pasjen e fondeve në dispozicion përpara fillimit të procedurave të prokurimit. Rastet më problematike janë në lidhje me të dhënat e ARRSH, Bashkisë Tiranë dhe AKSHI. Sipas SIFQ, 55 kontrata të lidhura në muajt Nëntor- Dhjetor 2018 nga MIE, FZHR, MFE, Ministri e Arsimit, Ministria E Drejtësisë,

Ministria e Bujqësisë etj nuk listohen në të dhënat e dërguara nga APP në total

1.07 miliard lekë. Gjithashtu, 3 kontratat e lidhura për projektin e rehabilitimit të

Unazës së re nuk shfaqen në APP me një vlerë totale prej 5.98 miliardë lekë. Për

Ministrinë e Shëndetësisë evidentohen 5 kontrata me vlerë totale 446 milionë

lekë të lidhura nga njësitë e saj të varësisë. Nga të dhënat e APP rezultojnë 51

procedura prokurimi me një fond të prokuruar prej 4.9 miliardë lekë, me

kontraktor të qendërzuar AKSHI-n sipas VKM nr.673 dt.22.11.2017, i ndryshuar

sipas të cilit AKSHI ka vepruar si autoritet kontraktor ndërkohë që fondet dhe

rrjedhimisht rregjistrimet në SIFQ janë bërë në emër të përfituesit. Në këto kushte të dhënat midis APP dhe SIFQ bëhen të pakrahasueshme. Nga verifikimi i

rasteve të veçanta u konstatuan edhe raste të mos rregjistrimit në SIFQ të

kontratave të prokuruara nga AKSHI si në në rastin e prokurimit të projektit

“Plotësimi i sistemeve të leje-drejtimit” me fond 156.2 milionë lekë i pa rregjistruar në SIFQ. Një tjetër praktikë e ngjashme po krijohet me Agjencinë e

Blerjeve të Përqëndruara e krijuar me vendimin nr. 81 dt.14.2.2018 e cila është


12

përgjegjëse për kryerjen e procedurave të prokurimit për automjete dhe

shërbime që e kalojnë vlerën limit për blerje të vogla, për llogari të

Kryeministrisë, ministritë e linjës dhe institucionet e varësisë. Në të dy rastet

autoriteti kontraktor në APP është i ndryshëm nga ai i rregjistruar në SIFQ si

institucioni përfitues investimit. Bashkia Tiranë shfaq problematika në saktësisë në rregjistrim, referuar datës së kontratës fizike. Për disa projekte kontratat e të

cilave listohen në tabelën e PO-ve për vitin 2018 janë realisht kontrata të lidhura

në vitin 2017 dhe disa prej tyre mund të jenë lidhur si kontrata në vitin 2018 por

procedurat e prokurimit kanë filluar në vitin 2017. Këto raste përfshijnë: 1)

Projekti “Ndërtim Shkolle 9-vjecare tek ish Kombinati Tekstil” me vlerë 208 milion lekë realisht prokuruar në vitin 2017. 2) Projekti “Rikonstruksioni i Infrastrukturës së bllokut që kufizohet nga rruga E.Keko, S.Petrela dhe Lana” me vlerë 108 milion lekë nuk shfaqet në APP, 3) Projekti “Rikonstruksioni i rrugës “Dh.Shuteriqi” me vlerë 45 milion lekë nuk shfaqet në APP. 4) Projekti “Rikonstruksioni i rrugës Zall - Bastarit - Loti I” me vlerë 73 milion lekë realisht prokuruar në vitin 2017. 5) Projekti “Parkimi Nëntokësor Sheshi Italia” me vlerë 397 milion lekë realisht prokuruar në vitin 2017. 6) Projekti “Furnizim Vendosje me makineri e pajisje mekanike e të tjera i ambjenteve të Tirana Olimpik Park” me vlerë 184 milion lekë realisht është prokuruar në vitin 2017. 7) Projekti

“Ndërtimi i sallës së koncerteve, pranë auditorit të Liceut Artistik "Jordan Misja” me vlerë 107 milion lekë realisht prokuruar në vitin 2017 dhe listuar me një tjetër

fitues. 8) Projekti “Rehabilitimi dhe Instalimi i Sistemit të Ngrohjes i Shkollës 9-

vjeçare Mihal Grameno” me vlerë 58 milion lekë nuk shfaqet në APP, 9) Projekti “Rikualifikimin e Sheshit Skënderbej Faza I-rë ,II-të” për dy angazhime të reja në vitin 2018 “shtesë kontrate” në shumën 364 milion lekë me TVSH nuk është i rregjistruar në SIFQ.

3.5 Nga auditimi i të dhënave të kontratave dhe krahasimi i tyre me të dhënat e dërguara nga APP konstatohen raste të kontratave të lidhura me shuma më të larta se fondet e miratuara, pra fondi limit pa TVSH sipas shpalljeve është në vlera më të larta se fondi disponibël i rregjistruar në SIFQ në total , në me një një diferencë të fondit disponibël rreth 2.6 miliard lekë, konkretisht: Drejtoria

e Përgjithshme e Tatimeve (DPT) - 2 prokurime në vlerën 2,044 milion lekë mbi

fondet buxhetore disponibël; Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë (MIE)- 2

projekte me një vlerë prej 107.8 milion lekë mbi fondet buxhetore disponibël;

Ministria e Shëndetësisë- 2 prokurime me vlerë 173.84 milion lekë mbi fondet buxhetore disponibël; Drejtoria e Përgjithshme e Doganave (DPD)- 2 projekte në

total angazhimet e ndërmarra pa fonde buxhetore arrijnë vlerën 10.8 milion lekë;

Ministria e Financave dhe Ekonomisë (MFE)- në 9 projekte me një vlerë totale

prej 222.2 milionë lekë mbi fondet buxhetore disponibël; Ministria e Mbrojtjes-

2 projekte me vlerë 38 milion lekë mbi fondin disponibël.

3.6 Fenomeni i rregjistrimit me vonesë i kontratave të lidhura nga institucionet qendrore dhe vendore vazhdon të jetë i përhapur edhe gjatë vitit 2018, ku në 20,264 raste ose 64% e të gjithë kontratave të rregjistruara me vlerë rreth 64 miliard lekë rezultojnë në thyerje të afatit ligjor 5 ditor në kundërshtim me pikën 144 të udhëzimit nr.2, datë 06/02/2012, “Për procedurat standarde të zbatimit të buxhetit”, i ndryshuar. Sipas institucioneve me rregjistrimet në shkelje të afatit ligjor 5 ditor vecojmë Bashkitë me 7030 raste me vlerë

kontratash 17.6 miliard lekë ose 34.7% e gjithë rasteve të konstatuara, MFE me

1604 raste me vlerë kontratash 4.2 miliard lekë ose 7.9% e totalit, Ministria e

Brendshme me 1443 raste me vlerë kontratash 2.5 miliard lekë ose 7.1% e totalit,

Ministria e Arsimit me 1033 raste me vlerë kontratash 2.6 miliardë lekë ose 5.1%


13

e totalit, KLGJ me 956 raste me vlerë kontratash 236 milionë lekë ose 4.7% e

totalit, etj. Nga njësitë e qeverisjes vendore vecojmë Bashkinë Tiranë me 425

raste vonese, Bashkinë Korcë me 169 raste. Gjithashtu, në këtë listë gjejmë dhe

vetë Aparatin e MFE me 44 raste shkelje afati. Nisur dhe nga problematika e

konstatuar në auditimin e vitit 2017, rregjistrimi jo në afat i kontratave mbetet një shkak dhe sinjal edhe për krijimin e detyrimeve të prapambetura. Gjithashtu

në 6-mujorin I-rë të vitit 2019 rezultojnë 1,985 kontrata të viteve 2006-2018 të

rregjistruara rishtaz nga të cilat 618 kontrata për investime me vlerë 6.5 miliardë

lekë. Nga këto 472 raste me vlerë 5.2 miliardë lekë janë kontrata të vitit 2018

rregjistruar në vitin 2019, gjë që tregon se vetë viti 2018 ka “kontribuar” në rritjen e detyrimeve të prapambetura, me shkeljet dhe mungesën e monitorimit

të këtyre angazhimeve.

3.7 Konstatohen 29 prokurime në vlerë 2.2 miliardë lekë të ndërmarra pas datës 15.10.2018 në shkelje të nenit 51 të Ligjit të Buxhetit në kundërshtim me

nenin 2 të VKM nr. 807, datë 16.11.2016 “Për disiplinimin e angazhimeve buxhetore” sipas të cilit mund të fillojnë/vazhdojnë vetëm për ato projekte që janë pjesë e buxhetit tre-vjeçar. Prokurimet ndërmarra pas datës 15 Tetor 2018

janë kryer nga disa institucione qendrore dhe vendore si: AKSHI, ARRSH, Bashkia

Tiranë.

3.8 Gjatë vitit 2018, nga auditimi u konstatua përsëri fenomeni i rregjistrimit të kontratës dhe faturës në të njëjtën ditë ku si rrjedhojë në rreth 150 raste, në vlerë rreth 7 miliard lekë, rregjistrimi i kontratës është formal dhe vetëm si pjesë e rutinës së rregjistrimit të faturës. Nga shqyrtimi i rasteve të rregjistrimit

të kontratave me vonesë vihen re se nga disa njësi kontrata rregjistrohet në të

njëjtën datë me urdhër shpenzimin për pagesën e faturës se parë si parakusht për rregjistrimin e faturës. Pra kontrata rregjistrohet jo si një procedurë ligjore

në përputhje me Udhëzimin por vetëm si një dokumentacion shoqërues i faturës

së miratuar për pagesë. Analizuar në korrelacion me problematikat e tjera të

konstatuara që në procedurat e prokurimit dhe çeljeve buxhetore, fenomeni i

rregjistrimit të kontratës dhe faturës në të njëjtën ditë është një sinjal për

kontratat e lidhura në mungesë të fondeve buxhetore disponibël në momentin

e marrjes së angazhimit. Për sa i përket institucioneve veçojmë rregjistrimet e

kryera nga DPT, FSHZH, KM, AKSHI, Aparati i MEPJ.

3.9 Gjatë vitit 2018, konstatohen rregjistrime të pjesshëm të kontratave në total 15 kontrata me vlerë 2 miliardë lekë, kjo me qëllim përputhjen me shumën e fondit të disponueshëm. Nga shqyrtimi i të dhënave të databazës së

kontratave, konstatohen gjithashtu edhe raste të rregjistrimit të kontratës më

shumë se një herë me vlera të fragmentarizuara për shkak të mungesës në SIFQ

të obligimit sipas PBA. Pra jemi në situatën kur kontrata rregjistrohet çdo herë

që rregjistrohet një faturë e lidhur me atë kontratë, duke marrë kështu çdo herë

një numër të ri rendor PO-je. Nga rastet e konstatuara veçojmë rregjistrime të

fragmentarizuara të kontratave të lidhura nga: MFE, Bashkia Tiranë, Bashkia

Sarandë, Bashkia Roskovec, FZHR etj. Problematikë shfaqen dhe rregjistrimet e

kontratave të inceneratorëve. Kështu është rasti i kontratës së inceneratorit të

Elbasanit, e lidhur në vitin 2014 dhe që cdo vit vazhdon të rregjistrohet në mënyrë të copëzuar në vlera të barabarta me fondet në dispozicion të atij viti.

Po kështu edhe rasti i inceneratorit të Fierit me kontratë të firmosur më

24.10.2016 është rregjistruar në SIFQ më 19.02.2018 me vlerë 2,2 miliard lekë

ndërkohë që faturimet kanë filluar në Janar të vitit 2018. Rastet me lartë janë

evidentuar në grupin e investimeve ndërsa në grupin e shpënzimeve operative


14

inceneratori i Tiranës rezulton të jetë një kontratë koncesioni me vlerë materiale,

e lidhur në 31.08.2017 që do të faturojë sipas volumit dhe shërbimit për të cilën

në sipas SIFQ janë bërë 4 rregjistrime me vlerë totale 834 milion lekë.

3.10 Nga auditimi u konstatuan 33,031 raste në total me vlerë 44,3 miliard lekë, të faturave të dorëzuara në Thesar jashtë afatit 30 ditor në kundërshtim me Ligjin për Menaxhimin e Sistemit Buxhetor dhe Ligjin Nr.48/2014 “Për pagesat e vonuara në detyrimet kontraktore e tregtare” neni 7, afatet për autoritet publike, pika a) parashikon që kalimi i likuiditetit tek kreditori duhet të bëhet

brenda 60 ditëve kalendarike, duke parashikuar 30 ditë për procedurat e

aprovimit në njësinë shpenzuese dhe 30 ditë për procedurat e miratimit dhe

proçesimit të pagesës në degën e thesarit. Konstatohet se ky fenomen është më

i përhapur në Institucionet vendore me një numër prej 11,195 fatura në vlerën

18,7 miliard lekë nga të cilat Bashkia Tiranë rezulton me 2112 raste të vonesave

në rregjistrim të faturave me vlerë 7.6 miliardë lekë, Bashkia Krujë me 557 raste

në vlerë 341 milionë lekë. Ministritë e linjës të gjitha evidentohen me raste të shkeljes së afatit ligjor 30 ditor të dërgimit të faturave në Thesar, ku Ministria e

Infrastrukturës rezulton me numrin më të lartë të rasteve për shkak të ARRSH.

Midis të tjerave dhe vetë MFE rezulton me 178 raste me vlerë 788 milionë lekë.

Nga institucionet e tjera veçojmë: AKSHI me 588 raste me vlerë 1.5 miliard lekë

dhe FZHR me 139 raste me vlerë 3.6 miliardë lekë.

3.11 Gjithashtu, u konstatuan 341 raste të faturave të paguara nga Degët e Thesarit jashtë afatit 30 ditor me vlerë 0.465 miliardë lekë kryesisht nga Dega e

Thesarit Tiranë dhe Vlorë, edhe pse duhet theksuar se Dega e Thesarit Tiranë

kryen volumin më të madh të veprimeve krahasuar me çdo Degë tjetër Thesari

dhe realisht numri i rasteve të pagesave mbi 30 ditë është në rënie.

3.12 Nga analiza e faturave të ekzekutuara gjatë vitit 2018, konstatohet se janë likuiduar me një urdhër shpenzim disa fatura njëkohësisht në 196 raste në vlerën 1.86 miliard lekë, kur duhet që çdo faturë të regjistrohet në sistem në

periudhën përkatëse, në mënyrë që shpenzimi të njihet në periudhën në të cilën

ai është kryer dhe lind detyrimi. Ky fenomen konstatohet kryesisht në

rregjistrimet e institucioneve: Bashkia Tiranë, Bashkia Maliq, MFE, Ministria e

Arsimit, MIE. Kjo praktikë krijon mundësinë e mosidentifikimit të qartë dhe unik

të një faturë/detyrimi, kohën kur ka ndodhur shpenzimi dhe nuk lejon monitorim

të progresit të realizimit kontratave në mënyrë korrekte.

3.13 Një tjetër fenomen është ai i pagesave pjesore si pasojë e mungesës së fondeve disponibël të mjaftueshme për të likujduar faturat me vlerën e tyre

totale për punime tashmë të kryera nga kontraktorët i konstatuar në 12 raste me

një vlerë rreth 262 milionë lekë, ku me paraqitjen e faturës, rregjistrimi është

bërë pjesorë dhe rrjedhimisht dhe pagesa me një vlerë të barabartë me fondin

disponibël, duke përmendur: Aparatin e MFE, AKSHI dhe Bashkia Tiranë të cilat

kanë bërë rregjistrimi pjesore duke shkelur parimin kontabilitetit të njohjes së

shpenzimeve në momentin kur ndodhin dhe me vlerën e tyre të plotë.

3.14 Pavarësisht shkeljeve të përhapura, kërkesave ligjore, dhe rekomandimit të KLSH, me qëllim disiplinimin e menaxhimit të financave publike, nga NPA nuk është marrë asnjë masë administrative e përcaktuar si gjobë në nenin 71 të Ligjit nr.9936 dt.26.06.2008 i ndryshuar, të përllogaritura nga KLSH në të paktën

9.9 miliardë lekë, për shkeljet e ligjit të menaxhimit të sistemit buxhetor dhe

akteve nën ligjore të tij si dhe nuk është inciuar asnjë inspektim financiar në

zbatim të nenit 69 “Inspektimi financiar” i Ligjit për marrje përsipër e


15

angazhimeve jashtë fondeve të parashikuara në buxhet apo pagesa në

kundërshtim me ligjet dhe rregullat në fuqi përbëjnë elemente për fillimin e

inspektimit financiar publik. Në bazë të raportimeve të rasteve të konstatuara në

shkelje të afateve ligjore të dorëzimit të faturave dhe kontratave në Degët e

Thesarit, janë dërguar rreth 320 shkresa drejtuar institucioneve përgjegjës, për “tërheqje vëmendje” të shkeljes së konstatuar duke cituar dhe bazën ligjore të

saj, shkresë kjo e firmosur nga NPA. Në asnjë rast nuk rezulton të jetë marrë

ndonjë masë për institucionet me raste përsëritje apo me kontrata me vlera të

mëdha dhe impakt të konsiderueshëm në raportimin e buxhetit faktit. KLSH

konstaton që ka një rritje të numrit të rasteve të raportuara nga degët e thesarit

në krahasim me një vit më parë, por nëse marrim në konsideratë me numrin e

lartë të shkeljeve të afateve ligjore, ato mbeten ende minimale dhe pa impakt në

përmirësimin dhe parandalimin e detyrimeve të prapambetura. Në këtë rast

përveç DPTH, struktura e Drejtorisë së Harmonizimit të KBFP ka përgjegjësi për

monitorimin e këtyre shkresave në kuadër të raportimit të indikatorëve të performancës financiare. Nëse neni 71, gërma (f) dhe (gj) e Ligjit nr.9936, datë

26.6.2008 ‘Për menaxhimin e sistemit buxhetor në RSH‘, i ndryshuar, do të ishte zbatuar rast pas rasti në masën nga 1 deri në 3 paga mujore (për regjistrimin me

vonesë të kontratave) dhe 3 deri 7 paga për moszbatim të afateve të dorëzimit

të urdhër-shpenzimit gjobat e përllogaritura vlerësohet të ishin minimalisht rreth

9.9 miliardë lekë.

4. IMPLEMENTIMI I BUXHETIT

4.1 Realizimi i të Ardhurave Buxhetore

Të ardhurat e përgjithshme të buxhetit të shtetit për vitin 2018, janë realizuar

në vlerë 449,910 milion lekë. Këto të ardhura janë realizuar në masën 96,8% ndaj planit vjetor fillestar (97,4% ndaj planit të rishikuar vjetor). Referuar realizimit

faktik të të ardhurave për vitin 2018 konstatohet se planifikimi fillestar ka

parashikuar një rritje të të ardhurave në krahasim me 2017 në masën 7,9%, dhe

realisht ka realizuar në masën 4,5%. Edhe për këtë vit, planifikimi optimist i të

ardhurave ka lejuar planifikimin më të madh të shpenzimeve buxhetore brenda

limitevë të deficitit të vendosur me ligj. Mosrealizimi i të ardhurave tatimore,

veçanërisht i atyre nga Tatimet dhe Doganat, ka ndikuar në rritjen e stokut të

TVSH-së së rimbursueshme (81,5% më i lartë se viti 2017) dhe krijimin e

detyrimeve të prapambetura, të cilat nuk janë të deklaruara në Tabelën e

Treguesve Fiskalë të Konsoliduar.

Të ardhurat Tatimore, të realizuara në vlerë 419,334 milion lekë, zënë peshën

kryesore ose 93,2%, të të gjithë të ardhurave. Të ardhurat tatimore janë realizuar

në masën 99% të planit vjetor fillestar dhe atij të rishikuar vjetor. Krahasuar me

realizimin faktik të vitit 2017, këto të ardhura janë rritur me 20,705 milion lekë

më shumë ose janë rritur në masë 5,2% më shumë. Të Ardhurat Tatimore, janë

burimi kryesor i të ardhurave të përgjithshme dhe kontribuojnë në buxhetin e

shtetit me 25,4 % të PBB-së. Të ardhurat tatimore përbëhen nga; të ardhurat nga

tatimet dhe doganat, të ardhura nga pushteti vendor dhe të ardhura nga fondet

special.

Të ardhurat nga tatimet, janë realizuar në vlerën 143,402 milion lekë, referuar të dhënave të Drejtorisë së Përgjithshme të Tatimeve, ose 99.5% ndaj planit

përfundimtar. Të ardhurat nga TVSH (bruto) paraqesin një realizim prej 95.7%

në krahasim me planin përfundimtar dhe 95.8% në krahasim me planin fillestar.

Plani i të ardhurave totale për tu mbledhur nga administrata tatimore për vitin

2018 paraqitet në vlerë bruto 247 miliard lekë dhe rimbursimi i TVSH-së është


16

planifikuar në shumën 15 miliardë lekë, për një plan neto në vlerë 232 miliard

lekë. Të ardhurat faktike bruto të mbledhura nga administratat tatimore për vitin

2018 paraqiten në shumën 246.6 miliard lekë dhe rimbursimet e kryera

paraqiten në shumën 14.4 miliard lekë. Realizimi në terma neto i planit, vjen

kryesisht si rezultat i mos realizimit të planit të të ardhurave tatimore bruto (pa kontributet e sigurimeve shoqërore dhe shëndetësore) me 1.3 miliard lekë më

pak se plani, tejkalimit të ardhurave nga kontributet e sigurimeve shoqërore dhe

shëndetësore me 3.8 miliard lekë më shumë se plani, dhe mos rimbursimit të

stokut të TVSH së kërkuar, i cili është rritur ndjeshëm me rreth 9 miliardë lekë,

duke kapur një vlerë prej mbi 20 miliardë në fund të vitit 2018. Përformanca e të

ardhurave tatimore në terma bruto, në kushtet e stokut në rritje të rimbursimit

të TVSH, duhej të shoqërohej me shkurtim shpenzimesh me qëllim ruajtjen

treguesve fiskal, përfshi deficitin, veprim që nuk është ndërmarrë dhe ka ndikuar

negativisht në stokun e rimbursimit të TVSH.

Nga auditimi në DPT, janë konstatuar problematika në lidhje me skemën e rimbursimit të TVSH, probleme në mbledhjen e borxhit tatimor, etj. Gjithashtu

lidhur me tatimin mbi dividentin konstatuam se: Me ndryshimi ligjor të normës

tatimit mbi dividendin (në 8%), me efekt prapaveprues, bëhet fakt një “amnisti fiskale”, që krijon pabarazi fiskale në raport me individët, apo aksionerët, të cilët gjatë këtyre viteve e kanë shpërndarë dividendin deri në vitin 2017. Ndërkohë

aksionerët, të cilët nuk kanë shpërndarë dividendin deri në vitin 2017, tashmë

do të përfitojnë një lehtësim fiskal, duke aplikuar një tatim më të ulët.

Nga auditimi konstatohet se, nga zbatimi i tarifës së re prej 8%, të ardhurat e

derdhura nga tatimpaguesit për dividendin deri më 20 gusht 2019, janë gjithsej

7,859 milionë lekë, krahasuar me 3,690 milionë lekë të derdhura për vitin 2017 dhe 3,041 milionë lekë të derdhura për vitin 2016. Janë derdhur tatim mbi dividentin për herë të parë gjatë këtyre tre viteve nga 1856 subjekte, shuma 2,555 milion lekë, ose 32.5% e totalit të dividendit, çka ka bërë që këto subjekte të kenë përfituar nga ulja e shkallës së tatimit. Konstatojmë se, shuma e tatimit

të dividentit për 50 subjeket e para në liste arrin në vlerën 4,030 milion lekë, ose

zë 50% të totalit të derdhur. KLSH konstaton gjithashtu anomali në deklarimin

dhe derdhjen e tatimit mbi dividentin, si: nga 25 subjekte është derdhur tatim

mbi dividendin në vitin 2019, në shumën 2,910 milionë lekë, por në vitet 2018

dhe 2017 kanë derdhur respektivisht 293 milionë lekë dhe 9.8 milionë lekë. Është

detyrë e administratës tatimore që në bashkëpunim me Ministrinë e Financave dhe Ekonomisë të merren hapa të kujdeshsëm në ndryshimet e shpeshta ligjore,

me qëllim krijimin e një klime të qëndrueshme për biznesin dhe shmangien në të

ardhmen të krijimit të ndonjë precedenti në drejtim të favorizimit selektiv të

subjekteve.

Të ardhurat nga doganat, janë realizuar bruto në vlerën 162,621 milion lekë,

ndërsa neto në vlerën 160,977.9 milion lekë. Krahasuar me planin përfundimtar,

të ardhurat doganore për vitin 2018, janë realizuar bruto në masën 96.2%, pra

6,361 milionë lekë më pak kundrejt planit fillestar, ndërsa neto në masën 95.2%,

pra 8.004 milionë lekë më pak kundrejt planit fillestar. Referuar të dhënave të

mësipërme, plani fillestar i të ardhurave doganore për vitin 2018, është parashikuar në vlerën 168,982 milionë lekë. Të ardhurat fiskale doganore për

vitin 2018, janë realizuar bruto 3,531 milionë lekë më shumë se vitin 2017, ose

rreth 2.2%, ndërsa neto 1,888 milion lekë më shumë se vitin 2017, ose 1.1%.

Përveç performancës nën plan, të ardhurat fiskale doganore kanë një rritje më

të vogël dhe në krahasim me vitin 2017, kur rritja ishte 6.9% në krahasim me një

vit më parë. Nga auditimet në administratën doganore në qendër dhe në degë


17

kanë rezultuar veprime e mosveprime në kundërshtim me kërkesat e

legjislacionit doganor, si dhe të dispozitave tjera ligjore e nënligjore mbi bazën e

të cilave e ushtron veprimtarinë administrata doganore, që kanë sjellë të ardhura

të munguara në buxhetin e shtetit në total 989 milion lekë. Disa nga

problematikat kryesore të sistemit doganor trajtohen më gjerësisht në këtë raport.

Të ardhurat nga Pushteti Vendor, janë në masën 21,863 milion lekë dhe zënë

4,9% të totalit të të ardhurave. Të ardhura nga Pushteti Vendor, sipas planit

fillestar këto të ardhura janë realizuar në masën 116% (106% ndaj planit të

rishikuar vjetor). Të ardhura nga Pushteti Vendor kontribuojnë në buxhetin e

shtetit me 1,3% të PBB-së.

Të Ardhurat jo Tatimore, janë në masën 22,412 milion lekë dhe zënë 5% të të

ardhurave gjithsej. Të Ardhurat jo Tatimore janë realizuar në masën 87%, të

planit vjetor fillestar dhe atij të rishikuar vjetor. Të Ardhurat jo Tatimore

kontribuojnë në buxhetin e shtetit me 1.4% të PBB-së.

4.2 Shpenzimet Buxhetore

Shpenzimet e përgjithshme të buxhetit të shtetit, për vitin 2018, u realizuan në

vlerë 476,146 milion lekë. Këto të shpenzime, janë realizuar në masën 95,8% ndaj planit vjetor fillestar (96,3% ndaj planit të rishikuar vjetor). Shpenzimet e

përgjithshme për vitin 2018, përbëjnë 28,9% të Produktit të Brendshëm Bruto.

Gjatë vitit 2018 shpenzimet buxhetore janë realizuar me 14,570 milion lekë më

shumë se viti 2017 ose rreth 3,16% më shumë.

Shpenzimet korente janë raportuar të realizuar në vlerë 397,344 milion lekë nga

407,981 milion lekë të planifikuara me Ligjin nr. 109/2017, ose janë realizuar në

masën 97,4% me një mosrealizim kundrejt planit për 10,636 milion lekë, ose 2,6% më pak se plani. (Krahasuar me planin e rishikuar vjetor ato janë realizuar

në masën 97,3%). Shpenzimet korente për vitin 2018, përbëjnë 24,1% të PBB.

Shpenzimet korete zënë 80% të shpenzimeve totale të planifikuara me Ligjin nr.

109/2017 dhe 83,4 % të shpenzimeve totale buxhetore faktike. Në shpenzimet

korente përfshihen: shpenzimet për personelin në vlerën 73,582 milion lekë, për

interesat në vlerën 36,513 milion lekë, shpenzimet operative të mirëmbajtjes në

vlerën 45,498 milion lekë, shpenzimet për subvencionet në vlerën 1,883 milion

lekë, shpenzimet për fondet speciale në vlerën 168,249 milion lekë, shpenzime

për buxhetin e pushtetit vendor në vlerën 49,615 milion lekë dhe shpenzimet e

tjera në vlerën 22,004 milion lekë.

Shpenzimet kapitale, janë realizuar për 78,434 milion lekë. Krahasuar me planin

fillestar shpenzimet janë realizuar në masën 90,1% (93,2% ndaj planit të rishikuar

vjetor). Shpenzimet Kapitale për vitin 2018, përbëjnë 4,8% të PBB.

Shpenzime Kapitale me Financim të Brendshëm janë realizuar për 52,225 milion

lekë, nga 55,878 milion lekë të planit fillestar të buxhetit ose realizuar ne 93,5%

dhe krahasuar më planin e rishikuar ato janë realizuar në masën 97,4%.

Konstatohet se, 32% e realizimit të Investimeve me Kapital të Brendshëm

realizohet në muajit Dhjetor. Ky fenomen i cili ekziston prej vitesh dhe i trajtuar

nga KLSH, shton riskun e uljes së vëmendjes gjatë procesit të menaxhimit të

projekteve të investimit të cilat ndikojnë drejtpërdrejt në eficencën e projekteve të investimeve publike.

Shpenzimet Kapitale me Financim të Huaj janë realizuar në vlerën 26,210 milion

lekë, nga 30,510 milion lekë të planifikuara në buxhetin fillestar ose 85% dhe


18

krahasuar me planifikimin përfundimtar janë realizuar në masën 86%. Trendi i

shpenzimeve kapitale me financim të huaj referuar Treguesve Fiskalë të

Konsoliduar rezulton në rritje. Konkretisht gjatë vitit 2018 ky zë është rritur me

17.6% krahasuar me vitin 2017. Në drejtim edhe të konkluzioneve të arritura në

Raportin e Buxhetit të Vitit 2017 të KLSH, shmangia kohore në nënvlerësim të disbursimeve të vitit të kaluara, për shkak të raportimit me vonesë për 6 projekte

është mbartur në mbivlerësim të treguesve në vitin buxhetore 2018, në vlerën

totale 3,013 milion lekë. Ashtu si dhe në vitet e kaluara KLSH ka konstatuar

klasifikime dhe raportime si investimeve të shpenzimeve korrente në vlerë totale

804 milion lekë.

Disa nga problematikat në lidhje me menaxhimin e shpenzimeve buxhetore

paraqiten si më poshtë vijon, ku KLSH është përqendruar në ato çështje me

ndikime në treguesit fiskal dhe ku ka hapësira për rritjen e eficencës në

përdorimin e fondeve publike.

4.2.1 Shpenzimet për Vendime Gjyqësore

KLSH ka konstatuar se vendimet gjyqësore të formës së prerë nuk raportohen

dhe nuk deklarohen si shpenzim në kundërshtim me nenin 61 të Ligjit nr.9936

datë 26.06.2008 “Për menaxhimin e sistemit buxhetor në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar. Kjo krijon kushtet për akumulimin e kamatvonesave si pasojë e vonesës në shlyerjen e tyre, nënvlerësimin e shpenzimeve të vitit dhe

deficitit të vitit buxhetor, pagesën e tarifave përmbarimore si pasojë e

mosekzekutimit vullnetar të vendimeve dhe thyerje të radhës së shlyerjes së

vendimeve dhe selektivitet në përzgjedhjen e vendimeve për pagesë

(mosrespektimi i FIFO). Në shumë institucione nuk ekziston databaza e

vendimeve gjyqësore në mënyrë që nga ana e KLSH të raportohet efekti i detyrimeve si pasojë e vendimeve gjyqësore të cilat kanë marrë formë të prerë.

Efekti i pagesave të kryera nga Buxheti i Shtetit për vitin 2018 për largim të

padrejtë të punonjësve nga puna nëpërmjet llogarive të shpenzimeve operative

vlerësohet në rreth 1.6 miliardë lekë (llogaria 6027400 “Shpenzime për ekzekutim të vendimeve gjyqësore për largim nga puna”) dhe për vendimet e

tjera gjyqësore në rreth 0.8 miliardë lekë (llogaria 6027401 “Shpenzime për ekzekutim të vendimeve gjyqësore të tjera” dhe llogaria 6029003 “Shpenzime gjyqësore”). Nga ana tjetër, sipas raportimit nga MFE të gjendjes së detyrimeve të prapambetura konstatohet se këto pagesa të kryera gjatë vitit nuk pasqyrojnë

gjendjen reale të këtyre anomalive të identifikuara, pasi stoku i detyrimeve të prapambetura deri në 31.12.2018 sipas llogarisë 4864100 “Vendime gjyqësore” llogaritet në rreth 3 miliard lekë. Duke ju referuar institucioneve më

problematike buxhetore të cilat kanë ekzekutuar pagesa për punonjësit e larguar

padrejtësisht nga puna të konstatuara me vendim gjykate konstatohet se 10

institucione përbëjnë edhe rreth 50% të pagesave, si në vijim:

Tabela nr. 1 Pagesat për vendimet gjyqësore për institucionet kryesore Institucioni Shuma

Aparati Drejt.Pergj.Tatimeve (3535) 302,854,349

Aparati i Ministrise se Turizmit dhe Mjedisit (3535) 178,338,046

Bashkia Tirana (3535) 121,365,950

Drejtoria e Pergjithshme e burgjeve (3535) 76,438,189

Aparati Drejt.Pergj.Doganave (3535) 53,519,848

Aparati Ministrise se Financave dhe Ekonomise (3535) 40,993,200

Aparati i Ministrise se Mbrojtjes (3535) 28,637,083

Aparati i Ministrise se Infrastruktures dhe Energjise (3535) 23,673,442

Reparti Ushtarak Nr.4300 Tirane (3535) 22,860,092

Aparati Ministrise se Bujqesise dhe Zhvillimit Rural (3535) 22,324,114

Burimi: Thesari


19

KLSH parashtron rëndësinë e zbatimit të menjëhershëm të vendimeve gjyqësore

dhe futjen e tyre në procesin e ekzekutimit buxhetor, duke marrë parasysh

efektin e mundshëm në vitet e ardhshme në formën e detyrimeve të

prapambetura nga njëra anë dhe trajtimin e plotë të përgjegjësisë në lidhje me

vendimmarrjen me kosto financiare të nëpunësve publike, në të njëjtën linjë me kërkesën e vazhdueshme për hartimin dhe miratimin e ligjit “Për përgjegjësinë materiale”. Kjo pasi është konstatuar se në të gjitha subjektet që ekzekutojnë vendimet gjyqësore nuk përcaktohet përgjegjësia në lidhje me detyrimet që

lidhen me to, në kundërshtim edhe me kërkesat e Udhëzimit Standart të Zbatimit

të Buxhetit, në të cilin kërkohet nxjerrja e përgjegjësive nga ana e Titullarëve të

institucioneve për çdo rast të vendimeve gjyqësore.

KLSH auditoi në Ministrinë e Financave dhe Ekonomisë zbatimin e Vendimeve Gjyqësore, Arbitrazhe Ndërkombëtare, Pagesa Të Tjera Gjyqësore, që regjistrohen dhe likuidohen në këtë institucion. MFE ka veçantinë nga institucionet e tjera se përveç vendimet gjyqësore që i takojnë këtij institucioni, likuidon dhe të gjitha detyrimet e shtetit shqiptar me

gjykatat ndërkombëtare. Për vitin 2018, vendimet gjyqësore të likujduara në

Aparatin e MFE, rezultuan në vlerë 464 milion lekë, për: Pagesa me VKM nga

Fondi Rezervë për 3 VGJEDNJ, në vlerë 513.8 mijë lekë. Pagesa të tjera, të lindura

nga detyrime ndërkombëtare, në shumën prej 257,723.20 mijë lekë ,të

likujduara me dokumentacion ligjor. Megjithse ka ndryshim midis shumave të

VKM të alokuara dhe pagesave për këto detyrime, të gjitha këto likujdime janë

të justifikuara me kohën e dorëzimit të dokumentacionit dhe urdhrave të marë

për likujdimin e tyre. Pagesa për Vendime gjyqësore të tjera, në shumën

95,480.72 mijë lekë, të likujduara me dokumentacion ligjor. Pagesa për Vendime gjyqësore për 26 ish punonjës të “larguar nga puna”, në shumën 39,738.01 mijë lekë, likujduar sipas udhëzimit për këtë qëllim, e duke ndjekur radhën e

likujdimit. Pagesa për 121 “burgime të pa drejta”, në shumën 70,199.59 mijë lekë, me vonesa në likujdim për shkak të udhëzimit/ i hartuar më parë e që

rezulton me afate të gjata verifikimi, duke mos pamundësuar kryerjen e procedurave të nevojshme për ekzekutimin vullnetar dhe duke rënduar

shpenzimet buxhetore me shpenzime përmarimore. Pagesa për “Vendime gjyqësore për pronat”, likujduar nga të ardhurat nga privatizimi, në shumën 285.22 mijë lekë, nga 9,101 mijë lekë vendime kompesimi të dorëzuara me

dokumentacion në Drejtorinë e Buxhetit dhe Menaxhimit Financiar. Pra për vitin 2018, kanë ngelur pa u likujduar vlera prej 8,815 mijë lekë. Shkak për pezullimin e pagesave për këto vendime, ka rezultuar antikapi midis ligjit organik të buxhetit dhe udhëzimit standart të zbatimit të tij. Në lidhje me vendimet gjyqësore me objekt cështjet e privatizimit nuk ka një informacion të plotë në lidhje me detyrimet e shtetit.

KLSH auditoi në Drejtorinë e Përgjithshme të Tatimeve zbatimin e Vendimeve Gjyqësore dhe administrimin e burimeve njerëzore. Drejtoria e Përgjithshme e

Tatimeve ka trashëguar detyrime të papaguara në total për subjektet tregtare

dhe ish punonjës 578 milion lekë në janar 2018, ka paguar për likuidimin e

tyre 427 milion lekë gjatë vitit 2018, dhe ka mbartur si detyrim të prapambetur

ende në fund të vitit 2018 edhe 449 milion lekë. KLSH ka konstatuar se vlera e detyrimeve të prapambetura nga shpenzimet gjyqësore sipas 3 burimeve ka rezultuar e ndryshme, pasi tjetër vlerë gjendët në bilancin kontabël të DPT-së, tjetër vlerë raportohet në Ministirinë e Financave dhe Ekonomisë dhe tjetër vlerë raportohet në KLSH nga DPT.


20

Tabela nr. 2: Kosto e Vendimeve Gjyqësore

DPT Detyrimi i prapambetur

01.01.2018

Paguar 2018

Detyrimi i prapambetur

31.12.2018

Për ish punonjës 250,268,852 262,141,218 287,615,392

Për subjekte tregtare 327,326,002 165,399,807 161,926,195

Totali 577,594,854 427,541,025 449,541,587

Burimi: DPT

DPT ka trashëguar në janar 2018, 250 milion lekë detyrime nga shpenzimet për ekzekutimin e vendimeve gjyqësore të ish punonjësve, ka paguar ndaj tyre 262

milion lekë gjatë vitit 2018 dhe ka mbartur si detyrim të prapambetur ende në

fund të vitit 2018 edhe 287 milion lekë. Konatatohet qe ka diferenca mbi pagesat

e kryera sipas DPT dhe të dhenave të thesari, paraqitura më lart, si rrezultat i

klasifikimeve të gabuara në raportim të vendimeve gjyqësorë për subjektet

tregtare. Tabela nr. 3: Kosto e Vendimeve Gjyqësore për punonjësit e larguar nga puna

Nr Detyrimi i prapambetur

01.01.2018

Detyrime të lindura

gjatë 2018

Paguar 2018

Detyrimi i prapambetur

31.12.2018

Ish nëpunës më status 200 237,722,934 274,549,471 240,975,839 271,231,116

Ish punonjës me kod pune

50 12,545,918 24,938,287 21,165,379 16,384,276

Totali 250 250.268.852 299.487.758 262.141.218 287.615.392

Burimi: DPT.

Nga auditimi i pagesave të bëra, për shlyerjen e detyrimeve ndaj ish punonjësve

të larguar nga puna është konstatuar mos respektim i radhës së pagesave sipas

parimit “First In First Out” në 13% të rasteve, sikurse parashikon Udhëzimi nr.1,

datë 04.06.2014 “Për mënyrën e ekzekutimit të detyrimeve”, si dhe mosnjohje

në vlerë të plotë të detyrimeve të prapambetura ndaj këtyre punonjësve në

pasqyrat financiare të njësisë, duke mos përfshirë në Bilancin Kontabël një

detyrim prej 161 milion lekësh, veprim ky që ka shkaktuar ulje fiktive të

detyrimeve të prapambetura në pasqyrat e shtetit. Kjo faturë financiare për buxhetin e shtetit ka ardhur si pasojë e keq menaxhimit

të burimeve njerëzore ndër vite, dhe mos zbatimit të procedurave ligjore për

rikthim në punë edhe pse administrate tatimore ka patur disponibilitet vendesh,

problematika të evidentuara më hollësisht në vijim.

4.2.2 Mbi Administrimin e Burimeve Njerëzore

Nga auditimi i ushtruar në Drejtorinë e Përgjithshme të Tatimeve, mbi administrimin e burimeve njerëzore dhe kostot e keq administrimit të tyre ndër vite, KLSH ka evidentuar dhe konstatuar problematika të shumta, të cilat kanë

rënduar buxhetin e shtetit dhe cënuar performancën e institucionit ndër vite. Është konstatuar se Komisioni i Posaçëm për zbatimin e vendimeve gjyqësore

prej vitesh nuk ka vepruar dhe nuk ka ushtruar kompetencat në përputhje me

dispozitat dhe afatet ligjore, duke lënë të patrajtuara ende në fund të vitit 2018

edhe 126 praktika gjyqfituesish. Edhe pse vakancat në strukturën e

Administratës Tatimore Qendrore kanë variuar në mënyrë të përhershme në një

vlerë shumë të lartë me rreth 170 pozicione vakante gjatë vitit 2018 dhe

komisioni i posaçëm e ka pasur në dispozicion këtë informacion, përsëri nuk ka

bërë propozimet përkatëse për gjyqfituesit. Mosveprimi i këtij komisioni në

përputhje me dispozitat dhe afatet ligjore ka shkaktuar për vite dhe vazhdon të

shkaktojë kosto financiare për buxhetin e shtetit shqiptar. Bazuar në kryqëzimin e të dhënave të dy databazave, databazës së të dhënave

gjyqësore me pagesat dhe detyrimet për punonjësit e larguar nga puna në DPT,

dhe databazës së punësimit aktual të këtyre ish punonjësve, gjeneruar nga

deklaratat e punëdhënësve në sistemin C@TS, u konstatua se 12 ish punonjës në


21

listë pritje, që kanë marrë pagat apo i’u është njohur detyrimi, sipas përcaktimeve të nenit 66/1, pika 3, në ligjin nr.152/2013 datë 01.10.2013 “Për nëpunësin civil”, për të njëjtën periudhë, kanë rezultuar të punësuar në

institucione të tjera buxhetore, duke përfituar në këtë mënyrë dy paga mujore

njëkohësisht nga buxheti i shtetit, duke shfrytëzuar pa të drejtë hapësirën ligjore midis dy ligjeve.

Është konstatuar mbulimi në masë me urdhra delegimi kompetencash i

pozicioneve vakante në strukturë, gjithsej 114 urdhëra në fuqi gjatë vitit 2018,

duke cënuar kështu përmbushjen e misionit të punës së këtyre pozicioneve.

Gjithashtu nga testimi me përzgjedhje rastësore i 50% dosjeve të punonjësve të

rekrutuar gjatë vitit 2018 në Strukturat e Hetimit Tatimor janë konstatuar

propozime dhe emërime në pozicione pune jo në përputhje me kriteret e

posaçme mbi kualifikimet profesionale dhe vjetërsinë e pozicionit, për të cilin

kanë konkuruar, për 7 konkurent fitues.

Në Administratën Tatimore Qendrore është konstatuar numër shumë i lartë punonjësish shërbimi me kontratë, 330 punonjës të planifikuar dhe 320 të

punësuar gjatë vitit 2018, nevojat për të cilët në fazën e planifikimit janë të pa

argumentuara dhe mbështetura në evidenca nga Drejtoritë Rajonale, puna që

bën secili punonjës është e pa mirë përcaktuar dhe e pa matshme, si dhe mungon

një procedurë e rregullt ligjore në rekrutimin dhe emërimin e tyre.

Nga auditimi i ushtruar në Drejtorinë e Përgjithshme të Doganave, mbi administrimin e burimeve njerëzore dhe kostot e keq administrimit të tyre ndër vite, janë konstatuar problematika jo vetëm me efekte financiare dhe risqe

fiskale por edhe veprime të cilat kanë ndikuar në mbarëvajtjen e punës dhe

performancën e Institucionit, duke cënuar në këtë mënyrë stabilitetin e

administratës publike. Vetëm gjatë vitit 2018, Drejtoria e Përgjithshme e

Doganave ka zbatuar 47 vendime gjyqësore për shpërblim dëmi në një total prej

rreth 49 milion lekë, vlerë e konsideruar si efekt financiar negativ për buxhetin e

shtetit. Konatatohet qe ka diferenca mbi pagesat e kryera sipas DPD dhe të

dhënave të thesari, paraqitura më lart, si rezultat i klasifikimeve në raportim të vendimeve gjyqësorë. Këto vendime gjyqësore kanë objekt të tyre rikthimin në

punë të ish-punonjësve të larguar padrejtësisht nga vendi i punës, pagimin e

pagave nga momenti i largimit deri në ekzekutimin e vendimit për ish-punonjësit

me status ose dëmshpërblimin për largimin nga puna të ish-punonjësve me kod

pune. Nga auditimi është konstatuar se nuk është zbatuar radha e shlyerjes së

vendimeve gjyqësore sipas databazës së vendimeve gjyqësore dhe grafiku i

shlyerjes nuk është bërë publik në faqen on-line. Grupi i auditimit konstatoi se

shumica e ekzekutimeve të vendimeve gjyqësore janë kryer me përmbarues

privat, duke e kaluar afatin për likuidimin vullnetar.

Konstatuam mungesën e një evidence të saktë në lidhje me të gjitha detyrimet përkundrejt të tretëve në kohë reale fakt që krijon kushtet për thyerje të

vazhdueshme të udhëzimeve të konstatuara edhe gjatë auditimit, në lidhje me

krijimin e detyrimeve të prapambetura, likuidimin jo sipas radhës së paraqitjes

në institucion, akumulimin e interesave nga mos shlyerja në kohë e principalit të

vendimeve apo planifikim të gabuar të kërkesave buxhetore në fillim të vitit.

Në kuadër dhe të Ristrukturimit që ka kaluar DPD, konstatuam se procesi është

realizuar në kundërshtim me aktet rregullatorë, referuar vonesave dhe

procedurave të transferimit të punonjësve. Vendimmarrja për personat e prekur

nga Ristrukturimi dhe transferimet e tyre të përhershme nuk janë bazuar në

kritere reale siç janë vjetërsia në punë, kualifikimi, vlerësimi vjetor etj duke rritur riskun e transferimeve të detyruara dhe mospërshtatjes me kriteret e pozicionit


22

të punës, tregues i cili cënon mbarëvajtjen e punës dhe kryerjen e punës me

eficencë, efektivitet dhe efiksitet.

KLSH auditoi në Fondin i Sigurimit Të Detyrueshëm Të Kujdesit Shëndetësor lidhur me administrimin e burimeve njerëzore. Nga auditimi për vitin 2018 janë

konstatuar problematika jo vetëm me efekte financiare dhe risqe fiskale por edhe veprime të cilat kanë ndikuar në mbarëvajtjen e punës dhe performancën

e Institucionit. Miratimi i strukturës pas vendimit të Këshillit Administrativ për

reduktimin e numrit të punonjësve me 163 punonjës dhe ndryshimi i organizimit

të zyrave vendore të FSDKSH, është zbatuar me vonesa duke sjellë efekte

financiare negative për buxhetin e shtetit në vitin 2018 me vlerë rreth 29 milion

lekë.

Grupi auditimit konstatoi se riorganizimi i FSDKSH është zhvilluar në mungesë të

dispozitave ligjore që rregullojnë këtë proces dhe nuk ka marrë vëmendjen e

duhur nga hallkat drejtuese të Fondit duke sjellë problematika të cilat kanë

cënuar stabilitetin e administratës publike dhe përdorimin me efikasitet të fondeve buxhetore. Vlen të përmendim faktin se në Protokollin e Drejtorisë së

Përgjithshme të FSDKSH dhe Drejtorisë së Administrimit të Paketave

Shëndetësore dhe Ekzaminimeve Terciare (DAPSHET) ekzistojnë dy shkresa të

ndryshme me të njëjtin nr. protokolli dhe datë në lidhje me strukturën e

DAPSHET, por me përmbajtje të ndryshme. Konstatohet se transferimet e

përhershme të punonjësve të prekur nga riorganizimi dhe largimet nga puna të

ish-punonjësve të FSDKSH-s janë të pabazuara në kritere reale siç janë

eksperienca, vjetërsia në punë, vlerësimi vjetor i performancës së punës etj, duke

e rritur në këtë mënyrë riskun e një procesi formal i cili ka rezultuar në procese

gjyqësore me objekt zgjidhje të pajustifikuar të kontratës së punës. Nisur nga databaza e vendimeve gjyqësore evidentohen se janë larguar nga puna

gjatë procesit të Ristrukturimit 9 punonjës nga FSDKSH-së, 3 prej të cilëve kanë

hapur proces gjyqësor, 37 punonjës nga DAPSHET, 17 prej të cilëve janë në

proces gjyqësor në Gjykatën e Rrethit Gjyqësor Tiranë, 27 punonjës nga

DRFSDKSH, 7 prej të cilëve kanë hapur proces gjyqësor, ku 1 kërkesë padi është

rrëzuar, 4 janë në proces gjyqësor dhe 2 kanë dal të fituara me vendim të

Gjykatës së Shkallës së Parë Tiranë. Ky impakt bëhet më domethënës në kohën

kur në FSDKSH ka patur vende vakante të cilat në çdo kohë mund të përdoreshin

për sistemimin e ish-punonjësve të prekur nga riorganizimi në mënyrë që të

ndalohej akumulimi i shpenzimeve jo efektive. Në lidhje me vendimet gjyqësore për largimet e padrejta nga puna për vitin 2018 planifikimi është 0 dhe vlera e

paguar është 7,4 milion lekë. Nga auditimi është konstatuar se nuk ka patur një

evidencë të saktë në lidhje me detyrimet përkundrejt të tretëve. Kjo krijon

kushtet për thyerje të vazhdueshme të udhëzimeve, në lidhje me krijimin e

detyrimeve të prapambetura, likuidimin jo sipas radhës së paraqitjes në

institucion, akumulimin e interesave nga mos shlyerja në kohë e principalit të


KLSH auditoi në Institutin e Sigurimeve Shoqërore administrimin e burimeve njerëzore. Marrëdhëniet e punës në ISSH rregullohen nga Kodi i Punës në

Republikën e Shqipërisë dhe rregulloren “Për personelin e Institutit të Sigurimeve Shoqërore”. Gjatë vitit 2018, Instituti i Sigurimeve Shoqërore, rezulton të ketë zbatuar 11 vendime gjyqësore për shpërblim dëmi në total

rreth 7.6 milion lekë. Këto vendime gjyqësore kanë objekt dëmshpërblimin për

largimin nga puna të ish-punonjësve me kod pune. Referuar databazës së

vendimeve gjyqësore rezulton se numri gjithsej i vendimeve gjyqësore është 29,

nga të cilat kanë përfunduar dhe janë ekzekutuar 11 prej tyre, ndërsa 18


23

rezultojnë në proces gjyqësor. Konstatohet që për periudhën objekt auditimi në

ISSH paraqiten vende vakante. Ky fakt evidentohet nga auditimi i numrit të

përgjithshëm të punonjësve, i cili nga 1337 punonjës të miratuar me Vendim të

Këshillit Administrativ nr.18, datë 20.12.2017, në fund të vitit 2018 rezulton të

jenë të punësuar në fakt 1296 punonjës, pra janë të paplotësuar 41 vende pune, të cilat nuk janë shpallur si vende vakante, duke cënuar edhe mbarëvajtjen e

punës dhe kryerjen e punës me eficencë, efektivitet dhe efiksite, në kundërshtim

me zbatimin e VKA nr. 3/2 datë 26.02.2008, “ Për miratimin e Rregullores për personelin e Institutit të Sigurimeve Shoqërore”. Për procedurën e rekrutimit të

punonjësve të rinj, u konstatua se nuk është zbatuar VKA nr. 3/2 datë

26.02.2008, “Për miratimin e Rregullores për personelin e Institutit të Sigurimeve Shoqërore”.

4.2.3 Fondi i Kontigjencës dhe Rezervës

Fondi Rezervë i Buxhetit të Shtetit dhe Fondi i Kontigjencës janë pjesë përbërëse

e buxhetit të shtetit. Sipas përcaktimeve ligjore “Fondi rezervë” krijohet për të financuar shpenzime jo të përhershme të paparashikuara, në fazën e përgatitjes

së buxhetit, ndërsa “Fondi i kontingjencës” është fondi i pashpërndarë, që

krijohet për të mbuluar risqet e mundshme për të ardhurat dhe shpenzimet,

gjatë zbatimit të buxhetit.

Për vitin 2018, përdorimin Fondit Rezervë të Buxhetit të Shtetit është miratuar

me 28 VKM, në vlerë 1,498 milionë lekë, nga 1,500 milionë lekë të programuara

me aktin normativ nr.2, pra është përdorur në masën 99.8% e fondit të

planifikuar, ndërsa fondi i kontigjencës nuk është përdorur nga 4,000 milion lekë

i programuar. Përdorimi i Fondit Rezervë të Buxhetit të Shtetit këtë vit është

35% më pak se një vit më parë. Këtë vit janë përdorur 2 VKM (të sigluara “sekret”), në shumën 127.65 milion

lekë, e konkretisht VKM nr.115, datë 23.02.2018 për Ministrinë për Evropën dhe

Punët e Jashtme, në vlerë 80.40 milionë lekë (720,000 euro) “Për autorizimin e MPJ për lidhjen e kontratës ndërmjet shtetit shqiptar dhe kompanisë “APCO WORLDËIDE” (këshillimi & promovimi) dhe VKM nr.308, datë 23.05.2018 për

Ministrinë Financave dhe Ekonomisë, në vlerë 47.25 milionë lekë (375,013 euro)

“Për autorizimin e Ministrisë së Brendëshme dhe MFE për lidhjen e kontratës me

kompaninë “ERNST & YONG”, për të afruar konsulencë në zbatim të planit të veprimit “Për luftën kundër krimit ekonomiko-financiar dhe korupsionit “në gjurmët e parasë”. Nga auditimi i përdorimit të Fondit Rezervë të Buxhetit të Shtetit, mangësitë në

dokumentacion, apo me shkelje në përdorimin e tij, janë sa 63% e vlerës totale

të përdorimit të tij, në kundërshtim me ligjin organik të buxhetit dhe në

udhëzimin standart të zbatimit të tij, kështu:

- Në 7 VKM, në vlerë 352.98 milionë lekë, ose 23.6% e vlerës së përdorur të këtij

fondi, në dosjet e vendimeve të Këshillit të Ministrave nuk janë relacionet

shpjeguese për shpenzimet që kërkohen nga institucionet përfituese për

përdorimin e tij.

- Në 8 VKM, në vlerë 448.86 milionë lekë, ose 30% e vlerës së tij, dosjet e

vendimeve të Këshillit të Ministrave, nuk kanë preventiv shpenzimesh nga institucionet përfituese.

-Në 8 VKM, në vlerë 388.53 milionë lekë, ose 26% vlerës së këtij fondi, nuk janë

miratimet e Ministrisë së Financave.

-Në 5 VKM, në vlerë 535 milionë lekë, ose 35.7% të vlerës së këtij fondi, është

përdorur si “shtesë buxheti”, fonde të cilat duhet të parashikoheshin në


24

përputhje me procedurat dhe kriteret ligjore të planifikimit të buxhetit dhe të

miratoheshin me ligjin vjetor të tij.

-Nga auditimi i vendimeve të GJEDNJ, rezultoi se këtë vit është likujduar vlera më

e vogël e 10 vjetëve të fundit, në shumën 0.52 milionë lekë. Megjithëse

egzekutimi i 3 VGJEDNJ me 3 VKM, është bërë brenda afatit të daljes së VKM, janë llogaritur kamat vonesat prej 22.8 mijë lekë, të llogaritura nga koha e daljes

së VGJEDNJ, plus 3 muaj dhe marrjes së VKM, vlerë e pa justifikuar në përdorimin

e fondeve buxhetore, e që ka ardhur nga vonesa në trajtimin e këtyre

procedurave nga Avokatura e Shtetit dhe Këshilli i Ministrave.

4.2.4 Fondi i të Përndjekurve Politikë

Fondi i të Përndjekurve Politikë për vitin 2018, referuar Tabelës së Treguesve

Fiskalë është realizuar në vlerën 997 milionë lekë, nga 2,051 milionë lekë të

planifikuara me ligjin nr. 109/2017 “Për buxhetin e viti 2018” ose 48% në raport

me planin vjetor fillestar dhe 97% në raport me planin përfundimtar AN2. Pra

fondi i përndjekurve politikë është afërsisht përgjysëmuar në krahasim me planin fillestar të vitit 2018 dhe realizimin faktik të vitit 2017. Konstatohet se vlera e

detyrimit të njohur nga shteti Shqiptar dhe i papaguar për ish të përndjekurve

politik deri në fund të viti 2018 është 33,381 milion lekë. Nëse buxhetimi i këtij

fondit do të vazhdojë me këtë rritët, ky detyrim do të mund të shlyhet vetëm pas

rreth 33 vitesh (nga 16 vjet me buxhetimin fillestar). Për të ruajtur vlerën reale

të kompensimit duke pasur në konsideratë kohën e gjatë, do të duhej që

detyrimet e njohura ndaj kësaj shtrese të indeksoheshin me inflacionin.

Konstatohet se vlera e realizimit të pagesave për rehabilitimin e ish të

përndjekurve politik sipas tre evidencave Tabelës Fiskale, Bankave të Nivelit të

Dytë dhe Sistemit E-dëmshpërblime rezulton me diferenca. Nga evidenca e marrë nga sistemi E-dëmshpërblime për pagesat e vitit 2018 dhe testimet e

kryera për subjektet përfituese të kategorisë parësore konstatohet se është

thyer radha e pagesave për këstet, pra pa përfunduar shpërndarja brenda këstit

më të ulët për të gjitha subjektet e kategorisë parësore është vazhduar me

shpërndarjen e kësteve pasardhëse në kundërshtim me nenin 1, paragrafi i Dytë

i Ligjit Nr. 94/2014 ku përcakton se “Me kryerjen e pagesës, për të gjitha subjektet parësore, brenda këstit më të ulët, fillon pagesa e këstit pasardhës e

kështu me radhë”.

4.2.5 Fondi i Zhvillimit të Rajoneve (FZHR)

Fondi për Zhvillimin e Rajoneve ka vijuar të ketë një programim jo efektiv edhe këtë vit. Ky fond megjithëse është burim financimi për disa programe buxhetore,

vetëm programi Infrastruktura Vendore dhe Rajonale është i identifikueshëm

dhe del si zë më vete në tabelën fiskale ndërsa të gjitha projektet e tjera, të cilat

financohen nga FZHR nëpërmjet programeve të tjera buxhetore raportohen të

pa diferencuara dhe në një zë me të gjitha shpenzimet e tjera kapitale dhe si

pasojë është e vështirë të identifikohet vlera totale e investimeve që financon

FZHR çdo vit. Konstatohet se plani me ndryshime i programit “Infrastruktura Vendore dhe Rajonale” është 6,900 milion lekë, duke reflektuar diferencë në

vlerën 800 milion lekë krahasuar me Aktin Normativ nr. 2 dhe Tabelën e

Treguesve Fiskalë, pasi Akti Normativ nr. 2, nuk ka përfshirë dhe nuk ka reflektuar ndryshimet e VKM-së nr. 572, datë 08.11.2018 për transferimin e fondeve.

Realizimi në Tabelën Fiskale për programin “Infrastruktura Vendore dhe

Rajonale” nuk është i saktë, pasi mungon raportimi për planin dhe faktin e 4

projekteve në vlerën totale 215 milion lekë, fondet e të cilave janë alokuar me

VKM-në nr. 438, datë 18.07.2018.


25

Për vitin 2018 konstatohet se për programin 06220 “Infrastruktura Vendore dhe Rajonale” janë paguar detyrime të prapambetura për 84 projekte në vlerën

totale 2,255 milion lekë.

Komiteti për Zhvillimin e Rajoneve më datë 16.10.2018 ka marrë Vendim për

shpërndarjen fondesh për 14 projekte të reja, në vlerën totale 70 milion lekë, kryesisht rikonstruksion shkollash për arsimin bazë. Pas marrjes së këtij vendimi

njësive të qeverisjes lokale u ka lindur e drejta të ndërmarrin angazhime

buxhetore pas datës 15 Tetor 2018. Nga auditimi është konstatuar se për 4

projekte, kontratat e të cilëve me një vlerën totale 122 milion lekë janë lidhur

pas datës 15.10.2018 në kundërshtim me dispozitat ligjore. Kontratat e

projekteve me Kod M112821 “Rikonstruksioni i shkollës 9-vjeçare në fshatin

Godvi, Njësia Administrative Zerqan”, M112826 “Rikonstruksioni i shkollës 9-

vjeçare “Karbunarë e Vogël” , M112823 “Rikonstruksioni i shkollës 9-vjeçare,

Tregtan”, M112832 “Rikonstruksioni i shkollës 9-vjeçare “Nënë Tereza”, Laknas”,

në ditët e fundit të vitit dhe pas një periudhe kohore 1-9 ditore nga data e lidhjes së kontratës rezultojnë të realizuara në vlerën 25 milion lekë. Ky fakt është

shqetësues, ku risku i realizimit joreal për mos djegur planin është i lartë, kërkon

menjëherë kryerjen e inspektimeve financiare nga MFE.

4.2.6 Instituti i Sigurimeve Shoqërore

Deficiti i degës së pensioneve për vitin 2018, rezultoi në shumën 26,965 milionë

lekë, ose rreth 1,674 milionë lekë më pak nga plani fillestar prej 28,640 milionë

lekë. Ky tregues u pakësua me 493 milionë lekë, apo rreth 1,8 % më pak, në

krahasim me vitin 2017, ku deficiti ishte 27,458 milionë lekë, ndërsa në raport

me PBB -në ky tregues është përmirësuar nga 1.77 pikë në vitin 2017, në 1.63

pikë në vitin 2018. Rezultat i uljes së deficitit, krahasuar me një vit më parë, është kryesisht nga rritja e të ardhurave me shumë se rritmi i rritjes se shpenzimeve.

Në vitin 2018 të ardhurat e drejtpërdrejta u realizuan në shumën 79,341 milionë

lekë, kundrejt 73,556 milionë lekë në vitin 2017, ose 5,785 milionë lekë më

shumë, ndërkohë që shpenzimet për sigurimin e detyrueshëm shoqërore në vitin

2018 rezultuan në shumën 107,229 milionë lekë kundrejt 102,012 milionë lekë

që ishin në vitin 2017 duke u rritur me 5,217 milionë lekë ose rreth 568 milionë

lekë më pak se ritmi i rritjes së të ardhurave.

Në 5 vitet e fundit evidentohet një rritje e ndjeshme e të ardhurave nga

kontributet, e cila kryesisht është pasojë e rritjes së numrit të kontribuesve,

sepse efekti i rritjes së tyre për shkak të rritjes së pagës minimale është jo shumë i lartë ose rreth 9%. Në vitin 2018, kundrejt vitit 2013 të ardhurat e drejtpërdrejta

nga kontributet dhe të ardhurat e tjera janë rritur me 27,951 milionë lekë, ose

54.4% . Në total, në vitin 2018 numri i kontribuesve arriti në 778,144 persona,

kundrejt vitit 2013, numri i kontribuesve është rritur me 216,975 persona, ose

38.7 % më shumë, ndërkohë që numri fizik i tyre është edhe më i lartë.

Sistemi i sigurimeve shoqërore administron tre programe bazë, sigurimin e

detyrueshëm, sigurimet suplementare dhe programet kompensuese të shtetit-

përfshi edhe shpërblimin e fund vitit për pensionistët. Në vitin 2018, shpenzimet

për sistemin e sigurimeve shoqërore u realizuan në shumën 125,364 milionë

lekë, me një shtesë ndaj vitit 2017 në shumën 6, 283 milionë lekë. Rritja e përvitshme e shpenzimeve është pasojë e shtesës së numrit, indeksimit të

përfitimeve dhe shpërblimeve të dhëna. Gjithsesi edhe pse i përmirësuar nga viti

në vit si % e PBB përsëri në total, deficiti i sistemit të pensioneve publike mbetet

mjaft i lartë. Në vitin 2018 evidentohet 26,965 milionë lekë ose 24,9% e

shpenzimeve të sistemit të sigurimit shoqëror të detyrueshëm.


26

Deficiti i degës së pensioneve të fshatit, ka rezultuar 10,530 milionë lekë, nga

11,371 milionë lekë një vit më parë, pra 841 milionë lekë më pak, ose rreth 7%

më pak. Edhe pse në vlerë nominale, rezultati financiar i kësaj dege, duket disi i

përmirësuar, deficiti i skemës konsiderohet i lartë nëse konsiderojmë që skema

mbulon vetëm 20% të numrit të përgjithshëm të përfituesve. Në fund të vitit 2018 të ardhurat nga dega e pensionit të fshati ishin 3,700 milionë lekë, kundrejt

14,230 milionë lekë që janë shpenzimet. Me të ardhurat nga kontributet është

arritur të mbulohen vetëm 26% e shpenzimeve të kësaj skeme.

Konstatojmë që pa rritjen e pjesëmarrës të fermerëve në këtë skemë, në të cilën

aktualisht kanë marrë pjesë vetëm 58973 persona (kontribuues), deficit do të

jetë prezent dhe i konsiderueshëm edhe në vijim. Skema e sigurimit të fshatit, jo

vetëm që mbetet problematike për të gjithë skemën e sigurimeve shoqërore, por

nuk të jep edhe optimizëm për ecurinë e mirë të këtyre treguesve si dhe për

qëndrueshmëri financiare të saj për vitet në vazhdim. Megjithëkëtë, nëse do të

mundet të futen në këtë skemë e gjithë popullsinë aktive në fshat me mbi 120 mijë persona të vetëpunësuar në bujqësi të evidentuara në bilancin e popullsisë

aktive në fshat sipas ISSH, kjo skeme mundë të përmirësohet ndjeshëm.

Ndërsa skema e pensioneve të qytetit ka rezultuar me një deficit prej 16 435

milionë lekë dhe zë rreth 61% të dificitit të përgjithshëm. Skema e sigurimeve

shoqërore në qytet arin të financojë nëpërmjet kontributeve 82.3% të

shpenzimeve, ndërsa 17,3 % e tyre financohet nga buxheti i shtetit në formën e

subvecioneve buxhetore për mbulimin e dificitit.

Një çështje problematike, me ndikime sociale, vijon të mbetet borxhi i subjekteve

në lidhje me sigurimet shoqërore. Nga të dhënat e ISSH, është konstatuar që

gjatë vitit 2018 edhe ente publike kanë vijuar të krijojnë detyrime për sigurimet shoqërore.

Nga auditimi i performancës në Institutin e Sigurimeve Shoqërore u konkludua

se për periudhën nën auditim 2015-2018, ky institucion nuk ka përmbushur me

efektivitet misionin institucional gjatë ushtrimit të veprimtarisë së tij. Reforma e

vitit 2014, pavarësisht qëllimeve të mira nuk ka rezultuar efektive. Kjo reformë

paraqitet e vakët, pasi nuk pasqyron ndryshime thelbësore të ligjit ekzistues dhe

nuk ka reflektuar zgjidhje për problematikat e konstatuara përpara hartimit të

saj. ISSH nuk ka një strategji institucionale dhe plane veprimi, si dhe nuk disponon

një rregullore të brendshme në përputhje me strukturën organizative. Organet e

ISSH-së nuk janë treguar eficiente në përmbushjen e funksioneve të tyre. Si pasojë e moskryerjes së analizave kosto/përfitim lidhur me alternativat e

mundshme të investimit të fondit rezervë nga KA, ISSH ka të ardhura të

munguara në vlerën 710 milion lekë.

4.2.7 Fondi i Sigurimit të Detyrueshëm të Kujdesit Shëndetësor (FSDKSH)

Nga auditimi në Fondin e Sigurimit të Detyrueshëm të Kujdesit Shëndetësor, janë

konstatuar mangësi dhe parregullsi në drejtim të programimit dhe realizimit të

buxhetit, në sistemin e menaxhimit të burimeve njerëzore dhe pagesave, në

sistemin e kontrollit të subjekteve farmaceutike të cilat kanë kontratë më

FSDKSH-në, në sistemin ekontrollit të paketave spitalore në dhënës privatë, në

sistemin e rimbursimit të barnave spitalore dhe ekzaminimeve terciare, në shërbimet e realizuara të kontratave të shërbimeve me PPP, mangësi në hartimin

dhe miratimin e udhëzimeve/rregulloreve dhe përmirësimin e rregulloreve e

udhëzimeve aktuale, disa prej konstatimeve dhe shkelje të konstatuara edhe vite

më parë. Moszbatimi në kohë dhe mënyrën e kërkuar i rekomandimeve të lëna

nga KLSH, e cila ka qenë konsistente për disa fenomene të përsëritura, nuk ka


27

marrë vëmendjen e duhur nga hallkat drejtuese të Fondit dhe në disa raste ato

kanë hasur pengesa në zbatimin edhe nga Drejtoritë Rajonale.

Një përmbledhje problematikave të konstatuara dhe trajtuara në këtë raport:

1. Fondet të cilat kanë shkuar për shpenzimet nën Kontratat Koncesionare, të

cilat monitorohen nga FSDKSH për vitin 2018, arritën në vlerën 3,578 milion lekë, kështu:

Nga auditimi i përmbushjes së përgjegjësive lidhur me monitorimin dhe likuidimin

e shërbimit të integruar të furnizimit të setit të personalizuar të instrumenteve

kirurgjikale sterile dhe furnizim me materiale mjekësore sterile, me PPP rezultoi

se këtë vit, krahasuar me një vit më parë, vlera e këtij shërbimi është rritur për

954 milion lekë, ose 84% më shumë se një vit më parë, rritje e pa parashikuar dhe

jashtë parashikimeve të institucionit, duke krijuar detyrim të prapambetur në

vlerën 306 milion lekë. Nuk konstatohet që kjo rritje të ketë vënë në lëvizje

strukturat përgjegjëse për të analizuar faktorët dhe për të marrë masa për të

mbajtur këtë lloj shpenzimi nën kontroll, por pa krijuar probleme në shërbimin ndaj qytetarit. Nga auditimi mbi monitorimin e kontratës së kontrollit bazë

CHECK-UP me PPP rezultoi se, edhe këtë vit nuk janë arritur projeksionet e

kontratës duke bërë që, pagesat e marrë tepër nga koncesionari, për punën e pa

kryer për vitet 2015, 2016, 2017 dhe 2018, pra kosto shtesë progresive (duke

zbritur shpenzimet stabël) është 801 milion lekë (241 milion lekë për shpenzimet

variabël të kontrolleve të pa realizuara dhe 560 milion lekë TVSH-ja e faturuar e

këtij shërbimi), ndërsa për vitin 2018, kjo kosto shtesë llogaritet për 168 milion

lekë (22 milion lekë për shpenzimet variabël të kontrolleve të pa realizuara dhe

146 milion lekë TVSH-ja e faturuar e këtij shërbimi). Theksojmë se në rastin e TVSH ka një mosveprim të unifikuar të disa institucioneve shtetërore të cilat pasojnë përgjegjësitë nga njëri tek tjetri. KLSH konstaton me shqetësim trajtime të ndryshme për aplikimin e TVSH ndërmjet kontratave koncesionare, ndonëse shërbimet që ofrohen nga këto kontrata janë të përjashtuara nga TVSH. Nga auditimi mbi monitorimin e paketës së hemodializës, e cila zë peshën më të

madhe të paketave spitalore në vlerën 2,095 milion lekë, rezulton se 1,874 milion

lekë, ose 89% e kësaj vlere realizohet në subjekte privat dhe me PPP. Për vitin

2018, paketa e shërbimit të dializës me PPP u realizua në shumën 586 milion,

lekë në krahasim me 410 milion lekë realizuar një vit më parë. Sipas kësaj

kontrate koncensionare, Fondi duhet të paguajë koncensionarin për numrin e projektuar të pacientëve dhe seancave, pavarësisht se numri efektiv i pacientëve

dhe i seancave është më i ulët se ai i projektuar.

2. Konstatohet se nga FSDKSH, nuk ka vepruar për të minimizuar riskun e

qarkullimit të barnave të skeduara në tregun farmaceutik. Nga auditimi u

konstatua se, gjendja e inventarit të barnave të skaduara të listës së rimbursimit

referuar vetëdeklarimit të bërë nga Depove Farmaceutike në momentin e lidhjes

së kontratës “Për qarkullimin e barnave të listës së barnave që rimbursohen nga importuesi farmaceutik për vitin 2018” është 109.8 milion lekë. Konstatohet se, kjo kontratë tip, nuk ka të parashikuar asnjë klauzolë në lidhje me: “Procedurat e dorëzimit të të dhënave”, “Kontrollet nga Fondi”, “Kushtet Penale” apo “Gjobat” në lidhje me barnat e skaduara. Problemi bëhet akoma më i mprehtë kur i referohemi barnave të skaduara në shërbimin spitalor.

3. Edhe për këtë vit, kontrolli i sektorit farmaceutik ka qenë minimal pavarësisht

riskut të lartë që ky sektor mban. Konstatohet se nga strukturat e Fondit nuk

ushtrohet kontroll mbi diferencat që mund të ketë inventari i printuar nga


28

Programi Informatikë i Fondit në mbyllje të kontratës me inventarin e

vetëdeklaruar nga importuesi në momentin e rilidhjes së saj, për Depot

Farmaceutike Importuese, të cilat rilidhin kontratë me Fondin. Ky mos kontroll i

shoqëruar me mungesë bashkëpunimi me organet tatimore apo/dhe organet e

tjera ligjzbatuese për parandalimin e evazionit fiskal, krijojnë hapësira të mjaftueshme për veprime joligjore. Sektori i Depove Farmaceutike përgjatë

muajve Janar, Mars, Maj dhe Dhjetor 2018, nuk ka kryer asnjë kontroll. Referuar

numrit të punonjësve të këtij sektori dhe pagës bruto të tyre, rezulton se,

shpenzimet për paga për punën e pa kryer kapin vlerën 2.4 milion lekë.

4. Mos ushtrimi i kontrolleve mbi diferencat në inventarin e gjendjes së barnave

të rimbursueshëm, ekspozon FSDKSH-në, para riskut të mosrealizimit të objektit

të kontratës që është kontrolli i qarkullit të barnave të Listës së Barnave që

Rimbursohen dhe sigurimi i disponibilitetit të tyre në tregun farmaceutik. Për të

njëjtat barna të LBR-së, rritja në sasi e gjendjes së inventarit në çelje të LBR-2018,

krahasuar me gjendjen e inventarit në mbyllje të LBR së mëparshme ka sjellë rritjen e gjendjes së inventarit në vlerë 251 milion lekë. Për të njëjtat barna të

LBR-së, pakësimi në sasi i gjendjes së inventarit në çelje të LBR-2018, krahasuar

me gjendjen e inventarit në mbyllje të LBR së mëparshme, ka sjellë pakësimin e

gjendjes së inventarit në vlerën 281 milion lekë. Ndërkohë që dërgimi me vonesë

nga Drejtori i Përgjithshëm i Vendimeve të marrë nga Komiteti i Shqyrtimit

Administrativ në njësitë shpenzuese dhe subjektet ankimuese (farmaci), ka

shkaktuar efekte financiare negative në buxhetin e njësive vartëse të FSDKSH, në

shumën 13 milion lekë. Në kontrollet e kryera nga Drejtoritë Rajonale të FSDKSH,

janë konstatuar diferenca inventaresh në minus, dhe plus, të gjendjes fizike të

barnave, për të cilat nuk është evidentuar burimi i tepricave të pajustifikuara me dokumentacionin që përbën provë ligjore. Mosnjoftimi i organeve tatimore një

veprim i përsëritur ky nga Fondi dhe i rikonstatuar nga grupi i KLSH-së për

diferencat në minus, ka bërë që Farmacitë të krijojnë shmangie të detyrimeve

tatimore në vlerën 71 milion lekë.

5. Nga auditimi i pasqyrave financiare të vitit 2018 rezultoi një FSDKS ka detyrime

të prapambetura për 1,222 milion lekë, rreth 4 herë më i lartë se një vit më parë.

Ky detyrim i prapambetur ka rezultuar kryesisht në shpenzime të pa likuiduara

për rimbursimin e barnave dhe shërbimin e sterilizimit. Peshën specifike më të

madhe në detyrimin e prapambetur e ka Rimbursimi i Barnave, në vlerë 916

milion lekë, ose 75% të tij dhe likujdimi i kontratës së “Sani servis” shërbimi i kontratës të sterilizimit, në vlerë 306 milion lekë, ose 25% e totalit të detyrimit

të prapambetur. Megjithëse rritja e këtij detyrimi, nuk është i gjithi faktor i riskut

të brendshëm, për shkak të kontratës koncensionare të financimit të sterilizimit

(Sani Servis shpk), që pavarësisht kërkesave periodike pranë autoritetit

kontraktor MSHMS dhe pranë MFE për rritje të kufirit të shpenzimeve, nuk është

bërë e mundur të likuidohen të gjithë detyrimet për shkak të respektimit të

limiteve buxhetore, prapë rritja e këtij detyrimi këtë vit është në nivele shumë të

larta.

Nga auditimi i performancës mbi cilësinë dhe sigurinë e barnave në rrjetin e

hapur farmaceutik dhe shërbimin spitalor u konkludua se mungesa e objektivave strategjikë për shërbimin farmaceutik në vend ka bërë që politikat e ndërmarra

nga qeveria për këtë sektor të mos jenë efektive në drejtim të garantimit të

cilësisë dhe sigurisë së barnave. Ndërkohë, heqja e detyrimit ligjor për importin

e medikamenteve të prodhuara në vendet e Ballkanit, "që ato të qarkullojnë në

një nga vendet e BE", duke u mjaftuar vetëm që ato të kenë regjistrim lokal në


29

vendet e origjinës e kanë ekspozuar publikun shqiptar ndaj barnave të cilat vijnë

nga vende që nuk kanë standardet e BE-së në drejtim të garantimit të cilësisë

dhe sigurisë së barnave.

AKBPM si një institucion përgjegjës për garantimin e cilësisë dhe sigurisë së

barnave vijon të jetë jo efektive në veprimtarinë e saj edhe si rezultat i mungesës së certifikimit dhe akreditimit të laboratorit të analizave shfaqur kjo në numrin e

papërfillshëm të analizave të kryera, ku për periudhën 2017-2018 janë analizuar

vetëm 12% e barnave që duheshin analizuar. Gjithashtu edhe sistemi i

farmakovigjilencës është pothuajse inekzistent në veprimtarinë e tij, duke mos

patur fare ndikim në garantimin e sigurisë së barnave në vend.

Shërbimet farmaceutike pranë spitaleve vazhdojnë të jenë të pa akredituara dhe

në kushte jo optimale sipas praktikave të mira të ruajtjes dhe qarkullimit të

barnave. Spitalet publike vijojnë të akumulojnë barna jashtë afatit të skadencës,

si rezultat i planifikimeve të gabuara dhe të keqmenaxhimit të tyre.

Cilësia dhe siguria barnave mbeten ende ndër shqetësimet kryesore të qytetarëve shqiptarë dhe një problem i vazhdueshëm i sistemit shëndetësor në

Shqipëri, perceptimi i tyre është që cilësia dhe siguria e barnave është e pa

garantuar nga institucionet përgjegjëse.

Nga auditimi i sistemeve të teknologjisë së informacionit në FSDKSH konstatohet

se zhvillimi i teknologjisë së informacionit nuk është në përputhje me kërkesat

ligjore dhe nënligjore. Masat organizative të lidhura me sigurinë e informacionit

nuk janë të mjaftueshme dhe trajtuar në mënyrë të përshtatshme, gjë që mbart

risk të lartë në keqtrajtimin e aseteve të informacionit, cënim të integritetit të të

dhënave dhe qasje të paautorizuara. Masat e marra nga FSDKSH për sigurimin e

vazhdueshmërisë së proceseve të punës dhe rimëkëmbjeve nga katastrofat kanë dështuar. Të dhënat e ruajta në sistemet e FSDKSH janë të pa sigurta.

FSDKSH nuk po zhvillon teknologji të cilat do ti përgjigjen fluksit në rritje të të

dhënave (big data) i cili mbështetet në logjikën e vetë zhvilluesve të softuerëve

për përzgjedhjen, grupimin e ndërlidhjen e informacioneve.

4.2.8 Mbi zbatimin e buxhetit nga Agjencia Kombëtare e Shërbimit të Informacionit (AKSHI)

Nga auditimi i angazhimet e njësive publike për projekte të Teknologjisë së

Informacoionit dhe Komunikimit të prokuruara në mënyrë të qendërzuara nga

AKSHI janë konstatuar problematika të shumta dhe procedura të pa rregullta

duke filluar që nga planifikimi fondeve sipas fazave, identifikimi dhe propozimi i projekteve, miratimi, rishpërndarja, inicimi i procedurave të prokurimit të pa

mbështetura në fonde buxhetore, pagesa dhe parapagesa me dokumentacion

mbështetës të pamjaftueshëm, dhe marrje në dorëzim e aktiveve jo në

përputhje me parashikimet ligjore. Problematika në buxhetim dhe marrje angazhimesh për këto projekteve përbën risk shumë të lartë në rritjen e detyrimeve të prapambetura, çka konfirmuar edhe nga MFE. Zbatimi i sistemeve të kontrollit të vendosura për disiplinimin fiskal, ndonëse detyruese për tu zbatuar, rezulton problematik si rrjedhojë e mbivendosjes së fushave të përgjegjësisë ndërmjet njësive buxhetore si përfitues dhe AKSHIT. Fondet e projekteve TIK janë parashikuar në buxhetin e institucioneve përkatëse dhe jo në buxhetin e AKSH-it, edhe për vitin 2019, dhe kanë vazhduar likuidimet

në drejtim të furnitorëve po nga institucionet përkatëse, çka konfirmon këtë fakt,

i cili bie në kundërshtim me VKM nr.673, datë 22/11/2017, “Për riorganizimin e


30

Agjencisë Kombëtare të Shoqërisë së Informacionit”, i ndryshuar, ku citohet: “Fondet buxhetore për shërbimet sipas shkronjës “i”, të pikës 6, të këtij vendimi, për institucionet dhe organet e administratës shtetërore nën përgjegjësinë e

Këshillit të Ministrave, do të parashikohen në buxhetin vjetor të AKSHI-t. Për të

gjitha institucionet jobuxhetore, AKSHI do t’i ofrojë shërbimet kundrejt tarifave. Efektet financiare të kësaj pike fillojnë më 1 janar 2019”. Ky planifikim është në

diskordancë dhe ka cënuar elementët e vlefshmërisë së kontratave të lidhura nga

AKSHI në 2018.

Kontratat disa vjeçare për projektet TIK të institucioneve buxhetore gjatë vitit

2018, janë nënshkruar dhe lidhur nga AKSHI. Pra institucionet përfituese nuk

kanë qenë palë në këto kontrata të lidhura me fondet e veta për azhurnimin dhe

përmirësimin e aktiveve të bilancit të vet kontabël dhe shërbimeve të nevojshme

të mirëmbajtjes së tyre, ndryshe nga sa parashikon neni 663 “Konditat e nevojshme për lidhjen dhe vlefshmërinë e kontratës”, i Kodit Civil, i cili përcakton

se “Konditat e nevojshme për qënien e kontratës janë: pëlqimi i palës që merr përsipër detyrimin, shkaku i ligjshëm mbi të cilin mbështetet detyrimi, objekti që

formon lëndën e kontratës dhe forma e saj e kërkuar nga ligji.” Pra sa më sipër

konstatohet se pala që merr përsipër detyrimin, institucionet përfituese, DPT,

DPD etj nuk kanë qenë palë në këto kontrata dhe për pasojë nuk kanë dhënë

pëlqimin e tyre sikurse parashikon KC i RSH.

Në vijim të problematikave të evidentuara janë konstatuar shumë raste të

inicimit të procedurave të prokurimit nga AKSHI për projektet TIK dhe

mirëmbajtjet e sistemeve të pa mbështetura në fonde buxhetore në institucionet

përfituese, në shkelje të dispozitave ligjore, çka ka vënë në vështirësi likuidimi

institucionet përfituese dhe ka shkaktuar rritje të detyrimeve të prapambetura, trajtuar më hollësisht në raport.

Gjithashtu janë evidentuar problematika edhe në marrjen në dorëzim të këtyre

aktiveve, ku në raste të caktuara AKSHI ka nxjerrë urdhër për marrjen në dorëzim

dhe në shumicën e rasteve këtë urdhër e kanë nxjerr institucionet përfituese, pra

në këtë marrëdhënie dypalëshe ka paqartësi diskrecioni.

Sa më sipër trajtuar KLSH ka konstatuar se veprimtaria e AKSHI-t dhe

marrëdhënia e saj me institucionet e tjera buxhetore ka shkaktuar problematika

të shumta, me pasoja financiare apo risqe potenciale, të cilat kanë nevojë të

menjëhershme për rregullim të detajuar dhe adresim nga monitoruesit.

4.2.9 Mbi administrimin e buxhetit të njësive të vetëqeverisjes vendore

Nga të dhënat e paraqitura nga Ministria e Financave dhe Ekonomisë, rezulton

se për vitin 2018, janë programuar në Ligjin Organik të Buxhetit 18,787 milion

lekë të ardhura për tu realizuar nga njësitë e vetëqeverisjes vendore ndërkohë

që janë realizuar 21,683 milion lekë të ardhura, ose 2,896 milion lekë më tepër.

Shpenzimet e vendorit janë programuar po sipas Ligjit Organik të Buxhetit, në

masën 46,188 milion lekë ndërkohë që rezulton të kenë arritur në 49,615 milion lekë në fakt, ose 3,427 milion lekë më tepër. Ndryshimet e programimit në të

ardhurat e veta dhe shpenzimet për këtë grupim të buxhetit dalin në tabelën e

mëposhtme. Tabela nr. 4 Mbi programimin dhe zbatimin e buxhetit te NJVV

PBA Faza I

PBA e Rishikuar

Projekt Buxheti

Buxheti 2018

AN1 AN2 Fakt 2018

1 2 3 4 5 6 7

I Te ardhura nga Vendori 16,287 18,786 18,787 18,787 18,787 20,586 21,863

II Shpenzime për Vendorin 42,287 46,188 46,108 46,188 46,221 49,620 49,615

-26,000 -27,402 -27,321 -27,401 -27,434 -29,034 -27,752

III Granti nga buxheti 20,750 24,001 23,921 24,001 24,034 24,054 24,770

Burimi: KLSH


31

Njësitë e vetëqeverisjes vendore, me të ardhurat e veta realizojë vetëm një pjesë

të nevojave, dhe për vitin 2018, mbulimi i shpenzimeve është vetëm në masën

44%. Ky fakt kërkon vëmendje të Ministrisë së Financave dhe Ekonimisë lidhur

me situatën financiare të njësive të vetëqeverisjes vendore, si dhe forcimin e

sistemeve të kontrollit për të parandaluar dhe minimizuar risqet potenciale të paaftësive paguese. Kolapsi financiar qoftë edhe në një entitet të vetëm në

vendor përcjell efektet në financat publike të vendit. Të dhënat për 21 bashkitë

e audituara gjatë vitit 2018, tregojnë qartë mprehtësinë e këtij problemi,

sidomos në rastin e Bashkive Tiranë, Elbasan, Shkodër etj. Në tabelën e

mëposhtme kemi paraqitur situatën në disa nga bashkitë e audituara për efekte

të zbatimit të buxhetit të vitit 2018. Tabela nr. 5 Bashkitë 000/lekë

Nr BASHKITE Fakti I te ardhurave

sipas auditimit te NJVQV

SHPENZIME Diferencë TAR - SHP

Niveli i borxhit tatimor, sipas auditimeve te

NJVQV

Bashkitë Grande Totali

1 2 3 4=2+3 5=1-4 7

1 Mirditë 57,914 364,901 4,982 369,883 -311,969 45,956

2 Bulqizë 68,071 362,380 2,354 364,734 -296,663 9,542

3 Devoll 83,956 294,158 294,158 -210,202 66,634

4 Elbasan 324,060 1,850,410 9,807 1,860,217 -1,536,157 205,982

5 Gramsh 62,014 367,355 367,355 -305,341 26,903

6 Kurbin 67,425 388,620 2,904 391,524 -324,099 107,155

7 Librazhd 107,456 801,739 801,739 -694,283 56,091

8 Mat 59,879 484,971 4,401 489,372 -429,493 23,675

9 Pogradec 254,850 658,752 658,752 -403,902 360,536

10 Pukë 25,510 409,361 409,361 -383,851 10,014

11 Sarandë 339,420 588,700 4,635 593,335 -253,915 423,148

12 Shkodër 703,176 1,742,801 4,409 1,747,210 -1,044,034 895,163

13 Tiranë3 12,765,794 15,623,120 32,567 15,655,687 -2,889,893 8,486,145

14 Tropojë 50,269 314,423 314,423 -264,154 10,558

Burimi: KLSH

Ligji për vetëqeverisjen vendore përcakton detyrimin për shpërndarjen e buxhetit për qeverisjen vendore në nivelin e 1 % të PBB. Nga ana tjetër në LOB

dhe në Ligjin për vetëqeverisjen vendore përcaktohet e drejta e njësive të vetëqeverisjes vendore për mbartjen e fondeve të transfertës së pakushtëzuar

së papërdorur në fund të vitit si dhe të fondeve të siguruara nga të ardhurat e

veta të papërdorura në fund të vitit. Në këtë mënyrë, në çeljen e planit fillestar

me ligjin e buxhetit të vitit rezulton se plani i detajuar për buxhetin vendor është

në nivelin e 1% të PBB për pjesën e transfertës së pakushtëzuar. Pjesa e

transfertës së pakushtëzuar e papërdorur dhe pjesa e të ardhurave të veta të

papërdorura në fund të vitit nuk janë të detajuara me ligjin fillestar të buxhetit,

megjithëse përcaktimet e bëra në kornizën ligjore përcaktojnë detyrimin për

shpërndarjen e këtij buxheti drejt këtyre njësive. Duke mos paraqitur planin

përkatës kufizohet e drejta për të shpenzuar nga njësitë e vetëqeverisjes vendore. Gjykojmë se ky kufizim në ligjin e buxhetit të vitit, ka krijuar kushtet për frenimin e shpenzimeve dhe akumulimin e detyrimeve të prapambetura. Mosrespektimi i përcaktimeve të bëra në ligjin integral të buxhetit dhe ligjin për njësitë e vetëqeverisjes vendore, ka mundësuar alokimin e buxhetit të vitit 2018 drejt zërave të tjerë buxhetorë dhe në kompetencë përdorimi të autoriteteve të tjera vendimmarrëse të ndryshme nga njësit e vetëqeverisjes vendore. Këto shpërndarje në thelb, jo vetëm kanë krijuar detyrime të prapambetura, në vlerën 6,770 milion lekë (sipas të dhënave të Drejtorisë së Financave Vendore) por ajo që është më e rëndësishmja kanë cenuar parimet e

autonomisë së pushtetit vendor. Niveli i fonde të trashëguara nga të ardhurat e

3Në të dhënat e Bashkisë Tiranë janë përfshirë edhe të dhënat e auditimit të Drejtorisë së

Përgjithshme të Taksave dhe Tarifave Vendore.


32

papërdorura të njësive të vetëqeverisjes vendore në fund të vitit 2018, kapin vlerën 14,270 milion lekë. Pra konstatohet se buxheti i shtetit i ka borxh pushtetit vendor, fonde të trashëguara, sa gati dy herë detyrimet e prapambetura të raportuara nga këto njësi. KLSH ka konstatuar se, Drejtoria e Financave Vendore nuk ka një informacion të saktë lidhur me nivelin e detyrimeve për sa kohë raportimi I tyre bëhet bazuar

në vetëdeklarimin e njësive të vetëqeverisjes vendore duke mos garantuar nga

ana tjetër që klasifikimi i Detyrimeve të Prapambetura të njësive të qeverisjes

vendore është në përputhje me nenit 83 të kapitullit “Detyrimet e prapambetura të njësisë së qeverisjes vendore” të udhëzimit nr. 02, datë 19.01.2018 “Për zbatimin e buxhetit të vitit 2018”, të ndryshuar. Referuar të dhënave të MFE, konstatohet se, 30% e stokut të detyrimeve të prapambetura prej 6,770 milion lekë e zë Bashkia Tiranë për vlerën 1,998 milion lekë, ndërkohë që nga auditimi në Bashkinë Tiranë, detyrimet e prapambetura rezultuan në nivelin 4,378 milion lekë, fakt që tregon se në disa raste niveli i gabimit mund të jetë material.

Mbi administrimin e të ardhurave vendore. Në “Raportin e Financave Vendore 2018”, deklarohet për 61 bashki, të ardhura nga Pushteti Vendor, janë realizuar në masën 21,863 milion lekë dhe zënë 4,9% të totalit të të ardhurave. Sipas

planit fillestar këto të ardhura janë realizuar në masën 116% (106 % ndaj planit

të rishikuar vjetor). Të ardhura nga Pushteti Vendor kontribuojnë në buxhetin e

shtetit me 1,3% të PBB-së. Të ardhurat e pushtetit vendor përbëhen nga: a.Taksa lokale. Sipas planit fillestar këto të ardhura janë realizuar në masën 158

% (110,2 % ndaj planit të rishikuar vjetor). Taksat lokale përfaqësojnë 75% të të

ardhurave totale të realizuara nga pushteti vendor. b.Tatimi mbi Pasurinë

(ndërtesat). Sipas planit fillestar këto të ardhura janë realizuar në masën 63,8 %

(97,2 % ndaj planit të rishikuar vjetor). c. Tatimi mbi Biznesin e vogël. Sipas planit

fillestar këto të ardhura janë realizuar në masën 104,6 % (78,6 % ndaj planit të

rishikuar vjetor).

Nga auditimi I ushtruar në 27 Njësi të Qeverisjes Vendore (Bashki, Qarqe dhe

Ndërmarrje Varësie), arrijmë në përfundimin se planifikimi i të ardhurave nuk

është bërë i studiuar, ka mjaft rezerva jo vetëm si plan në total por edhe në lloj

taksash dhe tarifash vendore. Kështu për disa lloj taksat e tarifa vendore nuk

është pasur parasysh realizimi i vitit të mëparshëm, ndërkohë që në disa prej tyre

nuk janë parashikuar të ardhurat nga nga abonentët familjarë, etj. Sipas të dhënave të evidencave në 21 njësitë e audituara (bashkitë), mbi realizimin e të

ardhurave të miratuara me vendime të këshillave bashkiak, konstatohet se nga

16,014,077 mijë lekë të ardhura të planifikuara, niveli i realizmit është në vlerën

15,933,881 mijë lekë ose në masën 96%. Realizimi i planit të të ardhurave për

21 bashkitë e audituara paraqitet në tabelën e mëposhtme:

Tabela nr. 6 Realizimi i planit të të ardhurave për 21 bashkitë 000/lekë Nr Bashkia Të ardhurat

Plani Fakti Realizimi

në %

Deviacioni

Fakt/Plan

1 Bashkia Mirdite 88.163 57.914 66 (30,249)

2 Bashkia Vore 500.000 406.792 81 (93,208)

3 Bashkia Shijak 203.953 144.536 71 (59,417)

4 Bashkia Selenicë 101.034 54.832 54 (46,202)

5 Bashkia Elbasan 239.537 324.060 135 84,523

6 Bashkia Pogradec 397.979 254.850 64 (143,129)

7 Bashkia Devoll 86.910 83.956 97 (2,954)

8 Bashkia Tiranë + DPTTV 12,977,250 12,765,794 98.3 (211,456)

9 Bashkia Tropojë 71.101 50.269 71 (20,832)

10 Bashkia Librazhd 113.951 107.456 94 (6,495)

11 Bashkia Mat 92.990 59.879 64 (33,111)

12 Bashkia Pukë 44.000 25.510 58 (18,490)


33

13 Bashkia Kurbin 98.481 67.425 68 (31,056)

14 Bashkia Bulqizë 82.465 68.071 83 (14,394)

15 Bashkia Gramsh 85.680 62.014 72 (23,666)

16 Bashkia Fushë-Arrëz 26.000 20.952 81 (5,048)

17 Bashkia Sarandë 388.350 339.420 87 (48,930)

18 Bashkia Shkodër 678.761 703.176 104 24,415

19 Bashkia Patos 182.696 277.282 152 9,.586

20 Bashkia Libohovë 11.315 12.515 111 1,200

21 Bashkia Dropull 43.461 47.178 109 3,717

Burimi: KLSH

Në 21 bashkitë e audituara konstatuam se përveç punës së pamjaftueshme në

mbledhjen e taksave dhe tarifave vendore, problematikat më të mëdha i takojnë

keq menaxhimit të aseteve, sipërfaqeve pyjore, kullosore, hapësirave për plazhe,

të sipërfaqes së tokës bujqësore të ndarë për numrin e familjeve. Kemi

konstatuar mungesa në evidencat e subjekteve aktive që duhet të paguajnë

detyrime fiskale, etj., mangësi që ka sjellë mungesë të ardhurash të munguara në buxhetet vendore, si në Bashkinë Sarandë, në vlerën 306,721 mijë lekë,

Bashkia Shijak në vlerën 20,698 mijë lekë, Bashkia Selenicë në vlerën 20,698

mijë lekë, etj. Ndërkohë që si rezultat i mos administrimit të plazheve, Në

Bashkinë Sarandë kemi konstatuar të ardhura të munguara në vlerën 128,511

mijë lekë, në Bashkinë Selenicë nga mos lidhja e kontratave të qirasë me

subjektet e pajisur me leje minerare, kryesisht për bitumin mungonin të ardhura

në vlerën 582,869 mijë lekë, etj. Në shumë bashki konstatohet se nuk është

ndërtuar një sistem tatimor i informatizuar dhe cilësor me qëllim që të sigurojë

evidentim dhe administrim të drejtë të të ardhurave, trajtim të njëjtë të

subjekteve objekt të taksave dhe tarifave vendore. Mungojnë regjistrat për evidentimin e saktë për subjektet me leje minerale që shfrytëzojnë sipërfaqe

pyjore/ kullosore me të dhënat e kontratave për sipërfaqen e shfrytëzueshme.

Mos regjistrimi i subjekteve si dhe puna jo e mire e administratës vendore për

evidentimin e tyre në teren, ka sjellë si pasojë mungesë të ardhurash në buxhet

ku përmendim: Bashkinë Bulqizë për 81 subjekte me vlerë 682 mijë lekë, Bashkinë Mat për 16 subjekte me vlerë 185 mijë lekë, etj. Një fakt tjetër

domethënës në keqadministrimin e taksave dhe tarifave vendore është

mbledhja e këtyre detyrimeve jashtë sistemit bankar duke vështirësuar auditimit

dhe duke përcjellë edhe risk të lartë operacional, pa ndaluar në parregullsinë në

këtë lloj procedure. Në 21 Bashkitë e audituara, niveli i borxhit tatimor paraqitet në vlerën

11,147,994 mijë lekë, nivel që vjen gjithmonë në rritje nga njëra periudhë në

tjetrën duke reflektuar një nivel të lartë të të ardhurave të munguara në buxhetet

e këtyre njësive, përkthyer në mongesë investimesh dhe shërbimesh për

komunitetin. Një pjesë e konsiderueshme e këtij borxhi tatimor është krijuar

gjatë viteve të mëparshme (nga ish komunat), ku borxhin më të lartë prej

10,164,992 mijë lekë, ose mbi 90 % të tij, e zënë 4 Bashki: Bashkia Tiranë (të dhëna nga Drejtoria e Përgjithshme e Taksave dhe Tarifave Vendore) me një borxh tatimor prej 8,486,145 mijë lekë, e ndjekur nga Bashkia Shkodër në vlerën 895,163 mijë lekë, Bashkia Sarandë në vlerën 423,148 mijë lekë, Bashkia Pogradec në vlerën 360,536 mijë lekë, etj. Nga KLSH-ja në mënyrë konsistente në të gjithë auditimet e kryera janë rekomanduar masa për vjeljen e detyrimeve fiskale, në zbatim të dispozitave ligjore.

Mbi administrimin e shpenzimeve në nivel vendor. Për vitin 2018, sipas

treguesve fiskalë të konsoliduar janë raportuar shpenzime për buxhetin vendor

të realizuara në shumën 49,615 milion lekë nga 49,620 milion lekë të

parashikuara, sipas Aktit Normativ nr. 2, ose realizuar në masën 100%. Në vitin

2018, shpenzimet e qeverisjes vendore përfaqësuan rreth 17.3% të shpenzimeve


34

totale të qeverisjes së përgjithshme. Në terma strukturorë, rreth 58.8% e shpenzimeve u krye me fonde të veta, ndërsa 41.2% e tyre me fonde të

kushtëzuara. Mesatarisht në tre vitet e fundit shpenzimet korrente janë mbuluar

në masën 57% me fonde nga burimet e veta vendore dhe për rreth 43% nga

fondet me burimet financiare të kushtëzuara. Në të njëjtën mënyrë, shpenzimet kapitale u mbuluan mesatarisht në masën 69% nga burimet e veta vendore dhe

në masën 31% nga burimet e kushtëzuara. Në fund të vitit 2018, shpenzimet

kapitale u mbuluan në masën 56% nga burimet financiare vendore dhe për rreth

43% nga ato të kushtëzuara (përfshirë këtu fondet nga FZHR). Shpenzimet dhe të

ardhurat e pushtetit vendor për vitin 2018 paraqiten si më poshtë: Tabela nr. 7 Shpenzimet dhe të ardhurat e pushtetit vendor për vitin 2018

Në milion lekë E M E R T I M I PBA

Faza I PBA

Rishikuar Projekt Buxheti

Buxheti

2018

AN1 AN2 Fakt 2018

1 2 3 4 5 6 7

I Shpenzime per Buxhetin Vendor 42,287 46,188 46,108 46,188 46,221 49,620 49,615

1 Granti nga buxheti i shtetit 20,750 24,001 23,921 24,001 24,034 24,054 24,770

2 Fond i pakushtezuar 13,750 16,580 16,500 16,580 16,580 16,600

3 Grant Specifik 7,000 7,421 7,421 7,421 7,454 7,454

Burimi: KLSH

Konstatohet se 70% të shpenzimeve totale e zënë shpenzimet korente dhe rreth

30% e zënë shpenzimet kapitale. Shpenzimet kapitale të kryera nga qeverisja

vendore përbëjnë 1.4% të PBB-së, për vitin 2018, raport ky në rënie me rreth 0.3

pikë përqindjeje krahasuar me nivelin e tij në vitin e mëparshëm.

Nga auditimi i 27 subjekte të njësive të vetëqeverisjes vendore, të përqendruara

kryesisht në zbatimin e ligjshmërisë, lidhur me administrimin dhe përdorimin e

fondeve buxhetore të vëna në dispozicion, kemi konstatuar mjaft parregullsi dhe

shkelje të dispozitave ligjore në fuqi, kryesisht të lidhura me procedurat e

prokurimit. Në subjektet e audituara, janë realizuar 789 procedura prokurimi në

vlerën e fondit limit prej 10,423,803 mijë lekë, pa TVSH. Nga procedurat e zhvilluara gjithsej, prej tyre janë audituar 234 procedura prokurimi në vlerën

6,302,125 mijë lekë pa TVSH, të cilat përbëjnë 60 % të vlerës së kontratave të

lidhura me operatorët ekonomikë. Vetëm në 17 Bashki, janë konstatuar me

shkelje 72 procedura prokurimi, me dëm ekonomik në vlerën 12,402 mijë lekë,

prej së cilës vlera 1,214 mijë lekë për shkelje të procedurave të prokurimit në

kualifikimin/skualifikimin e padrejtë të operatorëve ekonomikë.

Gjatë auditimit të procedurave me fonde publike të vitit 2018 janë konstatuar

shkelje, të cilat përveç mungesës së kapaciteteve profesionale (për arsye të mos

trajnimit mjaftueshëm të stafit që merren me zhvillimin e procedurave të

prokurimi publik), kanë si shkak edhe shkeljet e kërkesave ligjore nga njësitë e prokurimeve (NJP) në hartimin e dokumenteve standarde të tenderave, anëtarët

e komisioneve të vlerësimit të ofertave (KVO), në përzgjedhjen e operatorëve

fitues, në kundërshtim me kërkesat e ligjit nr. 9643, datë 20.11.2006 “Për Prokurimin Publik”, i ndryshuar, udhëzimet e Këshillit Ministrave dhe Agjencisë së Prokurimit Publik të dala në zbatim të tij. E njëjta situatë konstatohet edhe për

procedurat e prokurimit për blerjet e vogla.

Në 21 Bashkitë e audituara sipas të dhënave nga auditimi i pasqyrave financiare

më datën 31.12.2018, detyrimet e prapambetura paraqitet me një vlerë totale

në shumën 5,907,367 mijë lekë, prej tyre vlera prej 5,063,227 mijë lekë

përfaqëson faturat e palikujduara ndërsa vlera prej 844,050 mijë lekë përfaqëson pagesat për vendimet gjyqësore të formës së prere. Stoku më i lartë i borxheve

paraqitet në 3 Bashkitë: Tiranë, Shkodër dhe Pogradec të cilat më datën

31.12.2018 paraqiten me fatura të palikujduara në vlerën prej 4,911,646 mijë

lekë ose në masën 80 % të gjithë detyrimeve. Krijimi i stokut të borxheve, tregon


35

se pjesa më e madhe e Bashkive të audituara, nuk kanë respektuar kërkesat

ligjore, që në hartimin e buxhetit të vitit, nuk programohet pagesat e borxhit të

vitit paraardhës, për paraqitjen me vonesë të faturave, degët e Thesareve në

rrethe nuk zbatojnë sanksionet e parashikuara në kuadrin ligjor në fuqi. Të

dhënat për bashkitë e audituara, me stokun më të madh jepen në tabelën e mëposhtme. Tabela nr. 8 Bashkitë

Burimi: KLSH

4.3 Defiçiti

Raportimi i Detyrimeve të Prapambetura. Në përputhje me VKM nr.50

“Strategjia e Parandalimit dhe Shlyerjes së detyrimeve të prapambetura”, Ministria e Financave dhe Ekonomisë raporton periodikisht në lidhje me

detyrimet e prapambetura. Për stokun e këtyre detyrimeve sipas raportimit në

faqen zyrtare të MFE paraqiten shumat sipas ministrive të linjës si në vijim:

Tabela nr. 9 Stoku i detyrimeve të prapambetura sipas MFE Në milion Lek

Nr Ministri linje Vlera

1 Ministira e Infrastrukturës dhe Energjisë 3.236,9

2 Ministria e Mbrojtjes 988,9

3 Ministria e Punëve të Brendshme 735,7

4 Ministria e Drejtësisë 77,0

5 Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale 377,0

6 Minsitria e Financave dhe Ekonomisë 340,4

7 Drejtoria e Përgjithshmee Tatimeve (TVSH e rimbursueshme) 105,2

8 Ministria e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural 38,9

9 Ministria e Kulturës 3,8

10 Minsitria e Turizimit dhe Mjedisit 203,2

11 Ministria e Arsimit Rinisë dhe Sporteve 57,8

12 Ministria e Europës dhe Punëve të Jashtme 11,3

Totali 6.176,09

Burimi: MFE

Duke marrë në konsideratë problematikën e riaktivizuar të detyrimeve të

prapambetura dhe në vijim të rekomandimeve të KLSH, nga ana e MFE janë marë masa për raportimin edhe në sistemin e thesarit (SIFQ) të detyrimeve të

prapambetura nga entet publike. Në vijim paraqitet raporti i marrë nga ky sistem

në lidhje me stokun e detyrimeve të prapambetura në 31.12.2018. Tabela nr. 10 Stoku i detyrimeve të prapambetura sipas SIFQ

Lloji i detyrimit Balanca

progresive në

lekë

31.12.2017

Balanca

progresive në

lekë

31.12.2018

Shtesa per vitin

2018

Pagesa gjatë

vitit 2018

Detyrimi i

mbetur në lekë

31.12.2018

4864100-Vendime

Gjyqesore

1,938,071,716 4,409,845,813 2,471,774,098 -1,377,413,818 3,032,431,995

4864200-DetPrap

Sherbime

2,132,338,805 3,053,194,159 920,855,354 -1,685,709,310 1,367,484,848

4864300-DetPrap

Mirembajtje

1,392,916,675 1,952,628,078 559,711,403 -1,131,912,477 820,715,601

4864400-DetPrap

Investime

9,895,651,219 14,879,647,500 4,983,996,281 -7,363,798,063 7,515,849,437

4864500-

DetPrapRimbursi

TVSH

930,000 930,000 930,000

Subjekti

Faturat e palikujduara

Sipas kontabilizimit Total i

Detyrimeve 000/lekë

Vendime

Gjyqësore

Largimet

nga puna

1 Bashkia Tiranë 3,864,223 387,523 126,366 4,378,112

2 Bashki Mirditë 110,129 7,717 117,846

3 Bashkia Selenicë 120,383 10,242 130,625

4 Bashkia Elbasan 106,100 21,293 127,393

5 Bashkia Pogradec 248,324 112,213 360,537

6 Bashkia Librazhd 87,132 22,656 109,788

7 Bashkia Pukë 43,682 11,533 55,215

8 Bashkia Kurbin 40,994 16,427 57,421

9 Bashkia Bulqizë 86,658 5,133 91,791

10 Bashkia Gramsh 44,552 32,748 77,300

11 Bashkia Shkodër 142,899 30,098 172,997


36

4864900-DetPrap Te

Tjera

1,076,449,849 3,521,044,520 2,444,594,671 -753,214,702 2,767,829,818

Gjithsej 16,435,428,263 27,817,290,069 11,381,861,806 -12,312,048,370 15,505,241,700

Burimi: MFE

Sipas MFE nga tabela më lartë, stoku i detyrimeve të prapambetura më

31.12.2018, raportohet në shumën 15.5 miliard lekë ose 8% më i ulët nga raportimi i datës 31.12.2017. Këtu veçojmë Bashkinë Tiranë me 2.49 miliard lekë

ose 16% e stokut, ARRSH me 2.76 miliard lekë ose 18% të stokut të faturave të

prapambetura, Drejtorinë e Ujësjellës Kanalizime me 1.02 miliardë lekë ose 7% e

stokut, Ministrinë e Mbrojtjes me 0.9 miliard lekë ose 6% e stokut etj. Gjithashtu,

nga këto të dhëna pagesat e kryera raportohen në total 12.3 miliard lekë janë

veçse 1 miliard lekë më shumë se detyrimet e raportuara rishtaz duke dhënë një

impakt në balancën neto të stokut të detyrimeve të prapambetura me vetëm 1.1

miliard lekë ose 8% më pak se një vit më parë. Nga auditimi rezulton se balanca

prej 12.3 miliardë lekë e raportuar nuk rakordon me shumën e pagesave që

rezultojnë të kryera gjatë vitit 2018 në total 19.8 miliard lekë ose 7.5 miliard lekë më shumë se raportimi i MFE. Për më tepër vlera e këtyre pagesave është 3.4

miliard më shumë edhe se balanca fillestare prej 16.4 miliard lekë i 31.12.2017,

konfirmuar kështu pasaktësinë e mbartur që në balancën hapëse dhe vlerësimin për balancën e detyrimeve të prapambetura të kryer nga KLSH në auditimin e vitit të kaluar. Gjithashtu konstatohen 0.88 miliardë lekë pasaktësi

në rregjistrime të faturave të prapambetura të rregjistruara si fatura të vitit

aktual. Nëse deklarimi dhe rregjistrimi në SIFQ sipas skemës së miratuar do të

ishte i plotë detyrimet e reja të vitit 2018 vetëm për investime raportohen në

shumën 4.9 miliard lekë ndërkohë që pagesat e kryera gjatë 5-muajve të parë të

vitit 2019 vetëm për këtë zë rezultojnë të jenë 6.8 miliard lekë pra 1.9 miliard lekë më shumë se raportimi.. Bazuar në dy raportet e ndryshme por edhe nga evidencat e auditimeve të

zhvilluara nga KLSH konstatohet që ekzistojnë vlera jo të sakta në lidhje me

detyrimet e prapambetura të raportuara nga njësitë publike në MFE. Një gjë e

tillë është konstatuar jo vetëm në diferencat ndërmjet dy raporteve të gjeneruar

po nga MFE me vlera të ndryshme por edhe sikurse është evidentuar më sipër

në lidhje me pasaktësitë e stokut të TVSH-së së rimbursueshme. Gjithashtu

përgjatë këtij raporti janë trajtuar në vijimësi edhe diferenca materiale në

raportimet e kryera nga njësitë shpenzuese përkundrejt vlerave faktike të

detyrimeve të prapambetura si në rastin e FSDKSH, Bashkisë Tiranë, AKSHI-t, ARRSH apo të vendimeve gjyqësore të natyrave të ndryshme. Në konkluzion

konstatojmë se MFE nuk ka kontroll mbi saktësinë e shumave të detyrimeve të

prapambetura të krijuara, të mbartura dhe gjendjes në fund të vitit.

Në këto kushte, nga evidencat e mbledhura, në vlerësimin e KLSH detyrimet e prapambetura vlerësohen të jenë të paktën 20 miliardë lekë në fund të vitit 2018 (pa përfshirë rimbursimin e TVSH dhe detyrimet e prapambetura të FSDKSH). Për më tepër dhe si trajtuar më lart vlera e detyrimit për TVSH të rimbusueshme rezulton të jetë në shumën 20.7 miliard lekë në fund të vitit 2018 dhe ajo në FSDKSH rezulton të jetë në shumën 1.2 miliard lekë. KLSH, në kuadër të zbatimit të VKM nr. 50, datë 05.02.2014 “Për miratimin e strategjisë për parandalimin dhe shlyerjen e detyrimeve të prapambetura e të

planit të veprimit”, të ndryshuar, konstatoi që këto detyrime nuk raportohen në përputhje me formatin e kësaj strategjia. KLSH ka kërkuar dhe mbledhur

informacion, përvec detyrimeve të prapambetura të përmbledhura më lart, edhe

në lidhje me rimbursim e tepricës kreditore të tatimit të fitimit (konfirmuar nga

DPT me kërkesë) dhe Detyrime për vendime gjyqësore ndërkombëtrare


37

(konfirmuar tek avokatura shtetit). Një përmbledhje e detyrimeve më

31.12.2018 sipas VKM nr. 50 paraqitet në vijim. Tabela nr. 11 Përmbledhje e detyrimeve më 31.12.2018 sipas VKM nr. 50

Raportimi sipas VKM nr.50 datë 05.02.2014

Raportimi 2013

Raportimi 2018 sipas MFE

KLSH 2018

Detyrime për projekte investimesh, mallra , shërbime, vendime

gjyqësore te brendshme nga punësimi dhe të tjera

48.73 15.5 21.24

Rimbursimi I TVSH-së 12.84 0 20.75

Rimbursim i tepricës kreditore të tatimit të fitimit 10 0 15.26

Detyrime për vendime gjyqësore ndërkombëtrare 1 0 3.27

Totali 72.57 15.5 60.3

Burimi: KLSH (Në këtë tabelë nuk janë përfshirë detyrimet kontigjente për vendime gjyqësore

ndërkombëtare në proces të cilat nga auditimi në Avokaturën e Shtetit vlerësohen se mund të

jenë deri në shumën 15.18 miliardë lek)

Sic paraqitet me lart, niveli i detyrimeve të prapambetura është rikthyer në

problematik. Si theksuar në VKM nr. 50, datë 05.02.2014 “Për miratimin e strategjisë për parandalimin dhe shlyerjen e detyrimeve të prapambetura e të

planit të veprimit”, të ndryshuar, “paaftësia për të paguar detyrimet e saj

financiare, brenda një kohe të shpejtë pasi ato bëhen të kërkueshme, dhe si pasojë dhe akumulimi i një mase të madhe të detyrimeve financiare të

prapambetura i shkakton dëm ekonomisë. Ndikimet përfshijnë ngadalësimin e

rritjes ekonomike dhe rritjen e papunësisë, për sa kohë bizneset e varura nga

kontratat qeveritare pushojnë ose shtyjnë aktivitetin e tyre si rezultat i vonesave

në pagesa ose vështirësive në mundësinë e kredive nga bankat tregtare”.

Mbi raportimin e treguesve fiskalë dhe Deficitin Buxhetor

KLSH, sikurse është trajtuar edhe në pjesët respektive të këtij raporti ka

konstatuar detyrime të prapambetura në fund të vitit 2018 në rreth 42 miliard

lekë ose 2.55% e PBB, duke përfshirë vetëm detyrimet për shpenzime dhe ato për TVSH-në e rimbursueshme. Këto detyrime, në krahasim me një vit më parë

janë rritur me 12 miliard lekë nga 30 miliard të vlerësuara nga KLSH në fund të

vitit 2017. Sipas raportimit të Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë, deficiti buxhetor për vitin 2018, ishte parashikuar në vlerën 32,366 milion lekë dhe

është realizuar në masën 26,238 milion lekë, ose realizuar në masën 81,1% e

planit. Deficiti i raportuar rezulton të jetë sa 1.6% e PBB-së, çka në aspektin formal rezulton brenda limitit ligjor prej 2% të PBB-së. Nëse do të përfshihej

rritja e detyrimeve të prapambetura gjatë vitit 2018, duke i raportuar shpenzimet

kur ndodhin, deficiti do të ishte rreth 2.2% e PBB-së., kjo bazuar në kuptim të

nenit 61 të ligjit nr. 9936 datë 26.06.2008 “Për menaxhimin e sistemit buxhetor në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar në të cilin citohet se “...Metoda e njohjes së shpenzimeve dhe të ardhurave, për qëllim të këtij ligji, ka të bëjë me:

a) njohjen e shpenzimeve të vitit buxhetor në çastin e ndodhjes së tyre,

pavarësisht nga data e pagesës;”

Mbi raportimin financiar publik

Ministria e Financave dhe Ekonomisë nuk ka dorëzuar në Kuvend pasqyrat financiare të konsoliduare për vitin 2018 dhe si rrjedhojë KLSH nuk jep një opinion në lidhje me to. Në lidhje me Standardet e Kontabilitetit Publik në

4 Auditimi DPTH dhe FSDKSH

5 Auditimi ne DPT

6 Auditimi ne DPT

7 Auditimi ne Avokaturën e Shtetit


38

Strategjinë MFP 2014-2020 thuhet se: Qëllimi i standardeve është të

përmirësojnë cilësinë e raportimit të përgjithshëm financiar nga institucionet e

sektorit publik, duke çuar në vlerësime më të informuara të vendimeve të

Qeverive për alokimin e burimeve, duke rritur në këtë mënyrë transparencën

dhe përgjegjshmërinë. Megjithëse plani kohor i strategjisë aktuale është deri në vitin 2020, KLSH konstaton që progresi i bërë në lidhje me hartimin e bazës ligjore

dhe përgatitjen e pasqyrave financiare të konsoliduara të shtetit nuk është i

mjaftueshëm dhe objektivat në këtë fushë janë shumë vështirë të realizohet,

duke patur në konsideratë dhe situatën aktuale të raportimit financiar publik.

Nga auditimi për vitin 2018, rezultoi se pasqyrat financiare të konsoliduara të

gjeneruara nga Sistemi Financiar i Qeverisë (SIFQ), nuk japin një pamje të drejtë të pozicionit financiar, performancës financiare dhe fluksit të mjeteve monetare

të Qeverisë, duke mos u dhënë kështu mundësinë përdoruesve të interesuar, të

brendshëm dhe të jashtëm të marrin informacion të saktë dhe të nxjerrin

konkluzione të arsyeshme. Edhe për vitin 2018, MFE nuk ka një metodologji për vlerësimin dhe rivlerësimin

e aseteve të trupëzuara dhe një plan masash për të vënë në jetë Strategjinë e

Menaxhimit të Financave Publike 2020-2022, të cilat duhet të shërbejnë si bazë

për përgatitjen e inventarit të aseteve si për qeverisjen e përgjithshme dhe për

qeverisjen vendore, ashtu edhe për përgatitjen e saktë të pasqyrave të

konsoliduara financiare të qeverisë.

Në Progres Raportin e KE-së për Shqipërinë rekomandohet rritja e auditimeve të

perfomancës dhe auditimeve financiare ndërsa punohet për uljen graduale të

auditime të përputhshmërisë. Në linjë me këto rekomandime për vitin 2018 janë

kryer 29 Auditime Financiare të cilat konsistojnë në 17% të totalit të auditimeve të përfunduara. Problematika e mungesës së bazës rregullative është reflektuar

në cilësinë e raportimeve financiare nga entet publike, situatë për të cilën

Ministria e Financave dhe Ekonomisë duhet të bëjë hapa konkretë dhe të

menjëhershëm.

5. PROKURIMET PUBLIKE

Kontrolli i Lartë i Shtetit prej vitesh po investon në rritjen e kapaciteteve për

zhvillimin e auditimeve të teknologjisë së Informacionit dhe përdorimin e

teknikave analitike dhe vizualizuese (CAAT) në auditim. Auditimi i Big Data është realiteti i ri për institucionet supreme të auditimit, Transformimi është motoja e

kohës sonë, bota ka dëshmuar fillimin e revolucionit të katërt industrial,

digjitalizimi global është duke u zhvilluar. Për të siguruar një kontroll të kualitetit

të lartë mbi investimet shtetërore, komuniteti i auditimit duhet të prezantojë

teknologji moderne, të mësojë të përdorë në mënyrë efikase tërë instrumentin

e tyre. Sipas mendimit të anëtarëve të Organizatës Ndërkombëtare të

Institucioneve Supreme të Auditimit shprehur në kongresin e XXIII të tij zhvilluar

në Moskë më datat 23-27 shtator 2019, i gjithë procesi buxhetor do të varet nga

ai, dhe vetë sfera publike do të bëhet më transparente dhe më e hapur për

qytetarët.

Nuk është për t'u habitur që një nga temat kryesore të INCOSAI XXIII i kushtohet

rolit të teknologjive të informacionit në zhvillimin e administratës publike.


39

Analizë risku me teknikat CAAT të procedurave të prokurimit publik për vitin 2018

Një analizë të disa fenomeneve të Procedurave të prokurimit publik të zhvilluara

nëpërmjet sistemit elektronik të prokurimit për vitin 2018, paraqiten në këtë

raport.

Krahasuar me një vit me parë konstatohet një rritje në përdorimin e procedurave

të prokurimit për shërbime mallra, punë civile.

Grafiku nr.1: Procedura prokurimi 2018

Burimi: APP

Efektiviteti i procedurave të zhvilluara dhe përcaktimi i zonave me risk

Grafiku nr.2: Efektiviteti i procedurave të prokurimit për vitin 2018

Burimi: APP

Nga 8,400 procedura të shpallura për vitin 2018 nga sistemi elektronik i

prokurimit 2,353 procedura janë anuluar dhe 6,047 kanë vazhduar, ndërkohë që

5116 prej tyre kanë përfunduar me fitues.

Shkalla e anulimit të procedurave prej 28 % dhe mos shpallja e fituesve për 16 %

të procedurave tregon se jo vetëm AK duhet të përmirësojnë punën në përgatitjen e procedurave të prokurimit por edhe APP duhet të analizoje rastet

duke marre masat e duhura në drejtim të përmirësimeve ligjore zhvillimit të

kualifikimeve e trajnimeve si dhe masave të tjera të përcaktuara në ligj. Për vitin

2018, Autoritetet Kontraktore për plotësimin e nevojave për shërbime mallra e

punë civile prokuruan me procedurat e prokurimit elektronik 129,819,994,300

miliardë Lekë (fondi total limit) . Shqipëria gjatë vitit 2018 arriti një Produkt të

Brendshëm Bruto (PBB) 1,647,625,000,000 miliardë Lekë.

Autoritetet kontraktore dhe Operatoret Ekonomike që kanë përdorur dhe përfituar fonde publike nga procedurat e prokurimit

Autoriteti kontrator i cili ka përfituar më shumë fonde publike nga procedurat e prokurimit është Autoriteti Rrugor Shqiptar në vlerën 10,894,319,665 lekë.


40

Grafiku nr.3: Autoritetet kontraktore

Në figurën e mëposhtme paraqiten operatorët ekonomikë të cilët kanë përfituar

më shumë fonde publike nga procedurat e prokurimit.

Grafiku nr.4: Operatorët ekonomikë

Për vitin 2018 fondi total limit i prokuruar me procedurat e prokurimit elektronik

zë 7.8% të Produktit të Brendshëm Bruto (PBB), duke shënuar një rritje prej 0.8%

në krahasim me një vit më parë.

KLSH në vitin 2018 për vitin ushtrimor 2017 ka ushtruar në Agjencinë e

Prokurimit Publik një Auditim të Sistemeve të Teknologjisë së Informacionit mbi të cilën mbështetet prokurimi publik krahas të tjerave nga auditimi i bazës së të

dhënave u konstatuan parregullsi të cilat evidentojnë mungesën e kontrolleve të

input të të dhënave nga auditim u konstatua se sistemi nuk ka filtrat e nevojshëm

për mos lejimin e hedhjes të të dhënave gabim, apo lejuar lidhjen e kontratave

pa pasur fondin limit të nevojshëm.

Gjithashtu për procedurat e prokurimit të vitin 2018 janë konstatuar

mospërputhje e te dhënave te publikuara nga APP ne raportin Vjetor me ato te

publikuara ne buletinet periodike dhe te dhënat e mara nga sistemi.

Nga verifikimi i rekomandimit te dhënë rezulton se nga APP në janar te 2019,

janë vendosur filtra kontrollues në lidhje me vlerën e parashikuar për procedurën


41

e prokurimit (gjatë krijimit të procedurës në sistem) me fondin e parashikuar tek

elementi i regjistrit të parashikimit, etj.

Me hollësisht për vitin 2018 këto parregullsi të sistemit paraqiten:

1. Procedura prokurimi me Kontrata të nënshkruara me efektivitet negativ. Nga analizimi të dhënave të APP për vitin 2018 ka rezultuar se në 14 raste vlera e prokuruar ka rezultuar më e madhe se fondi limit, duke krijuar një efektivitet

“negativ”. Më poshtë paraqitet lidhja midis Autoriteteve Kontraktore dhe Operatorëve Ekonomike që kanë realizuar me kontrata me efektivitet negativ. Grafiku nr.5: lidhja midis Autoriteteve Kontraktore dhe Operatorëve Ekonomike

2. Procedura prokurimi për zërin barna e pajisje mjekësore me efektivitet

negativ.

Nga analizimi të dhënave të APP për vitin 2018 ka rezultuar se në 10 raste vlera

e prokuruar ka rezultuar më e madhe se fondi limit, duke krijuar një efektivitet

“negativ”. Lidhja midis Autoriteteve Kontraktore dhe Operatoreve Ekonomike që kanë realizuar kontrata me efektivitet negativ paraqitet si më poshtë: Grafiku nr.6: lidhja midis Autoriteteve Kontraktore dhe Operatorëve Ekonomike

Nga analiza me teknikat CAAT rezulton se problematikë vazhdon të ngelet

efektiviteti i ulët në procedurat e zërit Barna e Pajisje mjekësore

Në rastin e procedurave të prokurimit të barnave e pajisjeve mjekësore rezulton

se procedurat e zhvilluara kanë rezultuar me efektivitet të ulët.


42

Zëri Barna e Pajisje mjekësore me efektivitet mbi 80%

Nga analiza e procedurave të zërit Barna e Pajisje mjekësore rezulton se për 108

procedura ndodhemi në rastin e procedurave të prokurimit me oferta anomalish

të ulëta. Grafiku nr.7: Raste me oferta anomalisht te ulta

Monopoli karburante

Nga analizimi i të dhënave të prokurime publike për vitin 2018 për rastin e

karburanteve të cilat prokurohen me marrëveshje kuadër vërehet një tendence

për monopol dhe konkretisht 3 kompani rezultojnë të kenë fituar rreth 50% të

vlerës së prokuruar. Grafiku nr.8: Raste me oferta anomalisht te ulta

6. RAPORTIMI I BORXHIT PUBLIK

KLSH ka konstatuar se në programimin e ligjit nr.109/2017 datë 30.11.2017 “Për buxhetin e vitit 2018”, nuk janë vendosur përcaktime sasiore në lidhje me


43

kufizimin për marrjen e borxhit të ri, duke lejuar mundësinë e rritjes së tij sipas

emetimit të Eurobond-it, duke qenë jo në përputhje me kërkesat e nenit 9 të ligjit

nr. 9665, datë 18.12.2006, të ndryshuar dhe nenin 58 të ligjit nr. 9936 datë

26.06.2008, të ndryshuar. Në nenin 9, 20 dhe 21 të ligjit nr. 109/2017 datë 30.11.2017 “Për buxhetin e vitit 2018”, janë vendosur kufijtë e rritjes së borxhit publik për vitin 2018, në të cilën është përcaktuar që rritja vjetore neto e borxhit vlerësohet në shumën 33,466

milion lekë, nga të cilat 32,366 milion lekë shkojnë për financimin e deficitit dhe

pjesa tjetër prej 1,100 milion lekë për rritjen e garancive vjetore të shtetit në dobi

të palëve të treta. Në të njejtën kohë, ky kufi i vendosur është parashikuar të

tejkalohet në rast të emetimit të një Eurobondi të ri, bazuar në nenin 21. Në

nenin 9 të ligjit nr. 9665, datë 18.12.2006, “Për huamarrjen shtetërore, borxhin shtetëror dhe garancitë shtetërore të huas në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar është përcaktuar që “Kufizimet për shumën e borxhit shtetëror dhe për shumën e garancive shtetërore të huave përcaktohen në ligjin vjetor të buxhetit.

Kufizimet e parashikuara të borxhit i referohen në radhë të parë, shumës së

borxhit dhe shumës së garancive të marra rishtazi dhe, në radhë të dytë, shumës

së përgjithshme të borxhit shtetëror dhe të garancive të papaguara në fund të

vitit...”

Të njëjtat kërkesa për disiplinimin e rritjes së borxhit janë referuar edhe nenin 58

të ligjit nr. 9936 datë 26.06.2008 “Për menaxhimin e sistemit buxhetor në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar, në të cilin citohet se “Në ligjin e buxhetit vjetor vendoset kufiri për: a) borxhin e ri të qeverisjes qendrore, për t’u marrë në

€vitin buxhetor; b) totalin e borxhit të qeverisjes qendrore; c) garancitë e reja për t’u lëshuar gjatë vitit buxhetor, nga Qeveria qendrore; ç) totalin e shumës së garancive të qeverisjes qendrore. d) borxhin e emetuar për të mbuluar humbjet e

bankës qendrore nga rivlerësimi i valutave”. Nga auditimi konstatohet se për vitin

2018 nuk janë vendosur përcaktime sasiore të sakta për rritjen vjetore të

borxhit duke qenë jo në përputhje me këtë kuadër rregullator.

Ecuria e huamarrjes për financimin e deficitit krahasuar me raportimet e

Drejtorisë së Borxhit paraqiten sipas tabelës së mëposhtme në milion lekë: Tabela nr. 12 Realizimi i huamarrjes

Tregues fiskale te konsoliduar Pr.Buxhet

2018 Ligji i B

2018 Plani A.N 1

Fakti Tetor 2018

A.N 2 (19.12.2018)

Fakti

Hua-marrje e brendshme 29,947 29,947 29,947 29,440 19,947 19,591

Te tjera 12,000 12,000 11,500 -63,090 -20,227 -26,148

Hua afatgjate (e marre) 18,510 18,510 19,010 79,216 83,596 83,761

Ripagesat -35,091 -35,091 -35,091 -46,953 -52,000 -51,678

Mbeshtetje buxhetore 7,000 7,000 7,000 0 1,000 916

Burimi: KLSH

Emëtimi i Eurobondit është përcaktuar në Strategjinë afatmesme të menaxhimit

të borxhit 2018-2020, sipas skenarit 3, por jo në ligjin vjetor të buxhetit, duke

lejuar autoritet të vetëm mbi Ministrinë e Financave dhe Ekonomisë për shumën

e emetuar apo karakteristikat e instrumentit të emetuar. Gjatë vitit 2018, në të

njejtën kohë me emetimin e eurobondit të ri, është blerë mbrapsht edhe një

pjesë e eurobondit ekzistues, në shumën 200 milion euro, që pasqyron në

tabelën e mësipërme tejkalimin e ripagesave në faktin e tetorit 2018 nga (35,091)

milion lekë në (46,953) milion lekë. Ky transaksion nuk rezulton të jetë planifikuar në ripagesat e borxhit të huaj për financimin e deficitit, duke rezultuar

me mbi realizim në rreth 16 miliard lekë në muajin Tetor 2018.

Me Aktin Normativ 2 të datës 19.12.2018, është ndryshuar plani i huamarrjes për

financimin e deficitit, megjithëse në këtë akt, teksti nuk ka ndryshuar asnjë

përcaktim në lidhje me kufijtë e huammarrjes për financimin e deficitit. Në vijim,


44

edhe mbi këtë plan përfundimtar sipas tabelës nr.4 mbi treguesit fiskalë të

konsoliduar, konstatohet se janë realizuar tejkalime si në drejtim të huammarrjes

së jashtme ashtu edhe të asaj të brendshme. Në këtë mënyrë, plani i huasë

afatgjatë të huaj të marrë paraqitet në shumën 83,596 milion lekë, ndërkohë që

realizimi paraqitet 83,761 milion lekë me një mbi realizim në shumën 165 milion lekë. Në grupin “Të tjera”, ku paraqitet edhe gjendja e likuiditetit në TSA, plani

sipas Aktit Normativ nr.2 datë 19.12.2018 paraqitet në shumën (20,227) milion

lekë ndërkohë që realizimi paraqitet në shumën (26,148) milion lekë, me një mbi

realizim në shumën 5,921 milion lekë, duke akumuluar mjete monetare më

shumë sesa plani i përcaktuar me aktin përkatës. Teprica e likuiditetit në këtë

rast është e gjitha e shkaktuar nga emetimi i Eurobondit dhe mjetet monetare të

cilat janë në TSA në Euro. Konstatohet se përtej efektit të tejkalimit të planit të

miratuar, problematika kryesore lidhet me arsyet e marrjes së borxhit të ri ku

konstatohet se borxhi i ri i marrë nuk rezulton për kryerjen e shpenzimeve

publike të vitit korrent, por shërben për financimin e deficitit të vitit pasardhës, nëpërmjet tepricave që shkakton në gjendjen e likuiditetit. Një strategji e tillë në

periudhë afatmesme redukton riskun e rifinancimit, ndërkohë që nga ana tjetër

shoqërohet me kosto të shtuara të administrimit të borxhit duke qenë se për

këto teprica likuditeti të papërdorura akumulohen dhe paguhen interesa.

Nga fillimi i muajit tetor dhe deri në fund të muajit Dhjetor, gjendja e TSA në euro

qëndron mbi 300 milion euro e papërdorur. Kostoja e interesit e mbartur vetëm

për dy muaj (Nëntor dhe Dhjetor) për 300 milion euro me interes 3.5% vlerësohet

1.75 milion euro. Mbajtja e borxhit të ri të marrë me Eurobondin në gjendje

likuide dhe e papërdorur, përveç pjesës së akumulimit të interesave jo efektive

përgjatë periudhës, nga ana tjetër ka sjellë efekte negative përsa i përket ekspozimit të tij ndaj riskut të kursit të këmbimit. Efekti i mbiçmimit të monedhës

vendase ndaj monedhave të huaja nga njëra anë ka kontribuar në ulje e stokut

të boxhit publik, por nga ana tjetër ka sjellë krijimin e humbjeve nga kursi i

këmbimit që sipas raportimit në treguesit fiskalë të konsoliduar vlerësohet në

shumën 3,451.7 milion lekë, ose rreth 28 milion euro (duke përfshirë edhe

derivativët e kursit të këmbimit prej 0.4 miliard lekë). Ulja si rezultat I kursit të

këmbimit tregon ekspozimin e mjeteve monetare të qeverisjes së përgjithshme

ndaj riskut të kursit të këmbimit. Edhe pse gjatë vitit krijohen burime financiare

të mjaftueshme për kryerjen e pagesave të nevojshme, konstatohet se këto

pagesa nuk realizohen me qëllim mbajtjen në kontroll të treguesve makroekonomike të buxhetit fiskal të konsoliduar (nivelin e përgjithshëm të

shpenzimeve, deficitin dhe në vazhdim raportin e stokut të borxhit ndaj PBB).

Treguesit Kryesorë të Borxhit Publik

Stoku i borxhit publik të raportuar për vitin 2018 paraqitet i nënvlerësuar bazuar

në respektimin e kërkesave ligjore për raportimin e detyrimeve të prapambetura.

Në këtë mënyrë, mosfinancimi i detyrimeve të prapambetura nënvlerëson

stokun e borxhit të marrë për financimin e shpenzimeve të padeklaruara.

Detyrimet e prapambetura sipas vlerësimit të KLSH për shpenzimet e ndodhura

por të padeklaruara, detyrimin për TVSH-në e rimbursueshme dhe detyrimet e

prapambetura të konstatuara në FSDKSH vlerësohen në total në rreth 42 miliard lekë. Nëse merren në konsideratë këto detyrime, stoku i borxhit publik të raportuar, nga 1,107 miliardë lekë, do të ishte në rreth 1,149 miliardë lekë, i cili më raport me PBB do të jepte një tregues të borxhit në nivelin mbi 69.7%, ndryshe nga ai I raportuar nga MFE prej 67.2%. Në strategjinë “Për Menaxhimin e Financave Publike 2014-2020”, është vendosur objektivi i arritjes së borxhit


45

publik në nivelin 65.5% të PBB në fund të vitit 2017, fakt që tregon se edhe në

vitin 2018 ende nuk është arritur objektivi i vitit 2017. Grafiku nr.9. Borxhi publik

Burimi: WEO April 2019, FMN 2010-2017; KLSH 2018

Ulja e treguesit të borxhit publik në raport me PBB ka ardhur kryesisht nga rritja

më e madhe e PBB se rritja e stokut të borxhit publik, duke qenë se në krahasim

me një vit më parë, të dy treguesit paraqiten me rritje. Në këtë mënyrë, rritja e

stokut të borxhit vlerësohet në rreth 19,116 milion lekë ndërkohë që rritja bruto e PBB në raport me një vit më parë vlerësohet në rreth 92,425 milion lekë. Rritja

e borxhit publik me 19,116 milion lekë përgjatë vitit 2018 nuk reflekton rritjen

reale të tij përgjatë vitit pasi shtesa në huammarrje duke përfshirë financimin e

huaj, atë të brendshëm dhe ripagesat paraqitet në rreth 52,590 milion lekë sipas

tabelës së mëposhtme: Tabela nr. 13 Shtesa e borxhit Në milion lekë

Shtesa në huamarrje 2018 Shuma

Hua-marrje e brendshme 19,591

Hua afatgjate (e marre) 83,761

Ripagesat -51,678

Mbështetje buxhetore 916

Totali 52,590

Burimi: KLSH

Diferenca prej mbi 30 miliard ose rreth 1.9% të PBB lekë përfaqëson efektin e rivlerësimit të stokut të borxhit në valutë të huaj në ulje si pasojë e ndryshimit të kursit të këmbimit. Edhe këtë vit, sikurse në vitin 2017, duke qenë se

monedha vendase është mbiçmuar në raport me monedhat e huaja efekti ka

qenë pozitiv në uljen e raportit të borxhit publik në raport me PBB. Megjithatë, ulja e treguesit të stokut të borxhit si përqindje ndaj PBB, me 1.9% të PBB, si rezultat i kursit të këmbimit, është evidencë e ekspozimit të borxhit publik ndaj riskut të kursit të këmbimit. Monitorimi i treguesit të borxhit është tepër i rëndësishëm që të kryhet duke

marrë në konsideratë edhe implikimet buxhetore që lidhen me koncensionet/PPP. Në këtë mënyrë, çdo kontratë e lidhur për koncensionet

është një kontratë me flukse detyruese disavjeçare, për të cilën nevojitet

financimi i realizimit të projektit. Referuar të dhënave aktuale në lidhje me 15

kontratat koncensionare rezulton se një pjesë e tyre, referuar standarteve të

klasifikimit brenda ose jashtë bilancit të shtetit sipas risqeve të marra përsipër

në kontratë, ndikojnë në treguesit e borxhit. Për këtë arsye, në planifikimin dhe

realizimin e treguesve të borxhit është e rëndësishme që të merren në

konsideratë këto kosto financiare që mbartin këto projekte, megjithëse Ministria

e Financave dhe Ekonomisë nuk raporton në përputhje me standardet

ndërkombëtare të raportimit, që kërkojnë që këto kontrata të raportohen në stokun e borxhit publik.

50

55

60

65

70

75

80

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Borxhi publik/PBB në %


46

Mbi emetimin e Eurobondit të ri dhe Blerja Mbrapsht e një Pjese të Eurobondit Ekzistues.

Emetimi i Eurobond-it përgjatë vitit 2018 paraqet një detyrë komplekse për MFE në drejtim të menaxhimit të procesit në vazhdimësi dhe përmbyllja e tij tregon për një realizim duke marrë në konsideratë punën e kryer, edhe sipas vlerësimit të institucioneve ndërkombëtare. Gjatë vitit 2018 është realizuar

emetimi i Eurobond-it në vlerën 500 milion euro dhe në të njejtën kohë blerja

mbrapsht e një pjese të Eurobond-it të vitit 2015 (në shumën 200 milion euro

vlerë nominale). Emetimi i këtij transaksioni duke siguruar një normë interesi

prej 3.5% në krahasim me 5.75% të Eurobond-it të vitit 2015 vlerësohet i

suksesshëm në funksion të riskut të ulur. Megjithatë, vlerësohet se transaksioni

i blerjes mbrapsht të një pjese të Eurobond-it ekzistues nuk ka marrë në analizë

një vendimmarrje kosto përfitim në raport me risqet e eliminuara si pasojë e

këtyre transaksioneve. Nga auditimi konstatohet se analiza e kryer në lidhje me

procesin e blerjen mbrapsht ka adresuar uljen e riskut të rifinancimit të Eurobondit në vitin 2020 kur maturohet dhe në të njejtën kohë uljen e riskut të

normës së interesit, megjithatë nuk rezulton të jetë kryer një analizë e plotë për

qëllime të vendimmarrjes në lidhje me dy alternativat kryesore për financimin e

nevojshëm deri në vitin 2020.

Në këtë mënyrë, në drejtim të kostove relevante në vendimarrje, konstatohet se

kostoja e blerjes mbrapsht rezulton më e lartë se se kostoja e vazhdimit të

Eurobondit ekzistues, pasi shuma e primit të paguar prej 20.15 milion euro (19.5

milion euro primi + 0.65 milion euro shpenzimet e ndërmjetësimit) është më e

lartë se kursimi që vjen nga emetimi i 200 milion euro me një normë interesi më

të ulët në shumën 9 milion euro (kursim prej 4.5 milion euro në vit për 2 vjet si pasojë e diferencës ndërmjet interesit vjetor prej 11.5 milion euro me atë 7

milion euro të rifinancuar), me një diferencë prej 11.15 milion euro.

Për sa më sipër, vlerësojmë se të dy palët (MFE dhe KLSH) kanë kryer përllogaritje

të ngjashme për sa i përket kostove, por MFE ne observacionet e saj, duke u

shprehur për risqet e larta te rifinancimit qe ka Shqipëria sipas vlerësimit te saj,

vlerëson se kostot e krijuara justifikojnë risqet e administruara.

Në lidhje me procedurën e përzgjedhjes së menaxherit kryesor për emetimin e

Eurobond-it në vitin 2018 janë konstatuar parregullsi në drejtim të vendosjes së

nënkritereve të vlerësimit pas shpalljes së kërkesës për propozimin financiar jo

në përputhje të plotë me kriteret e vendosura në VKM nr. 182, datë 25.02.2015 “Për përcaktimin e procedurës për përzgjedhjen e rregulluesit kryesor (Lead Manager) dhe/ose huadhënësit për realizimin e huamarrjes me

instrumenta financiare në tregun e huaj”, të ndryshuar.

Mbi Regjistrimin dhe Arkëtimin e të Drejtave të Lindura nga Marrëdhënia e Nënhuasë, Garancive dhe Huave nga Buxheti.

KLSH ka konstatuar krijim të detyrimeve të reja në shumën 5,465 milionë lekë të

subjekteve nënhuamarrëse në kuadër të marrëveshjeve të nënhuasë përgjatë

vitit 2018, si pasojë e mos shlyerjes së detyrimeve përkatëse. Stoku i detyrimeve

që përfituesit kanë ndaj shtetit në fillim të vitit paraqitet në shumën 15,814

milionë lekë, ndërkohë që në fund të vitit paraqitet në shumën 21,279 milionë lekë.


47

Grafiku nr. 10 Detyrimet e nenhuasë

Burimi: KLSH

Sektorët me përkeqësim të situatës financiare paraqiten sektori i energjetikës

kryesisht me nënhuatë e KESH, OSHEE dhe OST me rreth 4.4 miliard të rritjes

totale të detyrimeve nga 5.5 miliard në total, pushteti vendor me rreth 0.7

miliard lekë dhe sektori i ujësjellësve me rreth 0.3 miliard lekë. Tabela nr. 14 Detyrimet e nenhuasë sipas sektorëve Në milion lekë

Institucioni Detyrimi në fund të

vitit 2017

Detyrimi në fund të

vitit 2018 Rritja vjetore

Energjia 8,279 12,689 4,410

KESH 5,690 6,932 1,242

OST 2,589 4,246 1,657

OSHEE 1,511 1,511

Ujësjellës 5,656 5,982 326

Ujësjellësi Vlore 1,743 1,847 104

Ujësjellësi Korce 1,002 977 -25

Ujësjellësi Durres 1,147 1,156 9

Te tjera ujësjellës 1,763 2,002 239

Pushteti vendor 1,824 2,572 748

Te tjera vendori 57 38 -19

Bashkia Tirane 1,767 2,534 767

Mikrokredi/ 50 31 -19

FAF sha 50 0 -50

Unioni kursim kredi 31 31

Armo 5 5 0

TOTALI 15,814 21,279 5,465

Burimi: KLSH

Në nenin 30 të ligjit nr. 9665, datë 18.12.2006, “Për huamarrjen shtetërore, borxhin shtetëror dhe garancitë shtetërore të huas në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar, është përcaktuar që “...është përgjegjësi ligjore e huamarrësve, të cilët kanë marrë fonde, sipas paragrafit të parë të këtij neni, që ti kthejnë fondet

e marra hua në përputhje me marrëveshjet e nënhuave dhe të paraqesin raporte

për gjendjen e huasë dhe përdorimin e saj, sipas kërkesave të përcaktuara nga

Ministria e Financave”. Nga auditimi konstatohet se nuk janë përmbushur

përcaktimet e bëra në këtë nen, duke paraqitur një situatë ku detyrimet ndaj

shtetit si pasojë e mos pagesave janë rritur me 5.5 miliard lekë.

Për vitin 2018 gjendja e detyrimeve në lidhje me garancitë shtetërore që

subjektet përfituese kanë ndaj shtetit është rritur nga 8,522 milion lekë në

10,869 milion lekë, me një rritje vjetore prej 2,317 milion lekë. Referuar

instiucioneve dhe projekteve specifike me problematikat më të mëdha

konstatohet sipas tabelës së mëposhtme: Tabela nr. 15 Detyrimet e garancisë Në mijë lekë

Institucioni/projekti Detyrimet Detyrimet

31.12.2017 31.12.2018

Ministria e Energjisë dhe Industrisë (KESH, OST) 6,939,355 9,025,642

Elektrifikimi i Zonave Rurale 495,114 658,915

Linja e Transmetimit 400 KV Tiranë-Podgoricë I 16,131 27,660

Linja e Transmetimit 400 KV Tiranë-Podgoricë II 351,455 650,661

TEC-i Vlorë 3,637,866 4,465,018

Transmetim, Shpërndarje e Energjisë 1,358,705 1,815,979

Hidrocentrali mbi Lumin Drin 275,932 371,759

Nënstacioni i Transmetimit të Energjisë 804,152 1,034,998

Projekti i eficencës në energji 0 652

Ministria e Transportit dhe Infrastrukturës 1,250,744 1,285,030


48

Furnizimi me Ujë i Tiranës II 759,908 783,343

Ujësjellësi i Tiranës I 481,783 493,283

Rehabilitimi I rrjetit hidrik te Tiranës 9,053 8,404

Hekurudha Durrës 232,252 238,498

Rehabilitimi i Hekurudhës së Durrësit 232,252 238,498

Ministria e Financave (ndihme ne mallra) 71,204 94,409

Ndërmarrja e Ujësjellës-Kanalizime Krujë 58,665 59,548

Radio Televizioni Shqiptar 165,685

Grand Total 8,552,220 10,868,812

Burimi: KLSH

Në nenin 43 të ligjit nr. 9665, datë 18.12.2006, “Për huamarrjen shtetërore, borxhin shtetëror dhe garancitë shtetërore të huas në Republikën e Shqipërisë”, i

ndryshuar, është përcaktuar që “Me kryerjen e pagesës në llogarinë e garancisë

shtetërore të institucionit huadhënës, Ministri i Financave merr në dorëzim të

gjitha të drejtat dhe mjetet ligjore, që zotëronte institucioni huadhënës ndaj

huamarrësit, sipas përcaktimeve të marrëveshjes së huasë, në masën e çdo

pagese të bërë në kuadër të garancisë së dhënë. Këto të drejta dhe mjete ligjore

i kalojnë Ministrit të Financave së bashku me të drejtat dhe mjetet ligjore që ai i

ka në bazë të marrëveshjes së mirëkuptimit. Huamarrësi, në zbatim të këtij ligji

dhe të marrëveshjes së mirëkuptimit, është i detyruar ti kthejë Ministrisë së

Financave shumën që kjo e fundit i ka paguar huadhënësit, në kuadër të garancisë

shtetërore të huasë. Ministri i Financave ndërmerr të gjitha masat e paracaktuara

në këtë ligj, në ligje të tjera në fuqi dhe në marrëveshjen e mirëkuptimit, për të

përftuar nga huamarrësi çdo pagesë të bërë sipas garancisë, duke përfshirë edhe

kostot që lidhen me të.” Nga auditimi kostatohet se nuk janë përmbushur përcaktimet e bëra në këtë nen, për aq kohë sa stoku i detyrimeve jo vetëm që nuk është ulur përgjatë vitit 2018, por edhe është rritur me 2.3 miliard lekë, nga

të cilat vetëm TEC Vlorë si rast specifik në rreth 0.8 miliard lekë rritje

vjetore. Teprica detyrimeve të akumuluara në lidhje me këto të drejta për të

arkëtuar ndër vite paraqitet: Grafiku nr. 11 Detyrimet e garancisë në vite

Burimi:

Përgjatë të gjithë periudhës në analizë konstatohet se situata në lidhje me

garancitë paraqitet problematike duke filluar që nga viti 2011, dhe me gjithë

përpjekjet e vazhdueshme për mbështetjen e sektorit energjitik, aftësia paguese

mbetet e ulët. Garancitë shtetërore përgjatë vitit 2018 paraqesin një risk të

shtuar në drejtim të administrimit të tyre dhe situatës së rënduar financiare të

cilën kalon kryesisht sektori energjitik. Konstatohet se masat e marra janë të pa

mjaftueshme për zgjidhjen e situatës së krijuar ku risku i kreditit të këtyre institucioneve është mjaft i lartë.

7. ADMINISTRIMI I SHOQËRIVE ME KAPITAL SHTETËROR

Viti 2018, paraqet një performancë jo të mirë të kompanive me kapital shtetëror

të cilat veprojnë në sektorin energjitik. Risku i kreditit të këtyre kompanive ka

vendosur në vështirësi buxhetin e shtetit duke kryer pagesa të vazhdueshme në

lidhje me garancitë jo performuese dhe nënhuatë. Referuar pozicionit financiar


49

dhe obligimeve që këto kompani kanë ndaj shtetit, krahasuar dhe me një vit më

parë, situata paraqitet: Tabela nr. 16 Detyrimet e sektorit energjitik

Lloji i detyrimit KESH OST OSHEE TOTALI

Nenhua 6,353,405 4,245,729 - 10,599,135

Garanci 5,495,693 3,529,950 - 9,025,643

Mb. Buxhetore 2,500,000 - 2,500,000 5,000,000

Borxh Tatimor 1,975,818 - 6,164,021 8,139,839

TOTALI 31.12.2018 16,324,916 7,775,679 8,664,021 32,764,617

Nenhua 4,948,340 2,589,428 - 7,537,768

Garanci 4,408,912 2,530,443 - 6,939,355

Mb. Buxhetore 2,500,000 - 2,500,000 5,000,000

Borxh Tatimor 2,928,405 6,081,070 9,009,475

TOTALI 31.12.2017 14,785,657 5,119,871 8,581,070 28,486,598

Burimi: MFE

Rritja vjetore e detyrimeve vjen kryesisht si pasojë e detyrimeve të nënhuasë si

pasojë e pagesave të kryera nga Buxheti i Shtetit për të treja kompanitë e sektorit

energjitik vlerësohet. Rritja vjetore e detyrimeve të garancive si pasojë e

pagesave të kryera nga Buxheti i Shtetit në kushtet e dështimit të kryerjes së

këtyre pagesave nga ana e subjekteve jo performuese vlerësohet në rreth 2.1

miliard lekë vetëm për sektorin energjitik. Për vitin 2018 nuk janë dhënë

mbështetje buxhetore për sektorin e energjisë por janë maturuar një pjesë e

detyrimeve nga këto mbështetje të dhëna në vitet e kaluara, për referencë e

paraqitur është vlera totale e mbështetjeve buxhetore në vite. Përsa i përket

detyrimeve tatimore, rritja e tyre më e lartë i atribuohet KESH sha e cila ka akumuluar detyrime të reja në rreth 1 miliard lekë. Në total detyrimet e reja të

krijuara për vitin 2018 ndaj Buxhetit të Shtetit vlerësohen në rreth 4.3 miliard

lekë, duke arritur një stok të përgjithshëm në rreth 32.8 miliard lekë.

Kompanitë me kapital shtetëror përgjegjëse për administrimin e veprimtarisë së

ujësjellës kanalizimeve vlerësohet që në një pjesë të tyre të kenë performancë

të dobët përsa i përket marrëdhënieve të nënhuasë dhe në të njejtën kohë dhe

garancive për projekte specifike. Të analizuara sipas nënhuasë dhe institucioneve

zbatuese të marrëveshjeve të nënhuasë, detyrimet paraqiten për shtesën

vjetore të vitit 2018:

Tabela nr. 17 Detyrimet e nenhuase se sektorit te ujesjellsave Institucioni Fund viti 2017 Fund viti 2018

Ujësjellësi Vlore 1,743,435,628 1,847,464,146

Ujësjellësi Durrës 1,147,491,752 1,156,396,669

Ujësjellësi Korçë 1,002,124,589 977,275,071

Ujësjellësi Tirane - 357,415,800

Te tjerë ujësjellës 1,763,108,514 1,643,386,377

Total 5,656,160,483 5,981,938,063

Burimi: MFE

Të drejtat e shtetit për të arkëtuar nga këto kompani në krahasim me një vit më

parë paraqiten:

Tabela nr. 18 Detyrimet e ujesjellsave Lloji i detyrimit Fund viti 2017 Fund viti 2018

Nenhua 5,656,160 5,981,938

Garanci 1,170,380 1,344,578

Total 6,826,540 7,326,516

Burimi: MFE

8. MBI ADMINISTRIMIN E SKEMËS SË RIMBURSIMIT TË TVSH

KLSH evidenton se regjistri e rimbursimit të TVSh-së (Manual) nuk pasqyron një

pamje të drejtë dhe të besueshme të procesit të rimbursimit, megjithëse KLSH ka


50

rekomanduar në auditimet e mëparshme për hartimin e një regjistri të

standardizuar. Regjistri ka pasaktësi në të dhëna, sipas raportimit shuma e

likuiduar në vitin 2018 sipas regjistrit është 15.6 miliard lekë dhe sipas raportimit

e verifikimit të pagesave nëpërmjet thesarit është rreth 14 miliard lekë. Po

kështu nga DRTVSH-së nuk është kryer rakordim mujor për rimbursimet e TVSH-së kaluar nëpërmjet SIFQ, në kundërshtim me UMF Nr. 24, datë 02.09.2008 “Për

procedurat tatimore”, i ndryshuar, nenin 75 pika 2.6 dhe “Manuali i Rimbursimit i rimbursimit të TVSH-së”, si dhe nuk ka kryer rakordime mujore me Degën e Thesarit për pagesat e Ministrisë së Punëve të Jashtme, e ne kundërshtim me

Udhëzimin Ministrit të Financave nr. 6, datë 30.01.2015 “Për tatimin mbi vlerën e shtuar”, neni 64 pika 2 gërma “a”. Gjatë vitit 2018 është konstatuar një rritje e stokut të rimbursimit të TVSH, si

rezultat i mbajtjes në performancë të realizimit të të ardhurave, kryesisht për

TVSH në terma neto, dhe mos shkurtimin e shpenzimeve buxhetore. Stoku i

kërkesave për rimbursim të TVSH në fund të vitit 2017 të miratuar dhe të palikuiduar ishte në vlerën 11,422 milion lekë. Për vitin 2018, rezulton se është

kërkuar dhe certifikuar për rimbursim vlera 16,600 milionë lekë, e cila përbëhet

nga vlera e transferuar për rimbursime të tjera 1,194 milion lekë dhe për likuidim

nga kërkesat vetëm të vitit 2018 ka rezultuar vlera 14,396 milionë lekë.

Nga analiza e të dhënave konstatohet se kanë mbetur pa likuiduar deri më 31.12.2018, kërkesa të miratuara në shumën 20,742 milion lekë (stoku), i cili përbën detyrime të prapambetura të shtetit. Nga Drejtoria e Rimbursimit të

TVSH-së në Drejtorinë e Përgjithshme të Tatimeve është raportuar në Ministrinë

e Financave dhe Ekonomisë mbi detyrimet e prapambetura të krijuara rishtazi

për rimbursimin e TVSH-së në bazë vjetore, ku gjendja e stokut të rimbursimit të TVSH më 31.12.2018 paraqitet në shumën 20,742 milionë lekë, por në regjistrat

kontabël të DPT ky detyrim (stoku i rimbursimeve) paraqitet në shumën 16,840

milionë lekë. Në këto dy raportime ka mospërputhje për shumën 3,892 milionë

lekë që janë në proces kontrolli, për 171 kërkesa për rimbursim, të cilat

konsiderohen të pamaturuara nga DRTVSH, për faktin se kontrolli tatimor nuk ka

përfunduar dhe shuma për rimbursim nuk është miratuar. Megjithëse kjo shumë

ka plotësuar kushtet ligjore për rimbursim dhe është certifikuar nga administrata

tatimore ajo nuk rezulton e evidentuar në regjistrat e detyrimeve të DPT- së si

angazhim i marrë. Kjo vlerë përfaqëson të drejta të subjekteve përfitues dhe

detyrime të DPT ndaj tyre, por nuk pasqyrohet si detyrim i lindur dhe i

kontabilizuar “de facto” prej DPT më 31.12.2018, por qëndron pezull në mënyrë

të pajustifikuar në këtë datë, duke denatyruar situatën financiare të njësisë

publike, por dhe të tatimpaguesit njëkohësisht.

Nga krahasimi i të dhënave nga DPT mbi stokun e rimbursimit të TVSH në fund të vitit 2018, konstatohet që vlera prej 20,742 milion lekë nuk përputhem me vlerën në SIFQ dhe as me vlerën e rapoportuar nga MFE në publikimet mbi detyrimet e prapambetura në zbatim të VKM nr.50 “Strategjia e Parandalimit dhe Shlyerjes së detyrimeve të prapambetura”. Nga auditimi konstaohet se grupin më të madh në stokun e kërkesave të pa

rimbursuar më 31.12.2018 e përbëjnë “Pagesat me këste”, për 23 kërkesa në shumën 13,227,907 mijë lekë, ose 63% e stokut në fund të vitit, për të cilat

faktikisht rimbursimi i kërkesës brenda afatit ligjor do të ishte një pakësim i

konsiderueshëm i të ardhurave tatimore, arsye për të cilën organi tatimor ka

skadencuar detyrimin, duke planifikuar pagesë me këste. Por pagesa me këste si

veprim procedural jo vetëm për rastet në proces por edhe rastet e përfunduara

nuk gjen mbështetje ligjore në legjislacionin fiskal dhe pavarësisht se në heshtje


51

nga tatimpaguesi është pranuar pagesa me këste, organi tatimor nuk disponon

një Akt Marrëveshje të nënshkruar nga palët për dakordësinë e pagesës me këste.

Mungesa e bazës ligjore dhe akt marrëveshjes për pagese me këste, rrit rrezikun

për pagesë kamatëvonesash për periudhën 30 ditë pas bërjes së pagesës deri në

kryerjen e rimbursimit të plotë, sipas ligjit nr. 9920, datë 19.05.2008 “Për Procedurat Tatimore në RSH”, i ndryshuar, në nenin 76 pika 2 germa b, si dhe

tejkalon afatet dhe radhën e rimbursimit.

Konstatohet se, nga Drejtoria e Rimbursimit të TVSH-se procedura e rimbursimit

të TVSH-së për eksportuesit e kategorizuar si eksportues me risk zero sipas nenit

10.3 të VKM 953/2014 “Për dispozitat zbatuese të ligjit nr. 92/2014, datë

24.07.2014 “Për tatimin mbi vlerën e shtuar”, nuk kryhet automatikisht brenda 30 ditëve nga data e paraqitjes së kërkesës për rimbursim të TVSH-së, por tejkalohet afati mbi 90 ditë. Nga kërkesat e miratuara konstatohet se i njëjti

tatimpagues, sipas kërkesave për rimbursim, herë klasifikohet si eksportues me

risk zero here si eksportues të tjerë, duke bërë dallimin jo vetëm për efekt të mospagesës së kontributeve të sigurimeve shoqërore dhe shëndetësore, por

edhe të mosparaqitjes së deklaratave doganore të eksportit. Kjo sjell paqartësi

në kategorizimin e eksportuesve sipas VKM 953, pasi nuk gjen përgjigje pyetja

me risk zero kategorizohet kërkesa e subjektit apo vetë personi i tatueshëm.

Nëse do ti referohemi likuidimeve të kryera gjatë vitit 2018 rezulton se pothuajse në të gjitha rastet e pagesave në shumën 14,397 milionë lekë, kemi thyerje të radhës së rimbursimit, nisur jo vetëm prej afateve të parashikuara

ligjore, por edhe të datës së miratimit të rimbursimit pas plotësimit të kushteve

proceduriale të administratës tatimore. Morespektimi i afateve dhe radhës ka

ndikime të rëndësishme në marrëdhëniet administratë-tatimpagues, krijon

selektivitet, ekspozon njësinë drejt risqeve morale dhe financiare, por gjithashtu

pasqyron një model aspak pozitiv në përmbushjen e detyrimeve që burojnë nga

ligji, ku vetë administrata tatimore, e cila efektivisht duhet të jetë “gardian” i tij e thyen në mënyrë të vetëdijshme atë.

Ashtu si dhe vjet, në këndvështrimin e KLSH, risk të lartë paraqet në vazhdimësi

edhe procesi i trajtimit nga ana e administratës tatimore të rasteve të

rimbursimit të TVSH-së për kontratat koncesionare në fushën e energjisë (HEC),

por jo vetëm, ku nga ana e kësaj administrate certifikohet dhe paguhet TVSH-ja

për vlera punimesh të cilat janë të pamiratuara nga organet kompetente sipas

detyrimeve kontraktuale apo legjislacionit të fushës përkatëse. Nga auditimi mbi zbatimin e rekomandimeve të lëna nga auditimi i mëparshëm, konstatohet se

është përfunduar rikontrolli në një subjektin koncesionar dhe rezultati ka qenë i

njëjtë me kontrollin e kryer në vitin 2017, duke certifikuar po të njëjtën shumë

për rimbursim, vlerën 4,072,442 mijë lekë. Por nga auditimi i kryer nga KLSH në

AKBN, përcjellë në DPT me shkresën nr. 1442/9, datë 06.08.2019 Vendimi i

Kryetarit të KLSH-së nr. 32, datë 30.07.2019, ka rezultuar se tatimpaguesi nuk ka leje ndërtimi për zbatimin e kontratës koncesionare.

Nga auditimi konstatohet se, rezultati i rikontrolli tatimor nuk është nxjerrë nga

grupi i përbashkët i punës me përfaqësuesit e DTM dhe AKBN, por vetëm nga

inspektorët e DTM, në mospërputhje me rekomandimin e KLSH-së, dhe që evidenton pasimin e përgjegjësive në këtë proces. Trajtimi në Raportin e

Rikontrollit Tatimor dhe në Raportin Përfundimtar të Auditimit të KLSH-së

ushtruar në AKBN, evidentojnë mosdisponimin nga shoqëria koncesionare të

lejes së ndërtimit të veprës hidroenergjetike, veprime këto në kundërshtim me

pikën 8, gërma “a” dhe gërma “b” të nenit 20 të Udhëzimit nr. 6, datë

30.01.2015 “Për tatimin mbi vlerën e shtuar”, i ndryshuar, e për rrjedhojë vlera


52

totale e TVSH-së së rimbursuar subjektit në shumën 4,07,2,442 mijë lekë

paraqitet në kushte të mungesës së ligjshmërisë.

9.RAPORTIMI I TË DREJTAVE TË LIGJSHME TË SHTETIT

Rritja e borxhit tatimor me rreth 12.2 miliardë lekë dhe atij doganor me rreth 3.6

miliardë lekë, tregon që marrja e masave konkrete në drejtim të mbledhjes së

borxhit nga organet tatimore dhe doganore, nuk kanë qenë efikase. Mënyra e

administrimit të këtij procesi, në mbledhjen e detyrimeve tatimore dhe doganore ka mangësi në ndjekjen e veprimeve proçeduriale nga ana e administratës, duke

mos ezauruar në kohë dhe me efikasitet të gjitha hapat dhe mekanizmat e

përcaktuar në ligjislacionin tatimor dhe doganor për të siguruar mbledhjen e

borxhit. Procesi i faljes së borxhit tatimor dhe doganor i cili gjatë vitit 2017

rezultoi me probleme administrative, si rezultat i të cilave në fund të vitit 2017

rezultuan të papërfshira rreth 12.3 miliardë lekë detyrime në regjistrat e borxhit.

Kjo problematikë ka vazhduar edhe gjatë viteve 2018 dhe 2019, ku deri në muajin

2019, vlera e borxhit jashtë rregjistrave të shtetit ka arritur në 13.3 miliardë lekë,

me një rritje prej 1 miliard lekë, si rezultat i kamatëvonesave.

Borxhi Tatimor

Vlera e borxhit tatimor të raportuar në DPT në fund të vitit 2018 është në vlerën

prej 107.7 mld lekë në të cilën është e përfshirë edhe vlera prej 13.9 mld lekë, e

cila është në proces gjyqësor dhe që i përket 1,378 rasteve, dhe deri në fund të

Dhjetor 2018 zë rreth 13% të stokut të borxhit. Në fund të vitit 2017 vlera e

borxhit ishte 95.5 miliard lekë, pra me një rritje prej 12.2 miliard lekë gjatë vitit

2018.

Në fund të vitit 2018, referuar ndarjes sipas llojit të tatimit, borxhi për Tatimin

mbi Vlerën e Shtuar është në masën 37% të total stokut të borxhit, ndjekur nga

zëri “Tatim Fitimi” 28%, “Të tjera” me 21%, “Kontributet e Sigurimeve Shoqërore e Shëndetësore 13%” dhe “Tatimi mbi të ardhurat personale” vetëm 1%. Gjendja e detyrimeve tatimore të papaguara në afat (borxhit) në fund të

periudhës (2018) përbëhet kryesisht nga detyrimet tatimore të lindura mbi 2 vjet

në vlerë 60,8 mld lekë, ose 56% të totalit të borxhit total. Borxhi nga 1-2 vite, në

vlerë 18,1 mld lekë ose 17% të stokut, ndërsa borxhi deri në 1 vit është në vlerë

28,7 mld lekë ose 27% e stokut total.

DTR Tiranë dhe NJTM janë rajonet me peshën më të madhe në borxhin me

vjetërsi mbi 2 vjet përkatësisht me 20,6 dhe 19,1 mld lekë. E njëjta situatë

paraqitet edhe në fashat e tjera të segmentizimit të moshës së borxhit.

Gjatë vitit 2018, rezultojnë se 50 subjektet më të mëdha debitore kapin një vlerë 47,4 mld lekë ose 44% të totalit të stokut të borxhit, ku 36 prej këtyre janë

subjekte pasiv me vlerë borxhi 26 mld lekë ose 26% të totalit të stokut të borxhit,

ndërsa subjektet aktive janë 14 me vlerë borxhi 21,4 mld lekë ose 18% të totalit

të stokut të borxhit.

Faktorët që kanë ndikuar në rritjen e borxhit për vitin 2018 janë: shtesat e borxhit

të cilat vijnë nga vlerësimet dhe rivlerësimet e Administratës Tatimore,

moskryerja e pagesave nga tatimpaguesit dhe mos marrja e masave shtrënguese

nga administrate tatimore.

Numri i subjekteve debitorë në fund të vitit 2018 është 144,910 subjekte. Subjektet Aktiv përbëjnë 41% të numrit total të subjekteve debitor me një vlerë prej 46,3 mld lekë ose 43% të masës totale të borxhit. Subjektet Pasiv përbëjnë

59 % të numrit total të subjekteve debitor me një vlerë prej 61,4 mld lekë ose

57% të masës totale të borxhit.


53

Nga auditimi me zgjedhje i dokumentacionit për masat shtrënguese të marra nga

Degët rajonale dhe monitorimit të procesit nga DPT konstatohet se ka

moszbatim të plotë dhe në kohë të masave të cilat duhen ndërmarrë nga

administrata tatimore për rikuperimin e detyrimit tatimor konform

përcaktimeve të Ligjit nr. 9920 “Për procedurat tatimore në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar dhe udhëzimit në zbatim të tij.

Borxhi Doganor

Vlera e borxhit doganor të raportuar nga DPD në fund të vitit 2018 kap vlerën

27,596 milion lekë. Konstatohet se borxhi i raportuar ka një rritje me 3,649.5

milionë lekë në krahasim me një vit më parë, ose në masën 15.2% në raport me

fillimin e vitit. Nga të dhënat e paraqitura nga DPD, numri i subjekteve debitorë

në fund të vitit 2018 është 3211. Struktura e borxhit doganor në fund të

periudhës ushtrimore 2018, përbëhet nga detyrime doganore në vlerën 8,011.5

milionë lekë, penalitetete në vlerën 15,755.5 milionë lekë dhe kamatvonesa në

vlerën 3,829 milionë lekë. Borxhin kryesor e kanë subjektet ndaj: Degës së Doganës Fier me 49% të vlerës së borxhit me 13,524 milionë lekë; Degës së

Doganës Tiranë me 17.6% të vlerës së borxhit total ose 4,859.8 milionë lekë dhe

Degës së Doganës Durrës me 15.3% të vlerës së borxhit total, apo 4,223.3 milionë

lekë, ku vetëm për këto degë doganore borxhi doganor zë 81.9% të totalit.

Konstatohet se masat e marra nga DPD për mbledhjen e borxhit doganor kanë

qenë të pakta dhe jo efektive, si dhe ka munguar bashkëpunimi me institucionet

e tjera.

Borxhi Jashtë Regjistrave të Tatimeve dhe Doganave.

Nga auditimi mbi evidentimin e detyrimeve në kontabilitet, referuar pasqyrave

financiare të konsoliduara në DPT viti 2018 dhe sistemin informatik C@TS në

DPT, rezulton se në fund të vitit 2018 nuk janë të pasqyruar në kontabilitet

detyrimet e akcizës për 48 subjekte, në shumën 12.3 miliardë lekë, të cilat nuk

rezultojnë as në kontabilitetin e DPD, por as në regjistrat e shtetit më 31.12.2018,

duke mos marrë në konsideratë rekomandimin e lënë nga KLSH-ja në auditimin

e mëparshëm.

Konstatohet se vetëm gjatë vitit 2019, bazuar në Udhëzimin e Ministrit të

Financave dhe Ekonomisë nr. 9, datë 11.03.2019 “Mbi modalitetet e transferimit pranë Administratës Doganore të të dhënave për subjektet e akcizës të cilët

rezultojnë me detyrime të papaguara”, ka filluar procesi i transferimit të

detyrimeve të akcizës. Si rezultat i kamatvonesave të reja, detyrimi i 48 subjekte

arrin në shumën në 13.3 miliardë lekë, nga 12.3 miliardë lekë që ishte para

procesit të transferimit, pra me një rritje prej 1 miliard lekë. Fakti që për këtë

proces filluan procedurat e trajtimit vetëm në vitin 2019 tregon se konstatimi i

KLSH-së në vitin e kaluar dhe rekomandimi përkatës ka qenë i saktë dhe i

mbështetur ligjërisht. Duke qenë se ky është një proces i cili mbart risqe të larta,

KLSH ka kërkuar vëmendje maksimale që të merren të gjitha masat e nevojshme

për mitigimin e risqeve dhe mbrojtjen e interesave të ligjshme të shtetit.

10. KONCESIONET DHE PPP

KLSH konstaton se monitorimi I kontratave koncesionare, deri tani ka rezultuar jashtë kontrollit shtetëror dhe me problematika të shumta fakt që ngre problemin e cilësisë së përgatitjes së kontratës dhe indikatorëve të matshëm mbi monitorimin e shërbimeve për të cilat janë lidhur këto kontrata. Përmendim kontratat e shërbimeve shëndetësore, inceneratori, infrastrukturë

rrugore apo HEC. Për disa nga këto koncesione problematikat e konstatuara nga


54

KLSH, janë trajtuar në pjesët respektive të këtij raporti. KLSH është në fazën

përfundimtare për përgatitjen e raportit të auditimit, në lidhje me koncesionet

realizuar në MFE, por gjatë auditimit për shkak të rëndësisë së disa

problematikave të konstatuar ka dërguar shkresën nr. 666, datë 10.09.2019, e

cila është pjesë integrale e këtij raporti.

KLSH konstaton se për vitin 2018 është respektuar kufiri i pagesave për koncesionet/PPP në raport me të ardhurat tatimore. Në nenin 4/2 “Minimizimi i riskut për veprime ekstrabuxhetore” të ligjit nr.9936 datë 26.06.2008 “Për menaxhimin e sistemit buxhetor në Republikën e Shqipërisë”, të ndryshuar është

përcaktuar se “Shuma e përgjithshme e pagesave vjetore neto, që kryhen nga njësitë e qeverisjes së përgjithshme, të cilat rezultojnë nga kontrata koncesionare

apo partneriteti publik privat (PPP), si rregull, nuk duhet të tejkalojnë kufirin prej

5 për qind të të ardhurave tatimore faktike të vitit paraardhës buxhetor. Në rast

tejkalimi të këtij kufiri, Këshilli i Ministrave merr masa korrektuese në krahun e të

ardhurave buxhetore, të nevojshme dhe të mjaftueshme për t’u rikthyer brenda kufirit të lejuar, gjatë dy viteve të ardhshme buxhetore.”.

Nga KLSH vlerësohet e domosdoshme respektimi i këtij kufiri për të gjithë kohëzgjatjen e kontratave koncesionare/PPP për vitet në vazhdim, sipas flukseve të projektuara saktë me qëllim vlerësimin e drejtë të respektimit të kufirit ligjor përpara miratimit të kontratave të reja koncesionare/PPP. Në

lidhje me këto flukse dalëse sipas projekteve respektive në vitet përkatëse,

bazuar në projektet e përzgjedhura për tu audituar në Drejtorinë e Koncesioneve

në Ministrinë e Financave dhe Ekonomisë, auditim i cili është në fazën e hartimit

të Raportit Përfundimtar, janë konstatuar disa diferenca në drejtim të vlerave të

pasqyruara me efekt në respektimin e kufirit prej 5% të të ardhurave tatimore.

Këto anomali përfshijnë mungesën e kuantifikimit të flukseve dalëse të Buxhetit

të Shtetit për përballimin e risqeve të marra përsipër nga sektori publik dhe në të njejtën kohë të të gjitha kostove që angazhon projekti si TVSH apo kostot e

shpronësimit.

KLSH, kërkon vëmendje maksimale mbi normën e rritjes së të ardhurave për efekt të respektimit të kufirit të 5% përgjatë periudhave koncesionare të kontraktuara. Në lidhje me këto flukse dalëse janë konstatuar disa diferenca në

drejtim të vlerave të pasqyruara me efekt në respektimin e kufirit prej 5% të të

ardhurave tatimore. Këto anomali përfshijnë mungesën e kuantifikimit të

flukseve dalëse të Buxhetit të Shtetit për përballimin e risqeve të marra përsipër

nga sektori publik dhe në të njejtën kohë të të gjitha kostove që angazhon

projekti si TVSH apo kostot e shpronësimit. Sipas natyrës dhe efekteve shtesë në flukset e kërkuara këto diferenca paraqiten si në vijim:

- Diferenca në kohë dhe vlerë për flukset e projektuara të TVSH-së

- Materializim i riskut të kursit të këmbimit si pasojë e kontratave të nënshkruara

në euro.

- Materializim i risqeve të kërkesës dhe inflacionit si pasojë e mbartjes së tyre

nga sektori publik

- Mungesa e parashikimit të flukseve dalëse për kostot e shpronësimit për

zbatimin e projekteve koncesionare

Në vijim të ardhurat e parashikuara përgjatë viteve të paraqitura në tabelën e

respektimit të normës prej 5% janë projektuar bazuar në një normë rritje vjetore ndërmjet 5.5% - 7.5% deri në vitin 2022 dhe më tej konstante prej 6.5% deri në

vitin 2031. Parashikimi i këtyre të ardhurave nuk i përgjigjet rritjes historike të të ardhurave tatimore si dhe parashikimeve të World Economic Outlook, IMF, April 2019. Në këtë mënyrë, për vitin 2020 dhe 2021, rritja e supozuar nga MFE


55

në të ardhura është më e lartë se rritja e projektuar nga FMN, me një efekt në

mbi vlerësimin e emëruesit të raportit për 5 % të të ardhurave tatimore. Rritja ekonomike në vitet në vazhdim mund të ketë impakt në vlerësimin e respektimit të kufirit prej 5% dhe si rrjedhojë projeksionet për të ardhurat tatimore duhet të jenë konservatore dhe në rishikim të vazhdueshëm.

Mbi klasifikimin ose jo të detyrimeve të kontratave koncesionare në borxh publik. KLSH ka konstatuar se një nga argumentet e përdorur në lidhje me favorizimin e

alternativës së koncesionimit përkundrejt asaj të prokurimit është edhe

pretendimi se shfrytëzohen kapitalet e sektorit privat pa ndikuar në nivelin e

detyrimeve të shtetit, pasi mbarten risqet kryesore nga koncesionari dhe

plotësohen kushtet për tu klasifikuar jashtë bilancit të qeverisë. Këto pretendime

janë bërë duke u mbështetur në VKM rregulluese në zbatim të ligjit nr. 125/2013

datë 25.04.2013 “Për koncesionet dhe partneritetin publik privat”, të ndryshuar në të cilën citohet se “Alokimi i riskut do të përdoret, gjithashtu, si një mjet themelor për të cilësuar nëse koncesioni/PPP është klasifikuar si “brenda” apo “jashtë” bilancit të qeverisë, në bazë të rregullave të Sistemit Evropian të Llogarive (ESA95), sipas mënyrës së kombinimit të alokimeve të tri llojeve të

mëposhtme të risqeve: a) risku i ndërtimit; b) risku i disponueshmërisë; c) risku i

kërkesës. Në lidhje me këto standarde të raportimit rezulton se që nga Shtatori

2014 janë zëvendësuar nga ESA 2010. Rrjedhimisht e gjithë analiza e kryer me

qëllim verifikimin e përmbushjes së kushteve për klasifikimin jashtë bilancit dhe

mos përfshirjen në borxh publik rezulton të jetë e pavlefshme duke qenë se vetë

standardet në të cilat bazohet VKM dhe janë kryer vlerësimet, janë zëvendësuar me standarde të tjera të përmirësuara të cilat marrin në konsideratë edhe risqe

të tjera përveç tre risqeve të mësipërm në klasifikimin ose jo në borxh publik.

KLSH rekomandon aplikimin e standardeve ndërkombëtare për klasifikimin dhe raportimin e kontratave koncesionare/PPP, duke qenë se pesha e tyre si përqindje ndaj PBB është rritur ndjeshëm.

11. DËMET DHE PARREGULLSITË NË EKZEKUTIMIN E BUXHETIT TE VITIT 2018

11.1 Përmbledhëse e shkeljeve me pasojë dëm në buxhetin e shtetit dhe detyrimet debitore deri më 31.12.2018.

I. Të Ardhura të Munguara për Buxhetin e Shtetit 000/lekë 1 Nga Shkeljet në Zbatimin e Legjislacionit Tatimor 76,711

2 Nga Shkeljet në Zbatimin e Kodit Doganor 1,024,857

3 Nga Keqadministrimi i Pronës Shtetërore të Dhënë me Qera dhe Koncesione 23,919,179

4 Nga Shkeljet në Zbatim të Legjislacionet për Taksat dhe Tarifat Vendore 608,326

5 Të Tjera 870,955

Totali i Të Ardhurave të Munguara të Konstatuara në Zbatim të Buxhetit të Shtetit,

Viti 2018 26,500,282

II. Dëmi Ekonomik për Buxhetin e Shtetit 000/lekë 1 Në Shpenzimet për Paga, Sigurime dhe Shpërblime 40,471

2 Në Shpenzimet Operative 385,510

3 Në Shpenzimet për Investime 244,554

4 Në Koncesionimin e Pronës Shtetërore 179,286

5 Të Tjera 71,377

Totali i Dëmit të Konstatuar në Zbatim të Buxhetit të Shtetit, Viti 2018 921,198

TOTALI I DËMIT (I+II) = 27,421 milionë lekë


56

11.2 Të ardhura apo shpenzime të realizuara në kushtet e parregullsive në zbatimin e dispozitave ligjore në fuqi, me efekte negative për buxhetin e shtetit e vitit 2018

I. Efekte Negative në të Ardhurat e Buxhetit 000/lekë 1 Nga Shkeljet në Zbatimin e Legjislacionit Tatimor 26,230,212

2 Nga Shkeljet në Zbatimin e Kodit Doganor 29,450

3 Nga Keqadministrimi i Pronës Shtetërore të Dhënë me Qera Dhe Koncesione 32,688


5 Të Tjera 241,587

Totali I Efekteve Në Zbatim Të Buxhetit Të Shtetit, Viti 2018 26,545,474

II. Efekte Negative për Shpenzimet E Buxhetit 000/lekë

1 Në Shpenzimet për Paga, Sigurime dhe Shpërblime 334,081

2 Në Shpenzimet Operative 21,843,541

3 Në Shpenzimet për Investime 51,446,905

4 Të Tjera 9,838,970

Totali i Efekteve në Zbatim të Buxhetit të Shtetit, Viti 2018 83,463,497

TOTALI I MOS EFEKTIVITETIT (I+II) = 110,008 milionë lekë

11.3 Vlerat e borxhit tatimor dhe doganor

III. Të Dhënat mbi Detyrimet e reja Debitorë 000/lekë 1 Vlera e Borxhit Tatimor në Sektorin e Tatimeve (Dpt) dhe e Sig.Shoqërore 12,194,594

2 Vlera e Borxhit Doganor në Sektorin e Doganave (Dpd) 3,649,549

3 Vlera E Borxhit Tatimor Në Pushtetin Vendor 11,148

Totali I Detyrimeve Në Fund Të Vitit 2018 15,855,291


57

PJESA E DYTË

MBI NIVELIN E MENAXHIMIT FINANACIAR DHE KONTROLLIT NË SEKTORIN PUBLIK

Përgatitja e Raportit Vjetor 2018 e dorëzuar nga Drejtoria e Përgjithshme e

Harmonizimit të Kontrollit të Brendshëm Financiar Publik në MFE, është

përgatitur siç edhe cilësohet në këtë raport “në bazë të raporteve individuale

vjetore të njësive të qeverisjes së përgjithshme mbi përshtatshmërinë dhe

funksionimin e sistemit të menaxhimit financiar dhe kontrollit dhe auditimit të

brendshëm gjatë vitit 2018”, fakt që tregon se mbart në vetvete çdo gabim të

mundshëm që mund të kenë gjeneruar këto raporte individuale. Raporti Vjetor, nuk paraqet një opinion të qartë mbi sistemet e kontrollit të brendshëm në

sektorin publik, megjithëse ka një përmbledhje të gjatë të problematikave të

konstatuara lidhur me këto sisteme. Mbetet problematik fakti se, në të gjitha

rastet parregullsitë dhe mangësitë nuk shoqërohen me masa të cilat në gjykimin

e audituesve shtetërorë të KLSH, do të rrisnin “presionin” pozitiv për të përmirësuar kuptimin dhe funksionimin e sistemeve të kontrollit të brendshëm

nga drejtuesit e njësive publike.

Raporti Vjetor, reflekton një qasje jo të thelluar të raportimit të problematikave

të funksionimit të strukturave të Auditit të Brendshëm, duke mos u ndaluar në

faktin se ndryshimet në ligjin “ Për Menaxhimin Financiar dhe Kontrollin”, nuk kanë arritur të sigurojë pavarësinë e synuar të njësive të auditit të brendshëm

publik dhe në kuptimin e rolit real që kanë strukturat e AB për arritjen e

objektivave institucionale dhe përmirësimin e funksionimit të njësive publike.

Në këtë raport, nuk gjejmë të shprehur qartë, që strukturat e Auditit të

Brendshëm Publik, në pjesë të konsiderueshme nga njëra anë janë ngritur dhe

funksionojnë në kundërshtim me kornizën rregullative në fuqi, dhe nga ana

tjetër, nuk japin siguri, nuk garantojnë pavarësinë institucionale dhe

profesionalizmin e tyre, fakt që kur shoqërohet me mos funksionimin e tyre real

(reflektuar në nivele minimale misionesh auditimi, pa diskutuar në këtë rast

cilësinë e punës së tyre në drejtim të zbatimit të standardeve të auditimit), duhet ti bëjë strukturat drejtuese të ekzekutivit, të shqetësohen, për “parazitizmin” e disa njësive të auditit të brendshëm publik, ndërkohë që këto struktura, duhet

të ishin në front të parë për të siguruar ngritjen, funksionimin dhe konsolidimin

e sistemeve të kontrollit të brendshëm.

KLSH, edhe këtë vit sjell në vëmendje të Kuvendit se nevoja për ndërhyrje të

thella dhe në përputhje me kushtet e kulturës drejtuese dhe mentalitetit të

administratorëve publik, është jo vetëm nevojë por edhe domosdoshmëri.

Përgatitja e strategjive apo metodologjive që përafron me modelet më të mira

europiane me kapacitete dhe mjedis në vend që të na përafrojë me modelet e

synuara, krijon konfuzion e paqëndrueshmëri duke zhvendosur vijën ndarëse shumë larg.

Megjithë përpjekjet dhe punën e bërë nga Drejtoria e Përgjithshme e

Harmonizimit të Kontrollit Brendshëm Financiar Publik, në të dy elementët e

KBFP-së si nëpërmjet trajnimeve të vazhdueshme dhe asistencës dhënë në

drejtim të monitorimit të sigurimit cilësisë së strukturave të Auditimit të

Brendshëm, dhe po ashtu për menaxhimin financiar dhe kontrollin nëpërmjet

përmirësimeve të bëra në Manualin e vlerësimit të MFK-së në kontrollin e

njësive publike mbetet ende një sfidë rritja e eficensës së këtyre strukturave dhe

sistemit të kontrollit të brendshëm financiar publik në tërësi.


58

Duke qenë se jemi në vitet e fundit të implementimit të strategjisë duhet që

Raporti Vjetor i përgatitur të reflektonte nivelin e arritjes së këtyre objektivave.

Duke qenë se po punohet për miratimin e Strategjisë së re të Menaxhimit të

Financave Publike mungesa e një analize jo të plotë në Raportin Vjetor bën që

difektet e konstatuara gjatë implementimit të strategjisë aktuale të mbarten dhe në Strategjinë e re. Nga ana tjetër mungesa e transparencës lidhur me nivelin e

arritjes së objektivave bën që diskutimet të minimizohen dhe të mos ketë qasje

që ofrojnë oportunitete më të mira për mjedisin shqiptar. Referuar Pasaportës

së Indikatorëve për marrjen e rezultateve të Strategjisë së Menaxhimit të

Financave Publike 2014-2022, për përmirësimin e sistemeve të kontrollit të

brendshëm dhe arritjen e objektivave është përcaktuar që indikatori vlerësohet

në total për të gjithë pyetjet e vetëvlerësimit të MFK, aktualisht 99 prej tyre, dhe

si i tillë duhet të krahasohet edhe me periudhat e mëparshme. Në përllogaritjen

e pikëve për efekt të indikatorëve, nga totali prej 99 pyetjesh në këtë pyetësor

janë përdor 30 prej tyre për vlerësimin e performancës së MFK.

Treguesi i gjithëpërfshirës dhe rregullsisë së raportimit vjetor mbi sistemin e

KB. Në metodologji është përcaktuar se “Ky tregues do të llogaritet bazuar në analizimin dhe gjykimin profesional të specialistëve të strukturës së

harmonizimit të MFK mbi përmbushjen e kritereve ligjore, përmbajtjen cilësore

të Deklaratës dhe Raporti për cilësinë dhe gjendjen e sistemeve të kontrollit të

brendshëm në të cilin të përfshihen: informacion mbi statusin e implementimit

të kontrollit të brendshëm në njësinë publike; informacion i konsoliduar duke

përfshirë në të gjitha njësitë e vartësisë (nëse a\ka). Nga testet e kryera

konstatuam se në asnjë nga pyetësorët e dorëzuar nuk është identifikuar të jetë

kryer ky proces dhe për më tepër në metodologjinë e vlerësimit të këtij indikatori nuk është parashikuar kryerja e verifikimit nga stafi i Drejtorisë së Harmonizimit,

për garantimin e gjithëpërfshirës në vetëvlerësimin e sistemeve të kontrollit nga

varësitë.

Nga auditimi u konstatua se gjatë vitit 2019, DH/MFK ka kryer rishikimin e

pyetësorit të vetëvlerësimit duke përpiluar pyetësorët e dedikuar për njësitë

publike dhe gjithashtu për institucionet e varësisë. Rishikimi i pyetësorit është

diskutuar edhe në mbledhjen nr. 3 të Bordit të KBFP zhvilluar në datë 27.12.2018,

ku në përfundim të saj është rënë dakord për rishikimin e metodologjisë së

monitorimit të performances dhe dërgimin e pyetësorëve të rinj të MFK në

njësitë publike. Miratimi zyrtar i pyetësorit të vetëvlerësimit KBFP është kryer vetëm me miratimin e metodologjisë së rishikuar të monitorimit të

performancës, përkatësisht sipas urdhrit nr. 117, datë 01.04.2019 të Ministrit të

Financave. Pavarësisht kësaj, DH/MFK ka kryer njoftimin e njësive publike

përgjatë muajit janar-shkurt mbi përmbajtjen e këtij pyetësori duke kërkuar

dorëzimin e tij pranë nëpunësit të pare autorizues sipas ligjit “Për Menaxhimin Financiar dhe Kontrollin” . KLSH gjykon se, kryerja e trajnimit të përfaqësuesve të institucioneve publike

përgjatë muajit shkurt, në një periudhë relativisht të vonë, që përkon me

përgatitjen e raportit për cilësinë e sistemeve të kontrollit të brendshëm ka

mbartur të dhëna jo të sakta në raportim edhe problemet e ndryshimit të metodologjisë mbi të cilën është raportuar niveli sistemeve.

Raporti vjetor është përgatitur mbi bazë të raportimit të 143 institucioneve

pranë Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë, respektivisht 10 Ministri, 15

Institucione varësie me buxhet të madh, 59 Bashki, 12 Qarqe, 17 Institucione të

grupit 87, në varësi të KM dhe 30 Institucione të pavarura. Gjykojmë se përgatitja

e raportit mbi këto të dhëna, që reflektojnë mungesë të subjekteve si Ministria


59

për Europën dhe Punët e Jashtme, Bashkia Delvinë dhe Bashkia Konispol dhe 3

institucione të pavarura, shoqëruar me faktin se ministritë raportojnë në nivel

aparati si dhe mungesës së plotë të të dhënave nga shoqëritë aksionere dhe

lënien jashtë kontrollit shtetëror (DH/KBFP nuk ka dërguar për plotësim pranë

këtyre të fundit pyetësorët), mund të sjellë perceptim të gabuar mbi situatën dhe lënien jashtë kontrollit shtetëror. Nga ana e DH/MFK, nuk ka asnjë shpjegim

lidhur me saktësinë e kampionimit apo se si këto mungesa kanë sjellë efekte në

opinion apo raportimin e problematikave të raportuara në nivel sistemi (sipas të

dhënave të thesarit ka rreth 1200 njësi shpenzuese buxhetore) ndërsa DH/MFK

analizon vetëm 143 pra vetëm 12%.

MBI NIVELIN E AUDITIT TE BRENDSHËM NË SEKTORIN PUBLIK

Për të tretin vit radhazi Kontrolli i Lartë i Shtetit ka kërkuar forcimin e rolit që

Drejtoria e Harmonizimit duhet të ketë me qëllim garantimin e krijimit dhe

funksionimin e Komiteteve të Auditimit si udhëheqëse dhe monitoruese e

sistemit të auditit të brendshëm, pjesë integrale e së cilit janë edhe këto komitete. Ligji nr. 114/2015, ka përcaktuar se: “Komiteti i Auditimit të

Brendshëm, në ato njësi publike ku krijohet, e shtrin autoritetin për të gjitha

njësitë e varësisë” dhe në pikën 3 është përcaktuar se: “Mënyra e funksionimit,

kompetencat dhe përbërja e Komitetit të Auditimit të Brendshëm rregullohen me

vendim të Këshillit të Ministrave, me propozim të Ministrit të Financave”. As në

ligj dhe as në VKM nr. 160, datë 02.03.2016, nuk janë përcaktuar kritere të qarta

dhe të matshme për krijimin e Komiteteve të Auditimit, duke e lënë në vullnetin

e titullarëve të institucioneve, si dhe nuk cilësohet detyrimi i tyre për të raportuar

në DH/AB në Ministrinë e Financave dhe Ekonomisë. Gjatë periudhës objekt

auditimi është kërkuar informacion mbi numrin e komiteteve të auditimit të krijuara, dhe përgjigjja e subjektit ka qenë se nuk e përmban këtë përgjegjësi në

detyrat e saj funksionale. Vetë, Ministria e Financave dhe Ekonomisë ende nuk

ka vendosur në funksionim Komitetin e auditimit, dhe në total në mënyrë jo

zyrtare janë deklaruar të krijuara nga të gjitha njësitë 10 Komitete Auditimi.

Problematika e mos garantimit të pavarësisë së strukturës së auditit të

brendshëm, për shkak të raportimit të gjetjeve dhe rekomandimeve tek titullari

i institucionit, është trajtuar edhe në auditimin e mëparshëm të zhvilluar nga

KLSH, rekomandimet për të cilin nuk janë pranuar dhe zbatuar nga DH/AB. Nga auditimi për organizimin dhe funksionimin e DH/AB, konstatohet se,

sikundër është trajtuar edhe në auditimet e mëparshme të KLSH, nuk rezulton që në raportin vjetor të gjendjes së sistemeve të kontrollit të brendshëm, të ketë

një analizë të plotë në shkallë sistemi nga ana e DH/AB për njësitë të cilat

plotësojnë kushtet e nevojshme për ngritjen e njësive të auditimit të brendshëm

në nivel qendror, njësi të vetëqeverisjes, institucione të pavarura dhe shoqëri

aksionare, me qëllim që kjo njësi të jap ndihmesën e saj për ngritjen dhe

funksionimin e njësive të auditimit të brendshëm në shkallë vendi. Po kështu

konstatohet se, DH/AB nuk ka të dhëna të sakta lidhur me mbulimin me auditim

për të gjitha njësitë e qeverisjes së përgjithshme me qëllim që të përcaktohen

kapacitetet audituese dhe nevojat për mbulim me auditim në shkallë sistemi me

njërën nga format e përcaktuara në nenin 10 “Organizimi i shërbimit të Auditimit të Brendshëm” të Ligjit 114/2015 datë 22.10.2015 “Për Auditimin e Brendshëm

në sektorin publik” dhe në VKM nr. 83, datë 03.02.2016 “Për miratimin e kritereve të krijimit të njësive të Auditimit të Brendshëm në Sektorin Publik”, i ndryshuar pikat 1 dhe 7.

Nga auditimi u konstatuan se në 77 institucione (nga 127 njësitë që raportojnë),

njësia e auditit të brendshëm nuk plotëson kriteret e përcaktuar në ligjin e AB,


60

të tilla si njësi me më pak se 3 auditues, në kundërshtim me pikën 3 të VKM nr.

83 datë 03.02.2016 “Për miratimin e kritereve të krijimit të njësive të auditit të

brendshëm në sektorin publik”, ku përcaktohet se: “Njësia e AB përbëhet nga jo

më pak se tre punonjës përfshirë dhe drejtuesin e njësisë”; drejtues jo në

përputhje me ligjin, apo me më shumë se 1/3 e audituesve të pa certifikuar në kundërshtim me Ligjin nr. 114/2015 dt.22.10.2015 "Për auditimin e brendshëm

në sektorin publik", neni 11 pika 2. Pra në total, rezulton se për vitin 2018, rreth

60% e strukturave të auditit të brendshëm në sektorin publik veprojnë në

kundërshtim me kërkesat e ligjit nr. 114/2015 “Për Auditimin e Brendshëm në sektorin publik” dhe VKM nr.83 dt.3.2.2016 "Për miratimin e kritereve të krijimit të njësive të auditimit të brendshëm në sektorin publik", pra si rezultat nuk

garantojnë kontrollin e brendshëm të cilësisë.

Nga totali i të dhënave të vëna në dispozicion (në kampionin 65 institucioneve

publike), u konstatuan se gjate vitit 2018, kanë hyrë në sistemin e AB 107

auditues të rinj dhe janë larguar 74 auditues. Gjithashtu, konstatohen 16 institucione të cilat kanë shtuar strukturën e AB me 1 ose 2 persona, dhe vetëm

2 institucione të cilat kanë reduktuar strukturën e AB me 1 apo 2 punonjës të AB.

Në shkallë kombëtare, sipas evidencave të vëna në dispozicion nga DH/AB

rezulton se me rritjen e numrit të njësive AB të ngritura niveli i audituesve të

çertifikuar ka rënë nga 90% (në vitin 2015) në 77% në (në vitin 2018) ndërkohë

që aktualisht në proces çertifikimi janë mbi 30 auditues të punësuar. Jashtë

sektorit publik janë aktualisht rreth 1630 auditues të çertifikuar8 (19609 auditues

të çertifikuar nga të cilët vetëm 330 të punësuar në sektorin publik). Kjo flet për

një politikë jo të kujdesshme të punësimeve në strukturat e AB, emërime dhe

largime të vazhdueshme pa paragjykuar arsyen, kanë sjellë struktura në lëvizje, jo të konsoliduar dhe ajo që është më e rëndësishmja profesionalizëm jo në

cilësinë e kërkuar për këto struktura të rëndësishme për forcimin e sistemeve të

kontrollit në institucionet publike.

Nga auditimi konstohet se në vijim të detyrimit të njësive për të dërguar planet

strategjike dhe vjetore, për dërgimin e tyre jo më vonë se data 20 Tetor e çdo

viti, në strukturën përgjegjëse për harmonizimin e auditimit të brendshëm, nga

auditimi me zgjedhje u konstatua se nga 90 subjekte të përzgjedhura 19 prej tyre

nuk kanë zbatuar afatin e dërgimit të këtyre dokumenteve zyrtar. Në lidhje me

hartimin e planeve strategjike dhe vjetore, u konstatuan rreth 34 njësi, nga 90 të

përzgjedhura në të cilat struktura e planit nuk ishte në përputhje me diagramën e Planit Strategjik dhe Vjetor në manualin e audit të brendshëm. Gjithashtu, në

vijim të rekomandimit të DH/AB për planifikimin e auditimeve të veçanta për

zbatimin e rekomandimeve, nga verifikimi i planeve të dërguara nga njësive

publike, në kampionin e përzgjedhur rezultojnë 45 njësi që nuk e kanë përfshirë

këtë lloj auditimi, si një auditim të veçante, ku kryerja e auditimeve të veçanta

për zbatimin e rekomandimeve nga njësitë publike vijon të mbetet një

rekomandim i papranuar.

Nga auditimi konstatohet se në bazë të rezultateve të deklaruara në auditimet e

kryera përgjatë vitit 2018 për 126 njësi auditimi, është konstatuar dëm ekonomik

në vlerën totale, 4,332 milion lekë, ku krahasuar me një vit më parë është 3,516 milion lekë më pak. Nga vlera totale rezulton se 2,806 milion lekë (65% e totalit)

i përket gjetjes së Ministrisë së Infrastrukturës dhe Energjisë në fushën e

prokurimit. Nëse i referohemi numrit të gjetjeve, për vitin 2018 janë konstatuar

830 auditues më shumë se 1 vit më parë

9Sipas rregjistrit të Audituesve të Certifikuar të publikuar në faqen zyrtare të Ministrisë së Financave dhe

Ekonomisë


61

9,368 gjetje të konstatuara, dhe 7,910 rekomandime respektive, ku paraqitet

tabela: Tabela nr. 19: Vlera e dëmit në nivel total për një periudhë 5 vjeçare, shprehur në 000/lekë

Gjetjet 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Totali (në vlerë)

3.199.964 4.321.991 20.138.457 68.789.045 2.111.308 7.848.500 4,332,463

Totali (në

numër) 4.698 3.556 4.441 4.186 9.421 6.286 9.368

Numri i audituesve

391 387 351 352 386 400 429

Burimi i të dhënave: DH/AB përpunuar grupi i auditimit

Për sa më sipër rezulton se në shkallë sistemi, gjetjet e vitit 2018 rezultojnë më

të ulëtat në 6 vitet e fundit nëse nuk përfshijmë gjetjet e Ministrisë së

Infrastrukturës dhe Energjisë (strukturë me 8 auditues dhe 25 programe auditimi

të realizuara).

KLSH, ka cituar nevojën për shqyrtimin e nivelit të gjetjeve me dëm ekonomik të

konstatua nga KLSH, për të garantuar eficiencën e strukturave të AB, që

konstatojnë një nivel tepër të ulët të dëmit ekonomik. Nga analiza e dëmit të konstatuar sipas fushave, konstatohet se 80% e vlerës është konstatuar në

fushën e prokurimit publik, 3,446,422 mijë lekë, 9% e vlerës në fushën e tatimeve

dhe taksave (tatime dhe dogana) ose 378,824 mijë lekë pjesa tjetër i takon grupit

të pagave, shpërblimeve me 3%, administrim prone me 1%, privatizime me 3%

dhe të tjera me rreth 4%.

Konstatohet se, në vijim edhe të rekomandimeve të mëparshme të KLSH, në

Manualin e Auditit të Brendshëm, nuk është përcaktuar qartë çështja e zbatimit

të rekomandimeve dhe as mënyra e raportimit të tyre.


62


63

1. TREGUESIT E KONSOLIDUAR FISKALË TË BUXHETIT 2018

Të ardhurat e përgjithshme të buxhetit të shtetit për vitin 2018, janë realizuar

në vlerë 449,910 milion lekë. Këto të ardhura janë realizuar në masën 96,8% ndaj

planit vjetor fillestar (97,4% ndaj planit të rishikuar vjetor). Ndërkohë që

krahasuar me një vit më parë këto të ardhura janë rritur me 19,418 milion lekë

(ose rreth 4,5 % më shumë krahasuar me vitin 2017). Të ardhurat për vitin 2018,

në planifikimin fillestar kanë parashikuar një rritje të të ardhurave në masën 7,9%

më shumë krahasuar nga viti i mëparshëm, ndërkohë që konstatohet se realizimi

është në masën 4,5%. Planifikimi optimist i të ardhurave ka lejuar planifikimin

më të madh të shpenzimeve buxhetore brenda limiteve të deficitit të vendosur

me ligj. Mosrealizimi i të ardhurave tatimore veçanërisht i atyre nga Tatimet dhe

Doganat (4 %, më pak se planifikimi vjetor fillestar i buxhetit), ka ndikuar në

rritjen e stokut të TVSH-së, së rimbursueshme (81.5% më shumë se viti 2017) dhe

krijimin e detyrimeve të prapambetura. Në vitin 2018, të ardhurat arritën nivelin

27,3% të Produktit të Brendshëm Bruto1. Grafiku në vijim parqet dinamikën e

ndryshimit të të ardhurave të përgjithshme nga planifikimi fillestar deri në

realizim.

Grafiku nr. 1 në milionë lekë

Burimi: Ministria e Financave dhe Ekonomisë

Tabela e mëposhtme tregon trendin e realizimit të të ardhurave për 5 vjet.

Tabela nr. 1 në milionë lekë Emërtimi Viti 2014 Viti 2015 Viti 2016 Viti 2017 Viti 2018

Shumat e të ardhurave 366,721 379,206 407,103 430,492 449,910

Ndryshimi nga viti i mëparshëm 39,543 12,485 27,897 23,389 19,418

Ndryshimi në % nga viti mëparshëm 112.10% 103.40% 107.36% 105.75% 104.51%





vlerë 476,146 milion lekë. Shpenzimet e përgjithshme janë realizuar në masën

95,8% ndaj planit vjetor fillestar (96,3% ndaj planit të rishikuar vjetor).

1 PBB ………….

Faktik 2017 PBA Faza IPBA e

RishikuarP/Buxheti

Ligji i

BuxhetitAN1 AN2

Buxheti

Faktik 2018

430,492 466,041 464,702 464,292 464,702 464,703 461,864 449,910

410,000420,000430,000440,000450,000460,000470,000

Planifikimi dhe realizimi i të ardhurave - viti 2018

327,178366,721 379,206 407,103 430,492 449,910

0

100,000

200,000

300,000

400,000

500,000

Viti 2013 Viti 2014 Viti 2015 Viti 2016 Viti 2017 Viti 2018

Realizimi i të ardhurave buxhetore në vite

TREGUESIT E KONSOLIDUAR FISKALË TË BUXHETIT 2018

64

Shpenzimet e përgjithshme për vitin 2018, përbëjnë 28,9% të Produktit të

Brendshëm Bruto2. Shpenzimet buxhetore janë realizuar me 14,570 milion lekë

më shumë se viti 2017 (ose rreth 3,16%). Grafiku në vijim paraqet dinamikën e

ndryshimit të shpenzimeve të përgjithshme, nga planifikimi fillestar deri në

realizim. Grafiku nr. 3 në milionë lekë


Tabela e mëposhtme tregon trendin e realizimit të shpenzimeve buxhetore në

harkun kohor të 5 viteve.

Tabela nr. 2 në milionë lekë Emërtimi Viti 2014 Viti 2015 Viti 2016 Viti 2017 Viti 2018

Shpenzimet e përgjithshme 438,849 437,408 433,773 461,577 476,147

Ndryshimi nga viti i mëparshëm 44,731 -1,441 -3,635 27,804 14,570

Ndryshimi në % nga viti mëparshëm 111.30% 99.67% 99.17% 106.41% 103.16%




Realizimi i treguesve të buxhetit në harkun kohor 2013-2018, paraqitet në

grafikun e mëposhtëm:

2 PBB ………….

Faktik

2017

PBA Faza

I

PBA e

Rishikuar

P/Buxhet

i

Ligji i

BuxhetitAN1 AN2

Buxheti

Faktik

2018

0 461,410 496,908 497,069 496,659 497,069 497,069 494,231 476,146

440,000

450,000

460,000

470,000

480,000

490,000

500,000

Planifikimi dhe realizimi i shpenzimeve buxhetore - viti 2018

394,118438,849 437,408 433,773

461,577 476,147

0

100,000

200,000

300,000

400,000

500,000


Realizimi i shpenzimeve buxhetore në vite


65



Deficiti buxhetor gjatë për vitin 2018, ishte parashikuar në vlerën 32,366 milion

lekë sipas ligjit të Buxhetit të vitit 2018 dhe Akteve Normative dhe është realizuar

në masën 26,238 milion lekë, ose në masën 81,1%. Krahasuar me vitin 2017,

deficiti buxhetor është ulur në masën 4,774 milion lekë ose në masën 15%.

Tabela nr.3 Në milion lekë


Financimi i Deficitit ka pësuar ndryshime nga faza e planifikimit të tij deri në fazën e realizimit të tij. Përgjatë fazës së PBA 2018-2020 të rishikuar deri me

miratimin e Aktit Normativ Nr. 01, datë 16.07.2019, Deficiti u planifikua të

financohej nga financimi i brendshëm në vlerën 41,447 milion lekë ose 128% dhe

financim i huaj në vlerën minus 9,091 milion lekë ose në masën minus 28 %,

ndërkohë që me miratimin e Aktit Normativ nr.2, datë 19.12.2018, Deficiti

Buxhetor për 32,596 milion lekë do të financohet nga financim i brendshëm për

minus 230 milion lekë ose në masën minus 0,7% dhe financim i huaj në vlerën

32,596 milion lekë ose në masën 100,7%.

Deficiti i Buxhetit faktik në vlerën për 26,238 milion lekë është financuar nga

Financimi i Brendshëm në vlerën minus 6,866 milion lekë ose minus 26% dhe

Financim i Huaj në vlerën 33,104 milion lekë ose në masën 126%. Grafiku në vijim

paraqet devijimet që ka pësuar Financimi i Deficitit Buxhetor nga faza e

planifikimit të tij deri në realizimin faktik të buxhetit të vitit 2018.

-100,000

0

100,000

200,000

300,000

400,000

500,000


Te ardhura 327,178 366,721 379,206 407,103 430,492 449,909

Shpenzime 394,118 438,849 437,408 433,773 461,410 476,147

Deficiti -66,940 -72,128 -58,202 -26,670 -30,918 -26,238

PBA Faza I

PBA e Rishikua

r

P/Buxheti

Faktik 2017

Ligji i Buxhetit

AN 1 AN 2 Buxheti

Faktik

DEFICITI -30,867 -32,366 -32,366 -31,012 -32,366 -32,366 -32,366 -26,238

Finan i Brendshëm

30,498 41,947 41,947 1,899 41,947 41,447 -230 -6,866

Financim i Huaj 369 -9,581 -9,581 29,113 -9,581 -9,081 32,596 33,104

PPB 1,707,417

1,649,952

1,649,952

1,552,868 1,649,952

1,649,952

1,647,625

TREGUESIT E KONSOLIDUAR FISKALË TË BUXHETIT 2018

66

Grafiku nr.6 në milionë lekë


Ligji 109/2017, datë 15.12.2017 “Për buxhetin e vitit 2018”, ka përcaktuar kufi të financimit të deficitit nëpërmjet huamarrjes totale si dhe limitin e huamarrjes së

brendshme neto deri në 29,947 milion lekë. Në ndryshim nga Ligji 109/2017 “Për buxhetin e vitit 2018”, në Aktit Normativ nr.2, datë 19.12.2018 “Për disa ndryshime në buxhetin e vitit 2018”, nuk është përcaktuar limiti i huamarrjes së

brendshme neto apo të huaj.

Tabela nr.4 Në milion lekë


Deficiti ka arritur vlerën e tij më të lartë në muajin Dhjetor 2018, për 25,368

milion lekë e cila përfaqëson 97% të Deficitit Faktik të vitit 2018. Grafiku në vijim

paraqet ecurinë mujore të Deficitit Buxhetor për vitin 2018.



Duket qartë se në muajin dhjetor janë shpenzuar 67,448 milion lekë, ose 1,8 herë më shumë se sa mesatarja e shpenzimeve mujore, që në total për

periudhën janar-nëntor rezulton të jetë 408,700 milion lekë. Ky fenomen i cili

ekziston prej vitesh dhe trajtuar nga KLSH në vijimësi, sjell risk për stabilitetin

makroekonomik të vendit si dhe për efikasitetin real të këtyre shpenzimeve.

PBA

Faza I

PBA e

Rishikua

r

P/Buxhe

ti

Ligji i

BuxhetitAN1 AN2

Buxheti

Faktik

2018

Deficiti 30,867 32,366 32,366 32,366 32,366 32,366 26,238

Financim i Brendshem 30,498 41,947 41,947 41,947 41,447 -230 -6,866

Financim i Huaj 369 -9,581 -9,581 -9,581 -9,081 32,596 33,104

-20,000-10,000

010,00020,00030,00040,00050,000

Planifikimi dhe realizimi i financimit të deficitit buxhetor

-40,000

-20,000

0

20,000

40,000

60,000

80,000

Deficiti buxhetor faktik - viti 2018

Të Ardhura Shpenzime Deficiti

Përshkrimi Janar Shkurt Mars Prill Maj Qershor Korrik Gusht Shtator Tetor Nëntor Dhjetor Fakti 2018

Të ardhura 35,392 32,166 37,943 37,861 36,853 37,065 39,128 37,764 35,424 40,811 37,423 42,080 449,909

Shpenzime 30,028 33,825 36,426 39,590 40,875 34,593 38,282 36,096 36,273 42,567 40,145 67,448 476,147

Deficiti 5,364 -1,660 1,517 -1,729 -4,022 2,472 846 1,668 -850 -1,756 -2,721 -25,368 -26,238

Financimi -5,364 1,660 -1,517 1,729 4,022 -2,472 -846 -1,668 850 1,756 2,721 25,368 26,238

I brendshëm -8,041 1,406 -243 6,473 2,794 -1,260 453 -2,825 707 -33,446 1,673 25,443 -6,866

I huaj 2,677 253 -1,274 -4,744 1,228 -1,212 -1,299 1,157 142 35,202 1,048 -75 33,104


67

Devijimet e shumta në mënyrën e mbulimit të financimit të devicitit buxhetor

nga financim i brendshëm në atë të huaj, tregojnë për mungesë të aftësisë

buxhetuese por edhe menaxhuese të financave publike nga strukturat e

Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë.



Viti 2012 Viti 2013 Viti 2014 Viti 2015 Viti 2016 Viti 2017 Viti 2018

Deficiti buxhetor -45,858 -66,940 -72,128 -58,202 -26,670 -30,919 -26,238

-45,858

-66,940-72,128

-58,202

-26,670-30,919

-26,238

-80,000

-60,000

-40,000

-20,000

0

Deficiti buxhetor në vite


69

2. PROGRAMIMI BUXHETOR DHE REGJISTRIMI I TIJ NË SIFQ

Kuadri Makroekonomik dhe Fiskal (KMF) për periudhën 2018-2020. Kuadri

Makroekonomik dhe Fiskal (KMF) ka për qëllim përcaktimin e përparësive

strategjike të Qeverisë dhe përbehet nga dy komponentë kryesore: a)

Parashikimet për treguesit kryesorë makroekonomik të cilët paraqesin

pritshmërinë ekonomike për vitin aktual dhe tre vitet e ardhshme dhe b)

Parashikimet dhe objektivat për treguesit fiskal sipas buxhetit të konsoliduar të

cilët paraqesin burimet e pritshme në dispozicion të qeverisë për vitet 2018–2020 dhe shpërndarjen e tyre për këtë periudhe. Miratimi i Kuadrit

Makroekonomik dhe Fiskal për periudhën 2018-2020, është bërë me Vendimin e

Këshillit ë Ministrave nr.47, datë 25.01.2017.

Programimi i PBA 2018-2020 dhe programimi i buxhetit të vitit 2018. Përveç

buxhetit vjetor, qeveria miraton edhe dokumentin e Planit Buxhetor Afatmesëm

(PBA), dokument i cili synon të përmirësojë parashikueshmërinë dhe

qëndrueshmërinë e buxhetit, duke përfshirë në këtë mënyrë buxhetin e ardhme

fiskal dhe përllogaritjet buxhetore për dy vite fiskale në vijim. Komitetit i

Planifikimit Strategjik si strukturë pranë Këshillit të Ministrave dhe kryesuar nga

Kryeministri, luan një rol parësor në drejtim të miratimit të një sërë etapash të

rëndësishme si: Kuadri Makroekonomik dhe Fiskal për periudhën e PBA-së:

Tavanet përgatitore dhe përfundimtare të PBA-së: Projekt dokumenti dhe

dokumenti i rishikuar i PBA-së. Dokumenti i PBA-së, pasqyron kërkesat buxhetore

të ministrive të linjës duke paraqitur me detaje qëllimet, objektivat, dhe

produktet e programeve prej secilës prej ministrive të linjës për vitet 2018, 2019

dhe 2020. Ministria e Financave dhe Ekonomisë me shkresën nr. 14481, datë 17.10.2017,

ka dërguar pranë Këshillit të Ministrave projektligjin “Për buxhetin e vitit 2018” të shoqëruar me relacionin shpjegues. Me Vendimin e Këshillit të Ministrave nr.

583, datë 18.10.2017, “Për propozimin e projektligjit “Për buxhetin e vitit 2018”, ky propozim ka kaluar për shqyrtim dhe miratim në Kuvendin e Republikës së

Shqipërisë.

Ministria e Financave me shkresën nr. 19501, datë 28.12.2017, ka dërguar në

Këshillin e Ministrave projektvendimin për shqyrtim dhe miratim “Dokumentit e Rishikuar të Shpenzimeve të Programit Buxhetor Afatmesëm 2018-2020” me

relacionin shoqërues. Këshilli i Ministrave ka shqyrtuar projektvendimin e

Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë dhe me Vendim nr. 12, datë 12.01.2018,

ka miratuar “Për Miratimin e Programit Buxhetor Afatmesëm të rishikuar 2018-

2020”. Çelja e buxhetit të vitit 2018, sipas Ligjit nr. 109/2017, datë 30.11.2017 “Për buxhetin e vitit 2018” dhe ndryshimet e tij gjatë vitit. Ligji nr.109/2017, “Për buxhetin e vitit 2018”, është dekretuar nga Presidenti i Republikës ne dekretin nr. 10691, datë 18.12.2017 dhe i është dërguar Ministrisë së Financës dhe

Ekonomisë me shkresën nr. 5411/3, datë 27.12.2017 me subjekt: “Dërgim

dekreti dhe ligji”. Nga auditimi u konstatua se, në ligjin e buxhetit te vitit 2018,

treguesit e të ardhurave dhe shpenzimeve në total, rezultojnë në nivele pothuajse

të njëjta referuar atyre të miratuara në kuadrin afatmesëm 2018-2020. Tabela

në vijim paraqet gjithë procesin e përgatitjes dhe miratimit të buxhetit të vitit

2018.

PROGRAMIMI BUXHETOR DHE REGJISTRIMI I TIJ NË SIFQ

70

Tabela nr. 1 milionë lekë


1. Parashikimi i të ardhurave në buxhetin e vitit 2018. Të ardhurat totale të

buxhetit për vitin 2018, janë parashikuar të jenë 28,2 % e PBB-së, në terma

nominalë programohen të arrijnë në 464,702 milion lekë nga 430,492 milion lekë

që është realizimi faktik i vitit 2017, pra pritet të rriten me 34,210 milion lekë ose

7,9 % më shumë. PBB, për vitin 2018 sipas Ligjit Fillestar të Buxhetit të vitit 2018,

është përcaktuar në vlerën 1,649,952 milion lekë.

2. Parashikimi i shpenzimeve në buxhetin e vitit 2018. Shpenzimet totale janë

parashikuar të jenë 30,1 % e PBB-së ose në terma nominalë në 497,069 milion lekë nga 461,410 milion lekë që është realizimi faktik i vitit 2017, pra pritet të

rriten me 35,659 milion lekë ose 7,7 % më shumë.

3. Deficiti buxhetor, gjatë vitit 2018, është parashikuar të rritet në rreth 1,447

milion lekë, nga 30,919 milion lekë në buxhetin faktik 2017, ose në terma

nominalë në 32,366 milion lekë për vitin 2018. Ky deficit është parashikuar të

financohet nga 128% fonde të brendshme dhe minus 28 %, fonde të jashtme. Për

vitin 2018, buxheti përbëhet nga: Buxheti i Shtetit, Buxheti Vendor dhe Fondet

Speciale si dhe Kompensimi i Pronarëve grupuar në tabelën e mëposhtme: Tabela nr. 2 milionë lekë


Diferenca për 109,824 milion lekë, (574,526 milion lekë minus 464,702 milion

lekë) përfaqëson transferta nga buxheti i shtetit për llogari të pushtetit vendor,

sigurimeve shoqërore, suplementare dhe shëndetësore si dhe kompensimit të

pronave.

Në këtë Ligj (neni 20) është përcaktuar kufiri për rritjen vjetore të totalit ekzistues të stokut të borxhit të shtetit dhe atij të garantuar të shtetit, në dobi

ZERAT PBA Faza I PBA e Rishikuar

P/Buxheti Faktik 2017 Ligji i Buxhetit

A TOTALI I TE ARDHURAVE 466,041 464,702 464,292 430,492 464,702

I Të ardhura nga ndihmat 15,000 14,500 14,500 11,085 14,500

II Të ardhura tatimore 425,284 424,445 424,035 398,629 424,445

1 Nga Tatimet & Doganat 319,797 317,697 317,187 293,386 317,597

2 Nga Pushteti Vendor 16,287 37,787 18,787 18,447 18,787

3 Nga Fondet Speciale 89,201 88,062 88,062 86,796 88,062

III Të ardhura Jo tatimore 25,757 25,757 25,757 20,778 25,757

B TOTALI I SHPENZIMEVE 496,908 497,069 496,659 461,410 497,069

I Shpenzimet korrente 412,743 407,981 407,844 382,286 407,981

1 Personeli 78,940 78,898 79,118 72,642 78,898

2 Interesat 47,700 41,500 41,500 31,904 41,500

3 Shpenzime operative 47,402 45,520 45,243 43,441 45,520

4 Subvencione 2,330 2,090 2,090 2,310 2,090

5 Shpenzime për Fondet Speciale 170,685 170,485 170,485 162,145 170,485

6 Shpenzime për Buxhetin Vendor 42,287 46,188 46,108 46,487 46,188

7 Shpenzime te tjera 23,400 23,300 23,300 23,357 23,300

II Transferime Kapitale 169

III Fondi Rezerve/Kontigjensa 3,000 2,700 2,700 0 2,700

IV Shpenzime Kapitale 77,665 86,388 86,115 68,455 86,388

Financim i Brendshëm 42,305 55,178 54,905 45,589 52,934

Fondi për Infrastrukt rajonale 7,000

Arsimi I larte 1,700 700 700 588 700

Financim I Huaj 33,660 30,510 30,510 22,278 30,567

Nga te cilat Energjia 3,500 3,500 6,200

V Huadhenie neto 3,500 9,217

Fondi I Shpronësimeve 1,450

DEFICITI -30,867 -32,366 -32,366 -31,012 -32,366

Financim i Brendshëm 30,498 41,947 41,947 1,899 41,947

Financim i Huaj 369 -9,581 -9,581 29,113 -9,581

PPB 1,707,417 1,649,952 1,649,952 1,552,868 1,649,952

Përbërja e buxhetit sipas Ligji 109/2017 Të ardhurat Shpenzimet Deficiti

1 Buxheti i shtetit 357,853 390,219 -32,366

2 Buxheti vendor 46,188 46,188 0

3 Sigurimet shoqërore dhe suplementar 126,085 126,085 0

4 Sigurim shëndetësor 40,400 40,400 0

5 Kompensimi i pronave 4,000 4,000 0


71

të palëve të treta. Ky kufi për vitin 2018, është 33,466 milion lekë: a) Për

huamarrjen totale neto vjetore, përfshirë të brendshme, të huaj, si dhe gjendjen

e likuiditetit të trashëguar nga viti 2017, deri në 32,366 milion lekë, nga e cila,

limiti i huamarrjes së brendshme neto mund të jetë deri në 29,947 milion lekë.

b) Për rritjen vjetore të garancive të shtetit, në dobi të palëve të treta përfituese,

deri në 1,100 milion lekë.

Stoku i borxhit publik total, përfshirë borxhin shtetëror të garantuar, vlerësohet

të arrijë në 1,135, 620 milionë lekë, pa përfshirë efektet e mundshme prej

ndryshimit të kursit të këmbimit. Shpenzimet e buxhetit të shtetit për vlerën

497,069 milion lekë, grupuar sipas llojit të shpenzimit janë paraqitur në tabelën

nr.??. Tabela nr. 3 milionë lekë

Llogaria Përshkrimi i shpenzimit Totali %

600-601 Pagat, Sig. Shoqërore dhe Shëndetësore 75,897 15.27%

602-606 Mallra, Shërbime, Subvencione, te tjera Korente 235,775 47.43%

230-231 Shpenzime Kapitale 85,688 17.24%

Shpenzime te tjera te pa klasifikuara 99,709 20.06%

Totali 497,069 100.00%

Burimi: Ministria e Financave dhe Ekonomisë (Ligji i buxhetit, tabela 6)

Në zërin "Shpenzime te tjera te paklasifikuara" janë përfshire: pagesat për

shërbimin e borxhit, kontigjenca për politika pagash dhe pensionesh, fondi

rezervë, dhe shpenzimet e pushtetit vendor. Ministria e Financave dhe

Ekonomisë, në zbatim të nenit 38, të ligjit nr. 9936, datë 26/06/2008 “Për

menaxhimin e sistemit buxhetor në Republikën e Shqipërisë”, të ndryshuar dhe

në zbatimin e Buxhetit të vitit 2018, udhëzimit nr.2, datë 06.02.2012 “Për

Procedurat standarde të zbatimit të buxhetit”, i ndryshuar, në zbatim të kompetencave që i jepen nga ligji organik i buxhetit, referuar edhe ligjit vjetor të

dekretuar, bën shpërndarjen e fondeve buxhetore. Çelja e detajimi fillestar i

shpenzimeve është bërë për çdo institucion të qeverisjes qendrore me shkresat

e Ministrisë së Financës, në bazë të shkresave dhe kërkesave të çdo institucioni

buxhetor.

Ministria e Financave dhe Ekonomisë, ka përgatitur skenarin e rishikimit të

buxhetit 2018. Akti Normativ propozohet në mbështetje të nenin 101, të

Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë ku citohet “Këshilli i Ministrave, në rast

nevoje dhe urgjence, nën përgjegjësinë e tij, mund të nxjerrë akte normative që

kanë fuqinë e ligjit, për marrjen e masave të përkohshme. Këto akte normative i

dërgohen menjëherë Kuvendit, i cili mblidhet brenda 5 ditëve nëse nuk është i

mbledhur. Këto akte humbasin fuqinë që nga fillimi, në qoftë se nuk miratohen

nga Kuvendi brenda 45 ditëve. Gjatë vitit 2018, buxheti i shtetit u ndryshua me

dy Akte Normative dhe më specifikisht:

Akti Normativ nr.1, datë 26.07.2018 “Për disa ndryshime në Ligjin nr.109/2017 “Për buxhetin e vitit 2018”. Hartimi i këtij akti normativ u bazua në performancën

makro-fiskale e buxhetore të 6 mujorit të parë të vitit 2018, si edhe në

parashikimin e pritshëm të treguesve deri në fund të vitit buxhetor 2018. Të

ardhurat dhe shpenzimet e përgjithshme buxhetore parashikohet të jenë të të

njëjtit nivel si ata të parashikuara me Ligjin Fillestar të buxhetit, ndërkohë që për

disa zëra ndryshon parashikimi i tyre.

Akti Normativ nr.2, “Për disa ndryshime në Ligjin 109/2017 “Për buxhetin e vitit 2018”, i ndryshuar”, është miratuar nga Këshilli i Ministrave me datë 19.12.2018, pra me 1 (një ditë) diferencë nga data e dërgimit të shkresës së MFE. Në

relacionin shpjegues citohet: Bazuar në performancën makro-fiskale e buxhetore

të 11-mujorit 2018, Akti Normativ i dha zgjidhje disa problematikave të hasuara

gjatë implementimit të buxhetit të shtetit për vitin 2018, duke rritur efiçiencën


72

në përdorimin e fondeve publike, duke bërë të mundur arritjen e tre objektivave

të rëndësishëm si: Ruajtjen të pandryshuar të nivelit të planifikuar të

parametrave kryesorë makroekonomikë; Garantimin e financimit të nevojave të

pushtetit vendor; Pastrimin e detyrimeve të prapambetura. Në terma më

konkretë, përmes tij u mundësua: Ruajtja e nivelit të planifikuar të parametrave

kryesorë makroekonomikë 2018, të tillë si: niveli i defiçitit buxhetor, si edhe

niveli i sufiçitit primar në terma pozitivë, si nominalë ashtu edhe kundrejt PBB-

së: Sigurimi i hapësirën financiare shtesë për njësitë e vetëqeverisjes vendore,

përmes rritjes së tavanit të shpenzimeve tyre me 3.4 miliardë lekë, në përputhje

me ecurinë pozitive të mbledhjes së të ardhurave vendore: Pastrimi i detyrimeve

të prapambetura në sektorin e infrastrukturës, në masën 2.2 miliardë lekë, në

përputhje me angazhimin e marrë edhe kundrejt FMN-së: Rritja e efiçencës së

përdorimit të burimeve publike për rialokimeve drejt projekteve të investimeve

me progres të mirë deri tani: Rritja e sigurisë në realizimin e treguesve të buxhetit

të shtetit, në tërësi mbas miratimit të këtij akti, përbërja e buxheteve, paraqitet

si në tabelën e mëposhtme: Tabela nr. 4 milionë lekë

Ligji i Buxhetit Akt Normativ 1 Akt Normativ 2

A TOTALI I TE ARDHURAVE 464,702 464,703 461,864

I Të ardhura nga ndihmat 14,500 14,500 12,000

II Të ardhura tatimore 424,445 424,446 424,107

1 Nga Tatimet& Doganat 317,597 313,097 310,959

2 Nga Pushteti Vendor 18,787 18,787 20,586

3 Nga Fondet Speciale 88,062 92,562 92,562

III Të ardhura Jo tatimore 25,757 25,757 25,757

B TOTALI I SHPENZIMEVE 497,069 497,069 494,231

I Shpenzimet korrente 407,981 408,778 408,530

1 Personeli 78,898 77,855 75,935

2 Interesat 41,500 41,500 41,000

3 Shpenzime operative dhe mirëmbajtje 45,520 46,327 46,184

4 Subvencione 2,090 2,090 1,881

5 Shpenzime për fondet Speciale 170,485 172,485 171,760

6 Shpenzime për Buxhetin Vendor 46,188 46,221 49,620

7 Shpenzime te tjera 23,300 22,300 22,150

III Fondi Rezerve/Kontigjenca 2,700 2,600 1,500

IV Shpenzime Kapitale 86,388 86,691 84,201

Financim I Brendshëm 55178 55,424 52,934

Nga te cilat Fondi për Infrastru. rajonale 7,000 8,000 7,700

Arsimi I larte 700 700 700

Financim I Huaj 30,510 30,567 30,567

Nga te cilat Energjia 3,500 5,000 6,200

V Huadhenie neto -1,000

DEFICITI -32,366 -32,366 -32,366

Financim i Brendshëm 41,947 41,447 -230

Financim i Huaj -9,581 -9,081 32,596

PPB 1,649,952 1,649,952 1,647,625


Pas ndryshimeve me aktin normativ nr. 02, të buxhetit të miratuar me Ligjin

109/2017, deficiti buxhetor, është ruajtur i pandryshuar, krahasuar me Aktin

Normativ nr. 01, por ka patur ndryshim të strukturës së mbulimit të deficitit buxhetor nga ku, krahasuar me Aktin Normativ nr. 02, financimi i brendshëm

është pakësuar me 42,177 milion lekë ndërsa financimi i jashtëm është shtuar

me 42,177 milion lekë.

Nga auditimi mbi programimin buxhetor afatmesëm 2018-2020 dhe planifikimin fillestar të buxhetit të vitit 2018 me ndryshimet e pasqyruara gjatë vitit, KLSH, gjykon se, 1. Dokumenti i PBA 2018-2020, i cili synon të përmirësojë parashikueshmërinë

dhe qëndrueshmërinë e buxhetit, nuk është eficent, dhe nuk i jep mundësinë

Këshillit të Ministrave për të patur një kuadër të qartë burimesh brenda

periudhës afatmesme, e cila do të shërbejë si bazë për planifikimin e

shpenzimeve publike korrente dhe kapitale.


73

1.1 Për arsye se, për periudhën maj-shtator 2017, ka pasur qeveri teknike dhe

proces zgjedhor, te cilat çuan ne krijimin e një qeverie te re me organizim te ri

strukturor (shkrirja dhe bashkimi i disa ministrive), konstatohet se,

-Dokumenti i PBA 2018-2020, Faza I, rezulton i pa miratuar nga Këshilli i

Ministrave. (afati ligjor data 28.06.2017)

-Tavanet e reja të shpenzimeve buxhetore dhe limitet e angazhimeve te reja të

Programit Buxhetor Afatmesëm 2018-2020 për Fazën e II-të, nuk janë përgatitur

nga Ministria e Financave dhe Ekonomisë, si pasojë nuk rezulton të jetë paraqitur

në Këshillin e Ministrave paketa e projektvendimit për shqyrtim dhe miratim

sipas parashikimit në kalendar. (afati ligjor data 23.06.2017).

-Ministria e Financave dhe Ekonomisë nuk ka përgatitur dokumentin e rishikuar

të PBA 2018-2020 dhe në vijim ta paraqiste atë për shqyrtim dhe miratim në

Këshillin e Ministrave (afati ligjor data 12.10.2017).

-Ministria e Financave dhe Ekonomisë, me qëllim hartimin e draftit të

projektbuxhetit të vitit 2018, ka përcjellë tek ministritë e linjës tavanet indicative

2018-2020 të cilat përfaqësojnë një bashkim mekanik të programeve ekzistuese

në përputhje me ri-organizimin e ri strukturor. Tavanet janë paraqitur vetëm për

shpenzimet korrente dhe kapitale pa përfshirë shpenzimet e personelit.

Konstatohet se për shumë institucione buxhetore, vazhdon problematika në drejtim të hartimit të dokumentit të Programit Buxhetor Afatmesëm 2018-2020, në lidhje me respektimin e kërkesave dhe përcaktimeve të udhëzimit nr. 10, dt. 28.2.2017, “Mbi përgatitjen e PBA 2018-2020” dhe VKM 185, datë 29.03.2018 “Për procedurat e Menaxhimit të Investimeve Publike”. 1.2 Në shtojcën nr.2, “Procedurat e Menaxhimit të Investimeve Publike”, të VKM 185, datë 29.03.2018 “Për procedurat e Menaxhimit të Investimeve Publike”, citohet: “Projekt-propozimet duhet të firmosen nga Nëpunësi Autorizues i njësisë

së qeverisjes së përgjithshme dhe t’i dërgohen Drejtorit te Përgjithshëm në Drejtorinë e Përgjithshme të Buxhetit në Ministrinë e Financave”. Pra ky udhëzim

i jep të drejtën Nëpunësit Autorizues të miratojë Propozimet për Projektet e

Investimeve Kapitale ndërkohë që detajimi i fondeve buxhetore për Investimet

Kapitale është e drejtë e Ministrit të Financave dhe Ekonomisë.

Nga auditimi u konstatua se, megjithëse në vitin 2017, u bë riorganizimi i ri i

qeverisë, konstatohet se MFE, përgjatë vitit 2018, nuk ka bërë ndryshime në

Shtojcën 2 të udhëzimit nr. 10, datë 28.2.2017, “Për përgatitjen e PBA 2018-2020

dhe konkretisht në pikën ku citohet: “Grupi i Menaxhimit të Buxhetit përbehet

nga përfaqësues të lartë të Ministrisë së Financave Departamentit të

Programimit të Zhvillimit, Financimeve dhe Ndihmës së Huaj në Këshillin e

Ministrave; Ministrisë së Integrimit; dhe Ministrisë së Zhvillimit Ekonomik,

Tregtisë, Turizmit dhe Sipërmarrjes, Përfaqësues ad-hoc nga institucione të tjera

në varësi të problemit që do të diskutohet”, ndërkohë që këto dy ministri kanë

pushuar së ekzistuari.

Nga auditimi mbi regjistrimin e planit të buxhetit të shtetit të vitit 2018, në Sistemin Informatik Financiar të Qeverisë (SIFQ), sipas Tabelës 4, “Treguesit Fiskalë të Buxhetit të Konsoliduar” të Aktit Normativ Nr.2, datë 19.12.2018, “Për

disa ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 109/2017, “Për buxhetin e vitit 2018”, u

konstatua se, ky plan paraqitet me diferenca në SIFQ, në nivel zërash buxhetor

përmbledhur si më poshtë:

Shpenzimet e përgjithshme për vitin 2018 paraqiten në vlerën 494,231 milion lekë, ndërkohë që në SIFQ, ky plan rezulton të jetë regjistruar në vlerën 480.140 milion lekë. Pra në SIFQ, ky plan rezulton të jetë regjistruar për vlerën 14,090

milion lekë më pak se Akti Normativ nr. 02, datë 19/12/2019


74

Financimi i Deficitit për vitin 2018 në vlerën 32,367 milion lekë, financohet nga

Financim i brendshëm në vlerën minus 229 milion lekë dhe Financim i Huaj në

vlerën 32,596 milion lekë, ndërkohë që, në SIFQ ky plan rezulton të jetë

regjistruar në vlerën 18,277 milion lekë. Pra në SIFQ, ky plan rezulton të jetë

regjistruar për vlerën 14,090 milion lekë më pak se Akti Normativ nr. 02, datë

19/12/2019. Kjo diferencë konsiston në:

b.1) Referuar Aktit Normativ nr.2, për vitin 2018, Financimi i Deficitit do të

realizohej me Financim të Brendshëm në vlerën minus 229 milion lekë, ndërkohë

që në SIFQ, ky plan është regjistruar për 95,786 milion lekë, pra me një diferencë

për 96,015 milion lekë.

b.2) Referuar Aktit Normativ nr.2, për vitin 2018, Financimi i Deficitit do të

realizohej me Financim të Huaj në vlerën 32,596 milion lekë, ndërkohë që në

SIFQ, ky plan është regjistruar për minus 77,510 milion lekë, pra me një diferencë

për minus 110,106 milion lekë

Veprimet e lartpërmendura, faktojnë se çeljet e fondeve, monitorimi dhe

ekzekutimi i buxhetit nëpërmjet sistemit të thesarit nuk është në përputhje me

tavanet buxhetore të miratuara, veprim i cili mbart riskun e mosrespektimit të

Ligjit vjetor të buxhetit në drejtim të Financimit të Deficitit si dhe bien në

kundërshtim me, udhëzimi nr.9, datë 20.03.2018 “Për procedurat standarde të

Zbatimit të Buxhetit”, pika 53 citohet: “Gjatë procesit të shpërndarjes së fondeve

vjetore, Nëpunësi i Parë Autorizues mbështetet nga struktura përgjegjëse për

buxhetin në Ministrinë e Financave, e cila bën të vlefshme fondet buxhetore në

Sistemin Informatik Financiar të Qeverisë(SIFQ) në nivel agregat për njësitë e

qeverisjes qendrore”.


75

3. ZBATIMI I SISTEMEVE TË KONTROLLIT NË SISTEMIN E THESARIT

3.1 MOS ZBATIMI I SISTEMEVE TË KONTROLLIT NË SISTEMIN E THESARIT

3.1.1. Mbi çeljet buxhetore dhe rishikimet e planit buxhetor në SIFQ përgjatë vitit buxhetor 2018:

Nga auditimi në Drejtorinë e Përgjithshme të Thesarit me qëllim vlerësimin e

përputhshmërisë së transaksioneve të regjistruara në Sistemin e Integruar

Financiar të Qeverisë (SIFQ), në lidhje me regjistrimet për çeljet buxhetore rezulton se procesi i detajimit dhe regjistrimit të çeljeve buxhetore pas

informimit të Nëpunësve autorizues të njësive ekonomike nga NPA, është një

proces i gjatë 3-mujor i detajimit të çeljeve fillestare në SIFQ, në pritje të

detajimeve nga institucionet buxhetore duke u bërë pengesë dhe shkak për

vonesa të fillimit të procedurave të prokurimit në APP duke marrë në konsideratë

faktin se procedurat e prokurimit nuk mund të fillojnë pa u bërë efektive fondet

buxhetore në SIFQ, si parakusht i fillimit të procesit. Rasti i ARRSH-së. Më

konkretisht, konstatohet se regjistrimet e plota të çeljeve fillestare buxhetore

sipas Ligjit nr.109/2017 “Për Buxhetin e vitit 2018”, pas detajimeve dhe saktësimeve përfundimtare nga çdo institucion, njësi varësie, në nivel projekti janë ato të muajit Mars 2018. Përgjegjëse për regjistrimet e çeljeve fillestare

është Drejtoria e Përgjithshme e Buxhetit, sipas së cilës, në muajin Janar 2018

çeljet bëhen në nivel agregat (programi) deri në momentin kur

institucionet/ministritë e linjës paraqesin me shkresë detajimet në nivel projekti,

periudhë kjo që zgjat rreth 3 muaj.

Raporti përmbledhës në format excel-i1, i vënë në dispozicion nga kjo drejtori

nuk ka informacion për muajt Janar- Shkurt 2018 duke na shpjeguar se muaji

Mars 2018 është çelje fillestare përfundimtare në nivel projekti. Në kushtet kur

në Udhëzimin Plotësues nr.2 dt.19.1.2018 për zbatimin e buxhetit të vitit 2018,

nuk parashikohet ndonjë afat për përfundimin e procesit të detajimit të çeljeve buxhetore, grupi i auditimit nuk mund të vlerësojë nëse periudha 3 mujore për

të bërë detajimet dhe saktësimin e çeljeve fillestare sipas projekteve është e tej

zgjatur, por duke marrë në konsideratë faktin se procedurat e prokurimit nuk

mund të fillojnë pa u bërë fondet buxhetore efektive në SIFQ, në gjykimin e

audituesit ky proces 3 mujor detajimi dhe regjistrimi bëhet pengesë për fillimin

në kohë të procedurave të prokurimit në APP nga institucionet. Rasti i Autoritetit

Rrugor Shqiptar (ARRSH) është një shembull tipik i vonesave në detajime dhe

çelje për projekte. Kështu, raporti (format excel) i venë në dispozicion nga

Drejtoria e Menaxhimi të Investimeve liston për ARRSH zero çelje fillestare për të 159 projektet për investime të miratuara. Sipas specialistëve të Drejtorisë së

Buxhetit, ky raport është përpunuar mbi të dhënat e nxjerra nga SIFQ. Raporti i

nxjerrë nga SIFQ nga Drejtoria e Përgjithshme e Thesarit evidenton në fakt 125

projekte me çelje fillestare, të gjitha të regjistruara në datën 28 Mars 2018. Në

gjykimin e audituesit, procesi i tej zgjatur i regjistrimit të çeljeve fillestare në bazë

projekti, krijon hapësira për ndërmarrjen e angazhimeve nga institucionet

buxhetore, pa verifikuar më parë disponibilitetin e fondeve në përputhje me

kuadrin ligjor. Kështu, sipas Udhëzimit nr.2 dt.06.02.2012 dhe Ligji nr.9643

dt.20.11.2006 “Për prokurimin publik”, i ndryshuar si dhe VKM nr.914 dt.29.12.2014 i ndryshuar, neni 4, pika 1e, parashikohet përgatitja e planit të prokurimit brenda 10 ditëve nga data e miratimit të ligjit për buxhetin e vitit i cili

1Tabela “SIFQ 2018_Investime”

ZBATIMI I SISTEMEVE TË KONTROLLIT NË SISTEMIN E THESARIT

76

duhet të dorëzohet pranë Degës së Thesarit për të bërë verifikim dhe

konfirmimin e fondeve disponibël. Në kushtet kur çeljet për ARRSH janë realizuar

në 28.03.2018, u kërkua dhe u vu në dispozicion nga Dega e Thesarit Tiranë, kopja

e regjistrit të parashikimit të procedurave të prokurimit publik për ARRSH. Ky

dokument me nr. prot.3884 mban datën 08.05.2018, kjo jo vetëm në shkelje të afatit ligjor të cituar më lartë por lë të kuptojë që fillimi i procedurave të

prokurimit për investime të miratuara për vitin 2018 nuk kanë filluar deri në

muajin Maj 2018. Nga verifikimi i të dhënave të APP për shpalljet për prokurim

për periudhën Janar-Prill 2018 (periudhë para paraqitjes së rregjistrit të

prokurimeve) rezulton i listuar shpallja për prokurimin e projektit M064213

“Supervizion punimesh. Ndërtim rruga Kardhiq-Delvinë” me një fond limit prej 34.49 milionë lekë (pa TVSH), me referencë REF-63265, pra para dorëzimit të

planit të prokurimit në Degën e Thesarit dhe pa marrë më parë konfirmimin

(vulën) e Degës së Thesarit. Për më tej, nga auditimi i të gjitha rregjistrimeve të

kryera në SIFQ në lidhje me këtë projekt rezulton se fillimisht është rregjistruar një çelje fillestare prej 1.5 milionë lekë dhe më pas një shtesë fondi rregjistruar

më 25.06.2018 për 6.78 milionë lekë duke e sjellë buxhetin operativ të këtij

projekti në një vlerë totale prej 8.28 milionë lekë. Duke qenë se kemi të bëjmë

me një kontratë shumëvjeçare, 20% e fondit disponibël duhet të rialokohet në

vitin e parë buxhetor siç del dhe nga kronologjia e veprimeve, ky kusht është

plotësuar 2 muaj më vonë nga data e shpalljes për prokurim. Sipas SIFQ kontrata

është lidhur më 16.07.2018 në shumën 41,268,000 lekë por kjo kontratë nuk

listohet në të dhënat e APP për kontratat e nënshkruara. Në konkluzion, shpalljet

për prokurim në APP kanë filluar para dorëzimit të planit të prokurimit në Degën

e Thesarit, me një fond limit në tejkalim të çeljes buxhetore në SIFQ.

Gjithashtu, një tjetër fenomen i konstatuar është dhe numri i lartë i rishikimeve

buxhetore përgjatë gjithë vitit 2018 me: 2065 rregjistrime (fletë kontabël ID#) për 1006 njësi ekonomike dhe 1179 projekte për investime kryesisht nga njësitë e qeverisjes vendore por edhe nga të gjitha Ministritë e linjës. Këto

rishikime kanë prekur si llogaritë e fondit të veçantë, fondeve rezervë, fondit të

ngrirë si dhe kanë bërë rishpërndarje të fondeve midis projektesh sipas

kërkesave të institucioneve. Kështu për llogarinë “për shpenzime për investime”, këto rishpërndarje kanë prekur pothuaj të gjitha projektet: 1179 projekte me financim të brendshëm dhe 89 projekte me financim të huaj. Pavarësisht se me

Aktet normative nr.1 dhe 2, pritshmëria për një numër të lartë rishikimesh në muajt Gusht dhe Dhjetor është normale, ajo që rezulton nga të dhënat e vëna në

dispozicion është se numri i lartë i rishikimeve buxhetore është i pranishëm

përgjatë gjithë vitit, që prej muajit Mars 2018 ku presupozohet se saktësimi i

detajimit të fondeve në nivel njësie ekonomike është finalizuar. Kërkesat për

rishikime vijnë nga pothuaj të gjitha njësitë ekonomike, por njësitë e qeverisjes

vendore janë ato që janë në proces rishikimi dhe rishpërndarje fondesh të

vazhdueshme përfshirë këtu dhe kërkesat për celje projektesh të reja të

financuara me të ardhurat e veta.

Tabela nr. 1 Inst/Ministria linjes Jan Fe

b Ma

r Ap

r Ma

y Jun Jul Aug Se

p Oct Nov Dec Total

(T) Fondi Vecantë Pagave 22 28 23 7 38 27 46 19 10 24 19 46 309

(T) Fondi Rezerve 3 1 4 1 1 4 1 2 3 1 7 28

(T) Rezerve per rritjen e pagave

1 1

(T) Sherbimi Borxhit 15 4 19

Qeverisja Vendore 28

6

25

0

118 47

9

321 40

7

24

6

284 39

7

692 481 338 4299

Bashkia Tiranë 27 8 6 11

8

19 52 9 5 6 179 42 70 541

Bashkia Kamez 24 8 19 2 19 24 7 5 42 57 19 25 251


77

Bashkia Korcë 2 63 6 13 14 19 17 19 5 23 19 2 202

Bashkia Durrës 4 10 7 9 33 10 11 4 42 4 23 4 161

MASR 20

6

13

3

44 34 69 60 61 43 96 117 259 158 1280

MFE 44 62 41 61 136 66 34 170 39 58 245 298 1254

Ministria Shëndetësise 22

4

32 24 50 67 23 35 101 43 109 230 96 1034

Ministria Brendshme 50 14 58 15 30 11

9

96 59 91 66 232 117 947

MBZHR 4 58 20 31 30 25 14 99 43 43 103 187 657

Ministria e Drejtësise 11 6 80 4 21 25 42 24 91 20 114 47 485

MIE 7 3 7 13 38 54 13 69 30 64 18 330 646

Ministria e Kulturës 3 11 5 26 12 21 22 44 8 94 40 37 323

Ministria e Mbrojtjes 9 11 6 28 9 50 68 19 35 16 62 313

Ministria e Turizmit dhe

Mjedisit

10 3 3 3 15 6 10 31 5 19 9 28 142

FZHSH 2 12 24 2 10 1 5 40 28 67 191

Institucione të tjera të pavarura

39 55 35 33 91 48 10

6

147 50 128 160 321 1213

Total 913

651

466 772

910 892

783

1147

921

1512

1943

2099

13009

Burimi: MFE

Sipas Udhëzimit të përhershëm nr.2 dt.06.12.2012, pika 79 e tij: “Numri i

rishpërndarjeve të fondeve buxhetore për çdo njësi të qeverisjes qendrore mund

të përbëjë një nga treguesit për vlerësimin e performancës gjatë zbatimit të

buxhetit”, dhe në bazë të numrit të lartë të rishikimeve mund të konkludojmë

për një planifikim të dobët të shpenzimeve për investime ashtu edhe ato për shpenzime operacionale, nga ana e institucioneve qendrore dhe vendore,

mungesës së analizave të mirëfillta para planifikimit nga ana e Drejtorisë së

Përgjithshme të Buxhetit, mungesë monitorimi i zbatimit të buxhetit nëpërmjet

indikatorëve të matjes së performancës financiare.

Gjithashtu, është fakt që në SIFQ mund të kryhen rregjistrime në vitin korrent,

për llogari të vitet e ardhshme për obligimet nga kontratat shumëvjecare por

edhe veprime retrospektive për llogari të viteve të kaluara, periudha këto

supozuar të rakorduara, raportuara dhe mbyllur në përputhje me Udhëzimin e

përvitshëm ‘’Për procedurat e mbylljes së llogarive vjetore të buxhetit”. Nëse rregjistrimet deri në datën 31 Janar të vitit pasardhës për rishikim buxhetesh si reflektim i Aktit Normativ nr.2 i datës 19.12.2018, janë të justifikuara sipas këtij

Udhëzimi i cili lejon rregjistrime sistemuese për llogari të vitit të mbyllur, çdo

veprim tjetër pas kësaj date është në shkelje të Udhëzimit, pika 33 e tij sipas të

cilit “Degët e Thesarit gjenerojnë nga sistemi i SIFQ brenda datës 31.1.2019 informacionin financiar disponibël/pasqyrat financiare vjetore për njësitë e

qeverisjes së përgjithshme…Të dhënat përfundimtare kontabël pasqyrohen në SIFQ (në periudhën e 13-të) nëpërmjet strukturës përgjegjëse të thesarit”. Një

rast i konstatuar i rregjistrimeve në vitin pasardhës për vitin korrent është rasti i

çeljes buxhetore për projektin nr. 1660372, në datë 23 Tetor 2018 në shumën

18,889,591,591 lekë me ID#5871327 për Bashkinë Kamëz. Kontrata e lidhur për këtë projekt sipas tabelës PO-ve është lidhur për 30,889,591 lekë. Nga verifikimi

me shkresën e dërguar nga Bashkia Kamëz për Degën e Thesarit Tiranë të datës

19/10/2018 nr.prot.5699 kërkohet të çelet fondi për këtë projekt në shumën

18,889,591 lekë dhe aktualisht fondi është çelur për 18,889,591,591 lekë. Duket

që kjo çelje me këtë shumë është një gabim njerëzor por me një diferencë në

vlerë të konsiderueshme për këtë njësi për totalin e shpenzimeve për investime

që ajo raporton. Pavarësisht vlerës, ky gabim rezulton i konstatuar dhe korrigjuar

veçse në Prill të vitit 2019 me datë GL 2018, pra 7 muaj më vonë nga data e

rregjistrimit fillestar dhe përtej afateve të rakordimit dhe mbylljes së llogarive dhe raportimeve fiskale dhe realizimit të investimeve për vitin 2018. Ky rast sjell

në vëmendje dhe dy çështje: mungesën e monitorimit të vazhdueshëm të

tavaneve buxhetore dhe saktësinë e raportimit nga SIFQ të realizimit të

projekteve për investime në qeverisjen vendore.


78

Në listën e rishikimeve buxhetore në SIFQ nuk identifikohen projektet e

miratuara me Aktin Normativ nr.1, duke i bërë ato thjesht një përmbledhje dhe

legjitimim i ndryshimeve tashmë të ndodhura gjatë periudhës Prill- 26 Korrik

2018 të gjithsej: 5102 projekte për investime me një shumë fondi të rishpërndarë prej 14.3 miliardë lekë. Sipas Metodologjisë për Monitorimin dhe Raportimin e Investimeve Publike, në përputhje me ciklin e buxhetimit të

projekteve dhe të përgatitjes dhe zbatimit të buxhetit, raporti për progresin 6-

mujor të zbatimit të investimeve do të shërbejë si bazë për rialokime të

mundshme të shpenzimeve për investime në kuadër të rishikimit të buxhetit të

shtetit. Në këtë kuadër Akti Normativ nr.1 i datës 26.07.2018 synoi një

rishpërndarje të fondeve midis projekteve në varësi të ecurisë së tyre si dhe

miratimin e projekteve të reja. Njësoj si në procesin e çeljeve fillestare, pas

miratimit në nivel agregat, cdo institucion duhet të bëjë detajimin e fondeve nga

nivel programi në nivel projekti dhe më pas njofton Drejtorinë e Buxhetit për të

bërë efektive rishpërndarjet në SIFQ. Në mungesë të listës së projekteve të prekura nga AN nr.1, u auditua databaza e rregjistrimeve të nxjerra nga SIFQ ku

gjithashtu nuk ishte i mundur identifikimi vetëm i projekteve të prekura dhe

miratuara me AN1 pasi raporti nuk përmban përshkrim të veprimit dhe kodi ID

që gjenerohet nga SIFQ në momentin e rregjistrimit është një numër i rradhës i

sistemit. Gjithashtu, në këtë databaze, nga pikëpamja kohore evidentohen

rishikime që shtrihen përgjatë gjithë periudhës Mars-Dhjetor, me një numër të

lartë rishikimesh veçanërisht në 3-mujorin e II të vitit, pra para Aktit Normativ

nr.1 i datës 26.07.2018. Tabela në vijim pasqyron vlerat e rialokuara për çdo 3-

mujor të vitit 2018. Tabela nr. 2

Institucioni Qtr1 Qtr2 Qtr3 Qtr4 Total Në 000/lekë

Bashkitë 257 8,424,590 258,822 123,625 8,807,293

Fondi i Zhvillimit Shqiptar 33,678 807,138 350,158 1,642,564 2,833,537

Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë 23,313 1,031,492 504,500 296,272 1,855,577

Ministria e Financave dhe Ekonomisë 153,303 423,455 327,364 405,679 1,309,801

Ministria e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural 59,436 208,104 275,805 202,351 745,695

Ministria e Brendshme 163,586 134,262 151,700 449,548

Institucione te tjera Qeveritare 50,012 215,976 13,400 133,381 412,770

Ministria e Arsimit Sportit dhe Rinise 75,400 173,912 25,518 2,987 277,817

Ministria e Mbrojtjes 70,000 36,000 148,000 254,000

Ministria e Drejtësisë 15,122 140,067 28,293 44,600 228,082

Drejtoria e Përgjithshme e RTSH 100,000 100,000 200,000

Ministria e Kulturës 182,160 6,008 1,610 189,779

Ministria e Turizmit dhe Mjedisit 140,000 43,829 183,829

Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale 22,520 13,080 101,639 137,239

Kuvendi 40,230 7,800 48,030

Drejtoria e Arkivit te Shtetit 35,000 950 35,950

Kontrolli Larte i Shtetit 7,025 21,975 29,000

Shërbimi Informativ Kombëtar 2,250 10,800 14,000 1,920 28,970

Institucione të tjera 15,950 45,281 21,083 23,099 105,412

Total 475,976 12,094,080 2,181,897 3,380,377 18,132,330

Burimi: MFE

Pikërisht në muajt Prill- 26 Korrik 2018 janë rishikuar fondet e 510 projekteve për 110 institucione në shumën 14.3 miliard lekë. Përsa i përket Aktit Normativ

nr.2 i datës 19.12.2018, në SIFQ rezultojnë 196 rregjistrime të kryera nga data

20.12.2018 deri 31.01.2019 me datë efektive vitin 2018. Nga këto rregjistrime veçojmë 74 rialokime për projekte të cilat financohen për herë të parë në shumën 1.9 miliardë lekë, nga të cilat 55 janë projekte me financim të brendshëm në shumë 0.963 milionë lekë, duke lënë të kuptohet se kemi të bëjmë me projekte të reja të miratura me AN2. Nga verifikimi i kodeve të

2 Tabela “Rishikimet 2018” nga SIFQ, vetëm rregjistrimet me shtesë fondi për projektet me financim

të brendshëm (MXX)


79

projekteve me databazën e investimeve rezulton se aktualisht vetëm 41 projekte

janë projekte të filluara rishtazi. Në konkluzion, në tabelën përmbledhëse të plan

buxhetit fillestar dhe atij operativ të fund vitit 2018 ishte e pamundur për grupin

e auditimit të identifikonte projektet e reja të miratuara vetëm nga AN1, apo

shtesat për projektet ekzistuese. Mos vënia në dispozicion i listës së projekteve të reja miratuara nga Drejtoria e Investimeve, si dhe numri i lartë i rishikimeve

përgjatë gjithë vitit buxhetor na çon në konkluzionin se Aktet Normative janë

thjesht përmbledhje dhe legjitimim i rishikimeve buxhetore tashmë të ndodhura

gjatë vitit.

Nga shqyrtimi i të dhënave të rishikimeve buxhetore, një tjetër fenomen që vihet

re është rregjistrimi i rialokimeve me data kontabile, efektive të mëparshme

(retrospektive). Kështu vetëm në llogarinë e investimeve 230 dhe 231

konstatohen mbi 255 rregjistrime të rishikimeve buxhetore me data efektive retrospektive në shumën 5.4 miliardë lekë ku datat efektive të të cilave janë të një ose disa muajve më të hershëm se data e rregjistrimit. Tabela nr. 3

Nr.rishikimeve

Data GL Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec Total

01-2018 1 3 1 5

01-2019 63 19 19 2 103

01-2020 1 1

02-2018 24 2 26

03-2018 8 15 1 24

04-2018 173 19 192

05-2018 75 6 81

06-2018 122 2 1 3 128

07-2018 99 10 1 110

08-2018 97 33 130

09-2018 21 6 2 29

10-2018 125 5 8 138

11-2017 2 2

11-2018 119 3 122

12-2017 51 51

12-2018 137 137

Total 54 27 11 188 94 128 102 107 118 150 150 150 1,279

Burimi: MFE

Konstatohen çelje fillestare dhe rishpërndarje fondesh me Akte Normative për të mbuluar detyrime të pabuxhetuara të krijuara rishtaz dhe të prapambetura, mbartur nga vitet e kaluara, në total në shumën 19.8 miliard lekë nga të cilat 13.7 miliardë lekë për shpenzime për investime ose 26% e financimit të brendshëm.

Sipas nenit 43 “Detajimi i fondeve buxhetore” Nëpunësit autorizues detajojnë fondet për njësitë shpenzuese të qeverisjes së përgjithshme, në përputhje me

shpërndarjen e fondeve buxhetore, të miratuara nga Ministri i Financave dhe

përparësitë e njësive të qeverisjes së përgjithshme. Nëpunësit autorizues të

njësive të qeverisjes qendrore i paraqesin NPA-së propozimin për detajimin e

fondeve buxhetore, të shpërndara për çdo njësi shpenzuese në përputhje me

udhëzimin për zbatimin e buxhetit. Sipas prioriteteve të përcaktuara për tu mbajtur parasysh në planifikim, fonde të caktuara për programe apo projekte

planifikohen për pagesa të detyrimeve të prapambetura nga vitet e kaluara.

Kështu, nga përpunimi i të dhënave të pagesave të kryera gjatë vitit 2018, evidentohen 15,186 rregjistrime për fatura shpenzimesh të kryera në vitet e mëparshme, në vlerën prej 19.8 miliardë lekë nga të cilat 13.7 miliard për shpenzime për investime (llogaritë 230 dhe 231) nga gjithsej 52.6 miliard lekë që është buxheti i vitit korrent për këtë zë ose 26% e tij. Sipas llojit të shpenzimit

dhe sipas institucioneve këto pagesa paraqiten në tabelën në vijim ku

evidentohet se njësitë e qeverisjes vendore, Ministria e Infrastrukturës dhe Fondi


80

Zhvillimit Shqiptar janë ndër institucionet që mbartin detyrimet në vlera më të

larta: Tabela nr. 4

Ministria e linjës

Blerje dhe

mallra

Paga dhe shperblime

Sherbime dhe

materiale te tjera

Shpz gjyqesor

e per largim

nga puna

Shpenzime

gjyqesore te tjera

Shpenzime per

rritje AQT

Subvenc., kompensim

e, transferta

Total në 000/lekë

Bashkitë 789,960 216,076 1,656,298 97,777 349,514 5,916,385 30,761 9,056,771

MIE 10,532 4,867 946,851 4,037 10,000 3,370,622 111,271 4,458,181

FZHSH 3,452,387 3,452,387

MASR 25,234 318,014 34,060 1,675 287,618 23,247 689,849

MSHMS 172,523 172,994 139,055 16,588 717 176,230 1,029 679,135

MFE 27,409 71,135 167,485 345 99 91,454 5,213 363,141

MBZHR 21,437 1,686 3,001 5,256 226,604 7,012 264,996

Ministria e Mbrojtjes

94,035 35 92,089 226 7,909 13,816 208,112

Min. Brendshme

60,406 62,972 36,107 372 116 19,142 1,238 180,353

Inst. tjera Qeveritare

8,222 877 67,550 105,266 53 181,968

Min. e Drejtësisë

53,388 14,430 11,112 622 3,836 62,918 30 146,336

Ministria e Kultures

2,784 2,546 3,621 11,801 3,372 24,123

KLGJ 4,610 9,160 8,941 35 717 23,463

MTM 914 1,895 2,996 11,268 6,398 23,471

Presidenca 2,540 13,219 15,759

Prokuroria Pergjith.

3,164 6,759 3,005 348 13,277

MEPJ 1,951 6,297 788 9,037

ShIK 2,583 2,753 820 8 6,164

KQZ 251 2,638 3,186 6,075

Instituti Statistikes

520 231 4,745 5,496

Kuvendi 1,012 1,225 379 2,616

Mbikq.Rivl. sist. e Drejtesise

1,472 158 539 2,169

Institucione të tjera

1,591 23 2,685 0 0 481 140 4,921

Total 1,286,53

8

886,453 3,203,958 126,898 364,282 13,744,47

3

205,194 19,817,79

7

Burimi: MFE

Detajuar sipas projekteve, çeljeve fillestare, rishikimeve dhe pagesave të kryera për këto projekte rezulton se nga 1207 çelje për projekte për investime në total 52.6 miliardë lekë, për 84 prej tyre çelja është bërë vetëm për të kryer pagesat e faturave të prapambetura me vlerë 1.6 miliardë lekë, pra çelja

buxhetore është ekzaktësisht e barabartë me vlerën e faturës (ve) të

prapambetura. Rastet e evidentuara paraqiten në tabelën në vijim: Tabela nr. 5

Emri Institucionit Nr. Projekteve Celje+AN2 në 000/lekë3

Pagesa Për fatura para v.2018

000/lekë

Bashkia Tirana 4 349,345 349,345

Autoriteti Rrugor Shqiptar 12 229,469 229,469

Bashkia Maliq 6 144,959 144,959

Bashkia Librazhd 4 125,181 125,181

Bashkia Koplik 1 83,955 83,955

Bashkia Durres 1 75,497 75,497

Bashkia Korce 4 63,403 63,403

Bashkia Berat 2 62,064 62,064

Bashkia Gjirokaster 1 52,235 52,235

DP e Ujesjellës Kanalizimeve 4 49,374 49,374

Aparati Ministrisë së Drejtësisë 1 43,080 43,080

Bashkia Ersekë 3 37,893 37,893

Bashkia Ballsh 2 33,852 33,852

Bashkia Fushë-Arrëz 1 32,592 32,592

Bashkia Ura Vajgurore 1 35,612 35,612

Bashkia Vlorë 2 25,181 25,181

Bashkia Bilisht 1 27,812 27,812

Bashkia Fier 2 26,708 26,708

3 Sipas tabelës së investimeve të Drejtorisë së Menaxhimit të Investimeve


81

Bashkia Bulqizë 1 24,211 24,211

Bashkia Lezhë 1 14,185 14,185

Aparati MFE 1 13,816 13,816

Aparati i Ministrisë së Shëndetësisë 2 11,046 11,046

Bashkia Kuçovë 1 10,808 10,808

Njësi të tjera 24 79,972 79,972

Total 84 1,652,251 1,652,251

Burimi: MFE

Gjithashtu, nga tabela e investimeve rezultojnë 129 projekte për investime të 67 njësive ekonomike, me realizim zero% pra projektet e planifikuara nuk kanë filluar zbatimin dhe ndërkohë fondet e tyre prej rreth 522 milionë lekë as nuk janë rialokuar në projekte të tjera në nevojë për fonde, qëllim ky dhe i Akteve normative. Këtu përmendim: Aparatin e Ministrisë së Arsimit me fond të

parealizuar prej 87 milionë lekë, DPD me fond 68.6 milionë lekë, Universiteti

Politeknik me fond të parealizuar prej 53.8 milionë lekë, AKU me 36 milionë lekë.

Ndërkohë që këto projekte nuk kanë realizuar fondet e vëna në dispozicion,

konstatohen 53 projekte për investime në vazhdim për të cilat nuk u janë

parashikuar fonde buxhetore edhe pse raportohen me detyrime për vitin korrent

2018 në vlerën 286 milionë lekë. Analiza e statusit të këtyre projekteve, nëse

kemi ndërprerje të punimeve apo jo nuk është objekt i këtij auditimit megjithatë,

ky fakt sillet në vëmendje për të theksuar mundësinë që ofron SIFQ për

monitorimin e projekteve nga drejtoritë përkatëse në përputhje me pikë 65 të Udhëzimit të përhershëm nr.2 dt. 06.02.2012, sipas të cilit plani i investimeve i

detajuar nga njësitë e qeverisjes qendrore në nivel projekti, mban parasysh këtë

rradhë prioritare: a. Investimet në proces nga viti i kaluar; b. Objektet e

investimeve të paraqitura në Kuvend, gjatë shqyrtimit të projekt –buxhetit; c.

Bashkëfinancimet e buxhetit të shtetit në projektet me financime të huaja; d.

Investimet sipas prioriteteve sektoriale të miratuara në programin buxhetor

afatmesëm.

Nga auditimi u konstatua mosrregjistrim në SIFQ i planit të pagesave të kontratës dhe PBA në afërsisht 80% të rasteve në shkelje të Udhëzimit nr.2 datë 19.01.2018, pika 24 sipas të cilit kontratat për investime duhet të regjistrohet për

vlerën e tyre të plotë dhe shoqëruar me planin e pagesave në vite (angazhimet

për 3 vite sipas PBA). Aktualisht ky kontroll nuk ushtrohet dhe informacioni për

shpërndarjen në vite të kontratës plotësohet në mënyrë rastësore dhe i jo i

detyrueshëm. DPTH ka udhëzuar Degët e Thesarit dhe institucionet me akses

direkt në SIFQ që në mungesë të obligimit sipas PBA vlera e kontratës në tejkalim

të fondeve të buxhetuara të rregjistrohet për vitin “rezervë” 2021. Në këtë mënyrë çdo institucion regjistron kontratat vetëm kur ka fonde të disponueshme

dhe vetëm për vlerën disponibël, dhe jo për vlerën e plotë të angazhimit. Tjetër risk shtohet duke mos e rregjistruar planin e pagesave të angazhimit sipas PBA-

së vitin e dytë dhe të tretë (2019 dhe 2020), atëherë fondet e planifikuara për

këto dy vite do të mund të modifikohen më pas në varësi dhe në pritje të

miratimit të buxhetit korrent të ri nëpërmjet Akteve Normative duke kaluar

fonde nga një projekt në një tjetër.

3.1.2. Mbi sistemin e kontrolleve dhe procedurave të rregjistrimeve në SIFQ në kuadër të masave për zbatimin e disiplinës fiskale në zbatim buxhetit

Në SIFQ rezultojnë vetëm 1120 urdhër-prokurime të rregjistruara nga rreth 30 mijë kontrata të lidhura gjatë vitit 2018 në përfundim të procedurave të prokurimit. Kjo pasi njësitë ekonomike me ose pa akses në SIFQ nuk paraqesin dhe rregjistrojnë pranë Degëve të Thesarit urdhër prokurimet para fillimit të procedurave në APP. Shkelje kjo për të cilën Drejtoria e Përgjithshme e Thesarit


82

nuk kryhet asnjë kontroll dhe raportim për NPA me qëllim marrjen e masave dhe

nxjerrjen e përgjegjësive. Në përputhje me Vendimin nr.914, datë 29.12.2014

“Për miratimin e rregullave të prokurimit publik, i ndryshuar, neni 4, pika 1 dhe

2 e tij, parashikohet përgjegjësia e autoriteve kontraktore për përgatitjen dhe

dorëzimin e regjistrit vjetor të parashikimeve për procedurat e prokurimit publik, brenda 10 (dhjetë) ditëve nga miratimi i ligjit për buxhetin. Një kopje e regjistrit

të parashikimeve pas publikimit nga APP-ja duhet të dërgohet në degën e

thesarit dhe në institucionin qendror që vë në dispozicion fondet buxhetore.

Gjithashtu, në përputhje me Udhëzimin nr.9/1 dt.19.01.2018, pjesa III

Procedurat për kryerjen e shpenzimeve, and pika 15.1 “Faza para angazhimit... Nëpunësi Zbatues kryen kontrollin dokumentar të përputhshmërisë si dhe të

fondeve në SIFQ dhe në përfundim të procesit konfirmon direkt në SIFQ

ngurtësimin e fondeve për prokurimin në fjalë, ose paraqet opinionin negativ

zyrtarisht pranë Nëpunësit Autorizues. Urdhër prokurimi autorizohet nga

struktura përgjegjëse e Thesarit në degë përpara se të fillojë procesi i prokurimit”. Institucionet buxhetore, të cilat operojnë direkt në SIFQ, rregjistrojnë në sistem çdo vlerë prokurimi të përcaktuar në planin e miratuar të

prokurimeve të institucionit dhe pasi marrin numrin unik të rregjistrimit në SIFQ

dhe vulën e Thesarit, procedojnë me dërgimin në APP. Me qëllim vlerësimin e

përputhshmërisë me këtë kriter u kërkuan rregjistrat e prokurimit të depozituar

në Degën e Thesarit Tiranë dhe Sarandë për disa institucione dhe Ministri linje,

nga të cilat u përgjigj vetëm Dega e Thesarit Tiranë. Nga 7 subjektet për të cilat

u kërkua rregjistri i prokurimit për vitin 2018, katër prej tyre nuk kanë një numër

dhe datë rregjistri në Degën e Thesarit konkretisht: ARRSH, MFE, QSUT, MIE.

Shkresa për përcjellje e rregjistrit të Parashikimit të Prokurimeve Publike i MFE vetëm nuk ka një numër protokolli apo numër rregjistrimi të dorëzimit të tij por

në fakt i drejtohet Drejtorisë së Miradministrimit të Burimeve njerëzore, aseteve

dhe shërbimeve si dhe Drejtorisë së Buxhetit dhe Menaxhimit Financiar dhe jo

Degës së Thesarit.

Në vijim të procedurës së parashikuar për marrjen e një angazhimi buxhetor u shqyrtuan gjithashtu të dhënat e vëna në dispozion mbi numrin e urdhër-prokurimeve të rregjistruara në SIFQ ku rezultojnë 1037 Urdhër –prokurime të rregjistruara të lidhura me 1120 kontrata me vlerë totale. Këto rregjistrime janë

kryer vetëm nga institucionet që kanë akses të plotë në SIFQ ose ndryshe të

quajtura BI- online. Për urdhër-prokurimet e përgatitura nga institucionet e tjera, pa akses të plotë në SIFQ, dhe që duhet të paraqiten në Degët e Thesarit për të

marrë vulën e konfirmimit të fondeve disponibël përpara se të fillojë procesin e

tenderimit, nuk ekziston mundësia (fusha) për rregjistrimin e këtij dokumenti në

SIFQ. Ky dokument nuk rregjistrohet në sistem dhe rrjedhimisht nuk ka

informacion nëse çdo prokurim ka filluar pasi janë konfirmuar fondet disponibël

në Thesar, gjë do të shmangte marrjen e angazhimeve pa fonde buxhetore dhe

rrjedhimisht krijimin e stokut të faturave dhe angazhimeve të prapambetura të

cilat më pas rëndojnë buxhetin e vitit korrent. Pra jemi në të njëjtat kushte si

gjatë vitit 2017 ku në SIFQ nuk ka informacion të plotë mbi të gjithë urdhër-

prokurimet e paraqitura nga institucionet publike. Një element që do të lidhte kontratën me urdhrin e prokurimit do të ishte numri unik që urdhri merr në

momentin e rregjistrimit, i cili më pas të lidhej me numrin e kontratës, kjo jo

vetëm për institucionet online (15 institucione) por për të gjitha njësitë

shpenzuese (mbi 1000 njësi). Nga analiza e 1120 urdhër-prokurimeve që u gjenden në SIFQ, konstatojmë se janë rregjistruar dhe urdhër- prokurime për kontrata tashmë të lidhura në vitet 2009- 2017, duke humbur kështu komplet


83

kuptimi i rregjistrimit të një urdhër-prokurimi si hapi i parë për të siguruar disponibilitetin dhe bllokimin e fondeve para se njësia të shkojë në APP, në total 469 UP me vlerë 16.1 miliard lekë. Rastet e konstatuara sipas

institucioneve paraqiten në tabelën në vijim: Tabela nr. 6

2009-2017 2018 Total UP në SIFQ

Kodi institucionit Emri I Institucionit Nr. UP Vlera

000/lekë

Nr. UP Vlera

000/lekë

Nr. UP Vlera

000/lekë

1003001 Aparati i Këshillit te Ministrave - - 4 106,248 4 106,248

1005001 Aparati Ministrisë se Bujqësisë - - 47 112,371 47 112,371

1005117 AZHBR 1 528 118 973,364 119 973,892

1006001 Aparati M Infrastrukturës Energjisë 15 4,712,875 25 40,927,785 40 45,640,660

1006054 Autoriteti Rrugor Shqiptar 10 249,178 69 23,735,893 79 23,985,071

1010001 Aparati Ministrisë se Financave 23 761,169 36 845,249 59 1,606,418

1011001 Aparati Ministrisë Arsimit 5 4,396 8 224,861 13 229,257

1012001 Aparati MA, Rinise dhe Sporteve 1 20,205 19 72,137 20 92,342

1013001 Aparati Ministrisë se Shëndetësisë 18 783,985 23 396,347 41 1,180,332

1014001 Aparati Ministrisë se Drejtësisë 12 169,256 9 53,391 21 222,646

1016001 Aparati i Ministrisë se Brendshme 1 179,935 8 70,936 9 250,872

1017001 Aparati Ministrisë Mbrojtjes 1 2,402 9 46,026 10 48,428

1026001 Ministria e Mjedisit Pyjeve - - 56 280,575 56 280,575

1087006 AKSHI 17 648,835 74 3,602,331 91 4,251,167

2101001 Bashkia Tirana 365 8,636,078 146 4,160,067 511 12,796,145

Total 469 16,168,843 651 75,607,581 1,120 91,776,424

Burimi: MFE

Përveç se e paplotë, në listën e urdhër –prokurimeve evidentohen raste me data

të pavlefshme, pa përshkrim të projektit objekt prokurimi, 24 UP janë regjistruar

me vlerë zero; 140 urdhër-prokurime të rregjistruara në të njëjtën ditë me

rregjstrimin e kontratës nga të cilat 36 UP për investime pra në shkelje të afatit

ligjor dhe pa asnjë vlerë për kontrollin dhe bllokimin e fondeve disponibël, ku vetë Aparati i MFE është në shkelje të udhëzimeve që lëshon dhe monitoron.

Fenomeni i regjistrimit me vonesë i kontratave të lidhura nga institucionet qendrore dhe vendore vazhdon të jetë i përhapur edhe gjatë vitit 2018, ku në 20,264 raste ose 64% e të gjithë kontratave të rregjistruara rezultojnë në thyerje të afateve ligjore për rregjistrim në Degët e Thesarit. Në zbatim të pikës

144 të udhëzimit nr.2, datë 06/02/2012, “Për procedurat standarde të zbatimit të buxhetit”, i ndryshuar, kontratat duhet të rregjistrohen pranë degëve të thesarit brenda 5 ditëve nga data e firmosjes. Në vlerësim të përputhshmërisë me këtë afat, nga analiza e datës së kontratës fizike konstatohet se fenomeni i

rregjistrimit me vonesë i kontratave vazhdon të shfaqet edhe këtë vit i përhapur

si në njësitë e qeverisje vendore ashtu dhe në ato qëndrore, përfshirë dhe

institucionet e pavarura. Sipas, ministrive të linjës, situata paraqitet si më poshtë

ku nga 31,623 kontrata të rregjistruara vetëm 11,359 kontrata (investimesh dhe shpenzimesh operative) janë rregjistruar në afat, ndërsa 20,264 kontrata ose 64% e totalit të kontratave të rregjistruara me vlerë 64 miliardë lekë janë rregjistruar në shkelje të afatit 5 ditor tipikisht nga Bashkitë (34.7%). Sipas

institucioneve me rregjistrimet në shkelje të afatit ligjor 5 ditor veçojmë Bashkitë

me 7030 raste me vlerë kontratash 17.6 miliard lekë ose 34.7% e gjithë rasteve të konstatuara, MFE me 1604 raste me vlerë kontratash 4.2 miliard lekë ose 7.9%

e totalit, Ministria e Brendshme me 1443 raste me vlerë kontratash 2.5 miliard

lekë ose 7.1% e totalit, Ministria e Arsimit me 1033 raste me vlerë kontratash 2.6

miliardë lekë ose 5.1% e totalit, KLGJ me 956 raste me vlerë kontratash 236

milionë lekë ose 4.7% e totalit, etj. Fenomeni është i shtrirë si në njësitë e

qeverisjes qendrore dhe asaj vendore si Bashkia Tiranë me 425 raste vonese,

Bashkia Korçë me 169 raste. Gjithashtu, në këtë listë gjejmë dhe institucione si

Aparati i Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë me 44 raste. Përveç vonesave,

fenomeni tjetër që konstatohet në vazhdimësi është edhe rregjistrimi gjatë vitit

korent i kontratave të “vjetra” të cilat datojnë nga viti 2006 deri 2017, paraqitur në tabelën në vijim ku rezultojnë 3019 rregjistrime të kontratave të lidhura në


84

vitet 2008- 2017 me vlerë 17.8 miliardë lekë, nga të cilat 1031 janë kontrata investimesh me vlerë 11.9 miliard lekë. Vecojmë Bashkitë me 591 rregjistrime

të kontratave të lidhura para vitit 2018 me vlerë 4.3 miliard lekë (nga të cilat 281

kontrata të Bashkisë Tiranë), MIE me 33 rregjistrime me vlerë 3.5 miliardë lekë,

MFE me 17 rregjistrime me vlerë 0.748 miliard lekë, etj. Nisur dhe nga problematika e konstatuar në auditimin e vitit 2017, rregjistrimi jo në afat i

kontratave mbetet një shkak dhe sinjal edhe për krijimin e detyrimeve të

prapambetura në kundërshtim dhe me VKM nr.50 datë 5.2.2014 Për miratimin e

strategjisë për parandalimin dhe shlyerjen e detyrimeve të prapambetura e të

planit të veprimit pika 9 e tij.

3.1.3. Mbi rakordimin e të dhënave të angazhimeve në SIFQ me APP për parandalimin e marrjes së angazhimeve pa fonde buxhetore në kuadër të strategjisë për forcimin të disiplinës buxhetore Me qëllim testimin e mëtejshëm të plotësisë dhe saktësisë së të dhënave mbi angazhimet e ndërmarra gjatë vitit 2018, jo vetëm në lidhje me zbatimin e

afateve të rregjistrimit në SIFQ u kërkua në APP dhe na u vu në dispozicion lista

e prokurimeve të realizuara dhe kontratat respektive të nënshkruara gjatë vitit

2018. Nga këto të dhëna rezulton se janë paraqitur dhe shpallur procedurat e

prokurimit nga 1387 institucione të qeverisjes qëndrore, vendore dhe shoqëritë

aksionere me një vlerë fondi limit prej 224.2 miliardë lekë, nga të cilat kanë

përfunduar 4,290 kontrata të lidhura nga 528 institucione në vlerë fondi të

prokuruar pa TVSH prej 61.4 miliardë lekë. Sipas llojit të kontratës të dhënat sipas

institucioneve me vlera prokurimi më të larta paraqiten në tabelën në vijim, ku ARRSH ka fondin më të lartë të prokuruar prej 10.8 miliardë lekë për punime dhe QSUT ka numrin më të lartë të kontratave të lidhura për blerje. Në SIFQ në total rezultojnë 28,604 kontrata nga të cilat 4468 kontrata për shpenzime për investime (llogaritë 230 dhe 231) ndërsa në APP raportohen 3129 kontrata të lidhura për “punime” dhe “blerje”. Tabela nr. 7

Shërbime Supplies Punime Total Numri i Thirrjes

Autoriteti Kontraktor Nr Fondi

Prokuruar

pa TVSH

ne

000/leke

Nr Fondi

Prokuruar

pa TVSH

ne

000/leke

Nr Fondi

Prokuruar

pa TVSH

ne

000/leke

Nr Fondi

Prokuruar

pa TVSH ne

000/leke

ARRSH 2 98,128 - 15 10,701,800 17 10,799,928

AKSHI 39 4,701,556 12 202,951 - 51 4,904,507

OSHE 16 965,118 16 1,499,824 15 1,750,694 47 4,215,636

OST 13 155,716 15 732,541 16 2,054,028 44 2,942,285

FSHZH - 2 2,050 13 2,069,149 15 2,071,199

Ujësjellës Kanaliz. TR 38 141,302 19 221,210 25 1,398,011 82 1,760,523

Bashkia Tirane 32 82,534 14 111,281 30 1,141,061 76 1,334,876

KESH Tirane 13 434,565 7 380,969 8 335,830 28 1,151,364

DR e OSHEE Tirane 1 82,693 2 15,090 9 974,179 12 1,071,962

Autoriteti Portual DR 3 24,455 9 31,083 3 1,004,613 15 1,060,151

DP Policise se Shtetit 12 273,699 15 148,860 2 550,217 29 972,776

DP e Burgjeve 10 29,056 17 854,070 2 81,499 29 964,625

Sh.A Albpetrol 24 261,744 40 574,836 8 70,400 72 906,979

Bashkia Kamez 1 1,883 4 20,439 22 825,734 27 848,057

Agjen.BlerjevePerqendr 12 178,180 32 566,616 - 44 744,796

QSUT 81 226,672 131 468,190 - 212 694,862

Bashkia Durres 9 17,146 18 100,827 24 540,646 51 658,618

DR Verior Shkoder 12 643,360 - - 12 643,360

Bashkia Shkoder 22 185,466 19 68,259 40 284,677 81 538,401

MFE 8 77,875 3 52,593 4 376,328 15 506,797

Bashkia Roskovec 1 4,017 19 62,959 40 417,399 60 484,374

DRajonale OSHEE Fier 2 59,245 3 400,582 1 19,197 6 479,024

Dr.Pergj. TensionitLarte - 3 229,436 2 247,918 5 477,353

Ministria e Mbrojtjes 7 359,546 13 109,834 1 2,355 21 471,736

Institucione te tjera 803 3,851,172 1,789 6,802,243 647 10,101,019 3,239 20,754,434

Total 1,161 12,855,129 2,202 13,656,744 927 34,946,753 4,290 61,458,625

Burimi: MFE


85

Rakordimi në numër dhe vlerë i kontratave sipas APP dhe SIFQ është i pamundur

pasi ky do të ishte një proces tepër manual për shkak të: referencave të

ndryshme të përdorur për regjistrim si dhe për shkak të mënyrës së rregjistrimit

të kontratës në SIFQ sipas llogarive ekonomike nëse kontrata ka dy komponentë:

dhe punimet dhe shërbimet por edhe për arsye të rregjistrimit të pjesshëm të kontratës, pra jo me vlerën e plotë të saj për shkak të mungesës së fondeve

disponibël në SIFQ, çështje këto të trajtuara më hollësisht në vijim:

- Marrja e angazhimeve pa fonde buxhetore disponibël dhe /ose për projekte pa kaluar në procesin ligjor të miratimit në PBA të konstatuar në 11 projekte me vlerë totale fondi buxhetor mbi 14.6 miliard lekë. Sipas Udhëzimit plotësues nr.2 datë 19.01.2019 “Për zbatimin e Buxhetit të vitit 2018”, pika f) e tij: Projektet e reja të propozuara për financim duhet të kenë kaluar procedurat e miratimit në kuadër të PBA-së 2018-2020, dhe duhet të jenë

në përputhje me prioritetet sektoriale të propozuara nga njësitë e qeverisjes

qendrore. Sipas pikës 8, gërma f) e VKM nr.185 dt.19.3.2018, projekte të reja për investime të politikave ekzistuese përfshihen shpenzimet e investimeve kapitale

që ende nuk kanë filluar por për të cilat janë ndërmarrë angazhimet ligjore dhe

që janë miratuar në procesin e mëparshëm të PBA-së gjithashtu pika 10 e kësaj

VKM përcaktohet një minimum alokimi fondesh prej 20% në vitin e parë të

zbatimit të projektit shumëvjecar. Nga auditimi dhe shqyrtimi kronologjik i

transaksioneve të rregjistruara në SIFQ gjatë vitit 2018, me qëllim vlerësimin e

përputhshmërisë me rradhën e miratimit ligjor të projekteve për shpenzime për

investime në përputhje me Ligjin për menaxhimin e sistemit buxhetor dhe

udhëzimeve përkatëse u konstatuan 11 raste të marrjes së angazhimeve pa

fonde buxhetore disponibël dhe /ose për projekte pa kaluar në procesin ligjor të miratimit në PBA2018-2020. Më hollësisht:

Autoriteti Rrugor Shqiptar:

Rasti i 3 projekteve M064176, M064177 dhe M064178 “Ndërtim rruga Kardhiq –

Delvine Loti 4, 5,6” me kontraktorë: ALB-STAR;COBIAL; AGBES CONSTRUKSION

dhe përfitues Autoriteti Rrugor Shqiptar me vlerë 7,960,000,000 lekë.

Projektet për 3 lotet e reja nuk kanë qenë të parashikuara dhe miratuara dhe nuk

listohen si të tilla në dokumentin PBA2018-2020. Në përgjigje të kërkesës për

dokumentacion na u vunë në dispozicion korrespondencat mbi detajimet

fillestare të miratura të buxhetit për shpenzimet kapitale sipas programeve ku

rezulton se ka një kërkesë nga Ministria e Infrasturkturës dhe Energjisë me nr.3238/5 datë 15.03.2018 për ridetajim të buxhetit 2018-2019 ku si produkte të

reja cilësohen: By- pass i Tepelenës dhe ndërtimi i rrugës Porto Romano Lot 3

ndërsa 3 lotet e reja të rrugës Kardhiq –Delvinë listohen si projekte tashmë të

miratura për vitin 2018-2020 gjë nuk përputhet me dokumentin e PBA2018-

2020. Sipas SIFQ rezulton një urdhër prokurimi i rregjistruar më 02.08.2018 me

fond limit 7,428,967,000 lekë ndërkohë çelja për këtë projekt prej 1,560,536,000

lekë është regjistruar më 28.03.2018. Më pas në PBA2019-2021, të 3 projektet

listohen si projekte “në vazhdim” dhe jo si projekt “i ri” me kohë zgjatje 4 vjet referuar kolonës “vitit të përfundimit” në këtë dokument. Rasti i projektit M064228 “Ndërtim By- Pass Tepelenë” me kontraktorë: G. P. G. Company dhe përfitues Autoriteti Rrugor Shqiptar me vlerë 2,867,624,000 lekë:

Edhe ky projekt nuk rezulton i listuar si projekt i miratuar në dokumentin e

PBA2018-2020. Në korrespondencat mbi detajimet fillestare të miratuara të

buxhetit për shpenzimet kapitale sipas programeve ku rezulton se ka një kërkesë

nga Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë me nr.3238/5 datë 15.03.2018 për

ridetajim të buxhetit 2018-2019 ku si produkte të reja cilësohet By- passi i


86

Tepelenës. MFE përgjigjet se fondi për këtë projekt fillimisht hapet si fond i ngrirë

me qëllim ruajtjen e tavaneve të miratuara për këtë program. Më pas me

shkresën nr. 84901 dt.7.5.2018 konfirmohet nga MFE c’ngurtësimi i fondeve për projektin e bypassit Tepelenë. Në këtë mënyrë bëhet dhe alokimi fondeve në

SIFQ për llogari të projektit M064228 në datë 21.05.2018 për shumën 576 milionë lekë (Miratuar me shkresën e Ministrit të Financave dhe Ekonomisë

nr.8490/1 dt.7.05.2018 “Transferim fondi”). Sipas të dhënave të APP shpallja për këtë prokurim është bërë në datën 15.05.2018 me fond limit 1,825,714 lekë pra

3 ditë përpara se të bëheshin efektive në SIFQ fondet buxhetore. Ndërkohë

urdhër-prokurimi është rregjistruar në SIFQ më datë 28.8.2018 pra 3 muaj më

vonë po ashtu edhe kontrata e lidhur më 12.07.2018 është rregjistruar më

29.8.2018 ose pas 48 ditësh përtej afatit ligjor 5 ditor. Në konkluzion ky projekt

nuk ka kaluar rradhën e miratimit ligjor të projekteve të reja.

Rasti i projektit M064194 “Rikualifikim i akseve rrugore Unaza Lindore Loti 3”,kontraktues “GJIKURIA” dhe përfitues ARRSH me vlerë 2,777,157,367 lekë. Jemi përsëri në rastin kur projekti nuk është i miratuar në PBA2018-2020 por

edhe në kushtet kur ARRSH fillon procedurat në APP 10 ditë para se të bëhen

efektive fondet shtesë prej 376 milionë, të domosdoshme për të plotësuar

kushten e 20% të fondeve disponibël në vitin e parë të zbatimit, sipas nenit 40 “E drejta për të kryer shpenzime”4 të ligjit nr.9963 “Për menaxhimin e sistemit buxhetor në RSH” të ndryshuar. Kjo pasi në datën 28.3.2018 për këtë projekt celet një fond prej 200 milionë lekë ndërkohë që sipas APP shpallja për këtë

projekt e datës 13.8.2018 liston një fond limit prej 2,337,378 lekë pa TVSH. Në

vijim përsëri konstatohen shkelje të afateve të rregjistrimit në SIFQ të urdhër

prokurimit dhe kontratës përtej afateve ligjore.

Drejtoria e Ujësjellës Kanalizime:

Rasti i projektit M063896 “Rrjeti i brendshëm i ujësjellësit Erseke”, kontraktues “A.N.K” dhe përfitues Drejtoria e Përgjithshme e Ujësjellës Kanalizimeve me

vlerë 428,374,647 lekë:

Sipas dokumentit PBA ky projekt fillon në vitin 2018 dhe mbaron në vitin 2019

me një fond të miratuar prej 99,893,000 lekë. Në SIFQ rezulton i rregjistruar

vetëm buxheti fillestar për vitin 2018 prej 60,211,000 lekë dhe jo obligimi për

vitin 2019. Më pas këtij projekti i shtohen fondet edhe me 35,000,000 lekë më

22.6.2018. Ndërkohë, sipas të dhënave të APP shpallja për prokurim e datës

03.08.2018 është listuar me një fond limit 436,498,000 lekë pra 301,605,000 lekë më shumë se fondi i miratuar. Në SIFQ nuk rezulton ndonjë urdhër prokurim i

rregjistruar për këtë projekt. Kontrata është lidhur më 11.12.2018 për shumën

428,374,647 lekë edhe kjo e rregjistruar në tejkalim të afatit ligjor 5 ditor më

19.12.2018. Gjithashtu, nënshkrimi i kontratës në muajin Dhjetor ka bërë të

pamundur realizimin e projektit. Megjithatë në raportin e vënë në dispozicion

nga Drejtoria e Menaxhimit të Investimeve e paraqet këtë projekt me fonde zero

pas rishpërndarjeve me Aktin Normativ nr.2 por në databazën e rishpërndarjeve

nuk rezulton ndonjë rregjistrim (fletë kontabël) që të ketë rialokuar fondet e këtij

projekti të parealizuar pra për ndryshimin e fondit nga 95,211 milion lekë në 0

lekë.

4Neni 40 “Për angazhimet buxhetore shumëvjeçare, që lidhen me projekte të reja investimesh publike, gjatë vitit të parë të zbatimit të tyre nuk lejohet që në buxhetin e njësisë përkatëse të

qeverisjes së përgjithshme të shpërndahen më pak se 20 për qind e vlerës së plotë të projektit

përkatës”.


87

Agjencia Kombëtare Shërbimit Informatik (AKSHI)- 4 raste: Rasti i projektit “Rregjistri elektronik për formularët e vizitave të Mjekut të Familjes”, kontraktues “IMAGE & Communications Development”, prokuruar nga AKSHI me vlerë 190,001,000 lekë:

Për këtë objekt prokurimi, nuk gjejmë asnjë të dhënë në SIFQ apo dokumentin PBA2018-2020 ndërkohë që sipas APP ka një shpallje për prokurim e datës

27.12.2018 me fond limit 190,001,000 lekë dhe gjithashtu po sipas APP kontrata

është lidhur më 19.03.2019. Nga tabela e PO-ve të rregjistruara në SIFQ deri në

Maj 2019, kjo kontratë nuk është rregjistruar ende në SIFQ. Pra procedura e

prokurimit ka filluar pa kaluar hallkat e miratimit ligjor të projekteve për

shpenzime për investime.

Rasti i projektit “Ngritja e Sistemit të Dixhitalizimit të Bibliotekës Kombëtare”, kontraktues “U.R.T”, prokuruar nga AKSHI me vlerë 113,639,000 lekë: Për këtë objekt prokurimi, nuk gjejmë asnjë të dhënë në SIFQ apo dokumentin

PBA2018-2020 ndërkohë sipas APP ka një shpallje për prokurim e datës 05.05.2018 me fond limit 113,639,000 lekë dhe gjithashtu po sipas APP kontrata

është lidhur më 27.12.2018. Nga tabela e PO-ve të regjistruara në SIFQ deri në

Maj 2019, kjo kontratë nuk është regjistruar ende në SIFQ. Procedura e



Rasti i projektit “Përmirësimi i Sistemit të Menaxhimit të Informacionit

Parauniversitar (SMIP)”, kontraktor; A-T-D- Albanian Technology Distribution,

prokuruar nga AKSHI me vlerë 199,998,000 lekë:

Për këtë objekt prokurimi, nuk gjejmë asnjë të dhënë në SIFQ apo dokumentin

PBA2018-2020 ndërkohë sipas APP ka një shpallje për prokurim e datës 15.11.2018 me fond limit 199,998,000 lekë dhe gjithashtu po sipas APP kontrata

është lidhur më04.02.2019. Nga tabela e PO-ve të rregjistruara në SIFQ deri në

Maj 2019, kjo kontratë nuk është rregjistruar ende në SIFQ. Procedura e



Rasti i projektit “Marrëveshje shërbimi për sistemet informatike të PCAMS për

llogaritjen dhe caktimin e pensioneve, FMS për Menaxhimin Financiar, CMIS për

menaxhimin e deklarimit online të kontribuuesve”, kontraktor; INFOSOFT SYSTEMS, prokuruar nga AKSHI me vlerë 194,736,000 lekë:

Për këtë objekt prokurimi, nuk gjejmë asnjë të dhënë në SIFQ apo dokumentin PBA2018-2020 ndërkohë sipas APP ka një shpallje për prokurim e datës

15.11.2018 me fond limit 194,736,000 lekë dhe gjithashtu po sipas APP kontrata

është lidhur më 04.02.2019. Nga tabela e PO-ve të regjistruara në SIFQ deri në

Maj 2019, kjo kontratë nuk është regjistruar ende në SIFQ. Procedura e



Rasti i projektit M870318 “Ngritja e sistemit te gjobave elektronike për Policinë

e Shtetit”, kontraktues “IMAGE & Communications Development”, prokuruar nga AKSHI me vlerë 171,208,876 lekë: Ky projekt nuk figuron i listuar si projekt i

miratuar në dokumentin e PBA2018-2020, megjithatë këtij projekti i është çelur fondi prej 40 milionë lekë dhe janë filluar procedurat e prokurimit më 11.06.2018

me një fond limit prej 239 milionë lekë pa plotësuar minimalisht kushtin për 20%

fonde disponibël në vitin e parë të zbatimit sipas nenit 40 “E drejta për të kryer shpenzime”5 të ligjit nr.9963 “Për menaxhimin e sistemit buxhetor në republikën 5Neni 40 “Për angazhimet buxhetore shumëvjeçare, që lidhen me projekte të reja investimesh

publike, gjatë vitit të parë të zbatimit të tyre nuk lejohet që në buxhetin e njësisë përkatëse të


88

e Shqipërisë” të ndryshuar. Urdhër prokurimi jo vetëm që nuk është regjistruar

paraprakisht në Thesar, para fillimit të procedurës së prokurimit por është

regjistruar në SIFQ më 20.10.2018 ose 2 muaj pas lidhjes së kontratës, megjithatë

ky urdhër prokurim është regjistruar për vlerën 171,208,876 lekë ndërkohë që

në APP është shpallur më një fond rreth 68 milion lekë më shumë se fondi i miratuar. Kontrata është lidhur më 07.08.2018 dhe regjistruar më 01.11.2018

edhe kjo në shkelje të afatit ligjor 5 ditor.

Bashkia Tiranë:

Në përputhje me Ligjin nr.9936 i ndryshuar, për menaxhimin e sistemit buxhetor,

dhe Ligjit 68/2017 neni 33 “Për Financat e qeverisjes vendore”, dhe Udhëzimit nr.23 dt. 30/7/2018 “ Për procedurat standarde të përgatitjes së programit buxhetor afatmesëm të njësive të vetëqeverisjes vendore”, pika 4 e tij “Çdo njësi e vetëqeverisjes vendore përgatit kërkesat buxhetore në kuadër të programit

buxhetor afatmesëm, me qëllim që të sigurohet që shpërndarja e fondeve

buxhetore të reflektojë arritjen e objektivave të përcaktuara në dokumentin e Planit të Përgjithshëm Vendor apo dokumente të tjerë strategjikë të njësisë së

vetëqeverisjes vendore”, ku MFE luan një rol këshillues në përgatitjen e tij duke dhënë dhe rekomandimet përkatëse. Në bazë të dokumentit PBA të venë në

dispozicion për 2018-2020 dhe 2019-2021 nuk mund të kryenim testime mbi

çeljet në nivel projekti nëse ato ishin ekzekutuar pas miratimeve ligjore

përkatëse. Dokumenti PBA i Bashkisë Tiranë nuk ishte i plotë dhe nuk jep

informacion mbi projektet e investimeve pjesë e formatit të unifikuar të nxjerrë

nga MFE për këtë qëllim, të cilin e gjejmë të zbatuar nga Bashki të tjera si: Bashkia

Durrës apo Roskovec.

Nga auditimi janë konstatuar diferenca të theksuara në numrin e shpalljeve për

procedura prokurimi në APP kundrejt urdhër–prokurimeve të regjistruara në

SIFQ si dhe midis numrit kontratave të nënshkruara të raportuara nga APP

kundrejt atyre të regjistruara në SIFQ veçanërisht në rastin e ARRSH, Bashkisë

Tiranë dhe AKSH. Kështu, sipas SIFQ 55 kontrata të lidhura në muajt Nëntor- Dhjetor 2018 nuk listohen në të dhënat e dërguara nga APP në total 1.07 miliardë lekë të listuara sipas institucioneve në tabelën në vijim: Tabela nr. 8

MINISTRIA_LINJES Nr. Kontratave Vlera e Kontratës në 000/lekë

Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë 7 168,189

Fondi i Zhvillimit Shqiptar 8 112,672

Institucione të tjera Qeveritare 13 582,780

Ministria e Arsimit Sportit dhe Rinisë 2 171,431

Ministria e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural 1 479

Ministria e Drejtësisë 14 27,029

Ministria e Financave dhe Ekonomisë 5 7,099

Avokati i Popullit 1 1,265

Ministria e Mbrojtjes 1 66

Ministria e Shëndetësisë Mbrojtjes Sociale 2 171

Shërbimi Informativ Kombëtar 1 29

Total 55 1,071,212

Burimi: MFE

Më hollësisht: - kontratat e lidhura për projektin e rehabilitimit të Unazës së re nuk shfaqen në

APP sipas lot-eve me një vlerë totale kontratash prej 5.98 miliardë lekë e ndarë

në tre operatorë, kontrata këto që më pas janë pezulluar për shkak të

problematikave në prokurim.

qeverisjes së përgjithshme të shpërndahen më pak se 20 për qind e vlerës së plotë të projektit

përkatës”.


89

-kontrata për rikonstruksionin e godinës së ARRSH nuk shfaqet në listën e

kontratave të nënshkruara por vetëm në listën e shpalljeve nga APP më

07.05.2018 me fond limit 33,3 milionë lekë dhe reference# 77899-07-04-2018

me procedurë të mbyllur më 08.10.2018. Në listën e fituesve referohet vetëm

data e lidhjes së kontratës 18.12.2018 por jo fituesi. Ndërkohë në SIFQ kontrata rezulton e rregjistruar më 20.12.2018 me operator INERTI për shumën

32,385,895 lekë. Ky projekt me kod M064217 është buxhetuar fillimisht me një

fond prej 40 milionë lekë por pikërisht 15 ditë para firmosjes së kontratës më

datë 03.12.2018 ky fond shkurtohet me 30 milionë lekë (ID#5886294) dhe në

datën 26.12.2018 shkurtohet edhe me 9.9 milion lekë të tjera (ID#5899292). Pra

pas marrjes së angazhimit projektit i shkurtohen totalisht fondet.

- 5 kontrata me vlerë totale 446 milionë lekë, të Ministrisë së Shëndetësisë dhe

njësive të saj të varësisë: QSUT (projekti M134057 “Ndërtimi i depos qendrore

të barnave” me vlerë 54 milionë lekë), Shërbimi Kombëtar i Urgjencës (projekti

M133595 “Blerje autoambulanca” me vlerë 196 milionë lekë), Klinika Stomatologjike Universitare (projektet M133595 dhe M130555 me vlerë totale

240 milionë lekë) nuk shfaqen në APP duke e bëre të pamundur verifikimin e

fillimit të procedurave të prokurimit dhe afatet e regjistrimeve.

-Një tjetër mospërputhje e informacionit të APP kundrejt atij të SIFQ është edhe

për prokurimet për blerje dhe shërbime për pajisjet kompjuterike dhe sistemeve

IT, të cilat sipas VKM nr.673 dt.22.11.2017 “Për organizimin e agjencisë kombëtare të shoqërisë së informacionit, i ndryshuar, menaxhohen nga Agjencia

Kombëtare e shoqërisë së informacionit (AKSHI) e cila është përgjegjëse për

kryerjen e prokurimeve të qendërzuara dhe lidh kontratat për sistemet, pajisjet

software dhe hardware, mirëmbajtjen, si dhe shërbimet e internetit dhe intranetit me vlerë mbi kufirin monetar të prokurimeve me vlera të vogla, për

institucionet në zbatim të ligjit nr. 9643, datë 20.11.2006, “Për prokurimin publik”, të ndryshuar, që janë nën përgjegjësinë e Këshillit të Ministrave. Në këtë mënyrë në listat e APP si autoritet kontraktor nuk shfaqet institucioni përfitues i

investimit por AKSHI duke i bërë testimet e auditimit për vlerësimin e

përputhshmërisë me Udhëzimin e përhershëm nr. 2 dt. 06. 02. 2012“Për procedurat standarde të zbatimit të buxhetit si dhe VKM nr. 50, datë 05.02.2014

“Për miratimin e strategjisë për parandalimin dhe shlyerjen e detyrimeve të

prapambetura” të vështira dhe tepër manuale. Kështu nga të dhënat e APP me

kontraktor AKSHI-n rezultojnë 51 procedura prokurimi të përfunduara me nënshkrimin e kontratës me një fond të prokuruar prej 4.9 miliardë lekë (nga të

cilat 1.9 miliardë lekë pa TVSH është projekti me Drejtorinë e Përgjithshme të

Tatimeve). Nga krahasimi i të dhënave të SIFQ me ato të listuara në APP

konstatojmë se kontratat e mëposhtme nuk janë të rregjistruara në SIFQ: 1)

Ngritja e Sistemit të Dixhitalizimit të Bibliotekës Kombëtare me REF-94226-11-

14-2018, fitues U.R.T dhe fond të prokuruar 102,270 mijë lekë si dhe 2) projekti

“Plotësimi i sistemeve të leje-drejtimit” me REF-74133-06-08-2018 fitues

ADVANCED BUSINESS SOLUTIONS – ABS dhe fond të prokuruar 156,200 mijë

lekë.

-Gjithashtu, gjatë vitit 2018 është ngritur dhe Agjencia e Blerjeve të Përqendruara me vendimin nr. 81 dt.14.2.2018 e cila është përgjegjëse për

kryerjen e procedurave të prokurimit për automjete dhe shërbime që e kalojnë

vlerën limit për blerje të vogla, për llogari të Kryeministrisë, ministritë e linjës

dhe institucionet e varësisë. Kështu nga të dhënat e APP rezultojnë 44 procedura prokurimi të përfunduara me lidhje kontrate, me një vlerë fondi të prokuruar prej 747.7 milionë lekë nga të cilat 18 për automjete. Në këto raste


90

në listat e APP si autoritet kontraktor shfaqet Agjencia por jo institucioni

përfitues i fondeve buxhetore.

Bashkia Tiranë:

Bashkia Tiranë shfaq problematika të saktësisë në regjistrim, referuar datës së

kontratës fizike. Për disa projekte kontratat e të cilave listohen në tabelën e PO-ve për vitin 2018 janë realisht kontrata të lidhura në vitin 2017 dhe disa prej tyre

mund të jenë lidhur si kontrata në vitin 2018 por procedurat e prokurimit kanë

filluar në vitin 2017. Në vijim paraqiten disa raste të kontratave të regjistruara në

SIFQ nga kjo Bashki të cilat nuk shfaqen në listën e kontratave të nënshkruara

gjatë vitit 2018 të APP. Gjithashtu, në këto raste të testuara u konstatuan edhe

parregullsi në afatet e regjistrimit të dokumentit Urdhër-prokurim, kontratë dhe

faturë:

Rasti i projektit “Rikualifikimi urban i sheshit Skënderbej Faza I-rë dhe Faza II-të;

Bashkia Tiranë (FZHR) me kod projekti #M991418, #M991479, #1011212 dhe

#1011501 Sipas të dhënave të vëna në dispozicion, projekti “Rikualifikim i sheshit Skënderbej” Faza e I-rë dhe e II-të e tij rezulton të jetë një projekt i financuar nga

fondet e FZHR dhe me fondet e veta të Bashkisë Tiranë me kontrata të lidhura

në vitin 2016 dhe2017. Aktualisht në SIFQ evidentohen rregjistrime për 4 (katër)

kode projektesh në lidhje me rikualifikimin e Sheshit Skënderbej, përkatësisht:

1) #1011501 “Shtesë kontrate - Rikualifikimi Urban i Sheshit Skënderbej, Faza e

II-te” me ID#2101001-1800377 dhe datë 13.09.2018

2) #1011212 “Rikualifikimi Urban i Sheshit Skënderbej, Faza e II-të, Ndërtim-

Montim” me ID#2101001-1800238 dhe datë 08.03.2017

3) #M991418 “Rikualifikimi i sheshit Skënderbej Faza I-rë” kontratë e datës 06.09.2016

4) #M991479 “Rikualifikim i sheshit Skënderbej Faza II-të” kontratë e datës

08.03.2017

Në vijim, nga shqyrtimi i planit të prokurimit për vitin 2018 i dorëzuar në Degën

e Thesarit si dhe ndryshimet e tij për vitin 2018, Bashkia Tiranë ka parashikuar

prokurimin për shtesa kontrate për të dy fazat me burim financimi fondet e veta,

plan ky i miratuar me VKB nr.41 dt.29.3.2018. Sipas të dhënave të APP, janë

listuar dy shpallje për hapje procedure prokurimi për punime me llojin e

procedurës “negocim pa shpallje” përkatësisht në datën 22.08.2018 me objektin

“shtesë kontrate për objektin “Rikualifikimi urban i Sheshit Skënderbej Faza e II-të” për ndërtim dhe mbikëqyrje punimesh me fond limit total prej 197,738,660

lekë pa TVSH nga i cili është prokuruar fondi pa TVSH prej 195,668,660 lekë

(234,802,392 lekë me TVSH) dhe në datën 24.12.2018 me objekt “shtesë kontrate për objektin “Rikualifikimi urban i Sheshit Skënderbej Faza e I-rë” me fond limit total prej 106,092,943 lekë pa TVSH nga i cili është prokuruar fondi pa

TVSH prej 105,335,521lekë (126,402,625 lekë me TVSH) si dhe dy shpallje për

hapje procedure prokurimi për mbikëqyrje punimesh respektivisht për punimet

e të dy fazave respektivisht me fond limit pa TVSH prej 750,000 lekë dhe

2,049,900 lekë. Në vijim, Në listën e kontratave të lidhura sipas APP rezultojnë të

listuara 2 kontrata për mbikëqyrje punimesh me kontraktorët: 51N4E për fazën e I-rë dhe me kontraktorin GEOSAT GROUP për fazën e II-të, por nuk listohet emri

i operatorit fitues për punimet që në këtë rast është FUSHA shpk. Me qëllim

vlerësimin e përputhshmërisë së procedurave të miratimit, rregjistrimit të

angazhimeve buxhetore u audituan transaksionet e evidentuara në SIFQ në lidhje

me këtë projekt. Kjo duke patur parasysh se, shpenzimet për investime të njësive

vendore pavarësisht burimit të financimit duhet të ndjekin procedurën ligjore


91

“për marrjen e angazhimeve” e cila parashikon rregjistrimin më parë në Degën e

Thesarit të urdhër-prokurimit, para fillimit të procedurave në APP. Nga auditimi

i të dhënave të SIFQ, rezultoi:

-Për projektin #1011212, urdhër-prokurimi me nr. 2101001-1800304 i

rregjistruar në datën 20.06.2018, për shumën 45,941,175 lekë, shumë e cila është shumë më e vogël se fondi limit i shpallur në APP. Nisur nga ky konstatim,

për një verifikim më të hollësishëm u kërkua kopje e kontratës e lidhur me këtë

UP ku rezultoi se në fakt në SIFQ ky UP ishte lidhur me një kontratë më të

hershme të këtij projekti ajo e datës 08.03.2017 dhe nuk kishte lidhje me

prokurimet e reja për shtesë kontrate të vitit 2018. Pra, jemi në rastin e

rregjistrimit të një kontrate në SIFQ pas 474 ditësh nga nënshkrimi i saj. Për më

tepër, sipas kopjes së kontratës lidhur më 08.03.2017 me Fusha shpk, ka një vlerë

prej 1,174,654,654.54lekë dhe një afat zbatimi prej 12 muaj, ndërkohë që fondi

disponibël ka qenë për vetëm 94,930,921lekë dhe është rregjistruar në SIFQ me

vlerën prej 45,941,175 lekë ose me një shumë të barabartë me vlerën e faturës e cila daton 19.12.2017 urdhëruar për pagesë më 25.06.2018 pra 6 muaj pas

kryerjes së punimeve. Në konkluzion, këto rregjistrime të dokumentit UP dhe

kontrata e lidhur me kodin #1011212, të kryera gjatë vitit 2018, nuk kanë lidhje

me kontratat e reja shtesë të listuara si të tilla në APP. Në vijim, nga shqyrtimi i

kontratave të rregjistruara deri në Maj 2019 rezulton edhe një rregjistrim tjetër

për projektin# 1011212 dhe kontratën e lidhur me të në vitin 2017 për shumën

85,742,696 lekë më datë 21.02.2019 me ID#2101001-1900036. Ky konstatim çon

në konkluzionin se kontrata e datës 08.03.2017 vazhdon të rregjistrohet e

copëzuar, pra jo me vlerën e saj të plotë.

-Për projektin #101150 urdhër-prokurimi me nr.2101001-1800358i rregjistruar më datë 08.08.2018 në shumën 234,802,392 lekë i lidhur me kontratën e datës

13.09.2018 me nr. 2101001-1800377 me përshkrimin “Shtesë kontrate-

Rikualifikimi Urban i Sheshit Skënderbej Faza II-të” me FUSHA shpk, është

rregjistruar në datën 25.09.2018 pra në tejkalim të afatit ligjor 5 ditor.

Megjithatë, kjo kontratë në momentin e auditimit, datë 22.08.2019 rezulton në

SIFQ me status “unreserved”, status që do të thotë se është ndërhyrë për të bërë saktësime në regjistrimin e kontratës në pritje të miratimit të NA-së së Bashkisë

dhe të Degës së Thesarit Tiranë në mënyrë që rregjistrimi të bëhet i vlefshëm për

tu lidhur më pas me fatura dhe pagesa.

Nga verifikimi i çeljeve dhe PBA së rregjistruar për këtë kontratë rezulton vetëm një çelje për vitin korrent 2018 në shumën 48,871,726 lekë pa plan për vitet 2019

dhe 2020. Sipas specialisteve të DPTH, një arsye e statusit të pafinalizuar i kësaj

kontrate është fakti që nuk ka buxhet të çelur dhe plan pagesa të rregjistruara

për vitet në vazhdim për vlerën e plotë të angazhimit. Me këto të dhëna të vëna

në dispozicion, në gjykimin e audituesit, mund të konkludohet se jemi në rastin

e marrjes së angazhimit pa fonde buxhetore disponibël në shumën 234,802,392

lekë. Gjithashtu edhe dy kontratat e lidhura për mbikëqyrje punimesh, sipas APP

respektivisht me operatorët 51N4E dhe GEOSAT GROUP nuk figurojnë të

rregjistruara në SIFQ. Në konkluzion, asnjë nga 4 kontratat e listuara nga APP për

vitin 2018, me kontraktor Bashkia Tiranë nuk rezulton të jenë rregjistruar në SIFQ. Gjithashtu, nga auditimi i pagesave të kryera për këto dy projekte, vitit

2018 rezulton se të gjitha pagesat e kryera janë bërë për shlyerje tepër punime

të kryera gjatë vitit 2017 në total 438,219,381 lekë: 3 fatura të vitit 2017 në total

386,544,073 lekë dhe 1 faturë lidhur me situacionin e datës 6.12.2017 faturuar

8.5.2018 për shumën 51,675,308 lekë por paguar me dy këste përkatësisht më

12.07.2018 dhe 06.09.2018.


92

Në përmbledhje të konstatimeve të këtij projekti rezultojnë këto shkelje dhe

parregullsi: -Marrje e angazhimeve pa fonde buxhetore, mos rregjistrim i UP në

Thesar para dërgimit në APP; rregjistrim kontratash përtej afatit ligjor 5ditor,

rregjistrim i copëzuar i kontratave, çelje buxhetore vetëm për pagesa të faturave

të prapambetura, pagesa pjesore të fatura; faturime të situacioneve të punimeve të kryera në vitin 2017; lëshuar dhe rregjistruar në vitin 2018; shkelje e afatit 30

ditor i dërgimit të faturave në Thesar. Në kushtet kur dy kontratat fillestare për

fazën e I-rë dhe të II-të me vlerë totale prej 1,807,697,779 lekë, të konsideruara

të përfunduara kanë ende detyrime të papaguara (1,807,697,779-

1,078,261,082) ndërkohë janë ndërmarrë dhe dy angazhime të reja “shtesë kontrate” në shumën 364,560,097 lekë me TVSH.

Raste të tjera të autoritetit kontraktor Bashkia Tiranë në mospërputhje me

informacionin marrë nga APP janë:

Rasti i PO# 2101001-1800164 Projekti #1011017 “Ndërtim Shkolle 9-vjecare tek ish Kombinati Tekstil” me kontraktor FUSHA shpk me vlerë 208,703,987 lekë. Sipas APP, ky projekt realisht është prokuruar në vitin 2017 dhe jo në Maj 2018

siç referohet në SIFQ në dokumentin e urdhër-prokurimit datë 15.5.2018 dhe

kontratës datë 16.5.2018.

PO#2101001-1800206 Projekti 1011163 “Rikonstruksioni i Infrastrukturës së bllokut që kufizohet nga rruga Endri Keko, Sadik Petrela dhe Lana” me kontraktor GJOKA Konstruksion shpk me vlerë 107,971,090 lekë. Urdhër prokurimi dhe kontrata për këtë projekt rezultojnë të rregjistruara në të

njëjtën ditë më 07.06.2018 ndërkohë që nga përshkrimi pagesës së faturës së

lidhur me këtë projekt, citohet një Urdhër- prokurim i datës 30.10.2017 dhe

kontratë datë 31.01.2018 rregjistruar në Thesar në tejkalim të afatit ligjor 5 ditor. Ndërkohë, këtë rast, me këtë objekt prokurimi apo fitues nuk e gjejmë të listuar

në të dhënat e APP që disponojmë për “kontratat të nënshkruara” për vitin 2018. Në vijim të shkeljes së afateve ligjore të rregjistrimeve në SIFQ para fillimit të

procedurave të prokurimit, parregullsi konstatohet edhe në rregjistrimin e

faturës e cila daton 28.02.2018 por e rregjistruar më 07.06.2018, rreth 3 muaj

me vonesë (në të njëjtën ditë me UP dhe kontratën).

PO#2101001-1800357 Projekti 101169 “Rikonstruksioni i rrugës “Dhimitër Shuteriqi” me kontraktor LIQENI VII me vlerë 45,010,957 lekë. Për këtë projekt në SIFQ rezulton një urdhër-prokurim i rregjistruar më

28.03.2018 por pa të dhëna për datën e dokumentit fizik të urdhër prokurimit të paraqitur nga Bashkia Tiranë. Gjithashtu në SIFQ rezulton e rregjistruar më datë

04.09.2018 dhe kontrata respektive e datës 30.08.2018 me vlerë 45,010,957

lekë. Ndërkohë, kjo kontratë dhe operatori fitues për këtë objekt prokurimi nuk

shfaqet në të dhënat e APP që disponojmë për “kontratat të nënshkruara” për vitin 2018.

PO#2101001-1800369 Projekti 1011179 “Rikonstruksioni i rrugës Zall - Bastarit (Ura Zall Dajt deri ne Zall Bastar) - Loti I”, me kontraktor KTHELLA me vlerë 72,764,396 lekë. Për këtë projekt procedura e prokurimit ka nisur në vitin 2017 pasi në SIFQ

rezulton një urdhër-prokurimi i datës 06.10.2017 rregjistruar më 06.10.2017. Gjithashtu në SIFQ rezulton e rregjistruar më datë 19.09.2018 dhe kontrata

respektive e lidhur më 25.01.2018 me operatorin KTHELLA, pra rreth 8 muaj me

vonesë në tejkalim të afatit ligjor 5 ditor për rregjistrimin në Thesar. Gjithashtu

konstatohet se rregjistrimi i kontratës është bërë disa ditë pas lëshimit edhe të

faturë së parë të paguar për këtë projekt e cila sipas përshkrimit në SIFQ mban

datën 23.08.2018.


93

PO#2101001-1800421 Projekti# 1011182 “Parkimi Nëntokësor Sheshi Italia” me kontraktor ALB – STAR me vlerë 396,846,381 lekë. Për këtë projekt procedura e prokurimit ka nisur në vitin 2017 pasi në SIFQ

rezulton një urdhër-prokurimi i datës 22.11.2017 me fond limit 346,567,091 lekë,

rregjistruar më 23.11.2017. Gjithashtu, në SIFQ rezulton e rregjistruar më datë 12.10.2018 dhe kontrata respektive e lidhur më 23.03.2018 me vlerë

396,846,381 lekë me operatorin ALB-STAR, pra rreth 5 muaj me vonesë në

tejkalim të afatit ligjor 5 ditor për rregjistrimin në Thesar. Gjithashtu, konstatohet

se rregjistrimi i kontratës është bërë disa ditë pas lëshimit edhe të faturë së parë

të paguar për këtë projekt e cila sipas përshkrimit në SIFQ mban datën

21.09.2018.

PO#2101001-1800422 Projekti#1010972 “Furnizim Vendosje me makineri e pajisje mekanike e të tjera i ambjenteve/godinave të Tirana Olimpik Park” me kontraktor ITE. GRUP me vlerë 184,105,625 lekë. Edhe kjo kontratë e rregjistruar me datë 16.10. 2018, aktualisht është prokuruar në Tetor të vitit 2017, kjo sipas dokumentit Urdhër-prokurim i datës 16.10.2017

i rregjistruar në SIFQ më 15.10.2018 pra 1 vit më vonë nga data e prokurimit dhe

për më tepër edhe 10 muaj pas lidhjes së kontratës e cila mban datën

24.01.2018. Përveç shkeljes së afatit ligjor 5 ditor të rregjistrimit në Thesar ajo

që evidentohet është edhe rregjistrimi me vonesë përtej afatit ligjor 30 ditor i

faturës që mban datën 10.04.2018 me vlerë 78,571,941 lekë si dhe pagesa

pjesore e saj përkatësisht më 16.10.2018 dhe 06.11.2018. Kontrata dhe fatura

rregjistrohen në të njëjtën ditë.

PO#2101001-1800171 Projekti#M112690 “Ndërtimi i sallës së koncerteve, pranë auditorit të Liceut Artistik "Jordan Misja", Tiranë” me kontraktor ED KONSTRUKSION me vlerë 107,039,822 lekë. Sipas SIFQ kjo kontratë mban datën 23.05.2018 dhe është rregjistruar më

26.05.2018 për shumën 107,039,822 lekë, por sipas përshkrimit të faturave të

paguara gjatë vitit 2018 kontrata për këtë projekt është lidhur më 23.11.2017 me

numër 33864/6. Referuar të dhënave që disponojmë nga APP për vitin 2017

fitues i listuar është operatori FLONDI shpk për shumën 96,243,533 lekë pa TVSH

në dt.14.12.2017 me REF-27344-09-21-2017 dhe jo me ED KONSTRUKSION.

PO# 2101001-1800452 Projekti#1011433 “Rehabilitimi dhe Instalimi i Sistemit të Ngrohjes i Shkollës 9-vjeçare Mihal Grameno” me kontraktor GSM KLIMAIRE me vlerë 58,250,425 lekë. Sipas SIFQ kontrata për këtë projekt e lidhur më 01.08.2018 është rregjistruar

më 26.12.2018 ose 4 muaj më vonë nga data e nënshkrimit në shkelje të afatit

ligjor 5 ditor. Kjo kontratë dhe operatori fitues, për këtë objekt prokurimi nuk

shfaqet në të dhënat e APP që disponojmë për “kontratat të nënshkruara” për vitin 2018 edhe pse shpallja listohet me REF#71244-05-24-2018. Gjithashtu,

edhe për këtë rast në vijim konstatohet rregjistrimi përtej afatit ligjor 30 ditor i

faturës, konkretisht fatura e datës 16.10.2018 dërgohet për pagesë në Thesar në

datë 26.12.2018. Kontrata dhe fatura rregjistrohen në të njëjtën ditë.

Nga auditimi i të dhënave të kontratave dhe krahasimi i tyre me të dhënat e

dërguara nga APP konstatohen raste të kontratave të lidhura me shuma më të

larta se fondet e miratuara, pra fondi limit pa TVSH sipas shpalljeve është në vlera

më të larta se fondi disponibël i rregjistruar në SIFQ, konkretisht:

Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë (MIE):

Rasti i projektit M064091 “Aplikimi i përdorimit të sistemeve alternative me efiçencë të lartë për sistemet teknike në një qendër rezidenciale” me


94

kontraktor “R&T”. Nga tabela rekordeve të gjithë rishikimeve të projekteve gjatë

vitit 2018, ky projekt nuk ka qenë fillimisht i planifikuar me ligjin e buxhetit nr.109

datë 30.11.2017. Me AN nr.1 e datës 26.07.2018 rezulton të jetë rregjistruar për

këtë projekt më 03.08.2018 një fond prej 79 milionë lekë dhe më pas i është

alokuar edhe një fond shtesë prej 19 milionë lekë. Kështu, me një fond disponibël prej 98 milionë lekë, MIE me datë 21.09.2018 nis në APP procedurat e prokurimit

me shpalljen REF-86723-09-20-2018 me një fond limit prej 113.8 milionë lekë pa

TVSH, shumë kjo prej 68.35 milionë lekë mbi fondet disponibël. Sipas SIFQ

kontrata është lidhur më 04.12.2018 me vlerë 131,886,000 lekë rregjistruar në

tejkalim të afatit ligjor 5 ditor më 26.12.2018. Rasti i projektit M064120 “Rehabilitimi i Uzinës së Rafinimit të Bakrit” me kontraktor “KTHELLA”: Për këtë projekt fillimisht të planifikuar me ligjin e buxheti nr.109 datë

30.11.2017 i është celur një fond prej 57,340 mijë lekë. Sipas të dhënave të APP,

MIE nis në APP procedurat e prokurimit me shpalljen REF-82234-08-07-2018 të dates 08.08.2018 me një fond limit prej 96.78 milionë lekë me TVSH, ose 39.45

milionë lekë mbi fondet disponibël. Nga verifikimi me rregjistrin e prokurimeve

të dorëzuar nga MIE pranë degës së thesarit Tiranë ky projekt listohet me një

fond të përllogaritur prej 47,783 mijë lekë pa TVSH ndërkohë që në APP

publikohet me fond limit 80,656 mijë lekë. Po sipas SIFQ kontrata është lidhur

për 95,503 mijë lekë më 08.10.2018 dhe rregjistruar në tejkalim të afatit ligjor 5

ditor më 13.12.2018.

Ministria e Shëndetësisë:

Rasti i projektit M134065 “Rekonstruksione në Spitalin rajonal Kukës” me kontraktor “CURRI- shpk”: Fondi i parashikuar në PBA2018-2020 për këtë projekt është 15.33 milionë lekë.

Me ligjin e buxheti nr.109 datë 30.11.2017, i është celur një fond prej 15,000 mijë

lekë. Më pas në 31.05.2018 i alokohet një fond shtesë prej 24.32 milionë lekë

duke sjellë fondin total disponibël për këtë projekt në 39.32 milionë lekë. Kjo

shtesë fondi ka plotësuar kushtin për të patur 20% të fondeve disponibël në vitin

e parë të zbatimit sipas nenit 40 të Ligjit nr.9936 të ndryshuar, për të filluar

procedurat e prokurimit në APP. Kjo duke marrë parasysh që sipas SIFQ kontrata

është lidhur për shumën 189.17 milionë lekë. Megjithatë në listat e APP nuk

gjejmë rekorde të fituesit dhe kontratës e cila sipas SIFQ është lidhur 11.12.2018

dhe rregjistruar më 28.12.2018. Një tjetër fakt lidhur me këtë rast është se pikërisht pas lidhjes së kontratës fondet e këtij projekti shkurtohen dhe

rishpërndahen në projekte të tjera (-38,000 mijë lekë).

Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve (DPT):

Për këtë institucion nga 5 kontrata të rregjistruara 2 prej tyre: M100551 dhe

M100013 janë projekte prokurimi i shpenzimit kapital i të cilëve është ndërmarrë

pa fonde buxhetore disponibël në vlerën 58.62 milionë lekë nga totali prej 137.22

milionë lekë. Gjithashtu, tek të 5 kontratat e audituara konstatohet se nuk është

respektuar afati ligjor 5 ditor i rregjistrimit të kontratave në SIFQ.

Projektin M100500 “Përmirësimi i Modulit të Menaxhimit të Kontrollit të Faturimit”. Në PBA 2019 - 2021 vlera totale e projektit është rregjistruar për 1,727,792 mijë

lekë, ndërsa prokurimi është zhvilluar me fond limit pa TVSH për 1,869,825 mijë

lekë, në pamjaftueshmëri fondesh. Gjithashtu për këtë projekt, alokimi i fondeve

nga buxheti është bërë në datën 02.05.2018 me një vlerë 259.28 milionë lekë

dhe është rishikuar vlera me Aktin Normativ duke rezultuar përfundimisht në


95

170.05 milionë lekë, aq sa është dhe pagesa përkatëse për vitin 2018. Ndërkohë

zhvillimi i procedurës së prokurimit e nisur më 05.02.2018 dhe përfunduar

21.09.2018, ka shpallur fitues “Jehona Software” me vlerë prokurimi me TVSH

prej 2,238,184 mijë lekë. Bazuar në ligjin organik të buxhetit të shtetit nr.9936

datë 26.06.2008 “Për menaxhimin e sistemit buxhetor në Republikën e Shqipërisë i ndryshuar”, neni 40, vlera minimale e alokuar për këtë projekt me

vlerë totale 2,238,184 mijë lekë, duhet të ishte minimalisht 446,636 mijë lekë

(2,238,184 mijë x 20%), por fakti është se është prokuruar duke pasur fond vetëm

në vlerën 170,047 mijë lekë, në kundërshtim dhe me VKM nr.185 dt.19.3.2018

“Për procedurat e miratimit të investimeve publike” pika 10 e saj ku përcaktohet një minimum alokimi fondesh prej 20% në vitin e parë të zbatimit të projektit

shumëvjecar. Kontrata është rregjistruar në tejkalim të afatit ligjor 5 ditor.

Drejtoria e Përgjithshme e Doganave (DPD):

Për këtë njësi ekonomike nga 24 kontrata për investime të rregjistruara për vitin

2018, janë testuar 8 prej të cilëve kanë qenë të financuar nga buxheti i shtetit dhe jo nga të ardhurat e veta, si dhe kanë pasur procedurë prokurimi të

evidentuar në databazën e APP. Nga auditimi, është konstatuar projekti

M100454 “Blerje dhe montim gjeneratorësh”, prokurimi i shpenzimit kapital i të cilit, me vlerë kontrate 7,272 mijë lekë, është ndërmarrë pa fonde buxhetore të

alokuara. E njëjta situatë paraqitet dhe për projektin M100493 “Blerje dhe montim stabilizator tensioni” për vlerën 894 mijë lekë. Për projekti M100487 “Blerje Bateri për shtimin e kapaciteteve te UPS Rack Mounted”, procedura e prokurimit është zhvilluar dhe mbyllur në dhjetor të vitit 2017, ndërkohë fondet

buxhetore i janë alokuar në vitin 2018, pra angazhimi me vlerë kontrate 3,559

mijë lekë është ndërmarrë pa fonde buxhetore. Në total nga DPD angazhimet e ndërmarra pa fonde buxhetore arrijnë vlerën 10,831 mijë lekë.

Ministria e Financave dhe Ekonomisë (MFE):

PO# 1010001-1800032 Projekti M100390: Ndërtim i bazës prodhuese për shkollën AMP "Karl Gega", Tirane, Kontraktor “GJIKURIA”. Për këtë projekt, kontrata nr.1265/6 datë 04.09.2017 është lidhur për vlerën

totale prej 128,362,004 lekë për një afat prej 10 muajsh. Në datë 26.07.2018

është bërë një shtesë kontrate me një vlere totale prej 25,550,233 lekë duke e

çuar vlerën totale të kontratës bashkë me shtesën në vlerën 153,912,237 lekë

(shtesa e kontratës është ndërmarrë pa pasur fondet e nevojshme në dispozicion

si dhe shtesa e fondeve është bërë në 03/08/2018). Kontrata në sistem nuk është regjistruar me vlerën e saj totale por është rregjistruar e fragmentarizuar në

varësi të fondeve disponibël në SIFQ për të kryer pagesat e faturave që faturohen

nga operatoret.

PO# 1010001-1800030 Projekti M100392: Rikonstruksion shkolla AM Profesional Kamez, Kontraktor “AGRI CONSTRUCTION”. Për këtë projekt, kontrata nr.1647/6 datë 11.09.2017 është lidhur për vlerën

totale me TVSH prej 153,629,722 lekë për një afat prej 10 muajsh. Gjithashtu, në

në datë 27.08.2018 është bërë një shtesë kontratë me një vlerë totale prej

29,810,360 lekë duke e çuar vlerën totale të kontratës bashkë me shtesën në

shumën 183,440,082 lekë. Shtesa e kontratës është ndërmarrë pa pasur fondet e nevojshme në dispozicion nisur nga data e alokimit të shtesës së fondeve në

31.08.2018 pra 4 ditë pas lidhjes së shtesës së kontratës. Nga auditimi i kësaj

kontrate rezultojnë gjithashtu fatura të palidhura me kontratën përkatëse,

pasaktësi në rregjistrimin e datave të faturës si dhe pagesa pjesore të faturave.


96

PO#1010001-1800025-Projekti M100379: “Blerje pajisje laboratorike, arsimi profesional Kontraktor “ERALD”. Për këtë projekt, sipas të dhënave të APP ka një shpallje për prokurim të datës

12.06.2018 dhe kontratë të lidhur më 22.08.2018 me vlerë 53,089,560 lekë,

ndërkohë që sipas SIFQ fondi disponibël për këtë projekt është çelur me vlerën 40,000,000 lekë dhe me AN nr.1 është alokuar një shtesë prej 13,437,077 lekë

regjistruar më 31.08.2018, që do të thotë se kanë filluar procedurat e prokurimit

pa pasur të gjithë fondet buxhetore në dispozicion ose 13,089,560 lekë më

shumë sesa fondet buxhetore disponibël. Gjithashtu, edhe në këtë rast

konstatohen shkeljet e afateve ligjore të rregjistrimit të dokumentit Urdhër-

prokurim nga 12.06.2018 rregjistruar më 19.09.2018 dhe kontratës lidhur më

22.08.2018 dhe rregjistruar më 24.09.2018.

PO# 1010001-1800019 Projekti M100519: “Upgrade i sistemit ALPHA për llogari të institucioneve'' Loti 2: Azhurnim i sistemit të qendërzuar financiar për MFE dhe degët e thesarit ALPHA WEB buxhetor; Kontraktor “Instituti i Modelimeve në biznes”. Nga auditimi rezulton se çelja buxhetore fillestare për këtë projekt ka qenë 0 lekë

dhe fondet janë alokuar më 03.08.2018 pas miratimit të AN nr.1 ndërkohë që

sipas të dhënave të APP ka një shpallje për prokurim të datës 09.05.2018, dhe

një kontratë të lidhur me fond të prokuruar me TVSH prej 15,888,000 lekë. Pra

në momentin e prokurimit fondet nuk kanë qenë ende disponibël edhe pse është

një projekt shumëvjeçar (27 muaj) dhe duhet të kishte një PBA të miratuar ku të

ishin detajuar shpërndarja e fondeve buxhetore sipas viteve përkatëse. Për tu

theksuar është se rregjistrimet në sistem janë kryer pas shtesës së fondeve në

dt 03.08.2018, pavaresisht nga data fizike e tyre: UP e datës 09.05.2018 rregjistruar më 13.05.2018 dhe kontrata e datës 06.09.2018 është rregjistruar

më 22.06.2018.

PO# 1010001-1800035 Projekti M100544: “Hartim projekt preventiv për Ndërtimin e shkollës profesionale të IT-së”, Kontraktor "TAULANT" SHPK. Për këtë projekt, sipas të dhënave të APP ka një shpallje për prokurim të datës

13.09.2018 dhe kontrata është lidhur më 16.10.2018 për shumën 7,800,000 lekë

ndërkohë që sipas SIFQ për këtë projekt shtesa e fondeve në është bërë më dt

09.11.2018, pra MFE ka filluar procedurat e prokurimit dhe ka ndërmarrë

angazhime pa pasur fonde buxhetore disponibël. Gjithashtu, edhe në këtë rast

konstatohet tejkalim të afateve ligjore për regjistrimin në SIFQ të kontratës në dt 12.11.2018 ose rreth 1 muaj pas nënshkrimit të saj. Në të njëjtën ditë

rregjistrohet dhe Urdhër-prokurimi dhe kontrata ose vetëm 3 ditë pas alokimit

të fondeve. Për më tepër, fatura e rregjistruar për këtë projekt mban datën

01.11.2018 pra është lëshuar 11 ditë para çeljes buxhetore dhe regjistrimit të

kontratës në sistem, pra jemi në rastin që edhe punimet janë kryer dhe

regjistrimet në sistem janë kryer vetëm kur duhet të bëhet pagesa dhe jo në

përputhje me procedurat e parashikuara të disiplinës fiskale.

PO#1010001-1800039 Projekti M100545:“Krijimi i sistemit Konference Room”; kontraktor "ALEN-CO". Për këtë projekt, sipas të dhënave të APP rezulton një shpallje me REF-79916-07-19-2018 i datës 20.07.2018 me fond limit pa TVSH prej 6,411,000 lekë dhe

kontratë të lidhur më 07.09.2018 për vlerën 6,401,950 lekë, ndërkohë që në SIFQ

rezulton të ketë rregjistrim për një alokim fondi prej 7,693,200 lekë me datë

26.11.2018. Pra jemi në rastin kur institucioni, MFE ka filluar procedurat e

prokurimit pa pasur fonde buxhetore disponibël. Gjithashtu, edhe në

rregjistrimet në SIFQ e dokumenteve lidhur me këtë projekt konstatohen shkelje


97

të afateve ligjore si të urdhër-prokurimit datë 26.11.2018 ashtu edhe të

kontratës datë 27.11.2018. Për tu theksuar është se të dy dokumentet janë

regjistruar në sistem me 1 ditë diferencë nga njëra-tjetra dhe në të njëjtën ditë

me çeljen buxhetore të datës 26.11.2018. Më shqetësues është edhe fakti që

para kësaj date jo vetëm është lidhur kontrata por kanë filluar edhe punimet dhe në datën 26.10.2018 kontraktori ALEN-CO ka lëshuar dhe faturën e parë për

punimet e kryera, pra 30 ditë para kalimit të fondeve për këtë projekt dhe

regjistrimit të kontratës në sistem.

PO# 1010001-1800023 dhe 1010001-1800022 Projekti M100520 (18BP401): “Blerje licensa ORACLE”, Kontraktor "INTECH+" dhe “INFOSOFT SYSTEMS”. Për këtë projekt, sipas të dhënave të APP ka një shpallje të datës 30.04.2018 dhe

një kontratë të nënshkruar më 21.06.2019. Sipas SIFQ, për këtë projekt nuk ka

pasur çelje buxhetore fillestare edhe pse është një projekt shumëvjeçar (24

muaj) dhe duhet të kishte një PBA të miratuar ku të ishin detajuar shpërndarja e

fondeve buxhetore sipas viteve përkatëse. Alokimi i fondeve prej 67,140,000 lekë është bërë në datë 03.08.2018 ose rreth 4 muaj pas fillimit të procedurave të

prokurimit për këtë projekt. Sipas datave të rregjistrimeve në SIFQ përsëri jemi

në rastin e shkeljes së afateve ligjore të rregjistrimit të dokumentit urdhër-

prokurim rregjistruar më 06.09.2018 dhe kontratës më 12.09.2018.

PO# 1010001-1800037, Projekti M100480 (18AY614): “Rikostruksion i pjesshëm i shkollës Hoteleri, Turizëm” Tiranë, Kontraktor “Ante-Group”. Për këtë projekt me afat zbatimi vetëm 5 muaj, sipas të dhënave të APP ka një

shpallje për prokurim në datë 23.07.2018 me fond limit 96,542,521 lekë dhe një

kontratë të lidhur në datë 05.09.2018. Ndërkohë që sipas SIFQ për këtë projekt

ka pasur çelje buxhetore fillestare vetëm në vlerën 15,000,000 lekë dhe më pas janë alokuar dy shtesa fondesh përkatësisht me 5,000,000 lekë në datë

03.08.2018 dhe me 30,000,000 lekë në datë 31.08.2018. Pra procedurat e

prokurimit MFE i ka nisur pa pasur të gjithë fondet buxhetore disponibël. Për sa

i përket afateve të rregjistrimit, të dy dokumentet janë regjistruar në sistem në

të njëjtën ditë pavarësisht nga data reale e tyre përkatësisht UP e datës

23.07.2018 rregjistruar në SIFQ në datë 19.11.2018 dhe kontrata e datës

05.10.2018 është rregjistruar në datë 19.11.2018.

Ministria e Mbrojtjes:

PO# 63458, Projekti M170534: “Blerje e instrumenteve muzikore për bandën FA” Tiranë Kontraktor “LA BOHEME”. Nga "Përshkrimi i faturës" konstatohet se data e Urdhër- prokurimit është i datës

25.10.2018 por çelja buxhetore për këtë projekt ka qënë 0 lek dhe fondet janë

shtuar më vonë me anë të AN2, më datë 24/12/2018 në vlerën 13,500,000 lekë.

Nga rrjedh se MB ka filluar proçedurat e prokurimit pa pasur fondet buxhetore

disponibël. Gjithashtu, procedura e prokurimit ka filluar pas datës 15 tetor në

kundërshtim me nenin 51 të Ligjin e buxhetit nr 9936 dt 26.6.2008, të ndryshuar.

PO# 61187 dhe 62549, Projekti M170496: “Rikonstruksion i depove të kazermimit- Veshmbathjes qendër 1004”, Tirane, Kontraktor “SENKA" dhe “ERALD-G”; (Kontratë e klasifikuar sekrete).

Për këtë projekt çelja buxhetore fillestare ka qënë 12,000,000 lekë duke alokuar më pas një fond tjetër shtesë pas AN nr.2 të datës 19.12.2018 një fond prej

12,000,000 lekë më 24.12.2018 duke e çuar kështu vlerën totale të fondeve në

dispozicion në 24,000,000 lekë. Duke qënë se kontrata është klasifikuar “sekret” referuar vetëm të dhënave të SIFQ rezulton se urdhër- prokurimi është lëshuar

më 28.05.2018, ndërkohë që vlera totale e kontratës, sipas SIFQ është


98

46,678,616 lekë ose 34,678,616.00 mbi fondin disponibël, nga ku rrjedh se MB

ka filluar procedurat e prokurimit pa pasur të gjitha fondet buxhetore disponibël.

Konstatohen 29 prokurime në vlerë 2.2 miliardë lekë të ndërmarra pas datës

15.10.2018 në shkelje të nenit 51 të Ligjit të Buxhetit pavarësisht se me nenin 2 të VKM nr. 807, datë 16.11.2016 “Për disiplinimin e angazhimeve buxhetore” sipas të cilit mund të fillojnë/vazhdojnë vetëm për ato projekte që janë pjesë e

buxhetit tre-vjeçar. Në kushtet kur nuk regjistrohet në SIFQ, PBA dhe plani i

pagesave i kontratave shumëvjecare nuk mund të japim siguri nëse këto

prokurime janë në përputhje me VKM apo në shkelje të LOB. Prokurimet

ndërmarra pas datës 15 Tetor 2018 janë kryer nga disa institucione qendrore dhe

vendore veçanërisht: AKSHI, ARRSH, Bashkia Tiranë.

Vazhdon të mbetet një fenomen i përhapur edhe gjatë vitit 2018 mos rregjistrimi i kontratave brenda afatit 5-ditor në vijim të mos rregjistrimit të urdhër-

prokurimeve, me qëllim verifikimin e fondeve disponibël përpara marrjes së

angazhimit. Nisur nga rezultatet e të dhënave të analizuara për vjetërsinë e

kontratave të rregjistruara gjatë vitit 2018 dhe në 6-mujorin e viti 2019, mund të

themi se në SIFQ nuk ka ende një informacion të plotë mbi të gjitha kontratat e

lidhura nga të gjitha njësitë ekonomike ndër vite. Në vitin 2018 vazhdojnë ende të rregjistrohen kontrata të vitit 2017 e më herët problematikë kjo e evidentuar edhe në 6-mujorin e I-rë të vitit 2019 ku rezultojnë 1,985 kontrata të viteve 2006-2018 të regjistruara rishtazi nga të cilat 618 kontrata për investime me vlerë 6.5 miliardë lekë: Tabela nr. 9

Viti 6-M I parë 2018 6-M I parë 2019

Viti Nr. Kontratave Vlera e kontratave për

Investime

ne 000/ leke

Nr. Kontratave Vlera e kontratave për

Investime

ne 000/ leke

2006 3 7,905

2007 1 1,095

2008 1 2,949

2009 6 11,784 2 3,418

2010 4 3,129

2011 9 13,000 5 18,152

2012 3 78,006 3 1,828

2013 16 14,920 1 2,446

2014 22 695,529 6 675,928

2015 20 118,443 6 62,769

2016 53 2,482,038 20 85,951

2017 388 4,447,648 98 500,252

2018 472 5,208,611

Total 521 7,864,497 618 6,571,305

Burimi: MFE

Nga tabela krahasuese më sipër situata nuk duket të ketë asnjë përmirësim edhe

pas rekomandimeve të lënë nga KLSH në auditimin e mëparshëm. Shifra e evidentuar në tabelë prej 5.2 miliardë lekë si kontrata të vitit 2018 rregjistruar në vitin 2019 tregon se vetë viti 2018 ka “kontribuar” në rritjen e detyrimeve të prapambetura, me shkeljet dhe mungesën e monitorimit të këtyre angazhimeve. Gjithashtu, këto evidenca konfirmojnë konkluzionin e grupit të

auditimit se ka ende kontrata të lidhura por të parregjistruara në Thesar, në pritje

të fondeve buxhetore, me ose pa punime të kryera dhe KLSH nuk mund të arrijë

një konkluzion mbi saktësinë dhe plotësinë e databazës së angazhimeve të

sistemit publik.

Gjatë vitit 2018, nga auditimi u konstatua përsëri fenomeni i rregjistrimit të kontratës dhe faturës në të njëjtën ditë ku si rrjedhojë në 151 raste rregjistrimi i kontratës është formal dhe vetëm si pjesë e rutinës së rregjistrimit të faturës.

Fenomeni i rregjistrimit me vonesë i kontratave është i përhapur jo vetëm në


99

njësitë të cilat nuk kanë akses në SIFQ dhe që fizikisht duhet të çojnë kontratën

për rregjistrim pranë degëve të thesarit por edhe nga njësitë të cilat kanë akses

në SIFQ siç janë gjithë aparatet e Ministrive të linjës dhe Bashkia Tiranë. Nga

shqyrtimi i rasteve të rregjistrimit të kontratave me vonesë vihen re se nga disa

njësi kontrata rregjistrohet në të njëjtën datë me urdhër shpenzimin për pagesën e faturës se parë si parakusht për rregjistrimin e faturës. Pra kontrata

rregjistrohet jo si një procedurë ligjore në përputhje me Udhëzimin por vetëm si

një dokumentacion shoqërues i faturës së miratuar për pagesë. Analizuar në

korrelacion me problematikat e tjera të konstatuara që në procedurat e

prokurimit dhe çeljeve buxhetore, fenomeni i rregjistrimit të kontratës dhe

faturës në të njëjtën ditë është një sinjal për kontratat e lidhura në mungesë të

fondeve buxhetore disponibël, trajtuar sa më lartë në këtë raport. Për sa i përket

institucioneve veçojmë rregjistrimet e kryera nga Drejtoria e Përgjithshme e

Tatimeve, Fondi Shqiptar i Zhvillimit, Këshilli Ministrave, AKSHI etj. Tabela nr. 10

Emri institucionit Nr Kontratë

s

Projekti SHUMA 000/leke

Dt. Kontratës

Dt. Rregjistrimit

Kontratës

Dt. Faturës Dt, Urdhër Shpnz

DPT 63186 M100500 2,238,185 2018/11/27 18/12/2018 06/12/2018 18/12/2018

ARRSH 1006054-

1800024

M064188 1,548,620 2018/07/09 13/08/2018 31/07/2018 13/08/2018

FZHR 63358 M560436 1,200,000 2018/03/21 24/12/2018 30/11/2018 24/12/2018

FZHR 63605 M560454 811,564 2018/09/26 27/12/2018 24/12/2018 27/12/2018

Spitali. Durrës 25920 M134049 199,993 2018/11/14 27/12/2018 21/12/2018 27/12/2018

Aparati KM 1003001-

1800004

M030029 97,971 2018/10/25 18/12/2018 03/12/2018 18/12/2018

Aparati Ministrisë Punëve te Jashtme

59849 M150024 89,172 2018/04/23 12/06/2018 24/04/2018 12/06/2018

DP Detare Durrës 25950 M063966 76,536 2018/12/03 28/12/2018 21/12/2018 28/12/2018

AKSHI 1087006-

1800051

M870338 70,800 2018/11/14 28/12/2018 27/12/2018 28/12/2018

QFM Teknike Tirane 63202 M161032 67,808 2018/10/15 18/12/2018 15/11/2018 18/12/2018

Aparati Ministrisë Shëndet.

1013001-

1800039

M134028 64,575 2018/11/27 26/12/2018 13/12/2018 26/12/2018

Qendra Publikimeve zyrtare

63309 M140347 64,080 2018/06/14 21/12/2018 16/07/2018 21/12/2018

Burimi: MFE

Gjatë vitit 2018, konstatohen regjistrime të pjesshëm të kontratave në total 15 kontrata me vlerë 2 miliardë lekë, me qëllim përputhjen me shumën fondit të disponueshëm pa asnjë rast refuzimi nga ana e Degëve të Thesarit në përputhje me udhëzimet për zbatimin e buxhetit. Një kontratë duhet të rregjistrohet

vetëm një herë në modulin e angazhimeve e shoqëruar edhe me planin e

pagesave i cili për kontratat shumëvjecare duhet të përputhet me shumat e

planifikuara e miratuara në PBA2018-2020. Nga shqyrtimi i të dhënave të

databazës së kontratave, konstatohen gjithashtu edhe raste të regjistrimit të

kontratës më shumë se një herë me vlera të fragmentarizuara për shkak të

mungesës së obligimit të hedhur sipas PBA. Në pothuajse të gjitha rastet e

evidentuara shuma e kontratës korrespondon me vlerën e faturës. Pra jemi në situatën kur kontrata rregjistrohet çdo herë që rregjistrohet një faturë e lidhur

me atë kontratë, duke marrë kështu çdo herë një numër të ri rendor PO-je. Në tabelën në vijim paraqiten dhe rastet e konstatuara në total 15 kontrata me vlerë 2 miliardë lekë të rregjistruara më shumë se një herë nga të cilat veçojmë rastet rregjistrimeve të fragmentarizuara të kontratave të lidhura nga MFE, Bashkia Tiranë, Sarandë, Roskovec, FZHR etj.


100

Tabela nr. 11 Dega Thesarit

EMRI_Institucionit Projekti Emri furnitorit Dt. Kontratës

Shuma në

000/lekë

Nr. Rregjistrimeve

Berat - Berat Prefektura qarkut Berat M160101 Emiljano Isollari 27/12/2018 208 3

Durrës DP Hekurudhave Durrës M064005 ZEQIRI 06/08/2018 7,717 2

Fier Bashkia Roskovec M991535 FUSHA 19/12/2018 130,269 2

Fier - Lushnje Gjykata e rrethit

Lushnje

M290072 MENI 18/06/2018 104 2

Korçë - Devoll Dogana Kapshtice M100002 INFOSOFT SYSTEMS 29/10/2018 128 2

Tirane - Admin Qendrore e ISHP M100088 HYUNDAI AUTO ALBANIA 28/05/2018 5,520 2

AAPSK M100462 SINTEZA CO 11/12/2018 1,072 3

Aparati MFE M100386 T&T BETON 13/06/2017 73,696 2

M100499 VERSO PER MREZNE

TEHNOLOGIJE

VERSO D.O.O

22/11/2017 64,680 2

Aparati MEPJ M150024 TOËER 23/04/2018 1,193 2

M150036 SINTEZA CO 21/11/2018 2,145 2

Bashkia Tirana M991398 BE - IS SH.P.K 04/10/2016 61,806 2

M991467 FBS 11/12/2017 8,165 2

FZHSH M560346 INFRA CONSULT PROJECT 04 19/01/2015 2,902 3

M560442 BESTA 23/07/2018 547,492 2

D.P. Burgjeve 0000000 DAJTI PARK 2007 07/06/2018 159,167 2

JUPITER GROUP 2018/04/16 810 3

Aparati i MIE M064078 ALBTEK ENERGY 16/12/2014 661,500 1

Vlore - Sarande

Bashkia Sarande M112606 BEAN 107,326 4

M990343 G J I K U R I A 11/06/2015 129,204 2

M991389 ED KONSTRUKSION 30/06/2016 7,521 2

Sp. Sarande M133765 G J I K U R I A 15/02/2016 13,712 3

17/11/2016 38,926 2

M134017 G J I K U R I A 27/12/2017 9,000 2

Total 2,034,263

Burimi: MFE

Për t’u veçuar nga lista më sipër është rasti i kontratës së inceneratorit të

Elbasanit, kontratë kjo e lidhur në vitin 2014 dhe që çdo vit vazhdon të

regjistrohet në mënyrë të copëzuar në vlera të barabarta me fondet në dispozicion të atij viti. Nga të dhënat e kontratave të rregjistruara në vitin 2019 e gjejmë përsëri këtë kontratë të rregjistruar në datën 4 Shkurt për një vlerë prej 1,480,364,472 lekë. Për këtë projekt gjatë vitit 2018 janë kryer gjithsej 13 pagesa për kontraktorin ALBTEK ENERGY me vlerë totale me TVSH 601,430,371 lekë konkretisht: Tabela nr. 12

Muaji pagesës Vlera në lekë nr.pagesave

Janar 104,414,233 1 faturë 3 pagesa

Mars 51,632,569 1 faturë 1 pagesë

Prill 50,738,754 1 faturë 1 pagesë

Maj 49,805,564 1 faturë 1 pagesë

Qershor 99,130,751 2 fatura, 2 pagesa

Shtator 99,150,440 2 fatura, 2 pagesa

Tetor 49,096,812 1 faturë 1 pagesë

Nëntor 48,955,062 1 faturë -pagesapj1

Dhjetor 48,506,186 Pagesë pj.2

Total 601,430,371 Pagesë pj.2

Burimi: MFE

Po kështu edhe rasti i inceneratorit të Fierit me kontratë të firmosur më

24.10.2016 me Integrated Technology Waste Treatment Fier është rregjistruar

në SIFQ më 19.02.2018 me PO#1006001-1800002 me vlerë 2,258,316,000 lekë

ndërkohë që faturimet kanë filluar në Janar të vitit 2018 për punime të kryera

gjatë vitit 2017 (gjithsej 12 pagesa për fatura me vlerë totale 752,770,224 lekë).

Rastet me lartë janë evidentuar në grupin e investimeve ndërsa në grupin e

shpenzimeve operative inceneratori i Tiranës rezulton të jetë një kontratë

koncesioni me vlerë materiale e lidhur në 31.08.2017 me Integrated Energy BV SPV dhe që do të faturojë sipas volumit dhe shërbimit. sipas SIFQ janë bërë 4

rregjistrime në 3 numra PO/kontratash me vlerë totale 834,036,161 lekë (nga të

cilat 753 milionë me burim financimi MIE). Për këtë kontraktor rezultojnë gjithsej

23 pagesa për fatura me vlerë totale 977 milionë lekë. Për rastet e faturimeve

nga shoqëritë e incineratorëve, KLSH do të kërkojë lincimin e një inspektimi

financiar.


101

Nga auditimi rezultoi se në disa raste faturat nuk lidhen me një kontratë në momentin e rregjistrimit në SIFQ, konstatuar në 23 pagesa me vlerë rreth 727 milionë lekë të rregjistruara nga Degë të ndryshme të Thesari: Dega Thesarit

Tiranë (11 pagesa), Dega Thesarit Vlorë (3), Durrës (3), Fier (3), Berat, Gjirokastër, Kukës. Më konkretisht në Aparatin e MFE Projekti M100390 “Shpenzime për rritje AQT-ndërtesa e shkollës Karl Gega” gjithsej 5 fatura me vlerë totale 98,983 mijë lekë me kontraktor GJIKURIA; 2) Projekti M100392 “Shpenzime për rritje AQT-ndërtesa e shkollës AM Professional Kamëz” gjithsej 6 fatura me vlerë totale 84,034 mijë lekë me kontraktor AGRI Construksion. Nga Aparati i Këshillit të

Ministrave, për projektin “M030029 Rikonstruksion- restaurim i katit

nëntokësor”, në modulin e pagesave kishte 2 pagesa të faturave për investime

për vitin 2017 të cilat nuk lidheshin me PO number/kontrate me një vlerë totale

95,983 mijë lekë.

Sipas specialistëve të Drejtorisë së Procesimit te biznesit, lidhja e faturës me një kontratë, në momentin e rregjistrimit të saj është opsionale kjo edhe për arsye

të rregjistrimit të shpenzimeve operacionale të cilat jo gjithmonë janë rrjedhë e

një kontrate. Pra, mbetet në përgjegjshmërinë e specialistes së Thesarit dhe

autorizuesve të transaksionit në SIFQ për të siguruar zbatimin e procedurave të

disiplinës fiskale në rregjistrimit të transaksioneve.

Nga auditimi u konstatuan 33,031 raste në total me vlerë 44,3 miliard lekë, të faturave të dorëzuara në Thesar jashtë afatit 30 ditor në kundërshtim me Ligjin

Nr.48/2014 “Për pagesat e vonuara në detyrimet konraktore e tregtare” neni 7, afatet për autoritet publike, pika a) parashikon që kalimi i likuiditetit tek

kreditori duhet të bëhet brenda 60 ditëve kalendarike, duke parashikuar dhe 30

ditë për proçedurat e aprovimit në njësinë shpenzuese dhe 30 ditë për

procedurat e miratimit dhe proçesimit të pagesës në degën e thesarit. Në këtë numër rastesh u përjashtuan rastet e Ministrisë së Shëndetësisë, për të cilën i referohemi Nenit 8 i Ligjit 48/2014 ’Zgjatja e afateve për autoritetet publike’. Sipas institucioneve rastet e shkeljeve të afatit 30 ditor të dorëzimit të faturës

paraqitet në tabelën në vijim: Tabela nr. 13

Emri i Institucionit Nr. Faturave Vlera e

faturave 000/lek

Njësitë e vetëqeverisjes vendore 11,195 18,714,991

Autoriteti Rrugor Shqiptar 540 5,652,658

Agjencia Kombëtare e Shoqërisë se Informacionit 588 1,549,021

Fondi i Zhvillimit Shqiptar 139 3,638,671

Aparati Ministrisë se Financave dhe Ekonomisë 178 788,625

Aparati i Ministrisë se Infrastrukturës dhe Energjisë 191 387,681

Aparati Drejt.Pergj.Tatimeve 305 293,328

Aparati Drejt.Pergj.Doganave 171 204,319

Aparati i Ministrisë se Arsimit, Sportit dhe Rinise 190 189,408

Aparati i Ministrisë se Kulturës 108 111,306

Aparati Ministrisë se Drejtesise 263 243,567

Aparati i Ministrisë se Brendshme 200 116,694

Aparati i Drejtorisë se Përgjithshme te Policisë se Shtetit 132 171,925

Aparati i Ministrisë se Turizmit dhe Mjedisit 144 114,345

Presidenca 279 37,178

Kuvendi Popullor 161 41,723

Aparati Ministrisë se Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural 52 29,746

Aparati i Ministrisë për Evropën dhe Punët e Jashtme 439 78,227

Aparati i Ministrisë se Mbrojtjes 278 77,745

Aparati Qendror i SHIKUT 100 10,057

Aparati Drejt.Pergj.RTSH 4 27,828

Aparati i Akademisë 23 683

Aparati prokurorisë se përgjithshme 32 9,657

Aparati Qendror INSTAT 59 8,652

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve 23 8,395


102

Institucione të tjera 17,237 11,773,545

Aparati i Ministrisë së Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale * 678 455,479

Total me Aparati i Ministrisë së Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale 33,709 44,735,465

Total pa Aparati i Ministrisë së Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale 33,031 44,279,986

Burimi: MFE

Nga analiza më e detajuar e shkeljeve për mosrespektim të afateve vërehet se ky fenomen është më i përhapur në Institucionet vendore me një numër prej 11,195 fatura në vlerën 18,7 miliard lekë. Megjithatë në nivel njësie ekonomike veçojmë 16 prej tyre të cilat raportojnë 25% të totalit të rasteve të shkeljeve. Tabela nr. 14

EMRI

INSTITUCIONIT

Nr Shuma në

000/lekë

Nr Shuma në

000/lekë

Nr Shuma në

000/lekë

Bashkia Tirana (3535) 1,483 2,291,473 629 5,360,325 2,112 7,651,798

AKSHI 557 1,032,135 31 516,886 588 1,549,021

Bashkia Kruje (0716) 461 51,831 96 289,615 557 341,447

Autoriteti Rrugor Shqiptar 223 370,741 317 5,281,917 540 5,652,658

Drejtoria e Ndihmës Juridike Falas 531 15,687 531 15,687

Bashkia Laç (2019) 448 28,489 30 63,540 478 92,029

Aparati i Ministrisë për Evropën dhe

Punët e Jashtme

427 74,066 12 4,160 439 78,227

Bashkia Peqin (0827) 341 38,734 43 41,483 384 80,218

Bashkia Ballsh (0924) 327 20,677 32 172,332 359 193,010

Bashkia Kavaja (3513) 288 138,610 56 174,837 344 313,448

Bashkia Kamëz (3535) 176 88,601 139 655,964 315 744,565

Aparati Drejt.Pergj.Tatimeve 300 274,207 5 19,120 305 293,328

Presidenca (3535) 277 33,890 2 3,287 279 37,178

Aparati i Ministrisë se Mbrojtjes (3535)

275 46,013 3 31,732 278 77,745

Qendra Ekonomike Arsimit 271 12,112 2 1,317 273 13,429

Bashkia Lezhe (2020) 252 135,597 12 37,203 264 172,801

Aparati Ministrisë se Drejtësisë 195 37,452 68 206,115 263 243,567

Total top 16 institucione 6,832 4,690,321 1,477 12,859,841 8,309 17,550,163

Në % 24% 34% 28% 42% 25% 39%

Gjithsej fatura me vonesë 28,476 13,871,45

2

5,233 30,864,013 33,709 44,735,465

Burimi: MFE

Nga auditimi u konstatuan 341 raste të faturave të paguara nga Degët e Thesarit jashtë afatit 30 ditor me vlerë 0.465 miliardë lekë në kundërshtim me Ligjit Nr.48/2014 “Për pagesat e vonuara në detyrimet konraktore e tregtare” neni 7, afatet për autoritetet publike, pika a) parashikon që kalimi i likuiditetit

tek kreditori duhet të bëhet brenda 60 ditëve kalendarike, duke parashikuar dhe

30 ditë për procedurat e aprovimit në njësinë shpenzuese dhe 30 ditë për

procedurat e miratimit dhe procesimit të pagesës në degën e thesarit. Nga një total prej 402,736 pagesa të regjistruara gjatë vitit 2018 rezultojnë 341 raste në

tejkalim të afatit 30 ditor të kryerjes së pagesës nga momenti i regjistrimit në

sistemin e thesarit ku Dega e Thesarit Tiranë dhe Vlorë, edhe pse duhet theksuar

se Dega e Thesarit Tiranë kryen volumin më të madh të veprimeve krahasuar me

çdo Degë tjetër Thesari dhe realisht numri i rasteve të pagesave mbi 30 ditë është

në rënie.

Nga analiza e faturave të ekzekutuara gjatë vitit 2018, konstatohet se janë likuiduar me një urdhër shpenzim disa fatura njëkohësisht në 196 raste në vlerën 1.86 miliard lekë, kur duhet që çdo faturë të regjistrohet në sistem në periudhën përkatëse, në mënyrë që shpenzimi të njihet në periudhën në të cilën ai është kryer dhe lind detyrimi. Ky fenomen konstatohet kryesisht në

regjistrimet e këtyre institucioneve: Bashkia Tiranë, Bashkia Maliq, MFE,

Ministria e Arsimit, MIE. Lidhur me këtë problematik, nuk ka informacion për

raste në të cilat Drejtoria e Përgjithshme e Thesarit ka identifikuar dhe tërhequr

vëmendjen Degëve përkatëse të Thesarit. Kjo praktikë krijon mundësinë e mos


103

identifikimit të qartë dhe unik të një faturë/detyrimi, kohën kur ka ndodhur

shpenzimi dhe nuk lejon monitorim të progresit të realizimit kontratave në

mënyrë korrekte.

Lidhur me respektimin e procedurave të radhës së prioriteteve të pagesës (FIFO) referuar rregullit kush hyn i pari (regjistrohet) në sistemin e pagesave

likuidohet i pari, nga grupi i auditimit u morën me testimin e gjithë pagesat e

rregjistruara në SIFQ për periudhën Janar 2018 – Janar 2019, me një total prej 194,462 transaksione (vetëm llogaritë 231, 602 dhe 466) me një vlerë totale transaksionesh në shumën 112.2 miliardë lekë. Nga ku u konstatuan ekzekutime

të pagesave të faturave të rregjistruara në data të mëvonshme si p.sh rasti i

Degës Thesarit Lezhë për pagesa të rregjistruara për llogari të institucionit

Drejtoria e Aluizni Lezhë, si njësia me numrin më të lartë të rasteve të

mosrespektimit të radhës së pagesave edhe pse duket qarte se vlera e faturës së

shtyrë në kohë është e vogël dhe mos pagesa sipas radhës nuk ka të bëjë me kushtëzimin e limit ditor.

Një tjetër fenomen është ai i pagesave pjesore si pasojë e mungesës së fondeve disponibël të mjaftueshme për të likuiduar faturat me vlerën e tyre totale për punime tashmë të kryera nga kontraktorët i konstatuar në 12 raste me një vlerë rreth 262 milionë lekë. Kështu, në të dhënat e pagesave nga SIFQ, është

evidentuar fenomeni për institucione si: Aparati MFE, AKSHI dhe Bashkia Tiranë

të cilat kanë bërë regjistrimi pjesore dhe rrjedhimisht dhe pagesa me vlerë të

barabartë me fondin disponibël. Rasti i projektit të investimit PO#1010001-1800032 Projekti M100390: Ndërtim i bazës prodhuese për shkollën AMP "Karl

Gega", Tiranë ku u konstatua fatura në vlerën totale 40,908,904 lekë e urdhëruar

në datë 26.12.2017 për pagesë nga ana e MFE vetëm në shumën 20,600,000

lekë, pra me një diferencë prej 20,308,904 lekë që do të thotë se kjo shumë

mbetet e pa kontabilizuara në lidhje me këtë faturë, duke shkelur parimin

kontabilitetit të njohjes së shpenzimeve në momentin kur ndodhin dhe jo kur

paguhen dhe me impakt në saktësinë dhe plotësinë e raportimit financiar dhe

fiskal.

Nga NPA nuk është marrë asnjë masë administrative e përcaktuar si gjobë në nenin 71 të Ligjit nr.9936 dt.26.06.2008 i ndryshuar, të përllogaritura nga KLSH në të paktën 9.9 miliardë lekë, për shkeljet e ligjit të menaxhimit të sistemit

buxhetor dhe akteve ligjore të tij me qëllim parandalimin e detyrimeve të

prapambetura si dhe nuk është iniciuar asnjë inspektim financiar në zbatim të

nenit 69 “Inspektimi financiar” i Ligjit për marrje përsipër e angazhimeve jashtë fondeve të parashikuara në buxhet apo pagesa në kundërshtim me ligjet dhe

rregullat në fuqi përbëjnë elemente për fillimin e inspektimit financiar publik.

Kështu jemi në situatën ku konstatohen vetëm 320 shkresa “tërheqje vëmendje” të dërguara nga NPA kundrejt 33,031 raste të faturave të dorëzuara me vonesë dhe 111 shkresa për kontrata të rregjistruara përtej afatit ligjor 5 ditor. Tabela nr. 15

Institucioni Fatura mbi 30 ditë Kontrata mbi 5 ditë

V.2017 V.2018 V.2017 V.2018

Ministritë e linjës 31 99 22 39

Njësitë e vetëqeverisjes Vendore 132 177 55 52

ARRSH 1 2 1 0

DP Dogana 0 5 0 2

DP Tatimeve 1 2 0 0

DP Burgjeve 0 1 0 0

INSTAT 1 0 0 0


104

Dr. Punësimit dhe Aftësimit Profesional

0 9 0 5

Prokuroria e Përgjithshme 4 3 0 0

SHISH 1 0 0 0

Zyra. Adm Shërbimit Gjyqësor 2 6 4 3

Institucione të tjera 0 16 0 10

Totali 173 320 82 111

Burimi: MFE

Në bazë të raportimeve të rasteve të konstatuara në shkelje të afateve ligjore të

dorëzimit të faturave dhe kontratave në Degët e Thesarit, Drejtoria e

Përgjithshme e Thesarit më pas përpilon një shkresë drejtuar institucionit

përgjegjës për tërheqje vëmendje të shkeljes së konstatuar duke cituar dhe

bazën ligjore të saj, shkresë kjo e firmosur nga NPA. Këto shkresa vazhdojnë të

jenë formale pa cituar numrin e kontratës të regjistruar me vonesë, datën apo

vlerën e saj, por vetëm një përshkrim tepër të shkurtër të projektit për të cilin është lidhur kontrata. Gjithashtu, në asnjë rast nuk rezulton të jetë marrë ndonjë

masë për institucionet me raste përsëritje apo me kontrata me vlera të mëdha

dhe impakt të konsiderueshëm në raportimin e buxhetit faktit dhe menaxhimit

të likuiditetit. Gjithashtu, konsideruar numrin e rasteve të vonesave kundrejt

numrit të shkresave të dërguara, ato mbeten minimale dhe pa impakt në

përmirësimin dhe parandalimin e detyrimeve të prapambetura. Në këtë rast

përveç DPTH, struktura e Drejtorisë së Harmonizimit të MFK ka përgjegjësi për

monitorimin e këtyre shkresave në kuadër të raportimit të indikatorëve të

performancës financiare, miratuar me Urdhrin e Ministrit të Financave nr.89 dt.

28.12.2015. Nëse neni 71, germa (f) dhe (gj) e Ligjit nr.9936, datë 26.6.2008 ‘Për menaxhimin e sistemit buxhetor në RSH‘, i ndryshuar, do të ishte zbatuar rast

pas rasti në masën nga 1 deri në 3 paga mujore (për regjistrimin me vonesë të

kontratave) dhe 3 deri 7 paga për moszbatim të afateve të dorëzimit të urdhër-

shpenzimit gjoba e përllogaritura vlerësohet të ishin minimalisht rreth 9.9

miliardë lekë (33,031 *100,000 leke*3 paga).

3.2 ZBATIMI I BUXHETIT TË SHTETIT NËPËRMJET SISTEMIT TË THESARIT, KONSOLIDIMI I NJËSIVE QË OPEROJNË NË LLOGARINË E UNIFIKUAR E THESARIT “DEPOZITË QEVERIE”

Sistem i thesarit është tërësia e rregullave dhe e procedurave si dhe struktura

organizative përkatëse, e ngarkuar për ekzekutimin e buxhetit, administrimin e mjeteve monetare, mbajtjen e llogarive dhe raportimin financiar të qeverisjes së

përgjithshme, ndërsa Sistemi informatik financiar i Qeverisë (SIFQ) është sistemi

financiar, nëpërmjet të cilit Qeveria e Republikës së Shqipërisë kryen të gjitha

proceset e ekzekutimit dhe raportimit financiar të Buxhetit të Shtetit. Arkëtimet

dhe pagesat e qeverisjes së përgjithshme kryhen nëpërmjet Llogarisë së

Unifikuar të Thesarit “Depozitë Qeverie”, e mbajtur në lekë dhe në valuta të huaja, e çelur dhe mbahet në Bankën e Shqipërisë. Ministri i Financave është i

autorizuar të nënshkruajë marrëveshje me Bankën e Shqipërisë dhe me bankat

e nivelit të dytë, për kryerjen e operacioneve bankare dhe menaxhimin e mjeteve monetare të qeverisjes së përgjithshme. Angazhimet dhe detyrimet financiare të

njësive të qeverisjes së përgjithshme paguhen vetëm nga llogaria e unifikuar e

thesarit, nëpërmjet sistemit informatikë financiar të Qeverisë, nga personat e

caktuar sipas kritereve të përcaktuara në ligjin për menaxhimin financiar dhe

kontrollin. Metoda e njohjes së shpenzimeve dhe të ardhurave për qëllim të këtij

ligji, ka të bëjë me: Njohjen e shpenzimeve të vitit buxhetor në çastin e ndodhjes

së tyre, pavarësisht nga data e pagesës, ndërsa njohja e të ardhurave bëhet në

çastin e arkëtimit të tyre.


105

Për llogari të buxhetit të shtetit të vitit 2018, në pasqyrën vjetore të konsoliduar

të shpenzimeve dhe të ardhurave të qeverisjes së përgjithshme përfshihen: Të

gjitha të ardhurat e arkëtuara. të regjistruara në sistemin informatikë financiar

të qeverisë (SIFQ) nga data 01.01.2018. deri më 31.12.2018 dhe të gjitha

shpenzimet publike të ndodhura (të dokumentuara) nga data 01.01.2018 deri më 31.12.2018, të njohura brenda kufirit të fondeve buxhetore disponibël dhe të

regjistruara në SIFQ për llogari të vitit 2018, pavarësisht nga data e kryerjes së

pagesave. Rakordimi i Bankave të Nivelit të Dytë me Bankën e Shqipërisë dhe me

Degët e Thesarit në rrethe rezultoi se është ruajtur afati dhe janë konfirmuar si

më poshtë: Tabela nr. 16 në mijë lekë

Nr. Degët e thesarit Shuma të ardhurave Nr. Degët e thesarit Shuma të ardhurave

1 Librazhd 151,322.47 19 Lushnjë 546,791.30

2 Durrës 0.6% 2,397,257.27 20 Devoll 125,782.96

3 Gramsh 62,155.56 21 Pogradec 320,380.38

4 Kurbin 102,039.66 22 Sarandë 575,430.32

5 Kolonjë 51,302.95 23 Kruje 372,079.17

6 Mallakasër 321,587.91 24 Fier 0.3% 1,398,834.95

7 Shkoder 0.3% 1,285,964.19 25 Lezhe 603,379.52

8 Delvine 88,877.11 26 Peqin 53,584.76

9 Tepelenë 55,642.24 27 Kukës 157,094.81

10 Bulqizë 52,873.25 28 Skrapar 105,871.36

11 M.madhe 65,959.44 29 Kavajë 547,124.42

12 Gjirokaster 430,076.83 30 Korçë 0.3% 1,147,315.15

13 Kucove 131,859.33 31 Has 19,331.95

14 Berat 588,896.81 32 Mat 100,776.99

15 Dibër 138,913.38 33 Pukë 47,569.17

16 Përmet 65,616.98 34 Elbasan 0.4% 1,490,764.84

17 Mirditë 58,622.10 35 Tirana 96.4% 403,862,423.06

18 Vlorë 0.4% 1,501,603.91 36 Tropoja 55,199.47

Shuma Shuma 419,080,305.98

Burimi: Tabela konceptuar nga grupi auditimit me të dhëna të subjektit

Pra 96.4% e të ardhurave realizohet nga DTH Tiranë. Drejtoritë qendrore të

bankave të nivelit të dytë, kanë rakorduar me strukturën përgjegjëse për thesarin në Ministrinë e Financave, sipas formatit të dërguar nga kjo e fundit brenda datës

18.01.2019, si më poshtë: Tabela nr. 17 000/ lekë

Bankat e Nivelit të II

Datat e konfirmim.

BNII

Të ardhurat sipas MOF/DOTH

11.01.19

Të ndara:

elek shkresë 1 DPT DPD THESARI NENHUAJA

Raifezën Bank 16.01 95,525,613.29 43,715,548.10 42,837,840.76 8,972,224.42

Banka komb. Tregtar

15.01 15.01 83,473,553.80 41,026,445.70 36,213,202.84 6,230,102.95 3,802.31

B Bashkuar Shqipta 15.01 15.01 1,312,743.79 756,728.95 482,897.89 73,116.95

Banka Credins 11.01 67,380,811.76 31,913,984.56 23,720,229.34 11,746,597.87

Alfa Bank 16.01 17.01 15,319,724.68 5,684,649.80 8,536,425.42 1,098,649.46

Inteza sanpaulo Bank

15.01 16.01 53,078,162.88 29,370,570.00 20,295,862.81 3,411,730.07

Banka amerik e inv. 16.01 17.01 8,369,963.32 5,077,968.78 2,687,245.01 604,749.53

Ban Kombët. Greke 11.01 5,467,305.25 2,901,997.24 1,687,041.15 878,266.85

Pro CreditBank 11.01 21.01 16,208,933.32 5,154,988.36 10,683,595.18 370,349.79

First Investim Bank 17.01 24.01 3,273,461.47 1,819,491.11 1,232,061.42 221,908.94

Veneto bank 15.01 4,194,791.42 1,791,641.57 2,221,271.64 181,878.21

Banka Ndërk.Treg. 15.01 15.01 760,836.86 448,883.29 200,332.03 111,621.53

Tirana Bank 16.01 16.01 19,686,805.99 6,727,345.00 11,496,527.21 1,462,933.75

B Societa gjen. albani

17.01 18.01 32,247,533.41 13,604,559.82 17,085,757.08 1,557,116.51

Union Bank 15.01 17.01 12,780,064.74 5,972,346.25 4,233,895.29 2,573,053.21

Shuma 419,080,305.98 195,967,148.53 183,614,185.07 39,494,300.04 3,802.31


Ministria e Financës dhe Ekonomisë dhe Banka e Shqipërisë e regjistrojnë

llogarinë e Unifikuar të Thesarit “Depozitë qeverie” me sisteme të ndryshme regjistrimi, pra në sistemin informatikë të qeverisë (SIFQ), regjistrimi i zërit të

ardhurave dhe shpenzime nga bankat e nivelit të dytë në llogarinë e unifikuar të

thesarit “Depozitë qeverie” regjistrohet vetëm për diferencë midis të ardhurave dhe shpenzimeve, ndërsa në sistemet regjistruese të bankave të nivelit të dytë


106

dhe Bankës së Shqipërisë, regjistrimet për llogarinë e unifikuar të thesarit

“Depozitë qeverie” bëhen jo për diferencë midis të ardhurave dhe shpenzimeve, por në bazë cash-i.

Pra të ardhurat në Llogarinë e Unifikuar të Thesarit “Depozitë qeverie”, zëri “Të ardhurat nga Bankat e Nivelit të dytë”, akrualli i datës 05.01.2018, akrualli i datës 03.01.2019 dhe raportimi i bankave të nivelit të dytë për vitin 2018, janë si në

tabelën e mëposhtme: Tabela nr. 18 000/ lekë

Bankat e Nivelit të II-të

Të ardhurat sipas

depozitës së

qeverisë

Akrualli më

05.01.2018

Akrualli më

03.01.2019

Të ardhurat sipas

Raportimit në

BSH&MFE

1 2 3 4=(1+2)-3

Raifezën Bank 95,056,802.50 725,465.99 468810.7895 95,525,613.29

Banka komb. Tregtare 83,106,089.75 538,683.32 367464.0537 83,473,553.80

Banka Bashkuar Shqiptare 1,311,111.33 675.13 1632.4544 1,312,743.79

Banka Credins 67,071,230.34 443,722.72 309581.4258 67,380,811.76

Alfa Bank 15,273,126.60 48,645.12 46598.07347 15,319,724.68

Inteza sanpaulo Bank 52,939,371.15 192,136.35 138791.7343 53,078,162.88

Banka amerikan e investimeve 8,359,413.74 29,960.67 10549.57984 8,369,963.32

Banka Kombët. Greke 5,451,635.96 30,243.77 15669.2922 5,467,305.25

Pro CreditBank 16,165,379.82 109,094.43 43553.49825 16,208,933.32

First Investimen Bank 3,261,679.88 8,527.26 11781.59225 3,273,461.47

Veneto bank 4,194,791.42 44,579.26 0 4,194,791.42

Banka Ndërk.Tregëtare 760,836.86 13,450.06 0 760,836.86

Tirana Bank 19,617,662.85 155,172.22 69143.13671 19,686,805.99

Banka Societa gjen. albania 32,030,955.40 181,500.34 216578.0157 32,247,533.41

Union Bank 12,651,335.85 65,356.96 128728.8955 12,780,064.74

Banka e kred Shqip (AECH) 44,122.68 0 0 0

Shuma 417,295,546.12 2,587,213.60 1,828,882.54 419,080,305.98

Burimi: Tabela është përpiluar e sistemuar nga grupi i kontrollit, në bazë të tabelave shoqëruese

nga dy institucionet (MFE & BOA).

Pra rakordimi i bankave të nivelit të dytë me Bankën e Shqipërisë dhe me Degët e Thesarit në rrethe për vitin 2018, është kryer në kohë sipas legjislacionit dhe

në të gjitha nivelet.

Mbi saktësinë e raportimeve të Llogarisë së Unifikuar të Thesarit (TSA) “Depozitë Qeverie”. Gjendja dhe lëvizja e llogarisë së unifikuar të thesarit “Depozitë qeverie” në lekë, është si në tabelën e mëposhtme: Tabela nr. 19

2018 MOF DOM DK Gjendja në fillim Të dala Të hyra Gjendja në fund

Janar 16.02 28.02 28.02 12,466,825,146.17 46,973,269,964.38 48,700,103,136.02 14,193,658,317.81

Shkurt 16.03 26.03 30.03 14,193,658,317.81 60,251,752,649.90 56,735,576,229.95 10,677,481,897.86

Mars 17.04 25.04 26.04 10,677,481,897.86 58,987,076,662.58 60,625,300,984.28 12,315,706,219.56

Prill 17.05 25.05 29.05 12,315,706,219.56 45,891,527,534.38 50,890,076,066.56 17,314,254,751.74

Maj 14.06 26.06 29.06 17,314,254,751.74 50,458,221,682.43 45,859,169,835.55 12,715,202,904.86

Qershor 16.07 18.07 20.07 12,715,202,904.86 49,040,527,672.85 48,271,169,924.77 11,945,845,156.78

Korrik 16.08 17.08 04.09 11,945,845,156.78 58,946,639,200.81 70,882,343,741.45 23,881,549,697.42

Gusht 17.09 25.09 25.09 23,881,549,697.42 51,109,201,899.52 43,526,668,468.34 16,299,016,266.24

Shtator 17.10 23.10 25.10 16,299,016,266.24 46,683,847,853.32 52,773,206,185.97 22,388,374,598.89

Tetor 16.11 26.11 05.12 22,388,374,598.89 48,505,519,013.74 52,468,187,410.25 26,351,042,995.40

Nëntor 17.12 26.12 27.12 26,351,042,995.40 59,688,303,007.81 44,460,644,351.96 11,123,384,339.55

Dhjetor 18.01 04.02 19.02 11,123,384,339.55 79,548,734,512.40 79,007,863,251.51 10,582,513,078.66


107

Shuma 12,466,825,146.17 656,084,621,654.12 654,200,309,586.61 10,582,513,078.66


Shuma e hyrjeve gjatë vitit 2018 është 654,200,309.59 mijë lekë dhe daljet në shumën 656,084,621.65 mijë lekë. Nga përllogaritjet nga ditarët mujore, rezultoi gjendja e saj është e barabartë me konfirmimin e kësaj llogarie në fund të vitit 2018.

Gjendja dhe lëvizja e llogarisë së unifikuar të thesarit “Depozitë qeverie” në euro, është si në tabelën e mëposhtme: Tabela nr. 20

2018 Gjendja në fillim Të dala Të hyra Gjendja në fund

Janar 64,630,583.29 10,795,152.24 2,322,427.57 56,157,858.62

Shkurt 56,157,858.62 10,019,980.37 2,535,160.63 48,673,038.88

Mars 48,673,038.88 120,557,669.30 170,590,617.13 98,705,986.71

Prill 98,705,956.71 38,476,467.33 2,989,991.57 63,219,480.95

Maj 63,219,480.95 9,032,475.52 3,770,927.20 57,957,932.63

Qershor 57,957,932.63 22,854,809.33 1,672,701.74 36,775,825.04

Korrik 36,775,825.04 66,218,232.01 101,162,719.94 71,720,312.97

Gusht 71,720,312.97 4,141,664.54 834,305.51 68,412,953.94

Shtator 68,412,953.94 8,300,033.88 2,567,673.29 62,680,593.35

Tetor 62,680,593.35 18,636,696.15 330,103,199.92 374,147,097.12

Nëntor 374,147,097.12 24,235,243.41 14,420,660.91 364,332,514.62

Dhjetor 364,332,514.62 61,364,296.01 5,875,915.97 308,844,134.58

Shuma 64,630,583.29 394,632,720.09 638,846,301.38 308,844,134.58


Shuma e hyrjeve gjatë vitit 2018 është për 638,846,301.38 euro dhe daljet janë në shumën 394,632,720.09 euro, nga përllogaritjet nga ditarët mujorë, rezultoi gjendja e saj e barabartë me konfirmimin e kësaj llogarie në fund të vitit 2018.

Gjendja dhe lëvizja e llogarisë së unifikuar të thesarit “Depozitë qeverie” në USD, është si në tabelën e mëposhtme: Tabela nr. 21


Janar 750,993.18 556,733.21 1,452,789.59 1,647,049.56

Shkurt 1,647,049.56 50,279,468.99 88,145,350.00 39,512,930.57

Mars 39,512,930.57 12,529,376.99 250,115.97 27,233,669.55

Prill 27,233,669.55 13,794,826.41 489,305.84 13,928,148.98

Maj 13,928,148.98 13,803,101.56 1,895,248.30 2,020,295.72

Qershor 2,020,295.72 764,727.71 42,450.00 1,298,018.01

Korrik 1,298,018.01 675,808.76 50,352,755.16 50,974,964.41

Gusht 50,974,964.41 8,844,517.44 446,808.65 42,577,255.62

Shtator 42,577,255.62 11,273,446.28 0.00 31,303,809.34

Tetor 31,303,809.34 13,777,035.92 407,245.53 17,934,018.95

Nëntor 17,934,018.95 15,682,480.27 172,718.57 2,424,257.25

Dhjetor 2,424,257.25 3,395,869.73 981,613.48 10,001.00

Shuma 750,993.18 145,377,393.27 144,636,401.09 10,001.00


Shuma e hyrjeve gjatë vitit 2018 është 144,636,401.09 USD dhe daljet janë në shumën 145,377,393.27 USD. Nga përllogaritjet nga ditarët mujorë, rezultoi gjendja e saj e barabartë me konfirmimin e kësaj llogarie në fund të vitit 2018.

Gjendja dhe lëvizja e llogarisë së unifikuar të thesarit “Depozitë qeverie” në SDR, është si në tabelën e mëposhtme: Tabela nr. 22


Janar 4,822,433.20 0.00 0.00 4,822,433.20

Shkurt 4,822,433.20 1,474,172.00 0.00 3,348,261.20

Mars 3,348,261.20 0.00 0.00 3,348,261.20

Prill 3,348,261.20 0.00 0.00 3,348,261.20

Maj 3,348,261.20 1,493,518.00 0.00 1,854,743.20

Qershor 1,854,743.20 0.00 40,000,000.00 41,854,743.20

Korrik 41,854,743.20 35,000,000.00 0.00 6,854,743.20

Gusht 6,854,743.20 1,625,955.00 0.00 5,228,788.20


108

Shtator 5,228,788.20 0.00 0.00 5,228,788.20

Tetor 5,228,788.20 1,962,500.00 0.00 3,266,288.20

Nëntor 3,266,288.20 1,647,049.00 0.00 1,619,239.20

Dhjetor 1,619,239.20 31,962,500.00 35,000,000.00 4,656,739.20

Shuma 4,822,433.20 75,165,694.00 75,000,000.00 4,656,739.20


Shuma e hyrjeve gjatë vitit 2018 është 75,000,000 SDR dhe daljet janë në shumën 75,165,694 SDR. Nga përllogaritjet nga ditarët mujorë, rezultoi gjendja e saj e barabartë me konfirmimin e kësaj llogarie në fund të vitit 2018.

Për vitin 2018 gjendja e llogarisë në mijë lekë është 14.5% më pak se një vit më

parë; Gjendja e llogarisë në euro është 4.5 herë më shumë se një vit më parë;

Gjendja e llogarisë në USD është 88.7% më pak se një vit më parë; Gjendja e

llogarisë në SDR është 3.5% më pak se një vit më parë.

Gjendja e llogarisë së unifikuar të thesarit ka rezultuar e njëjtë në të dy

institucionet, si për gjendjen e saj në lekë dhe në gjendjen e saj në valutë.

Megjithatë gjendja e këtyre llogarive në fund të vitit ndryshon nga konvertimi i

ndryshëm i valutës në lekë nga të 3 departamentet e dy institucionet, të cilat bëjnë regjistrimin dhe rakordimin e saj. Gjendja dhe rakordimi i Llogarisë së

Unifikuar të Thesarit “Depozitë qeverie”, në fund të vitit 2018 dhe rakordimi i zërave të ardhurave dhe shpenzimeve, paraqiten të grupuara si në tabelën e

mëposhtme: Tabela nr. 23 000/ lekë

Nr. EMËRTIMI I ZËRAVE Gjendja e llogarisë sipas: Diferenca (MFE–BOA)

MFE/DTH BOA/DOM

GJENDJA E MBARTUR NGA VITI 2017 22,404,069.39 22,404,069.39 0.00

A+B TË ARDHURAT 212,593,027.79 457,236,976.07 -244,643,948.28

A

(I+II)

TË ARDH TATIMORE DHE JO TATIMORE 125,643,269.54 419,086,271.67 (293,443,002.13)

I Të ardhura nga taksat (1+2) 125,253,101.44 377,917,695.03 (252,664,593.59)

1 Nga Tatimet 0.00 195,564,068.58 (195,564,068.58)

2 Nga Doganat 0.00 182,353,626.45 (182,353,626.45)

II Të ardhura jo tatimore (1 deri 9) 390,168.10 41,168,576.64 (40,778,408.53)

1 Të ardhura jo tatimore sipas raportit të bankave 0.00 39,333,728.40 (39,333,728.40)

2 Fitimi i derdhur nga Banka e Shqipërisë 900,491.01 900,491.01 0.00

3 Kontribute vullnetare 7,198.22 7,018.53 179.69

4 Të ardhura nga koncesionet 24,233.45 0.00 24,233.45

5 Të ardhura nga AAPSK 1,384.22 0.00 1,384.22

6 Të ardhura nga sekuestrimi Prokuroria e

përgjithshme

47,209.70 0.00 47,209.70

7 Të ardhura të tjera 103,063.89 220,751.09 (117,687.20)

8 Transferuar në mjete ne ruajtje për shpronësimet -1,400,000.00 0.00 (1,400,000.00)

9 Gabime, kthime nga bankat e nivelit të dytë 706,587.61

706,587.61

0.00

B FINANCIMI, INVESTIMI, TRANSFERTA 86,949,758.25 38,150,704.39 48,799,053.86

1 Financimi i brendshëm 19,732,261.05 19,732,261.05 0.00

- Nëpërmjet bonove të thesarit -501,596.71 501,596.71 0.00

- Nëpërmjet Obligacioneve 20,233,857.76 20,233,857.76 0.00

2 Nen/huaja 1,444,931.97 278,475.60 1,166,456.36

- Principiali 1,207,558.61 0.00 1,207,558.61

- Interesa 237,373.36 0.00 237,373.36

3 Financimi i jashtëm 65,695,099.17 14,321,452.19 51,373,646.98

- Huamarrje e huaj Mbështetje buxhetore ADISA 915,781.58 0.00 915,781.58

- Mbështetje Buxhetore PMF europian commission 701,943.00 0.00 701,943.00

- Mbështetje buxhetore Reforma ne Ad.Publike

(RAP)

729,896.01 0.00 729,896.01

- Mbështetje Buxhetore Employment and skills 567,794.13 0.00 567,794.13

- Kontr. së Ref. Sek (KRS) së Luftës kundër Korrups. 250,980.46 0.00 250,980.46

- Eurobond 62,528,704.00 0.00 62,528,704.00

4 Projekte me thesar të plotë 12,039.81 0.00 12,039.81

5 Garanci e borxhit italian (fondi kundraparti) 38,577.62 0.00 38,577.62

6 interesa të depozitës më afat 21,276.71 26,848.76 (5,572.05)

7 Interesa nga depozita Garanci 5,571.92 0.00 5,571.92

8 Kredi 0.00 1,205,568.93 1,205,568.93)

9 Transferta e të ndryshme (1+2) 0.00 2,586,097.86 (2,586,097.86)

- Difereca cash e accruall 0.00 2,587,213.59 (2,587,213.59)

- transferta nga llogari të vecanta 0.00 (1,115.73) 1,115.73

A+B SHPENZIMET, DALJET 185,097,684.68 429,741,632.95 (244,643,948.27)


109

A(I+II+III+I

V)

SHPENZIMET , TRASFERTAT E TE TJERA 181,645,980.63 426,289,928.90 (244,643,948.27)

I Shpenzime të Përgjithshme (1+2+3+4) 89,900,036.79 385,929,695.05 (296,029,658.26)

1 Shpenzime sipas bankave të nivelit të dytë 0.00 294,629,658.26 (294,629,658.26)

2 Transferta për ISSH-në 74,430,000.00 74,430,000.00 0.00

3 Transferta për ISKSH-në 12,187,000.00 12,187,000.00 0.00

4 Transferta për llogaritë e tjera speciale 3,283,036.79 4,683,036.79 (1,400,000.00)

- Transferta për kompesimin e pronave 3,282,542.48 0.00 3,282,542.48

- Transfertë kapitale për Shpronësimet 494.31 0.00 494.31

II Shpenzime për borxhin e brendshëm (1+2) 23,157,967.46 23,157,967.46 0.00

1 Shpen. interesat e Bonove të Thesarit 0.00 4,516,893.04 (4,516,893.04)

2 Shpenzime për interesat e Obligacioneve 0.00 18,641,074.42 (18,641,074.42)

III Shpenzime për borxhin e Jashtëm (1+2+3) 65,033,886.21 13,649,420.01 51,384,466.21

1 Interesa të Borxhit të Jashtëm 51,678,482.54 13,649,420.01 38,029,062.53

2 Principiali i Borxhit të Jashtëm 10,546,830.83 0.00 10,546,830.83

3 komisioni i borxhit të jashtëm 2,808,572.84 0.00 2,808,572.84

IV Shpen.kapitale e të tjera (1+2) 3,554,090.17 3,552,846.38 1,243.79

1 Shpenzime kapitale (230&232) 3,247,240.56 0.00 3,247,240.56

- LC Munici, (M. Mbrojtjes) Radar Locked Martin

231

1,011,085.00 0.00 1,011,085.00

- Transf. (M Mb, rep.durres) Radar Locked Martin

231

117,698.17 0.00 117,698.17

- Komision per pagese Dhjetor 2017

M.Mbrojtjes231

1.34 0.00 1.34

- Trans. Kthyer nga Konv.projekti Aech Soc Gen. 231 1,239.98 0.00 1,239.98

- Pagese Ministria e Bujqesise fondet (IBRD) 231 164,117.00 0.00 164,117.00

- Pagese komis M. e Bujqesise fondet (IBRD) 231 2.47 0.00 2.47

- Pagese Ministria e energjitikes Euro 231 249,938.91 0.00 249,938.91

- Pagese per Devoll Hydro Poëer 231 1,355,108.11 0.00 1,355,108.11

- Pagese Ministria e Mbrojtjes Euro 231 208,573.00 0.00 208,573.00

- Pagese Kuotash per Banka EBRD 232 139,476.58 0.00 139,476.58

2 Shpenzime të tjera (605) 306,849.61 0.00 306,849.61

- Transferte ISHP UNICEF Vaksinat 605 114,587.58 0.00 114,587.58

- Pagese Ministria e Financave USD kuota IBRD

605

192,262.03 0.00 192,262.03

B(I+II+III)

Rezultati nga përdorimi i valutës gjatë 2018 3,451,704.05 3,451,704.05 0.00

I Interesa Spot Forward (1+2+3) 413,796.45 413,796.45 0.00

1 Interesa Spot Forward (për euro) 351,498.21 351,498.21 0.00

2 Interesa Spot Forward (për USD) 5,020.49 5,020.49 0.00

3 Interesa Spot Forward (për SDR) 57,277.75 57,277.75 0.00

II Rivlerësim nga këmbimi valutor 217.54 217.54 0.00

III Rivleresim i valutës me kursin e datës 31.12. 2018

3,037,690.06 3,037,690.06 0.00

1 Rivleresim i euros me datën 31.12.2018 2,147,396.92 2,147,396.92 0.00

2 Rivleresim i dollarit me datën 31.12.2018 461,069.06 461,069.06 0.00

3 Rivleresim i SDR me datën 31.12.2018 429,224.08 429,224.08 0.00

(GJ+H)-D

GJENDJA E LLOGARISË MË 31.12.2018 49,899,412.52 49,899,412.52 0.00

I Gjendja e llogarisë në lekë 11,082,513.08 11,082,513.08 0.00

1 Gjendja më 31.12.2018 10,582,513.08 10,582,513.08 0.00

2 Depozitë për Garanci 500,000.00 500,000.00 0.00

II Gjendja në valutë e convert. në lekë më 31.12.18 38,816,899.44 38,816,899.44 0.00

1 Gjendja në Euro 308,844,134.58 38,117,543.09 38,117,543.09 0.00

2 Gjendja në dollar amerikan (USD) 10,001.00 1,078.31 1,078.31 0.00

3 Gjendja në SDR 4,656,739.20 698,278.04 698,278.04 0.00


Gjendja e llogarisë së Unifikuar të Thesarit (TSA) “Depozitë Qeverie” është e njëjtë në të gjitha monedhat që përdoren e kontabilizohen në të dy institucionet

(MFE& BoA), por rezultojnë diferenca në zërat që prekin këtë llogari, për shkak

se përdoren sisteme të ndryshme regjistrimi. Rezultati financiar nga këmbimi

valutor për veprimet (hyrje dalje) në llogarinë e Unifikuar të Thesarit “Depozite Qeverie”, është rezultat i llogaritjeve të “interesat spot-forwrdit” gjatë kryerjes së veprimeve gjatë vitit, ndërsa në fund të vitit bëhet “vlerësimi i gjendjes së valutës me monedhat e ndryshme, me kursin e ditës së fundit të vitit”. Pra këtë vit rezultatit nga përdorimi i valutës, por edhe një vit më parë, është si në tabelën

e mëposhtme:


110

Tabela nr. 24 000/ lekë Rezultati nga përdorimi i valutës

Intersa Spot forword Dif. kursi mes me fundin e vitit Shuma e diferencave

2017 2018 2017 2018 2017 2018

Në Euro 524,051.51 351,498.21 485,928.80 2,147,396.92 1,009,980.31 2,498,895.13

Në Dollar amerikan (USD)

0.00 5,020.49 38,149.85 461,069.06 38,149.85 466,089.55

Në SDR 40,895.37 57,277.75 971,070.95 429,224.08 1,011,966.32 486,501.83

Shuma 564,946.88 413,796.45 1,495,149.60 3,037,690.06 2,060,096.48 3,451,486.51

Burimi: Tabela është përpiluar e sistemuar nga grupi i auditimit

Pra për vitin 2018, ky rezultat është në shumën 3,451,486.51 mijë lekë, i

specifikuar si më poshtë: Të specifikuar me aktivitete, rezultati negativ nga përdorimi valutës: “Interesa Spot-Forward”, për 413,796.45 mijë lekë, i cili përbën 12% të totalit të rezultatit; “Rivlerësim i valutës me kursin e datës 31.12.2018”, është në vlerë 3,037,690.06 mijë lekë, i cili përbën 88% të totalit të

rezultatit. Të specifikuara me valuta rezultati nga përdorimi i tyre për të dy zërat

“Interesa Spot-Forward” & “Rivlerësim i valutës me kursin e datës 31.12.2018”

Për Euron për 2,498,895.13 mijë lekë, ose sa 72.4% e totalit të rezultatit

(interesat e spot Forward për 351,498.21 mijë lekë dhe Rivlerësim i euros në

vlerë 2,147,396.92 mijë lekë);

Për Dollarin Amerikan (USD) për 466,089.55 mijë lekë, ose sa 13.5% e totalit të

rezultatit, të ndara në “interesat e spot Forward” për 5,020.49mijë lekë dhe nga “Rivlerësim i dollarit” në vlerë 461,069.06 mijë lekë; Për SDR për 486,501.83 mijë lekë, ose sa 14.1% e totalit të rezultatit, të ndara në

“interesat e spot Forward”, për 57,277.75 mijë lekë dhe “Rivlerësim i SDR”, në vlerë 429,224.08 mijë lekë.

Arkëtimet dhe pagesat direkte të kryera nëpërmjet llogarisë “Depozitë Qeverie”: 1. Të hyrat të kontabilizuara nga kjo llogari janë: Fitimi i Bankës së Shqipërisë i

vitit 2017, derdhur brenda 4/mujorit të parë të vitit 2018 me një transfertë, në

vlerë 900,491.01 mijë lekë, rezultoi se është kontabilizuar në zërin “Fitimi i Bankës së Shqipërisë” i vitit 2017. Të adhurua nga koncesionet, me 18 transferta, në vlerë 24,233.45 mijë lekë. Duke e krahasuar me një vit më parë, të ardhurat

nga koncesionet janë rreth 20 herë më pak. Tabela nr. 25 000/ lekë

Nr. Emërtimi i konçensionit

Nr. i transfertave

Shuma euro Kursi vlera

2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018

1 Tirana Inter

Airoport

2 2 3,449,831.52 46,557.28 134.14 127.70 462,749.39 5,945.29

2 Agje Trajt. të

Konc "Atrako"

1 4 30,000.00 80,000.00 133.81 129.90 4,000.20 10,392.30

3 Transportit të

Anijeve

13 12 91,864.35 61,909.73 134.66 127.54 12,370.38 7,895.86

Totali 16 18 3,571,695.87 188,467.01 134.14 479,119.97 24,233.45


Të ardhura nga AAPSK, në vlerë 1,384.22 mijë lekë, të ardhura si në tabelën e

mëposhtme: Tabela nr. 26 000/ lekë

Monedha Data e trasfertës Shuma Kursi Shuma

2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018

EURO 25.04.2017 7,414.62 135.01 32,053.34

USD 25.04.2017 3,202,846.55 124.03 397,249.06

LEKE 25.04.2017 19.07.2018 1,384,215.45 3,082.94 1,384.22

TOTALI 432,385.34 1,384.22


Krahasuar me një vit më parë, të ardhurat nga AAPSK këtë vit janë rreth 78 herë

më pak.


111

Të ardhura nga Prokurori e Përgjithshme, në vlerë 47,209.70 mijë lekë, të

ardhura si në tabelën e mëposhtme: Tabela nr. 27 000/ lekë

Monedha Data e transfertës Shuma Kursi Shuma në lekë

2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018

euro 14.07.2017 22.03.2018 17,902.12 363,477 132.36 129.85 2,369.52 47,197.49

dollarë 10.07.2017 22.03.2018 32,000.00 115.97 132.41 105.33 4,237.12 12.21

euro 13.09.2017 97.88 133.58 13.07

TOTALI 50,000.00 6,619.71 47,209.70


Krahasuar me një vit më parë, të ardhurat janë rreth 7 herë më shumë.

2. Auditimi i daljeve (shpenzimeve direkte), të kontabilizuara në llogarinë e

Unifikuar të thesarit “Depozitë Qeverie”: Transferta për shpronësimet me 4 transferta, në vlerë 1,400,000 mijë lekë. Duke

e krahasuar me një vit më parë, shpenzimet direkte për shpronësimet janë rreth

17% më shumë.

Transferta për kompensimin e pronave, me 8 transferta, në vlerë 3,282,542.48

mijë lekë. Duke e krahasuar me një vit më parë, shpenzimet direkte nga kjo llogari për kompesimin e pronave janë rreth 57% më shumë.

Shpenzime direkte për blerje asetesh dhe likuidime të tjera, direkt nga llogaria e

unifikuar të thesarit (TSA) “Depozitë qeverie” në valuta e të konvertuara në shumën 3,554,090.17 mijë lekë me 9 pagesa. Për pagesat në valuta e në vlera

të mëdha, degët e thesarit përdorin Llogarinë e Unifikuar të Thesarit dhe jo

Bankat e Nivelit të Dytë.

Për vitin 2018, analitikisht për blerje asetesh dhe likujdime të tjera, janë realizuar si më poshtë: 1. Pagesë dhe transferim fondi për IBRD, për Ministrinë Bujqësisë dhe Zhvillimit

Rural, “Për krijimin dhe lehtësimin e mbështetjes së Agrobisnesit” në vlerë 1,337,655.881 euro, e konvertuar për 164,117 mijë lekë (artikulli 231, kodi

projektit M051377, në prog. buxhetor 04250, kapitulli 3);

2. Pagesa për kontratën “Për përmirësimin e sistemit të integruar të vëzhgimit të hapësirës detare”, për Ministrinë e Mbrojtjes, në vlerë 1,090,909 USD e konvertuar në 117,698.17 mijë lekë (artikulli 231, kodi projektit M170203, në

programin buxhetor 2120, kapitulli 1), sipas kontratës ndërmjet Ministrisë së

Mbrojtjes dhe Leekhed Martin Global, Incorporated SHBA për “Për përmirësimin e sistemit të integruar të vëzhgimit të hapësirës detare/ blerje softi”. 3. Pagesë për “blerje pajisjesh të anijeve patrulluese të klasit “Iliria” me sisteme armatimi 20mm”, për Ministrinë e Mbrojtjes/Komanda e Forcave Tokësore për 1,700,000 euro, të konventuar në 208,573 mijë lekë (artikulli 231, kodi projektit

nuk është vendosur në urdhër shpenzimi, ndërsa në urdhrin e ministrit të

mbrojtjes është M170424 “blerje armatim municion, pajisje dhe makineri për forcat e armatosura” në programin buxhetor 02120, kapitulli 1), në bazë të Kontratës nr.2632, datë 24.04.2017, të lidhur midis Ministrisë së Mbrojtjes dhe

kompanisë “Nexter systems” Francë, në vlerë 1,700,000 euro. 4. Pagesë “Për ndërtimin, përmirësimin, shfrytëzimin dhe mirëmbajtjen e autostradës Milot-Morinë”, për Ministrisë Infrastrukturës dhe Energjisë (MIE) për 2,032,850 euro, e konvertuar në lekë për 249,938.91 mijë lekë (artikulli 231,

kodi projektit M051377, në programin buxhetor 04250, kapitulli), Kontrata shtesë koncesionit, mbështetur nr.1892 rep, 987 kol, datë 26.07.2018 “Për një ndryshim dhe shtesë në kontratën e koncesionit për ndërtimin, përmirësimin,

shfrytëzimin dhe mirëmbajtjen e autostradës Milot-Morinë” midis MIE dhe shoqërisë koncesionare “Albanian Highway Concession” Tiranë, miratuar me VKM nr.870, datë 14.12.2016.


112

5. Pagesë për blerje vaksine për ISHP, për 1,058,447.97 USD, në vlerë të

konvertuar për 114,587.58 mijë lekë (artikulli 605, në programin buxhetor

07450, kapitulli 1), mbështetur në Marrëveshjen e qeverisë shqiptare me

UNICEF, datë 15.04.2005 “Për prokurimin e vaksinave të programit kombëtar të Imunizimit”. 6. Pagesë për shlyerjen e detyrimit kundrejt BNRZH (IBRD), në zbatim të ligjit

nr.54/2016 për MFE, për 1,809,525 usd, në vlerë të konvertuar për 192,262.03

mijë lekë (artikulli 605, në programin buxhetor 01130, kapitulli 1), në bazë të

Memo e bankës ËORD BANK GROUP në qershor 2017 (në anglisht) dhe Rezolutat

nr.612, dhe 613 të viteve 2009 dhe 2010 të bordit të guvernatorëve të BNRZH

(IBRD), të miratuara me ligjin nr.54/2016.

7. Pagesë për “Blerje sistemit të integruar të vëzhgimit të hapësirës ajrore-faza e

parë”, për Ministrinë e Mbrojtjes/Komanda e Forcave ajrore për 9,500,000 usd me LC, të konvertuar në 1,011,085 mijë lekë (artikulli 231, kodi projektit

M170489 “mjete dhe pajisje të tjera teknike, pajisje individuale ekuipazhi fluturues” në programin buxhetor 02120, kapitulli 1), në bazë të Kontratës

nr.5844, datë 02.10.2017, të lidhur midis Ministrisë së Mbrojtjes dhe kompanisë

“lockheed martin global inc. SHBA, miratuar me VKM nr.677, datë 22.11.2017, në vlerë 22,226,000 dollarë për 3 vjet (viti 2017 për 4,000,000 dollarë, pra

2,226,000$ paradhënie +1,774,000$ në bazë të faturës së progresit të punës dhe

certifikatës koresponduese të progresit të punës të lëshuar nga furnizuesi të

barabartë me likuidimin total të këtij viti për 449,856.28 mijë lekë);

8. Pagesa për MFE, detyrime të prapambetura në favor të BERZH për

1,288,348.27 USD, në vlerë 139,476.58 mijë lekë (artikulli 232, kodi projektit

M100536) “Pagesë për aksionet e papaguara nga shteti shqiptar të periudhës 1991-1998, që i përkasin rezolutës 15- anëtarësimit të Shqipërisë në vitin 1991

dhe rezolutës 59-rritja e parë e kapitalit në vitin 1996, në favor të Bankës

Evropiane për Rindërtim e Zhvillim (BERZH)”. Nga pagesa e këtij detyrimi të prapambetur në Bankën Evropiane për Rindërtim e Zhvillim (BERZH), janë

likujduar më shumë për 11,410.33 mijë lekë, duke rënduar buxhetin e shtetit për

këtë vlerë, sepse sipas kërkesës së kësaj banke prej 1,022,485 euro, të vlerësuar

me kursin e BSH të datës 17.10.2018 prej 125.25 lekë kur është kryer pagesa, do

të rezultonte si shpenzim në lekë për 128,066.25 mijë lekë, ndërsa në fakt duke

është likujduar ky detyrim në dollar e të konvertuar në 139,476.58 mijë lekë.

9. Pagesë për “Devoll Hydro Power”, për Ministrisë Infrastrukturës dhe Energjisë (MIE) për 10,435,950 euro x 129.85, në vlerë 1,355,108.11 mijë lekë (artikulli

231, kodi projektit M061093) rimbursim i kostove të infrastrukturës

zëvendësuese. Kjo pagesë nga llogaria e Unifikuar e Thesarit “Depozitë qeverie” në euro, është kryer në bazë të Kontrata e koncesionit 39/147, datë 17.10.2014,

mbështetur në ligjin nr.7, datë 12.02.2015.

3.3 MBI AUDITIMET E LIDHURA ME SISTEMET IT TË THESARIT

Nga auditimi në CFCU kemi konstatuar se përmes……. Prokurimi deri kontraktim të AFMIS, IPS2 realizuar përmes CFCU (mbështetje nga

Banka Botërore) ka rezultuar me kohëzgjatjen më të madhe të periudhës së

prokurimit me mbi 600 ditë kalendarike. AL-IPS2-P129332: Capacity Building Support to the Implementation of the Integrated Planning System (IPS 2) i cili

është një projekt tepër kompleks për nga natyra dhe komponentët e miksuar të

shërbimit të konsulencës për përgatitje referencash, testime te software-it,

dizenjime të software-it por edhe për faktin se është një nga projektet me shtrirje

në kohë më të gjatë që prej nënshkrimit të Marrëveshjes në vitin 2013. Kjo

kohëzgjatje në gjykimin e KLSH ka sjell cënim të produktivitetit dhe efektivitetit


113

të projektit IPS2, tej zgjatje e afatit të projektit me mbi 3 vjet, tejkalim dhe rritje

e kostos së tij me rreth 2.5 milion Euro, realizim vetëm 46% i projektit në 6 vite

dhe krijim i detyrimeve të prapambetura nga MFE.

Projekti IPS2 është i përbërë nga katër komponent të cilët janë: 1.Public Financial

Management; 2.Policy Coordination and Aid Management; 3.Developing IPS Management Information Systems dhe 4.Project Management.

Në zbatim të komponentit nr.3 janë lidhur tre kontrata për dizenjimin dhe

implementimin e tre sistemeve: 1.Kontrata AFMIS datë 26.04.2017 me vlerë

2,385,484.8 Euro; 2.Kontrata IPSIS datë 22.08.2018 me vlerë 645,907.2 Euro dhe

3.Kontrata EAMIS datë 12.12.2016 me vlerë 470,439.6 USD, zbatimi i të cilave

është shoqëruar me problematika si më poshtë sqaruar.

1.Kontrata AFMIS është një kontratë e hartuar ndryshe nga sa parashikohet në

marrëveshje lidhur me tatimin e projekteve (në marrëveshjet e QSH me BB

parashikohet se taksat e projekteve të BB do të financohen nga BB dhe do të jenë

të përfshira në vlerën totale të projektit) pasi këtu është ofruar përfituesi, MFE për të paguar TVSH-në e kësaj kontrate.

Bazuar në dokumentacionin e disponuar është konstatuar se pavarësisht se MFE

është ofruar të bëjë financimin e TVSH-së së kësaj kontrate me vlerë 397,580

Euro në dy vite 2017 dhe 2018 MFE nuk ka parashikuar buxhetin e nevojshëm të

kërkuar nga CFCU për këtë kontratë (organi që ndjek kontratën dhe parashikon

flukset dhe pagesat e saj) dhe për pasojë në vitin 2017 detyrimin e TVSH-së së

kësaj kontrate prej 35,158 Euro nuk e ka paguar MFE sikurse parashikon

kontrata, por është paguar nga granti IPS2 në datë 01.06.2017, “borxh” i cili i është kthyer grantit IPS2 nga MFE dhe saktësisht është ekzekutuar në SIFQ datë

27.01.2018 dhe ka mbërritur në llogarinë e projektit IPS2 datë 05.02.2018. Më tej në vitin 2018 përsëri MFE ka buxhetuar për këtë kontratë një fond shumë

më të vogël se ai i parashikuar nga CFCU dhe për pasojë ndaj kontraktorit është

krijuar dhe një detyrim i prapambetur prej rreth 12,911.17 Euro apo rreth

1,636,591 Lekë. TVSH-ja e kësaj kontrate për vitin 2018 prej 121,693.80 Euro ose

15,426,591 lekë do të duhej të paguhej nga MFE si pjesë e angazhimit të saj në

kontratë. Nëpërmjet shkresës nr.1330/1 datë 27.12.2018 CFCU ka vënë në dijeni

MFE për vlerën e këtij detyrimi. Është konstatuar se në datë 31.12.2018 MFE ka

lëshuar urdhër shpenzimin nr.1563 me vlerë 13,790,000 lekë për pagesën e

TVSH-së së kontratës AFMIS. Pra MFE nuk e ka shlyer të plotë detyrimin ndaj

kontraktorit duke krijuar një detyrim të prapambetur për vitin 2018 prej 1,636,591 lekë. Është konstatuar gjithashtu se kjo mos përmbushje detyrimi ka

ardhur si pasojë e pamundësisë për të planifikuar në buxhetin e vitit 2018 vlerën

e plotë për përmbushje të detyrimeve të rrjedhura nga kontrata sikurse është

kërkuar nga CFCU, dhe konkretisht MFE ka çelur një fond prej 13.800.000 lekësh

për këtë shpenzim. Për më tepër është parë se zbatimi i kësaj kontrate ka ecur

shumë ngadalë, edhe pse kontraktori ka ofruar shërbimet dhe ka lëshuar faturat

për to, është vërejtur se certifikatat e pranimit nga grupi i punës dhe menaxheri

i kontratës pranë MFE, janë lëshuar pas një periudhe 1 vjeçare për një pjesë të

faturës dhe për pjesën më të madhe nuk janë lëshuar ende.

Në datë 15.01.2018 Infosoft Systems sh.p.k. ka lëshuar faturën nr.80760472 me vlerë 525,000 Euro (70,092,750 lekë kursi 133.51) dhe faturën nr. 80738285 datë

20.12.2018 me vlerë 935,325.6 Euro (115,026,342.3 lekë) me vlerë totale

1,460,325.6 Euro (185,119,092.3 lekë), përfshirë TVSH-në që është 243,387.59

Euro (30,853,182.04 lekë), të cilat përfaqësojnë komponentin B të kontratës

“Information Technologies, Materials and other Goods”.


114

Sqarojmë këtu se CFCU ka kërkuar nga MFE në vitin 2018 buxhetimin e vlerës

362,422.72 Euro dhe vetëm faturat e ardhura në janar 2018 janë 1,460,325.6

Euro, TVSH e të cilave shkon rreth 243,387 Euro, në një kohë që MFE ka

buxhetuar për këtë qëllim vetëm 108,790 Euro. Pra sa më sipër, konstatohet se financimi i TVSH-së me vlerë 397,580.80 Euro i kësaj kontrate nga MFE ka qenë jashtë mundësive të saj buxhetore. 2. Kontrata AFMIS dhe IPSIS kanë një vlerë prej 2,633,811.2 Euro të dyja së

bashku, dhe në momentin e nënshkrimit të tyre vlera e mbetur pa disbursuar nga

Granti IPS2 ka qenë 1,797,125.78 Euro në datë 22.08.2017 (datë në të cilën është

nënshkruar IPSIS) dhe duke i zbritur vlerën e 10% parapagim bërë për kontratën

AFMIS në datë 01.06.2017 prej 210,948.48 rezulton që detyrimi i mbetur vetëm

për këto dy kontrata është 2,422,862.72 Euro, duke sjellë në këtë moment minimalisht një gap mosmbulimi prej 625,736.94 Euro. Konstatohet janë ndërmarrë angazhime financiare duke nënshkruar kontrata

përtej fondeve totale disponibël të projektit, pra është hyrë në detyrime kontraktuale financimi i të cilave nuk ka qenë i mundur në momentin e

ndërmarrjes së angazhimit duke ekspozuar qeverinë shqiptare ndaj një risku

mijëra eurosh, pasi “The World Bank Procurement Regulations for IPF

Borrowers” në seksionin V, sqaron se çdo bashkëpunim procedurial me BB nuk e detyron atë të financojë këto kontrata përtej marrëveshjes ligjore të

nënshkruar. Ndërkohë ligji 9936, datë 26.6.2008 “Për Menaxhimin e Sistemit Buxhetor në Republikën e Shqipërisë”, ndalon ndërmarrjen e angazhimeve financiare përtej fondeve disponibël. Gjithashtu, konstatohet se në nënshkrimin

e këtyre dy kontratave është ndjekur një procedurë jo në përputhje me ligjin, e

cila ka ekspozuar QSH ndaj një risku të madh për një periudhë gati 1.5 vjeçare, deri në nënshkrimin e marrëveshjes për financim shtesë në datë 03.01.2019, e

cila e eliminoi këtë risk tashmë, por nuk legjitimoi procedurën jo ligjore të

zbatuar.

3.Kontrata EAMIS është një kontratë e zbatuar për 90% të vlerës së saj dhe 10%

e kontratës ka ngelur pa u paguar për arsye se e pengon certifikata e integrimit

me dy sistemet e tjera AFMIS dhe IPSIS, sisteme këto që janë shumë më mbrapa

se sistemi EAMIS në implementimin e tyre. Është konstatuar se edhe pse

implementimi i kontratës nuk ka përfunduar si dhe pagesat e saj, si edhe pse tre

faturat e fundit janë lëshuar dhe paguar jashtë afatit të kontratës, ende dhe sot

nuk është amenduar dhe aplikuar për shtyrje afati të kontratës, afati i së cilës ka përfunduar në datë 30.06.2018, dhe për më tepër edhe afati i garancisë së kësaj

kontrate skadon në datë 30.06.2019.

Procurement procedure for AFMIS and IPSIS. Procedura e prokurimit të AFMIS (lot 1) dhe IPSIS (lot 2) është pjesë e projektit

IPS 2 të ndarë të komponentit III “Developing IPS Management Information System”. Ky komponent është i përbërë nga disa nën komponentë në të cilën përfshihen: dizenjimi i zgjidhjeve për AFMIS dhe IPSIS, dizenjmi i modulit të

EAMIS, implementimi i zgjidhjeve të AFMIS dhe IPSIS,

Vlera fillestare e buxhetuar për të dy lotet e këtij prokurimi paraqitet në shumën

1,777,000 Euro, ndërkohë që sipas planit të rishikuar të prokurimit paraqitet në shumën 2,633,711 Euro. Përfituesi i sistemit AFMIS është Ministria e Financave

dhe Ekonomisë ndërkohë që për projektin IPSIS përfitues është Kryeministria. Në

këtë mënyrë për ndjekjen dhe vlerësimin e procedurave për secilin nga të dy

lotet e prokuruara janë ngritur grupe vlerësimi të veçanta në të dy institucionet

përkatëse.


115

Dokumentat e tenderit janë përgatitur në 18.11.2015, të cilat janë rishikuar pas

komenteve dhe “no objection” të Bankës Botërore të datës 25.11.2015, duke u ridërguar në 11.12.2015. Dokumentet e tenderit janë amenduar disa herë gjatë

periudhës së shfaqjes së interesit nga operatorët ekonomikë të interesuar duke

zgjatur afatin e paraqitjes së ofertave nga data 26.01.2016 deri në datën 24.02.2016, në përputhje me parashikimet e Udhëzuesit për bërjen publike të

amendimeve te të gjithë pjesëmarrësit e interesuar. Ftesat për pjesëmarrje janë

publikuar së bashku me dokumentet e tenderit elektronikisht për të dyja lotet

duke përfshirë edhe kërkesat specifike për secilin lot. Pas ftesës për pjesëmarrje,

kanë paraqitur interes për dokumentet e tenderit 14 operatorë ekonomikë.

Takime përpara dorëzimit të ofertës janë organizuar në 28 dhe 29 Dhjetor 2015

përkatësisht për LOT 1 dhe LOT 2 me ofertuesit potenciale në të cilat janë bërë

pyetje dhe përgjigje në lidhje me procedurën, sipas kërkesave të pikës 2.18 të

Udhëzuesit. Të gjitha modifikimet që kanë ardhur si pasojë e kërkesave dhe

përgjigjeve për qartësim janë bërë publike duke u shpërndarë nëpërmjet email drejt të gjithë ofertuesit potencialë nëpërmjet amendamenteve përkatëse të

dokumenteve të tenderit.

Çmimet e ofertave janë paraqitur sipas formateve standarde të dokumenteve të

tenderit në lidhje me vlerësimin e secilit nën komponent software dhe hardware

dhe janë përmbledhur edhe në ofertat financiare të përgjithshme për sistemet

përkatëse. Për të dyja lotet, pesha e vendosur për çmimin e ofruar është në

masën 80 % ndërkohë që për vlerësimin cilësor/teknik pesha e vendosur është

në masën 20%. Vlerësimi i secilit nën komponent të aspektit cilësor të ofertës së

paraqitur është pjesë e pikës ITB 40.5 të dokumenteve të tenderit në të cilën janë

shënuar edhe peshat përkatëse të secilit nën komponent të vlerësimit cilësor, që përfshijnë ndër të tjera, cilësia e planit të implementimit të projektit, planet e

testimeve operacionale, metodologjia e strukturuar e menaxhimit të projektit

etj,. Pjesëmarrësit në tender kanë paraqitur sigurimin e ofertës bashkë me

ofertat e dorëzuara.

LOT 1 – AFMIS. Gjatë fazës së parë të procesit të prokurimit për lotin e parë,

AFMIS, tre oferta janë paraqitur nga operatorët ekonomike të mëposhtëm: Tabela nr. 28:

Operatori/ët Shteti origjinës Prezantimet e drejtpërdrejta 1

Prezantimet e drejtpërdrejta 2

JV Intrasoft International and Singular Logic Luksemburg, Greqi 22-23/06/2016 30/11/2016

JV Infosoft System and Intech Shqipëri, Shqipëri 21/06/2016 01/12/2016

JV Synergy International Systems and Ikub USA, Shqipëri i pa ftuar 02/12/2016

Burimi: MFE

Në raportin e parë të vlerësimit të hartuar nga grupi i vlerësimit janë vlerësuar si

të kualifikuara dy oferta dhe është skualfikuar operatori Synergy International

System and Ikub për mospërmbushje të kritereve të kualifikimit, duke ftuar për

kryerjen e prezantimeve të drejtpërdrejta në Qershor 2016 vetëm dy ofertuesit e mësipërm. Ky skualifikim i këtij operatori në bazë të argumentave të përdorur

është bërë objekt i rishikimit nga Banka Botërore duke detyruar ftesën për

pjesëmarrje në prezantimet e drejtpërdrejta edhe të këtij operatori si dhe ftesën

përsëri për të dy operatorëve të tjerë duke vlerësuar të pamjaftueshëm këtë

proces të kryer më parë, me komentet e paraqitura. Vetëm pas kryerjes së këtyre

prezantimeve përsëri për të tre operatorët e paraqitur është hartuar përsëri

raporti i vlerësimit i datës 03.02.2017 të grupit të vlerësimit që ka marrë

miratimin e Bankës Botërore “no objection”. Bazuar në vlerësimin e ofertave në fazën e parë dhe sqarimet e ndryshme në lidhje me këtë oferta janë kualifikuar në fazën e dytë dy nga tre ofertat e paraqitura nga ana e operatorëve ekonomikë,

duke skualifikuar bashkimin e operatorëve Synergy International Systems and


116

Ikub për arsye të problematikave në integrimin e sistemit me nënsistemet e tjera,

në zgjatjen e klasifikimeve buxhetorë për të arritur integrimin, mungesë të

backup të software etj.

Në fazën e dytë të prokurimit janë paraqitur ofertat e prezantuara nga dy

bashkimet e operatorëve ekonomikë të cilët janë kualifikuar dhe janë ftuar që të marrin pjesë në fazën e dytë të prokurimit. Ofertat financiare të paraqitura prej

tyre paraqiten: Tabela nr. 29

Operatori/ët Shteti origjinës Furnizimi dhe

instalimi

Kosto mirembajtje

Shuma Euro

JV Intrasoft International and Singular Logic Luksemburg, Greqi 2.700.000 659.363 3.359.362,64

JV Infosoft System and Intech Shqipëri, Shqipëri 1.987.904 917.583 2.905.486,50

Burimi: MFE

Objekt i vlerësimit të ofertave dhe zgjidhjeve teknike të paraqitura është edhe

vlerësimi cilësor i secilit pjesëmarrës. Pesha e secilit komponent të vlerësimit cilësor dhe shkalla e vlerësimit për secilin prej tyre vlerësohet të jetë kryer në

përputhje me kriteret e paraqitura në instruksionet mbi ofertuesit në

dokumentet standarde të tenderit në lidhje me këtë procedurë. Formula e

përdorur për vlerësimin e ofertave të paraqitura si raporti i cilësisë dhe çmimit e

paraqitur edhe në dokumentet e tenderit është aplikuar: Vlerësimi = 0.8* çmim

më i ulët/çmim oferte + 0.2* cilësi e ofertës/cilësi maksimale. Aplikimi i formulës

dhe riperformanca e llogaritjes në bazë të vlerësimit të raportit të vlerësimit

është kryer saktë sipas tabelës së mëposhtme: Tabela nr. 30

Ofertuesi Cmimi Cilësia

teknike

Pikëzimi i

cmimit

Pikëzimi i

cilësisë

Vlerësimi

final

JV Intrasoft International and Singular Logic 2.696.175 4,53 0,59 0,20 0,79

JV Infosoft System and Intech 1.987.904 2,9 0,80 0,13 0,93

Burimi: MFE

Në bazë të rezultateve të raportit të vlerësimit është propozuar lidhja e kontratës

me bashkimin e operatorëve ekonomikë “Infosoft System and Intech” që ka shënuar edhe vlerësimin më të lartë në nivelin e 0.93. Në përputhje me pikën 2.65 të Udhëzuesit, është publikuar njoftimi i fituesit dhe

në vijim është paraqitur ankesë nga ana e bashkimit të operatorëve ekonomik

Intrasoft International dhe Singular Logic me anë të letrës datë 26.04.2017. Në

këtë ankesë, është parashtruar shkalla e diferencave në ofertë me ofertuesin

fitues si pasojë e zgjidhjes së ofruar me anë të LDSW dhe COTS, që në

këndvështrimin e këtyre operatorëve ekonomikë do të shkaktojnë varësi të

madhe për ofertuesin e suksesshëm në të ardhëm dhe kosto të larta mirëmbajtje

në të ardhmen. Përgjigja ndaj ankuesit është kthyer pas marrjes së miratimit

paraprak edhe nga BB sipas emailit të datës 10.05.2017 në të cilën është referuar

që përzgjedhja e funksionalitetit në përputhje me pikën ITB 1.1 të dokumenteve të tenderit do të realizohej në një kombinim ndërmjet moduleve COTS dhe LDSË.

Kosto e parashikuar e procedurës për realizimin e AFMIS vlerësohet në shumën

1,411,607 Euro ndërkohë që në planin e prokurimit sipas të raportit të fazës së

parë të vlerësimit paraqitet 900,000 Euro. Me anë të letrës së transmetimit,

pjesë të raportit të vlerësimit të fazës së dytë të prokurimit për AFMIS vlera e

parashikuar e buxhetit është vlerësuar në shumën 1,611,607 Euro. Në lidhje me

pamjaftueshmërinë e fondeve në dispozicion për përmbushjen e procedurës së

prokurimit dhe lidhjen e kontratës me ofertuesin e suksesshëm janë ndërmarrë

komunikime të vazhdueshme me donatorin të dokumentuara nëpërmjet

emaileve drejtuar BB. Për shkak të rëndësisë së projektit në fjalë, pas vënies në dijeni nga CFCU, BB ka dhënë miratimin në parim për lidhjen e kontratës


117

pavarësisht se lidhja e saj tejkalon vlerën e angazhuar përkundrejt grantit

përkatës. Në këtë mënyrë, nga BB janë paraqitur mundësitë e financimit shtesë

për këtë kontratë nëpërmjet amendamenteve të grantit nga SIDA. Pas marrjes

së konfirmimit nga BB është proceduar me lidhjen e kontratës ndërmjet

Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë dhe bashkimit të operatorëve ekonomikë Infosoft System dhe Intech në datë 26.04.2017 për vlerën 2,385,484.8 Euro duke

përfshirë edhe TVSH .

LOT 2 – IPSIS. Buxheti i parashikuar për këtë procedurë sipas letrës së

transmetimit, pjesë e raportit të vlerësimit të fazës së dytë, paraqitet në shumën

360,700 Euro. Gjatë fazës së parë të prokurimit janë paraqitur tre oferta nga

operatorët ekonomikë të mëposhtëm: Tabela nr. 31

Operatori/ët Shteti origjinës Prezantimet e drejtpërdrejta

JV Synergy International Systems and Ikub USA, Shqipëri 05/12/2016

JV Teched Consulting Services and Bo-Tek Kroaci, Kosovë 06/12/2016

JV Infosoft System and Intech Shqipëri, Shqipëri 07/12/2016

Burimi: MFE

Në raportin e vlerësimit të fazës së parë të prokurimit ofertat e paraqitura janë

kualifikuar të tre propozimet teknike të paraqitura duke u vlerësuar në përputhje

me kriteret e përcaktuara në dokumentet e tenderit me shumicë të anëtarëve të

grupit të vlerësimit sipas raportit të vlerësimit datë 08.02.2017, komentuar nga

BB në 13.02.2017. Në fazën e dytë të prokurimit, janë vlerësuar ofertat e paraqitura nga bashkimet e operatorëve ekonomikë të vlerësuar për të marrë

pjesë në fazën e dytë. Ofertat financiare të paraqitura nga pjesëmarrësit

paraqiten: Tabela nr. 32

Operatori/ët Shteti origjinës Furnizimi dhe instalimi

Kosto mirëmbajtje

JV Teched Consulting Services and Bo-Tek Kroaci, Kosovë 943.048 404.088

JV Infosoft System and Intech Shqipëri, Shqipëri 836.511 551.740

JV Synergy International Systems and Ikub USA, Shqipëri 538.256 95.901

Burimi: MFE

Të tre konkurentët i janë nënshtruar vlerësimit cilësor të propozimeve teknike të

tyre. Pesha e dhënë secilit komponent cilësor është e njëjtë me peshën e këtyre

komponentëve në dokumentet e tenderit. Formula e përdorur për vlerësimin e ofertave të paraqitura si raporti i cilësisë dhe çmimit e paraqitur edhe në

dokumentet e tenderit është aplikuar: Vlerësimi = 0.8* çmim më i ulët/çmim

oferte + 0.2* cilësi e ofertës/cilësi maksimale. Aplikimi i formulës dhe

riperformanca e llogaritjes në bazë të vlerësimit të raportit të vlerësimit është

kryer saktë sipas tabelës së mëposhtme: Tabela nr. 33

Ofertuesi Çmimi Cilësia teknike

Pikëzimi i çmimit

Pikëzimi i cilësisë

Vlerësimi final

JV Teched Consulting Services and Bo-Tek 943.048 3,7 0,46 0,20 0,66

JV Infosoft System and Intech 836.511 3,44 0,51 0,19 0,70

JV Synergy International Systems and Ikub 538.256 3,06 0,8 0,17 0,97

Burimi: MFE

Nga llogaritjet konstatohet se shpallja e fituesit të procedurës është kryer në

përputhje me formulën e specifikuar në dokumentat e tenderit. Propozimi për të

lidhur me kontratën me bashkimin e operatorëve ekonomikë Synergy

International Systems dhe Ikub është ndërmarrë nga komisioni i vlerësimit sipas

raportit të vlerësimit të fazës së dytë datë 12.04.2017 në përputhje me ofertën

ekonomikisht më të favorshme sipas raportit cilësi-çmim. Në lidhje me raportin

e vlerësimit të fazës së dytë është miratimi edhe nga Banka Botërore me anë të shkresës datë 17.04.2017. Plani i prokurimit në lidhje me këtë procedurë


118

rezulton të jetë në shumën 360,700 Euro ndërkohë që oferta e operatorit më të

ulët të propozuar për lidhjen e kontratës paraqitet në shumën 538,256 Euro. Në

datë 22.08.2017 është lidhur kontrata ndërmjet Kryeministrisë dhe bashkimit të

operatorëve ekonomikë Synergy International System dhe Ikub në shumën

645,907 Euro, duke përfshirë edhe vlerën e TVSH.

3.3.1 Auditim i Teknologjisë së Informacionit në sistemin e integruar të thesarit.

KLSH ka vlerësuar si të rëndësishëm auditimin e sistemeve të teknologjisë që

MFE disponon, për të garantuar disponibilitet dhe integritet të të dhënave me të

cilat bazon vendimmarrjen. Qëllimi i Auditimit TIK të ushtruar në MFE është

dhënia e opinionit apo vlerësimi nëse ekzistojnë kontrollet dhe mekanizmat e

duhur me qëllim krijimin/ mirëmbajtjen/ zhvillimin e burimeve IT dhe funksioneve

për të cilat këto burime shërbejnë. Në përfundim të auditimit u arrit në

përfundimin se identifikimi dhe administrimi i elementëve kritikë në ofrimin shërbimeve dhe garantimin e sigurisë së të dhënave si dhe vazhdimësisë në

ofrimin e shërbimit nëpërmjet teknologjisë së informacionit është i pa

pamjaftueshëm. Mungesa e Strategjisë në drejtim të teknologjisë informacionit,

mbart riskun e keq adresimit të burimeve të nevojshme për mbështetjen e

veprimtarisë së MFE. Përdorimi i sistemeve në MFE mbart një risk të lartë në

mbarëvajtjen e funksionaliteteve të ndërtuara në shërbim të qëllimit dhe

objektivave institucionale. Ndërveprimi dhe bashkëpunimi i sistemeve të

informacionit në lidhje me automatizimin e të dhënave me rëndësi të veçantë

nuk është i konsoliduar. Ka mangësi në saktësinë e veprimeve operacionale të

input-it të të dhënave.

Në lidhje me auditimin e funksionimit të Qeverisjes TIK u konstatua se teknologjia

e informacionit zhvillohet pa Plan Strategjik, duke sjellë mos pasqyrim të qartë

të objektivave të MFE lidhur me sigurinë institucionale dhe infrastrukturën TI,

objektivat strategjikë për burimet njerëzore të strukturës së TI pranë MFE, në

kundërshtim me strategjinë kombëtare të zhvillimit të dixhitalizimit.

Në lidhje me auditimin dhe verifikimin e kontrolleve të aplikacioneve për të

dhënat Input/Output u konstatua se nga DPT merren të dhëna vetëm për të

ardhurat. DPT dërgon në MFE informacionin elektronik nëpërmjet file.txt i cili i

korrespondon kontabilizimit të transaksioneve mbi të ardhurat tatimore të file-

it txt dërguar paraprakisht nga MFE ne DPT mbi arkëtimin e këtyre të ardhurave.

Çdo file ka një emër unik dhe një file nuk mund të ngarkohet më shumë se një

here në SIFQ, në të kundërt SIFQ refuzon automatikisht ngarkimin e të njëjtit file

më shumë se një herë. Në rastin e korrigjimeve kontabile që DPT dërgon në MFE

lidhur me kontabilizime të të ardhurave dërguar me file-t e mëparshme, DPT

dërgon një file të ri i cili përmban korrigjimet kontabile, ku çdo transaksion

korrigjimi kontabil përmban numrin e referencës së pagës në SIFQ të cilës i referohet ky korrigjim. DPT file txt e upload-on në serverin FTP të mundësuar nga

MFE. Në momentin që në serverin FTP dërgohet një file txt, nga drejtoria IT në

MFE dërgohet me email tek Drejtoria e Operacioneve të Thesarit vetëm emri i

filet.txt dërguar nga DPT dhe punonjësi në Drejtorinë Operacionale kryen

ekzekutimin e programit të ngarkimit të këtij file në SIFQ. Pra shkëmbimi i

drejtpërdrejtë i të dhënave ndërmjet sistemit të DPT dhe sistemit të thesarit

(SIFQ) nuk kryhet në mënyrë automatike.

Nga të dhënat e auditimit përgjatë plotësimit të transaksioneve “Process Order” për vitin 2018 me burim sistemin SIFQ, u konstatuan 33903 raste ku


119

fusha “Bill Amount” është e barabartë me fushën “Shuma” (pra kontrata është mbyllur), por nuk ka marrë statusin “Closed”, me qëllim mbylljen e procesit.

Gjatë këtij procesi përdoruesit i ndërpritet procesi i punës duke i nxjerrë error.

Gjithashtu u konstatuan 2 raste ku fusha “Bill Amount” është më e madhe se fusha “Shuma”. Ky veprim do të thotë se furnitori është paguar më shumë se vlera e kontratës. Për pasojë, rezulton se sistemi i thesarit në këto raste nuk ka

mekanizmat e duhur parandalues për mos lejimin e tejkalimit të vlerës së

kontratës.

Në lidhje me auditimin e userave të gjeneruar nga sistemi i thesarit SIFQ nga

verifikimi analitik i 374 userave aktiv të sistemit të SIFQ, u konstatua se:

a) usera të cilët edhe pse e kanë përfunduar objektin për të cilin janë çelur, janë

ende aktiv. Ky fakt mbart një risk të lartë për ndërhyrje të paautorizuara në

sistem duke mos lënë gjurmë mbi aktivitetin që kanë kryer. Saktësisht: Oracle,

Oracle3, Oracle5, Oracle7, Oracle9. Gjithashtu user-at nuk kanë një “End Date”, pra edhe pas shkëputjes së marrëdhënieve të punës, punonjësve nuk u është mbyllur ende account-i.

b) useri FADMIN përdoret nga disa punonjës të cilat gjithashtu kanë userin e tyre,

duke mos lënë gjurmë se cili punonjës ka kryer një veprim të caktuar me këtë

user. Ky user ka 127 lloje të drejtash (atribute) në sistem, duke bërë që risku i

përdorimit të tij nga shumë punonjës të jetë i lartë.

c) Nuk ka një rregullore/ manual ku të përcaktohen atributet që secili user duhet

të gëzojë në varësi të pozicionit të punës që ka.

Gjatë verifikimit të sistemimeve të veprimeve të kryera për vitin 2018, u

konstatua: Një rast ku sistemi i thesarit nuk i ka dhënë vlerë fushës së numrit

rendor të veprimit të kryer “DOC_SEQUENCE_VALUE”, fushë e cila duhet të plotësohet automatikisht nga sistemi (vlerë default). Gjatë verifikimit të detajuar

të këtij errori (bug-u), u konstatua se këtij veprimi më pas i është bërë reverse,

pra praktikisht ky veprim është zëruar, pra nuk ka krijuar efekt. Errore (bug-e) të

tilla me natyrë të ngjashme janë krijuar edhe në periudha të mëparshme, edhe

pse janë raste të izoluara. Për këto raste mungon një analizë e mirëfilltë mbi

arsyet që kanë sjellë këtë error.

Në lidhje me auditimin e metodave të sigurimit të kontrollit të informacionit u

konstatua se në sistemin SIFQ janë të implementuara metodat e sigurimit të

kontrollit të inputit me qëllim sigurimin e një produkti cilësor final, por nuk ka

raporte mbi saktësinë e outputit. Nga auditimi u konstatua se mungojnë kontrollet periodike të outputit. Kontrollet kryhen vetëm në rastet kur ka

sinjalizime për ndonjë parregullsi. Në rastin e fushës PERIOD_NAME nuk ka

funksion të kontrollit të inputit. KLSH testoi inputin në këtë fushë duke vendosur

vitin 2022, e cila nuk përbën vlerë logjike për këtë fushë. Kjo vlerë u pranua nga

sistemi.

Në lidhje me auditimin erroreve (bug) që ndodhin në SIFQ në mënyrë të

përsëritur u konstatua se: Gjatë procesit të rakordimit të postës së Bankës së

Shqipërisë me bankat e nivelit të dytë, dhe dërgimin e rakordimit në sistemin e

thesarit me anë të Swift Server (me data encryption), ndodh që posta e një dege

të caktuar i kalon një dege tjetër që nuk i përket. Pasi sinjalizohet nga punonjësit e degës së thesarit, kryhet riparimi i kësaj anomalie (bug-u) me anë të një skripti

i cili e dërgon postën në degën përkatëse në mënyrë që të kryhet rakordimi i

degës së thesarit. Ky bug është akoma prezent në sistemin e thesarit duke krijuar

anomali të tilla.

Në lidhje me auditimin mbi ndërveprimin institucional dhe organizativ

ndërmjet MFE – AKSHI u konstatua se nga Sekretari i Përgjithshëm i MFE janë


120

nxjerrë urdhra për ngritjen e grupeve të punës, ku pjesë përbërëse e grupit janë

punonjës të AKSHI-t. Një veprim i tillë nuk citohet në asnjë pikë të marrëveshjes

në nivel shërbimi ndërmjet dy institucioneve protokolluar me nr. 420 (AKSHI) dhe

nr. 653/1 (MFE), ku t’i jepet e drejtë titullarit të një institucioni të ngrejë urdhra me punonjës/specialist të një institucioni tjetër. Gjithashtu këto institucione nuk janë në varësi të njëra tjetrës, për pasojë KLSH i vlerëson këto urdhra të

pabazuara juridikisht.

Në disa nga urdhrat e marrjes në dorëzim të aktiveve apo shërbimeve në fushën

e teknologjisë së informacionit, pjesë e grupit të marrjes në dorëzim janë

punonjës jo specialistë të fushës, veprim në kundërshtim me pikën 43 të

Udhëzimit Nr. 30 Datë 27.12.2011 “Për menaxhimin e aktiveve në njësitë e sektorit publik”, i ndryshuar, ku citohet “Komisioni përbëhet nga specialistë të fushës sipas llojit të aktiveve dhe, në rast nevoje, edhe nga ekspertë të jashtëm.

Në komision bëjnë pjesë jo më pak se tre veta, duke përfshirë edhe punonjësin

me përgjegjësi materiale”. Në lidhje me auditimin mbi ndërveprimin institucional dhe organizativ

ndërmjet MFE – AKSHI u konstatua se për periudhën e audituar, procedurat e

prokurimit si dhe lidhja e kontratave për mallrat apo shërbimet në fushën e

teknologjisë së informacionit, janë zhvilluar dhe nënshkruar nga AKSHI, ndërsa

vetë investimi si dhe detyrimi financiare kalojnë për MFE. VKM Nr. 673, datë

22.11.2017 “Për riorganizimin e Agjencisë Kombëtare të Shoqërisë së Informacionit”, i ndryshuar, saktësisht në pika 18, citon: “Institucionet e administratës shtetërore nën përgjegjësinë e Këshillit të Ministrave duhet të

dorëzojnë pranë AKSHI-t 1 (një) kopje të dokumentacionit të plotë të çdo sistemi

dhe infrastrukture TIK ekzistuese dhe kodin e burimit. Sistemet dhe infrastruktura TIK ekzistuese kalojnë nën administrimin dhe inventarin e AKSHI-

t, së bashku me të drejtat dhe detyrimet juridiko-civile përkatëse brenda datës

30 shtator 2018”. Me Urdhër të përbashkët të Sekretarit të Përgjithshëm të MFE dhe Drejtorit të

Përgjithshëm të AKSHI-t, me nr. 5762 prot, datë 21.03.2018 (MFE) dhe nr. 1311

prot, datë 16.03.2018 (AKSHI), janë ngritur grupet e punës për evidentimin e

sistemeve IT dhe infrastrukturave hardware të MFE, si dhe përcaktimin e listës

së aktiveve të qëndrueshme të trupëzuara dhe të patrupëzuara objekt kalimi

kapital.

Edhe pse ka kaluar rreth 1 vit e 4 muaj nga nxjerrja e urdhrit të përbashkët për kalimin e kapitalit, si dhe rreth 10 muaj nga afati i vendosur në VKM Nr. 673, ky

proces ende nuk ka përfunduar. Aktualisht sistemet e IT dhe infrastruktura

hardware e MFE, janë ende pjesë e inventarit të MFE, e për pasojë edhe

detyrimet juridike dhe financiare mbi këto sisteme, në kundërshtim me pikën 18

të VKM nr. 673, datë 22.11.2017 “Për riorganizimin e Agjencisë Kombëtarë të Shoqërisë së Informacionit”, i ndryshuar.

Në lidhje me auditimin mbi ndërveprimin institucional dhe organizativ

ndërmjet MFE – AKSHI u konstatua se baza ligjore, më konkretisht VKM nr. 352,

datë 11.05.2016 “Për krijimin e bazës së të dhënave shtetërore të Sistemit Informatik Financiar të Qeverisë (SIFQ)” dhe VKM nr. 673, datë 22.11.2017 “Për riorganizimin e agjencisë kombëtare të shoqërisë së informacionit”, i ndryshuar, janë në kundërshtim për sa i përket përcaktimit të institucionit administrues të

SIFQ. Saktësisht, në VKM nr. 352, pika 5/a, citohet: “Institucioni administrues i SIFQ është Ministria e Financave”, ndërkohë në VKM nr. 673, pika 9 citohet:

“AKSHI është administrator i çdo sistemi TIK që ka si përdorues institucionet apo organet e administratës shtetërore nën përgjegjësinë e Këshillit të Ministrave”.


121

Në VKM nr. 673 (si akt më i vonshëm kronologjikisht), nuk përcaktohet asnjë

dispozitë apo nen i cili shfuqizon apo ndryshon nenet e VKM nr. 352. Aktualisht,

të dyja VKM-të janë në fuqi, edhe pse kundërshtojnë njëra tjetrën për sa i përket

administrimit të Sistemit Informatik Financiar të Qeverisë (SIFQ).

Në lidhje me auditimin e zbatimit të Marrëveshjeve të Nivelit të Shërbimit

(MNSH) u konstatua se sipas VKM Nr. 673, datë 22.11.2017 “Për riorganizimin e agjencisë kombëtare të shoqërisë së informacionit”, i ndryshuar, procesin e ofrimit të shërbimit duhet ta mbulojë vetë AKSHI, pasi ka aftësitë e nevojshme

profesionale për ofrimin e këtyre shërbimeve.

Në marrëveshjen e nivelit të shërbimit datë 24.01.2018, ndërmjet Agjencisë

Kombëtare të Shoqërisë së Informacionit dhe Ministrisë së Financave dhe

Ekonomisë, protokolluar me nr. 420 (AKSHI) dhe nr. 653/1 (MFE), përcaktohen

elementët që do të mbulohen nga AKSHI.

Gjithashtu mbështetur edhe në përshkrimet e punës të stafit të drejtorisë TIK të AKSHI-t atashuar pranë MFE, përkatësisht “Sektori i Zhvillimit dhe Mirëmbajtjes dhe Sigurisë së Infrastrukturës” ka detyra kryesore të përcaktuara për mirëmbajtjen dhe suportin në kategori të ndryshme.

Nga sa më sipër konstatohet se zërat e përfshira në këto marrëveshje në nivel

shërbimi, gjenden të pasqyruara në kompetencat e përcaktuara nga VKM nr. 673

datë 22.11.2017 “Për riorganizimin e Agjencisë Kombëtare të Shoqërisë së Informacionit”, i ndryshuar dhe në marrëveshjen e nivelit të shërbimit datë 24.01.2018, ndërmjet Agjencisë Kombëtare të Shoqërisë së Informacionit dhe

Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë.

Në lidhje me auditimin mbi burimet njerëzore të Auditit të Brendshëm u konstatua se MFE nuk ka zhvilluar burimet njerëzore të Auditit të brendshëm me

njohuri të mjaftueshme mbi teknologjinë e informacionit dhe nuk ka planifikuar,

kryer misione auditimi në sistemet e TI-së, në auditimet e kryera gjatë vitit 2018

në kundërshtim me nenet 14 dhe 8 të Ligjit nr. 114/2015 “Për Auditimin e Brendshëm në sektorin publik”. “Të kryejë auditime IT sipas përcaktimeve të nenit 4, pika 6 dhe nenit 9 dhe në përputhje me Standardet ndërkombëtare për

praktikën profesionale të auditimit të brendshëm”.


123

4. IMPLEMENTIMI I BUXHETIT

Zbatimi i Buxhetit të Shtetit për vitin 2018, duke u krahasuar me një vit më parë,

me PBA-në, me ligjin fillestar, me zërat kryesorë, rezulton si në tabelën e

mëposhtme. Tabela nr. 1 në milion lekë

PBA Faza

I PBA e

Rishikuar P/Buxheti Faktik 2017

Ligji i Buxhetit

AN1 AN2

Buxheti

Faktik 2018

Diferenca

A TOTALI I TE ARDHURAVE 466.041 464.702 464.292 430.492 464.702 464.703 461.864 449.910 -14.792

I Të ardhura nga ndihmat 15.000 14.500 14.500 11.085 14.500 14.500 12.000 8.164 -6.336

II Të ardhura tatimore 425.284 424.445 424.035 398.629 424.445 424.446 424.107 419.334 -5.111

1 Nga Tatimet& Doganat 319.797 317.697 317.187 293.386 317.597 313.097 310.959 304.318 -13.279

2 Nga Pushteti Vendor 16.287 37.787 18.787 18.447 18.787 18.787 20.586 21.863 3.076

3 Nga Fondet Speciale 89.201 88.062 88.062 86.796 88.062 92.562 92.562 93.153 5.091

III Të ardhura Jotatimore 25.757 25.757 25.757 20.778 25.757 25.757 25.757 22.412 -3.345

B TOTALI I SHPENZIMEVE 496.908 497.069 496.659 461.410 497.069 497.069 494.231 476.146 -20.923

I Shpenzimet korrente 412.743 407.981 407.844 382.286 407.981 408.778 408.530 397.344 -10.637

1 Personeli 78.940 78.898 79.118 72.642 78.898 77.855 75.935 73.582 -5.316

2 Interesat 47.700 41.500 41.500 31.904 41.500 41.500 41.000 36.513 -4.987

3 Shp operative dhe mire 47.402 45.520 45.243 43.441 45.520 46.327 46.184 45.498 -22

4 Subvencione 2.330 2.090 2.090 2.310 2.090 2.090 1.881 1.883 -207

5 Shpen per fondet Speciale 170.685 170.485 170.485 162.145 170.485 172.485 171.760 168.249 -2.236

6 Shp. per Buxhetin Vendor 42.287 46.188 46.108 46.487 46.188 46.221 49.620 49.615 3.427

7 Shpenzime te tjera 23.400 23.300 23.300 23.357 23.300 22.300 22.150 22.004 -1.296

II Transferime Kapitale 169 368 368

Fondi Rezerve/Konti 3.000 2.700 2.700 0 2.700 2.600 1.500 -2.700

IV Shpenzime Kapitale 77.665 86.388 86.115 68.455 86.388 86.691 84.201 78.434 -7.954

Financim I Brendshëm 42.305 55.178 54.905 45.589 55.178 55.424 52.934 51.552 -3.626

Nga tcilat: Fondi per Infr, raj. 7.000 7.000 8.000 7.700 6.472 -528

Arsimi I larte 1.700 700 700 588 700 700 700 672 -28

Financim I Huaj 33.660 30.510 30.510 22.278 30.510 30.567 30.567 26.210 -4.300

Nga te cilat Ernergjia 3.500 3.500 3.500 5.000 6.200 5.896 2.396

V Huadhenie neto 3.500 9.217 -1.000 0

Fondi I Shpronësimeve 1.450 0

DEFICITI -30.867 -32.366 -32.366 -31.012 -32.366 -32.366 -32.366 -26.238 6.128

Financim i Brendshem 30.498 41.947 41.947 1.899 41.947 41.447 -230 -6.866 -48.813

Financim i Huaj 369 -9.581 -9.581 29.113 -9.581 -9.081 32.596 33.104 42.685

PPB 1.707.417 1.649.952 1.649.952 1.552.868 1.649.952 1.649.952 1.647.625


4.1 MBI REALIZIMIN E TË ARDHURAVE BUXHETORE TË VITIT 2018

Të ardhurat në buxhetin faktik në vlerën 449,910 milion lekë, referuar Treguesve

Fiskalë të Konsoliduar dhe planifikimit fillestar të buxhetit, sipas grupeve për vitin

2018 përbëhen: Tabela nr. 2 në milion lekë

Te ardhura buxhetore

Fakti

2017

Ligji

Buxhetit

Akt Nr.

02

Fakti

2018 Diferenca Realizimi

1 2 3 4 5=4-1 Fakti/AN2

I Të ardhura nga ndihmat 11,085 14,500 12,000 8,164 -2,921 63%

II Të ardhura tatimore 398,629 424,446 424,107 419,334 20,705 99%

Nga Tatimet& Doganat 293,386 317,597 310,959 304,318 10,932 102%

Nga Pushteti Vendor 18,447 18,787 20,586 21,863 3,416 105%

Nga Fondet Speciale 86,796 88,062 92,562 93,153 6,357 109%

III Të ardhura Jotatimore 20,778 25,757 25,757 22,412 1,634 92%

Total Të Ardhura 430,492 464,702 461,864 449,910 19,418 97%

Burimi: Ministria e Financave dhe Ekonomisë.

I. Të Ardhurat nga Ndihmat, të realizuara në vlerë 8,164 milion lekë zënë rreth

1,8% të të gjithë të ardhurave buxhetore. Këto të ardhura janë realizuar në

masën 56% ndaj planit vjetor fillestar (68% ndaj planit të rishikuar vjetor).

Krahasuar me realizimin faktik të vitit 2017, këto të ardhura janë pakësuar me

2,921 milion lekë ose janë ulur në masën 26,4 % me shume se viti i kaluar. Të

Ardhurat nga Ndihmat kontribuojnë në buxhetin e shtetit me 0,5 % të PBB-së.

II. Të Ardhurat Tatimore, të realizuara në vlerë 419,334 milion lekë, zënë peshën

kryesore ose 93,2%, të të gjithë të ardhurave. Të ardhurat tatimore janë realizuar

në masën 99 % të planit vjetor fillestar dhe atij të rishikuar vjetor. Krahasuar me

IMPLEMENTIMI I BUXHETIT 2018

124

realizimin faktik të vitit 2017, këto të ardhura janë rritur me 20,705 milion lekë

më shumë ose janë rritur në masë 5,2% më shumë. Të Ardhurat Tatimore, janë

burimi kryesor i të ardhurave të përgjithshme dhe kontribuojnë në buxhetin e

shtetit me 25,4 % të PBB-së. Të ardhurat tatimore përbëhen nga; të ardhurat nga

tatimet dhe doganat, të ardhura nga pushteti vendor dhe të ardhura nga fondet special.

II.1.Të ardhurat nga Tatimet dhe Doganat, në masën 304,318 milion lekë ose

67,6% të totalit të përgjithshëm të të ardhurave. Të ardhurat nga Tatimet dhe

Doganat janë burimi kryesor i të hyrave në buxhetin e shtetit, dhe janë burimi

kryesor për kryerjen e investimeve dhe shpenzimeve nga ana e institucioneve

publike. Këto të ardhura janë të përbëra nga:

a. Tatimi mbi Vlerën e Shtuar (TVSH), është realizuar për 143,464 milion lekë.

Sipas planit vjetor fillestar këto të ardhura janë realizuar në masën 95% (97%

ndaj planit të rishikuar vjetor).

b.Tatimi mbi Fitimin, realizuar për 34,461 milion lekë . Sipas planit vjetor fillestar këto të ardhura janë realizuar në masën 100%.% (101,9 ndaj planit të rishikuar

vjetor).

c.Të ardhura nga Akciza, janë realizuar në masën 44,987 milion lekë. Sipas planit

vjetor fillestar këto të ardhura janë realizuar në masën 92%.( 93% ndaj planit të

rishikuar vjetor).

d.Tatimi mbi të Ardhurat Personale, është realizuar për 36,517 milion lekë. Sipas

planit fillestar këto të ardhura janë realizuar në masën 98%.(99,2 % ndaj planit

të rishikuar vjetor).

e.Taksa Nacionale dhe të tjera, është realizuar për 38,673 milion lekë. Sipas

planit vjetor fillestar këto të ardhura janë realizuar në masën 101% (100,9 % ndaj planit të rishikuar vjetor).

f.Taksa Doganore, është realizuar për 6,217milion lekë, Sipas planit vjetor

fillestar këto të ardhura janë realizuar në masën 89% (88,8% ndaj planit të

rishikuar vjetor). Grafiku në vijim paraqet realizimin e komponentëve të të

Ardhurave nga Tatimet dhe Doganat për vitin buxhetor 2018

II.2.Të ardhura nga Pushteti Vendor, në masën 21,863 milion lekë zënë 4,9% të

totalit të të ardhurave. Të ardhura nga Pushteti Vendor, sipas planit fillestar këto

të ardhura janë realizuar në masën 116% (106 % ndaj planit të rishikuar vjetor).

Të ardhura nga Pushteti Vendor kontribuojnë në buxhetin e shtetit me 1,3% të

PBB-së. Tabela në vijim paraqet procesin e përgatitjes dhe realizimit të të ardhurave nga burimet e veta nga faza e parë e planifikimit të tyre deri në

realizimin faktik. Tabela nr. 3 në milion lekë

E M E R T I M I PBA Faza I

PBA e Rishikua

Projekt Buxheti

Buxheti 2018

AN1 AN2 Fakt 2018 Difer. %

1 2 3 4 5 6 7 8=7-6

Të ardhura nga Pushteti Vendor 16,287 18,786 18,787 18,787 18,787 20,586 21,863 1,276 106%

Taksa Lokale 10,345 10,345 10,345 10,345 14,845 16,354 1,509 110%

Tatimi mbi Pasurinë (ndërtesat) 8,139 8,139 8,139 8,139 5,339 5,192 -147 97%

Tatimi mbi fiti e biznesit vogël 302 302 302 302 402 316 -86 79%


Trendi i realizimit të këtyre të ardhurave për 5 vjet rezulton si vijon: Tabela nr. 4 Në milion lekë

Emërtimi Viti 2014 Viti 2015 Viti 2016 Viti 2017 Viti 2018

Të ardhurat e pushtetit vendor 12,447 11,700 14,951 18,447 21,863

Dif. nga viti i mëparshëm 1,622 -747 3,251 3,496 3,416

Në % nga viti mëparshëm 115% 94% 128% 123% 119%


Në mënyrë grafike, trendi i realizimit të të Ardhurave nga Pushteti Vendor

paraqitet:


125

Grafiku nr. 1


II.3 Të ardhura nga Fondet Speciale, të cilat janë realizuar për 93,153 milion lekë.

Kundrejt planit fillestar këto të ardhura janë realizuar në masën 105,8% (100 %

ndaj planit të rishikuar vjetor). Këto të ardhura zënë 20,7% të totalit të të

ardhurave dhe janë realizuar në masën 6,357 milion lekë më shumë krahasuar

me një vit më parë. Të ardhura nga Fondet Speciale kontribuojnë në buxhetin e shtetit me 5,7 % të PBB-së. Trendi i realizimit të këtyre të ardhurave për 5 vjet,

rezulton si në vijim: Tabela nr. 5 Në milion lekë


Të ardhurat nga Fondet speciale 70,008 71,726 79,153 86,796 93,153

Dif. nga viti i mëparshëm 9,975 1,718 7,427 7,643 6,357

Në % nga viti mëparshëm 116.60% 102.45% 110% 109.66% 107%


Në mënyrë grafike, trendi i realizimit të të Ardhurave nga Fondet Speciale

paraqitet. Grafiku nr. 2


Të ardhura nga Fondet Speciale, janë të përbëra nga:

a.Të ardhura nga kontributet e sigurimeve shoqërore, realizuar për 79,421

milion lekë. Krahasuar me planin fillestar këto të ardhura janë realizuar në

masën 106% (101,1%, ndaj planit të rishikuar vjetor).

b.Të ardhura nga kontributet e sigurimeve shëndetësore, realizuar për 12,430

milion lekë. Krahasuar me planin fillestar këto të ardhura janë realizuar në masën

104%. (99,2 ndaj planit të rishikuar vjetor).

c.Të ardhura-Kompensimi të Pronarëve, realizuar për 1,303 milion lekë.

Krahasuar me planin fillestar këto të ardhura janë realizuar në masën 86%.(86,7

ndaj planit të rishikuar vjetor).

III. Të Ardhurat jo Tatimore, janë të ardhura që zënë 5% të të ardhurave gjithsej,

ose 22,412 milion lekë, kundrejt 25,757 milion lekë të planifikuara sipas planit

fillestar dhe sipas planit të ndryshuar janë realizuar në masën 87%, ose 3,345

milion lekë më pak. Të Ardhurat jo Tatimore kontribuojnë në buxhetin e shtetit

me 1,4 % të PBB-së. Trendi i realizimit të këtyre të ardhurave për 6 vjet rezulton

kështu:


Series1 12,447 11,700 14,951 18,447 21,863

0

5,000

10,000

15,000

20,000

25,000

Të ardhurat e pushtetit vendor ne vite / Milion lekë


Të ardhurat nga Fondet speciale 60,033 70,008 71,726 79,153 86,796 93,153

0

20,000

40,000

60,000

80,000

100,000

Të ardhurat nga Fondet speciale në vite / Milion lekë


126

Tabela nr. 6 Në milion lekë Emërtimi Viti 2014 Viti 2015 Viti 2016 Viti 2017 Viti 2018

Të ardhura jo tatimore 20,667 25,683 22,498 20,778 22,412

Dif. nga viti i mëparshëm -886 5,016 -3,185 -1,720 1,634

Në % nga viti mëparshëm 95.90% 124.27% 88% 92.35% 108%


Në mënyrë grafike, trendi i realizimit të të Ardhurave Jo Tatimore paraqitet,

Grafiku nr. 3


4.1.1 Të Ardhurat Tatimore

Të ardhurat e buxhetit të shtetit nga tatimet, janë realizuar në vlerën 143,402

milion lekë, referuar të dhënave të Drejtorisë së Përgjithshme të Tatimeve, si

dhe Treguesve Fiskalë të Konsoliduar e planifikimit fillestar të buxhetit. Plani i të

ardhurave totale për tu mbledhur nga administrata tatimore për vitin 2018

paraqitet në vlerë bruto 247 miliard lekë, prej të cilave rimbursimi i TVSH-së

është planifikuar në shumën 15 miliardë lekë. Gjatë vitit 2018 plani i të ardhurave

për administratën tatimore ka ndryshuar 2 herë duke u rritur në vlerë totale me

3.6 miliard lekë krahasuar me planin fillestar, por këtu ndikim ka vetëm rritja e

planit të të ardhurave nga kontributet e sigurimeve shoqërore dhe shëndetësore me 4.5 miliard lekë, ndërsa ndryshimet në të ardhurat tatimore krahasuar me

planin fillestar paraqiten: Tatimin mbi Vlerën e Shtuar në vlera bruto dhe neto

është ulur me 0.5 miliard lekë, ndërsa plan i rimbursimit nuk ka pësuar

ndryshime, me të njëjtën vlerë është pakësuar dhe plani për Tatimin mbi Fitimin

dhe Të ardhurat Personale. Pa ndryshim nga plani paraqiten, Taksa e Qarkullimit

dhe Lojërat e Fatit. Në vijim paraqesim tabelën përmbledhëse të të Ardhurave

Tatimore të realizuara dhe krahasimin me planifikimin e tyre (sipas ligjit nr.

109/2017, datë 30.11.2017 “Për buxhetin e vitit 2018”) si dhe krahasueshmërinë në masë dhe vlerë me të ardhurat faktike të realizuara një vit më parë (2017). Tabela nr. 7 në milion lekë

TË ARDHURAT TATIMORE Fakt 2017 Ligji i Buxhetit

Akt Normativ

Fakti 2018

Diferenca

Realizimi

1 2 3 4=3-1

TVSH (bruto)

48,935

53,714 53,160 50,908 -2,806 95,8%

TVSH (neto) 35,044 38,714 38,160 36,507 -2,207 95.70%

Rimbursimi i kryer 13,891 15,000 15,000 14,397 -603 95.90%

Tatim Fitimi 31,599 34,323 33,823 34,414 91 101.70%

Ardhura personale 32,144 37,300 36,800 36,575 -725 99.40%

Taksat Nacionale 12,418 12,390 13,080 12,654 264 96,7%

Taksa Qarkullimit dhe Karburantit

15,156 12,390 16,450 18,374 5,984 111,7%

Lojrat e Fatit 5,350 5,800 5,800 4,614 -1,186 79,5%

Te tjera pa identifikuar 0 0 0 0 0

Denimet Administrative 158 0 0 290 290

Te Ardhurat Tatimore (neto) 131,869 144,977 144,113 143,402 -1,575 99,5%

Kontributet e Sigurimeve 88,817 83,400 87,900 88,778 5,378 101%

D.P.TATIMEVE TOTAL (Neto) 214,687 228,377 232,013 232,180 3,803 100,1%


Konstatohet se gjatë vitit 2018, janë bërë ndryshime të planit të të ardhurave në përgjegjësi të DPT, në muajin korrik 2018 që ka ardhur nga fillimi i aktivitetit të


Të ardhura jo tatimore 21,553 20,667 25,683 22,498 20,778 22,412

0

10,000

20,000

30,000

Të ardhura jo tatimore në vite /Milion lekë


127

një shoqërie strategjike në fushën e hidrokarbureve dhe në tetor 2018, ku MFE

ka kërkuar dhe ndryshimin e planit të të ardhurave në periudhat e mëparshme,

si më poshtë: Tabela nr. 8 në milion lekë

Nr. Plani dhe ndryshimet gjate vitit 2018 nga ana e Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë

Shkresat Nr.2769 Nr.2772, 2770/1 Nr. 10682/1 Nr.17815

(Akti Normativ nr. 2)

Nr. Datat 09.02.2018 09.02.2018 20.07.2018 04.10.2018

Te Ardhurat në Total (Bruto) 83,400 243,377 245,195 247,013

A Të Ardhurat Tatimore gjithsej - 159,977 161,795 159,113

1 Tatimi Vlerës se Shtuar (bruto) 53,714 55,187 53,160

- Tatimi Vlerës se Shtuar (neto) 38,714 40,187 38,160

- Rimbursimi i kryer (gjithsej) 15,000 15,000 15,000

2 Akciza - - -

3 Tatim mbi Fitimin 34,323 34,323 33,823

4 Ardhura Personale 37,300 37,300 36,800

5 Biznesi i Vogel - - -

6 Toka Bujqesore - - -

7 Ndertesat - - -

8 Taksat Kombëtare 12,390 12,735 13,080

9 Taksa Qarkullimit dhe Karburanitit 16,450 16,450 16,450

10 Taksa Solidaritetit - - -

11 Kazinotë dhe Lojrat e Fatit 5,800 5,800 5,800

12 Te tjera pa identifikuar 0 0 0

13 Denimet Administrative 0 0 0

B Te Ardhurat Tatimore gjithsej (neto) - 144,977 146,795 144,113

C Kontributet e Sigurimeve gjithsej 83,400 83,400 83,400 87,900

D D.P.TATIMEVE TOTAL (Neto) 83,400 228,377 230,195 232,013


Nga administrata tatimore (të ardhurat neto) konstatohet mosrealizim në mbledhjen e të ardhurave tatimore në vlerën 711,121 mijë lekë ose e thënë ndryshe me mosrealizim prej 0.49 %. Ndërmjet llojeve të tatimit të cilat kanë performancë negative veçojmë TVSH-në

(neto) e cila është dhe tatimi kryesor që përcakton dhe trendin e të ardhurave tatimore me mosrealizim në masën 4,3%, ose 1,652,871 mijë lekë, e cila pasohet

nga Lojërat e Fatit me mosrealizim në masën 20, 4% ose 1,185,611 mijë lekë, nga

Taksa Qarkullimit dhe Karburantit me mosrealizim në masën 11,5%, ose

1,897,259 mijë lekë, Taksa Nacionale me mosrealizim në masën 3,3%, ose

425,862 mijë lekë. Kontributet e sigurimeve shoqërore rezultojnë me realizim

prej 100.1%, krahasuar me planin përfundimtar ose 878,080 mijë lekë më shumë.

Sikurse paraqitet në tabelën e mësipërme, Drejtoritë Rajonale me performancë

negative në mbledhjen e të ardhurave gjatë vitit 2018 në totalin e krahasuar me

planifikimin për të ardhurat tatimore janë DRT Fier, DRT Shkodër, DRT

Gjirokastër, DRT Tiranë, DRT Berat, etj. Tabela nr. 9 000 /lekë

NR. DRT Të ardhura Total Të ardhura Neto Sigurime Shoqërore

Plan Fakt % Plan Fakt % Plan Fakt %

1 Berat 3,567,000 3,461,022 97.03% 917,000 999,456 108.99% 2,250,000 2,183,134 97.03%

2 Dibër 3,550,000 3,622,235 102.03% 1,520,000 1,649,069 108.49% 1,950,000 1,900,183 97.45%

3 Durrës 13,750,000 14361273 104.45% 4,392,000 5,249,486 119.52% 7,858,000 7,949,239 101.16%

4 Elbasan 6,400,000 6,341,982 99.09% 1,800,000 1,769,381 98.30% 4,000,000 3,951,136 98.78%

5 Fier 10,546,000 9,800,359 92.93% 4,696,000 4,114,106 87.61% 4,650,000 4,727,471 101.67%

6 Gjirokastër 2,780,000 2,687,574 96.68% 901,000 935,579 103.84% 1,749,000 1,668,219 95.38%

7 Korçë 5,500,000 5,458,978 99.25% 1,748,000 1,801,812 103.08% 3,452,000 3,408,160 98.73%

8 Kukës 2,060,000 2,004,154 97.29% 690,000 661,811 95.91% 1,280,000 1,249,692 97.63%

9 Lezhe 3,510,000 3,533,696 100.68% 1,180,000 1,337,674 113.36% 2,240,000 2,149,643 95.97%

10 Sarande 1,910,000 1,942,900 101.72% 750,000 852,923 113.72% 1,110,000 1,048,678 94.48%

11 Shkodër 5,830,000 5,711,421 97.97% 1,670,000 1,713,864 102.63% 3,800,000 3,746,796 98.60%

12 Tiranë 88,500,000 88,097,458 99.55% 54,155,000 53,716,268 99.19% 31,645,000 32,145,908 101.58%


128

13 DTM 93,960,000 94,359,636 100.43% 67,699,000 66,563,394 98.32% 18,991,000 19,719,940 103.84%

14 Vlore 5,150,000 5,134,027 99.69% 2,025,000 2,037,056 100.60% 2,925,000 2,911,879 99.55%

Total 247,013,000 246,576,742 99.82% 144,113,000 143,401,879 99.51% 87,900,000 88,778,000 101.00%


Konstatojmë se për shpërndarjen e planit të të ardhurave në nivel drejtorie është

zbatuar e njëjta metodologji mbështetur në të ardhurat faktike të viteve të

mëparshme për secilën DRT, ku plani i ardhur nga Ministria e Financave dhe

Ekonomisë, shpërndahet bazuar në pjesën që zë çdo drejtori në nivel 10 vjeçar

dhe 3 vjeçar për secilin zë të të ardhurave nga Sektori Statistikës në DPT i cili më pas miratohet për shqyrtim, ndryshim dhe miratim në mbledhjen e Grupit të

Punës dhe më tej për miratim tek Drejtori i Përgjithshëm.

Nga auditimi mbi përputhshmërinë, i ushtruar në Drejtorinë e Përgjithshme të

Tatimeve (DPT), sa i takon shkallës së zbatueshmërinë së rregullave, ligjeve dhe

rregulloreve, politikave, kodeve të vendosura apo termave dhe kushteve, mbi të

cilat realizohet veprimtaria, (kriteret e auditimit të përputhshmërisë), për vitin

2018, janë konstatuar mangësi dhe parregullsi referuar të cilat opinion I auditimit

është një Opinion i Kualifikuar.

1. Konstatohet se Drejtoria e Përgjithshme të Tatimeve ka raportuar në

Ministrinë e Financave dhe Ekonomisë mbi detyrimet e prapambetura të krijuara rishtazi për rimbursimin e TVSH-së ne bazë vjetore, për datën 31.12.2018

gjendjen e stokut të rimbursimit në shumën 20,741,781 mijë lekë. Po kjo

drejtori me shkresën nr. 5676, datë 18.03.2019 ka dërguar në Drejtorinë e

Analizës dhe Kontabiliteti gjendjen e stokut të rimbursimeve, për datën

31.12.2018 shumën 16,839,662 mijë lekë. Në këto dy raportime ka mospërputhje

për shumën 3,891,869 mijë lekë që janë në proces kontrolli për 171 kërkesa për

rimbursim, të cilat konsiderohen të pamaturuara nga DRTVSH, për faktin se

kontrolli tatimor nuk ka përfunduar dhe shuma për rimbursim nuk është

miratuar. Këtu përfshihet dhe shuma 10,266 mijë lekë i përket një tatimpaguesi

për pagesën e kryer më datë 14.01.2019 për llogari të muajit dhjetor 2018, ku data e pagesës është pas datës të deklarimit të stokut, diferencë kjo e konstatuar

dhe nga vetë DRTVSH. Diferenca në shumën 3,891,869 mijë lekë qëndron pezull

më datë 31.12.2018 dhe nuk pasqyrohet si detyrim i lindur dhe i kontabilizuar

“de facto” në kontabilitet në DPT. Konstatohet se grupin më të madh në stokun e kërkesave të pa rimbursuar më

31.12.2018 e përbëjnë “Pagesat me këste”, për 23 kërkesa në shumën 13,227,907 mijë lekë, për të cilat faktikisht rimbursimi i kërkesës brenda afatit

ligjor do të ishte një pakësim i konsiderueshëm i të ardhurave tatimore, arsye

për të cilën organi tatimor ka skadencuar detyrimin, duke planifikuar pagesë me këste. Por pagesa me këste si veprim procedural jo vetëm për rastet ne proces

por edhe rastet e përfunduara nuk gjen mbështetje ligjore në legjislacionin fiskal

dhe pavarësisht se në heshtje nga tatimpaguesi është pranuar pagesa me këste,

organi tatimor nuk disponon një Akt Marrëveshje të nënshkruar nga palët për

dakordësinë e pagesës me këste. Mungesa e bazës ligjore dhe akt marrëveshjes

për pagese me këste, rrit rrezikun për pagesë kamatëvonesash për periudhën 30

ditë pas bërjes së pagesës deri në kryerjen e rimbursimit të plotë, sipas Ligjit nr.

9920 datë 19.05.2008 “Për Procedurat Tatimore në RSH”, i ndryshuar, në nenin 76 pika 2 germa b, si dhe tejkalon afatet e rimbursimit.

2. Konstatohet se regjistri e rimbursimit të TVSh-se (Manual) nuk pasqyron një pamje të drejtë dhe të besueshme të procesit të rimbursimit, e cila evidentohet

edhe ne kolonën e regjistrit që pasqyron Urdhër Pagesat e kaluara nëpërmjet

thesarit, nga ku sipas raportimit shuma e likuiduar ne vitin 2018 sipas regjistrit


129

është 15.6 miliard dhe sipas raportimit te pagesave me thesar është 14.2 miliard 2018. Në procesin e kontrollit në vend të kërkesës për rimbursim

konstatohet se kontrolli tatimor përgjithësisht rezulton pa gjetje të shkeljes së

legjislacionit tatimor. Për kategorinë eksportues kontrolli përfundon pas kryerjes

se rimbursimit dhe pa gjetje. Në 31.12.2018 janë proces kontrolli tatimor 171 kërkesa për rimbursim në shumën 3,891,869 mijë lekë, të cilat konsiderohen të

pamaturuara nga DRTVSH, për faktin se kontrolli tatimor nuk ka përfunduar dhe

shuma për rimbursim nuk është miratuar. Rastet e mësipërme kontrollit tatimor

nuk ka përfunduar në afatin ligjor 30 ditë për kategorinë eksportues dhe 60 ditë

për kategorinë jo eksportues, është në kundërshtim me Ligjin 9920/2014 “Për procedurat tatimore” dhe UMF nr. 24, datë 02.09.2018 “Për procedurat tatimore në RSH”, i ndryshuar, paragrafi 2.5.2.

3. Procedura e rimbursimit të TVSH-së për eksportuesit e kategorizuar si eksportues me risk zero sipas nenit 10.3 të VKM 953/2014 “Për dispozitat zbatuese të ligjit nr. 92/2014, datë 24.07.2014 “Për tatimin mbi vlerën e shtuar”, nuk kryhet automatikisht brenda 30 ditëve nga data e paraqitjes së kërkesës për rimbursim të TVSH-së (por mbi 90 ditë). Nga kërkesat e miratuara

konstatohet se i njëjti tatimpagues, sipas kërkesave për rimbursim, herë

klasifikohet si eksportues me risk zero e herë si eksportues të tjerë, duke bërë

dallimin jo vetëm për efekt të mos pagesës së kontributeve të sigurimeve

shoqërore dhe shëndetësore, por edhe të mosparaqitjes së deklaratave

doganore të eksportit. Kjo sjell paqartësi në kategorizimin e eksportuesve sipas

VKM 953, pasi nuk gjen përgjigje pyetja me risk zero kategorizohet kërkesa e

subjektit apo vetë personi i tatueshëm.

4. Në raportimin e të ardhurave konstatohet se, referuar akt rakordimit me Degën e Thesarit Tiranë, të ardhurat e derdhura gjatë vitit 2018, për tu sistemuar në periudhat e mëvonshme (llogaria 4665...) janë në shumën 24,539 milion lekë, ku peshën më të madhe, rreth 95% të totalit e zënë parapagimet për tatim

fitimin në shumën 23,266 milion lekë. Kjo llogari paraqitet progresivisht nga viti 2015 në shumën 66,555 milion lekë, ku 62,368 milion lekë i përkasin parapagimeve për tatim fitimin. Sipas raportimeve, kjo llogari paraqet shumën

e arkëtimeve të papërdorura në sistemin E tax më 31.12.2018, kur në fakt teprica

e kësaj llogarie përdoret në vazhdimësi nga sistemi tatimor C@TS, sa herë që

tatimpaguesi paraqet një deklaratë tatimore, pra kjo llogari nuk trashëgohet e

ngurtësuar me tepricën në fund të vitit, por duke evidentuar lëvizjet mujore të saj të raportohej e pasqyrohej në kontabilitet gjendja e saktë, e po kështu të

korrigjohej apo te sistemohej dhe teprica e kësaj llogarie në SIFQ.

5. Nga auditimi i dokumentacionit të Drejtorisë së Mbledhjes me Forcë në DPT

dhe të dhënave të sistemit C@TS në fund të vitit 2018 rezulton se gjatë vitit 2018,

borxhi ka pësuar një rritje neto me 12,2 mld lekë. Gjendja e lartë e borxhit prej 107.7 mld lekë i cili rezulton më 31 Dhjetor 2018, është përfshirë edhe vlera prej 13.9 mld lek e cila është në proces gjyqësor dhe që i përket 1,378 rasteve sipas 14 DRT, dhe deri në fund të Dhjetor 2018 zë rreth 13% të stokut të borxhit.

6. Nga auditimi për masat shtrënguese të marra për 10 prej tatimpaguesve më

të mëdhenj referuar listës të DTM dhe DRT Tiranë konstatohet se administrimi i procesit të masave shtrënguese deri në mbledhjen e detyrimeve tatimore ka

mosezaurim të plotë të hapave cilat duhet të ndërmarrë administrata tatimore

për rikuperimin e tij konform përcaktimeve të Ligjit nr. 9920 “Për procedurat tatimore në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar dhe udhëzimit në zbatim të tij


130

7. Nga auditimi i ushtruar në Drejtorinë e Përgjithshme të Tatimeve, mbi

administrimin e burimeve njerëzore dhe kostot e keq administrimit të tyre ndër

vite, KLSH ka evidentuar dhe konstatuar problematika të shumta, të cilat kanë

rënduar buxhetin e shtetit dhe cënuar performancën e institucionit ndër vite. Si pasojë e keq menaxhimit të burimeve njerëzore ndër vite, DPT ka paguar ndaj këtyre punonjësve 262 milion lekë gjatë vitit 2018 dhe ka mbartur si detyrim të prapambetur ende në fund të vitit edhe 287 milion lekë, në zbatim të

vendimeve të gjykatës.

8. Nga auditimi mbi evidentimin e detyrimeve në kontabilitet referuar pasqyrave

financiare të konsoliduara në DPT viti 2018 dhe në sistemin informatik C@TS në

DPT, rezulton se në fund të vitit 2018 nuk janë të pasqyruar në kontabilitet detyrimet e akcizës për 48 subjekte, në shumën 12.3 miliardë lekë, të cilat nuk

rezultojnë as në kontabilitetin e DPD, por as në regjistrat e borxhit të shtetit më

31.12.2018, duke mos marrë në konsideratë rekomandimin e lënë nga KLSH-ja

në auditimin e mëparshëm. Konstatohet se gjatë vitit 2019, bazuar në Udhëzimin e Ministrit të Financave dhe Ekonomisë nr. 9, datë 11.03.2019 “Mbi modalitetet e transferimit pranë Administratës Doganore të të dhënave për subjektet e

akcizës të cilët rezultojnë me detyrime të papaguara” ka vazhduar me procesin e transferimit të detyrimeve të akcizës, duke i llogaritur dhe kamatat deri më datë

07.05.2019 nga DRT që i kanë patur në përgjegjësi tatimore. Tashmë detyrimi i

48 subjekte arrin në shumën në 13.3 miliardë lekë, nga 12.3 miliardë lekë që ishte

para procesit të transferimit, pra me një rritje prej 1 miliard lekë, pra konstatimi

i KLSH-së në auditimin e mëparshëm ka qenë i saktë dhe i mbështetur ligjërisht.

Auditimi konstaton se edhe pas korrespondencave të vazhdueshme ndërmjet dy

institucioneve, por dhe ndërhyrjes së Ministrisë së Financave dhe të Ekonomisë për përmbylljen e procesit të transferimit aktualisht ky proces nuk është

përmbyllur.

9. Nga auditimi mbi planifikimin dhe zbatimin e 3 kontratave të teknologjisë së informacionit dhe komunikimit me vlerë 2.324.983.631 lekë, janë konstatuar parregullsi dhe vendimmarrje jo në përputhje me rregullat dhe kriteret ligjore në drejtim të: identifikimit dhe propozimit të projekteve, planifikimit sipas fazave, inicimit të procedurave të prokurimit të pa mbështetura në fonde buxhetore, pagesave dhe parapagesave të bëra, marrjes në dorëzim,

konkretisht: Përmirësimi i Modulit të Menaxhimit të Kontrollit të Faturimit me

vlerë 2.238.184.687 lekë; Mirëmbajtje e Infrastrukturës Hostuese E-Taxation, me vlerë 76.078.944 lekë dhe Azhornimi i Sistemit Financiar Alpha Platinium

Buxhetor, me vlerë 10.720.000 lekë.

Mbi tatimin mbi dividendin

Me ligjin nr. 94/2018 “Për disa ndryshime e shtesa në ligjin nr. 8438, datë 28.12.1998 “Për tatimin mbi të ardhurat” është bërë në trajtimin fiskal për të ardhurën nga dividendi, duke shtuar në nenin 38 “Dispozita kalimtare”, pika 9 me këtë përmbajtje: “Norma e tatimit mbi dividendin në shkallën 8 % do të aplikohet edhe për fitimet e pashpërndara të realizuara në vitet 2018 e më parë,

përfshirë rezervat dhe fitimet e kapitalizuara, me kusht që tatimi mbi dividendin,

që i përket fitimeve të pashpërndara të viteve 2017 e më parë, të paguhet brenda

datës 30 shtator 2019, ndërsa tatimi mbi dividendin për fitimin e vitit 2018 të paguhet brenda datës 20 gusht 2019”, me argumentin se reduktimi i normës së

dividendit nga 15 % në 8 %, prezantohet si një masë e cila do ulë ngarkesën fiskale

të investitorëve, duke nxitur alokimin më të shpejtë të kapitalit në ekonomi apo

shtimin e konsumit. Ndryshimi ligjor i aplikimit të normës tatimit mbi dividendin,


131

me efekt prapaveprues, është një amnisti fiskale” që krijon pabarazi fiskale në raport me individët, apo aksionerët, të cilët gjatë këtyre viteve e kanë

shpërndarë dividendin deri në vitin 2017, duke zbatuar një normë tatimi prej

15%, ndërkohë që me këtë nen aksionerët të cilët nuk kanë shpërndarë

dividendin deri në vitin 2017, tashmë do të përfitojnë një lehtësim fiskal, duke aplikuar një tatim prej 8%. Nga auditimi konstatohet se, nga zbatimi i tarifës së re prej 8%, të ardhurat e derdhura nga tatimpaguesit për dividendin deri më 20 gusht 2019, janë gjithsej 7,859 milionë lekë, krahasuar me 3,690 milion lekë të derdhura për vitin 2017 dhe 3,041 milion lekë të derdhura për vitin 2016. Konstatojmë se, për 50 tatimpagues që kanë kontributin më të lartë në zërin e të

ardhurave “Divident” shuma e derdhur arrin në vlerën 4,030 milion lekë, ose zë 50% të totalit të derdhur, ku peshën më të madha e kanë subjektet TELEKOM ALBANIA, BKT, TIA, AGNA, SH.A, etj.: Tabela nr. 10 Në 000/lekë

Emërtimi i tatimpaguesit DRT Pagesa

TELEKOM ALBANIA DRT DTM 2,004,376

BANKA KOMBETARE TREGTARE DRT DTM 193,725

TIRANA INTERNATIONAL AIRPORT SHPK DRT DTM 157,635

AGNA DRT DTM 122,740

"ALF" SH.A. DRT DTM 100,481

MONTAL DRT DTM 75,056

ELKA-SA DRT DTM 68,000

RAIFFEISEN BANK SH.A DRT DTM 66,842

PEGASUS. DRT DTM 63,549

ALB-BUILDING DRT DTM 63,200

ALBA KONSTRUKSION DRT DTM 57,023

Investment Joti - Infosoft Group DRT Tiranë 44,784

Tirana Capital Trade DRT Tiranë 43,713

BIOMETRIC ALBANIA DRT DTM 40,965

SALILLARI DRT DTM 40,000

COCA-COLA BOTTLING SHQIPËRIA DRT DTM 38,941

ROEN Company DRT Tiranë 38,303

INTESA SANPAOLO BANK ALBANIA DRT DTM 34,936

BANKA CREDINS DRT DTM 32,807

NAZERI - 2000 DRT DTM 30,400

Tranzit DRT Tiranë 29,852

GREEN LINE HOLDING DRT Tiranë 29,302

ANDI KONSTRUKSION DRT DTM 28,160

ALDENT DRT Tiranë 27,957

ARIS 04 DRT Fier 27,685

MEKTRIN MOTORS DRT DTM 27,570

ALEAT DRT DTM 26,690

EMI TRANS SHPK DRT DTM 26,560

E. H. Ë. DRT DTM 26,293

DELTA PHARMA - AL DRT DTM 26,087

ANIJET E SHERBIMIT DETAR DRT Durrës 25,778

Albanian Distribution & Development DRT DTM 25,360

INFO-Telecom DRT DTM 25,017

ILMA DRT DTM 23,926

"MEGAPHARMA" DRT DTM 23,765

SALI ELEKTRIK shpk DRT DTM 22,664

CROSCO, naftni servisi d.o.o. - Dega Tirane DRT DTM 22,085

AUTO-PASION DRT DTM 21,751

SHQIPERIA TRIKOT DRT DTM 20,690

E v i t a DRT DTM 20,620

Star Broker DRT Tiranë 20,182

FUSHA DRT DTM 20,000

ADRIATIK DRT Durrës 19,422

COSMESI CENTER DRT DTM 18,926

EURO PETROL 2F DRT Fier 18,894

CORAL DRT DTM 18,664

M E D I C A M E N T A DRT DTM 18,659

BLESSED INVESTMENT DRT Tiranë 18,366

EXCLUSIVE GROUP DRT DTM 17,729

INTECH + DRT Tiranë 17,537

INTER DISTRIBUTION SERVICES DRT DTM 17,110

Burimi: Drejtoria e IT dhe DKT në DPT


132

Auditimi konstaton dhe anomali në aplikimin e dividendit si, nga 25 subjekte

është derdhur tatim mbi dividendin në vitin 2019, në shumën 2,910 milionë lekë,

por në vitet 2018 dhe 2017 kanë derdhur respektivisht 293 milionë lekë dhe 9.8

milionë lekë, si më poshtë: Tabela nr. 11

Emri i tatimpaguesit DRT 2019 2018 2017

TELECOM ALBANIA DRT DTM 200,4376 158,240


"ALFA" SH.A. DRT DTM 10,048

MONTAL DRT DTM 75,056 3,232 766

PEGASUS. DRT DTM 63,549 88,552

ALB-BUILDING DRT DTM 63,200 15,002 300




BIOMETRIC ALBANIA DRT DTM 40,966 5,913 135





ARIS 04 DRT Fier 27,685 4,472 61


E. H. Ë. DRT DTM 26,293 7,500



ILMA DRT DTM 23,926 2,600 289



FUSHA DRT DTM 20,000 6,000 7,500


COSMESI CENTER DRT DTM 18,926 1,500

TOTALI 2,910,409 293,011 9,801


Konstatohet se, kanë derdhur për herë të parë gjatë këtyre tre viteve nga 1856

subjekte, shuma 2,555 milionë lekë, ose 32.5% e totalit të dividendit, ku veçojmë

50 subjekte me tatim mbi dividendin më të lartë, si më poshtë:

Tabela nr. 12 Emërtimi i tatimpaguesit DRT Pagesa


"ALFA" SH.A. DRT DTM 100,481














BLESSED INVESTMENT DRT Tiranë 18,366

EXCLUSIVE GROUP DRT DTM 17,729

ELEKTROINVEST DRT Tiranë 16,432

EURON ENERGY DRT Kukës 16,000

ARC DRT Tiranë 14,700

RDA PETROL DRT DTM 14,362

Matrix Konstruksion DRT DTM 14,306

ANDRINI KONSTRUKSION DRT Tiranë 13,222

"SHKELQIMI 07" DRT Fier 12,866

ER PETROL DRT Fier 12,518

ARMADA SHPK DRT Tiranë 12,516

FONDI BESA DRT DTM 12,492

BLERIMI DRT Elbasan 12,337

Defacto Retail DRT DTM 12,316

ARISA - KONFEKSION DRT Tiranë 12,216

KADURTEX Sh.p.k DRT Dibër 12,000

MEGATEK DRT DTM 11,930

CONAD ALBANIA DRT DTM 11,634


133

BRUNES. DRT DTM 11,500

TAG Engineering DRT Tiranë 11,492

KOMBINATI MISHIT DRT DTM 11,093

FLENA RB DRT Tiranë 11,039

Mc-Donald''s'' DRT DTM 11,000

ALBA TRANSPORT DRT Tiranë 10,919

EKMA ALBANIA DRT DTM 10,816

ICMS DRT Tiranë 10,617

K M P K DRT DTM 10,426

PARK CONSTRUCTION ALBANIA DRT DTM 10,400

2 T DRT DTM 10,000

E.B.S DRT Tiranë 9,894

BILLA & CO DRT DTM 9,840

SELAMI DRT DTM 9,423

C A L DRT Tiranë 9,415

ALBARTEX DRT Tiranë 8,640

BALKAN MONARK TRADE DRT DTM 8,629

CONAD FOOD TRADE DRT DTM 8,325

DIMAPAK SH.P.K DRT DTM 8,246

BESTA DRT Berat 8,009

KORSEL SHPK DRT Korçë 8,000

SENKA DRT Fier 8,000


Sa më lart, për shkak të hapësirave apo trajtimin e subjekteve me dy standarde,

ka bërë që këto subjekte të kenë përfituar nga ulja e shkallës së tatimit mbi

dividendin e pa shpërndarë. Është detyrë e administratës tatimore që në

bashkëpunim me Ministrinë e Financave dhe Ekonomisë të merren hapa të

kujdesshëm në ndryshimet ligjore, për të shmangur të tilla “amnisti fiskale”, me qëllim shmangien në të ardhmen të krijimit të ndonjë precedenti të rrezikshëm

në drejtim të favorizimit selektiv të subjekteve.

Nga auditimet e ushtruara në institucione qendrore, kemi konstatuar

problematika në trajtimet fiskale të subjekteve dhe në shumë raste mungesa e

kontrolleve të institucioneve shtetërore kanë lënë hapësira për shmangie fiskale

të cilat kërkojnë vëmendje të lartë të strukturave si të Drejtorisë së Përgjithshme

të Tatimeve dhe strukturat e Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë.

1. Në Agjencinë Kombëtare të Burimeve Natyrore (AKBN) dhe në Ministrinë e Infrastrukturës dhe Energjisë (MIE)1. Nga auditimi është konstatuar se për

ndërtimin dhe shfrytëzimin e veprave hidroenergjetike u konstatua se, në 28

raste shoqërive zhvilluese u mungon/ka munguar leja nga organet kompetente

për kryerjen e punimeve të ndërtimit. Veç aspekteve të tjera ligjore, mungesa e

lejes ndikon në kufizimin e të drejtës për kreditimin e TVSH-së, për ato punime

që janë kryer pa leje apo në shkelje të saj. Nga të dhënat financiare të këtyre

shoqërive, publikuar në faqen zyrtare të Qendrës Kombëtare të Biznesit (QKB)

lidhur me investimet e deklaruara nga ana e tyre në Pasqyrat Financiare vjetore,

Tvsh-ja e kredituar për vlerat e punimeve të situacionuara dhe kontabilizuara në mungesë të lejes përkatëse për 11 rastet llogaritet në shumën rreth 13 miliard lekë. Kreditimi i TVSH-së (rimbursimi nga të ardhurat buxhetore) për këto

vlera punimesh, bie në kundërshtim me, pikën 8/a, 8/b dhe 8/d të nenit 20 të

Udhëzimit nr. 6 datë 30.01.2015 “Për tatimin mbi vlerën e shtuar”, i ndryshuar dhe përbën dëm ekonomik për buxhetin e shtetit. Lidhur me këtë problematik,

KLSH ka kërkuar nga Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve, konfirmimin e efektit

financiar të vlerësuar, në shkelje të disiplinës fiskale.

2. Në Ministrinë e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale (MSHMS)2: Nga auditimi për dy nga tre kontrata koncesionare, “Check-Up” dhe “Sterilizimi” që ka në

1 Auditimi në AKBN ka përfunduar, ndërsa auditimi tematik në MIE, për konfirmimin e shifrave të

konstatuara në AKBN, është në proces evadimi 2 Ky auditimi është në proces evadimi


134

zbatim MSHMS , rezultoi se aplikohet Tatim mbi Vlerën e Shtuar, në masën 20

përqind mbi çmimin e kontraktuar. Ndërsa për shërbimin e “Hemodializës” ky tatim nuk aplikohet. Megjithëse të tre shërbimet e sipërcituar janë pjesë e

zinxhirit të ofrimit të shërbimit shëndetësor ndaj pacientit nga institucione

shëndetësore të liçencuara, si dhe faturojnë njëlloj shërbimin drejt institucioneve shtetërore prej dhe nga paguhen, mënyra e faturimit të tyre

ndryshon. Aplikimit i TVSH-së mbi vlerën e shërbimit të faturuar nga ana e koncesionarit për këto shërbime shëndetësore, bie në kundërshtim me dispozitat e ligjit nr. 92/2014 “Për tatimin mbi vlerën e shtuar”, neni 51/c e tij të cilat përcaktojnë se përjashtimin e shërbimeve shëndetësore. Megjithëse

KLSH në vijueshmëri ka rekomanduar ndryshimin e mënyrës së faturimit për

shërbimin e “Check-Up”, situata nuk rezulton të ketë ndryshuar por ajo vijon edhe në koncesionin e “Sterilizimit”. Kjo mënyrë faturimi e shërbimit

shëndetësor nuk rezulton të jetë kundërshtuar nga Autoriteti, apo të jenë marrë

nisma për qartësimin e frymës së ligjit me MFE, për zgjidhjen e ngërçit, i cili vijon të rëndoj në vazhdimësi financat publike. Për sa më sipër lind nevoja e rishikimit

të akteve ligjore që rregullojnë procesin e furnizimit të shërbimit shëndetësor, të

ofruar nga shoqëritë koncesionare, me qëllim shmangien e interpretimeve në

këto shërbime, duke respektuar frymën e ligjit, dhe eliminimin kostove të

panevojshme për buxhetin e shtetit.

3. Nga auditimi i ushtruar pranë CFCU, mbi projektet në programet IPA dhe projektet e Bankës Botërore

Nga auditimi janë konstatuar mangësi në trajtimin fiskal për shërbimet e

konsulencës së realizuara nën projektet e Bankës Botërore nga kontraktorë jorezident në Shqipëri dhe jo në përputhje me Udhëzimin nr 6, datë 30.01.2015,

neni 24 në lidhje me autofaturimin e TVSH për shërbime të kryera në Shqipëri

nga jorezidentë në rastin e 1 kontraktori në vlerën totale prej 15,156 Euro

ekuivalent 1,879 mijë lekë. Gjithashtu, në përputhje me ligjin nr. 8438, datë

28.12.1998 “Për tatimin mbi të ardhurat”, i ndryshuar sipas nenit 17 “Detyrimi për të paguar” përcaktohet për shoqëritë që “Tatimpaguesit jorezidentë i nënshtrohen tatimit mbi fitimet e realizuara nga të gjitha të ardhurat, me burim

në RSH” dhe në pikën 5.5 “Evidentimi i tatimit të mbajtur në burim”, të Udhëzimit

nr.5, datë 30.01.2006 “Për tatimin mbi të ardhurat”, i ndryshuar është përcaktuar që: “Tatimi i mbajtur në burim evidentohet nga personat rezidentë në Republikën e Shqipërisë, organet e qeverisjes qendrore dhe vendore,

organizatat jofitimprurëse, si dhe nga çdo person tjetër i njohur si i tillë nga

legjislacioni në fuqi, nëpërmjet regjistrimeve në librat përkatës të evidentimit, të

cilët përmbajnë të dhëna të plota identifikuese për personin përfitues, rastet kur

nuk mbahet tatim në burim në zbatim të marrëveshjeve për shmangien e

taksimit të dyfishtë, përshkrimin e shërbimeve të marra, referencat në

dokumentet që mbështesin shërbimin e marrë, shumën e pagesës dhe tatimin e

mbajtur në burim”, u konstatuan pagesat si më poshtë për të cilat nuk rezultojnë të jetë paguar tatimi në burim. Më hollësisht në total vlera e tatimit në burim

nuk është realizuar për shoqëritë përfituese të projekteve të BB në total rreth 121,519 Euro ekuivalent 14,557 mijë lekë.


135

4.1.2 Të Ardhurat Doganore

Të ardhurat nga doganat, referuar të dhënave të Drejtorisë së Përgjithshme të

Doganave janë realizuar bruto në vlerën 162,620.9 milion lekë, ndërsa neto në

vlerën 160,977.9 milion lekë. Krahasuar me planin përfundimtar, të ardhurat

doganore për vitin 2018, janë realizuar bruto në masën 96.2 %, pra 6,361.1 milionë lekë më pak kundrejt planit fillestar, ndërsa neto në masën 95.2 %, pra

8.004.1 milionë lekë më pak kundrejt planit fillestar. Referuar të dhënave të

mësipërme, plani fillestar i të ardhurave doganore për vitin 2018, është

parashikuar në vlerën 168,982 milionë lekë.

Të ardhurat e buxhetit të shtetit nga doganat, janë realizuar bruto në vlerën

162,620.9 milion lekë, ndërsa neto në vlerën 160,977.9 milion lekë. Të ardhurat doganore për vitin 2018, janë realizuar bruto 3,530.9 milionë lekë më shumë se vitin 2017, ose rreth 2.2 %, ndërsa neto 1,887.9 milion lekë më shumë se vitin 2017, ose 1.1 %. Në tabelën në vijim paraqiten, të dhënat e Drejtorisë së

Përgjithshme të Doganave, si dhe Treguesve Fiskalë të Konsoliduar e planifikimit fillestar të buxhetit: Tabela nr. 13 mln lekë

TË ARDHURAT DOGANORE

Fakt 2017

Ligji i Buxhetit

Akt Normativ

Fakti 2018

Diferenca

Realizimi

1 2 3 3-1

TVSH 104,586 109,974 107,156.8 -2,817.2 97.4

Akciza 45,680 49,000 44,986 -4,014 91.8

Taksë Doganore 6,491 6,998 6,216.9 -781.1 88.8

Taksë Nacionale (renta) 2,333 3,010 2,618.2 -391.8 87

TOTAL TË ARDHURAVE DOGANORE

159,090 168,982 160,977.9 -8,004.1 95.2

Burimi: Drejtoria e Përgjithshme e Doganave

Në planifikimin e të ardhurave sipas zërave, në krahasim me vitin e mëparshëm

buxhetor, të ardhurat nga TVSH, janë planifikuar me një rritje në masën 8.7%,

ose në vlerë absolute në shumën 8,874 milion lekë, të ardhurat nga akciza kanë

pësuar rritje në masën prej 4.9%, ose në vlerë absolute në shumën 2,300 milion

lekë, të ardhura nga taksa doganore kanë pësuar rritje në masën prej 9.3%, ose

në vlerë absolute në shumën 598 milion lekë ndërsa zëri i të ardhurave nga renta

minerale është planifikuar me rritje në masën prej 43%, ose në vlerë absolute

910 milion lekë. Nga auditimi në DPD konstatohet se planifikimi i të ardhurave

nuk kryhet nga vetë institucioni, por treguesit jepen të gatshëm nga Ministria e Financave dhe Ekonomisë. Në zbatim të ligjit nr. 109/2017 “Për buxhetin e vitit 2018”, me shkresën nr. 22848, datë 05.10.2018 të MFE është dërguar plani përfundimtar i të ardhurave të planifikuara për t’u mbledhur nga Administrata

Doganore në vlerën 168,982 milion lekë. Një situata e tillë reflekton planifikim jo

të studiuar dhe në mungesë të analizave të bëra nga vetë Drejtoria e

Përgjithshme e Doganave. Treguesit e të ardhurave doganore gjatë 3 viteve të

fundit Tabela nr. 14 mln lekë

Të ardhura buxhetore Viti 2016 Viti 2017 Viti 2018

Plan Fakt Plan Fakt Plan Fakt

TVSH 100,301 97,539 102,517 104,586 109,974 107,156.8

Akciza (neto) 44,653 41,895 46,700 45,680 49,000 44,986

Taksë doganore 6,036 6,135 6,400 6,491 6,998 6,216.9

Taksë nacionale (renta) 4,100 2,804 2,100 2,333 3,010 2,618.2

Total Të Ardhura 155,090 148,427 157,717 159,090 168,982 160,977.9

Burimi: Drejtoria e Përgjithshme e Doganave

Nga të dhënat e mësipërme vërehet se, vetëm në vitin ushtrimor 2017 janë realizuar të ardhurat nga doganat, me një tejkalim të lehtë prej 0.8%, ndërsa në

vitet 2016 dhe 2018 realizimi ka qenë përkatësisht 95.7% dhe 95.2%. Të ardhurat

fiskale doganore për vitin 2018, janë realizuan 1,887.9 milion lekë më shumë se


136

vitin 2017, ose rreth 1.1 % më shumë se viti i kaluar. Tabela nr. 15 000 /lek

Nr. Degët Doganore Taksa doganore TVSH Akciza Taksë nacionale (renta)

Totali

1 Tiranë 3,975,493 41,973,084 13.205.707 734 59,155,018 2 Rinas 153,517 2,521,586 8.601 10 2,683,714 3 Durrës 1,690,192 41,307,183 22.655.730 521,502 66,174,607 4 Shkodër 74,255 3,233,309 172.838 14,461 3,494,863 5 Pogradec 135,453 1,511,403 108.488 9,301 1,764,645 6 Gjirokastër 400,701 5,677,525 6.898.605 2,514 12,979,345 7 Korçë 16,121 396,695 177.839 34 590,689 8 Kapshticë 94,729 2,608,182 452.677 403 3,155,991 9 Vlorë 117,497 2,395,110 1.201.531 2,175,695 5,889,833 10 Fier 174,017 2,764,666 3.479.720 160,440 6,578,843 11 Sarandë 6,055 298,084 8.077 1,235 313,450 12 Elbasan 113,177 2,536,995 343.475 85,778 3,079,425 13 Lezhë 26,528 903,154 169.655 597 1,099,934 14 Berat 16,021 427,632 80.330 2,678 526,661 15 Kukës 3,298 1,176,598 9.588 34,336 1,223,819 16 Peshkopi 522 231,392 24.626 204 256,744 17 Tri Urat 424 11,404 2.513 78 14,419 Totali 6,998,000 109,974,001 49,000,000 3,010,000 168,982,001

Burimi: DPD

Realizimi i të Ardhurave 2018 (Bruto)

Tabela nr. 16 në mijë lekë Degët Doganore Taksa doganore TVSH Akciza Taksë

nacionale (renta)

Totali Realizimi %

Tiranë 3,590,258 41,806,082 12,188,303 702 57,585,345 97% Rinas 136,355 2,461,010 11,983 3 2,609,351 97% Durrës 1,376,186 40,720,511 21,007,304 395,917 63,499,918 96% Shkodër 60,539 2,986,623 198,441 15,302 3,260,905 93% Pogradec 147,498 1,408,960 108,531 11,695 1,676,684 95% Gjirokastër 379,642 5,106,878 6,883,916 2,440 12,372,876 95% Korçë 17,390 362,193 176,483 77 556,143 94% Kapshticë 90,319 2,570,633 365,101 208 3,026,261 96% Vlorë 96,450 2,255,443 1,254,911 2,052,108 5,658,912 96% Fier 150,675 2,436,470 3,903,273 29,101 6,519,519 99% Sarandë 11,101 281,331 8,295 1,236 301,963 96% Elbasan 120,934 2,102,619 358,211 69,655 2,651,419 86% Lezhë 18,723 928,033 61,095 745 1,008,596 92% Berat 17,004 412,643 64,332 2,977 496,956 94% Kukës 3,122 1,088,164 8,302 35,601 1,135,189 93% Peshkopi 574 221,697 27,878 403 250,552 98% Tri Urat 167 7,509 2,597 42 10,315 72% Totali 6,216,936 107,156,799 46,628,958 2,618,214 162,620,907 96%

Burimi: DPD-SIFQ Punoi :KLSH

Nga të dhënat e tabelës së mësipërme shohim se në planin e të ardhurave në

nivel dege doganore ndaj totalit, rezulton se nga asnjë degë doganore nuk është

realizuar plani i të ardhurave doganore. Rezulton se Dega doganore Durrës që zë

39.91% të planit të të ardhurave doganore , ka mbledhur të ardhura doganore

në shumën 63,499,918 mijë lekë ose 96% të planit, duke rezultuar me

mosrealizim në shumën 2.674.689 mijë ose 4% më pak se plani; Dega e Doganës

Tiranë që zë rreth 36.2% % të planit ka mbledhur të ardhura doganore në shumën 57.585.345 mijë lekë ose 97% të planit, duke rezultuar me mosrealizim në

shumën 1.569.673 mijë ose 3% më pak se plani, Dega Doganore Gjirokastër që

zë 7.78 % të planit, ka mbledhur të ardhura doganore në shumën 12.370.680

mijë lekë ose 95% të planit, duke rezultuar me mosrealizim në shumën 608.665

mijë lekë ose 5% më pak, Dega Doganore Vlorë që zë 3.56 % të planit, ka

mbledhur të ardhura doganore në shumën 5.658.912 mijë lekë ose 96% të planit,

duke rezultuar me mosrealizim në shumën 230.921 mijë lekë ose 4% më pak se

plani; Dega Doganore Fier që zë 4.10 % të planit, ka mbledhur të ardhura

doganore në shumën 6.519.520 mijë lekë ose 99% të planit, duke rezultuar me

mosrealizim në shumën 59.322 mijë lekë ose 1% më pak se plani; Dega Doganore Shkodër që zë 2.05 % të planit të ardhurave doganore, ka mbledhur të ardhura


137

doganore në shumën 3.260.905 mijë lekë ose 93% të planit, duke rezultuar me

mosrealizim në shumën 233.958 mijë lekë ose 7% më pak se planit. Degët e tjera

doganore me peshë specifike më të ulët ndaj totalit të të ardhurave, rezultojnë

me mosrealizim të të ardhuarve doganore.

Realizimi i atë ardhurave sipas strukturës

a-Realizimi i të ardhurave nga taksa doganore

Të ardhurat nga “Taksa doganore”, rezultojnë me një mosrealizim në vlerën 781,064 mijë lekë, ose në masën 88.8 %, kundrejt planit. Në analizën e realizimit

të të ardhurave sipas degëve doganore rezulton se:

Në planin e të ardhurave nga “Taksa doganore”, peshën specifike më të lartë e ka Dega e Doganës Tiranë, e cila paraqitet me mosrealizim në masën 9.7 %,

kundrejt planit.

Një peshë tjetër të rëndësishme në planin e të ardhurave nga “Taksa doganore” ka patur Dega e Doganës Durrës e cila paraqitet me mosrealizim në masën 18.6

% kundrejt planit. Pothuajse, të gjitha degët doganore paraqiten me mos realizim të këtij treguesi,

me përjashtim të degëve doganore Peshkopi, Berat, Elbasan dhe Sarandë por që

nuk kanë peshë specifike të ndjeshme ndaj totalit të të ardhurave nga taksa

doganore.

b- Realizimi i të ardhurave nga TVSH

- Me mosrealizim që ka ndikim në të ardhurat nga “TVSH” kanë rezultuar degët doganore, Durrës me mosrealizim në vlerën 586,672 mijë lekë, ose me realizim

në masën 98.6 %;. Gjirokastër me mosrealizim në masën 570,648 mijë lekë, ose

me realizim në masën 89.9 %, Fier me mosrealizim në vlerën 328,196 mijë lekë,

ose me realizim në masën 88.1 %; Shkodër me mosrealizim në masën 246,686 mijë lekë, ose realizim 92.4%, Elbasan, me mosrealizim në vlerën 434,376 mijë

lekë, ose me realizim në masën 82.9%; Pogradec me mosrealizim në masën

102,443 mijë lekë, ose realizim 93.2%, Kukës me mosrealizim në vlerën 88,433

mijë lekë, ose me realizim në masën 92.5 %; Elbasan, etj.

- Të ardhurat nga TVSH, janë realizuar vetëm Dega Doganore Lezhë me tejkalim

24,880 mijë lekë, ose me realizim 105 %; Dega Doganore Kapshticë me tejkalim

166,157 mijë lekë, ose realizim 102.8 % kundrejt planit.

c-Realizimi i të ardhurave nga akciza

Të ardhurat neto nga akciza nga 49,000 mijë lekë që ishte planifikuar realizuan

në masën 46,629 mijë lekë i ose rreth -2,371 mijë lekë më pak. Në realizimin e të ardhurave nga Akciza, me përjashtim të degës doganore Tre urat, Peshkopi,

Elbasan, Sarandë Vlore, Pogradec, Shkodër, Rinas dhe Fier, të gjitha degët

doganore, janë paraqitur me mosrealizim, ose me realizim në masën 93.8 %

kundrejt planit.

d- Realizimi i të ardhurave nga Taksa nacionale (renta minerare)

Të ardhurat nga renta minerale rezultojnë me mosrealizim në vlerën 391,796

mijë lekë, ose në masën 87 %, kundrejt planit.

Sipas degëve doganore rezulton:

Me mosrealizim në të ardhurat nga “Renta minerare” ka rezultuar Degët Doganore Vlore me një mosrealizim në vlerën 123,587 mijë lekë, ose në masën 94.3 % , Dega e Doganës Durrës, me një mosrealizim në vlerën 125,585 mijë lekë,

ose në masën 75.92% dhe Degët Doganore Fier me një mosrealizim në vlerën

131,339 mijë lekë, ose në masën 18.1 %, të cilat kanë peshe specifike te lartë

ndaj planit.

Degë të tjera doganore kanë mosrealizim , por zënë me peshë specifike të ulët

kundrejt planit të kësaj të ardhure,


138

Në realizimin e të ardhurave nga Renta minerare, Dega doganore Shkodër, Korçë,

Lezhë, Berat, Kukës dhe Peshkopi, me tejkalim plani, por me peshë specifike

shumë ulët kundrejt planit.

Nga auditimet në administratën doganore në qendër dhe në degë kanë rezultuar

veprime e mosveprime në kundërshtim me kërkesat e legjislacionit doganor, si dhe të dispozitave tjera ligjore e nënligjore mbi bazën e të cilave e ushtron

veprimtarinë Administrata Doganore, që kanë sjellë të ardhura të munguara në

buxhetin e shtetit në total 988,964 mijë lekë, nga të cilat në Drejtorinë e

Përgjithshme të Doganave shumën 919,541 mijë lekë, ndërsa në Degën

Doganore Elbasan në shumën 69,423 mijë lekë. Gjatë auditimeve tona ka

rezultuar se procedurat e vlerësimit doganor nuk kanë siguruar një sistem të

drejtë, uniform dhe neutral, duke aplikuar përdorimin e vlerave doganore fiktive,

arbitrare dhe të pabazuara. Nga sektori i vlerësimit në qendër por jo vetëm, me

qëllim standardizimin e procedurave të shqyrtimit të vlerës së mallit për të

evituar arbitraritetin, abuzivitetin dhe pabarazinë, nuk është bërë një anal izë e thelluar, referuar pikës 1, sipas indikatorëve të përcaktuar në pikën 2 të Sesionit

I të Udhëzimit 25, datë 30.11.2007 të MF, “Për procedurat e shqyrtimit të vlerës doganore, burimet e informacionit dhe afatet e publikimit me të dhënat e

disponueshme...”, ndryshuar me kërkesat e përcaktuara në pikën 7 të Udhëzimit nr. 3, datë 23.01.2018 të Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë “Për vlerësimin e mallrave për qëllime doganore”, mbi të cilën duhej të mbështetej kjo analizë. Shmangiet kryesore në sistemin e vlerësimit doganor vijnë për arsyet e

mëposhtme: praktika doganore të cilat janë trajtuar me transaksion jo në

përputhje me kërkesat e Sesionit I të Udhëzimit 25, datë 30.11.2007 të Ministrit

të Financave “Për procedurat e shqyrtimit të vlerës doganore, burimet e informacionit dhe afatet e publikimit me të dhënat e disponueshme..”, ndryshuar me kërkesat e përcaktuara në pikën 7 të Udhëzimit nr. 3, datë

23.01.2018 të Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë “Për vlerësimin e mallrave për qëllime doganore”, nxjerrë për këtë qëllim; praktika doganore ku referuar Nomenklaturës së Kombinuar të Mallrave rezultojnë me keq klasifikim të kodit

tarifor të artikujve me pasojë shmangie të detyrimeve doganore; praktika

doganore për të cilat në deklarimet e artikujve plastikë të importuar të cilët

shërbejnë për ambalazhimin e produkteve të ndryshme, i cili e mbulon tërësisht

produktin dhe e mbron atë nga ndotja, infeksionet, si dhe nga ndikimet që ulin

cilësinë dhe/ose vlerën e tij dhe e bën të përshtatshëm për transport, tregtim e përdorim, nga ana e agjencive doganore, SVQ dhe SKAO nuk janë zbatuar

përcaktimet ligjore të legjislacionit doganor lidhur me vjeljen e taksës së

ambalazhit (TAM), pasi në kuadratin 31 të DAV në momentin e deklarimit, por jo

vetëm, nuk është vendosur kodi 74 për të gjeneruar këtë taksë. Nga ana e grupit

të auditimit janë shqyrtuar dhe krahasuar deklarimet e operatorëve edhe në

organet tatimore ku rezulton se shumica e operatorëve nuk e kanë deklaruar

TAM; praktika doganore të cilat edhe pse artikujt janë të kuotuar në bursë, janë

trajtuar me transaksion; praktika doganore me artikuj plastik të deklaruar nën

çmimin e lëndës së parë dhe praktika doganore ku artikujt me origjinë nga EU, të

klasifikuar në kapitullin *02* të Nomenklaturës së Kombinuar të Mallrave “Mishi dhe të brendshmet e ngrënshme të mishit” janë trajtuar me transaksion ku çmimi i deklaruar CIF për njësi paraqitet nën çmimin e plehut organik apo çmimi

me origjinë nga NEU në të njëjtën periudhë është deklaruar shumë më i lartë.

Vetëm nga ky artikull, efektet negative financiare, kanë rezultuar gjithsej në

shumën 157,348 mijë lekë, ose 15.9 % e totalit.


139

4.1.3 Të ardhura të tjera

Nga auditimet e ushtruara gjatë vitit 2018, janë konstatuar problematika të

lidhura me mungesën e vëmendjes në administrimin e burimeve natyrore me

efekte në nivelin e të ardhurave të buxhetit të shtetit.

1. Në Agjencinë Kombëtare të Burimeve Natyrore (AKBN): Nga auditimi u konstatuan të ardhura të munguara në buxhetin e shtetit, në shumën 9,702,178

mijë lekë, si pasojë e mungesës së monitorimit dhe mbikëqyrjes gjate zbatimit të

licencës për marrëveshjeve hidrokarbure. Gjatë shfrytëzimin e burimeve minerare nga kompanitë e licencuara nga MIE

dhe AKBN, nga mungesa e monitorimit dhe mbikëqyrjes të këtyre kompanive,

janë konstatuar shkelje të cilat janë reflektuar me të ardhurat të pa hyra në

buxhetin e shtetit rreth 339,200 mijë lekë. Referuar Raportet e monitorimit të

AKBN, në 10 nga 14 kontrata koncesionare edhe pse janë propozuar penalitete

për subjektet resspektive, për moszbatim të kushteve të kontratës, rezultoi se,

MIE nuk disponon asnjë akt administrative për kontabilizimin dhe për arkëtimin e tyre, duke shkaktuar të ardhura të munguara në buxhetin e shtetit në shumën

2,025,281 mijë lekë. Midis kontratave koncesionare të lidhura dhe projekteve të

zbatimit të veprave të cilët janë vlerësuar pozitivisht nga grupi i Oponencës

Teknike (OT), evidentohen ndryshime thelbësore sa i përket prodhimit vjetor të

energjisë, të cilat pavarësisht rekomandimit të lënë në çdo raport të OT-së për

amendim kontrate, nuk janë përmbyllur në të gjitha rastet me kontrata

koncesioni shtesë, mungesa e të cilave ka bërë që, “Fee-ja” koncesionare të llogaritet mbi kontratën bazë dhe jo mbi parametrat e rinj të miratuar në projekt

zbatim, duke krijuar efekte financiare negative në buxhet në shumën rreth

22,820 mijë lekë. Kryerja e oponencës teknike për veprat hidroenergjetike paraqet mangësi sa i takon llogaritjes dhe pagesës së tarifave përkatëse, zbatimit

të afateve të përcaktuara në kryerjen e saj si dhe disa projekteve të vlerësuara,

pa paguar më parë tarifën e oponencës teknike. Si pasojë janë konstatuara të

ardhura të munguara në buxhetin e shtetit në shumën 8,637 mijë lekë.

2. Agjencia e Zhvillimit Bujqësor Rajonal (AZHBR). Nga auditimi i borxhit u

konstatua se AZHBR-ja trashëgon në mënyrë të vazhdueshme debitorë të cilët

në total deri më 31.12.2018 janë në vlerën 2,058,455 mijë lekë, ku pjesën më të

madhe e zënë debitorët e linjave te viteve 2005-2009. Për këtë borxh të mbartur

prej shumë vitesh, krijuar nga implementimi i ish-Projekti 2KR3, AZHBR ka nisur

procese gjyqësore për 30 subjekte debitorë. Në kushtet kur ky fenomen është i përhapur në mënyrë të konsiderueshme, rezultoi se në asnjë rast nuk janë

analizuar shkaqet dhe arsyet objektive apo subjektive të krijimit të vështirësive

financiare që i kanë detyruar këta fermerë të mos paguajnë këstet dhe

kamatëvonesat sipas kontratave. Si pasojë e këtij mosveprimi nuk është krijuar

fondi kundërparti dhe për pasojë nuk është vazhduar me skemën e rifinancimit

në dobi të fermerëve të tjerë

3. Ministria e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rajonal (MBZHR). Nga auditimi është

konstatuar se sipas database të ndërtuar në funksion të arkëtimit të të ardhurave

nga qiradhënia e tokave, si dhe në bazë të Kontratës së dhënies me qira të tokës

bujqësore për mospërmbushje të detyrimeve kontraktuale nga qiramarrësi, konstatohen debitorë në arkëtimin e vlerave të qirave vjetore në vlerën në total

3 Kredi pa interes që i ka dhënë Qeveria Japoneze Ministrisë së Bujqësisë për të ndihmuar fermerët

shqiptar)


140

69,998,219 lekë me (për vitin 2017 në vlerën 31,702,258 lekë, dhe për vitin 2018

në vlerën 38,29 mijë lekë)

4.2 SHPENZIMET BUXHETORE


vlerë 476,146 milion lekë. Këto të shpenzime, janë realizuar në masën 95,8% ndaj planit fillestar, ose 96,3% ndaj planit të rishikuar vjetor. Shpenzimet e

përgjithshme për vitin 2018, përbëjnë 28,9 të PBB. Gjatë vitit 2018 shpenzimet

buxhetore janë realizuar me 14,570 milion lekë më shumë se viti 2017 (ose rreth

3,16%). Tabela në vijim, paraqet shpenzimet buxhetore sipas zërave. Tabela nr. 17 Në milion lekë

PBA Faza I PBA e Rishikuar

P/Buxheti Faktik 2017 Ligji i Buxhetit

AN1 AN2 Buxheti Faktik

2018

Diferenca

B TOTALI I SHPENZIMEVE 496.908 497.069 496.659 461.410 497.069 497.069 494.231 476.146 -20.923

I Shpenzimet korrente 412.743 407.981 407.844 382.286 407.981 408.778 408.530 397.344 -10.637

1 Personeli 78.940 78.898 79.118 72.642 78.898 77.855 75.935 73.582 -5.316

2 Interesat 47.700 41.500 41.500 31.904 41.500 41.500 41.000 36.513 -4.987

3 Shp opere dhe mirembajtje 47.402 45.520 45.243 43.441 45.520 46.327 46.184 45.498 -22

4 Subvencione 2.330 2.090 2.090 2.310 2.090 2.090 1.881 1.883 -207

5 Shpe per fondet Speciale 170.685 170.485 170.485 162.145 170.485 172.485 171.760 168.249 -2.236

6 Shp. per BuxhetiVendor 42.287 46.188 46.108 46.487 46.188 46.221 49.620 49.615 3.427

7 Shpenzime te tjera 23.400 23.300 23.300 23.357 23.300 22.300 22.150 22.004 -1.296

II Transferime Kapitale 169 368 368

III Fondi Rezerve/Kontigje 3.000 2.700 2.700 0 2.700 2.600 1.500 -2.700

IV Shpenzime Kapitale 77.665 86.388 86.115 68.455 86.388 86.691 84.201 78.434 -7.954

Financim I Brendshëm 42.305 55.178 54.905 45.589 55.178 55.424 52.934 51.552 -3.626

Nga te cilat:i per Infr, raj. 7.000 7.000 8.000 7.700 6.472 -528

Arsimi I larte 1.700 700 700 588 700 700 700 672 -28

Financim I Huaj 33.660 30.510 30.510 22.278 30.510 30.567 30.567 26.210 -4.300

Nga te cilat Ernergjia 3.500 3.500 3.500 5.000 6.200 5.896 2.396

V Huadhenie neto 3.500 9.217 -1.000 0

Fondi I Shpronësimeve 1.450 0

PPB 1.707.417 1.649.952 1.649.952 1.552.868 1.649.952 1.649.952 1.647.625


Grafiku nr. 4


I. Shpenzimet korrente janë realizuar në vlerë 397,344 milion lekë. Krahasuar me

planin fillestar shpenzimet janë realizuar në masën 97,4% (97,3% ndaj planit të

rishikuar vjetor). Në shpenzimet korente përfshihen: shpenzimet për personelin,

për interesat, shpenzimet operative të mirëmbajtjes, shpenzimet për

subvencionet, shpenzimet për fondet speciale, shpenzime për buxhetin e

pushtetit vendor dhe shpenzimet e tjera. Shpenzimet korrente për vitin 2018,

përbëjnë 24,1% të PBB. Trendi i realizimit të shpenzimeve korrente për 5 vjet,

rezulton kështu: Tabela nr. 18 Në milion lekë


Shpenzimet korrente 341,012 350,752 368,720 382,455 397,345


Në % nga viti mëparshëm 103.80% 102.86% 105% 103.73% 103.89%


1. Shpenzimet e Personelit janë realizuar në vlerë 73,582 milion lekë. Krahasuar

me planin fillestar shpenzimet janë realizuar në masën 93,3%. (96,9% ndaj planit

Viti 2014 Viti 2015 Viti 2016 Viti 2017 Viti 2018

438,849 437,408 433,773 461,577 476,147

400,000

420,000

440,000

460,000

480,000Shpenzimet e përgjithshme buxhetore në vite / Milion lekë


141

të rishikuar vjetor). Kundrejt vitit 2017, shpenzimet e personelit janë realizuar

për 1,29% më shumë ose realizuar më shumë në vlerën 940 milion lekë. Trendi i

realizimit të shpenzimeve të personelit për 8 vjet, rezulton si vijon: Tabela nr. 19 Në milion lekë


Shpenzime personeli 71,373 72,489 67,540 72,642 73,582

Dif. nga viti i mëparshëm 657 1,116 -4,949 5,102 940

Në % nga viti mëparshëm 100.90% 101.56% 93% 107.55% 101.29%


Në shpenzimet e personelit përfshihen: a. Shpenzimet për pagat janë pjesë e

rëndësishme e shpenzimeve të personelit dhe janë realizuar në, vlerë 62,174

milion lekë. Krahasuar me planin fillestar shpenzimet janë realizuar në masën

96% ( 97,8% të planit të rishikuar vjetor). b. Kontributi i sigurimeve shoqërore

është realizuar në masën 10,304 milion lekë. Krahasuar me planin fillestar

shpenzimet janë realizuar në masën 92,7% ( 95,2 % të planit të rishikuar vjetor) c. Fondi i veçantë i pagave është planifikuar 400 milion lekë dhe nuk është

realizuar.

2. Shpenzimet për interesat janë realizuar për 36,513 milion lekë. Ata zënë 7,7% të totalit shpenzimeve faktike. Krahasuar me planin fillestar shpenzimet janë

realizuar në masën 88% (89 % të planit të rishikuar vjetor). Trendi i realizimit të

shpenzimeve për interesat për 5 vjet, rezulton kështu: Tabela nr. 20 Në milion lekë


Shpenzimet për interesat 40,075 38,643 36,259 31,904 36,513

Dif. nga viti i mëparshëm -3,260 -1,432 -2,384 -4,355 4,609

Dif. në % nga një vit më parë 92.50% 96.43% 94% 87.99% 114.45%


Gjatë vitit 2018, këto shpenzime janë realizuar më pak se në vitin 2017 për

4,609 milion lekë, ose rreth 14,4% më pak. Shpenzimet për interesa përbëhen

nga 63,4% ose 23,158 milion lekë interesa të brendshme dhe 36,6% ose 13,355

milion lekë interesa të huaja. a. Shpenzimet për interesat e brendshme janë realizuar për 23,158 milion lekë. Krahasuar me planin fillestar shpenzimet janë

realizuar në masën 92,6% (99,4 % të planit të rishikuar vjetor). b. Shpenzimet

për interesat e huaja janë realizuar për 13,355 milion lekë. Krahasuar me planin

fillestar shpenzimet janë realizuar në masën 106,8% (97,5% të planit të rishikuar

vjetor)

3. Shpenzimet operative të mirëmbajtjes. Gjatë vitit 2018, ato janë realizuar për

45,498 milion lekë dhe zënë 9,6% të shpenzimeve të përgjithshme faktike.

Krahasuar me planin fillestar shpenzimet janë realizuar në masën 100% (98,5%

të planit të rishikuar vjetor). Në këtë zë, përfshihen të gjitha shpenzimet e tjera

korrente të institucioneve publike, që nuk janë paga për personelin, por të domosdoshme për funksionimin e institucionit dhe ofrimin e shërbimeve për

qytetarin. Trendi i realizimit të shpenzimeve operative për 5 vjet, rezulton si në

vijim. Tabela nr. 21 Në milion lekë


Shpenzime Operative 33,124 42,409 44,329 43,441 45,498

Dif. nga viti i mëparshëm 700 9,285 1,920 -888 2,057



4. Shpenzimet për Subvencionet janë realizuar për 1,883 milion lekë dhe zënë

0.4% të shpenzimeve të realizuara. Ato Krahasuar me planin fillestar shpenzimet

janë realizuar në masën 90,1% ( 100% të planit të rishikuar vjetor)


142

5. Shpenzimet për fondet speciale janë realizuar për 168,249 milion lekë dhe

zënë 34% të shpenzimeve buxhetore të të planifikuara dhe 35,3% të

shpenzimeve buxhetore faktike. Krahasuar me planin fillestar shpenzimet janë

realizuar në masën 98,7% ( 98 % të planit të rishikuar vjetor). Në vitin 2018 këto

shpenzime janë realizuar 6,104 milion lekë më shumë se në vitin 2017, ose 3,7% më shumë. Trendi i realizimit të shpenzimeve Fondeve të veçanta për 5 vjet,

rezulton si vijon: Tabela nr. 22 Në milion lekë


Shpen. Fondeve Speciale 136,336 141,166 152,591 162,145 168,249




6. Shpenzimet e buxhetit vendor. Për vitin 2018, sipas treguesve fiskalë të

konsoliduar janë raportuar shpenzime për buxhetin vendor të realizuara në

shumën 49,615 milion lekë nga 49,620 mijë lekë të planifikuara me sipas Aktit

Normativ nr.2, ose realizuar në masën 100%. Shpenzimet e qeverisjes vendore

përfaqësuan rreth 17.3% të shpenzimeve totale të qeverisjes së përgjithshme në

vitin 2018. Tabela nr. 23 Në milion lekë


Trendi i realizimit të këtyre të shpenzimeve të pushtetit vendor për 5 vjet rezulton si vijon:


Shpenzime të pushtetit vendor 32,985 34,066 43,559 46,487 49,615




Në mënyrë grafike, trendi i realizimit të shpenzimeve nga Pushteti Vendor

paraqitet: Grafiku nr. 5


7. Shpenzime të tjera sociale janë realizuar për 22,002 milion lekë dhe zënë 4,6%

të shpenzimeve faktike. Krahasuar me planin fillestar shpenzimet janë realizuar

në masën 94 % (99 % të planit të rishikuar vjetor). Në vitin 2018 këto shpenzime


Series1 32,985 34,066 43,559 46,487 49,615

0

20,000

40,000

60,000

Shpenzime të pushtetit vendor ne vite/ Milion lekë

E M E R T I M I PBA Faza I PBA Rishikuar

Projekt Buxheti

Buxheti 2018

AN1 AN2 Fakt 2018 Dif. %

1 2 3 4 5 6 7 8=7-6

II Shpenzime per Buxhetin

Vendor

42,287 46,188 46,108 46,188 46,221 49,620 49,615 100%

1 Granti nga buxheti i shtetit 20,750 24,001 23,921 24,001 24,034 24,054 24,770 716 103%

Fond i pakushtezuar 13,750 16,580 16,500 16,580 16,580 16,600 -16,600 0%

Grant Specifik 7,000 7,421 7,421 7,421 7,454 7,454 -7,454 0%

2 Te ardh nga taksat dhe

tarifat vend

16,287 18,787 18,787 18,787 18,787 20,586 23,817 3,231 116%

3 Te ardhura transferimi I

rentes

450 600 600 600 600 600 -600 0%

4 Nga te ardhurat jo-

tatimore

2,800 2,800 2,800 2,800 2,800 3,100 -3,100 0%

5 Reforma e Decentralizimit 2,000 0

6 Financimi i huaj vendor 1,280 1,028 -252 80%


143

janë realizuar më pak se në vitin 2017 për 1,353 milion lekë, ose 6% më pak.

Trendi i realizimit të shpenzimeve të tjera për 5 vjet, rezulton si në vijim: Tabela nr. 25 Në milion lekë


Shpenzime të tjera 25,520 20,244 22,696 23,357 22,004

Dif. nga viti i mëparshëm 2,359 -5,276 2,452 661 -1,353



Grafiku në vijim paraqet Shpenzimet korrente të realizuara në vlerë 397,344 milion lekë, sipas zërave buxhetorë. Grafiku nr. 6

Ministria e Financave dhe Ekonomisë

4.2.1 Shpenzimet Kapitale

Shpenzimet Kapitale janë realizuar për 78,434 milion lekë, nga 86,388 milion

lekë të planit fillestar të buxhetit ose, realizuar ne 90,1% dhe krahasuar më planin

e rishikuar ato janë realizuar në mesën 93,2%. Shpenzimet Kapitale për vitin

2018, përbëjnë 4,8% të PBB. Këto shpenzime janë realizuar në vlerën 52,224 milion lekë me Financim të Brendshëm dhe në vlerën 26,210 milion lekë me

Financim të Huaj.

IV.1-Shpenzime Kapitale me Financim të Brendshëm

Shpenzime Kapitale me Financim të Brendshëm janë realizuar për 52,225 milion

lekë, nga 55,878 milion lekë të planit fillestar të buxhetit ose realizuar ne 93,5%

dhe krahasuar më planin e rishikuar ato janë realizuar në masën 97,4 %.

Sipas planifikimit buxhetor afatmesëm (PBA 208-2020), Ligjit për Buxhetin e vitit

2018 dhe bazuar në ndryshimet sipas Akteve Normative përkatëse, respektivisht

Akti Normativ nr.1, datë 26/07/2018 “Për disa ndryshime në Ligjin nr. 109/2017, “Për buxhetin e vitit 2018”; Akti Normativ 2, datë 19/12/2018, “Për disa ndryshime dhe shtesa në ligjin nr.109/2017, “Për buxhetin e vitit 2018” dhe krahasuar me realizimin faktik bazuar në tabelën fiskale të buxhetit të

konsoliduar kundrejt Aktit Ligjit 109/2018, situata paraqitet si më poshtë:

Tabela nr. 26 Në milion lekë


Trendi i shpenzimeve kapitale me financim të brendshëm, referuar Treguesve Fiskalë të Konsoliduar rezulton në rritje. Konkretisht gjatë vitit 2018, ky zë është

rritur me 13,1 % krahasuar me vitin 2017.

0 20,000 40,000 60,000 80,000100,000120,000140,000160,000180,000

PERSONELI

INTERESAT

SHPENZIME OPERATIVE DHE MIREMBAJTJE

SUBVENCIONE

SHPENZIME PER FONDET SPECIALE

SHPENZIME PER BUXHETIN VENDOR

SHPENZIME TE TJERA

ZERAT PBA PBA

/Rishikuar P.Buxheti Buxheti AN1 AN2 Realizimi %

Shpenzime Kapitale 77,665 86,388 86,115 86,388 86,691 84,201 78,434 93%

Financim I Brendshëm 42,305 55,178 54,905 55,178 55,424 52,934 51,552 97%

Arsimi I larte 1,700 700 700 700 700 700 672 96%


144


Kapitale Financim i brendshëm 33,964 38,133 39,118 46,177 52,225

Dif. nga viti i mëparshëm -2,737 4,169 985 7,059 6,048

Dif. në % nga një vit më parë 92.54% 112.27% 102.58% 118% 113.10%


Grafiku në vijim paraqet trendin e realizimit të Investimeve Kapitale me Financim

të Brendshëm në 5 vitet e fundit. Grafiku nr. 7


Grafiku në vijim, paraqet realizimin mujor të Investimeve Kapitale me Financim

të Brendshëm. Grafiku nr. 8


Referuar sa më lart, konstatohet se, 32% e realizimit të Investimeve me Kapital të Brendshëm realizohet në muajit Dhjetor. Ky fenomen i cili ekziston prej vitesh

dhe i trajtuar nga KLSH, shton riskun e uljes së vëmendjes gjatë procesit të

menaxhimit të projekteve të investimit të cilat ndikojnë drejtpërdrejt në

eficencën e projekteve të investimeve publike.

Në vijim problematikat e konstatuara:

1. Nga auditimi mbi planifikimin, detajimin dhe rishpërndarjen e fondeve

buxhetore për Projektet e Investimit Hardware dhe Software në fushën TIK, u

konstatuan parregullsi dhe vendimmarrje jo në përputhje me rregullat dhe

kriteret ligjore. Projekti i investimit “Përmirësimi i Modulit te Menaxhimit te

Kontrollit te Faturimit”, në vlerën 2,238,184 mijë lekë i Drejtorisë së Përgjithshme të Tatimeve, paraqet problematika të shumta në drejtim të

Identifikimit të Projektit, vlerësimit, përgatitjes së projektit, aprovimit dhe

zbatimit të tij.

1. Agjencia Kombëtare e Shërbimit të Informacionit ka lidhur kontratë me vlerë

2,238,184 mijë lekë operatorin ekonomik fitues “Jehona Softuarë” me NIPTL42202028V, më datë 27/11/2018, me afat 48 muaj, për projektin e

investimit “Përmirësimi i Modulit te Menaxhimit te Kontrollit te Faturimit” të

Viti 2014 Viti 2015 Viti 2016 Viti 2017 Viti 2018

33,964 38,133 39,118 46,177 52,225

0

20,000

40,000

60,000

Shpenzime Kapitale me Financim të Brendshem/ Në milion lekë

Shkurt Mars Prill Maj Qershor Korrik Gusht Shtator Tetor Nentor Dhjetor

Series1 1,490 3,372 6,764 5,315 1,934 3,413 1,590 2,942 3,821 4,655 16,255

0

5,000

10,000

15,000

20,000Shpenzime Kapitale me Financim të Brendshëm / Mijë lekë


145

Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë/Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve. Në

vijim problematikat e konstatuara:

a. Me shkresën nr. 6347/2 datë 30.04.2018 me subjekt “Ndryshim emërtim projekti”, të Nëpunësit të Parë Autorizues kompetencë e Ministrit të Financave

është miratuar pakësimi i projektit i investimit M100448 “Fiskalizimi kasat fiskale” për vlerën totale të tij dhe është shtuar projekti i investimit me kod M100500 “Përmirësimi i Modulit te Menaxhimit te Kontrollit te Faturimit” në vlerën 259,280 mijë lekë. Konstatohet se, detajimi i fondit të investimit M100448

“Fiskalizimi kasat fiskale” është bërë me miratimin e Ministrit të Financave dhe Ekonomisë kompetencë kjo e përcaktuar në Ligji Nr. 9936, datë 26.06.2008 “Për menaxhimin e Sistemit Buxhetor në Republikën e Shqipërisë, ndryshuar me Ligjin

nr.57/2016, datë 02/06/2016, Kapitulli “Rishpërndarja e fondeve buxhetore”.

b. Konstatohet se: Projekti i investimit me kod M100500 “Përmirësimi i Modulit te Menaxhimit te Kontrollit te Faturimit”, nuk ka kaluar procedurat e miratimit të investimeve publike si dhe nuk është pjesë e Listës së Investimeve Publike 2018-2020 të projekt buxhetit të vitit 2018, veprime të cilat bien në kundërshtim

me ,Udhëzimin nr. 9, datë 20.03.2018, “Për procedurat standarde në zbatimin e buxhetit” neni 64 citohet: “Nëse në listën e investimeve të detajuara nga njësitë e qeverisjes qendrore ka objekte të reja nga lista e paraqitur në momentin e

miratimit të projekt buxhetit të vitit, NPA e përfshin në listën përfundimtare

vetëm kur objekti ka kaluar në procedurat e miratimit të investimeve të

publikuara.

c. Formulari i Propozimit të Projekt Idesë FPPI, i projektit të investimit

“Përmirësimi i Modulit te Menaxhimit te Kontrollit te Faturimit”, nuk paraqet vlerën e plotë të investimit në kundërshtim me udhëzimi nr. 23, datë 22/11/2016 “Për procedurat standarde të Planit Buxhetor Afatmesëm”, ku citohet: “Kërkesat buxhetore të njësisë së përgjithshme përmbajnë, listën e projekteve me Koston

e plotë të projektit, Vlerën e financuar deri në fund të vitit buxhetor paraardhës,

Vlerën e mbetur për tu financuar në vitet pasardhëse, burimet e financimit”. Formulari F2, FPPI i projektit të investimit “Përmirësimi i Modulit te Menaxhimit te Kontrollit te Faturimit”, me vlerë totale për 2,050,292 mijë lekë, është dorëzuar pranë MFE, me shkresën nr.4883, datë 06.03.2018 “Kërkohet rialokim i fondeve buxhetore në shpenzimet kapitale për vitin 2018” në vlerën 259,280 mijë lekë dhe shkresën nr. 18698, datë 31.08.2018 “Dërgohet PBA 2019-2021”, në vlerën 1,791,012 mijë lekë.

Pra referuar sa më lart, Formulari i Propozimit të Projektit “Përmirësimi i Modulit te Menaxhimit te Kontrollit te Faturimit”, është hartuar nga Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve, ndërkohë që sipas VKM, 673, datë 22/11/2017, “Për riorganizimin e Agjencisë Kombëtare të Shoqërisë së Informacionit”, i ndryshuar, fondet buxhetore për këtë projekt për vitin 2019, duhet të ishin parashikuar nga

AKSHI, në kundërshtim me pikën 24, ku citohet: “Fondet buxhetore për shërbimet sipas shkronjës “i”, të pikës 6, të këtij vendimi, për institucionet dhe organet e administratës shtetërore nën përgjegjësinë e Këshillit të Ministrave,

do të parashikohen në buxhetin vjetor të AKSHI-t. Për të gjitha institucionet

jobuxhetore, AKSHI do t’i ofrojë shërbimet kundrejt tarifave. Efektet financiare të kësaj pike fillojnë më 1 janar 2019”.

c.1 Referuar shkresës 4883, datë 06.03.2018, të DPT-së, me subjekt “Kërkohet rialokim fonde buxhetore në shpenzime kapitale për vitin 2018”, e cila ka bashkëngjitur Shtojcën 2A Forma e Propozimit të Projektit (FPPI) 2018-2020,


146

konstatohet se, Projekti “Përmirësimi i modulit të menaxhimit të kontrollit të

faturimit”, me vlerë totale 259,280 mijë lekë është projekt i Ri ku data e fillimit është Janar 2018 dhe data e përfundimit është Dhjetor 2018. Në pikën 04

“Specifikimi i projektit dhe analiza e alternativave të investimit” të FPPI, konstatohet se, produkti 1 është “Përmirësimi i Modulit te Menaxhimit te Kontrollit te Faturimit” sasia e produktit 1 copë me kosto për njësi 259,280 mijë lekë. Në pikën 07 “Kostot e investimit” citohet se, kosto e investimit për vitin

2018 është 259,280 mijë lekë dhe kosto e investimit për vitin 2019 dhe 2020

është 0 (zero).

c.2.Projekti i investimit “Përmirësimi i Modulit te Menaxhimit te Kontrollit te Faturimit”, nuk ka një vlerësimi më të detajuar i cili përfshin: një analizë të plotë

ekonomiko-financiare, studim të plotë ose të pjesshëm të fizibilitetit, skenarët e

rrjedhjes së parasë dhe financimit, alternativat e dizenjimit të projektit, planin e

prokurimit dhe të tjera, sipas rastit, pasi vlera e tij kalon 150,000 mijë lekë, në

kundërshtim me shtojcës 2, të VKM 185, datë 29.03.2018 “Për procedurat e Menaxhimit të Investimeve Publike”, pika d “Nivelet e vlerësimit të aplikuar sipas procedurave të Miratimit të Idesë së Projektit” ku citohet: “Nëse ideja e investimit konsiderohet efektive dhe ekonomike për zgjidhjen e problemeve

aktuale, atëherë projekti duhet të kalojë në fazën e mëtejshme për një analizë

dhe vlerësim më të detajuar”. Referuar përcaktimeve të kësaj VKM-je, ky projekt

vlerësohet si “Kategoria III e projekteve”, e cila i nënshtrohet një vlerësimi të plotë, pasi ka një vlerë mbi vlerën kufi të përcaktuar në Udhëzimin e Ministrit

përgjegjës për financat. Gjithashtu në Ligjin nr.9936, datë, 26.06.2008 “Për menaxhimin e sistemit buxhetor në Republikën e Shqipërisë”, të ndryshuar me

Ligjin nr. 057, datë 02.06.2016 Neni 25 citohet: “Çdo propozim për projekt investimesh publike, që ka një vlerë të plotë mbi një kufi të caktuar, duhet t’i nënshtrohet një procesi të plotë vlerësimi, përpara fillimit të procesit buxhetor.

Vlera kufi përcaktohet me udhëzim të Ministrit të Financave. Procesi i vlerësimit

kryhet nga ministria propozuese e projektit të investimit, sipas procedurave të

menaxhimit të investimeve publike, përfshirë kriteret e përparësisë dhe

përzgjedhjes së tyre, që propozohen nga Ministria e Financave dhe miratohen

me vendim të Këshillit të Ministrave. Propozimi përkatës dërgohet për shqyrtim

në Ministrinë e Financave, si pjesë integrale e kërkesave buxhetore, në kuadër të

programit buxhetor afatmesëm”.

d. Referuar të thënave të SIFQ, konstatohet se me datë 19/12/2018, nga Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve (Aparati), është bërë likuidimi i furnitorit

“Jehona Software” për vlerën 170,026 mijë lekë me përshkrimin: “Likuidim fature projekti i investimit M100500 “Përmirësim moduli menaxhimi kontrollit te

faturimit”, kontrate nr. 6756, datë 27.11.2018 , seri 56585221, datë 06.12.2018, parapagim 10% referuar kontratës”. Konstatohet se, llogaria kontabël e përdorur nga DPT, është 2313500 “Shpenzime për rritjen e AQT-instalimin e rrjetit

kompjuterik”, ndërkohë që duhet të ishte përdorur llogaria “Parapagime”.

Konstatohet se,

Përdorimi i llogarisë 231500 “Shpenzimeve për rritjen e AQT-instalimin e rrjetit

kompjuterik”, për likuidimin e furnitorit “Jehona Software”, ka sjellë deformimin e realizimit të investimeve publike me financim të brendshëm për vlerën 170,025

mijë lekë pasi në rastin konkret nuk kemi shtesa të aktiveve por parapagim të

furnitorit.


147

Likuidimi i faturës nga llogaria 231500 “Shpenzimeve për rritjen e AQT-instalimin

e rrjetit kompjuterik”, nuk i lejon mundësinë DPT-së të mbartë fondet në vitin

pasardhës në kundërshtim me: nenit 51, të LOB ku citohet: “Mjetet monetare, të krijuara bazuar në angazhimet e vitit korrent dhe të papaguara në fund të vitit

buxhetor, mbarten në vitin buxhetor pasardhës, sipas periudhës së përcaktuar në ligjin e buxhetit vjetor, përveç rasteve kur angazhimi është anuluar ose është

bërë inaktiv, sipas kritereve të përcaktuara në udhëzimin për zbatimin e buxhetit.

e. Referuar shkresës 18698, datë 31.08.2018, të DPT-së, me subjekt “Dërgohet PBA 2019-2021”, ku ka bashkëngjitur Shtojcën 2A Forma e Propozimit të Projektit (FPPI) 2019-2021, konstatohet se, Projekti “Përmirësimi i modulit të menaxhimit të kontrollit të faturimit”, me vlerë totale 1,791,012 mijë lekë është

projekt i Ri ku data e fillimit është Janar 2019 dhe data e përfundimit është

Dhjetor 2022. Në pikën 04 “Specifikimi i projektit dhe analiza e alternativave të investimit” konstatohet se, produkti 1 është “Përmirësimi i Modulit te

Menaxhimit te Kontrollit te Faturimit” sasia e produktit 1 copë me kosto për njësi 1,468,511 mijë lekë. Në listën e Investimeve Publike 2019-2021, të projekt

buxhetit të vitit 2019, ky projekt investim është raportuar si një “Investim i Ri” me përshkrimin “Përmirësimi i Modulit te Menaxhimit te Kontrollit te Faturimit”, ku vlera totale e projektit është 1,727,792 mijë lekë megjithëse datë fillimi është

viti 2018 që do të thotë që është një Project në vazhdim dhe datë mbarimi vitin

2022.

Pra me miratimin e Projekt Buxhetin e vitit 2019, fondet për realizimin e projektit

“Përmirësimi i Modulit te Menaxhimit te Kontrollit te Faturimit”, janë parashikuar në buxhetin e Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë dhe jo në

buxhetin e AKSH-it.

Konstatohet se, me rishikimin e buxhetit të vitit 2018, kjo kontratë nuk është

anuluar dhe të regjistrohej në emër të AKSHI-t, në kundërshtim me udhëzimin

nr. 2, datë 19/01/2018 “Për zbatimin e buxhetit të vitit 2018” ku citohet: “Pas rishikimit të ligjit të buxhetit 2018, të gjitha këto kontrata të regjistruara për

institucionin përfitues do të anullohen dhe do të regjistrohen në SIFQ në emër të

AKSHI-t, të cilit do ti çelen edhe fondet e nevojshme sipas ligjit të rishikuar të

buxhetit 2018”.

2. Konstatohet se, edhe për vitin 2019, nga Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve,

kanë vazhduar likuidimet në drejtim të furnitorit Jehona Software, që do të thotë

që fondet buxhetore për pajisjet TIK, edhe për vitin 2019, janë buxhetuar në Ministrisë së Financës dhe Ekonomisë dhe jo në AKSHI, si dhe aktivet TIK,

vazhdojnë të jenë akoma në bilancin E Drejtorisë së Përgjithshme të Tatimeve në

kundërshtim me pikën: me pikën 24, të VKM 673, datë 22/11/2017, “Për riorganizimin e Agjencisë Kombëtare të Shoqërisë së Informacionit”, i ndryshuar, ku citohet: “Fondet buxhetore për shërbimet sipas shkronjës “i”, të pikës 6, të këtij vendimi, për institucionet dhe organet e administratës shtetërore nën

përgjegjësinë e Këshillit të Ministrave, do të parashikohen në buxhetin vjetor të

AKSHI-t. Për të gjitha institucionet jobuxhetore, AKSHI do t’i ofrojë shërbimet kundrejt tarifave. Efektet financiare të kësaj pike fillojnë më 1 janar 2019”. dhe pikën 18 ku citohet: Institucionet e administratës shtetërore nën përgjegjësinë e Këshillit të Ministrave duhet të dorëzojnë pranë AKSHI-t 1 (një) kopje të

dokumentacionit të plotë të çdo sistemi dhe infrastrukture TIK ekzistuese dhe

kodin e burimit. Sistemet dhe infrastruktura TIK ekzistuese kalojnë nën

administrimin dhe inventarin e AKSHI-t, së bashku me të drejtat dhe detyrimet

juridiko-civile përkatëse brenda datës 30 shtator 2018.


148

Këto pagesa bëhen në zbatim të nenit 24, të udhëzimit nr.01, datë 17.01.2019,

“Për zbatimin e buxhetit të vitit 2019”, dhe udhëzimit nr. 1/1, datë 06/03/2019 “Një ndryshim në udhëzimin plotësues nr.01, datë 17/01/2019 Për zbatimin e

buxhetit të vitit 2019”.

Konstatohet se, pika 24, të udhëzimit nr.01, datë 17.01.2019, “Për zbatimin e buxhetit të vitit 2019”, dhe udhëzimit nr. 1/1, datë 06/03/2019 “Një ndryshim në udhëzimin plotësues nr.01, datë 17/01/2019 Për zbatimin e buxhetit të vitit 2019

janë të pa vlefshëm, pasi bien në kundërshtim me VKM-në nr.617, datë

22.11.2017 “Për riorganizimin e Agjencisë Kombëtare të Shoqërisë së Informacionit”, të ndryshuar. Trajtuar më hollësisht në faqet 18-63 të Raportit

Përfundimtar.

2. Nga auditimi mbi planifikimin, detajimin dhe rishpërndarjen e fondeve

buxhetore për Shpenzimeve Kapitale me Financim të Brendshëm u konstatuan

parregullsi dhe vendimmarrje jo në përputhje me rregullat dhe kriteret ligjore në

drejtim të identifikimit, vlerësimit dhe miratimit të projekteve të investimeve publike të paraqitura nga institucionet buxhetore, sigurimit të procesit të

përfshirjes së projekteve të investimeve të përzgjedhura në PBA dhe Buxhetin

Vjetor, detajimit të fondeve të investimeve sipas projekteve, si dhe e monitorimit

të procesit në tërësi.

2.1 Nga auditimi mbi detajimin e fondeve për investimeve publike me financim

të brendshëm, referuar Ligjit të Buxhetit të vitit 2018, u konstatua se, janë çelur

me përshkrimin “Fond i ngrirë” investime në vlerën 2,495 milion lekë, që përfaqësojnë projekte investimi në sisteme informatike, rrugë, ndërtime apo

projekte pa përshkrim në kundërshtim me LOB, duke paraqitur risk për kryerjen

e investimeve të pa planifikuara duke anashkaluar në këtë mënyrë procedurat e miratimit të investimeve publike. si më poshtë:

-Nga auditimi me zgjedhje i shkresave të “Detajimit të Buxhetit të Investimeve Kapitale”, me Financim të Brendshëm, në referencë të Ligjit të Buxhetit u konstatuan se, janë detajuar dhe çelur në SIFQ, projekte investimi në vlerën

850,299 mijë lekë pa përshkrim projekti në kundërshtim me, Ligjin nr. 9936, datë,

26.06.2008 “Për menaxhimin e sistemit buxhetor në Republikën e Shqipërisë”, të ndryshuar me Ligjin nr.57, datë 02.06.2016 neni 3, pika 49, citohet: “Projekt investimi” është një seri punimesh, aktivitetesh apo shërbimesh, që synojnë të përmbushin një objektiv të pandashëm të një natyre specifike ekonomike apo

teknike, me qëllime qartësisht të identifikuara”, konkretisht: Ministrinë e Financave dhe Ekonomisë, është bërë detajimi i investimeve

kapitale më kod M100024 “Fond i ngrirë”, në vlerën totale për 66,176 mijë lekë pa përshkrim projekti.

Ministria e Arsimit, Sportit dhe Rinisë është bërë detajimi i investimeve kapitale

më kod M110468 “Fond i ngrirë”, në vlerën totale për 137,562 mijë lekë pa përshkrim projekti.

Ministria e Kulturës është bërë detajimi i investimeve kapitale më kod M120201

“Fond i ngrirë”, në vlerën totale për 181,200 mijë lekë pa përshkrim projekti.

Ministria e Turizmit dhe Mjedisit është bërë detajimi i investimeve kapitale më

kod M260249 “Fond i ngrirë”, në vlerën totale për 179,939 mijë lekë pa përshkrim projekti.

Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë. Për Programi 04520 “Transporti Rrugor” është bërë detajimi i investimeve kapitale më kod M260249 “Fond i ngrirë”, në vlerën totale për 285,422 mijë lekë pa përshkrim projekti.


149

Me shkresën nr. 224542/108, datë 31.12.2018, të Ministrit të Financave dhe

Ekonomisë, me subjekt “Në zbatim të Aktit Normativ nr. 02”, datë 19.12.2018, drejtuar Agjencisë së Menaxhimit të Burimeve Ujore me kod institucioni 87,

është miratuar detajimi i fondeve për shpenzimet kapitale nga ku konstatohet

se, Janë pakësuar fondet e shpenzimeve kapitale në vlerën 31,239 mijë lekë për të cilën nuk është përcaktuar: a) kodi i institucionit, b) emri i institucionit si dhe

c) kodi i projektit por është përcaktuar vetëm kodi i programit dhe llogaria

ekonomike. Pra në SIFQ, këto projekte kanë qenë të çelura fiktivisht vetëm si

vlera duke mos i dhënë të drejtën njësive shpenzuese ti përdorin ato.

2.2 Me miratimin e Ministrit të Financave dhe Ekonomisë, janë transferuar

fondet nga njëri projekt investimi në tjetrin brenda të njëjtit program buxhetor

në vlerën për 275,249 mijë lekë. Veprime të tilla si, mbyllja e projekteve apo

pakësimi fondeve për më shumë se 50 % për projektet e miratuara, tregojnë për

një planifikim të dobët të buxhetit të Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë në

lidhje me Investimet Kapitale me Financim të Brendshëm. 2.3 Nga auditimi me zgjedhje të kampionit, u konstatua se, me miratimin e

Nëpunësit të Parë Autorizues, janë bërë sistemime/saktësie/ndryshim emërtimi

të projekteve të investimit në vlerën 545,140 mijë lekë, ndërkohë që detajimi i

fondeve të investimit është bërë me miratimin e Ministrit të Financave dhe

Ekonomisë kompetencë kjo e përcaktuar në Ligji Nr. 9936, datë 26.06.2008 “Për menaxhimin e Sistemit Buxhetor në Republikën e Shqipërisë, ndryshuar me Ligjin

nr. 57/2016, datë 02/06/2016, Kapitulli “Rishpërndarja e fondeve buxhetore”, konkretisht:

Me shkresën nr. 6347/2, datë 30.04.2018, me subjekt “Ndryshim emërtim projekti”, në vlerën 259,280 mijë lekë Me shkresën nr. 5661/1, datë 27.03.2018, me subjekt “Sistemim Fondi”, është bërë saktësimi i projekteve të investimit në vlerën 64,680 mijë lekë.

Me shkresën nr. 5515/2, datë 30.04.2018, është bërë saktësimi i projekteve të

investimit në vlerën 48,563 mijë lekë

Me shkresën nr. 19433/292, datë 28.05.2018, drejtuar Ministrisë së Brendshme,

është bërë saktësimi i projekteve të investimit në vlerën 122,617 mijë lekë

Me shkresën nr. 19433/271, datë 15.03.2018, është bërë saktësimi i projekteve

të investimit në vlerën 50,000 mijë lekë

2.4 Me shkresën nr. 19432/4, datë 26.12.2018 të Ministrit të Financave dhe

Ekonomisë, me subjekt “Në zbatim të VKM 709, datë 23.11.2018”, drejtuar MFE, dhe për dijeni Drejtorisë së Përgjithshme të Tatimeve është miratuar transferimi

i fondeve për shpenzimet kapitale për programin 04140 “Menaxhimi i te Ardhurave Tatimore” nga ku është pakësuar Fondi Rezervë për vlerën 50,000

mijë lekë dhe është shtuar projekti me kod M100551 “Implementimi në sistemin tatimor e-taxation të ndryshimeve ligjore të paketës fiskale 2019”, për Aparatin e Drejtorisë së Përgjithshme të Tatimeve. Nga auditimi konstatohet se, Ky projekt

është projekt i ri dhe nuk ka kaluar në procedurat e miratimit të investimeve

publike si dhe nuk rezulton të jetë në “Listën e Investimeve Publike 2018-2020” të projektbuxhetin të vitit 2018, veprime të cilat bien në kundërshtim me

,Udhëzimin nr. 9, datë 20.03.2018, “Për procedurat standarde në zbatimin e buxhetit” neni 64 citohet: “Nëse në listën e investimeve të detajuara nga njësitë e qeverisjes qendrore ka objekte të reja nga lista e paraqitur në momentin e

miratimit të projekt buxhetit të vitit, NPA e përfshin në listën përfundimtare

vetëm kur objekti ka kaluar në procedurat e miratimit të investimeve të

publikuara”. Referuar të dhënave të Agjencisë së Prokurimit Publik (APP), konstatohet se, Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve për projektin e investimit


150

“Implementimi në sistemin tatimor e-taxation të ndryshimeve ligjore të paketës

fiskale 2019” , ka lidhur kontratë me operatorin ËEDOIT-SOLUTIONS GMBH me

numër NIPT L31912011D, me datë 14.12.2018 në vlerën 34,500 mijë lekë pa

TVSH. Pra kontrata me operatorin ekonomik është lidhur 12 ditë përpara se të

dërgohej shkresa e miratimit të transferimit të fondeve nga Ministri I Financave dhe Ekonomisë që do të thotë se DPT ka prokuruar fondet pa marrë më parë

konfirmonim nga Thesari për fondet në dispozicion. Referuar të dhënave të SIFQ,

konstatohet se, fatura e furnitorit Ëedoit-Solutions GMBH, në vlerën 41,040 mijë

lekë, mban datën 31.12.2018, dhe është likuiduar nga DPT më datë 09.01.2019

me fondet buxhetore të vitit 2018. Fenomeni i çeljes së buxhetit më Akte

Normative në fund të vitit, kryerjes së procedurave të prokurimit, lidhjes së

kontratës dhe zbatimit të saj për një periudhë të ngjeshur kohe, si në rastin

konkret, shton riskun e uljes së vëmendjes gjatë procesit të menaxhimit të

projekteve të investimit të cilat ndikojnë drejtpërdrejt në eficencën e projekteve

të investimeve publike

2.5 Nga auditimi u konstatua se, projekti i investimit me kod M100447

“Përmirësimi i sistemit lidhur me deklarimin e TVSH tatimpaguesit BV në sistemin

E-taxation sipas ligjit Nr.107, date 30.11.2017 dhe VKM Nr.953,datë 29.12.2014”, i Drejtorisë së Përgjithshme të Tatimeve, i çelur me shkresën e Ministrit të

Financave dhe Ekonomisë, në mbyllje të vitit buxhetor 2018, rezulton i realizuar

në vlerën 25,999 mijë lekë dhe se ky projekt nuk ka kaluar procedurat e miratimit

të investimeve publike. veprime të cilat bien në kundërshtim me ,Udhëzimin nr.

9, datë 20.03.2018, “Për procedurat standarde në zbatimin e buxhetit” neni 64 citohet: “Nëse në listën e investimeve të detajuara nga njësitë e qeverisjes

qendrore ka objekte të reja nga lista e paraqitur në momentin e miratimit të projekt buxhetit të vitit, NPA e përfshin në listën përfundimtare vetëm kur

objekti ka kaluar në procedurat e miratimit të investimeve të publikuara.”

2.6 Me shkresë të Ministrit të Financave dhe Ekonomisë, me subjekt “Dërgohet detajimi i buxhetit të vitit 2018-2020, për shpenzimet kapitale”, drejtuar DPT, janë miratuar detajimet e fondeve për shpenzimet kapitale dhe konkretisht:

Projekti i investimit me kod M100445 “Rikonstruksioni i DRT Tiranë i Tatimpaguesit”, në vlerën 40,000 mijë lekë. Projekti i investimit me kod M100446 “Rikonstruksioni i DPT”, në vlerën 10,000 mijë lekë. Këto dy projekte janë pjesë e listës së projekteve të investimit të miratuara me projekt buxhetin e

vitit 2018. Nga auditimi u konstatuar se, Me shkresën nr. 7029/4, datë 16.05.2018 të

Ministrit të Financave, me subjekt “Transferim fondi”, janë pakësuar fondet për projektet e investimit:

M100445 “Rikonstruksioni i DRT Tiranë i Tatimpaguesit” në vlerën 23,500 mijë lekë.

M100177 “Blerje pajisje zyrash” në vlerën 10,000 mijë lekë dhe është shtuar projekti i investimit : M100446 “Rikonstruksioni i DPT” në vlerën 33,500 mijë lekë duke kaluar në këtë mënyrë në vlerën 43,500, mijë lekë nga 10,000 mijë lekë të

parashikuara. Konstatohet se, nga ana e Drejtorisë së Përgjithshme të Tatimeve,

në lidhje me këto ndryshime, nuk ka asnjë relacion shpjegues, në kundërshtim me :Udhëzimi plotësues nr.02, datë 19.01.2018 “Për zbatimin e buxhetit të vitit 2018 pika 16g. ”Propozimet për projektet e reja të përfshira në sa më sipër do të financohen vetëm në kushtet e emergjencës, të shoqëruara me një relacion të

hollësishëm për domosdoshmërinë e investimit të kërkuar dhe pas miratimit nga

ana e Ministrit të Financave”.


151

Konstatimet e mësipërme, në gjykimin tonë, tregojnë për një monitorim formal

të procesit në tërësi nga ana e Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë.

3. Nga auditimi me zgjedhje, u konstatuan, problematika në drejtim të, çeljes së

projekteve të investimeve në proces me Akte Normative, mbyllja e investimeve

në proces dhe çelja e investimeve publike pa kaluar procedurat e menaxhimit të investimeve publike, etj, Veprime të tilla tregojnë për një planifikim të dobët të

investimeve publike nga ana e ministrive dhe japin impakt të ndjeshëm në uljen

e eficensës së investimeve publike dhe impaktin që ata kanë në ekonomi si dhe

një monitorim të pamjaftueshëm nga MFE në lidhje me investimet kapitale e

financim të brendshëm me qëllim dhënien e një sigurie në menaxhimin eficent

dhe transparent të fondeve publike. Konstatohet se, nuk janë respektuar Parimet

e Funksionimit të Sistemit Buxhetor dhe konkretisht pika dh, neni 4 ku citohet:

Parimet e funksionimit të sistemit buxhetor janë:...dh) respektimi me rreptësi i

tërësisë së procesit

3.1. Ministrisë së Infrastrukturës dhe Energjisë a. Referuar të dhënave të regjistruara në SIFQ, konstatohet se, në zbatim të Ligjit

109/2017 “Për buxhetin e vitit 2018” janë çelur projekte investimi me financim të brendshëm në vlerën 521,640 mijë lekë projekte të cilat rezultojë të mbyllur

me miratimin e Aktit Normativ “Për një ndryshim në buxhetin e vitit 2018, ndër të cilat ka projekte të cilat janë në vazhdim nga viti i kaluar.

b. Programi 04520 “Transporti Rrugor”, janë realizuar investime kapitale me financim të brendshëm në vlerën 15,280,566 mijë lekë të cilat përfaqësojnë 30%

të investimeve totale me financim të brendshëm (52,225 milion lekë).

Në vijim parregullsitë e konstatuara;

Referuar të dhënave të SIFQ, konstatohet se, janë paguar Detyrime të Prapambetura në verën 2,266,698 mijë lekë të cilat përfaqësojë 15% të

investimeve të realizuara të këtij programi për vitin 2018 ose 4% të realizimit të

Investimeve Kapitale me Financim të Brendshëm. Përgjatë vitit 2018, në zërin

investime, janë përfshirë 350,000 mijë lekë Vendime Gjyqësore të cilat

përfaqësojnë 2% të vlerës të investimeve të realizuara të programit. Referuar të

dhënave të planifikimeve mujore të investimeve kapitale me financim të

brendshëm, u konstatua se, 4 projekte investimi në vlerë totale për 334,000 mijë

lekë, në muajin Maj 2018, krahasuar më muajin Prill 2018, pra për një periudhë

kohore të shkurtër, kanë ndryshuar vlerën e planifikuar të tyre’. Tabela në vijim paraqet diferencën e planit të investimeve për muajt Prill dhe Maj të vitit 2018. Tabela nr. 28 Në milion lekë

Llog. Kodi Përshkrimi I Projektit Prill 2018 Maj 2018 Diferenca

231 M064188 Përfundim i Punimeve me rruge dytësore nyja e

Milotit 180 316 136

231 M064218 Sistemi i menaxhimit te kontratave, inspektimi dhe

rap. 6 0 -6

231 M063836 Implementi isistemit të menaxhimit të trafikut….. 25 0 -25

231 M063117 TVSH e T.D.Asistence Tek Siguria Rrugor 10 0.18 8

Totali I Pergjithshem 221 334 113

Burimi: Ministria e Financave dhe Ekonomisë Projekti i investimit me kod M063637, “Sistemim asfaltim rruga Librazhd-Qafë

Studë, Loti 3,” është çelur për herë të parë me Aktin Normativ nr. 02, date 19.12.2018 në vlerën 221,341 mijë lekë dhe i realizuar po në këtë vlerë.

Konstatohet se ky projekt nuk është në listën e projekteve të investimeve 2018-

2020 të miratuara me projektbuxhetit te vitit 2018 si dhe as në listën e

investimeve publike 2019-2021 të miratuara në projektbuxhetin e vitit 2019. Nga

auditimi u konstatua se nga ana e MIE, në lidhje me këtë projekt është likuiduar

furnitori Victoria Invest Internacional, për faturat e pa paguara të vitit 2017 dhe


152

janar 2018 të kontratës nr. 5615/4 datë 03.07.2015. Megjithëse ky projekt ka

qenë Projekt në vazhdim nuk është çelur si i tillë më çeljen e buxhetit të

investimeve publike me miratimin e Ligjit të Buxhetit.

c. Programi 06370 “Furnizimi me Ujë dhe Kanalizime” Megjithëse vlera e miratuar e programit për 3,686,000 mijë lekë nuk ka ndryshuar, konstatohet se, 33 projekte investimi në vlerë totale për 1,713,918 mijë lekë, kanë pësuar

ndryshime nga faza e projekt buxhetit në atë të buxhetit

d. Programi 06180 “Planifikimi urban” Megjithëse vlera e miratuar e programit për 233,700 mijë lekë nuk ka ndryshuar nga faza e projekt buxhetit në atë të

buxhetit të miratuar më Ligj, konstatohet se, për disa projekte investimi ka

ndryshuar vlera e tyre. Më konkretisht kemi:

-Projekti i investimit me kod M064080 “Hartimi i planeve të përgjithshme vendore për 26 bashki”, në projekt buxhetin e vitit 2018, ishte parashikuar në

vlerën 138,800 mijë lekë, ndërkohë që me Ligjin e Buxhetit 2018, është miratuar

për 8,800 lekë më pak. Ky investim është investim në proces nga vitet e kaluara. -Me detajimin e investimeve kapitale referuar Ligjit të Buxhetit 2018, është çelur

projekti i ri me kod M064139 “Hartimi i rregullave teknike te projektimit, ndërtimit dhe operimit te veprave te prodhimit dhe furnizimit për ujin e pijshëm,

mbledhjen dhe trajtimin e ujerave te zeza” në vlerën 14,500 mijë lekë.

Konstatohet se, ky projekt është i ri dhe referuar Projektbuxhetit ky projekt është

parashikuar të realizohet me fondet buxhetore të vitit 2019, ndërkohë që nuk

janë future projektet në vazhdim.

3.2. Ministria e Arsimit, Sportit dhe Rinisë 1-Projekti me kod M112673 “Rikonstruksion i shkollës 9-vjecare "Asllan Shahini"

Bashkia Gramsh”, në vlerën 27,000 mijë lekë , është çelur si projekt i ri në muajin Qershor të vitit 2018. Nga auditimi u konstatua se, nga ana e MASR, në lidhje me

këtë projekt është likuiduar furnitori Hastoci, për detyrime të prapambetura.

Megjithëse ky projekt ka qënë në listën e investimeve publike 2018-2020 të

projekt Buxhetit 2018, nuk është çelur si i tillë më celjen e buxhetit të

investimeve publike me miratimin e Ligjit të Buxhetit.

2-Projekti me kod M112222 “Rikonstruksion I shkollës Bruç, Komuna Rukaj" Bashkia Mat/Komuna Rulaj”, në vlerën 11,853 mijë lekë, me detajimin e Ligjit të Buxhetit është çelur si Fond i ngrirë. Detajimi i këtij projekti është bërë me

shkresën e Ministrit të Financave. Nga auditimi u konstatua se nga ana e MASR,

në lidhje me këtë projekt është likuiduar furnitori Bushi shpk, për faturat e pa paguara të vitit 2013 të kontratës nr. 235 datë 05.12.2012 pra është një detyrim

i prapambetur. Gjithashtu nga të hënat e SIFQ (përshkrimi I faturës) konstatohet

se situacioni i punimeve mban datën 05/12/2012-05/06/2013, ndërsa fatura

është hartuar me datë 08.10.2013 pra me mbi 1 vit diferencë situacion–faturë.

Konstatohet se ky projekt nuk ka qenë parashikuar në listën e investimeve

publike 2018-2020 të projekt Buxhetit 2018.

3.3. Ministria e Turizmit dhe Mjedisit Nga auditimi u konstatua, se përgjatë vitit 2018, për Ministrinë e Turizmit dhe

Mjedisit, janë çelur projekte të reja në vlerën 179,939 mijë lekë të cilat nuk kaluar

në procedurat e miratimit të investimeve publike si dhe nuk rezulton të jetë në listën e investimeve të miratuara në projektbuxhetin e vitit 2018. Më konkretisht

kemi:

a. Me shkresën nr. 19433/252, datë 30.042018, të Ministrit të Financave dhe

Ekonomisë, me subjekt “Çngurtësim fondi”, është miratuar çngurtësimi I fondeve në vlerën 140,000 mijë lekë dhe konkretisht janë çelur projektet:


153

-Projekti me kod M260403 “Përmirësimi dhe rritja e kapaciteteve, vendosja e sinjalistikës turistike në destinacionet e agroturizmit përfshirë në projektin 100

fshatrat”, në vlerën 70,000 mijë lekë. -Projekti me kod M260404 “Fondi për zhvillimin e Turizmit” në vlerën 35,000 mijë lekë. -Projekti me kod M260405 “Vendosja e sinjalistikës informueses në plazhet që paraqesin rrezikshmëri të lartë për shëndetin dhe sigurinë fizike si dhe tabela me

rregullat e arta”, në vlerën 30,000 mijë lekë. Konstatohet se ky project, nuk

është përfshirë në Listën e Investimeve Publike 2019-2021, të miratuar me

Projekt Buxhetin e vitit 2019 si projekt investimit i miratuara me buxhetin e vitit

2018.

-Projekti me kod M26039 “Studim dhe projektim në lidhje me vendosjen e sinjalistikes turistike në destinacionet e agruturizmit përfshirë në projektin 100

fshatrat” në vlerën 5,000 mijë lekë. Konstatohet se ky projekt, nuk është

përfshirë në Listën e Investimeve Publike 2019-2021, të miratuar me Projekt Buxhetin e vitit 2019 si project investimit i miratuara me buxhetin e vitit 2018.

b. Me shkresën nr. 11836/1, datë 31.07.2018, të Ministrit të Financave dhe

Ekonomisë, me subjekt “Çngurtësim fondi”, është miratuar çngurtësimi i fondeve në vlerën 39,939 mijë lekë dhe konkretisht janë çelur projektet:

-Projekti me kod M260397 “Blerje pajisje monitorimi për AKM”, në vlerën 4,520 mijë lekë.

-Projekti me kod M260412 “Rikonstruksion godine (ish DSHP)”, në vlerën 23,418 mijë lekë i programit 05320. Konstatohet se ky projekt, nuk është përfshirë në

Listën e Investimeve Publike 2019-2021, të miratuar me Projekt Buxhetin e vitit

2019 si projekt investimit i miratuara me buxhetin e vitit 2018. -Projekti me kod M260413 “Blerje automjete”, në vlerën 12,000 mijë lekë, ndërkohë që në projekt buxhetin e vitit 2018, ky projekt është parashikuar në

vlerën 4,000 mijë lekë.

3.4. Ministria e Kulturës Përgjatë vitit 2018, për Ministrinë e Kulturës, janë çelur projekte të reja në vlerën

181,200 mijë lekë të cilat nuk kaluar në procedurat e miratimit të investimeve

publike si dhe nuk rezulton të jetë në listën e investimeve të miratuara në

projektbuxhetin e vitit 2018. Konstatohet se, këto projekte, nuk janë përfshirë

në Listën e Investimeve Publike 2019-2021 si projekte investimi të miratuara me

projektbuxhetin e vitit 2019, ku duhet të ishin paraqitur si projekte investimi në vazhdim.

Më konkretisht kemi: Me shkresën nr. 7105/2, datë 18.04.2018, të Ministrit të

Financave dhe Ekonomisë, me subjekt “Cngurtësim fondi”, është miratuar çngurtësimi I fondeve në vlerën 181.200 mijë lekë dhe konkretisht janë çelur

projektet e programit 8220 “Trashëgimia kulturore dhe muzetë”: 1-Projekti me kod M120781 “Projekti i restaurimit dhe riformulimi I linjës muzeale në Muzeun Historik Kombëtar” Tiranë në vlerën 40,000 mijë lekë

2-Projekti me kod M120782 “Projekti i restaurimit dhe rehabilitimit të hapësirave ne Galerinë Kombëtare të Arteve” në vlerën 15,000 mijë lekë. 3-Projekti me kod M120783 “Ura e Kollorces 4 km në juglindje te Gjirokastrës” në vlerën 5,000 mijë lekë

4-Projekti me kod M120784 “Restaurim banesa e vëllezërve Frashri” në vlerën 6,000 mijë lekë

5- Projekti me kod M120785”Restaurim muzeu i Sinjës Dibër” në vlerën 1,500 mijë lekë


154

6- Projekti me kod M120786 “Restaurim Kisha e Shën Mërisë Gjirokastër” në vlerën 22,500 mijë lekë

7- Projekti me kod M120787 “Restaurim Kisha e Shën në vlerën 20,000 mijë lekë

8- Projekti me kod M120788 “Restaurim Kisha e Shën në vlerën 33,300 mijë lekë

9- Projekti me kod M120790 “Restaurim Kisha e Shën në vlerën 11,000 mijë lekë 10-Projekti me kod M120791 “Restaurim Kisha Manastiri i Shën Mërisë Faza 1-

Sarandë”, në vlerën 26,900 mijë lekë.

5.5. Me qëllim sigurimin e informacionit në lidhje me prioritetet që kanë

investimeve në proces nga viti i kaluar për tu buxhetuar të parat, marrjen e

masave për parandalimin e detyrimeve të prapambetura, koordinimin e punës

me ministritë e linjës etj, analizën dhe vlerësimin e propozimeve për investime

publike të ardhur nga institucionet buxhetore, konstatohet se, Ministria e

Financave dhe Ekonomisë nuk monitoron procesin bazuar në një data bazë të

plotë të investimeve kapitale me financim të brendshëm ku të jenë regjistruar të

dhënat në lidhje me, vlerën e plotë të investimit, referuar kontratës së lidhur (informacion ky i marrë nga APP apo dhe SIFQ), datën e lidhjes së kontratës dhe

datën e përfundimit të saj, vlerën e likuiduar të projektit dhe vlerën e mbetur të

tij referuar të dhënave të SIFQ etj.

Në Agjencinë Kombëtare të Ujësjellës Kanalizime dhe Infrastrukturës së

Mbetjeve Urbane (AKUKM)4:. Në 2 kontrata të lidhura për ndërtimin e

infrastrukturës në ujësjellës kanalizime, gjatë zbatimit janë konstatuar punime të

pa kryera nga kontraktorët dhe të paguara nga AKUKM, duke i shkaktuar

buxhetit të shtetit dëm ekonomik në vlerën totale rreth 2,000 mijë lekë. Gjatë

realizimit të kontratës me objekt ”Furnizim makineri-pajisje për Ndërmarrjen

SHA Vlorë”, nuk janë arkëtuar në buxhetin e shtetit penalitetet për vonesa ne furnizim në vlerën 3,280 mijë lekë. Në objektin "Furnizimi me ujë i qytetit të

Kukësit dhe 14 fshatrave rreth tij" faza II, kontraktori është likuiduar për punimet

e kryera në vlerë rreth 171,979 mijë lekë. Por edhe pse kjo kontratë është tej

afateve të përfundimit të punimeve, ky investim nuk ka dhënë rezultate e

pritshme, pasi deri sot ky objekt nuk është venë në funksion, duke bërë kështu

që këto fonde buxhetore të menaxhohen, pa eficencë, efektivitet dhe

ekonomicitet. Gjatë zbatimit të punimeve, në disa kontrata janë bërë rishikime

dhe ndryshime te projekteve te zbatimit si dhe për këtë janë lidhur kontrata

shtesë në vlerën totale rreth 303,147 mijë lekë. U konstatua se, disa zëra pune

të vendosura në projektet e rishikuar, janë të pastudiuar mjaftueshëm dhe janë teknikisht të panevojshëm për funksionimin e këtyre objekteve, duke bërë

kështu që, këto fonde buxhetore të menaxhohen, pa eficencë, efektivitet dhe

ekonomicitet.

3. Në Fondin Shqiptar të Zhvillimit: U konstatua dëm ekonomik në shumën 1,195

mijë lekë si pasojë e përfitimit padrejtësisht të fondeve për punime të pakryera.

4. Në Autoritetin rrugor Shqiptar (ARRSH): Në disa kontrata për ndërtimin e

infrastrukturës rrugore, gjatë zbatimit të punimeve janë konstatuar punime të

kryera nga kontraktorët dhe të paguara nga ARRSH, në vlerën totale rreth

223,747 lekë. Por këto punime janë të pa rakorduar me dokumentacionin

justifikues teknik si, libreza masash, fatura, analiza laboratorike të materialeve, etj dhe për pasojë, kemi menaxhim pa eficencë, efektivitet dhe ekonomicitet të

këtyre fondeve.

5. Në Drejtorinë e Përgjithshme të Policisë së Shtetit. Janë shpenzuar 30,540

mijë lekë për blerje motorë për strukturat e Policisë së Shtetit. Këta motorë janë

vënë në përdorim shumë pak ose nuk janë përdorur fare për nevoja të këtyre

4 Ky auditim është ne fazën e Projeketraportit


155

strukturave, duke bërë kështu që vlera e blerjes së tyre rreth 30,500 mijë lekë të

përdoret pa efektivitet dhe ekonomicitet, ndërkohe kjo vlerë mundë të përdorej

për shpenzime të tjera për mbulimin e detyrave funksionale të Policisë së

Shtetit.

Shkodër(periudha tatimore 2006-2012), ndërsa gjatë vitit 2018, janë saktësuar dhe përditësuar inventarët e mungesave dhe për këtë janë njoftuar rregullisht

Drejtoritë Rajonale Tatimore.

Të ardhurat nga kontributet dhe të ardhura të tjera, të mbledhura nga Drejtoria

e Përgjithshme e Tatimeve (DPT), zënë për këtë vit 62% e të ardhurave nga

kontributet gjithsej të hyra në ISSH, në vlerë 79,340.23 milion lekë, për të cilat

evidentohen problematika të tilla si:

-Evidentohen listë pagesat të munguara të formatit letër për vitet 2006-2012 të

subjekteve paguese referuar të dhënave nga, Sektori i Marrëdhënieve me

Tatimet dhe Administrimit të të Dhënave. Kështu gjatë vitit 2018 janë dërguar

nga Drejtoritë Rajonale Tatimore, Drejtorive Rajonale të Sigurimeve Shoqërore, gjithsej 351,139 listë pagesa të munguara të formatit letër të subjekteve paguese

që i përkasin periudhave tatimore 2006 - 2012 dhe konkretisht janë 1,708 listë

pagesa të subjekteve publike (buxhetore dhe jo buxhetore), 40,691 liste pagesa

të subjekteve juridike (firma) dhe 308,740 listë pagesa të subjekteve biznes i

vogël.

IV.2-Shpenzime Kapitale me Financim të Huaj

Shpenzime Kapitale me Financim të Huaj janë realizuar për 26,210 milion lekë,

nga 30,510 milion lekë të planit fillestar të buxhetit ose realizuar ne 86 % dhe

krahasuar më planin e rishikuar ato janë realizuar në masën 85,7 %.

Sipas planifikimit buxhetor afatmesëm (PBA 2018-2020), Ligjit për Buxhetin e vitit 2018 dhe bazuar në ndryshimet sipas Akteve Normative përkatëse,

respektivisht Akti Normativ nr.1, datë 26.07.2018 “Për disa ndryshime në Ligjin nr. 109/2017, “Për buxhetin e vitit 2018”; Akti Normativ nr. 2, datë 19.12.2018, “Për disa ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 109/2017 “Për buxhetin e vitit 2018” dhe krahasuar me realizimin faktik bazuar në tabelën fiskale të buxhetit të

konsoliduar, situata paraqitet si më poshtë: Tabela nr. 29 Në milionë lekë


Trendi i shpenzimeve kapitale me Financim të Huaj referuar Treguesve Fiskalë të

Konsoliduar rezulton në rritje me 17.6% krahasuar me vitin 2017. Tabela nr. 30 Në milionë lekë


Emërtimi PBA PBA riskikur

Projekt buxhet

Ligji Buxhetit

Akt Normativ I

Akt Normativ

II

Buxheti Faktik

2018

%

Financim i Huaj 30,310 30,510 30,510 30,510 30,567 30,567 26,210 85.7

Emërtimi 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Kapitale Financim i Jashtëm 28,776 26,785 24,926 20,334 22,278 26,210

Dif. nga viti i mëparshëm -5,481 -1,991 -1,859 -4,592 1,944 3,922


156

Grafiku nr. 9


Nga rakordimit i mbajtur nga thesari dhe struktura përgjegjëse për borxhin në

zbatim të nenit 31 të Udhëzimit nr. 39, datë 24.12.2018 “Për procedurat e mbylljes së llogarive vjetore për Buxhetin e Shtetit të vitit 2018”, në lidhje me projektet me financim të huaj në formë kredi, konstatohen diferenca në lidhje

me disbursimet për disa projekte. Nga auditimi është konstatuar se këto

diferenca ekzistojnë për shkak se disa disbursime të ndodhura në vitin 2017, janë

raportuar në buxhetin e vitit 2018, pasi njësitë respektive të projekteve kanë

raportuar me vonesë. Në drejtim edhe të konkluzioneve të arritura në Raportin

e Buxhetit të Vitit 2017, të KLSH, shmangia kohore në nënvlerësim të

disbursimeve të vitit të kaluara është mbartur në mbivlerësim të treguesve në

periudhën pasardhëse buxhetore. Konkretisht projektet për të cilat është raportuar më shumë në vitin 2018 trajtohen në tabelën e mëposhtme: Tabela nr. 31

Nr. ID Përshkrimi Shuma e raportuar Monedha

1 14/13 Projekti për Rimëkëmbjen e Energjisë, Komponenti 2

OSHEE

1,669,463.96 EURO

2 14/13 Projekti për Rimëkëmbjen e Energjisë, Komponenti 1

KESH

11,417,813.90 EURO

3 12/01 Dam Safety Project 1,095,986.88 EURO

4 11/02 Segmenti Tiranë-Elbasan 3,599,769.89 USD

5 13/03 Ndërtimi i Seg Rrugor Qukës-Qafë Plloce, Pjesë e

Korridorit Tiranë-Korçë

7,850,399.02 USD

6 11/09 Segmenti Tiranë-Elbasan 36,766.00 USD


Gjithashtu nga auditimi, përveç rasteve të mësipërme, janë konstatuar edhe dy

raste, ku si pasojë e raportimit me vonesë, shpenzimet e muajit dhjetor 2017

janë regjistruar në buxhetin e vitit 2018. Më konkretisht, shpenzimet e muajit

dhjetor 2017 me vlerë 1,254,523.73 lekë për projektin me ID 13/07”Zhvillimi i qëndrueshëm i sektorit të ullinjve” dhe shpenzimet me vlerë 21,759,850 lekë, për projektin me kod GM03010 ”Demokracia vendore në veprim lëviz Albania”, janë raportuar në vitin 2018.

Si përfundim arrihet në konkluzionin se si pasojë e mos raportimi në kohën e

duhur, Tabela e Treguesve Fiskal të Konsoliduar për vitin 2018 është

mbivlerësuar në vlerën 3,013,468 mijë lekë për sa i përket realizimit të

investimeve me financim të huaj.

- Në lidhje me konvertimin e disbursimeve dhe shpenzimeve të projekteve me

financim të huaj nga monedha origjinale në Lek, është konstatuar se për të gjitha

rastet është përdorur kursi i këmbimit mesatar mujor i Bankës së Shqipërisë. Grupi i auditimit, duke u bazuar në statment e Bankës së Shqipërisë, për

projektet me financim të huaj në formën kredi, transaksionet e të cilëve kanë

kaluar vetëm nëpërmjet llogarive speciale të hapura pranë Bankës së Shqipërisë,

ka llogaritur disbursimet përkatëse duke përdorur kursin e këmbimit të ditës kur

ka ndodhur transaksioni. Konstatohet se si rezultat i përdorimit të kursit të

këmbimit mesatar dibsursimet e regjistruara në databasen e investimeve të

huaja janë nënvlerësuar.

2013 2014 2015 2016 2017 2018

Investime Kapitale meFinancim të Huaj

28,776 26,785 24,926 20,334 22,278 26,210

0

20,000

40,000Investime Kapitale me Financim të Huaj


157

Si rrjedhojë e përdorimit të kursit mesatar vjetor, disbursimet e investimeve

kapitale me Financim të Huaj, vetëm për 6 projekte, janë nënvlerësuar në masën

35,864 mijë lekë.

Mbi angazhimin e fondeve të Investimeve Kapitale me Financim të Huaj - Nga auditimi me përzgjedhje i kampionit të të dhënave të investimeve kapitale me financim të huaj të realizuara për vitin 2018 të regjistrua në SIFQ,

konstatohen se janë angazhuar fonde të planifikuara si investime (në llogarinë

230 Shpenzime për rritjen e Aktiveve të Qëndrueshme të pa Trupëzuara), për

kryerjen e shpenzime korrente dhe konkretisht: Shpenzime për paga dhe

sigurime (llogaria 600-601), shpenzime për mallra dhe shërbime (llogaria 602) në

vlerën 181,095 mijë lekë dhe shpenzime Transferua për Individë (llogaria 604).

Shumat e deklaruara si Investime Kapitale me financim të huaj, në vlerën totale

për 402,012 mijë lekë janë të angazhuara në shpenzime korrente, duke rritur

llogarinë e investimeve në proces si pasojë e klasifikimit jo të duhur në llogarinë

kontabël, sipas përshkrimit të bërë nga njësitë e zbatimit të projekteve. a. Tabela në vijim paraqet projektet me Financim të Huaj/Kredi, për të cilat,

shpenzimet korrente në vlerën totale 86,423 mijë lekë janë raportuar në tabelën

e Treguesve Fiskale si Investime Kapitale. Tabela nr. 32 në mijë lekë

Nr Emërtimi i Projektit

Shpenzime 231 230 600 601 602

1 Asistencë teknike

për asistencën e

integruar për

zhvillimin e Sme-ve

Shqiptare

23,301 - 23,301 7,487 - 15,814

2 By pass Fier-it (BEI) 3,055 1,578 1,477 - - 26

3 Asistencë teknike

për asistencen e

integruar për

zhvillimin e Sme-ve

Shqiptare

9,824 - 9,824 - 3,903 5,921

4 Projekti i Ri i

furnizimit me ujë

për qytetin Durrës

(investimet në

fushën e ujit)

2,231,677 2,044,283 187,394 16,699 5,480 -

5 Ndërtimi i

Segmentit Rrugor

Qukës-Qafë Pllocë,

pjesë e korridorit

Tiranë-Korçë (1+2)

2,688,537 2,562,982 125,555 8,312 - 1

6 Projekti

mirëmbajtjes dhe

sigurisë rrugore

1,505,627 1,423,994 81,633 - - 844

7 Segmenti Tiranë-

Elbasan

724,009 564,880 159,129 8,228 - 3

8 Ndërtimi i

Segmentit Rrugor

Qukës-Qafë Pllocë,

Segmenti Nr. 3

709,933 643,442 66,491 3,672 - 7

9 Reformimi QSUT

Faza 2

207,281 197,446 9,835 7,380 - 2,455

10 Linja e kredisë për

asistencën e

integruar për

zhvillimin e Sme-ve

Shqiptare

174,983 174,970 13 - - 13

11 Siguria e Digave,

IDA

129,378 129,259 119 - - 119

12 Ndërtimi i By pass i

Vlorës ARRSH

58,346 29,337 29,009 - - 59

TOTALI 51,778 9,383 25,262



158

Referua sa më lart, si rrjedhojë e keq klasifikimit të llogarisë së përdorur që në

fazën e planifikimit deri në atë të realizimit, treguesit e investimeve kapitale me

Financim të Huaj në formën Kredi janë mbivlerësuar në masën 86,423 mijë lekë.

b. Nga auditimi i të dhënave të investimeve kapitale me financim të huaj në

formën Grant të realizuara për vitin 2018, të regjistrua në SIFQ, konstatohen 70 projekte për të cilat, shpenzimet korrente në vlerën totale 315,589 mijë lekë nga

të cilat, shpenzime për paga dhe sigurime (llogaria 600-601) në vlerën 87,501.29

mijë lekë, shpenzime për mallra dhe shërbime (llogaria 602) në vlerën

228,087.71 mijë lekë,të cilat janë raportuar në tabelën e Treguesve Fiskale si

Investime Kapitale.

Auditime të lidhura me investimet kapitale me financim të huaj

Nga auditimi i procesit të prokurimit, realizimit dhe monitorimit të projekteve të

financuara me fonde të Bankës Botërore, u konstatuan problematika, parregullsi

në procesin e prokurimit lidhur me përbërjen të komisioneve të vlerësimit;

vlerësimeve sipërfaqësore duke filluar me mos identifikimin dhe vlerësimin e konfliktit të interesit në dukje të anëtarëve të komisionit apo ofertuesve,

vlerësime jo të plota e sipërfaqësore të komisioneve të vlerësimit, duke mos

garantuar një konkurrence të drejtë dhe transparente; tej zgjatje të periudhave

të prokurimit dhe amendime të shpeshta të afateve të përfundimit të kontratave

shoqëruar me mungesë të kontrollove të menaxhimit financiar të

dokumentacionit të administruar për pagesë.

Nga auditimi i procesit të monitorimit të progresit, financimit dhe raportimit të

projekteve të financuara nën programet IPA, u konstatuan parregullsi, mangësi,

vonesa, neglizhencë të shoqëruara memos shfrytëzim të fondeve në dispozicion

nën programet IPA, në vlerë 1.78 milionë euro (230 milionë lekë). Kësaj situatë po ti shtojmë edhe faktin se për kontratat e lidhura, deri në fund të vitit 2018 ka

rezultuar një nivel i ulët i përthithjes së fondeve të përfituara (61%) reflekton

paaftësi të strukturave shtetërore të ngritura për fondet IPA, të cilat nuk kanë

mundur të arrijnë të implementojë më sukses projektet e financuara nga BE. Nga

administrimi i fondeve të përfituara nën programet IPA është konstatuar një dëm

për buxhetin e shtetit (i pa rikuperueshëm) në vlerën 1 milionë euro (konvertuar

122 milionë lekë) .

Drejtoria e Përgjithshme e Financimeve dhe kontraktimeve për fondet e BE,

Bankës Botërore dhe donatorëve të tjerë (në vijim CFCU) është drejtoria

përgjegjëse për menaxhimin e fondeve të BE-së, Bankës Botërore dhe donatorëve të tjerë e ngritur fillimisht si një strukturë brenda Ministrisë së

Financave. Misioni i kësaj Drejtorie është të sigurojë një menaxhim efektiv

administrativ, financiar dhe teknik të projekteve të miratuara, në përputhje me

Marrëveshjet Financiare me Komisionin Evropian e donatorë të tjerë. Aktualisht,

CFCU rezulton të këtë në strukturën e saj organizative dy Drejtori: Drejtoria e

Menaxhimit të Prokurimeve dhe kontraktimeve për fondet e BE-së si dhe

Drejtoria për Zbatimin e Projekteve të Bankës Botërore dhe projekte të

Donatorëve të tjerë. Në konkluzion të vlerësimit të sistemeve të kontrollit në

përputhje me ligjin për menaxhimin financiar dhe kontrollin, në CFCU sistemet e

kontrollit të brendshëm nuk janë dizenjuar sipas kërkesave ligjore, për të garantuar kontrolle efektive në aktivitetin operacional të kësaj strukture.

Drejtoria e Menaxhimit të Prokurimeve dhe Kontraktimeve për fondet e BE-së,

si njësi zbatuese është ngritur në përputhje me kërkesat e KE-së për të pasur një

strukturë të dedikuar dhe të mjaftueshme përgjegjëse për zbatimin e


159

programeve të financuara nga BE në kuadër të Instrumentit për Ndihmën e Para-

Aderimit (IPA) në kuadër të decentralizimit të menaxhimit të këtyre fondeve.

Marrja e të drejtave për të menaxhuar në mënyrë indirekte fondet IPA të

Bashkimit Evropian, është shoqëruar me hartimin e bazës ligjore dhe me ngritjen

e strukturave përkatëse në Ministrinë e Financave dhe Ekonomisë, në Ministrinë për Evropën dhe Punët e Jashtme dhe në Ministritë e Linjës/Institucionet

përfituese për një menaxhim efektiv dhe të shëndoshë të fondeve të BE-së në

përputhje me standardet evropiane. Misioni i kësaj Drejtorie është të sigurojë

një menaxhim efektiv, financiar dhe teknik të projekteve të miratuara sipas

Marrëveshjeve Financiare me Komisionin Evropian. Në përfundim të auditimit

konstatohet, mos shfrytëzim i fondeve në dispozicion IPA, për shkak të

neglizhencave dhe vonesave në dorëzimin e dosjeve të prokurimit dhe miratimit

të termave të referencës konform rregullave dhe procedurave të PRAG nga

institucionet përfituese në vlerë 1.78 milion Euro. Ecuria e kontratave të lidhura

nën Projektet IPA, deri në fund të vitit 2018 është në total 25,871,641 (Euro) financim IPA, kundrejt 42,205,681 Euro të kontraktuara (61%) duke reflektuar

një nivel të ulët të disbursimeve pra dhe të përthithjes së fondeve të përfituara

nën këto projekte për shkak të vonesave në implementimin e kontratës, dhe

kontraktimit të ekspertëve të planifikuar për kryerjen e konsulencave sipas

kontratës. Gjithashtu si pjesë e prokurimit janë konstatuar mangësi në hartimin

e specifikimeve teknike të kontratave në përputhje me objektivat e projekteve,

nga ana e ekspertëve të kontraktuar për këtë shërbim, institucioneve përfituese

të përfshira në këtë proces dhe CFCU, veçanërisht në ato të furnizimit me mallra

të një karakteri të veçantë, i cili kërkon edhe kalibrimin e tyre, si në rastin e

Kontratës së furnizimit “Pajisje për Laboratorët e Sigurisë Ushqimore në Drejtoritë Rajonale ISUV dhe AKU” duke shkaktuar problematika dhe vonesa në marrjen në dorëzim konform kontratës dhe procedurave të parashikuara.

Nga auditimi është konstatuar se për shkak të refuzim të procedurës së

prokurimit të vlerësuar nga kontrolli ex-post i Delegacionit të KE, me detyrimin

për rikthimin e shumave të disbursura dhe përdorur nga përfituesi ish Ministria

e Integrimit Evropian për projektin “Ngritja e Kapaciteteve të Nëpunësve Civil të aftë dhe të motivuar për të forcuar aftësitë e tyre dhe kapacitetit për të

menaxhuar integrimin në BE dhe procesin e negocimit”në total 1,013,688 Euro. Gjithashtu, gjatë procesit të implementimit, konstatohet se amendimet e

kontratave që konsistojnë në fshirjen e disa objektivave, për shkak të koherencës, nuk shoqërohen me rishikim të buxhetit të kontratës në kushtet kur

numri i ditëve të punës së ekspertëve të dedikuar për këto objektiva sipas ToR

do të jetë më i ulët dhe gjithashtu në përfundim të kontratës nuk rezulton të

identifikohen objektivat e parealizuar për të kryer edhe zbritjen e ditëve të punës

respektive të dedikuar për to duke cuar në mbivlerësim të pagesave kundrejt

punës së kryer dhe objektivave të realizuar.

Mos evidentimi i devijimeve apo vonesave në implementimin e kontratës për

periudhën raportuese të kontraktorit nga Sektori i Përgatitjes dhe Implementimit

të Kontratave në CFCU, dhe mungesa e checklistave për dokumentimin e

kontrolleve të kryera nga ky sektor; mos përcaktimi i afateve kohor në marrëveshjet përkatëse mes institucionet përfituese dhe CFCU, për kryerjen e

miratimit të raport progresit, shqyrtimit të kandidaturave të ekspertëve apo

vendimmarrjesh të tjera për SPO që rezultojnë në vonesa të pajustifikuara në

miratimin e raportit të progresit, apo ekspertëve të sugjeruara nga kontraktori.

Mungesa e sanksioneve/masave në kontratë për afatet e kryerjes së pagesës së

faturës së kontraktorit, në rastet e dorëzimit të raport progresit me vonesë nga


160

ana e tij pranë SPO e më pas CFCU duke shkaktuar devijime në planifikimin e

fluksit të parasë të përgatitur nga CFCU dhe fondeve të TVSH të alokuara nga

buxheti i institucioneve përfituese.

Një tjetër fenomen i konstatuar është ai i ndryshimeve të shpeshta të ekspertëve

kryesorë të kontratës, duke shkaktuar vonesa në implementimin e projektit për objektivat e ekspertit që do të zëvendësohet deri në zgjedhjen e atij me

eksperiencën e ekspertit ekzistues, problematika këto të pa

raportuara/adresuara nga CFCU tek kontraktori për ti kërkuar atij vendosjen e

një eksperti të përkohshëm për periudhën që ende nuk është kryer zëvendësimi

me ekspertin sipas eksperiencës së duhur, kostot e të cilit duhet të mbulohen

nga kontraktori.

Konstatuam se deri në 31 dhjetor 2018, janë financuar 25.9 milionë euro,

kundrejt 42 milionë eurove të kontraktuara. Nga administrimi i fondeve të

përfitura nën programet IPA është konstatuar një dëm për buxhetin e shtetit (i

pa rikuperueshëm) në vlerën 1 milionë euro (konvertuar 122 milionë lekë) për shkak të konsiderimit të pavlefshme nga delegacioni si rezultat i parregullsive në

përzgjedhjen e kontraktorit fitues në procedurat e prokurimit “Për ngritjen e Kapaciteteve për Ministrinë e Evropës dhe Punët e Jashtme dhe Ministrive të

Linjës, për përgatitjen e procesit të negociatave dhe përafrimit ligjor”. Kontrolli

ex-post i realizuar nga BE ka nxjerrë në pah, paaftësinë e strukturës së CFCU dhe

komisionit të vlerësimit të ofertave në garantimin e një gare të drejtë dhe

vlerësim korrekt tëofertuesve, ndërkohë që mbrojtja e interesave të shtetit nuk

figuron të jetë bërë në nivelin e duhur nga zinxhiri i strukturave përgjegjëse për

menaxhimin e fondeve IPA (nga NIPAC, NAO, CFCU dhe deri te njësia

implementuese e këtyre projekteve).

Për sa i përket raportimit financiar, konstatohen pasaktësi në raportimin e

financimeve të huaja në Drejtorinë e Borxhit dhe MFE për shkak të raportimit të

të gjithë shpenzimeve me financim të huaj si investime kapitalepër vitin 2017

Investimet Kapitale me Financim të Huaj në Tabelën e Treguesve Fiskalë të

Konsoliduar janë mbivlerësuar në shumën 4,569 mijë Euro dhe për vitin 2018 në

shumën 3,253 mijë Euro, si dhe konstatohen pasaktësi në raportimin e

investimeve kapitale me financim të huaj për shkak të keqklasifikimit kontabël

dhe raportimit financiar, duke mos përfshirë vlerën e garancisë së punimeve për

këto pagesa, apo duke përfshirë vlerën e paradhënies, pavarësisht se investimi

nuk është kryer.

Në kushtet kur aspektet teknike të monitorimit të kontratës, janë gjithashtu

pjesë ë aspekteve kontraktual të saj, dhe në mungesë të kapaciteteve/njohurive

të stafit të sektorit të monitorimit të kontratave pranë CFCU, mbetet e paqartë

roli konkret që CFCU duhet të ketë gjatë monitorimit të zbatimit të kontratave,

pavarësisht se kontratat janë lidhur mes CFCU dhe kontraktorit. Aktualisht,

monitorimi i CFCU vetëm nëpërmjet asistimit të kontraktorit nëpërmjet

miratimit në parim të raporteve vetëm për efekt të pagesave, miratimi i

ekspertëve jo kryesor në bashkëpunim me njësitë IPA në institucionet përfituese,

dhe evidentimit të shpenzimeve të vlefshme për pagesë. Megjithatë, kryerja e

këtij roli, të ngjashëm me atë të një sekretariati që faciliton marrëdhënien përfitues i projektit- kontraktor për projektin, mbetet shumë larg nga roli i një

drejtorie përgjegjëse për monitorimin e zbatimit të kontratave IPA.

Drejtoria për Zbatimin e Projekteve të Bankës Botërore dhe të Donatorëve, të

tjerë ka si funksion planifikimin dhe ndjekjen e procedurave të prokurimit,


161

koordinimin e procedurave për nënshkrimin e kontratave dhe monitorimin e

zbatimit të tyre, menaxhimin financiar të projekteve si dhe përgatitjen e

raportimeve periodike lidhur me ecurinë e zbatimit të projektit për Bankën

Botërore (në vijim “Banka”) dhe Donatorët e tjerë, funksione të cilat i kryen në përputhje me Udhëzuesit e Bankës Botërore: “Prokurimi i mallrave, punimeve dhe shërbimeve jo konsulente sipas huave nga IBRD dhe kredive dhe granteve

nga IDA dhe nga Huamarrësit e Bankës Botërore” dhe “Përzgjedhja dhe Punësimi i Konsulentëve nga Huamarrësit e Bankës Botërore”, dhe dispozitat e përcaktuara në marrëveshjet e grantit ndërmjet Qeverisë së Shqipërisë dhe

Bankës Botërore. Nga auditimi në lidhje me procedurat e prokurimit

përgjithësisht nga ana administrative ato rezultojnë të jenë në përputhje me

Rregulloren e Prokurimit të Bankës Botërore dhe Udhëzimeve përkatëse.

Megjithatë, nga auditimi konstatohen periudha të gjata në përgatitjen e Termave

të Referencës (në disa raste të pajustifikuara), aktivitete të propozuara të

miratuara dhe të parealizuara. Këto vonesa në procesin e përgatitjes së termave të referencës nga ana e përfituesve kanë sjellë shtyrjen në kohë të zhvillimit të

procesit të tenderimit duke e vendosur CFCU në këtë proces thjesht si një

coordinator administrativ i palëve (Banka dhe Përfituesit), kjo për shkak edhe të

mungesës së afateve të përcaktuara në procedurat e prokurimit dhe manualet

operacionale të cilët do të ndihmonin në monitorimin e planit të prokurimit dhe

realizimin e kontraktimeve brenda afateve të caktuara në marrëveshjet me

Bankën, buxheteve dhe rradhës së parashikuar në planin e prokurimit.Nga

shqyrtimi i shkresave të ndodhura në dosjet e prokurimit, për emërimin e

anëtarëve të komisionit të vlerësimit në asnjë rast nuk gjejmë ndonjë koment

apo kërkesë për sqarim të elementit: kapacitete profesionale dhe akademike të nevojshme për të vlerësuar ofertuesit që në më të shumtën janë ekspertë

ndërkombëtar. Gjithashtu, nga shqyrtimi i korrespondencës dhe

dokumentacionit të vënë në dispozicion, CFCU, në rolin e administratorit dhe

monitoruesit të procesit të prokurimit dhe kontraktimit, duke patur në

dispozicion paraprakisht informacionin e plotë të përbërjes së komisionit të

vlerësimit dhe ofertuesve, në asnjë rast të audituar nuk rezulton të jetë

nënvizuar apo shqyrtuar elementi i konfliktit të interesit në lidhje me anëtarët e

komisionit të vlerësimit për të siguruar paanësi dhe objektivitet të procesit të

vlerësimit. Çështje kjo që rezulton e mbuluar vetëm me detyrimin për firmosjen

e deklaratës së paanësisë nga ana e anëtarëve të komisionit të vlerësimit në momentin e emërimit si pjesë e procedurës së prokurimit sipas Rregullores së

Bankës Botërore. Gjithashtu, nga shqyrtimi i përbërjes së komisionit të vlerësimit

në disa procedura prokurimi dhe ankimimeve lidhur me to, konstatohet se të

njëjtët persona shpesh i gjejmë të ngarkuar me përgjegjësinë e hartimit të

termave të referencës, miratimit, vlerësimit të ofertuesve, nënshkrimit të

kontratës dhe miratimit të produktit me qëllim pagesën e kontraktorit, duke

shkelur kështu parimet bazëtë menaxhimit financiar dhe kontrollit. Në rastin e

projektit FINREP me një buxhet prej 1.85 milionë Euro, shpërndarja e

përgjegjësive të përgatitjes së termave të referencës, vlerësimit të ofertuesve

dhe më pas monitorimin dhe zbatimin e kontratave është centralizuar në një grup specialistësh për shkak të natyrës së projektit, megjithatë kjo nuk justifikon

mungesën e elementëve të kontrollit të menaxhimit financiar mbi parimin “four eye” apo vënien në dukje nga CFCU të ekzistencës së konfliktit të interesit të anëtarëve të komisionit me palë të lidhura: Rasti i EDF Consulting (konkurrues

dhe fitues) në momentin e marrjes dijeni; Në lidhje me evidentimin e konfliktit

të interesit në përputhje me përcaktimet në Udhëzuesin e Bankës në disa raste


162

konstatohen dhe trajtime të ndryshme të komisioneve të vlerësimit në

vlerësimin e konfliktit të interesit të ofertuesve kur ata mund të vihen në

pozicionin e rishikimit të punëve të tyre të kryera në kontraktime të mëparshme

nga të njëjtët përfitues.

Një tjetër problematikë e konstatuar, e përhapur në pothuaj të gjitha kontratat e audituara pjesë e projektit FINREP dhe atij me përfitues AMF, është edhe cilësia

e raportit të vlerësimit në përputhje me pikën 2.16 të Udhëzimit të Bankës.

Konstatojmë se shpesh vlerësimet për avantazhet dhe diavantazhet e ofertuesve

janë sipërfaqësore, jo në përputhje me eksperiencat e paraqitura në CV dhe jo

të mbështetura në raporte të drejta me rëndësinë dhe volumin e aktiviteteve të

pritshme për t’u realizuar nga firma konsulente e kontraktuar.Në disa raste këto komente vlerësimi janë dhe në kontradiktë me vlerësimin në pikë sipas të cilit

është bërë dhe renditja përfundimtare e pjesëmarrësve në konkurrim. Në vijim,

pikërisht këto kontrata rezultojnë me moszbatim të afateve dhe kërkesa për

amendime deri në 3 here për shtyrje afati por edhe cilësi të diskutueshme të produkteve nën parimin value-for-money.

Nga shqyrtimi i procedurave të prokurimit dhe kontratave të lidhura me

kompanitë fituese rezulton se në pjesën më të madhe ofertuesit vijnë në

bashkëpunime në formën e joint-venture apo nënkontraktimeve me kompani

apo institucione akademike, në përgjigje të njoftimit për shprehje interesi. Kjo në

mënyrë që të mbulojnë të gjithë gamën e shërbimeve të kërkuara por edhe për

të plotësuar kriteret e përcaktuara në termat e referencës. Shprehjet e interesit

të shoqëruara me një përmbledhje të historikut dhe eksperiencave të

consortiumit kryesisht të mbërritura në formë elektronike, administrohen nga

punonjësit e CFCU dhe më pas u vihen në dispozicion anëtarëve të komisionit për shqyrtim dhe vlerësim. Nga shqyrtimi i dokumentacionit në dosjet e

shqyrtuara konstatohet se i vetmi verifikim apo konfirmim i kryer nga CFCU është

saktësimi i formës së bashkëpunimit të firmave: nëse ato janë në marrëveshje

jonit –venture apo në marrëdhënie nën-kontraktimi. Në procedurat e zbatuara

CFCU apo komisioni i vlerësimit nuk parashikon kryerjen e asnjë verifikimi të

eksperiencave dhe kredencialeve të prezantuara nga ofertuesit e parashikuar në

pikën 6.27 të Udhëzimit për punësimin e konsulentëve. Ofertimi nëpërmjet jonit-

venture apo nënkontraktimeve jo domosdoshmërish siguron mbulimin e gjithë

aktiviteteve me cilësinë e kërkuar.

Për sa i përket monitorimit të zbatimit të kontratës, ajo rezulton të jetë një procedurë formale pa kontroll apo impakt në vlerësimin e realizimit të

produkteve dhe aktiviteteve në kohë dhe cilësi konform kontratës. Në Drejtorinë

e Kontraktimit të fondeve të BB nuk ka një funksion të kontrollit të cilësisë së

prokurimit dhe kontraktimit pasi sipas subjektit “nuk parashikohet në procedurë

ky lloj kontrolli dhe nuk ka strukturë të miratuar në drejtori për të kryer këtë

proces”, në këtë mënyrë CFCU nuk jep siguri nëse të gjitha produktet/aktivitetet janë kryer në përputhje me termat e kontratës. Kështu, roli i CFCU në

monitorimin e zbatimit të kontratës konsiston vetëm në plotësimin e

dokumentacionit formal për pagesë dhe kryerjen se pagesës, mjaftuar me

miratim të koordinatorit të kontratës.

Nisur nga Problematikat e Konstatuara në Drejtorinë e Përgjithshme të Kontraktimeve të Fondeve IPA, Bankës Botërore dhe Donatorëve të tjerë u ini ciuan 2 auditime të projekteve të financuara nga fondet IPA të kryera nga Departamenti i Auditimit të Shoqërive Publike dhe Investimeve të Huaja. Nga

ky Departament., me qëllim dhënien e opinionit mbi zbatimin e Buxhetit të vitit


163

2018, KLSH në drejtim të investimeve dhe projekteve me financim të huaj, ka

ushtruar 7 auditime mbi aktivitetin ekonomiko-financiar dhe realizimit për

investimet dhe financimet me fonde të huaja. Nga këto auditime 2 janë auditime

të kryera në vitin 2018 dhe 5 të tjerë janë auditime të kryera në 9 mujorin e vitit

2019. Këtu theksojmë faktin që gjatë 9 mujorit 2019 kemi audituar edhe Projekte me fonde të BE, konkretisht projektet IPA 2012 “Asistencë teknike për përmirësimin e standardit të sigurisë rrugore”, IPA 2012 “Ndërtimi i sistemit të kanalizimit në Vlorë, faza II”, IPA 2013 në AKU “Ristrukturimi dhe forcimi i rrjetit laboratorik të sigurisë ushqimore dhe veterinarisë në Shqipëri” dhe në ADISA projektin “Ofrimi i Shërbimeve publike dhe në qendër qytetarin”. Për periudhën objekt auditimi, KLSH për mangësitë e konstatuara ka rekomanduar masa

organizative për përmirësimin e punës, si dhe ka rezultuar në evidentimin e

shkeljeve si rrjedhojë e moszbatimit të ligjshmërisë me pasojë dëm ekonomik në

buxhetin e shtetit. Në total dëmi ekonomik i konstatuar nga këto auditime për

vitin 2018 është 134,517 mijë lekë, shumë e cila është rekomanduar për t’u zhdëmtuar në masën 100% dhe efekte negative në të ardhurat e buxhetit

435,727 mijë lekë.

Gjetjet kryesore nga auditimi i projekteve dhe investimeve me financime të huaja.

-Institucionet Shtetërore dhe Entet Menaxhuese nuk kanë arritur të koordinojnë

dhe harmonizojnë veprimtarinë e tyre për të realizuar disbursimet sipas

parashikimeve të përcaktuara në Marrëveshjet Financiare, shtyrja e afateve te disbursimeve ka sjellë shtesa në kontratat e konsulencës dhe mbikëqyrjes, duke

shkaktuar efekte negative financiare në rritjen e kostos së projektit. Njësitë e

Zbatimit të Projektit nuk kanë bërë një planifikim në vite për konkludimin e

fondeve (huave/kredive) të akorduara, duke sjellë që në të gjitha projektet e

audituara të jetë kërkuar dhe të shtyhet afati i realizimit të disbursimeve si dhe

te rriten kosto e projektit për tarifën e angazhimit, e cila përballohet nga Qeveria

Shqiptare për pjese e huave/kredive te padisbursuara.

- Në të gjitha projektet e audituara, rezulton se nuk është përmbushur afati i

përcaktuar i disbursimeve.

- Njësitë e Zbatimit të Projektit nuk kanë realizuar dhe nuk kane ndërmarrë asnjë veprim për monitorimin e vazhdueshëm dhe mbikëqyrjen e kontratave të

punimeve shërbimeve te konsulencës, duke sjellë për pasojë dëm ekonomik për

punime të pakryera por të paguara, cilësi të dobët, shtim të volumeve të

punimeve dhe vonesa të tej zgjatura dhe të pa argumentuara e justifikuara në

realizimin e komponentëve të veçante dhe të projektit në tërësi.

-Njësitë e Zbatimit të Projekteve ose Njësitë e Menaxhimit të Projekteve, kanë

shfaqur parregullsi në zbatimin e afateve të përfundimit të kontratave kryesisht

për punimet e ndërtimit, si dhe nuk kanë zbatuar penalitetet për kontraktorët të

cilët nuk kanë mundur të plotësojmë detyrimin e realizimit të kontratës brenda

afateve të përcaktuara. Kur janë shfaqur nevojat për shtyrje të afatit të realizimit të projekteve, nuk është bërë një analizë e hollësishme ku të përcaktohen arsyet

e vonesës, masat e marra për realizimin e projekteve, përcaktimi i afatit të ri, si

dhe nuk janë nxjerrë përgjegjësitë për vonesat e shkaktuara.

-Mungojnë planet e veprimit për realizimin e veprimtarive të projekteve. Njësitë

e Zbatimit të Projekteve nuk e administrojnë dokumentacionin e projekteve në

përputhje me legjislacionin shqiptar, kështu konstatohet se përgjithësisht

dokumentacioni mbahet në gjuhë të huaj duke vështirësuar punën audituese si

dhe nuk ruhet sipas kërkesave ligjore për arkivat.


164

Në lidhje me projektet IPA dhe projektet e BB gjetjet kryesore për çdo auditim janë: 1.Mbi projektin IPA 2013 “Ristrukturimi dhe forcimi i rrjetit laboratorik të sigurisë ushqimore dhe veterinarisë në Shqipëri”. Në kuadër të implementimit të Projektit të financuar nga Programi IPA 2013: “Ristrukturimi dhe forcimi i rrjetit laboratorik të sigurisë ushqimore dhe

veterinarisë në Shqipëri”, në vlerë 2.6 milion euro dhe afat implementimi 36 mujor, rezulton se Agjencia Kombëtare e Ushqimit është pjesë e qenësishme dhe

tepër aktive si përfituese e benefiteve të projektit, por nuk ka arritur të përfitoj

sa është synuar në këtë projekt duke mos siguruar përmirësimin e kapacitetit të

rrjetit laboratorik për të kryer monitorimin dhe analizën e ushqimit dhe

produkteve ushqimore me referencë specifike në fushat e monitorimit të

mbetjeve të pesticideve, diagnostikimin mikrobiologjik në ushqim dhe ushqim

për kafshe, standardet e cilësisë së ushqimit, sëmundjet e kafshëve, në përputhje

me përmirësimin e standardeve kombëtare. Konstatuam se gjendja fillestare e laboratorëve është identifikuar nga ekspertët

e kontraktuar dhe referuar këtij verifikimi është përcaktuar një listë fillestare e

pajisjeve të nevojshme për të cilën është marrë dakordësimi nga AKU. Referuar

vendimmarrjes përfundimtare ka rezultuar se kjo listë fillestare është pakësuar

në disfavor të AKU duke pakësuar si numrin e DRAKU–ve përfituese (nga 5 në 3)

dhe numrin e pajisjeve të përfituara. Numri i pajisjeve të përfituara është

pakësuar gjithashtu dhe si rezultat i mosrealizimit të tenderit për pajisjet e Lotit

2, me vlerë 1 milion euro dhe me një listë prej 56 pajisjesh të pa përfituara ose

17 lloje pajisjesh që ishin parashikuar të bliheshin dhe destinoheshin për 3

laboratorët mikrobiologjik dhe që përfaqësonin pajisjet laboratorike që kishin të bënin me Mikrobiologjinë Ushqimore. Qëllimi i lotit 2 ishte “forcimi i seksioneve të testimit mikrobiologjik në DRAKU përfituese, përmes prokurimit të pajisjeve

të nevojshme, asistencës teknike dhe parashikimit të trajnimeve”. Vetëm tre nga pajisjet ishin për qëllimin e analizave mikrobiologjike. Pajisjet e tjera ishin pajisje

ndihmëse dhe të përdorshme për çdo laborator.

Arsyet e anulimit të Lotit 2 të publikuara në faqen e KE janë : “mungesë fondesh për shkak të skadimit të afatit të kontratës për Programin Kombëtar IPA 2013

gjatë procesit të vlerësimit të Lotit 2 “Testimi Mikrobiologjik”. Për lotet e tjerë të cilët janë kontraktuar kundrejt vlerave: Lot 1: 457,973 Euro,

nga të cilat IPA: 380,117 Euro dhe Buxheti i Shtetit 77,855 Euro; Lot 3: 271,614 Euro, nga të cilat IPA: 225,440 Euro dhe Buxheti i Shtetit 46,174 Euro; Lot 4:

1,208,005 Euro, nga të cilat IPA: 1,002,644 Euro dhe Buxheti i Shtetit 205,360

Euro; përfitimi në pajisje i AKU referuar planifikimit fillestar paraqitet me

diferenca si vijon: Për Lotin 1 nga 22 pajisje të identifikuara për 5 laboratorë,

është tenderuar dhe realizuar furnizimi me 15 pajisje për 3 laboratorë. Për Lotin

3 nga 33 pajisje të identifikuara të nevojshme për 5 laboratorë, janë miratuar si

listim 32 pajisje për 3 laboratorë dhe është realizuar tenderimi dhe furnizimi për

32 pajisje për 3 laboratorë të AKU-së. Për Lotin 4 nga 12 pajisje të identifikuara

të nevojshme për 5 laboratorë, janë miratuar si listim 6 pajisje për 3 laboratorë

dhe është realizuar tenderimi dhe furnizimi për 6 pajisje për 3 laboratorë të AKU-së.

Referuar auditimit ka rezultuar gjithashtu se: 1-AKU nuk ka qenë pjesë e përcaktimeve të listës finale të pajisjeve të nevojshme

dhe specifikimeve të pajisjeve të listuara. Në lidhje me këtë përcaktim nuk janë

marrë në konsideratë opinionet e saj në lidhje me pajisjet e nevojshme për rrjetin

e laboratorëve të AKU.


165

2-AKU nuk ka qenë pjesë e përcaktimit të temave të trajnimit të stafit të laboratorëve. Nga ana e AKU në disa raste është insistuar për realizimin e disa temave të domosdoshme, për të cilat është kontaktuar direkt me ekspertët e projektit; dhe këto tema janë realizuar. 3-Mbështetur në propozimin mbi mënyrën e organizimit të rrjetit laboratorik në Shqipëri, për AKU rrjeti laboratorik do të jetë i organizuar në dy nivele: -laboratorë primarë qendrorë të kontrollit zyrtar, dhe

-gjashtë laboratorë rajonalë të kontrollit, të pajisur me pajisje analizatorë të

shpejtë multi-parametrikë, në mënyrë që të kryejnë “teste të shpejta” fiziko-

kimike për cilësinë ushqimore; si dhe të gjitha standardet parametrike të testeve

mikrobiologjike dhe bakteriologjike (shëndeti i kafshëve) dhe shëndetit bimor.

Referuar këtij propozimi për organizimin e nivelit të laboratorëve dhe

përfitimeve deri në momentin e këtij auditimi, në kuadër të projektit IPA 2013

nga grupi i auditimit është konkluduar:

a-Për laboratorët primarë qendrorë të kontrollit zyrtar, nuk ka financim as në pajisje, as trajnime për t’u përshtatur në kontekstin e strategjisë së propozuar dhe objektivat e projektit.

b-Për gjashtë laboratorët rajonalë të propozuar, përfitimet nga projekti në pajisje

kanë qenë vetëm në tre prej tyre (Korça,Shkodra,Gjirokastra), me pajisje të

Loteve 1, 3 dhe 4; ku përzgjedhja e këtyre laboratorëve nuk ka një studim lidhur

me:

-numrin e mostrave të analizuara nga secili laborator,

-kategori matricash (kategori e analizave),

-infrastruktura,

-stafi, -afërsia me pikat e inspektimit kufitar dhe pikun e tyre.

4. Në lidhje me pajisjet e dorëzuara dhe të marra në dorëzim të përkohshëm. Konkluzion i grupit të auditimit: -Tre pajisjet e Lotit1 tre nga pesë të instaluara ( Near Infra Red Food

multiparamentric analyzer; Near Infra Red Grain Multiparametric Analyser; dhe

Near Infra Red Wine and Spirits multiparametric analyser), janë të pa kalibruara,

për rrjedhojë të pa përdorshme për të dhënë një rezultat të saktë laboratorik.

Pajisjet duhet të kalibrohen nga furnitori sipas përcaktimeve të Ligjit nr. 9875,

datë 14.02.2008, “Për metrologjinë”, i ndryshuar, neni 25/2, ku specifikohet se “Verifikimi fillestar i instrumentit matës ligjërisht të kontrolluar është përgjegjësi e furnitorit” dhe Kushteve Specifike të kontratës të publikuara në faqen e BE për këtë projekt ku specifikohet në nenin 25, pika 2, paragrafi i tretë, “The inspection and testing prior to the provisional acceptance will take place at the locations

where the equipment is delivered, installed and put into operation (Inspektimet

dhe testimet para pranimit provizor do të bëhen në vendin ku pajisja është

dorëzuar, instaluar dhe futur në punë).” -Konkludojmë gjithashtu se tre pajisjet e tipit NIR (near infrared) janë në gjendje

të analizojnë secila prej tyre një mostër brenda 45- 60 sekondave. Në

këndvështrimin e efektivitetit të tyre referuar spektrit të gjerë të analizave që

janë disenjiuar për të kryer për produkte dhe parametra referuar manualeve bashkëlidhur pajisjeve të dorëzuara, citojmë se pajisja “Near Infra Red Food multiparamentric analyzer” me disa pjesë shtesë si sirtar dhe pompë lëngjesh, është në gjendje të kryej edhe analizat që mbulojnë dy pajisjet e tjera NIR.

Referuar shpejtësisë së kryerjes së analizave pajisja “Near Infra Red Food multiparamentric analyzer” zëvendëson në mënyrë efektive dy pajisjet e tjera: “Near Infra Red Grain Multiparametric Analyser” dhe “Near Infra Red Wine and


166

Spirits multiparametric analyser”. Kështu që tenderimi për tre pajisje të ndryshme sa mësipër ka qenë jo efektiv.

-Nga DRAKU-të përfituese nuk janë vënë në punë pajisjen “Milk and milk products multiparametric analizer”. Pajisja është funksionale dhe mund të prodhojë analiza. Pajisja “Florescent microscopic Somatic Cell Counter” nuk është vënë në funksionim për mungesë tarifash të miratuara për çdo analizim, të cilat

pavarësisht kërkesës së AKU drejtuar MBZHR për ngritje grupi pune për

përcaktim tarifash, nga ky institucion nuk ka procedim në këtë drejtim.

Pajisjet e Lotit 1 me përjashtim të pajisjes “Florescent microscopic Somatic Cell Counter” nuk prodhojnë analiza sipas standardeve kombëtare, ato janë pajisje të analizave të shpejta të parametrave të produkteve ushqimorë.

Theksojmë gjithashtu se pavarësisht faktit që pajisjet sa më sipër kanë një

periudhë të gjatë kohe në DRAKU përfituese, por dhe nga koha e aktit të marrjes

së përkohshme në dorëzim, nuk janë kalibruar apo axhustuar për tu kthyer në aparatura që prodhojnë analiza të sakta dhe të besueshme ligjore detyrim i

kontraktonit. Opinioni i Ekspertëve dhe i SPO për përfshirjen në procesin e

axhustimit të AKU është jashtë kompetencave ligjore të saj, ose në kundërshtim

me ligjin pasi AKU nuk është laborator reference.

5. Në lidhje me opinionin e përfituesit se: Si kanë ndikuar trajnimet e projektit IPA 2013 në përmirësimin e performancës së AKU në rritjen e sigurisë ushqimore, krahasuar me situatën para nisjes së implementimit të projektit, jepen këto rezultate “Nuk ka një ndryshim krahasimor për arsye se:

-nuk u procedua me një strategji; -nuk u investua për 7 laboratorë;

-nuk u financua me pajisje për rritjen e gamës së analizave”; dhe referuar opsionit “Jepni konkluzionin tuaj nëse temat trajnuese përmbushin pritshmërinë e projektit, sipas qëllimit të çdo loti (Siguria ushqimore,

Mikrobiologjia ushqimore, Shëndeti i kafshëve, Mbetjet e pesticideve)! Përgjigja

e dhënë:

“Temat trajnuese plotësojnë pjesërisht pritshmërinë për projektin”. Mbështetur në trajtimet e hollësishme në Raportin Përfundimtar të Auditimit,

krahasuar me objektivat dhe qëllimin e projektit, është rezultuar se përfitimet e

AKU pjesë e institucioneve përfituese në kuadrin e implementimit të Projektit IPA 2013 “Ristrukturimi dhe forcimi i rrjetit laboratorik të sigurisë ushqimore dhe veterinarisë në Shqipëri” janë të një niveli shumë të pamjaftueshëm për të arritur sigurinë ushqimore apo

për të kryer funksionet e këtij institucioni konform ligjit.

2.Mbi auditimin e ushtruar në Autoritetin Rrugor Shqiptar për Projektin IPA 2013 "Asistencë teknike për përmirësimin e standardeve të sigurisë rrugore”.

Projektin “Asistencë teknike për përmirësimin e standardeve të sigurisë rrugore”, është një nga projektet e financuar nga fondet IPA 2013 dhe objektivi i përgjithshëm i këtij projekti është të kontribuojë në krijimin e një sistemi të

sigurisë rrugore në Shqipëri në përputhje me standardet e BE-së.

Me përfundimin e projektit pritet qe te përmbushen këto qëllime:

-Zbatimi i Direktivës së BE-së për inspektimin e automjeteve komerciale dhe

përgatitja e legjislacionit shqiptar.

-Krijimi i një sistemi efektiv të menaxhimit të shpejtësisë së trafikut, duke

inkorporuar një zbatim efektiv dhe të mbështetur nga masat inxhinierike, skemat

e trajtimit të Blackspot dhe fushatat e ndërgjegjësimit.


167

-Rritja e aftësive teknike për analizën e aksidenteve dhe zhvillimin e zgjidhjeve

inxhinierike të sigurisë rrugore.

-Përgatitja për ngritjen e vetëdijes së sigurisë rrugore dhe fushatave të edukimit

publik, për reduktimin e aksidentit dhe lëndimit dhe rritjen e sjelljes më të mirë

të përdoruesve të rrugës. Projekti është parashikuar me vlerë 2 milionë Euro, e cila përfshin prokurimin e

një kontrate shërbimi (asistencë teknike), e cila është parashikuar të realizohet

në tremujorin e katërt të vitit 2013, si dhe një kontratë furnizimi e cila është

parashikuar të realizohet në tre mujorin e dytë të vitit 2015.

Për asistencë teknike për përmirësimin e standardeve të sigurisë rrugore është

parashikuar vlera 1.3 milionë euro dhe për blerjen e një automjeti për pajisje për

matjen e shkarkimit të gazrave në ambient, është parashikuar vlera 700,000

Euro. Pas realizimit të tenderimeve përkatëse, është nënshkruar kontrata për

asistencë teknike me vlerë 1,003,600 Euro dhe blerje automjeti me vlerë 429,000

Euro. Kontrata e blerjes së automjetit është realizuar, ndërsa afati i kontratës së asistencës teknike është përmbushur me datë 09.04.2019, shërbimet e së cilës

janë në proces marrje në dorëzim nga përfituesit.

Kontrata e shërbimeve konsulente objekt auditimi është e ndarë në 5

komponentë si më poshtë:

Rezultati 1: Përmirësimi i legjislacionit në lidhje me inspektimet e automjeteve,

në përputhje me direktivat e BE.

Rezultati 2: Hartimi i specifikimeve për kontrollin e mjeteve tregtare në rrugë.

Rezultati 3: Krijimi i një sistemi efektiv për menaxhimin e shpejtësisë së trafikut.

Rezultati 4: Përgatitja e masave gjithëpërfshirëse të sigurisë rrugore për

eliminimin e pikave të zeza (Black Spot). Ky komponent i përket ARSH. Rezultati 5: Përgatitja e udhëzuesit për zhvillimin e fushatave të ndërgjegjësimit

mbi sigurinë rrugore dhe edukimin publik.

Autoriteti Rrugor Shqiptar është përfitues vetëm sa i takon rezultatit 4. Nga auditimi rezulton:

- Sipas projektit “Asistencë teknike për përmirësimin e standardeve të sigurisë rrugore” është parashikuar prokurimi i vlerës 2,000,000 Euro, e cila përfshin prokurimin e një kontrate shërbimi (asistencë teknike), e cila është parashikuar

të realizohet në tremujorin e katërt të vitit 2013, si dhe një kontratë furnizimi e

cila është parashikuar të realizohet në tre mujorin e dytë të vitit 2015.

Pavarësisht sa më sipër, prokurimi dhe realizimi i këtyre kontratave është në fazë përfundimi, pra disa vite me vonesë nga parashikimi.

- Konsulenti konstatoi se Direktiva 2014/45/BE për kontrollet periodike të

aftësisë teknike është transpozuar në mënyrë të konsiderueshme në kuadrin

ligjor shqiptar nga Urdhri i Ministrit Nr. 2/2010 dhe përmes ndryshimeve të Kodit

Rrugor nr. 8378/1998 në nenet 79-80 lidhur me kontrollin teknik të automjeteve.

Aktualisht, inspektimet teknike periodike të automjeteve janë kontraktuar dhe

operohen nga SGS (Societe Generale de Surveillance). Nga këndvështrimi ligjor,

vetëm ndryshime të vogla duhet të bëhen në legjislacionin përkatës shqiptar.

Nga ana tjetër, inspektimet në rrugë (RSI) të automjeteve komerciale nuk janë

aktualisht të kryera sipas Direktivës së BE-së. Prandaj, hartimi i një legjislacioni të rëndësishëm ishte i nevojshëm për të përfshirë në legjislacionin shqiptar të

transportit Direktivën 2014/47/BE për kontrollet e automjeteve në rrugë.

Sa më sipër konstatohet se, termat e referencës nuk janë përgatitur mbi baza të

studiuara, të nevojës për arritjen e objektivave të BE në fushën e transportit, si

dhe mbi analizën se sa legjislacioni i BE është i përfshirë në legjislacionin shqiptar.


168

- Bazuar në Draft Raportin Final, Konsulenti ka propozuar zbatimin e Direktivës

2014/47/BE në organin ligjor shqiptar nëpërmjet instrumentit të Vendimit të

Këshillit të Ministrave, pa ndryshuar ligjin kryesor (Kodi Rrugor) i cili do të

kërkonte kohë të gjata miratimi (duke iu referuar në veçanti nenit 78 të Kodit

Rrugor "Kushtet Teknike të mjeteve rrugore me motor dhe rimorkiot e tyre në trafik").

Ky propozim është në kundërshtim me hierarkinë ligjore në Republikën e

Shqipërisë. Konsulenti duhet të përgatiste ndryshimet konkrete për Kodin Rrugor

referuar direktivave të BE, duke u fokusuar në mundësitë e vendit tonë. Qëllimi

i përgjithshëm i projektit është të siguroj një përmirësim dhe sistem efikas të

sigurisë rrugore, të vazhdojë procesin e harmonizimit të legjislacionit në fushën

e transportit rrugor, me atë të Bashkimit Evropian, duke harmonizuar rregullat

për sigurinë, mbrojtjen e mjedisit dhe shërbimet e transportit

-Sa i përket zbatimit të legjislacionit për inspektimet në rrugë, duke filluar nga

një pasqyrë ende për t'u definuar, Konsulenti ka propozuar dy opsione për zbatimin e procesit që do të përfundohet me përkufizimin e legjislacionit në

lidhje me kontrollet në rrugë:

Alternativa 1, ku funksionet e autoritetit kompetent do të ruheshin brenda

institucioneve aktuale të Qeverisë;

Alternativa 2, ku do të futet një organ i ri institucional, si një Inspektorati

Kombëtar për Kontrollin e Trafikut Rrugor.

MIE ka shprehu qartë dëshirën për të ndjekur opsionin e parë, pasi krijimi i një

inspektorati të pavarur nuk do të ishte në përputhje me strukturën e re

institucionale të krijuar pas reformave të fundit.

Edhe në këtë pikë projekti nuk ka arritur eficencën që duhet të arrinte pasi shteti shqiptar i ka të krijuara dhe funksionale strukturat dhe ka konkluduar që nuk ka

nevojë për lindjen e një institucioni të ri.

Konsulenti e pranoi idenë e VKM për futjen e Task Forcës të caktuar për

menaxhimin e inspektimeve rrugore, duke theksuar megjithatë se Direktiva e BE-

së i referohet aktiviteteve të kryera nën patronazhin e një autoriteti të

përhershëm, ndërsa vendimi i këshillit të ministrave, sipas të cilit siguria rrugore

menaxhohet nga një Task-Forcë aplikohet me afat të caktuar. Sa më sipër nuk

është arritur qëllimi i projektit.

-Autoriteti Rrugor Shqiptar, është përfitues sipas rezultatit 4 “Përgatitja e masave gjithëpërfshirëse të sigurisë rrugore për eliminimin e Pikave të Zeza të identifikuara”. Sa i përket këtij komponenti, nga auditimi rezultoi që ka vonesa në miratimin e

projektbatimit për ndërhyrjen në 10 pika të nxehta, të paraqitura nga konsulenti

për miratim nga ARrSH si përfitues.

Pavarësisht se konsulenti ka paraqitur në ARRSH projekt zbatimin për miratim

në muajin mars 2019, deri me datë 17.05.2019, nuk është miratuar nga ana e

ARSH projekt zbatimi për eliminimin e 10 pikave të zeza të cilat janë selektuar

nga 64 pika të zeza të identifikuara më parë.

-Mbas verifikimit të koordinatave gjeografike në hartën e Shqipërisë në formatin

GIS të aksidenteve të ndodhura në rrjetin rrugor shqiptar ka rezultuar se numri i pikave të zeza të rrezikut është gjithsej 240. Në rrjetin rrugor Shtetëror

(kombëtar) në të cilin është ent pronar ARSH janë gjithsej 191 Pika Rreziku, nga

të cilat, bazuar në buxhetin e parashikuar, janë përzgjedhur 10 për ndërhyrje.

Për përllogaritjen e vlerës së ndërhyrjeve sipas pikave të zeza të miratuara, është

aplikuar Manuali i çmimeve të punimeve të ndërtimit i vitit 2015. Nga shqyrtimi

i disa zërave të cilat nuk përfshihen në manual rezulton se janë aplikuar çmime


169

relativisht të larta të cilat konsiderohen si një fryrje e fondit limit. Rezulton se

preventivi është hartuar me vlerë më të lartë në shumën 29,251 Euro. Gjatë

procesit të auditimit, janë marrë masa duke e rishikuar këtë vlerë.

3. Projekti IPA 2012 “Ndërtimi i Sistemit të Kanalizimit në Vlorë, Faza II”, Projekti IPA 2012 me një vlerë financimi prej 18.5 milionë euro, për të cilin ishin lidhur dy kontrata, dy për shërbim konsulence dhe një për zbatim punimesh. Në

mënyrë të përmbledhur nga auditimi rezultoi se:

-Projekti i zbatimit nuk ka realizuar objektivat e kontratës së nënshkruar, dhe

konkretisht nuk ka përmirësuar mjedisin, kushtet e jetesës dhe shëndetin e

popullsisë në Vlorë në përputhje me Standardet Evropiane në lidhje me cilësinë

e ujit dhe menaxhimin e humbjeve, rehabilitimin dhe zgjerimin e impiantit

ekzistues për trajtimin e ujërave të ndotura në Bashkinë Vlorë. Kanalizimet e

qytetit të Vlorë nuk janë funksionale në masën e projektuar, kjo pasi nuk është

arritur që 90 % e popullatës së qytetit të ketë qasje në kanalizimet publike deri

në vitin 2017; -Qeveria Shqiptare nuk ka siguruar që institucionet përfituese të projektit

“Ndërtimi i sistemit të kanalizimit në Vlorë, Faza II” të kenë resurse të mjaftueshme financiare, materiale dhe njerëzore, në mënyrë që ndihma

financiare e BE-së të përdoret në mënyrën më efektive dhe të qëndrueshme. Nga

ana tjetër institucionet përfituese Zyrtari i Lartë i Programit (SPO) pranë

Ministrisë së Infrastrukturës dhe Energjisë, Koordinatori IPA pranë AKUM dhe

përfituesit final Bashkia Vlorë dhe Ujësjellës Kanalizime SHA Vlorë nuk kanë

ndërmarrë masat e kërkuara për adresimin e qëndrueshmërisë së projektit,

përmes përgatitjes së një plan veprimi për vitin 2019, një mekanizmi për

kompetencat e përbashkëta dhe një strukture të përbashkët për koordinimin e operimit si edhe një kontrate performance ndërmjet AKUM dhe Bashkisë Vlorë,

duke bërë që Delegacioni i Bashkimit Evropian në Shqipëri, të pezullojë pagesat

për projektin “Ndërtimi i sistemit të kanalizimeve në Vlorë, Faza II”, pjesë e IPA 2012;

-Gjatë fazës operacioneve të funksionimit të ITUN Vlorë, edhe pse janë

konstatuar mangësi dhe në kuadër të zgjidhjes së problematikës së sipërcituar,

Delegacioni i Komisionit Evropian në Shqipëri është shprehur i hapur për të

përdorur 3.4 milion €, si kursime nga prokurimi i kontratës fillestare, Institucioni përfitues i projektit “Ndërtimi i sistemit të kanalizimit në Vlorë, Faza II”, Koordinatori IPA pranë Agjencisë Kombëtare të Ujësjellës Kanalizimeve, ndonëse ka pranuar problematikën e ngritur, ka refuzuar fondin prej 3.4 milion € të ofruar nga Delegacioni i Komisionit Evropian në Shqipëri duke ndikuar negativisht në

qëndrueshmërinë e projektit, si edhe në zgjidhjen e problematikës së shkaktuar

nga flukset e pakontrolluara hidraulike duke mos garantuar funksionimin e ITUN

Vlorë;

-ITUN Vlorë, që në fazat e tij fillestare është projektuar për të zhvilluar vetëm

trajtimin paraprak dhe trajtimin primar të ujërave të ndotura që përfshijnë

trajtimin fizik-mekanik. Ndonëse qyteti i Vlorës paraqet një zonë sensitive

mjedisore sa i përket bregdetit dhe zhvillimit të turizmit, në impiant rezultoi se

nuk ishte parashikuar trajtimi sekondar dhe terciar. Qëllimi i këtyre trajtimeve është largimi i lëndëve organike të tretura dhe largimi i sasive të rëndësishme të

azotit, fosforit, metaleve të rënda, lëndëve organike të biodegradueshme,

baktereve dhe viruseve;

-Nuk është siguruar kapaciteti absorbues i autoriteteve të menaxhimit të

Instrumentit të Para Anëtarësimit, rritja e kapaciteteve institucionale, forcimi i


170

strukturave, sistemeve dhe burimeve njerëzore. Trajnimet e kryera për

punonjësit e ITUN rezultuan minimale.;

Nga auditimi i dokumentacionit teknik të dosjes së zbatimit për kontratën e

punimeve me objekt “Ndërtimi i sistemit të kanalizimit në Vlorë , Faza II” u konstatua se janë negociuar si më poshtë: Punime të montimit me çmime dhe me strukturë kostoje njëlloj si punime

ndërtimi;

Zëra të rinj me normativa mbi ato të manualit teknik të çmimeve të punimeve të

ndërtimit në fuqi në kohën e realizimit të punimeve;

Zëra të rinj jashtë manualit me një fitim prej 10 %, kur në fakt në kontratë është

parashikuar një fitim prej 5 % mbi kostot;

Si rrjedhojë e këtyre analizave të gabuara rezultoi se janë përdorur pa

ekonomicitet, eficiencë dhe efektivitet shuma 156,557 €, ose në një vlerë prej 19,100 mijë lekë.

4. Projekti “Ofrimi i Shërbimeve Publike dhe në Qendër Qytetarin”, në ADISA. Për realizimin e projektit “Ofrimi i shërbimeve publike me në qendër qytetarin”, është marrë kredi nga Banka Ndërkombëtare për Rindërtim dhe Zhvillim (EBRD)

nëpërmjet Marrëveshjes së Huasë të ratifikuar me ligjin nr. 3/2016, datë

28.01.2016 “Për ratifikimin e marrëveshjes së huas ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Bankës Ndërkombëtare për Rindërtim dhe Zhvillim për projektin

“Ofrimi i shërbimeve publike me në qendër qytetarin”. Bazuar në Manualin Operacional të Projektit (POM) shpenzimet të ligjshme që

do të mbulohen nga projekti, janë pagat dhe kontributi për sigurime shoqërore

për institucione buxhetore (Zyrat e gjendjes civile në 16 bashki, AKSHI dhe ADISA) dhe institucione jobuxhetore (Zyrat e Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme).

Huaja është në vlerën 29.3milione Euro, shumë kjo e ndarë në:

-Vlera 22,895,000 Euro, është mbështetje e Buxhetit të Shtetit dhe do të

disbursohet sipas një grafiku të caktuar pas realizimit të 5 DLI-ve (DLI: treguesit

specifikë të produkteve dhe rezultateve që matin përmirësimin e përmbushjes

së detyrave të cilësisë dhe mundësive për marrjen e shërbimeve administrative

të ofruara nga Huamarrësi) të ndara sipas viteve. Nga auditimi rezulton se, deri

më 31.12.2018, është disbursuar për zërin mbështetje buxhetore vlera

16,795,000 Euro, ose 73.3% e vlerës totale të parashikuar për tu disbursuar deri në fund të vitit 2020. Nga vlera e planifikuar për tu disbursuar deri më

31.12.2018, e cila është në shumën 19,295,000 EUR, janë disbursuar 87% e

fondeve të parashikuara, duke mbetur pa u disbursuar fondet në vlerën 2.5

milionë Euro.

-Vlera 4,431,750 Euro, disbursohet dhe shërben për prokurimin e mallrave,

shërbimeve dhe konsulencës, të cilat do të shërbejnë për realizimin e 5 DLI-ve.

Nga auditimi rezulton se, deri në fund të periudhës objekt auditimi, janë

disbursuar 2,850,100.26 EUR, ose 64.3 % e vlerës së parashikuar për të mbuluar

aktivitetet për realizimin e DLI-ve. Në këtë vlerë janë përfshirë të gjitha

shpenzimet për realizimin e këtij projekti, përfshirë edhe ato fiskale si tatimi mbi vlerën e shtuar (tvsh). Këto fonde janë përdorur kryesisht për rritje kapacitetesh

(shërbime konsulence dhe jo konsulence), si dhe për prokurimin e mallrave dhe

shërbimeve që lidhen me zbatimin e këtij projekti.

-Vlera 1,900,000 Euro, do të mbahet nga kredia pasi do të shërbente për të

financuar të gjitha shpenzimet e ndodhura për përgatitjen e projektit. Nga

auditimi rezulton se kjo vlerë nuk është përdorur pasi kontratat e lidhura për

konsulentët para bërjes efektive të kredisë, aprovimin nga Banka e kanë marrë

pas bërjes efektive të saj dhe pagesat janë kanalizuar po nga Banka brenda zërit


171

të dytë (4,431,750 EUR). Njësia e Menaxhimit të Projektit, gjatë vitit 2019, ka

nisur procedurat ligjore për kalimin e shumës 1,900,000 EUR në zërin e dytë duke

zgjeruar aktivitetet.

-Vlera 73,250 Euro, është tarifë fillestare e cila është mbajtur nga Banka që me

bërjen efektive të kredisë. Pagesat e principalit do kryhen çdo datë 15 janar dhe 15 korrik, duke filluar më

15 janar 2023 dhe duke përfunduar më datë 15 janar 2035.

Projektit ka këto objektivat kryesorë:

1.Rritja e efikasitetit në ofrimin e shërbimeve publike nëpërmjet reduktimit të

kohës së përpunimit, të matur nga reduktimi i kohës që kërkohet për qytetarët

për të marrë shërbime publike të zgjedhura (të krijuara nga anketat periodike).

2.Rritja e aksesit të shtresës së varfër dhe të pambrojturve, e matur nga

përqindja e të varfërve dhe të pambrojturve që përdorin shërbimet publike (të

gjeneruara nga anketime periodike, të ndara sipas gjinisë dhe grupit të të

ardhurave). Gjetjet kryesore të këtij auditimi janë: -Nga vlera 22,895,000 Euro, e cila është mbështetje e Buxhetit të Shtetit dhe do

të disbursohet sipas një grafiku të caktuar pas realizimit të 5 DLI-ve, rezulton se,

deri më 31.12.2018, është disbursuar për zërin mbështetje buxhetore vlera

16,795,000 Euro, ose 73.3% e vlerës totale të parashikuar për tu disbursuar deri

në fund të vitit 2020. Nga vlera 19,295,000 Euro, e planifikuar për tu disbursuar

deri më 31.12.2018, janë disbursuar 87% e fondeve të parashikuara, duke

mbetur pa u disbursuar fondet në vlerën 2,500,000 Euro. Për këtë ne kemi

rekomanduar që nisur nga fakti që vlera 22,895,000 Euro, është mbështetje e

Buxhetit të Shtetit për pagat dhe kontributet për sigurime shoqërore për institucione buxhetore dhe institucione jobuxhetore dhe jo për investime, nga

Ministria e Financave dhe Ekonomisë të merren masa për një trajtim të

kujdesshëm të këtij Projekti, me qëllim të evidentimit të vlerave për efekt të

treguesve buxhetorë.

-Nga auditimi mbi planifikimin dhe vlerësimin e riskut, rezultoi se nuk është

hartuar strategjia për menaxhimin e riskut për Projektin, nuk janë regjistruar dhe

raportuar masat e marra për parandalimin e mashtrimit dhe të parregullsive, si

dhe nuk janë përcaktuar veprimtaritë e kontrollit për Projektin.

-Nga auditimi i marrëveshjes së financimit, u konstatua se zbatimi i marrëveshjes

ka filluar para se ajo të ratifikohej në Kuvend, para se të lidhej mes Republikës së Shqipërisë dhe Bankës Ndërkombëtare për Rindërtim dhe Zhvillim, si dhe madje

para lidhjes dhe ratifikimit të marrëveshjes paraprake “Për përgatitjen e projektit të propozuar për shërbimin publik me qendër qytetarin” të lidhur mes Bankës Botërore dhe Ministrisë së Financave. Konkretisht; procedurat për përzgjedhjen

e stafit të Njësisë së Menaxhimit të Programit kanë filluar që më datë 23.01.2015,

përmes Urdhrit nr. 372 të Ministrit të Shtetit për Inovacionin dhe Administratën

Publike “Për ngritjen e Komisionit të Vlerësimit të Kandidaturave për Njësinë e

Menaxhimit të Programit “Inovacioni kundër korrupsionit-Ngritja e një modeli

shërbimesh me në qendër qytetarin”, ndërkohë që marrëveshja është ratifikuar me ligjin nr. 3/2016, datë 28.01.2016 dhe në zbatim të nenit 2 të ligjit, ka hyrë në fuqi më 03.03.2016.

-Nuk evidentohet ngritja dhe funksionimi i strukturave si Komiteti Drejtues i

Projektit, Grupet ministrore të punës, Qendra e Shërbimeve Publike, si dhe nuk

është hartuar Plani i Menaxhimit Mjedisor.

-Referuar realizimit të DLI-ve (treguesit specifikë të produkteve dhe rezultateve

që matin përmirësimin e përmbushjes së detyrave të cilësisë dhe mundësive për


172

marrjen e shërbimeve administrative të ofruara nga Huamarrësi), konstatohet se

ato nuk janë realizuar në kohën e parashikuar në Marrëveshjen e Huasë (shtojca

2, treguesit e lidhur me disbursimin), e konkretisht:

DLI 5 (Miratimi i dokumentit të politikave afatgjata për ofrimin e shërbimeve me

në qendër qytetarin nga administrata shtetërore në Shqipëri), nuk është realizuar në vitin 2015, por në vitin 2016;

DLI 1 (Zhvillimi i shërbimeve online me automatizimin e nivelit 3), parashikuar

për vitin 2016, është realizuar në 2018.

DLI 2 (Ri-inxhinierimi i proceseve për të reduktuar kohën për qytetarët dhe

shërbimet prioritare me proceset e riorganizuara të biznesit), parashikuar për

vitin 2016, është realizuar në 2017;

Ndërkohë DLI 1 (Zhvillimi i shërbimeve online me automatizimin e nivelit 3), DLI

3 (Përmirësimi i ndërfaqes qytetare për ofrimin e shërbimeve) dhe DLI 4

(Përmirësimi i ofrimit të informacionit mbi shërbimet qeveritare në platforma të

shumëfishta), të parashikuara për vitin 2017, janë realizuar në vitin 2018.

4.2.2 Vendimet Gjyqësore

1.Mbi auditimin e vendimeve gjyqësore, arbitrazhe ndërkombëtare, pagesa të tjera gjyqësore, për vitin 2018, që regjistrohen dhe likujdohen në MFE: MFE ka

veçantinë nga institucionet e tjera se përveç vendimet gjyqësore që i takojnë

këtij institucioni, këtu likujdohen të gjitha detyrimet e shtetit shqiptar me

gjykatat ndërkombëtare, kështu që vlera e likujdimit të këtyre vendimeve

gjyqësore në këtë institucion është i konsiderueshëm. Për vitin 2018, vendimet

gjyqësore të likujduara në Aparatin e MFE, rezultuan në vlerë 464 milion lekë,

për: a. Pagesa me VKM nga Fondi Rezervë për 3 VGJEDNJ, në vlerë 513.8 mijë lekë,

nga të cilat 23 mijë lekë kamat vonesa-shtesë e pa justifikuar në përdorimin e

fondeve buxhetore, e që ka ardhur nga vonesa në trajtimin e këtyre procedurave

nga Avokatura e shtetit dhe Këshilli i Ministrave.

b. Pagesa të tjera, të lindura nga detyrime ndërkombëtare, në shumën prej

257,723.20 mijë lekë, të likujduara me dokumentacion ligjor. Megjithëse ka

ndryshim midis shumave të VKM të alokuara dhe pagesave për këto detyrime, të

gjitha këto likujdime janë të justifikuara me kohën e dorëzimit të

dokumentacionit dhe urdhrave të marë për likujdimin e tyre, për pagesat e mëposhme:

Pagesën e avokatëve dhe ekspertëve për arbitrazhin ndërkombëtar për

përfaqësimin dhe mbrojtjen e RSH, në procesin ICSID case no.ARB/17/6, me palë

“Anglo-Adriatik Group Limited”, kundër Shqipërisë, me 4 pagesa në shumën 144,455 mijë lekë;

Pagesë për shoqërinë “ENEST YOUNG”, në vlerë 35,458.20 mijë lekë, pagesa për fatura të vitit 2018, por që kanë kaluar në bankë në vitin 2019, alokimi në

mbështetje të VKM nr.308, datë 30.05.2018 me siglën “sekret” nga Fondi rezervë;

Pagesë për çështjen ILIRIA srl, në shumën 66,138.50 mijë lekë, pagesë e avokatit për përfaqësimin e interesave të shtetit shqiptar për 527,000 Euro, ndërsa

alokimi nga Fondi rezervë me VKM 490, datë 31.07.2018, në vlerë 80,000 mijë

lekë.

c. Pagesa për Vendime gjyqësore të tjera, në shumën 95,480.72 mijë lekë, të

likujduara me dokumentacion ligjor për:

-Likujdimin e shoqërisë “Melita” shpk, në shumën 77,063.69 mijë lekë; -Likujdimin e “Zyka grup”, në shumën 8,221.21 mijë lekë;


173

-Likujdimin e “Av. Miranda Boci për disa fitues të vendimeve gjyqësore”, për 195.82 mijë lekë;

-Likujdimin e "Sara-EL" shpk, në vlerë 10,000 mijë lekë.

d. Pagesa për Vendime gjyqësore për 26 ish punonjës të “larguar nga puna”, në shumën 39,738.01 mijë lekë, likujduar sipas udhëzimit për këtë qëllim, e duke ndjekur radhën e likujdimit.

e. Pagesa për 121 “burgime të pa drejta”, në shumën 70,199.59 mijë lekë, me vonesa në likujdim për shkak të udhëzimit/i hartuar më parë e që rezulton me

afate të gjata verifikimi, duke mos pamundësuar kryerjen e procedurave të

nevojshme për ekzekutimin vullnetar dhe duke rënduar shpenzimet buxhetore

me shpenzime përmarimore.

f. Pagesa për “Vendime gjyqësore për pronat”, likujduar nga të ardhurat nga

privatizimi, në shumën 285.22 mijë lekë, nga 9,101 mijë lekë vendime kompesimi

të dorrëzuara me dokumentacion në Drejtorinë e Buxhetit dhe Menaxhimit

Financiar. Pra për vitin 2018 kanë ngelur pa u likujduar vlera prej 8,815.78 mijë lekë. Shkak për pezullimin e pagesave për këto vendime, ka rezultuar antikapi

midis ligjit organik të buxhetit dhe udhëzimit standart të zbatimit të tij.

2. Shpenzimet për Vendime Gjyqësore të konstatuara në DPT. Drejtoria e

Përgjithshme e Tatimeve ka trashëguar detyrime të papaguara në total për

subjektet tregtare dhe ish punonjës 578 milion lekë në janar 2018, ka paguar për likuidimin e tyre 427 milion lekë gjatë vitit 2018, dhe ka mbartur si detyrim të prapambetur ende në fund të vitit 2018 edhe 449 milion lekë, Kosto e Vendimeve Gjyqësore.

Tabela nr. 33 në lekë DPT Detyrimi i

prapambetur 01. 01. 2018

Paguar

2018

Detyrimi i prapambetur 31.

12. 2018

Për ish punonjës 250, 268, 852 262, 141, 218 287, 615, 392

Për subjekte tregtare 327, 326, 002 165, 399, 807 161, 926, 195

Totali 577, 594, 854 427, 541, 025 449, 541, 587

Burimi: DPT

DPT ka trashëguar në janar 2018, 250 milion lekë detyrime nga shpenzimet për

ekzekutimin e vendimeve gjyqësore të ish punonjësve, ka paguar ndaj tyre 262

milion lekë gjatë vitit 2018, dhe ka mbartur si detyrim të prapambetur ende në

fund të vitit 2018 edhe 287 milion lekë. Kosto e Vendimeve Gjyqësore për punonjësit e larguar nga puna. Tabela nr. 34 në lekë

EMERTIMI Numri Detyr. i prapambetur 01.

01. 2018

Detyrime lindura 2018

Paguar 2018

Detyrimi i prapambetur 31.12. 2018

Ish nëpunës më status 200 237, 722, 934 274, 549, 471 240, 975, 839 271, 231, 116

Ish punonjës me kod pune

50 12, 545, 918 24, 938, 287 21, 165, 379 16, 384, 276

Totali 250 250, 268, 852 299, 487, 758 262, 141, 218 287, 615, 392

Burimi: DPT

Kjo faturë financiare për buxhetin e shtetit ka ardhur si pasojë e keq menaxhimit

të burimeve njerëzore ndër vite, dhe mos zbatimit të procedurave ligjore për

rikthim në punë edhe pse ATQ ka pasur disponibilitet vendesh, problematika të evidentuara më hollësisht në vijim.

3.Shpenzime të vendimeve gjyqësore në Autoriteti Kombëtar i Ushqimit: Bazuar në autorizimin e Ministrit të Bujqësisë ka kryer, në kushte të një nxitimi

të tejskajshëm procedural ekzekutimin e pagesës në zbatim të një vendimi

gjyqësor, kundrejt një operatori ekonomik privat në shumën 329,968 mijë lekë.

Kjo pagesë lidhet me dëmshpërblimin e një dëmi jashtë kontraktor, për të cilën

AKU nuk ka marrë masat e nevojshëm për të ndjekur proceset gjyqësore në të


174

tre nivelet, me qëllim mbrojtjen e plotë të interesave të Shtetit Shqiptar. Ky

dëmshpërblim mbulohet nga shpenzimet buxhetore te Ministrisë dhe përbën

dëm ekonomik për buxhetin e shtetit.

4.Në Agjencinë Kombëtare të Ujësjellës Kanalizime dhe Infrastrukturës së Mbetjeve Urbane (AKUKM): Në zbatim të vendimeve gjyqësore të formës së prerë, janë paguar nga buxheti i shtetit 75,272,985 lekë, për proceset gjyqësore

në lidhje me shpronësimet dhe proceset e fituara nga punonjësit e larguar nga

puna, për të cilat është paguar tarifë përmbarimore prej 3,545 mijë lekë, pasi

pagesat nuk janë kryer vullnetarisht nga AKUKM edhe pse këto vendime

gjyqësore kanë qenë të formës së prerë, dhe për pasojë kemi efekt negativ për

buxhetin e shtetit pasi këto fonde buxhetore nuk janë menaxhuar, me eficencë,

efektivitet dhe ekonomicitet. Në datën 30.01.2014, është nënshkruar kontrata

për përmirësimin e Sistemit të Kanalizimeve të Tiranës së Madhe me

kontraktorin “Dondi, Itali & Kubota, Japoni me vlerën rreth 81,000,000 Euro. Ky

projekt është financuar përmes marrëveshjes së financimit ABA-P3 lidhur midis Republikës së Shqipërisë dhe Qeverisë Japoneze5 dhe është ratifikuar në Kuvend

me ligjin nr. 9964, datë 24.7.2008. Kjo kontratë është ndërprerë në datën

04.07.2018 dhe deri në këtë datë, punimet ishin kryer rreth 70% ose në vlerën

56 Milion Euro. Ndërprerja (zgjidhja ) e kësaj kontratë është bërë në mënyrën të

njëanshme nga MIE nëpërmjet AKUKM në kundërshtim me marrëveshjen e

financimit dhe me kushtet e kontratës së lidhur me kontraktorin. MIE dhe

AKUKM për zgjidhjen e kontratës nuk ka marrë miratim paraprak nga financuesi

Banka Japoneze për Zhvillim, “JICA” dhe nuk ka marrë parasysh sugjerimet dhe vërejtët që i ka bërë Këshilli i Mosmarrëveshjeve6, që kanë të bëjnë, kryesisht

për: mungesën të hapësirave për të kryer punimet; mungesën apo vonesa të tej zgjatuara të pagesave në vlera bllokuesve ndaj kontraktorit si, vonesa në likuidim

të TVSH dhe pagesat e situacioneve; mungesa apo vonesa të theksuar

bashkëpunimi në lidhje me marrjet e lejeve, miratimet e punimeve, etj;

probleme të hasura gjatë zbatimit me projektin dhe mungesa e gatishmërisë për

korrigjimin apo përmirësimin e tij, etj. Për prishjen e kësaj kontrate në

kundërshtim me marrëveshjen e financimit dhe me kushtet e kontratës,

kontraktori ka hapur çështje në gjykatën pranë Dhomës Ndërkombëtare të

Tregtisë, Londër. Duke marrë në konsideratë paligjshmërinë e zgjidhjes në

mënyrë të njëanshme të kontratës ka shumë gjasa që kontraktori këtë çështje ta

fitojë dhe buxheti i shtetit do të paguaj një shumë të konsiderueshme që llogaritet mbi 90 milion Euro. KLSH me qëllim, shmangien e këtij dëmi ekonomik potencial, i ka kërkuar MIE,

të gjejë gjuhën e bashkëpunimit me Kontraktorin për ti kërkuar tërheqjen e tij

nga çështje që ka hapur në këtë gjykatë, dhe njëkohësisht në këmbim, ti kërkojë

të rilidhë kontratën për vazhdimin e zbatimit të punimeve si dhe në bashkëpunim

me MF ti kërkojnë, Këshillit të Ministrave që të fillojë menjëherë negociatat me

Qeverinë Japoneze për miratimin e shtyrjes së afatit të marrëveshjes së

financimit të ratifikuar me ligjin nr. 9964, datë 24.7.2008.

Detyrimet me datën 31.12.2018 të pasqyruara në bilancin e vitit 2018 dhe te

çelura në 01.01.2019 janë në shumën 1,027,095,781 lekë, nga të cilat 1, 995,290 lekë janë detyrime nga viti 2015, detyrime të vitit 2017 janë 49,045,637 lekë dhe

976,054,854 lekë janë detyrime të krijuara rishtas gjatë vitit 2018. Pjesa më e

5 JICA Japanese International cooperation agency 6 Këshilli i Mosmarrëveshjeve (Dispute Board). Ky këshill është një komision i organizuar sipas

rregullave të arbitrazhit ndërkombëtar dhe përbehet nga tre anëtarë, ku një anëtar zgjidhet nga

Punëdhënësi një nga Kontraktori dhe i treti me marrëveshje të dy palëve.


175

madhe e detyrimeve të krijuara gjatë vitit dhe të mbartura në 31.12.2018, janë

likuiduar deri në datën 31.07.2019 në vlerën 748,717,467 lekë.

Në zbatim të vendimeve gjyqësore të formës së prerë, detyrimet e paguara nga

buxheti i shtetit për vitin 2016 janë në shumën 47,760,000, për vitin 2017 janë

në shumën 9,868,332 lekë dhe për vitin 2018 janë në shumën 14,100,000 shumë e cila është regjistruar detyrim i vitit 2017 por paguar gjatë vitit 2018. Këto

detyrime përbehen nga: 68,992,800 lekë për proceset gjyqësore në lidhje me

shpronësimet; 2,735,532 lekë për proceset e fituara nga punonjësit e larguar nga

puna. Si dhe për të gjitha këto vendime edhe pse kanë qenë të formës së prerë,

pagesat nuk janë kryer vullnetarisht, por janë kryer në bazë të urdhër

ekzekutimeve të përmbaruesit privat, ku është paguar nga buxheti shtetit edhe

kosto shtesë për tarifa përmbarimore në shumën prej 3,544,653 lekë. Sa sipër,

detyrimet e prapambetura vijojnë të jenë problem për financat publike. Një pjesë

e konsiderueshme e buxheteve vjetore si te ARRSH dhe AKUKM, shkon për

shlyerjen e detyrimeve të prapambetura të viteve të kaluara për kontratë / marrëveshje / vendim gjykate i formës së prerë që mbeten të papaguara 30 ditë

pas datës së specifikuar në kontratë apo me ligj,, duke mos prodhuar pasqyrim

real të realizimit të buxhetit vjetor, pasi përfshihen pagesa për shërbime dhe të

mira që janë realizuar në vitet e mëparshme buxhetore. Gjithashtu konstatohet

se një pjesë e faturave për situacione punimesh janë paguar të copëzuar në disa

urdhër shpenzime, në muaj dhe vite të ndryshme. Kjo ka ardhur si rezultat i

mungesës së fondeve, çka tregon se në momentin e lëshimit të faturës nuk ka

pasur fonde buxhetore. Kjo vjen për shkak se nga institucionet, nuk është

realizuar monitorimi i kontratave se deri në ç ‘fazë janë realizuar dhe kush janë faktorët korrigjues që duhet të marrë institucioni për të ardhmen me qëllim mirë menaxhimit të pagesave dhe mos krijimin e detyrime te prapambetura për

institucionin. Mospagimi në kohë i detyrimeve ka efekt zinxhir duke sjellë efekte

negative për: sipërmarrësit e punimeve të mos kenë mundësi financiare për

shlyerjen e detyrimeve ndaj punonjësve, firmave nënkontraktore, furnitorëve të

ndryshëm si dhe krijimin detyrimeve fiskale ndaj administratës tatimore dhe/ose

doganore. Po kështu, evidentohet se një pjesë e likuidimeve realizohen në

muajin Dhjetor të vitit ushtrimor, kjo vjen si rezultat i alokimit të fondeve me

aktet normative qe qeveria nxjerr në Dhjetor. Kjo ka bërë që rreth 30-40 % të

shumës totale të pagesave të realizuar gjatë vitit ushtrimor realizohen në muajin

Dhjetor.

5. Në Avokaturën e Shtetit7. Nga auditimi u konstatua se në çështjen “Hydro SRL, Costruzioni SRL, Francesco Becchetti, Mauro de Renzis, Stefania Grigolon Liliana

Condomiti vs Albania”, zhvilluar pranë ICSID - Qendra Ndërkombëtare për

Zgjidhjen e Mosmarrëveshjeve të Investimit ka dënuar Shqipërinë me vlerën

110,000,000 euro. Shqipëria ka aplikuar për anulim të vendimit dhe Gjykata e ka

pranuar aplikimin. Në përfundim vendimi bëhet i ekzekutueshëm pas njohjes nga

Gjykata Shqiptare e Apelit. 3(tre) çështje ndodhen në pritje të vendimit. 4 (katër)

çështje ndodhen në proces.

6. Në Autoritetin rrugor Shqiptar (ARRSH): Në zbatim të vendimeve gjyqësore

të formës së prerë, gjatë periudhës objekt auditimi, janë paguar nga buxheti i shtetit për vitin 2018 shuma prej 350,000 mijë lekë, vlerë kjo të cilës i është

shtuar edhe kosto e përmbarimit në shumën rreth 31,745 mijë lekë. Meqenëse

shlyerja këtyre detyrimeve nuk është bërë në mënyrë vullnetare, ka sjellë efekt

7 Gjithashtu trajtuar në Kapitullin “Detyrimet e Prapambetura”


176

negativ për buxhetin e shtetit pasi këto fonde buxhetore nuk janë menaxhuar,

me eficencë, efektivitet dhe ekonomicitet.

7. Në Ministrinë e Turizmit: Në këtë ministri, vlera e detyrimeve të

prapambetura në fund të vitit 2017 rezulton në shumën 295,262 mijë lekë e

mbartur edhe përgjatë vitit 2018. Kjo vlerë është e përbërë vetëm nga vlerat e vendimeve gjyqësore për 399 raste të vendimmarrjes gjyqësore për largim të

padrejtë nga puna në kundërshtim me ligjin nr.10296, datë 08.07.2010 “Për menaxhimin financiar dhe Kontrollin”.

4.2.3 Mbi Administrimin e Burimeve Njerëzore

1.Nga auditimi i ushtruar në Drejtorinë e Përgjithshme të Tatimeve: Në këtë institucion, KLSH ka evidentuar dhe konstatuar problematika të shumta

dhe keq administrimin e tyre të cilat kanë rënduar buxhetin e shtetit dhe cënuar

performancën e institucionit ndër vite. Si pasojë e keq menaxhimit të burimeve

njerëzore ndër vite, DPT ka paguar ndaj këtyre punonjësve 262 milion lekë gjatë

vitit 2018 dhe ka mbartur si detyrim të prapambetur ende në fund të vitit edhe 287 milion lekë, në zbatim të vendimeve të gjykatës.

a. Nga auditimi është konstatuar se Komisioni i Posaçëm “Për zbatimin e

vendimeve gjyqësore të formës së prerë nga institucionet e administratës

shtetërore, të përfshira në fushën e zbatimit të ligjit për shërbimin civil” prej vitesh nuk ka vepruar dhe nuk ka ushtruar kompetencat në përputhje me

dispozitat dhe afatet ligjore, duke lënë të patrajtuara ende në fund të vitit 2018

edhe 126 praktika gjyq fituesish. Në Urdhrin nr.5151, datë 28.10.2015 2015 “Për zbatimin e vendimeve gjyqësore të formës së prerë nga institucionet e

administratës shtetërore, të përfshira në fushën e zbatimit të ligjit për shërbimin

civil”, përcaktohet se “Shqyrtimi administrativ përfundon jo më vonë se 15 ditë nga momenti i depozitimit të kërkesës”. Është konstatuar se gjatë vitit 2018 Komisioni i Posaçëm është thirrur vetëm 7 herë nga Kryetari, dhe ka trajtuar

vetëm 11 praktika ish nëpunësish. Gjatë vitit 2018 janë finalizuar 28 praktika prej

të cilave 15 janë trajtuar nga komisioni gjatë vitit 2017, 11 janë trajtuar nga

komisioni gjatë vitit 2018 dhe 2 kanë dalë në pension. Nga auditimi është

konstatuar se gjatë vitit 2018 numri i vendeve vakante në administratën tatimore

qendrore ka variuar gjatë gjithë vitit në vlera të larta si 179 vende vakante në

janar 2018 dhe 173 vende në dhjetor 2018. Në cilësinë e Sekretariatit Teknik të

Komisionit të Posaçëm, parashikuar në Urdhrin nr.5151 datë 28.10.2015,

Drejtoria e Burimeve Njerëzore i ka vënë në dispozicion KP në mënyrë elektronike dhe shkresore databazën e ish nëpunësve civil, të shoqëruar edhe

me informacionin e nevojshëm në lidhje me pozicionet vakante, në të cilat

ekziston mundësia për t’u sistemuar këta nëpunës. Është konstatuar se Komisioni i Posaçëm nuk ka vepruar dhe nuk ka ushtruar kompetencat që i

atribon Urdhëri nr.5151, datë 28.10.2015, edhe pse i është vënë në dispozicion

informacioni i nevojshëm për këtë vendimmarrje, konkretisht databaza e ish

nëpunësve të larguar dhe pozicionet vakante në strukturën e Administratës

Tatimore Qendrore. Mosveprimi i këtij komisioni në përputhje me dispozitat dhe

afatet ligjore ka shkaktuar për disa vite dhe vazhdon të shkaktojë kosto financiare

për Drejtorinë e Përgjithshme të Tatimeve dhe për pasojë ka rënduar padrejtësisht buxhetin e shtetit shqiptar.

b. Nga auditimi i praktikave të gjyqfituesve, të trajtuara nga Komisioni i Posaçëm,

është konstatuar se 8 praktika ish punonjësish, për të cilët Komisioni i Posaçëm

ka bërë propozimet përkatëse brenda të njëjtës kategori punësimi (për të cilat


177

nuk nevojitet pëlqimi i gjyqfituesit), DAP-i nuk ka nxjerrë aktet e emërimit apo

refuzimit duke mbajtur pezull procedurat, me motivacionin se pret pëlqimin apo

refuzimin e subjektit gjyqfitues, në shkelje të përcaktimeve ligjore parashikuar

në Urdhrin nr.5151 datë 28.10.2015, kreu IV, pika 4, ku citohet se “Gjyqfituesi brenda 3 ditësh punë njofton me shkrim KP për pëlqimin apo refuzimin e alternativave të dhëna nga komisioni. Gjyqfituesi jep pëlqimin vetëm për

emërimin në një pozicion të një kategorie më të ulët”. Këto procedura të mbajtura pezull nga DAP-i, kanë shkaktuar në vijim akumulim të detyrimeve ndaj

këtyre gjyqfituesve në DPT . Gjithashtu Urdhri nr.5151 datë 28.10.2015, “Për zbatimin e vendimeve gjyqësore të formës së prerë nga institucionet e

administratës shtetërore, të përfshira në fushën e zbatimit të ligjit për shërbimin

civil”, në Kreun V, sqaron qartësisht veprimet proçeduriale që duhet të

ndërmarrë DAP-i në momentin e mbërritjes së rekomandimeve nga KP dhe pika

1 përcakton se DAP-i shqyrton akt rekomandimet brenda 15 ditëve punë dhe

vendos pranimin ose mos pranimin sipas pikave në vijimësi të urdhrit. Bashkëngjitur, tabela e detajuar e gjyqfituesve të trajtuar nga Komisioni i

Posaçëm, të finalizuar me propozime për pozicione brenda të njëjtës kategori

dhe për të cilët nuk ka një vendimmarrje, akt emërimi apo refuzimi nga DAP-i.

c. Bazuar në kryqëzimin e të dhënave të dy databazave: databaza e të dhënave

gjyqësore me pagesat dhe detyrimet për punonjësit e larguar nga puna në DPT,

dhe databaza e punësimit aktual të këtyre ish punonjësve, gjeneruar nga

deklaratat e punëdhënësve në sistemin C@TS, u konstatua se 12 ish punonjës në

listë pritje, që kanë marrë pagat apo i’u është njohur detyrimi, sipas përcaktimeve të nenit 66/1, pika 3, në ligjin nr.152/2013 datë 01.10.2013 “Për nëpunësin civil”, për të njëjtën periudhë, rezultojnë të punësuar në institucione të tjera buxhetore, duke përfituar në këtë mënyrë dy paga mujore njëkohësisht

nga buxheti i shtetit. Kontrolli i Lartë i Shtetit ka evidentuar këtë problematikë

edhe në institucione të tjera buxhetore, apo sh.a. me aksioner shtetin shqiptar

në raste më sporadike, në të cilat shfrytëzohet pa të drejtë hapësira ligjore midis

dy ligjeve, që rregullojnë marrëdhëniet e punës në administratën shqiptare, ligjit

nr.152/2013 datë 01.10.2013 “Për nëpunësin civil” dhe ligjit nr.7961 datë 12.07.1995 “Kodi Punës së Republikës së Shqipërisë ”. KLSH ka propozuar ndryshime ligjore në Ligjin nr.152/2013, datë 01.10.2013 “Për Nëpunësin Civil”, me qëllim parandalim e kësaj problematike në vijimësi dhe ndërprerjen e këtyre

kostove për buxhetin e shtetit. d. Nga auditimi është konstatuar mosplotësim i vendeve vakante, me emërime

të reja sipas parashikimeve ligjore për periudha të gjata kohore dhe mbulim i tyre

me urdhra delegimi. Gjatë vitit 2018 në administratën tatimore qendrore kanë

qenë në fuqi në total 114 urdhra për delegim kompetencash, prej të cilave 82

urdhra të mbartur nga vitiet 2017 dhe 2016 dhe 32 urdhra të nxjerrë gjatë vitit

2018. Numri i urdhrave për delegim kompetencash në fuqi në fund të vitit 2018

ka qenë 57 urdhra dhe deri në momentin e kryerjes së auditimit (korrik 2019)

është ulur në 38 urdhra. Nga auditimi i 16 urdhrave për delegim kompetencash

ende në fuqi të nxjerrë gjatë viteve 2016 dhe 2017, dhe 22 urdhërave për

delegim kompetencash ende në fuqi të nxjerrë gjatë vitit 2018 u konstatua se pozicionet e deleguara janë pozicione vakante në strukturë. Pra sa më sipër

konstatohet se delegimi kompetencave, një instrument ligjor i parashikuar për

t’u përdorur për detyra të caktuara, për një afat të caktuar kohor në funksion të performancës së institucionit, është kthyer në një mekanizëm të përhershëm, të

përdorur në masë mbulimin e pozicioneve vakante në strukturë, me të gjitha


178

atributet e pozicionit dhe me një afat të pacaktuar kohor, duke cënuar kështu

përmbushjen e misionit të punës së këtij pozicioni.

e. Nga auditimi i procedurave të rekrutimit në strukturat e Hetimit Tatimor dhe

testimi me zgjedhje i 30 dosjeve të rekrutimit në këto struktura gjatë vitit 2018

nga 62 rekrutime gjithsej, janë konstatuar propozime dhe emërime për 7 konkurent fitues në pozicione pune jo në përputhje me kriteret e posaçme mbi

kualifikimet profesionale dhe vjetërsinë e pozicionit për të cilin kanë konkuruar.

f. Nga auditimi i pagesave të bëra, për shlyerjen e detyrimeve ndaj ish

punonjësve të larguar nga puna është konstatuar mos respektim i radhës së

pagesave sipas parimit “First In First Out”, sikurse parashikon Udhëzimi nr.1 datë 04.06.2014 “Për mënyrën e ekzekutimit të detyrimeve monetare të njësive të qeverisjes së përgjithshme në llogari të thesarit”. Është konstatuar se në kundërshtim me udhëzimin nr.1 datë 04.06.2014 grafiku i shlyerjes, në bazë të

radhës së paraqitjes së vendimeve gjyqësore nuk është publikuar në faqen online

të DPT apo në forma të tjera për ti bërë të ditur publikut, në zbatim të detyrimit ligjor të njësisë. Mosnjohja e detyrimeve në vlerën e tyre të saktë ndaj ish

punonjësve ka ndikuar edhe në mos shlyerjen e detyrimit të plotë konform ligjit

ndaj ish punonjësve me datë më të hershme të depozitimit të vendimit. Nga

testimet e bëra në databazën e Drejtorisë së Buxhetit dhe Financës është

konstatuar se ka subjekte me datë depozitimi vendimi të hershme që nuk kanë

marrë asnjë pagesë në 2018, kur në databazë ka subjekte me datë depozitimi të

mëvonshme që kanë marrë të gjithë detyrimin e përllogaritur për 2018; ka

subjekte me datë depozitimi vendimi të hershme që kanë marrë vetëm një pjesë

të detyrimit të përllogaritur në 2018, në mënyrë të paqartë se mbi ç’kriter është përcaktuar masa e likujduar, dhe në një kohë kur databaza vijon me subjekte me datë të mëvonshme që u është likujduar detyrimi total i përllogaritur i 2018; ka

subjekte me datë të vonët depozitimi, që gjenden në radhë mes të palikujduarve

dhe që u është likujduar në total detyrimi i përllogaritur deri në 2018.

g. Është konstatuar gjithashtu se detyrimet e prapambetura për shpenzimet

gjyqësore të ish punonjësve të larguar nga puna, janë deklaruar për një vlerë jo

saktë në pasqyrat financiare të njësisë, duke ulur fiktivisht vlerën reale të tyre.

Vlera e detyrimeve të prapambetura për shpenzimet gjyqësore të ish punonjësve

të larguar nga puna të përfshira në Bilancin Kontabël të Drejtorisë së

Përgjithshme të Tatimeve është 125.979.538 lekë dhe jo 287.615.392 lekë sa

është detyrimi total. Pra diferenca prej 161.635.854 lekësh nuk është njohur si detyrim në pasqyrat financiare të vitit 2018. Prej tyre 271.231.116 lekë janë

detyrime ndaj ish nëpunësve me status dhe 16.384.276 lekë detyrime ndaj ish

nëpunësve me kod pune.

j. Nga auditimi është konstatuar gjithashtu numër i lartë punonjësish shërbimi

me kontratë, kërkesat në planifikim për të cilët janë të pa mbështetura në

evidenca, puna që bën secili punonjës është e papërcaktuar dhe e pa matshme,

si dhe mungon një procedurë e rregullt ligjore në rekrutimin dhe emërimin e tyre.

Nevojat për staf ndihmës në fazën paraprake të planifikimit janë të pa

argumentuara dhe mbështetura në evidencë mbështetëse nga Drejtoritë

Rajonale Tatimore për të legjitimuar numrin e kërkuar të punonjësve me kontratë. Gjatë vitit 2018 nga 300 punonjës shërbimi me kontratë 6 mujore të

planifikuar janë punësuar 298 dhe nga 30 punonjës me kontratë 1 vjeçare të

planifikuar janë punësuar 22 punonjës. Nga auditimi është konstatuar se puna

që kryejnë këta punonjës është e paqartë, e pa mirë përcaktuar dhe pa një

përshkrim specifik për punën që duhet të kryej secili prej tyre, duke vështirësuar


179

kështu një proces të mundshëm të vlerësimit të përformancës së tyre nga

eprorët përkatës. Për këta punonjës nuk ka një procedurë të rregullt ligjore

rekrutimi dhe punësimi, që përfshin shpalljen në institucione për pozicionet me

kriteret dhe afatet e aplikimit nga të interesuarit, procesin e kualifikimit dhe

përzgjedhjes.

2. Në Drejtorinë e Përgjithshme të Doganave: Nga auditimi i ushtruar në Drejtorinë e Përgjithshme të Doganave mbi

administrimin e Burimeve Njerëzore janë konstatuar problematika jo vetëm me

efekte financiare por edhe veprime të cilat kanë ndikuar në mbarëvajtjen e punës

dhe performancën e Institucionit.

a. Përgjatë vitit 2018 Drejtoria e Përgjithshme e Doganave ka zbatuar 47 vendime

gjyqësore për shpërblim dëmi në total prej 49 milion lekë, vlerë e konsideruar si

efekt financiar negativ për buxhetin e shtetit. Këto vendime gjyqësore kanë

objekt të tyre rikthimin në punë të ish-punonjësve të larguar padrejtësisht nga

vendi i punës pagimin e pagave nga momenti i largimit deri në ekzekutimin e vendimit për ish-punonjësit me status ose dëmshpërblimin për largimin nga puna

të ish-punonjësve me kod pune. Akumulimi i detyrimeve ka ardhur si pasojë e

mosekzekutimit të vendimeve gjyqësore ndër vite dhe zgjatjes së proceseve

gjyqësore. Referuar vendimeve të gjykatave, këto vendime i përkasin periudhave

përpara çeljes së vitit 2018, shumë e shpenzuar pa efektivitet dhe në mbivlerësim

të shpenzimeve të vitit 2018.

b. Nga auditimi është konstatuar se nuk është zbatuar radha e shlyerjes së

vendimeve gjyqësore sipas databazës së vendimeve gjyqësore dhe grafiku i

shlyerjes nuk është bërë publik në faqen on-line. Grupi i auditimit konstatoi se

shumica e ekzekutimeve të vendimeve gjyqësore janë kryer me përmbarues privat, duke e kaluar afatin për likuidimin vullnetar, veprime këto, jo në përputhje

me kërkesat e Udhëzimit të Këshillit të Ministrave Nr.1, datë 04.06.2014 “Për mënyrën e ekzekutimit të detyrimeve monetare të njësive të Qeverisjes së

Përgjithshme në llogari të Thesarit, pikën 3, 5, 9, si dhe Urdhrit Nr.5151 datë

28.10.2015 të Ministrit të Shtetit për Inovacionin dhe Administratën Publike “Për zbatimin e vendimeve gjyqësore të formës së prerë nga Institucionet e

Administratës Shtetërore, të përfshira në fushën e zbatimit të Ligjit për

Shërbimin Civil”, pika 3, 4, 5. c. Nga DPD nuk na u vu në dispozicion databaza e saktë e gjyqfituesve, pasi nuk

na u raportuan 5-ish punonjës gjyqfitues me objekt rikthimin në punë. Përgjatë vitit 2018 janë punësuar në DPD 11 gjyqfitues larguar nga vendimmarrjet e

gabuara të titullarëve. Mos pasja e një evidence të saktë në lidhje me të gjitha

detyrimet përkundrejt të tretëve në kohë reale krijon kushtet për thyerje të

vazhdueshme të udhëzimeve të konstatuara edhe gjatë auditimit, në lidhje me

krijimin e detyrimeve të prapambetura, likuidimin jo sipas radhës së paraqitjes

në institucion, akumulimin e interesave nga mos shlyerja në kohë e principalit të


Mosveprimi për rikthimin në punë të punonjësve shkakton një kosto të

panevojshme për buxhetin e shtetit duke qenë se për të njëjtin pozicion pune

paguhen dy individë ose më shumë punonjës. Ky impakt bëhet edhe më domethënës në kushtet kur për periudhën objekt auditimi në DPD paraqiten

vende vakante, të cilat në çdo kohë mund të përdoren për sistemimin e ish-

punonjësve që presin rikthimin në punë sa më shpejt, në mënyrë që të ndalohet

akumulimi i shpenzimeve jo efektive.

d. Në lidhje me procedurat e ndjekura për menaxhimin dhe administrimin e

burimeve njerëzore u konstatua se nuk kemi evidencë për praktikën mbi bazën


180

e së cilës është marrë vendimi i transferimit të përhershëm të punonjësve të

prekur nga Ristrukturimi i DPD përgjatë vitit 2018 (metodologjia dhe sistemi i

pikëzimit). Reflektimi i Ristrukturimit është bërë pa ndjekur fillimisht një

përshkrim të pozicioneve të punës si proces paraprak vlerësimi përpara

vendimmarrjes së transferimit të punonjësve. Konstatohet tejkalim me 1 vit i afateve ligjore të procesit të Ristrukturimit, transferime të punonjësve pa kritere

duke rritur riskun e cënimit të cilësisë së punës, mungesë e shpalljes së vendeve

vakante në DAP për shkak të procesit të Ristrukturimit. Përshkrimet e punës janë

miratuar nga me shkresën Nr.17960/1 Prot datë 18.09.2018 të Ministrit të

Financave dhe Ekonomisë. Ndërkohë Ristrukturimi i DPD ka nisur në shkurt 2018,

veprime këto, jo në përputhje me kërkesat e VKM Nr.125 datë 17.02.2016, "Për

transferimin e përkohshëm dhe të përhershëm të nënpunësve civil”, pika 16, 17, 20. Për sa i përket Transferimit të Përkohshëm të punonjësve, janë tejkaluar

afatet e përcaktuara ligjore (mbi 6 muaj) veprime këto, jo në përputhje me

kërkesat e nenit 48, pika 1, shkronja “a”, të Ligjit nr. 152/2013, datë 30.05.2013 “Për nëpunësin civil” i ndryshuar. e. Përgjatë 2018 u konstatua numër i lartë vendesh vakante i shpërndarë në

drejtori të ndryshme si në Drejtori të Përgjithshme ashtu dhe në Degë Doganore.

Vlerat më të larta të vendeve vakante janë gjatë kohës së ndryshimit të

strukturës dhe në vazhdim duke qenë se në proces Ristrukturimi nuk mund të

shpallen vende të lira në DAP, duke ndikuar në performancën e disa drejtorive

pasi, diferenca e numrit të punonjësve nga plani në fakt lë hapësirë interpretimi

se puna kryhet nga punonjësit ekzistues të cilët mbingarkohen me funksione që

nuk janë kompetencë e tyre dhe kështu riskon të cënohet cilësia e punës,

veprime këto, jo në përputhje me kërkesat e shkresës nr.87, datë 09.01.2018 e Këshillit të Ministrave prot në Drejtorinë e Përgjithshme të Doganave me nr.436,

datë 09.01.2018, Vendimi nr.2 datë 08.01.2018 “Për disa ndryshime në Vendimin nr.921 datë 29.12.2014, të Këshillit të Ministrave, “Për Personelin e Administratës Doganore”, të ndryshuar. f. Në lidhje me procedurat e rekrutimit të punonjësve përgjatë vitit 2018

konstatohen veprime jo në përputhje me kërkesat e Ligjit nr.8485 datë

12.05.1999 “Kodi i Procedurave Administrative të Republikës së Shqipërisë, neni

60, pika 1, shkronja “c” si psh: vlerësimi me pikë vetëm i fituesve dhe jo i pjesëmarrësve të tjerë duke mos lënë në këtë mënyrë gjurmë për pjesëmarrjen

e konkurentëve të tjerë dhe nivelin e tyre, mosmbajtje e procesverbaleve nga KPP për personat që kanë marr pjesë në konkurrim, mos shpallje e fituesit pa

mbajtur relacion apo informacion, mungesa dokumentacioni që të vërtetojnë

njoftimin e kandidatëve për testim, pranim dokumentesh pas datës së vendosur

në njoftim për shpallje konkurrimi. Për punonjësit me kontratë të përkohshme

në Drejtorinë e Përgjithshme të Doganave nuk janë kryer procedura konkurrimi.

3. Në Fondin e Sigurimit të Detyrueshëm të Kujdesit Shëndetësor (FSDKSH): Nga auditimi i ushtruar në Fondin e Sigurimit të Kujdesit Shëndetësor të

Detyrueshëm mbi administrimin e Burimeve Njerëzore janë konstatuar

problematika jo vetëm me efekte financiare por edhe veprime të cilat kanë

ndikuar në mbarëvajtjen e punës dhe performancën e Institucionit. Procesi i ristrukturimit të FSDKSH është zbatuar me vonesa duke sjellë efekte financiare

negative për buxhetin e shtetit në vitin 2018 me vlerë rreth 29 milion lekë,

shoqëruar me mungesa të kontrolleve dhe mos kryerje të detyrave që i ngarkon

ligji këtij institucioni, nga të cilat; 14,1 milion lekë janë efekt financiar negativ në

Drejtorinë e Përgjithshme; 11,3 milion lekë në Drejtorinë e Administrimit të

Paketave Shëndetësore dhe Ekzaminimeve Terciale; 3, 3 milion lekë në


181

Drejtorinë Rajonale në Fondin e Sigurimit të Detyrueshëm të Kujdesit

Shëndetësor Tiranë.

a. Janë prekur nga Ristrukturimi 9 punonjës të FSDKSH-së, 3 prej të cilëve janë

në proces gjyqësor, 37 punonjës të DAPSHET, 17 prej të cilëve janë në proces

gjyqësor, në Gjykatën e Rrethit Gjyqësor Tiranë, 27 punonjës në DRFSDKSH, 7 prej të cilëve kanë hapur proces gjyqësor, ku 1 kërkesë padi është rrëzuar, 4 janë

në proces gjyqësor dhe 2 kanë dal të fituara me vendim të Gjykatës së Shkallës

së Parë Tiranë. Nuk është marr asnjë masë që plotësimi i vendeve vakante të

bëhej me punonjës të prekur nga ristrukturimi për të shmangur mundësitë e

pagesave me vendim gjyqësor për largim të padrejtë nga puna, kosto të cilat

rëndojnë buxhetin e shtetit.

b. Konstatohet se vendimmarrja e punonjësve të prekur nga Ristrukturimi është

e pabazuar në kritere reale siç janë eksperienca, vjetërsia në punë, vlerësimi

vjetor i punës, mesatarja, etj. Nuk ka një sistem pikëzimi për të përcaktuar një

vendimmarrje të drejtë në lidhje me punonjësit që janë mbajtur në punë kundrejt atyre që janë larguar. Për vitin 2018 vlera e paguar për vendime

gjyqësore është 7,4 milion lekë ndërkohë vlera e pritshme e detyrimeve të

vendimeve gjyqësore për largime nga puna jo në përputhje me kërkesat ligjore

pritet të sjellë një efekt negativ për buxhetin në vlerën 79 milion lekë.

Grupi auditimit konstatoi se në Protokollin e FSDKSH dhe DAPSHET ekzistojnë dy

shkresa të ndryshme me të njëjtin nr protokolli dhe datë në lidhje me strukturën

e DAPSHET, por me përmbajtje të ndryshme duke sjell në këtë mënyrë

ndryshimin e strukturës faktike nga ajo e miratuar.

c. Nga auditimi mbi zbatimin e dispozitave ligjore për marrëdhëniet e punës u

konstatua se, VKM nr.124, datë 05.03.2014 “Për miratimin e Statutit të Fondit të Sigurimit të Detyrueshëm të Kujdesit Shëndetësor në Republikën e Shqipërisë” paraqitet problematike në aspektin e rregullimeve juridike dhe në kundërshtim

me Ligjin nr.10383, datë 24.02.2011, i ndryshuar “Për Sigurimin e Detyrueshëm të Kujdesit Shëndetësor në Republikën e Shqipërisë”. Ligji për FSDKSH nr.10383, datë 24.02.2011, i ndryshuar, Neni 21 “Funksionet e Drejtorit të Përgjithshëm” pika ç) “emëron e shkarkon personelin dhe i propozon Këshillit Administrativ pagat e tyre” ia njeh kompetencën për emërimet dhe shkarkimet vetëm një organi, Drejtorit të Përgjithshëm;

-VKM Nr.124 datë 05.03.2014 “Për miratimin e Statutit të Fondit të Sigurimit të Detyrueshëm të Kujdesit Shëndetësor në Republikën e Shqipërisë”, Neni 10 “Kompetencat e Drejtorit të Përgjithshëm të Fondit”, pika, d)“ Emëron e shkarkon nëndrejtorët e Përgjithshëm të Fondit, pika dh) Emëron dhe shkarkon

personelin e Drejtorisë së Përgjithshme, drejtuesit e drejtorive rajonale,

agjencive; dhe Neni 14 “Drejtoritë Rajonale të Fondit”, pika 2 “Personeli i drejtorive rajonale emërohet nga Drejtori i Drejtorisë Rajonale” bën jo vetëm një parashikim në kundërshtim me Ligjin për FSDKSH kur përcakton se Drejtori i

Përgjithshëm ka kompetencë vetëm për emërimin/shkarkimin e nëndrejtorëve

të përgjithshëm të Fondit, personelit të DP, drejtuesve të drejtorive rajonale dhe

agjencive, ndërsa personeli i drejtorive rajonale emërohet/shkarkohet nga

Drejtori i Drejtorisë Rajonale, por përcakton edhe kompetencën e Drejtorit të Përgjithshëm për të përcaktuar rregullat për emërimin e personelit në Nenin 12

“Organizimi i Administratës së Fondit, pika 4 “Kompetencat e zyrës qendrore dhe të zyrave vendore të Fondit përcaktohen në rregulloren funksionale (të

brendshme) të Fondit, të miratuar nga Drejtori i Përgjithshëm.

Kjo kornizë ligjore jep fuqi Drejtorit të Përgjithshëm për gjithë procesin e

emërimeve/shkarkimeve në FSDKSH, ndërkohë që janë të parregulluara në këtë


182

ligj procedurat mbi të cilat realizohen lëvizjet e personelit, punësimet dhe

largimet. Konstatohet se VKM-ja është në kundërshtim me Ligjin lidhur me

kompetencën për emërimin/shkarkimin e personelit të titullarit të institucionit.

VKM-ja përcakton se Drejtori i Përgjithshëm, me rregullore të përcaktojë

punësimin/shkarkimin e individëve, procedurat e ngritjes në detyrë, të lëvizjes paralele dhe transferimit ndërkohë që ligji për FSDKSH nuk e autorizon VKM-në

që të bëjë një rregullim të tillë por e autorizon në nenin 14 Statuti i Fondit, pika

2/d e tij vetëm të përcaktojë procedurat për hartimin, ndryshimin dhe zbatimin

e rregulloreve. Pozicioni i Drejtorit të Përgjithshëm e bën zyrtarin që e mban këtë

pozicion në konflikt interesi për të qenë vetë ai i cili do të përcaktojë

kompetencat e zyrave qendrore dhe vendore.

d. Nga auditimi mbi funksionimin e Rregullores së Brendshme të Institucionit u

konstatua se, nuk rezulton asnjë gjurmë apo dokumentacion i cili të tregojë

ekzistencën një Urdhri për ngritjen e një grupi pune për hartimin/konceptimin e

rregullores që është miratuar së bashku me strukturën në datën 02.02.2018, Rregullore, e cila është konstatuar me mangësi me risk të lartë në

mirëfunksionimin e Institucionit. Neni 10 i Vendimit Nr.124, datë 05.03.2014

“Për miratimin e Statutit të Sigurimit të Detyrueshëm të Kujdesit Shëndetësor pika c, citon: “Drejtori i Përgjithshëm ka kompetencë: “Miraton, strukturën e brendshme, përshkrimet e punës së Drejtorisë së Përgjithshme dhe të zyrave

vendore, si dhe rregulloret e organizimit dhe funksionimit të përgjithshëm të

Fondit.

Rregullorja e Përgjithshme për Funksionimin e Fondit të Sigurimit të

Detyrueshëm të Kujdesit Shëndetësor, paraqet problematika të shumta juridike

në parashikimet për punësimet. Procedura e punësimit të punonjësve të Drejtorive Rajonale kalon për miratim në FSDKSH, procedurë e cila nuk ndodh

për largimet nga puna dhe është në kundërshtim me VKM Nr.124 datë

05.03.2014 “Për miratimin e Statutit të Fondit të Sigurimit të Detyrueshëm të Kujdesit Shëndetësor në Republikën e Shqipërisë”. Sipas Rregullores së Përgjithshme për Funksionimin e Fondit të Sigurimit të

Detyrueshëm të Kujdesit Shëndetësor, Kapitulli 3, “Rregullore e funksionimit të

brendshëm”, Seksioni 3.3 “Rregullore e personelit”, pjesa 1, Punësimi për Drejtoritë Rajonale pika 13 dhe 14. “13.Në rast se procedura vlerësohet e rregullt, Drejtori i Drejtorisë Rajonale e përcjell gjithë dosjen e procedurës së

konkurrimit në Drejtorinë Qendrore, pranë Drejtorisë së Burimeve Njerëzore, me një shkresë përcjellëse, për miratim të procedurës. Sektori i Menaxhimit të

Burimeve Njerëzore e miraton punësimin ose e kthen për ta ribërë procedurën,

kur në të vëren shkelje dhe parregullsi.

Neni 14 citon “Me marrjen e miratimit, Drejtori i Drejtorisë Rajonale bën emërimin e punonjësit duke lidhur kontratën përkatëse”. Ndërkohë Vendimi nr.124 datë 05.03.2014 “Për miratimin e Statutit të Fondit të Sigurimit të Detyrueshëm të Kujdesit Shëndetësor në Republikën e Shqipërisë”, Neni 14 Drejtoritë Rajonale, pika 2 citon: Drejtorët e Drejtorive Rajonale dhe

Zëvendësdrejtorët emërohen nga Drejtori i Përgjithshëm. Personeli i Drejtorive

Rajonale emërohet nga Drejtori i Drejtorisë Rajonale. Rregullorja lë hapësira që Drejtori i Përgjithshëm të vendosë dhe të ndikojë në

zgjedhjen e personelit të Drejtorive Rajonale. Grupi i auditimit konstaton se një

Rregullore e tillë i jep kompetenca Drejtorit të Përgjithshëm në miratimin e

punësimit, por i heq përgjegjësinë e miratimit të largimeve nga puna.

Rregullorja paraqet problematika juridike edhe në parashikimet e nënkapitullit

3.3 Rregullorja e personelit, si më poshtë:


183

-Komisioni Vlerësues për konkurset e punësimit s'mban procesverbal se si do të

procedohet, nënkapitulli 3.3, pika 10;

-Ndalon Komisionin Vlerësues të mbaj procesverbale si do të procedohet për

konkurset e punësimit, por në kap 3.3, pika 13 “Për Drejtoritë Rajonale” parashikon vlerësimin e procedurës së ndjekur nga ky Komision nga Drejtori i Drejtorisë Rajonale dhe nga Drejtori i Përgjithshëm. Gjykojmë se është e

pamundur vlerësimi i procedurës pa një procesverbal mbi procedurën e ndjekur.

-Njohje e së drejtës së ankimit vetëm ndaj rekomandimeve të Komisionit

Vlerësues, por jo ndaj vendimeve të Drejtorit të Përgjithshëm, nënkapitulli 3.3,

pika 12;

-Përjashtimi në pikën 14 të nenit “Për Drejtorinë Qendrore” nga zbatimi i rregullave për emërimin e zv. Drejtorëve të Përgjithshëm, drejtorëve të

drejtorive, këshilltarëve, zëdhënësit të shtypit, sekretares së Drejtorit të

Përgjithshëm, e cila është kompetencë e Drejtorit të Përgjithshëm.

Pra, kjo rregullore e miratuar nga vet Drejtori i Përgjithshëm nuk përcakton asnjë lloj kriteri se si do të emërohen individët në funksionet e mësipërme, ndërkohë

që VKM Nr.124 datë 05.03.2014 “Për miratimin e Statutit të Fondit të Sigurimit të Detyrueshëm të Kujdesit Shëndetësor në Republikën e Shqipërisë”, Neni 19 “Marrëdhëniet Juridike të Punësimit”, pika 3 citon “Rregullorja e personelit përcakton rregullat e hollësishme të emërimit të personelit, duke u bazuar në

parimin e konkurrencës dhe të transparencës, të ngritjes në detyrë, të lëvizjes

paralele dhe transferimit, të disiplinës në punë dhe të procedurave disiplinore,

të cilat bazohen në parimin e së drejtës për t’u informuar, për t’u dëgjuar dhe për t’u mbrojtur, rregullat që lidhen me kryerjen e punës, me kohën e punës dhe të pushimit etj. e. Gjithashtu nga auditimi u konstatua se Sistemi i pagave në FSDKSH, nuk është

ndërtuar në përputhje me kërkesat e nenit 20, të Statutit të Fondit, pika 2, dhe

është në kundërshtim me pikën 3, të nenit 20 të VKM nr. 124, datë 5.3.2014 të

Statutit të Fondit. Nuk është përcaktuar paga bazë e cila duhet marrë në raport

me arsimin bazë që kërkohen për secilën klasë dhe kategori dhe mbi këtë pagë

të llogaritet vjetërsia në punë brenda atyre kufijve maksimal që ka caktuar

Këshilli i Ministrave (2% për çdo vit pune për periudhën 0 deri 25 vjet), shtesa

për funksion, shtesa për kualifikim dhe shtesë për vështirësi në punë etj. Nuk

është përcaktuar drejt vjetërsia në punë, e cila sipas rregullores është përcaktuar

e diferencuar vetëm për Klasën e II-të (II. 1deri II. 5) për Specialistët me një shtrirje nga 0 deri 6 vjet; 6 vjet deri në 12 vjet dhe mbi 12 vjet, çka krijon

padrejtësi në shpërblimin e vjetërsisë në punë.

4. Aspekte të administrimit të burimeve njerëzore nga auditimet ne institucionet qendrore

Në Ministrinë e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale (MSHMS): Në MSH, është

kryer shpërblimi në shumën 8,305 mijë lekë, për 15 punonjës që kanë ngelur

jashtë strukturës se re, si pasojë e bashkimit të dy ish ministrive dhe krijimit të

MSHMS. Gjatë procesit të ristrukturimit nuk është bërë e mundur që këta

punonjës të sistemoheshin në marrëdhënie pune duke u liruar nga detyra,

pavarësisht se institucioni ka mbartur vazhdimisht pozicione vakante, duke cenuar parimet e përdorimit të fondeve publike me ekonomicitet, efiçiencë dhe

efektivitet. Gjithashtu, për 19 punonjës të liruar nga detyra nuk janë zbatuar

vendimet e gjykatave të formës së prerë për largim të padrejtë, megjithëse

institucioni në mënyrë të vazhdueshme ka mbartur vende vakante në strukturë.

Kjo situate ka sjellë si pasojë kosto financiare të panevojshme në buxhetin e

institucionit. Efekti financiar në buxhet deri në 31 korrik 2019, llogaritet të shkojë


184

rreth 72,000 mijë lekë , duke bërë që, këto fonde buxhetore të menaxhohen, pa

eficencë, efektivitet dhe ekonomicitet.

Në Agjencinë e Zhvillimit Bujqësor dhe Rural (AZHBR): Struktura organike e tij

ka ndryshuar dy herë për një periudhë një-vjeçare. Procedura e ristrukturimit të

organikës së AZHBR-së, rritja e numrit të punonjësve nga 133 në 169, krijimi i vendeve vakant si rezultat i lirimit të punonjësve civilë shoqëruar kjo edhe me

mos emërimin në kohë të punonjësve të rinj nga DAP, rezultat i procedurave të

rekrutimit në Departamentin e Administratës Publike, ka bërë që shumë sektorë

dhe drejtori për një periudhë të punojnë me staf të reduktuar në numër, disa

herë pa strukturat drejtuese (drejtorët dhe përgjegjësit), duke krijuar

mbingarkesë të punonjësve me detyra shtesë si dhe ulje të efektivitetit në

detyrat funksionale.

Në Ministrinë e Drejtësisë: Në rregulloren e brendshme të institucionit, janë

përcaktuar rregullat e funksionimit të brendshëm lidhur me strukturën organike,

të drejtat dhe detyrimet e punonjësve, marrëdhëniet ndërmjet strukturave të njësisë, orarin dhe kohën e punës etj, por kjo rregullore është e pa përditësuar

që nga viti 2011 duke mos ju përshtatur strukturave të ndryshuar herë pas herë

të institucionit. Në këtë Ministri, nuk janë rishikuar pozicionet e punës, pas

ndryshimeve të vazhdueshme në strukturë. Si pasojë ndarja e pamjaftueshme e

detyrave, për shkak të mungesës së stafit në strukturat e financës apo dhe të

administratës në përgjithësi, të shkaktuara nga kufizimet buxhetore dhe

qarkullimi i lartë i tij, ndikon negativisht në efektivitetin e sistemit të kontrollit të

brendshëm në njësitë publike në vendin tonë.

Në Ministrinë e Infrastrukturës dhe Energjisë (MIE): Për administrimin e

burimeve njerëzore, nuk ka një rregullore të miratuar, por vazhdojnë të zbatohen rregulloret e ish ministrive, ish MZHU, ish MTI dhe ish MEI. Për pasojë nuk

jep dot produkt të matshëm në lidhje me përmbushjen e detyrave sipas

përshkrimit të punës, nuk përcakton dot nevojat e stafit për trajnime pasi nuk

ka rregulloren e brendshme të miratuar, mbi bazën e të cilit të përcaktojë

rezultatin dhe nevojat.

Në Agjencinë e Prokurimit Publik (APP): Ndonëse APP gjatë zhvillimit të

procedurave ka identifikuar “red flags” (flamujt e kuq), për 53 raste, Autoritetet Kontraktore nuk kanë reflektuar dhe reaguar ndaj rekomandimeve të APP-së,

ndërsa APP nuk ka bërë e mundur hetim administrativ, për shkak të mungesës

të kapaciteteve administrative me burime njerëzore, nga ku rezultoi nevoja emergjente për zgjerimin dhe kualifikimin e personelit të institucionit, me

aftësitë e duhura për të zbatuar me kompetencë çdo akt ligjor/nënligjor dhe

administrative, dhe jo të ngelet vetëm në nivel rekomandues.

Në Autoritetin Rrugor Shqiptar8. Nga auditimi i kryer në ARRSH, rezultoi se për

vitin 2018 janë dhënë shpërblime punonjësve të ARRSH-së në vlerën rreth

51,239 mijë lekë , me arsyetimin e ndryshimit të statusit të tyre nga nëpunës

civil sipas Ligjit nr. 152/2013 “Për nëpunësin civil” i ndryshuar, në punonjës marrëdhëniet juridike të të cilëve rregullohen në bazë të dispozitave të Kodit

të Punës, sipas VKM nr. 276, datë 16.5.2018 ”Për miratimin e mënyrës së organizimit, të strukturës, organikës, dhe statutit të Autoritetit Rrugor

Shqiptar”. Ish-Titullari i Përgjithshëm ARRSH dhe DAP kanë vepruar në

kundërshtim me pikën 7 të nenit 50 të Ligjit 152/2013 “Për nëpunësin civil” i

8 Ky auditim është në proces evadimi


185

ndryshuar, duke aprovuar dhe miratuar vendimin për dhënien e

dëmshpërblimeve të punonjësve të pa larguar nga puna. Nga auditimi rezultoi

se, nuk ka pasur ndryshime të pozicioneve të punës për secilin punonjës dhe as

ristrukturim, pra shkurtim të vendeve të punës apo largim të punonjësve nga

puna, por vetëm ndryshim të marrëdhënieve të punës (kalim nga nëpunës civil në marrëdhënie me kod pune).

Në Drejtorinë Arsimore Rajonale, Durrës (DARD): Rezultuan mungesa te

theksuara ne plotësimin e pozicioneve të strukturës: Rregullorja tip për

organizimin dhe funksionimin e njësive arsimore vendore, është hartuar në bazë

dhe në zbatim të një ligji të shfuqizuar (ligjit nr. 7592, datë 21.06.1995). Sa i takon

procesit të rekrutimit nëpërmjet portalit “Mësues për Shqipërinë” rezultoi se, ka disa çështje që nuk gjejnë rregullim dhe zgjidhje në bazën ligjore dhe

rregullatorë, si dhe krijojnë vështirësi në funksionimin e portalit. Dobësitë në

kuadrin rregullator, si pjesë e sistemit të kontrollit të brendshëm mbi procesin e

konkurrimit dhe testimit nëpërmjet portalit “Mësues për Shqipërinë”, mbartin risqe që lidhen me mos përcaktimin e rregullave të qarta për emërimin e

mësuesve apo lëvizjen paralele në kuadër të marrëdhënieve të punësimit.

Në Drejtorinë e Përgjithshme të Policisë së Shtetit: Nga 45 punonjës të policisë

që kanë fituar gradën me vendim gjykate, për plotësimin e kritereve për t’u ngritur në funksion në zbatim të nenit 56 të ligjit nr. 108/2014, datë 31.7.201 16

prej tyre të përzgjedhur nga ish titullari i DPPSH, rezultuar se, nuk plotësonin

kriteret për ngritje në funksion (gradë). Si pasojë e mospërfaqësimit të DPPSH në

të gjitha shkallët e gjykimit, dhe si pasojë marrjen e formës së prerë të vendimeve

që në shkallën e parë, ka sjellë kryerjen e shpenzimeve me efekt negativ për

buxhetin e shtetit në shumën rreth 25,000 mijë lekë.

4.2.4. Fondi Rezervë i Buxhetit të Shtetit dhe Fondi i Kontigjencës

Fondi Rezervë i Buxhetit të Shtetit dhe Fondi i Kontigjencës janë pjesë përbërëse

e buxhetit të shtetit. Sipas përcaktimeve ligjore “Fondi rezervë” krijohet për të financuar shpenzime jo të përhershme të paparashikuara, në fazën e përgatitjes

së buxhetit, ndërsa “Fondi i kontingjencës” është fondi i pashpërndarë, që krijohet për të mbuluar risqet e mundshme për të ardhurat dhe shpenzimet,

gjatë zbatimit të buxhetit. Këto fonde miratohen nga Kuvendi deri në masën 3%

të vlerës totale të fondeve të miratuara, ndërsa përdorimi i tyre realizohet:

Fondi Rezervë përdoret vetëm për rastet e financimit të shpenzimeve, të cilat

nuk njihen dhe janë të pamundura të parashikohen gjatë procesit të përgatitjes së buxhetit. Miratimi i përdorimit të tij bëhet me VKM, pasi ka dhënë miratimin

MFE, pra Ministri i Financave refuzon, ose pranon kërkesat për fonde shtesë, në

bazë të rekomandimit nga Nëpunësi i Parë Autorizues, i cili shqyrton kërkesat për

fonde shtesë të njësive të qeverisjes qendrore. Procedura për përdorimin e këtij

fondi kalon në këto faza:

a. Ministritë e linjës paraqesin tek Ministri përgjegjës për Financat një

projektvendim, ku kërkohet shtesë fondi në buxhetin e vitit nga përdorimi i

fondit rezervë, duke përcaktuar edhe llojin e shpenzimeve. Relacioni shoqërues

i projektvendimit duhet të përmbajë informacionin si më poshtë: Të

argumentojë qëllimin për të cilin do të përdoren fondet shtesë, si edhe domosdoshmërinë e krijimit të produkteve, apo projekteve të reja nëpërmjet

kryerjes së shpenzimeve shtesë gjatë vitit buxhetor, duke paraqitur impaktin e

tyre; Të paraqesë një preventiv të detajuar lidhur me zërat e shpenzimeve

shtesë, si dhe përllogaritjen e tyre; Të argumentojë pamundësinë e planifikimit

të këtij shpenzimi gjatë fazës së përgatitjes së projektbuxhetit; Të argumentojë


186

pamundësinë e përballimit të këtij shpenzimi nëpërmjet rialokimit të fondeve

brenda sistemit nëpërmjet paraqitjes së analizës së realizimit të buxhetit për

periudhën raportuese.

b. Ministri përgjegjës për Financat, pas shqyrtimit të kërkesave dhe analizës së

tyre, jep vërejtjet dhe sugjerimet, të cilat duhet të sqarohen dhe të plotësohen detyrimisht kur të përgatitet projektvendimi përfundimtar.

c. Me mendimin e ministrive të interesuara dhe atë të Ministrit përgjegjës për

Financat, projektvendimi paraqitet në Këshillin e Ministrave.

Fondi i kontingjencës krijohet për të përballuar efektet e mosrealizimit të të

ardhurave dhe efektet e paparashikuara të normave të interesit.

Për vitin 2018, mbështetur në legjislacionin dhe aktet normative, këto fonde

janë programuar dhe realizuar si në tabelën e mëposhtme: Tabela nr. 35 Në milion lekë

Nr.

Struktura Buxhetore

Ligjin nr.109/2017

A.N nr.1

A.N nr.2

Përd. me VKM

Alokimi 2018

Dif. (alokim-plan)

gjithsej VKM-Pl Alok-VKM

I Fondi rezervë (49) 2,700.00 2,600.00 1,500.00 1,497.67 1,497.25 -2.75 -2.33 -0.42

1 Te

paparashikuara

1,700.00 1,800.00 1,500.00 1,497.67 1,497.25 -2.75 -2.33 -0.42

2 Për gjyqësorin 1,000.00 800.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

II Fond kontigj.

risqet e borxhit

4,000.00 4,000.00 4,000.00 0.00 0.00 -4,000.00 -4,000.00 0.00

Shuma I+II 6,700.00 6,600.00 5,500.00 1,497.67 1,497.25 -4,002.75 -4,002.33 -0.42

Burimi: Tabela hartuar nga grupi i auditimit, në bazë të dhënave të subjektit.

Me ligjin fillestar nr.109/2017, Fondi rezervë i Buxhetit të Shtetit dhe fondet e kontigjencave, janë planifikuar për 6,700 milion lekë, ku fondi rezervë zë 40%,

ose 2,700 milion lekë të totalit të tyre.

Me aktin normativ nr.1, këto fonde janë programuar në vlerë 6,600 milion lekë,

pra me këtë akt janë pakësuar për 100 milion lekë tek fondi rezerve, ndërsa fondi

i kontigjencës nuk ka ndryshuar.

Me aktin normativ nr.2 (Programimi përfundimtar) këto fonde janë 5,500 milion

lekë, pra janë më pak për 1,100 milion lekë ose rreth 17% më pak se akti

normativ nr.1 dhe e gjithë zbritja i është bërë fondit rezervë,ndërsa fondi i

kontigjencave nuk ka ndryshuar.

Janë përdorur gjatë vitit 2018 me VKM, për 1,497.67 milion lekë, pra janë përdorur më pak se programimi përfundimtar i tyre, për 4,002.33 milion lekë,

ose rreth 73% më pak. Kështu fondi rezervë nuk është përdorur për 2.33 milion

lekë, ndërsa fondi i kontigjencave nuk është përdorur gjatë këtij viti.

Alokimi i këtyre fondeve, i realizuar me shkresat e Drejtorisë së Përgjithshme të

Buxhetit dhe Drejtorisë së Përgjithshme të Thesarit, në vlerë 1,497.25 milion

lekë, ka rezultuar gati sa vlera e përdorimit me VKM, pra vetëm 0.42 milion lekë

më pak.

Në mënyrë grafike ndryshimi i vlerave të këtyre fondeve nga programimi fillestar,

ndryshimet gjatë vitit dhe realizimi i tyre rezulton, si në grafikun e mëposhtëm:


187

Grafiku nr. 10

Burimi: grupi i auditimit, në bazë të dhënave të subjektit Përdorimi i tyre është realizuar në këto zëra buxhetorë, si shpenzime për paga e

shtesa, shpenzimet korrente, ashtu edhe për investime, si në tabelën e mëposhtme: Tabela nr. 36 Në milionë lekë

Nr. Zërat e shpenzimeve FRBSH (1) FK(2) Totali (1+2) %/ totalit

I Shpenzime personeli (600&601) 40.01 0 40.01 2.7

II Shpenzime të tjera korente 1,117.79 0 1,117.79 74.7

602 Shpenzime operative dhe

mirëmbajtje

521.16 0 521.16 34.8

603 Suvensione 75.03 0 75.03 5.0

604 Transferta të brendshme 492.75 0 492.75 32.9

605 Transferta të jashme 21.99 0 21.99 1.5

606 Ndimë financiare 6.86 0 6.86 0.5

III Investime 339.45 0 339.45 22.7

231 Shpenzime për investime 339.45 0 339.45 22.7

Shuma (I+II+III) 1,497.25 0 1,497.25 100.0

Burimi: Tabela u hartuar në bazë të dhënave të subjektit nga grupi i auditimit

Pra gjithsej shpenzimet faktike të fondit rezervë të Buxhetit të Shtetit, (sepse

fondi i kontigjencës këtë vit nuk është përdorur), me artikuj buxhetorë është

alokuar:

-Për paga e shtesat, në vlerë 40.01 milionë lekë, ose 2.7% të këtyre fondeve;

-Për shpenzime korrente në vlerë 1,117.79 milionë lekë, ose 74.7% të këtyre

fondeve;

-Për investime në vlerë 339.45 milionë lekë, ose 22.7% të këtyre fondeve.

Në përdorimin e këtyre fondeve, janë ruajtur kufijtë ligjorë të miratuar nga Kuvendi, deri në masën 3% të vlerës totale të fondeve të miratuara, pra kanë

rezultuar me koeficent përdorimi në masën 0.32%.

Përdorimi i Fondit Rezervë të Buxhetit të Shtetit (FRBSH):

Për vitin 2018, përdorimin i tij është miratuar me 28 VKM, në vlerë 1,497.67

milionë lekë, nga 1,500 milionë lekë të programuara me aktin normativ nr.2, pra

është përdorur në masën 99.8% e fondit të planifikuar, ose është përdorur më

pak se programimi përfundimtar për 2.33 milionë lekë.

Nga totali i VKM të miratuara, vetëm një prej tyre nuk është alokuar, në vlerë

0.42 milionë lekë, e konkretisht VKM me nr.47, datë 31.01.2018 “Për kompensimin e qerasë së banesës për strehimin e prokurorit të caktuar të kryejë

përkohësisht detyrën e funksionet e prokurorit të përgjithshëm”, kështu që janë alokuar 27 VKM, në vlerë 1,497.25 milionë lekë.

Të analizuara sipas institucioneve përfituese, përdorimi i Fondit Rezervë të

Buxhetit të Shtetit për vitin 2018, krahasuar me një vit më parë, paraqitet si në

tabelën e mëposhtme:

0.00

1,000.00

2,000.00

3,000.00

4,000.00

5,000.00

6,000.00

7,000.00

Ligjin

fillestar

A.N nr.1 A.N nr.2 Përdori Alokimi

Fondi rezervë (49) 2,700.00 2,600.00 1,500.00 1,497.67 1,497.25

Fond kontigj. risqet e borxhit 4,000.00 4,000.00 4,000.00 0 0

Shuma I+II 6,700.00 6,600.00 5,500.00 1,497.67 1,497.25

në

mili

on

lekë

FRBSH &KONTIGJENCA


188

Tabela nr. 37 Në milionë lekë Nr. Iinstitucionet

përfituese kodi

thesarit Nr. i VKM Vlera e Aprovuar Vlera alokuar

2017 2018 2017 Në% 2018 Në % 2017 2018

1 Kryemistria 03 1 0 40.00 1.7 0 0 40.00 0

2 Ministria e

Mbrojtjes

17 1 0 56.69 2.5 0 0 56.69 0

3 Ministria e

Brendshme

16 5 2 375.28 16.3 39.79 2.7 375.28 39.79

4 Ministria e

Financave

10 7 9 38.88 1.7 348.67 23.0 38.88 348.67

5 MEI 93 1 0 1.000.00 43.4 0 0 1.000.00 0

6 Ministria

Kulturës

12 2 2 3.30 0.1 58.50 3.9 3.30 58.50

7 Ministria e

Jashtme

15 1 3 11.50 0.5 96.53 6.4 11.50 96.53

8 M. e

Arsimit&Sportit

11 1 0 75.50 3.3 0 0 75.50 0

9 MZHU 94 2 0 175.87 7.6 0 0 175.87 0

10 KQZ 73 3 1 75.29 3.3 5.00 0.3 75.29 5.00

11 KLSH 24 2 0 104.70 4.5 0 11.4 104.70 0

12 DSHQ &AKSH 87 1 3 14.98 0.7 170.48 0 14.98 170.48

13 MSH 13 1 0 176.00 7.6 0 0 176.00 0

14 Vendime të

kuvendit

63 3 0 88.89 3.9 0 0 88.89 0

15 Partitë politike 1 0 65.00 2.8 0 0 65.00 0

16 MTI 06 0 3 0 0 179.53 12.0 0 179.53

17 Prokurori e

përgjithsh

28 0 1 0 0 0.42 0.0 0 0

18 MDrejtësisë 14 0 1 0 0 120.00 8.0 0 120.00

19 DPArkivave 20 0 1 0 0 35.00 2.3 0 35.00

20 MTM 26 0 3 0 0 118.73 7.9 0 118.73

21 Bashkite 00 0 2 0 0 325.00 21.7 0 325.00

TOTALI 32 2.301.88 100.0 1.497.67 100.0 2.301.88 1.497.25

Burimi: Tabela hartuar në bazë të dhënave të subjektit nga grupi i auditimit

Përdorimi i këtij fondi në vitin 2018 është në shumën 1,497.25 milionë lekë, ose

35% më pak se një vit më parë. Pjesën më të madhe të fondit rezervë të buxhetit

të shtetit e kanë përfituar institucionet si Ministria e Financave dhe Ekonomisë

me 9 VKM, në vlerë 348.67 milionë lekë, ose sa 23% e totalit të fondit rezervë të

alokuar; Bashkia Tiranë me 2 VKM. në vlerë 325 milionë lekë, ose sa 21.7% e totalit të fondit rezervë të alokuar; Ministria e Trasportit dhe Infrastrukturës me

3 VKM, në vlerë 179.53 milionë lekë, ose sa 12% e totalit të fondit rezervë të

alokuar; Ministria e Drejtësisë me 1 VKM, në vlerë 120 milionë lekë, ose sa 8% e

totalit të fondit rezervë të alokuar dhe Ministria e Turizmit dhe Mjedisit me 3

VKM, në vlerë 118.728 mijë lekë, ose sa 7.9% e totalit të fondit rezervë të alokuar.

Këtë vit janë përdorur 2 VKM (të sigluara “sekret”), në shumën 127.65 milion lekë, të cilat nuk na u dorëzuan nga protokolli:

- VKM nr.115, datë 23.02.2018 për Ministrinë për Evropën dhe Punët e Jashtme,

në vlerë 80.40 milionë lekë “Për autorizimin e MPJ për lidhjen e kontratës ndërmjet shtetit shqiptar dhe kompanisë “APCO ËORLDËIDE” (këshillimi & promovimi), në mbështetje të ligjit nr.9646, datë 20.11.2006 “Për prokurimin publik”, të ndryshuar dhe të shkronjës “ç” të nenit 6 të ligjit nr.8457, datë 11.02.1999 “Për informacionin e klasifikuar sekret shtetëror”, nenet nr.6. 9.13 e 14 të ligjit nr.23/2015 “Për shërbimin e Jashtëm në RSH” dhe të nenit 13 të ligjit nr109/2017 “Për buxhetin e vitit 2018” dhe me propozim të Ministrit për Evropën dhe Punët e Jashtme. Vlera e kësaj kontrate është 600,000 euro pa TVSH

dhe zgjat 6 muaj nga nënshkrimi i saj.

- VKM nr.308, datë 23.05.2018 për Ministrinë Financave dhe Ekonomisë, në

vlerë 47.25 milionë lekë “Për autorizimin e Ministrisë së Brendshme dhe MFE për

lidhjen e kontratës me kompaninë “ERNST & YONG”, në mbështetje të ligjit nr. 9643. datë 20.11.2006 “Për prokurimin publik”, të ndryshuar dhe të shkronjës “ç” të nenit 6 të ligjit nr.8457, datë 11.02.1999 “Për informacionin e klasifikuar sekret shtetëror”, të ndryshuar me propozim të Ministrit të Brendshëm dhe


189

Ministrit të MFE për të afruar konsulencë në zbatim të planit të veprimit “Për luftën kundër krimit ekonomiko-financiar dhe korupsionit “në gjurmët e parasë”. Vlera e kësaj kontrate është 375,012.07 euro dhe zgjat 2 muaj nga nënshkrimi i

saj.

Përdorimi i Fondit Rezervë i Buxhetit të Shtetit për vitin 2018, është alokuar në zërat e buxhetit, si në shpenzime për paga e shtesa, shpenzimet korrente, ashtu

edhe për investime. Krahasuar dhe me vitin 2017, janë si në tabelën e

mëposhtme: Tabela nr. 38 Në milion lekë

Nr. Zërat e shpenzimeve 2017 2018 Dif. 2018-2017

Shuma % /

totalit

Shuma % / totalit Në vlerë Në %

I Shpenzime personeli 88.89 3.9% 40.01 2.7% -48.88 -55.0

600 Shpenzime për pagat 83.05 3.6 35.00 2.3 -48.06 -57.9

601 Shpenzime për sig shoqërore 5.84 0.3 5.01 0.4 -0.82 -14.1

II Shpenzime të tjera korente 2.080.91 90.4% 1.117.79 74.7% -963.13 -46.3

602 Për mallra dhe sherbime te tjera 555.65 24.1 521.16 34.8 -34.49 -6.2

603 Suvencione 14.98 0.7 75.03 5.0 60.06 400.9

604 Transferimet korrente të

brendëshme

1.254.49 54.5 492.75 32.9 -761.74 -60.7

605 Transferimet korrente me jashtë 11.50 0.5 21.99 1.5 10.49 91.2

606 Transf. për buxhetet fam. dhe

individet

244.29 10.6 6.86 0.5 -237.43 -97.2

III Investime 132.07 5.7% 339.45 22.7% 207.38 157.0

230 Për rritjen e aktiveve të qend. te

patrup.

27.37 1.2 0 0.0 -27.37 -100.0

231 Për rritjen e aktive të qend. të

trupëz.

104.70 4.5 339.45 22.7 234.75 224.2

Shuma: 2.301.88 100.00 1.497.25 100 -804.63 -35.0

Burimi: Tabela hartuar nga grupi i auditimit në bazë të përpunimit të dhënave të subjektit të

audituar.

Nga auditimi i përdorimit të Fondit Rezervë të Buxhetit të Shtetit, mangësitë në

dokumentacion, apo me shkelje në përdorimin e tij, janë të konsiderueshme.

Drejtoria e Përgjithshme e Buxhetit edhe këtë vit justifikon mungesën dhe

pasaktësitë në dokumentacionin e dosjeve të VKM për përdorimin e Fondit

Rezervë të Buxhetit të Shtetit, me disa nga vendimet që kanë ardhur të zbardhura në Drejtorinë e Përgjithshme të Buxhetit nga Këshilli i Ministrave, ndërsa për

pjesën tjetër nuk kanë ndonjë shpjegim, por vetëm citojnë se “....këto mungesa e pasaktësi nuk qëndrojnë, pasi asnjë projektvendim i Këshillit të Ministrave, ku

preket fondi rezervë, nuk merr miratimin paraprak të Ministrisë së Financave

nëse i mungon përllogaritja e efekteve financiare që sipas rastit duhet të jetë

pjesë e relacionit shpjegues, apo të paraqitet me preventivin përkatës”. Këto janë justifikime edhe për vitet e mëparshme, por nga auditimi për këtë vit

rezultoi se këto mangësi kishin një rritje të konsiderueshme, si më poshtë:

a. Në 7 VKM, në vlerë 352.98 milionë lekë, ose 23.6% e vlerës së përdorur të këtij

fondi, në dosjet e vendimeve të Këshillit të Ministrave nuk janë relacionet shpjeguese për shpenzimet që kërkohen nga institucionet përfituese për

përdorimin e tij:

-Në 2 VKM të Ministrisë së Brendshme, në vlerë 39,792 mijë lekë me VKM nr.24,

datë 17.01.2018 “Për një shtesë fondi për buxhetin e vitit 2018 për blerje të automjeteve për prefektët e qarqeve”, në vlerë 39,000 mijë lekë dhe VKM nr.771, datë 26.12.2018 “Për një shtesë fondi për buxhetin e vitit 2018, për

dhënie ndihmë financiare znj. Ina Gavrosh Nuka, inspektore punonjës policie”, në vlerë 792 mijë lekë. Sipas DPB kjo VKM, ka ardhur e zbardhur për zbatim;

-Në VKM nr.490, datë 31.07.2018 “Për një shtesë fondi në buxhetin e viti 2018,

miratuar për MFE për pagesën e shërbimeve juridike për përfaqësimin dhe mbrojtjen në gjykatat italiane”, në vlerë 80,290 mijë lekë; -Në VKM nr.444, datë 26.07.2018 “Për një shtesë fondi në buxhetin e viti 2018, miratuar për dhënien e ndihmës financiare nga KM për qeverinë e Greqisë, për


190

lehtësimin e pasojave të dëmeve të shkaktuara nga zjarret masive në korrik

2018”, në vlerë 12,900 mijë lekë (alokuar nga Ministria e Europës dhe Punëve të Jashtme. Sipas DPB kjo VKM, ka ardhur e zbardhur për zbatim;

-VKM nr.4, datë 09.01.2018 “Për një shtesë fondi për buxhetin e vitit 2018, miratuar për DSHQ, për kalendarin e eventeve për vitin e Skënderbeut”, në vlerë 60,000 mijë lekë;

-Në VKM nr.187, datë 29.03.2018 “Për një shtesë fondi në buxhetin e viti 2018, miratuar për Ministrinë e Drejtësisë, për rikonstruksionin dhe përshtatjen e

ambjenteve, ku do të ushtrojnë aktivitetin kolegji i posacem i apelimit dhe

komisioneret publike, institucione të rivleresimit të gjyqtareve dhe prokuroreve

në RSH", në vlerë 120,000 mijë lekë;

-Në VKM nr.820, datë 26.12.2018 “Për një shtesë fondi në buxhetin e viti 2018, miratuar për Bashkinë Tiranë për ndjekjen e procedurave për shpronësimin për

interes publik të pronarëve të pasurive të paluajtshme, pronë private që preken

nga realizimi i projektit "Rikualifikimi i sheshit 'Italia", Tiranë”, në vlerë 40,000 mijë lekë.

b. Në 8 VKM, në vlerë 448.86 milionë lekë, ose 30% e vlerës së tij, dosjet e

vendimeve të Këshillit të Ministrave, nuk kanë preventiv shpenzimesh nga

institucionet përfituese:

-VKM nr.24, datë 17.01.2018 “Për një shtesë fondi për buxhetin e vitit 2018, miratuar për Ministrinë e Brendshme për blerje të automjeteve për prefektet e

qarqeve”, në vlerë 39,000 mijë lekë; -Në 2 VKM për MFE, në vlerë 115,842 mijë lekë me: VKM nr.490, datë 31.07.2018

“Për një shtesë fondi në buxhetin e viti 2018, për pagesën e shërbimeve juridike për përfaqësimin dhe mbrojtjen në gjykatat italiane”, në vlerë 80,290 mijë lekë; VKM nr.588, datë 09.10.2018 “Për një ndryshim në VKM nr. 424, datë 11.07.2018, për Suvencionin e dhomës kombëtare të zejtarisë”, në vlerë 35,552 mijë lekë Sipas DPB kjo VKM, ka ardhur e zbardhur për zbatim;

-VKM nr.186, datë 29.03.2018 “Për një shtesë fondi për buxhetin e vitit 2018, miratuar për Ministrinë e Kulturës për mbulimin e shpenzimeve për realizimin e

aktiviteteve, pjesë e kalendarit të vitit 2018, si viti mbarë kombëtar i

Skënderbeut”, në vlerë 52,200 mijë lekë; -VKM nr.485, datë 13.07.2018 “Për një shtesë fondi në buxhetin e viti 2018, miratuar për MEI për kthimin në atdhe të eshtrave të personalitetit të shquar të

letrave shqipe dhe të kulturës mbarëkombëtare Mit'hat Frashëri", në vlerë 3,239 mijë lekë;

-Në VKM nr.491, datë 31.07.2018 “Për një shtesë fondi në buxhetin e viti 2018, miratuar për MIE për pagesën e shërbimeve juridike për përfaqësimin dhe

mbrojtjen në gjykatën italiane”, në vlerë 22,131 mijë lekë; -Në VKM nr.187, datë 29.03.2018 “Për një shtesë fondi në buxhetin e viti 2018, miratuar për Ministrinë e Drejtësisë, për rikonstruksionin dhe përshtatjen e

ambjenteve, ku do të ushtrojnë aktivitetin kolegji i posacëm i apelimit dhe

komisionerët publike, institucione të rivlerësimit të gjyqtarëve dhe prokurorëve




nga realizimi i projektit "Rikualifikimi i sheshit 'Italia", Tiranë”, në vlerë 40,000

mijë lekë.

-Në VKM me nr.599, datë 09.10.2018 “Për një shtesë fondi në buxhetin e vitit 2018, miratuar për AKSHI-n për investimet e projekteve në burgje”, në vlerë


191

95,449.68 mijë lekë. Projekti që shoqëron relacionin është projekt për vitin

2019?

c. Në 8 VKM, në vlerë 388.53 milionë lekë, ose 26% vlerës së këtij fondi, nuk janë

miratimet e Ministrisë së Financave:

-Në 2 VKM të Ministrisë së Brendshme në vlerë 39,792 mijë lekë me: VKM nr.24, datë 17.01.2018 “Për një shtesë fondi për buxhetin e vitit 2018, miratuar për

Ministrinë e Brendshme për blerje te automjeteve për prefektet e qarqeve”, në vlerë 39,000 mijë lekë; VKM nr.771, datë 26.12.2018 “Për një shtesë fondi për buxhetin e vitit 2018, miratuar për Ministrinë e Brendëshme për dhënie ndime

financiare znj. Ina Gavrosh Nuka, inspektor, punonjës policie”, në vlerë 792 mijë lekë. Sipas DPB kjo VKM, ka ardhur e zbardhur për zbatim;

-VKM nr.490, datë 31.07.2018 “Për nje shtesë fondi në buxhetin e viti 2018, miratuar për MFE për pagesën e shërbimeve juridike për përfaqësimin dhe

mbrojtjen në gjykatat italiane”, në vlerë 80,290 mijë lekë; -Në VKM nr.444, datë 26.07.2018 “Për një shtesë fondi në buxhetin e viti 2018, miratuar për dhënien e ndihmës financiare nga KM për qeverinë e Greqisë, për

lehtësimin e pasojave të dëmeve të shkaktuara nga zjarret masive në korrik

2018”, në vlerë 12,900 mijë lekë, alokuar nga MEPJ. Sipas DPB kjo VKM, ka ardhur e zbardhur për zbatim;

-Në VKM nr.4, datë 09.01.2018 “Për një shtesë fondi për buxhetin e vitit 2018, miratuar për DSHQ, për kalendarin e eventeve për vitin e Skënderbeut”, në vlerë 60,000 mijë lekë;

-Në VKM nr.187, datë 29.03.2018 “Për një shtesë fondi në buxhetin e viti 2018, miratuar për Ministrinë e Drejtësisë, për rikonstruksionin dhe përshtatjen e

ambjenteve, ku do të ushtrojnë aktivitetin kolegji i posaçëm i apelimit dhe komisionerët publike, institucione të rivlerësimit të gjyqtarëve dhe prokurorëve




nga realizimi i projektit "rikualifikimi i sheshit 'Italia", Tiranë”, në vlerë 40,000 mijë lekë.

-VKM nr.588, datë 09.10.2018 “Për një ndryshim në VKM nr.424, datë

11.07.2018, miratuar për MFE për Suvencionin e dhomës kombëtare të

zejtarisë”, në vlerë 35,552 mijë lekë; Sipas DPB, kjo VKM, ka ardhur e zbardhur për zbatim.

d. Në 5 VKM, në vlerë 535 milionë lekë, ose 35.7% të vlerës së këtij fondi, është

përdorur si “shtesë buxheti”, fonde të cilat duhet të parashikoheshin në përputhje me procedurat dhe kriteret ligjore të planifikimit të buxhetit dhe të

miratoheshin me ligjin vjetor të tij, duke mbajtur përgjegjësi MFE/Drejtoria e

Përgjithshme e Buxhetit, institucioni kërkues, ashtu edhe Këshilli i Ministrave që

miraton këto lloj shpenzimesh që mund të jenë të parashikueshme që në ligjin

vjetor, të tilla si:

-Në VKM me nr.24, datë 17.01.2018 “Për një shtesë fondi për buxhetin e vitit 2018, miratuar për Ministrinë e Brendshme për blerje te automjeteve për prefektet e qarqeve”, në vlerë 39,000 mijë lekë; -Në VKM me nr.588, datë 09.10.2018 “Për një ndryshim në VKM nr. 424, datë 11.07.2018 "Për subvencionimin e Dhomës Kombëtare të Zejtarisë”, në vlerë

35,552 mijë lekë. Sipas DPB kjo VKM, ka ardhur e zbardhur për zbatim;


192

-Në VKM me nr.599, datë 09.10.2018 “Për një shtesë fondi në buxhetin e vitit 2018, miratuar për Agjencinë Kombëtare të Shoqërisë së informacionit", në vlerë

95,450 mijë lekë;

-Në VKM me nr.213, datë 20.04.2018 “Për një shtesë fondi në buxhetin e vitit 2018, miratuar për MIE, në formën e transfertës për autoritetin e mediave audiovizive", në vlerë 80,000 mijë lekë;

-Në VKM me nr.811, datë 26.12.2018 “Për një shtesë fondi në buxhetin e vitit

2018, miratuar për shpronësimin për interes publik të pronarëve të pasurive të

paluajtshme pronë private që preken nga realizimi i projektit "Për ndërtimin e

landfillit, inceneratorit dhe rehabilitimin e venddepozitimeve ekzistuese Tiranë

dhe prodhimin e energjisë elektrike", në vlerë 284,996 mijë lekë.

e. Nga auditimi i vendimeve të GJEDNJ, rezultoi se këtë vit është likujduar vlera

më e vogël e 10 vjetëve të fundit, në shumën 0.52 milionë lekë. Egzekutimi i 3

VGJEDNJ me 3 VKM, është bërë brenda afatit të daljes së VKM, ndërsa kamat

vonesat janë llogaritur nga koha e daljes së VGJEDNJ, plus 3 muaj dhe marrjes së VKM. Vlera prej 22.8 mijë lekë kamat vonesa, është një shtesë e pa justifikuar në

përdorimin e fondeve buxhetore, e që ka ardhur nga vonesa në trajtimin e këtyre

procedurave nga Avokatura e shtetit dhe Këshilli i Ministrave.

f. Mangësitë dhe shkeljet në përdorimin e Fondit Rezervë të Buxhetit të Shtetit

për 7 vite rresht, rezultojnë si në tabelën e mëposhtme: Tabela nr. 39 Në milion lekë

Viti Vlera e FRBSH

Shuma e fondeve me mangësi Mangësitë dhe shkeljet :

gjithsej Të

filtruara

Në%/totalit Pa

relacion

shpjeg

Pa

preventiv

Pa

miratim

të MF

Shtesë

buxheti

Shprehur

kunder

MF

Inv pa mirat.

ME

2012 1,510.34 1,633.27 814.85 54% 281.64 219.28 422.44 280.86 167.53 261.52

2013 1,958.35 1,509.72 383.45 20% 346.67 341.67 349.95 201.40 33.49 236.54

2014 1,492.42 1,301.03 700.56 47% 15.74 615.74 28.74 613.00 27.81 0.00

2015 1,378.25 2,426.11 1,058.71 77% 236.53 819.39 580.32 438.97 0.00 350.90

2016 1,595.82 2,331.47 789.47 49% 503.72 724.74 458.73 482.08 0.00 162.20

2017 2,301.88 812.37 438.60 19% 136.76 212.25 210.75 162.13 90.48 0.00

2018 1,497.25 1,725,38 926.55 63% 352.98 448.86 388.53 535.00 0.00 0.00

Burimi: Shuma e fondeve të përdorura e që kanë mangësi (të filtruara), janë më të vogla se

shuma e fondeve me mangësi e shkelje gjithsej, sepse ka shumë VKM, që janë përdorur e kanë

më shumë se një pasaktësi e shkelje, kështu që kemi bërë filtrimin e fondeve me mangësi e

shkelje.

Nga tabela e mësipërme në 7 vjet resht të marë në analizë rezulton se në vitin

2018, mangësitë në vendimet për përdorimin e fondit rezervë këtë vit janë më

të larta se një vit më parë, pra kapin vlerën 926.55 milion lekë, ose sa 63% e

vlerës totale të përdorimit të këtij fondi është përdorur me dokumentacion të

mangët, apo me shkelje në përdorimin e tij. Çdo vit ka vlera të konsiderueshme

të këtij fondi që përdoren si shtesë buxheti dhe pa miratimin e Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë, duke sjellë pastaj dhe shkeljet e tjera që këto vendime

merren pa preventiv dhe relacion përkatës, duke shkelur si ligjin organik të

buxhetit dhe udhëzimin standard të zbatimit të tij. Megjithëse këtë vit

justifikohen është miratuar Udhëzimi nr. 9, datë 20.03.2018 “Për procedurat standarde të zbatimit të buxhetit”, prapë këtë vit kishte mangësi e shkelje të tilla edhe më shumë se vitet paraardhëse.

4.2.5 Fondi i të Përndjekurve Politikë

Fondi për rehabilitimin e të përndjekurve politik është në varësinë të Ministrisë

së Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale. Për vitin 2018, ky fond referuar Tabelës

së Treguesve Fiskalë është realizuar në vlerën 997 milionë lekë, nga 2,051 milionë lekë të planifikuara me ligjin nr. 109/2017 “Për buxhetin e viti 2018” ose 48% në raport me planin vjetor fillestar dhe 97% në raport me planin përfundimtar AN2.

Me ligjin fillestar të buxhetit fondi për rehabilitimin e të përndjekurve politik


193

është planifikuar në vlerën 2,051 milion lekë. Me Aktin Normativ nr. 1 ky fond

është planifikuar në vlerën 1,047 milion lekë, pra është ulur në vlerën 1,004

milion lekë ose 49% krahasuar me planin fillestar. Ndërsa me Aktin Normativ nr.

2, programimi përfundimtar i këtij fondi është 1,033 milion lekë, pra është ulur

më tej në vlerën 14 milion lekë.

Planifikimi i Fondit për ish të Përndjekurve Politikë

Tabela nr. 40 Në milion lekë ZËRAT PBA PBA/

Rishikuar Projekt Buxhet

Ligji i Buxhetit

AN1 AN2 Realizim %

Rehabilitimi i të Përndjekurve Politik

2,000 2,000 2,051 2,051 1,047 1,033 997 94


Nga viti 2009, kur ka filluar procesi i përllogaritjes së masës së dëmshpërblimit si

dhe shpërndarja e kësteve përkatëse pranë Ministrisë së Financave dhe

Ekonomisë dhe deri në fund të vitit 2018 janë miratuar në total 27 VKM për

shpërndarjen e dëmshpërblimeve. Rezulton se për vitin 2018 është miratuar VKM nr. 256, datë 09.05.2018, për 142 dosje në vlerë totalë dëmshpërblimi

263,686,873 lekë, prej të cilave janë paguar 104 dosje në vlerën 57,800,055 lekë.

Pra sa më sipër, konstatohet se fondi për “Rehabilitimin e të Përndjekurve Politik” është përdorur për detyrimet e lindura nga VKM nr. 256, datë 09.05.2018

në vlerën 57,800,055 lekë ose 5.71%, ndërsa pjesa e mbetur është përdorur për

të shlyer detyrimet e lindura nga VKM e viteve të kaluara.

Nga auditimi konstatohet se vlera e detyrimit të njohur nga shteti Shqiptar dhe i

papaguar për ish të përndjekurve politik deri në fund të viti 2018 është 33,381

milion lekë. Nëse buxhetimi i këtij fondit do të vazhdojë me këtë rritët, ky detyrim do të mund të shlyhet vetëm pas rreth 33 vitesh. Për të ruajtur vlerën reale të

kompensimit duke pasur në konsideratë kohën e gjatë, do të duhej që detyrimet

e njohura ndaj kësaj shtrese të indeksoheshin me inflacionin.

Ecuria e shpërndarjes së fondit të ish të Përndjekurve Politik

Tabela nr. 41 Në milion lekë ZËRAT 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Fondi i Miratuar 3,170 1,400 1,800 1,700 3,000 1,800 2,000 2,000 2,352 1,033

Realizimi 2,200 1,000 1,494 1,700 2,991 1,764 2,010 2,000 2,298 997

% e Realizimit 69 71 83 100 99.7 98 100.5 100 98 94


Realizimi i fondit të ish të përndjekurve politik për vitin 2018, sipas tre burimeve:

Tabelës Fiskale, Bankave të Nivelit të Dytë dhe Sistemit E-dëmshpërblime

rezulton me diferenca.

Realizimi i Fondit të ish të përndjekurve politik

Tabela nr. 42 Në milion lekë ZËRAT Tabela Fiskale E-dëmshpërblime Banka të Nivelit të

Dytë

Fondi i ish të përndjekurve politik 997 1,011 1,033


Nga auditimi ka rezultuar se Drejtoria e Pagesave dhe Dëmshpërblimeve në

vlerën totale 1,011 milion lekë të deklaruar si pagesa te kryera gjatë vitit 2018 për të përndjekur politik, ka përfshirë edhe kthimet e pagesave të kthyer nga

bankat e nivelit të dytë kryesisht si rezultat i llogarive të mbyllura, për 345 raste,

në vlerën 18 milion lekë si dhe pagesat e kryera me fondet e vitit 2019 për 125

raste në vlerën 9 milion lekë.

Konstatohet se mungojnë aktet nënligjore për skemën dhe afatet e shpërndarjes

së dëmshpërblimeve, pas ndryshimeve thelbësore që ka pësuar ligji nr. 9831,

datë 11.12.2007 “Për dëmshpërblimin e ish të dënuarve politikë të regjimit


194

komunist” me ligjin nr. 94/2014, datë 24.7.2014 dhe ligjin nr. 57/2018, datë

13.09.2018 “Për disa shtesa dhe ndryshime në ligjin nr. 9831, datë 12.11.2007 “Për dëmshpërblimin e ish të dënuarve të regjimit komunist”, i ndryshuar”. Drejtoria e Pagesave dhe Dëmshpërblimeve i referohen skemës së shpërndarjes

së VKM nr. 419, datë 14.04.2011, e cila do të duhej të ishte shfuqizuar që në momentin që u miratua ligji 94/2014, i cili i ndan subjektet përfituese në dy

kategori dhe në nenin 6 të tij thotë “Këshilli i Ministrave, brenda vitit 2014, miraton afatet dhe skemën e shpërndarjes së fondeve.”. Nga evidenca e marrë nga sistemi E-dëmshpërblime për pagesat e vitit 2018 dhe

testimet e kryera për subjektet përfituese të kategorisë parësore konstatohet se

është thyer radha e pagesave për këstet, pra pa përfunduar shpërndarja brenda

këstit më të ulët për të gjitha subjektet e kategorisë parësore është vazhduar me

shpërndarjen e kësteve pasardhëse në kundërshtim me nenin 1, paragrafi i Dytë

i Ligjit Nr. 94/2014 ku përcakton se “Me kryerjen e pagesës, për të gjitha subjektet parësore, brenda këstit më të ulët, fillon pagesa e këstit pasardhës e kështu me radhë”.

4.2.6 Fondi i Zhvillimit të Rajoneve

Fondi për Zhvillimin e Rajoneve megjithëse është burim financimi për disa

programe buxhetore, vetëm programi Infrastruktura Vendore dhe Rajonale

është i identifikueshëm dhe del si zë më vete në tabelën fiskale ndërsa të gjitha

projektet e tjera, të cilat financohen nga FZHR nëpërmjet programeve të tjera

buxhetore raportohen të pa diferencuara dhe në një zë me të gjitha shpenzimet

e tjera kapitale dhe si pasojë është e vështirë të identifikohet vlera totale e

investimeve që financon FZHR çdo vit.

Granti për infrastrukturën vendore dhe rajonale Sipas Tabelës së Treguesve Fiskale programi “Infrastruktura Vendore dhe Rajonale” është realizuar në vlerën 6,596 milion lekë, nga 7,000 milion lekë të

planifikuara në planin fillestar ose 94% dhe krahasuar me planin e përfundimtar

është realizuar në masën 86%.

Planifikimi i programit “Infrastruktura Vendore dhe Rajonale” Tabela nr. 43 Në milion lekë

ZËRAT PBA PBA/ Rishikuar

Projekt Buxhet

Ligji i Buxhetit

AN1 AN2 Realizim %

Infrastruktura Vendore dhe Rajonale

3,500 7,000 7,000 7,000 8,000 7,700 6,596 86


Për vitin 2018 vlera e buxhetit të planifikuar për programin 06220 “Infrastruktura Vendore dhe Rajonale” ishte 7,000 milion lekë. Referuar Aktit Normativ nr.1, buxheti për këtë program u rrit me 1,000 milion lekë, ndërsa referuar Aktit

Normativ nr. 2, u ul me 300 milion dhe vlera totale e këtij programi u bë 7,700

milion lekë.

Nga auditim rezulton se plani me ndryshime i programit “Infrastruktura Vendore dhe Rajonale” është 6,900 milion, duke reflektuar diferencë në vlerën 800 milion lekë krahasuar me Aktin Normativ nr. 2 dhe Tabelën e Treguesve Fiskalë, pasi

Akti Normativ nr. 2, nuk ka përfshirë dhe nuk ka reflektuar ndryshimet e VKM-së nr.572, datë 08.11.2018 për transferimin e fondit në vlerën 800 milion lekë.

Për sa i përket realizimit të programit “Infrastruktura Vendore dhe Rajonale” konstatohet se në Tabelën Fiskale të publikuar në faqen zyrtare të Ministrisë së

Financave dhe Ekonomisë vlera e realizimit nuk është publikuar. Gjithashtu edhe

në Tabelën Fiskale bashkëlidhur Raportit të zbatimit të Buxhetit dërguar në KLSH

me shkresë nr. 10360/1 prot, datë 31.05.2019, realizimi i programi


195

“Infrastruktura Vendore dhe Rajonale” nuk identifikohet si zë më vete. Nga Drejtoria e Thesarit janë dorëzuar dy versione të ndryshme për sa i përket vlerës

së realizimit të këtij programi. Në Tabelën Fiskale të dërguar nga Drejtoria e

Thesarit vlera e realizimit të programit “Infrastruktura Vendore dhe Rajonale” është 6,472 milion lekë. Sipas evidencave të marra nga SIQF për çdo projekt që bën pjesë në këtë program vlera totale e realizmit është 6,596 milion lekë, me

një diferencë prej 124 milion lekë. Konstatohet se diferenca krijohet nga 4

projektet të Fondit Shqiptar të Zhvillimit, konkretisht projekti me kod M560337

në vlerën 2 milion lekë, M560346 në vlerë 51 milion lekë, M560391 në vlerën 30

milion lekë dhe M560457 në vlerën 41 milion lekë.

Konstatohet se në Tabelën Fiskale vlera e realizimit të këtij programi nuk është e

saktë, pasi mungon raportimi për planin dhe faktin e 4 projekteve në vlerën

totale 215 milion lekë, fondet e të cilave janë alokuar me Vendim të Këshillit të

Ministrave nr. 438, datë 18.07.2018.

Nga auditimi u konstatua se me miratimin e Ministrit të Financave dhe Ekonomisë, janë transferuar fondet nga njëri projekt investimi në tjetrin, brenda

të njëjtit program buxhetor për 168 raste në vlerën totale 2,147 milion lekë. Në

gjykim tonë duke u mbështetur edhe në përcaktimin e nenin 79 të Udhëzimit nr.

2, datë 06.02.2012 “Për Procedurat Standarde të Zbatimit të Buxhetit” veprime të tilla si, mbyllja, pakësimi, shtimi i fondeve apo rihapja e projekteve për një

planifikim të dobët të buxhetit të Fondit Shqiptar të Zhvillimit në lidhje me

Investimet Kapitale të cilat Financohen nga Fondi i Zhvillimit të Rajoneve.

Nga auditimi i pagesave të kryera gjatë vitit 2018, për projektet e financuara nga

Fondi i Zhvillimit të Rajoneve për programin 06220 “Infrastruktura Vendore dhe Rajonale” u konstatuan se për 84 projekte janë kryer pagesa për fatura dhe detyrimeve të prapambetura në shumën 2,255 milion lekë.

Planifikimi i grantit për arsimin Tabela nr. 44 Në milion lekë

ZËRAT PBA PBA/ Rishikuar

Projekt Buxhet

Ligji i Buxhetit

AN1 AN2 Realizim %

Granti konkurrues për arsimin

N/D N/D N/D N/D N/D N/D N/D N/D


Për vitin 2018, Komiteti për Zhvillim e Rajoneve ka marrë 2 vendime për

shpërndarjen e fondeve. për grantet e arsimit, Vendimin nr. 7, datë 11.05.2018 dhe Vendimin nr. 12 datë 16.10.2018.

Shpërndarja e projekteve të reja për FZHR sipas programeve Tabela nr. 45 Në milion lekë

Grantet Ligj buxheti

AN2 Fonde të shpërndara

nga KZHR

Ndryshime gjatë vitit

(Sekretariatet)

Realizimi

Arsimi bazë 575 603 607 627 535

Arsimi i mesëm dhe i përgjithshëm

435 319 451 319 314

Arsimi i lartë 262 204 162 117 31

Për sportin 250 225 245 226 213

Total 1,522 1,351 1,465 1,289 1,093

Burimi: Punuar nga Grupi i KLSH, mbështetur në shkresat e MFE për detajimin e fondeve

buxhetore.

Nga audtimi rezulton se KZHR për programin arsimi bazë ka shpërndarë fonde

për 60 projekte të reja në vlerën 607 milion lekë, ndërkohë që sipas ligjit të

buxhetit programi arsimi bazë për projektet e reja që do të financohen nga FZHR

ka vlerën 575 milion lekë, pra KZHR ka shpërndarë 31 milion fonde më shumë se

fondet e pasura në dispozicion për këtë program. E njëjta situatë paraqitet edhe për programin “arsimi i mesëm i përgjithshëm”, ku KZHR ka shpërndarë fonde për 18 projekte të reja në vlerën totale 451 milion lekë, ndërkohë që sipas ligjit


196

të buxhetit programi arsimi bazë për projektet e reja që do të financohen nga

FZHR ka vlerën 435 milion lekë, pra KZHR ka shpërndarë 16 milion lekë fonde më

shumë se fondet e pasura në dispozicion për këtë program.

Komiteti për Zhvillimin e Rajoneve ka marrë Vendimin nr. 12, datë 16.10.2018

sipas të cilit janë shpërndarë fonde për 14 projekte të reja, kryesisht rikonstruksion shkollash për arsimin bazë, pas të cilit njësive të qeverisjes lokale

u ka lindur e drejta të ndërmarrin angazhime buxhetore pas datës 15 Tetor 2018.

Nga auditimi konstatohet se për 4 projekte, kontratat në vlerën totale 122 milion

lekë janë lidhur pas datës 15.10.2018 në kundërshtim me dispozitat ligjore. Këto

kontrata pas një periudhe kohore 1-9 ditore nga data e lidhjes së kontratës

rezultojnë të realizuara në vlerën 25 milion lekë. Më konkretisht:

1. Konstatohet se për projektin me Kod M 11232 “Rikonstruksioni i shkollës 9-

vjeçare “Nënë Tereza”, Laknas, fondet buxhetore në vlerë 6 milion lekë janë çelur

më datë 08.11.2018 ndërsa Urdhri i Prokurimit për këtë projekt ka dalë më datën

22.10.2018, pra procedurat e prokurimit për këtë projekt kanë filluar para datës së çeljes së fondeve buxhetore, në kundërshtim me nenin 23, paragrafi 6 të

Udhëzimit Plotësues nr. 2, datë 19.01.2018 “Për zbatimin e Buxhetit të vitit 2018”. Konstatohet se kontrata me operatorin ekonomik “Everest” me Nipt J78311921L është lidhur me datën 21.12.2018. Nga auditimi i database të

pagesave të thesarit rezulton së më datë 07.01.2019 është kryer pagesa me vlerë

6 milion lekë, për faturën nr. 79, datë 27.12.2018 që lidhet me situacionin pjesor

nr. 1, datë 27.12.2018, pra për një afati kohor prej gjashtë ditësh nga data e

lidhjes së kontratës, kjo kontratë në fund të vitit 2018 rezulton e realizuar në

vlerën 6,064 mijë lekë.

2. Konstatohet se për projektin me Kod M 112823 “Rikonstruksioni i shkollës 9-vjeçare, Tregtan”, fondet buxhetore në vlerë 4 milion lekë janë çelur më datë 08.11.2018 ndërsa Urdhri i Prokurimit për këtë projekt ka dalë më datën

24.10.2018, pra procedurat e prokurimit për këtë projekt kanë filluar para datës

së çeljes së fondeve buxhetore, në kundërshtim me nenin 23, paragrafi 6 të

Udhëzimit Plotësues nr. 2, datë 19.01.2018 “Për zbatimin e Buxhetit të vitit 2018”. Gjithashtu konstatohet se kontrata me operatorin ekonomik “Denis-05” me Nipt K51518029B është lidhur me datën 18.12.2018. Nga auditimi i database

të pagesave të thesarit rezulton së më datë 28.12.2018 është kryer pagesa me

vlerë 4 milion lekë, për faturën nr. 47, datë 27.12.2018 që lidhet me situacionin

pjesor nr.1, datë 27.12.2018, pra pas një afati kohor prej nëntë ditësh nga data e lidhjes së kontratës, kjo kontratë në fund të vitit 2018 rezulton e realizuar në

vlerën 4 milion lekë.

3. Konstatohet se kontrata kontratat e projektit me kod M112821

“Rikonstruksioni i shkollës 9-vjeçare në fshatin Godvi, Njësia Administrative

Zerqan”, me operatorin ekonomik “Senka” me Nipt J94808405Q është lidhur me datën 24.12.2018. Nga auditimi i database të pagesave të thesarit rezulton së më

datë 28.12.2018 është kryer pagesa me vlerë 6 milion lekë, për faturën nr. 160,

datë 27.12.2018 që lidhet me situacionin pjesor nr.1, datë 27.12.2018, pra pas

një afati kohor prej tre ditësh nga data e lidhjes së kontratës, kjo kontratë

rezulton e realizuar në vlerën 6 milion lekë. 4. Konstatohet se kontrata e projektit me kod M112826 “Rikonstruksioni i shkollës 9-vjeçare “Karbunarë e Vogël”, me operatorin ekonomik “Senka” me Nipt J94808405Q është lidhur me datën 27.12.2018. Nga auditimi i database të

pagesave të thesarit rezulton së më datë 09.01.2019 është kryer pagesa me vlerë

8 milion lekë, për faturën nr. 68794814, datë 28.12.2018, pra pas një afati kohor


197

vetëm një ditor nga data e lidhjes së kontratës, kjo kontratë rezulton e realizuar

në vlerën 8 milion lekë.

4.2.7 Instituti i Sigurimeve Shoqërore

Në ISSH, treguesit afat mesëm dhe projektbuxheti për vitin 2018, janë hartuar

duke u bazuar në të dhënat si: numri i pensionistëve, masa e tyre, përfituesit e tjerë e trajtimet e tyre, raporti pagë/pension, rritja e shpenzimeve në vitin 2018

ndaj vitit 2017 për shkak të efekteve mbetëse të indeksimit të pensioneve, etj.

Të dhënat për projekt buxhetin, miratimin e tij, ndryshimet gjatë vitit dhe

realizimin e shpenzimeve dhe të ardhurave, janë si më poshtë: Tabela nr. 46 Në milionë lekë

Nr. Emërtimi Viti 2018

Fakti

2016

Fakti

2017

Tavanet Faza I Faza II Mir. KA Ligji

vjetor

Ligji me ndrysh Fakti

2018

I Totali i

shpenzimeve:

114,276

119,081

124,565

124,265

124,265

126,085

126,085

127,360

125,364

1 Shpenz për

përfitime

93,457

100,174

106,060

106,060

107,755

107,755

105,850

105,426

2 Shpe per

prog.të tjera

13,687

11,829

10,134

10,134

10,134

10,134

13,453

13,082

3 Shp për

skemën supl.

4,973

4,933

5,596

5,596

5,721

5,721

5,507

4,722

4 Shpenzime

administ

2,159

2,145

2,476

2,476

2,476

2,476

2,550

2,134

II Totali i të

ardhurave

115,361

122,261

124,565

124,265

124,265

126,085

126,085

127,360

128,139

1 Nga

kontributet

66,383

73,556

74,656

74,656

78,536

79,340

2 Nga buxheti i

shtetit

48,978

48,705

51,429

51,429

48,824

48,799

Burimi: ISSH

Shpenzimet me ligjin fillestar janë programuar në vlerë 126,085 milionë lekë, i

ndryshuar në vlerë 127,360 milionë lekë. Realizimi i shpenzimeve në masën

125,364 milion lekë, është më pak se plani fillestar për 721 milion lekë, ose 0.5

% më pak, nga plani i ndryshuar më pak për 1,996 milion lekë. Krahasuar

realizimin e këtij viti me një vit më parë, shpenzimet e vitit 2018, janë më shumë

se viti 2017 për 6,283 milion lekë, ose 5.3 % më shumë. Të ardhurat me ligjin fillestar janë programuar në vlerë 126,085 milionë lekë, të

ndryshuara në vlerë 127,360 milionë lekë. Realizimi i të ardhurave në masën

128,139 milion lekë, është më shumë se plani fillestar për 2,054 milion lekë, ose

16.3% më shumë dhe nga plani i ndryshuar më shumë për 779 milion lekë, ose

0.6% me shumë. Krahasuar realizimin e këtij viti me një vit më parë, të ardhurat

më shumë për 5,878 milion lekë, ose 4.8 % më shumë.

Realizimi i kontributeve në masën 79,340 milion lekë është më shumë se plani

fillestar për 4,684 milion lekë, ose 6.2% më shumë; nga plani i ndryshuar është

më shumë për 804 milion lekë. Krahasuar realizimin e këtij viti me një më parë,

kontributet për 5,784 milion lekë, ose 7.8% më shumë. Realizimi i financimeve janë për 48,799 milionë lekë, më pak se plani fillestar për

2,630 milion lekë, ose 5.1% më pak; ndërsa nga plani i ndryshuar janë më pak për

25 milion lekë. Po ta krahasojmë realizimin e këtij viti me një vit më parë

financimet e këtij viti, janë më shumë për 94 milion lekë, ose 0.2% më tepër.

Gjatë auditimit të programimit të buxhetit të ISSH u konstatua:

1.Programimi afatmesëm i ISSH ka vështirësi në përllogaritjen e tij, sepse nuk ka

një bazë të plotë të të dhënave për periudhën e sigurimit të personave që kanë

kontribute në skemë e për rrjedhojë edhe baza e vlerësuar për efekt të

përllogaritjes së pensioneve kalkulohet rast pas rasti. Mbi bazën e parashikimeve

përllogaritet edhe numri i invalidëve, pensioneve, etj, si dhe e pensioneve të


198

parakohshme e suplementare, numri i të cilëve varet nga reformat që

parashikojnë institucionet e tjera si ushtria, policia, administrata publike, etj.

Faza e I e hartimit të treguesve të buxhetit vjetor dhe atij afatmesëm, kryhet e

përqendruar në Drejtorinë e Përgjithshme. Për programimin në këtë fazë njësitë

shpenzuese rajonale nuk kanë tregues të mjaftueshëm për të realizuar programimin pasi si regjistri i shtetasve ashtu edhe arkivat e periudhave të

sigurimit dhe politikat e pensioneve janë çështje qendrore. Pra, programimi i

buxhetit afat mesëm (PBA) 2018-2020, në fazën e I, është hartuar vetëm në

qendër të ISSH, pa marrë pjesë drejtoritë rajonale.

Pwr vitin 2018, megjithwse programi i të ardhurave u shtua me 3,880 milion

lekë, ato prapw u tejkaluan me 4,684 milion lekë, ose mbi 6,2% më shumë. Rritja

e vogël e të ardhurave nga sigurimi i fermerit dhe sigurimi vullnetar është

përgjegjësi e strukturave të ISSH që merren me kontributet, domosdoshmërisë

për një ripërcaktim të termit “ fermer ”, nga MBU dhe të rishikimit të skemës së pensioneve për fermerët, e shoqëruar kjo me ndryshimet përkatëse ligjore për këtë proces.

A. Të ardhurat e realizuara për vitin 2018 dhe të konfirmuara përfundimisht nga

DPT dhe MFE, por edhe për tre vite më parë, ndryshimet e tyre nga viti në vit, si

për kontributet dhe financimet, janë të pasqyruara në tabelën e mëposhtme: Tabela nr. 47 Në milion lekë

EMËRTIMI I TË ARDHURAVE

2015 2016 2017 2018

Në % Në

vlerë

Në % Në

vlerë

Në % Në

vlerë

Në % Në vlerë

Nga DPT 56 57,563 55 63,901 58 70,543 59 76,121

Nga ISSH (bujqësi & vullnetar)

2 2,375 2 2,337 2 2,610 2

2,677

Të ardhurat nga Kontributet

58 59,938 57 66,238 60 73,153 61

78,798

Të ardhura të tjera 0 210 0 145 0 402 0

543

NGA KONTRIBUTET & TË TJERA (1+2+3)

58 60,148 57 66,383 60 73,556 62

79,340

Ndryshimi në vlerë nga

një vit më parë

-1,572 6,235 7,172

5,784

Ndryshimi në % nga një vit më parë

2% -2.60% -1% 10.40% 3% 10.80% 7.9%

Financime për mbulimin e skemave

19 18,968 19 21,885 15 18,146 18

23,333

kontribute te buxhetit 3 2,876 3 3,712 3 3,237 3

3,326

grant nga buxheti per pagesa te posacme

11 11,090 12 13,365 8 9,858 10

12,832

grant nga buxheti per

trajtime te vecanta

5 5,002 4 4,808 4 5,051 6

7,175

Grant nga buxheti per mbulimin e deficitit

23 23,466 24 27,093 25 30,559 20

25,466

FINANCIME NGA BUXHETI I SHTETIT (1+2)

42 42,434 43 48,978 40 48,705 38

48,799

Ndryshimi në vlerë nga një vit më parë

-2% -5,281 6,544 -273

94

Ndryshimi në % nga një vit më parë

-11% 1% 15.40% -3% -0.60% 0.2%

TOTALI TË ARDHURAVE&

FINANCIMI. (I+II)

100 102,582 100 115,361 100 122,261

100

128,139

Ndryshimi në vlerë nga një vit më parë

-6,853 12,779

5,878

Ndryshimi në % nga një

vit më parë

-6.30% 12.50% 4.8%

Burimi: ISSH

Të ardhurat (hyrat) gjithsej për vitin 2018 janë realizuar në vlerë 128,139 milion lekë, nga 122,261 milion lekë të realizuara një vit më parë, pra janë realizuar këtë

vit 5,878 milion lekë, ose 4.8% më shumë se në vitin 2017, të ndara:

I. Të ardhurat nga kontributet dhe të tjera për vitin 2018, zënë 62% të të hyrave

në këtë institucion, janë realizuar për 79,340.23 milion lekë, nga 73,627 milion


199

lekë realizuar një vit më parë, pra janë realizuar më tepër për 5,784 milion më

shumë, ose rreth 7.9 %më shumë se në vitin 2017;

II. Financime nga buxheti i shtetit për vitin 2018, janë realizuar për 48,798.6

milion lekë, nga 48,705 milion lekë, realizuar një vit më parë, pra janë realizuar

për 94 milion më pak, ose 0.19% më shumë se në vitin 2017.

Të dhëna mbi numrin e kontribuesve

Tabela nr. 48 Përsa i përket numrit të kontribuesve siç dihet ky tregues analizohet i ndarë në numrin e kontribuesve në përgjegjësi të organeve tatimore, që merren nga Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve dhe në numrin e kontribuesve në përgjegjësi

të organeve të sigurimeve shoqërore, që i nxjerr vetë ISSH janë pasqyruar në tabelën e mëposhtme:

Nr. Numri i kontribuesve ne përgjegjësi te DPT

dhe te ISSH

Numri

kontribuesve per

vitin 2018

Numri

kontribuesve per

vitin 2017

Diferenca (ne

plus ose minus)

e krahasimit te

vitit 2018 me

vitin 2017

I Numri i kontribuesve per subjektet ne

pergjegjesi te DP. Nga keto:

650,127 639,469 10,658

1 Buxhetore 141,112 139,966 1,146

2 Jobuxhetore 17,390 18,036 -646

3 Firma 408,247 365,549 42,698

4 Te vetepunesuar 83,378 115,918 -32,540

II Numri i kontribuesve per subjektet ne

pergjegjesi te ISSH. Nga keto:

66,927 66,553 374

1 Te vetepunesuar ne bujqesi 58,973 58,526 447

2 Te siguruar vullnetarisht 7,954 8,027 -73

Gjithsej (I+II) 717,054 706,022 11,032

Burimi: ISSH

Krahasuar me planin e vitit 2017, ku numri i kontribuesve në përgjegjësi të

organeve të sigurimeve shoqërore u realizua 99.9 % rezulton se dhe për vitin

2018 numri i kontribuesve në përgjegjësi të organeve të sigurimeve shoqërore u

realizua në masën 101%.

1.Kontributet (të ardhurat) e mbledhura nga strukturat dhe sistemet e DPT për

llogari të ISSH, të ndara me sektorin publik dhe privat, sigurimin suplementar planin faktin e 2017, të krahasuar me faktin e një viti më parë, kontributet janë

analizuar si në tabelën e mëposhtme: Tabela nr. 49 Në milion lekë

Nr. Kontribuesit Fakt 2017

2018 Ndryshimet faktit 2018 me:

Plan Fakt Planin 2018 Fakt 2017

Vlerë Në % Vlerë Në %

I Sektori Publik 30,427 30,600 31,416 816 103% 989 103%

1 Buxhetore 26,268 26,300 27,295 995 104% 1.027 104%

2 Jo Buxhetore 4,160 4,300 4,121 -179 96% -39 99%

II Sektori privat 38,806 43,809 43,067 -742 98% 4,261 111%

1 Biznes i madh 33,711 38,309 39,408 1,099 103% 5,697 117%

2 Biznesi i Vogël 5,092 5,500 3,658 -1,842 67% -1,434 72%

III Sigurim Suplementar 1,314 1,400 1,370 -30 98% 56 104%

IV Vullnetar 483 470 495 25 105% 12 102%

VII Vetë punësuarit në bujqësi 2,194 2,382 2,247 -135 94% 53 102%

IV Të tjera 403 130 476 346 366% 73 118

Totali (I+II+III+IV) 73,627 78,791 79,071 280 100% 5,444 107%

Burimi: DPT

Faktorët që kanë ndikuar në këtë realizim të kontributeve janë: Rritja e numrit të kontribuesve në fund të vitit 2018 është 11,031 kontribues më

shumë se në fund të vitit 2017. Rritja e këtyre kontributeve së fundi do të ndikojë

në rritjen e drejtpërdrejtë të masës së pensionit, sepse formula e reformuar e

kalkulimit fillestar të pensionit e garanton këtë rritje. Nga verifikimi i të dhënave

nga Drejtoria e Kontributeve, janë evidentuar problematika, si dhe evazion fiskal,

kryesisht:

a. Në subjektet e biznesit të madh, subjektet fason, në disa subjekte që zhvillojnë

veprimtari profesionale, në media etj, ku rezervat për rritjen e të ardhurave nga


200

kontributet janë për t’u ndjekur nga të dy institucionet si nga DPT dhe ISSH, me qëllim rritjen e të ardhurave të fondit nga kontributet.

b. Konstatohet se ka mungesa në numrin e listë pagesave vjetore që duhet të

dërgojë DPT-ja në ISSH për vitin 2014 e në vazhdim, ku mungojnë një sasi e

konsiderueshme listë pagesash elektronike (pas Janarit të vitit 2013). Për këtë çështje është vënë në dijeni zyrtarisht DPT-ja dhe po merren masat që ky

informacion të kalohet, pasi ato listë pagesa gjenden në bazën e të dhënave të

DPT-së. Kjo çështje është në proces zgjidhje teknike, por ka krijuar problematika

në përdorimin online të kësaj baze, për caktimin e pensioneve të atyre personave

që kanë mungesa. Krahas kësaj shqetësuese mbetet mungesa e informacionit

për ato raste kur subjektet gjenden me detyrime të papaguara, ose të paguara

pjesërisht, pasi gjendemi përpara situatës së mungesës së periudhave të

sigurimit. (analiza e debitorëve). Mangësi dhe probleme të mbartura të

periudhave të kaluara, në marrëdhëniet ndërmjet organeve të sigurimeve

shoqërore dhe organet tatimore dhe që aktualisht janë në ndjekje nga Degët e Kontributeve në DRSSH dhe në ISSH dhe duke u bërë rast pas rasti rregullimi dhe

plotësimi i tyre.

c. Problematike mbetet çështja e listë pagesave të munguara të formatit letër të

periudhës 2006-2012, dhe më shqetësuese është marrja në dorëzim e listë

pagesave të prapambetura për këtë periudhë në DRSSH Durrës dhe DRSSH

Shkodër(periudha tatimore 2006-2012), ndërsa gjatë vitit 2018, janë saktësuar

dhe përditësuar inventarët e mungesave dhe për këtë janë njoftuar rregullisht

Drejtoritë Rajonale Tatimore.

Të ardhurat nga kontributet dhe të ardhura të tjera, të mbledhura nga Drejtoria

e Përgjithshme e Tatimeve (DPT), zënë për këtë vit 62% e të ardhurave nga kontributet gjithsej të hyra në ISSH, në vlerë 79,340.23 milion lekë.

d. Debitorët sipas burimeve të krijimit në organet tatimoret vitit 2018, të

krahasuar me vitin 2017 paraqiten sipas tabelë së mëposhtme: Tabela nr. 50 Në lekë

Nr Emërtimi Nr. Subj. Deb.

Detyrimi Total

Nga këto

Detyrimi viti

2017

Detyrimi viti

2018

Gjoba Interesa

1 Buxhetore 723 629,190,792 691,962,881 330,178,012 122,738,964 176,273,816

2 Jo buxhet 253 287,529,687 255,494,150 209,560,866 34,987,700 42,981,121

3 Sub. Juridi 118,621 7,487,153,517 5,819,019,569 6,292,009,334 770,776,033 424,368,150

4 Biznesvogel 53,143 3,528,843,175 2,362,517,765 3,092,072,609 315,209,845 121,560,721

Totali 72,740 11,932,717,171 9,128,994,365 9,923,820,821 1,243,712,542 765,183,808

Burimi: DPT

Në analizë të detyrimeve të prapambetura të subjekteve debitore, në organet

tatimore, vihet re numri i lartë i subjekteve debitore dhe detyrime të mëdha, për

kontribute të papaguara nga këto subjekte.

2.Realizimi i kontributeve të sigurimeve shoqërore, të mbledhura dhe të

kontabilizuara në ISSH, janë të organizuara dhe të ndara: a. Kontribute të vetpunësuarve në bujqësi; b. Kontribute të siguruarve

vullnetarë; c. Të ardhura dhe kontribute të tjera.

Të ardhurat nga kontributet, të planifikuara në buxhetin vjetor 2018,të realizuar

nga ISSH në drejtoritë rajonale, janë të evidentuara si në tabelën e mëposhtme: Tabela nr. 51 Në mijë lekë

Nr Rajoni Gjithsej Nga këto

Të vetëpunësuar ne bujqësi Sigurimi vullnetar Të tjera dhe derdhje

në llog.

e DRSSH-ve

Plan Fakt % Plan Fakt % Plan Fakt % Plan Fakt

1. Shumae

rajon

2,852,000 2,784,741 98 2,382,000 2,246,624 94 470,000 494,922 105 43,195

2. Te tjera 130,000 207,889 160 0 0 0 0 130,000 207,889

TOTALI 2,982,000 2,992,630 100,3 2,382,000 2,246,624 94 470,000 494,922 105 251,084

Burimi: DPT


201

Nga auditimi rezultoi:

a. Kontributet e të vetëpunësuarve në bujqësi, për vitin 2018 në vlerë sipas

bilancit përmbledhës (llogaritë 753 kontribute & 711 kamat vonesa), janë

realizuar 2,182 milion lekë. Në zbatim të pikës 4, të kreut V, të VKM nr.77, datë

28.1.2015 “Për kontributet e detyrueshme dhe përfitimet nga sistemi i sigurimeve shoqërore dhe sigurimi i kujdesit shëndetësor” dhe të shkresës së ISSH nr.3838, datë 04.05.2015“Për evidentimin e detyrimeve për kontributet e sigurimeve shoqërore dhe kamatvonesave, për personat e vetëpunësuar në

bujqësi”, Drejtoritë Rajonale të Sigurimeve Shoqërore kanë evidentuar, për çdo tremujor, numrin dhe detyrimet e debitorëve, të vetëpunësuar në bujqësi për

vitin 2018.

b. Të ardhurat e kontributeve nga Sigurimi Vullnetar (llogaria 754) për vitin 2018

në vlerë sipas bilancit përmbledhës janë realizuar 49 milion lekë, nga 470 milion

lekë të programuara dhe nga 483 milion lekë realizuar një vit më parë. Kjo vlerë

e kontributeve vazhdon të jetë minimale, sepse pjesa dërrmuese e klientëve të skemës, sigurohet vetëm për të mbuluar minimumin prej 15 vitesh për përfitim

të pensionit të pjesshëm dhe më pas largohen nga skema. Procedurat janë

informatizuar dhe kryhen në kohë reale si pritja e dokumentacionit, përpunimi i

të dhënave dhe pajisja e kontribuuesve me dokumentet e parashikuara e të

kërkuara prej tyre.

c. Të ardhura të tjera të hyra në ISSH për vitin 2018 (llogaritë

752,765,711,710,719 dhe llogaria 116) janë realizuar në vlerë 543 milion lekë dhe

41.8 milion kontribute nga subjekte të tjera në total janë 584.5 milion lekë.

II. Të ardhura për mbulimin e skemave të veçanta të pensioneve dhe mbulimi i

deficitit. Për vitin 2018, rreth 38% të të ardhurave (të hyrave), e përbëjnë financimet e buxhetit të shtetit për: 1. Mbulimin e skemave të veçanta të

pensioneve; 2. Financime nga buxheti i shtetit për mbulim deficiti. Për 4 vite,

financimet nga buxheti i shtetit, si për mbulimin e skemave të veçanta dhe për

mbulimin e deficitit të pensioneve, janë sinë tabelën e mëposhtme:

Tabela nr. 52 Në milion lekë Emërtimi i trasfertave 2015 2016 2017 2018

1 Për mbulimin e skemave 18,968 21,885 18,146 23,333

2 Për mbulimin e deficitit 23,466 27,093 30,559 25,466

Shuma e financimit nga Buxheti i shtetit 42,434 48,978 48,705 48,799

- Ndryshimi nga një vit më parë në vlerë 6,544 -273 94

- “ në % 15% -0.60% 0.19%

Burimi: ISSH

Gjithsej planifikuar 48,823.6 milion lekë, realizuar 48,798.6 milion lekë, pra

realizuar në masën 99.9%, ose 25 milion lekë më pak se planifikimi.

B. Realizimi në total i shpenzimeve të skemës së pensioneve për vitin 2018

rezultoi në vlerë prej 123,230 milionë lekë, me një shtesë nga viti i kaluar për

6,293 milion lekë, ose 5.4% më shumë e kështu me radhë për të 2 vitet e tjera

dhe ku janë mbuluar me përfitime mbi 689 mijë përfitues të të gjitha llojeve e

kategorive (636 mijë përfitues të skemës së detyrueshme dhe 36 mijë të skemave

suplementare) dhe rreth 17 mijë përfitues për përfitime afatshkurtra, duke

transferuar në buxhetet familjare vlerën prej 123,230 milionë lekë, ose 5,4% më

shumë se një vit më parë. 1.Shpenzimet e skemës së detyrueshme e pensioneve janë realizuar për 105,426

milion lekë me një shtesë nga viti i kaluar për 5,257 milion lekë, ose 5.2% më

shumë e kështu me radhë për të 2 vitet e tjera;


202

2.Shpenzimet e programit të pensioneve të veçanta shtetërore, janë realizuar

për 13,082 milion lekë me një shtesë nga viti i kaluar për -1,253 milion lekë, ose

10.6% më shume e kështu me radhë për të 2 vitet e tjera;

-Shpenzimet e skemës së pensioneve suplementare, janë realizuar për 4,722

milion lekë me një pakësim nga viti i kaluar për -217 milion lekë, ose 4.4 % më pak e kështu me radhë për të 2 vitet e tjera. Auditimi mbi realizimin e

shpenzimeve për përfitime sipas tabelës së mëposhtme rezultoi: Tabela nr. 53 Në milion lekë

7

Emërtimi

Fakti 2015 (1)

Fakti 2016

(2)

Fakti 2017

(4)

Viti 2018

Plani me

ndrysh

(5)

Fakti

- 5

Diferenca

Fakt-

Plan

(5-4)

18-17

(5-3)

SHPENZIME PER PERFITIME (I+II+III) 105,293 112,117 116,937 124,810 123,230 -1,580 6,293

I SHPENZIME TE SKEMES SË PENSIONEVE 88,904 93,457 100,169 105,850 105,426 -424 5,257

1 Shpenzime për sëmundje 331 337 371 473 447 -27 76

2 Shpenzime për barrëlindje 2,490 2,578 3,021 3,386 3,384 -2 363

3 Shpenzime për pensione 86,071 90,529 96,763 101,962 101,571 -391 4,808

4 Shpenzime për aksidente e sëmundje profesionale 12 13 14 29 24 -5 10

II SHPENZIME PËR PROGRAME TË TJERA 11,497 13,687 11,829 13,453 13,082 -371 1,252

1 Kom. supl për çmimin per pens.(energj,buke, ngarkesë) 4,336 4,378 4,582 4,802 4,681 -121 99

2 Kompensim të ardhura për pensionet e shtetit 6,084 8,239 6,221 7,598 7,401 -197 1,180

3 Kompensim të ardhura për pensionet e fshatit 633 614 597 607 569 -38 (28)

4 Pensione të veçanta shtetërore (Pensione të posacme) 64 68 74 92 80 -12 6

5 Komp supl. për ish të persekutuarit (Pensione Sociale) 99 140 155 173 172 -1 17

6 Kompensim për veteranet dhe invalidët e luftës 236 206 161 140 138 -2 (23)

7 Kompensim suplementar për invalidët e punës 45 41 39 41 40 -1

III SHPENZ PËR SKEMËN E SIGUR.SUPLEMENT 4,892 4,973 4,938 5,507 4,722 -785 (216)

1 sigurime suplementare të ushtarakëve 3044.7 3,375 3,519 3,398 3,353 -46 (166)

2 “ të policisë së shtetit 191.3 67 65 96 64 -32 (1)

3 “ dëshmorët e atdheut 19.2 27 27 30 28 -2 1

4 “ Pilotëve 71.3 50 70 82 73 -9 3

5 “ detarët 10.1 17 12 13 12 -1 0

6 Punonjës të ndërmarjeve ushtarake 93.3 90 86 81 80 -2 (6)

7 “ shtetërore 651.2 467 450 520 543 23 93

8 “ minatorëve 521.7 582 403 557 236 -321 (167)

9 “ pagesa varrimi 179.7 187 194 204 187 -17 (7)

10 “ statusi i profesorit 109.2 111 112 160 146 -14 34

11 Kontigjence per politika pensionesh 0 - 0 -

12 Perfitime nga statusi I Naftëtarit 364 - -364 -

IV SHPENZIME ADMINISTRATIVE 2,016 2,159 2,144 2,550 2,134 -416 (10)

TOTALI ( I+II+III+IV) 107,309 114,276 119,081 127,360 125,364 -1,996 6,283

Burimi: ISSH

Realizimi i shpenzimeve gjithsej për vitin 2018, në vlerë 125,364 milion lekë,

krahasuar me planin me ndryshime në vlerë - 1 996 milion lekë, pra janë realizuar

për 98,4%, ose realizuar më pak për – 1 996 milion lekë, apo 1,6% më pak.

Po ta krahasojmë realizimin e shpenzimeve gjithsej për vitin 2018 me realizimin

e një viti më parë 2017 rezulton më shumë për 5,2 %.

I. Programi “Shpenzimeve për skemën e detyrueshme të pensioneve”, zë 84 % të

shpenzimeve totale në vlerë 105,426 milion lekë. Duke e krahasuar me një vit më

parë ky program ka shpenzuar 5,257miljon lekë, ose 5,2% më shumë se viti 2017. II. Programi “Shpenzime për programe të tjera”. Për këtë kategori përfituesish janë kryer gjatë vitit shpenzime në shumën totale

13,082 milion lekë dhe krahasuar me planin e vitit janë realizuar më pak në

shumën 371 milion lekë ose janë realizuar 96.6%. Po të krahasojmë këto

shpenzime me vitin 2017, kemi rritje të përfitimeve në total në vlerën 1,253

milion lekë, ose 10.6% më shumë.

III. Programi “Shpenzime për skemën e sigurimeve suplementare”. Këto shpenzime janë realizuar në shumën 4,722 milion lekë, kundrejt 5,507

milion lekë të planit të ndryshuar, pra realizuar në masën 85,7%, ose realizuar

më pak për 785 milion lekë. Duke e krahasuar me vitin e kaluar ky program është realizuar më pak për 4,4%, ose në vlerë absolute për 216 milion lekë.

Faktorët e rritjes së shpenzimeve për përfitime:

-Rritja e nivelit të shpenzimeve të pensioneve, si përbërës kryesor i programit

“Shpenzime për skemën e detyrueshme të pensioneve” është pasojë e


203

indeksimit të pensioneve në masën 2,8%, duke filluar nga muaji Korrik i vitit

2018, si dhe e rritjes neto të numrit të përfituesve u arrit njehësimi e masës së

rritjes së pensionit për të gjitha kategoritë e pensioneve si në qytet dhe fshat.

Nga tabela e mësipërme vërehet se në vitin 2018 masa e pensionit është ritur

2,8%, ndërsa një vit më parë me 3% si në qytet dhe në fshat, në zbatim të VKM nr.161, datë 01.03.2017 “Për disa ndryshime në VKM nr.409, datë 01.06.2016 ” u bë ngushtimi i diferencave në masën e pensioneve për të gjitha kategoritë si

në qytet e në fshat duke realizuar kështu objektivat e institucionit.

Realizimi i shpenzimeve të pensioneve të fshatit, të cilat këtë vit zënë 12.2% të

shpenzimeve të pensioneve janë në masën 12,342 milion lekë, dhe janë më pak

se viti 2017 për 1,288 milion lekë, ose 9% më pak. Duke e krahasuar me vitin

2016 është ulur me 10,1%, ose në vlerë 1,533 milion lekë.

C. Deficitit i pensioneve Deficiti i degës së pensioneve për vitin 2018, rezultoi në shumën 26,965 milionë lekë, o me një diferencë nga plani fillestar për 1,674 milionë lekë më pak. Ky tregues u pakësua me 493 milionë lekë, apo rreth 1,8 % më pak, në krahasim me

vitin 2017, ndërsa në raport me PBB-në ky tregues është përmirësuar nga 1.77

pikë në vitin 2017, në 1.63 pikë në vitin 2018. Rezultat i uljes së deficitit,

krahasuar me një vit më parë, është kryesisht rritja e të ardhurave me shume se

rritmi i rritjes se shpenzimeve.

Në vitin 2018 të ardhurat e drejtpërdrejta u realizuan në shumën 79, 341milionë

lekë, kundrejt 73,556 milionë lekë në vitin 2017, ose 5,785 milionë lekë më

shumë, ndërkohë që shpenzimet për sigurimin e detyrueshëm shoqërore në vitin

2018, rezultuan në shumën 107,229 milionë lekë kundrejt 102,012 milionë lekë

që ishin në vitin 2017, duke u rritur me 5,217 milionë lekë, ose rreth 568 milionë lekë më pak se ritmi i rritjes së të ardhurave.

Në 5 vitet e fundit evidentohet një rritje e ndjeshme e të ardhurave nga

kontributet, e cila kryesisht është pasojë e rritjes së numrit të kontribuesve,

sepse efekti i rritjes së tyre për shkak të rritjes së pagës minimale është jo shumë

i lartë, ose rreth 9%. Në vitin 2018, kundrejt vitit 2013 të ardhurat e

drejtpërdrejta nga kontributet dhe të ardhurat e tjera janë rritur me 27,951

milionë lekë, ose 54.4% . Në total, në vitin 2018 numri i kontribuesve arriti në

778,144 persona, kundrejt vitit 2013, numri i kontribuesve është rritur me

216,975 persona, ose 38.7% më shumë, ndërkohë që numri fizik i tyre është edhe

më i lartë. Gjithsesi edhe pse i përmirësuar nga viti në vit si në % e PBB, përsëri në total

dificiti i sistemit të pensioneve publike mbetet mjaft i lartë. Në vitin 2018

evidentohen 26,965 milionë lekë, ose rreth 25% e shpenzimeve të sistemit të

sigurimit shoqëror të detyrueshëm.

1. Deficiti i degës së pensioneve të fshatit, ka rezultuar 10,530 milionë lekë, nga

11,371 milionë lekë një vit më parë, pra 841 milionë lekë më pak, ose rreth 7%

më pak. Edhe pse në vlerë nominale, rezultati financiar i kësaj dege, duket disi i

përmirësuar, deficiti i skemës konsiderohet i lartë nëse konsiderojmë që skema

mbulon vetëm 20% të numrit të përgjithshëm të përfituesve.

2. Ndërsa skema e pensioneve të qytetit ka rezultuar me një deficit prej 16 435

milionë lekë dhe zë rreth 61 % të dificitit të përgjithshëm. Skema e sigurimeve

shoqërore në qytet arin të financojë nëpërmjet kontributeve 82.3% të

shpenzimeve, ndërsa 17,3 % e tyre financohet nga buxheti i shtetit në formën e

subvecioneve buxhetore për mbulimin e dificitit.

Pra sipas treguesve ekonomik dhe financiar të vitit 2018, skema e sigurimit të

fshatit, jo vetëm që mbetet problematike për të gjithë skemën e sigurimeve


204

shoqërore, por nuk të jep edhe optimizëm për ecurinë e mirë të këtyre treguesve

si dhe për qëndrueshmëri financiare të saj për vitet në vazhdim. Megjithëkëtë,

nëse do të mundet të futen në këtë skemë e gjithë popullsia aktive në fshat me

mbi 120 mijë persona të vetëpunësuar në bujqësi të evidentuara në bilancin e

popullsisë aktive në fshat sipas ISSH, kjo skeme mundë të përmirësohet ndjeshëm.

4.2.8 Fondi i Sigurimit të Detyrueshëm të Kujdesit Shëndetësor (FSDKSH)

Misioni i FSDKSH është të ofrojë dhe administrojë sigurimin e detyrueshëm të

kujdesit shëndetësor në Republikën e Shqipërisë. Si administrues i vetëm i

skemës së sigurimeve të detyrueshme shëndetësore, synon në mbulimin e

popullsisë në përfitimin e shërbimeve të kujdesit shëndetësor, në sektorin publik

dhe atë privat në bazë të ligjit. FSDKSH menaxhon burimet financiare dhe zhvillon

skemën e sigurimeve shëndetësore, me qëllim që të siguruarit të marrin

shërbime sa më cilësore dhe në përputhje me nevojat reale, të zgjerojë shtrirjen

e skemës, me qëllim mbulimin universal të popullatës më shërbim shëndetësor dhe krijimin e aksesit në shërbimet shëndetësore për të gjithë personat të

siguruar dhe të pasiguruar. FSDKSH financon shërbimet shëndetësore nga ofrues

publikë dhe privatë, në përputhje me politikat kombëtare të kujdesit

shëndetësor, me synim shndërrimin në blerës të vetëm të kujdesit shëndetësor,

financon paketat e shërbimeve të kujdesit shëndetësor, sipas përcaktimeve të

bëra në ligj.

Objektivat e viteve 2018-2020, janë: Financimi i shërbimeve shëndetësore

(parësore e spitalore); Qëndrueshmëria dhe përmirësimi i situatës financiare të

skemës, nëpërmjet përdorimit me efektivitet të burimeve të financimit, forcimit

të kontrollit të shpenzimeve; Rritja e kosto-efektivitetit të listës së barnave; Realizimi i marrëdhënieve kontraktuale korrekte midis FSDKSH dhe ofruesve të

shërbimit shëndetësor në funksion të përmirësimit të shërbimit; Financimi i

paketave të miratuara të shërbimit spitalor në spitalet publike e jopublike, duke

mbajtur nën kontroll kapacitetet financiare të Fondit; Pagesat për kujdes

shëndetësor, sipas marrëveshjeve ndërkombëtare të nënshkruara; Intensifikimi

i punës për kostimin e shërbimeve të reja shëndetësore, në kujdesin

shëndetësor, me synim ndryshimin e mënyrës së financimit të shërbimeve

shëndetësore nga Fondi; Financimi i shërbimit të kontrollit bazë mjekësor bazë

për të paktën 50% të numrit të shtetasve të moshës 35-70 vjeç.

Programimi i të ardhurave dhe shpenzimeve të FSDKSH është pjesë përbërëse e dy programeve buxhetore të MSHMS, shpenzime buxhetore zënë 80% të

programeve për shëndetësinë, por që nuk janë programe më vehte, me struktura

të grupit të menaxhimit të programeve, ku të programojnë si treguesit makro-

ekonomikë dhe fazën e parë të programimit afatmesëm të buxhetit.

Treguesit makro dhe Faza e parë e PBA 2018-2020 është programuar dhe

përgatitur vetëm në MSHMS sipas përcaktimeve në udhëzimin standard të

përgatitjes së programit buxhetor afatmesëm.

Faza e dytë e PBA 2018-2020, është përgatitur në të gjitha strukturat e varësisë

dhe drejtoritë përkatëse të këtij institucioni, duke dërguar udhëzimin për

hartimin e treguesve buxhetor për 13 Drejtoritë Rajonale dhe 4 degëve të fondit. Në zbatim të tij dhe në bazë të kalendarit të miratuar për këtë qëllim, të gjitha

Drejtoritë Rajonale dhe degët kanë dërguar hartimin e projektbuxhetit të vitit

2018, mbi bazën e të cilave FSDKSH ka hartuar projektprogramin e përgjithshëm

të FSDKSH-së, të ndarë me programe.

Bazuar në të dhënat e projekt buxheteve të njësive të vartësisë, Drejtoria

Ekonomike ka përmbledhur dhe përgatitur projekt buxhetin e FSDKSH dhe ja ka


205

dorëzuar grupit të menaxhimit Strategjik, brenda datës 15 gusht 2017. Në këtë

program buxhetor janë përllogaritur të ardhurat dhe shpenzimet, duke u

mbështetur në bazën ligjore mbi të cilën funksionon skema e sigurimeve

shëndetësore, si dhe një sërë efektesh që parashikon zhvillimi aktual i skemës.

Në pasqyrën bashkëlidhur këtij relacioni, janë të dhënat për realizimin e buxhetit të vitit 2016, programi i vitit 2017, realizimin e gjashtëmujorit të parë të vitit

2017, pritshmëria për vitin 2017 dhe parashikimin e buxhetit të FSDKSH për vitet

2018-2020. Treguesit e fazës së dytë të programimit janë dërguar në MFE &

MSHMS me shkresën nr.4643, datë 31.08.2017, pra brenda afatit ligjor.

Programimi Buxhetor Afatmesëm (PBA) 2018-2020 (tavanet, shtesat për të tre

periudhat), krahasuar me tavanet dhe miratimin e vitit 2017, janë: Tabela nr. 54 Në milion lekë

Nr

BUXHETI

2017 2018 2019 2020

Tavanet Mirat. Tavanet Shtesa Gjithsej Tavanet Shtesa Gjithsej Tavanet Shtesa Gjithsej

I TËARDHURAT

(A+B)

37,500.0 38,122.0 39,000.0 6,511.5 45,511.5 40,500.0 7,089.8 47,589.8 43,000.0 7,962.3 50,962.3

A Kontrib. e të tjera 11,305.0 11,132.0 11,906.0 0.0 11,906.0 12,780.0 0.0 12,780.0 13,620.0 0.0 13,620.0

1 Kontribute 11,305.0 11,906.0 0.0 11,906.0 12,780.0 0.0 12,780.0 13,620.0 0.0 13,620.0

2 Të tjera 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0

B Trasf. të B.Shtetit 26,195.0 26,990.0 27,094 6,511.5 33,605.5 27,720.0 7,089.8 34,809.8 29,380.0 7,962.3 37,342.3

1 Për shërb.

parësor

8,075.0 8,097.0 8,068.0 2,338.5 10,406.5 7,878.0 2,729.0 10,607.0 8,200.0 3,425.0 11,625.0

2 “’ “” ” Spitalor

18,120.0 18,893.0 19,026.0 4,173.0 23,199.0 19,842 4,360.8 24,202.8 21,180.0 4,537.3 25,717.3

II SHPENZIMET(A+B) 37,500.0 38,122.0 39,000.0 6,511.5 45,511.5 40,500.0 7,089.8 47,589.8 43,000.0 7,962.3 50,962.3

A Shërbimi parësor 18,580.0 19,154.0 2,223.5 21,377.5 19,798.0 2,609.0 22,407.0 21,222.0 3,300.0 24,522.0

1 Rimbursi i

barnave

9,400.0 9,400.0 9,900.0 1,708.5 11,608.5 10,400.0 1,900.0 12,300.0 11,500.0 2,500.0 14,000.0

2 Kujdesi parësor 8,080.0 7,782.8 7,952.0 515.0 8,467.0 8,163.0 679.0 8,842.0 8,412.0 800.0 9,212.0

- Paga e shtesa 5,574.0 4,920.0 5,535.0 465.0 6,000.0 5,700.0 600.0 6,300.0 5,900.0 700.0 6,600.0

- sigurime 900.0 1,380.0 890.0 50.0 940.0 906.0 79.0 985.0 935.0 85.0 1,020.0

- Mallra shërbime 720.0 605.8 650.0 0.0 650.0 680.0 0.0 680.0 700.0 15.0 715.0

- Kontrol bazë

(chekap)

886.0 877.0 877.0 0.0 877.0 877.0 0.0 877.0 877.0 0.0 877.0

3 Shpenz.

Administrat.

850.0 879.0 952.0 0.0 952.0 1,015.0 0.0 1,015.0 1,060.0 0.0 1,060.0

- Paga e shtesa 545.0 586.0 640.0 0.0 640.0 670.0 0.0 670.0 700.0 0.0 700.0

- sigurime 90.0 113.0 102.0 0.0 102.0 105.0 0.0 105.0 110.0 0.0 110.0

- Mallra shërbime 215.0 180.0 210.0 0.0 210.0 240.0 0.0 240.0 250.0 0.0 250.0

4 Shpenz. për

investim

250.0 367.2 350.0 0.0 350.0 220.0 30.0 250.0 250.0 0.0 250.0

- ndërtesa 160.0 118 117.5 0.0 117.5 70.0 30.0 100.0 100.0 0.0 100.0

- Paisje informatike 40.0 39.5 22.8 0.0 22.8 50.0 0.0 50.0 50.0 0.0 50.0

- softëare 50.0 209.7 209.7 0.0 209.7 100.0 0.0 100.0 100.0 0.0 100.0

B Shërbimi spitalor 18,920.0 19,693.0 19,846.0 4,288.0 24,134.0 20,702.0 4,480.8 25,182.8 21,778.0 4,662.3 26,440.3

1 “” Spitalor me thesar

18,120.0 18,893.0 19,026.0 4,173.0 23,199.0 19,842.0 4,360.8 24,202.8 20,883.0 4,537.3 25,420.3

- Paga e shtesa 7,070.0 6,800.0 6,775.0 1,805.0 8,580.0 6,984.0 2,025.0 9,009.0 7,600.0 1,900.0 9,500.0

- sigurime 1,180.0 1,150.0 1,130.0 300.0 1,430.0 1,180.0 320.0 1,500.0 1,280.0 295.0 1,575.0

- Mallra shërbime 6,470.0 7,352.6 6,999.3 500.7 7,500.0 7,317.0 433.0 7,750.0 7,510.0 490.0 8,000.0

- Trajtime me VKM 60.0 50.0 50.0 0.0 50.0 50.0 0.0 50.0 50.0 0.0 50.0

- Trasfer për mjekë

spec

40.0 15.0 15.0 0.0 15.0 15.0 0.0 15.0 15.0 0.0 15.0

- Pag e Paketave

spital

2,030.3 2,252.1 1,890.0 1,567.3 3,457.3 2,036.0 1,582.8 3,618.8 2,107.4 1,852.3 3,959.7

- Pagesa shërbime

PPP

1,269.7 2,273.3 2,166.7 0.0 2,166.7 2,260.0 0.0 2,260.0 2,320.6 0.0 2,320.6

2 Spitali Durësit 800.0 800.0 820.0 115.0 935.0 860.0 120.0 980.0 895.0 125.0 1,020.0

- Paga e shtesa 430.0 430.0 445.0 90.0 535.0 470.0 90.0 560.0 490.0 93.0 583.0

- sigurime 72.0 72.0 75.0 15.0 90.0 80.0 13.0 93.0 85.0 12.0 97.0

- Mallra shërbime 298.0 298.0 300.0 10.0 310.0 310.0 17.0 327.0 320.0 20.0 340.0

Burimi: FSKDSH; Punoi: KLSH

Programimi i PBA për vitin 2018, janë llogaritur dhe kërkuar shtesë 6,511.5 milion

lekë për:

- Për shërbimin parësor për 2,223.5 milion lekë, të ndarë për: rimbursimin e

barnave, në vlerë 1,708.5 milion lekë dhe për kujdesin parësor, në vlerë 515

milion lekë (465 milion lekë paga e shtesa dhe 50 milion lekë sigurime);

-Për shërbimin spitalor, në vlerë 4,288 milion lekë, të ndarë për: shërbimin

spitalor me thesar për 4,173 milion lekë (1,805 milion lekë paga e shtesa, 300

milion lekë sigurime ,500.7 milion lekë mallra e shërbime dhe 1567.3 milion lekë

për paketat spitalore); shërbimi spitalit Durrës për 115 milion lekë (90 milion lekë paga e shtesa, 15 milion lekë sigurime dhe 10 milion lekë mallra e shërbime).


206

Treguesit e projekt buxhetit dhe buxhetit të FSDKSH, janë paraqitur për shqyrtim

dhe miratim në Këshillin Administrativ (KA) të FSDKSH, i cili me vendimin nr.62,

datë 25.09.2017, e ka miratuar buxhetin pa asnjë ndryshim.

Ndryshimet e buxhetit këtë vit, nuk kanë ndryshuar vlerën totale të tij, por vetëm

zërat brenda të ardhurave dhe krahasuar me planin me ndryshime për vitin 2017, janë të paraqitura në tabelën e mëposhtme: Tabela nr. 55 Në milion lekë

Zërat e buxhetit 2017 2018

Plan me

#

Fakti

VKA/1

26.02

VKA/2

26.02

AN/1

26.07

VKM

547

19.09

VKA/

17

8.11

VKA/

18

8.11

VKM

800

26.12

VKM

801

26.12

VKA

22

26.12

VKA/

23

26.12

Shuma

#

Buxh.

Përf.

ARDHURAT 39.405.1 38,228.1 40,400.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 40,400.0

A. Kont & tëtjer 11.154.0 12,359.3 11,906.0 620.0 620.0 12,526.0

B. Kontr. i B.Sht 28.073.1 25,868.8 28,494.0 -620.0 0.0 0.0 -620.0 27,874.0

1. Për Parësorin 8.548.8 6,781.6 8,601.0 -620.0 -620.0 -500.0 -

1,120.0

7,481.0

2. Për Spitalori 19.524.3 19,087.2 19,893.0 620.0 500.0 500.0 20,393.0

SHPENZIMET 39.405.0 39,090.1 40,400.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 500.0 -500.0 0.0 0.0 40,400.0

A.Shërb.Parësor 19,046.3 18,976.6 19,715.0 -500.0 -500.0 19,215.0

1. Rimb i barna 10.100.0 10,088.3 10,400.0 63.0 63.0 10,463.0

2. Shp p kujpar 8.061.1 8,021.2 8,033.0 -167.0 -167.0 7,866.0

3. Shpenz.admin 879.0 865.7 952.0 -152.0 -152.0 800.0

4. Investime 6.2 1.4 330.0 -244.0 -244.0 86.0

B.Kujd.Spitalor 20,358.8 20,113.5 20,685.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 500.0 0.0 500.0 21,185.0

1. Shp Sp.Dures 834.5 834.4 792.0 0.0 792.0

2. “ Spital (thesar) 19.524.3 19,279.1 19,893.0 500.0 20,393.0

paga (600) 7.565.0 7,530.6 7,720.6 153.1 36.9 35.1 225.1 7,945.6

sigurime (601) 1.246.4 1,229.9 1,268.1 30.7 9.4 40.1 1,308.2

mallresher (602) 7.777.2 7,663.3 6,484.5 587 167.9 70 24.8 849.7 7,334.2

Paketat 1.398.5 1,364.3 2,203.8 -770.8 -70 -840.8 1,363.0

rimbursime VKM 50.0 24.1 50.0 -10.0 -10.0 40.0

tran ind (mj spec) 15.0 10.1 52.0 -20.0 -20.0 32.0

pag e sherb. PPP 1.473.3 1,456.8 1,870.0 500.0 500.0 2,370.0

Rezerve spitalori 0.0 0.0 244.0 -

214.2

30.0 -59.9 -244.1 -0.1


Plani përfundimtar i vitit 2018, në vlerë 40,400 milion lekë është rreth 1 miliardë

lekë më shumë se plani i ndryshuar i vitit 2017, ose 2.5% më shumë se një vit më

parë. Gjatë vitit 2018, të ardhurat në total nuk kanë ndryshuar, por janë

ndryshuar me zëra (shtuar e pakësuar), si më poshtë: Pra është shtuar kontributi

i sigurimeve për 620 milion lekë dhe janë pakësuar trasfertat e buxhetit të shtetit

për shërbimin parësor, me Aktin Normativ nr.1, datë 26.07.2018, duke shtuar

kontributet për 620 milion lekë dhe duke zbritur trafertat e buxhetit të shtetit

për Spitalorin po në këtë vlerë. Po me VKM nr.547, datë 19.09.2018 është bërë

regullimi që kjo zbritje në vlerë 620 milion lekë, të bëhej në trasfertat për Shërbimin Parësor. Me VKM nr.800, datë 26.12.2018 është bërë zbritja, në vlerë

500 milion lekë në Shërbimin Parësor dhe shtuar kjo shumë në Shërbimin

Spitalor. Gjatë vitit 2018, shpenzimet në total nuk kanë ndryshuar, por janë

ndryshuar me zëra (shtuar e pakësuar), si më poshtë: Pra është pakësuar

programi i shërbimit parësor, në vlerë 500 milion lekë (kujdesi parësor është

pakësuar për 167 milion lekë, shpenzimet administrative janë pakësuar për 152

milion lekë, shpenzimet për investimet në vlerë 244 milion lekë dhe është shtuar

rimbursimi i barnave për 63 milion lekë). Është shtuar financimi për shërbimin

spitalor me thesar për 500 milion lekë në zërat: paga e shtesa për 265.2 milion lekë; mallra e shërbime për 849.7 milion lekë; pakësuar paketat spitalore 840.8

milion lekë; rimbursimi me VKM më pak për 10 milion lekë; transport për individë

mjekë e specialist 20 milion lekë; janë shtuar pagesat e PPP për 500 milion lekë

dhe harxhuar rezerva për 244 milion lekë.

Realizimi dhe Monitorimi i Buxhetit të FSDKSH për vitin 2018:

Zbatimi i buxhetit të Drejtorive Rajonale raportohet në Drejtorinë e Ekonomike

të FSDKSH, sipas përkatësisë, çdo muaj deri në datë 4 të muajit pasardhës.

Raportimi bëhet sipas formatit të përcaktuar, mbi bazën e evidencës kontabile,

për zbatimin e planit të muajit dhe progresiv.


207

Programimi i vitit 2018 (tavanet plus shtesat), aprovimi i tij me KA, miratimi i tij

me ligjin vjetor, fakti i krahasuar me realizimin e një viti më parë, janë si në

tabelën e mëposhtme: Tabela nr. 56 Në milion lekë

BUXHETI 2017 2018 Difer. e faktit 2018 me:

Aprovuar Plani me # fakti Kërk PBA Aprovuar Plani me # Fakti Planin # Faktin 2017

I TË ARDHURAT (A+B) 38,122.0 39,405.1 38,228.1 45,511.5 40,400.0 40,400.0 40,101.9 -298.1 1,873.8

A Kontrib. e të tjera 11,132.0 11,332.0 12,359.3 11,906.0 11,906.0 12,526.0 12,310.8 -215.2 -48.5

1 Kontribute 11,132.0 11,154.0 12,267.6 11,906.0 11,726.0 12,346.0 12,250.4 -95.6 -17.2

2 Të tjera 0.0 178.0 91.7 0.0 180.0 180.0 60.4 -119.6 -31.3

B Trasf. të B.Shtetit 26,990.0 28,073.1 25,868.8 33,605.5 28,494.0 27,874.0 27,791.1 -82.9 1,922.3

1 Për shërb. parësor 8,098.0 8,548.8 6,781.6 10,406.5 8,601.0 7,480.0 7,481.0 1.0 699.4

2 “’ “” ” Spitalor 18,893.0 19,524.3 19,087.2 23,199.0 19,893.0 20,393.0 20,310.1 -82.9 1,222.9

II SHPENZIMET (A+B) 38,122.0 39,405.1 39,090.1 45,511.5 40,400.0 40,400.0 40,158.2 -241.8 1,068.1

A Shërb. i kujdesit parësor 18,429.0 19,046.3 18,976.5 21,377.5 19,715.0 19,215.0 19,116.1 -98.9 139.6

1 Rimbursimi i barnave 9,400.0 10,100.0 10,088.3 11,608.5 10,400.0 10,463.0 10,427.1 -35.9 338.8

2 Kujdesi parësor 7,782.8 8,061.1 8,021.2 8,467.0 8,033.0 7,866.0 7,846.5 -19.5 -174.7

- Financimi QSH 6,905.8 7,184.1 7,144.2 7,590.0 7,156.9 6,989.9 6,970.4 -19.5 -173.8

- Kontrolli bazë (chekap) 877.0 877.0 877.0 877.0 876.1 876.1 876.1 0.0 -0.9

3 Shpenz. Administrative 879.0 879.0 865.7 952.0 952.0 800.0 758.5 -41.5 -107.2

- Paga e shtesa 586.0 580.4 574.8 640.0 628.4 640 532.7 532.7 -42.1

- sigurime 113.0 95.3 93.6 102.0 99.7 102 83.9 83.9 -9.6

- Mallra shërbime 180.0 203.3 197.3 210.0 202.2 210 141.8 141.8 -55.5

- rezervë 0.0 0.0 0.0 21.7 0.0 0.0 0.0

4 Shpenz. për investime 367.2 6.2 1.3 350.0 330.0 86.0 84.0 -2.0 82.7

- ndërtesa 118.0 0.1 0.0 117.5 61.7 46.4 46.0 -0.4 46.0

- Paisje informatike 39.5 2.5 1.3 22.8 36.0 38. 38.0 0.0 36.7

- softëare 209.7 0.0 0.0 209.7 209.7 0.0 0.0 0.0 0.0

- rezervë 0.0 3.6 0.0 1.6 1.6 0.0 -1.6 0.0

B Shërb. i kujdesit spitalor 19,693.0 20,358.8 20,113.5 24,134.0 20,685.0 21,185.0 21,042.2 -142.8 928.7

1 ‘’Me thesar 18,893.0 19,524.3 19,279.1 23,199.0 19,893.0 20,393.0 20,250.2 -142.8 971.1

- Paga e shtesa 6,800.0 7,565.0 7,530.6 8,580.0 7,720.6 7,945.6 7,923.0 -22.6 392.4

- sigurime 1,150.0 1,246.4 1,229.9 1,430.0 1,268.1 1,308.2 1,290.0 -18.2 60.1

- Mallra shërbime 7,352.6 7,777.2 7,663.3 7,500.0 6,484.5 7,334.2 7,262.0 -72.2 -401.3

- Trajtime me VKM 50.0 50.0 24.1 50.0 50.0 40.0 29.0 -11.0 4.9

- Trasferta për mjekë spec 15.0 15.0 10.1 15.0 52.0 32.0 20.6 -11.4 10.5

- Paketa e shërbimeve 1,252.1 1,397.5 1,364.3 3,457.3 2,203.8 1,363.0 1,361.0 -2.0 -3.3

- Pagesa shërbime PPP 2,273.3 1,473.3 1,456.8 2,166.7 1,870.0 2,370.0 2,364.5 -5.5 907.7

- rezervë 0.0 0.0 0.0 0.0 244.0 0.0 0.0 0.0 0.0

2 Spitali Durësit 800.0 834.5 834.4 935.0 792.0 792.0 792.0 0.0 -42.4

- Paga e shtesa 430.0 459,6 459,6 535.0 434.0 434.0 434.0 0.0 -25.6

- sigurime 72.0 76,9 76,8 90.0 76.0 76.0 76.0 0.0 -0.8

- Mallra shërbime 298.0 298,0 298,0 310.0 282.0 282.0 282.0 0.0 -16.0

DIF. (TËADHURA-SHPENZIME) 0.0 0.0 -861.9 0.0 0.0 0.0 -56.3 56.3 805.6


Realizimi i të ardhurave në total për vitin 2018, është 40,101.9 milion lekë, janë

realizuar më pak se plani (fillestar & përfundimtar) për 298.1 milion lekë, ose

0.7% më pak. Po ta krahasojmë realizimin e këtij viti me një më parë, të ardhurat

e 2018, janë më shumë se viti 2017 për 1,873.8 milion lekë, ose 4.9% më shumë.

Ato përbëhen nga:

1.Realizimi i kontributeve të sigurimeve shëndetësore e të tjera, në masën

12,310.8 milion lekë, është më shumë se plani fillestar për 404.8 milion lekë, ose 3.4% më shumë dhe nga plani i ndryshuar janë realizuar më pak për 215.2 milion

lekë. Po ta krahasojmë realizimin e këtij viti me një vit më parë kontributet e

2018, janë realizuar më pak se viti 2017 për 48.5 milion lekë, ose 0.4% më pak.

2.Realizimi i financimeve nga buxheti i shtetit për vitin 2018, janë realizuar në

masën 27,791.1milion lekë, financime më pak se plani fillestar për 702.9 milion

lekë, ose 2.5% më pak, ndërsa nga plani i ndryshuar janë më pak për 82.9 milion

lekë. Po ta krahasojmë realizimin e këtij viti me një vit më parë financimet e 2018,

janë më shumë se viti 2017 për 1,922.3 milion lekë, ose 7.4% më shumë.

Realizimi i shpenzimeve për vitin 2018 është 40,158.2 milion lekë, janë realizuar

më pak se plani (fillestar & përfundimtar) për 241.1 milion lekë, ose 0.6% më pak. Po ta krahasojmë realizimin e këtij viti, me një më parë, shpenzimet e 2018 janë

realizuar më shumë se viti 2017 për 1,068.1 milion lekë, ose 2.7% më shumë. Ato

përbëhen nga:

1.Realizimi i shpenzimeve të kujdesit parësor për vitin 2018 është 19,116.1 milion

lekë, është realizuar më pak se plani fillestar për 598.9 milion lekë, ose 3% më

pak dhe nga plani i ndryshuar janë realizuar më pak për 98.9 milion lekë. Po ta


208

krahasojmë realizimin e këtij viti me një vit më parë këto shpenzime, janë

realizuar më shumë se viti 2017 për 139.6 milion lekë, ose 0.7% më shumë.

2.Realizimi i shpenzimeve të kujdesit spitalor për vitin 2018 është 21,042.2 milion

lekë, shpenzime më shumë se plani fillestar për 367.2 milion lekë, ose 1.7% më

shumë; ndërsa nga plani i ndryshuar janë më pak për 142.8 milion lekë. Po ta krahasojmë realizimin e këtij viti me një vit më parë, janë më shumë se viti 2017

për 928.7 milion lekë, ose 4.6% më shumë.

Realizimit të të ardhurave dhe shpenzimeve me aktivitete dhe drejtori rajonale,

spitaleve dhe aparatit të FSDKSH, krahasuar në total edhe me një vit më parë,

është si në tabelën e mëposhtme: Tabela nr. 57 Në milion lekë

Drej. Rajon.

Të ardhura gjithsej nga kontrib

Transf. buxheti

Të tjera

Shpenzime gjithsej administ paresori rimbursim Investime spitalor + pak +

VKM

2017 2018 2018 2017 2018 2018

Berat 7.0 6.6 4.7 1.9 310.4 863.8 22.1 425.3 302.0 0.0 114.3

Diber 10.2 6.2 4.2 2.0 228.3 674.4 25.6 432.6 211.5 0.0 4.7

Durres 8.1 6.6 2.7 3.9 1,426.0 2,555.6 35.6 697.2 585.8 0.0 1,237.0

Elbasan 14.4 14.1 9.5 4.6 657.5 1,602.6 29.3 616.2 668.5 0.0 288.6

Fier 14.4 12.4 8.1 4.3 440.3 1,091.6 25.0 393.7 438.0 0.0 234.9

Lushnjë 2.4 2.6 0.0 2.6 385.6 649.8 10.7 251.6 387.5 0.0 0.0

Gjirokastër 7.8 7.6 5.2 2.5 181.5 527.1 22.6 338.6 160.5 0.0 5.3

Korçë 11.3 7.7 4.8 2.9 589.6 1,056.6 28.8 423.0 430.9 0.0 173.9

Pogradec 0.0 1.9 1.3 0.6 0.0 283.4 7.2 134.5 141.8 0.0 0.0

Kukës 2.9 2.6 1.5 1.1 104.1 306.7 21.8 192.1 88.8 0.0 4.0

Tropojë 1.6 0.8 0.5 0.2 43.5 154.7 7.5 108.0 39.2 0.0 0.0

Lezhë 8.3 7.1 4.6 2.5 320.2 816.4 24.0 340.4 326.4 0.7 124.8

Shkodër 9.6 8.3 5.3 3.0 557.9 1,495.8 29.1 600.9 558.3 0.1 307.4

Tiranë 30.0 20.3 4.4 15.9 2,300.0 3,609.2 77.0 1,166.1 2,357.7 8.4 0.0

Kamëz vore 2.9 2.8 0.0 2.8 314.5 589.2 17.8 264.0 307.1 0.2 0.0

Vlorë 7.7 5.4 3.7 1.7 350.8 910.3 24.1 368.1 358.9 0.0 159.1

Sarandë 3.8 4.1 2.8 1.2 100.1 253.4 9.8 147.3 96.3 0.0 0.0

DSHSUKS 0.6 0.0 0.0 0.01 3,147.5 4,916.2 64.2 0.0 2,967.9 0.0 1,884.2

Aparati 12,216.4 12,193.7 12,187.0 6.75 332.0 1,327.0 276.1 946.9 0.0 75.0 29.0

Parësori 6,781.6 7,481.0 0.0 7,481.0 0.0 8,021.2 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0

Spital Thesar

19,100.7 20,310.1 0.0 20,310.1 0.0 19,279.1 16,475.3 0.0 0.0 0.0 0.0 16,475.3

TOTALI 38,241.6 40,101.9 12,250.4 27,791.1 60.4 39,090.1 40,158.9 758.5 7,846.5 10,427.1 84.5 21,042.4


Të ardhurat (hyrat) gjithsej për vitin 2018 janë realizuar në vlerë 40,101.8 milion

lekë, nga 38,211.1 milion lekë të realizuara një vit më parë, pra janë realizuar

këtë vit 1,837.7milion lekë, ose 4.9% më shumë se në vitin 2017, të ndara:

-Të ardhurat nga kontributet dhe të tjera, të cilat zënë 30.7% të totalit, janë

realizuar për 12,310.7 milion lekë, nga 12,359.3 milion lekë realizuar një vit më parë, pra këtë vit janë realizuar më pak për 48.6 milion lekë, ose rreth 0.4% më

pak se në vitin 2017;

-Financime nga buxheti i shtetit për vitin 2018, zënë 69.3% të të hyrave në këtë

institucion, janë realizuar për 27,791.1 milion lekë, nga 25,868.8 milion lekë

realizuar një vit më parë, pra janë realizuar për 1,922.3 milion lekë më shumë,

ose 7.4% më shumë se në vitin 2017.

Realizimi dhe monitorimi i Shpenzimeve:

Shpenzimet gjithsej për vitin 2018, janë realizuar në vlerë 40,158.2 milion lekë

(hedhur tek pasqyrat e monitorimit 40,159 milion lekë), ose 99.4% të planit të ndryshuar dhe planit të miratuar, nga 39,091 milion lekë të realizuara një vit më

parë, pra janë realizuar këtë vit 1,067.2 milion lekë, ose 3.8% më shumë se në

vitin 2017, të ndara në 2 programe si më poshtë:

Programimi, ndryshimet gjatë vitit 2018 dhe realizimi i dy programeve të

shpenzimeve, krahasuar me një vit më parë, janë si në tabelën e mëposhtme:


209

Tabela nr. 58 Në milion lekë Shpenzimet 2017 2018 Dif .2018-2017

Plani ndryshuar

Fakti plani filles.

plani ndryshua

r

fakti në % Plani ndryshua

r

Faktet

I. Progra i shërbim.

parësor

19,046.3 18,976.5 19,715.0 19,215.0 19,116.1 99.5 -98.9 139.6

1.Shpen. rimb (barna e

paisje)

10,100.0 10,088.3 10,400.0 10,463.0 10,427.1 99.7 -35.9 338.8

2.Shpenz. për parësorin 8,061.1 8,021.2 8,033.0 7,866.0 7,846.5 99.7 -19.5 -174.7

3.Shpenz. administrative 879.0 865.7 952.0 800.0 758.5 94.9 -41.5 -107.2

4.Investime 6.2 1.3 330.0 86.0 84.0 97.7 -2.0 82.7

II. Shp për

shërbimspitalor

20,358.8 20,113.5 20,685.0 21,185.0 21,042.2 99.3 -142.8 928.7

1.Shp . Spital. me thesar 19,524.3 19,279.0 19,893.0 20,393.0 20,250.2 99.3 -142.8 971.2

2.”” spitalin e Durrësit 834.5 834.5 792.0 792.0 792.0 100.0 0.0 -42.5

TOTALI 39,405.1 39,091.0 40,400.0 40,400.0 40,158.3 99.4 -241.8 1,067.2


Pra realizimi i shpenzimeve sipas programeve janë realizuar:

-Shpenzime për programin e shërbimit parësor, zënë 47.7% të totalit, janë

realizuar për 19,116.1 milion lekë, nga 18,976.5 milion lekë realizuar një vit më

parë, pra këtë vit janë realizuar më shumë për 139.6 milion lekë, ose rreth 0.7% më shumë se në vitin 2017;

-Shpenzime për programin e shërbimit spitalor, zënë 52.3% të totalit, janë

realizuar për 21,042.2 milion lekë, nga 20,113.5 milion lekë realizuar një vit më

parë, pra janë realizuar për 928.7 milion lekë më shumë, ose 4.6% më shumë se

në vitin 2017.

Trendi i shpenzimeve për 5 vjet rresht rezulton, si në tabelën e mëposhtme: Tabela nr. 59 Në milion lekë

Shpenzimet 2014 2015 2016 2017 2018

I Programi i shërbimit parësor 15,747 15,373 17,165 18,976 19,116

1 Shpen. rimbursi (barna e paisje) 8,251 7,703 8,671 10,088 10,427

2 Shpenz. për parësorin 6,686 6,778 7,636 8,021 7,846

3 Shpenz. Administrative 703 718 787 866 759

4 Investime 107 174 71 1 84

II Shp për shërbimin spitalor 16,461 17,156 17,630 20,114 21,042

1 Shp për shërbimin spitalor me

thesar

15,742 16,330 16,860 19,279 20,250

2 ”” spitalin e durresit 719 826 770 835 792

TOTALI (I+II) 32,208 32,529 34,795 39,090 40,158

- Ndryshimi në vlerë nga një vit më

pare

321 2,266 4,295 1,068

- Ndryshimi në % nga një vit më

pare

1.0 7.0 12.3 2.7


Shpenzime për programin e “Shërbimit Parësor” për vitin 2018:

Për vitin 2018 këto shpenzime zënë 47.7% të totalit, në vlerë 19,116.1 milion

lekë, nga 18,976.5 milion lekë realizuar një vit më parë, pra janë realizuar më

shumë për 139.5 milion lekë, ose rreth 0.7% më shumë se në vitin 2017.

Shpenzimet për programin e “Shërbimit Parësor” përmbledh 4 aktivitete dhe janë realizuar si më poshtë:

Shpenzimet e Rimbursimit të Barnave dhe paisjeve mjekësore: Nga të dhënat e

vëna në dispozicion të tre drejtoritë teknike dhe DIAS konstatohet se shpenzimet

e rimbursimit të barnave janë realizuar në vlerën 10,427.1 milion lekë, ose 99.7%

e planit të ndryshuar. Duke e krahasuar me një vit më parë, në vlerë 10,088.3 milion lekë, janë shpenzuar më shumë këtë vit 338.8 milion lekë, ose 3.4% më

shumë.

Treguesit e rimbursimit të pranuar, vlera, numri recetave dhe çmimi mesatar i

një recete të rimbursueshme për 4 vitet e fundit, paraqiten si në tabelën e

mëposhtme:


210

Tabela nr. 60 Në milion lekë Nr. Emërtimi Viti 2015 Viti 2016 Viti 2017 Viti 2018

1 Shpen. e rimbursimit 8,109.8 8,425.0 10,416.8 11,027.1

Diferenca nga një vit më parë në

vlerë

315.2 1,991.8 610.3

“”” në % 3.9 23.6 5.9

2 Nr. i recetave të lëshuara, në copë 3,702,004 3,430,181 3,580,012 3,767,645


vlerë

-271,823 149,831 187,633

“”” në % -7.3 4.4 5.2

3 Vlera mesatare e recetave, në lekë 2,191 2,456 2,910 2,926.76


vlerë

265 454 17

“”” në % 12.1 18.5 0.6


Konstatojmë një rritje të shpenzimeve të rimbursimit të pranuar për vitet 2015 e

në vazhdim të marë në analizë, pra në: vitin 2016, vlera e rimbursimit të pranuar është 3.9% më shumë se në vitin 2015; në vitin 2017 është 23.6% më shumë se

në vitin 2016; në vitin 2018, vlera e rimbursimit të pranuar është 11,027.1 milion

lekë pra 5.9%, ose 610.3 milion lekë më shumë se viti 2017. Pra megjithëse për

vitin 2018, vlera e rimbursimit të barnave është ritur me 5.9% nr. i recetave është

ritur me 5.2%, ndërsa vlera mesatare e një recete është ritur me 0.6% më shumë

se një vit më parë.

Trendi i rimbursimit të pranuar, sipas kategorive për vitet 2015 deri në vitin 2018,

është si në tabelën e mëposhtme: Tabela nr. 61 Në mijë lekë

Kategoria e përfituesve viti 2015 viti 2016 viti 2017 viti 2018 Dif.18-17

Femije 0 -12 Muajsh 6,016 3,162 1,583 774 -809

Invalide të plotë 2,011,403 2,078,034 2,423,091 2,331,437 -91,654

Invalidë Lufte 7,095 3,739 3,294 1,637 -1,657

Te sëmurë me TBC 79 944 27 0 -27

Te Semurë me Ca 736,337 801,330 174,439 0 -174,439

Veterane 253,438 139,592 116,839 92,088 -24,751

Pensionistë 3,719,733 3,816,855 4,805,678 5,076,745 271,067

Raste te vecanta (SM) 576,033 660,496 146,722 0 -146,722

Jetimet 324 101 43 9 -34

Të verber 16,099 19,574 21,417 20,013 -1,404

IEVP 7,120 7,125 9,371 12,466 3,095

Azilkerkues 840 8,268 12,413 7,861 -4,552

VT(Viktim. Traf.) 1 21 70 17 -53

Pensionist Pa Pension 1,542 4,963 0 72,676 72,676

Invalide të pjesshem 30,873 26,457 12,454 4,013 -8,441

Jashte kategorie 0 0 0 1,114 1,114

Nxenes,studente>14vjec 6,168 478 25 0 -25

Pensioniste te pjesshsem 41,295 38,148 8,801 0 -8,801

Të paaftë fizikë +psikikë 3,233 39,968 283,820 364,372 80,552

Te papunë , Ndihmë ekonomike 58,744 11,281 1,373 0 -1,373

Gra me leje lindjeje 95 80 32 28 -4

Person i persekutuar 68 214 348 750 402

Te siguruar vullnetare 26,298 25,379 9,021 703 -8,318

Femije 1-14vjec 31,387 121 3 0 -3

Popullsi aktive 80,378 16,971 1,983 0 -1,983

I punësuar 222,148 301,566 197,314 92,887 -104,427

I vetpunësuar 12,979 39,320 26,793 9,660 -17,133

Femijë 1 - 18 vjec 52,101 150,670 273,102 275,718 2,616

Student 18 - 25 vjec 7,334 9,888 5,285 1,390 -3,895

Kujdestar për Inv. Para/Tetr. 621 1803 757 1,554 797

Ndihmë ekonomike 20,873 35,046 25,374 10,371 -15,003

I papunë/Punëkërkues 178,698 183,170 83,336 17,117 -66,219

Grua Shtatzanë 413 266 154 158 4

Person me sëmundje kronike 0 0 1,725,041 2,630,774 905,733

Të tjerë 0 0 46,830 723 -46,107

TOTALI 8,109,766 8,425,030 10,416,833 11,027,055 610,222



211

Vlera e listë-treguesve të pranuara për rimbursimin e barnave për vitin 2018

është 11,027 milion lekë, nga 10,450 milion lekë të programuara, sipas

përcaktimeve të këti vendimi dhe nga 10,417 milion lekë të pranuara një vit më

parë. Për vitin 2018 konstatohet se, me rritje të konsiderueshme të rimbursimit

të pranuar, krahasuar me vitin 2017 janë kategoritë: -“Persona me sëmundje kronike”, rimbursuar më shumë se një vit më parë për 905.6 milion lekë, ose 52.5% më shumë;

-“Pensionistë”, me një ritje nga një vit më parë për 271.1 milion lekë, ose 5.6%

më shumë;

-“Pensionistë pa pension”, me një ritje nga një vit më parë për 72.7 milion lekë, ose 100% më shumë;

-“Të paaftë fizikisht & mendërisht”, me një rritje nga një vit më parë për 80.6

milion lekë, ose 28.8% më shumë.

Shpenzimet e rimbursimit të likujduara sipas Drejtorive Rajonale, kundrejt planit

me ndryshime, paraqiten si më poshtë: Tabela nr. 62 Në mijë lekë

Drejtoritë Rajonale

2017 2018 Ndrysh faktit 2018

plan Fakti Plan Fakt Nga plani 2018 Fakti 2017

Në

vlerë

Në % Në

vlerë

Në %

Berat 287,000 286,483 301,800 301,670 -130 -0.04 15,187 5.30

Dibër 200,000 200,000 211,898 211,470 -428 -0.20 11,470 5.74

Durrës 548,000 547,934 584,811 585,065 254 0.04 37,131 6.78

Elbasan 625,000 624,981 667,880 667,856 -24 0.00 42,875 6.86

Fier 412,000 411,981 437,262 437,261 -1 0.00 25,280 6.14

Lushnjë 385,000 370,911 399,580 387,485 -12,095 -3.03 16,574 4.47

Gjirokastër 151,000 159,631 160,219 160,185 -34 -0.02 554 0.35

Korçë 554,000 554,000 430,724 430,469 -255 -0.06 -

123,531

-

22.30

Kukës 84,000 84,000 88,654 88,654 0 0.00 4,654 5.54

Tropojë 34,500 37,446 39,240 39,215 -25 -0.06 1,769 4.72

Lezhë 295,000 294,914 326,406 326,305 -101 -0.03 31,391 10.64

Shkodër 526,000 525,982 557,489 557,488 -1 0.00 31,506 5.99

Tiranë 2,221,500 2,217,341 2,358,780 2,357,699 -1,081 -0.05 140,358 6.33

Kamëz-Vorë 279,000 295,567 307,124 307,125 1 0.00 11,558 3.91

Vlorë 337,000 324,702 358,544 358,539 -5 0.00 33,837 10.42

Sarandë 90,000 89,833 96,412 96,273 -139 -0.14 6,440 7.17

DAPSHET 3,071,000 3,062,613 2,964,010 2,967,872 3,862 0.13 -94,741 -3.09

Pogradec 0 0 162,167 141,762 -20,405 -

12.58

141,762 100

Totali 10,100,000 10,088,319 10,453,000 10,422,392 -30,608 -

0.29

334,073 3.31


Nga tabela e mësipërme konstatojmë se rimbursimet e likujduara të vitit 2018,

krahasuar me planin e ndryshuar janë realizuar në masën 99.7%, pra kanë ngelur

pa likujduar 30,608 mijë lekë. Shumica e drejtorive rajonale, financimet për

barnat e rimbursueshme i kanë realizuar 100%, ndërsa disa drejtori rajonale u

kanë ngelur nga plani pa likujduar një përqindje e caktuar e këtyre fondeve, si:

DR Lushnjë, i kanë ngelur pa financuar nga plani i ndryshuar 12,095 mijë lekë, ose

3.03%; DR Pogradec i kanë ngelur pa financuar nga plani i ndryshuar 20,405 mijë lekë, ose 12.58%; Ndërsa DAPSHET, ka likujduar më shumë se plani për 3,862

mijë lekë, ose 0.13% më shumë.

Nga auditimi i përputhshmërisë, i mbështetur në standardet INTOSAI dhe në

Manualin e Auditimit të Përputhshmërisë së KLSH-së, rezultuan devijime nga

kuadri ligjor dhe rregullator në fuqi, të cilat janë materiale dhe justifikojnë

dhënien e një opinioni të kundërt të përputhshmërisë, kështu u konstatuan

mangësi dhe parregullsi në drejtim të:

1.Shpenzimet e Kontratës Koncesionare me PPP të “Shërbimit të Integruar të Furnizimit të Setit të Personalizuar të Instrumenteve Kirurgjikale Sterile dhe

Furnizim me Materiale Mjekësore Sterile”, kanë dalë përtej çdo parashikimi,


212

duke faturuar për vitin 2018 rreth 2,087 milion lekë, nga 1,260 milion lekë të

programuara në fillim të vitit. Deri në fund të vitit janë likuiduar 1,478 milion lekë

dhe si rezultat detyrim i prapambetur rezultoi në fund të vitit 2018 për 306 milion

lekë. Në këtë shërbim mungon udhëzimi dhe monitorimi fizik në shërbimet e

implementuara, kështu: a. Shërbimi i Integruar i Furnizimit të Setit të Personalizuar të Instrumenteve

Kirurgjikale Sterile dhe Furnizim me Materiale Mjekësore Sterile është realizuar

në bazë të Kontratës së Koncesionit (10 vjeçare) nr.1440/33, datë 10.12.2015,

midis “Sani Service” shpk dhe Ministrisë së Shëndetësisë, si përfituese e shërbimit, përfaqësuar nga ministri z.Ilir Beqja, autoritet që ka fuqinë për të

ekzekutuar, realizuar dhe përmbushur detyrimet e tij sipas kësaj kontrate (cituar

në shkronjën “g” të pikës 4.2 të saj) dhe Kontratës së Financimit (10 vjeçare) për “Shërbime të integruara të furnizimit të setit të personalizuar të instrumenteve kirurgjikale sterile dhe furnizim me materiale mjekësore sterile” datë 10.12.2015, midis FSDKSH përfaqësuar nga Milva Ikonomi dhe “Sani Service” shpk, ku janë përcaktuar kushtet paraprake, objekti i kontratës, çmimet e

kontratës, rishikimi i çmimeve të kontratës.

Kjo kontratë koncesionare ka filluar të zbatohet nga Spitalet Universitare prej

vitit 2016, kështu dhe monitorimi dhe likuidimi i saj është bërë në Drejtorinë e

Administrimit të Paketave dhe Egzaminimeve Terciale (DAPSHET).

Referuar dokumentacionit shkresor konstatojmë se, Drejtori i Përgjithshëm të

FSDKSH-së z. Erion Manohasa, me shkresën nr.24/1, datë 16.03.2017 ka

orientuar “...Bazuar në shkresën e Ministrit të Shëndetësisë, protokolluar në Fond me nr.24, datë 04.01.2017, në lidhje me autorizimin për aktivizimin e

shërbimit të sterilizimit të çdo paketimi që përmban material ambulator të sterilizuar me avull dhe çdo material të sterilizuar me cikël me temperaturë të

ulët, Shoqëria Koncensionare Sani service do të fillojë dhënien e këtij shërbimi

në Qendrën Spitalore Universitare Nënë Tereza, Tiranë si fillim vetëm në

Shërbimin e Kirurgjisë maxilofaciale, në Shërbimin e Kirurgjisë vaskulare dhe në

Shërbimin e Kirurgjisë plastike”, ndërkohë që realisht ky shërbim është shtrirë në gjithë spitalet universitare. Në vitin 2018, kjo kontratë është zgjeruar dhe në

Spitalet Rajonale dhe likuidimi i këtij shërbimi është bërë nga Drejtoritë Rajonale

të Fondit.

Nga auditimi i këtij shërbimi në DAPSHET u konstatua se, nuk ka një përcaktim

detajuar për përdorimin e kompleksiteteve për çdo lloj operacioni, numrin e pajisjeve të kompleksiteteve për çdo ndërhyrje dhe nuk ka një përcaktim të qartë

të përdorimit të seteve të sterilizimit me avull në shërbimet spitalore universitare

dhe në spitalet rajonale.

Strukturat e DAPSHET, kanë kërkuar në strukturat drejtuese të Fondit, një

udhëzimi për monitorimin dhe kontrollin e tij në teren, ndërkohë që konstatohen

edhe mungesa të strukturave për kontrollin e këtij shërbimi jo vetëm online, por

edhe fizikisht në të gjithë shtrirjen e tij, si për verifikimin e plotësimit të kartelave

mjekësore në përputhje me diagnozën e regjistruar në sistem, ashtu edhe në

përshtatjen e kompleksitetit me llojin e ndërhyrjes kirurgjikale.

b. Realizimi i këtij shërbimi për vitin 2018, ndarë sipas Spitaleve Universitare dhe Spitaleve Rajonale, por edhe sipas komleksiteteve, është realizuar:


213

Tabela nr. 63 Në mijë lekë Nr. Shërbimet të ndara me komleksitete: Nr. rasteve Vlera pa tvsh TVSH Totali

I Komplek i Lartë (çm. Pa tvsh 37,700 lekë) 16,976 542,020.40 108,404,080 650,424.48

A Shuma Spitaleve Universitare (1-5) 10,614 400,147.80 80,029.56 480,177.36

B Spitalet rajonale 6,362 141,872.60 28,374.52 170,247.12

II Kompleksi i Mesëm (çmimi Pa tvsh 22,300

lekë)

17,768 421,405.40 84,281.08 505,686.48

A Shuma Spitaleve Universitare (1 – 5) 16,133 359,765.90 71,953.18 431,719.08


III Kompleksiteti i Ulët (çmimi Pa tvsh 13,900

lekë)

55,337 769,184.30 153,836.86 923,021.16



IV SteriliziInst me Avull (çmimi Pa tvsh 266

lekë)

27,413 7,291.86 1,458.37 8,750.23



TOTALI I KOMPLEKSITETEVE (I+II+III+IV) 112,249 1,738,152.31 347,630.46 2,087,448.67

A Spitalet Universitare (DAPSHET) 82,730 1,235,484.40 247,096.88 1,482,581.28

B Spitalet Rajonale (DR) 29,519 502,667.90 100,533.58 604,867.39

Burimi: FSKDSH, përpunuar nga audituesi

Në total shërbimi i kryer dhe i monitoruar për vitin 2018, në Spitalet Universitare

(DAPSHET) dhe në Spitalet Rajonale (Drejtoritë Rajonale të Fondit) është në vlerë

2,087.45 milion lekë, në krahasim me 1,134 milion lekë në vitin 2017, pra këtë

vit është realizuar për 953.5 milion lekë më shumë se një vit më parë, ose 84%, i

realizuar:

-Në spitalet universitare (DAPSHET), është 71% e totalit të këtij shërbimi për

1,483 milion lekë, në krahasim me 1,116 milion lekë në vitin 2017, pra këtë vit

është realizuar 367 milion lekë, ose 32.8% më shumë se një vit më parë. -Në spitalet Rajonale (Drejtoritë Rajonale), është realizuar 29% e totalit të këtij

shërbimi për 605 milion lekë, në krahasim me 18 milion lekë në vitin 2017, pra

këtë vit është realizuar 587 milion lekë, ose 33.6 herë më shumë se një vit më

parë.

Po ti referohemi, llojit të kompleksiteteve të furnizuara, numrin mbi të cilat është

bërë dhe faturimi, si për spitalet universitare të monitoruara nga DAPSHET dhe

spitalet rajonale, për të dy vitet e fundit shifrat jepen në tabelën e mëposhtme: Tabela nr. 64

Lloji i paketës Çmimi/ njësi me TVSH DAPSHET Drejtori Rajonale

2017 2018 2017 2018

1 Kompleksitet i Lartë 45,240 7,306 10,622 41 6,362

2 Kompleksitet i Mesëm 26,760 14,359 16,133 164 1,635

3 Kompleksitet i Ulët 16,680 23.868 33,789 747 21,548

4 Sterilizimi i Instrmenta me avull 319.2 10,628 22,194 0 5,219

I Shuma 56,161 82,728 952 34,774

Burimi: FSKDSH, përpunuar nga audituesi

Shifrat tregojnë se paketa e llojit “Kompleksiteti i lartë” është realizuar për 45.4% më shumë se një vit më parë, “Kompleksiteti i mesëm” është realizuar 12.3% më shumë se një vit më parë, “Kompleksiteti i ulët” është realizuar 41.6% më shumë se një vit më parë, ndërsa “Sterilizimi instrumenteve me avull” është realizuar 104.8% më shumë se një vit më parë. Megjithëse vihet re trendi në rritje i këtij

shërbimi me 84% më shumë se një vit më parë, në strukturën organizative të

miratuar nga KA nuk është parashikuar një njësi kontrolluese/monitoruese për

të realizuar kontrollin e këtij shërbimi.

c. Likuidimi i këtij shërbimi për vitin 2018, krahasuar me shërbimin e realizuar,

të ndarë me kompleksitete, rezultoi si në tabelën e mëposhtme:


214

Tabela nr. 65 Pershkrimi i Kompleksitetit Çmimi/ njësi me TVSH Sete dhe vlera të përdorura& monitoruara Sete dhe vlera të likuiduara Vlera e pa

likuiduar milion lekë

Nr. seteve vlera milion lekë Nr. seteve vlera milion lekë

2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018

1 Kompl. i Larte 45,240 7306 10622 331 480 7,380 6,144 334 278 37 202

2 Kom. i Mesem 26,760 14359 16133 384 431 14,269 10,305 382 275 37 156

3 Kompl. i Ulet 16,680 23868 33789 398 564 22,056 24,237 368 405 54 159

4 Ster Inst Avull 319.2 10628 22,194 3 7 9,300 12,556 3 4 1 3

I Shuma DAPSHET 56,161 82,728 1,116 1,482 53,005 53,242 987 962 129 520

1 Kompl. i Larte 45,240 41 6,362 2 170 0 1,341 0 157 2 13

2 Kom. i Mesem 26,760 164 1635 4 74 0 5,291 0 46 4 28

3 Kompl. i Ulet 16,680 747 21,548 12 359 0 18,720 0 312 12 47

4 Ster Inst Avull 319.2 0 5,219 0 2 0 2,561 0 1 0 1

II Shuma DR 952 34,774 18 605 0 27,913 0 516 18 89

TOTALI (I+II) 57,113 117,502 1,134 2,087 0 81,155 987 1,478 147 609

Burimi: FSKDSH por përpunuar nga audituesi

Në total shërbimi i likuiduar për vitin 2018, është 1,487 milion lekë, në krahasim

me 987 milion lekë në vitin 2017, pra është likuiduar 500 milion lekë, ose 50.6% më shumë se një vit më parë. Ndërsa po ta krahasojmë shërbimin e kryer prej

2,087 milion lekë, me shërbimin e likuiduar në vlerë 1,487 milion lekë kanë ngelur

pa likuiduar në fund të vitit 2018, vlera prej 609 milion lekë, rezulton është

shërbimi i kryer dhe i pa likuiduar, nga të cilat 306 milion lekë janë detyrim i

prapambetur i këtij shërbimi në fund të vitit 2018, e ndarë me:

Në DAPSHET, janë likuiduar 962 milion lekë, pra kanë ngelur pa likuiduar në fund

të vitit 520 milion lekë. Krahasuar me një vit më parë, vlera e likuiduar këtij

shërbimi është rritur me 32.8% më shumë, nga të cilat 288 milion lekë janë

detyrim i prapambetur i këtij shërbimi në fund të vitit 2018.

Në Drejtoritë Rajonale janë likuiduar 516 milion lekë, pra kanë ngelur pa likuiduar në fund të vitit 89 milion lekë. Krahasuar me një vit më parë, vlera e likuiduar

këtij shërbimi është rritur me 100% më shumë, nga të cilat 18 milion lekë janë

detyrim i prapambetur i këtij shërbimi në fund të vitit 2018.

Pra nga auditimi në DAPSHET e këtij shërbimi, rezultoi se megjithëse shtesat e

buxhetit gjatë vitit 2018, likuidimi i këtij shërbimi, nuk është financuar për 3 muaj

të këtij viti, duke krijuar një detyrim të prapambetur (muajt gusht/pjesërisht,

shtator tetor), për 288 milion lekë dhe po të vazhdojë me këto ritme, sipas

përcaktimit të pikës 4.7 të kontratës së financimit, në të cilën është përcaktuar

se “.... për vonesa në likuidim, interesat që do të llogariten e maturohen duke mbajtur parasysh normat e interesit të instrumentit kryesor të rifinancimit të Bankës Qendrore Europiane, i aplikuar në operacionin e fundit, i maturuar me

7%”, do të rezultojë që me ritmet e likuidimit të këtij shërbimi të rendojnë buxhetin e shtetit edhe kamat vonesat.

Pra kontrata e financimit të këtij shërbimi, është hartuar në kushte favorizuese

vetëm për koncesionarin, duke filluar nga çmimet për kompleksitetet, mënyrën

si monitorohet dhe si financohet, apo si zgjidhen mosmarveshjet, por aspak të

tilla për autoritetin kontraktor FSDKSH, duke sjellë kështu në vazhdimësi

problematika në monitorimin dhe financimin e këtij shërbimi.

2. Nga auditimi mbi monitorimin e kontratës së kontrollit bazë CHECK-UP me PPP, rezultoi se edhe këtë vit nuk janë arritur projeksionet e kontratës, duke bërë

që pagesa e marrë tepër nga koncesionari për punën e pa kryer për vitet 2015,

2016, 2017 dhe 2018, të arrijnë në 800 milion lekë. Megjithëse KLSH, në

auditimet e mëparshme ka kërkuar që koncesionarit t’i paguhen vetëm kostot fikse për rastet e pa kryera dhe jo vlera e shpenzimeve variabël, të cilat nuk

ndodhin në rastin e një kontrolli bazë të pakryer, konstatohet se edhe këtë vit

është vazhduar si vitet e mëparshme, duke sjellë rritje pa të drejtë të kostove

buxhetore për këtë shërbim.

Gjithashtu këtë vit, si edhe vitet më parë të implementimit të këtij shërbimi, për

shkak të mosveprimit të strukturave shtetërore, vijohet të trajtohet ky shërbim


215

edhe me TVSH, duke i sjellë shtetit një kosto shtesë të konsiderueshme. Duhet

thënë se në rastin e TVSH ka një mosveprim të unifikuar të disa institucioneve

shtetërore, të cilat pasojnë përgjegjësitë nga njëri tek tjetri.

Tabela paraqet ecurinë e realizimit të kontratës së kontrollit bazë CHECK-UP për

gjithë shtrirjen kohore (2015, 2016, 2017 dhe 2018), si rastet e kryera e të pakryera, vlerën e TVSH të likujduar dhe vlerën e shpenzimeve variabël të

likujduar për të 4 vitet e implementimit, si më poshtë: Tabela nr. 66

Vitet:

Në %/totalit

Nr. Rasteve

të kryera

Nr. Rast.të

faturuara

Vlera e faturuar Vlera e rasteve të pa kryera dhe të faturuara

Gjithsej diferencat

(tvsh+shpenzimet variabël)

gjithsej Vlera e

TVSH

së

faturuar

rastet e

pa

kryera

vlera për

rastet e

pakryera

Vlera e

shpenz.

variabël

2015 61.74 244,420 395,833 730,0 68.2 121,678 151,413 279,263.8 72,678 194,356

2016 69.38 329,555 475,000 876,082.6 146,013 145,445 268,256.5 69,814 215,827

2017 66.65 316,601 475,000 876,082.6 146,013 158,399 292,147.9 76,032 222,045

2018 90.29 428,891 475,000 876,082.6 146,013 46,109 85,043.4 22,132 168,145

Shuma 72.46 1,319,467 1,820,833 3,358,316.0 559,719 501,366 924,711.6 240,656 800,375

Burimi: Të dhënat të mara nga subjekti, përpunuar nga KLSH

-Për vitin 2018, kjo kosto shtesë llogaritet për 168 milion lekë, të cilën e përbëjnë

22 milion lekë shpenzimet variabël të kontrolleve të pa realizuara dhe 146 milion

lekë TVSH-ja e faturuar e këtij shërbimi.

-Për gjithë periudhën e kohëzgjatjes së kontratës (2015-2018), kosto shtesë

llogaritet për 800 milion lekë të cilën e përbëjnë 241 milion lekë shpenzimet

variabël të kontrolleve të pa realizuara dhe 560 milion lekë TVSH-ja e faturuar e këtij shërbimi.

3.Nga auditimi mbi monitorimin e paketës së hemodializës, e cila zë peshën më

të madhe të paketave spitalore në vlerë 2,095 milion lekë, nga ku 11% e kësaj

kontrate në shumën 221 milion lekë mbulohet nga spitalet publike dhe 89% e

saj në vlerë 1,874 milion lekë realizohet në subjekte private dhe me PPP. Për vitin

2018, rreth 30% e kësaj pakete u realizua me PPP, në shumën 586 milion lekë, në

krahasim me 410 milion lekë realizuar një vit më parë. Sipas kësaj kontrate

koncensionare, Fondi duhet të paguajë koncensionarin për numrin e projektuar

të pacientëve dhe seancave, panvarësisht se numri efektiv i pacientëve dhe i

seancave mund të jetë më i ulët se ai i projektuari. 4. Nga auditimi i “Regjistrit Kombëtar të Paketave të Shërbimeve Spitalore”, konstatuam një periudhë të pa mbuluar me kontroll dhe monitorim të

shërbimeve spitalore në institucionet publike, respektivisht muajt mars, prill,

maj, qershor 2018. Lidhur me paketën e angiografisë/ angioplastikës koronare,

konstatuam mangësi si në procedurën e ndjekjes dhe në dokumentacionin

standard të miratuar.

Për paketën e angiografisë/ angioplastikës koronare rezulton se, nuk

administrohet formati standard i Vendimit të Konsultës së Shërbimit të

kardiologjisë, kardiokirurgjisë, si dhe Formulari i Prioritetit të Trajtimit. Në vend

të Vendimit të Konsultës të parashikuar në udhëzim (formati i FSDKSH-së) përdoren rekomandimet e brendshme/përgjigje rekomandimi që lëshon

shërbimi i kardiologjisë. Mungesa e tyre ka bërë që të mos ketë informacion për

numrin e kartelës së pacientit si dhe nevojën për kryerjen urgjente, apo të

planifikuar të paketës. Këto të dhëna nuk jepen në rekomandimet e brendshme,

të cilat zëvendësojnë Vendimet e Konsultës dhe Formularin e Prioritetit të

Trajtimit. Konstatuam se rekomandimet e brendshme/përgjigje rekomandimet

për angiografinë, nuk janë të firmosur dhe vulosur nga 2 mjekë, nga Shefi i

Shërbimit/personi i autorizuar dhe një mjek specialist, ose 2 mjekë të autorizuar

nga Shefi i Shërbimit. Në të gjitha rastet e verifikuara për vitin 2018, rezultuan se

mungon vendimi i konsultës dhe formulari i prioritetit të trajtimit, sepse kanë vetëm rekomandim të brendshëm të nënshkruar dhe vulosur vetëm nga një mjek


216

kardiolog, situatë kjo në kundërshtim me Udhëzimit nr.26, datë 07.11.2014, të

ndryshuar, pika 8 dhe 11, si dhe Udhëzimin nr.7, datë 10.10.2016, pika 1.

Në bazë të informacionit të përditësuar që duhet të sjellin spitalet për çdo ditë

në mënyrë elektronike të kapaciteteve të lira dhe në bazë të dokumentacionit

ligjor për përfitimin e paketës, ky sektor e vendos pacientin në listë pritje me qëllim njoftimin për datën e kryerjes së shërbimit të paketës përkatëse, por

informacioni i përditësuar vjen vetëm nga spitalet private në mënyrë elektronike,

ndërsa nga institucionet shëndetësore publike informacioni për kapacitetet e lira

nuk bëhet çdo ditë, por vetëm për kapacitetet javore.

Për vitin 2018, nuk është planifikuar asnjë procedurë angiografie/angioplastike

në shërbimin e kardiologjisë të QSUT, pasi me shkresën nr.1429, datë

02.03.2016, Shërbimi i Kardiologjisë në QSUT ka njoftuar DAPSHET-in se, për

arsye të urgjencave të shumta që vijnë në këtë shërbim, nuk mund të kryejnë

angiografi/angioplastikë të planifikuar. Për këtë arsye që më 02.03.2016, nga

shërbimi i kardiologjisë në QSUT, nuk ka asnjë informacion të përditësuar për kapacitetet e lira dhe nga sektori i paketave, nuk është planifikuar asnjë

angiografi koronare pranë QSUT. Kjo ka bërë që lista e pritjes për koronarografi

të jetë mesatarisht 50 paciente në ditë nga koha e dorëzimit të dokumentacionit.

Aktualisht kryerja e paketave shëndetësore të angiografisë/angioplastika

koronare planifikohet në spitalin “Shefqet Ndroqi” me 5 pacientë në ditë (por dhe ky numër në muaj të ndryshëm të vitit është më i vogël, apo nuk kanë kryer

fare), në Spitalin Rajonal Shkodër dhe spitalet private me kontratë. Mosraportimi

nga shërbimi i kardiologjisë së QSUT i informacionit të përditësuar, është në

kundërshtim me kontratën mes QSUT dhe DAPSHET, aneksi 5, kap.i I, pika 5.

Megjithëse nga DAPSHET është dërguar shkresa për QSUT nr.322, datë 04.08.2018, ku kërkohet që të rifillojë procedura e angiografisë/ angioplastikës,

ky problem akoma nuk ka marrë zgjidhje. Edhe pse në Kontratën e vitit 2018, në

nenin 16 “Gjobat”, pika 3 cilësohet se për: “Mos dërgimi i informacionit ditor pranë Sektorit të Regjistrit Kombëtar të paketave për kapacitetet e lira, që

disponon për ofrimin e paketave shëndetësore, spitali gjobitet në masën 10,000

lekëve”, asnjëherë gjatë vitit 2018, nuk është vendosur gjobë për to. Gjatë auditimit në DAPSHET nuk u gjetën gjurmë për verifikime dhe analiza për

kapacitetet e QSUT, në mënyrë që të zgjidhej ky antikap ligjor, apo propozime

për ndryshimin e kontratave me këtë Shërbim spitalor universitar. Gjithashtu ka

një periudhë të pa mbuluar të kontrollit dhe monitorimit të shërbimeve spitalore në institucionet publike, pra janë pa mbuluar me monitorim dhe inspektim muajt

mars, prill, maj, qershor 2018.

5.Nga auditimi i kontraktimit, monitorimit dhe likuidimit të paketave spitalore

në dhënës privatë, rezultoi se kontratat janë lidhur pa një proces të rregullt

vlerësimi të plotësimit të kritereve dhe me efekt paraveprues. Gjithashtu

konstatohet mungesë monitorimi dhe analize, kështu me gjithë rënien e rasteve

të ofrimit të shërbimit të dializës me 49% kemi një shtesë me 287 milion lekë,

situatë e pa analizuar dhe e pa monitoruar nga strukturat përgjegjëse.

Për vitin 2018, në zbatim të udhëzimeve të Fondit “Për lidhjen e kontratave me institucionet private për ofrimin e paketave të shërbimeve të miratuara dhe të financuara nga Fondi”, të miratuara me VKA nr.74, datë 29.12.2017 dhe dërguar në DAPSHET me shkresën nr.574, datë 30.01.2018 janë lidhur 7 kontrata me

spitalet private. Sipas VKA nr.74, nga strukturat e DAPSHET, realizohet studimi

mbi domosdoshmërinë e realizimit të këtyre paketave edhe nga spitalet private,

lidhja e kontratave një vjeçare me spitalet private, monitorimi i shërbimit të

këtyre paketave, likuidimi i vlerës së çdo shërbimi të paketave spitalore në


217

spitalet private. Në këtë institucion nuk kishte gjurmë të studimit për

domosdoshmërinë e këtyre paketave edhe në spitalet private.

Në zbatim të VKM nr.308, datë 21.05.2014 “Për miratimin e paketave të shërbimeve shëndetësore që do të financohen nga FSDKSH në shërbimin

spitalor”, të ndryshuar, dhe të të Urdhrave të MSH, është ngritur grupi i punës “Për verifikimin e kritereve që duhet të plotësojnë Institucionet Shëndetësore Jopublike për lidhjen e kontratës”. Nga grupi i punës është mbajtur poçes verbali për pranimin e dokumentacionit dhe është informuar Drejtori i Drejtorisë për

saktësinë e dokumentacionit sipas kritereve të përcaktuara, duke propozuar

lidhjen e kontratës. Por në fakt nga auditimi dhe verifikimi i dokumentacionit të

paraqitur nga Institucionet Shëndetësore Jopublike (spitalet private) për lidhjen

e kontratave të shërbimit të paketave spitalore, rezultoi se Pranimi i

dokumentacionit si dhe procesi i vlerësimit të tij, rezulton i kryer me një vonesë

dy mujore, referuar efekteve të këtyre kontratave kontratave me Institucionet

Shëndetësore Jopublike. Kontratat janë lidhur ndërmjet 27.02.2018 deri në 5.03.2018 ndërkohë që efektet financiare kanë filluar nga 01.01.2018.

-Në anekset që shoqërojnë kontratat, u vërejtën mangësi dhe pa përgjegjshmëri

në ciklimin e tyre, duke i kthyer këto kontrata të pa plota nga pikëpamja ligjore

si: Në spitalin Amerikan nr.1, anekset për protokollet e të 5 shërbimeve, janë

vetëm të vulosura, por të pa firmosura nga të dyja palët; Në spitalin Amerikan

nr. 2 anekset për protokollet e të 3 shërbimeve, janë vetëm të vulosura, por të

pa firmosura nga të dyja palët; Në spitalin Amerikan nr.3 anekset për protokollet

e të 5 shërbimeve, janë vetëm të vulosura, por të pa firmosura nga të dyja palët;

Hygeia Hospital Tirana, 4 anekset për protokollet e të 5 shërbimeve, janë vetëm

të vulosura e të firmosura nga DAPSHET dhe jo nga Spitali; Spitali Europian “Villa Maria, kontrata nuk është firmosur në çdo faqe, por firmosur vetëm në faqen

fundit, ndërsa anekset nuk janë firmosur nga të dyja palët. German Hospital, në

anekset për protokollet e të 2 shërbimeve, janë vetëm të vulosura e të pa

firmosura nga të dyja palët; Spitali i Zemrës “Roland Xhaxho, anekset për 2 shërbimet janë të pa firmosura nga DAPSHET- Lediana Mehmeti, si nënshkruese

e këtyre kontratave.

Nga auditimi i monitorimit dhe likuidimit të paketave spitalore, duke krahasuar

realizimin e tyre si në spitalet publike dhe ato private, me numër rastesh dhe

vlera për çdo paketë për vitin 2018, krahasuar me një vit më parë, rezultojnë si

në tabelën e mëposhtme: Tabela nr. 67

Paketa

Spitalet Publike Spitalet Private

Nr. rasteve Vlera në mijë lekë Nr. rasteve Vlera në mijë lekë

2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018

Pak kardiolog 6,102 5,639 570,570 558,808 634 284 46,612 22,709

Pak. Kardiokir 789 827 373,034 482,652 145 77 63,998 47,088

Pak e flakjeaku 0 0 0 0 26 23 30,167 25,459

Dializ/fist&graf 20,700 18,304 238,470 221,588 136,678 62,650 1,569,183 1,873,748

TOTALI 27,591 24,770 1,182,074 1,263,049 137,483 63,034 1,709,960 1,969,003

Burimi: Tabela plotësuar nga grupi auditimit me të dhëna të mara nga FSDKSH

Në total paketat për vitin 2018, janë realizuar për 3,232,052 mijë lekë, nga

2,892,034 mijë lekë një vit më parë, pra këtë vit janë realizuar më shumë për

11.8%.

Për paketën e kardiologjisë për vitin 2018 janë kryer 5,923 raste, në vlerë 581,517

mijë lekë, ndërsa një vit më parë janë kryer më shumë, për 6736 raste në vlerë

617,182 mijë lekë, pra këtë vit janë realizuar më pak 5.8% të kësaj pakete.

Spitalet private kanë realizuar këtë vit 3.9% të këtij shërbimi, ndërsa në vitin 2017

kanë realizuar 7.6% të tij, ndërsa pjesa tjetër është realizuar në spitalet publike;


218

Për paketën e kardiokirurgjisë për vitin 2018 janë kryer 904 raste, në vlerë

529,740 mijë lekë, ndërsa një vit më parë janë kryer më pak për 437,033 mijë

lekë, pra këtë vit janë realizuar më shumë se një vit më parë 21.2% e vlerës së

këtij shërbimi. Spitalet private kanë realizuar këtë vit 8.9% të këtij shërbimi,

ndërsa në vitin 2017 kanë realizuar 14.6% të tij; Për paketën e treasplantit dhe flakjes akute për vitin 2018 janë kryer 23 raste në

vlerë 25,459 mijë lekë, ndërsa një vit më parë janë kryer më shumë, pra 26 raste

në vlerë 30,167 mijë lekë pra këtë vit janë realizuar më pak se një vit më parë

14.6% e vlerës së këtij shërbimi. Këtë shërbim në të dy vitet e realizojnë 100%

spitalet private;

Për paketën e dializës për vitin 2018 janë kryer 80,954 raste në vlerë 2,095,336

mijë lekë, ndërsa një vit më parë janë kryer më pak në vlerë, pra 157,378 raste

në vlerë 1,807,653 mijë lekë, pra këtë vit janë realizuar më shumë se një vit më

parë 15.9% e vlerës së këtij shërbimi. Spitalet private kanë realizuar këtë vit

89.4% të këtij shërbimi, ndërsa në vitin 2017 kanë realizuar 86.8% të tij. Në sektorin e monitorimit të paketave spitalore, mbas ristrukturimit ka mungesë

organike të burimeve njerëzore. Si nga kjo strukturë dhe nga Fondi, konstatohen

mungesa të kontrollit dhe monitorimit të shërbimeve spitalore ndërkohë që nuk

gjetëm analiza pse ulja e numrit të rasteve të shërbimit të dializës është

shoqëruar me kosto më të lartë shërbimi. Kështu nga leximi i të dhënave të

tabelës me gjithë rënien e rasteve me 49% kemi një kosto shtesë me 287 milion

lekë, situatë e pa analizuar dhe e pa monitoruar nga strukturat përgjegjëse.

Likuidimi i paketave në dhënës privatë është audituar vetëm në DAPSHET, nga

ku u konstatua se për vitin 2018 janë likuiduar 793 milion lekë, ose 62% e totalit

nga 1,306.9 milion lekë likuiduar gjithsej. Pra tre paketat e para, pra paketat e kardiologjisë, e kardiokirurgjisë dhe e trasplantit dhe flakjes akute në spitalet

private, kryen, monitorohen dhe likujdohen nga DAPSHET, ndërsa paketa e

dializës realizohet, likuidohet e monitorohet në DAPSHET dhe pjesa tjetër

realizohet, likuidohet e monitorohet në drejtoritë rajonale. Nga auditimi u

konstatua:

-Nga Sektori i Regjistrimit dhe Monitorimit të Paketave, nuk janë përmbledhur

në evidencën e paketave të kryera në DAPSHET, paketat e realizuara në muajt

dhjetor 2016 dhe janar - prill 2017 të Spitalit Amerikan (Fier dhe Durrës), ndërsa

likuidimet nga Sektori i Financës e përmbajnë shumën e këtyre paketave, pra

janë likuiduar në DAPSHET nga këto spitale 14,285 seanca dialize, në vlerë 160,049,140 lekë, ndërsa në paketat e kryera këto seanca janë përmbledhur te

rajonet.

-Nga auditimi me zgjedhje për vitin 2018 (muajt janar, shkurt nëntor dhe dhjetor

2018) i likuidimit të paketave spitalore në dhënës privatë në DAPSHET në proces

verbalet e monitorimit të paketave të monitoruara dhe dokumentacionin e

dorëzuar në Sektorin e Financës, proces verbalet nuk justifikonin dokumentimin

dhe monitorimin e saktë të paketës, sidomos asaj të dializës, ku nga auditimi u

konstatuan lista dhe pacientë pa firmat përkatëse në përmbledhësen mujore të

këtij shërbimi. Ende Fondi nuk ka filluar procedurat për saktësimin e

protokolleve, në bashkëpunim me shërbimet universitare dhe MSHMS, në mënyrë që të justifikohen seancat mbi 13 herë në muaj në këtë shërbim;

-Për vitin 2018, nuk ka një analizë përmbledhëse mujore midis paketave të

regjistruara, paketave të realizuara, paketave të monitoruara dhe paketave të

likuiduara, në mënyrë që të respektohet koha dhe pacienti në radhë për

shërbimet e këtyre paketave.


219

6. Nga auditimi i pasqyrave finanaciare rezultoi një detyrim i prapambetur në

fund të vitit 2018, për 1,222 milion lekë, e duke e krahasuar me një vit më parë,

ka rezultuar rreth 4 herë më i lartë. Ky detyrim i prapambetur ka rezultuar

kryesisht në shpenzime të pa likuiduara për rimbursimin e barnave dhe

shërbimin e sterilizimit. Megjithëse rritja e këtij detyrimi, nuk është i gjithi faktor i riskut të brendshëm, për shkak të kontratës koncensionare të financimit të

sterilizimit (Sani Servis shpk), që pavarësisht kërkesave periodike pranë

autoritetit kontraktor MSHMS dhe pranë MFE për rritje të kufirit të shpenzimeve,

nuk është bërë e mundur të likuidohen të gjithë detyrimet për shkak të

respektimit të limiteve buxhetore, prapë ritja e këtij detyrimi këtë vit është në

nivele shumë të larta. Peshën specifike më të madhe në detyrimin e

prapambetur e ka Rimbursimi i Barnave, në vlerë 916 milion lekë, ose 75% të tij

dhe likuidimi i kontratës së “Sani servis” shërbimi i kontratës të sterilizimit, në vlerë 306 milion lekë, ose 25% e totalit të detyrimit të prapambetur.

7. Nga auditimi i rimbursimit të barnave rezultoi se FSDKSH, nuk ka vepruar për të minimizuar riskun e qarkullimit të barnave të skaduara në tregun farmaceutik.

Nga auditimi u konstatua se, gjendja e inventarit të barnave të skaduara të listës

së rimbursimit referuar vetëdeklarimit të bërë nga Depove Farmaceutike në

momentin e lidhjes së kontratës “Për qarkullimin e barnave të listës së barnave që rimbursohen nga importuesi farmaceutik për vitin 2018” është 109.8 milion lekë. Konstatohet se, kjo kontratë tip, nuk ka të parashikuar asnjë klauzolë në

lidhje me: “Procedurat e dorëzimit të të dhënave”, “Kontrollet nga Fondi”, “Kushtet Penale” apo “Gjobat” në lidhje me barnat e skaduara. Problemi bëhet akoma më i mprehtë kur i referohemi barnave të skaduara në shërbimin spitalor.

8. Edhe për këtë vit, kontrolli i sektorit farmaceutik ka qenë minimal pavarësisht riskut të lartë që ky sektor mban. Konstatohet se nga strukturat e Fondit nuk

ushtrohet kontroll mbi diferencat që mund të ketë inventari i printuar nga

Programi Informatikë i Fondit në mbyllje të kontratës me inventarin e

vetëdeklaruar nga importuesi në momentin e rilidhjes së saj, për Depot

Farmaceutike Importuese, të cilat rilidhin kontratë me Fondin. Ky mos kontroll i

shoqëruar me mungesë bashkëpunimi me organet tatimore apo/dhe organet e

tjera ligjzbatuese për parandalimin e evazionit fiskal krijojnë hapësira të

mjaftueshme për veprime joligjore. Sektori i Depove Farmaceutike përgjatë

muajve Janar, Mars, Maj dhe Dhjetor 2018, nuk ka kryer asnjë kontroll. Referuar

numrit të punonjësve të këtij sektori dhe pagës bruto të tyre, rezulton se, shpenzimet për paga për punën e pa kryer kapin vlerën 2.4 milion lekë.

9. Mos ushtrimi i kontrolleve mbi diferencat në inventarin e gjendjes së barnave

të rimbursueshëm, ekspozon FSDKSH-në, para riskut të mosrealizimit të objektit

të kontratës që është kontrolli i qarkullit të barnave të Listës së Barnave që

Rimbursohen dhe sigurimi i disponibilitetit të tyre në tregun farmaceutik. Për të

njëjtat barna të LBR-së, rritja në sasi e gjendjes së inventarit në çelje të LBR-2018,

krahasuar me gjendjen e inventarit në mbyllje të LBR së mëparshme ka sjellë

rritjen e gjendjes së inventarit në vlerë 251 milion lekë. Për të njëjtat barna të

LBR-së, pakësimi në sasi i gjendjes së inventarit në çelje të LBR-2018, krahasuar

me gjendjen e inventarit në mbyllje të LBR së mëparshme, ka sjellë pakësimin e gjendjes së inventarit në vlerën 281 milion lekë. Ndërkohë që dërgimi me vonesë

nga Drejtori i Përgjithshëm i Vendimeve të marrë nga Komiteti i Shqyrtimit

Administrativ në njësitë shpenzuese dhe subjektet ankimuese (farmaci), ka

shkaktuar efekte financiare negative në buxhetin e njësive vartëse të FSDKSH, në

shumën 13 milion lekë. Në kontrollet e kryera nga Drejtoritë Rajonale të FSDKSH,

janë konstatuar diferenca inventaresh në minus, dhe plus, të gjendjes fizike të


220

barnave, për të cilat nuk është evidentuar burimi i tepricave të pajustifikuara me

dokumentacionin që përbën provë ligjore. Mosnjoftimi i organeve tatimore një

veprim i përsëritur ky nga Fondi dhe i rikonstatuar nga grupi i KLSH-së për

diferencat në minus, ka bërë që Farmacitë të krijojnë shmangie të detyrimeve

tatimore në vlerën 71 milion lekë. 10.Nga auditimi i burimeve njerëzorë rezultoi se procesi i ristrukturimit të

FSDKSH, është zbatuar me vonesa duke sjellë efekte financiare negative për

buxhetin e shtetit me vlerë rreth 29 milion lekë, shoqëruar me mungesa të

kontrolleve dhe mos kryerje të detyrave dhe misioneve që i ngarkon ligji. Nga

auditimi konstatohet se vendimmarrja për largimet nga puna si pasojë e

ristrukturimit është e pabazuar në kritere reale siç janë eksperienca, vjetërsia në

punë, vlerësimi vjetor i punës, etj. Nuk ka një sistem pikëzimi për të përcaktuar

një vendimmarrje të drejtë në lidhje me punonjësit që janë mbajtur në punë

kundrejt atyre që janë larguar.

Vlera e pritshme e detyrimeve për vendime gjyqësore vetëm si pasojë e ristrukturimit jo në përputhje me kërkesat ligjore, pritet të sjellë një efekt

negative për buxhetin në vlerën 79 milion lekë.

Nga auditimi në Ministrinë e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale (MSHMS) mbi koncesionin për shërbimin e hemodializës rezultoi se: ky shërbim ka filluar të

implementohet në muajin qershor të vitit 2016. Për këtë koncesion, kanë vijuar

pagesat për seanca të parealizuara, vlerë e cila deri në periudhën Prill 2019 shkon

në vlerën rreth 231.800 mijë lekë (nga këto 54,424 mijë lekë me impakt në

buxhetin e vitit 2018). Nga ana e MSHMS-së nuk rezultojnë të jenë marrë masa

për amendim të kontratës koncesionare lidhur me këto raste që përbëjnë

likuidim për punë të pakryer e cila vijon ende të paguhet nga buxheti i shtetit. Po kështu, buxheti I shtetit është I ekspozuar kundrejt vlerës 190,600 mijë lekë, për

periudhën Nëntor 2016 deri Mars 2017, sipas një vendimi gjyqësor, nëpërmjet

të cilit shoqërisë koncesionare i është njohur e drejta për të përfituar shumën e

mësipërme, edhe pse për këtë periudhë pacientëve nuk u është ofruar asnjë

shërbim prej koncesionarit duke bërë që, këto fondet buxhetore të menaxhohen,

pa eficencë, efektivitet dhe ekonomicitet.

- Për dy nga tre kontratat koncesionare të mësipërme (Check-Up” dhe atë të “Sterilizimit”, të implementuara tashmë, rezultoi se aplikohet Tatim mbi Vlerën e Shtuar, në masën 20 përqind mbi çmimin e kontraktuar, ndërsa për shërbimin

e “Hemodializës” ky tatim nuk aplikohet. Megjithëse të tre shërbimet e sipërcituar janë pjesë e zinxhirit të ofrimit të shërbimit shëndetësor ndaj

pacientit nga institucione shëndetësore të liçencuara, si dhe faturojnë njëlloj

shërbimin drejt institucioneve shtetërore prej dhe nga paguhen, mënyra e

faturimit të tyre ndryshon. Aplikimit i TVSH-së mbi vlerën e shërbimit të faturuar

nga ana e koncesionarit për këto shërbime shëndetësore, bie në kundërshtim me

dispozitat e ligjit nr. 92/2014 “Për tatimin mbi vlerën e shtuar”, neni 51/c e tij të cilat përcaktojnë se përjashtimin e shërbimeve shëndetësore. Megjithëse KLSH

në vijueshmëri ka rekomanduar ndryshimin e mënyrës së faturimit për shërbimin

e “Check-Up”, situata nuk rezulton të ketë ndryshuar por ajo vijon edhe në

koncesionin e “Sterilizimit”. Vlera e TVSH-së së llogaritur në shërbimin e sterilizimit prej koncesionarit paraqitet në vlerën rreth 669.5 milion lekë (nga

këto 348,190 mijë lekë me impakt në buxhetin e vitit 2018). Kjo mënyrë faturimi

e shërbimit shëndetësor nuk rezulton të jetë kundërshtuar nga Autoriteti, apo të

jenë marrë nisma për qartësimin e frymës së ligjit me MFE, për zgjidhjen e

ngërçit, i cili vijon të rëndoj në vazhdimësi financat publike, duke bërë që këto

fondet buxhetore të menaxhohen, pa eficencë, efektivitet dhe ekonomicitet.


221

4.2.9 Auditimi i Sistemeve të Teknologjisë së Informacionit në FSDKSH

Për vetë rëndësinë që ka ky institucion në menaxhimin dhe zhvillimin e skemës

së sigurimit të detyrueshëm të kujdesit shëndetësor në Shqipëri u pa e

nevojshme kryerja e një auditimi mbi sistemin e informatizuar ku mbështetet kjo skemë, e cila financohet pjesërisht nga buxheti i shtetit. Për zhvillimin e auditimit

të sistemeve të informacionit të FSDKSH grupi i auditimit u mbështet në këto

çështje: Auditimi i funksionimit të Qeverisjes TIK, Auditimi i zhvillimit dhe blerjes

në teknologjinë e informacionit, Auditimi i Sigurisë së Informacionit, Auditimi i

Sistemeve (e-Farmacia, Receta Elektronike, e-Regjistri, Kosto spitalore dhe

programi i Depove), Auditim i Njësisë së Auditit të Brendshëm

Gjithashtu u përcaktuan zonat me më shumë risk përmes teknikave CAAT dhe

metodave vizualizuese për analizimin e të dhënave në mbështetje të zhvillimit të

teknologjive të cilat do ti përgjigjen fluksit në rritje të tyre (big data) për FSDKSH,

në drejtim të përdorimit të informacionit që ruhet në sistemet e tij për rritjen e efektivitetit, eficencës dhe ekonomicitetit në administrimin e skemës së

rimbursimeve.

I. Auditimi i funksionimit të qeverisjes TIK u bazua në verifikimin e strategjisë,

politikave dhe procedurave dhe vlerësimin e burimeve njerëzore në TIK, si edhe

identifikimin dhe menaxhimin e risqeve me impakt në ofrimin e shërbimit. Nga

ky auditim u konstatua se:

FSDKSH po zhvillon teknologjinë e informacionit pa strategji, duke mos pasqyruar

në zhvillimet TIK objektivat institucionale lidhur me infrastrukturën, burimet e

nevojshme si dhe instrumenteve të nevojshëm për matjen e objektivave.

Mungesa e Planit Strategjik në TI, mbart riskun e keq adresimit të burimeve të nevojshme për mbështetjen e veprimtarisë së FSDKSH. Me gjithë përpjekjet e

Qeverisjes TI për të vendosur politika, hartuar manuale edhe udhëzime në

përdorim të sistemeve, mënyra e operimit mbështetet në një bazë rregullatorë

të pamiratuar dhe pa përditësuar.

FSDKSH nuk menaxhon ndryshimet në sistemet IT pasi mungojnë procedura për

inicimin, prioritarizimin, rishikimin dhe aprovimin e tyre, nuk kryhet verifikimi i

efektivitetit të ndryshimeve të kryera, procesi i ndryshimeve nuk dokumentohet.

Gjatë vitit 2018 struktura e Drejtorisë së Informacionit dhe Analizës Statistikore

(DIAS) rezulton me mungesa në personel në sektorë të rëndësishëm si Sektori i Programimit dhe Menaxhimit të databazave si dhe Sektorin e Suportit Teknik dhe

Administrimit të rrjetit duke penguar në arritjen e objektivave të drejtorisë.

Nisur nga objektivat strategjikë të FSDKSH, nga shtrirja e teknologjisë së

informacionit në institucion si dhe nga rëndësia kombëtare e të dhënave që

ruhen dhe përpunohen në FSDKSH, grupi i auditimi gjykon që Sektori i Analizës

Statistikore është përfshirë në mënyrë të papërshtatshme brenda DIAS.

FSDKSH është një institucion i cili në funksion të realizimit të misionit të tij ka

investuar dhe po investon në ngritjen e sistemeve të teknologjisë së

informacionit. Roli i këtyre sistemeve në aktivitetin institucional sa vjen dhe rritet

duke kthyer në domosdoshmëri nevojën për menaxhimin e risqeve që vijnë nga teknologjia e informacionit. Nga auditimi i identifikimit dhe menaxhimit të

risqeve në teknologjinë e informacionit në FSDKSH, u konstatua se FSDKSH nuk

menaxhon riskun institucional për teknologjinë e Informacionit konkretisht:

-regjistri i riskut është i pa miratuar

-nuk janë reflektuar ndryshimet që vijnë si shkak i VKM nr. 673, datë 22.11.2017

“Për riorganizimin e Agjencisë Kombëtare të Shoqërisë së Informacionit”. -nuk janë identifikuar risqe që vijnë nga ndërveprimi me palët e treta.

-nuk janë identifikuar risqe nga Marrëveshjet e Nivel Shërbimit.


222

-nuk kryhet rivlerësimi i riskut, nuk kryhet identifikimi dhe prioritarizimi i risqeve

të të dhënave kritike si dhe kërcënimet e mundshme me ndikim në aktivitetin e

FSDKSH-së.

-nuk menaxhon risqet për sistemet ekzistuese dhe DRC.

Nga auditimi i identifikimit dhe menaxhimit të incidenteve në teknologjinë e informacionit, u konstatua se në FSDKSH nuk ekziston një procedurë e

dokumentuar për identifikimin, trajtimin dhe raportimin gabimeve e

incidenteve, procedurë e cila redukton kohën e zgjidhjes në rast përsëritje të të

njëjtit incident si dhe ul riskun e ndodhjes së incidenteve në të ardhmen.

Procedurat kryhen me anë të shkëmbimeve verbale dhe komunikimeve me e-

mail. Mungesa e një procedure të menaxhimit të incidenteve sjell paqartësi në:

njohjen e nivelit të riskut që kërcënime të ndryshme mund mbartin për FSDKSH-

në; nivelin e impaktit të incidenteve të ndodhur në veprimtarinë e FSDKSH-së;

dokumentimin dhe mos lënien e gjurmëve për trajtimin e incidenteve dhe

zgjidhjen e tyre nga punonjësit. Në opinionin e grupit të auditimit, mbajtja e korrespondencës midis niveleve të

punonjësve brenda institucionit për incidentet e ndodhura, është e

pamjaftueshme për trajtimin në kohë dhe në mënyrë efektive të incidenteve,

pasi FSDKSH-ja nuk ka politika për ruajtjen e këtyre dokumenteve. Nuk ekzistojnë

procedura dhe indikatorë të matjes së performancës për gabimet ose incidentet

e ndodhura dhe masat reaguese ndaj tyre për të verifikuar efektivitetin e punës

së kryer nga punonjësit.

II. Auditimi i projekteve e investimeve të teknologjisë së informacionit u bazua

në Marrëveshjet e Nivelit të Shërbimit që institucioni ka patur në vitin 2018 me

qëllim vlerësimin nëse FSDKSH ka zhvilluar marrëveshje të detajuara në nivel shërbimi së bashku me të gjitha kërkesat dhe nëse është aktivisht monitoruese

ndaj ofruesit të shërbimit. Nga auditimi konstatohet se:

FSDKSH që prej vitit 2008 ka implementuar dhe përdorur "Sistemin e Menaxhimit

Financiar dhe Burimeve Njerëzore" mbi bazën e platformës Oracle E-Business

Suite. Ky sistem shërben për menaxhimin e aktiviteteve ekonomike dhe

financiare të FSDKSH si dhe të aktiviteteve të Burimeve Njerëzore të sistemit

shëndetësor në nivel kombëtar. Sistemi nuk është përmirësuar prej 10 vitesh dhe

nga muaji Tetor 2018, është pa marrëveshje për nivelin e shërbimit, në

kundërshtim me VKM Nr. 710, datë 21.8.2013 “Për Krijimin dhe Funksionimin e Sistemeve të Ruajtjes së Informacionit, Vazhdueshmërisë së Punës dhe Marrëveshjeve të Nivelit të Shërbimit” (Ndryshuar me VKM nr. 755, datë 26.10.2016).

FSDKSH ka implementuar sistemin elektronik të banorëve (kartave të shëndetit,

regjistri i të siguruarve) AHIS ku mjeku regjistron popullsinë që mbulon me

shërbim shëndetësor, saktëson informacionin nëpërmjet ndërveprimit me

sistemin informatik të Drejtorisë së Përgjithshme të Gjendjes Civile. Në këtë

sistem Fondi evidenton popullsinë sipas kategorisë së përfitimit nëpërmjet

ndërveprimit me ISSH (sigurimet shoqërore), DPT (drejtorinë e taksave), SHKP

(shërbimi kombëtar i punësimit), etj. Sistemi AHIS gjeneron Kartën e Shëndetit

të shtetasve me të cilën bëhet identifikimi i personave të siguruar në skemën e sigurimit të detyrueshëm të kujdesit shëndetësor, shëndetit. Ky sistem nuk ka

MNSH duke filluar që nga Tetori i vitit 2018.

FSDKSH ka implementuar Sistemin e "Administrimit, Monitorimit dhe Vlerësimit

të Shpenzimeve Spitalore" i cili reflekton online shpenzimet spitalore mbi

prokurimet, magazinimet, administrimi i barnave, kiteve dhe reagenteve

spitalor, shërbimet e hotelerisë dhe kateringut. Ky sistem është ndërtuar në vitin


223

2015 për të patur një informacion të standardizuar, centralizuar dhe në kohë

reale në FSDKSH, DRF, dhe 11 Spitale Rajonale ku shtrihet ky sistem. Sistemi

ndërvepron me regjistrin kombëtar të barnave, duke saktësuar standardin e

përdorur për barnat spitalore për çdo spital. Nga Auditimi i Sistemit të

"Administrimit, Monitorimit dhe Vlerësimit të Shpenzimeve Spitalore” rezulton se sistemi është i implementuar në gjithë spitalet rajonale (11 spitalet) por

shkalla e përdorimit nuk është e plotë dhe të dhënat nuk hidhen periodikisht.

FSDKSH që nga muaji Tetor 2018, nuk ka një marrëveshje për nivelin e shërbimit

të këtij sistemi.

Në dhjetor të vitit 2015, FSDKSH ka realizuar projektin për implementimin e

sistemit për rivendosjen e punës në rast fatkeqësie (Disaster Recovery Centre,

DRC), dhe i backup për bazat e të dhënave shtetërore të sistemit të indikatorëve

të FSDKSH. Kjo qendër është dizenjuar për sigurimin dhe garantimin e vazhdimit

të punës si dhe ruajtjes se bazave të të dhënave që FSDKSH disponon, por operon

pa MNSH. FSDKSH që prej vitit 2016 ka implementuar sistemin e Recetës Elektronike, e cila

ka për synim gjenerimin, transmetimin, dhe plotësimin e recetave mjekësore

bazuar tek infrastruktura elektronike, duke zëvendësuar përdorimin e recetave

letër. MNSH e sistemit të eRecetës nuk është hartuar në përputhje me kuadrin

ligjor për MNSH-të dhe nuk dokumentohet nga FSDKSH.

III. Auditimi mbi sigurinë e të dhënave dhe vazhdimësisë në ofrimin e shërbimit

u mbështet në vlerësimin nëse ekziston një drejtim strategjik i përshtatshëm dhe

një mbështetje për sigurinë e informacionit në termat e politikave të sigurisë,

mbulimin e saj, ndërgjegjshmëria dhe përputhshmëria në nivel organizacional,

garantimin e sigurisë së komunikimeve të jashtme dhe të brendshme dhe mbrotjes së duhur të aseteve të teknologjisë së informacionit. Nga auditimi u

konstatua:

Në planin strategjik konstatohet se nuk adresohet në mënyrë të përshtatshme

roli kritik i sigurisë së informacionit dhe nuk merren në konsideratë planet e IT,

klasifikimi i të dhënave, standardet teknologjike, politikat e kontrollit dhe

menaxhimi i riskut.

Në planin e sigurisë së TI-së konstatohet se nuk identifikohen qartë detyrat dhe

përgjegjësitë (menaxhimit ekzekutiv, menaxhimit të linjës, personelit dhe të

gjithë përdoruesve të sistemeve IT të FSDKSH), kërkesat e stafit, ndërgjegjësimi

dhe trajnimi mbi sigurinë, zbatimi i praktikave, nevoja për investime në burimet e kërkuara të sigurisë. Nuk janë të hartuara dokumentet e raportimit të

incidenteve të sigurisë dhe ndjekja e tyre për të përcaktuar se çfarë veprimesh

ndërmerren në rastet kur individët abuzojnë me politikat e sigurisë. Plani i

sigurisë konstatohet se nuk ka marrë në konsideratë zbatimin e detyrimeve

ligjore të përcaktuara në dispozitat e ligjit nr. 2/2017 “Për Sigurinë Kibernetike”.

Në Rregulloren për organizimin, funksionimin dhe përshkrimet e punës të

FSDKSH, në seksionin që i referohet DIAS nuk janë të përcaktuara detyrat dhe

përgjegjësitë e qarta të TI-së lidhur me Politikat e Sigurisë së Informacionit

(referuar ISO 27001) dhe politikat e sigurisë së informacionit nuk janë

implementuar në përputhje me klasifikimin e të dhënave sensitive të FSDKSH-së. Sa i përket sistemit e-Receta konstatohet se nuk janë hartuar politika adekuate

të sigurisë së informacionit që të mbrojnë të gjithë informacionin konfidencial

lidhur me palët e brendshme dhe të jashtme. DIAS nuk ka hartuar një rregullore

specifike për “Mbrojtjen, përpunimin, ruajtjen dhe sigurinë e të dhënave personale” në përputhje me dispozitat e ligjit nr. 9887/2008 “Për mbrojtjen e të

dhënave personale” dhe Udhëzimin nr. 47, datë 14.9.2018 të Komisionerit “Për


224

përcaktimin e rregullave për ruajtjen e sigurisë së të dhënave personale të

përpunuara nga subjektet përpunuese të mëdha”. Drejtoria e Informacionit dhe Analizës Statistikore në FSDKSH nuk ka akses në

bazën e të dhënave të sistemit e-Receta (as me të drejta lexuesi) dhe as në

modulin audit vault. Aksesi në bazën e të dhënave mbahet vetëm nga kompania e cila ka implementuar dhe mirëmbante sistemin deri në Tetor 2018 duke

kompromentuar kështu sigurinë e sistemit i cili përpunon të dhëna sensitive dhe

ka rëndësi të lartë kombëtare.

Për vitin 2018 serverat e FSDKSH janë mbajtur në ambiente që nuk plotësojnë

standardet e miratuara nga AKSHI “Për ndërtimin e dhomës së serverëve”. Në të

njëjtat kushte operon edhe DRC (Qendra e Rimëkëmbjes nga Katastrofat), e cila

nuk kryen funksionin për të cilën është ndërtuar.

Ka mangësi në konfigurimet e rrjetit të zyrës qendrore dhe drejtorive rajonale

duke e bërë atë të pasigurtë dhe duke mbartur riskun e sulmeve të jashtme.

FSDKSH nuk e mbështet veprimtarinë e saj në rregullore dhe politika të standartizuara për TI-në për vazhdueshmërinë e shërbimeve. nevojshme të

marrë masa për ndërtimin dhe hartimin e Planeve të Vazhdimësisë së

Institucionit.

FSDKSH nuk dokumenton procedurat e hapjes, mbylljes së llogarive të

përdoruesve, dhe analizimin e gjendjes së tyre duke rritur riskun e dhënies së të

drejtave mbi përdorimin e sistemeve, mos racionalizimin e privilegjeve si dhe

mos dokumentimin e ndryshimeve..

IV. Auditimi i sistemeve të cilat administrohen nga FSDKSH u fokusua në

vlerësimin nëse të dhëna të vlefshme futen në aplikacione nga personel i

autorizuar, nëse aplikacionet përmbajnë procedura të përshtatshme për trajtimin e gabimeve, sigurojnë integritetin, vlefshmërinë dhe besueshmërinë e

të dhënave gjatë gjithë kohës së ciklit të përpunimit të tyre, sigurojnë se

informacioni output është i plotë dhe i saktë përpara përdorimit të mëtejshëm

dhe ruhet në mënyrën e duhur, dhe nëse informacioni i aplikacioneve është i

sigurtë ndaj keqpërdorimit. Nga auditimi u konstatua se:

Programi e-Farmacia i cili përdoret për rregjistrimin e faturave hyrëse dhe

recetave me rimbursim të farmacive me kontratë me Drejtoritë Rajonale të

Fondit, ka funksionuar i pavarur nga sistemi i recetës elektronike deri ne

01.11.2018 kur është bërë i mundur zëvendësimi i tij nga sistemi i recetës

elektronike. Sistemi aksesohet vetëm nga spitalet dhe IEVP, si dhe DRF me qëllim kontrolli. Të dhënat e sistemit nuk janë integruar në sistemin e recetës

elektronike. eFarmacia është një program pa MNSH dhe nuk ndërvepron më

asnjë sistem tjetër të FSDKSH. eFarmacia nuk ka ndërveprim të të dhënave me

sistemin DEPO, për të marrë shitjet e tyre të cilat automatikisht duhet të jenë

hyrje për farmacinë. Gjithashtu mos implementimi i sistemit te recetës

elektronike në kohën e duhur në sistemin shëndetësor në të gjithë vendin, ka

sjellë si pasojë nevojën e mbajtjes së dy sistemeve (e-Farmacia dhe Receta

Elektronike) të cilat nuk ndërvepronin për shkëmbimin e të dhënave me njëri

tjetrin duke ulur efektivitetin, eficiencën dhe ekonomicitetin e sistemit

shëndetësor shqiptar si dhe duke paraqitur risk të lartë për probleme me plotësinë, saktësinë dhe integritetin e të dhënave që përpunon sistemi. Sistemi

eFarmacia nuk ka mekanizma kontrolli për veprimet e kryera. Nga auditimi i të

dhënave për vitin 2018 të sistemit e-Farmacia, gjithsej 91386 rekorde u

konstatuan disa parregullsi:

-1341 raste të ekzekutimit të recetave për të cilët nuk rezultojnë mjekë të

regjistruar për aprovimin e saj


225

-9 raste të rimbursimit të recetës me vlerë negative

-56 rekorde me vlera negative në diferenca të datave

-Sistemi ‘Receta Elektronike, i quajtur ndryshe eRX, i implementuar që prej vitit 2016, ka për synim gjenerimin, transmetimin, dhe plotësimin e recetave

mjekësore bazuar tek infrastruktura elektronike, duke zëvendësuar përdorimin e recetave letër. Konstatohet se:

-Nuk ka mekanizma kontrolli për aktivitetin e kryer në sistem, rast specifik

paraqitet vijimi i punës së farmacive në sistem edhe kur u ka mbaruar afati i

kontratës me FSDKSH. Nga raportet e BI rezulton se farmacitë kanë ushtruar

aktivitet edhe pas përfundimit të afatit të vlefshmërisë së kontratës me FSDKSH.

-Nuk ka një kontroll të logeve të serverave dhe analizim të tyre, të gjithë loge-

eve HW ose SW

-Sistemi nuk paralajmëron për statisktika të storage (Used disk space etj)

-Nuk janë dokumentuar kontrolle të statisktikave të storage (Used disk space etj)

-Nuk ka një raport mbi rishikim të të dhënave mbi performancën e serverave -Nuk është kryer testim apo kontroll i kompletuar i pjesëve më kritike të

infrastrukturës

-Nuk ka një raport mbi gjendjen aktuale dhe propozim për upgrade të mundshem

HW

-Sistemi nuk ndërvepron me një e-shërbim web me sistemin e sigurimeve

shoqërore për konsultimin e pensionistëve.

-FSDKSH ka aksese të limituara në funksionalitetet e sistemit eReceta dhe sistemi

nuk është shtrirë në të gjithë skemën e shërbimit shëndetësor shqiptar.

Kompania e cila e mirëmban sistemin eReceta nuk i ka dhënë akses specialistëve

të FSDKSH me të drejta lexuesi në bazën e të dhënave të sistemit të recetës elektronike për gjenerim informacioni përmes scripteve të ekzekutueshme. Nga

auditimi konstatohet se pavarësisht raporteve të cilat gjenerohen nga BI,

informacioni është i pa mjaftueshëm për nevojat e FSDKSH dhe këto raporte

kanë nevojë për rishikim dhe përditësim në përputhje me indikatorët e

përcaktuar nga FSDKSH.

Ndërkohë që nga ana e stafit të TI-së kredencialet e administrimit të sistemeve

administrohen vetëm nga Drejtori i DIAS pa dokumentuar siç duhet mënyrën e

ruajtjes se tyre duke cenuar kështu sigurinë e sistemeve dhe rritur riskun për

dështim.

Nga auditimi u konstatua se asnjë nga punonjësit e FSDKSH nuk ka akses në sistemin informatik të auditimit të të dhënave, c’ka kompromenton në mënyrë direkte sigurinë se të dhënat që regjistrojnë, përpunojnë dhe ruajnë këto sisteme

janë të plota, të sakta dhe të pakompromentuara.

Programi informatik për Regjistrin Elektronik të Banorëve (eRregjistri) shërben

për regjistrimin e popullsisë pranë çdo mjeku të QSH dhe nxjerrjen e raporteve

përkatëse. Ky sistem shërben edhe për gjenerimin e kartës së shëndetit. Nga

auditimi u konstatua se në shërbimin e gjenerimit të kartës së shëndetit që u

ofrohet qytetarëve në platformën e-albania, i cili merr të dhëna nga sistemi e-

Regjistër, në disa raste qytetarëve i mungon kodi i pacientit. Plotësimi i të

dhënave të sistemit e-Regjistër është një detyrim i funksionimit të shërbimit të gjenerimit të kartës së shëndetit. Grupi i auditimit konstaton se regjistri

elektronik i banorëve në ndërveprimin me sisteme të tjera për ofrimin e

shërbimit të kartës së shëndetit mbart risqet e keqadresimit të problematikave

që këto sisteme mbartin.

Program informatik për Kostot e Spitaleve shërben për regjistrimin e

informacionit të kostos së spitaleve, sipas kartelave të pacientëve të shtruar,


226

shpenzimet direkte, shpenzimet indirekte dhe pagat e stafit të spitaleve.

Mundëson nxjerrjen e raporteve dhe indikatorëve sipas reparteve spitalore apo

kosto për shtretër. Ky informacion u shërben Drejtorive Rajonale dhe Fondit për

kontrollin e spitaleve si dhe për përgatitjen e buxhetit dhe strategjisë në

financimin e spitaleve nga FSDKSH. Sistemi i Kostove të Spitaleve është offline dhe nuk bashkëvepron më asnjë sistem tjetër. Nga auditimi u konstatua se

mungesa e bashkëveprimit të sistemit të Kostove Spitalore me sistemin e

Shpenzimeve Spitalore (i cili është i shtrirë në të gjithë spitalet bashkiake) mbart

riskun e saktësisë në përgatitjen e buxhetit dhe strategjisë nga ana e degëve të

FSDKSH dhe njëkohësisht financimin e spitaleve nga FSDKSH.

Programi informatik i DEPO-ve farmaceutike shërben për rregjistrimin e faturave

hyrëse e dalëse në Depot Farmaceutike me kontratë me Fondin, si dhe realizon

nxjerrjen e raporteve të nevojshme. Ky informacion u shërben drejtorive të

Fondit për të bërë kontrollet e Depove Farmaceutike. Sistemi i Depove nuk

ndërvepron me asnjë sistem tjetër pasi është offline. Nga auditimi konstatohet se sistemi i Depove farmaceutike:

Sistemi nuk kryen hedhjen në kohë reale të faturave hyrëse dhe dalëse të

depove.

Sistemi nuk kryen shkëmbim të dhënash me sistemin e recetës elektronike për

të dhënat e farmacive (për daljet nga depot dhe hyrjet në farmaci për të dhënat

e hyrjeve të inventarëve të farmacive)

Sistemi nuk kryen shkëmbim të dhënash të depove me njëra-tjetrën

Sistemi nuk kryen shkëmbim të dhënash me sistemin e regjistrit të barnave përsa

i përket të dhënave të barnave të rimbursueshme

Si pasojë, regjistrimi i faturave hyrëse e dalëse mbart riskun e gabimeve njerëzore.

V. Nisur nga fakti se FSDKSH mbledh dhe përpunon të dhëna të cilat mbështesin

deklarata financiare gjatë auditimit u konsiderua i rëndësishëm verifikimi se si

Qeverisja e IT në FSDKSH kryen verifikimin e cilësisë, identifikimin e nevojave të

reja ose të përditësuara, dhe zgjidhjeve IT si dhe roli i Auditit të Brendshëm në

mbikëqyrjen, rishikimin dhe menaxhimin e sistemeve IT, (planifikimi dhe

raportimi) për tu siguruar që zgjedhjet e bëra janë të duhurat. Nga auditimi

konstatohet se:

FSDKSH nuk ka zhvilluar burimet njerëzore të Auditit të brendshëm me njohuri

të mjaftueshme mbi teknologjinë e informacionit dhe nuk ka planifikuar, kryer misione auditimi në sistemet e TI-së, në auditimet e kryera gjatë vitit 2018 në

kundërshtim me nenet 14 dhe 8 të ligji; nr. 114/2015 për Auditimin e Brendshëm

në sektorin publik.

Përdorimi i teknikave CAAT dhe metodave vizualizuese për përcaktimin e zonave me risk

FSDKSH ka në administrim dhe po zhvillon sisteme informatike të cilët mbulojnë

gjithë sistemin shëndetësor shqiptar. Sasia e madhe informacioni përbën një

pasuri i e cila duhet ruajtur dhe vënë në shfrytëzim jo vetëm për FSDKSH-në por

ajo përben një pasuri kombëtare e cila duhet të vihet në shfrytëzim. Grupi i

auditimit ka hasur në vështirësi në zotërimin e këtij informacioni pasi drejtoria e cila është përgjegjëse në administrimin dhe përpunimin statistikor të tij nuk

kishte aksesin e duhur në të. Megjithatë, zhvilloi disa analiza me teknika CAAT

dhe mjete vizualizuese duke përdorur informacionin e vënë në dispozicion.


227

Grafiku nr. 11

Burimi: FSDKSH Grafiku i shpërndarjes se tregon për një planifikim dhe shpërndarje mekanike të

fondit të rimbursimeve gjatë vitit dhe është larg realitetit të ndikuar nga nevojat

për ilaçe të diktuara nga epidemitë apo sëmundjet stinore. Nga analiza e bazës

se të dhënave të venë në dispozicion për recetën elektronike për vitin 2018

rezulton:

20 mjekë (1.15%) kanë lëshuar 63875 receta 1% nga totali 6343168 receta që

kanë lëshuar 1733 mjekë, duke rimbursuar 253,102,495.9 lekë apo 21% të

vlerës prej 1,162,449,671.4 lekë të totalit të rimbursuar për vitin 2018.

Tabela nr. 68 Doktorri Nr. i recetave Rimbursimi total Farmacia Spitali

Flutura Proko 455 136993446.3 QSU Spitali Onkologjik QSUT

Jovan Basho 750 109016698.2 QSU Spitali i Sëmundjeve të Brendshme QSUT

Anila Pema 346 106491156.0 QSU Spitali Onkologjik QSUT

Vilma Mema 894 81998035.0 QSU Shërbimi i Okulistikës-QSUT

Ilir Jana 30409 74081312.7 Medigreen

Alketa Ymeri 211 57450442.1 QSU Spitali Onkologjik QSUT

Alma Qordja 27252 40152752.5 QSH Nr.4- Korce

Teuta Çiço 173 37253949.6 QSU Spitali i Sëmundjeve Infektive QSUT

Dorina Ruci 157 36484712.2 QSU Spitali i Sëmundjeve Infektive QSUT

Alma Idrizi 1012 35160821.8 QSU Spitali i Sëmundjeve të Brendshme QSUT

Amarildo Belshi 360 33103095.0 QSU Okulist Spitali Francez QSUT

Agim Gjikopulli 221 29907062.3 QSU Shërbimi i Sëmundjeve Pediatrike

Gastroenterohepatologjike dhe Neurologjike

QSUT

Valbona Hoxha 138 28320897.0 QSU Spitali i Sëmundjeve Infektive QSUT

Marsela Sina 88 26722029.8 QSU Spitali i Sëmundjeve të Brendshme QSUT

Ariana Strakosha 777 24981917.0 QSU Shërbimi i Nefrologjisë në QSUT

Ekleva Jorgaqi 62 20293493.2 QSU Spitali i Sëmundjeve të Brendshme QSUT

Enkelejda Çuedari 255 18467964.5 QSU Spitali Onkologjik QSUT

Arjeta Grezda 152 14226718.0 QSU Spitali Francez QSUT

Eris Mësonjësi 96 8712901.2 QSU Spitali i Sëmundjeve Infektive QSUT

Gerondi Husi 67 7333385.4 QSU Spitali i Sëmundjeve të Brendshme QSUT

Burimi: FSDKSH

Janar Shkurt Mars Prill Maj Qershor Korrik Gusht Shtator Tetor Nentor Dhjetor

RIMBURSIMI TOTAL 1493212860 600095386 1396752485 753524322 1190560206 798326885 1601048799 1014748311 1684074386 1164703436 1793310785 896139911

Nr REC 661921 289651 585528 351129 600725 435423 662422 364866 678801 494750 743422 496951

0

100000

200000

300000

400000

500000

600000

700000

800000

0

200000000

400000000

600000000

800000000

1000000000

1200000000

1400000000

1600000000

1800000000

2000000000

Shpërndarja e Rimbursimeve për vitin 2018


228

Grafiku nr. 12

Burimi: FSDKSH

Varësia midis Vlerës se rimbursimit për 20 doktorët që kanë kryer rimbursime

me vlere më të lartë me numrin e recetave të kryera Grafiku nr. 13

Burimi: FSDKSH Nga vizualizimi i të dhënave konstatohen dy raste (zonat me të kuqe) me anomali

në varësinë ndërmjet vlerës së rimbursimit dhe numrit të recetave. Grupi i auditimit shprehet se është e nevojshme kryerja e një auditimi të brendshëm në

Drejtoritë Rajonale të Fondit (DRF) përkatëse pasi paraqesin risk me nivel të lartë. Grafiku nr. 14

Burimi: FSDKSH


229

Varësia ndërmjet vlerës së rimbursimit me moshën e pacientit Në vizualizimet e mëposhtme paraqitet vlera e rimbursimit dhe numri i recetave

të lëshuara për vitin 2018 të grupuara sipas diagnozës, kategorisë së pacientëve,

farmacive, DRF, qendrave shëndetësore, lidhjes doktor-farmaci dhe diagnozë-

qendër shëndetësore. Grafiku nr. 15

Emërtimi i DRF Numri i doktorëve

Nr i Recetave Shuma e Rimbursuar

VLORE 1,931 115,723 213,023,563.2

TROPOJE 42 3,874 8,937,878.5

TIRANE 17,623 1,034,763 2,540,318,748.60001

SHKODER 2,490 258,908 519,630,803.15

SARANDE 302 18,220 29,169,471.8

POGRADEC 504 124,389 152,993,222.8

LUSHNJE 948 72,312 129,334,710.15

LEZHE 554 38,695 79,487,833.5000001

KUKES 138 14,618 22,125,587.3

KORCE 1,824 351,489 440,258,133.65

KAVAJE 402 58,696 80,895,041.35

KAMEZ - VORE 788 179,531 342,786,736.9

GJIROKASTER 253 25,954 40,178,965.6

FIER 2,519 212,527 365,530,295.3

ELBASAN 2,987 314,967 569,703,320.599999

DURRES 3,592 249,416 420,350,335.75

DSHS QSUT 79 10,922 1,495,794,043.2

DIBER 381 78,790 113,340,005.65

BERAT 1,009 75,856 133,928,363.6


230

Burimi: FSDKSH

Nga auditimi konstatohet se FSDKSH nuk po zhvillon teknologji të cilat do ti

përgjigjen fluksit në rritje të të dhënave (big data) mbështetur në të

ashtuquajturin “programim logjik” i cili mbështetet në logjikën e vetë zhvilluesve të softuerëve për përzgjedhjen, grupimin e ndërlidhjen e informacioneve.

Nga analizimi i vizualizimeve sa i takon vlerës së rimbursimeve sipas kategorive

të ndryshme (të përmendura si më sipër) dhe tematikës së auditimeve të kryera

nga ana e Drejtorisë së Auditimit të Brendshëm për vitin 2018, vërehet se FSDKSH

nuk përdor burimet e auditimit me fokusim në zonat më me risk. Sektori i statistikës nuk ka akses dhe nuk po përdor këtë burim informacioni për

gjenerimin e statistikave te vlefshme për:

-Menaxhimin

-Politik bërësit

-Informimin e publikut

dhe hartimi i statistikave me raporte te gatshme nga BI përbën një kufizim.

Nga auditimi konstatohet se FSDKSH nuk ka bërë përpjekje të mjaftueshme për

të:

a. Reduktuar pasigurinë që ka të bëjë me përpunimin dhe përdorimin e të dhënave masive (Big Data), dhe ofrimin e një platformë të plotë dhe efektive të

dhënash për vendimmarrësit.

b. Ulur marzhin e gabimeve njerëzore nëpërmjet analizimit të Big Data, duke

udhëzuar përdoruesit për rrugën e duhur.

c. Përdorimin e Big Data-ve për të ndihmuar vendimmarrësit të marrin vendimet

e duhura dhe hartimin e politikave bazuar në të dhëna dhe menaxhimin dhe

sigurimin e cilësisë.

Nga auditimi i aplikacioneve u konstatua se:

Sektori i analizës në drejtorinë e DIAS-it nëpërmjet të dhënave të marra nga

-sistemet informatik si: -sistemi e-Farmacia;

-Sistemi i recetës elektronike;

-sistemi Depo, etj.;

kryen analiza statistikore dhe harton raporte mbi:

rimbursimin sipas kategorive përfituese nga LBR-të;

sasitë e barnave të konsumuara;

vlerat e rimbursuara për çdo bar në nivel DRF-je.

Duke qene se programet informatike ekzistuese janë heterogjene dhe pa

komunikim të ndërsjellët midis tyre dhe pa ndërveprim, rritet vështirësia dhe

koha e mbledhjes së informacionit, gjithashtu bëhet i pamundur konsolidimi i


231

këtyre të dhënave apo aksesimi i tyre në funskion të e-shërbimeve dhe rritjes së

transparencës.

Në përfundim grupi shprehet me opinionin se mungesa e Strategjisë së

Teknologjisë së Informacionit, ka çuar në keq adresimin e burimeve për

mbështetjen e veprimtarisë së FSDKSH nga sistemet e teknologjisë së

informacionit. Teknologjia e Informacionit në FSDKSH nuk është në përputhje me

kërkesat ligjore dhe nënligjore. Masat organizative të lidhura me sigurinë e

informacionit nuk janë të mjaftueshme dhe trajtuar në mënyrë të përshtatshme,

gjë që mbart risk të lartë në keqtrajtimin e aseteve të informacionit, cënim të

integritetit të të dhënave dhe qasje të paautorizuara. Masat e marra nga FSDKSH

për sigurimin e Vazhdueshmërisë së Punës dhe Rimëkëmbjes nga Katastrofat

kanë dështuar. Të dhënat e ruajta në sistemet e FSDKSH janë të pa sigurta.

4.2.10 MBI ADMINISTRIMIN E BUXHETIT TË PUSHTETIT VENDOR

Në “Raportin e Financave Vendore 2018”, deklarohet se burimet financiare totale të qeverisjes vendore regjistruan një vlerë prej 83.1 miliardë lekë, në fund

të vitit 2018, në rritje me rreth 9.7% krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti

më parë. Nga të dhënat e paraqitura nga Ministria e Financave rezulton se për vitin 2018, janë realizuar 21,683 milion lekë të ardhura nga strukturat e pushtetit

vendor ndërkohë që shpenzimet e deklaruara arrijnë në 49,615 milionë lekë. Tabela nr. 69

PBA Faza I

PBA e Rishikuar

Projekt Buxheti

Buxheti 2018

AN1 AN2 Fakt 2018 Difer. %

1 2 3 4 5 6 7 8=7-6 9

I Të ardhura

nga

Vendori

16,287 18,786 18,787 18,787 18,787 20,586 21,863 1,276 106%

II Shpenzime

për

Vendorin

42,287 46,188 46,108 46,188 46,221 49,620 49,615 100%

-26,000 -27,402 -27,321 -27,401 -27,434 -29,034 -27,752

III Granti nga

buxheti 20,750 24,001 23,921 24,001 24,034 24,054 24,770 716 103%

Burimi: MFE (raporti i financave vendore 2018)

Vijon që pushteti vendor me të ardhurat e veta të realizojë vetëm një pjesë të

nevojave ose më saktë 44% të nivelit të shpenzimeve, fakt që duhet të sjellë në

vëmendje të Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë situatën financiare të

strukturave të pushtetit vendor dhe nevojën për një disiplinë financiare të fortë

dhe të kujdesshme pasi risqet që shoqërojnë këtë situatë mund të krijojnë pasoja jo vetëm për bashkitë si entitete individuale por edhe për financat publike në

tërësi. Kolapsi financiar në pushtet vendor përcjell efektet e tij edhe në financat

qendrore. Duke njohur këtë risk, në auditimet e realizuara për zbatimin e

buxhetit të vitit 2018, në 27 Njësi të Vetëqeverisjes Vendore (21 Bashkive, 2

Këshilla Qarqesh dhe 4 Drejtorive vartësie) kemi mbledhur të dhënat për të

vlerësuar qëndrueshmërinë financiare të disa prej bashkive. Ajo që konstatohet

është e lehtë të lexohet nga tabela e paraqitur.


232

Tabela nr. 70 000/lekë Nr BASHKITE Fakti I te ardhurave sipas auditimit të KLSH-së në NJVQV SHPENZIME Diferencë TAR - Shpenz Pagesë

kredi Niveli i borxhit tatimor

31.12.2018, sipas

auditimeve te NJVQV

Bashkitë Grande Totali

1 2 3 4=2+3 5=1-4 6 7

1 Mirditë 57,914 364,901 4,982 369+,883 -311,969 45,956

2 Bulqizë 68,071 362,380 2,354 364,734 -296,663 9,542

3 Devoll 83,956 294,158 294,158 -210,202 66,634

4 Dropull 47,178 0 7,567

5 Elbasan 324,060 1,850,410 9,807 1,860,217 -1,536,157 298 205,982

6 Fushë-Arrëz 20,952 0 22,528

7 Gramsh 62,014 367,355 367,355 -305,341 26,903

8 Kurbin 67,425 388,620 2,904 391,524 -324,099 107,155

9 Libohovë 12,515 0 21,257

10 Librazhd 107,456 801,739 801,739 -694,283 56,091

11 Mat 59,879 484,971 4,401 489,372 -429,493 23,675

12 Patos 277,282 0 43,113

13 Pogradec 254,850 658,752 658,752 -403,902 4,235 360,536

14 Pukë 25,510 409,361 409,361 -383,851 10,014

15 Sarandë 339,420 588,700 4,635 593,335 -253,915 423,148

16 Selenicë 54,832 0 216,865

17 Shijak 144,536 0 20,698

18 Shkodër 703,176 1,742,801 4,409 1,747,210 -1,044,034 895,163

19 Tiranë + DTV 12,765,794 15,623,120 32,567 15,655,687 -2,889,893 8,486,145

20 Tropojë 50,269 314,423 314,423 -264,154 10,558

21 Vorë 406,792 0 88,464

Totali 15,933,881 24,251,691 66,059 24,317,750 -9,347,956 4,533 11,147,994

Burimi9: Të dhënat për realizimin faktik janë marrë nga auditimet e kryera nga KLSH

në këto bashki, ndërsa për shpenzimet janë marrë nga Ministria e Financave dhe

Ekonomisë.

Niveli i ulët i të ardhurave është i lidhur me keqadministrimin fiskal në nivel

vendor. Niveli i borxhit tatimor i akumuluar vetëm në njësitë e vetëqeverisjes

vendore arrin në 11,147 milionë lekë, vlerë që afron me niveli i të ardhurave vjetore të realizuara po nga këto njësi.

MBI ADMINISTRIMIN E TË ARDHURAVE VENDORE

Në “Raportin e Financave Vendore 2018”, deklarohet se për 61 bashkitë, të

ardhurat nga Pushteti Vendor, janë realizuar në masën 21,863 milion lekë dhe

zënë 4,9% të totalit të të ardhurave. Sipas planit fillestar këto të ardhura janë

realizuar në masën 116% (106 % ndaj planit të rishikuar vjetor). Të ardhura nga

Pushteti Vendor kontribuojnë në buxhetin e shtetit me 1,3% të PBB-së. Tabela

në vijim paraqet procesin e përgatitjes dhe realizimit të të ardhurave nga

burimet e veta nga faza e parë e planifikimit të tyre deri në realizimin faktik. Tabela nr. 71 milion lekë

E M E R T I M I PBA

Faza I

PBA e Rishiku

ar

Projek

Buxhet

Buxheti

2018

AN1 AN2 Fakt

2018 Difer

. %

1 2 3 4 5 6 7 8=7-

6

Të ardh nga Pushteti Vendor 16,28

7 18,786

18,78

7

18,78

7

18,78

7

20,58

6 21,863

1,27

6

106

%

Taksa Lokale 10,345 10,34

5

10,34

5

10,34

5

14,84

5 16,354

1,50

9

110

%

Tatimi mbi Pasurinë (ndërtesat)

8,139 8,139 8,139 8,139 5,339 5,192 -147 97%

9 Në lidhje me subjektin Bashkia Tiranë, është bërë bashkimi i të dhënave si nga Bashkia Tiranë dhe

nga DPTTV, duke qenë se janë të një njësie vendore, pavarësisht se janë kryer dy auditime. Kutitë

që janë bosh nuk kanë të dhëna nga thesari.


233

Tatimi mbi fiti e biznesit të vogël

302 302 302 302 402 316 -86 79%

Burimi: MFE (raporti i financave vendore 2018) Trendi i realizimit të këtyre të ardhurave për 5 vjet rezulton si vijon: Tabela nr. 72 milion lekë


Të ardhurat e pushtetit vendor 12,447 11,700 14,951 18,447 21,863

Diferenca nga viti i mëparshëm 1,622 -747 3,251 3,496 3,416

Në % nga viti mëparshëm 115% 94% 128% 123% 119%

Burimi: MFE (raporti i financave vendore 2018) Të ardhurat e pushtetit vendor përbëhen nga: a.Taksa lokale. Sipas planit

fillestar këto të ardhura janë realizuar në masën 158 % (110,2 % ndaj planit të

rishikuar vjetor). Taksat lokale përfaqësojnë 75% të të ardhurave totale të

realizuara nga pushteti vendor. b.Tatimi mbi Pasurinë (ndërtesat). Sipas planit

fillestar këto të ardhura janë realizuar në masën 63,8 % (97,2 % ndaj planit të

rishikuar vjetor). c. Tatimi mbi Biznesin e vogël. Sipas planit fillestar këto të

ardhura janë realizuar në masën 104,6 % (78,6 % ndaj planit të rishikuar vjetor).

Sipas të dhënave të deklaruar nga MFE në raportin e financave vendore 2018, se

grupimi i bashkive sipas nivelit të ardhurave të planifikuara dhe realizimit

paraqiten si më poshtë: rreth 13.1% e bashkive (8 nga 61 bashki) realizojnë më pak se 50% e të ardhurave të planifikuara.

29.5 % e bashkive (18 nga 61 bashki) realizojnë 50% - 70% të të ardhurave të

planifikuara.

49.2% e bashkive (ose 18 nga 61 bashki) realizojnë rreth 71-100% të të ardhurave

të planifikuara.

8.2% e bashkive (ose 15 nga 61 bashki) realizojnë mbi 100% të të ardhurave.

Nga auditimi i ushtruar në 27 Njësi të Qeverisjes Vendore (Bashki, Qarqe dhe

Ndërmarrje Varësie), arrijmë në përfundimin se planifikimi i të ardhurave nuk

është bërë i studiuar, ka mjaft rezerva jo vetëm si plan në total por edhe në lloj

taksash dhe tarifash vendore. Kështu për disa lloj taksat e tarifa vendore nuk është pasur parasysh realizimi i vitit të mëparshëm, ndërkohë që në disa prej tyre

nuk janë parashikuar të ardhurat nga abonentët familjarë, etj. Sipas të dhënave

të evidencave në 21 njësitë e audituara (bashkitë), mbi realizimin e të ardhurave

të miratuara me vendime të këshillave bashkiak, konstatohet se nga 16,014,077

mijë lekë të ardhura të planifikuara, niveli i realizmit është në vlerën 15,933,881

mijë lekë ose në masën 96%. Realizimi i planit të të ardhurave për 21 bashkitë

paraqitet në tabelën e mëposhtme: Tabela nr. 73 000/lekë

Nr Bashkia Të ardhurat

Plani Fakti % realizimi Deviacioni

1 Bashkia Mirdite 88.163 57.914 66 (30,249)

2 Bashkia Vore 500.000 406.792 81 (93,208)

3 Bashkia Shijak 203.953 144.536 71 (59,417)

4 Bashkia Selenicë 101.034 54.832 54 (46,202)

5 Bashkia Elbasan 239.537 324.060 135 84,523

6 Bashkia Pogradec 397.979 254.850 64 (143,129)

7 Bashkia Devoll 86.910 83.956 97 (2,954)

8 Bashkia Tiranë + DPTTV 12,977,250 12,765,794 98.3 (211,456)

9 Bashkia Tropojë 71.101 50.269 71 (20,832)

10 Bashkia Librazhd 113.951 107.456 94 (6,495)

11 Bashkia Mat 92.990 59.879 64 (33,111)

12 Bashkia Pukë 44.000 25.510 58 (18,490)

13 Bashkia Kurbin 98.481 67.425 68 (31,056)

14 Bashkia Bulqizë 82.465 68.071 83 (14,394)

15 Bashkia Gramsh 85.680 62.014 72 (23,666)

16 Bashkia Fushë-Arrëz 26.000 20.952 81 (5,048)

17 Bashkia Sarandë 388.350 339.420 87 (48,930)

18 Bashkia Shkodër 678.761 703.176 104 24,415

19 Bashkia Patos 182.696 277.282 152 9,.586

20 Bashkia Libohovë 11.315 12.515 111 1,200

21 Bashkia Dropull 43.461 47.178 109 3,717


234

16.514.077 15.933.881 96 (580,196)

Burimi: MFE (raporti i financave vendore 2018) Referuar pasqyrës sa sipër rezulton se deviacioni në nivelin e të ardhurave të

realizuara, krahasuar me planifikimin është në vlerën 580,196 mijë lekë,

deviacion që reflekton një problematikë në lidhje me administrimin e taksave

dhe tarifave vendore si e ardhur e munguar në buxhetet e këtyre Bashkive dhe

pengesë në realizimin e projekteve të planifikuara në shërbim të komunitetit. Në

21 bashkitë e audituara konstatuam se nuk është marrë parasysh vënia nën

administrim e të gjithë seteve (resurseve) ku problematikat më të mëdha i

takojnë keq menaxhimit të sipërfaqeve pyjore, kullosore, hapësirave për plazhe, të sipërfaqes së tokës bujqësore të ndarë për numrin e familjeve. Kështu në

Bashkinë Sarandë si rezultat i mos administrimit të sipërfaqeve të plazheve të

dhëna me qera, konstatohen të ardhura të munguara në vlerën 128,511 mijë

lekë, në Bashkinë Selenicë nga mos lidhja e kontratave të qirasë me subjektet e

pajisur me leje minerare, kryesisht për bitumin mungonin të ardhura në vlerën

582,869 mijë lekë, etj.

Kemi konstatuar mungesa në evidencat e subjekteve aktive që duhet të paguajnë

detyrime fiskale, etj., mangësi që ka sjellë mungesë të ardhurash të munguara

në buxhetet vendore, si në Bashkinë Sarandë, në vlerën 306,721 mijë lekë,

Bashkia Shijak në vlerën 20,698 mijë lekë, Bashkia Selenicë në vlerën 20,698 mijë lekë, etj.

MBI BORXHIN TATIMOR NË NJËSITË E VETËQEVERISJES VENDORE

Në 21 Bashkitë e audituara, niveli i borxhit tatimor paraqitet në vlerën

11,147,994 mijë lekë, e cili vjen gjithmonë në rritje nga njëra periudhë në tjetrën

duke reflektuar nivelin e lartë të të ardhurave të munguara në buxhetet e këtyre

njësive, që do të thotë më pak investime për komunitetin. Një pjesë e

konsiderueshme e këtij borxhi tatimor është krijuar gjatë viteve të mëparshme

(nga ish komunat), ku borxhin më të lartë prej 10,164,992 mijë lekë, ose mbi 90

% të tij, e zënë 4 Bashki: Bashkia Tiranë (Drejtoria e Përgjithshme e Taksave dhe

Tarifave Vendore) si bashkia më e madhe në vend, në fund të periudhës 2018

rezulton me një borxh tatimor prej 8,486,145 mijë lekë (ose 76 % të detyrimeve gjithsej), e ndjekur nga Bashkia Shkodër në vlerën 895,163 mijë lekë, Bashkia

Sarandë në vlerën 423,148 mijë lekë, Bashkia Pogradec në vlerën 360,536 mijë

lekë, etj.

Në të gjitha subjektet e audituara nga strukturat e administratës të bashkive, për

vjeljen e detyrimeve ndaj subjekteve debitorë nuk janë ndërmarrë procedurat e

nevojshme ligjore, si; bllokimi i llogarive bankare, vendosja e barrës siguruese në

Drejtoritë Rajonale të Transportit (për mjetet), apo ish- ZVRPP (sot ASHK), mos

aplikim të gjobave për mos pagesën në afat, dhe në asnjë nga bashkitë e

audituara nuk evidentohet të jetë ndërmarrë asnjë rast për kallëzime penale ndaj

tatimpaguesve, ku evidentohen subjekte debitorë në vite dhe me aktivitet, të cilëve vetëm ju ngarkohen detyrime pa mundësuar arkëtimin e tyre në vite. Nga KLSH-ja në mënyrë konsistente në të gjithë auditimet e kryera janë rekomanduar masa për vjeljen e detyrimeve fiskale, në zbatim të dispozitave ligjore, Edhe pse Ujësjellës sh.a që prej 3 vjet janë transferuar në pushtetin vendor dhe

secila Bashki ka përfaqësuesit e saj në Këshillin e Administrimit, në disa Bashki

nuk është mundësuar realizimi i lidhjes së një marrëveshje, në të cilën Ujësjellësi

sh.a. të përcaktohet si agjent tatimor, për arkëtimin e taksave vendore së bashku

me faturat e ujit të pijshëm, marrëveshje e cila do të rriste arkëtimin e taksave

vendore dhe do rigjenerojë të ardhura për Bashkitë. Për këtë çështje, KLSH


235

bazuar në ligjin nr. 9632, datë 30.10.2006 “Për sistemin e taksave vendore” i ndryshuar, neni 5 shkronja (ii), neni 7,të ligjit nr. 9920,datë 19.05.2008 “Për Procedurat Tatimore” i ndryshuar, pikës 7.1 të UMF nr. 24, datë 02.09.2008 “Për Procedurat Tatimore” i ndryshuar”, i ndryshuar, ka rekomanduar që Bashkitë me miratimin e Këshillave Bashkiake të lidhin marrëveshje me Ujësjellës sh.a, rekomandim i cili ka qenë mjaft produktiv dhe i suksesshëm, duke rritur

ndjeshëm të ardhurat tatimore dhe përmirësuar dukshëm dhe përmirësuar

aftësinë paguese të financave të njësive vendore (ato Bashki të cilat që kanë

zbatuar rekomandimet e KLSH-së).

Vijon të mbetet problem fakti se në disa bashki nuk është ndërtuar një sistem

tatimor i informatizuar dhe cilësor me qëllim që të sigurojë evidentim dhe

administrim të drejtë të të ardhurave, trajtim të njëjtë të subjekteve objekt të

taksave dhe tarifave vendore. Në disa Bashki mungojnë regjistrat për

evidentimin e saktë për subjektet me leje minerale që shfrytëzojnë sipërfaqe

pyjore/ kullosore me të dhënat e kontratave për sipërfaqen e shfrytëzueshme. Mos regjistrimi i subjekteve në Qendrën Kombëtare të Biznesit

(QKB),njëkohësisht puna jo e mire e administratës vendore për evidentimin e

tyre në teren, ka sjellë si pasojë mungesë të ardhurash në buxhet dhe shmangur

konkurrencën ku përmendim: Bashkinë Bulqizë për 81 subjekte me vlerë 682

mijë lekë, Bashkinë Mat për 16 subjekte me vlerë 185 mijë lekë, etj. Një fakt

domethënës në keqadministrimin e taksave dhe tarifave vendore është

mbledhja e këtyre detyrimeve jashtë sistemit bankar duke vështirësuar auditimit

dhe duke përcjellë edhe risk të lartë operacional, pa ndaluar në parregullsinë në

këtë lloj procedure.

ADMINISTRIMI I SHPENZIMEVE TË BUXHETIT NGA NJËSITË E VETËQEVERISJES VENDORE

Për vitin 2018, sipas treguesve fiskalë të konsoliduar janë raportuar shpenzime

për buxhetin vendor të realizuara në shumën 49,615 milion lekë nga 49,620 milion lekë të parashikuara, sipas Aktit Normativ nr. 2, ose realizuar në masën

100%. Në vitin 2018, shpenzimet e qeverisjes vendore përfaqësuan rreth 17.3%

të shpenzimeve totale të qeverisjes së përgjithshme. Përjashtuar shpenzimet e

kryera me fonde të trashëguara nga viti i mëparshëm, rezulton se bashkitë kanë

alokuar në këtë vit rreth 80.6 miliardë lekë, apo rreth 7.3% më shumë se një vit

më parë. Shpenzimet me fondet e veta të bashkive regjistruan një nivel prej

rreth 48.3 miliardë lekë në fund të vitit 2018, duke shënuar një rritje të lehtë

krahasuar me vitin e mëparshëm. Shpenzimet e kryera me fonde të kushtëzuara

shënuan një vlerë prej rreth 33.9 miliardë lekë, në rritje me rreth 4.7 miliardë

lekë në terma vjetorë.

Në terma strukturorë, rreth 58.8% e shpenzimeve u krye me fonde të veta,

ndërsa 41.2% e tyre me fonde të kushtëzuara. Mesatarisht në tre vitet e fundit

shpenzimet korrente janë mbuluar në masën 57% me fonde nga burimet e veta

vendore dhe për rreth 43% nga fondet me burimet financiare të kushtëzuara. Në

të njëjtën mënyrë, shpenzimet kapitale u mbuluan mesatarisht në masën 69%

nga burimet e veta vendore dhe në masën 31% nga burimet e kushtëzuara. Në

fund të vitit 2018, shpenzimet kapitale u mbuluan në masën 56% nga burimet

financiare vendore dhe për rreth 43% nga ato të kushtëzuara (përfshirë këtu

fondet nga FZHR). Shpenzimet dhe të ardhurat e pushtetit vendor për vitin 2018

paraqiten si më poshtë:


236

Tabela nr. 74 milionë lekë E M E R T I M I PBA

Faza I PBA

Rishikuar

Projekt Buxheti

Buxheti

2018

AN1 AN2 Fakt 2018

Dif. %

1 2 3 4 5 6 7 8=7-6

I Shpenzime për

Buxhetin Vendor

42,287 46,188 46,108 46,188 46,221 49,620 49,615 100%

1 Granti nga buxheti

i shtetit

20,750 24,001 23,921 24,001 24,034 24,054 24,770 716 103%

2

Fond i

pakushtëzuar

13,750 16,580 16,500 16,580 16,580 16,600 -16,600 0%

3

Grant Specifik 7,000 7,421 7,421 7,421 7,454 7,454 -7,454 0%


Trendi i realizimit të këtyre të shpenzimeve të pushtetit vendor për 6 vjet

rezulton si vijon: Tabela nr. 75 milionë lekë

Emërtimi Viti 2013

Viti 2014 Viti 2015 Viti 2016

Viti 2017

Viti 2018

Shpenzime të pushtetit vendor 29,787 32,985 34,066 43,559 46,487 49,615

Dif. nga viti i mëparshëm 2,454 3,198 1,081 9,493 2,928 3,128

Dif. në % nga një vit më parë 109.00% 110.70% 103.28% 128% 106.72% 106.73%


Tabela në vijim paraqet shpenzimet sipas klasifikimit ekonomik për 4 vite. Tabela nr. 76 milionë lekë

Shpenzimet e buxhetit vendor Realizimi 2015

Realizimi 2016

Realizimi 2017

Realizimi 2018

Shpenzime Korrente 20,858 26,740 30,204 35,364

Personeli 10,870 15,906 19,118 20,730

Shpenzime operative dhe te mirëmbajtjes 9,277 9,988 10,132 13,486

Subvencione 126 106 142 127

Te tjera 585 740 812 1,021

Shpenzime Kapitale 13,208 16,819 16,283 14,251

Totali 34,066 43,559 46,487 49,615


Referuar të dhënave, të mësipërme konstatohet se 70% të shpenzimeve totale e

zënë Shpenzimet Korente dhe rreth 30% e zënë Shpenzimet Kapitale.

Shpenzimet kapitale të kryera nga qeverisja vendore përfaqësojnë rreth 1.4%

ndaj PBB-së në vitin 2018, raport ky në rënie me rreth 0.3 pikë përqindjeje krahasuar me nivelin e tij në vitin e mëparshëm.

Për buxhetin e vitit 2018, në 27 subjekte të pushtetit vendor, auditimet e

ushtruara nga KLSH janë përqendruar kryesisht në zbatimin e ligjshmërisë, lidhur

me administrimin dhe përdorimin e fondeve buxhetore të vëna në dispozicion,

në përfundim të të cilave krahas punës së bërë janë konstatuar edhe mjaft

parregullsi dhe shkelje të dispozitave ligjore në fuqi. Këto shkelje kanë sjellë një

dëm ekonomik në vlerën 13,066 mijë lekë, dëm ekonomik në fushën e

shpenzimeve buxhetore, nga e cila vetëm në fushën e investimeve në zbatimin e

punimeve në vlerën 12,402 mijë lekë (ose 45% të gjetjeve gjithsej).

Gjatë auditimit të procedurave me fonde publike të vitit 2018 janë konstatuar shkelje, të cilat përveç mungesës së kapaciteteve profesionale (për arsye të mos

trajnimit mjaftueshëm të stafit që merren me zhvillimin e procedurave të

prokurimi publik), kanë si shkak edhe shkeljet e kërkesave ligjore nga njësitë e

prokurimeve (NJP) në hartimin e dokumenteve standarde të tenderave, anëtarët

e komisioneve të vlerësimit të ofertave (KVO), në përzgjedhjen e operatorëve

fitues, në kundërshtim me kërkesat e ligjit nr. 9643, datë 20.11.2006 “Për Prokurimin Publik”, i ndryshuar, udhëzimet e Këshillit Ministrave dhe Agjencisë së Prokurimit Publik të dala në zbatim të tij. E njëjta situatë konstatohet edhe për

procedurat e prokurimit për blerjet e vogla.


237

Në 27 subjektet e audituara për buxhetin e vitit 2018, konstatohet se janë

realizuar 789 procedura prokurimi në vlerën e fondit limit prej 10,423,803 mijë

lekë, pa TVSH. Nga procedurat e zhvilluara gjithsej, prej tyre janë audituar 234

procedura prokurimi në vlerën 6,302,125 mijë lekë pa TVSH, të cilat përbëjnë 30

% të numrit të procedurave të zhvilluara gjithsej, ose 60 % të vlerës së kontratave të lidhura me operatorët ekonomikë. Vetëm në 17 Bashki, janë konstatuar me

shkelje 72 procedura prokurimi, me dëm ekonomik në vlerën 12,402 mijë lekë,

prej së cilës vlera 1,214 mijë lekë për shkelje të procedurave të prokurimit në

kualifikimin/skualifikimin e padrejtë të operatorëve ekonomikë dhe vlera 11,188

mijë lekë, nga mos zbatimi i rregullave në fushën e ndërtimit, kolauditimit dhe

marrjes në dorëzim të punimeve të ndërtimit. Punime të pakryera por të

likuiduara nga buxheti i njësisë vendore, kryesisht janë konstatuara në bashkitë:

Sarandë në vlerën 2,213 mijë lekë, Patos në vlerën 2,004 mijë lekë, Kurbin në

vlerën 1,299 mijë lekë, Gramshi 1,218 mijë lekë, Tirana 1,132 mijë lekë, Shkodër

995 mijë lekë, Elbasani në vlerën 554 mijë lekë, etj.

Detyrimet e Prapambetura (Faturat e Palikuiduara dhe Vendimet Gjyqësore për Pushtetin Vendor më Datë 31.12.2018).

Detyrimet e prapambetura të bashkive u evidentuan në mënyrë sistematike duke

filluar prej vitit 2015 në vijim të miratimit të VKM nr. 50/2014 “Për miratimin e strategjisë për parandalimin dhe shlyerjen e detyrimeve të prapambetura të

planit të veprimit” dhe udhëzimit të Ministrisë së Financave nr. 5/2014 “Për shlyerjen e detyrimeve të prapambetura”. Bazuar në të dhënat e Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë, në fund të vitit 2015, stoku i detyrimeve të

prapambetura ishte rreth 11.8 miliardë lekë, vlerë kjo shqetësuese si në nivel

vendor ashtu dhe në nivel qendror. Shlyerja u këtyre detyrimeve, pjesërisht të

krijuara nga ish-komunat që iu bashkëngjitën bashkive të reja në vijim të

reformës administrative dhe territoriale përbën barrë të qenësishme për

buxhetet vendore. Në strategjinë e saj në lidhje me faturat e palikujduara qeveria qendrore ka marë përsipër vetëm “shlyerjen e detyrimeve për punimet e kryera, por të papaguara në kuadër të financimeve nga Fondi për Zhvillimin e Rajoneve,

si edhe transfertat për përfitimet e paaftësisë. Të gjitha detyrimet e tjera

financiare të njësive të qeverisjes vendore, që nuk përfshihen në sa më sipër,

duhet të parashikohen në vetë buxhetet e njësive të qeverisjes vendore, gjë që

ka sjellë thellimin dhe mos shlyerjen e faturave të palikujduara duke u mbartur

nga viti në vit.

Në 21 Bashkitë e audituara sipas të dhënave nga auditimi i pasqyrave financiare

më datën 31.12.2018, detyrimet e prapambetura paraqitet me një vlerë totale

në shumën 5,907,367 mijë lekë, prej tyre vlera prej 5,063,227 mijë lekë përfaqëson faturat e palikujduara më datë 31.12.2018. Ndërsa vlera prej 844,050

mijë lekë përfaqëson pagesat për vendimet gjyqësore të formës së prere, (nga e

cila vlera 142,993 lekë i përket pagesës së vendimeve gjyqësore për largimet e

padrejta nga puna, ku pjesën më të madhe të pagesës për largimet nga puna i

përket Bashkisë Tiranë në vlerën 126,366 mijë lekë). Stoku më i lartë i borxheve

paraqitet në 3 Bashkitë: Tiranë, Shkodër dhe Pogradec të cilat më datën

31.12.2018 paraqiten me fatura të palikujduara në vlerën prej 4,911,646 mijë

lekë ose në masën 80 % të gjithë detyrimeve.

Krijimi i stokut të borxheve, tregon se pjesa më e madhe e Bashkive të audituara,

nuk kanë respektuar kërkesat ligjore, që në hartimin e buxhetit të vitit, nuk programohet pagesat e borxhit të vitit paraardhës, për paraqitjen me vonesë të

faturave, degët e Thesareve në rrethe nuk zbatojnë sanksionet e parashikuara


238

në kuadrin ligjor në fuqi dhe konkretisht, ligjin n. 48/2014, datë 24.04.2014”Për pagesat e vonuara në detyrimet kontraktore e tregtare” i ndryshuar, nenet 40,

50, 52 dhe 54,të ligjit nr. 9936, datë 26.6.2008 ”Për menaxhimin e sistemit buxhetor në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar; UMF nr. 5, datë 27.12.2014 “Për shlyerjen e detyrimeve të prapambetura” i ndryshuar me UMF nr. 5/1, datë 21.05.2014;

Për krijimin e stokut të borxhit më të lartë në pushtetin vendor përmendim

Bashkitë: Bashkia Tiranë, e cila zë dhe pjesën më të madhe të këtij detyrimi ku

deri në 31.12.2018 janë akumuluar fatura të prapambetura dhe detyrimeve të

mbartura në shumën 3,864,223 mijë lekë ose në masën 76% të vlerës totale.

Bashkia Pogradec, konstatohet se ka deklaruar në bilanc fatura ta pa likuiduara

në fund viti 2018 vlerën prej 248,323 mijë lekë.

Bashkia Shkodër, konstatohet se totali i faturave të pa likuiduara në fund të vitit

2018 paraqitet në vlerën 142,899 mijë lekë.

Përveç sa sipër nga auditimi ka rezultuar se ka edhe Bashki të cilat kanë rritur performancën dhe forcuar disiplinën buxhetore për rrjedhojë nuk kanë detyrime

të prapambetura më datën 31.12.2018, ku përmendim, Bashkinë Vorë, Patos,

Devoll, etj. Detyrimet e prapambetura për 22 subjekte të audituara paraqiten si

më poshtë: Tabela nr. 77 në 000/lekë

Nr. Subjekti Detyrimet e prapambetura

(Faturat e palikujduara

më dt. 31.12.2018

Vendimet Gjyqësore

Total i Detyrimeve

(1+2+3) Vendime

Gjyqësore

Largimet

nga puna

a b 1 2 3 4

1 Bashkia Tiranë 3,864,223 387,523 126,366 4,378,112

2 Bashki Mirditë 110,129 7,717 117,846

3 Bashkia Vore 1300 1,300

4 Bashkia Shijak 16,869 1,693 18,562

5 Bashkia Selenicë 120,383 10,242 130,625

6 Bashkia Elbasan 106,100 21,293 127,393

7 Bashkia Pogradec 248,324 112,213 360,537

8 Bashkia Devoll 20,979 20,979

9 Bashkia Tropojë 51,849 51 51,900

10 Bashkia Librazhd 87,132 22,656 109,788

11 Bashkia Mat 30,799 17,932 48,731

12 Bashkia Pukë 43,682 11,533 55,215

13 Bashkia Kurbin 40,994 16,427 57,421

14 Bashkia Bulqizë 86,658 5,133 91,791

15 Bashkia Gramsh 44,552 32,748 77,300

16 Bash. Fushë-Arrëz 10,850 7,561 18,411

17 Bashkia Sarandë 36,705 4,942 41,647

18 Bashkia Shkodër 142,899 30,098 172,997

19 Bashkia Patos 521 521

20 Bashkia Libohovë 16,485 200 16,685

21 Bashkia Dropull 2,030 5,012 7,042

22 Kësh. Qa. Shkodër 2,564 2,564

Totali 5,063,227 701,147 142,993 5,907,367

Burimi: Alternim nga Raportet Përfundimtare të auditimit dhe nga të dhënat e auditimit në MFE


239

4.3. MBI DEFICITIN DHE EFEKTIN E DETYRIMEVE TË PRAPAMBETURA

Deficiti Faktit në vlerën për 26,238 milion lekë është financuar nga Financimi i

Brendshëm në vlerën minus 6,866 milion lekë ose minus 26% dhe Financim i Huaj

në vlerën 33,104 milion lekë ose në masën 126%. Përgjatë fazës së PBA 2018-

2020 të Rishikuar deri më miratimin e Aktit Normativ Nr. 01, datë 16.07.2019,

Deficiti u planifikuar të financohej nga Financimi i Brendshëm në vlerën 41,447

milion lekë ose 128% dhe Financim i Huaj në vlerën minus 9,091 milion lekë ose në masën minus 28 %, ndërkohë që me miratimin e Aktit Normativ nr. 02, datë

19.12.2018, Deficiti Buxhetor për 32,596 milion lekë do të financohet nga:

Financim i Brendshëm për minus 230 milion lekë ose në masën minus 0,7% dhe

Financim i Huaj në vlerën 32,596 milion lekë ose në masën 100,7%. Grafiku në

vijim paraqet devijimet që ka pësuar Financimi i Deficitit Buxhetor nga faza e

planifikimit të tij deri në realizimin faktik të buxhetit të vitit 2018.

Grafiku nr. 16


Nga auditimi u konstatua se, në ndryshim nga Ligji 109/2017 “Për buxhetin e vitit 2018”, në Aktit Normativ nr.2, datë 19.12.2018 “Për disa ndryshime në buxhetin e vitit 2018”, nuk është përcaktuar limiti I huamarrjes së brendshme neto apo të huaj.

Në Ligjin 109/2017, datë 15.12.2017 “Për buxhetin e vitit 2018”, është përcaktuar kufiri i financimit të deficitit nëpërmjet huamarrjes totali si dhe limiti

i huamarrjes së brendshme neto mund të jetë deri në 29 947 milion lekë .

Tabela në vijim paraqet Deficitin Faktik mujor për vitin 2018, si dhe financimin e tij. Tabela nr. 79 Në milion lekë


Referuar Treguesve Fiskalë të Konsoliduar, konstatohet se, Deficiti ka arritur

vlerën e tij më të lartë në muajin Dhjetor 2018, për 25,368 milion lekë e cila

përfaqëson 97% të Deficitit Faktik të vitit 2018. Grafiku në vijim paraqet Deficitin

mujor për vitin 2018.

PBA Faza IPBA e

RishikuarP/Buxheti

Ligji i

BuxhetitAN1 AN2

Buxheti

Faktik 2018

Deficiti 30,867 32,366 32,366 32,366 32,366 32,366 26,238

Financim i Brendshem 30,498 41,947 41,947 41,947 41,447 -230 -6,866

Financim i Huaj 369 -9,581 -9,581 -9,581 -9,081 32,596 33,104

-20,000

-10,000

0

10,000

20,000

30,000

40,000

50,000

Planifikimi dhe realizimi i Financimit të deficitit / milion lekë.

Përshkrimi Jan Shkurt Mars Prill Maj Qershor Korrik Gusht Shtator Tetor Nëntor Dhjetor Fakti 2018

Të Ardhura 35,392 32,166 37,943 37,861 36,853 37,065 39,128 37,764 35,424 40,811 37,423 42,080 449,909 Shpenzime 30,028 33,825 36,426 39,590 40,875 34,593 38,282 36,096 36,273 42,567 40,145 67,448 476,147 Deficiti 5,364 -1,660 1,517 -1,729 -4,022 2,472 846 1,668 -850 -1,756 -2,721 -25,368 -26,238 Financimi -5,364 1,660 -1,517 1,729 4,022 -2,472 -846 -1,668 850 1,756 2,721 25,368 26,238 I Brendshëm -8,041 1,406 -243 6,473 2,794 -1,260 453 -2,825 707 -33,446 1,673 25,443 -6,866 I Huaj 2,677 253 -1,274 -4,744 1,228 -1,212 -1,299 1,157 142 35,202 1,048 -75 33,104


240

Grafiku nr. 17


Të dhënat tregojnë se në muajin dhjetor janë shpenzuar 67,448 milion lekë, ose

1,8 herë më shumë se sa mesatarja e shpenzimeve mujore, që në total për

periudhën janar-nëntor rezulton të jetë 408,700 milion lekë. Ky fenomen i cili

ekziston prej vitesh dhe i trajtuar nga KLSH, i cili sjell risk për stabilitetin

makroekonomik të vendit si dhe për efikasitetin real të këtyre shpenzimeve,

devijimet e shumta në mënyrën e mbulimit të financimit të deficitit buxhetor nga financim i brendshëm në atë të huaj, tregojnë për mungesë të aftësisë

buxhetuese por edhe menaxhuese të financave publike.

Grafiku në vijim paraqet Deficitin Buxhetor faktik përgjatë 5 viteve të fundit. Grafiku nr. 18 Në milion lekë


Raportimi i Detyrimeve të Prapambetura. Në përputhje me VKM nr.50

“Strategjia e Parandalimit dhe Shlyerjes së detyrimeve të prapambetura”, Ministria e Financave dhe Ekonomisë raporton periodikisht në lidhje me

detyrimet e prapambetura. Për stokun e këtyre detyrimeve sipas raportimit në

faqen zyrtare të MFE paraqiten shumat sipas ministrive të linjës si në vijim: Tabela nr. 80 Në milion Lek

Nr Ministri linje Vlera

1 Ministira e Infrastrukturës dhe Energjisë 3.236,9

2 Ministria e Mbrojtjes 988,9

3 Ministria e Punëve të Brendshme 735,7

4 Ministria e Drejtësisë 77,0

5 Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale 377,0

6 Minsitria e Financave dhe Ekonomisë 340,4

7 Drejtoria e Përgjithshmee Tatimeve (TVSH e rimbursueshme) 105,2

8 Ministria e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural 38,9

9 Ministria e Kulturës 3,8

10 Minsitria e Turizimit dhe Mjedisit 203,2

11 Ministria e Arsimit Rinisë dhe Sporteve 57,8

12 Ministria e Europës dhe Punëve të Jashtme 11,3

Totali 6.176,09

Burimi: MFE

-40,000

-20,000

0

20,000

40,000

60,000

80,000

Deficiti mujor faktik viti 2018 / milion lekë

Të Ardhura Shpenzime Deficiti

Viti 2012 Viti 2013 Viti 2014 Viti 2015 Viti 2016 Viti 2017 Viti 2018

Deficiti buxhetor -45,858 -66,940 -72,128 -58,202 -26,670 -30,919 -26,238

-80,000

-60,000

-40,000

-20,000

0

Deficiti buxhetor në vite


241

Duke marrë në konsideratë problematikën e riaktivizuar të detyrimeve të

prapambetura dhe në vijim të rekomandimeve të KLSH, nga ana e MFE janë marë

masa për raportimin edhe në sistemin e thesarit (SIFQ) të detyrimeve të

prapambetura nga entet publike. Në vijim paraqitet raporti i marrë nga ky sistem

në lidhje me stokun e detyrimeve të prapambetura në 31.12.2018. Tabela nr. 81

Lloji i detyrimit Balanca

progresive në

lekë

31.12.2017

Balanca

progresive në

lekë

31.12.2018

Shtesa per vitin

2018

Pagesa gjatë

vitit 2018

Detyrimi i

mbetur në lekë

31.12.2018

4864100-Vendime

Gjyqesore

1,938,071,716 4,409,845,813 2,471,774,098 -1,377,413,818 3,032,431,995

4864200-DetPrap

Sherbime

2,132,338,805 3,053,194,159 920,855,354 -1,685,709,310 1,367,484,848

4864300-DetPrap

Mirembajtje

1,392,916,675 1,952,628,078 559,711,403 -1,131,912,477 820,715,601

4864400-DetPrap

Investime

9,895,651,219 14,879,647,500 4,983,996,281 -7,363,798,063 7,515,849,437

4864500-

DetPrapRimbursi

TVSH

930,000 930,000 930,000

4864900-DetPrap Te

Tjera

1,076,449,849 3,521,044,520 2,444,594,671 -753,214,702 2,767,829,818

Gjithsej 16,435,428,263 27,817,290,069 11,381,861,806 -12,312,048,370 15,505,241,700

Burimi: MFE

Sipas MFE nga tabela më lartë, stoku i detyrimeve të prapambetura më

31.12.2018, raportohet në shumën 15.5 miliard lekë ose 8% më i ulët nga

raportimi i datës 31.12.2017. Këtu veçojmë Bashkinë Tiranë me 2.49 miliard lekë

ose 16% e stokut, ARRSH me 2.76 miliard lekë ose 18% të stokut të faturave të prapambetura, Drejtorinë e Ujësjellës Kanalizime me 1.02 miliardë lekë ose 7% e

stokut, Ministrinë e Mbrojtjes me 0.9 miliard lekë ose 6% e stokut etj. Gjithashtu,

nga këto të dhëna pagesat e kryera raportohen në total 12.3 miliard lekë janë

veçse 1 miliard lekë më shumë se detyrimet e raportuara rishtaz duke dhënë një

impakt në balancën neto të stokut të detyrimeve të prapambetura me vetëm 1.1

miliard lekë ose 8% më pak se një vit më parë. Nga auditimi rezulton se balanca

prej 12.3 miliardë lekë e raportuar nuk rakordon me shumën e pagesave që

rezultojnë të kryera gjatë vitit 2018 në total 19.8 miliard lekë ose 7.5 miliard lekë

më shumë se raportimi i MFE. Për më tepër vlera e këtyre pagesave është 3.4

miliard më shumë edhe se balanca fillestare prej 16.4 miliard lekë i 31.12.2017, konfirmuar kështu pasaktësinë e mbartur që në balancën hapëse dhe vlerësimin për balancën e detyrimeve të prapambetura të kryer nga KLSH në auditimin e vitit të kaluar. Gjithashtu konstatohen 0.88 miliardë lekë pasaktësi

në rregjistrime të faturave të prapambetura të rregjistruara si fatura të vitit

aktual. Nëse deklarimi dhe rregjistrimi në SIFQ sipas skemës së miratuar do të

ishte i plotë detyrimet e reja të vitit 2018 vetëm për investime raportohen në

shumën 4.9 miliard lekë ndërkohë që pagesat e kryera gjatë 5-muajve të parë të

vitit 2019 vetëm për këtë zë rezultojnë të jenë 6.8 miliard lekë pra 1.9 miliard

lekë më shumë se raportimi.. Bazuar në dy raportet e ndryshme por edhe nga evidencat e auditimeve të

zhvilluara nga KLSH konstatohet që ekzistojnë vlera jo të sakta në lidhje me

detyrimet e prapambetura të raportuara nga njësitë publike në MFE. Një gjë e

tillë është konstatuar jo vetëm në diferencat ndërmjet dy raporteve të gjeneruar

po nga MFE me vlera të ndryshme por edhe sikurse është evidentuar më sipër

në lidhje me pasaktësitë e stokut të TVSH-së së rimbursueshme. Gjithashtu

përgjatë këtij raporti janë trajtuar në vijimësi edhe diferenca materiale në

raportimet e kryera nga njësitë shpenzuese përkundrejt vlerave faktike të

detyrimeve të prapambetura si në rastin e FSDKSH, Bashkisë Tiranë, AKSHI-t,

ARRSH apo të vendimeve gjyqësore të natyrave të ndryshme. Në konkluzion


242

konstatojmë se MFE nuk ka kontroll mbi saktësinë e shumave të detyrimeve të

prapambetura të krijuara, të mbartura dhe gjendjes në fund të vitit.

Në këto kushte, nga evidencat e mbledhura, në vlerësimin e KLSH detyrimet e prapambetura vlerësohen të jenë të paktën 20 miliardë lekë në fund të vitit 2018 (pa përfshirë rimbursimin e TVSH dhe detyrimet e prapambetura të FSDKSH). Për më tepër dhe si trajtuar më lart vlera e detyrimit për TVSH të rimbusueshme rezulton të jetë në shumën 20.7 miliard lekë në fund të vitit 2018 dhe ajo në FSDKSH rezulton të jetë në shumën 1.2 miliard lekë. KLSH, në kuadër të zbatimit të VKM nr. 50, datë 05.02.2014 “Për miratimin e strategjisë për parandalimin dhe shlyerjen e detyrimeve të prapambetura e të

planit të veprimit”, të ndryshuar, konstatoi që këto detyrime nuk raportohen në përputhje me formatin e kësaj strategjia. KLSH ka kërkuar dhe mbledhur

informacion, përvec detyrimeve të prapambetura të përmbledhura më lart, edhe

në lidhje me rimbursim e tepricës kreditore të tatimit të fitimit (konfirmuar nga

DPT me kërkesë) dhe Detyrime për vendime gjyqësore ndërkombëtrare (konfirmuar tek avokatura shtetit). Një përmbledhje e detyrimeve më

31.12.2018 sipas VKM nr. 50 paraqitet në vijim. Tabela nr. 82

Raportimi sipas VKM nr.50 datë 05.02.2014

Raportimi 2013

Raportimi 2018 sipas MFE

KLSH 2018

Detyrime për projekte investimesh, mallra , shërbime, vendime gjyqësore te brendshme nga punësimi dhe të tjera

48.73 15.5 21.210

Rimbursimi I TVSH-së 12.84 0 20.711

Rimbursim i tepricës kreditore të tatimit të fitimit 10 0 15.212

Detyrime për vendime gjyqësore ndërkombëtrare 1 0 3.213

Totali 72.57 15.5 60.3

Burimi: KLSH (Në këtë tabelë nuk janë përfshirë detyrimet kontigjente për vendime gjyqësore

ndërkombëtare në proces të cilat nga auditimi në Avokaturën e Shtetit vlerësohen se mund të

jenë deri në shumën 15.18 miliardë lek)

Sic paraqitet me lart, niveli i detyrimeve të prapambetura është rikthyer në

problematik. Si theksuar në VKM nr. 50, datë 05.02.2014 “Për miratimin e strategjisë për parandalimin dhe shlyerjen e detyrimeve të prapambetura e të

planit të veprimit”, të ndryshuar, “paaftësia për të paguar detyrimet e saj

financiare, brenda një kohe të shpejtë pasi ato bëhen të kërkueshme, dhe si

pasojë dhe akumulimi i një mase të madhe të detyrimeve financiare të

prapambetura i shkakton dëm ekonomisë. Ndikimet përfshijnë ngadalësimin e

rritjes ekonomike dhe rritjen e papunësisë, për sa kohë bizneset e varura nga

kontratat qeveritare pushojnë ose shtyjnë aktivitetin e tyre si rezultat i vonesave në pagesa ose vështirësive në mundësinë e kredive nga bankat tregtare”.

Mbi raportimin e treguesve fiskalë dhe Deficitin Buxhetor

KLSH, sikurse është trajtuar edhe në pjesët respektive të këtij raporti ka

konstatuar detyrime të prapambetura në fund të vitit 2018 në rreth 42 miliard

lekë ose 2.55% e PBB, duke përfshirë vetëm detyrimet për shpenzime dhe ato

për TVSH-në e rimbursueshme. Këto detyrime, në krahasim me një vit më parë

janë rritur me 12 miliard lekë nga 30 miliard të vlerësuara nga KLSH në fund të

vitit 2017. Sipas raportimit të Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë, deficiti buxhetor për vitin 2018, ishte parashikuar në vlerën 32,366 milion lekë dhe

10 Auditimi DPTH dhe FSDKSH

11 Auditimi ne DPT

12 Auditimi ne DPT

13 Auditimi ne Avokaturën e Shtetit


243

është realizuar në masën 26,238 milion lekë, ose realizuar në masën 81,1% e

planit. Deficiti i raportuar rezulton të jetë sa 1.6% e PBB-së, çka në aspektin formal rezulton brenda limitit ligjor prej 2% të PBB-së. Nëse do të përfshihej

rritja e detyrimeve të prapambetura gjatë vitit 2018, duke i raportuar shpenzimet

kur ndodhin, deficiti do të ishte rreth 2.2% e PBB-së., kjo bazuar në kuptim të nenit 61 të ligjit nr. 9936 datë 26.06.2008 “Për menaxhimin e sistemit buxhetor në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar në të cilin citohet se “...Metoda e njohjes së shpenzimeve dhe të ardhurave, për qëllim të këtij ligji, ka të bëjë me:

a) njohjen e shpenzimeve të vitit buxhetor në çastin e ndodhjes së tyre,

pavarësisht nga data e pagesës;”


245

5. PROKURIMI PUBLIK

5.1. ANALIZË RISKU ME TEKNIKAT CAAT TË PROCEDURAVE TË PROKURIMIT PUBLIK PËR VITIN 2018 Kontrolli i Lartë i Shtetit prej vitesh po investon në rritjen e kapaciteteve për

përdorimin e teknikave analitike dhe vizualizuese (CAAT) në auditim.

Auditimi i Big Data është realiteti i ri për institucionet supreme të auditimit,

Transformimi është motoja e kohës sonë, bota ka dëshmuar fillimin e

revolucionit të katërt industrial, digjitalizimi global është duke u zhvilluar. Për të

siguruar një kontroll të kualitetit të lartë mbi investimet shtetërore, komuniteti i

auditimit duhet të prezantojë teknologji moderne, të mësojë të përdorë në

mënyrë efikase tërë instrumentin e tyre. Sipas mendimit të anëtarëve të

Organizatës Ndërkombëtare të Institucioneve Supreme të Auditimit shprehur në

kongresin e XXIII të tij zhvilluar në Moskë më datat 23-27 shtator 2019, i gjithë

procesi buxhetor do të varet nga ai, dhe vetë sfera publike do të bëhet më

transparente dhe më e hapur për qytetarët.

Nuk është për t'u habitur që një nga temat kryesore të INCOSAI XXIII i kushtohet

rolit të teknologjive të informacionit në zhvillimin e administratës publike.

Një analizë të disa fenomeneve të Procedurave të prokurimit publik të zhvilluara

nëpërmjet sistemit elektronik të prokurimit për vitin 2018, paraqiten si më

poshtë:

Për vitin 2018 numri total i njoftimeve të kontratave të procedurave konkurruese

të prokurimit (me vlerë mbi 800.000 lekë) të publikuara në sistemin e prokurimit

elektronik, sipas tipit të kontratës, shërbim, mall, punë, në faqen zyrtare të APP

është 8.400 (1.083 më shumë se në vitin 2017) paraqitet në tabelën e

mëposhtme Tabela nr. 1

Njoftime Procedurash Viti 2018

Shërbime Mallra Punë Civile

Lloji i

Procedurës

Numri i

njoftimeve

procedurave

Lloji i Proce-

durës

Numri i

njoftimeve

procedurave

Lloji i

Procedurës

Numri i

njoftimeve

procedur-

ave

Shërbim

Konsulence

dhe Konkurs

Projektimi

226

Shërbim

Konsulence

dhe Konkurs

Projektimi

0

Shërbim

Konsulence

dhe Konkurs

Projektimi

0

E hapur

Ndër-

kombëtar

11

E hapur

Ndër-

kombëtar

4

E hapur

Ndër-

kombëtar

0

Procedure e

hapur lokal 975

Procedure e

hapur lokal 2,062

Procedure e

hapur lokal 614

Kërkesë për

Propozim 1,330

Kërkesë për

Propozim 2,409

Kërkesë për

Propozim 769

TOTALI 2,542 TOTALI 4,475 TOTALI 1,383

Burimi: APP

Krahasuar me një vit me parë konstatohet një rritje në përdorimin e procedurave

të prokurimit për shërbime mallra, punë civile.

PROKURIMI PUBLIK

246

Grafiku nr. 1

Burimi: APP

Efektiviteti i procedurave të zhvilluara dhe përcaktimi i zonave me risk Grafiku nr. 2

Burimi: APP

Nga 8,400 procedura të shpallura për vitin 2018 nga sistemi elektronik i

prokurimit 2,353 procedura janë anuluar dhe 6,047 kanë vazhduar, ndërkohë që

5116 prej tyre kanë përfunduar me fitues.

Shkalla e anulimit të procedurave prej 28 % dhe mos shpallja e fituesve për 16 %

të procedurave tregon se jo vetëm AK duhet të përmirësojnë punën në përgatitjen

e procedurave të prokurimit por edhe APP duhet të analizoje rastet duke marre

masat e duhura në drejtim të përmirësimeve ligjore zhvillimit të kualifikimeve e

trajnimeve si dhe masave të tjera të përcaktuara në ligj.

Për vitin 2018, Autoritetet Kontraktore për plotësimin e nevojave për shërbime

mallra e punë civile prokuruan me procedurat e prokurimit elektronik

129,819,994,300 miliardë Lekë (fondi total limit)1. Shqipëria gjatë vitit 2018 arriti

një Produkt të Brendshëm Bruto (PBB) 1,647,625,000,000

miliardë Lekë2.

Autoritetet kontraktore dhe Operatoret Ekonomike që kanë përdorur dhe

përfituar fonde publike nga procedurat e prokurimit.

Autoriteti kontraktori i cili ka përfituar më shumë fonde publike nga procedurat

e prokurimit është Autoriteti Rrugor Shqiptar në vlerën 10,894,319,665 lekë.

1 Burimi APP 2 Bazuar në të dhënat e siguruara nga INSTAT mbi Produktin e Brendshëm Bruto (PBB)


247

Grafiku nr. 3

Burimi: APP

Në figurën e mëposhtme paraqiten operatorët ekonomikë të cilët kanë përfituar

më shumë fonde publike nga procedurat e prokurimit. Grafiku nr. 4

Burimi: APP

Për vitin 2018 fondi total limit i prokuruar me procedurat e prokurimit elektronik

zë 7.8% të Produktit të Brendshëm Bruto (PBB), duke shënuar një rritje prej 0.8%

në krahasim me një vit më parë.

PROKURIMI PUBLIK

248

Tabela nr. 2

Treguesi makroekonomik Vlera (në miliardë Lekë) PBB- Produkti Brendshëm Bruto 1,647,625,000,000

Fondi total limit i prokuruar në Republikën e Shqipërisë 129,819,994,300

Fondi total limit i prokuruar në Republikën e Shqipërisë në raport me PBB (në %)

7,8%

Burimi: APP

Grafiku nr. 5

Burimi: APP

Në krahasim me shifrat e publikuara Raportet e Komisionit Evropian për vendet

e Rajonit për vitin 2017 rezulton se shifra është me ulët se vendet e rajonit. Grafiku nr. 6

Burimi: APP

KLSH në vitin 2018 për vitin ushtrimor 2017 ka ushtruar në Agjencinë e Prokurimit

Publik një Auditim të Sistemeve të Teknologjisë së Informacionit mbi të cilën

mbështetet prokurimi publik krahas të tjerave nga auditimi i bazës së të dhënave

u konstatuan parregullsi të cilat evidentojnë mungesën e kontrolleve të input të

të dhënave nga auditim u konstatua se sistemi nuk ka filtrat e nevojshëm për mos

lejimin e hedhjes të të dhënave gabim, apo lejuar lidhjen e kontratave pa pasur

fondin limit të nevojshëm.

Gjithashtu për procedurat e prokurimit të vitin 2018 janë konstatuar

mospërputhje e te dhënave te publikuara nga APP ne raportin Vjetor me ato te

publikuara ne buletinet periodike dhe te dhënat e mara nga sistemi.


249

Faksimile nga korrespondenca me APP:

Nga verifikimi i rekomandimit te dhënë rezulton se nga APP në janar te 2019, janë

vendosur filtra kontrollues në lidhje me vlerën e parashikuar për procedurën e

prokurimit (gjatë krijimit të procedurës në sistem) me fondin e parashikuar tek

elementi i regjistrit të parashikimit, etj.

Me hollësisht për vitin 2018 këto parregullsi të sistemit paraqiten:

Procedura prokurimi me Kontrata të nënshkruara me efektivitet negativ Nga analizimi të dhënave të APP për vitin 2018 ka rezultuar se në 14 raste vlera

e prokuruar ka rezultuar më e madhe se fondi limit, duke krijuar një efektivitet

“negativ”. Më poshtë paraqitet lidhja midis Autoriteteve Kontraktore dhe Operatorëve Ekonomike që kanë realizuar me kontrata me efektivitet negativ. Grafiku nr. 7

Burimi: APP

PR

OK

UR

IMI P

UB

LIK

25

0

Pro

ced

ura

pro

ku

rimi p

ër zë

rin b

arn

a e

pa

jisje m

jekë

sore

me

efe

ktivite

t ne

ga

tiv.

Ng

a a

na

lizimi të

dh

ën

av

e të

AP

P p

ër v

itin 2

01

8 k

a re

zultu

ar se

në

10

raste

vle

ra

e p

rok

uru

ar k

a re

zultu

ar m

ë e

ma

dh

e se

fon

di lim

it, du

ke

kriju

ar n

jë e

fek

tivite

t

“negativ”. Lidhja midis Autoriteteve Kontraktore dhe Operatoreve Ekonom

ike që k

an

ë re

alizu

ar k

on

trata

me

efe

ktivite

t ne

ga

tiv pa

raq

itet si m

ë p

osh

të:

Gra

fiku

nr. 8

B

urim

i: AP

P

Ng

a

an

aliza

m

e

tek

nik

at

CA

AT

re

zulto

n

se

pro

ble

ma

tikë

va

zhd

on

të

n

ge

let

efe

ktiv

iteti i u

lët n

ë p

roce

du

rat e

zërit B

arn

a e

Pa

jisje m

jek

ëso

re

Në

rastin

e p

roce

du

rav

e të

pro

ku

rimit të

ba

rna

ve

e p

ajisje

ve m

jekë

sore

rezu

lton

se p

roce

du

rat e

zhv

illua

ra k

an

ë re

zultu

ar m

e e

fek

tivite

t të u

lët.

Gra

fiku

nr. 9

B

urim

i: AP

P

Zë

ri Ba

rna

e P

ajisje

mje

kë

sore

me

efe

ktiv

itet m

bi 8

0%

Ng

a a

na

liza e

pro

ced

ura

ve të

zërit B

arn

a e

Pa

jisje m

jek

ëso

re re

zulto

n se

pë

r 10

8

pro

ced

ura

nd

od

he

mi n

ë ra

stin e

pro

ced

ura

ve të

pro

ku

rimit m

e o

ferta

an

om

alish

të u

lëta

.

0.0

10

.0

20

.0

30

.0

40

.0

50

.0

60

.0

70

.0

80

.0

90

.0

Qendra Spitalore Universitare Nene Tereza Tirane

Drejtoria e Spitalit Rajonal Shkoder

Spitali Universitar i Traumes

Drejtoria e Spitalit Rajonal Gjirokaster

Spitali Fier

Spitali Fier

Qendra Spitalore XHAFERR KONGOLI Elbasan


Drejtoria e Spitalit Rajonal Berat

Drejtoria e Sherbimit Spitalor Korce


Qendra Shendetesore e Specialiteteve Nr.2






Qendra e Specialiteteve Paskuqan Tirane



Spitali Lushnje

Spitali Lushnje

Drejtoria e Spitalit Rajonal Durres


Qendra Kombetare e Transfuzionit te Gjakut Tirane











Drejtoria Rajonale e Shendetesise Fier






Spitali Obsetrik Gjinekologjik Mbreteresha Geraldine

Spitali Lushnje

Spitali Psikiatrik Sadik Dinci Elbasan

Spitali Fier

Drejtoria e Spitalit Rajonal Vlore



Spitali Fier

Drejtoria e Spitalit Rajonal Berat






Spitali Sarande


Spitali Fier








Spitali Sarande

Spitali Sarande






Spitali Lushnje


Autoriteti Rajonal Shendetesor Tirane


Spitali Fier

Spitali Sarande

Spitali Sarande


Spitali Lushnje

Drejtoria e Spitalit Rajonal Lezhe



Spitali Fier




Agjencia e Mbrojtjes se Konsumatorit

Drejtoria e Sherbimit Spitalor Kukes

Spitali Lushnje





Spitali Sarande


Spitali Fier





Drejtoria e Spitalit Rajonal Diber


Spitali Sarande



Spitali Fier




Spitali Fier

Spitali Lushnje

Spitali Lushnje






Spitali Sarande

Spitali Lushnje






Efektivite

ti në

pro

ced

ura

t e p

roku

rimit të

ba

rna

ve e

pa

isjeve

mje

ksore


251

Grafiku nr. 10

Burimi: APP

Në rastin e procedurave të blerjes së karburanteve

Procedura prokurimi me efektivitet negativ në karburante Tabela nr. 3

Objekti i prokurimit

Autoriteti Kontraktor

Tipi i kontratës

Lloji i Procedurës

Fondi limit pa TVSH

Fondi

Prokuruar pa TVSH

Operatori fitues

Efektiviteti

Blerje lende djegëse për

ngrohje (briket pellet) “

Drejtoria e

Shërbimit

Spitalor

Librazhd

Supplies

Request

for

Proposals

2,754,000.00 3,297,600.00 FA & BI -19.7

Burimi: APP

Monopoli karburante

Nga analizimi i të dhënave të prokurime publike për vitin 2018 për rastin e

karburanteve të cilat prokurohen me marrëveshje kuadër vërehet një tendence

për monopol dhe konkretisht 3 kompani rezultojnë të kenë fituar rreth 50% të

vlerës së prokuruar.

Grafiku nr. 11

Burimi: APP

PROKURIMI PUBLIK

252

TË DHËNAT PËR SHKELJET DHE PARREGULLSI NË PROCEDURAT ME FONDE PUBLIKE

Në 105 subjektet e audituara për buxhetin e vitit 2018, konstatohet se në 56

subjekte janë realizuar 1410 procedura prokurimi në vlerën e fondit limit prej

74,725,921 mijë lekë, pa TVSH. Nga procedurat e zhvilluara gjithsej, prej tyre janë

audituar 485 procedura prokurimi në vlerën 32,426,991 mijë lekë pa TVSH, të

cilat përbëjnë 34 % të numrit të procedurave të zhvilluara gjithsej, ose 40 % të

vlerës së kontratave të lidhura me operatorët ekonomikë. Pjesa tjetër e

prokurimeve i takon buxheteve faktike të viteve 2016-2017

U konstatuan me shkelje 291 procedura në vlerën 13,027,711 mijë lekë ose 40%

e fondeve të audituar dhe rezultuan gjithsej 193 shkelje të procedurave të

prokurimit nga të cilat 133 shkelje janë konstatuar në fazën e përgatitjes së

dokumenteve të tenderit, 135 shkelje në fazën e zhvillimit të procedurave të

prokurimit dhe 75 shkelje në fazën e zbatimit të kontratave dhe dorëzimit të

punimeve, arkivimit të dosjeve.

- Janë zhvilluar, 459 procedura prokurimi “Procedurë e hapur”, me një vlerë limit kontrate të parashikuar prej 53,555,996 mijë lekë. Nga tenderët e zhvilluar me

këtë procedurë, janë audituar 209 procedura me një vlerë limit kontrate të

parashikuar prej 23,856,142 mijë lekë ose 44% e vlerës. Nga auditimi u

konstatuan me shkelje 105 procedura në vlerën 9,742,546 mijë lekë ose 67% e

fondeve të audituar dhe rezultuan gjithsej 204 shkelje të procedurave të


dokumenteve të tenderit, 89 shkelje në fazën e zbatimit të kontratave dhe

dorëzimit të punimeve, arkivimit të dosjeve dhe 31 në fazën e zbatimit të

kontratës;

- Janë zhvilluar 7 procedura prokurimi “Me negocim me shpallje paraprake të njoftimit të kontratës”, me një vlerë limit kontrate të parashikuar prej 88,378 mijë lekë. Nga tenderët e zhvilluar me këtë procedurë, janë audituar 7 procedura

me një vlerë limit kontrate të parashikuar prej 8,378 mijë lekë.

- Janë zhvilluar 120 procedura prokurimi “Me negocim pa shpallje paraprake të njoftimit të kontratës”, me një vlerë limit kontrate të parashikuar prej 2,037,757

mijë lekë. Nga tenderët e zhvilluar me këtë procedurë, janë audituar 26

procedura me një vlerë limit kontrate të parashikuar prej 178,610 mijë lekë ose

8% e vlerës.

- Janë zhvilluar 611 procedura prokurimi “Kërkesë për propozim”, me një vlerë

limit kontrate të parashikuar prej 13,919,026 mijë lekë. Nga tenderët e zhvilluar

me këtë procedurë, janë audituar 178 procedura me një vlerë limit kontrate të

parashikuar prej 6,997,387 mijë lekë ose 50% e vlerës. Nga auditimi u konstatuan

me shkelje 48 procedura në vlerën 2,154,545 mijë lekë, 30% e fondeve të

audituara dhe rezultuan gjithsej 37 shkelje të procedurave të prokurimit në fazën

e përgatitjes së dokumenteve të tenderit, 40 shkelje në fazën e zbatimit të

kontratave dhe dorëzimit të punimeve, arkivimit të dosjeve dhe 12 në fazën e

zbatimit të kontratës;


253

Tabela nr. 4

Nr.

Autoriteti kontraktor dhe

procedurat e zgjedhura

Procedurat e zhvilluara gjithsej

Procedura të audituara

Diferenca e Ofertës Fituese nga Përllogaritja e Vlerës së

Kontratës

Procedurat e konstatuar me

shkelje

Shkeljet e konstatuara (numër)

Sasi Vlera në

mijë/lekë Sasi

Vlera pa TVSH në

mijë/lekë Sasi Vlera pa TVSH mijë/lekë

Sasi

Vlera pa TVSH në

mijë/lekë

Në fazën e përgatitjes së dokumenteve

Në fazën e zhvillimit të

procedurave

Në fazën

e zbatimit

të kontratës

1

Procedure e

hapur

459 53,555,996 209 23,856,142 126 1,843,432 105 9,742,546 84 89 31

2 Procedurë e kufizuar

57 171,508 24 154,880 24 42,129 8 10 1 1 6

3

Procedurë me

negociim, me

shpallje

paraprake të

njoftimit të

kontratës

7 88,378 7 88,378

4

Procedurë me

negociim, pa

shpallje

paraprake të

njoftimit të

kontratës;

120 2,037,757 26 178,610 13 15.401 7 61,650 10 5 2

5 Shërbim

konsulence; 79 3,818,610 16 95,024 4 285.560 1 12,390 1

6 Konkurs

projektimi; 52 78,076

7 Kërkesë për

propozime; 611 13,919,026 178 6,997,387 124 3,504,126 48 2,154,545 37 40 12

8 Procedura të

përqëndruara 25 1,056,570 25 1,056,570 24 1,056,570 24

TOTAL 1.410 74,725,921 485 32,426,991 291 5,690,648 193 13,027,711 133 135 75

Burimi: KLSH

5.2. MBI PROKURIMET NË INSTITUCIONET QENDRORE

Aktivitetet e prokurimit të kryera nga sektori publik përbëjnë një element

thelbësor strukturor që i mundëson qeverisë dhe sektorit publik, jo vetëm

kryerjen e operacioneve të tyre administrative, por edhe t’i sigurojnë qytetarëve shërbime dhe infrastrukturë thelbësore, duke siguruar transparencë, integritet

dhe llogaridhënie në shpenzimet publike. Në këto kushte, sistemet efektive të

prokurimit publik luajnë një rol strategjik sa i takon shmangies ndaj keq

menaxhimit dhe shpërdorimit të fondeve publike.

Nga procedurat e prokurimit të audituara gjatë vitit 2018 në 153 subjekte,

rezultoi se: janë zhvilluar 480 procedura prokurimi, me një vlerë limit kontrate të

parashikuar prej 51,644,100 mijë lekë. Nga tenderët e zhvilluar, janë audituar

176 procedura prokurimi me një vlerë limit kontrate të parashikuar prej

18,973,791 mijë lekë ose 37% e vlerës. U konstatuan me shkelje 27 procedura në

vlerën 10,369,422 mijë lekë ose 55% e fondeve të audituar dhe rezultuan gjithsej

3 Autoriteti Kombëtar I Ushqimit, Ministria e Drejtësisë, Drejtorinë Arsimore Rajonale , Durrës,

AZHBR, ISKPK, MHK, Bordi i Ujitjes dhe Kullimit, Durrës, Bordi i Ujitjes dhe Kullimit, Fier, Drejtoria e

Përgjithshme e Policisë Shtetit, Ministria e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural

Shërbimi Kombëtar i Punës, KQZ, ARRSH, AKUM, Fondi Shqiptar i Zhvillimit (draft vendimi)

PROKURIMI PUBLIK

254

165 shkelje të procedurave të prokurimit nga të cilat 35 shkelje janë konstatuar

në fazën e përgatitjes së dokumenteve të tenderit, 25 shkelje në fazën e zhvillimit

të procedurave të prokurimit dhe 16 shkelje në fazën e zbatimit të kontratave

dhe dorëzimit të punimeve, arkivimit të dosjeve.

- Janë zhvilluar, 71 procedura prokurimi “Procedurë e hapur”, me një vlerë limit

kontrate të parashikuar prej 31,620,094 mijë lekë. Nga tenderët e zhvilluar me

këtë procedurë, janë audituar 35 procedura me një vlerë limit kontrate të

parashikuar prej 12,501,362 mijë lekë ose 40% e vlerës. Nga auditimi u

konstatuan me shkelje 24 procedura në vlerën 8,369,641 mijë lekë ose 67% e

fondeve të audituar dhe rezultuan gjithsej 71 shkelje të procedurave të


dokumenteve të tenderit, 25 shkelje në fazën e zbatimit të kontratave dhe

dorëzimit të punimeve, arkivimit të dosjeve dhe 16 në fazën e zbatimit të

kontratës;

- Janë zhvilluar 6 procedura prokurimi “Me negocim me shpallje paraprake të njoftimit të kontratës”, me një vlerë limit kontrate të parashikuar prej 85,979

mijë lekë. Nga tenderët e zhvilluar me këtë procedurë, janë audituar 3 procedura

me një vlerë limit kontrate të parashikuar prej 40,990 mijë lekë ose 48% e vlerës.

- Janë zhvilluar 9 procedura prokurimi “Me negocim pa shpallje paraprake të njoftimit të kontratës”, me një vlerë limit kontrate të parashikuar prej 712,022 mijë lekë. Nga tenderët e zhvilluar me këtë procedurë, është audituar 1

procedurë me një vlerë limit kontrate të parashikuar prej 959 mijë lekë ose 0.13%

e vlerës.

- Janë zhvilluar 51 procedura prokurimi “Kërkesë për propozim”, me një vlerë limit kontrate të parashikuar prej 11,941,214 mijë lekë. Nga tenderët e zhvilluar

me këtë procedurë, janë audituar 17 procedura me një vlerë limit kontrate të

parashikuar prej 6,056,346 mijë lekë ose 51% e vlerës. Nga auditimi u konstatuan

me shkelje 2 procedura në vlerën 1,999,781 mijë lekë, 33 % e fondeve të

audituara dhe rezultuan gjithsej 4 shkelje të procedurave të prokurimit në fazën

e përgatitjes së dokumenteve të tenderit.

Në mënyrë të detajuar konstatimet për prokurimet publike, sipas institucioneve

paraqiten si vijon:

1. Në Agjencinë e Prokurimit Publik (APP): Si pasojë e një boshllëku ligjor që rregullon fushën e prokurimeve, rezultoi se, në

autoritete të ndryshme kontraktore në institucione në nivel qendror dhe vendor,

në pothuajse të gjitha procedurat prokuruese, sigurimi i ofertës dhe sigurimi i

kontratës nuk është bërë në formën e një depozite apo garancie të lëshuar nga

një bankë, por është bërë nga një shoqëri sigurimi, në formë primi, që do të thotë

se operatorët ekonomikë nuk depozitojnë Kesh 2% te fondit limit për garancinë

e ofertës dhe 10% te vlerës së kontratës fituese për garancinë e kontratës), por

vetëm paguajnë një tarifë të papërfillshme që afërsisht shkon nga 1,000 lekë deri

në 5,000 lekë. Për këtë arsye, në asnjë rast të kërkesave të autoritetit

kontraktues për të konfiskuar sigurimin e ofertës apo të kontratës, nuk është

gjetur bashkëpunimi nga shoqëritë e sigurimit dhe çështjet kanë shkuar në

gjykatë, duke e zvarritur pambarimisht këtë proces dhe pothuajse asnjëherë nuk

është bërë e mundur arkëtimi i shumave në Buxhetin e Shtetit.

Me qëllim plotësimin e këtij vakumi ligjor i cili do të rregullojë procesin dhe do të

rris efektivitetin dhe eficiencën e fondeve të buxhetit të shtetit, nevojitet që APP

të marrë masa për ndryshimin e legjislacionit dytësor të prokurimeve, duke e

përafruar atë me Direktivat e BE, veçanërisht për sa i përket sigurimit të ofertës

dhe sigurimit të kontratës, në mënyrë të tillë që ato të bëhet kesh në Lekë, në


255

një bankë të nivelit të dytë, në mënyrë që autoritetit kontraktues t’i jepet mundësia në kohë reale që të kërkojë konfiskimin e shumave, në rast të

shkeljeve, të rregullave të prokurimit publik.

- Si pasojë e një vakumi ligjor në kuadrin që rregullon fushën e prokurimeve u

konstatuan raste të mos parashikimit të penaliteteve administrative dhe

ekonomike, për ata operatorë ekonomikë, të cilët pasi ofertojnë me dokumenta

të rregullta ligjore, financiare, teknike, më pas tërhiqen në mënyrë të njëanshme

pas hapjes dhe leximit të ofertave, dhe që hedhin dyshime për marrëveshje të

fshehta në paraqitjen e ofertave. Mos aplikimi i penaliteteve në të tilla raste, e

bën procesin e vlerësimit të ofertave subjektiv dhe lehtësisht të manipulueshëm

e për këtë nevojiten përmirësime ligjore me parashikime të qarta për sigurimin

e ofertës si masë e nevojshme, e cila do të penalizonte operatorët ekonomikë

në të tilla raste dhe sot ë përmirësojë procesin në tërësi.

- Në hartimin fondit limit, nga autoritetet kontraktore, përdoren referencave të

ndryshme në çmime, për të njëjtin objekt prokurimi. Gjatë procesit të testimit të

tregut nga autoriteti kontraktor, u konstatua se, operatorët ekonomikë japin

oferta relativisht të larta ndërsa në procesin e ofertimit ulin dukshëm vlerën e

ofertës, duke sjellë fiktivitet në vlerën reale ekonomike për marrjen e këtij

shërbimi/ malli.

2. Në Komisionin Qendror të Zgjedhjeve4 (KQZ): -Përgjithësisht, në të gjitha procedurat e prokurimit të realizuara gjatë vitit 2017

që ishte dhe vit zgjedhor, u konstatua se nga AK nuk janë marrë masat në kohë

për zhvillimin e procedurave të prokurimit duke e vendosur, veten me pa të

drejtë, në kushtet e nevojës ekstreme e duke zhvilluar procedura prokurimi me

negocim paraprak pa shpallje të njoftimit të kontratës. Shkelje janë konstatuar

dhe në vetë këto procedura që nga faza e llogaritjes së fondit limit deri në fazën

e zbatimit të kontratës ku dhe kanë rezultuar në disa raste dëm ekonomik, që të

paktën në një rast është bërë i pa kërkueshëm në rrugë ligjore. Shkeljet janë të

një shkalle të rëndë duke përfshirë dhe faktin e favorizimit të operatorëve

ekonomik në mënyrën sesi janë ftuar dhe në kualifikim në mos përmbushje të

kërkesave për kualifikim në kundërshtim me LPP. Konkretisht:

- Në procedurën e prokurimit me objekt: “Prodhim fletë votimi për zgjedhjet e Kuvendit të vitit 2017” u konstatuan shkelje të dispozitave ligjore, si në fazën e përgatitjes së DST ashtu dhe të operatorëve të ftuar në procedurën me negocim

pa shpallje paraprake. Gjithashtu u konstatua se, gjatë fazës së përmbushjes së

kontratës janë paguar fonde për fletë votimi me përmasat A3, kur në fakt fleta

është e përmasës A4. Duke sjellë si pasojë përdorim pa efektivitet të fondeve

publike në dëm të buxhetit të shtetit në shumën prej rreth 15 milion lekë. Si

pasojë e veprimtarisë administrative të administratës së KQZ pa parashikuar në

kontratë (kontrata e parë por dhe shtesa e kontratës) klauzola të domosdoshme

për fleksibilitetin e madhësisë së fletës së votimit në gjatësi dhe në çmim, duke

mos e konsultuar këtë kontratë as me Avokaturën e Shtetit, ka bërë që ky dëm

ekonomik të jetë i pa kërkueshëm në rrugë administrative apo gjyqësore.

3. Në Drejtorinë e Përgjithshme të Policisë së Shtetit:

4 KQZ është evaduar me Vendimin nr. 174, datë 30.11.2018 dhe si i tillë nuk është përfshirë në

“Raportin e ekzekutimit të buxhetit të vitit 2017”. Në këto kushte, edhe pse periudha e auditimit në KQZ, ka përfshirë periudhën deri në 31.12.2017 (dhe jo 2018), vlerësojmë se disa procedura

prokurimi kanë rëndësi të veçantë dhe duhen paraqitur në këtë raport.

PROKURIMI PUBLIK

256

Në tenderin me objekt “Blerje Materiale për analizat e ADN” rezultuan parregullsi në argumentimin ligjor të përzgjedhjes së procedurës së prokurimit,

e cila nuk justifikon përzgjedhjen në rastin konkret pasi baza ligjore lidhet me të

drejtat ekskluzive dhe jo me objektin e këtij prokurimi dhe në tenderin me objekt

“Pajisje për modernizimin e Laboratorit të Biologjisë ADN-së në Institutin e

Policisë Shkencore” nuk është argumentuar përzgjedhja e procedurës së prokurimit.

4. Në Ministrinë e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural:

-Në procedurën e prokurimit me objekt “Blerje kafshë të llojit gjedh për dëmshpërblimin e fermerëve të dëmtuar nga dermatoza nodulare e gjedhit, i

ndarë në Lote”, njësia e prokurimit ka kërkuar dhe vendosur që ofertuesi të paraqes një deklaratë, por pa sqaruar se cilat janë kërkesat specifike, për

strehimin e gjësë së gjallë në ambientet të përshtatshme deri sa të realizohej

shpërndarja e tyre tek fermerët të cilët kanë humbur gjënë e gjallë,

-Monitorimet e kontratave të furnizimit si për Lotin e I dhe për Lotin e II si dhe

dokumentimi i pagesave për furnizuesin, nuk janë bërë me transparencë dhe në

përputhje me kërkesat e menaxhimit financiar, pasi mungon ekzistenca e

Komisionit të Mbikëqyrjes së kontratës, për të dokumentuar aktivitetin e

dëmshpërblimit të gjedhit të gjallë.

- Në procedurën e prokurimit me objekt "Shërbime dhe pjesë këmbimi për

sistemin ngrohje–ftohje të MBZHR, viti 2018", njësia e prokurimit ka vendosur

disa kritereve kualifikuese, të cilat nuk janë përpjesëtim dhe të lidhura ngushtë

me aftësinë zbatuese, natyrën dhe vlerën e kontratës.

5. Në Autoritetin Rrugor Shqiptar (ARRSH): -Në procedura e prokurimit për “Rehabilitimi i segmentit rrugor mbikalimi pallati me shigjeta rreth rrotullimi Shqiponja (Unaza e Re)” e ndarë në 3 lote se, është

zhvilluar në kushte të mungesës së konkurrencës, pasi kontratat për realizimin e

projektit, nuk është lidhur nëpërmjet procedurave të prokurimit, por është lidhur

drejtpërdrejtë me projektuesin, i cili ka marrë përsipër të hartoje projektin dhe

preventivin e zbatimit në formë dhurimi, pra falas. Përzgjedhja e shoqërisë

fituese pa konkurrim, duket të jetë e paramenduar dhe klientëliste dhe çon në

konflikt të hapur të interesit. Këto veprime të cilat vijën si pasojë e shmangies së

konkurrencës, rrezikojnë të ndikojnë negativisht në cilësinë e projektit, dhe në

rritje fiktive të kostos së tij, të vlerësuar në rreth 3 deri në 4 miliard lekë.

- Në procedurën e prokurimit me objekt: “Menaxhimi e Mirëmbajtja e Pajisjeve dhe Operimi i Tunelit të Kërrabës për vitin 2018”, me vlerë 98,120 mijë lekë, u konstatua se llogaritja e fondit limit nuk është e mirë argumentuar sepse, nuk

janë analizuar çmimet për njësi të shërbimeve të kryera në fakt të kontratave

të shërbimeve që ka pasur në zbatim ARRSH të viteve të mëparshme, por i është

referuar vetëm vlerës përfundimtare të këtyre kontratave, pa bere më parë një

analizë të çmimeve të zërave të shërbimeve të paguara në fakt.

- Në 7 procedura prokurimi, si pasojë e diferencës së krijuar mes vlerës së ofertës

së operatorit të shpallur fitues, dhe vlerës së ofertave të operatorëve të tjerë të

skualifikuar padrejtësisht është konkluduar në menaxhim jo efektiv fondesh në

shumën totale rreth 394,894 mijë lekë.

6. Në Agjencinë Kombëtare e Ujësjellësit Kanalizime (AKUKM): Në 8 procedura prokurimi, si pasojë e diferencës së krijuar mes vlerës së ofertës

së operatorit të shpallur fitues, dhe vlerës së ofertave të operatorëve të tjerë të

skualifikuar është konkluduar në menaxhim jo efektiv fondesh në shumën totale

rreth 535,085 mijë lekë.


257

- Në 4 procedura prokurimi (shtesa kontrate) u konstatuan, shpenzime jo

efektive në shumën totale prej 3000 milion lekë, që përfaqësojnë vlerën e disa

zërave të vendosura në projektet e rishikuar, të cilat janë të pastudiuar

mjaftueshëm dhe teknikisht të panevojshëm, për mirë funksionimin e objekteve

dhe realizmin e objektivit kryesor të tyre që është furnizimi me ujë.

7. Në Fondin Shqiptar të Zhvillimit (FZHSH): -Në procedurat e prokurimit publik, u konstatuan efekteve negative në

administrimin e fondeve publike dhe menaxhimin me ekonomicitet, eficence dhe

efektivitet të fondeve publike në vlerën rreth 522 milion lekë, si rezultat i

krahasimit midis ofertës të skualifikuara për shkaqe jo thelbësore në krahasim

me objektin e prokurimit me ofertat fituese.

-Gjithashtu u konstatuan raste të pa argumentuara të vendosjes së kritereve për

kualifikim duke kufizuar konkurrencën e lirë dhe trajtimin e barabartë të

operatorëve ekonomik.

Lidhur me Prokurimet e Klasifikuara për Vitin 2018 në MM Konstatohet se:

Grafiku nr. 12

Burimi: Ministria e Mbrojtjes

Nga grafiku konstatohet se prokurimet e klasifikuara zënë 31% të vlerës së

prokuruar.

Në 99% në vlerë (72 për qind të rasteve në numër) të procedurave të klasifikuara,

efektiviteti i arritur është më pak se 2% çka komprometon këtë procedurë. Grafiku nr. 12

Burimi: Ministria e Mbrojtjes


259

6. RAPORTIMI I BORXHIT PUBLIK

6.1 MBI KUFIJTË E HUAMARRJES SË RE, SHLYRJEVE TË BORXHIT DHE LIKUIDITETIT TË KRIJUAR

KLSH ka konstatuar se në programimin e ligjit nr.109/2017 datë 30.11.2017 “Për buxhetin e vitit 2018”, nuk janë vendosur përcaktime sasiore në lidhje me kufizimin për marrjen e borxhit të ri, duke lejuar mundësinë e rritjes së tij sipas

emetimit të Eurobond-it, duke qenë jo në përputhje me kërkesat e nenit 9 të ligjit

nr. 9665, datë 18.12.2006, të ndryshuar dhe nenin 58 të ligjit nr. 9936 datë

26.06.2008, të ndryshuar.

Në nenin 9, 20 dhe 21 të ligjit nr. 109/2017 datë 30.11.2017 “Për buxhetin e vitit 2018”, janë vendosur kufijtë e rritjes së borxhit publik për vitin 2018, në të cilën

është përcaktuar që rritja vjetore neto e borxhit vlerësohet në shumën 33,466

milion lekë, nga të cilat 32,366 milion lekë shkojnë për financimin e deficitit dhe

pjesa tjetër prej 1,100 milion lekë për rritjen e garancive vjetore të shtetit në dobi

të palëve të treta. Në të njëjtën kohë, ky kufi i vendosur është parashikuar të

tejkalohet në rast të emetimit të një Eurobondi të ri, bazuar në nenin 21 në të

cilin citohet që “Në rast të emetimit të një eurobondi të ri, kufiri për huamarrjen

totale neto, rritjen vjetore të stokut të borxhit dhe nivelin e vlerësuar të stokut të

borxhit, të përcaktuara në nenet 9 dhe 20, mund të tejkalohen me vlerën e

eurobondit të emetuar....”. Në nenin 9 “Kufizimet e borxhit shtetëror dhe të garancive shtetërore të huasë”, të ligjit nr. 9665, datë 18.12.2006, “Për huamarrjen shtetërore, borxhin shtetëror dhe garancitë shtetërore të huas në

Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar është përcaktuar që “Kufizimet për shumën

e borxhit shtetëror dhe për shumën e garancive shtetërore të huave përcaktohen

në ligjin vjetor të buxhetit. Kufizimet e parashikuara të borxhit i referohen në

radhë të parë, shumës së borxhit dhe shumës së garancive të marra rishtazi dhe,

në radhë të dytë, shumës së përgjithshme të borxhit shtetëror dhe të garancive

të papaguara në fund të vitit...”

Nga auditimi konstatohet se për vitin 2018, nuk janë vendosur përcaktime

sasiore të sakta për rritjen vjetore të borxhit duke qenë jo në përputhje me

kërkesat e nenit 58 të ligjit nr.9936 datë 26.06.2008 “Për menaxhimin e sistemit buxhetor në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar dhe nenit 9 të ligjit nr. 9665

datë 18.12.2006 “Për huamarrjen shtetërore, borxhin shtetëror dhe garancitë shtetërore të huas në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar. Ky konstatim mbështetet në faktin se në ligjin nr. 109/2017 datë 30.11.2017 “Për buxhetin e

vitit 2018” është parashikuar rritja e kufirit të borxhit e pakuantifikuar, duke

parashikuar mundësinë e shtesës së këtij borxhi me shumën e Eurobondit të

emetuar. Të njejtat parashikime kanë mbetur të pandryshuara edhe me aktet

normative gjatë vitit, ndërkohë që tabela shoqëruese nr. 4 e Aktit Normativ nr.2

datë 19.12.2018, ka materializuar ndryshimet në planin e treguesve fiskalë të

konsoliduar, pasi është emetuar Eurobondi përgjatë muajit Tetor 2018. Ecuria e

huamarrjes për financimin e deficitit krahasuar me raportimet e Drejtorisë së

Borxhit paraqiten sipas tabelës së mëposhtme në milion lekë:

RAPORTIMI I BORXHIT PUBLIK

260

Tabela nr. 1 në milionë lekë Tregues fiskale te konsoliduar Pr. Buxhet

2018 Ligji i B

2018 Plani A.N 1

Fakti Tetor 2018

A.N 2 (19.12.2018)

Fakti

DEFIÇITI -32,366 -32,366 -32,366 1,451 -32,366 -26,651

FINANCIMI DEFIÇITIT 32,366 32,366 32,366 -1,451 32,366 26,651

Brendshëm 41,947 41,947 41,447 -33,582 -230 -6,453

Te ardhura nga privatizimi 68 50 104

Hua-marrje e brendshme 29,947 29,947 29,947 29,440 19,947 19,591

Te tjera 12,000 12,000 11,500 -63,090 -20,227 -26,148

I Huaj -9,581 -9,581 -9,081 32,131 32,596 33,104

Hua afatgjate (e marre) 18,510 18,510 19,010 79,216 83,596 83,761

Ndryshimi i gjendjes se arkës -132 106

Ripagesat -35,091 -35,091 -35,091 -46,953 -52,000 -51,678

Mbështetje buxhetore 7,000 7,000 7,000 0 1,000 916

Burimi: MFE

Nga auditimi konstatohet se megjithëse është parashikuar emetimi i Eurobondit

dhe tejkalimi i planit me anë të këtij instrumenti për rritjen vjetore të borxhit dhe

stokun e përgjithshëm të vlerësuar, ky efekt nuk është kuantifikuar duke mos

respektuar përcaktimet e bëra në ligjin integral të buxhetit dhe ligjin për

huamarrjen, cituar më sipër. Emetimi i Eurobondit është përcaktuar në

Strategjinë afatmesme e menaxhimit të borxhit 2018-2020, sipas skenarit 3, duke

lejuar autoritet të vetëm mbi Ministrinë e Financave për shumën e emetuar apo

karakteristikat e instrumentit të emetuar. Gjatë vitit 2018, në të njëjtën kohë me

emetimin e eurobondit të ri, është blerë mbrapsht edhe një pjesë e eurobondit

ekzistues, në shumën 200 milion euro, që pasqyron në tabelën e mësipërme

tejkalimin e ripagesave në faktin e tetorit 2018 nga (35,091) milion lekë në

(56,953) milion lekë. Ky transaksion nuk rezulton të jetë planifikuar në ripagesat

e borxhit të huaj për financimin e deficitit, duke rezultuar me mbi realizim në

rreth 16 miliard lekë në muajin Tetor 2018.

Me Aktin Normativ 2 të datës 19.12.2018, është ndryshuar plani i huamarrjes për

financimin e deficitit, megjithëse në këtë akt, teksti nuk ka ndryshuar asnjë

përcaktim në lidhje me kufijtë e huamarrjes për financimin e deficitit. Në vijim,

edhe mbi këtë plan përfundimtar sipas tabelës nr.4 mbi treguesit fiskalë të

konsoliduar, konstatohet se janë realizuar tejkalime si në drejtim të huamarrjes

së jashtme ashtu edhe të asaj të brendshme. Në këtë mënyrë, plani i huasë

afatgjatë të huaj të marrë paraqitet në shumën 83,596 milion lekë, ndërkohë që

realizimi paraqitet 83,761 milion lekë me një mbi realizim në shumën 165 milion

lekë. Në grupin “Të tjera”, ku paraqitet edhe gjendja e likuiditetit në TSA, plani sipas Aktit Normativ nr.2 datë 19.12.2018 paraqitet në shumën (20,227) milion

lekë ndërkohë që realizimi paraqitet në shumën (26,148) milion lekë, me një mbi

realizim në shumën 5,921 milion lekë, duke akumuluar mjete monetare më

shumë sesa plani i përcaktuar me aktin përkatës. Teprica e likuiditetit në këtë

rast është e gjitha e shkaktuar nga emetimi i Eurobondit dhe mjetet monetare të

cilat janë në TSA në Euro (llogaria në Euro në të cilën është disbursuar ky

financim). Për referencë, më poshtë janë paraqitur mjetet monetare sipas

tepricës mbyllëse ditore të TSA në tre monedhat e huaja në të cilat mbahet:


261

Grafiku nr. 1 Në njësi të monedhës së huaj

Burimi: MFE

Referuar analizës së mësipërme konstatohet se përtej efektit të tejkalimit të

planit të miratuar, problematika kryesore lidhet me arsyet e marrjes së borxhit

të ri. Në këtë mënyrë, sipas krahasimeve të bëra edhe me gjendjen e likuiditetit

konstatohet se borxhi i ri i marrë nuk rezulton si shkak për kryerjen e

shpenzimeve publike të vitit korrent. Borxhi i ri i marrë shërben për financimin e

deficitit të vitit pasardhës, nëpërmjet tepricave që shkakton në gjendjen e

likuiditetit. Një strategji e tillë në periudhë afatmesme redukton riskun e

rifinancimit, ndërkohë që nga ana tjetër shoqërohet me kosto të shtuara të

administrimit të borxhit duke qenë se për këto teprica likuditeti të papërdorura

akumulohen dhe paguhen interesa. Nga fillimi i muajit tetor dhe deri në fund të

muajit Dhjetor, gjendja e TSA në euro qëndron mbi 300 milion euro e papërdorur.

Kostoja e interesit e mbartur vetëm për dy muaj (Nëntor dhe Dhjetor) për 300

milion euro me interes 3.5%, vlerësohet 1.75 milion euro. Mbajtja e borxhit të ri

të marrë me Eurobondin në gjendje likuide dhe e papërdorur, përveç pjesës së

akumulimit të interesave jo efektive përgjatë periudhës, nga ana tjetër ka sjellë

efekte negative përsa i përket ekspozimit të tij ndaj riskut të kursit të këmbimit.

Efekti i mbiçmimit të monedhës vendase ndaj monedhave të huaja nga njëra anë

ka kontribuar në ulje e stokut të borxhit publik, por nga ana tjetër ka sjellë

krijimin e humbjeve nga kursi i këmbimit që sipas raportimit në treguesit fiskalë

të konsoliduar vlerësohet në shumën 3,451.7 milion lekë, ose rreth 28 milion

euro (duke përfshirë edhe derivativët e kursit të këmbimit prej 0.4 miliard lekë),

pra 3,037 milion lekë pa efektin e derivatiëve. Edhe pse gjatë vitit krijohen

burime financiare të mjaftueshme për kryerjen e pagesave të nevojshme,

konstatohet se këto pagesa nuk realizohen me qëllim mbajtjen në kontroll të

treguesve makroekonomike të buxhetit fiskal të konsoliduar (nivelin e

përgjithshëm të shpenzimeve, deficitin dhe në vazhdim raportin e stokut të

borxhit ndaj PBB).

6.2 MBI TREGUESIT KRYESORË TË BORXHIT PUBLIK

Raporti i borxhit publik ndaj PBB përgjatë vitit 2018 ka rezultuar në përmirësim

në krahasim me një vit më parë, ku ky raport ka shënuar rënie nga 70% në 67.2%

të PBB sipas raportimit të Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë në Raportin e

Borxhit Faktik. Treguesit kryesorë të borxhit publik dhe ecuria e tij sipas

raportimit të MFE, sipas stokut të raportuar në fund të vitit 2018 paraqiten sipas

tabelës së mëposhtme:

0

50,000,000

100,000,000

150,000,000

200,000,000

250,000,000

300,000,000

350,000,000

400,000,000

03

.01

.20

18

12

.01

.20

18

23

.01

.20

18

01

.02

.20

18

12

.02

.20

18

21

.02

.20

18

02

.03

.20

18

13

.03

.20

18

22

.03

.20

18

02

.04

.20

18

11

.04

.20

18

20

.04

.20

18

02

.05

.20

18

11

.05

.20

18

22

.05

.20

18

31

.05

.20

18

11

.06

.20

18

20

.06

.20

18

29

.06

.20

18

09

.07

.20

18

18

.07

.20

18

27

.07

.20

18

07

.08

.20

18

16

.08

.20

18

27

.08

.20

18

05

.09

.20

18

14

.09

.20

18

25

.09

.20

18

04

.10

.20

18

15

.10

.20

18

24

.10

.20

18

02

.11

.20

18

13

.11

.20

18

22

.11

.20

18

05

.12

.20

18

14

.12

.20

18

25

.12

.20

18

SDR USD EUR


262

Tabela nr. 2 milionë lekë Viti 2014 2015 2016 2017 2018

Borxhi publik 977,965 1,043,229 1,066,611 1,088,169 1,107,285

Borxhi I qeverisë qendrore 977,102 1,042,272 1,065,710 1,087,342 1,106,569

Borxhi I pushtetit lokal 863 957 910 827 716

PBB 1,395,305 1,434,307 1,475,251 1,555,868 1,647,625

Stoku I borxhit / PBB (%) 70.1 72.7 72.3 70.1 67.2

Burimi: MFE

KLSH vlerëson se stoku i borxhit publik të raportuar për vitin 2018 paraqitet i

nënvlerësuar bazuar në respektimin e kërkesave ligjore për raportimin e

detyrimeve të prapambetura dhe në respektim të standardeve ndërkombëtare

të raportimit financiar. Në këtë mënyrë, mosfinancimi i detyrimeve të

prapambetura nënvlerëson stokun e borxhit të marrë për financimin e

shpenzimeve të padeklaruara. Detyrimet e prapambetura sipas raportimit të

MFE në llogarinë ekonomike 486 dhe vlerësimeve të KLSH raportohen në rreth

20 miliardë lekë ose rreth 1% e PBB në fund të vitit 2018, stoku i detyrimeve në

FSDKSH në rreth 1.2 miliard lek dhe stoku i rimbursimit të TVSH nga ana tjetër në

rreth 21 miliard lekë ose rreth 1.3% e PBB. Nëse merren në konsideratë këto

detyrime, stoku i borxhit publik të raportuar, nga 1,107 miliardë lekë, do të ishte

në rreth 1,149 miliardë lekë, i cili në raport me PBB do të jepte një tregues të

borxhit në nivelin mbi 69.7%. Në strategjinë “Për Menaxhimin e Financave Publike 2014-2020”, është vendosur objektivi i arritjes së borxhit publik në

nivelin 65.5% të PBB në fund të vitit 2017, fakt që tregon se edhe në vitin 2018

ende nuk është arritur objektivi i vitit 2017. Grafiku nr. 2 Stoku i borxhit / PBB (%)

Burimi: WEO April 2019, FMN 2010-2017; KLSH 2018

Borxhi Publik përgjatë vitit 2018, ka ardhur në rritje në krahasim me një vit më

parë në terma bruto, si pasojë e shtesës së huamarrjes nga emetimi i Eurobond-

it, huasë së marrë për projekte me financim të huaj dhe huasë së marrë në tregun

e brendshëm nëpërmjet instrumentave të borxhit, krahasuar në raport me

shlyerjet përkatëse si pasojë e maturimeve. Sipas raportimeve stoku i borxhit

publik, konvertuar me kursin e këmbimit të BSH të datës së fundit të vitit 2018,

duke përfshirë bonot e thesarit, obligacionet, kredinë e huaj për projekte,

garancitë e brendshme dhe të jashtme si dhe borxhin e pushtetit vendor është

në shumën 1,107,285 milionë lekë, përkundrejt 1,088,169 milion lekë të

vlerësuar në fund të vitit 2017, me një rritje vjetore neto në shumën 19,116

milion lekë.

Ulja e treguesit të borxhit publik në raport me PBB ka ardhur kryesisht nga rritja

më e madhe e PBB se rritja e stokut të borxhit publik, duke qenë se në krahasim

me një vit më parë, të dy treguesit paraqiten me rritje. Në këtë mënyrë, rritja e

stokut të borxhit vlerësohet në rreth 19,116 milion lekë ndërkohë që rritja bruto

e PBB në raport me një vit më parë vlerësohet në rreth 92,425 milion lekë. Rritja

e borxhit publik me 19,116 milion lekë përgjatë vitit 2018 nuk reflekton rritjen

reale të tij përgjatë vitit pasi shtesa në huamarrje duke përfshirë financimin e

50

60

70

80

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Borxhi publik/PBB në %


263

huaj, atë të brendshëm dhe ripagesat paraqitet në rreth 52,590 milion lekë sipas

tabelës së mëposhtme:

Tabela nr. 3 Në milionë lekë Shtesa në huamarrjes 2018 Shuma

Hua-marrje e brendshme 19,591

Hua afatgjate (e marre) 83,761

Ripagesat -51,678

Mbështetje buxhetore 916

Totali 52,590

Burimi: MFE

Duke qenë se monedha vendase është mbiçmuar në raport me monedhat e

huaja, efekti ka qenë pozitiv në uljen e raportit të borxhit publik në raport me

PBB. Rivlerësimi i stokut të borxhit të vitit 2017 sipas monedhës origjinale me

kursin e vlerësuar për vitin 2018, efekti paraqitet sipas grupimit të borxhit në

tabelën e mëposhtme në milion lekë: Tabela nr. 4 milionë lekë

Burimi: MFE

Efekti prej mbi 30 milard lekë në ulje si pasojë e uljes së kursit të këmbimit në

fundin e vitit 2018 në krahasim me kursin e fundit të vitit 2018 vlerësohet në

rreth 1.9% të PBB.

Monitorimi i treguesit të borxhit është tepër i rëndësishëm që të kryhet duke

marrë në konsideratë edhe implikimet buxhetore që lidhen me

koncensionet/PPP. Në këtë mënyrë, çdo kontratë e lidhur për koncensionet

është një kontratë me flukse detyruese disavjecare, për të cilën nevojitet

financimi i realizimit të projektit. Referuar të dhënave aktuale në lidhje me 15

kontratat koncensionare rezulton se një pjesë e tyre, referuar standarteve të

klasifikimit brenda ose jashtë bilancit të shtetit sipas risqeve të marra përsipër

në kontratë, ndikojnë në treguesit e borxhit. Për këtë arsye, në planifikimin dhe

realizimin e treguesve të borxhit është e rëndësishme që të merren në

konsideratë këto kosto financiare që mbartin këto projekte, megjithëse Ministria

e Financave dhe Ekonomisë nuk raporton në përputhje me standartet

ndërkombëtare të raportimit, që kërkojnë që këto kontrata të raportohen në

stokun e borxhit publik.

Kompozimi i borxhit shtetëror i klasifikuar në të brendshëm dhe të jashtëm dhe

i garantuar ose jo paraqitet në milion lekë sipas tabelës së mëposhtme: Tabela nr. 5 milionë lekë

Viti 2014 2015 2016 2017 2018

Stoku I borxhit të brendshëm 564,674 551,375 561,120 577,056 580,310

Stoku i brendshëm shtetëror 538,641 520,936 530,834 546,939 565,093

Kursi Monedha Lek Kursi Monedha Lek

Bono thesari ALL 1 194,544.94 194,544.94 1.00 195,046.54 195,046.54 -

ALL 1 10,478.55 10,478.55 1.00 20,280.00 20,280.00 -

EUR 123.42 38.40 4,739.24 132.95 73.99 9,836.97 365.95

ALL 1 360,789.50 360,789.50 1.00 336,727.40 336,727.40 -

EUR 123.42 79.06 9,758.08 132.95 114.06 15,164.81 753.48

ACU 149.95 49.01 7,348.50 157.84 54.18 8,551.68 386.66

AED 29.35 247.56 7,266.68 30.04 247.25 7,427.60 170.02

EUR 123.42 2,353.83 290,509.50 132.95 2,051.29 272,719.07 19,548.80

JPY 0.98 8,588.51 8,416.74 0.99 8,482.70 8,375.81 62.77

KWD 355.40 8.58 3,047.93 366.37 7.33 2,685.77 80.47

SAR 28.74 106.03 3,047.48 29.54 83.72 2,472.89 66.66

SDR 149.95 780.19 116,988.94 157.84 814.95 128,631.66 6,155.67

USD 107.82 558.14 60,178.46 111.10 536.25 59,577.05 1,758.89

EUR 123.42 206.57 25,495.10 132.95 114.69 15,248.63 1,093.04

JPY 0.98 1,745.30 1,710.39 0.99 1,979.22 1,954.28 12.92

KRW 0.10 23,187.04 2,248.79 0.10 24,636.23 2,558.08 158.81

30,614.14

EFEKTI

Kredi te huaja dhe nenhua

20172018

Garanci te huaja

Garanci te brendshme

Obligacione


264

Stoku i brendshëm i garantuar 26,033 30,439 30,286 30,117 15,218

Stoku I borxhit të jashtëm 412,429 490,897 504,589 510,286 526,259

Stoku i jashtëm shtetëror 383,922 465,306 481,407 490,518 496,804

Stoku i jashtëm i garantuar 28,507 25,591 23,182 19,768 29,454

Stoku i borxhit te qeverisjes qendrore 977,103 1,042,272 1,065,709 1,087,342 1,106,569

Burimi: MFE

Rritja më e madhe në krahasim me një vit më parë i referohet rritjes së stokut të

borxhit të jashtëm me rreth 16,243 milion lekë, ndërkohë që stoku i borxhit të

brendshëm në total është rritur në rreth 3,254 milion lekë. Rritja në stokun e

borxhit të brendshëm i atribuohet rritjes së borxhit shtetëror të emetuar me anë

të bonove të thesarit dhe obligacioneve ndërkohë që stoku i borxhit të

brendshëm të garantuar ka ardhur në ulje kryesisht si rezultat i bërjes efektive të

një huaje për riskedulimin e borxhit të brendshëm të garantuar të KESH sha. Nga

ana tjetër, ky riskedulim ka dhënë efekt të kundërt në rritjen e stokut të borxhit

të jashtëm. Stoku i borxhit të jashtëm shtetëror që përfshin huatë e marra për

projekte specifike, mbështetje buxhetore dhe eurobondet e emetuara, të gjitha

në monedhë të huaj paraqiten me një rritje të lehtë prej 6,286 milion lekë. Kjo

rritje në këtë masë i atribuohet ndryshimit të kursit të këmbimit të lekut në

raport me monedhat e huaja, duke qenë se i gjithë ky borxh është subjekt

rivlerësimi në fund të vitit për efekte të raportimit të tij në monedhën vendase.

Borxhi i brendshëm shtetëror. Për vitin 2018 janë emetuar në tregun e

brendshëm tituj shtetërore në vlerën 303 miliard lekë në total, nga të cilat 204.4

miliard lekë bono thesari dhe 98.6 miliard lekë obligacione. Sipas raportimit në

treguesit fiskalë të buxhetit të konsoliduar, 19.7 miliard lekë të kësaj huamarrje

janë përdorur për financimin e deficitit, ndërkohë që pjesa tjetër është përdorur

për rifinancimin e titujve të maturuar sipas intrumentave të brendshëm. Me

qëllim dhënien e sigurisë në lidhje me maturimet dhe emëtimet sipas ankandeve

të bonove të thesarit dhe obligacioneve nga ana e grupit të auditimit u kryen

teste ku u krahasuan regjistri i borxhit sipas katërmujorit përkatës dhe baza e të

dhënave të ankandeve të ushtruar në Bankën e Shqipërisë sipas regjistrit të

titujve për vitin 2018. Stoku i borxhit të brendshëm dominohet kryesisht nga

instrumentet afatgjatë të obligacioneve me një vlerë stoku në fund të vitit 2018

në shumën 370,548 milion lekë, përkundrejt 194,545 milion lekë të stokut të

instrumenteve afatshkurtër. Të krahasuara në raport me të njëjtën periudhë të

vitit më parë, stoku i instrumenteve të tregut të brendshëm paraqiten: Tabela nr. 6 milionë lekë

Instrumenti 2017 2018 Ndryshimi

Bono thesari 195,047 194,545 -502

3 mujore 0 0 0

6 mujore 11,071 2,906 -8,165

12 mujore 183,975 191,639 7,664

Obligacione 351,892 370,548 18,656

2 vjeçare 95,474 100,751 5,277

3 vjeçare 24,673 18,679 -5,994

5 vjeçare 103,120 101,266 -1,854

7 vjeçare 71,669 81,788 10,119

10 vjeçare 56,956 68,064 11,108

Total instrumenteve të brendshëm 546,939 565,093 18,154

Burimi: MFE

Në lidhje me instrumentet afatshkurtër konstatohet se është ulur pesha specifike

e bonove të thesarit 6 mujore duke rritur peshën specifike të bonove të thesarit

12 mujore. Efekti neto në instrumenta afatshkurtër vlerësohet në (502) milion

lekë, duke ulur financimin e nevojave me anë të instrumentave afatshkurtër me

një vlerë të vogël krahasuar totalin e stokut në fund të vitit 2018, prej 194,545

milion lekë. Instrumentat afatgjatë kanë shërbyer më së shumti për financimin

nga burime të brendshme të deficitit. Në këtë mënyrë, sipas diferencave të


265

regjistrave të borxhit në fund të vitit 2017 dhe në fund të vitit 2018, konstatohet

se është rritur vlera e instrumentave afatgjatë me 18,154 milion lekë. Edhe

brenda këtij burimi financimi ka pasur ristrukturime në instrumentet e emetuar

duke pakësuar peshën e instrumentave me maturitet më të ulët dhe duke rritur

peshën e instrumentave me maturitet më të lartë.

Tendenca përgjatë vitit 2018, konstatohet se është në drejtim të rikompozimit të

portofolit me instrumenta më afatgjatë duke qenë në përputhje me objektivat

strategjike afatmesëm për rritjen e maturitetit të portofolit të borxhit. Emetimi i

obligacioneve 7 vjeçare dhe 10 vjeçare konstatohet se ka kontribuar më së

shumti në drejtim të përmbushjes së objektivave të strategjisë.

Borxhi i brendshëm i garantuar. Përgjatë vitit 2018, borxhi i brendshëm i

garantuar paraqitet në ulje sipas raportimeve në regjistrin e borxhit në krahasim

me të njëjtën periudhë të një viti më parë nga 30,117 milion lekë në 15,218

milion lekë në fund të vitit 2018. Ndryshimet në kreditë e brendshme të

garantuara përgjatë vitit 2018 paraqiten sipas tabelës së mëposhtme:

Tabela nr. 7 milionë lekë Instrumenti Kreditori Përfituesi Shuma

Euro 2017

Shuma

Euro 2018

Shuma ALL

2017

Shuma ALL

2018

Kredia KESH Raiffeisen Bank KESH 4,980.00 4,980.00

Letër garanci Nr.23770 BKT KESH 1,500.00

Letër garanci Nr.23770/2 BKT KESH 1,600.00

Kredia KESH Raiffeisen Bank KESH 5,610.00

Kredia KESH Raiffeisen Bank KESH 1,390.00 1,390.00

Kredia KESH IntesaSanPaolo KESH 4,200.00 270.00

Kredia KESH IntesaSanPaolo KESH 1,000.00 1,000.00

Kredia KESH Societa General KESH 6.00 6.00 797.70 740.52

Kredia KESH Raiffeisen Bank KESH 34.99 4,651.92 2,838.55

120 rep;45 kol 1325/1 Raiffeisen Bank KESH 33.00 32.40 4,387.35 3,998.72

Totali 30,116.97 15,217.78

Burimi: MFE

Ulja me 14,899 milion lekë përgjatë vitit 2018 ka ardhur si pasojë e ristrukturimit

të garancive të brendshme me përfitues KESH sha. Huaja e marrë nga BERZH në

shumën 118 milion Euro ka financuar portofolin e kredive të brendshme, duke

mundësuar konvertimin e borxhit ekzistues me terma më të favorshme

kreditimi. Efekt pozitiv në reduktimin e stokut të garancive të brendshme

përgjatë vitit 2018 ka dhënë edhe mbiçmimi i monedhës vendase duke reduktuar

stokut e garancive të brendshme në monedhën të huaj si rezultat i uljes së kursit

të këmbimit euro/lek për dy kredi në krahasim me një vit më parë.

Borxhi i jashtëm shtetëror. Nga auditimi janë konstatuar diferenca ndërmjet

raportimeve në lidhje me huanë e re të marrë përgjatë vitit buxhetor 2018 sipas

dy raportimeve të ndryshme të MFE, konkretisht, shumave të paraqitura në

seksionin e financimit të deficitit në treguesit fiskalë të konsoliduar me shumat e

paraqitura në raportin e borxhit faktik 2018, të cilat janë paraqitur sipas tabelës

së mëposhtme: Tabela nr. 8

Burimi i financimit Financimi sipas DB miliard lekë

Financimi sipas DTH miliard lekë

Burime të jashtme 82.1 83.7

Hua për financimin e projekteve ekzistuese 18.6 20.3

Mbështetje Buxhetore 0.9 916.0

Eurobond 62.5 62.5

Burimi: MFE

Diferencat e konstatuara ekzistojnë si pasojë e vlerave të ndryshme të raportuara

në lidhje me huanë e marrë për projekte specifike, komponent i huamarrjes së

jashtme. Në këtë mënyrë huaja e marrë për financimin e projekteve specifike

raportohet 18.6 miliard lekë sipas raportit të borxhit faktik ndërkohë që sipas

treguesve fiskalë të konsoliduar ajo paraqitet në shumën 20.3 miliard lekë. Nga

auditimi është konstatuar se raportimi më shumë në treguesit fiskalë ekziston


266

për shkak se disa disbursime të vitit 2017 janë raportuar në buxhetin e vitit 2018,

pasi njësitë respektive të projekteve kanë raportuar me vonesë. Në drejtim edhe

të konkluzioneve të arritura në Raportin e Buxhetit të Vitit 2017, të KLSH,

shmangia kohore në nënvlerësim të disbursimeve të vitit të kaluara është

mbartur në mbivlerësim të treguesve në periudhën pasardhëse buxhetore.

Konkretisht projektet për të cilat është raportuar më shumë në vitin 2018

përfshijnë:

Tabela nr. 9 milionë lekë ID Përshkrimi i kredisë Shuma e raportuar Monedha

14/13 Projekti për Rimëkëmbjen e Energjisë, Komponenti 2 OSHEE 1,669,463.96 EURO

14/13 Projekti për Rimëkëmbjen e Energjisë, Komponenti 1 KESH 11,417,813.90 EURO

12/01 Dam Safety Project 1,095,986.88 EURO

11/02 Segmenti Tirane-Elbasan 3,599,769.89 USD

13/03 Ndërtimi i Segmentit Rrugor Qukës-Qafe Plloçë, Pjese e Korridorit

Tirane-Korçë

7,850,399.02 USD

11/09 Segmenti Tirane-Elbasan 36,766.00 USD

Burimi: MFE

Në lidhje me raportimet për mbështetjen buxhetore dhe eurobondin e emetuar

nuk janë konstatuar diferenca ndërmjet disbursimeve të siguruara nga këto

burime financime të jashtme dhe rezultojnë të raportuara në të njëjtën vlerë

edhe pas testeve të zhvilluara në lidhje me to. Projektet specifike të cilat janë

financuara më shumë përgjatë vitit 2018, duke përfshirë edhe mbështetjen

buxhetore sipas disbursimeve të kredive respektive rezultojnë: Tabela nr. 10 milionë lekë

ID Përshkrimi Vlera në milion lek

14/13/IBRD Fuqizimi i Sistemit Elektrik Shqiptar 2,441

14/01/IBRD Projekti i Investimeve në sektorin ujor 2,103

13/03/IDB Rruga Qukës - Qafë Plloçë 1,820

15/05/CEB Punët e komunitetit IV 1,265

15/04/IBRD Projekti i sigurisë dhe mirëmbajtjes së rrugëve 1,246

12/09/IBRD Projekti Shpërndarjes dhe Burimeve Ujore 1,034

13/06/AbuDhabi Bulevardi verior dhe rehabilitimi i lumit të Tiranës 1,032

15/10/IBRD Ofrimi i shërbimeve me në qendër qytetarin 997

16/01/KUËAIT Rehabilitimi i lumit të Vlorës 751

14/02/SaudiArab Ndërtimi i rrugës Tiranë-Elbasan-Qukës-Qafe Plloçë 706

09/09/KfË Linja 400 Kv Shqipëri-Kosovë 697

08/04/JAPAN Përmirësimi i Sistemit të Kanalizimeve, Tiranë 572

12/01/IBRD Siguria e Digave 554

06/12/ITALY Qendra Kombëtare Traumatologjike Tiranë 510

15/02/IBRD Përmirësimi i Sistemit Shëndetësor 507

15/01/CEB Reformimi i Qendrës Spitalore Universitare të Tiranës 485

09/10/KfË Linja unazore 110 Kv e Shqipërise së Jugut 459

18/06/OPEC Punime emergjente rruga Tirane -Elbasan 440

11/02/IDB Rruga Tiranë-Elbasan 334

16/03/IBRD Zhvillimi i integruar urban dhe turizmit 303

Te tjera Projekte te tjera ne total 24 1,277

Burimi: MFE

6.3 MBI REGJISTRIMIN DHE ARKËTIMIN E TË DREJTAVE TË LINDURA NGA MARRËDHËNIA E NËNHUASË, GARANCIVE DHE HUAVE NGA BUXHETI

KLSH ka konstatuar krijim të detyrimeve të reja në shumën 5,465 milionë lekë të

subjekteve nënhuamarrëse në kuadër të marrëveshjeve të nënhuasë përgjatë

vitit 2018, si pasojë e mos shlyerjes së detyrimeve përkatëse. Nga auditimi në

lidhje me marrëveshjet e nënhuasë konstatohet se stoku i kredive në lidhje me

këtë komponent të borxhit shtetëror është përkeqësuar përgjatë vitit 2018. Në

këtë mënyrë të dhënat në lidhje me të drejtat e shtetit për të arkëtuar

përkundrejt marrëveshjeve përkatëse tregojnë rritje të së drejtës për të arkëtuar

në krahasim me një vit më parë. Tabela nr. 11 milionë lekë

Institucioni Detyrimi në fund të vitit 2017

Detyrimi në fund të vitit 2018

Rritja vjetore

Energjia 8,279 12,689 4,410

KESH 5,690 6,932 1,242

OST 2,589 4,246 1,657


267

OSHEE 1,511 1,511

Ujësjellës 5,656 5,982 326

Ujësjellësi Vlore 1,743 1,847 104

Ujësjellësi Korçë 1,002 977 -25

Ujësjellësi Durrës 1,147 1,156 9

Te tjera ujësjellës 1,763 2,002 239

Pushteti vendor 1,824 2,572 748

Te tjera vendori 57 38 -19

Bashkia Tirane 1,767 2,534 767

Mikrokredi/ 50 31 -19

FAF sha 50 0 -50

Unioni kursim kredi 31 31

Armo 5 5 0

TOTALI 15,814 21,279 5,465

Burimi: MFE

Sektorët me përkeqësim të situatës financiare paraqiten sektori i energjetikes

kryesisht me nënhuatë e KESH, OSHEE dhe OST me rreth 4.4 miliard të rritjes

totale të detyrimeve nga 5.5 miliard në total, pushteti vendor me rreth 0.7

miliard lekë dhe sektori i ujësjellësve me rreth 0.3 miliard lekë. Në nenin 30

“Huadhënia e të ardhurave të borxhit shtetëror, mbi të cilat zbatohen kushtet e marrëveshjeve ndërkombëtare”, të ligjit nr. 9665, datë 18.12.2006, “Për huamarrjen shtetërore, borxhin shtetëror dhe garancitë shtetërore të huas në

Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar, është përcaktuar që “...është përgjegjësi ligjore e huamarrësve, të cilët kanë marrë fonde, sipas paragrafit të parë të këtij

neni, që ti kthejnë fondet e marra hua në përputhje me marrëveshjet e nënhuave

dhe të paraqesin raporte për gjendjen e huasë dhe përdorimin e saj, sipas

kërkesave të përcaktuara nga Ministria e Financave”. Nga auditimi konstatohet se nuk janë përmbushur përcaktimet e bëra në këtë

nen, duke paraqitur një situatë ku detyrimet ndaj shtetit si pasojë e mos

pagesave janë rritur me 5.5 miliard lekë, nga 15.8 miliard lekë në vitin 2017 në

21.3 miliardë lekë në fund të vitit 2018. Ky konstatim është në të njëjtën linjë me

konstatim e bërë edhe në Raportin e Buxhetit Faktit për vitin 2017 të hartuar nga

KLSH. Teprica detyrimeve të akumuluara në lidhje me këto të drejta për të

arkëtuar ndër vite paraqitet: Grafiku nr. 3

Burimi: MFE

Të drejtat për të arkëtuar nga marrëdhëniet e garancisë. Garancitë shtetërore

përgjatë vitit 2018 paraqesin një risk të shtuar në drejtim të administrimit të tyre

dhe situatës së rënduar financiare të cilën kalon kryesisht sektori energjitik.

Pothuajse e gjitha ulja e stokut të garancive të huaja i atribuohet pagesave të

kryera në Buxheti i Shtetit i vitit 2018. Për vitin 2018 gjendja e detyrimeve në

lidhje me garancitë shtetërore që subjektet përfituese kanë ndaj shtetit është

rritur nga 8,522 milion lekë në 10,869 milion lekë, me një rritje vjetore prej 2,317

milion lekë. Referuar institucioneve dhe projekteve specifike me problematikat

më të mëdha konstatohet sipas tabelës së mëposhtme:

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Nenhuate 373 1,059 4,625 6,834 5,670 7,479 11,533 15,814 21,279

-

5,000

10,000

15,000

20,000

25,000

Detyrimet e nënhuase në milion lekë


268

Tabela nr. 12 mijë lekë Institucioni/projekti Detyrimet

31.12.2017 Detyrimet

31.12.2018

Ministria e Energjisë dhe Industrisë (KESH, OST) 6,939,355 9,025,642

Elektrifikimi i Zonave Rurale 495,114 658,915

Linja e Transmetimit 400 KV Tiranë-Podgoricë I 16,131 27,660

Linja e Transmetimit 400 KV Tiranë-Podgoricë II 351,455 650,661

TEC-i Vlorë 3,637,866 4,465,018

Transmetim, Shpërndarje e Energjisë 1,358,705 1,815,979

Hidrocentrali mbi Lumin Drin 275,932 371,759

Nënstacioni i Transmetimit të Energjisë 804,152 1,034,998

Projekti i eficencës në energji 0 652

Ministria e Transportit dhe Infrastrukturës 1,250,744 1,285,030

Furnizimi me Ujë i Tiranës II 759,908 783,343

Ujësjellësi i Tiranës I 481,783 493,283

Rehabilitimi I rrjetit hidrik te Tiranes 9,053 8,404

Hekurudha Durrës 232,252 238,498

Rehabilitimi i Hekurudhës së Durrësit 232,252 238,498

Ministria e Financave (ndihme ne mallra) 71,204 94,409

Ndërmarrja e Ujësjellës-Kanalizime Krujë 58,665 59,548

Radio Televizioni Shqiptar 165,685

Grand Total 8,552,220 10,868,812

Burimi: MFE

Në nenin 43 “Kthimi i garancisë shtetërore të huasë” të ligjit nr. 9665, datë 18.12.2006, “Për huamarrjen shtetërore, borxhin shtetëror dhe garancitë shtetërore të huas në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar, është përcaktuar që

“Me kryerjen e pagesës në llogarinë e garancisë shtetërore të institucionit huadhënës, Ministri i Financave merr në dorëzim të gjitha të drejtat dhe mjetet

ligjore, që zotëronte institucioni huadhënës ndaj huamarrësit, sipas përcaktimeve

të marrëveshjes së huasë, në masën e çdo pagese të bërë në kuadër të garancisë

së dhënë. Këto të drejta dhe mjete ligjore i kalojnë Ministrit të Financave së

bashku me të drejtat dhe mjetet ligjore që ai i ka në bazë të marrëveshjes së

mirëkuptimit. Huamarrësi, në zbatim të këtij ligji dhe të marrëveshjes së

mirëkuptimit, është i detyruar ti kthejë Ministrisë së Financave shumën që kjo e

fundit i ka paguar huadhënësit, në kuadër të garancisë shtetërore të huasë.

Ministri i Financave ndërmerr të gjitha masat e paracaktuara në këtë ligj, në ligje

të tjera në fuqi dhe në marrëveshjen e mirëkuptimit, për të përftuar nga

huamarrësi çdo pagesë të bërë sipas garancisë, duke përfshirë edhe kostot që

lidhen me të.” Nga auditimi konstatohet se nuk janë përmbushur përcaktimet e

bëra në këtë nen, për aq kohë sa stoku i detyrimeve jo vetëm që nuk është ulur

përgjatë vitit 2018, por edhe është rritur me 2.3 miliard lekë, nga të cilat vetëm

TEC Vlorë si rast specifik në rreth 0.8 miliard lekë rritje vjetore. Teprica

detyrimeve të akumuluara në lidhje me këto të drejta për të arkëtuar ndër vite

paraqitet: Grafiku nr. 4

Burimi: MFE

6.4 EMETIMI I EUROBONDIT TË RI DHE BLERJA MBRAPSHT E NJË PJESE TË EUROBONDIT EKZISTUES

Emetimi i Eurobond-it përgjatë vitit 2018 paraqet një detyrë komplekse për MFE

në drejtim të menaxhimit të procesit në vazhdimësi dhe përmbyllja e tij tregon

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Garancite 387 568 2,673 5,346 7,791 3,701 5,870 8,551 10,866

-

5,000

10,000

15,000

Detyrimet për garancitë në milion lekë


269

për një realizim duke marrë në konsideratë punën e kryer, edhe sipas vlerësimit

të institucioneve ndërkombëtare. Gjatë vitit 2018, është realizuar emetimi i

Eurobond-it në vlerën 500 milion euro dhe në të njejtën kohë blerja mbrapsht e

një pjese të Eurobond-it të vitit 2015 (në shumën 200 milion euro vlerë

nominale). Ky transaksion sipas raportimeve të MFE është realizuar me qëllim

menaxhimin aktiv të detyrimeve me qëllim uljen e riskut të rifinancimit dhe në

të njëjtën kohë për të siguruar për hua shtesë për financimin e nevojave të viteve

pasardhëse. Emetimi i këtij transaksioni duke siguruar një normë interesi prej

3.5% në krahasim me 5.75% të Eurobond-it të vitit 2015 vlerësohet i suksesshëm

në funksion të riskut të ulur, e reflektuar nga norma e interesit e ulur dhe nga

normat bazë më të favorshme në tregjet në të cilat është realizuar financimi. Në

terma afatmesme këto operacione kanë rezultuar të favorshme nëpërmjet uljes

së riskut të rifinnacimit dhe atë të normave të interesit, në të njëjtën linjë me

parashikimet e bëra në strategjinë afatmesme për menaxhimin e borxhit publik.

Megjithatë, vlerësohet se transaksioni i blerjes mbrapsht të një pjese të

Eurobond-it ekzistues nuk ka marrë në analizë një vendimmarrje kosto përfitim

në raport me risqet e eleminuara si pasojë e këtyre transaksioneve.

Në memon e datës 26.02.20818 hartuar nga grupi përgjegjës për analizimin,

planifikimin dhe përgatitjen për dalje periodike në tregun ndërkombëtar drejtuar

ministrit të financave janë parashikuar skenarët e mundshëm të sigurimit të

financimit të nevojshëm për periudhën afatmesme nga burime të brendshme

ose të jashtme të financimit. Në këtë mënyrë ndër argumentet e përdorur pro

emetimit të Eurobondit është parashikuar një balancë ndërmjet kostos dhe

risqeve të portofolit të borxhit ekzistues duke përfshirë riskun e normave të

interesit dhe riskut të rifinancimit. Në këtë mënyrë në shkresë është cituar se

“Duke marrë në konsideratë kufizimet strukturore të tregut vendas, të cilat burojnë kryesisht nga kërkesa e kufizuar, diversifikimi relativisht i ulët i kërkesës

dhe mungesa e një tregu sekondar aktiv, ky nivel financimi vlerësohet relativisht

më i lartë se kapaciteti optimal që përballon tregu i brendshëm (rreth 20-25

miliard në terma neto). Financimi i brendshëm në këto nivele (kryesisht ai i vitit

2019) do të shoqërohej me risk të lartë rifinancimi, presion rritës mbi normat e

interesit dhe kufizim të hapësirave për të realizuar objektivat strategjike në

kuadër të reduktimit të rreziqeve që mbart portofoli i borxhit të brendshëm. Nga

ana tjetër edhe niveli i detyrimeve të borxhit në valutë vlerësohet të jetë

relativisht i lartë për tu përballuar nga tregu valutor vendas.

Në vijim është argumentuar përzgjedhja e Eurobondit duke cituar: “Duke marrë në konsideratë kushtet aktuale të tregjeve ndërkombëtare (referuar raporteve të

Menaxherëve drejtues të Eurobondit ekzistues), pritshmëritë në rritje të normave

të interesit si dhe financimin e brendshëm relativisht të lartë edhe për vitin 2018,

një emetim Eurobondi në vitin 2018 do të ishte i përshtatshëm, për të reduktuar

riskun e rifinancimit në tregun e brendshëm dhe atë të normave të interesit në

tregjet e huaja.

Duke marrë në konsideratë nevojat për financim të huaj, si dhe për të mos

kufizuar hapësirat për zhvillimin e tregut të brendshëm, madhësia optimale e

Eurobondit vlerësohet të jetë rreth 300-350 milion euro. Kjo shumë mund të

shkojë deri në 500 milion euro në rast se do të shoqërohet me një maturim të

parakohshëm të një pjese (150-200 milion euro) të Eurobondit ekzistues (në

varësi të kushteve të tregut në momentin e emetimit). Madhësia prej 500 milion

euro vlerësohet të jetë më e përshtatshme në drejtim të menaxhimit aktiv të

detyrimeve, si dhe në aspektin e preferencave të investitorëve për instrumente

me likuiditet më të lartë.


270

Nga auditimi konstatohet se analiza e kryer në lidhje me procesin e blerjen

mbrapsht ka adresuar uljen e riskut të rifinancimit të Eurobondit në vitin 2020

kur maturohet dhe në të njejtën kohë uljen e riskut të normës së interesit,

megjithatë nuk rezulton të jetë kryer një analizë për qëllime të vendimmarrjes

në lidhje me dy alternativat kryesore për financimin e nevojshëm deri në vitin

2020. Për pjesën e kostove potenciale, në analizën e kryer nga MFE është kryer

një analize mbi normën potenciale mbi të cilën do të pranohen alternativat

bazuar në pritshmëritë për normat në të ardhmen. Në analizën e paraqitur në

këtë dokument është referuar kufiri prej 4.88% i normës së interesit për qëllime

të vendimmarrjes si në vijim: Grafiku nr. 5

Burimi: MFE

Tabela e vendimmarrjes për koston e alternativave duke marrë parasysh vlerën

në kohë të parasë, nëpërmjet përdorimit të normës së skontimit sipas materialit

të paraqitur nga MFE (3.55% në momentin e analizës) për kryerjen e kësaj analize

paraqitet: Tabela nr. 13 Në euro

Totali 2018 2019 2020

Vazhdimi i Eubondit te vitit 2015 për pjesën 200 mln Euro

23,000,000 0 11,500,000 11,500,000

Kostot e interesit 5.75% 23,000,000 0 11,500,000 11,500,000

Emetimi I Eurobondit te ri dhe blerja mbrapsht 200 mln Euro

34,150,000 20,150,000 7,000,000 7,000,000

Shpenzimet për menaxheret 650,000 650,000 0 0

Pagesa për primin 109.75 19,500,000 19,500,000 0 0

Interesi i Eurobondit te ri 3.5% 14,000,000 0 7,000,000 7,000,000

Faktori i skontimit norma 3.55% 1.00 0.97 0.93

Vazhdimi i Eubondit vitit 2015 për pjesën 200 mln Euro faktor kontimi

21,830,754 0 11,105,746 10,725,008

Emet Eurobondit te ri dhe blerja mbrapsht 200 mln Euro faktor skontimi

33,438,285 20,150,000 6,760,019 6,528,266

Burimi: KLSH

Në këtë mënyrë, duke rindërtuar tabelën në drejtim të kostove relevante në

vendimmarrje konstatohet se pa marrë në konsideratë vlerën në kohë të parasë,

blerja mbrapsht është shoqëruar me një kosto shtesë 11,150,000 euro

(34,150,000 euro – 23,000,000 euro). Nëse do të marrim në konsideratë vlerën

në kohë të parasë, kjo kosto shtesë në krahasimin e alternativave rezulton në

shumën 11,607,531 euro (33,438,285 euro – 21,830,754 euro). Në të dyja rastet,

kostoja e blerjes mbrapsht rezulton më e lartë se kostoja e vazhdimit të

Eurobondit ekzistues, pasi shuma e primit të paguar prej 20.15 milion euro (19.5

milion euro primi + 0.65 milion euro shpenzimet e ndërmjetësimit) është më e

lartë se kursimi që vjen nga emetimi i 200 milion euro me një normë interesi më

të ulët në shumën 9 milion euro (kursim prej 4.5 milion euro në vit si pasojë e

diferencës ndërmjet interesit vjetor prej 11.5 milion euro me atë 7 milion euro

të rifinancuar). Në terma afatmesëm një strategji e tillë ka rezultuar në uljen e

riskut të rifinancimit dhe normës së interesit, duke rritur riskun e kursit të

-25.00

-20.00

-15.00

-10.00

-5.00

0.00

5.00

10.00

15.00

20.00

25.00

3.5% 3.8% 4.0% 4.3% 4.5% 4.8% 5.0% 5.3% 5.5% 5.8% 6.0% 6.3% 6.5% 6.8%

NP

V in

mill

ion

EU

RO

Interest Rate 2020

NPV në funksion të lëvizjes së normës së interesit

4,8


271

këmbimit, por në terma afatshkurtër ka rezultuar me kosto shtesë të evidentuara

më sipër. Për sa më sipër, vlerësojmë se të dy palët (MFE dhe KLSH) kanë kryer

përllogaritje të ngjashme për sa i përket kostove, por MFE ne observacionet e

saj, duke u shprehur per risqet e larta te rifinancimit qe ka Shqiperia sipas

vleresimit te saj, vlerëson se kostot e krijuara justifikojnë risqet e administruara. Kostot që kanë shoqëruar emetimin e Eurobondit përgjatë vitit 2018, përfshijnë

pagesën e kostove të transaksionit për menaxherët kryesorë të cilët kanë

administruar procesin, interesin e akumuluar për pjesën e Eurobondit të blerë

mbrapsht (200 milion euro) si dhe primin në lidhje me blerjen mbrapsht të një

pjese të Eurobondit të vitit 2015. Eurobondi i ri i cili ka rifinancuar Eurobondin

ekzistues është emetuar me një kupon 3.5% ndërkohë që Eurobondi i vitit 2015

përfshin një normë kuponi prej 5.75%. Cmimi i shitjes së Eurobondit të vitit 2018

është 99.695 ndërkohë që çmimi i blerjes mbrapsht të Eurobondit të vitit 2015

është 109.75. Kostot e transaksionit janë vlerësuar në 13 bps mbi vlerën

nominale të Eurobondit të ri të emetuar. Kostot dhe vlerat e disbursuara në lidhje

me transaksionin e emetimit të Eurobondit të ri dhe blerjes mbrapsht të një pjese

të Eurobondit ekzistues paraqiten si në vijim: Tabela nr. 14

Përshkrimi Shuma

Eurobondi I ri 500,000,000

Zbritja 99.695 1,525,000

Çmimi I pastër I Eurobondit te ri 99.9695 498,475,000

Kosto e Buy back 109.75 + int. akum. 229,928,767

Komisione për menaxherët 650,000

Disbursuar në llogari 267,896,233

Burimi: MFE

Borxhi i jashtëm i garantuar. Përgjatë vitit 2018, borxhi i jashtëm i garantuar

paraqitet në rritje sipas raportimeve në regjistrin e borxhit në krahasim me të

njejtën periudhë të një viti më parë nga 19,768 milion lekë në 29,454 milion lekë

në fund të vitit 2018. Ndryshimet në kreditë e jashtme të garantuara sipas viteve

paraqiten sipas tabelës së mëposhtme në milion lekë: Tabela nr. 15 milion lekë

Viti 2014 2015 2016 2017 2018

Stoku i jashtëm i garantuar 28,507 25,591 23,182 19,768 29,454

Burimi: MFE

Rritja e stokut të borxhit të jashtëm të garantuar përgjatë vitit 2018, i atribuohet

disbursimit të kredisë së garantuar 16/02/EBRD, e cila ka ristrukturuar një pjesë

të garancive të brendshme të KESH sha. Pjesa kryesore e shlyerjeve të principalit

për këto kredi është realizuar nga pagesat e Buxhetit të Shtetit si pasojë e

gjendjes financaire të vështirë të subjekteve përfituese të garancive.

Shërbimi i borxhit. Shpenzimet për interesa përgjatë vitit 2018, kanë rezultuar

në rritje në krahasim me vitin e kaluar duke shënuar vlerën prej 36,513.4 milion

lekë, përkundrejt 31,903.8 milion lekë që rezultuan një vit më parë. Peshën

kryesore të kësaj rritje e zë tranaksioni i blerjes mbrapsht të një pjese të

Eurobond-it të vitit 2015, e cila ka rezultuar në një kosto totale prej 19.5 milion

euro për primin dhe 0.65 milion euro për shërbimin e ndërmjetësimit sikurse

është trajtuar në pjesën e parë të këtij materiali. Raportimet mbi shpenzimet për

interesa për borxhin e brendshëm dhe interesa për borxhin e huaja paraqiten në

milion lekë sipas tabelës së mëposhtme: Tabela nr. 16 milion lekë

Shpenzimet e interesit 2014 2015 2016 2017 2018

Interesat e borxhit gjithsej 39,937.0 38,642.4 36,259.0 31,903.8 36,513.4

Interesat e borxhit te brendshëm 31,696.0 27,384.6 25,526.0 21,414.6 23,158.0

Interesat e borxhit te jashtem 8,241.0 11,257.8 10,733.0 10,489.2 13,355.4

Burimi: MFE


272

Interesat e borxhit të brendshëm. Shpenzimet e interesit të borxhit të

brendshëm kanë ardhur në rritje në krahasim me një vit më parë, ku interesat

për vitin 2018 vlerësohen në shumën 23,158 milion lekë përkundrejt 21,414.6

milion lekë në vitin 2017. Pjesa më e madhe e interesave për shërbimin e borxhit

të brendshëm është e akumuluar në drejtim të interesave për kuponat e

obligacioneve në rreth 18,641 milion lekë për vitin 2018, përkundrejt 4,517

milion lekë të paguara për interesat e bonove të thesarit. Në vijim janë paraqitur

të dhënat mbi interesat e paguara përgjatë vitit 2018 sipas instrumentave të

borxhit të brendshëm në lekë: Tabela nr. 17

Interesa borxh I brendshem 23,157,967,464

Interesa bono thesari 4,516,893,039

Interesa bono thesari 3/ mujor te emetuara ne tregun financiar 276,444,358

Interesa bono thesari 6/ mujor te emetuara ne tregun financiar 156,320,484

Interesa bono thesari nje vjecar te emetuara ne tregun financiar 4,084,128,197

Interesa Obligacione 18,641,074,425

Interesa obligacione ne tregun financiar me afat maturimi 6 deri 10 vjet 9,361,940,762

Interesa obligacione ne tregun financiar me afat maturimi nga 1 deri 5 vjet 9,279,133,663

Burimi: MFE

Interesat e borxhit të jashtëm. Shpenzimet e interesit të borxhit të jashtëm kanë

ardhur në rritje në krahasim me një vit më parë ku shpenzimet e interesit të

borxhit të jashtëm për vitin 2018 vlerësohen në shumën 13,355.4 milion lekë

përkundrejt 10,489.2 milion lekë të deklaruara në vitin 2017. Në vijim janë

paraqitur të dhënat mbi interesat e paguara përgjatë vitit 2018 sipas llojit të

huamarrjes në lekë. Tabela nr. 18

Interesa borxh I jashtëm deklaruar 13,355,403,674

Interesa borxhi I jashtem 10,536,070,477

Interesa huamarrje afatgjate nga institucionet nderkombtare 5,433,448,873

Interesa huamarrje afatgjate nga qeveri te huaja 1,139,911,849

Interesa huamarrje afatgjate per huamarrje te tjera te jashtme 3,962,709,755

Komisione huamarrje e jashtme 2,819,333,197

Komisione te huamarrjes se jashtme 2,819,333,197

Burimi: MFE

Procedura e përzgjedhjes së rregulluesit kryesor dhe/ose huadhënësit për

transaksionin e emetimit të instrumentit financiar të Eurobond-it në tregun

ndërkombëtar.

Procedura për përzgjedhjen e rregulluesit kryesor është subjekt i kritereve të

përcaktuara në VKM nr. 182, datë 25.02.2015 “Për përcaktimin e procedurës për përzgjedhjen e rregulluesit kryesor (Lead Manager) dhe/ose huadhënësit për

realizimin e huamarrjes me instrumenta financiare në tregun e huaj”, të

ndryshuar. Në përputhje me kërkesat e kësaj VKM-je me urdhër të ministrit të

financave me shkresë nr. 1293, datë 11.06.2018 është ngritur grupi i punës për

hartimin e kërkesës për propozime për përzgjedhjen e rregulluesit kryesor për

transaksionin e emetimit të Eurobond-it. Sipas procesverbalit të datës

11.06.2018 është mbledhur grupi i punës në të cilën është referuar hartimi i draft

dokumentit “Kërkesë për propozime”, në të cilën janë përcaktuar vlera e

instrumentit, monedha, afati indikativ dhe formati në bazë të të cilit do të kryhet

transaksioni.

Me urdhër me nr.11944, datë 11/06/2018 të ministrit të financave është ngritur

grupi i punës për vlerësimin e propozimeve për përzgjedhjen e rregulluesit

kryesor Lead Manager për transaksionin e emetimit të Eurobondit.

Nga auditimi konstatohet se grupi i punës me qëllim kryerjen e procedurës së

vlerësimit, ka hartuar matricën e nënkritereve të vlerësimit dhe pikëzimin

përkatës. Me memon nr.13031 datë 09.07.2018 është përcjellë nga grupi i punës

për miratim matrica e kritereve për vlerësimin e propozimeve në të cilën janë

hartuar kriteret dhe nënkritere me pikët përkatëse sipas nivelit të rëndësisë duke


273

ndarë propozimin teknik në 85% dhe propozimin fiannciar në 15%. Sipas

referimeve në këtë memo, grupi i punës për hartimin e matricës është bazuar në

VKM nr.182, datë 25.02.2015 “Për përcaktimin e procedurës për përzgjedhjen e rregulluesit kryesor (Lead Manager) dhe/ose huadhënësit për realizimin e

huamarrjes me instrumenta financiare në tregun e huaj”, të ndryshuar si dhe në

sugjerimet e vazhdueshme të kompanisë konsulente Rothschild.

Me procesverbal nr.13140 datë 10.07.2018 janë marrë në dorëzim nga ana e

grupit të punës propozimet e paraqitura nga tetë pjesëmarrës. Me anë të

raportit përmbledhës ne 13140/10, datë 26.07.2018 është paraqitur për miratim

vlerësimi i kryer nga grupi i punës për vlerësimin e ofertave të paraqitura duke

paraqitur rezultatet e pikëzuara për kriteret teknike dhe kriterin financiar si në

vijim: Tabela nr. 19

Kriteret teknike Kriteri financiar

Ofertuesi Eksperienca e

institucionit

Risqet e

ndryshme

Totali teknik

C. 25.38% 44.69% 70.06% 11.25%

I. 26.43% 36.43% 62.85% 11.50%

S. 26.08% 35.29% 61.37% 11.25%

D. 22.75% 38.47% 61.22% 11.25%

J.. 23.70% 33.88% 57.58% 10.19%

R. 21.00% 22.75% 43.75% 13.00%

U. 16.75% 28.26% 45.01% 9.13%

N. 12.38% 29.03% 41.41% 12.50%

Burimi: MFE

Pas përcaktimit të pikëzimit për secilin kriter sipas matricës së vlerësimit është

bërë renditja e bankave sipas ofertës së paraqitur si në vijim: Tabela nr. 20

C. I. S. D. J. R. U. N.

81.31% 74.35% 72.62% 72.47% 67.77% 56.75% 54.14% 53.91%

Burimi: MFE

Grupi i vlerësimit ka përcaktuar si ofertat më të favorshme atë të ofruar nga “C.” me pikëzim në nivelin e 81.31%, Banka “I.” në nivelin e 74.35% dhe “S.” në nivelin e 72.62%. Këto banka janë përzgjedhur duke qenë se kanë pasur peshën më të

lartë të pikëzimit në kriterin teknik dhe atë të kostos më të ulët efektive sipas

propozimit të grupit. Nga auditimi konstatohet se, një nga nënkriteret e vendosur

në kriterin e VKM për “eksperiencën e institucionit në transaksione të ngjashme, prezencën e tyre në tregje dhe kapacitetin për sigurimin e financimit të kërkuar”

është edhe “angazhimi ndaj vendit”. Pikëzimin maksimal në lidhje me këtë kriter e kanë marrë “S.”, “R.” dhe Banka “I.” (dorëzuar ofertë së bashku me “I.”) me pikëzim ndërmjet 7-9% sipas vlerësimit të grupit, përkundrejt 0-2% pikëzim për

ofertuesit e tjerë.

Pas kërkesës për informacion të bërë nga grupi i auditimit drejtuar grupit të

punës, në lidhje me vendosjen e këtij kriteri dhe pikëzimin maksimal përkatës të

tij u argumentua se një nënkriter i tillë është vendosur duke pasur në konsideratë

përfaqësinë me degë në Shqipëri të menaxherit të kërkuar kryesor si dhe masën

e investimit në tituj qeveritarë. Vlerësimi i bankave të mësipërme në lidhje me

prezencën e tyre në tregun bankar shqiptar dhe investimin në tituj qeveritar

është arsyetimi në lidhje me dhënien e këtij pikëzimi.

Në lidhje me këto veprime, nga auditimi konstatohet se, janë përfshirë

nënkritere të cilat nuk kanë lidhje me kriterin kryesor mbi të cilin duhen kryer

vlerësimet sipas VKM nr.182, datë 25.2.2015 “Për përcaktimin e procedurës për përzgjedhjen e rregulluesit kryesor (Lead Manager) dhe/ose huadhënësit për


ndryshuar, në pikën 6 të të cilës citohet që “Vlerësimi i propozimeve kryhet nga

struktura përgjegjëse për borxhin publik, në bashkëpunim me strukturat e tjera


274

të ministrisë përgjegjëse për financat, duke u bazuar në: a) eksperiencën e

institucionit në tregje të ngjashme, prezencën e tyre në tregje dhe kapacitetin

për sigurimin e financimit të kërkuar;.....” . Në këtë mënyrë, nënkriteri

“angazhimi ndaj vendit” i këtij kriteri, nuk përputhet nga ana formale dhe

kontekstuale me kërkesat e mësipërme dhe mënyra se si është interpretuar

zbatimi i tij bie ndesh me kërkesat për eksperiencë/prezencë dhe kapacitet në

tregje të ngjashme, që në këtë rast janë tregjet e emetimit të Eurobondit, tregjet

ndërkombëtare. Prezenca në tregje që referon kjo VKM lidhet me tregjet në të

cilat kërkohet të arrihet financimi (pra në tregjet ndërkombëtare) dhe jo në

tregjet lokale që kërkojnë të sigurojnë financimin. Në të njejtën linjë, edhe sikur

angazhimi ndaj vendit të përfshinte një angazhim në aspektin e angazhimit mbi

transaksione të ngjashme ndaj vendit, vlerësimi i kryer nga grupi është jo në

përputhje me kriteret duke qenë se janë vlerësuar me gati 0-2% propozues të

cilët kanë realizuar dy emetimet e mëparshme të Eurobondeve shqiptare (J. dhe

D.). Vendosja e nënkritereve dhe pikëzimi i tyre me shkallën e vlerësimit është

kryer nga grupi përgjegjës për përzgjedhjen e menaxherit/ët, duke paraqitur

ndarje jo të drejtë të detyrave, pasi janë të njejtët persona të cilët realizojnë edhe

vendosjen e shkallës së vlerësimit/ ndarjen në nënkritere dhe në të njejtën kohë

edhe vlerësimin e propozimeve të paraqitura. Kjo bie në kundërshtim edhe me

pikën 3 të VKM nr.182, datë 25.02.2015 “Për përcaktimin e procedurës për përzgjedhjen e rregulluesit kryesor (Lead Manager) dhe/ose huadhënësit për


ndryshuar, në shkronjën c) të së cilës përcaktohet që “Në kërkesën për propozim duhet të përcaktohen: .....c) kriteret e përzgjedhjes në përputhje me nenin 6 të

ligjit nr. 9665 datë 18.12.2006 “Për huamarrjen shtetërore, borxhin shtetëror dhe

garancitë shtetërore të huasë në Republikën e Shqipërisë”, të ndryshuar”. Në pohimet e grupit përgjegjës për vlerësimin e ofertave është cituar që hartimi i

nënkriterve është kryer duke u bazuar në kërkesën për propozime. Në

përmbajtjen e kërkesës për propozim (dokumentit “RFP”), konstatohet se nuk rezulton të jetë kërkuar në asnjë pjesë të këtij dokumenti, paraqitja e

propozimeve në lidhje me angazhimin ndaj vendit referuar kërkesave mbi

ofertën teknike, Gjithashtu nga auditimi konstatohet se një nga bankat fituese

(Banka I.) ka paraqitur propozimin e saj duke i dedikuar një kapitull të veçantë

këtij nën kriteri, megjithëse ky nën kriter nuk ka qenë i bërë publik për

konkurrentët.


275

7. ADMINISTRIMI I SHOQËRIVE ME KAPITAL SHTETËROR

Për të dhënë opinionin mbi zbatimin e Buxhetit të vitit 2018, KLSH në drejtim të

shoqërive aksionare me kapital shtetëror dhe projekteve me financime te huaja,

për periudhën tremujori i katërt i vitit 2018 dhe 9 – mujorin e vitit 2019, ka

ushtruar 20 auditime mbi aktivitetin ekonomiko-financiar të shoqërive aksionare dhe projekteve. Për periudhën objekt auditimi, janë konstatuar

mangësi dhe shkelje me pasojë dëm ekonomik. Në total dëmi ekonomik i konstatuar nga këto auditime vetëm për vitin 2018 është 9,440,106 mijë lekë, shumë e cila është rekomanduar për t’u zhdëmtuar në masën 100% dhe

përdorim pa ekonomicitet, efektivitet dhe eficiencë të fondeve publike në vlerën

1,401,220 mijë lekë.

Risqet nga menaxhimi i sektorit të energjisë dhe ujësjellësve. Problemi i nënhuave dhe garancive shtetërore në mbështetje të shoqërive me kapital shtetëror

Sektori i energjisë në paaftësi paguese: Viti 2018, paraqet një performancë jo të

mirë të kompanive me kapital shtetëror të cilat veprojnë në sektorin energjitik.

Risku i kreditit të këtyre kompanive ka vendosur në vështirësi buxhetin e shtetit

duke kryer pagesa të vazhdueshme në lidhje me garancitë jo performuese si dhe

në formën e mbështetjeve buxhetore. Referuar pozicionit financiar dhe obligimeve që këto kompani kanë ndaj shtetit, krahasuar dhe me një vit më parë,

situata paraqitet: Tabela nr. 1

Lloji i detyrimit KESH OST OSHEE TOTALI

Nenhua 6,353,405 4,245,729 - 10,599,135

Garanci 5,495,693 3,529,950 - 9,025,643

Mb. Buxhetore 2,500,000 - 2,500,000 5,000,000

Borxh Tatimor 1,975,818 - 6,164,021 8,139,839

TOTALI 31.12.2018 16,324,916 7,775,679 8,664,021 32,764,617

Nenhua 4,948,340 2,589,428 - 7,537,768

Garanci 4,408,912 2,530,443 - 6,939,355

Mb. Buxhetore 2,500,000 - 2,500,000 5,000,000

Borxh Tatimor 2,928,405 6,081,070 9,009,475

TOTALI 31.12.2017 14,785,657 5,119,871 8,581,070 28,486,598

Burimi:

Rritja vjetore e detyrimeve vjen kryesisht si pasojë e detyrimeve të nënhuasë si

pasojë e pagesave të kryera nga Buxheti i Shtetit për të treja kompanitë e sektorit

energjitik vlerësohet. Rritja vjetore e detyrimeve të garancive si pasojë e pagesave të kryera nga Buxheti i Shtetit në kushtet e dështimit të kryerjes së

këtyre pagesave nga ana e subjekteve jo performuese vlerësohet në rreth 2.1

miliard lekë vetëm për sektorin energjitik. Për vitin 2018 nuk janë dhënë

mbështetje buxhetore për sektorin e energjisë por janë maturuar një pjesë e

detyrimeve nga këto mbështetje të dhëna në vitet e kaluara, për referencë e

paraqitur është vlera totale e mbështetjeve buxhetore në vite. Përsa i përket

detyrimeve tatimore, rritja e tyre më e lartë i atribuohet KESH sha e cila ka

amuluar detyrime të reja në rreth 1 miliard lekë. Në total detyrimet e reja të

krijuara ndaj Buxhetit të Shtetit vlerësohen në rreth 4.3 miliard lekë.

Sektori i ujësjellësve: Kompanitë me kapital shtetëror përgjegjëse për administrimin e veprimtarisë së ujësjellës kanalizimeve vlerësohet që në një

pjesë të tyre të kenë performancë të dobët për sai përket marrëdhënieve të

nënhuasë dhe në të njejtën kohë dhe garancive për projekte specifike. Të

ADMINISTRIMI I SHOQËRIVE ME KAPITAL SHTETËROR

276

analizuara sipas nënhuasë dhe institucioneve zbatuese të marrëveshjeve të

nënhuasë, detyrimet paraqiten për shtesën vjetore të vitit 2018: Tabela nr. 2

Institucioni Fund viti 2017 Fund viti 2018

Ujësjellësi Vlore 1,743,435,628 1,847,464,146

Ujësjellësi Durrës 1,147,491,752 1,156,396,669

Ujësjellësi Korçë 1,002,124,589 977,275,071

Ujësjellësi Tirane - 357,415,800

Te tjerë ujësjellës 1,763,108,514 1,643,386,377

Total 5,656,160,483 5,981,938,063

Burimi:

Të drejtat e shtetit për të arkëtuar nga këto kompani në krahasim me një vit më

parë paraqiten: Tabela nr. 3

Lloji i detyrimit Fund viti 2017 Fund viti 2018

Nenhua 5,656,160 5,981,938

Garanci 1,170,380 1,344,578

Total 6,826,540 7,326,516

Burimi:

Nga auditimi në ish shoqërinë FAF SH.A (sot AGROKREDIT SH.A)rezultuan

mangësi që nga vendimmarrja e organeve drejtuese të kësaj shoqërie, mungesë

të sistemeve të kontrollit të brendshëm, mungesë të rregulloreve, mangësi në

administrimin e burimeve njerëzore dhe përdorimin efiçent të tyre, mungesë e

manualeve apo udhëzimeve në administrimin e aseteve të mbajtura për shitje,

të veprimeve ligjore nëpërmjet përmbaruesve gjyqësore, të procesit të qiramarrjes, etj.

Auditimi konstaton mangësi të theksuara dokumentare në disbursimin e kredive,

evidentohet mungesë të rregullave të qarta e të mirëpërcaktuara në ndjekjen e

portofolit të kredive, mos kryerja e analizave të thelluara një kohë që niveli i

kredive me probleme ka pësuar një rritje të konsiderueshme dhe në nivele mjaft

të larta krahasuar me sistemin në tërësi. Është qartësisht e dukshme që

përformanca negative financiare e subjektit vjen si rezultat i keqmenaxhimit dhe

veprimtarisë jo në përputhje me aktet ligjore e nënligjore ndër vite, kjo

evidentuar dhe nga mbikëqyrja e Bankës së Shqipërisë, e cila për veprimtarinë e

shoqërisë për periudhën 2013 deri 2017 ka dhënë vlerësimin “Rrezikshëm”, që i takon nivelit 4 të riskut në sistemin bankar.

Vlera e parregullsive e shoqëruar me dëm ekonomik dhe me efekte financiare

negativepër buxhetin e shoqërisë të konstatuara nga auditimi i veprimtarisë së

këtij subjekti për periudhën 2017-2018 përllogaritet në shumën 118 milion lekë.

Pasqyrat Financiare nuk janë hartuar në përputhje me SNRF, kanë diferenca

materiale në raportim, nuk shoqërohen me shënime të plota shpjeguese, ato nuk

janë hartuar në mënyrë të qartë, si dhe nuk paraqesin me vërtetësi dhe

besueshmëri pozicionin financiar, performancën financiare, ndryshimet në

kapital/aktivet neto dhe flukset e mjeteve monetare të njësisë ekonomike, çka

ka bërë që KLSH të japë opinion kundërshtues.

7.1. MBI AUDITIMIN E SHOQËRIVE AKSIONERE ME KAPITAL SHTETËROR

1. Në fushën e hidrokarbureve

Pjesë e subjekteve të përfshira në kategorinë e hidrokarbureve janë dy auditimet

kryera ne shoqërinë Albpetrol SHA, auditime te cilat janë kryer në vitet 2018 dhe


277

2019 (për auditimin e kryer në vitin 2019 rezulton se disa praktika procedura

prokurimesh dhe zbatime kontratash nuk u audituan për arsye se janë bllokuar

nga Prokuroria për shqyrtime të mëtejshme) , me qellim për te bere te mundur

mbulimin e plotë të auditimit për veprimtarinë ekonomiko financiare te

shoqërisë për vitin 2018, si dhe me qellim pasqyrimin e plote ne buxhetin faktit te po këtij vitit (2018).

Referuar auditimit te evaduar ne vitin 2018, rezultoi se veprimtaria ekonomike e

financiare nuk përputhet në përgjithësi me kërkesat dhe kriteret e kuadrit

rregullator në fuqi në drejtim të planifikimit, miratimit, monitorimit dhe zbatimit

të programit ekonomik të saj. Problematikat kryesore të hasura në këtë auditim

u konstatuan në procedurat e ankandeve dhe zbatimit të tyre; dhënien me qira

të aseteve; në Marrëveshjet Hidrokarbure ne lidhje me ndryshimin e përqindjeve

e ndarjes se prodhimit te naftës bruto midis Shoqërisë Albpetrol Sha., dhe

Operatorëve Konçensionarë; në zbatimin e kontratave HK ne lidhje me

shpenzimet e zdritshme, sasinë holluesit etj., të cilat ndikojnë direkt ne llogaritjen e faktorit R.

Si rezultat i shkeljeve të konstatuara, është shkaktuar një dëm ekonomik gjithsej

në shumën 10,347,930 mijë lekë afërsisht 83,8 milion euro1 të ardhura të

munguara si rrjedhojë e një vendimi të padrejtë të vitit 2004 për Marrëveshjet

Hidrokarbure, në shumën 439,698 mijë USD2, efekte financiare negative jo në

përputhje me parimet e ekonomicitetit efiçencës dhe efektivitetit në shumën

dhe 1,290,567 mijë lekë.

Vetëm për vitin buxhetor 2018 demi ekonomik i konstatuar është ne shumen

9,084,890 mije leke 73,6 milion euro ndërsa efekti negativ financiar ne shumen

733,372 mije leke.

Problematika specifike të konstatuara ne Albpetrol SHA janë: Në zbatimin e

kontratës së ankandit, ku nga procesi i disbursimeve të llogaritjes së formulës

për shitjen e naftës është konstatuar se kontraktorit i janë zbritur tarifa e

magazinimit, tarifa e stokimit në lëvizje, tarifa e ngrohjes për transport në anije

dhe paga e operatorit për shkarkim në port. Në fakt nafta bruto e tërhequr nga

OE fitues i ankandit është transportuar për përpunim në tregun e brendshëm

ndërkohë që llogaritja e formulës mbi të cilën i janë zbritur kostot e

sipërpërmendura është kryer sikur kjo naftë të shitej për tregun e jashtëm. Demi i konstatuar nga zbatimi i kontratës se ankandit për shitjen e naftës bruto

është 211,931 mije leke nga te cilat 156,605 mije leke janë shpenzime te paguara

me tepër për transportin e naftës bruto dhe 55,326 mije leke penalitete te pa

llogaritura e mbajtura për mos zbatim kontrate.

-Detyrimet ndaj kontraktorëve me të cilët Shoqëria Albpetrol SHA, ka lidhur në

kuadër të Marrëveshjet e Hidrokarbureve për detyrimet e prapambetura të

PPE&ASP (dhe TVSH & BPAL), detyrim i akumuluar gjatë periudhave të zbatimit

të MHK në vendburimet konkretisht:

-Detyrime për zbritjen e holluesit dhe pjesa PPE&PPA që i takon Albpetrol sipas

marrëveshjes hidrokarbure ne shumen 28,890,345 USD ose 3,114,957 mije lekë.

1 Kursi i konvertimit leke euro është kursi zyrtar I BSH me date 31.12.2018. 2 Ne subjektin Albpetrol SHA “Dem ekonomik te pa pasqyruar ne statistika”. Ne vendimin nr. 252 date 31.12.2018 te Kryetarit te KLSH, çështje B4 “Dem ekonomik pa mundësi llogaritje te plote nga grupi auditimit”, për këtë kapitull KLSH nuk ka nxjerre shuma për arsye se nuk mund te beje llogaritjen e sakte dhe është rekomanduar kjo te behet nga subjekti. Për këtë

KLSH ka lënë rekomandim Albpetrol sha dhe AKBN te analizojnë dhe te nxjerrin përgjegjësi për

shmangien nga zbatimi i Marrëveshjeve Hidrokarbure.


278

-Kosto hidrokarbure të panjohura, nga rishikimi i koeficientit R>1, Kompania i

detyrohet buxhetit ne masën 3 % naftë bruto nga 1 %, si dhe pjesë fitimi për

buxhetin e shtetit ne shumen 44,399,579 USD ose 4,846,658 mije lekë.

-Për periudhën e zbatimit të marrëveshjes hidrokarbure për zonën Patos-

Marinëz janë krijuar detyrime për pjesën e prodhimit PPE dhe ASP duke filluar nga viti 2011. Bazuar në çmimet e shitjes së naftës nga Kontraktori dhe çmimet

e shitjes në momentin e likuidimit të këtyre sasive, Albpetrol SHA, ka pësuar

humbje me vlerë 6,670,842 USD, ose 728,189 mijë lekë, nga të cilat për vitin

2018, afërsisht 1,741,840 USD. Kjo vjen si pasojë e likuidimit të naftës brut jo në

periudhën e lindjes së detyrimit, periudhë në të cilën çmimet e naftës brut në

bursa ishin të favorshme krahasuar me çmimet me të cilat është shitur kjo naftë

e likuiduar për llogari të Albpetrol në vitet e fundit (2017-2018).

-Albpetrol SHA ka audituar llogaritë e Kontraktorit për zonën Patos-Marinëz, nga

ku ka rezultuar se nga ana e tij janë përfshirë shpenzime në kundërshtim me

marrëveshjen hidrokarbure me vlerë 97,981,667 USD për vitin 2015 dhe për periudhën janar-shtator 2017, me vlerë 46,211,029 USD. Pas zbritjes së këtyre

kostove hidrokarbure koeficienti R rezulton mbi 1 dhe bazuar në Nenin 9.2 të

Marrëveshjes Hidrokarbure, kontraktori i detyrohet Albpetrol masën 3 % të

prodhimit dhe jo 1 %, e cila pas llogaritjeve rezulton në sasinë 82372 ton e cila

referuar çmimit në bursë për vitin 2018 shprehur në vlerë 27,185,231 USD. Po

ashtu, si pasojë e ri-llogaritjes së koeficientit R mbi 1, Kontraktori duhet të

derdhë për llogari të buxhetit të shtetit vlerën 17,214,348 USD, ose 1,879,118

mijë lekë, vlerë e cila përfaqëson 50 % të fitimit.

-Marrëveshja hidrokarbure për zhvillimin dhe prodhimin e hidrokarbureve në

vendburimin Gorisht – Kocul e cila është rimarrë në administrim nga Albpetrol SHA në vitin 2017, nga inventarizimi krahasuar me marrjen në dorëzim të

kontraktorit në fillim të marrëveshjes, rezulton se mungojnë asete në vlerën prej

65,634,660 lekë, të cilat përbëjnë dëm ekonomik për shoqërinë Albpetrol.

Edhe për marrëveshjet e tjerë, kontraktorët kanë krijuar detyrime në lidhje me shlyerjen e naftës pjesë e Albpetrol si më poshtë: -Kontraktori “Sherwood Internatioal Ltd” i detyrohet shoqërisë Albpetrol Sha

naftën brut në sasinë 81.9 ton e shprehur me vlerë 26,929 USD, ose 2,939 mijë

lekë. Nga auditimi i llogarive të po këtij Kontraktorit realizuar nga Albpetrol SHA rezulton se janë përfshirë shpenzime në kostot hidrokarbure në kundërshtim me

kontratën në vlerë 351,514 USD, ose 38,371 mijë lekë.

-Kontraktori “Anio Oil&Gas” SHA i detyrohet Albpetrol SHA për PPE dhe PPA, sasi prodhimi që përfaqëson vlerën prej 2,435,218 USD ose 265,828 mije lekë .

-Kontraktori Terra Oil i detyrohet kompanisë për deficit nafte bruto 145,519 USD

ose 15,885 mije leke dhe detyrime për shërbime të kryera nga Albpetrol ne

shumën 50,601 mije lekë.

-Në procedurat e prokurimit si rezultat i llogaritjeve të gabuara të fondit limit, në

zbatimin e kontratave në rastet e moszbatimit të përpiktë të kushteve të

kontratave dhe specifikimeve teknike, si dhe mos mbajtjes së penaliteteve për vonesa në lëvrimin e mallit, zbatimit të punimeve, etj. Demi ekonomik ne total

për shkeljet ne procedura dhe ne zbatimin e kontratave te lidhura është 47,504

mije leke (25,597 mije ne zbatimin e kontratave dhe 11,907 mije ne procedurat

e prokurimit).

-Keqadministrimi i aseteve të shoqërisë të cilat janë dhënë me qera, ku ne

shumicën e rasteve shfrytëzoheshin nga te tretet sipërfaqe disa here me te

mëdha se ato te përcaktuara ne kontrata përkatës, ku ne disa raste u konstatua

edhe uzurpimi i sipërfaqeve. Nga ana e Albpetrol SHA ka munguar monitorimi


279

dhe ndjekja e zbatimit te kontratave te qerase dhe si rrjedhoje nuk ka marrë

masat e duhura për frenimin e këtyre praktikave. Shuma e te ardhurave te

munguara nga menaxhimi i objekteve ne pronësi dhe qera është në shumën

32,365 mijë lekë.

-Vendimmarrjen e padrejtë te vitit 2004 ndërmarr nga Ministria se linjës dhe KM, duke ndryshuar kushtet e MHK për sa i përket prodhimit dhe ndarjes se naftës

bruto, ku si rrjedhoje të ardhurat që përfitohen Shoqëria Albpetrol SHA., e për

pasojë buxheti i shtetit Shqiptar janë reduktuar nga 15% në 1%, duke i reduktuar

ato (të ardhurat) ne masën 14%, ku të ardhura të munguara si rrjedhojë e një

vendimi të padrejtë në vitin 2004, janë afërsisht ne shumën në shumën 439,698

mijë USD. (foot note)

-Tjetër problematikë janë konstatuar ne shpenzimet e kryera për vendimet

gjyqësore si rezultat i largimeve të punonjësve nga puna, rritja dhe tejkalimi i

strukturës së miratuar në numrin e fuqisë punëtore në periudha të caktuara,

përfitime të dietës ushqimore nga punonjësit duke mos reflektuar në kohë ndryshimet ligjore përkatëse, etj. Për vitin 2018 shpenzimet e përballuar na

shoqëria Albpetrol Sha për shpenzime gjyqësore janë ne shumen 447,815 mije

leke (337,164,790 lekë procese gjyqësore me punonjësit për largimet nga puna;

14,239,608 lekë shpenzime përmbarimore dhe 96,411,000 lekë procese

gjyqësore me subjekte të tretë).

2. Në fushën e Infrastrukturës.

Pjesë e subjekteve të audituar për kategorinë e infrastrukturës janë: Ujësjellës

Kanalizime SHA Tiranë, Ujësjellës Kanalizime SHA Durrës,, Ujësjellës Kanalizime

Pogradec SHA, Ujësjellës Kanalizime SHA Fier, Ujësjellës Kanalizime SHA

Gjirokastër dhe Ujësjellës Kanalizime SHA Lushnje. Për vitin buxhetor 2018, për

këto subjekte ka rezultuar dëm ekonomik në vlerën 83,962 mijë lekë dhe

përdorim pa ekonomicitet, efektivitet dhe eficiencë të fondeve publike në vlerën

32,117 mijë lekë.

Mangësitë kryesore te konstatuar për këto subjekte janë:

-Mos përfundimi i plote dhe me suksese i riorganizimit sipas ndarjes së re

administrativo-territoriale, në përputhje me ligjin nr. 115/2014 “Për ndarjen administrativo-territoriale të njësive të qeverisjes vendore në Republikën e

Shqipërisë”. Kalimi i kapitaleve dhe regjistrimit te aseteve brenda afatit te përcaktuar, ku UK duhet te marrin ne pronësi edhe asetet e ish komunave apo

ish bashkive të vogla, duke i shërbyer kështu një zone më të madhe, pra duke

përfshirë edhe popullsinë e shërbyer më parë nga ish komunat apo edhe

popullsinë e pa shërbyer, të ashtuquajturat zona “të bardha”. -Hartimi i plan bizneseve vjetor dhe planeve afatmesëm, rezulton se janë te

paargumentuar dhe jo te mbështetur ne një studim te hollësisht pa identifikuar sakte lindjen e nevojës dhe mundësinë e realizimit. Këtë fakt e evidentojnë

treguesit e realizimit, ku ne shume raste ka mos realizim te investimeve dhe mos

realizim të të ardhurave, te cilat janë larg shifrave te planifikuara.

-Ne disa UK u evidentua se investimet i kryer me financim nga Qeveria Gjermane

nëpërmjet Bankës Gjermane KfW dhe Qeverise Japoneze, ne forme kredie me

objekt investime ne infrastrukturën e ujësjellësve, nuk janë marrë në dorëzim ku

përfituesit e investimet janë UK. Nuk është bere regjistrimi kontabël i shumes

respektove te kredie, secili ujësjellës ka një marrëveshje nen huaje me MF, ku

sanksionohet qe përfituesi (UK) është përgjegjës për shlyerjen e kredisë dhe

kryerjen e pagesave te interesit, ne një kohe qe investimin e kryer e shfrytëzojnë dhe nuk përcaktohet se sa dhe si llogaritet koste e mirëmbajtjes dhe shpenzimet


280

e amortizimit. Ne shume raste pagesa e interesave për kredinë është bere nga

MF si garantë e kredisë, dhe rrjedhimisht detyrimi i UK ndaj MF është i

konsiderueshëm duke u llogaritur këtu edhe penaliteti për mos shlyerje ne kohe

te interesave.

Konkretisht në: -Ujësjellës Kanalizimet SHA Durrës, për investimin me objekt “Impianti i trajtimit te urreva te ndotura”, investim i KfW ne kuadër te marrëveshjes financiare

“Infrastruktura Bashkiake I dhe II”, i cili është përfunduar ne vitin 2011 me vlere 11.5 milionë euro, edhe pse aktualisht është ne përdorim te plot qe nga viti 2013,

rezulton te mos jete marre ne dorëzim. Nuk ka asnjë dokument vërtetues për

marrjen ne dorëzim te investimit si dhe vlera e investimit nuk figuron ne

regjistrat kontabël te shoqërisë.

-Në Ujësjellës Kanalizimet SHA Tirane nuk është pasqyruar vlera e kredisë se

marrë nga shteti japonez për projektin “Përmirësimi i sistemit te kanalizimeve për Tiranën e madhe”, ku për këtë kredi UK Sha Tirane ka lidhur me Ministrinë e Financës marrëveshjen e nen huas date 12.02.2009, me vlere 11,121 milionë

jene japonez afërsisht 77,122 mije euro ne te cilën është rene dakord për marrjen

përsipër të të gjitha detyrimeve financiare nga përfituesi fundor (UK Sha Tirane).

Projekti “Përmirësimi i sistemit të kanalizimeve të Tiranës së madhe”, është projekti i cili financohet nga Qeveria Japoneze dhe me ligjin nr. 9964, date

24.07.2008 “Për ratifikimin e marrëveshjes së huasë ndërmjet Këshillit të

Ministrave të RSH dhe Bankës japoneze për bashkëpunim Ndërkombëtarë për

financimin e projektit “Përmirësimi i sistemit të kanalizimeve për Tiranën e madhe”, është ratifikuar në Parlament, Marrëveshja Financiare, me anë të të cilës Banka japoneze ka rënë dakord të akordojë për Qeverinë shqiptare, e cila

përfaqësohet nga Ministria e Financave, një hua në shumën 11,121 milionë jenë

japonezë (¥), ose afërsisht 77,122,053 euro.

Ky projekt sipas marrëveshjes se nënshkruar dhe ratifikuar ne Parlament me

ligjin nr. 9964 date 24.07.2008 ka te përcaktuar si dite përfundim te projektin

muajin dhjetor 2014, afat i cili me marrëveshje nga dy palët është dakortësuar te

shtyhet dhe te jete fundi i vitit 2019.

-Në ujësjellës kanalizimet SHA Gjirokastër Me datë 18.04.2011 është nënshkruar marrëveshje nën huaje midis Ministrisë së

Financave në pozicionin e huadhënësit dhe Shoqërisë Ujësjellës Kanalizime SHA.,

Gjirokastër si huamarrës për projektin “Infrastruktura Bashkiake I”, për Furnizimin me ujë dhe kanalizimet për qytetin e Gjirokastrës në shumën

4,000,000 Euro me afat disbursimi deri me date 31.12.2015, e cila do të shlyhet

për 30 vjet dhe ka një garanci 10 vjet.

Zbatimi i projektit dhe marrja në dorëzim e tij është nënshkruar midis

përfaqësuesit të UKGJ SHA dhe zbatuesit te punimeve datë 14.12.2016, si

dokument për marrjen në dorëzim paraprak dhe me shkresën nr. 635 dhe nr.

635/1, datë 28.02.2018 është nënshkruar dhe pranuar cerfitikata përfundimtare nga UKGJ SHA.

Me datë 29.12.2017 është nënshkruar marrëveshje nënhuaje ndërmjet

Ministrisë së Financave dhe Shoqërisë Ujësjellës Kanalizime SHA., Gjirokastër për

projektin “Infrastruktura Bashkiake IV”, për Furnizimin me ujë dhe kanalizimet për qytetin e Gjirokastrës në shumën 7,050,000 Euro financim i Bankës

Gjermane KfW ne forme kredie, me afat disbursimi deri me 31.12.2022, e cila do

të shlyhet për 30 vjet dhe ka një garanci 10 vjet.


281

Në lidhje me të dy rastet e huamarrjes së kredive të mësipërme konstatohet se

nuk janë të regjistruara në pasqyrat financiare në kohën e njohjes dhe

nënshkrimit të tyre, në llogarinë Detyrime afatgjata në zërin Huamarrje.

Për te gjitha investimi e mësipërme te cilat janë vënë në efiçencë duhet të ishte

llogaritur dhe amortizimi pasi do të kishte një impakt për shkak të vlerës së tij, në Pasqyrat Financiare gjë e cila do të ndryshonte dhe Rezultatin Financiar të

Shoqërisë.

Sistemet e menaxhimit te kontrollit përgjithësi ne shoqëritë e ujësjellës

kanalizimeve janë te dobëta dhe evidentohet mosnjohja dhe mos implementimi

i plote i ligjit për MFK.

3. Në fushën e Shëndetësisë. Pjesë e subjekteve të përfshira në kategorinë e shëndetësisë janë: Spitali Rajonal

Durrës, Qendra Spitalore Universitare “Nënë Tereza” Tirane, Spitali Rajonal “Teni Konomi” Korçë. Për vitin buxhetor 2018, për këto subjekte ka rezultuar dëm ekonomik në vlerën

96,425 mijë lekë dhe përdorim pa ekonomicitet, efektivitet dhe eficiencë të

fondeve publike në vlerën 48,253 mijë lekë.

Disa nga gjetjet kryesore që KLSH ka konstatuar në fushën e shëndetësisë janë:

-Nga auditimet ne Spitalet Rajonale rezulton se ka mos krijim ose mos

funksionimi i plote i strukturave drejtuese; Në shumë raste nuk janë marrë masa

për ngritjen e Këshillit Administrativ të Spitalit, e për pasojë detyrat e këtij këshilli

janë kryer nga drejtuesit e Spitalit, në kundërshtim me Ligjin nr. 9106, datë

17.7.2003 “Për shërbimin spitalor në Republikën e Shqipërisë”; si dhe në shumë raste nuk janë marrë masa për miratimin e Rregullores së funksionimit të komisionit mjekësor, në kundërshtim me Ligjin nr. 9106, datë 17.7.2003 “Për shërbimin spitalor në Republikën e Shqipërisë”. Rregullorja e funksionimit të Spitaleve, nuk është miratuar nga Ministri i Shëndetësisë, por në shumë raste

është miratuar

-Nga auditimi i zbatimit të dispozitave ligjore në prokurimet e fondeve publike,

lidhjen dhe zbatimin e kontratave, konstatohet se spitalet në kryerjen e

procedurave me negocim pa shpallje paraprake të kontratës, kryesisht nuk kanë

mundur të vërtetojnë, argumentojnë dhe dokumentojnë se nevoja ekstreme apo

situata emergjente ka ardhur si pasojë e veprimeve apo mosveprimeve të vetë AK, si dhe nuk kanë vërtetuar nevojën e kryerjes së këtyre procedurave, e për

pasojë këto procedura nuk duheshin zhvilluar me negocim por duhet të

zhvilloheshin procedura të hapura në zbatim të LPP. Kjo ka ardhur kryesisht si

pasojë e mos kryerjes së trajnimeve të stafit që merret me procedurat e

prokurimin publik.

-Nga auditimi i zbatimit të dispozitave ligjore për strukturën organizative,

marrëdhëniet e punës dhe pagave, konstatohet se nuk është marrë miratimi i

Ministrit për punësimet dhe largimet e kryera nga drejtuesit e spitaleve, si dhe

nga mos ndjekja e procedurave ligjore në ndërprerjen e marrëdhënieve të punës

me ish punonjësit, janë shkaktuar efekte financiare negative në vlera të konsiderueshme për buxhetet e spitaleve.

-Ne te gjitha këto auditime, rezulton se nuk është hartuar regjistri i aktiveve, në

përputhje me pikën 30 të Udhëzimit të Ministrit të Financave nr. 30, datë

27.12.2011 “Për menaxhimin e aktiveve në njësitë e sektorit publik”, i ndryshuar. -Nga auditimi për planifikimin e barnave nga Shërbimet Spitalore për hartimin e

PBA u konstatua se çdo shërbim harton listat e barnave për vitin e ardhshëm, por

pa u bazuar në një analizë nevoje dhe konsumi për sasinë që konsumohet për

çdo medikament (për 1 vit) nga shërbimet spitalore. Nga Shefat e Shërbimeve


282

Spitalore dhe grupi përgjegjës për hartimin dhe planifikimin e nevojave për

shpenzime medikamente dhe materiale mjekësore janë hartuar lista për çdo vit

pa u shoqëruar me relacione që analizojnë nevojën, kërkesën për secilin

medikament dhe konsumin vjetor të tij, në të dhënat statistikore për të

justifikuar sasinë e kërkuar. Medikamentet dhe materialet mjekësore të skaduara janë pasojë e keqplanifikimit të shpenzimeve nga Shërbimet

Mjekësore, nga donacionet e huaja të barnave me afat skadencë shumë të

shkurtër, si dhe nga dhënia në administrim të barnave me afat skadencë shumë

të shkurtër nga Agjencia Kombëtare e Barnave dhe Pajisjeve Mjekësore.

-Gjithashtu u konstatuan mangësi ne zbatimin e kontratës se koncesionarit për

“Kontratë koncesioni për ofrimin e shërbimeve të integruara të furnizimit të setit

të personalizuar të instrumenteve kirurgjikalë sterile, furnizimin me material

mjekësor steril një përdorimesh në sallat kirurgjikale, trajtimin e mbetjeve me

rrezik biologjik dhe dezinfektimin e sallave kirurgjikale”, te cilat rrjedhin nga kushtet kontradiktore që palët kanë përcaktuar në kontratën koncesionare, për te cilat KLSH ka rekomandua qe Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale,

ne bashkëpunim me koncensonari dhe përfituesit e shërbimit (Spitalet

përkatëse) te marri masa për rinegociimin e disa pikave te marrëveshjes

(kontratës) koncesionare.

Nga verifikimi i dokumentacionit të vënë në dispozicion, Koncesionari, nuk i

paguan Spitalit Rajonal Durrës shpenzime për energji elektrike, shpenzime për

ujë dhe shpenzime për energji termike, përllogaritja e zërave të mësipërme në

vlerën e kostos, paguhet nga SRD.

Për pasojë, vlera 7,706,844.40 lekë, e cila përfaqëson vlerën e elementëve të

kostos përballohet nga Buxheti i Spitalit Rajonal Durrës, duke sjell efekt financiar negativ për llogari të Buxhetit të Shtetit.

Gjithashtu, Koncesionari ka në përdorim ambiente te SR Durrës, te cilat i

shfrytëzon, por qe nga Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale/Spitali

Rajonal Durrës nuk janë ndjekur procedurat ligjore për mënyrën e dhënies me

qera te ambienteve.

-Nga auditimi i zbatimit te kontatave për asgjësimi i mbetjeve spitalore organike/

rezultuar se nga përcaktimi i kushteve kontraktuale dhe nga dokumentet

justifikues nuk provohet vërtetësia e plote dhe nuk krijohen bindjet e arsyeshme

asgjësimi i këtyre mbetjeve, duke lënë shteg për abuzime te cilat duke ju referuar

dhe llojit te mbetjeve rrisin ndjeshëm rrezikun.

4. Në fushën e prokurimeve publike.

Për te gjitha auditimet e ushtruara ne shoqëritë me kapital shtetëror si dhe ne

institucionet e tjera te audituar, shkeljet e konstatuara ne prokurimet publike

janë kryesisht në shkeljet e ligjit të prokurimit publik në zhvillimin e procedurave

të prokurimit publik, këtu përfshihen te gjitha fazat e këtij procesi, qe nga lindja

e nevojës për objektin e prokurimit pune/mall/shërbim, planifikimi, përcaktimi e

miratimi i fondit limit, përcaktimi i specifikimeve teknike, vlerësimi e klasifikimi i Operatoreve Ekonomik, shpallja e OE fitues, lidhja e kontratës, si dhe zbatimi i

kontratave për punë, mallra e shërbime. Gjate zbatimit te kontratës mangësitë e

konstatuar kane te bëjnë me mos përmbushjen e plote te kontratës brenda afatit

te përcaktuar, për te cilat subjekte e audituar nuk llogarisin e mbajnë penalitete

për OE, ne marrjen ne dorëzim te mallrave/shërbimeve pa plotësuar te gjitha

specifikimet teknike, për punët e ndërtimin ne likuidim te zërave te punimeve te

cilat janë situacionuar por qe rezultojnë te pa realizuara nga OE etj. Në total, për

buxhetin e vitit 2018, vetëm nga auditimi i procedurave të prokurimit ka


283

rezultuar një dëm ekonomik në shumën 188,966 mijë lekë nga të cilat vlera

20,036 mijë lekë në procedurë dhe vlera 168,930 mijë lekë gjatë zbatimit.

Në total, për buxhetin e vitit 2018, vetëm nga auditimi i procedurave të

prokurimit ka rezultuar një përdorim pa EEE në shumën 85,101 mijë lekë nga të

cilat vlera 30,262 mijë lekë në procedurë dhe vlera 54,839 mijë lekë gjatë zbatimit.

5. Mbi zbatimin e ligjit për Menaxhimin Financiar dhe Kontrollin dhe funksionimi i Njësive të Auditit të Brendshëm.

Nga ana e strukturave drejtuese të Spitaleve Rajonale te audituar konstatohet se

nuk është vënë në funksionim Ligji për Menaxhimin Financiar dhe Kontrollin, ky

ligj nuk njihet nga strukturat drejtuese të institucionit e punonjësit e tij, nuk

funksionon asnjë hallkë e njësive dhe për pasojë, drejtuesit nuk kanë bërë një vlerësim të efektivitetit të sistemit të menaxhimit financiar dhe kontrollit. Këto

spitale, nuk kane të përcaktuar misionin, strategjinë dhe objektivat, në hartimin

e planeve konkrete të veprimit, të cilat duhet të përmbajnë afatet kohore dhe

personat përgjegjës për realizimin e tyre. Nga drejtimet e institucioneve nuk

njihen komponentët e MFK me qëllim zbatimin sa më të mirë të tyre në praktikë

për menaxhimin e riskut.

Për sa i përket njësive te auditit te brendshëm rezulton se organizimin dhe

funksionimin e njësisë së auditit të brendshëm nuk miratohen në

Bordet/Këshillat administrativ te spitaleve.

Njësia (sektori) e Auditit të Brendshëm funksionojnë në varësi të drejtpërdrejtë të Drejtorit të Përgjithshëm dhe te cilët miratojnë planet dhe raportet e

auditimit, pra AB nuk është strukturë funksionalisht e pavarur dhe si rrjedhoje

veprimtaria e tij (AB) nuk mund të jetë e pavarur, dhe se auditi i brendshëm nuk

mund të japë siguri objektive për të shtuar vlerën e për të përmirësuar

veprimtarinë e institucionit.

Ndërsa për sa i përket organizimit dhe funksionimit te Njësisë se Auditi të

Brendshëm ne shoqëritë e Ujësjellës Kanalizimeve SHA, rezulton se kjo njësi

është e konsoliduar dhe ne varësi te organit me te larte drejtues qe është Këshilli

Mbikëqyrës. Mangësitë e hasura te këto njësi lidhen me cilësinë e raporteve te

auditimit, ose me mos përfshirjen ne programet e auditimit te gjitha zonat sidomos ato qe shfaqen me risqe me të lartë në veprimtarinë ekonomiko-

financiare te shoqërisë.

6.Fondi i të përndjekurve politik.

Në përgjithësi shoqëritë me kapital shtetëror nuk kane zbatuar ligjin nr. 7598,

datë 01.09.1992 “Për krijimin e fondit të veçantë monetar për ish-të dënuarit e

të përndjekurit politikë” konkretisht shkronjën “b” të nenit 1, si dhe VKM nr. 392, datë 12.08.1999 “Për administrimin e fondit të veçantë monetar, të krijuar sipas ligjit nr. 7598, datë 01.09.1992 “Për krijimin e fondit të veçantë monetar për ish-

të dënuarit e të përndjekurit politikë për të arkëtuar për llogari të Institutit të

Integrimit të ish-të Përndjekurve Politikë shumën 1 % të fondit të pagave për vitin

2018. Për vitin 2018 është llogaritur se kontributi që duhej te kishin derdhur në

favor të Institutit të Integrimit, shoqëritë publike te audituar nga KLSH është

36,395 mijë lekë.

7. Mbi detyrimet e vendimeve gjyqësore për largimet nga puna dhe vendimet e tjera gjyqësore me efekt financiar. Edhe për vitin 2018 nga auditimet e kryera vazhdon te konstatohet problemi i efektit financiar qe sjellin vendimet gjyqësore, ne veçanti ato vendimi qe i persin


284

çështje te largimit nga detyra te punonjësve. Institucionet e audituar për vitin

2018 rezultojnë me te kenë shlyer një fature goxha te larte ne lidhje me

shpenzimet gjyqësore vetëm për rastet e largimeve nga puna/ulje ne detyre etj.,

ku këtyre shpenzimeve u shtohen edhe shpenzimet përmbarimore dhe ne total

rezulton se humbjet e proceseve gjyqësore dhe me ekzekutimin e vendimeve gjyqësore të formës së prerë prej kompanive përmbarimore shpenzimi arrin ne

shumen 539,897 mijë lekë.

Subjektet e audituara dhe të përfshira në këtë raport janë: Tabela nr. 4

Nr. Subjekti evaduar në vitin 2018 Vendimi nr. datë

1 Autoriteti Portual Durrës Nr. 152 datë 29.09.2018

2 Ujësjellës Kanalizime SHA Tiranë Nr. 170, Datë 27.11.2018

3 Albpetrol SHA Nr. 252, datë 31.12.2018

4 Albcontrol SHA Nr. 237, Datë 21.12.2018

Subjekte të evaduara në 9-mujorin e vitit 2019

1 OST SHA Nr. 40, datë 06.08.2019

2 Ujësjellës Kanalizimet SHA Pogradec Nr. 42 datë 08.08.2019

3 Ujësjellës Kanalizimet SHA Fier Nr. 45 datë 09.08.2019

4 Ujësjellës Kanalizimet SHA Durrës. Nr. 46 datë 09.08.2019

5 Ujësjellës Kanalizimet SHA Lushnje. Nr. 56 date 23.08.2019

6 Ujësjellës Kanalizimet SHA Gjirokastër Nr. 59 date 28.08.2019

7 Spitali Rajonal Durrës Nr. 57 datë 28.08.2019

8 QSUT NR. 52 datë 21.08.2019

9 Spitali Rajonal “Teni Konomi” Korçë Nr. 87 datë 26.09.2019

10 Albpetrol SHA Nr. 98 datë 30.09.2019

Burimi: KLSH (nga auditimet e evaduara në tremujorin e katërt të vitit 2018 dhe 9-mujorin e

vitit 2019)


285

8. ADMINISTRIMI I SKEMËS SË RIMBURSIMIT TË TVSH-së

Auditimi evidenton se regjistri e rimbursimit të TVSH-së (Manual) nuk pasqyron

një pamje të drejtë dhe të besueshme të procesit të rimbursimit, megjithëse

KLSH ka rekomanduar në auditimet e mëparshme për hartimin e një regjistri të

standardizuar me të dhëna të plota e Regjistri ka pasaktësi në të dhëna, sipas

raportimit shuma e likuiduar në vitin 2018 sipas regjistrit është 15.6 miliard lekë

dhe sipas raportimit e verifikimit të pagesave nëpërmjet thesarit është 14.2

miliard lekë. Po kështu nga DRTVSH-së nuk është kryer rakordim mujor për

rimbursimet e TVSH-së, kaluar nëpërmjet SIFQ, në kundërshtim me UMF Nr. 24,

datë 02.09.2008 “Për procedurat tatimore”, i ndryshuar, nenin 75 pika 2.6 dhe “Manuali i Rimbursimit i rimbursimit të TVSH-së”, si dhe nuk ka kryer rakordime mujore me Degën e Thesarit për pagesat e Ministrisë së Punëve të Jashtme, në

kundërshtim me Udhëzimin Ministrit të Financave nr. 6, datë 30.01.2015 “Për tatimin mbi vlerën e shtuar”, neni 64 pika 2 gërma “a”. Nga grupi i auditimit u kërkua informacion i plotë lidhur me rastet e kërkesave

për rimbursim, numrin e atyre të aprovuara, në proces, të refuzuara, etj, por nga

ana e DRTVSH të dhënat e vëna në dispozicion, referuar dhe regjistrit manual të

rimbursimit nuk ishin të plota dhe të sakta, pasi ky regjistër apo dadabazë kishte

fusha të paplotësuara e me vlera të parakorduara. E po kështu të dhënat e

databazës së dërguar nuk rakordojnë me të dhënat e regjstrit elektronik të

gjeneruar prej sistemit C@TS. Këto mospërputhje nuk i japin audituesit të

jashtëm një siguri të arsyeshme lidhur me rastet dhe vlerat e trajtuara nga an e

DRTVSH-së për rimbursim.

Gjatë vitit 2018, pranë DRTVSH-së janë paraqitur gjithsej 987 kërkesa, nuk janë

pranuar 403 kërkesa për mosplotësim të kritereve ligjore, janë pranuar 987

kërkesa me vlerë 22,228,422 mijë lekë, për 45 kërkesa ose 5% më shumë se viti

2017. Koha e qëndrimit të kërkesës për rimbursim në DRTVSH, paraqitet: Tabela nr. 1 në 000 /Lekë

Viti kërkesës Shuma e

kërkuar

Shuma e

miratuar

Rimbursuar /

kompensuar

Mbetur pa

rimbursuar

30-59

ditë

60-90

ditë

+90

ditë

Arsyeja perse është

vonuar pagesa

2018 1,663,458 - - 1,663,458 86 - - Ne proces kontrolli

2018 732,657 - - 732,657 - 40 - Ne proces kontrolli

2018 1,494,300 - - 1,494,300 - - 43 Ne proces kontrolli

2018 1,863,922 1,841,672 1,847,416 1,768,240 114 - - Ne proces rimbursimi

2018 414,096 386,429 405,339 377,584 - 32 - Ne proces rimbursimi

2018 1,758,262 1,543,596 1,550,637 1,440,582 - - 195 Ne proces rimbursimi

2018 5,189,503 5,176,100 4,661,218 4,471,759 - - 13 Pagese me keste

2017 1,455 - - 1,455 - - 2 Ne proces kontrolli

2017 38,512 16,403 16,403 5,764 - - 2 Ne proces rimbursimi

2017 13,842,648 13,804,891 8,963,360 8,756,148 - - 10 Pagese me keste

2016 1,013 702 702 337 1 - - Ne proces rimbursimi

2016 53,147 53,147 53,147 29,498 - - 1 Ne proces rimbursimi

totali 27,052,973 22,822,940 17,498,222 20,741,781 201 72 266

Burimi: DPT

Në totalin e shumës së kërkuar për rimbursim gjatë vitit 2018, kategoria e

eksportuesve, fasonë dhe grumbullues zë 45.6%, kategoria e investimeve zë 35%,

kategoria ente publik zë 1% dhe kategoria “Të tjera” 18.4%”. Gjatë vitit 2018 bazuar në kriteret e VKM 953, datë 29.12.2014, është kryer rimbursim automatik

për tatimpaguesit eksportues të kategorizuar me “risk zero”, duke mos ju nënshtruar analizës së riskut, janë miratuar pa kontroll 25% e kërkesave nga 5%

që zinte në vitin 2017, sipas kërkesave të Urdhrit nr. 23, datë 23.03.2018 të

Drejtorisë së Përgjithshme të Tatimeve. Të dhënat e mësipërme janë pasqyruar

si më poshtë vijon:

ADMINISTRIMI I SKEMËS SË RIMBURSIMIT TË TVSH-së

286

Tabela nr. 2

Kërkesa të pranuara Total Eksportues,

fasone dhe grumbullues

Investime Të tjera Ent publik

1 Kërkesa të pranuara (raste) 987

2 Kërkesa të pranuara (000) lekë 22,228,422 10,136,160 7,779,948 4,090,030 222,284

3 Kërkesa të pranuara (%) 46% 35% 18% 1%

4 Rimbursim me risk zero 39 raste

6 Kërkesa të miratuara pa kontroll 25%

Burimi: DPT

Stoku i kërkesave për rimbursim të TVSH në fund të vitit 2017 të miratuar dhe të

palikuiduar ishte në vlerën 11,422 milion lekë. Për vitin 2018, rezulton se është

kërkuar dhe certifikuar për rimbursim vlera 16,600 milionë lekë, e cila përbëhet

nga vlera e transferuar për rimbursime të tjera 1,194 milion lekë dhe për likuidim

nga kërkesat vetëm të vitit 2018 ka rezultuar vlera 14,396 milionë lekë.

Nga analiza e të dhënave konstatohet se kanë mbetur pa likuiduar deri më

31.12.2018, kërkesa të miratuara në shumën 20,742 milion lekë (stoku), i cili

përbën detyrime të prapambetura të shtetit. Nga Drejtoria e Rimbursimit të

TVSH-së në Drejtorinë e Përgjithshme të Tatimeve është raportuar në Ministrinë

e Financave dhe Ekonomisë mbi detyrimet e prapambetura të krijuara rishtazi

për rimbursimin e TVSH-së në bazë vjetore, ku gjendja e stokut të rimbursimit të

TVSH më 31.12.2018 paraqitet në shumën 20,742 milionë lekë, por në regjistrat

kontabël të DPT ky detyrim (stoku i rimbursimeve) paraqitet në shumën 16,840

milionë lekë. Në këto dy raportime ka mospërputhje për shumën 3,892 milionë

lekë që janë në proces kontrolli, për 171 kërkesa për rimbursim, të cilat

konsiderohen të pamaturuara nga DRTVSH, për faktin se kontrolli tatimor nuk ka

përfunduar dhe shuma për rimbursim nuk është miratuar. Megjithëse kjo shumë

ka plotësuar kushtet ligjore për rimbursim dhe është certifikuar nga administrata

tatimore ajo nuk rezulton e evidentuar në regjistrat e detyrimeve të DPT- së si

angazhim i marrë. Kjo vlerë përfaqëson të drejta të subjekteve përfitues dhe

detyrime të DPT ndaj tyre, por nuk pasqyrohet si detyrim i lindur dhe i

kontabilizuar “de facto” prej DPT më 31.12.2018, por qëndron pezull në mënyrë

të pajustifikuar në këtë datë, duke denatyruar situatën financiare të njësisë

publike, por dhe të tatimpaguesit njëkohësisht.

Konstatohet se grupin më të madh në stokun e kërkesave të pa rimbursuar më

31.12.2018 e përbëjnë “Pagesat me këste”, për 23 kërkesa në shumën 13,227,907 mijë lekë, për të cilat faktikisht rimbursimi i kërkesës brenda afatit

ligjor do të ishte një pakësim i konsiderueshëm i të ardhurave tatimore, arsye

për të cilën organi tatimor ka skadencuar detyrimin, duke planifikuar pagesë me

këste. Por pagesa me këste si veprim procedural jo vetëm për rastet në proces

por edhe rastet e përfunduara nuk gjen mbështetje ligjore në legjislacionin fiskal

dhe pavarësisht se në heshtje nga tatimpaguesi është pranuar pagesa me këste,

organi tatimor nuk disponon një Akt Marrëveshje të nënshkruar nga palët për

dakordësinë e pagesës me këste. Mungesa e bazës ligjore dhe akt marrëveshjes

për pagese me këste, rrit rrezikun për pagesë kamatëvonesash për periudhën 30

ditë pas bërjes së pagesës deri në kryerjen e rimbursimit të plotë, sipas ligjit nr.

9920, datë 19.05.2008 “Për Procedurat Tatimore në RSH”, i ndryshuar, në nenin 76 pika 2 germa b, si dhe tejkalon afatet dhe radhën e rimbursimit.

Konstatohet se, nga Drejtoria e Rimbursimit të TVSH-se procedura e rimbursimit

të TVSH-së për eksportuesit e kategorizuar si eksportues me risk zero sipas nenit

10.3 të VKM 953/2014 “Për dispozitat zbatuese të ligjit nr. 92/2014, datë 24.07.2014 “Për tatimin mbi vlerën e shtuar”, nuk kryhet automatikisht brenda

30 ditëve nga data e paraqitjes së kërkesës për rimbursim të TVSH-së (por mbi

90 ditë)


287

Nga kërkesat e miratuara konstatohet se i njëjti tatimpagues, sipas kërkesave për

rimbursim, here klasifikohet si eksportues me risk zero here si eksportues të

tjerë, duke bërë dallimin jo vetëm për efekt të mospagesës së kontributeve të

sigurimeve shoqërore dhe shëndetësore (p.sh kërkesa me nr. 24516, dt

23.10.2017; nr. 8552, dt 25.04.2018; nr. 9648, dt 09.05.2018 dhe nr. 12380, dt

11.06.2018, ndërsa kërkesat e tjera janë trajtuar si eksportues ose eksportues te

tjerë), por edhe të mosparaqitjes së deklaratave doganore të eksportit. Kjo sjell

paqartësi në kategorizimin e eksportuesve sipas VKM 953, pasi nuk gjen përgjigje

pyetja me risk zero kategorizohet kërkesa e subjektit apo vetë personi i

tatueshëm.

Nga auditimi rezulton se paraqitja e kërkesës për “Eksportues me risk zero”, pranohet formular nr. 2 "Njoftim për pranimin e kërkesës për rimbursim të TVSH-

së", duke informuar subjektin dhe degën e thesarit se në vijim do të informoheni

për procedurat e mëtejshme. Mosnjoftimi me formularin nr. 2 "Njoftim për

pranimin e kërkesës për rimbursim të TVSH-së" se tatimpaguesi gëzon të drejtën

e rimbursimit automatikisht brenda 30 ditëve pa analizë risku, nuk është në

përputhje me nenin 10.2 të të VKM 953/2014 “Për dispozitat zbatuese të ligjit nr. 92/2014, datë 24.07.2014 “Për tatimin mbi vlerën e shtuar”” Për eksportuesit me risk zero nuk ka gjetur zbatim në asnjë rast Udhëzimi Nr. 24

datë 02.09.2008 “Mbi procedurat tatimore në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar, pika 75/1 pika 2.5, sipas të cilës për qëllime të analizës së riskut, kjo

Drejtori, kur e gjykon të nevojshme, mund t'i kërkojë personit të tatueshëm

kopjet e faturave të blerjeve apo të deklaratave të importit, për të cilat ka lindur

e drejta e zbritjes së TVSH-së”, kërkesë e cila nuk është aplikuar në asnjë rast. Nga kontrolli tatimor i ushtruar në këtë kategori eksportuesish rezulton se ka

mangësi në verifikimin e regjimit të përpunimit aktiv mbështetur në legjislacion

dhe dokumentacion doganor. Sipas dispozitave të Kodi Doganor për subjektet

doganor që kryejnë aktivitet nën regjimin e përpunimit aktiv (RPA) lëshohet

autorizim doganor, duke përcaktuar afate kohore për mbyllje regjimi, koeficiente

teknik ose karta teknologjike. Ky autoritet kryen rakordime periodike sipas

kritereve të autorizimit doganor si në vlerë dhe në sasi për mallrat jo shqiptare

të rieksportuar. Gjithashtu, konstatohet se sistemi tatimor C@TS për eksportet e

përpunimit të mallrave jo-shqiptare nuk paraqet të dhëna të detajuara për

furnizimin e shërbimit (vlera i punës) që i shtohet vlerës së mallrave të

rieksportuar. Faktorët e sipërpërmendur, janë dokumentacion që mund të

kërkohen nga autoriteti tatimor së bashku më kërkesën për rimbursim, për

vlerësuar kërkesën për rimbursim mbi dokumentacion të plotë ligjor i cili të

administrohet në dosjen e tatimpaguesit dhe verifikohet më tej gjatë kontrollit

në vend ose nga zyra, sipas analizës së riskut.

Nëse do ti referohemi likuidimeve të kryera gjatë vitit 2018 rezulton se pothuajse

në të gjitha rastet e pagesave në shumën 14,397 milionë lekë, kemi thyerje të

radhës së rimbursimit, nisur jo vetëm prej afateve të parashikuara ligjore, por

edhe të datës së miratimit të rimbursimit pas plotësimit të kushteve proceduriale

të administratës tatimore. Morespektimi i afateve dhe radhës ka ndikime të

rëndësishme në marrëdhëniet administratë-tatimpagues, krijon selektivitet,

ekspozon njësinë drejt risqeve morale dhe financiare, por gjithashtu pasqyron

një model aspak pozitiv në përmbushjen e detyrimeve që burojnë nga ligji, ku

vetë administrata tatimore, e cila efektivisht duhet të jetë “gardian” i tij e thyen në mënyrë të vetëdijshme atë.

Në këndvështrimin e KLSH, risk të lartë paraqet në vazhdimësi edhe procesi i

trajtimit nga ana e administratës tatimore të rasteve të rimbursimit të TVSH-së


288

për kontratat koncesionare në fushën e energjisë(HEC), por jo vetëm, ku nga ana

e kësaj administrate certifikohet dhe paguhet TVSH-ja për vlera punimesh të cilat

janë të pamiratuara nga organet kompetente sipas detyrimeve kontraktuale apo

legjislacionit të fushës përkatëse. Nga auditimi mbi zbatimin e rekomandimeve

të lëna nga auditimi i mëparshëm, konstatohet se është përfunduar rikontrolli në

subjektin koncesionar AYEN AS ENERGJI SHA me NIPT L11731504A dhe rezultati

ka qenë i njëjtë me kontrollin e kryer në vitin 2017, duke certifikuar po të njëjtën

shumë për rimbursim, vlerën 4,072,442 mijë lekë.

Por nga auditimi i kryer nga KLSH në AKBN, përcjellë në DPT me shkresën nr.

1442/9, datë 06.08.2019 Vendimi i Kryetarit të KLSH-së nr. 32, datë 30.07.2019,

ka rezultuar se tatimpaguesi AYEN AS ENERGJI SHA me NIPT L11731504A nuk ka

leje ndërtimi për zbatimin e kontratës koncesionare me nr. 5446 Rep; nr. 1944

Kol, të datës 02.05.2011 miratuar me VKM nr. 365, datë 04.05.2011, hyrë në fuqi

sipas fletores zyrtare nr. 62, datë 23.05.2011.

Për këtë u komunikua me përfaqësuesit e DPT për paraqitjen e të gjithë

dokumentacionit të mbajtur gjatë rikontrollit dhe atë mbështetës, si leje

ndërtimi, kolaudim vepre, raportin e përbashkët të hartuar dhe me përfaqësuesit

e AKBN, etj. Nga ana e DPT (DTM) u paraqit praktika e rikontrollit: Raporti

Përfundimtar i Kontrollit me shkresën nr. 810/8, datë 07.05.2019, i shoqëruar

me njoftim vlerësimin për detyrimet tatimore me rezultatin zero, dërguar pranë

tatimpaguesit me shkresën nr. 810/7 dhe nr. 810/6, datë 08.05.2019.

Gjithashtu, na u vu në dispozicion dhe korrespondenca shkresore ndërmjet DTM

dhe AKBN, ku i është kërkuar në vazhdimësi përcaktimi i përfaqësuesve të AKBN

që do të jenë pjesë e këtij rikontrolli, të cilët do të verifikonin vlerën e punimeve

të kryera në këtë vepër, por deri në përfundim të rikontrollit nga AKBN nuk janë

përcaktuar përfaqësuesit e saj.

Referuar shkresës nr. 1576/1, datë 28.03.2019, AKBN i ka kthyer përgjigje MIE,

MFE dhe KLSH-së, ku ndër të tjera informon se: “Drejtoria e Monitorimit të Hidrocentraleve në vijim të procedurave ligjore ka monitoruar në mënyre të

vazhdueshme ecurinë e këtij koncesioni, si dhe ka inspektuar në terren sipas

planeve monitoruese të miratuara. Nga kontrolli i ushtruar i dokumentacionit

ligjor, ekonomiko-financiar dhe teknik, të ardhura nga shoqëria koncesionare

AYEN AS ENERGJI SH.A, janë hartuar raportet e monitorimit të detajuara, të cilat

janë dërguar pranë MIE-s për të vijuar procedurat e mëtejshme”, por në asnjë rast nuk shprehet për vlerën faktike të punimeve të kryera nga koncesionari.

Nga auditimi konstatohet se, rezultati i rikontrolli tatimor nuk është nxjerrë nga

grupi i përbashkët i punës me përfaqësuesit e DTM dhe AKBN, por vetëm nga

inspektorët e DTM, në mospërputhje me rekomandimin e KLSH-së, por dhe të

korrespondencave zyrtare ndërmjet dy ministrive të linjës dhe njësive të tyre të

varësisë të përfshirë në këtë proces.

Nga DTM u paraqit edhe akti i kolaudimit të veprës, i cili i referohet “Leja e Ndërtimit”, por pa cilësuar numrin dhe datën e miratimit të saj, si dhe Akti i mbajtur me përfaqësuesit e Komitetit të Digave dhe Dambave, koncesionarit,

supervizorit të punimeve, për miratimin e lëshimit të ujit në rezervuar.

Trajtimi në Raportin e Rikontrollit Tatimor dhe në Raportin Përfundimtar të

Auditimit të KLSH-së ushtruar në AKBN, evidentojnë mosdisponimin nga

shoqëria koncesionare të lejes së ndërtimit të veprës hidroenergjetike, veprime

këto në kundërshtim me pikën 8, gërma “a” dhe gërma “b” të nenit 20 të Udhëzimit nr. 6, datë 30.01.2015 “Për tatimin mbi vlerën e shtuar”, i ndryshuar, e për rrjedhojë vlera totale e TVSH-së së rimbursuar subjektit në shumën

4,07,2,442 mijë lekë paraqitet në kushte të mungesës së ligjshmërisë.


289

Drejtoria e Rimbursimit të TVSH-se sipas pikës 5.4 të Urdhërit nr. 23, datë

23.03.2018 “Për miratimin e Rregullores së Rimbursimit të TVSH-së”, ka rekomanduar kontroll në vend para rimbursimit të kërkesës për rimbursim. Nga

verifikimi i disa rasteve të kontrollit tatimor ka rezultuar:

Tatimpaguesi “MANFJEANS”me NIPT L11614004T, me aktivitet fabrikimi i veshjeve të tjera dhe i veshjeve plotësuese (fason), kryen vazhdimisht kërkesa

për rimbursim. Njëra prej kërkesave, përkatësisht kërkesa shkresore

protokolluar në DPT me nr. 27030, datë 21.11.2018, subjekti kërkon rimbursimin

e TVSH-së në shumën 1.174.997 lekë, për periudhën shtator dhe tetor 2017. Me

shkresën nr. 270330/2, datë 05.12.2017 është kërkuar në DRT Tiranë, kontroll ne

vend para rimbursimit për miratimin e shumës së kërkuar. Nga DRT Tiranë,

Raporti Përfundimtar i Kontrollit Tatimor nuk rezulton i depozituar në DPT deri

13.12.2017. Kontrolli tatimor ka përfunduar datë 22.01.2018 dhe është dërguar

ne DPT me shkresën nr. 64826/1, datë 25.01.2018, sipas të cilit shuma e miratuar

për rimbursim përputhet me kërkesën e tatimpaguesit, por afati i kryerjen e

kontrollit tatimor (tejkaluar afati ligjor), nuk është në përputhje kërkesat e UMF

Nr. 24, datë 02.09.2008 “Për Procedurat Tatimore në R SH” pika 2.5.2 paragrafi dyte. Nga auditimi konstatohet kontrollit tatimor evidentuar autorizimet

doganore për regjimin RPA, por nuk ka shqyrtuar dokumentacion doganor për

nënkontraktorët nëse ka, për materializmin e materialeve të importuara ose të

blera brenda vendi në produktin e rieksportuar, për sasinë ose gjendje të lendeve

të para ose të produktit përfundimtar, për sasinë e rieksportuar sipas afate

kohore të përcaktuar në autorizim për mbyllje regjimi, për koeficient teknik ose

karta teknologjike, mbetje teknologjike, sipas dokumentacionit të mbajtur nga

autoriteti doganor për RPA dhe efekti në shitjet e deklaruara nga përpunuesi

sipas legjislacionit tatimor.

Tatimpaguesi “Euro Frigo 2013” me NIPT L36713201R, me tregti me shumice e pajisjeve elektroshtëpiake dhe radio televizorë. Me kërkesë shkresore

protokolluar në DPT me nr. 17466, datë 24.07.2017, ka kërkuar rimbursimin e

TVSH-së në shumën 2.692.769 lekë, për periudhat qershor 2016- prill 2017. Me

shkresën nr. 17466/2, datë 07.08.2017 kërkohet në DRT Vlorë kontroll ne vend

para rimbursimit sipas procedurës së përshpejtuar të kontrollit për rimbursim

sipas ligjit 9920/2008 “Për procedurat tatimore”. Nga auditimi rezulton se në

raportin e kontrollit tatimor me datë 19.12.2017 është evidentuar TVSH e

krijuara nga referenca doganore, por në analizën e blerjeve nga importi mungon

trajtimi kostos se mallit deri te çmimi i shitjes i deklaruar, bazuar në faturën e

origjinës se blerjes se mallit dhe TVSH-në e paguar me ndërhyrjen me çmim

reference të aplikuar nga autoriteti doganor.

Tatimpaguesi “Sali Fish” me NIPT L71724501P, me aktivitet eksportues i peshkut dhe nënprodukteve të tij. Me kërkesë shkresore protokolluar në DPT me nr.

27892, datë 06.12.2017, ka kërkuar rimbursimin e TVSH-së në shumën 8.868.949

lekë, për periudhën korrik, shtator, tetor, nëntor 2017. Raport Kontrolli

Përfundimtar është mbajtur me date 08.01.2018 në DRT Durrës për verifikimin e

saktësisë së vetëdeklarimeve për llogaritjen dhe derdhjen e TVSH-së dhe

sigurimeve shoqërore dhe shëndetësore për periudhat shtator, tetor, nëntor

2018 ne vlerën 8.868.949 leke. Subjekti është i planifikuar për kontroll nga DPT

me shkresën nr. 27892/2prot, datë 20.12.2017. Nga raport kontrolli tatimor në

analizën kosto /çmim rezulton se nuk kemi shitje nën kosto. Por nga auditimi

rezulton se përqindja e rritjes se çmimit në disa produkte është e ulët dhe në një

rast është për mallin “fasolare” çmimi është i barabartë me koston. Ne raport

kontroll është konstatuar mungesa e shpenzimeve të transportit në faturat e


290

blerjes nga furnitori, por nuk rezulton të jenë evidentuar kontrata për shërbimit

e transportit me shoqërinë transportuese për lëvizjen e mallit nga furnitori tek

eksportuesi dhe më tej te klienti jorezident dhe ndikimin e tyre në raportin kosto/

çmim shitje, veprim ne kundërshtim me kërkesat e Ligjit Nr. 92/2014 date

24.07.2014 “Për tatimin mbi vlerën e shtuar” dhe Udhëzimin e Ministrisë se Financave nr. 6, datë 30.01.2015 “Për tatimin mbi vlerën e shtuar”, i ndryshuar, neni 66 “Faturimi”, pika 2 e 3.


291

9. RAPORTIMI I TË DREJTAVE DHE DETYRIMET TË LIGJSHME TË SHTETIT

9.1.BORXHI TATIMOR 2018

Në zbatim të detyrave operacionale, në funksion të evidentimit sa më real të

gjendjes së borxhit tatimor, bazuar në të dhënat e dërguara nga Drejtoritë

Rajonale Tatimore dhe sipas raportimeve mujore nga Drejtoria e Mbledhjes me

Forcë të Borxhit në DPT (DMFB), ecuria dhe gjendja e detyrimeve tatimore të

papaguara në afat deri në 31 Dhjetor 2018 paraqitet si më poshtë: Tabela nr. 1 në milion lekë

Nr. Gjendja e detyrimeve Nr. rastesh Vlera

1. Gjendja e detyrimeve të papaguara në afat në datë 01.01.2018 137.633 95.506

2. Shtuar detyrime për periudhën Janar- Dhjetor 2018 107.477 33.211

3. Arkëtuar detyrime për periudhën Janar - Dhjetor 2018 76.306 18.370

4. Sistemuar detyrime për periudhën Janar - Dhjetor 2018 5.284 2.343

5. Falur detyrime për periudhën Janar 2018 1.074 304

6. Gjendja me 31 Dhjetor 2018 14.491 107.701

Burimi: DPT

Siç shihet nga treguesit e mësipërm gjatë vitit 2018, borxhi ka pësuar një rritje

neto me 12,2 mld lekë. Borxhi tatimor përbëhet nga detyrime për principalin në shumën 60.6 mld lekë, nga penalitetet në shumën 40.1 mld lekë dhe

kamatëvonesat në shumën 7 mld lekë, si më poshtë: Tabela nr. 2 në milion lekë

Borxhi tatimor 60.607

Penalitet 40.189

Kamatë Vonesa 6.905

Total 107.701

Burimi: DPT

Gjithashtu, në treguesit e mësipërm zënë peshë edhe korrigjimet e situatave

tatimore detyrimeve të papaguara tatimore, që janë zbatime të vendimeve

gjyqësore të fituara nga subjektet për këto detyrime, mbulime të detyrimeve të

papaguara me tepricat kreditore të tatimpaguesve, etj. Në vlerën e borxhit prej 107.7 mld lekë më 31 Dhjetor 2018, është e përfshirë

edhe vlera prej 13.9 mld lekë, e cila është në proces gjyqësor dhe që i përket

1,378 rasteve sipas 14 DRT, që zë rreth 13% të stokut të borxhit. Grafiku nr. 1: Proceset gjyqësore sipas DRT-ve:

Burimi: KLSH

Peshën më të madhe të vlerës në proceset gjyqësore e zë Drejtoria e

Tatimpaguesve të Mëdhenj, me 79% të totalit të vlerës në proces gjyqësor.

Krahasuar me vitin 2017 në të cilin janë arkëtuar dhe sistemuar 39,180 milionë

lekë, gjatë vitit 2018 janë arkëtuar dhe sistemuar gjithsej 20,713 milionë lekë,

duke rezultuar me më pak 18,467 milion lekë, ose 47%.

Borxhi sipas Drejtorive Rajonale Tatimore

Borxhi tatimor në fund të vitit 2018 paraqitet në shumën 107,7 miliard lekë, që i

takojnë 144,910 subjekteve tatimpagues, në të gjitha drejtoritë rajonale tatimore si më poshtë:

RAPORTIM I TË DREJTAVE DHE DETYRIMEVE TË LIGJSHME TË SHTETIT

292

Tabela nr. 3:

Nr. D.R.T Gjendja e borxhit 31.12.2018 Pesha specifike e DRT në totalin e borxhit Nr. Subjektesh Vlera 000/lekë

1 Berat 3,528 695,890 1%

2 Dibër 2,705 882,736 1%

3 Durrës 17,648 7,860,824 7%

4 Elbasan 7,502 4,339,528 4%

5 Fier 8,600 2,711,659 3%

6 Gjirokastër 3,360 967,041 1%

7 Korçë 7,801 2,430,808 2%

8 Kukës 1,613 682,953 1%

9 Lezhë 3,811 4,567,046 4%

10 Sarandë 3,625 799,566 1%

11 Shkodër 7,964 2,243,046 2%

12 Tiranë 67,120 46,631,497 43%

13 NJTM 310 30,240,315 28%

14 Vlorë 9,323 2,647,628 2%

TOTALI 144,910 107,700,537 100%

Burimi: DPT

Pra, sa më sipër peshën më të madhe në raport me stokun e borxhit e zë DRT

Tirane me 43% ndaj totalit, e pasuar nga DTM me 28%, ndërsa DRT e tjera zënë

29% të stokut të borxhit.

Borxhi sipas statusit të tatimpaguesit Referuar evidencave përmbledhëse të Drejtorisë së Mbledhjes me Forcë të

Borxhit për gjendjen e borxhit tatimor në shumën 107,701 milion lekë, subjektet me status pasiv zënë 59 % të numrit total të subjekteve debitore me vlerë prej

61,4 mld lekë, ose 57% të stokut të borxhit, ndërsa subjektet me status aktiv zënë 41% të numrit total të subjekteve debitor me një vlerë prej 46,3 mld lekë,

ose 43% të stokut të borxhit: Grafiku nr. 1: Borxhi tatimor sipas statusit.

Burimi: KLSH

Struktura e borxhit tatimor sipas llojit të tatimit

Në fund të vitit 2018, referuar ndarjes sipas llojit të tatimit, borxhi për Tatimin

mbi Vlerën e Shtuar është në masën 37% të stokut të borxhit në total, ndjekur

nga zëri “Tatim Fitimi” me 28%, “Të tjera” me 21%, “Kontributet e Sigurimeve Shoqërore e Shëndetësore me 13%” dhe “Tatimi mbi të ardhurat personale” vetëm me 1%.

43%

57%Aktiv Pasiv


293

Grafiku nr. 2

Burimi: KLSH

Peshën më të madhe në zërin “ Tatimit mbi Vlerën e Shtuar ”, e zë DRT Tiranë me 16,1 mld lekë e ndjekur nga DTM me vlerë 11,5 mld lekë, dhe në të njëjtën

peshë specifike qëndron dhe në Tatimi mbi Fitimi, Sigurimet Shoqërore dhe

Shëndetësore dhe Tatimi mbi të Ardhurat Personale. Tabela nr. 3: Në 000/lekë

LLOJI I TATIMIT

Gjendja ne fillim te vitit (fund 2017)

Detyrime te shtuara gjate vitit

Detyrime pakësuar gjate vitit Gjendja ne fund te vitit (fund 2018)

Nga këto ne Proces Gjyqësor

Gjendja ne fund pa Proces Gjyqësor

Arkëtuar

gjate vitit

Kthyer për

Sistemim

Falur

nga ligji

nr

33/2017

Tatim Fitimi 26,784,228 10,125,331 5,606,822 975,936 123,182 30,203,619 2,456,121 27,747,498

TVSH 34,579,041 9,941,113 4,246,304 810,070 142,191 39,321,590 7,923,308 31,398,282

Sig. Shoq. 11,173,438 8,986,429 6,230,755 83,533 15,858 13,829,721 125,159 13,704,562

TAP 1,626,176 590,323 574,171 34,510 10,711 1,597,106 52,377 1,544,729

Te tjera 21,343,059 3,567,986 1,712,371 438,504 11,669 22,748,501 3,355,586 19,392,915

Total 95,505,943 33,211,183 18,370,423 2,342,554 303,611 107,700,537 13,912,552 93,787,986

Burimi: DPT

Me implementimin e sistemit tatimor C@TS, evidentimi i borxhit dhe ndjekja e

tij kryhet nëpërmjet këtij sistemi dhe nuk ka të dhëna operative me regjistër.

Nga raportimet e DMFB, konstatohet se me rritje të konsiderueshme paraqiten

të gjithë zërat e tatimeve, si më poshtë: Grafiku nr. 3

Burimi: KLSH

Pra, në fund të vitit 2018, kemi një rritje të zërit të Tatimit mbi Vlerën e Shtuar

me 4,7 mld lekë më shumë se fillimi i vitit, ndjekur nga zëri i Tatim Fitimit me një

rritje 3,4 mld lekë.

Janë arkëtuar dhe sistemuar gjatë vitit 2018 në zërin: Tatim Fitimit rreth 6,6 mld

lekë, TVSH në shumën 5,1 mld lekë, Sigurime Shoqërore në shumën 6,3 mld lekë, TAP në shumën 600 milion lekë dhe në zërin “Të tjera” në shumën 2,2 mld lekë.

Gjendja e detyrimeve tatimore të papaguara në afat (borxhit) në fund të vitit

2018, përbëhet kryesisht nga detyrimet tatimore të lindura mbi 2 vjet në vlerën

Tatim Fitimi

28%

TVSH

37%

Sig.Shoqerore

13%

TAP

1%

Te tjera

21%

34.6 26.8 11.2 1.6 21.3

95.5

39.3 30.2 13.8 1.6 22.7

107.7

TVSH TATIM FITIMI SSHSH TAP TE TJERA TOTALI

12M2017 12M2018


294

60,8 mld lekë, ose 56% të totalit të borxhit. Borxhi nga 1-2 vite rezulton në vlerën

18,1 mld lekë, ose 17% të stokut dhe borxhi deri në 1 vit, ose borxhi i krijuar

rishtas arrin në vlerën 28,7 mld lekë, ose 27% të totalit të borxhit.

Rajonet me peshën më të madhe në borxhin me vjetërsi mbi 2 vjet janë

përkatësisht DTR Tiranë me 20,6 mld dhe DTM me 19,1 mld lekë. E njëjta situatë paraqitet edhe në fashat e tjera të segmentizimit të moshës së borxhit.

Subjektet me peshën më të madhe të borxhit në fund të vitit 2018.

Referuar të dhënave të Drejtorisë së Mbledhjes me Forcë të Borxhit,

konstatojmë se nga administrata tatimore janë evidentuar tatimpaguesit që

përbëjnë peshë më të madhe në stokun e borxhit, të analizuar sipas statusit të

tatimpaguesit, moshës së detyrimit dhe masave shtrënguese për mbledhje me

forcë të detyrimit tatimor.

KLSH gjykon se për vitin 2018 në rritjen e borxhit ndikojnë: Shtesat e borxhit të

nga vlerësimet dhe rivlerësimet e Administratës Tatimore, moskryerja e pagesave nga tatimpaguesit e detyrimeve tatimore, mosmarrja e masave shtrënguese nga Drejtoritë Rajonale Tatimore, Drejtoria e Tatimpaguesve të

Mëdhenj dhe DMFB ndaj subjekteve debitore dhe atyre kalojnë në status pasiv.

Në fund të rezultojnë gjithsej 85,974 subjekte me status pasiv, në vlerën 61,4

miliard lekë ose 57% të numrit total të borxhit, të cilët përbëjnë risk të shtuar

për mosarkëtim të borxhit nga administrata tatimore, gjë që reflektohet në

rritjen e stokut në grupin me moshë borxhi mbi 2 vjet nga viti në vit.

Nga evidenca e borxhit në fund të vitit 2018, veçojmë 50 subjektet më të mëdha

me vlerë 47,4 mld lekë, të cilët zënë 44% të totalit të stokut të borxhit, ku 36 prej këtyre subjekteve janë me status pasiv me vlerë borxhi 26 mld lekë, ose 26%

të totalit të stokut të borxhit, ndërsa 14 subjektet janë me status aktiv me vlerë borxhi 21,4 mld lekë. Tabela nr. 4

Nr. SUBJEKTI DRT Statusi Totali detyrimit

000/lekë

Xhiro TVSH ( lekë)

Masa e fundit shtrënguese e zbatuar

ndaj tatimpaguesit

1 A.R.M.O. DTM Pasiv 8,434,597 - Ne procedure te

konfiskimi te pasurisë

19.12.2018

2 Operatori i

Shpërndarjes së

Energjisë Elektrike

DTM Aktiv 6,164,021 63,114,407,591 Subjekt shtetëror,

Urdhër bllokimi banker

date 13.12.2018.

3 IONIAN REFINING

AND TRADING

COMPANY - IRTC

Tirane Aktiv 5,396,310 43,147,531 Urdhër Sekuestrim

20.07.2018

4 EFOR - K SHPK Tirane Pasiv 3,820,327 - Urdhër sekuestro(

rifreskuar u. bllokimi)

11.10.2018

5 Korporata

Elektroenergjitike

Shqiptare (Sh.a

KESH)

DTM Aktiv 1,975,818 18,600,205,291 Subjekt shtetëror,

komunikim

ndërinstitucional për

përmbushje te

detyrimit

6 KOTERRI Lezhë Pasiv 1,942,109 - Barre Siguruese-

Hipotekore QKB

24.05.2018

7 TOP BAST DTM Aktiv 1,744,878 - Barre Siguruese-

Hipotekore QKB

18.12.2016

8 ENERGJI SHPK Tirane Pasiv 1,398,298 - Urdhër sekuestro(

rifreskuar u.bllokimi)

02.02.2018

9 GEOTEC ALBANIA

BRANCH

Tirane Aktiv 1,322,382 - Urdhër Sekuestrim

31.08.2017


295

10 BELLE AIR Tirane Aktiv 1,058,141 - Proces falimenti

11 BANKERS

PETROLEUM

ALBANIA LTD

DTM Aktiv 1,039,739 41,024,839,641 Proces ankimi

12 KURBINI Lezhë Pasiv 860,506 - Barre Siguruese-

Hipotekore QKB

03.05.2018

13 FULLPET Tirane Pasiv 855,601 - Urdhër Sekuestrim

13.11.2018

14 ANIKA MERCURIA

REFINERY

ASSOCIATED OIL

Tirane Pasiv 835,602 - Urdhër Sekuestrim

18.04.2018

15 TPD-Trading Petrol

& Drilling

DTM Aktiv 686,813 - Barre Siguruese-

Hipotekore QKB

15.11.2018

16 BAJO TRANS Tirane Aktiv 683,736 - Bllokim I llogarive

Bankare. 20.12.2018

17 FRANGAJ -

INTERNATIONAL

DTM Pasiv 657,653 - Barre Siguruese-

Hipotekore QKB

21.06.2018

18 CROËN

ACQUISITIONS

Tirane Pasiv 632,854 - Urdher Sekuestrim

27.09.2018

19 AMLA-2013 DTM Pasiv 620,455 - Barre Siguruese-

Hipotekore QKB

05.12.2018

20 Simmons Edeco

Limited, Dega ne

Shqiperi

DTM Aktiv 577,177 2,278,881,399 Proses ankimi

21 XHOILLOTO DTM Pasiv 570,326 - Bllokim aktiviteti ne

Dogane 28.03.2017

22 KUID DURRES Pasiv 547,617 - Urdher Sekuestrim

13/12/2018

23 interbast Tirane Pasiv 546,502 - Urdher Sekuestrim

07.05.2018

24 TGV & T-2014 DURRES Pasiv 340,516 - Urdher Sekuestrim

16.02.2018

25 GOLD PLUS Elbasan Pasiv 323,645 - Urdher Sekuestrim

16.01.2019

26 ''HOXHA'' Elbasan Pasiv 303,661 - Urdher Sekuestrim

19.11.2018

27 A & B GRUP VLORE Aktiv 277,244 - Barre Siguruese-

Hipotekore QKB.

Proces

gjygjesor(faliment

28 VETION-2007 Lezhë Pasiv 257,288 79,047,680 Barre Siguruese-

Hipotekore QKB

14.11.2018

29 KALABRIA

INTERNACIONAL

Fier Pasiv 240,406 - Urdher Sekuestrim

31.10.2018

30 KARAJ DURRES Aktiv 216,619 67,262,661 Urdher Sekuestrim

26.11.2018

31 TAFANI-R Korce Pasiv 211,927 - Barre Siguruese-

Hipotekore QKB

23.03.2016

32 DILEND Fier Pasiv 199,070 - Urdher sekuestro(


12.09.2018

33 DONALDI Elbasan Pasiv 176,667 - Urdher Sekuestrim

20.03.2018

34 X.B.P. SHA Korce Pasiv 175,289 - Derg. Drejt se Hetimit

28.10.2015

35 BEÇI COMPANY Korce Pasiv 169,142 - Barre Siguruese-

Hipotekore QKB

08.06.2018

36 ALKO METAL Elbasan Pasiv 164,588 - Urdher Sekuestrim

20.03.2018

37 SILE_ALB Elbasan Pasiv 162,988 - Urdher Sekuestrim

27.03.2018

38 XHOIS GRUP Elbasan Pasiv 154,018 - Urdher Sekuestrim

20.03.2018

39 BESIM ZENUNI SARANDË Pasiv 148,223 - Barre Siguruese-

Hipotekore QKB

31.08.2017

40 HYKA - 98 Elbasan Pasiv 148,134 - Urdher Sekuestrim

27.03.2018

41 AK- CON DURRES Pasiv 147,872 - Urdher Sekuestrim

09.10.2018

42 HORGITINO DURRES Pasiv 146,242 - Urdher Sekuestrim

21/06/2016


296

43 PROKAT Elbasan Pasiv 142,642 - Urdher Sekuestrim

datë 27.03.2018

44 PRODA & - AL-

2011

DURRES Pasiv 141,337 - Urdher Sekuestrim

datë

08.01.2016

45 EUROPA KAZINO

2009

DURRES Pasiv 139,819 - Urdher Sekuestrim

datë

31.08.2018

46 A.C.T-ALBANIA Fier Pasiv 134,384 - Urdher sekuestro(


12.09.2018

47 MOLLA/L Lezhë Aktiv 133,227 11,699,577 Barre Siguruese-

Hipotekore QKB

11.01.2018

48 UJESJELLES KUKES

SHA

KUKES Aktiv 129,940 50,871,340 Bllokim aktiviteti ne

Dogane 31.05.2016

49 S.I.A.A DURRES Pasiv 128,051 Urdher Sekuestrim

10.05.2018

50 TESTIL FLOR Elbasan Pasiv 124,831 Urdher Sekuestrim

date

27.03.2018

47,409,231

Burimi: DPT

Për vitin 2018 arkëtimi i borxhit tatimor nga masat shtrënguese të marra është

në total 14,9 mld lekë. Referuar këtyre arkëtimeve, gjatë këtij viti masa me

efektivitet më të lartë ka rezultuar “Njoftimi për kërkesa për pagesë” i cili zë 48% të arkëtimeve nga masat shtrënguese. Në “Njoftimi për kërkesë për pagesë” përfshihen edhe metodat e vetë përmbushjes, komunikimet e kryera nga

inspektorët e DRT me qëllim parandalimin e rritjes së stokut të borxhit dhe arkëtimin e detyrimit.

Bllokimi i llogarive bankare është masa tjetër më efektive e cila zë rreth 34% të

arkëtimeve për vitin 2018. Nga bllokimi i llogarive janë arkëtuar 5 mld lekë

detyrime.

Nga auditimi për masat shtrënguese të marra për 10 prej tatimpaguesve më të

mëdhenj, ku veçojmë KESH sh.a, OSHE, Bankers Petroleum Albania”LTD, “Simmons Edeco Limited, të cilët nuk në proces animimi administrative de

gjyqësor referuar raportimit nga DMF, konstatohet se, administrimi i procesit të

masave shtrënguese deri në mbledhjen e detyrimeve tatimore ka mos ezaurim të plotë të hapave që duhet të ndërmarrë administrata tatimore për rikuperimin

e tij konform përcaktimeve të Ligjit nr. 9920 “Për procedurat tatimore në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar dhe udhëzimit në zbatim të tij, pasi është

marrë vetëm masa e bllokimit të llogarive bankare duke mos vazhduar me hapat

e mëtejshëm që përcakton legjislacioni tatimor.

KLSH arrin në konkluzionin se, mosmarrja e masave shtrënguese nga DRT dhe

DTM, si dhe monitorimi i pakët i këtij procesi nga DMFB në DPT, ka sjellë rritjen

e borxhit në nivelin 107.7 mld lekë në fund të vitit 2018.

Referuar pasqyrave financiare të konsoliduara të DPT për vitin 2018, konstatohet se, detyrimet e akcizës për 48 subjekte, në shumën 12.3 miliard lekë,

nuk pasqyrohen në evidencën kontabile dhe në sistemin informatik C@TS në

DPT. Transferimi i të dhënave për subjektet e akcizës për në DPD, nisur si proces

i ligjit të faljes dhe i pa përmbyllur në vitin 2017, ka qenë evident jo vetëm gjatë

vitit 2018, por rezulton në proces edhe gjatë vitit 2019, e deri në evadimin e

auditimit në këtë subjekt, për shkak të mosdakortësisë së dy institucioneve, DPT

dhe DPD, problematikë e evidentuar edhe nga KLSH në auditimin e mëparshëm.

DPT me shkresës nr. 9206, datë 07.05.2019 ka dërguar në DPD praktikat

dokumentare të 48 subjekteve, por tashmë me detyrime në shumën 13.3 miliard

lekë, pra me një shtesë prej 1 miliard lekë, që vijnë nga kamatëvonesat e


297

llogaritura deri në momentin e nisjes së dosjeve të subjekteve debitore për

akcizën.

9.2. BORXHI DOGANOR 2018

Nga të dhënat e raportuara nga Drejtoria e Përgjithshme e Doganave rezulton

se, në fund të vitit 2018, detyrimet e papaguara janë në shumën 27,596 milion

lekë, me një rritje të borxhit doganor në shumën 3,649 milionë lekë kundrejt

vitit 2017, për 4520 raste që i përkasin 3211 subjekteve. Tabela nr. 5. Në milionë lekë

Nr. Gjendja e detyrimeve Nr. rastesh Vlera

1. Gjendja e detyrimeve të papaguara në afat në datë 01.01.2018 4,251 23,947

2. Shtuar detyrime për periudhën Janar- Dhjetor 2018 4,554 5,456

3. Arkëtuar detyrime për periudhën Janar - Dhjetor 2018 4,285 1,807

6. Gjendja me 31 Dhjetor 2018 4,520 27,596

Burimi: DPD

Referuar të dhënave të Sektorit të Monitorimit të Borxhit, mbi ecurinë e borxhit

doganor, rezulton se ky borxh është shtuar gjatë vitit 2018 me 4554 raste/3280

debitorë, në vlerën 5,456 milion lekë dhe është pakësuar me 4285 raste/3047

debitorë në vlerën 1,807 milionë lekë. Duke analizuar ecurinë e borxhit gjatë vitit

ushtrimor, rezulton se kemi borxh të shtuar në të gjitha Degët Doganore, me përjashtim të Degës Doganore Vlorë dhe Degës Doganore Pogradec

Auditimi ka konstatuar se borxhi doganor, referuar vendimeve të marra nga

autoritetet doganore, evidentohet dhe kontabilizohet në total si borxh doganor,

i pa ndarë sipas burimit të krijimit (si detyrim nga akcize apo taksë doganore).

Sektori i Monitorimit të Borxhit nuk ka të dhëna përsa i përket borxhit sipas

burimit të krijimit, duke e bërë të pa mundur krahasimin e të dhënave në lidhje

me subjektet që zënë një peshë të konsiderueshme në krijimin e të ardhurave, si

dhe subjekteve që kanë detyrime të konsiderueshme doganore.

Struktura e borxhit doganor në fund të vitit 2018, përbëhet nga detyrime

doganore në vlerën 8,012 milionë lekë, penalitete në vlerën 15,755 milionë lekë dhe kamatëvonesa në vlerën 3,829 milionë lekë. Struktura e borxhit doganor

sipas Degëve Doganore paraqitet si më poshtë: Tabela nr.6 në mijë lekë

DEGA DOGANORE Numer Detyrime Penalitete Kamate Total

Rastesh Doganore Vonesa Borxhi

Tirane 1,723 1,240,631 2,912,941 706,299 4,859,870

Rinas 21 1,268 2,829 332 4,429

Durres 784 912,859 2,502,079 808,383 4,223,321

Shkoder 136 63,503 228,865 83,798 376,165

Pogradec 43 5,664 3,744 3,122 12,530

Kakavije 299 137,964 151,964 106,951 396,879

Korce 102 183,645 161,139 127,603 472,387

Kapshtice 99 15,573 33,897 12,944 62,414

Vlore 253 170,171 448,974 98,509 717,653

Fier 462 4,627,474 7,719,382 1,177,246 13,524,102

Sarande 95 39,922 58,914 38,113 136,948

Elbasan 98 14,809 162,805 54,971 232,585

Lezhe 86 468,373 936,013 440,447 1,844,833

Berat 83 72,761 337,488 111,449 521,697

Kukes 96 36,773 22,378 21,136 80,287

Peshkopi 28 14,641 56,282 34,462 105,385

Tre Urat 112 5,460 15,842 3,362 24,665

TOTALI 4,520 8,011,489 15,755,533 3,829,126 27,596,148

Burimi: DPD Punoi : KLSH

Nga sa më lart, evidentohet se peshën më të madhe në strukturën e borxhit e

zënë: Dega Doganore Fier me 13,524 milionë lekë, ose 49% ndaj totalit të

borxhit, Dega Doganore Tiranë me 4,859.8 milionë lekë, ose 17.6% të totalit të

borxhit dhe Dega Doganore Durrës me 4,223.3 milionë lekë, ose 15.3% të totalit

të borxhit, ku vetëm për këto degë doganore borxhi doganor zë 81.9% të totalit.


298

Masat shtrënguese të marra për rikuperimin e borxhit doganor. Nga shqyrtimi i dokumentacionit, materialeve, si dhe të dhënave elektronike

(data-basse) të vëna në dispozicion nga Sektori i Monitorimit të Borxhit, u

konstatua se, nga strukturat e borxhit pranë Degëve Doganore nuk janë ndjekur

hap pas hapi masat e përcaktuara në legjislacionin doganor, si dhe udhëzimet përkatëse të nxjerra për këtë qëllim. Gjendja e borxhit sipas Degëve Doganore

dhe në total, më 31.12.2018, me dhe pa Urdhër Ekzekutimi, paraqitet si më

poshtë: Tabela nr. 7 Në mijë lekë

Deget Doganore

Borxhi i trasheguar deri me 31 Dhjetort 2018

Total Borxhi deri me 31

Dhjetor 2018

Borxhi pa Urdher Ekzekutimi

Borxhi total pa Urdher

Ekzekutimi Nga kjo ne Proces Gjyqesor

Nr. Shume Nr Shume Nr Shume

TIRANE 1,723 4,859,870 1,618 2,326,277 178 973,515

RINAS 21 4,429 12 405 0

DURRES 784 4,223,321 137 106,981 5 12,963

SHKODER 136 376,165 66 37,794 10 10,287

POGRADEC 43 12,530 18 970 0

KAKAVIJE 299 396,879 122 68,837 34 28,618

KORCE 102 472,387 6 129,119 5 128,420

KAPSHTICE 99 62,414 10 11,467 4 8,998

VLORE 253 717,653 87 8,414 1 142

FIER 462 13,524,102 389 6,330,753 22 3,860,727

SARANDE 95 136,948 55 28,298 13 11,199

ELBASAN 98 232,585 78 224,788 6 196,724

LEZHE 86 1,844,833 52 56,830 7 29,451

BERAT 83 521,697 71 361,009 6 41,413

KUKES 96 80,286 67 7,317 1 527

PESHKOPI 28 105,385 14 2,097 1 1,320

TRE URAT 112 24,665 36 12,292 3 3,236

TOTALI 4,520 27,596,148 2,838 9,713,646 296 5,307,539


Nga të dhënat e mësipërme, konstatohet se nga 4520 raste, në vlerën 27,596,148

mijë lekë, vetëm për 1682 raste, për vlerën 17,882,502 mijë lekë, ose 37.2 % kanë

vijuar procedurat me nxjerrjen e Urdhër Ekzekutimi për rikuperimin me forcë të

detyrimeve të papaguara për të cilët është bllokuar edhe në sistem subjekti debitor. Ndërsa për 2838 raste, për vlerën 9,713,646 mijë lekë, procedurat nuk

janë kryer në përputhje me kërkesat e legjislacionit doganor, duke bërë të

mundur vazhdimin e veprimtarisë doganore në sistem të subjekteve debitore.

Situata më e rëndë paraqitet në: DD Tiranë, ku nga 1732 raste, në vlerën

4,859,870 mijë lekë, rezultojnë pa Urdhër Ekzekutimi, 1618 raste, në vlerën

2,326,277 mijë lekë; DD Fier, ku nga 462 raste, në vlerën 13,524,101 mijë lekë,

rezultojnë pa Urdhër Ekzekutimi, 389 raste në vlerën 6,330,752 mijë lekë.

Nga auditimi i të dhënave të Sektori i Monitorimit të Borxhit, rezulton se 20

debitorët më të mëdhenj në sistemin e doganave paraqiten si më poshtë: Tabela nr. 7 Në mijë lekë

Nr. Subjekti Detyrimi Doganor Penalitete Interesa Shuma Totale

1 Ilir Mustafa 22,040 109,854 5,055 136,949

2 Atllas 105,387 12,813 26,322 144,522

3 Arler Company 38,376 115,128 64,126 217,630

4 Kurum Int. 72,245 216,734 48,801 337,779

5 Europa Kazino 59,890 265,498 58,235 383,622

6 Cash & Carry 55,578 277,481 52,596 385,655

7 Kuinda 97,748 293,245 0 390,994

8 Unitet Compani 40,856 204,479 159,187 404,522

9 A&A OIL 129,595 259,190 20,411 409,195

10 Enarvi sha 72,869 266,074 87,552 426,495

11 Naber Confeksion 127,233 303,405 13,569 444,206

12 A&B GRUP 113,694 365,582 62,540 541,816


299

13 Tea Construktion 242,756 485,511 67,054 795,321

14 Saturn Games 156,213 757,477 162,497 1,076,186

15 M/T " ERA -1" 222,572 667,717 203,921 1,094,210

16 Ada Petrol 390,215 780,430 373,500 1,544,145

17 Bankers Petroleum 200 1,768,560 92,839 1,861,598

18 IRTC 1,984,035 4,520 104,399 2,092,954

19 Armo 355,398 1,592,108 397,181 2,344,687

20 DEVERON 1,787,864 3,281,814 450,339 5,520,017

Shuma Totale 6,074,762 12,027,619 2,450,123 20,552,504


Sa më sipër dhe referuar evidencës së borxhit në total, vërehet se, 74.4% të totalit të borxhit e zënë detyrimet e këtyre 20 debitorëve, ku peshën kryesore e

zënë subjektet: Deveron Oil me 20% ndaj totalit të borxhit; Bankers Petroleum

me 6.7%; Armo me 8.4%; IRTC me 7.5%, etj.

9.3 MBI BORXHIN TATIMOR TË PUSHTETIT VENDOR MË DATËN 31.12.2018

Në 21 bashkitë e audituara, niveli i borxhit paraqitet në vlerën 11,147,994 mijë

lekë, e cili vjen gjithmonë në rritje nga njëra periudhë në tjetrit, dhe janë të

ardhura të munguara në buxhetet e këtyre njësive vendore (bashkive) dhe

njëkohësisht janë të ardhura të cilat në një pjesë të bashkive nuk parashikohen

në planin e të ardhurave të viti vijues. Një pjesë e konsiderueshme e këtij borxhi

tatimor është krijuar gjatë viteve të mëparshme, nga totali i borxhit prej

11,147,994 mijë lekë, shumën prej 10,165,841 mijë lekë ose në masën 91 % e

zënë 4 bashkitë, respektivisht: Bashkinë Tiranë (Drejtoria e Përgjithshme e Taksave dhe Tarifave Vendore) si bashkia më e madhe në vend rezulton në fund

periudhe 2018 me një borxh tatimor prej 8,486,145 mijë lekë ose në masën 76%

te totalit borxhit, e ndjekur nga Bashkia Shkodër me 895,163 mijë lekë, Sarandë

në vlerën 423,148 mijë lekë, Pogradec në vlerën 360,536 mijë lekë, etj.

Nga të dhënat e paraqitura evidentohet fakti se asnjë nga njësitë e audituara

nuk ka bërë të mundur që me të ardhurat e veta të mbulojnë shpenzimet e

realizuara gjatë një viti ushtrimorë, ku nga 24.3 milionë lekë të shpenzuara nga

21 njësi vendore, niveli i të ardhurave të grumbulluara paraqitet në masën 15.9

milionë lekë, ose me një nivel shpenzimet të pambuluara për vlerën 8.3 milionë

lekë. Pra, mbulimi i shpenzimeve me të ardhurat e veta, do të arrihej nëse nga këto

njësi vendore do të bëhej e mundur arkëtimin e vlerës të borxhit tatimor prej

11.1 milionë lekë, duke arritur një nivel arkëtimi prej 27 milionë lekë, e cila do

mbulonte shpenzimet e kryera

Niveli i realizimit të të ardhurave dhe borxhi tatimor më datën 31.12.2018 për

pushtetin vendore pasqyrohen si më poshtë: Tabela nr. 8 Në mijë lekë

Nr BASHKITE Niveli i borxhit tatimor më dt.31.12.2018, sipas auditimeve te NJVQV

a b 2

1 Mirditë 45,956

2 Bulqizë 9,542

3 Devoll 66,634

4 Dropull 7,567

5 Elbasan 205,982

6 Fushë-Arrëz 22,528

7 Gramsh 26,903

8 Kurbin 107,155

9 Libohovë 21,257

10 Librazhd 56,091

11 Mat 23,675

12 Patos 43,113


300

13 Pogradec 360,536

14 Pukë 10,014

15 Sarandë 423,148

16 Selenicë 216,865

17 Shijak 20,698

18 Shkodër 895,163

19 Tiranë + DPTTV 8,486,145

20 Tropojë 10,558

21 Vorë 88,464

Totali 2018 11,147,994

Burim i të dhënave: Të dhënat për realizimin faktik janë marrë nga auditimet e kryera nga KLSH

në këto bashki

Shënim: Në lidhje me subjektin Bashkia Tiranë, është bërë bashkimi i të dhënave

si nga Bashkia Tiranë dhe nga DPTTV, duke qenë se janë të një njësie vendore,

pavarësisht se janë kryer dy auditime.

9.4 MBI TË DREJTAT DHE DETYRIMET E KONSTATUARA NË INSTITUCIONET QENDRORE

Tabela nr. 9 NR SUBJEKTET TE DREJTA TE ARKETUESHME DETYRIME PER TU PAGUAR

1 AZHBR 2,058,455

2 MBZHR 108,294

3 MINISTRIA E MBROJTJES 53,000

4 ARRSH 4,082,083

5 AKUKM 1,027,096

6 Ministria e Turizmit 295,262

7 AVOKATURA E SHTETIT: 1,228,421 18,363,604

nga GJEDNJ: 2,467,648

nga Arbitrazhi : 1,127,256 715,956

nga Arbritrazhi Potenciale 101,164 15,180,000

TOTAL DETYRIME 3,395,170 23,821,045

Burimi: KLSH

1. Në Agjencinë e Zhvillimit Bujqësor dhe Rural: -AZHBR trashëgon në mënyrë të vazhdueshme debitorë (te drejta të

arkëtueshme ) të cilët në total deri më 31.12.2018 janë në vlerën 2,058,455 mijë

( të ardhura të pa mbledhura nga subjektet privatë). Për këtë borxh të mbartur

që nga viti 20105 i krijuar nga implementimi i ish-Projekti 2KR1, AZHBR ka nisur

procese gjyqësore për 30 subjekte debitorë. Në kushtet kur ky fenomen është i

përhapur në mënyrë të konsiderueshme, rezultoi se, në asnjë rast nuk janë

analizuar shkaqet dhe arsyet objektive apo subjektive të krijimit të vështirësive financiare që i kanë detyruar këta fermerë të mos paguajnë këstet dhe

kamatëvonesat sipas kontratave. Si pasojë e këtij mosveprimi nuk është krijuar

fondi kundërparti dhe për pasojë nuk është vazhduar me skemën e ri financimit

në dobi të fermerëve të tjerë.

2. Në Ministrinë e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural (MBZHR): -MBZHR, mbart debitorë në arkëtimin e vlerave të qirave vjetore në shumën

38,296 mijë lekë, për të cilët nuk janë marrë masat duke nxjerrë aktet e

nevojshme administrative për të mundësuar arkëtimin e kësaj vlere.

-Sipas database të ndërtuar në funksion të arkëtimit të të ardhurave nga

qiradhënia e tokave, si dhe në bazë të Kontratës së dhënies me qira të tokës bujqësore për mospërmbushje të detyrimeve kontraktuale nga qiramarrësi,

konstatohen debitorë në arkëtimin e vlerave të qirave vjetore në vlerën në total

69,998,219 lekë me (për vitin 2017 në vlerën 31,702,258 lekë, dhe për vitin 2018

në vlerën 38,295, 961 lekë).

3. Në Ministria e Mbrojtjes:

1 Kredi pa interes që i ka dhënë Qeveria Japoneze Ministrisë së Bujqësisë për të ndihmuar fermerët

shqiptar)


301

Në vitin 2014, një shoqëri përmbarimore është kontraktuar nga ish-kompania

telefonike celulare AMC (sot Telekom Albania) për mbledhjen dhe rikuperimin e

borxheve që Ministria e Mbrojtjes i kishte kësaj kompanie deri në këtë periudhë.

Ky borxh ishte akumuluar në vite, si rezultat i mos shlyerjes së detyrimeve që

MM kishte AMC në zbatim të kontratave të lidhura mes tyre për shërbimin e telefonisë celulare. Gjatë zbatimit të kontratave për shlyerjen e detyrimeve të

AMC, që nga viti 2005 deri në vitin 2012 Ministria e Mbrojtjes, nuk ka likuiduar

në kohë detyrimet financiare të cilat janë të mbartura në shumën totale rreth

53,000,000 lekë. Këto detyrime, MM nuk i ka të regjistruar në kontabilitet në

mënyrë analitike për çdo punonjës që mbart detyrime të pa paguara, mbështetur

në faturat tatimore të lëshuara nga kompania AMC. Shoqëria përmbarimore i ka

kërkuar Ministrisë së Mbrojtjes shlyerjen e këtyre detyrimeve, por MM, jo vetëm

që nuk i ka shlyer, por nuk ka rakorduar me njësitë vartëse për të saktësuar të

gjitha detyrimet që ka ndaj kësaj shoqërie dhe më pas të urdhëronte pagesat e

menjëhershme. Si pasojë e këtyre veprimeve apo mosveprime, buxhetit të Ministrisë, mundë ti shkaktohet një dëm ekonomik i konsiderueshëm, sepse

përveç detyrimeve që ka të papaguara sipas faturave të AMC rreth 53,000,000

lekë, mund të paguajë edhe kamatëvonesat ligjore të pretenduara nga shoqëria

që shkojnë rreth 100 milion lekë, e cilat është në të drejtën e saj ligjore për ti

kërkuar nëpërmjet proceseve gjyqësore.

është paraqitur në kontabilitet dhe rrjedhimisht nuk është ndjekur në vijimësi

për arkëtim.

4. Në Autoritetin Rrugor Shqiptar (ARRSH): Detyrimet e prapambetura për investime dhe për vendimet gjyqësore deri në

31.12.2018, janë në total në 4,082,082,856 lekë, dhe përbëhen nga: -Ndërtime dhe sistemime rruge dhe përbëhet nga 16 subjekte në vlerën

1,228,623,005 lekë, ose 50 % e vlerës totale të borxhit të ARRSH-së. Vlerën më

të lartë të këtij detyrimi e kanë tre subjekte, përkatësisht: “Gener 2’’ për objektin “Ndërtim I unazës së jashtme Tiranë, segmenti Kthesa e Saukut –Bregu

i Lumit, me vlerë detyrimi prej 343 milion lekë, subjekti Pevlaku për objektin

“Pjesa e mbetur e punimeve në segmentin rrugor Lin-Pogradec”, me vlerë detyrimi prej 122,590,916 lekë si dhe subjekti Euroteorema për objekt

“Përfundimi i punimeve të mbetura dhe plotësimi në rrugën dytësore nyja-Milo”’ me vlerë detyrimi prej 96,792,252 lekë.

-Detyrime për punime në Sinjalistikën rrugore në vlerë 126,769,530 lekë për dy objekte, përkatësisht në vlerën 116,080,806 lekë dhe 10,688,724 lekë.

-Detyrimi për shërbimin e mbikëqyrjes të punimeve që përfshin 12 subjekte në

vlerën 4,853,242 lekë .

- Detyrimi për shërbimin e studim-projektimit në vlerën 15,600,000 lekë, vetëm

për objektin “Plotësimi i Bypass Shkodër pjesë e korridorit të veri-jug dhe lidhja

me qytetin”, me subjekt “Gjeokonsult & CO”. - Detyrim për pagesën e TVSH dhe Kostos Lokale për investimet e huaja që u

përket 10 objekteve në vlerën totale 233,070,215 lekë. Vlerën më të lartë të këtij

detyrimi e ka subjekti “RRSMSP/CË/2015/2-Kontrata B (Projekt i Bankës

Botërore) me vlerë152,675,542 lekë që përbën 65,5 % të vlerës totale të këtij detyrimi.

-Detyrimet për Kontrata Mirëmbajtje, janë në vlerën 767,201,559 lekë, ku rreth

213 milion i përkasin ARSH/Qendër; 162,7 milion i përkasin Drejtorisë Rajonale

Qendrore, 388 milion lekë i përkasin Drejtorisë Rajonale Veriore Shkodër dhe 1.2

milion lekë i përkasin Drejtorisë Rajonale Jugore Gjirokastër. Këto detyrime janë

të mbartura nga vitet 2016-2017 dhe nuk janë likuiduar edhe gjatë vitit 2018


302

duke u kthyer në borxh si dhe duke u rritur nga viti në vit Peshën më të madhe

të këtij borxhi vazhdon ta Drejtorisë Rajonale Veriore Shkodër ose 50% të borxhit

total.

-Detyrimet për Vendime Gjyqësore, janë në shumën 938,763,746 lekë. Këto

detyrime përbehen nga 843,478,890 lekë ose 34 % të borxhit total të ARRSH-së të vitit 2018 dhe 95,284,856 lekë janë detyrime të mbartura të pa shlyera gjatë

vitit 2017.

Ashtu si dhe në vitin 2017, e gjithë vlera e këtyre detyrimeve përfaqësojnë gjyqet

e fituara me vendime te formës nga subjektet fizik dhe juridik dhe u përkasin

vlerave të shpronësimet e bëra për interes publik nga ARRSH për projektet e

instruktuarës rrugore dhe peshën më të madhe të këtyre detyrimeve, e zënë

vetëm tre subjekte me vlerë 634,552,749 lekë, ose 67,6 % të gjithë vlerës totale.

Siç shihet, konstatohet një vlerë në rritje nga viti në vit të këtyre detyrimeve që

tregon mos menaxhim dhe planifikim jo të saktë në fazat e projekt-buxhetit të

vitit 2018 që lidhen me zërin shpronësime për interes publik. Përveç detyrimeve të mbartura në fund të vitit 2017 dhe 2018, në total vlera e

shpronësimeve të paguara nga buxheti i shtetit në bazë të vendimeve gjyqësore

është në shumën 738,049,989 lekë, respektivisht në vitin 2017 janë paguar

305,034,921 lekë dhe gjatë vitit 2018 janë paguar 350,000,000 lekë. Për të gjitha

këto vendime edhe pse kanë qenë të formës së prerë, të gjitha pagesat nuk janë

kryer vullnetarisht nga ARRSH, por janë kryer në bazë të urdhër ekzekutimeve të

lëshuara nga përmbaruesit privat, ku për tarifat përmbarimore është paguar nga

buxheti i shtetit kosto shtesë në shumën prej 30 milion lekë.

5. Në Agjencinë Kombëtare të Ujësjellës Kanalizime dhe Infrastrukturës së Mbetjeve Urbane (AKUKM): Detyrimet e prapambetura për investimet deri me datën 31.12.2017 të

pasqyruara në bilancin e vitit 2017 dhe të çelura në 01.01.2018 janë në shumën

158,173,585 lekë, nga të cilat 1,995,290 lekë janë detyrime nga viti 2015 dhe

156,178,295 lekë janë detyrime të krijuara rishtas në vitin 2017. Në vitin 2018

janë paguar detyrime për faturat e vitit 2017 në shumën 107,132,685 lekë.

c. Detyrimet me datën 31.12.2018 të pasqyruara në bilancin e vitit 2018 dhe te

çelura në 01.01.2019 janë në shumën 1,027,095,781 lekë, nga të cilat 1, 995,290

lekë janë detyrime nga viti 2015, detyrime të vitit 2017 janë 49,045,637 lekë dhe

976,054,854 lekë janë detyrime të krijuara rishtas gjatë vitit 2018.

Pjesa më e madhe e detyrimeve të krijuara gjatë vitit dhe të mbartura në 31.12.2018, janë likuiduar deri në datën 31.07.2019 në vlerën 748,717,467 lekë.

-Detyrimet për vendimet gjyqësore:

Në zbatim të vendimeve gjyqësore të formës së prerë, detyrimet e paguara nga

buxheti i shtetit për vitin 2016 janë në shumën 47,760,000, për vitin 2017 janë

në shumën 9,868,332 lekë dhe për vitin 2018 janë në shumën 14,100,000 shumë

e cila është regjistruar detyrim i vitit 2017 por paguar gjatë vitit 2018.. këto

detyrime përbehen nga: 68,992,800 lekë për proceset gjyqësore në lidhje me

shpronësimet; 2,735,532 lekë për proceset e fituara nga punonjësit e larguar nga

puna. Si dhe për të gjitha këto vendime edhe pse kanë qenë të formës së prerë,

pagesat nuk janë kryer vullnetarisht, por janë kryer në bazë të urdhër ekzekutimeve të përmbaruesit privat, ku është paguar nga buxheti shtetit edhe

kosto shtesë për tarifa përmbarimore në shumën prej 3,544,653 lekë.

Sa sipër, detyrimet e prapambetura vijojnë të jenë problem për financat publike.

Një pjesë e konsiderueshme e buxheteve vjetore si te ARRSH dhe AKUKM, shkon

për shlyerjen e detyrimeve të prapambetura të viteve të kaluara për kontratë /

marrëveshje / vendim gjykate i formës së prerë që mbeten të papaguara 30 ditë


303

pas datës së specifikuar në kontratë apo me ligj,, duke mos prodhuar pasqyrim

real të realizimit të buxhetit vjetor, pasi përfshihen pagesa për shërbime dhe të

mira që janë realizuar në vitet e mëparshme buxhetore.

Gjithashtu u konstatua se një pjesë e faturave për situacione punimesh janë

paguar të copëzuar në disa urdhër shpenzime, në muaj dhe vite të ndryshme. Kjo ka ardhur si rezultat i mungesës së fondeve, çka tregon se në momentin e

lëshimit të faturës nuk ka pasur fonde buxhetore. Kjo vjen për shkak se nga

institucionet, nuk është realizuar monitorimi i kontratave se deri në ç ‘fazë janë realizuar dhe kush janë faktorët korrigjues që duhet të marrë institucioni për të

ardhmen me qëllim mirë menaxhimit të pagesave dhe mos krijimin e detyrime

te prapambetura për institucionin.

Mospagimi në kohë i detyrimeve ka efekt zinxhir duke sjellë efekte negative për:

sipërmarrësit e punimeve të mos kenë mundësi financiare për shlyerjen e

detyrimeve ndaj punonjësve, firmave nënkontraktore, furnitorëve të ndryshëm

si dhe krijimin detyrimeve fiskale ndaj administratës tatimore dhe/ose doganore.

Po kështu, evidentohet se një pjesë e likuidimeve realizohen në muajin Dhjetor

të vitit ushtrimor, kjo vjen si rezultat i alokimit të fondeve me aktet normative qe

qeveria nxjerr në Dhjetor. Kjo ka bërë që rreth 30-40 % të shumës totale të

pagesave të realizuar gjatë vitit ushtrimor realizohen në muajin Dhjetor.

6. Në Ministrinë e Turizmit:

Në këtë ministri, vlera e detyrimeve të prapambetura në fund të vitit 2017

rezulton në shumën 295,262 mijë lekë e mbartur edhe përgjatë vitit 2018. Kjo

vlerë është e përbërë vetëm nga vlerat e vendimeve gjyqësore për 399 raste të

vendimmarrjes gjyqësore për largim të padrejtë nga puna në kundërshtim me ligjin nr.10296, datë 08.07.2010 “Për menaxhimin financiar dhe Kontrollin”. 7. Avokatura e Shtetit (ASH) është person juridik publik, në varësi të

Kryeministrit që ka për mision eskluzivitetin e dhënies së asistencës juridike, i cili

përfshin shërbimin këshillimor dhe të përfaqësimit për personat juridik

shtetëror. Ndër funksionet bazë të institucionit është mbrojtja e interesave

pasurorë të shtetit shqiptar pranë gjykatave kombëtare, ndërkombëtare dhe të

huaja, ku Republika e Shqipërisë është palë. Nga auditimi në ASH, rezultoi sa më

poshtë vijon:

A. Vendime të GJEDNJ:

Ligji nr.10018 datë 13.11.2008 “Për Avokaturën e Shtetit”, i ndryshuar në nenin 9 të tij përcakton se Avokatura e Shtetit përfaqëson mbrojtjen e interesave të

shtetit shqiptar pranë gjykatave të huaja dhe organizmave ndërkombëtarë, të

cilat kryhen nëpërmjet zyrës përkatëse të përfaqësimit në gjykatat e huaja,

ndërkombëtare dhe në arbitrazhin. Detyrat e kësaj zyre, përcaktohen në

rregulloren e brendshme të funksionimit të Avokaturës së Shtetit. Në nenin 19/1

ligji përcakton se, Vendimet e formës së prerë të Gjykatës Europiane për të

Drejtat e Njeriut (në vijim “GJEDNJ”), për çdo çështje ku Republika e Shqipërisë është palë, janë të detyrueshme për zbatim dhe ekzekutohen sipas procedurës

së parashikuar në ligj. Konkretisht në nenet 19/2 deri 19/6 të tij përshkruhen

veprimet të cilat ndërmerren nga Avokatura e Shtetit dhe institucionet përgjegjëse për zbatimin e këtyre vendimeve dhe afatet përkatëse.

Referuar nenit 17 të rregullores së brendshme të institucionit, pranë zyrës së

përfaqësimit krijohet, administrohet dhe përditësohet regjistri i posaçëm fizik

dhe elektronik i çështjeve të trajtuara apo në trajtim të gjykatave të huaja,

ndërkombëtare dhe arbitrazhit ndërkombëtar, i cili do të plotësohet nga juristi i

Zyrës i ngarkuar me këtë qëllim me urdhër të Avokatit të Përgjithshëm të Shtetit.


304

Referuar këtyre dispozitave me Urdhrin nr. 259 datë 01.07.2019, Avokati i

Përgjithshëm ka përcaktuar dhe personelin përgjegjës për plotësimin e tij. Deri

në këtë fazë të auditimit ky regjistër nuk është përfunduar.

Sipas informacionit të administruar rezultoi se, për periudhën objekt auditimi

vendimmarrjet e GJEDNJ paraqiten si vijon:

-Viti 2018, GJEDNJ ka dalë me tre vendime përfundimtare kundër Shqipërisë

duke akorduar shpërblim dëmi në vlerën 13,452,860 euro nga të cilat janë

ekzekutuar vetëm 4,703, euro.

-Për periudhën Janar-Gusht 2019, GJEDNJ ka dalë me katër vendime

përfundimtare, në dy prej të cilëve janë rrëzuar pretendimet e palës paditëse

dhe dy vendime janë marrë kundër Shqipërisë, duke akorduar shpërblim dëmi

në vlerën 117,050 euro. Nga dy vendimet kundër është ekzektuar plotësisht një

vendim dhe ka mbetur i paekzekutuar vendimi me vlerën 13,450 euro.

-Sa i përket vendimeve të GJEDNJ të mbartura nga viti 2017 dhe të ekzekutuara nga shteti shqiptar për periudhën nën auditim, Janar 2018-Gusht 2019

evidentohen gjithsej 6 vendime të ekzekutuara me një vlerë prej 26,923 euro.

-Në total deri më date 31.08.2019 evidentohen katër vendime të GJEDNJ të

paekzekutuara të dhëna ndërmjet viteve 2015-2019, me një vlerë financiare prej

17,894,100 euro e cila për shkak të aplikimit të interesave në rast vonesash në

pagesë ka tendencë rritëse.

Theksojmë se, sa i takon ekzekutimit të vendimeve të GJEDNJ-së, me ndryshimet

ligjore të në ligjin 10018/2008 “Për Avokaturën e Shtetit” të cilat kanë hyrë në fuqi më datë 29.12.2018, janë përcaktuar hapat dhe afatet e institucioneve

respektive lidhur me ekzekutimin e vendimit të cilat përpara ndryshimeve ligjore nuk parashikoheshin me ndonjë akt ligjor.

B. Vendime të Arbitrazhit Ndërkombëtar Sipas legjislacionit shqiptar dhe konkretisht Kodit të Procedurës Civile nenet 393

deri 399 përcaktojnë njohjen e vendimeve të gjykatave të huaja përfshirë këtu

njohjen e vendimit përfundimtar të një arbitrazhi ndërkombëtar, Konventën e

Neë Yorkut për njohjen dhe zbatimin e vendimeve të huaja të arbitrazhit, Kodit

të Procedurës Civile, Vendimi Unifikues i Gjykatës së Lartë nr. 6/2011. Në këto

akte parashikohen:

kërkesat formal-procedurale që duhet të ndiqen nga pala kërkuese për të depozituar kërkesën për njohje dhe dhënie fuqie juridike të vendimeve të

gjykatave të huaja (dhe atyre të arbitrazhit);

rastet kur njohja dhe dhënia fuqi juridike refuzohet;

investimi i Gjykatës së Apelit si gjykatë e shkallës së parë për njohje dhe dhënie

fuqie juridike të vendimeve të gjykatave të huaja (dhe atyre të arbitrazhit);

Në bazë dhe reference të nenit 79/a të KPC gjykata e Apelit është e detyruar të

thërrasë në këto lloj gjykimesh Avokaturën e Shtetit krahas institucionit të

interesuar, edhe pse në praktikë ka rezultuar që ky detyrim nuk përmbushet në

çdo rast.

Në vijim me ndryshimet e vitit 2018, në ligjin 10018/2008 “Për Avokaturën e Shtetit” parashikohet se, në rast arbitrazhi ndërkombëtar në fushën e investimeve, ku palë është Republika e Shqipërisë, organi i interesuar sipas këtij

ligji, konsiderohet ministria përgjegjëse, e cila mbulon shpenzimet e nevojshme

për përfaqësimin dhe mbrojtjen e interesave të Republikës së Shqipërisë. Kur kjo

nuk mund të identifikohet, organi i interesuar konsiderohet ministria përgjegjëse

për investimet e huaja.


305

Theksojmë se, ndryshe nga vendimet e GJEDNJ, vendimet e arbitrazhit

ndërkombëtar bëhen të zbatueshëm pas njohjes së vendimit nga Gjykata

Shqiptare e Apelit. Për vendimet e zbatueshme Avokatura e Shtetit nuk

disponon informacion lidhur me shumat e paguara nga institucionet respektive

palë në gjykim, e si e tillë vlera e ekzekutuar dhe ajo për tu ekzekutuar nga buxheti i shtetit nuk mund të konfirmohet nga ky institucion, çka në vlerësimin

tonë paraqet nevojën për një qasje ndryshe në dispozitat ligjore lidhur me këtë

çështje.

Sipas të dhënave paraqitura prej Avokaturës së Shtetit, prej vitit 2011vendimet

e fromës së prerënga arbitrazhi ndërkombëtar janë 10 të tillë nga të cilët;

-3 vendime janë dhënë në favor të Shqipërisë në shumën 8,168,523 euro për të

cilët nuk ka përfunduar ende ekzekutimi i shumave përkatëse megjithëse

datojnë prej vitit 2011.

-2 vendime janë rrëzuar pretendimet e palës kërkuese.

-5 vendime janë dhënë në disfavor të Shqipërisë në vlerën 5,188,087 euro të cilat 3 (tre) vendime në shumën e detyrimit 4,230,180 euro janë njohur nga gjykata

dhe janë të zbatueshëm megjithëse është bërë rekurs në Gjykatën e Lartë nga

institucioni përkatës apo ASH, 1(një) vendim nuk është njohur nga gjykata dhe

për 1(një) vendim ASH nuk disponon informacion për njohje nga gjykata. Këto

vendime kundër i përkasin periudhave 2012,2015,2016.Aktualisht sipas të

dhëneve të ASH, evidentohen 9 (nëntë) çështje gjyqësore në proces pa vendim

përfundimtar:

-Në çështjen “Hydro SRL vs Ministry of Infrastructure & Energy” zhvilluar pranë ICC - Dhoma Ndërkombëtare e Tregtisë është përfunduar gjykimi në themel, në

favor të Shqipërisë duke rrëzuar pretendimet e Paditësit dhe ngarkuar këtë të fundit me rimbursimin e kostove të Shqipërisë në vlerën 733,075euro por

vendimi konsiderohet jopërfundimtar, pasi Paditësi i ka kërkuar Tribunalit

rishikim të Vendimit.

-Në çështjen “Hydro SRL, Costruzioni SRL, Francesco Becchetti, Mauro de Renzis, Stefania Grigolon Liliana Condomiti vs Albania”, zhvilluar pranë ICSID - Qendra

Ndërkombëtare për Zgjidhjen e Mosmarrëveshjeve të Investimit ka dënuar

Shqipërinë me vlerën 110,000,000 euro. Shqipëria ka aplikuar për anulim të

vendimit dhe Gjykata e ka pranuar aplikimin. Në përfundim vendimi bëhet i

ekzekutueshëm pas njohjes nga Gjykata Shqiptare e Apelit.

- 3(tre) çështje ndodhen në pritje të vendimit. - 4 (katër) çështje ndodhen në proces.


307

10. MBI PROJEKTET E PARTNERITETIT PUBLIK PRIVAT

RESPEKTIMI I KUFIRIT TË PAGESAVE TË KONCESIONEVE/PPP PREJ 5% TË TË ARDHURAVE TATIMORE

KLSH konstaton se për vitin 2018 është respektuar kufiri i pagesave për

koncesionet/PPP në raport me të ardhurat tatimore. Në nenin 4/2 “Minimizimi i riskut për veprime ekstrabuxhetore” të ligjit nr.9936 datë 26.06.2008 “Për menaxhimin e sistemit buxhetor në Republikën e Shqipërisë”, të ndryshuar është përcaktuar se “Shuma e përgjithshme e pagesave vjetore neto, që kryhen nga njësitë e qeverisjes së përgjithshme, të cilat rezultojnë nga kontrata

koncesionare apo partneriteti publik privat (PPP), si rregull, nuk duhet të

tejkalojnë kufirin prej 5 për qind të të ardhurave tatimore faktike të vitit

paraardhës buxhetor. Në rast tejkalimi të këtij kufiri, Këshilli i Ministrave merr

masa korrektuese në krahun e të ardhurave buxhetore, të nevojshme dhe të

mjaftueshme për t’u rikthyer brenda kufirit të lejuar, gjatë dy viteve të ardhshme buxhetore.”. Nga KLSH vlerësohet e domosdoshme respektimi i këtij kufiri për të gjithë

kohëzgjatjen e kontratave koncesionare/PPP për vitet në vazhdim, sipas flukseve

të projektuara saktë me qëllim vlerësimin e drejtë të respektimit të kufirit ligjor

përpara miratimit të kontratave të reja koncesionare/PPP. Në lidhje me këto

flukse dalëse sipas projekteve respektive në vitet përkatëse, bazuar në projektet

e përzgjedhura për tu audituar në Drejtorinë e Koncesioneve në Ministrinë e

Financave dhe Ekonomisë, auditim i cili është në fazën e hartimit të Raportit

Përfundimtar, janë konstatuar disa diferenca në drejtim të vlerave të pasqyruara

me efekt në respektimin e kufirit prej 5% të të ardhurave tatimore. Këto anomali

përfshijnë mungesën e kuantifikimit të flukseve dalëse të Buxhetit të Shtetit për

përballimin e risqeve të marra përsipër nga sektori publik dhe në të njejtën kohë

të të gjitha kostove që angazhon projekti si TVSH apo kostot e shpronësimit. Sipas

natyrës dhe efekteve shtesë në flukset e kërkuara këto diferenca paraqiten të

grupuara: Grafiku nr. 1


Emertimi i Koncesionit/PPP 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032

Ndertimi, Operimi dhe Mirembajtja e Rruges Milot - Morine 681 899 899 899 899 899 899 899 899 899 899 899 899 899

Ofrimi i Shërbimit të Kontrollit Bazë (Check-Up) 876 876 876 876 876 876 0 0 0 0 0 0 0 0

Ofrimi i shërbimeve të Integruara për ofrimin e setit të përsonalizuar të instrumenteve kirurgjikal,. 1,607 1,655 1,705 1,756 1,808 1,863 1,919 0 0 0 0 0 0 0

Ofrimi i Shërbimit të Dializës 646 689 734 756 778 795 810 0 0 0 0 0 0 0Ndërtimi, operimi dhe transferimi e inceneratorit për përpunimin e mbetjeve urbane të Bashkise së Elbasanit 662 662 662 662 662 0 0 0 0 0 0 0 0 0Ndërtimi, operimi dhe transferimi e inceneratorit për përpunimin e mbetjeve urbane të Bashkisë Fier 753 753 753 753 753 0 0 0 0 0 0 0 0 0Ndërtimi, Operimi dhe Transferimi (BOT) HEC mbi lumin Devoll, rimbursimi i ndërtimit të rrugëve zëvendësuese 1,584 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Shërbimi i Skanimit në Dogana 1,624 1,711 1,762 1,815 1,869 1,926 1,983 2043 2140 2167 2210 2300 0 0

Ndertimi i 17 Shkollave ne Arsimin Parauniversitar ne Bashkine e Tiranes 0 1,018 1,528 1,401 1,341 1,282 1,223 1,223 0 0 0 0 0 0

Ndertimi dhe Operimi i Rruges se Arbrit 2,600 2,600 2,600 3,650 3,650 3,650 3,650 3,650 3,650 3,650 3,650 3,650 0 0

Inceneratori i Tiranes 757 757 894 894 1,364 1,364 1,364 1,364 1,364 1,364 1,500 1,500 1,500 1,500

11,789 11,620 12,413 13,461 13,999 12,655 11,848 9,179 8,053 8,080 8,259 8,349 2,399 2,399

Ofrimi i shërbimeve laboratorike spitalore 886 886 886 886 886 886 886 886 886 886 0 0 0 0

Ndertimi dhe Operimi i Rruges Thumane-Vore 0 2,445 2,520 5,880 4,553 4,553 4,553 4,553 4,553 4,553 4,553 4,553 4,553 4,553

Ndertimi dhe Operimi i Porti Jahteve Orikum - Dukat 0 0 355 1,143 1,092 1,092 1,092 1,092 1,092 1,092 1,092 1,092 764 319

Ndertimi dhe Operimi i Rruges Milot - Balldren 0 0 0 240 990 3,528 3,528 4,032 4,032 4,032 4,032 4,032 4032 3,418

886 3,332 3,761 8,149 7,520 10,059 10,059 10,563 10,563 10,563 9,677 9,677 9,349 8,290

12,676 14,951 16,174 21,610 21,520 22,714 21,907 19,742 18,616 18,643 17,936 18,026 11,748 10,689

MBI PROJEKTET E PARTNERITETIT PUBLIK PRIVAT

308

Për deklarimin e respektimit të kufirit prej 5% në bazë të të ardhurave

projeksionet paraqiten si në vijim:

KLSH është në fazën përfundimtare për përgatitjen e raportit të auditimit, në

lidhje me koncesionet realizuar në MFE, por gjatë auditimit për shkak të

rëndësisë së disa problematikave të konstatuara ka dërguar shkresën nr. 666

datë 10.09.2019 dhe ka marrë përgjigjen përkatëse si në vijim:

Vitet 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031

Te ardhura tatimore 424,044 447,337 478,911 514,756 547,111 582,673 620,547 660,883 703839.89 749589.48 798312.80 850203.13 905466.34 964321.65

Pagesat e projektuara 12,676 14,951 16,174 21,610 21,520 22,714 21906.80 19741.80 18615.80 18642.80 17935.80 18025.80 11747.80

Raporti ne % 2.99% 3.34% 3.38% 4.20% 3.93% 3.90% 3.53% 2.99% 2.64% 2.49% 2.25% 2.12% 1.30%


309


310


311


312

Mbi klasifikimin ose jo të detyrimeve të kontratave koncesionare në borxh publik. Nga auditimi në Drejtorinë e Koncesioneve në MFE është konstatuar se një nga

argumentat e përdorur në lidhje me favorizimin e alternativës së koncesionimit

përkundrejt asaj të prokurimit është edhe pretendimi se shfrytëzohen kapitalet

e sektorit privat pa ndikuar në nivelin e detyrimeve të shtetit, pasi mbarten risqet

kryesore nga koncesionari dhe plotësohen kushtet për tu klasifikuar jashtë

bilancit të qeverisë. Këto pretendime janë bërë duke u mbështetur në VKM

rregulluese në zbatim të ligjit nr. 125/2013 datë 25.04.2013 “Për koncesionet dhe partneritetin publik privat”, të ndryshuar në të cilën citohet se “Alokimi i riskut do të përdoret, gjithashtu, si një mjet themelor për të cilësuar nëse

koncesioni/PPP është klasifikuar si “brenda” apo “jashtë” bilancit të qeverisë, në bazë të rregullave të Sistemit Evropian të Llogarive (ESA95), sipas mënyrës së

kombinimit të alokimeve të tri llojeve të mëposhtme të risqeve: a) risku i

ndërtimit; b) risku i disponueshmërisë; c) risku i kërkesës. Në lidhje me këto

standarde të raportimit rezulton se që nga Shtatori 2014 janë zëvendësuar nga

ESA 2010. Rrjedhimisht e gjithë analiza e kryer me qëllim verifikimin e

përmbushjes së kushteve për klasifikimin jashtë bilancit dhe mos përfshirjen në

borxh publik rezulton të jetë e pavlefshme duke qenë se vetë standardet në të

cilat bazohet VKM dhe janë kryer vlerësimet, janë zëvendësuar me standarde të

tjera të përmirësuara të cilat marrin në konsideratë edhe risqe të tjera përveç tre

risqeve të mësipërm në klasifikimin ose jo në borxh publik.

PPP të Lidhura në Ministrinë e Shëndetësisë e të Audituara në FSDKSH

Programimi Buxhetor Afatmesëm 2018-2020 (tavanet, shtesat për të tre

periudhat), krahasuar me tavanet dhe miratimin e vitit 2017, janë: Tabela nr. 2 në milion lekë

N

r

BUXHET

I

2017 2018 2019 2020

Tavanet

Mirat. Tavanet

Shtesa

Gjithsej Tavanet

Shtesa

Gjithsej Tavanet

Shtesa

Gjithsej

Pagesa

shërbim

e PPP

1,269.7 2,273.

3 2,166.

7 0.0 2,166.7 2,260.0 0.0 2,260.0 2,320.6 0.0 2,320.6

Burimi: FSDKSH

Programimi i vitit 2018 (tavanet plus shtesat), aprovimi i tij me KA, miratimi i tij

me ligjin vjetor, fakti i krahasuar me realizimin e një viti më parë, janë si në

tabelën e mëposhtme: Tabela nr. 3 në milion lekë

BUXHETI 2017 2018 Difer. e faktit

2018 me:

Aprovuar Plani me #

fakti Kërk PBA

Aprovuar Plani me #

Fakti Planin #

Faktin 2017


313

Pagesa

shërbime

PPP

2,273.3 1,473.3 1,456.8 2,166.7 1,870.0 2,370.0 2,364.5 -5.5 907.7

Burimi: FSDKSH

Në lidhje me projektet e sektorit të shëndetësisë, për kontrollin bazë të

shëndetësisë, sterilizimin dhe dializën, nga auditimi në FSDKSH gjatë fazës së

zbatimit të kontratës janë evidentuar problematikat e mëposhtme në drejtim të

flukseve të analizuara. Të treja koncesionet përfshijnë në nenet e kontratës

ndryshimin e çmimit me normën e inflacionit, ndërkohë që flukset në tabelën e

dorëzuar në Kuvend, nuk reflektojnë këto rritje si pasojë e ndryshimit të çmimit

të ofrimit të shërbimeve. Kështu:

1.Shpenzimet e Kontratës Koncesionare me PPP të “Shërbimit të Integruar të Furnizimit të Setit të Personalizuar të Instrumenteve Kirurgjikale Sterile dhe Furnizim me Materiale Mjekësore Sterile”, kanë dalë përtej çdo parashikimi,

duke faturuar për vitin 2018 reth 2,087 milion lekë, nga 1,260 milion lekë të

programuara në fillim të vitit. Deri në fund të vitit janë likuiduar 1,478 milion lekë

dhe si rezultat detyrim i prapambetur rezultoi në fund të vitit 2018 për 306 milion

lekë. Në këtë shërbim mungon udhëzimi dhe monitorimi fizik në shërbimet e

implementuara, kështu:

a. Shërbimi i Integruar i Furnizimit të Setit të Personalizuar të Instrumenteve

Kirurgjikale Sterile dhe Furnizim me Materiale Mjekësore Sterile është realizuar

në bazë të Kontratës së Konçesionit (10 vjeçare) nr.1440/33, datë 10.12.2015,

midis “Sani Service” shpk dhe Ministrisë së Shëndetësisë, si përfituese e

shërbimit, përfaqësuar nga ministri z. Ilir Beqja, autoritet që ka fuqinë për të

ekzekutuar, realizuar dhe përmbushur detyrimet e tij sipas kësaj kontrate (cituar

në shkronjën “g” të pikës 4.2 të saj) dhe Kontratës së Financimit (10 vjeçare) për

“Shërbime të integruara të furnizimit të setit të personalizuar të instrumenteve kirurgjikale sterile dhe furnizim me materiale mjekësore sterile” datë

10.12.2015, midis FSDKSH përfaqësuar nga Milva Ikonomi dhe “Sani Service” shpk, ku janë përcaktuar kushtet paraprake, objekti i kontratës, çmimet e

kontratës, rishikimi i çmimeve të kontratës.

Kjo kontratë koncesionare ka filluar të zbatohet nga Spitalet Universitare prej

vitit 2016, kështu dhe monitorimi dhe likuidimi i saj është bërë në Drejtorinë e

Administrimit të Paketave dhe Egzaminimeve Terciale (DAPSHET). Referuar dokumentacionit shkresor konstatojmë se, Drejtori i Përgjithshëm të

FSDKSH-së z. Erion Manohasa, me shkresën nr.24/1, datë 16.03.2017 ka

orientuar “...Bazuar në shkresën e Ministrit të Shëndetësisë, protokolluar në

Fond me nr.24, datë 04.01.2017, në lidhje me autorizimin për aktivizimin e

shërbimit të sterilizimit të çdo paketimi që përmban material ambulator të

sterilizuar me avull dhe çdo material të sterilizuar me cikël me temperaturë të

ulët, Shoqëria Koncensionare Sani service do të fillojë dhënien e këtij shërbimi

në Qendrën Spitalore Universitare Nënë Tereza, Tiranë si fillim vetëm në

Shërbimin e Kirurgjisë maxilofaciale, në Shërbimin e Kirurgjisë vaskulare dhe në

Shërbimin e Kirurgjisë plastike”, ndërkohë që realisht ky shërbim është shtrirë në gjithë spitalet universitare. Në vitin 2018, kjo kontratë është zgjeruar dhe në

Spitalet Rajonale dhe likuidimi i këtij shërbimi është bërë nga Drejtoritë Rajonale

të Fondit.

Nga auditimi i këtij shërbimi në DAPSHET u konstatua se, nuk ka një përcaktim

detajuar për përdorimin e kompleksiteteve për çdo lloj operacioni, numrin e

pajisjeve të kompleksiteteve për çdo ndërhyrje dhe nuk ka një përcaktim të qartë

të përdorimit të seteve të sterilizimit me avull në shërbimet spitalore universitare

dhe në spitalet rajonale.


314

Strukturat e DAPSHET, kanë kërkuar në strukturat drejtuese të Fondit, një

udhëzimi për monitorimin dhe kontrollin e tij në teren, ndërkohë që konstatohen

edhe mungesa të strukturave për kontrollin e këtij shërbimi jo vetëm online, por

edhe fizikisht në të gjithë shtrirjen e tij, si për verifikimin e plotësimit të kartelave

mjekësore në përputhje me diagnozën e regjistruar në sistem, ashtu edhe në

përshtatjen e kompleksitetit me llojin e ndërhyrjes kirurgjikale.

Realizimi i këtij shërbimi për vitin 2018, ndarë sipas Spitaleve Universitare dhe

Spitaleve Rajonale, por edhe sipas komleksiteteve, është realizuar: Tabela nr. 4 në mijë lekë

Nr. Shërbimet të ndara me komleksitete: Nr. rasteve Vlera pa tvsh TVSH Totali

I Komplek i Lartë (çm. Pa tvsh 37,700 lekë) 16,976 542,020.40 108,404,080 650,424.48



II Kompleksi i Mesëm (çmimi Pa tvsh 22,300

lekë)

17,768 421,405.40 84,281.08 505,686.48

A Shuma Spitaleve Universitare (1 – 5) 16,133 359,765.90 71,953.18 431,719.08


III Kompleksiteti i Ulët (çmimi Pa tvsh 13,900

lekë)

55,337 769,184.30 153,836.86 923,021.16



IV SteriliziInst me Avull (çmimi Pa tvsh 266

lekë)

27,413 7,291.86 1,458.37 8,750.23



TOTALI I KOMPLEKSITETEVE (I+II+III+IV) 112,249 1,738,152.31 347,630.46 2,087,448.67

A Spitalet Universitare (DAPSHET) 82,730 1,235,484.40 247,096.88 1,482,581.28

B Spitalet Rajonale (DR) 29,519 502,667.90 100,533.58 604,867.39

Burimi: FSDKSH

Në total shërbimi i kryer dhe i monitoruar për vitin 2018, në Spitalet Universitare

(DAPSHET) dhe në Spitalet Rajonale (Drejtoritë Rajonale të Fondit) është në vlerë

2,087.45 milion lekë, në krahasim me 1,134 milion lekë në vitin 2017, pra këtë

vit është realizuar për 953.5 milion lekë më shumë se një vit më parë, ose 84%, i

realizuar:

-Në spitalet universitare (DAPSHET), është 71% e totalit të këtij shërbimi për

1,483 milion lekë, në krahasim me 1,116 milion lekë në vitin 2017, pra këtë vit

është realizuar 367 milion lekë, ose 32.8% më shumë se një vit më parë.

-Në spitalet Rajonale (Drejtoritë Rajonale), është realizuar 29% e totalit të këtij

shërbimi për 605 milion lekë, në krahasim me 18 milion lekë në vitin 2017, pra

këtë vit është realizuar 587 milion lekë, ose 33.6 herë më shumë se një vit më

parë.

Po ti referohemi, llojit të kompleksiteteve të furnizuara, numrin mbi të cilat është

bërë dhe faturimi, si për spitalet universitare të monitoruara nga DAPSHET dhe

spitalet rajonale, për të dy vitet e fundit shifrat jepen në tabelën e mëposhtme: Tabela nr. 5

Lloji i paketës Çmimi/ njësi me TVSH DAPSHET Drejtori Rajonale

2017 2018 2017 2018

1 Kompleksitet i Lartë 45,240 7,306 10,622 41 6,362

2 Kompleksitet i Mesëm 26,760 14,359 16,133 164 1,635

3 Kompleksitet i Ulët 16,680 23.868 33,789 747 21,548

4 Sterilizimi i Instrmentave me avull 319.2 10,628 22,194 0 5,219

I Shuma 56,161 82,728 952 34,774

Burimi: FSDKSH

Shifrat tregojnë se paketa e llojit “Kompleksiteti i lartë” është realizuar për 45.4% më shumë se një vit më parë, “Kompleksiteti i mesëm” është realizuar 12.3% më

shumë se një vit më parë, “Kompleksiteti i ulët” është realizuar 41.6% më shumë

se një vit më parë, ndërsa “Sterilizimi instrumentave me avull” është realizuar 104.8% më shumë se një vit më parë. Megjithëse vihet re trendi në rritje i këtij

shërbimi me 84% më shumë se një vit më parë, në strukturën organizative të


315

miratuar nga KA nuk është parashikuar një njësi kontrolluese/monitoruese për

të realizuar kontrollin e këtij shërbimi.

Likuidimi i këtij shërbimi për vitin 2018, krahasuar me shërbimin e realizuar, të

ndarë me kompleksitete, rezultoi si në tabelën e mëposhtme: Tabela nr. 6

Pershkrimi i Kompleksitetit Çmimi/ njësi me TVSH Sete dhe vlera të përdorura & monitoruara Sete dhe vlera të likuiduara Vlera e pa likuiduar

milion lekë Nr. seteve vlera milion lekë Nr. seteve vlera milion lekë

2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018 2017 2018

1 Kompl. i Larte 45,240 7306 10622 331 480 7,380 6,144 334 278 37 202

2 Kom. i Mesem 26,760 14359 16133 384 431 14,269 10,305 382 275 37 156

3 Kompl. i Ulet 16,680 23868 33789 398 564 22,056 24,237 368 405 54 159

4 Ster Inst Avull 319.2 10628 22,194 3 7 9,300 12,556 3 4 1 3

I Shuma DAPSHET 56,161 82,728 1,116 1,482 53,005 53,242 987 962 129 520

1 Kompl. i Larte 45,240 41 6,362 2 170 0 1,341 0 157 2 13

2 Kom. i Mesem 26,760 164 1635 4 74 0 5,291 0 46 4 28

3 Kompl. i Ulet 16,680 747 21,548 12 359 0 18,720 0 312 12 47

4 Ster Inst Avull 319.2 0 5,219 0 2 0 2,561 0 1 0 1

II Shuma DR 952 34,774 18 605 0 27,913 0 516 18 89

TOTALI (I+II) 57,113 117,502 1,134 2,087 0 81,155 987 1,478 147 609

Burimi: FSDKSH

Në total shërbimi i likuiduar për vitin 2018, është 1,487 milion lekë, në krahasim

me 987 milion lekë në vitin 2017, pra është likuiduar 500 milion lekë, ose 50.6%

më shumë se një vit më parë. Ndërsa po ta krahasojmë shërbimin e kryer prej

2,087 milion lekë, me shërbimin e likuiduar në vlerë 1,487 milion lekë kanë

ngelur pa likuiduar në fund të vitit 2018, vlera prej 609 milion lekë, rezulton

është shërbimi i kryer dhe i pa likuiduar, nga të cilat 306 milion lekë janë detyrim

i prapambetur i këtij shërbimi në fund të vitit 2018, e ndarë me:

Në DAPSHET, janë likuiduar 962 milion lekë, pra kanë ngelur pa likuiduar në fund

të vitit 520 milion lekë. Krahasuar me një vit më parë, vlera e likuiduar këtij

shërbimi është rritur me 32.8% më shumë, nga të cilat 288 milion lekë janë

detyrim i prapambetur i këtij shërbimi në fund të vitit 2018. Në Drejtoritë Rajonale janë likuiduar 516 milion lekë, pra kanë ngelur pa likuiduar

në fund të vitit 89 milion lekë. Krahasuar me një vit më parë, vlera e likuiduar

këtij shërbimi është rritur me 100% më shumë, nga të cilat 18 milion lekë janë

detyrim i prapambetur i këtij shërbimi në fund të vitit 2018. Pra nga auditimi në DAPSHET e këtij shërbimi, rezultoi se megjithëse shtesat e

buxhetit gjatë vitit 2018, likuidimi i këtij shërbimi, nuk është financuar për 3 muaj

të këtij viti, duke krijuar një detyrim të prapambetur (muajt gusht/pjesërisht,

shtator tetor), për 288 milion lekë dhe po të vazhdojë me këto ritme, sipas

përcaktimit të pikës 4.7 të kontratës së financimit, në të cilën është përcaktuar

se “.... për vonesa në likuidim, interesat që do të llogariten e maturohen duke

mbajtur parasysh normat e interesit të instrumentit kryesor të rifinancimit të

Bankës Qendrore Evropiane, i aplikuar në operacionin e fundit, i maturuar me

7%”, do të rezultojë që me ritmet e likuidimit të këtij shërbimi të rendojnë

buxhetin e shtetit edhe kamat vonesat.

Pra kontrata e financimit të këtij shërbimi, është hartuar në kushte favorizuese

vetëm për koncesionarin, duke filluar nga çmimet për kompleksitetet, mënyrën

si monitorohet dhe si financohet, apo si zgjidhen mosmarveshjet, por aspak të

tilla për autoritetin kontraktor FSDKSH, duke sjellë kështu në vazhdimësi

problematika në monitorimin dhe financimin e këtij shërbimi.

2. Nga auditimi mbi monitorimin e kontratës së kontrollit bazë CHECK-UP me PPP, rezultoi se edhe këtë vit nuk janë arritur projeksionet e kontratës, duke bërë

që pagesa e marrë tepër nga koncesionari për punën e pa kryer për vitet 2015,

2016, 2017 dhe 2018, të arrijnë në 800 milion lekë. Megjithëse KLSH, në

auditimet e mëparshme ka kërkuar që koncesionarit t’i paguhen vetëm kostot fikse për rastet e pa kryera dhe jo vlera e shpenzimeve variabël, të cilat nuk


316

ndodhin në rastin e një kontrolli bazë të pakryer, konstatohet se edhe këtë vit

është vazhduar si vitet e mëparshme, duke sjellë rritje pa të drejtë të kostove

buxhetore për këtë shërbim.

Gjithashtu këtë vit, si edhe vitet më parë të implementimit të këtij shërbimi, për

shkak të mosveprimit të strukturave shtetërore, vijohet të trajtohet ky shërbim

edhe me TVSH, duke i sjellë shtetit një kosto shtesë të konsiderueshme. Duhet

thënë se në rastin e TVSH ka një mosveprim të unifikuar të disa institucioneve

shtetërore, të cilat pasojnë përgjegjësitë nga njëri tek tjetri.

Tabela paraqet ecurinë e realizimit të kontratës së kontrollit bazë CHECK-UP për

gjithë shtrirjen kohore (2015, 2016, 2017 dhe 2018), si rastet e kryera e të

pakryera, vlerën e TVSH të likuiduar dhe vlerën e shpenzimeve variabël të

likuiduar për të 4 vitet e implementimit, si më poshtë:

Tabela nr. 7 Vitet:

Në %/tota

lit

Nr. Rasteve të kryera

Nr. Rast.të

faturuara

Vlera e faturuar Vlera e rasteve të pa kryera dhe të faturuara

Gjithsej diferencat

(tvsh+shpenzimet variabël) gjithsej Vlera e

TVSH

së faturuar

rastet e pa

kryera

vlera për rastet e

pakryera

Vlera e shpenz.

variabël

2015 61.74 244,420 395,833 730,0 68.2 121,678 151,413 279,263.8 72,678 194,356

2016 69.38 329,555 475,000 876,082.6 146,013 145,445 268,256.5 69,814 215,827

2017 66.65 316,601 475,000 876,082.6 146,013 158,399 292,147.9 76,032 222,045

2018 90.29 428,891 475,000 876,082.6 146,013 46,109 85,043.4 22,132 168,145

Shuma 72.46 1,319,467 1,820,833 3,358,316.0 559,719 501,366 924,711.6 240,656 800,375

Burimi: FSDKSH

-Për vitin 2018, kjo kosto shtesë llogaritet për 168 milion lekë, të cilën e përbëjnë 22 milion lekë shpenzimet variabël të kontrolleve të pa realizuara dhe 146 milion

lekë TVSH-ja e faturuar e këtij shërbimi.

-Për gjithë periudhën e kohëzgjatjes së kontratës (2015-2018), kosto shtesë

llogaritet për 800 milion lekë të cilën e përbëjnë 241 milion lekë shpenzimet

variabël të kontrolleve të pa realizuara dhe 560 milion lekë TVSH-ja e faturuar e

këtij shërbimi.

3.Nga auditimi mbi monitorimin e paketës së hemodializës, e cila zë peshën më

të madhe të paketave spitalore në vlerë 2,095 milion lekë, nga ku 11% e kësaj

kontrate në shumën 221 milion lekë mbulohet nga spitalet publike dhe 89% e

saj në vlerë 1,874 milion lekë realizohet në subjekte private dhe me PPP. Për vitin

2018, rreth 30% e kësaj pakete u realizua me PPP, në shumën 586 milion lekë, në krahasim me 410 milion lekë realizuar një vit më parë. Sipas kësaj kontrate

koncensionare, Fondi duhet të paguajë koncensionarin për numrin e projektuar

të pacientëve dhe seancave, pavarësisht se numri efektiv i pacientëve dhe i

seancave mund të jetë më i ulët se ai i projektuari.


317

11. MBI KONTABILITETIN DHE PASQYRAT FINANCIARE TË SHTETIT

Sistemi i thesarit është përgjegjës për mbajtjen e llogarive të shtetit dhe

përgatitjen e raporteve periodike e vjetore të zbatimit të buxhetit, si dhe

përgatitjen e pasqyrave financiare vjetore të qeverisjes së përgjithshme. Ministri

i Financave nxjerr, për të gjithë nëpunësit autorizues të njësive të qeverisjes

qendrore, vendore dhe të fondeve speciale, udhëzim për mbylljen e vitit

buxhetor dhe për publikimin e pasqyrave financiare. Nëpunësit autorizues të njësive të qeverisjes së përgjithshme, në fund të vitit depozitojnë në sistemin e

thesarit raporte financiare, sipas përcaktimeve të nëpunësit të parë autorizues,

për përgatitjen e pasqyrave financiare vjetore të qeverisjes së përgjithshme.

Nëpunësit autorizues të njësive të qeverisjes së përgjithshme finalizojnë dhe

konfirmojnë përfundimisht me nëpunësin e parë autorizues, pasqyrat financiare

vjetore të buxhetit brenda datës 31 mars.

Nga auditimi për vitin 2018, rezultoi se këtë vit pasqyrat financiare vjetore të

konsoliduara të qeverisjes së përgjithshme kanë filluar të përmirësohen, kështu:

- Janë realizuar regjistrimet në SIFQ gjendja e stokut të mëparshëm, përpara

implementimit të sistemit, për llogaritë speciale në Bankën e Shqipërisë. -Është pasqyruar gjendja e stokut të mëparshëm, përpara implementimit të

sistemit, për llogaritë speciale me financim të huaj në Bankën e Shqipërisë dhe

Bankat e Nivelit të Dytë.

-Është pasqyruar gjendja e stokut të borxhit, përpara implementimit të sistemit.

-Është pasqyruar dhe regjistruar gjendja e mëparshme, përpara implementimit

të sistemit, të aktiveve fikse, inventarëve, të drejtave dhe detyrimeve të ISSH dhe

FSDKSH si dhe të dhënat për çdo vit deri në vitin aktual.

-Është në proces regjistrimi i gjendjes së stokut të nënhuasë, përpara

implementimit të sistemit (objektiv i përfundimit të saj është brenda vitit 2019).

-Në mbështetje të pikës 42 të udhëzimit të ministrit përgjegjës për financat nr.8 datë 09.03.2018 “Për procedurat e përgatitjes, paraqitjes dhe raportimit të pasqyrave financiare vjetore në njësitë e qeverisjes së përgjithshme”, janë bërë migrimet e detyrimeve të prapambetura të raportuara nga njësitë e qeverisjes

së përgjithshme në një llogari kontabël specifike “486-Shpenzime të periudhave

të ardhshme”, duke sjellë ndryshime në llogaritë e periudhave të mbyllura. Për vitin 2018, akoma ka vështirësi dhe problematika në hartimin e pasqyrave

financiare të konsoliduara të shtetit, sepse pasqyrat financiare të konsoliduara

të gjeneruara nga Sistemi Financiar i Qeverisë (SIFQ), nuk japin një pamje të

drejtë të pozicionit financiar, performancës financiare dhe fluksit të mjeteve monetare të Qeverisë, nuk u japin mundësinë përdoruesve të interesuar, të

brendshëm dhe të jashtëm të marrin informacion të saktë e të nxjerrin

konkluzione të arsyeshme. Problematikë edhe këtë vit në konsolidimin e

pasqyrave financiare të shtetit janë:

a. Në degët thesarit nuk janë përmbushur afatet e dorëzimit të pasqyrave

financiare, nga disa institucione të qeverisjes së përgjithshme, me gjithë kujtesën

nga Drejtoria e Përgjithshme e Thesarit/Drejtoria e Operacioneve të Thesarit, për

mos dërgimin e pasqyrave financiare dhe parregullsitë e konstatuara në to,

dërguar Bashkive dhe Degëve të Thesarit në rrethe, prapë ka vazhduar thyerja e afateve, pra dërgimi i tyre mbas datës 31.03.2019, si në Degën e Thesarit:

Skrapar me 38.5% të subjekteve buxhetore me vonesë; Delvina me 22.2%; Kavaja

me 18.8%; Dibra dhe Devolli me 14.3%; Gjirokastra dhe Saranda me 7.7%;

Tropoja me 10%; Durrësi me 7.4%; Tirana me 5%; Fieri me 4.7% dhe Korça me

3.8%. Për të 45 rastet e dorëzuara me vonesë të pasqyrave financiare të

MBI KONTABILITETIN DHE PASQYRAT FINANCIARE TË SHTETIT

318

institucioneve buxhetore, në kundërshtim me ligjin nr.9936, datë 26.06.2008

“Për Menaxhimin e Sistemit Buxhetor në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar me ligjin nr.57/2017, datë 02.06.2017, në nenet 62 dhe 71 të tij, nuk është vënë

në zbatim nga nëpunësi i parë autorizues masë administrative, ose gjoba në

masën 1-3 paga mujore”;

b. Mangësi në evidentimin dorëzimin e pasqyrat financiare, të institucioneve

eksta-buxhetore, ku nuk na u vu në dispozicin nga Drejtoria e Thesarit një listë e

plotë e këtyre institucioneve, por nga kërkesa e bërë, të dhënat për numrin e

tyre kjo drejtori i mer nga ISTAT. Nga informacioni i raportuar, rezultati i

përgatitjes dhe dorëzimit të pasqyrave financiare është se rreth 22% prej tyre,

nuk kanë dorëzuar pasqyra financiare dhe 50% prej tyre, i kanë dorëzuar ato me

shumë vonesë.

c. Konstatohet dhe pranohet nga vetë Drejtoria e Thesarit se ka diferenca midis

Pasqyrave Fizike, të dorëzuara nga institucionet buxhetore në degët e thesarit

dhe pasqyrave financiare të gjeneruara nga Sistemi Informatik Financiar i

Qeverisë (SIFQ), si në të ardhura (sidomos në të ardhurat e konstatuara në tatim

doganat) edhe në shpenzime;

d. Konstatohet dhe pranohet nga vetë Drejtoria e Thesarit se Njësitë e Qeverisjes

së Përgjithshme kanë vazhduar kontabilizimin e transaksioneve financiare për

periudhat e mbyllura më parë gjatë gjithë vitit 2018, duke bërë që vlerat e

periudhës së mëparshme të pasqyrave të gjeneruara prej tij, të ndryshojë sa herë i printon ato nga sistemi, duke i bërë këto pasqyra të pabesueshme dhe në

kundërshtim me rregullat bazë të kontabilitetit;

e. Mangësi të tjera të hasura në pasqyrat financiare është edhe evidentimi jo i

saktë e korrekt i aktiveve të trupëzuara në shumë institucione buxhetore, të

konstatuara në auditime të ndryshme e që fillojnë me vlerësimin e tyre, vlerën e

investimit, trasferimet dhe nxjerrjen jashtë përdorimit të tyre, veprime e

mosveprime që nuk tregojnë vlerën e saktë të pasurisë shtetërore në momentin

e mbylljes së këtyre pasqyrave financiare. Edhe për vitin 2018, MFE nuk ka një metodologji për vlerësimin dhe rivlerësimin e aseteve të trupëzuara dhe një plan

masash për të vënë në jetë Strategjinë e Menaxhimit të Financave Publike 2020-

2022, të cilat duhet të shërbejnë si bazë për përgatitjen e inventarit të aseteve si

për qeverisjen e përgjithshme edhe për qeverisjen vendore, ashtu edhe për

përgatitjen e saktë të pasqyrave të konsoliduara financiare të qeverisë.

Përmbledhja e Opinioneve të Pasqyrave Financiare të Institucioneve Qendrore

Tabela nr. 1

Nr.

SUBJEKTI

OPINIONI FINANCIAR

I Pakualifikuar Opinion i

kualifikuar

Opinion

negativ

Refuzim i

opinionit Pa

rezervë

Me

rezervë

1 Autoriteti Kombëtar I Ushqimit 1

2 Ministra e Drejtësisë 1

3 DAR, Durrës 1

4 AZHBR 1

5 MUZEU HISTORIK KOMBETAR 1

6 Ministria e Shëndetësisë (faze

evadimi)

1 1

7 Universiteti Bujqësor Tiranë 1

8 Shërbimi Kombëtar i punësimit 1

9 Ministria e Infrastrukturës dhe

Energjisë

1

10 Ministria e Bujqësisë dhe

Zhvillimit Rural

1

11 ILDKPKI 1


319

12 Drejtoria e Përgjithshme e

Burgjeve

1

13 Ministria e Mjedisit dhe Turizmit 1

14 Gjykata kushtetuese 1

15 Universiteti "Aleksandër Moisiu"

Durrës

1

16 Akademia e Shkencave 1

17 Gjykata Administrative e Apelit

Tiranë

1

SHUMA 13 1 3 1 0

Burimi: KLSH

Përmbledhja e Opinioneve të Pasqyrave Financiare të njësive të Vetëqeverisjes Vendore

Sipas planit vjetorë të miratuar nga Kryetari i KLSH, Departamenti i Auditimit të

Njësive të Vetëqeverisjes Vendore, për periudhën 01.01.2018 deri më 30.9.2019 ka audituar gjithsej 27 subjekte, ku 17 subjekte të audituara janë të llojit auditim

financiar “Mbi dhënien e opinionit të pasqyrave financiare të aktivitetit të vitit 2018”, ndërsa për 101 subjekte nuk është dhënë opinion pasi periudha e

auditimit nuk përputhet me periudhën e mbylljes së pasqyrave financiare, ku

subjektet janë mbyllur me proces auditimi para datës 31.3.2019.

Në 17 subjektet ku është kryer auditimi financiar mbi dhënien e opinionit të

pasqyrave financiare të vitit 2018, rezulton se në 13 subjekte është dhënë

opinion i kualifikuar, në 2 subjekte është dhënë opinion i pakualifikuar pa

rezervë, konkretisht në subjektet: Bashkia Librazhd dhe Libohovë, në 1 subjekt është dhënë opinion i pakualifikuar me rezervë, evidentuar kjo në Bashkinë

Dropull dhe në 1 subjekt është dhënë opinion i kundërt, evidentuar kjo në

Bashkinë Gramsh, konkretisht pasqyra: Tabela nr. 2

Nr. SUBJEKTI

OPINIONI

I pakualifikuar

Kualifikuar Kundërt Pa

rezervë

Me rezerve

1 Bashkua Kurbin 1

2 Bashkia Shijak 1

3 Bashkia Librazhd 1

4 Bashkia Mat 1

5 Bashkia Pukë 1

6 Bashkia Fushë Arrëz 1

7 Bashkia Sarandë 1

8 Bashkia Libohovë 1

9 Bashkia Patos 1

10 Bashkia Bulqizë 1

11 Bashkia Gramsh 1

12 Bashkia Shkodër 1

13 Bashkia Dropull 1

14 Bashkia Tiranë 1

15 Nd. Parking (B. Tiranë) 1

16 DPN2PQ ( B. Tiranë) 1

17 DSHKM (B. Tiranë) 1

Gjithsej 2 1 13 1

Burimi: KLSH

KLSH në auditimet e kryera, dhënien e opinioneve të pasqyrave financiare të vitit 2018, e ka mbështetur në mangësitë e konstatuara, të cilat konsistojnë në këto

drejtime:

-Disa nga llogaritë e aktivit nuk përputhet me përmbajtjen ekonomike të aseteve

duke i denatyralizuar ato; -Në të gjitha rastet, nga njësitë e qeverisjes vendore,

nuk janë kryer inventarizime mbi gjendjen fizike të Aktiveve (Të qëndrueshme)

Afat Gjatë Materiale (si Toka, Troje, Terrene, Pyje, Plantacione, Ndërtesa e

1 Bashkitë: Mirditë, Vorë, Tropojë, Selenicë, Elbasan, Pogradec, Devoll, DPTTV Bashkia Tiranë,

Këshilli Qarkut Tiranë dhe Durrës.


320

konstruksione etj.), pavarësisht nga burimi i financimit (të ardhurat e veta ose

nga kalimet në pronësi të tyre me VKM); - Nuk janë pasqyruar saktë detyrimet

kreditore, përfshi këtu dhe detyrimet sipas vendimeve të formës së prerë të

gjykatave; -Nuk janë pasqyruar saktë të drejtat për arkëtime ndaj debitorëve pasi

mungon dokumentacioni i nevojshëm kontabël e ligjor për këto llogari debitorësh; Pasqyrat financiare, nuk pasqyrojnë detyrimet e angazhimit sipas

vlerës së kontratave të lidhur me sipërmarrësit pas procedurave të prokurimit;

-Në disa llogari të pasqyrave financiare, janë kryer veprime kontabël të gabuara

duke denatyruar përmbajtjen e tyre.

DETYRIMET E PRAPAMBETURA

Nga auditimi për vlerësimin e saktësisë dhe plotësisë së raportimit të stoku të

detyrimeve të prapambetura në përputhje me VKM nr.50 “Strategjia e Parandalimit dhe Shlyerjes së detyrimeve të prapambetura” rezulton se nga MFE më 31.12.2018, ky stok raportohet në shumën 15.5 miliard lekë ose 8% më i ulët

nga raportimi i datës 31.12.2017. Duhet theksuar se, në zbatim të VKM nr.50,

është përpiluar nga MFE dhe Manuali udhëzues për rregjistrimet kontabël në

SIFQ të faturave të prapambetura dhe më tej është dizenjuar dhe raporti për

raportimin e detyrimeve të prapambetura nga SIFQ sipas llojit dhe institucioneve

debitore. Kështu, sipas institucioneve nga këto dhëna evidentohet se vetëm 30

njësi nga totali i institucioneve të qeverisjes qendrore dhe vendore, raportojnë

22.22 miliardë lekë detyrime ose 80% të stokut progresiv të akumuluar dhe

raportuar prej 27.8 miliardë lekë më 31.12.2018. Këtu veçojmë Bashkinë Tiranë me 5.97 miliardë lekë ose 21% e stokut, Autoritetin Rrugor Shqiptar me 5.48

miliardë lekë ose 20% të stokut të faturave të prapambetura, Drejtorinë e

Ujësjellës Kanalizime me 1.07 miliardë lekë ose 4% e stokut, Ministrinë e

Mbrojtjes me 0.9 miliardë lekë ose 3% e stokut etj. Sipas llojit të detyrimit në

formatin e përcaktuar në Strategjinë e miratuar me VKM nr.50 situata paraqitet

në tabelën në vijim: Tabela nr. 3

Lloji i detyrimit

Balanca progresive në

lekë 31.12.2017

Balanca progresive në

lekë 31.12.2018

Shtesa për vitin 2018

Pagesa gjatë vitit 2018 Detyrimi i

mbetur në lekë 31.12.2018

4864100-Vendime Gjyqësore 1,938,071,716 4,409,845,813 2,471,774,098 (1,377,413,818) 3,032,431,995

4864200-DetPrap Shërbime 2,132,338,805 3,053,194,159 920,855,354 (1,685,709,310) 1,367,484,848

4864300-DetPrap Mirëmbajtje 1,392,916,675 1,952,628,078 559,711,403 (1,131,912,477) 820,715,601

4864400-DetPrap Investime 9,895,651,219 14,879,647,500 4,983,996,281 (7,363,798,063) 7,515,849,437

4864500-DetPrapRimbursi TVSH

930,000 930,000 930,000

4864900-DetPrap Te Tjera 1,076,449,849 3,521,044,520 2,444,594,671 (753,214,702) 2,767,829,818

Gjithsej 16,435,428,263 27,817,290,069 11,381,861,806 (12,312,048,370) 15,505,241,700

Burimi: MFE

Shpenzimet për investime të rrjedhura prej angazhimeve të ndërmarra pa fonde

buxhetore vazhdojnë të mbeten shkaku kryesor i krijimit të detyrimeve të

prapambetura, ndjekur nga detyrimet rrjedhur prej vendimeve gjyqësore. Duket

se pagesa e kryera në total 12.3 miliardë lekë janë veçse 1 miliardë lekë më

shumë se detyrimet e raportuara rishtaz duke dhënë një impakt në balancën

neto të stokut të detyrimeve të prapambetura me vetëm 1.1 miliardë lekë ose 8% më pak se një vit më parë. Pavarësisht progresit, nga auditimi i të dhënave të

tabelës gjeneruar nga SIFQ si dhe të dhënave që disponojmë nga moduli i

pagesave në SIFQ, në gjykimin e audituesit, rezulton se ky raportim nuk është i

plotë dhe i saktë dhe balanca neto e raportuar më 31.12.2018 vlerësohet të jetë

të paktën 20 miliardë lekë pa përfshirë këtu detyrimin për rimbursimin e TVSH, i

cili sipas raportimeve të DPT rezulton të jetë në shumën 20 miliardë lekë2. Në

2 Sipas evidencave të auditimit në DPT


321

kushtet kur nuk kemi një raportim të detajuar të kësaj balance midis detyrimit

korrent të vitit 2018 dhe atij të mbartur nga vitet e kaluara nuk mund të japim

siguri se vlera e raportuar prej 930,000 është e saktë. Më tej, në këtë raportim

nuk pasqyrohen të jenë rregjistruar detyrimet për vendimet gjyqësore

ndërkombëtare si dhe detyrimet për rimbursimin e tepricës kreditore të tatim fitimit.

Gjithashtu, për sa i përket saktësisë së balancës progresive të raportuar prej

27,817,290,069 lekë, raportimi i detyrimeve të prapambetura vazhdon të

bazohet në vetëdeklarimin e njësive të cilat kanë pranuar një faturë për punime

apo shërbime të kryera pa plan buxhetor, dhe rregjistrimi i këtyre faturave si një

detyrim i ardhshëm pa rregjistruar ekstremitetet e faturës nuk jep mundësi për

të analizuar maturitetin e detyrimit në momentin e rregjistrimit. Nëse do të

supozonim se çdo faturë para datës 2018 është deklaruar dhe rregjistruar në

SIFQ më 31.12.2017 atëherë shtesa prej 11.3 miliardë lekë e shtuar gjatë vitit

2018 presupozohet të jenë detyrime të reja të vitit 2018 të cilat do të paguhen në vitin 2019. Nga kjo shtesë raportohet se 4.9 miliardë lekë janë detyrime të

prapambetura –investime. Por, nga të dhënat e 5-mujorit të parë të vitit 2019

rezultojnë se janë paguar fatura që datojnë viti 2018 në shumën 10.1 miliard lekë

nga të cilat 6.8 miliard lekë janë fatura për shpenzime për investime

(llog.230+231) pra 1.9 miliardë lekë më shumë pagesa në vetëm në 5-muaj nga

ato të raportuara.

Në vijim, nga auditimi rezulton se edhe balanca e raportuar nga MFE si “detyrime të paguara” prej 12.3 miliardë lekë nuk rakordon me shumën e pagesave që

evidentohet për detyrimet e prapambetura nga databaza e pagesave që grupi i

auditimit disponon. Nga kjo databazë rezultojnë 19.8 miliardë pagesa të faturave për investime dhe shpenzime të tjera të cilat datojnë midis vitit 2001

dhe 2017 ose 7.5 miliardë lekë pagesa më shumë se shifra e raportuar nga MFE.

Kjo shumë është edhe më e madhe se balanca fillestare e raportuar më 1.1.2018

prej 16.4 miliardë lekë.

Vetëm për zërin “detyrime për investime” këto pagesa rezultojnë të jenë 13,7

miliard lekë (llog 230+231), ose 6.4 miliardë lekë më shumë se shuma e raportuar

e paguar.

Gjithashtu, nisur nga problematika e konstatuar në auditimin e kaluar, mbi

faturat që realisht ishin të viteve të mëparshme por të rregjistruara me data

furnitori për vitin 2018, u shqyrtuan përshkrimet e faturave për investime ku përsëri rezultuan fatura të vitit 2017 të rregjistruar si fatura të vitit 2018. Për më

tepër, gjatë këtij verifikimi një tjetër fenomen u konstatua në lidhje me

deklarimin dhe faturimin e shpenzimeve të kryera: ai i faturimit të situacioneve

të vitit 2017 në vitin 2018. Shpesh në përshkrime gjejmë të cituar dhe datën e

akt-kolaudimit apo marrjes në dorëzim e vitit 2017, duke konfirmuar kështu

përfundimin e punimeve në 2017 por të pafaturuar në momentin e konstatimit

në përputhje me Udhëzimet e MFE. Rastet e paraqitura në tabelën në vijim

ilustrojnë situatën e përshkruar sa më lartë. Lista e plotë e 86 rasteve të

konstatuara nga auditimi paraqitet në Aneksin 7 të RPA. Tabela nr. 4

Nr. FATURËS PERSHKRIMI FATURES

INSTITUCIONIT

Projekt FURNITORI Shuma Dt.Furnitori

t

23923260012018

lik fat nr 458

dt31.01.2018,493 dt

18.04.2018,488 dt

31.03.2018 kontrat

nr 2126 dt

21.07.2017 up nr 14

dt 22.05.2017

situacioni nr 2 dt

21.07.2017

Bashkia

Finiq (3704) M991543 2 T 72,347,000 18-APR-18


322

32921160012

018

Rikualifikim i

qendres urbane te

qytetit

Libohove,fatura

nr.94,dt.27.11.2018,

seria 47240604

Situacion

perfundimtar

kontrate punimesh

dt.08.08.2017

aktkolaud dt

27.06.2018 Çertifik

marrje perkoh ne

dorez 09.07.2018

Bashkia

Libohove M991495

ALBA

KONSTRUKSI

ON

67,484,491 27-NOV-18

Burimi: MFE

Duke marrë në konsideratë këto raste si raste të munguara në raportimin e

detyrimeve të prapambetura për shkak të faturimit të mëvonshëm balanca e

raportuar do të shtohej edhe me shumën prej 884,644,201 lekë. Në konkluzion, në gjykimin e audituesit gjatë vitit 2018 janë paguar fatura të

prapambetura të cilat nuk kanë kaluar dhe nuk janë raportuar paraprakisht

nëpërmjet skemës së rregjistrimit në llogarinë 486 parashikuar në Udhëzimin

nr.5 datë 27/02/2014 “Për shlyerjen e detyrimeve të prapambetura”. Në Degët e Thesarit vijojnë të dërgohen dhe pranohen fatura të prapambetura, të lëshuara

në kushtet e mungesës së fondeve buxhetore dhe për më tepër të padeklaruara

që në momentin e pranimit të tyre. Në këto kushte grupi i auditimit nuk mund të

japë siguri se shifrat e raportuara janë jo të sakta dhe të plota.

Krijimi i stokut të “ri” të faturave të prapambetura është një fenomen në rritje si pasojë e thyerjeve në vazhdimësi e procedurave miratuese të angazhimeve buxhetore dhe mungesës së kontrolleve dhe masave në rregjistrimin e

dokumenteve dhe transaksione përkatëse, shtjelluar më hollësisht në këtë

raport auditimi.

Gjithashtu, skema e udhëzuar përveç kontabilizimit të gabuar të këtij detyrimi

duke e klasifikuar nuk mund të jetë një zgjidhje e përhershme për shkeljet e

procedurave të parashikuara për disiplinimin e angazhimeve buxhetore.

Referuar Manualit udhëzues përdorimi përfundimtar “Mbi regjistrimin, ngarkimi dhe postimin në sistem të detyrimeve të prapambetura” mbi bazën e të cilit udhëzohen Degët e Thesarit për mënyrën e rregjistrimit të tyre në sistemin SIFQ,

institucionet rregjistrojnë faturat në Thesar ku ky i fundit i kontabilizon ato jo mbi bazë trasaksioni por si balanca kontabël në një llogari të hapur enkas për

këto fatura; grupi 486, llogaria 4864 “shpenzime të periudhave të ardhshme-

fatura të prapambetura”, në momentin që një faturë e prapambetur autorizohet për t’u paguar nga NA (pas alokimit të fondeve buxhetore), me dërgimin e

dokumentacionit në Thesar, veprimi i parë i rregjistruar në llogarinë 4864

stornohet, fatura rregjistrohet për herë të parë si transaksion shpenzimi dhe më

pas paguhet. Mënyra e kontabilizimit të stokut të faturave të prapambetura si

"shpenzime të periudhave të ardhshme" vazhdon të jetë e njëjtë sinë vitin 2017

e cila në gjykimin e grupit të auditimit është e gabuar dhe në kundërshtim me

ligjin e zbatimit të buxhetit dhe standardeve të kontabilitetit dhe me parimin e njohjes së shpenzimit në momentin e ndodhjes sipas Udhëzimit nr. 8 dt 9.3.2018

pika 363 sipas të cilit shpenzimi njihet në momentin e ndodhjes/kryerjes. Kjo me

3Udhëzimi nr. 8 dt. 9.3.2018 “Për Procedurat e Përgatitjes, paraqitjes dhe raportimit të pasqyrave financiare vjetore të qeverisjes së përgjithshme”, pika 36 paragrafi 2:“Detyrimet tё evidentohen nё pasqyrat financiare duke mbajtur parasysh njohjen nё çastin e ndodhjes si shpenzime, pavarësisht

nga data e pagesës sё tyre nga llogaritё financiare. Në këtë rast, duhet të mbahet nën kontroll evidentimi joreal i detyrimeve nё marrëdhëniet e shtetit me njёsitё e qeverisjes sё përgjithshme

(llogaria 4341 “Operacione me shtetin (detyrime)”.


323

impakt, deformim të pasqyrave financiare dhe treguesve fiskal: zëri shpenzime

dhe rrjedhimisht deficitit buxhetor. Llogaria e zgjedhur për kontabilizimin e

faturave është një llogari aktive dhe duhet të preket për shpenzime të

parapaguara dhe që i përkasin periudhave të ardhshme. Pavarësisht se këto

shpenzime janë kryer me ose pa fonde buxhetore përveç mungesës së masave për parandalimin e kryerjes së këtyre shpenzime pa fonde disponibël, fenomen

që mbetet tepër problematik dhe i përhapur edhe gjatë vitit 2018, MFE me

arsyetimin që “të paktën të kemi informacion mbi stokun e faturave të prapambetura” ka zgjedhur një kontabilizim që denatyron zërin e zgjedhur të

bilancit. Për më tej, kjo mënyrë kontabilizimi duke mos prekur klasën e duhur të

shpenzimeve apo investimeve, bën që stoku i detyrimeve të prapambetura apo

borxhi ndaj palëve të treta i krijuar nga angazhime të pabuxhetura apo

parashikuara në PBA, nuk raportohet në treguesit e konsoliduar fiskal me

arsyetimin që “ligji lejon njohjen, rregjistrimin dhe pagesën vetëm të faturave për të cilat ka fonde disponibël”. Në këto kushte, nisur edhe nga fakti që nuk është bërë asnjë ndryshim në procedurën e deklarimit të faturave të

prapambetura, pa asnjë masë nga NPA dorëzimin me vonesë të kontratave dhe

fatura shkak për rritjen e këtij stoku, nuk mund të japim siguri se stoku i fatura

të prapambetura të mbetura pa paguar më 31.12.2018 është i saktë dhe i plotë.

Në konkluzion detyrimet ndaj furnitorëve mbeten një “burim financimi” i paraportuar.

Nga auditimi i pasqyrave financiare të FSDKSH rezultoi një detyrim i prapambetur

në fund të vitit 2018, për 1,222 milion lekë, e duke e krahasuar me një vit më

parë, ka rezultuar rreth 4 herë më i lartë. Ky detyrim i prapambetur ka rezultuar

kryesisht në shpenzime të pa likuiduara për rimbursimin e barnave dhe shërbimin e sterilizimit. Megjithëse rritja e këtij detyrimi, nuk është i gjithi faktor

i riskut të brendshëm, për shkak të kontratës koncensionare të financimit të

sterilizimit (Sani Servis shpk), që pavarësisht kërkesave periodike pranë

autoritetit kontraktor MSHMS dhe pranë MFE për rritje të kufirit të shpenzimeve,

nuk është bërë e mundur të likuidohen të gjithë detyrimet për shkak të

respektimit të limiteve buxhetore, prapë ritja e këtij detyrimi këtë vit është në

nivele shumë të larta. Peshën specifike më të madhe në detyrimin e

prapambetur e ka Rimbursimi i Barnave, në vlerë 916 milion lekë, ose 75% të tij

dhe likujdimi i kontratës së “Sani servis” shërbimi i kontratës të sterilizimit, në vlerë 306 milion lekë, ose 25% e totalit të detyrimit të prapambetur në fund të vitit 2018.


325

12. DËMET DHE PARREGULLSITË NË EKZEKUTIMIN E BUXHETIT TE VITIT 2018

12.1 Përmbledhëse e shkeljeve me pasojë dëm në buxhetin e shtetit dhe detyrimet

debitore deri më 31.12.2018.

I. Të Ardhura të Munguara për Buxhetin e Shtetit 000/lekë 1 Nga Shkeljet në Zbatimin e Legjislacionit Tatimor 76,711

2 Nga Shkeljet në Zbatimin e Kodit Doganor 1,024,857

3 Nga Keqadministrimi i Pronës Shtetërore të Dhënë me Qera dhe Koncesione 23,919,179


5 Të Tjera 870,955

Totali i Të Ardhurave të Munguara të Konstatuara në Zbatim të Buxhetit të Shtetit, Viti 2018

26,500,282

II. Dëmi Ekonomik për Buxhetin e Shtetit 000/lekë 1 Në Shpenzimet për Paga, Sigurime dhe Shpërblime 40,471

2 Në Shpenzimet Operative 385,510

3 Në Shpenzimet për Investime 244,554

4 Në Koncesionimin e Pronës Shtetërore 179,286

5 Të Tjera 71,377

Totali i Dëmit të Konstatuar në Zbatim të Buxhetit të Shtetit, Viti 2018 921,198

TOTALI I DËMIT (I+II) = 27,421 milionë lekë

12.2 Të ardhura apo shpenzime të realizuara në kushtet e parregullsive në zbatimin e

dispozitave ligjore në fuqi, me efekte negative për buxhetin e shtetit e vitit 2018

I. Efekte Negative në të Ardhurat e Buxhetit 000/lekë 1 Nga Shkeljet në Zbatimin e Legjislacionit Tatimor 26,230,212

2 Nga Shkeljet në Zbatimin e Kodit Doganor 29,450

3 Nga Keqadministrimi i Pronës Shtetërore të Dhënë me Qera Dhe Koncesione 32,688


5 Të Tjera 241,587

Totali I Efekteve Në Zbatim Të Buxhetit Të Shtetit, Viti 2018 26,545,474

II. Efekte Negative për Shpenzimet E Buxhetit 000/lekë

1 Në Shpenzimet për Paga, Sigurime dhe Shpërblime 334,081

2 Në Shpenzimet Operative 21,843,541

3 Në Shpenzimet për Investime 51,446,905

4 Të Tjera 9,838,970

Totali i Efekteve në Zbatim të Buxhetit të Shtetit, Viti 2018 83,463,497

TOTALI I MOS EFEKTIVITETIT (I+II) = 110,008 milionë lekë

12.3 Vlera e borxhit tatimor dhe doganor

III. Të Dhënat mbi Detyrimet e reja Debitorë 000/lekë 1 Vlera e Borxhit Tatimor në Sektorin e Tatimeve (Dpt) dhe e Sig.Shoqërore 12,194,594

2 Vlera e Borxhit Doganor në Sektorin e Doganave (Dpd) 3,649,549

3 Vlera E Borxhit Tatimor Në Pushtetin Vendor 11,148

Totali I Detyrimeve Në Fund Të Vitit 2018 15,855,291


327

PJESA II.

MBI MENAXHIMIN FINANCIAR DHE KONTROLLIN E

BRENDSHËM

Mbi përgatitjen e Raportit Vjetor nga drejtoria e Përgjithshme e harmonizimit të Kontrollit të Brendshëm Financiar Publik Raporti Vjetor i përgatitur dhe paraqitur përpara Kuvendit të Shqipërisë “Mbi Zbatimin e Buxhetit të vitit 2018” ka si pjesë integrale edhe Raportin Vjetor “Mbi Funksionimin e Sistemit të Kontrollit të Brendshëm Financiar Publik në Njësitë e

Qeverisjes së Përgjithshme”, raport që ka si qëllim “Ofrimin e informacionit mbi aktivitetet dhe rezultatet e arritura nga përfituesit e fondeve publike gjatë

procesit të ngritjes, zhvillimit dhe forcimit të sistemit të menaxhimit financiar

dhe kontrollit dhe funksionit të auditimit të brendshëm. Pikat e forta dhe të

dobëta të sistemit si dhe rekomandimet në kuadër të zhvillimit dhe përmirësimit

të mëtejshëm të tij. Ai merr në konsideratë objektivat e parashikuara në shtyllën

pesë të Strategjisë së Menaxhimit të Financave Publike 2014-2020, mbi reformat

në fushën e kontrollit të brendshëm….” Misioni i KLSH, referuar detyrimit që rrjedh nga Kushtetuta dhe Ligji organik të

Buxhetit të Shtetit është të japim një opinion të pavarur mbi konkluzionet dhe opinionin e paraqitur në këtë raport mbi cilësinë e sistemit të menaxhimit

financiar dhe kontrollin si dhe nivelin e auditit të brendshëm në sektorin publik.

Këtë opinion e kemi plotësuar edhe me një vlerësim të nivelit të arritjes së

objektivave të vendosura në shtyllën e pestë të Strategjisë së Menaxhimit të

Financave Publike 2014-2020, lidhur me sistemet e kontrollit të brendshëm.

Përgatitja e Raportit Vjetor 2018 e dorëzuar nga Drejtoria e Përgjithshme e

Harmonizimit të Kontrollit të Brendshëm Financiar Publik në MFE, është

përgatitur siç edhe cilësohet në këtë raport “në bazë të raporteve individuale vjetore të njësive të qeverisjes së përgjithshme mbi përshtatshmërinë dhe

funksionimin e sistemit të menaxhimit financiar dhe kontrollit dhe auditimit të brendshëm gjatë vitit 2018”, çka tregon mundësinë e mbartjes së gabimeve.

Për qëllime te përgatitjes së Raportit Vjetor, DH/MFK ka kryer rishikimin e

pyetësorit të vetëvlerësimit, pyetësor i cili ka marrë miratimin në mbledhjen nr.

3 të Bordit të KBFP zhvilluar në datë 27.12.2018, ku është dakordësuar edhe

rishikimi i metodologjisë së monitorimit të performances për njësitë publike.

Miratimi zyrtar i pyetësorit të vetëvlerësimit për kontrollin e brendshëm

financiar publik është kryer pas miratimit të metodologjisë së rishikuar të

monitorimit të performancës, sipas urdhrit nr. 117, datë 01.04.2019 të Ministrit

të Financave dhe Ekonomisë.

Pavarësisht kësaj, DH/MFK, ka kryer njoftimin e njësive publike përgjatë muajit janar-shkurt mbi përmbajtjen e pyetësorëve të rishikuar duke kërkuar dorëzimin

e tij pranë nëpunësit të pare autorizues sipas ligjit “Për Menaxhimin Financiar dhe Kontrollin”. DH/MFK ka kryer trajnime të njësive publike gjatë periudhës 6 Shkurt-21 Shkurt 2019, periudhë kjo që përkon me përgatitjen e raportit për

cilësinë e sistemeve të kontrollit të brendshëm (fund i muajit Shkurt është afati i

dorëzimit pranë DH/KBFP). Siç edhe cilësuam më lart, raportimi për efekt të

treguesve të kontrollit të brendshëm financiar publik është bazuar në të dhënat

e dorëzuara nga njësitë publike, pikërisht në të njëjtën periudhë në të cilën është

kryer dhe trajnimi i tyre për pyetësorët e ndryshuar. Nga ana tjetër, ndryshimi i

pyetësorit nuk është shoqëruar me rishikim të manualit të MFK miratuar me urdhrin e Ministrit Financave nr. 108 datë 17.11.2016, me qëllim përshtatjen e

MBI MENAXHIMIN FINANCIAR DHE KONTROLLIN E BRENDSHËM

328

tij me ndryshimet në mënyrën e vlerësimit të sistemeve të kontrollit të

brendshëm publik.

Raporti Vjetor, nuk paraqet një opinion të qartë mbi sistemet e kontrollit të

brendshëm në sektorin publik, megjithëse ka një përmbledhje të gjatë të

problematikave të konstatuara lidhur me këto sisteme. Mbetet problematik fakti se, në të gjitha rastet parregullsitë dhe mangësitë nuk shoqërohen me masa të

cilat në gjykimin e audituesve shtetërorë të KLSH, do të rrisnin “presionin” pozitiv për të përmirësuar kuptimin dhe funksionimin e sistemeve të kontrollit të

brendshëm nga drejtuesit e njësive publike. Drejtoria e Përgjithshme e

Harmonizimit të Kontrollit të Brendshëm Financiar Publik, sipas opinioni të

pavarur të KLSH e lexon misionin e saj si raportuese e të dhënave të

vetëvlerësimeve dhe hartuese metodologjish që çdo vit sjellin qasje të re në

treguesit e matjes së performancës dhe që sjell pamundësi për një lexues të

jashtëm, qoftë ky edhe Kuvendi i Shqipërisë, për të parë e vlerësuar

“evolucionin” (pozitiv/negativ) të sistemeve të kontrollit të brendshëm. Raporti Vjetor, reflekton një qasje jo të thelluar të raportimit të problematikave

të funksionimit të strukturave të Auditit të Brendshëm, nuk kanë arritur të

sigurojë pavarësinë e synuar të njësive të auditit të brendshëm publik dhe në

kuptimin e rolit real që kanë strukturat e AB për arritjen e objektivave

institucionale dhe përmirësimin e funksionimit të njësive publike.

Në këtë raport, nuk gjejmë të shprehur qartë, që strukturat e Auditit të

Brendshëm Publik, në pjesë të konsiderueshme nga njëra anë janë ngritur dhe

funksionojnë në kundërshtim me kornizën rregullative në fuqi, dhe nga ana

tjetër, nuk japin siguri, nuk garantojnë pavarësinë institucionale dhe

profesionalizmin e tyre, fakt që kur shoqërohet me mos funksionimin e tyre real (reflektuar në nivele minimale misionesh auditimi, pa diskutuar në këtë rast

cilësinë e punës së tyre në drejtim të zbatimit të standardeve të auditimit), duhet

ti bëjë strukturat drejtuese të ekzekutivit, të shqetësohen, për “parazitizmin” e disa njësive të auditit të brendshëm publik, ndërkohë që këto struktura, duhet

të ishin në front të parë për të siguruar ngritjen, funksionimin dhe konsolidimin

e sistemeve të kontrollit të brendshëm.

KLSH, edhe këtë vit sjell në vëmendje të Kuvendit se nevoja për ndërhyrje të thella dhe në përputhje me kushtet e kulturës drejtuese dhe mentalitetit të administratorëve publik, është jo vetëm nevojë por edhe domosdoshmëri. Përgatitja e strategjive apo metodologjive që përafron me modelet më të mira evropiane me kapacitete dhe mjedis në vend që të na përafrojë me modelet e synuara, krijon konfuzion e paqëndrueshmëri duke zhvendosur vijën ndarëse shumë larg.

2.1. MBI MENAXHIMIN FINANCIAR DHE KONTROLLIN NË SEKTORIN PUBLIK

2.1.1 Produktet e Strategjisë për Menaxhimin e Financave Publike 2014-2020

Strategjia për Menaxhimin e Financave Publike 2014-2020 për shtyllën 5 –

Kontroll i brendshëm efektiv, ka vendosur objektivat: Përgjegjshmëria

menaxheriale efektive në njësitë e qeverisjes qendrore dhe vendore dhe zbatimi

i suksesshëm i praktikave moderne të menaxhimit në të gjitha institucionet e

qeverisjes vendore dhe qendrore. Megjithë përpjekjet dhe punën e bërë nga

Drejtoria e Përgjithshme e Harmonizimit të Kontrollit Brendshëm Financiar

Publik, në të dy elementët e KBFP-së si nëpërmjet trajnimeve të vazhdueshme

dhe asistencës dhënë në drejtim të monitorimit të sigurimit cilësisë së

strukturave të Auditimit të Brendshëm, dhe po ashtu për menaxhimin financiar


329

dhe kontrollin nëpërmjet përmirësimeve të bëra në Manualin e vlerësimit të

MFK-së në kontrollin e njësive publike mbetet ende një sfidë rritja e eficensës së

këtyre strukturave dhe sistemit të kontrollit të brendshëm financiar publik në

tërësi. Duke qenë se jemi në vitet e fundit të implementimit të strategjisë duhet

që Raporti Vjetor i përgatitur të reflektonte nivelin e arritjes së këtyre

objektivave. Duke qenë se po punohet për miratimin e Strategjisë së re të

Menaxhimit të Financave Publike mungesa e një analize jo të plotë të tillë në

Raportin Vjetor bën që difektet e konstatuara gjatë implementimit të strategjisë

aktuale të mbarten dhe në Strategjinë e re. Nga ana tjetër mungesa e

transparencës lidhur me nivelin e arritjes së objektivave bën që diskutimet të

minimizohen dhe të mos ketë qasje që ofrojnë oportunitete më të mira për

mjedisin shqiptar. Çfarë ka konstatuar KLSH, nga monitorimi i kësaj shtylle nga

puna audituese.

Produktet e Strategjisë 2014-2020 Komenti i KLSH

1

Legjislacioni i rishikuar i MFK-së dhe

kuadri ligjor i pajtueshëm me kërkesat e

MFK-së. Raport progresi vjetor i BE-së

për Shqipërinë

Matrica e përafrimit të legjislacionit

është pjesë e procesit të “pree screen” , por një matricë e tillë nuk

raportohet, madje as nuk sillet në

mënyrë të përmbledhur, për të

mundësuar matjen dhe matet niveli

i të realizimit të këtij produkti

2 Miratimi i legjislacionit dytësor në lidhje

me organizimin, rolin dhe kapacitetet e

kërkuara në njësitë financiare

Nuk ka analizë

3

Kapacitete më të larta të menaxherëve

financiarë dhe operacionalë të matura

kundrejt numrit të menaxherëve të

trajnuar, treguesve të përcaktuar të

performancës të raportuar nga Thesari

dhe Zyra e Buxhetit pranë MF-së;

Në Raportin Vjetor të MFK të vitit

2018, nuk jepet numri i drejtuesve

të trajnuar në raport me numrin

total të atyre që duhet të

trajnoheshin. Në treguesit e

performancës së raportuar , nuk

janë të përfshirë të gjithë treguesit

e pasaportës së miratuar me

mbështetje të SIGMËS

4

Rritja e ndërgjegjësimit të menaxhimit

të lartë në lidhje me përgjegjshmërinë

menaxheriale dhe përgjegjësitë

përfundimtare për të ardhurat e

buxhetit nëpërmjet seminareve ose

takimeve të punës

Nuk ka raportim të takimeve dhe

seminareve të bëra me strukturat e

nivelit të drejtimit të lartë, si

sekretar të përgjithshëm, etj.

5

Menaxhimi i riskut, i prezantuar në të

gjitha institucionet qeveritare. Deklarata

Personale mbi sistemet e kontrollit të

brendshëm nga Nëpunësit Autorizues,

raportet e KLSH-së, raportet e AB-ve.

Nuk ka analizë të gjetjeve nga KLSH,

Auditim i brendshëm dhe raportimi

lidhur me menaxhimin e riskut

është i bazuar në vetëm 5

monitorime nga 1200 njësi

shpenzuese, që funksionojnë në

shkallë vendi.

6

Plani i Sistemit të Kontrollit të

Brendshëm për çdo njësi me përshkrim

të qartë të kontrolleve kryesore,

gjurmës së auditimit dhe linjave të

raportimit

Raportim në bazë vetëvlerësimi.

Ndërkohë që nga auditimet e KLSH

këto plane mungojnë ose në rastin

më të mirë janë formale, ndërkohë

që gjurma e auditimit mungon në

pjesën më të madhe të subjekteve

të audituara.


330

7

Krijimi i një sistemi të mjaftueshëm dhe

të standartizuar informimi dhe

komunikimi në çdo subjekt që ofron të

gjithë informacionin e nevojshëm për të

gjithë punonjësit që të përmbushin rolin

e tyre në organizatë;

Raportim në bazë vetëvlerësimi.

Ndërkohë që nga auditimet e KLSH

problematikat janë të mëdha

sidomos në disa njësi të

vetëqeverisjes vendore dhe

veçanërisht shoqëritë me kapital

shtetërore.

8

Monitorimi i performancës së sistemeve

të kontrollit të brendshëm të njësive

qeveritare i matur kundrejt

performancës së sistemit të kontrollit të

brendshëm gjatë viteve të shkuara për

Ministritë, bashkitë dhe rajonet. Dërgimi

në Parlament dhe botimi i Raportit

Vjetor të KBFP të Ministrisë së

Financave. Legjislacion i rishikuar i MFK-

së dhe kuadër ligjor i pajtueshëm me

kërkesat e MFK-së. Raport progresi

vjetor i BE-së për Shqipërinë.

KLSH-ja, gjatë auditimeve të vitit

2018, ka konstatuar monitorim të

pa mjaftueshëm. Në 4 vite të

strategjisë raportohen nivele

monitorimi minimal.

Referuar Pasaportës së Indikatorëve për marrjen e rezultateve të Strategjisë së

Menaxhimit të Financave Publike 2014-2022, për përmirësimin e sistemeve të

kontrollit të brendshëm dhe arritjen e objektivave është përcaktuar që indikatori

vlerësohet në total për të gjithë pyetjet e vetëvlerësimit të MFK, aktualisht 99 prej tyre, dhe si i tillë duhet të krahasohet edhe me periudhat e mëparshme. Në

përllogaritjen e pikëve për efekt të indikatorëve, nga totali prej 99 pyetjesh në

këtë pyetësor janë përdor 30 prej tyre për vlerësimin e performancës së MFK.

Vlerësimi i MJEDISIT TË KONTROLLIT, sipas pyetësorit janë pyetjet 1-44 ( total 45

pyetje) , nga të cilat janë përzgjedhur 13 pyetje (ose 29% e tyre). Për MENAXHIMI

I RISKUT, sipas pyetësorit janë pyetjet 45-62 (total 18 pyetje), nga të cilat janë

përzgjedhur 6 pyetje (ose 33% e tyre). Për vlerësimin e AKTIVITETEVE TË

KONTROLLIT, sipas pyetësorit janë pyetjet 63-78 (total 16 pyetje), nga të cilat

janë përzgjedhur 2 pyetje. Për vlerësimin e INFORMIMIT DHE KOMUNIKIMIT,

sipas pyetësorit janë pyetjet 79-97 (total 19 pyetje), nga të cilat janë përzgjedhur 7 pyetje. Për vlerësimin e MONITORIMIT, sipas pyetësorit janë pyetjet 88-99

(total 12 pyetje), nga të cilat janë përzgjedhur 2 pyetje.

Kemi paraqitur krahasimin e treguesve 2018 ndaj 2017, për institucionet

qendrore (ministritë) dhe bashkitë, krahasim që duhet të ishte pjesë e Raportit

Vjetor. Tabela nr. 1

Institucioni Piket 2017

% realizimit Piket 2018

% realizimit Ndryshimi

%

1 Ministria e Arsimit, Sportit dhe Rinisë 510 85% 53 78% -7%

2 Ministria e Brendshme 495 83% 53 78% -5%

3 Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë 480 80% 51 75% -5%

4 Ministria e Financave dhe Ekonomisë 530 88% 50 74% -15%

5 Ministria e Kulturës 470 78% 49 72% -6%

6 Ministria e Mbrojtjes 495 83% 48 71% -12%

7 Ministria e Shëndetësisë dhe MS 500 83% 45 66% -17%

8 Ministria e Drejtësisë 485 81% 45 66% -15%

9 Ministria e Turizmit dhe Mjedisit 500 83% 45 66% -17%

10 Ministria e Bujqësisë dhe Zhvilli Rural 465 78% 43 63% -14%

11 Ministria për Evropën dhe Punë e Jashtë 500 83% 35 51% -32%

Burimi: KLSH

Tabela nr. 2

Institucioni Piket 2017

% realizimit Piket 2018 % realizimit Ndryshimi %

1 Shkodër 415 92% 47 73% -19%

2 Korçë 430 96% 45 70% -25%


331

3 Lezhe 330 73% 44 69% -5%

4 Kukës 365 81% 42 66% -15%

5 Fier 345 77% 41 64% -13%

6 Elbasan 385 86% 40 63% -23%

7 Tiranë 355 79% 40 63% -16%

8 Durrës 405 90% 39 61% -29%

9 Berat 395 88% 36 56% -32%

10 Dibër 375 83% 36 56% -27%

11 Gjirokastër 355 79% 36 56% -23%

12 Vlorë 340 76% 34 53% -22%

Burimi: MFE

Treguesi i Performancës së Sistemeve të Kontrollit të Brendshëm. Në

metodologji është përcaktuar se: “Treguesi do të matet bazuar në analizimin me detaje të përmbushjes së kritereve ligjore dhe përmbajtjes cilësore të Planit të

Veprimit për ngritjen e sistemit të MFK-së lidhur me 4 pika: 1) Respektimi i afatit

kohor për dorëzimin e Planit të Veprimit. 2) Aktivitetet e planifikuara me qëllim

zgjidhjen e mangësive të zbuluara gjatë përgatitjes së raporteve vjetore mbi

funksionimin e sistemit të MFK dhe aktivitete për adresimin e gjetjeve dhe

rekomandimeve të strukturës përgjegjëse të MFK-së, 3) Aktivitete që

ndërmerren për të zgjidhur gjetjet dhe rekomandimet e AB-së, 4) Aktivitete që

ndërmerren për të zgjidhur gjetjet dhe rekomandimet e KLSH” Nga pyetësori i vetëvlerësimit pyetjet 89-90 si takojnë këtij indikatori, por

konstatojmë se DH/MFK nuk rezulton të ketë kryer në analizën e saj një vlerësim

specifik se çfarë konkretisht kishte munguar në vlerësimin e aktiviteteve të

ndërmarra për MFK, AB apo KLSH në përcaktimin e pikëve respektive. Nga testet

e bëra, u konstatua se për institucionet të cilat nuk kanë qenë objekt auditimi

për periudhën e raportimit dhe si rezultat nuk është përgatitur përgjigja,

vlerësimi nuk ka qenë maksimal, edhe pse është kryer një raportim për

komponentët e tjerë të këtij indikatori. Në rastet e vlerësimit më pak se

maksimalja nuk ka patur komente/rekomandime për plotësime.

Treguesi i gjithëpërfshirës dhe rregullsisë së raportimit vjetor mbi sistemin e KB. Në metodologji është përcaktuar se “Ky tregues do të llogaritet bazuar në

analizimin dhe gjykimin profesional të specialistëve të strukturës së

harmonizimit të MFK mbi përmbushjen e kritereve ligjore, përmbajtjen cilësore

të Deklaratës dhe Raporti për cilësinë dhe gjendjen e sistemeve të kontrollit të

brendshëm në të cilin të përfshihen: informacion mbi statusin e implementimit

të kontrollit të brendshëm në njësinë publike; informacion i konsoliduar duke

përfshirë në të gjitha njësitë e vartësisë (nëse a\ka). Vlerësimi do të jetë

përkatësisht me 1 deri në 3 pikë për cilësinë e paraqitjes dhe përmbajtës së

Deklaratës dhe Raportit për cilësinë dhe gjendjen e sistemeve të kontrollit të brendshëm dhe me 1 pikë për kriterin e respektimit të afatit kohor të depozitimit

të këtyre dokumenteve. “

Nga testet e kryera konstatuam se në asnjë nga pyetësorët e dorëzuar nuk është

identifikuar të jetë kryer ky proces dhe për më tepër në metodologjinë e

vlerësimit të këtij indikatori nuk është parashikuar kryerja e verifikimit nga

Drejtoria e Harmonizimit, për garantimin e gjithëpërfshirës në vetëvlerësimin e

sistemeve të kontrollit nga varësitë.

2.1.2 Mbi metodologjinë e vlerësimit të performancës dhe plotësia e të dhënave

të raportuara.

Nga auditimi u konstatua se gjatë vitit 2019, DH/MFK ka kryer rishikimin e pyetësorit të vetëvlerësimit duke përpiluar pyetësorët e dedikuar për njësitë

publike dhe gjithashtu për institucionet e varësisë. Rishikimi i pyetësorit është

diskutuar edhe në mbledhjen nr. 3 të Bordit të KBFP zhvilluar në datë 27.12.2018,

ku në përfundim të saj është rënë dakord për rishikimin e metodologjisë së


332

monitorimit të performances dhe dërgimin e pyetësorëve të rinj të MFK në

njësitë publike. Miratimi zyrtar i pyetësorit të vetëvlerësimit KBFP është kryer

vetëm me miratimin e metodologjisë së rishikuar të monitorimit të

performancës, përkatësisht sipas urdhrit nr. 117, datë 01.04.2019 të Ministrit të

Financave. Pavarësisht kësaj, DH/MFK ka kryer njoftimin e njësive publike përgjatë muajit janar-shkurt mbi përmbajtjen e këtij pyetësori duke kërkuar

dorëzimin e tij pranë nëpunësit të pare autorizues sipas ligjit “Për Menaxhimin Financiar dhe Kontrollin” (citojmë “Nëpunësi autorizues i njësisë publike, sipas pikës 1 të nenit 3 të këtij ligji, në bazë vetë vlerësimeve, depoziton te titullari i

njësisë publike dhe nëpunësi i pare autorizues një deklaratë dhe raportin

përkatës për cilësinë dhe gjendjen e sistemeve të kontrolleve të brendshme të

njësisë publike që mbulon, për vitin e mëparshëm, jo më vonë se fundi i muajit

shkurt të vitit aktual”). Pyetësori i rishikuar i menaxhimit financiar dhe kontrollit është hartuar mbi

bazën e 17 parimeve gjithëpërfshirëse që i përgjigjen respektivisht komponentëve të menaxhimit financiar dhe kontrollit, sipas standardeve

ndërkombëtare të kontrollit të brendshëm. Me shkresën nr. 491, datë

14.01.2019, pyetësori dhe një udhëzues specifik për mënyrën e plotësimit të tij

është dërguar në njësitë e qeverisjes së përgjithshme. Bazuar në reagimet e

institucioneve për vështirësitë apo paqartësitë për mënyrën e plotësimit të

pyetësorit, si edhe në gatishmërinë e DH/MFKK për dhënien e sqarimeve

përkatëse për këto paqartësi, janë zhvilluar 4 seanca trajnimesh me përfaqësues

nga të gjitha njësitë e qeverisjes së përgjithshme përpara dërgimit të

dokumentacionit final pranë Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë. Nga

regjistri i trajnimit të DH/MFK identifikohet se trajnimi i njësive publike për rishikimin e këtij pyetësorit është kryer si më poshtë: Tabela nr. 3

Institucioni Numri i

pjesëmarrësve Data e

trajnimit

Ministritë e linjës dhe institucione të pavarura 40 pjesëmarrës 6 Shkurt 2019

Institucione të pavarura dhe Grupi 87 42 pjesëmarrës 7 Shkurt 2019

Bashki 23 pjesëmarrës 12 Shkurt 2019

Bashki dhe institucione varësie 25 pjesëmarrës 21 Shkurt 2019

Burimi:MFE

KLSH gjykon se, kryerja e trajnimit të përfaqësuesve të institucioneve publike

përgjatë muajit shkurt, në një periudhë relativisht të vonë, që përkon me

përgatitjen e raportit për cilësinë e sistemeve të kontrollit të brendshëm ka mbartur të dhëna jo të sakta në raportim edhe problemet e ndryshimit të

metodologjisë mbi të cilën është raportuar niveli sistemeve.

Raporti vjetor është përgatitur mbi bazë të raportimit të 143 institucioneve

pranë Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë, respektivisht 10 Ministri, 15

Institucione varësie me buxhet të madh, 59 Bashki, 12 Qarqe, 17 Institucione të

grupit 87, në varësi të KM dhe 30 Institucione të pavarura. Gjykojmë se përgatitja

e raportit mbi këto të dhëna, që reflektojnë mungesë të subjekteve si Ministria

për Evropën dhe Punët e Jashtme, Bashkia Delvinë dhe Bashkia Konispol dhe 3

institucione të pavarura, shoqëruar me faktin se ministritë raportojnë në nivel

aparati si dhe mungesës së plotë të të dhënave nga shoqëritë aksionere dhe lënien jashtë kontrollit shtetëror (DH/KBFP nuk ka dërguar për plotësim pranë

këtyre të fundit pyetësorët), mund të sjellë perceptim të gabuar mbi situatën dhe

lënien jashtë kontrollit shtetëror. Nga ana e DH/MFK, nuk ka asnjë shpjegim

lidhur me saktësinë e kampionimit apo se si këto mungesa kanë sjellë efekte në

opinion apo raportimin e problematikave të raportuara në nivel sistemi (sipas të

dhënave të thesarit ka rreth 1200 njësi shpenzuese buxhetore) ndërsa DH/MFK

analizon vetëm 143 pra vetëm 12%.


333

Sjellim në vëmendje se me ndryshimet e ligjit nr. 110/2015, datë 15.10.2015 “Për Auditin e Brendshëm në Sektorin Publik ”, konkretisht neni 18 i tij, pika 1, janë përjashtuar padrejtësisht nga përgjegjësia për përgatitjen së pyetësorëve të

vetëvlerësimit dhe raportit të sistemeve të kontrollit të brendshëm, si dhe

dorëzimin e tyre tek nëpunësi i parë autorizues, njësitë publike të përfshira në pikën 2, të nenit 3: Shoqëritë tregtare, organizatat jofitimprurëse dhe autoritetet

e përbashkëta, të cilat zotërohen, kontrollohen, financohen ose garantohen

financiarisht nga një njësi e qeverisjes së përgjithshme. Pra përmes këtij

përjashtimi, raportimi pranë Nëpunësit të Parë Autorizues dhe DH/MFK,

kufizohet vetëm tek njësitë e qeverisjes së përgjithshme, në ndryshim me ligjin e

auditimit të brendshëm ku fusha e zbatimit dhe raportimi pranë DH/AB është e

njëjtë, duke lënë jashtë kontrollit shtetëror të tyre. Vijojmë të gjykojmë që

sigurimi i informacionit për të paktën ato shoqëri aksionare që raportojnë për

strukturat e AB, të jetë pjesë e raportit vjetor të KBFP.

Pas rishikimit të pyetësorit të vetëvlerësimit mbi sistemet e kontrollit të brendshëm, DH/KBFP konstatohet se nuk janë kryer ndryshimet në manualin e

MFK, miratuar me urdhrin e MF nr. 108 datë 17.11.2016, me qëllim përshtatjen

e tij me ndryshimet në mënyrën e vlerësimit të sistemeve të kontrollit të

brendshëm. Në pyetësorin e vetëvlerësimit, çështja “Mënyra e vlerësimit”, është përcaktuar se “Në mbështetje të përgjigjeve të njësisë publike, Drejtoria e Harmonizimit të Menaxhimit Financiar dhe Kontrollit do të nxjerrë konkluzione

mbi efektivitetin dhe efikasitetin e sistemit të kontrollit të brendshëm në njësinë

publike.

Monitorimi i performancës së njësisë, sipas indikatorëve të MFK, bazohet vetëm

në 30 pyetje të pyetësorit të vetëvlerësimit nga 99 që përmbante në total pyetësori pra 69 më pak. Pra, Raportin Vjetor të KBFP nuk është kryer një

vlerësim mbi rezultatet në total të pyetësorit të vetëvlerësimit nga ana e njësive

publike, sikundër është vepruar në vitet e mëparshme, ku ky rezultat ishte pjesë

e një prej indikatorëve të metodologjisë. Përzgjedhja e vetëm një pjese të

pyetësorit të vetëvlerësimit për kryerjen e raportimit për efekt në metodologjisë,

në gjykimin e grupit të auditimit nuk është gjithëpërfshirëse, dhe nuk raporton

në mënyrë të plotë dhe saktë situatën reale të sistemeve të MFK të njësisë

publike në shkallë vendi, i cili është dhe qëllimi kryesor i plotësimit të pyetësorit

të vetëvlerësimit.

2.1.3 Analiza e sistemit të menaxhimit financiar dhe kontrollit bazuar në monitorimet e realizuara nga DH/MFK (vetëm 5 monitorime)

Bazuar në manualin e MFK, Kapitulli II “Rolet dhe Aktorët në Sistemin e MFK-së”, pika 2.2.2 përcakton se “DH/MFK është përgjegjëse për monitorimin sistematik të sistemeve të MFK-së në njësitë publike në shkallë vendi. Ajo e kryen këtë

monitorim nëpërmjet aktiviteteve që realizon vetë, në bashkëpunim me njësi të

tjera publike, si dhe bashkërisht me DH/AB. Nga auditimi i KLSH, u konstatua se

në Raportin Vjetor mbi funksionimin e Sistemit të Kontrollit të Brendshëm

Financiar në Njësitë e Qeverisjes së Përgjithshme për vitin 2018,janë raportuar

në total 5 monitorime të kryera gjatë periudhës Prill-Maj të vitin 2019, krahasuar

me 20 monitorime të kryera një vit më parë. Në dispozicion të grupit të auditimit u vendosën edhe shkresa të tjera për njoftimin e institucioneve për kryerjen e

vizitave monitoruese, që përcaktojnë kryerjen e këtyre monitorimeve në muajin

maj-qershor, por rezultatet e se cilave nuk janë bërë pjesë e Raportit Vjetor të

KBFP. Nga auditimi i KLSH-së, konstatohet se Zyra e Administrimit Gjyqësor është

shkrire, dhe mbetet ende e paqartë se si është kryer monitorimi dhe raportimi


334

pranë njësisë, pavarësisht se rezultatet janë pasqyruar në Raportin Vjetor të

KBFP. Tabela nr. 4

Nr. Institucione që janë raportuar në Raportin Vjetor Institucione që nuk janë raportuar në Raportin Vjetor

1 Kryeministria Ministria e Infrastrukturës Energjisë

2 Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale Bashkia Tropojë

3 Bashkia Vlore Ministria e Arsimit Sportit dhe Rinisë

4 Bashkia Devoll Ministria e Turizmit dhe Mjedisit

5 Zyra e ABGJ Bashkia Pogradec

Burimi:KLSH

Manuali i MFK thekson se “Dy javë para datës së vizitës në terren, DH/MFK, i dërgon shkresë kreut të subjektit me kërkesën për të përgatitur dokumentet

përkatëse dhe të caktojë një person kontakti në njësi për të ndihmuar ekspertin

e DH/MFK…..”,ndërkohë që konstatohet se shkresat për njoftimin në Bashkinë

Pogradec është dërguar në datën 21.05.2019 vetëm 6 ditë përpara monitorimit.

Për Bashkinë Tropojë shkresa është dërguar në datën 27.05.2019 ditën e fillimit

të monitorimit. E njëjta situatë është edhe për monitorimin pranë Ministrisë së

Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale, ku shkresa mban datën 23.04.2019 ditën kur

fillon monitorimi. Shkresa në Këshillin e Lartë Gjyqësor është dërguar në datën

01.4.2019 për kryerjen e vizitës në datat 26-29 Mars. Grupi i auditimit ka konkluduar se 3 prej vlerësimeve janë të besueshme,

përkatësisht Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale është vlerësuar me

një vetëvlerësim jo plotësisht të besueshëm dhe në Bashkinë Devoll nuk është

përcaktuar një përqindje e besueshmërisë por është evidentuar nga DH/MFK

nevoja për asistencë për plotësimin e këtij pyetësori nëpërmjet kërkesave ligjore

në fusha të ndryshme. Nëse i referohemi raportimeve të kryera për njësitë e

përzgjedhura 1 vit më parë, rezulton se në raportet e dërguara nga DH/KBFP nuk

është përcjellë zyrtarisht pranë njësisë përqindja e besueshmërisë në pyetësorin

e dorëzuar, por vetëm renditja e subjektit të monitoruar, dhe rekomandimet për

përmirësime në mangësitë e konstatuara në sistemet e kontrollit të brendshëm. Vizitat në terren nuk janë shoqëruar me letrat e punës dhe dokumentime të

tjera, në kundërshtim me aneksit 9 “Metodologjia dhe lista e kontrollit për vizitat në terren”, pika 3. Si pjesë të Raportit Vjetor, DH/MFK pas përfundimit të monitorimeve në terren

ka kryer një analizë të përgjithshme mbi nivelin e besueshmërisë së pyetësorëve,

por pa përcaktuar gjetje dhe diferenca konkrete të identifikuar gjatë këtyre

vizitave. Problematika e identifikuar edhe në auditimin e mëparshëm të KLSH

vijon të mbetet e parishikuar nga DH/MFK, ku monitorimet e vitit 2018 janë bërë

pjesë e raportit vjetor të publikuar në vitin 2018, dhe gjetjet kryesore dhe

rekomandimet përkatëse ende nuk u janë dërguar njësive publike të vlerësuara. Nga ana tjetër nuk ka ndjekje të rekomandimeve të lëna nga KLSH, ndërkohë që

po ti referohemi numrit të monitorimeve të kryera gjatë një viti, si dhe

metodologjisë sipas së cilës kjo përzgjedhje kryhet, ndjekja e rekomandimeve do

të mund të realizohet shumë vite me vonë.

2.1.4 Mbi cilësinë, konkluzionet dhe opinionin e paraqitur në Raportin Vjetor të

vitit 2018 të sistemit financiar të brendshëm publik mbi funksionimin dhe

progresin e sistemit MFK në sektorin publik.

KLSH ka verifikuar të dhënat e raportuara në Raportin Vjetor të Kontrollit të

Brendshëm Financiar Publik për vitin 2018. Nga auditimi konstatohet se në dallim nga vitet e mëparshme, ky raport kishte mungesa të konsiderueshme në

raportimin e situatës reale lidhur me vetëvlerësimin e sistemeve të kontrollit të

brendshëm, për shkak të mos kryerjes së analizimeve te saktë në shifra/vlera të


335

rezultateve të gjeneruara nga pyetësorët. Në raportin vjetor të KBFP në vitin

2008, Drejtoria e Harmonizimit është shprehur se “Në bazë të analizës së vetëvlerësimit si dhe të monitorimeve të vazhdueshme të stafit të DH/MFKK-së,

sistemet e kontrollit të brendshëm në njësitë e qeverisjes së përgjithshme

vlerësohen pjesërisht efektive, bazuar në 17 parimet e modelit COSO”. Është vlerësuar se “Nga analiza e 143 pyetësorëve, rezulton se efektiviteti është në masën 72% (ky tregues është përcaktuar nga mesatarja e efektivitetitt ë

treguesit të performancës për MFKK “Gjithë përfshirja dhe rregullsia e raportimit

vjetor mbi sistemet e kontrollit të brendshëm “për ministritë e linjës, njësitë e vetëqeverisjes vendore, institucionet e pavarura, Grupit 87 të Kryeministrisë dhe

njësive shpenzuese me buxhet të madh”). Pra për vlerësimin e efektivitetit të sistemeve të kontrollit të brendshëm, DH/KBFP ka marrë në konsideratë vetëm

një nga indikatorët e vlerësimit të sistemeve të kontrollit të brendshëm, i cili nuk

vlerësohet nga pyetjet e pyetësorit (vlerësimi nga 1-4 do bëhet 1 pikë mbi afatin

kohor të dorëzimit të dokumentacionit, 1 pikë për deklaratën dhe raportin dhe 2 pikë mbi gjithë përfshirjen dhe rregullsinë e informacionit të paraqitur në

pyetësorin e vetëvlerësimit), dhe % e realizimit është 72% ose 2.85/4. Nëse i

referohemi indikatorëve të performancës, ky tregues i përdorur për vlerësimin

e sistemeve të kontrollit të brendshëm, është faktikisht treguesi i vlerësuar më

lartë në krahasim me dy indikatorët e tjerë të MFK, pasi nëse analizojmë

mesataren e efektivitetit për të tre treguesit e performancës së MFKK, të cilët

rezultojnë nga analizimi i 39 pyetjeve të pyetësorit të vetëvlerësimit, efektiviteti

vlerësohet 67%, ose 2.71/4, ku “Gjithë përfshirja dhe rregullsia e raportit vjetor

mbi sistemin e kontrollit ë brendshëm është vlerësuar me 2.9 pikë nga 4 të

mundshme ( 73%), Hartimi me cilësi i planit të veprimit të MFK-së dhe paraqitja brenda afateve kohore të përcaktuara është vlerësuar mesatarisht 2.53 pikë nga

4 pikë të mundshme (63.2%), dhe Efektiviteti i mekanizmave baze të

përgjegjshmërisë menaxheriale në njësitë e sektorit publik është vlerësuar me

2.7 pikë nga 4 pikë të mundshme ( 67.6%). Në krahasim me vitin 2017, në të cilën

vlerësimi ishte kryer mbi 129 institucione niveli i efektivitetit ishte në masën 85%,

ose 3.41/4; dhe në vitin 2016 ishte vlerësuar në masën 79% ose 3.16/4.

Efektiviteti i sistemit të kontrollit të brendshëm është përcaktuar në kapitullin e

II të raportit, sipas udhëzuesit bashkëlidhur pyetësorit të vetëvlerësimit, ku

citohet: “Në përfundim, konstatojmë se sistemi i kontrollit të brendshëm paraqitet pjesërisht efektiv, ku peshën kryesore në këtë rezultat e zënë mangësitë lidhur me raportimin në kohën e duhur të problematikave të sistemit

të kontrollit të brendshëm. Këto problematika duhet të transmetohen nëpërmjet

linjave të përcaktuara të raportimit tek palët përkatëse të brendshme dhe të

jashtme, për t'i mundësuar njësisë publike vlerësimin e menjëhershëm të tyre.

Në vijim, ajo që mbetet ende për tu bërë është ndërgjegjësimi i menaxherëve

për vlerësimin e çështjeve të identifikuara përmes aktiviteteve të monitorimit”. Bazuar në konstatimin e grupit të auditimit të KLSH, se efektiviteti i sistemit është

në masën 72% dhe se kjo shifër është përcaktuar nga mesatarja e treguesit të

performancës. Në gjykimin tonë, vlera prej 72% nuk identifikon efektivitetin e

sistemit të kontrollit të brendshëm (vlerësuar sipas 17 parimeve të modelit COSO), por vlerësimin mesatar për treguesin e sipërpërmendur. Nga DH/MFK

nuk është kryer raportimi real mbi efektivitetin real të sistemeve të kontrollit të

brendshëm. Sipas llogaritjeve të KLSH, në krahasim me vitet e kaluara ky tregues

është në rënie.

Implementimi i menaxhimit financiar dhe kontrollit në institucionet pilot. Nga

auditimi u konstatua se në kuadër të planifikimit të aktiviteteve sipas shtyllës 5


336

të Strategjisë së Menaxhimit të Financave Publike 2014-2020, Drejtoria e

Harmonizimit, kishte planifikuar kryerjen e procesit të pilotimit për

implementimin e MFK për 2 ministri linje, 2 bashki si dhe 2 institucione të

pavarura. Në vitin 2017 planifikimi fillestar ka përzgjedhur për pilotim (MPB, MTI,

Bashkia Vlorë, Bashkia Gjirokastër, Autoriteti i Konkurrencës dhe Avokati i Popullit) dhe në planin e rishikuar numri i njësive të përzgjedhura është

reduktuar në 4 institucione: Autoritetit Rrugor, Ministrinë e Brendshme, Avokati

i Popullit dhe Autoriteti i konkurrencës, por për shkak të ndryshimeve

ristrukturore ky proces nuk mundi të konkludonte asnjë nga aktivitetet e

planifikuara.

Gjatë vitit 2018, evidentohet se procesi i pilotimit nga 4 institucione ka

konkluduar vetëm për 2 (dy) institucione, konkretisht për Autoritetin Rrugor

Shqiptar dhe Bashkinë Vlorë, pasi për dy institucionet e tjera është theksuar se

problematika në ndryshimet e shpeshta strukturore është bërë shkak për

ndërprerjen e aktiviteteve përkatësisht, në Ministrinë e Brendshme dhe atë të Infrastrukturës dhe Energjisë. Kjo situatë evidenton se nga 6 implementime pilot

të planifikuara për shtrirjen e një sistemi modern në institucionet shtetërore, pas

përfitimit të eksperiencës nga Drejtoria e Harmonizimit për Menaxhimin

Financiar dhe Kontrollin e cila është asistuar për një periudhë dy vjeçare (Shtator

2014-Nëntor 2016) nga projekti i binjakëzimit: ”Implementimi i një Sistemi Modern për Menaxhimin Financiar dhe Kontrollin dhe Inspektimin Financiar

Publik në Shqipëri”, i financuar nga fondet IPA 2012, zhvilluar në bashkëpunim me Ministrinë e Financave të Austrisë dhe Ministrinë e Financave dhe Ekonomisë

të Francës, në harkun 2 vjeçar janë realizuar pjesërisht vetëm 2 prej tyre nga 6 të

planifikuara. Sipas planit vjetor të DH/MFK në lidhje me zbatimin e sistemit modern të MFK

në 4 institucione pilot, është përcaktuar si objektiv ngritja e një sistemi të

shëndoshë të MFK-së për këto institucione nëpërmjet përgatitjes së

instrumenteve që shërbejnë në implementimin e MFK: rregullore, procedura të

brendshme, regjistri i risqeve, manualet e punës, harta e proceseve dhe

gjurmëve të auditimit.

Pilotimi në Ministrinë e Brendshme. Përzgjedhja e institucionit është kryer sipas

shkresës nr. 6933, datë 16.05.2017, pa u shoqëruar me kriteret sipas së cilës

është vendosur të kryhet monitorimi në këtë institucion, i cili nuk rezulton në

renditje si me sisteme të dobëta kontrolli, dhe gjithashtu ka qenë pjesë e projekteve të mëparshme për përforcimin e sistemeve të kontrollit të

brendshëm. Planifikimi për kryerjen e vlerësimit të institucionit për gjendjen e

sistemeve të MFK është përcaktuar për periudhën 29.01.2018-02.02.2018 sipas

shkresës nr. 1803, datë 29.01.2018. Për planifikimin e aktiviteteve që do të

kryhen pranë kësaj njësie, nuk rezulton të jetë dokumentuar kryerja e një

vlerësim paraprak i gjendjes së sistemeve të kontrollit të brendshëm në bazë të

raportimeve të kësaj njësie pranë Dh/MFK, pyetësorëve të vetëvlerësimit të

dorëzuar prej saj, apo të jenë kërkuar disa informacione paraprake të njësisë

(sikundër veprohet në monitorimet në vend të MFK) për të përcaktuar çështje

specifike për të cilat ka nevojë për përmirësim. Nuk ka evidenca të trajnimeve të tjera apo bashkëpunimeve të kryera, apo relacione informuese për aktivitetet e

konsideruara të kryera, në proces apo të papërfunduara me këtë institucion. Si

rezultat, aktivitetet për përgatitjen e planeve të punës, manualet e proceseve të

punës, regjistri i riskut, plan veprimi për minimizimin e riskut, gjurmët e

auditimit, përgatitja e planit të zhvillimit të MFK me afat deri në nëntor 2018 nuk

rezulton të jenë kryer.


337

Pilotimi në Ministrinë e Infrastrukturës dhe Energjisë. Përzgjedhja e institucionit

është kryer nëpërmjet shkresës nr. 6933 datë 16.05.2017, dhe shkresa paraprake

për njoftim është dërguar në datën 1.11.2017. Planifikimi për kryerjen e

vlerësimit të institucionit për gjendjen e sistemeve të MFK është planifikuar të

kryet për periudhën 29.01.2018-02.02.2018 sipas shkresës nr. 1803, datë 29.01.2018, por në vijim të tij nuk është dokumentuar kryerja e këtij takimi,

përgatitja e një raporti për gjendjen e sistemeve të kontrollit të brendshëm,

identifikimi i zonave me risk, etj. Gjithashtu, në ndryshim me Pilotimin në

Ministrinë e Brendshme si më sipër, për këtë institucion nuk është bërë pjesë e

dosjes, plani i aktiviteteve që do të kryhen, afatet përkatëse, dhe personat

përgjegjës. Sipas shkresës nr. 13620 datë 17.07.2018 është informuar MIE se

është kryer trajnimi dy ditor i stafit lidhur me konceptet e menaxhimit financiar

duke vlerësuar nevojën për rishikimin e rregullores së brendshme, manualet e

procesit të punës, por ky aktivitet nuk është shoqëruar me list prezencat për të

dokumentuar kryerjen e trajnimit, prezantimet e stafit, etj. Nëse i referohemi vlerësimit të kryer për këto dy institucione në raportin vjetor

të KBFP, në vitin 2017, Ministria e Brendshme është renditur në vendin e 4 sipas

rankimit të indikatorëve të përformancës, dhe Ministria e Infrastrukturës dhe

Energjisë në vendin e 6 (rankimi ka vijuar nga vendi i parë në vendin e 8). Kështu

gjatë vlerësimit në vend të nevojave për implementimin pilot të këtyre

institucioneve janë identifikuar një sërë parregullsish nga ana e DH/MFK, për

këto dy institucione për të cilat nuk ka përfunduar, në një kohë ku sipas rankimit

në raportin vjetor të vitin 2018, Ministria e Brendshme rezulton në vendin e parë

dhe MIE në vendin e dytë, ndërsa specifikisht për sistemet e MFK, këto dy

institucione rezultojnë në vendin e parë... Në anën tjetër, Bashkia Vlorë e cila ka qenë pjesë e pilotimit nga DH/MFK dhe ka

përfunduar me sukses procesi, rezulton në listën e bashkive e renditur në vendin

e fundit sipas indikatorëve të performancës për vitin 2018, dhe nëse i referohemi

vlerësimit vetëm për indikatorët e menaxhimit financiar dhe kontrollit ajo

renditet e 34 nga 61 bashki në total, me vlerësimin 6 pikë nga 12 pikë të

mundshme.

Përmirësime në renditjen e indikatorëve të performancës janë identifikuar

vetëm në rastin e Autoritetit Rrugor Shqiptar i cili rezulton në vendin e 5 për vitin

2018 (nga 15 institucione të vlerësuara) nga vendi i fundit që ishte një vit më parë

( nga 9 institucione të vlerësuara), por nëse i referohemi indikatorëve vetëm për MFK, atëherë ky institucion rezulton me 7 pikë, nga 12 të mundshme duke u

renditur në vendin e 13 nga 15 institucione me buxhet të madh të përzgjedhura

për vlerësim nga DH/KBFP.

Pilotim në Autoritetin Rrugor Shqiptar. Ky institucion ka qenë pjesë e projektit

“Për Përmirësimin e menaxhimit financiar dhe kontrollit të fondeve publike” financuar me fondet e Mbretërisë Suedeze nëpërmjet SIGMA-s në periudhën

2012-2014. Vlerësimi në vend planifikuar të kryhet 12.12.2017-14.12.2017, por

për këtë takim mungon evidenca e monitorimit në vend. Sipas shkresës (pa nr

dhe datë) është cituar se në 12.03.2018, për të cilën është bashkëlidhur

listëprezenca me 12 anëtarë, është deklaruar si i përfunduar takim mbi ndërtimin e manualeve të proceseve të punës duke cituar se ARRSH duhet ta

përfundojë këtë deri në 28.04.2018. Me Memon datë 16.04.2018 është

informuar zv. Ministri i Financave dhe Ekonomisë lidhur me aktivitetet e kryera

pranë ARRSH, duke identifikuar se pas vlerësimit të pyetësorit, rregullorja e

brendshme e institucionit duhet të rishikohet, proceset e punës nuk janë të

dokumentuara dhe miratuara, mungojnë planet vjetore te punës, si dhe nuk


338

ishte formatizuar sistemi i menaxhimit të riskut, përgatitja e gjurmëve të

auditimit. Rregullorja e brendshme e miratuar për ARRSH sipas vendimit

04.09.2018. Gjithashtu, pjesë e dosjes janë edhe listprezencat për kryerjen e

trajnimit 09.10.2018-11.10.2018 në total 52 pjesëmarrës, pa përcaktuar

aktivitetin që është kryer dhe temat e trajtuara nga DH/MFK. Pilotim në Bashkinë Vlorë. Për këtë institucion mungon planifikimi i aktiviteteve

qe do të kryhen në këtë institucion, pas vlerësimit, raporti i monitorimit në vend,

në mënyrë që të identifikohen aktivitetet e realizuara, dhe ato në proces. Në

përfundim të procesit nuk është bërë një relacion përmbledhës për veprimtarinë

e arritur nga procesi pilot.

Nga auditimi u konstatua se procesi i kryerjes së monitorimeve pilot nuk rezulton

i rregulluar sipas një metodologjie të caktuar, dhe si rezultat nuk janë përgatitur

letra pune për dokumentimin të aktiviteteve të kryera. Faza paraprake e

vlerësimit të cilësisë së sistemeve të menaxhimit financiar dhe kontrollit, e cila

shërben për identifikimin e nevojave për përmirësim të këtij sistemi, nuk është shoqëruar me një raport konkret. Si rezultat, aktivitetet e planifikuara për tu

realizuara, kanë qenë të njëjta për të gjithë institucionet e përzgjedhura për

monitorim pilot, pavarësisht ndryshimeve në nivelin në të cilën kanë qenë këto

institucione, e reflektuar kjo në renditjen e tyre në raportin vjetor të KBFP për

vitin 2017. Aktivitetet e planifikuara kanë qenë të shoqëruara me afate kohore

precize dhe kanë konsistuar në përgatitjen e planeve të punës, manualeve të

proceseve të punës, regjistri i riskut, plan veprimi për minimizimin e riskut,

gjurmët e auditimit, përgatitja e planit të zhvillimit të MFK, por në përfundim të

2 monitorimeve që janë raportuar nga drejtoria si të përfunduara me sukses, nuk

disponohen dokumentacionet e hartuara nga njësia e përzgjedhur për monitorim, duke mos garantuar efektivitetin e këtij procesi. Gjithashtu,

vlerësimi i këtyre njësive në Raportin Vjetor të KBFP, nuk reflekton një

përmirësim të gjendjes së sistemeve respektive, në kushtet kur institucionet e

raportuara si të papërfunduara të monitorimit pilot rezultojnë në renditje në

nivele të larta, dhe institucionet e tjera për të cilat monitorimi ka konkluduar me

sukses kanë patur një rënie/ nuk kanë ndryshuar në renditjen e përgjithshme,

etj.

Nga auditimet e realizuara në Institucionet qendrore, kanë rezultuar mangësi

dhe problematika që reflektojnë kuptim të pamjaftueshëm të parimeve dhe

kërkesave të këtij ligji si dhe formalitet në përgatitjen e dokumentacioneve për efekte të raportimeve në Ministrinë e Financave dhe Ekonomisë. Në tabelë kemi

paraqitur problematikat e konstatuara të cilat në gjykim tonë nuk kanë rezultuar

të raportuara nga DH/MFK në raportin e Përgatitur për Kuvendin.

Tipologjia e dobësive

Mjedisi i kontrollit

Mungesë të reflektimit të ndryshimeve strukturore në

rregulloret e brendshme të institucioneve duke sjellë mangësi

në ndarjen e detyrave, përgjegjësive, linjën e raportimit,

kontrollin e brendshëm dhe në menaxhimin e financave publike:

Ministria e Drejtësisë, Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë,

Ministria e Mjedisit dhe Turizmit, Drejtoria Arsimore Rajonale,

Durrës, Universiteti "Aleksandër Moisiu", Muzeu Historik

Kombëtar, Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale

(MSHMS)

Mungesë e dokumentacionit për përcaktimin e nëpunësit

zbatues: AKU - DARKU Lezhë/Dibër/ Elbasan/ Durrës.

Mungesa të stafit drejtues në strukturë: Ministria e Drejtësisë,

Ministria e Mjedisit dhe Turizmit, AZHBR.


339

Mungesë të planit strategjik të zhvillimit institucional: AKU

Mungesë e programeve specifike për trajnimin e punonjësve/

administratës:, Ministria e Drejtësisë, Drejtoria Arsimore

Rajonale, Durrës, Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë,

Drejtoria e Përgjithshme e Burgjeve, Muzeu Historik Kombëtar,

Shërbimi Kombëtar i Punësimit, Ministria e Shëndetësisë dhe

Mbrojtjes Sociale (MSHMS)

Mungesë të Grupit të Menaxhimit Strategjik: Ministria e

Drejtësisë, Shërbimi Kombëtar i Punësimit,

Mungesë dokumentacionit mbi takimet e GMS: Ministria e

Drejtësisë, Drejtoria Arsimore Rajonale, Durrës, Ministria e

Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale (MSHMS)

Mungesë e Kodit të Etikës/ Sjelljes:, Ministria e Infrastrukturës

dhe Energjisë, Drejtoria e Përgjithshme e Burgjeve, Muzeu

Historik Kombëtar, Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes

Sociale (MSHMS)

Mungesë dokumentesh në dosjet e personelit: Shërbimi

Kombëtar i Punësimit,

Menaxhimi riskut

Mungesë e Strategjisë së Menaxhimit të Riskut, që kërcënojnë

realizimin e objektivave: Ministria e Drejtësisë, Ministria e

Mjedisit dhe Turizmit, AKU,

Mungesë të regjistrit të riskut i përditësuar: Ministria e

Drejtësisë, Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë, Ministria e

Infrastrukturës dhe Energjisë, Drejtoria e Përgjithshme e

Burgjeve, AKU, Shërbimi Kombëtar i Punësimit,

Mungesën e e identifikimit, analizës dhe përgjigjet ndaj risqeve

që lidhen me zhvendosjen e ikonave; elementë sigurie të

pasaportave dhe kartelave të objekteve : Muzeu Historik

Kombëtar,

Mungesë trajnimesh për personelin përgjegjës për menaxhimin

e riskut: Ministria e Drejtësisë, Ministria e Shëndetësisë dhe

Mbrojtjes Sociale (MSHMS)

Mungesë/parregullsi e strukturave përgjegjëse për menaxhimin

e riskut: Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë,

Aktiviteti I Kontrollit

Nuk është hartuar dhe dokumentuar gjurma e auditimit:

Ministria e Drejtësisë, AKU, Muzeu Historik Kombëtar, Ministria

e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale (MSHMS)

Nuk funksionon faqja ŴEB: AKU, Mungesë e përcaktimit të qartë të proceseve të punës/Nuk ka

një format tip si dokument kontrolli:, Ministria e Drejtësisë,

Drejtoria Arsimore Rajonale, Durrës, Drejtoria e Policisë së

Shtetit, AKU, Muzeu Historik Kombëtar, AKBN

Nuk ka një Plan të Kontrollit të Brendshëm: Ministria e

Drejtësisë,

Nuk ka manual procesesh për proceset operacionale kryesore:

Drejtoria Arsimore Rajonale, Durrës,

Mungojnë sistemet e rezervë back-up që te garantojë ruajtën e

informacioneve: Drejtoria Arsimore Rajonale, Durrës,

Mungojnë aktivitetet e kontrollit që lidhen me kryerjen e

procedurave të inventarizimit: Drejtoria Arsimore Rajonale,

Durrës,

Informimi dhe komunikimi

Mungesë e trajnimeve për kuptimin dhe zbatimin e ligjit mbi

“Menaxhimin financiar dhe kontrollin”: AKU, Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale (MSHMS)


340

Nuk janë hartuar procedurat për mbledhjen dhe dokumentimin

e gabimeve dhe analizën e tyre: Ministria e Drejtësisë,

Monitorim

Mungesa e procedurave dhe kompetencës për vlerësimin e

efektivitetit të sistemit të menaxhimit financiar dhe kontrollin:

AZHBR.

Nuk zbatohen rekomandime e dhëna nga auditi i brendshëm:

AZHBR

Mos publikimi i raporteve të monitorimit/mungojnë raporteve

të monitorimit të buxhetit : Ministria e Drejtësisë, Ministria e

Infrastrukturës dhe Energjisë, Muzeu Historik Kombëtar.

Nuk janë përfshirë gjetjet dhe rekomandimet e auditimit të

brendshëm dhe të jashtëm si dhe nuk referon një plan veprimi

për të ardhmen: Drejtoria Arsimore Rajonale, Durrës,

Në se i referohemi auditimeve në njësitë e vetëqeverisjes vendore, duhet të

sjellim në vëmendje se një pjesë e strukturave të AB nuk i njohin por as nuk i dinë

parimet për të arritur në vendosjen e kërkesave të menaxhimit financiar dhe

kontrollit. Në të gjitha Bashkitë konstatohen probleme të mungesës së plotë të

elementëve që kornizojnë një mjedis kontrolli të shëndetshëm, nuk njihet dhe

nuk ndërmerren masa për menaxhimin e riskut dhe nuk mund të kërkohet që të

ketë hapa konkrete lidhur me aktivitetet e kontrollit të brendshëm. Nuk mund të flasim asgjë lidhur me informimin dhe komunikimin apo monitorimin si

komponentë të rëndësishëm të MFK. KLSH gjykon se mos dokumentimi i drejtë i

problematikave lidhur me njohjen, kuptimin dhe më pas implementimin e

kërkesave për sisteme kontrolli efektive në sektorin publik nga ana e strukturave

përgjegjëse pranë Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë vetëm shtyn në

pafundësi marrjen e masave për përmirësimin e gjendjes. Në këtë kontekst, KLSH

ka rekomanduar marrjen e masave për të saktësuar dhe raportuar në mënyrë të

drejtë situatën e zbatimit të kërkesave të menaxhimit financiar dhe kontrollit

përmes monitorimeve lidhur me vetëdeklarimet e depozituara si dhe marrjen e

masave disiplinore për çdo nëpunës shtetëror i cili me veprimet apo mos veprimet e tij/saj kanë sjellë mos raportim të drejtë të situatës.

2.1.5 Mbi planifikimin dhe kryerjen e trajnimeve nga DH/MFK; administrimi i

regjistrit të nëpunësi autorizuar dhe nëpunësi zbatues (NA/NZ)

Referuar përgjegjësisë së Drejtorisë së Harmonizimit të Menaxhimit Financiar

dhe Kontrollit mbi krijimin dhe përditësimin e regjistrit të nëpunësve autorizues

dhe zbatues të njësive publike, sipas nenit 26, pika 1 e ligjit nr. 10296, datë

08.07.2010 i ndryshuar me ligjin nr. 110/2015, datë 15.10.2015, grupi i auditimit

të KLSH shqyrtoi dy regjistrat sipas së cilave administrohen të dhënat e

nëpunësve autorizues dhe zbatues të njësive publike, u konstatuan problematika

në saktësinë e informacionit dhe përditësimin e tyre kështu: të dhënat e pasqyruar për subjektet nuk janë të unifikuara në emërtime dhe përmbajtje;

dublikim të dhënash për të njëjtat institucione; mungesë e informacionit mbi

arsimimin, pozicionin e punës; mungesë e shkresave konfirmuese për N.Z;

mungesë e informacionit të plotë në rastet e Nëpunësve Autorizues dhe Zbatues

të deleguar për një periudhë të përkohshme (mungesë në aplikimin e kontrolleve

për sinjalizimin në mbarimin e afatit të delegimit); mangësi në përditësimin e të

dhënave (ekzistojnë N.A dhe N.Z të konfirmuar, por të pa azhurnuar në regjistrat

përkatës)

Nëpunësit zbatues të projekteve (211 rekorde):196 rekorde mungojnë të dhënat

lidhur me arsimin e NZ, 42 rekorde mungojnë të dhëna lidhur me pozicionin e NZ, 89 rekorde mungon shkresa për konfirmimin e NZ, 5 rekorde mungon emri i


341

NZ, 173 rekorde paplotësuar varësinë. Nëpunësit zbatues të bashkive (261

rekorde): 62 rekorde mungojnë të dhëna lidhur me emrin e NZ, 3 rekorde

mungon të dhëna lidhur me pozicionin e NZ, 1 rekord mungon e dhëna mbi

arsimin e pozicionit NZ, 143 rekorde mungon të dhëna mbi shkresën

konfirmuese. Nëpunës zbatues të institucioneve qendrore ( total 859 rekorde): 30 rekorde nuk kanë varësinë, 139 rekorde mungon emri i NZ, 172 rekorde

mungon pozicioni i punës, 153 rekorde mungon eksperienca e punës, 564

rekorde mungon shkresa konfirmuese e NZ.

NA te Institucionet qendrore (gjithsej 1014 rekorde): mungojnë të dhënat e

emrave të NA për 680 institucione, mungon pozicioni për 52 institucione,

mungon shkresa konfirmuese për 9 institucione. NA të pushtetit vendor (gjithsej

248 rekorde): mungojnë të dhënat e emrave, pozicionit, shkresat konfirmuese të

NA për 244 institucione. NA e njëjtë për MIE dhe MARS. Mungesë të dhënash

mbi NA, veçanërisht identifikojmë për 11 ministritë.

Nga auditimi u konkludua se, referuar qëllimit për të cilin nevojiten këto dokumente, sipas kuadrit ligjor të sipërcituar, këto regjistra nuk plotësojnë

kriteret minimale të ruajtjes dhe organizimit të dokumenteve elektronike, duke

mos dhënë një pamje të qartë të të dhënave të tyre, sipas punës së kryer nga

stafi përgjegjës për administrimin e të dhënave nga DH/MFK. Në zbatim të

detyrimit të Drejtorisë së Harmonizimit të MFK, për “Organizimin e seminareve të ndërgjegjësimit dhe trajnimeve në vijueshmëri në fushën e menaxhimit

financiar dhe kontrollit dhe të përgjegjshmërisë menaxheriale në institucionet e

sektorit publik”, DH/MFK ka zhvilluar një sërë trajnimesh në lidhje me tematika të ndryshme të lidhura me komponentët e MFK, të cilat përgatiten dhe referohen

nga stafi i drejtorisë. KLSH ka gjykuar se temat e trajnimeve të zhvilluara nga DH/MFK janë të

përgjithshme që konsistojnë në kërkesat e ligjit të MFK, duke mos marrë në

konsideratë çështje specifike sipas nevojave të institucionit, pas analizimit të

përgjigjeve të pyetësorit apo raportit të vlerësimit të sistemeve të kontrollit të

brendshëm, në mënyrë që temat e trajtuara të jenë në vijim të nevojave të

institucionit si p.sh: harta e proceseve të punës, regjistri i riskut, delegimi i

detyrave, etj.

2.2 MBI NIVELIN E AUDITIT TE BRENDSHËM NË SEKTORIN PUBLIK

2.2.1 Mbi krijimin dhe funksionimin e Komiteteve të Auditimit

Për të tretin vit radhazi Kontrolli i Lartë i Shtetit ka kërkuar forcimin e rolit që Drejtoria e Harmonizimit duhet të ketë me qëllim garantimin e krijimit dhe

funksionimin e Komiteteve të Auditimit si udhëheqëse dhe monitoruese e

sistemit të auditit të brendshëm, pjesë integrale e së cilit janë edhe këto

komitete. Ligji nr. 114/2015, ka përcaktuar se: “Komiteti i Auditimit të Brendshëm, në ato njësi publike ku krijohet, e shtrin autoritetin për të gjitha

njësitë e varësisë” dhe në pikën 3 është përcaktuar se: “Mënyra e funksionimit, kompetencat dhe përbërja e Komitetit të Auditimit të Brendshëm rregullohen

me vendim të Këshillit të Ministrave, me propozim të Ministrit të Financave”. As në ligj dhe as në VKM nr. 160, datë 02.03.2016, nuk janë përcaktuar kritere të

qarta dhe të matshme për krijimin e Komiteteve të Auditimit, duke e lënë në vullnetin e titullarëve të institucioneve, si dhe nuk cilësohet detyrimi i tyre për të

raportuar në DH/AB në Ministrinë e Financave dhe Ekonomisë. Gjatë periudhës

objekt auditimi është kërkuar informacion mbi numrin e komiteteve të auditimit

të krijuara, dhe përgjigjja e subjektit ka qenë se nuk e përmban këtë përgjegjësi

në detyrat e saj funksionale. Vetë, Ministria e Financave dhe Ekonomisë ende


342

nuk ka vendosur në funksionim Komitetin e auditimit, dhe në total në mënyrë jo

zyrtare janë deklaruar të krijuara nga të gjitha njësitë 10 Komitete Auditimi.

Problematika e mos garantimit të pavarësisë së strukturës së auditit të

brendshëm, për shkak të raportimit të gjetjeve dhe rekomandimeve tek titullari

i institucionit, është trajtuar edhe në auditimin e mëparshëm të zhvilluar nga KLSH, rekomandimet për të cilin nuk janë pranuar dhe zbatuar nga DH/AB.

Ndërkohë që konstatojmë se me shkresën Ref. Ares (2019)2176517 datë

27/03/2019, është përcjellë raporti i auditimit final i përfaqësuesve të Komisionit

Europian “Ad hoc Audit on Internal Audit Capacities in Albania in the context of Internal Control Frame ŵork under the instrument for Pre-Accession II (IPA II)” i cili ndër gjetjet kryesore të tij, në të njëjtën linjë edhe me auditimet e

mëparshme të KLSH ka deklaruar se “Raportet e auditimit të brendshëm i raportohen direkt Ministrave, dhe jo Komiteteve të Auditimit, dhe si rezultat

ekziston një risk potencial për mos garantimin e pavarësisë së këtyre

strukturave”. Në përfundim, rekomandimi i lënë përcakton se njësitë e Auditimit të Brendshëm duhet të raportojnë planet dhe rezultatet e veprimtarisë (raporte

auditimi dhe raporte vjetore) tek Komiteti i Auditimit (në ato njësi ku ky organ

është krijuar), para dërgimit tek Titullari i njësisë publike, kjo për të arritur

pavarësinë e plotë të audituesve nga titullari dhe menaxhimi i lartë, por

pavarësisht se në planin e veprimit të DH/AB është përcaktuar se kjo do të ndiqet

në të gjitha njësitë publike, bashkitë, ministritë, etj, numri i njësive që kanë

krijuar komitete, nuk është përfaqësues për të minimizuar riskun e konstatuar

për pavarësinë e njësive të AB. Pra krijimi i Komiteteve të auditimit sipas VKM

ka dështuar.

2.2.2 Organizimi dhe shtrirja e NJAB-ve në sektorin publik

Nga auditimi për organizimin dhe funksionimin e DH/AB, konstatohet se,

sikundër është trajtuar edhe në auditimet e mëparshme të KLSH, nuk rezulton

që në raportin vjetor të gjendjes së sistemeve të kontrollit të brendshëm, të ketë

një analizë të plotë në shkallë sistemi nga ana e DH/AB për njësitë të cilat

plotësojnë kushtet e nevojshme për ngritjen e njësive të auditimit të brendshëm

në nivel qendror, njësi të vetëqeverisjes, institucione të pavarura dhe shoqëri

aksionare, me qëllim që kjo njësi të jap ndihmesën e saj për ngritjen dhe

funksionimin e njësive të auditimit të brendshëm në shkallë vendi. Po kështu

konstatohet se, DH/AB nuk ka të dhëna të sakta lidhur me mbulimin me auditim

për të gjitha njësitë e qeverisjes së përgjithshme me qëllim që të përcaktohen kapacitetet audituese dhe nevojat për mbulim me auditim në shkallë sistemi me

njërën nga format e përcaktuara në nenin 10 “Organizimi i shërbimit të Auditimit të Brendshëm” të Ligjit 114/2015 datë 22.10.2015 “Për Auditimin e Brendshëm në sektorin publik” dhe në VKM nr. 83, datë 03.02.2016 “Për miratimin e kritereve të krijimit të njësive të Auditimit të Brendshëm në Sektorin Publik”, i ndryshuar pikat 1 dhe 7, ku përcaktohet se: “Njësitë publike brenda 6 muajve nga data e hyrjes së fuqi të këtij vendimi, të kryejnë organizimin e brendshëm

për njësinë e auditimit të brendshëm”. Nga auditimi u konstatuan se në 77 institucione (nga 127 njësitë që raportojnë), njësia e auditit të brendshëm nuk

plotëson kriteret e përcaktuar në ligjin e AB, të tilla si njësi me më pak se 3 auditues, në kundërshtim me pikën 3 të VKM nr. 83 datë 03.02.2016 “Për miratimin e kritereve të krijimit të njësive të auditit të brendshëm në sektorin

publik”, ku përcaktohet se: “Njësia e AB përbëhet nga jo më pak se tre punonjës përfshirë dhe drejtuesin e njësisë”; drejtues jo në përputhje me ligjin, apo me më shumë se 1/3 e audituesve të pa certifikuar në kundërshtim me Ligjin nr.


343

114/2015 dt.22.10.2015 "Për auditimin e brendshëm në sektorin publik", neni 11

pika 2.

Pra në total, rezulton se për vitin 2018, rreth 60% e strukturave të auditit të

brendshëm në sektorin publik veprojnë në kundërshtim me kërkesat e ligjit nr.

114/2015 “Për Auditimin e Brendshëm në sektorin publik” dhe VKM nr.83 dt.3.2.2016 "Për miratimin e kritereve të krijimit të njësive të auditimit të

brendshëm në sektorin publik", pra si rezultat nuk garantojnë kontrollin e

brendshëm të cilësisë. Nga auditimi me zgjedhje është konstatuar se në bazë të

raporteve të dërguara nga njësitë e auditit të brendshëm pranë DH/AB rezultojnë

138 auditues ose rreth 32% e totalit që u përkasin 78 institucioneve, me

eksperiencë më pak se 3 vite si audituesi brendshëm. Gjithashtu, sipas të

dhënave të dorëzuara nga raportet e auditit të brendshëm të njësive publike,

njësi të auditit të brendshëm me Drejtues me eksperiencë pune nën 5 vjet në

auditin e brendshëm janë 34 institucione.

2.2.3 Lidhur me kapacitetet e strukturave AB

Nga totali i të dhënave të vëna në dispozicion (në kampionin 65 institucioneve

publike), u konstatuan se gjate vitit 2018, kanë hyrë në sistemin e AB 107

auditues të rinj dhe janë larguar 74 auditues.

Gjithashtu, konstatohen 16 institucione të cilat kanë shtuar strukturën e AB me

1 ose 2 persona, dhe vetëm 2 institucione të cilat kanë reduktuar strukturën e

AB me 1 apo 2 punonjës të AB. Nëse i referohemi plotësimit të strukturave në

krahasim me një vit më parë, rezulton se 15 institucione rezultojnë me 1 ose 2

punonjës të AB më shumë se plani i dërguar, Bashkia Lezhë me 4 punonjës më

shumë se një vit më parë; dhe 8 institucione më 1 apo 2 punonjës të AB më pak

në strukturën e AB. Në shkallë kombëtar, sipas evidencave të vëna në dispozicion nga DH/AB

rezulton se me rritjen e numrit të njësive AB të ngritura niveli i audituesve të

certifikuar ka rënë nga 90% (në vitin 2015) në 77% në (në vitin 2018) ndërkohë

që aktualisht në proces certifikimi janë mbi 30 auditues të punësuar.

Jashtë sektorit publik janë aktualisht rreth 1630 auditues të certifikuar1 (19602

auditues të certifikuar nga të cilët vetëm 330 të punësuar në sektorin publik). Kjo

flet për një politikë jo të kujdesshme të punësimeve në strukturat e AB, emërime

dhe largime të vazhdueshme pa paragjykuar arsyen, kanë sjellë struktura në

lëvizje, jo të konsoliduar dhe ajo që është më e rëndësishmja profesionalizëm jo

në cilësinë e kërkuar për këto struktura të rëndësishme për forcimin e sistemeve të kontrollit në institucionet publike. Tabela nr. 5

Përshkrimi/Vitet 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Numri i njësive të auditimit 106 100 103 112 119 127

Pozicione të auditimit të plotësuara (në %) 95% 93.9% 92% 93% 93% 91%

Auditues aktual të certifikuar (në %) 85% 82.9% 90% 76% 77% 77%

Trendi (+/-) -2% 8% -18% 1% -

Burimi:MFE

2.2.4 Mbi afatet e raportimit të aktivitetit të NJAB dhe rezultatet e tyre

Nga auditimi konstatohet se në vijim të detyrimit të njësive për të dërguar planet

strategjike dhe vjetore, për dërgimin e tyre jo më vonë se data 20 Tetor e çdo

viti, në strukturën përgjegjëse për harmonizimin e auditimit të brendshëm, nga

auditimi me zgjedhje u konstatua se nga 90 subjekte të përzgjedhura 19 prej tyre

130 auditues më shumë se 1 vit më parë

2Sipas rregjistrit të Audituesve të Certifikuar të publikuar në faqen zyrtare të Ministrisë së Financave

dhe Ekonomisë


344

nuk kanë zbatuar afatin e dërgimit të këtyre dokumenteve zyrtar. Në lidhje me

hartimin e planeve strategjike dhe vjetore, u konstatuan rreth 34 njësi, nga 90 të

përzgjedhura në të cilat struktura e planit nuk ishte në përputhje me diagramën

e Planit Strategjik dhe Vjetor në manualin e auditimit të brendshëm. Gjithashtu,

në vijim të rekomandimit të DH/AB për planifikimin e auditimeve të veçanta për zbatimin e rekomandimeve, nga verifikimi i planeve të dërguara nga njësive

publike, në kampionin e përzgjedhur rezultojnë 45 njësi që nuk e kanë përfshirë

këtë lloj auditimi, si një auditim të veçante, ku kryerja e auditimeve të veçanta

për zbatimin e rekomandimeve nga njësitë publike vijon të mbetet një

rekomandim i papranuar.

Në lidhje me ndryshimet në planet vjetore, rezultojnë të jenë kryer në total

vetëm 22 ndryshime në planet respektive të njësive publike, të shoqëruar me

shkresa për ndryshim planesh drejtuar DH/AB, pavarësisht devijimeve më të

shumta në numër të raportuara në planin fillestar të auditimeve të këtyre

strukturave. Konstatohet se në total 120 njësitë që kanë dërguar planin e auditimeve për vitin

2018, kanë planifikuar fillimisht 1302 auditime në total, në planifikimin e

ndryshuar janë raportuar 127 subjekte me 1247 auditime, nga të cilat janë

realizuar 1232 auditime. Për sa i përket realizimit të planit, bazuar në të dhënat

e konsoliduara të marra nga ana e DH/AB u konstatua se, në 44 raste konstatuam

mos realizim të planeve fillestare të auditimit ndërsa në 114 raste u konstatuan

me tejkalim të tij. Konstatohet një ulje në numrin e auditimeve të planifikuara

për tu realizuar nga njësitë publike në krahasim me numrin e tre gjatë 3 viteve të

fundit.

Kështu institucioni i AKSHI-t, pavarësisht se ka kryer certifikimin e audituesve të brendshëm pranë DH/AB, nuk ka kryer raportimin për veprimtarinë e aktivitetit,

planin fillestar dhe atë të ndryshuar.

Nga auditimi konstatohet se në bazë të rezultateve të deklaruara në auditimet e

kryera përgjatë vitit 2018 për 126 njësi auditimi, është konstatuar dëm ekonomik

në vlerën totale, 4,332 milion lekë, ku krahasuar me një vit më parë është 3,516

milion lekë më pak. Nga vlera totale rezulton se 2,806 milion lekë (65% e totalit)

i përket gjetjes së Ministrisë së Infrastrukturës dhe Energjisë në fushën e

prokurimit. Nëse i referohemi numrit të gjetjeve, për vitin 2018 janë konstatuar

9,368 gjetje të konstatuara, dhe 7,910 rekomandime respektive, ku paraqitet

tabela: Tabela nr. 6 në 000/lekë

Gjetjet 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Totali (në vlerë)

3.199.964 4.321.991 20.138.457 68.789.045 2.111.308 7.848.500 4,332,463

Totali (në numër)

4.698 3.556 4.441 4.186 9.421 6.286 9.368

Numri i audituesve

391 387 351 352 386 400 429

Burimi: DH/AB përpunuar grupi i auditimit

Tabela nr. 7 në 000/lekë

Gjetjet 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Totali (në vlerë) 3.199.964 4.321.991 20.138.457 68.789.045 2.111.308 1.819.500 1,526,267

Totali (në numër)

4.698 3.556 4.441 4.186 9.421 6.286 9.368

Numri i audituesve

391 387 351 352 386 400 429

Burimi: DH/AB përpunuar grupi i auditimit

Për sa më sipër rezulton se në shkallë sistemi, gjetjet e vitit 2018 rezultojnë më

të ulëtat në 6 vitet e fundit nëse nuk përfshijmë gjetjet e Ministrisë së

Infrastrukturës dhe Energjisë (strukturë me 8 auditues dhe 25 programe auditimi

të realizuara).


345

KLSH, ka cituar nevojën për shqyrtimin e nivelit të gjetjeve me dëm ekonomik të

konstatua nga KLSH, për të garantuar eficiencën e strukturave të AB, që

konstatojnë një nivel tepër të ulët të dëmit ekonomik. Nga analiza e dëmit të

konstatuar sipas fushave, konstatohet se 80% e vlerës është konstatuar në

fushën e prokurimit publik, 3,446,422 mijë lekë, 9% e vlerës në fushën e tatimeve dhe taksave (tatime dhe dogana) ose 378,824 mijë lekë pjesa tjetër i takon grupit

të pagave, shpërblimeve me 3%, administrim prone me 1%, privatizime me 3%

dhe të tjera me rreth 4%. Tabela nr. 8

Nr. Gjetjet sipas sistemit Dëmi

ekonomik 000/lekë

Gjetje %

Gjetje në

numër Gjetje %

Nr i njësive që kanë

raportuar

1 Prokurim, blerje dhe investime 3,446,422 80% 1193 13% 72

2 Paga, shpërblime, trajtime, komisione 146,612 3% 821 9% 61

3 Fondet e sig. shoq dhe shëndetësore 11,471 0.3% 93 1% 21

4 Tatime, taksa dhe dogana 378,824 9% 940 10% 43

5 Admin. prone dhe pasurie 52,509 1% 1310 14% 21

6 Privatizime, shitje dhe qiradhënie 123,930 3% 308 3% 13

7 Koncesione dhe ankande 0 0% 66 1% 10

8 Legalizime, urbanistikë dhe kthim pronash 0 0% 120 1% 13

9 Kreditim, subvencione 0 0% 13 0.1% 4

10 Të tjera 172,697 3.7% 4504 47.9% 93

TOTALI 4,332,463 100% 9368 100%

Burimi: MFE

Referuar kostos së auditimit sipas planit strategjik 2018-2020, nëse përllogarisim

treguesit e dobishmërisë së aktivitetit të AB për periudhën objekt auditimit, ai

rezulton 7.67 leke/1 lekë të shpenzuar duke përfshirë këtu një gjetje të Ministrisë

së Infrastrukturës dhe Energjisë, krahasuar me 14.9 leke/1 lekë të shpenzuar, që

ishte një vit më parë. Nëse kjo gjetje me dëm ekonomik do të përjashtohej nga

llogaritja treguesi i dobishmërisë për gjithë sistemin AB (119 njësi) do të ishte 2.7

lekë /1 lekë kosto auditimi të shpenzuar, krahasuar me 3.4 lekë /1 lekë të

shpenzuar që ishte një vit më parë. Treguesi i dobishmërisë së strukturave të AB

brenda njësive publike të caktuara është shumë herë më i vogël krahasuar treguesit të dobishmërisë së gjetjeve të audituesit të jashtëm publik, po për të

njëjtat struktura, fakt që tregon se varësia e strukturave AB nga titullarët është

jo vetëm çështje organizative, por edhe më tej.

Gjatë vitit 2018 janë konstatuar 20 raste për investigim të mëtejshëm nga njësi

të specializuara, kryesisht strukturat e Ministrisë së Energjisë dhe

Infrastrukturës, Ministrisë së Brendshme, Ministrisë së Drejtësisë, Ministrisë së

Financave dhe Ekonomisë, ALUIZNI, Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve,

Shërbimi Kombëtar i Punësimit. Pesë prej këtyre rasteve i janë drejtuar për

investigim të mëtejshëm Drejtorisë së Inspektimit Financiar në Ministrinë e

Financave dhe Ekonomisë, shtatë raste prokurorive të rretheve përkatëse, rastet e tjera i janë drejtuar Drejtorisë së Hetimit Tatimor në DPT, Agjencia e Prokurimit

Publik. Në lidhje me vijueshmërinë dhe ndjekjen e çështjeve të dërguara për

investigim, nga ana e DH/AB nuk disponohej informacion.

2.2.5 Mbi nivelin e zbatimit të rekomandimeve të lëna nga NJAB

Konstatohet se, në vijim edhe të rekomandimeve të mëparshme të KLSH, në

Manualin e Auditit të Brendshëm, publikuar në vitin 2016, nuk është përcaktuar

qartë çështja e zbatimit të rekomandimeve dhe as mënyra e raportimit të tyre.

Ndjekja në dinamikë e zbatimit të rekomandimeve është një nga treguesit

thelbësor të performancës dhe eficensës së auditimit të brendshëm për

përmirësimin e veprimtarisë dhe efektivitetin e sistemit të kontrollit të brendshëm në njësitë e sektorit publik. Kjo mangësi zbeh rolin e auditimit të

brendshëm si mbështetës i titullarit të institucionit në arritjen e objektivave të

njësisë duke mos zbatuar me kërkesat e Ligjit nr. 114/2015, datë 22.10.2015 “Për


346

Auditimin e Brendshëm në Sektorin publik”, nenit 6, “Roli i auditimit të brendshëm”, gërma “ç”, ku përcaktohet “ç) duke ndjekur zbatimin e rekomandimeve të dhëna”, nenit 14, “Përgjegjësitë e drejtuesit të njësisë së auditimit të brendshëm” gërma “iv”, ku përcaktohet, “iv) veprimet e ndërmarra nga titullari i njësisë publike për zbatimin e rekomandimeve, si dhe çdo rekomandim të pazbatuar;”, si dhe nenit 24 “Përgjegjësitë e strukturës përgjegjëse për harmonizimin e auditimit të brendshëm”, gërma “ë”, ku përcaktohet se: “ë) analizon rekomandimet e dhëna në raportet vjetore të njësive të auditimit të brendshëm”. Nga auditimi u konstatua se, në formularin nr. 4, “Rekomandimet e dhëna nga NJAB për periudhën (...)”, pasqyrohen të dhënat për rekomandimet e pranuara dhe të zbatuara gjithsej, sipas prioriteteve, por nuk pasqyrohen të dhënat për

rekomandimet e papranuara dhe arsyet se pse. Në pasqyrën nr. 5

“Rekomandimet e dhëna sipas kategorive për vitin” që shoqëron raportin vjetor të NJAB-ve në raportimin për statusin e rekomandimeve të lëna, nuk pasqyrohet nga njësia e auditimit të brendshëm , rekomandimet e pa zbatuara, dhe si

rezultat këto rekomandime raportohen nga njësitë dhe njëkohësisht DH.AB në

raportin vjetor si rekomandime në proces zbatimi duke mos identifikuar saktë

situatën reale të zbatimit të tyre, pra nëse kemi të bëjmë me rekomandime të pa

zbatuara apo në proces zbatimi. Po ashtu nga auditimi i dosjeve u konstatua se,

pjesa më e madhe e njësive publike totalin e rekomandimeve të dhëna në vitin

paraprak nuk janë pasqyruar fare ose janë të pasakta. KLSH gjykon të nevojshme

se përmirësimi i pasqyrave statistikore me të gjithë treguesit e nevojshëm do t’u shërbejnë më mirë titullarëve të njësive publike për përmirësimin e veprimtarisë

dhe rritjen e efektivitetit të sistemit të kontrollit të brendshëm në njësinë e sektorit publik.

Gjithashtu, nëse i referohemi shkallës së mospranimit të gjetjeve të auditit të

brendshëm nga njësitë publike, nga total njësitë rezultojnë vetëm 4 institucione

në total 13 gjetje të papranuar, një rezultat ky që vendoset në pikëpyetje nëse

analizojmë gjetjet e pazbatuara.

2.2.6 Mbi njohjen e “ Certifikatave ndërkombëtare të Auditit të Brendshëm”

Nga auditimi në Drejtorinë e Përgjithshme të Harmonizimit të Kontrollit të

Brendshëm Financiar Publik, rezultoi se në një rast Komisioni i Kualifikimit të

Audituesve Brendshëm (KKAB) me Vendimin nr. 12, datë 13.07.2018, ka bërë

“Njohjen e certifikatës profesionale ndërkombëtare”, për dy punonjës të Stafit në të Ministrisë së Financave dhe Ekonomisë, respektivisht Drejtores së

Përgjithshme të Harmonizimit të Kontrollit të Brendshëm Financiar Publik dhe

Drejtorit të Drejtorisë së Harmonizimit të MFK, lëshuar nga “Center for Financial

Reporting Reform (CFRR) ŵorld Bank Group”. Nga auditimi i dokumentacionit të paraqitur konstatohet se “Certifikata” e

lëshuar nga Center for Financial Reporting Reform (CFRR) World Bank Group, nuk është certifikatë profesionale e fushës së auditimit të brendshëm, dhe aq më pak e njohur ndërkombëtarisht, duke mos plotësuar kushtin e parë të kërkuar

nga ligji “Individët që zotërojnë një certifikatë profesionale të njohur

ndërkombëtarisht në fushën e auditimit të brendshëm”. Referuar kërkesave të Neni 9, të Rregullores Trajnimit të Vijueshëm Profesional

të Audituesve të Brendshëm në Sektorin Publik, …“Të drejtën për të aplikuar në procesin e certifikimit e kanë punonjësit që plotësojnë kriteret e përcaktuara në

ligjin e AB në sektorin publik si ….c) Të jetë i punësuar në njësitë e auditimit të brendshëm në sektorin publik..., kusht që nuk plotësohet nga të dy aplikantët.


347

Njohja e certifikatës profesionale ndërkombëtare, për dy punonjës të Stafit në

strukturën e Ministrisë Financave dhe Ekonomisë, respektivisht, Drejtores së

Përgjithshme të Harmonizimit të Kontrollit të Brendshëm Financiar Publik dhe

Drejtorit të Auditit të Brendshëm, është bërë në kundërshtim me kuadrin

rregullator në fuqi, si më poshtë: 1. Nuk janë të punësuar në njësitë e auditimit të brendshëm publik, në

kundërshtim me kërkesat e ligjit nr. 114/2015 datë 22.10.2015 “Për auditim e

brendshëm në sektorin publik “ dhe konkretisht, nenin 19 “Certifikimi i audituesve të brendshëm” 2. Certifikatat e paraqitura nga ata, janë certifikata trajnimi për trajnerë dhe jo

certifikata të njohura ndërkombëtarisht të audituesit të brendshëm.

3. Materialet e paraqitura në dosje, tregojnë se edhe nga pikëpamja formale nuk

plotësohen kërkesat ligjore për njohjen e moduleve të trajnuara si në orë si në

fusha trajnimi (janë më pak se 75%, kjo në kundërshtim me kërkesat

e nenit 21 “Procedura e njohjes së Certifikatës Profesionale Ndërkombëtare”, të Rregullores së Trajnimit të Vijueshëm Profesional të Audituesve të Brendshëm

në Sektorin Publik, miratuar sipas urdhrit nr. 3, datë 08.01.2016 të Ministrit të

Financave.

4. relatori i dosjes që i është paraqitur Komisionit të vlerësimit është punonjës

në varësi të njërit prej funksionarëve shtetëror.

Sa më sipër, të dy certifikatat janë fituar në kundërshtim me kërkesat e

përcaktuara në kuadrin rregullativ dhe kërkesat ligjore.


349

PERFORMANCA E BUXHETIT – RASTE ME ZGJEDHJE

1. Përmbytjet – parandalimi, mbrojtja, gatishmëria

Konteksti auditues Sistemi lumor përbën rrezikun më të madh për përmbytjet në vend. Përmbytjet

zakonisht janë me prejardhje lumore dhe ndodhin në periudhën nëntor-mars,

kur në Shqipëri bien rreth 80-85 % të reshjeve totale në vit. Shkaqet kryesore të

përmbytjeve janë të lidhura me degradimin e kushteve të sistemit të digave, të

kanaleve të kullimit, të instalimeve për largimin e ujërave të shtuara, të

stacioneve të pompimit dhe të pajisjeve të tjera për mbajtjen nën kontroll të përmbytjeve e të instalimeve që nuk kanë mirëmbajtje të rregullt. Shqipëria ka

një histori të gjatë të regjistrimit të përmbytjeve dhe përmbytjet e fundit nxorën

në pah nevojën për fuqizimin e kapaciteteve në këtë sektor. Urbanizimi dhe

ndërhyrjet njerëzore nga njëra anë, degradimi natyror i veprave nga ana tjetër,

kanë bërë, që shumë prej veprave mbrojtëse të jenë jashtë funksionit apo gjysmë

funksionale, në një mjedis ku frekuenca, ashpërsia dhe vendndodhjet e

përmbytjeve po rriten. Gjatë viteve të fundit është vërejtur një boshllëk

institucional në rritje për sa i takon faktit se cila strukturë është përgjegjëse për

administrimin e sistemeve ujitës. Rëndësia e këtij auditimi ka të bëjë me

vlerësimin e efektivitetit të politikave të hartuara në funksion të parandalimit dhe minimizimit të përmbytjeve, si dhe me nivelin e angazhimit dhe koordinimit

të aktorëve të përfshirë në këtë çështje.

Pesha në buxhet Për periudhën objekt auditimi, fondet buxhetore për subjektet nën auditim

paraqiten si më poshtë: Tabela nr. 1 000/lekë

Emërtimi buxhetor 2015 2016 2017

lanifikim, Menaxhim e Administrim 240,031 236,761 260,029

Infrastruktura e ujitjes dhe kullimit 2.624.419 4.442.938 2.721.846

Administrimi i ujrave 165.331 157.836 240.736

Programe t tjera 5,189,812 6,038,787 4,417,354

Total 8,219,593 10,876,322 7,639,965

Burimi:

Nga informacionet e vëna në dispozicion, rezulton se Ministria e Bujqësisë dhe

Zhvillimit Rural, për vitin 2015 ka patur një buxhet total në vlerën 8,219,593,000

lekë, nga të cilat 2,789,750,000 lekë ose 34% e tyre, janë fonde dedikuar

programeve të ujit dhe konkretisht2,624,419,000 lekë për çështje që lidhen me

infrastrukturën e ujitjes dhe kullimit dhe 165,331,000 lekë për çështje që lidhen

me administrimin e ujit.

Për vitin 2016 kjo ministria ka patur një buxhet total në vlerën e10,876,322lekë,

nga të cilat 4,600,774 lekë ose 42% e tyre, janë fonde dedikuar programeve të

ujit nga të cilat 4,442,938,000 lekë kanë qenë dedikuar për çështje që lidhen me infrastrukturën ujitjes dhe kullimit dhe 157,836,000 lekë për çështje që lidhen

me administrimin e ujit.

Për vitin 2017 ka patur një buxhet total në vlerën 7,639,965,000lekë, nga të cilat

2,962,582,000 lek ose 39% e tyre, janë fonde dedikuar programeve të ujit nga të

cilat 2,721,846,000 lekë për çështje që lidhen me infrastrukturën e ujitjes dhe

kullimit dhe 240,736,000 lekë për çështje që lidhen me administrimin e ujit. Në

mënyrë grafike, pesha në buxhet për çështjet që lidhen me infrastrukturën e

ujitjes dhe kullimit dhe administrimin e ujit, paraqitet si më poshtë:


350

Në mënyrë të detajuar, fondet dedikuar programit Infrastruktura e Ujitjes dhe

Kullimit për periudhën 2015-2017, paraqiten në tabelën nr 2.

Totali Investime sipas aktiviteteve (brendëshme + të huaja) 1.590.917 3.904.847 2.044.481

Objekte të ujitjes (përfshi investimet e brendshme dhe investime të

huaja me Projektin e Burimeve Ujore dhe Ujitjes të Bankës Botërore në digat dhe rrjetin ujites përkatës )

1.238.461 904.281 1.636.038

Objekte diga (investime të brendëshme) 98.180 80.914

Objekte të kullimit (investime të brendëshme) 19.641 27.562 76.764

Objekte të mbrojtjes nga permbytja (investime të brendëshme dhe investime të huaja nga BE-IPA 2012 që i perkasin vitit 2016 )

113.041 1.073.278 315.089

Hidrovore (investime të brendëshme) 8.591 149.760

Studim e Projektim (investime të brendëshme) 113.003 28.453 16.590

Furnizimi me 10 ekskavator për pastrim të kanaleve ujitëse e kulluese (investime të brendëshme dhe investime të huaja nga

qeveria Kineze)

258.399

Planifikim,

Menaxhim,

Administri

m

3%

Infrastrukt

ura e

ujitjes dhe

kullimit

32%

Administri

mi i ujrave

2%

Programe

të tjera

63%

2015

Planifikim,

Menaxhim e

Administrim

2%

Infrastruktura

e ujitjes dhe

kullimit

41%

Administrimi i

ujrave

1%

Programe

tw tjera

56%

2016

Planifikim,

Menaxhim e

Administrim

3% Infrastruktura

e ujitjes dhe

kullimit

36%

Administrimi i

ujrave

3%

Program

e të tjera

58%

2017


351

"Fond garancie i Qeverisë Shqiptare për projektin"Krijimi dhe lehtësimi i mbështetjes së agrobiznesit (BERZH (investime te

brendëshme)

1.382.200

Totali Shpenzime sipas aktiviteteve 1.033.502 538.090 677.365

Shpenzimet operative (602) sipas aktiviteteve 668.152 324.800 443.175

Mirëmbajtje e rrjetit të kanaleve ujitës 137.476 27.179 52.925

Mirëmbajtje e rrjetit të kanaleve kullues 162.635 107.367 152.564

Operim dhe mirëmbajtje e hidrovoreve 302.041 161.555 211.090

Aktiviteti i Drejtorive të Ujitjes dhe Kullimit (602) 66.000 28.698 26.596

Shpenzime Fond Pagash Paga (600+601) 365.350 213.291 234.190

Nga tabela e më sipërme vihet re se për zërin investime në total, ka patur një

rritje për vitin 2016, e cila shpjegohet me implementimin e projektit të BE-IPA

2012 për objektet e mbrojtjes nga përmbytja në vlerën 1,073,278 lekë, ndërkohë

që për vitin 2017 niveli i investimeve ka qenë përsëri pothuajse në nivelet e vitit

2015. Lidhur me zërin shpenzime, kryesisht për mirëmbajtje kanalesh kulluese

dhe hidrovoresh, ka patur një rënie të vlerave për vitin 2016 dhe një rritje gjatë

vitit 2017, megjithatë jo në nivelin e vitit 2015. Në total, për zërin investime dhe

shpenzime sëbashku, rezulton se, për vitin 2015 ky zë është planifikuar në vlerën

2,922,000,000 lekë dhe është realizuar në vlerën 2,624,418,766 lekë, ose në

masën 90%. Për vitin 2016, është parashikuar në vlerën totale prej 3,864,582,000 lekë dhe është realizuar në vlerën 4,442,937,774 lekë, ose në masën 115%. Për

vitin 2017, është parashikuar në vlerën 2,376,753,000 lekë dhe realizuar në

vlerën 2,721,846,000 lekë, ose në masën 114%.

Drejtoria e Përgjithshme e Emergjencave Civile Drejtoria e Përgjithshme e Emergjencave Civile për periudhën objekt auditimi ka

qenë pjesë e strukturës së Ministrisë së Brendshme. DPEC është një njësi që

funksion vetëm me dy drejtori, konkretisht Drejtoria Operacionale e Drejtim

Komandimit të Emergjencave Civile dhe Drejtoria e Planifikimit dhe Koordinimit

të Emergjencave Civile. Për periudhën objekt auditimi, buxheti në dispozicion të saj, krahasuar me Ministrinë e Brendshme paraqitet si më poshtë:

në 000 lek 2015 2016 2017

Ministria e Brendshme 19,461,020 19,794,017 19,727,430

EmergjencatCivile 1,483,081 637,856 234,220

Shpenzime Korrente 1,398,357 632,548 234,220

Shpenzime Kapitale 18,088 4,550 -

Jashtë Buxhetore 66,636 758 -

Nga tabela, vihet re se, pavarësisht se buxheti total i Ministrisë së Brendshme për periudhën objekt auditimi, ka qendruar thuajse konstant, buxheti për

Drejtorinë e Emergjencave Civile ka pësuar rënie, duke u përgjysmuar nga viti në

vit. Kështu, për vitin 2015 buxheti total për emergjencat civile përbën vetëm 7%

të buxhetit të Ministrisë së Brendshme, për vitin 2016 vetëm 3% dhe për vitin

2017 vetëm 1%. Ndërkohë që referuar statistikave, situata me përmbytjet ka

rezultuar në përkeqësim dhe konkretisht dëmet e shkaktuara nga përmbytjet e

vitit 2017 janë disa herë më të larta se sa në vitin 2015 kur ndodhi përmbytja e

fundit masive. Këtë vit numri i shtëpive të përmbytura është 4700 ose gati 7 herë

më i madh nga ai që ishte dy vjet më parë. Po kështu edhe sipërfaqja e tokës së

përmbytur këtë herë është më e lartë. Sipas Ministrisë së Brendshme në vitin 2015 u përmbytën 9992 ha tokë, ndërsa nëvitin 2017 rezulton se sipërfaqja e

përmbytur ishte 10.622 ha1. Në mënyrë grafike, pesha në buxhet për njësitë e

mësipërme paraqitet si më poshtë:

1 http://ww.javaneës.al/bilanci-dëmet-nga-përmbytjet-të-m1dha-se-në-2015-ën


352

Mesazhi i auditimit

Sistemi për menaxhimin e fatkeqësive dhe riskut të përmbytjeve ka boshllëqe

dhe mungesë në informacion si dhe një kapacitet të limituar në përgjigje të

përmbytjeve. Strukturat e përfshira në menaxhimin e situatave të përmbytjeve

mund të kenë funksionuar më vete, por ka munguar bashkëpunimi dhe

koordinimi mes tyre, duke cënuar forcimin e sistemit të shërbimit të

emergjencave civile. Duket se situatat e emergjencave civile në vendin tonë

menaxhohen në mënyrë paradoksale, po ti referohemi faktit se aktorët e

përfshirë në këtë çështje hartojnë plane parandaluese pa identifikuar më parë

risqet se çfarë po parandalojnë. Institucionet shqiptare, nga ana konceptuale

dhe praktike, priren drejt masave reaktive sesa proaktive në lidhje me reduktimin e riskut nga ratkeqësitë dhe parandalimin dhe përqendrohen më

shumë te gadishmëria dhe reagimi, por pak te parandalimi/zbutja dhe

riaftësimi. Në përgjigje të fatkeqësive, duhet të përmirësohet edhe komunikimi

ndërmjet organeve drejtuese dhe popullsisë vendase. Mbrojtja nga përmbytjet

duhet të konceptohet si një sistem me masa afatgjata të planifikuara të paktën

për 10-15 vjet. Kjo përfshin ndryshimet në kuadrin ligjor, teknik, financiar, dhe

shkencor duke përcaktuar përgjegjësitë dhe përforcimin e kapaciteteve të

institucioneve përgjegjëse.

Statusi i rekomandimeve Nga 13 rekomandime të lëna në total, deri më tani rezulton se, 6 janë realizuar,

3 janë në proces dhe 4 nuk janë realizuar ende.

Strukturat përgjegjëse Ministria e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural

Drejtoria e Përgjithshme e Emergjencave Civile

93%

7%

2015

MB EC

97%

3%

2016

MB EC

99%

1%

2017

MB EC


353

2. Efektiviteti i Politikave për Nxitjen e Barazisë Gjinore dhe Forcimin e Rolit të Gruas

Konteksti auditues Barazia gjinore është një e drejtë njerëzore dhe gjithashtu një parakusht për

avancimin e zhvillimit dhe reduktimin e varfërisë. Gratë e fuqizuara kontribuojnë

në shëndetin dhe produktivitetin e familjeve dhe komuniteteve të tëra dhe

përmirësojnë perspektivat për gjeneratën e ardhshme. Barazia gjinore synon të

përmirësojë ato struktura të shoqërisë, të cilat ndikojnë në mos balancimin e fuqizimit dhe pjesëmarrjes mes grave dhe burrave. Arritja e këtij qëllimi është

thelbësore për mbrojtjen e të drejtave të njeriut, funksionimin e demokracisë,

respektin e ligjit, rritjen ekonomike dhe konkurrencën. Ashtu si edhe në vendet

europiane, veprimtaritë për nxitjen e BGj kanë rezultuar në zhvillimin e një

sistemi gjithëpërfshirës ligjor dhe politik. Megjithatë, de facto, barazia gjinore

është larg nga të qenit një realitet. Dhuna dhe diskriminimi vazhdojnë në shumë

fusha, duke i mbajtur gratë dhe burrat në rolet e tyre tradicionale dhe duke

parandaluar realizimin e plotë të të drejtave të grave. Gratë shqiptare përballen

ende me pabarazi, hendek në paga, dhunë gjinore, diskriminim dhe stereotipe në tregun e punës. Ky auditim kishte për qëllim të paraqesë një studim mbi

efektivitetin e politikave të ndjekura nga shteti shqiptar për forcimin e rolit të

gruas dhe arritjen e barazisë gjinore në nivele sa më optimale. Kjo temë është

përzgjedhur si një nga objektivat parësore të OKB për zhvillimin e qendrueshëm,

si dhe duke marrë parasysh impaktin madhor që ka në shoqërinë shqiptare, duke

qenë një plagë sociale tepër prezente dhe thuajse “e zakonshme” në ditët e sotme.

Pesha në buxhet

Për periudhën objekt auditimi rezulton se vlera totale e buxhetit për MShMS ka qenë 55,536,255 lekë për vitin 2017 dhe 55.676.964 lekë për vitin 2018, ku vihet

re një diferencë në rritje fare e vogël prej 140,709 lekë. Si pasojë e shkrirjes së

MMSR dhe MSh, Sektori i Politikave dhe Strategjive për Përfshirjen Sociale dhe

Barazinë Gjinore, është krijuar pas shtatorit 2017 dhe buxheti për këtë sektor për

vitin 2018 ka qenë 5,033,280 lekë ose 8% e buxhetit total të Ministrisë për këtë

vit. Në mënyrë grafike pesha në buxhet për vitin 2018 paraqitet si më poshtë:

Ndërkohë, bazuar në Vendimin e Këshillit të Ministrave nr. 465 datë 18.07.2012 “Për Integrimin Gjinor në Programin Buxhetor Afatmesëm”, i cili ka për qëllim integrimin e perspektivës gjinore në kuadrin ekzistues të PBA-së, të gjitha

Ministritë e linjës kanë detyrimin që në kërkesat e tyre buxhetore në programet

buxhetore afatmesme, të përfshijnë edhe objektiva të politikave gjinore, për të

zbatuar integrimin gjinor në buxhetim. Për sa më lart, në mënyrë të përmbledhur

tabela më poshtë jep një informacion mbi parashikimet e bëra nga Ministritë e

Linjës në PBA e tyre për vitet 2017 dhe 2018:

92%

8%

2018

MShMS

Sektori per BGj


354

PBA Nr. i programeve

buxhetore (total): Nr. i programeve

buxhetore të gjinuara:

Nr. i objektivave të

gjinuar:

Fondet BPGJ të parashikuara (000

ALL):

% mbi totalin e shpenzimeve të parashikuara:

2016-2018

84 19 27 7,857,943 1.73%

2017-

2019

84 24 32 15,120,084 2.4%

Siç vihet re nga tabela, ka një rritje të numrit të programeve buxhetore të

gjinuara nga PBA 2016-2018 në PBA 2017-2019. Konkretisht për PBA 2016-2018

nga 84 programe buxhetore gjithsej, 19 të tilla janë me fokus gjinor, duke u

zbërthyer në 27 objektiva të gjinuar. Për PBA 2017-2019, po nga 84 programe

buxhetore gjithsej, 24 të tilla janë me fokus gjinor, duke u zbërthyer në 32 objektiva të gjinuar. Në mënyrë të përmbledhur, rezulton se në PBA 2016-2018,

22.6% e programeve buxhetore janë me fokus gjinore, duke përbërë 1.73% të

shpenzimeve totale, ndërsa për PBA 2017-2019 janë 28.5%, ose 2.4% e

shpenzimeve totale.

Mesazhi i auditimit

Me gjithë përpjekiet e vazhdueshme dhe aplikimin e programeve nxitëse, fokusi

ka mbetur thjeshtë tek zbatimi dhe mungon monitorimi në kuptimin e rezultateve. Përmirësimet hasen më së shumti në procesin e hartimit të kuadrit

rregullator e politik dhe ngritjen e strukturave, ndërkohë që progresi në aspektin

e treguesve gjinor ka vështirësi në matje pasi mungojnë analizat sasiore dhe

krahasuese me relacione mbështetëse mbi arsyet e hendeqeve, pasojat që ato

sjellin dhe rekomandimet për përmirësim. Ministria e Shëndetësisë dhe

Mbrojtjes Sociale, në rolin e organit kryesor përgjegjës për hartimin, zbatimin

dhe monitorimin e politikave që lidhen me çështjet gjinore, nuk arrin të mbledhë

apo prodhojë tregues progresiv të qendrueshëm për çështjet gjinore, kjo si

pasojë edhe e mungesës së një raportimi të standardizuar statistikor dhe

krahasues nga aktorët e përfshirë në këtë çështje. Me gjithë përpjekiet pozitive, në të ardhmen fokusi më i madh duhet të jetë mbi procesin monitorues të

përbashkët dhe të orientuar drejt rezultateve që i vijnë në ndihmë vendimarrjes,

jo thjeshtë detyrimit për të zbatuar një plan masash.

Statusi i rekomandimeve Raporti përfundimtar i auditimit dhe rekomandimet përkatëse janë dërguar

pranë Ministrisë së Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale gjatë muajit gusht 2019

dhe ende nuk është përmbushur afati 6 mujor për fazën e ndjekies së zbatimit të

rekomandimeve.

PBA 2016-2018 PBA 2017-2019

84 84

19 24

Programe gjithsej Programe gjinore


355

Strukturat përgjegjëse Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale

3. CILËSIA DHE TARIFIMI I SHËRBIMEVE STUDENTORE PRANË IAL-VE

PUBLIKE

KONTEKSTI AUDITUES Auditimi i përformancës “Cilësia dhe tarifimi i shërbimeve studentore pranë IAL-

ve publike” u realizua përgjatë 6 mujorit të dytë të vitit 2018, në Ministrinë e Arsimit Sportit dhe Rinisë, Universitetin e Tiranës, Universitetin e Durrësit,

Universitetin e Vlorës, Universitetin e Korçës, Universitetin e Shkodrës,

Universitetin Bujqësor të Tiranës dhe Universitetin e Mjekësisë.

Auditimi u shtri për vitin akademik 2017-2018.

Sipas parashikimeve të Ligjit për Arsimin e Lartë , IAL-të publike vendosin tarifat

e shkollimit duke respektuar kufirin maksimal të përcaktuar me Vendim të

Këshillit të Ministrave dhe më pas janë bordet e administrimit të IAL-ve që miratojnë tarifat e shkollimit dhe shërbimeve për studentët pas vendimeve të

marra nga senatet akademike të tyre. Vendimi i Këshillit të Ministrave përcakton

kufirin maksimal të tarifës së shkollimit për programet e studimit të ciklit të parë

dhe ato të ciklit të dytë të integruar në institucionet publike të arsimit të lartë,

pas propozimit të ministrisë përgjegjëse për arsimin.

Të ardhurat që përfitohen nga tarifat e shkollimit, regjistrimit, konkurrimit dhe

të shërbimeve të tjera studentore përbëjnë një të ardhur të rëndësishme për

procesin mësimor, akademik, shkencor dhe administrativ të IAL-ve publike.

Të ardhurat vetjake në IAL-të publike, përfitohen kryesisht nga tarifat e shkollimit

dhe të shërbimeve ndaj studentëve, të cilat variojnë në diapazonin 27-51% kundrejt buxhetit total të IAL-ve subjekt i këtij auditimi.

Ndër shqetësimet kryesore të studenteve të IAL-ve publike është cilësia e

shërbimeve dhe tarifat e studimit.

Mungesa e nxjerrjes së akteve nënligjore nga ministria përgjegjëse për arsimin si

dhe nevoja për të zhvilluar një kulturë të orientuar drejt cilësisë së shërbimeve

në IAL-të publike nënvizoi domosdoshmërinë e vlerësimit të burimeve dhe

mekanizmave të përdorur, për realizimin e objektivave të institucioneve të

arsimit të lartë për përmirësimin e cilësisë së shërbimeve studentore.

Rritja e cilësisë së shërbimeve të ofruara nga IAL-të publike dhe vlerësimi i

tarifave mbi bazën e një analize kostoje do të ndikonin në rritjen e eficiencës dhe efektivitetit të këtyre shërbimeve ndaj studentit.

I gjithë auditimi u përshkrua nga qasja apo paradigma se:

“Financimi i arsimit të lartë në Shqipëri dhe produktet e këtij financimi vijojnë të mbeten çështje të parregulluara, kaotike, pa një model të qartë zhvillimi dhe larg

realitetit europian ku aspirojmë të shkojmë.”

Fondi buxhetor për arsimin në tërësi për vitin 2017 përbënte rreth 7,41% të

totalit të shpenzimeve publike dhe 2,18% të Produktit të Brendshëm Bruto,

ndërkohë që për arsimin e lartë (grant mësimdhënie plus kërkimi shkencor)

vlerat respektive ishin 1,50% dhe 0,44%.

MESAZHI I AUDITIMIT Në përfundim te auditimit, KLSH doli me mesazhin e mëposhtëm:


356

Ligji i ri i arsimit të lartë, i konceptuar me kujdes për t’iu dhënë autonominë e nevojshme IAL- publike dhe rivitalizuar rolin e këtyre IAL-ve në kërkim shkencor

e arsim bashkëkohor, nuk është implementuar siç duhet nga të gjithë aktorët e

përfshirë në sektorin e arsimit të lartë.

MASR vijon të veprojë kundra këtij Ligji, përmes centralizimit të panevojshëm që i bën nga njëra anë me akte të panevojshme nënligjore funksioneve që në fakt

Ligji ua njeh IAL-ve dhe nga ana tjetër, duke mos bërë funksionale strukturat

përkatëse për financimin dhe rregullimin e arsimit të lartë. Anëtarët përfaqësues

të kësaj ministrie në bordet e administrimit të IAL-ve publike, ku përfaqësojnë

shumicën vendim-marrëse, nuk i kanë kryer me përgjegjshmëri detyrat e tyre,

duke mos garantuar qëndrueshmërinë financiare autonome të këtyre

institucioneve, madje duke marrë vendime financiare pa analiza kostoje për

tarifimin e shërbimeve që ofrojnë.

IAL-të vijojnë të mbeten pasive në marrjen përsipër të përgjegjësive për të ofruar

një arsim cilësor ndaj studentëve të tyre, kërkim shkencor real (jofiktiv dhe aplikativ) dhe tarifa konkurruese për të financuar me kosto optimale shërbimet

e tyre. Mendësia e drejtuesve të IAL-ve publike nuk është ende përshtatur me

vizionin dhe kompetencat e Ligjit të Ri të Arsimit të lartë, ndërsa mendësia e

pedagogëve vijon të jetë më afër asaj të mësuesit sesa kërkuesit shkencor.

Nën perceptimin e studentëve, IAL-të kujdesen pak ose aspak për cilësinë e

shërbimeve që ofrojnë tek ta.

STATUSI I ZBATIMIT TE REKOMANDIMEVE Ecuria e zbatimit te rekomandimeve të lëna për MASR dhe 7 IAL publike nga

auditimi i përformancës “Cilësia dhe tarifimi i shërbimeve studentore pranë IAL publike” është sa më poshtë vijon:

a. Janë rekomanduar 26 masa organizative

b. Nuk ka rekomandime për shpërblim dëmi

c. Janë rekomanduar 2 masa për ndryshime dhe përmirësime legjislacioni.

4. CILËSIA DHE SIGURIA E BARNAVE NE RRJETIN E HAPUR

FARMACEUTIK DHE SHERBIMIN SPITALOR

KONTEKSTI AUDITUES Auditimi i përformancës “Cilësia dhe siguria e barnave ne rrjetin e hapur farmaceutik dhe shërbimin spitalor” u realizua përgjatë 6 mujorit të parë të vitit 2019, në MSHMS, AKBPM dhe QSUT.

Auditimi u shtri për vitin 2017-Prill 2019.

Reforma e nisura në shërbimin farmaceutik, dhe e kurorëzuar me miratimin e

ligjit për barna ka në thelbin e vet përpjekjet për t’u përafruar me kuadrin ligjor të vendeve të BE-së, si dhe rregullimin e tregut farmaceutik dhe mënyrën e

vendosjes së barnave në treg. Ligji i barnave, i miratuar në vitin 2014, parashikon

që, nëpërmjet strukturave përgjegjëse, të rrisë sigurinë dhe cilësinë e barnave që

qarkullojnë në vend.

Por cilësia dhe siguria barnave mbeten ende ndër shqetësimet kryesore të qytetarëve shqiptarë dhe një problem i vazhdueshëm i sistemit shëndetësor në

Shqipëri. Problematika këto që shërbyen si indicie për Departamentin e Auditimit

të Performancës në KLSH për fillimin e auditimit “Cilësia dhe siguria e barnave në rrjetin e hapur farmaceutik dhe shërbimin spitalor”.


357

Për garantimin e cilësisë dhe sigurisë së tyre, ligji për barnat përcaktonte se

kompani farmaceutike të Ballkanit mund të tregtonin medikamente në Shqipëri,

vetëm në rastet kur ato eksportoheshin në një vend të Bashkimit Europian, pra

pasi kishin kaluar filtra të kontrollit të cilësisë sipas standardeve të BE.

Por pa kaluar ende një vit nga miratimi i ligjit të barnave bëhen ndryshime të nenit 12, duke u mjaftuar vetëm me detyrimin që barnat e importuara nga

vendet e Ballkanit të kenë regjistrim lokal në vendin e origjinës, pra duke lejuar

që të importohen barna me një nivel më të ulët të filtrave të kontrollit për

garantimin e cilësisë dhe sigurisë së tyre.

Një vend të rëndësishëm në këtë auditim zuri vlerësimi i efektivitetit te

institucioneve përgjegjëse për garantimin e sigurisë dhe cilësisë se barnave qe

qarkullojnë ne vend, por dhe eficienca e veprimtarisë së inspektimit të tregut të

barnave, analizave të laboratorit, si dhe masave të marra për ruajtjen dhe

transportimin e barnave sipas praktikave të mira, në të gjithë proceset dhe

strukturat. I gjithë auditimi u përshkrua nga qasja apo paradigma se:

“Garantimi i sigurisë dhe cilësisë së barnave nëpërmjet ngritjes së një kuadri të plotë ligjor dhe mekanizmave për implementimin e tij sipas praktikave më të

mira të vendeve të BE-s ku aspirojmë të aderojmë.”

Nevoja e implementimit të sistemit elektronik “Track and Trace”, akreditimi dhe modernizimi i laboratorit të analizave, si dhe fuqizimi i rolit të sistemit të

farmakovigjilencës do të ndikonin në mënyrë të ndjeshme në rritjen e sigurisë

dhe cilësisë së barnave që qarkullojnë në vendin tonë.

Për vitin 2018, financimi i sistemit shëndetësor nga buxheti shtetit rezulton me

treguesit financiarë, sa më poshtë vijon: a. Buxheti vjetor për vitin 2018 për Sistemin Shëndetësor në Shqipëri ishte

49.062.000.000 lekë.

b. Fondi buxhetor për Sistemin e Shëndetësisë përbën 9,87% të buxhetit të

shtetit ose 2,97% të Produktit të Brendshëm Bruto për vitin 2018;

c. Buxheti i Shtetit për vitin 2018 ishte 497.069.000.000 lekë;

d. Në vitin 2018 janë lidhur kontrata me vlerë 2.530.558.000 lekë për barna

për të gjitha spitalet publike.

e. Për vitin 2018 në QSUT ka lidhur kontrata me vlerë 931.219.000 lekë për

barna.

f. Fondi për barna të rimbursueshme gjatë vitit 2018 u realizua me 11.027.054.000 lekë.

g. Në farmacinë e rimbursimit pranë QSUT gjatë vitit 2018 janë rimbursuar

3.234.662.000 lekë ose 29.3% të fondit total të LBR.

MESAZHI I AUDITIMIT Në përfundim të auditimit, KLSH doli me mesazhin e mëposhtëm:

Mungesa e objektivave strategjikë për shërbimin farmaceutik në vend ka bërë që

politikat e ndërmarra nga qeveria për këtë sektor të mos jenë efektive në drejtim

të garantimit të cilësisë dhe sigurisë së barnave. Ndërkohë, heqja e detyrimit

ligjor për importin e medikamenteve të prodhuara në vendet e Ballkanit, "që ato të qarkullojnë në një nga vendet e BE", duke u mjaftuar vetëm që ato të kenë

regjistrim lokal në vendet e origjinës e kanë ekspozuar publikun shqiptar ndaj

barnave të cilat vijnë nga vende që nuk kanë standardet e BE-së në drejtim të

garantimit të cilësisë dhe sigurisë së barnave.

AKBPM si një institucion përgjegjës për garantimin e cilësisë dhe sigurisë së

barnave vijon të jetë jo efektive në veprimtarinë e saj edhe si rezultat i mungesës


358

së certifikimit dhe akreditimit të laboratorit të analizave shfaqur kjo në numrin e

papërfillshëm të analizave të kryera, ku për periudhën 2017-2018 janë analizuar

vetëm 12% e barnave që duheshin analizuar. Gjithashtu edhe sistemi i

farmakovigjilencës është pothuajse inekzistent në veprimtarinë e tij, duke mos

patur fare ndikim në garantimin e sigurisë së barnave në vend. Shërbimet farmaceutike pranë spitaleve vazhdojnë të jenë të pa akredituara dhe

në kushte jo optimale sipas praktikave të mira të ruajtjes dhe qarkullimit të

barnave. Spitalet publike vijojnë të akumulojnë barna jashtë afatit të skadencës,

si rezultat i planifikimeve të gabuara dhe të keqmenaxhimit të tyre.

Cilësia dhe siguria barnave mbeten ende ndër shqetësimet kryesore të

qytetarëve shqiptarë dhe një problem i vazhdueshëm i sistemit shëndetësor në

Shqipëri, perceptimi i tyre është që cilësia dhe siguria e barnave është e pa

garantuar nga institucionet përgjegjëse.

STATUSI I ZBATIMIT TE REKOMANDIMEVE Ecuria e zbatimit te rekomandimeve të lëna për MSHMS, AKBPM, QSUT nga

auditimi i përformancës “Cilësia dhe siguria e barnave ne rrjetin e hapur farmaceutik dhe shërbimin spitalor” është sa më poshtë vijon: a. Janë rekomanduar 35 masa organizative

b. Janë rekomanduar 4 masa për shpërblim dëmi.

c. Janë rekomanduar 6 masa për ndryshime dhe përmirësime legjislacioni.

5. Performanca e Institutit të Sigurimeve Shoqërore

Konteksti auditues Sistemi i pensioneve është forma më e mirë e mbrojtjes shoqërore për personat të cilëve u reduktohen të ardhurat si pasojë e paaftësisë për punë për arsye

moshe apo arsye të tjera. Aktualisht në Shqipëri përfitojnë pensione 621,2 mijë

pensionistë dhe paguajnë kontribute 752,4 mijë kontribues. Norma e varësisë së

sistemit është 1,22, që do të thotë se 122 kontribues mbulojnë 100 pensionistë.

Të ardhurat e mbledhura nga kontributet janë të pamjaftueshme për të mbuluar

të gjitha shpenzimet për përfitime dhe për rrjedhojë diferenca mbulohet nga

buxheti i shtetit. Defiçiti i skemës në vitin 2018 përbën 20% të fondit të ISSH-së

dhe 5,12% të total buxhetit të shtetit apo 1,6% të GDP-së. Edhe pse në vitin 2014

u ndërmor një reformë e re në sistemin e sigurimeve shoqërore ku një nga

objektivat e saj ishte ulja e defiçitit në 1% të GDP-së deri në vitin 2018, reforma nuk ka rezultuar e suksesshme në përmbushjen e këtij objektivi.

Është kompetencë e ISSH-së, si institucioni përgjegjës në administrimin e

sigurimeve shoqërore, të trajtojë këto çështje, për të siguruar qëndrueshmërinë

afatgjatë të sistemit të sigurimeve shoqërore. Instituti i Sigurimeve Shoqërore

është institucion publik i pavarur, i cili drejton dhe administron fondin e

sigurimeve shoqërore.

Buxheti i shtetit financon një pjesë të konsiderueshme të kësaj skeme. Nëse

shohim peshën që zë financimi i skemës së pensioneve në total në buxhetin e

shtetit, kjo vlerë është 8,89% në vitin 2015, 10,8% në vitin 2016, 10,42% në vitin 2017 dhe 9,82% në vitin 2018. Nëse këtë peshë e ndajnë në dy kategoritë që

finacon buxheti i shtetit, pra defiçitin dhe programet e shpenzimet e veçanta,

rezulton se pjesa më e madhe shkon për mbulimin e defiçitit.

Nxitja për ndërmarrjen e këtij auditimi perfomance erdhi si pasojë e

problematikave të evidentuara nga skema e sigurimeve shoqërore, pavarësisht

reformave të ndërmarra me qëllim përmirësimin e parametrave aktualë.


359

Pas ngritjes së pyetjes kryesore të auditimit “A ka qenë efiçiente dhe efektive veprimtaria e ISSH-së gjatë periudhës 2015-2018?” dhe pas shqyrtimit të dokumentacionit, fokusimit të problemit, përcaktimit të objektivave në fazën

studimore, analizimit dhe testimit të evidencave gjatë fazës analitike, grupi i

auditimit arriti në këtë përfundim: Mesazhi auditues

“Instituti i Sigurimeve Shoqërore për periudhën nën auditim 2015-2018, nuk ka

përmbushur me efektivitet misionin institucional gjatë ushtrimit të veprimtarisë

së tij.” Reforma e vitit 2014, pavarësisht qëllimeve të mira nuk ka rezultuar efektive. Kjo

reformë paraqitet e vakët, pasi nuk pasqyron ndryshime thelbësore të ligjit

ekzistues dhe nuk ka reflektuar zgjidhje për problematikat e konstatuara përpara

hartimit të saj. ISSH nuk ka një strategji institucionale dhe plane veprimi, si dhe

nuk disponon një rregullore të brendshme në përputhje me strukturën

organizative. Organet e ISSH-së nuk janë treguar eficiente në përmbushjen e funksioneve të

tyre. Si pasojë e moskryerjes së analizave kosto/përfitim lidhur me alternativat e

mundshme të investimit të fondit rezervë nga KA, ISSH ka të ardhura të

munguara në vlerën 710 milion lekë.

ISSH duhet të zbatojë me efektivitet marrëveshjet e bashkëpunimit me DPT-në

dhe Postën Shqiptare. Aktualisht, borxhi nga debitorët për kontribute të

papaguara është 12 miliard lekë dhe DPT nuk ka dërguar në ISSH 1.4 milion

listëpagesa.

ISSH nuk ka vepruar në mënyrë të koordinuar me institucionet e varësisë dhe

marrëdhënia e tyre paraqitet evazive duke mos u mbështetur në një akt nënligjor.

ISSH, pavarësisht përpjekjeve, nuk ka arritur të ofrojë një shërbim cilësor kah

qytetarëve duke mos iu vënë në dispozicion të gjithë informacionin e nevojshëm

dhe duke reflektuar vonesa dhe tejkalim afatesh në lidhjen e pensioneve.

Procedura e lidhjes së pensionit është burokratike dhe me afate të tejzgjatura

dhe të pajustifikuara. DRSSH-të nuk kanë një format për paraqitjen e ankesave

nga qytetarët duke mos marrë në konsideratë të gjitha pretendimet e paraqitura

prej tyre.”

6. Ndotja akustike

Konteksti auditues Raportimet zyrtare të Bashkimit Evropian dhe Organizatës Botërore të

Shëndetësisë konfirmojnë se ndotja akustike është kthyer në një problem për

jetën e qytetarëve për shkak të pasojave që shkakton në shëndetin e tyre. Numri

i njerëzve që vuajnë nga shqetësimet për shkak të tejkalimit të normës së

zhurmës, në Evropë arrin edhe deri në 20 milionë. Po ashtu, çdo vit shkaktohen

mbi 900 mijë raste të hipertensionit për shkak të ndotjes austike në Evropë. Edhe

në Shqipëri ndotja akustike është një nga problemet dhe shqetësimet më

kryesore të qytetarëve në vitet e fundit dhe sidomos në kryeqytet dhe në qytetet bregdetare në periudhën e verës ku turistët janë të shumtë në numër. Të gjithë

jemi dëshmitarë sesi ky shqetësim po rritet nga dita në ditë e në jo pak raste

qytetarët duke mos patur zgjidhje nga instancat përgjegjëse shtetërore kanë

shkuar deri në zgjidhje personale të konflikteve të nisura nga zhurmat e krijuara

nga aktivitete të ndryshme si lokale nate, lavazho, fabrika etj. Efektet në shëndet

të ndotjes nga zhurma, janë të ndara sipas efekteve specifike: bezdisja,


360

çrregullimet e gjumit, interferenca në komunikim, ulje të performancës, risk për

sëmundjet kardiovaskulare, dëmtim të dëgjimit etj. Për një pjesë relativisht të

vogël të popullatës këta faktorë mund të kalojnë në simptoma klinike si

pagjumësi dhe sëmundje kardiovaskulare të cilat, si pasojë, mund edhe të rrisin

shkallën e vdekshmërisë. Shpenzimet e Agjencisë Kombëtare të Mjedisit (i cili është institucioni përgjegjës për monitorimin e zhurmave) për vitet objekt

audimi 2016-2018 dhe që lidhen direkt me monitorimin e zhurmave kanë qenë

në total 5,316,000 lekë. Sa i takon shpenzimeve për sektorin përgjegjës për

zhurmat në Institutin e Shëndetit Publik ato kanë në total 13,639,844 lekë.

Mesazhi i auditimit Masat e marra nga MTM dhe MSHMS si dhe Bashkia Tiranë për manaxhimin e

zhurmave mjedisore në vendin tonë nuk kanë qenë efektive. Ministria e Turizmit

dhe Mjedisit duke mos miratuar një sërë udhëzimesh ka dështuar të plotësojë

kuadrin ligjor mbi zhurmat mjedisore me akte nënligjore edhe pse kanë kaluar 12 vite që nga krijimi i ligjit kryesor të zhurmave. Bashkia Tiranë nuk ka hartuar

politika të përshtatshme lidhur me manaxhimin e zhurmave mjedisore. Plani

Vendor i Veprimit të zhurmave, hartëzimi i zhurmave, shpallja e zonave të qeta

urbane janë disa nga detyrimet ligjore të cilat Bashkia Tiranë nuk ka arritur t’i përmbushë. Nga ana tjetër, monitorimi i zhurmave nga Agjencia Kombëtare e

Mjedisit nuk është i mjaftueshëm për të prodhuar të dhëna përfaqësuese dhe të

besueshme për qytetet përkatëse si pasojë e buxhetit të vogël të alokuar nga

MTM, çka evidentohet edhe në mos përmbushjen e objektivave që vetë Ministria

e Turizimit dhe Mjedisit vendos. Mosakreditimi i procesit të monitorimit të

zhurmave ndikon gjithashtu në besueshmërinë e ulët të të dhënave. Mungesa e aparaturave të matjes së zhurmave në ISHMPUT, sjell vështirësi në inspektim dhe

marrjen e masave konkrete kundrejt subjekteve që lëshojnë zhurma sipër

normave të lejuara. ISHP nuk ka kryer asnjë studim epidemiologjik që të vlerësojë

lidhjen shkak pasojë mbi ndikimin e zhurmave mjedisore në shëndetin e

popullatës. Megjithatë, situata mund të përmirësohet nëse të gjitha institucionet

subjekt auditimi do të zbatojnë rekomandimet e lëna në këtë auditim.

Statusi i zbatimit të rekomandimeve Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale nëpërmejt shkresës “Kthim përgjigje” mr nr. Prot. 02/9 datë 22.08.2019 ka dërguar Planin e masave për zbatimin e rekomandimeve të lëna nga grupi i auditimit me temë “Ndotja akustike”.

Përgjegjësitë e strukturave

MTM dhe MSHMS duke mos miratuar një sërë udhëzimesh kanë

dështuar të plotësojnë kuadrin ligjor mbi zhurmat mjedisore me akte

nënligjore.

Këshilli Teknik i Zhurmave i cili duhet të funksionojë pranë Ministrit të

MTM si një organizëm ndërinstitucional këshillimor për çështjet e

zhurmës nuk është ngritur dhe nuk ka funksionuar asnjëherë.

Ministri i MTM, në bashkëpunim me Ministrin që mbulon punët publike, nuk ka miratuar udhëzimin për rregullat teknike dhe masat e mbrojtjes

nga zhurma që në fazën e projektimit dhe gjatë ndërtimit të ndërtesave.

Ministri i MTM, në bashkëpunim me Ministrin që mbulon punët publike,

nuk ka miratuar udhëzimin për kërkesat dhe rregullat e verifikimit

akustik të ndërtesave, para se ato të vihen në përdorim.


361

Ministri nuk ka miratuar formatin e regjistrit të zhurmës, si dokumenti

bazë, ku pasqyrohen të dhënat dhe treguesit e saj, që rezultojnë nga

monitorimi dhe matjet

Bashkia Tiranë nuk ka hartuar politika të përshtatshme lidhur me

manaxhimin e zhurmave mjedisore. Plani Vendor i Veprimit të zhurmave, hartëzimi i zhurmave, shpallja e

zonave të qeta urbane janë disa nga detyrimet ligjore të cilat Bashkia

Tiranë nuk ka arritur t’i përmbushë. Monitorimi i zhurmave nga AKM nuk është i mjaftueshëm për të

prodhuar të dhëna përfaqësuese dhe të besueshme për qytetet

përkatëse si pasojë e buxhetit të vogël të alokuar nga MTM.

AKM nuk ka të dhëna mbi ekspozimin e popullatës ndaj zhurmave

mjedisore.

Procesi i monitorimit dhe matjeve të zhurmave nga AKM dhe ISHP në

periudhën 2016-2018, nuk është i akredituar. Frekuenca ose numri i monitorimeve të bëra nga AKM në një vit nuk

përfaqëson mesataren e nivelit të zhurmave për pikat e monitorimit

duke bërë që të dhënat të jenë të pabesueshme.

Mungesa e aparaturave të matjes së zhurmave në ISHMPUT, sjell

vështirësi në inspektim dhe marrjen e masave konkrete kundrejt

subjekteve që lëshojnë zhurma sipër normave të lejuara.

ISHP nuk ka kryer asnjë studim epidemiologjik që të vlerësojë lidhjen

shkak pasojë mbi ndikimin e zhurmave mjedisore në shëndetin e

popullatës.

7. Rritja e kapaciteteve në administratën publike shqiptare, në linjë

me objektivat e zhvillimit të qëndrueshëm 2030 të Kombeve të

Bashkuara

Konteksti auditues Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm janë ndër çështjet kryesore të agjendës

së qeverisë, si një angazhim i përbashkët ndërkombëtar për t’i dhënë fund varfërisë, dhunës, etj., dhe për të siguruar prosperitet. Sipas Objektivit nr. 16, për

arritjen e OZHQ, është thelbësore që një vend të ketë institucione efektive, të

besueshme dhe gjithëpërfshirëse. Për këtë, modernizimi i administratës publike

dhe transformimi i saj për t’iu përshtatur nevojave të reja të lindura duhet të jetë në fokus të qeverisë, si aktori kryesor në implementimin e OZHQ-ve. Qeveritë

kanë përgjegjësinë kryesore për ndjekjen dhe zbatimin e tyre përgjatë 15 viteve

të vazhdim. Administrata publike është guri themelor i punës së qeverisë dhe

luan një rol thelbësor në përmirësimin e jetës së njerëzve. Riformimi i

administratës publike dhe transformimi për t'iu përshtatur nevojave të sotme

janë të domosdoshme për realizimin e një të ardhmeje më të mirë për të gjithë.

Cilësia e shërbimeve publik ofruar qytetarëve ndikohet drejtpërdrejtë nga cilësia

e stafit të administratës publike. Sipas një studimi të realizuar nga Komisioni

Evropian, pjesë e të cilit ishte edhe vendi ynë, vërehet se ekziston një korrelacion

midis cilësisë së shërbimeve në administratën publike dhe nivelit të besimit në të; lehtësisë për të bërë biznes dhe mirëqenies sociale të vendit. Rrjedhimisht,

zhvillimi i stafit të administratës ka impakt të drejtpërdrejtë në produktet apo

shërbimet e ofruara nga institucionet publike dhe indirekt në zhvillimin

ekonomik dhe social të vendit. Duke pasur në vëmendje ndryshimet e shumta të

ndodhura së fundmi në administratën publike, rezultat i ristrukturimit të


362

ministrive të linjës dhe institucioneve të varësisë, si dhe domosdoshmërinë e një

administrate të trajnuar dhe të aftësuar për implementimin e politikave të

ndërmarra për zhvillimin e vendit, Departamenti i Performancës në KLSH

ndërmori auditimin e proceseve të trajnimit me qëllim identifikimin e tyre dhe

performancën.

Pesha në buxhet Nga shqyrtimi i pasqyrave financiare të ASPA-s, grupi i auditimit konkludoi se buxheti i akorduar për të, në periudhën pas publikimit të SNRAP, ka pësuar një

rritje domethënëse në 2017, 21% më i lartë se në 2016, por e ndjekur nga një

rënie e konsiderueshme në 2018, rreth në 13%. Nga analizimi i zërave të buxhetit

që kanë pësuar ndryshme të theksuara gjatë 2016-2018, vërehet se: shtesa në

buxhetin e 2017 është alokuar pothuajse tërësisht në rritjen e aktiveve të

qëndrueshme të trupëzuara konkretisht në: sisteme kondicionimi, ristrukturim

godine dhe pajisje IT (pjesa më e vogël e shtesës).

Mesazhi i auditimit ‘Mjedisi mikro i ASPA-së është i pa rregulluar. Institucioni ka funksionuar pa një

rregullore të miratuar dhe pa detyra funksionale të përcaktuara. Në këtë mënyrë,

është e vështirë të identifikohet njësia përgjegjëse në institucion për analizimin

e nevojës për trajnim, zanafillën e një procesi trajnues efektiv, eficient dhe

ekonomik. Nga ana tjetër, mjedisi makro i ASPA-s nuk kontribuon në rritjen e

kapaciteteve të qëndrueshme të administratës publike, mision i cili konvergjon

me objektivat e zhvillimit të qëndrueshëm. ASPA është një institucion me një buxhet gjithmonë e më të cunguar dhe statusi i saj, si institucion qendror trajnimi

është i paqartë. Cilësia e programeve aktuale të trajnimit, të ofruara nga ASPA,

është e ulët dhe me risk të lartë. Midis dokumenteve të brendshme të miratuara,

nuk identifikohet një njësi përgjegjëse në institucion për zhvillimin dhe zbatimin

e programeve të trajnimit. Procesi trajnues i ASPA-s është i pakostuar, duke mos

i krijuar asaj mundësinë për disponim të informacionit të saktë mbi kostot e një

programi, dhe për vendimmarrje eficiente dhe ekonomike.

ASPA nuk mund të krijojë një panoramë të qartë mbi vlerën dhe dobinë e

trajnimeve për punonjësit e administratës publike, në mungesë të një sistemi për

vlerësimin e ndikimit të trajnimeve në performancën e punonjësve, njëkohësisht duke vështirësuar edhe shënjestrimin e duhur të trajnimeve në të ardhmen. Një

sistem i tillë mungon edhe në institucionet e administratës dhe për më tepër,

indikatori i vetëm që vlerësonte ndikimin e trajnimeve në performancën e

punonjësit, tashmë është hequr nga formulari i vlerësimit periodik. Trajnimet

shihen si një detyrë për t’u realizuar dhe askush nuk është i interesuar për vlerën që mund të shtojnë në institucione. Gjithashtu, institucionet e administratës

publike hasin vështirësi në aksesimin e dokumentacionit për trajnimet, duke

qenë se sistemi elektronik që do të mund ta bënte procesin më eficient, nuk

përdoret për këtë qëllim. Procesi i trajnimeve në administratë ka qenë joeficient, si rezultat i

problematikave të lidhura me input-et, ndërsa pamundësia për të matur cilësinë

e output-eve nuk siguron efektivitetin e procesit në tërësi.’

Statusi i zbatimit të rekomandimeve Në mënyrë të përmbledhur, në total rezulton se nga 36 rekomandime të lëna, 30

janë realizuar, 4 janë në proces dhe 2 nuk janë realizuar.

Përgjegjësitë e strukturave për mungesën e performancës


363

Subjektet ndaj të cilave KLSH ka lënë rekomandime janë: Shkolla Shqiptare e

Administratës Publike; Ministria e Arsimit Sportit dhe Rinisë; Ministria e

Financave dhe Ekonomisë.

8. Financimi i klubeve shumë-sportesh

Konteksti auditues Nga gjendja ku ndodhet aktualisht sporti, të krijon bindjen se ky sektor nuk është

parë asnjëherë si prioritet. Infrastruktura sportive dhe sukseset e ekipeve

kombëtareve të sporteve masive si futboll, volejboll e basketboll, në gati të gjitha

vendet e rajonit tonë, e lënë shumë pas Shqipërinë. Natyrisht, janë shumë

faktorë që ndikojnë negativisht në këtë situatë të vështirë të sportit, por

kryesorët lidhen me mungesën e vëmendjes nga institucionet publike;

Mungesën e strategjive për sportin; Mungesë e investimeve në infrastrukturën

sportive, e cila nuk plotëson as kushtet më minimale për zhvillimin e

veprimtarive; Financime të pakta të sporteve individuale dhe kolektive, të cilat

megjithëse të pakta përsëri abuzohet me ato; Mungesë e bazës materiale (komplete sportive, topa, tapet, uniforma zyrtare për ndeshje) dhe të

produkteve mjekësore (vitamina) etj.

Në SKZHI 2015-2020 në kuadrin e shtyllës 3 për zhvillimin njerëzor dhe shoqëror

në Shqipëri, cilësohej se ajo do të përqëndrohet në nëntë sektorë kryesorë, dhe

një ndër këta është edhe sporti. Për zhvillimin e sektorit të sportit, SKZHI

përcaktonte si objektiva strategjikë:

Rritjen e autonomisë dhe vetë-administrimit të organizatave kombëtare

dhe vendore (federata, shoqata, klube sportive, etj) të sportit;

Përmirësimin e infrastrukturës dhe nivelit të pjesëmarrjes në

veprimtaritë sportive; Krijimin e një skeme funksionale financimi për sistemin kombëtar të

sporteve përmes llotarive sportive të sponsorizuara nga shteti dhe

instrumenteve të tjera.

Aktualisht, duke marrë në konsideratë zhvillimet dhe problematikat e këtij

sektori, grupi i auditimit krijon bindjen se, problem kyç mbetet zbatimi në planin

konkret i politikave në mbështetje të sportit si dhe zbatimi i Ligjit të tij, për shkak

se autonomia dhe vetë-administrimi i strukturave sportive (kryesisht klubet)

është e kufizuar, për mos të thënë që është tërësisht e varur nga institucionet

publike si dhe disa komisione dhe struktura (Këshilli Kombëtar i Sportit, Agjencia e Shërbimit të Sportit), që janë ngritur specifikisht për sportin, të krijojnë

përshtypjen sikur funksionojnë vetëm brenda mureve të ministrisë.

Në buxhetin e shtetit programi i veçantë për sportin konsiston në investime për

sportin, mbështetje financiare për aktivitetet ndërkombëtare, mbështetje për

sportin në shkolla, për federatat dhe klubet shumë sportesh Partizani, Studenti

etj. Ky program buxhetor përfaqëson një ndër hallkat më të rëndësishmë të

shpenzimeve të MASR për të përmirësuar dhe zhvilluar gjendjen e sportit në

vend, ku në veçanti kemi ilustruar zërat që lidhen me fokusin e auditimit. Pasqyra nr. 1 Shpenzimet buxhetore të Ministrisë së Arsimit Sportit dhe Rinisë për

programin e sportit (në/lek) Buxheti për

2016

Fakt 2016 Buxheti për

2017

Fakt 2017 Buxheti për

2018

Fakt(6m) 2018

MASR 35,557,600,000 34,506,857,000 36,273,810,354 35,329,255,341 38,383,500,000 34,540,242,000

Programi për Sportin 826,163,400 751,854,500 311,383,776 278,719,416 522,316,000 208,300,000

* Federatat 139,243,042 159,249,816 85,624,000 87,300,000

* Klubi Partizani 12,072,618 11,143,947 13,827,000 13,481,158 13,600,000 7,107,269

* Klubi Studenti 29,133,384 20,047,945 18,400,000 18,400,000

Burimi: MASR, përpunoi grupi i auditimit KLSH


364

Në mënyrë eksplicite buxheti për Klubin shumë sportesh Partizani në vitin 2016

zë 1.48% të peshës së vlerësimit total financiar për Programin e Sportit (kodi

8140) krahasuar me 2.67% të vlerësimit financiar për Klubin shumë sportesh

Studenti. Në vitin 2017 ky kontribut financiar i MASR rritet, duke zënë

konkretisht peshën prej 4.48% të programit, për Klubin shumë sportesh Partizani dhe 6.65% të programit për Klubin shumë sportesh Studenti. Pritshmëritë e

realizimit të politikave dhe përmbushjes së objektivave të këtij sektori për vitin

2018, planifikojnë një trend jo shumë të lartë rritës, pasqyruar kjo nga

shpenzimet faktike të këtyre dy klubeve deri në 6 mujorin e parë të këtij viti.

Ndërsa këto dy klube shumë sportesh qëndrojnë nën juridiksionin ligjor dhe

financiar të MASR-së, klubet e tjera shumë sportesh ushtrojnë veprimtarinë e

tyre publike duke siguruar mbështetjen financiare nga Bashkitë respektive,

ilustruar në tabelën e mëposhtme: Pasqyra nr. 2 Shpenzimet buxhetore të Ministrisë së Arsimit Sportit dhe Rinisë për

programin e sportit (në/lek) PBA 2016 Fakt 2016 PBA 2017 Fakt 2017 PBA 2018 Fakt(6m) 2018

Bashkia Shkodër 2,343,591,810 1,758,968,220 1,902,118,522 2,289,397,216

* Klubi Vllaznia 38,775,580 37,721,950 30,519,000 51,509,770

Bashkia Tiranë 12,355,386,969 14,426,919,744 16,315,881,000

* Klubi Tirana 92,800,000 82,366,120 83,707,273 67,672,651 78,271,000 37,107,280

Bashkia Vlorë 1,794,393,000 2,590,837,000 2,257,435,000

* Klubi Flamurtari 27,636,000 25,276,978 31,967,000 28,388,058 31,233,000 14,412,049

Burimi: NJQV, përpunoi grupi i auditimit KLSH

Mesazhi i auditimit Kontrolli i Lartë i Shtetit konstaton se financimi i klubeve shumë sportesh nga

MASR dhe NJQV-të për periudhën 01.01.2016-30.06.2018 nuk ka qenë

mjaftueshëm efektiv.

Mungesa e strategjive dhe investimeve në infrastrukturë në nivel qendror dhe

vendor për sportin, funksionimi jo në nivelin e duhur i disa strukturave

përgjegjëse për zhvillimin e tij, mos plotësimi në kohë dhe zbatimi i pjesshëm i

kuadrit rregullator, si dhe përdorimi pa ekonomicitet i rreth 13,130,074 lekë

vetëm për vitin 2017, i fondeve publike nga klubet sportive, tregon qartë se këto institucione vuajnë nga një mungesë eficience dhe efektiviteti. Me qëllim

zhvillimin e sportit, nga strukturat përgjegjëse nevojitet marrja e masave

konkrete, plotësimi dhe zbatimi i kuadrit rregullator, bashkëpunim i ngushtë

midis institucioneve dhe organizatave sportive, investime në infrastrukturë si

dhe monitorim të vazhdueshëm mbi përdorimin e fondeve publike të dhëna për

sportin.

Statusi i zbatimit të rekomandimeve Nga 26 rekomandime të lëna nga grupi i auditimit të KLSH, 6 janë realizuar, 15 janë në proces dhe 4 nuk janë realizuar ende, 1 rekomandim është i

pazbatueshëm për shkak të shfuqizimit të ligjit “Për Lojrat e fatit”.

Përgjegjësitë e strukturave për mungesën e performancës Subjektet ndaj të cilave KLSH ka lënë rekomandime janë: Ministria e Arsimit,

Sportit dhe Rinisë, Bashkia Shkodër dhe Bashkia Vlorë.


365

9. Efektiviteti i menaxhimit dhe administrimit të fondit pyjor dhe

kullosor

Konteksti auditues Pyjet janë një pasuri botërore, e cila mbulon rreth 1/3 e planetit tonë, me një

sipërfaqe prej rreth 4 miliard ha. Viti 1985 shënon inventarizimin më të fundit të fondit pyjor në Shqipëri, ku rezultoi se zinte një sipërfaqe prej 1,048,000 ha dhe

një volum prej 85 milion m3. Natyrisht që kjo shifër është tërësisht e pa

përditësuar dhe jo aktuale, duke pasur parasysh edhe ndryshimet e shumta

strukturore apo prerjet e paligjshme që kanë ndodhur në pyje gjatë këtyre

dekadave. Gjatë 30 viteve të fundit, sektori i pyjeve në Shqipëri ka qenë

vazhdimisht objekt ndryshimesh të shpeshta, si rezultat i politikave të

përcaktuara nga qeveritë. Për më tepër, në këtë sektor ka munguar një strategji

e qëndrueshme, gjithëpërfshirëse dhe me objektiva konkrete e të

mirëpërcaktuara. Në kuadër të reformës territoriale-administrative të vitit 2014,

tashmë pronësia e pyjeve publike në vend i ka kaluar bashkive përkatëse, duke synuar decentralizimin e sistemit të administrimit të fondit pyjor. Në vitin 2016,

u miratua edhe moratoriumi i pyjeve, i cili synonte reduktimin e ndërhyrjeve mbi

fondin pyjor.

Reformat e vazhdueshme në administratë janë shoqëruar edhe me dëmtime të

fondit pyjor e prerje të paligjshme në pyje. Këto të fundit kanë shkaktuar dëme

të konsiderueshme ndër vite, duke përfituar edhe nga pafuqia e strukturave të

shtetit për të parandaluar këtë situatë. Dinamika historike e këtij sektori

reflektohet edhe në shifra konkrete, teksa sipërfaqja e fondit pyjor llogaritet pak

a shumë e njëjtë si më parë, rreth 1 milionë ha apo rreth 36% të sipërfaqes së

vendit , ndërsa volumi rezulton aktualisht në më pak se 55 milion m3. Kjo do të thotë se krahasuar me vitin 1985, volumi i fondit pyjor është zvogëluar me rreth

35%. Këto shifra alarmante kanë ardhur si pasojë e dëmtimeve të vazhdueshme

dhe prerjeve pa kriter në fondin pyjor, shoqëruar kjo edhe me neglizhencën apo

pafuqinë e strukturave përgjegjëse për të siguruar mbrojtjen dhe mbarëvajtjen

e pyjeve.

Në funksion të identifikimit të vlerësimit financiar për problemin social në fokus,

grupi i auditimit ka identifikuar gjatë fazës studimore shumat monetare të

akorduara për subjektet nën auditm. Grafiku 1 - Shpenzimet buxhetore të MTM për programin e Administrimit të Pyjeve (në

mijë lekë)

Burimi: MFE, përpunoi grupi i auditimit KLSH


366

Në zbatim të reformës administrativo-territoriale të vitit 2014, shtimi i funksionit

të “Administrimit Pyjor” për 61 bashkitë e vendit, iu deleguan financime në formën e transfertave speciale nga pushteti qendror respektivisht për zërin e

pagave dhe sigurimet shoqërore të punonjësve si dhe shpenzimet operative.

Tabela 1 - Transferta speciale për financimin e funksioneve në Bashki (në mijë lekë)

Programi "Administrimi i pyjeve"

Bashkitë 2016 2017 2018

Bashkia Shkodër 3,679 5,307 9,226

Bashkia Tiranë 3,679 4,767 8,049

Bashkia Vlorë 3,066 3,613 4,875

58 Bashkitë e tjera 95,044 140,320 253,979

Burimi: MFE, përpunoi grupi i auditimit KLSH

Për të rritur cilësinë e shërbimit në këtë sektor, njësitë e vetëqeverisjes vendore

janë të lejuara të shtojnë edhe fonde nga të ardhurat e tyre. Dhe nëse do të

krahasojmë fondin respektiv për këtë program referuar buxhetit faktik të bashkive në këtë auditim, ‘Administrimi i pyjeve’ për Bashkinë Shkodër përbën 0.21% të buxhetit faktik për 2016, 0.28% të buxhetit faktik për 2017 dhe 0.40 %

për 2018 (6-m i parë), luhatje e njëjtë që vihet re edhe për Bashkinë Tiranë dhe

Vlorë.

Mesazhi i auditimit Kontrolli i Lartë i Shtetit konstaton se problemet me kuadrin strategjik,

rregullator dhe burimet njerëzore të reduktuara kanë cenuar realizimin me

efektivitet dhe eficiencë të detyrave të MTM në sektorin e pyjeve. Strategjia për zhvillimin e sektorit të pyjeve dhe kullotave në Shqipëri ka qenë tërësisht e pa

përditësuar e rrjedhimisht jofunksionale, duke bërë që prej disa vitesh sektori i

pyjeve të funksionojë pa objektiva dhe drejtime të qarta strategjike.

Numri i lartë i shkeljeve të konstatuara dhe niveli shumë i ulët i arkëtimit të

sanksioneve administrative kanë cenuar zbatimin e moratoriumit për pyjet në

Shqipëri. Mungesa e strukturave profesionale në bashkitë, bashkëkomunikimi

dhe bashkëpunimi pasiv me ministrinë, mosshfrytëzimi i burimeve dhe të

ardhurave që fondi pyjor gjeneron, duke e çuar atë në degradim, tregon qartë

për mungesë eficience dhe efektiviteti të bashkive në administrimin e pyjeve si

pasuri kombëtare. Për më tepër, mungesa e inventarizimit të pyjeve për një periudhë prej më shumë se tre dekadash, ka bërë që informacioni mbi fondin

pyjor të jetë jo plotësisht i saktë dhe i pa përditësuar.

Statusi i zbatimit të rekomandimeve Nga 25 rekomandime të lëna nga grupi i auditimit të KLSH, asnjë nga subjektet e

audituara nuk ka dërguar “Planin 20 ditor të zbatimit të rekomandimeve”

Përgjegjësitë e strukturave për mungesën e performancës Subjektet ndaj të cilave KLSH ka lënë rekomandime janë: Ministria e Turizmit dhe

Mjedisit, Bashkia Shkodër, Bashkia Vlorë dhe Bashkia Tiranë.


367

10. Performanca e shërbimeve për personat me aftësi të kufizuara

Konteksti i auditimit Kontrolli i Lartë i Shtetit gjatë periudhës janar-qershor 2019, ka realizuar

auditimin e performancës mbi zhvillimin e shërbimeve sociale për PAK. Ky

auditim ka pasur si objektiv matjen e performancës dhe efektivitetit të veprimtarisë për subjektet: Ministria e Shëndetësisë dhe Mirëqënies Sociale,

Bashkinë Tiranë dhe Bashkinë Vlorë. Auditimi i performancës mbi “Zhvillimin e Shërbimeve Sociale për Personat me Aftësi të Kufizuar” ka rëndësi të veçantë për shkak të problematikave dhe vështirësive të shumta me të cilat ky grup shoqëror

përballet në përpjekjet për tu përfshirë në jetën sociale, politike, kulturore dhe

ekonomike, me të drejta dhe mundësi reale si cdo qytetar tjetër.

Periudha në të cilën u fokusua puna audituese, ishin vitet 2017 dhe 2018.

MSHMS është institucioni politikbërës që përcakton politikat dhe vënien në

zbatim të tyre për përfshirjen sociale të personave me aftësi të kufizuar, të cilat

ndiqen dhe zbatohen nga institucionet ligjzbatuese që pjesë të veprimtarisë së tyre kanë edhe këtë fushë. Qeverisja vendore gjithashtu ka në funksionet e saj,

kryerjen e një vlerësimi të nevojave të personave me aftësi të kufizuara, vënien

në zbatim të politikave shtetërore dhe vazhdimin e koordinimit me MSHMS-në

për vënien në zbatim të këtyre politikave.

Grupi auditues ka vlerësuar, Efektivitetin e subjekteve, si një nga komponentët

kryesorë të performancës së institucioneve por sidomos, si hapin e parë që

institucionet përgjegjëse duhet të përmbushin në zbatim të detyrimeve të tyre.

Mesazhi auditues Ministria e Shëndetësisë dhe Mirëqenies Sociale, për periudhën 2017-2018, nuk

ka qenë efektive ne rolin e vet garantues të shërbimeve sociale cilësore dhe të barabarta për të gjithë qytetarët shqiptarë me aftësi të kufizuara dhe nevoja të

veçanta. MSHMS, nuk ka arritur të realizojë një koordinim efektiv të

institucioneve të tjera shtetërore për të mundësuar dhënien në kohë dhe me

cilësi të shërbimeve sociale që personat me aftësi të kufizuar i kanë të garantuara

me ligj. MSHMS, ka arritur të jetësojë deri diku Strategjinë Kombëtare të

Mbrojtjes Sociale 2015-2020 dhe Planin Kombëtar të veprimit për personat me

Aftësi të Kufizuar 2016-2020, por ende është mbrapa me arritjen e afateve dhe

realizimin e të gjitha qëllimeve strategjike. Në fund të periudhës nën auditim,

jetesa e personave me aftësi të kufizuar në Shqipëri, NUK është cilësisht më e

mirë prej shërbimeve sociale të marra nga institucionet shtetërore krahasuar me fillimin e periudhës nën auditim.

Për sa i takon Bashkisë Tiranë mungon një plan masash për zbatimin e ligjit

93/2014. Mungon një studim mbi aksesueshmërinë e qytetit nga personat me

AK. Kjo ka sjellë si rezultat një qytet që zhvillohet pa marrë parasysh nevojat

aktuale dhe urgjente të këtij grupi të anashkaluar njerëzish. Këto mungesa,

pamundësojnë lëvizjen autonome të PAK në qytet dhe për rrjedhojë edhe

mungesën e përfshirjes sociale dhe integrimit në të gjitha fushat e jetës.

Për sa i takon Bashkisë Vlorë, ka mungesë të theksuar e të dukshme të

aksesueshmërisë në infrastrukturën e qytetit, madje edhe në projekte madhore si “Lungo Mare”. Në mjediset e Bashkisë dhe të vetë Drejtorisë së Shërbimit Social, mungojnë standardet minimale për aksesueshmërinë e institucionit nga

PAK. Kjo parashtron një situate emergjente, e cila ka sjellë edhe mungesën e

përfshirjes sociale të PAK në jetën e qytetit.


368

Përgjegjësia për performancën e munguar

Pergjegjese per mos plotësimin e objektivave të Strategjisë Kombëtare 2015-

2020, është MSHMS dhe më konkretisht për mos ndjekjen dhe monitorimin e

Planit te Veprimit jane dy njesi brenda MSHMS (Drejtoria e Sherbimeve Sociale

dhe Sektori PAK. Ndersa në Bashkitë Tiranë dhe Vlorë, janë Drejtoritë Sociale përkatëse.

11. Performanca e Autoritetit të Mbikëqyrjes Financiare

Konteksti auditues Ky auditim u fokusua në efektivitetin e Autoritetit të Mbikëqyrjes Financiare në

proceset e rregullimit dhe mbikëqyrjes së tregut të sigurimeve. Periudha që u

auditua ishin vitet 2015-2017, si dhe çdo çështje e muajve të fundit e cila ka

merituar vëmendje të posaçme nga grupi auditues.

Nxitja për ndërmarrjen e këtij auditimi perfomance erdhi në një kohë kur

kompanitë e sigurimeve kanë një nivel të ulët të likuiditetit dhe aftësisë paguese ndaj dëmeve, të raportit dëme të paguara/prime të shkruara bruto, si dhe një

nivel të lartë të shpenzimeve operative ndaj primeve. E thënë ndryshe,

kompanitë e sigurimeve nuk dëmshpërblejnë siç dhe sa duhet mbajtësit e

policave të sigurimit dhe shpenzimet e tyre në raport me të ardhura nga të

siguruarit nuk janë në nivelet e përcaktuara nga Banka Botërore. Performanca e

dobët e kompanive të sigurimit ka cenuar efektivitetin e vetë AMF-së si

rregullatore dhe mbikëqyrëse e tyre.

Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare është institucion financiarisht i pavarur dhe

financohet me burime të veta.

Mesazhi i auditimit “Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare, për periudhën nën auditim 2015-2017, ka

qenë joefektiv në përmbushjen e misionit institucional si rregullues dhe

mbikëqyrës i tregut të sigurimeve. Problematikat historike të AMF-së e të këtij

tregu, keqadministrimi nga strukturat drejtuese, si dhe vendimmarrja e Bordit,

kanë cenuar mirëfunksionimin e vetë tregut, transparencën dhe mbrojtjen e

konsumatorit. Pavarësisht vullnetit të mirë të drejtuesve aktualë, pëpjekjet për

të arritur objektivat emergjente dhe strategjike të paracaktuara duhet të

intensifikohen.

Në ushtrimin e kompetencave të veta sa i përket mbikëqyrjes së kompanive të

sigurimit, AMF, në raste të caktuara dhe të identifikuara në raportin e auditimit, nuk ka vepruar gjithmonë në përputhje të plotë me ligjin duke mos marrë masat

sanksionuese përkatëse, në shumën minimale 27,400,000 lekë (gjoba të

pavendosura). Autoriteti i Konkurrencës ka dështuar në bashkëpunimin me AMF-

në për sigurimin e një konkurrence të lirë dhe të ndershme në tregun e

sigurimeve dhe ky treg shfaq tiparet e një oligopoli.

Byroja Shqiptare e Sigurimit nuk ka përmbushur funksionin e vet dëmshpërblyes

dhe mbikëqyrja e AMF-së ndaj saj nuk ka arritur pritshmëritë. Fondi i

Kompensimit, edhe pse ka treguar shenja rimëkëmbjeje nga ngërçi vetëm vitin e

fundit, mbart ende 277,056,933 lekë pagesa dëmesh ose rreth 25% nga shlyerja e plotë e tij.

3. Rekomandimet dhe statusi i zbatimit të tyre

Nga dërgimi i planit për zbatimin e rekomandimeve brenda 20 ditëve nga marrja

e raportit përfundimtar, AMF shprehet se do të marrë të gjitha masat e

nevojshme për të zbatuar të gjitha rekomandimet e lëna nga grupi i auditimit,

duke përcaktuar veprimet konkrete që do të ndërmerren dhe departamentet


369

përgjegjëse. AMF, si strukturë përgjegjëse, nuk ka raportuar akoma tek KLSH mbi

statusin e zbatimit të këtyre rekomandimeve sipas nenit 30 të Ligjit nr. 154/2014

mbi organizimin dhe funksionimin e KLSH-së, edhe pasi periudha 6-mujore për

këtë raportim nuk është maturuar ende.

Rekomandimet e lëna nga grupi auditues janë si në vijim: Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare të rrisë fokusin në edukimin financiar

të publikut: 1. duke vënë në zbatim konkret përcaktimet e parashikuara

në Strategjinë “Për rritjen e besimit të konsumatorit/investitorit në

tregjet nën mbikëqyrje 2017–2020” dhe në Strategjinë “Për zhvillimin e AMF-së 2018-2022”; 2. duke shqyrtuar mundësinë e hartimit të një strategjie kombëtare mbi edukimin financiar, në bashkëpunim me

institucione të tjera si Banka e Shqipërisë, Ministria e Arsimit, Sportit dhe

Rinisë, etj.; 3. duke u mbështetur në praktikat e mira të institucioneve

homologe të vendeve të zhvilluara.

Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare të vijojë marrjen e masave të nevojshme për të përshtatur faqen ëeb sipas faqes së mbikëqyrësit

homolog italian të tregut të sigurimeve (IVASS), ose sipas institucioneve

të tjera, si ëebsite miqësore me përdoruesin dhe me një gjuhë lehtësisht

të kuptueshme, me qëllim informimin dhe mbrojtjen e konsumatorëve.

Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare të publikojë në faqen ëeb: 1. masat

administrative dhe sanksionet e marra ndaj shoqërive të sigurimit, duke

ruajtur konfidencialitetin e personave përgjegjës për shkeljet dhe në

rastet kur nuk cenon seriozisht stabilitetin e tregut; 2. strategjinë “Për rritjen e besimit të konsumatorit/investitorit në tregjet nën mbikëqyrje

2017–2020”, për të rritur transparencën, informimin dhe mbrojtjen e publikut, në përputhje me direktivat e BE-së dhe Parimet Themelore të

Sigurimit.

Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare të kryejë inspektime tematike pranë

shoqërive të sigurimit dhe ndërmjetësve mbi respektimin e detyrimit për

informim parakontraktual, duke marrë të gjitha masat e nevojshme për

të detyruar kompanitë e sigurimit që të përfshijnë në kontratë të gjitha

informacionet e specifikuara në ligj, si dhe të verifikojë saktësinë e

raportimit mbi trajtimin e ankesave të konsumatorëve.

Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare të marrë të gjitha masat e nevojshme

që kompanitë e sigurimit të publikojnë në faqen ëeb të gjitha informacionet që specifikohen në Ligjin nr. 52/2014 “Për veprimtarinë e sigurimit dhe risigurimit”, duke i monitoruar vazhdimisht.

Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare të marrë të gjitha masat përkatëse

ndaj kompanive të sigurimit në raste shkeljesh të përsëritura të ligjit, sa

i përket detyrimit të tyre për informim të publikut dhe konsumatorit

nëpërmjet faqes elektronike dhe informacionit parakontraktual të

dhënë.


ndaj kompanive të sigurimit të cilat nuk arrijnë nivelet e kërkuara të

treguesve financiarë që cenojnë drejtpërdrejt interesat e konsumatorëve.

Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare të monitorojë vazhdimisht

përmirësimin e treguesit të raportit shpenzime/prime nga shoqëritë e

sigurimeve, deri sa të arrijnë nivelin 40%, sikurse përcaktohet edhe në

nenin 7, pika 6, të Projekt-ligjit të ri “Për sigurimin e detyrueshëm në sektorin e transportit”.


370

Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare, në bashkëpunim me institucionet

kompetente si Ministria e Financave dhe Ekonomisë dhe Kuvendi, të

marrë masat e nevojshme për të mundësuar miratimin e Projekt-ligjit të

ri “Për sigurimin e detyrueshëm në sektorin e transportit”. Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare të marrë masat përkatëse për të

hartuar aktet nënligjore të nevojshme për të detajuar dhe rregulluar

procedurat dhe afatet e ndryshimeve legjislative të kryera në Ligjin nr.

10076/2009 “Për sigurimin e detyrueshëm në sektorin e transportit”. Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare, pas ndryshimeve të nevojshme

ligjore, të shqyrtojë mundësinë e krijimit të një fondi qëllimor me

tepricat e buxhetit që mbeten në fund të çdo viti ushtrimor, në përputhje

me parimin e ekonomicitetit, për të kontribuuar në iniciativa mjedisore

dhe përmirësimin e infrastrukturës rrugore, në bashkëpunim me

institucionet përgjegjëse.

Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare të hartojë një plan veprimi në fillim të çdo viti për menaxhimin e fondit qëllimor, krijuar nga tepricat e vitit

paraardhës, duke mbajtur një balancë midis investimeve institucionale

të nevojshme dhe kontributeve të sipërpërmendura.

Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare të marrë parasysh të gjitha studimet

shkencore dhe mendimet e ekspertëve të paanshëm të fushës, sa i

përket llogaritjes së çmimit të një police sigurimi, duke kryer hetimet

përkatëse në bashkëpunim me Autoritetin e Konkurrencës, për të

siguruar një transparencë dhe mbrojtje sa më të mirë konsumatorëve.

Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare të marrë masat përkatëse për t’i propozuar institucioneve përgjegjëse ndryshimet e nevojshme ligjore në mënyrë që neni 45 i Ligjit nr. 10076/2009 “Për sigurimin e detyrueshëm në sektorin e transportit” të mos ketë mospërputhje me nenin 203, pika 3, e Kodit Rrugor të Republikës së Shqipërisë. Një ndryshim i tillë mund

të përfshijë dispozitën e Kodit Rrugor, duke shtuar togfjalëshin si në

vijim: “Të ardhurat nga gjobat për shkeljet e parashikuara nga ky kod i kalojnë në masën 60 përqind organit që ka verifikuar shkeljen. Këto të

ardhura, përveç atyre që vijnë nga gjobat ndaj mjeteve motorike të

pasiguruara, do të përdoren për përmirësimin e shërbimit në zbatim të

këtij Kodi, kurse 40 për qind i kalojnë shtetit. Kalimi i të ardhurave në

buxhet bëhet sa herë që derdhen para në bankë, duke respektuar raportin e lartpërmendur.”


për të zbatuar me përpikmëri të gjitha përcaktimet rregullative,

mbikëqyrëse dhe sanksionuese të Ligjit nr. 52/2014 “Për veprimtarinë e sigurimit dhe risigurimit”, duke vendosur edhe masa administrative me

gjobë në raste shkeljesh të dispozitave përkatëse.

Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare, përkrah inspektimeve të bazuara në

risk, të rrisë numrin e inspektimeve tematike, on-site dhe off-site, të

atyre në bashkëpunim me institucione të tjera partnere, si dhe të

inspektimeve pranë ndërmjetësve me qëllim verifikimin e treguesve financiarë të raportuar, dëmshpërblimet apo skema të mundshme

mashtrimi.


për të shtuar stafin e kualifikuar dhe me përvojë, me synim përmbushjen

me sukses të funksionit mbikëqyrës të institucionit në tregun financiar

jobankar.


371

Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare dhe Autoriteti i Bashkëpunimit të

marrin të gjitha masat për të vendosur një bashkëpunim institucional të

ngushtë dhe konkret mbi çështjet që lidhen me tregun e sigurimeve dhe

mbarëvajtjes së një konkurrence të lirë dhe të ndershme, duke kryer

edhe inspektime të përbashkëta. Autoriteti i Konkurrencës të marrë në konsideratë gjetjet, inspektimet

dhe propozimet e Autoritetit të Mbikëqyrjes Financiare, si autoriteti

mbikëqyrës i posaçëm për tregun e sigurimeve, kur këto kanë për objekt

veprime/mosveprime të kompanive të sigurimit që cenojnë

konkurrencën dhe konsumatorin, si dhe të nisë procedurat përkatëse

për hetimin e tregut.

Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare të vijojë kryerjen e inspektimeve

tematike periodike, me objekt Fondin e Kompensimit pranë Byrosë

Shqiptare të Sigurimit dhe shoqërive të sigurimit, në mënyrë që të

sigurohet mbarëvajtja e shlyerjes së detyrimeve. Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare të verifikojë, me anë të kryerjes së

analizave të nevojshme dhe të inspektimeve vit pas viti, saktësinë e të

dhënave të raportuara nga Byroja Shqiptare e Sigurimit dhe, në veçanti,

propozimet për shumën e Fondit të Kompensimit.

Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare, pas ndryshimeve të nevojshme

ligjore në Ligjin nr. 10076/2009 “Për sigurimin e deyrueshëm në sektorin e transportit” dhe në bashkëpunim me Byronë Shqiptare të Sigurimit, të

rishikojë Statutin e Byrosë duke parashikuar që shumicën e anëtarëve në

organet drejtuese ta ketë AMF-ja, si rregullatore dhe mbikëqyrëse e këtij

tregu, me qëllim mosmarrjen e vendimeve në konflikt interesi nga ana e kompanive dhe shlyerjen e plotë të pagesave objekt të Fondit të

Kompensimit.

Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare të marrë të gjitha masat përkatëse

për të vijuar monitorimin e shlyerjes së plotë të detyrimeve të

prapambetura objekt Fondi Kompensimi nga ana e shoqërive të

sigurimit, sikurse është dakordësuar me to dhe në vijim të angazhimit

përpara Komisionit Parlamentar për Ekonominë dhe Financat.

Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare të marrë masat e nevojshme që

Byroja Shqiptare e Sigurimit të përditësojë faqen zyrtare elektronike me

të dhënat më të fundit të verifikuara sa i përket Fondit të Kompensimit dhe të bëjë transparencë për qytetarët.

12. Performanca e parqeve rekreative në tiranë-këndet e lojërave

Konteksti auditues

Institucioni përgjegjëse për këndet e lojërave në Tiranë janë Bashkia e Tiranës

dhe Agjencia e Parqeve Rekreative. Fillimisht, qëllimi kryesor i këndeve të

lojërave ka qenë largimi i fëmijëve nga lojërat në rrugë duke i mbrojtur ata nga

dëmtimet fizike që mund të pësonin. Më pas fokusi ndryshoi duke krijuar afër

qendrave të banuara dhe shkollave, parqe rekreative të dizenjuara për të gjitha grupmoshat dhe nivelet e shoqërisë. Sot këndet e lojërave të vendosura afër

zonave të banuara përbëhen nga fusha të lira për ushtrimin e sporteve të

ndryshme si dhe pajisje të instaluara që shërbejnë për argëtim dhe ushtrimin e

aftësive fizike për të gjitha grupmoshat. Në linjë me nevojat për rritjen e numrit

të hapësirave rekreative në qytetin e Tiranës, si edhe në përshtatje të nevojave

gjithmonë e në rritje të qytetarëve për kushte bashkëjetese urbane evropiane,


372

duke filluar nga viti 2015 Bashkia Tiranë ka nisur projektimin dhe ndërtimin e 32

këndeve të lojërave të dedikuar posaçërisht nxitjen e zhvillimit fizik, mendor dhe

social të fëmijëve të të gjitha kategorive dhe grupmoshave. Për këtë duhet të

sigurohemi që këto kënde lojërash janë të përshtatshme për të gjithë

grupmoshat sipas standardeve dhe rregulloreve, si në planifikim e deri në përfundimin dhe mirëmbajtjen e tyre. Buxheti për shërbimet publike në vitin

2017 është paraqitur si mëposhtë:

Grafik nr. 1: Shpërndarja e buxhetit për shërbimet publike në 2017 në mijë lekë

Burimi: Bashkia Tiranë

Punoi: Grupi i Auditimit

Për vitin 2017, buxheti i përgjithshëm i Bashkisë Tiranë për shërbimet publike

është në total 4,455,712 mijë lekë. Nga totali i planifikuar i buxhetit, për

Agjencinë e Parqeve dhe Rekreacionit janë planifikuar 462,850 mijë lekë ose

10% krahasuar me buxhetin total të Shërbimeve Publike Vendore. APR nga

planifikimi buxhetor prej 462,850 mijë lekë ka shpenzuar 76% në përqindje

totale të buxhetit që ka planifikuar.

Grafik nr. 2: Shpenzimet buxhetore 2015-2017, APR sipas artikujve buxhetorë

Burimi: Burimi: Agjencia e Parqeve dhe Rekreacionit

Punoi: Grupi i auditimit

0

1,000,000

2,000,000

3,000,000

Aparati i

Bashkisë Inspektoriati i

Mbrojtjes së

Territorit

Drejtoria e

Përgj. Nr.1 e

Punëtorëve të

Qytetit

Agjencia për

Mbrojtjen e

Konsumatorit

Agjencia e

Parqeve dhe

Rekreacionit

Ndërmarrja e

Shërbimeve

Funerale

2,724,494

137,349760,116

242,596 462,850

128,307

0

50,000,000

100,000,000

150,000,000

200,000,000

250,000,000

300,000,000

350,000,000

400,000,000

600 - Paga të

personelit

601 - Sigurime

Shoqërore

602 - Shpezime

Operative

231-Investime Sheshe

rekreative,

kënde lojërash

akivee

Fakti 2017

Fakti 2016

Fakti 2015


373

Për vitet 2016 - 2017 buxheti i APR-së përbëhet nga zërat: paga (600), vërejmë

që fondi për vitin 2017 ka një rritje të përqindjes çka tregon që kemi më shumë

punonjës krahasuar me parashikimin. Për zërin kontribute të sigurimeve

shoqërore e shëndetësore (601) rrjedhimisht do të vijojë e njëjta situatë. Zëri

shpenzime operative (602) për vitin 2017 fondi i shpenzuar është 44,365,126 lekë ose 13 % të totalit të shpenzimeve nga APR, krahasuar me vitin 2016 që janë

shpenzuar 24 % nga totali i shpenzimeve ose 46,119,514 lekë me pak.

Zëri investime (231), që nga viti 2016 ku APR ka nisur funksionimin e plotë si

institucion, për vitin e parë përbën 28% në total të shpenzimeve të buxhetit të

alokuar, dhe për vitin e dytë 20% të buxhetit të alokuar nga Bashkia Tiranë. Për

vitin 2017 shpenzimet për investime të APR kanë një rënie prej 32% krahasuar

me një vit më parë.

Nga tabela dhe grafiku më sipër shohim se shpenzime për sheshe rekreative dhe

kënde lojërash janë 5,743,311 lekë, pra vetëm 2% e Buxhetit të APR. Kjo shumë

është shpenzuar vetëm për 1 (një) kënd lojërash pranë rrugës “Faik Konica”, pasi të gjitha këndet e tjera janë financuar nga donatorë të ndryshëm.

Mesazhi i Auditimit Aktiviteti i institucioneve përgjegjëse për administrimin e parqeve rekreative në

qytetin e Tiranës për periudhën objekt auditimi nuk ka qenë efiçient në disa

aspekte.

Edhe pse nga viti 2015 është krijuar Agjencia e Parqeve dhe Rekreacionit e cila

është përgjegjëse për ndërtimin dhe mirëmbajtjen e parqeve rekreative, Bashkia

Tirane dhe APR nuk kanë ende të miratuar një Plan Strategjik Institucional dhe

Standarde për projektimin dhe mirëmbajtjen e tyre. Që nga momenti i krijimit, APR, pavarësisht përpjekjeve, nuk ka vepruar në

mënyrë efiçiente me qëllim identifikimin e prioriteteve kryesore sa i takon

planifikimit, ndërtimit dhe mirëmbajtjes së parqeve rekreative, veçanërisht për

këndet e lojërave. Prej vitit 2016 janë ndërtuar 26 kënde lojërash të rinj, një pjesë

e konsiderueshme e të cilave, nuk plotësojnë kushtet dhe kriteret e praktikave

më të mira. Gjithashtu janë evidentuar kënde lojërash ekzistues të cilat janë

plotësisht të amortizuara dhe nga ana e APR-së nuk është marrë asnjë iniciativë

për riparimin dhe kthimin e tyre në gjendje funksionale.

APR në zbatim të Urdhrit të Brendshëm Nr. 23432, datë 13.06.2017 për “Marrjen në Shfrytëzim e Mirëmbajtje të Investimeve për Kënde Sportive dhe të Lojërave për Fëmijë”, nuk ka ndërmarrë asnjë hap konkret për hartimin e një manuali standardesh të përshtatshëm në shërbim të administrimit të parqeve rekreative.

Mungesa e një studimi, i cili do të shërbente si udhërrëfyes në hartimin e

politikave mbështetëse, mungesa e planit strategjik, standardeve, manualeve

udhëzues, shprehin mungesën e përgjegjshmërisë së institucioneve përgjegjëse,

e cila jo vetëm cënon përmbushjen e objektivave, por edhe krijon mundësi për

përdorimin jo efiçient të burimeve.

Bashkia Tiranë dhe APR duhet të veprojnë për të përmbushur të gjitha kërkesat

e shprehura qartë në rregulloret institucionale përkatëse të pa realizuar deri më

tani, për të finalizuar objektivat me synim rritjen e cilësisë së shërbimit ndaj qytetarëve të Tiranës.

Statusi i zbatimit të rekomandimeve Në mënyrë të përmbledhur, në total rezulton se nga 26 rekomandime të lëna, 4

janë realizuar, 4 janë në proces dhe 18 nuk janë realizuar ende.


374

Përgjegjësitë e strukturave për mungesën e performancës Bashkia Tiranë

Agjencia e Parqeve Rekreative

13. Cilësia e ujit të pijshëm për konsumatorët

Konteksti i problemit social Sfida në përmirësimin e cilësisë së ujit të pijshëm qëndron në menaxhimin e tij

në mënyrë të qëndrueshme dhe gjithëpërfshirëse në vendimmarrje, duke ofruar

përfitime të barabarta, sipas parimeve të politikave mjedisore dhe ujore të BE-

së. Menaxhimi sa më efikas i ujit të pijshëm qëndron në rritjen e transparencës,

besimit dhe shmangies së abuzimeve sepse në shumë raste performanca matet

vetëm me shifra, por harrojmë se mënyra sesi e menaxhojmë atë reflekton

qasjen sociale për brezat e ardhshëm.

KLSH ka ndërmarrë këtë auditim performance dhe dhënien e opinioneve, për

përmirësimin, modernizimin e sistemit të menaxhimit të ujit të pijshëm, në

ofrimin e tij sa më cilësor me kosto sa më të ulët e për rrjedhojë tarifa të përshtatshme, sepse nuk është plotësisht në harmoni të plotë me kërkesat e

konsumatorëve në drejtim të:

a) rritjes së cilësisë së shërbimit, ulje kostos e tarifave, trajtim të barabartë të

kërkesave dhe të detyrimeve tyre, rritje të transparencës, etj.;

b) përmirësimit të infrastrukturës së rrjetit të shpërndarjes së ujit të pijshëm;

c) përmirësimit të sistemit të largimit dhe përpunimit të ujërave të përdorura;

d) furnizimit me ujë 24 orë në ditë;

e) përmirësimit të cilësisë së ujit të pijshëm sipas standardeve shtetërorë dhe të

BE;

f)nga disa përllogaritje të thjeshta të realizuar nga studiues të ndryshëm në botë, rezulton se vetëm nga përdorimi i ujit të çezmës “A e dini se ?”

Mesazhi kryesor i këtij auditimi është Vetitë e ujit i japin formë çdo aspekti të jetës, prandaj Agjencia Kombëtare e

Ujësjellës Kanalizime, Instituti i Shëndetit Publik, shoqëritë e Ujësjellës

Kanalizimeve sha., Ministritë e linjës, pushteti vendor të rrisin bashkëpunim

midis tyre edhe me specialistë të fushës, institucionet ligjvënëse e grupet e

interesit, që të krijojë një përqasje më të mirë besimi, nëpërmjet procesit

dinamik të mirë menaxhimit në ofrimit sa më cilësor të ujit të pijshëm, sepse

sasia dhe cilësia e ujit në dispozicion të konsumatorit janë faktor të rëndësishëm që përcaktojnë nivelin jetësor të tyre.

Pesha në buxhet Buxhetet vjetore për ujësjellës kanalizime përcaktohen si pjesë përbërëse e

fondeve të akorduara për ministrinë në bazë të ligjit për buxhetin sipas kuotave

të caktuara kështu për vitin 2018 :


375

VITI 2018 000/lekë Kodi Institucionit / Programit

Totali i Shp. Korrente

Shpenzimet Kapitale

Totali i Shpenzimeve Buxhetore Financim i

Brendshëm

Financimi i

Huaj

Totali i Shp. Kapitale

6 Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë 4,777,830 23,778,000 18,986,800 42,764,800 47,542,630

1110 Planifikimi, Menaxhimi dhe Administrimi 640,700 51,287 0 51,287 691,987

4520 Transporti rrugor 1,915,460 15,155,041 7,345,000 22,500,041 24,415,501

4540 Transporti Detar 108,260 42,000 0 42,000 150,260

4550 Transporti Hekurudhor 423,680 150,000 700,000 850,000 1,273,680

4560 Transporti Ajror 20,110 5,000 0 5,000 25,110

6370 Furnizimi me Ujë dhe Kanalizime 1,062,780 3,686,000 5,871,800 9,557,800 10,620,580

6220 Menaxhimi i Mbetjeve Urbane 0 2,064,272 500,000 2,564,272 2,564,272

4320 Mbështetje për Energjinë 93,900 1,844,000 4,160,000 6,004,000 6,097,900

4430 Mbështetje për Burimet Natyrore 159,500 393,700 0 393,700 553,200

4440 Mbështetje për Industrinë 253,740 153,000 0 153,000 406,740

6180 Planifikimi Urban 99,700 233,700 410,000 643,700 743,400

Rekomandimet Për këtë auditim janë dhënë 15 rekomandime në total me disa nën rekomandime

për Ministrinë e Infrastrukturës dhe Energjisë; Agjencinë Kombëtare e Ujësjellës

Kanalizime; Ministrinë e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale; Institutin e

Shëndetit Publik nga ana e të cilëve nuk ka përgjigje zyrtare për ecurinë e tyre.

14. Siguria rrugore në Shqipëri

Konteksti i problemit social Përmirësimi i sistemit të sigurisë rrugore, ka rëndësi si një element i

domosdoshëm i një bashkëjetese normale qytetare, përsosja e të cilit është

rezultat i shumë aspekteve dhe ndërveprimeve që kanë të bëjnë me zhvillimin e

infrastrukturës e të shërbimeve, me rendin ligjor, vetëdijen qytetare dhe me

qeverisjen në tërësi.

KLSH ka ndërmarrë këtë auditim performance në rritjen e besimit qytetar sepse

në shumë raste performancat e shërbimeve maten vetëm me shifra, por harrojmë se mënyra sesi i menaxhojmë ato reflekton qasjen sociale për brezat e

ardhshëm. Dhënia e opinioneve, për përmirësimin, modernizimin e sistemit të

sigurisë rrugore, është prioritare sot më shumë sepse nuk është plotësisht në

harmoni të plotë me kërkesat e përdoruesve të rrugës në drejtim të:

minimizimit të shanseve për shfaqjen e aksidenteve në rrjetin

rrugor;

uljes së shkallës së aksidenteve dhe rrjedhimisht dhe e kostove

të komunitetit;

dhënies përparësi të sigurisë rrugore;

mundësisë së minimizimit të nevojave për punime riparuese të

Ministria e

Infrastrukturës

dhe Energjisë

82%

Furnizimi

me Ujë dhe

Kanalizime

18%

Totali i Shpenzimeve Buxhetore viti 2018


376

kushtueshme (është më e lehtë të ndryshosh një projekt se të

modifikosh një seksion me rrezik të lartë te një rruge pasi është

ndërtuar)

Mesazhi kryesor i këtij auditimi është Me moton “Siguria rrugore fillon nga ne” Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë, Ministria e Brendshme, Autoritetin Rrugor Shqiptar, të rrisin

bashkëpunim nëpërmjet një procesi dinamik të ndërsjellë, shtojnë investimet

dhe financimet, realizimin e auditimeve nga projektimi, ndërtimi shfrytëzimi për rrugët e reja, shtimin e inspektimeve për rrugët ekzistuese, përmirësimin dhe

forcimin e sistemit të kontrolleve policore në zbatim të ligjit, për rritjen e sigurisë

rrugore, me qëllim mbrojtjen e shëndetit publik dhe shmangies fataliteteve të

përdoruesve të rrugës.

Pesha në buxhet Siguria rrugore financohet nga buxheti i shtetit nëpërmjet ARRSH fond i cili në

përgjithësi ka ardhur duke u rritur. Fondet e akorduar nga buxheti i shtetit

përdoren për përmirësimin e rrjetit rrugor kombëtar, ndërsa pushteti vendor

nëpërmjet buxheteve të tyre investojnë në rrjetin rrugor rural dhe urban për të

përmirësuar sigurinë. Më poshtë po paraqesim tabelën me fondet e dhëna nga

buxheti i shtetit për sinjalistikën dhe sigurinë rrugore e konkretisht:

FINANCIME NGA ARRSH NË SINJALISTIKË DHE SIGURI RRUGORE lekë VITE

2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

350.125.161 309.808.337 305.140.579 1.083.594.617 1.492.556.542 681.186.114 490.612.397

Konkluzioni kryesor që nxirret nga analizimi i të dhënave sipas tabelës së

mësipërme, është se fondet e planifikuar për sigurinë rrugore kanë patur luhatje

duke u rritur gjatë viteve 2014 dhe 2015 dhe u ulur në vitet 2016 e vazhdim si

dhe nëse do të krahasoheshin me gjatësinë e rrjetit rrugor kryesor dhe rajonal

7800 km rrugë janë pak për nga rëndësia që ka ky sistem në mbrojtje të jetës së

përdoruesve të rrugës.

Rekomandimet Për këtë auditim janë dhënë 5 rekomandime në total me disa nën rekomandime

për Ministrinë e Infrastrukturës dhe Energjisë; Autoritetin Rrugor Shqiptar; Drejtoria e Përgjithshme e Policisë Shtetit nga ana e të cilëve nuk ka përgjigje

zyrtare për ecurinë e tyre.


377

15. Menaxhimi i plazheve publike

KONTEKSTI I AUDITIMIT DHE PESHA NË BUXHET Ky auditim u ushtrua meqenëse mbart një rëndësi të veçantë, për shkak të

peshës në turizëm dhe në ekonomi që zënë plazhet. Si aset i rëndësishëm

ekonomik dhe natyror, menaxhimi i plazheve në optikën e auditimit të performancës vlerësohet, nga ana e materialitetit dhe ana e riskut, si një temë

me impakt në shoqëri, i cili sjell një vlerë të shtuar. Tema studimore plotëson

vetvetiu kërkesat e standardeve ndërkombëtare të auditimit të performancës:

Së pari, për shkak të natyrës thelbësisht ekonomike që ka për turizmin në

Shqipëri.

Së dyti, nuk i përket një procesi rutinë, impakti i të cilës do të kufizohej në një

zonë apo sektor të vogël.

Së treti, tematika vjen edhe në formën e një partneriteti me qytetarët, pasi

shqetësimet e vazhdueshme të tyre mbi kushtet e plazheve kanë tërhequr

vëmendjen e Departamentit të Auditimit të Performancës në Kontrollin e Lartë të Shtetit për të realizuar këtë auditim.

Së fundmi, po jo nga rëndësia, konsiston në faktin se ky auditim nuk kufizohet në

nxjerrjen e konkluzioneve dhe rekomandimeve teknike, por si një i tërë përbën

në vetvete një promovim të plazheve shqiptare duke shërbyer si një fushatë

ndërgjegjësimi për ruajtjen dhe mbrojtjen e tyre.

Të ardhurat e NjVV nga plazhet në v. 2017 janë rreth 205 milionë lekë, të cilat

përbëjnë vetëm 0.44% të totalit të buxhetit të bashkive ose 5.5 % të të ardhurave

nga burime vendore të bashkive të cilat menaxhojnë plazhe ndërsa në PBB zënë

një peshë të papërfillshme (1/1000).

Nëse do të bëjmë një analizë për çdo bashki, rezulton se të ardhurat nga plazhi ndaj totalit të të ardhurave përfaqësojnë një vlerë të vogël, veçanërisht në disa

bashki që kanë sipërfaqe të mëdha plazhi në menaxhim. Konstatohet se

sipërfaqet e mëdha të plazhit dhe të ardhurat e vjela kanë një raport të zhdrejtë.

MESAZHI I AUDITIMIT Shqipëria është i vetmi vend në rajon dhe në Mesdhe që nuk ka një ligj për

bregdetin, e për pasojë turizmi nga plazhet është jo konkurrues e nën potencialin

e zhvillimit të vet, duke mbetur jashtë tregut turistik europian.

Aktet rregullatore nuk garantojnë të drejtën e qytetarëve për akses të lirë në

plazhe, duke inkurajuar masivizimin e stacioneve private të plazhit që rezulton të jetë burim informalizimi për të ardhurat vendore.

Në aspektin e sigurisë dhe pastërtisë, plazhet shqiptare janë të vetmet në Europë

që nuk kanë marrë një certifikim turistik “blue flag”. Në veçanti, mungojnë aktet ligjore që duhej të rregullonin çështjen e vrojtuesve të plazhit, i cili nuk njihet si

profesion, duke sjellë si pasojë mos garantimin e mbrojtjes së jetës së pushuesve.

Struktura aktuale e menaxhimit ka nevojë për reformim, për shkak se vërehet

jo vetëm mungesë eficience, por nuk përbën premisë për një menaxhim të

qëndrueshëm të plazheve orientuar kah turizmit. Bashkitë përballen me shumë

probleme si kapacitete financiare dhe njerëzore të pamjaftueshme. Për pasojë, bashkitë nuk arrijnë të realizojnë një menaxhim të plazheve në funksion të

turizmit, por e administrojnë si aset vendor. Konstatohet decentralizim i asetit

kryesor turistik, ndërsa në anën tjetër institucionet e specializuara turistike në

nivel qendror, nuk kanë kompetenca menaxhuese mbi plazhin si burim turistik.


378

Statusi i zbatimit të rekomandimeve

Dim. Perf. 3E-te Gjetje Konkluzione Rekomandime

Masa organizative Për përmisim

ligjor

Shuma

Ekonomicitet 0

Eficencë 23 5 6 7 13

Efektivitet 5 2 7 3 17

Total 28 7 13 10 23

Në total janë dhënë 23 rekomandime, me fokus rritjen e efektivitetit drejtuar

kryesisht Ministrisë së Turizmit dhe Mjedisit për të ndërmarrë një sërë

ndryshimesh ligjore që do të ofronin një rregullim përfundimtar të çështjes së

menaxhimit të plazheve.

Janë në fazën e fillimit të zbatimit të dy rekomandimeve:

1. Miratimin e një ligji të ri për bregdetit, për të cilin është ngritur një grup

pune nga Ministria e Turizmit dhe Mjedisit publikisht është njoftuar se do të miratohet në vjeshtë të 2019)

2. Rikonfigurimin ligjor të Agjencisë Kombëtare të Bregdetit, ndryshuar me

VKM

Mbetet për t’u parë sesa miratimi i ligji i ri dhe ndryshimet në AKB do të shterojnë

dhe zbatimin e rekomandimeve të tjera, për të cilat mund të themi se janë të

ndërlidhura me njëra tjetrën.

Nga ana e Bashkive, ka ardhur një përgjigje vetëm nga Bashkia Shkodër, ndërsa

me 5 bashkitë e tjera (Durrës, Himarë, Vlorë Sarandë dhe Lezhë) është

kontaktuar nga grupi i auditimit mbi zbatimin e rekomandimeve. Bashkitë i kanë pranuar rekomandimet dhe raportojnë se janë në proces zbatimi.

PËRGJEGJESITË E STRUKTURAVE PER MUNGESEN E PERFORMANCES Ministria e Turizmit dhe Mjedisit: Kuadri rregullator për menaxhimin e plazheve

është jo i plotë dhe kontradiktor. MTM nuk ka pasur një angazhim si

politikëbërës në përmirësimin e boshllëqeve të kuadrit rregullator. P.sh, fakti se

Shqipëria është i vetmi vend në rajon dhe Mesdhe që nuk ka një ligj për plazhet

apo fakti se kuadri rregullator parashikon detyrimin për vrojtues plazhi, pa

përcaktuar fillimin institucionin certifikues, tregojnë se MTM nuk i ka ushtruar

plotësisht funksionet e saj. Pjesë e rëndësishme e detyrës së MTM është dhe miratimi i rregulloreve të plazheve. Nga ana e Agjencisë Kombëtare të Bregdetit

janë hartuar rregullore për administrimin e hapësirave publike të zonave

bregdetare dhe planifikimin e tyre (2016), përfshirë planifikimin hartografik për

demarkacionin mes plazhit publik dhe plazhit privat. Këto rregullore nuk u

miratuan nga ish – Ministria e Zhvillimit Ekonomik, Turizmit, Tregtisë dhe

Sipërmarrjes dhe ende nuk janë miratuar as nga Ministria e Turizmit dhe

Mjedisit. Në mungesë të këtyre rregulloreve, bëhet një shpërndarje e pa

planifikuar e plazheve, e cila ndryshon nga viti në viti dhe që le hapësira për

abuzime nga subjektet private.

Bashkitë: Nga auditimi ka rezultuar se bashkitë nuk zbatojnë kriteret ligjore në

dhënien e stacioneve të plazhit dhe kanë mungesë efektiviteti në rritjen e të

ardhurave nga stacionet e plazhit. Ky problem performance buron edhe nga fakti

se tarifat e vendosura nga këshillat bashkiake janë minimale që ndryshojnë nga

300 deri në 900 lekë/m2 për sezon. Ndonëse subjektet private paguajnë

mesatarisht rreth 10 lekë në ditë për shezlong. Të ardhurat e subjekteve private


379

janë rreth 50 deri 100 herë më të larta. Tarifat e vendosura dhe

paqëndrueshmëria në mbledhjen e të detyrimeve nga stacionet e plazhit ka sjellë

si pasojë rritjen e debitorëve dhe nivel të ulët mbledhjesh të ardhurash vendore

nga stacionet e plazhit. Kjo edhe për arsyen se nga ana e organeve të pushtetit

të vetëqeverisjes vendore nuk është arritur në vendosjen e një tarife që do ndikonte jo vetëm në të ardhurat e tyre por edhe në një menaxhim efecient të

plazheve të orientuar kah turizmit.

16. Efektiviteti i programeve sociale të strehimit

KONTEKSTI AUDITUES DHE PESHA NË BUXHET Ky auditim u ndërmorr pikërisht, nga fakti që kjo temë përfaqëson në vetvete një

ndër politikat më të rëndësishme sociale, siç është strehimi dhe me objektivin

për të gjeneruar një informacion të ri mbi problematikat dhe mbarëvajtjen e

programeve sociale të strehimit.

Gjithashtu kjo temë merr rëndësi: Së pari, për shkak të natyrës sociale, ngase ka si objektiv edhe mbështetjen ndaj

grupeve të ndryshme sociale;

Së dyti, nuk i përket një procesi rutinë, impakti i të cilës do të kufizohej në një

zonë apo sektor të vogël;

Së treti, tematika vjen edhe në formën e një partneriteti me qytetarët dhe

organizatave joqeveritare, vendase dhe të huaja, pasi shqetësimet e

vazhdueshme të tyre mbi problemet e strehimit kanë tërhequr vëmendjen e

Departamentit të Auditimit të Performancës në Kontrollin e Lartë të Shtetit për

të realizuar këtë auditim.

Buxheti për strehimin në përqindje të PBB është 0.03% ndërsa në përqindje të shpenzimeve buxhetore të konsoliduara është 0.1%, një përqindje kjo mjaft e

ulët për të patur impakt në grupet në nevojë për strehim.

Ministria e Financave planifikon për strehimin social pothuaj të njëjtin nivel

shpenzimesh për të gjithë periudhën 2016 - 2018.

Ndërkaq, bazuar në Strategjinë për Strehimin Social 2016-2025, kosto e

përgjithshme e përllogaritur për zbatimin e masave administrative të strategjisë

për vitet 2016-2025 dhe të planit të veprimit është rreth 7.3 mld lekë. Këto kosto

përfaqësojnë 5.7 mld lekë ose financim nga buxheti i shtetit për projekte dhe

subvencione për programet e strehimit te përfshira ne planin e veprimit. ky

financim mbulon rreth 78% te kostos së përllogaritur për këtë strategji nga burimet e përcaktuara nga QQ.

MESAZHI I AUDITIMIT: Programet e strehimit nuk janë zbatuar plotësisht si politika sociale, duke

adresuar vetëm raste individuale, por jo fenomenin social të të pastrehëve.

Mungojnë regjistri kombëtar mbi numrin e të pastrehëve dhe investimet në

banesa sociale, stoku i të cilave është inekzistent në shumicën e bashkive dhe i

pamjaftueshëm në disa të tjera.

‘Asgjësimi” i strehimit në nivel qendror bashkë me Ministrinë e Zhvillimit Urban, në një kohë kur kjo ministri kishte krijuar një profil institucional mbi çështjet e

strehimit dhe kishte përgatitur një strategji për strehimin 2016-2025, ka ndikuar

negativisht në financimin dhe zbatimin e programeve sociale.

Aksesi në programet sociale është mjaft i kufizuar. Bashkitë stepen në ofrimin e

një informacioni të plotë për qytetarët nga risku i dyndjeve të papërballueshme

në skemën e strehimit social.


380

Ligji i ri Nr. 22/2018 “Për strehimin social”, ndonëse ndjek modele të mira europiane, rrezikon të mos ofrojë një zgjidhje reale për zbatimin e plotë të

programeve sociale të strehimit, pasi shtrihet përtej asaj që përballojnë

kapacitetet e bashkive. Në kushtet kur burimet e tyre financiare qenë të

kufizuara për të menaxhuar një skemë strehimi me 3 programe, dinamika që ofron ligji i ri e bën më riskoz zbatimin e një skeme strehimi të ngarkuar me 5

programe.

Bashkitë duhet të kenë një qasje proaktive, jo pasive, ndaj strehimit social duke

filluar me inkuadrimin e strehimi social në planifikimet urbane dhe duke aplikuar

metoda bashkëkohore europiane, në bashkëpunim me sektorin privat të

ndërtimit, për të kultivuar banesa sociale.

STATUSI I ZBATIMIT TË REKOMANDIMEVE Nga ana e subjekteve të auditimit nuk kemi raportime zyrtare lidhur me zbatimin

e rekomandimeve, meqenëse nga periudha e evadimit të rezultateve të auditimit (korrik 2019) nuk është plotësuar afati 6 mujor. Ministria e Financave dhe

Ekonomisë është përgjigjur me shkrim duke dhënë mendimin e saj për

rekomandimet dhe duke paraqitur edhe statusin e tyre, ku sipas kësaj shkrese

shumica e rekomandimeve të lëna janë në proces zbatimi. Me bashkitë Tiranë,

Korçë, Vlorë dhe Shkodër, grupi i auditimit kontaktoi me personat përgjegjës dhe

u informua se rekomandimet e lëna për bashkinë Korçë janë realizuar plotësisht,

ndërsa në bashkitë Tiranë dhe Vlorë në proces zbatimi. Rekomandimi i lënë në

bashkinë Shkodër megjithëse i zbatueshëm, kërkon miratimin nga Këshilli

bashkiak, i cili në situatën e tanishme paszgjedhore është jofunksional.

PERGJEGJESITË E STRUKTURAVE PËR MUNGESËN E PERFORMANCËS

Ministria e Zhvillimit Urban dhe Ministria e Financës dhe Ekonomisë: Për

periudhën e 6 mujorit të dytë të 2017 dhe për vitin 2018 nuk mund të

identifikohet në nivel qendror një ministri përgjegjëse për strehimin, çka në

gjykimin tonë si grup auditimi ka krijuar një hendek në zinxhirin e përgjegjësive

për çështjen e strehimit. ‘Asgjësimi” i strehimit në nivel qendror bashkë me Ministrinë e Zhvillimit Urban, në një kohë kur kjo ministri kishte krijuar një profil

institucional mbi çështjet e strehimit dhe kishte përgatitur një strategji për

strehimin 2016-2026, ka ndikuar negativisht në zbatimin e kësaj strategjie.

Megjithëse MZHU ka bashkëfinancuar tek bashkitë një sërë projektesh banesash sociale, ka adresuar vetëm raste individuale, por jo fenomenin social të të

pastrehëve. Nga MZHU nuk është krijuar regjistri kombëtar i të pastrehëve.

Strehimi social konceptohet si një politikë periferike në mesin e politikave sociale

të shtetit shqiptar. Kjo edhe për arsye se ka dhe shumë kosto dhe fondet e

akorduara për programet sociale kanë qenë të pamjaftueshëm.

Ministria e Financave dhe Ekonomisë e ka marrë rishtazi funksionet e MZHU-së

mbi strehimin dhe ka punuar në miratimin e ligjit të ri për strehimin. Në këtë

kuadër, vlerësimi i përgjegjësisë së MFE mbetet një çështje për t’u parë në auditimet e së ardhmes.

Bashkitë: Strehimi social vazhdon të mos jetë në qendër të veprimtarisë së

bashkive. Ndryshe nga sa ka parashikuar legjislacioni, asnjë bashki nuk ka

ndërtuar apo blerë banesa me qëllim përdorimin e tyre si banesa sociale.

Programet sociale nuk zbatohen plotësisht sipas kriterit të të ardhurave

mesatare dhe sipas kufijve të vënë nga kaudri rregullator, veçanërisht për

shpërndarjen e banesave të ndërtuara përmes Entit Kombëtar të Banesave.


381

Regjistrat e të pastrehëve nuk janë të plotë dhe bashkitë operojnë “rast pas rasti” në ushtrimin e funksioneve të strehimit. Në aspektin buxhetor, fondet e

planifikuara për programet sociale të strehimit janë minimale. Aksesi në

programet sociale është mjaft i kufizuar. Bashkitë stepen në ofrimin e një

informacioni të plotë për qytetarët nga risku i dyndjeve të papërballueshme në skemën e strehimit social.

17. Sigurimi i cilësisë së veprave ndërtimore

Konteksti i auditimit

Ky auditim është fokusuar në nivelin me të cilin janë arritur objektivat e kontrollit

të cilësisë së projekteve dhe produkteve të ndërtimit, si dhe në ndikimet që ato

japin në sigurimin e cilësisë së veprave ndërtimore, me synimin e parandalimit

të situatave të kolapsit në raste të jashtëzakonshme. Në këtë auditim jemi

përqëndruar në Institutin e Ndërtimit, si institucion i ngritur për të siguruar një

nivel të lartë të mbrojtjes së qytetarëve, për të krijuar besim dhe garanci për

qëndrueshmërinë në objektet e ndërtimit në vendin tonë në mbrojtje të shëndetit të qytetarit dhe të mjedisit, Ministrinë e Infrastrukturës dhe Energjisë,

si institucion epror, si dhe Autoritetin Rrugor Shqiptar dhe Fondin Shqiptar të

Zhvillimit si dy institucione të rëndësishme që menaxhojnë fondet publike për

ndërtimin e objekteve.

Mesazhi i auditimit

Veprimtaria e Institutit të Ndërtimit për të ndikuar në sigurimin e cilësisë në

objektet ndërtimore nuk ka qenë efektive. Çështjet e sigurisë së cilësisë për

veprat e ndërtimit duhet t’i besohet një institucioni kompetent dhe të garantohet me ligj, i cili do të ishte i domosdoshëm për ngritjen e këtij institucioni. Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë duke mos u angazhuar në

plotësimin e kuadrit ligjor mbi organizimin dhe funksionimin e Institutit të

Ndërtimit, i cili prej 15 vjetësh funksionon në zbatim të Urdhërit të Ministrit të

Punëve Publike nr. 225, datë 29.06.2014 “Për Krijimin e Institutit e Ndërtimit”, ka dështuar të plotësojë kuadrin ligjor që do të ndikonte në sigurimin e cilësisë

së objekteve të ndërtimit, nëpërmjet kontrollit të cilësisë së produkteve dhe

dhënies së oponencave teknike për objektet ndërtimore. Mungesa e një stafi të

kompletuar teknikisht, rekrutimi i punonjësve jashtë profili dhe pa eksperiencën

e domosdoshme, si dhe mungesa e një laboratori të paakredituar, ka sjellë

dhënien e oponencave jocilësore dhe mungesën e kontrollit të produkteve ndërtimore, duke e kthyer këtë institucion në një zyrë të thjeshtë punësimi që

siguron të ardhurat për vetfinancim.

Baza ligjore e funksionimit të Institutit të Ndërtimit është e pamjaftueshme.

Krijimi i këtij institucioni (me objekt kryesor të punës, një fushë shumë të

rëndësishme), me një urdhër të ministrit, si dhe funksionimi i tij në zbatim të një

rregulloreje të miratuar vetëm nga Drejtori i Përgjithshëm, krijojnë mundësinë e

mosfunksionimit normal të IN.

Materiali i hartuar për rregullat dhe hapat që ndiqen gjatë kryerjes së oponencës

teknike është i pa detajuar dhe nuk arrin t’i shërbejë dhënies së një oponence teknike cilësore dhe profesionale, lidhur me projektet e hartuara, për t’i shërbyer sa më mirë garantimit të sigurisë së objekteve ndërtimore.


382

Për sa më sipër kemi rekomanduar:

Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë, në cilësinë e institucionit epror të

IN, të iniciojë hartimin e një VKM-je “Për organizimin dhe funksionimin e IN”, ku të përcaktohen qartë detyrat dhe detyrimet e Institutit të Ndërtimit.

Baza ligjore për kontrollin dhe disiplinimin e punimeve të ndërtimit duhet të përshtatet me dinamikën e zhvillimit të ndërtimit në vitet e fundit.

Institucione të ndryshime si ARRSH, FSHZH dhe të vetqeverisjes vendore,

kanë qasje të ndryshme ndaj problemeve të njëjtë, për shkak të boshllëqeve

të këtij legjislacioni.

Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë, të nisë procedurat për përmirësimin

e legjislacionit për kontrollin dhe disiplinimin e punimeve të ndërtimit, duke

kërkuar mendime dhe sugjerime nga aktorët kryesorë (institucione

shtetërore, shoqata, etj) të përshirë në veprimtarinë e realizmit të punimeve

të ndërtimit në RSH.

Ministria e Energjisë dhe Infrastrukturës, të marrë të gjitha masat për hartimin dhe publikimin e kushteve të reja teknike të projektimit, duke ju

referuar standardeve të vendeve fqinje me aktivitet të ngjashëm sizmik me

vendin tonë ose Eurocodeve dhe përshtatur me zhvillimin aktual të ndërtimit

në Shqipëri.

Ministria e Energjisë dhe Infrastrukturës, të marrë të gjitha masat për

përditësimin e standardeve të projektimit të banesave, kopshteve, çerdheve

dhe shkollave, me rekomandime dhe referenca për llogaritjen konstruktive të

strukturave dhe riaftësimit strukturor. Kjo praktikë të aplikohet edhe gjatë

hartimit të standardeve të projektimit të universiteteve, spitaleve dhe

klinikave mjekësore.

Ministria e Energjisë dhe Infrastrukturës, të hartojë një qarkore për Ministrinë

e Arsimit dhe Sporteve dhe njësitë e vetëqeverisjen vendore, për të gjithë

projektet e reja për rikonstruksionit e infrastrukturës arsimore ose të tjera, ku

pikësëpari të kërkohet vlerësimi i strukturor i konstruksionit ekzistues, në

mënyrë që në preventivët e rikonstruksionit të objekteve, në qoftë se është e

nevojshme, të përfshihet përforcimi i strukturës dhe rritja e qëndrueshmërisë sizmike.


1

ANEKS 1

Lista e subjekteve të përfshira në Raportin e Zbatimit të Buxhetit 2018 Nr.

1 Drejtoria e Përgjithshme e Financimeve dhe Kontraktimeve për Fondet e BE-së, Bankës Botërore dhe

Donatorëve të tjerë (CFCU)

2 Fondi i Sigurimit të Detyrueshëm të Kujdesit Shëndetësor (FSDKSH)

3 Instituti I Sigurimeve Shoqërore (ISSH)

4 Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve

5 Shoqëria e parë financiare e zhvillimit (FAF SHA)

6 Drejtoria e Përgjithshme e Doganave

7 Dega e Doganës Elbasan

8 Drejtoria e Përgjithshme e Thesarit

9 Ministria e Financave dhe Ekonomisë "Mbi zbatimin e Buxhetit te vitit 2018"

10 Dogana Kapshticë

11 Shërbimi Kombëtar i Punës

12 Agjencia Kombëtare e Burimeve Natyrore (AKBN)

13 Drejtoria e Policisë së Shtetit

14 Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë

15 Ministria e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural

16 Bordi i Ujitjes dhe Kullimit Durrës

17 Bordi i Ujitjes dhe Kullimit Fier

18 ILDKPKI

19 Drejtoria e Përgjithshme e Burgjeve

20 Ministria e Mjedisit dhe Turizmit

21 Gjykata Kushtetuese

22 Universiteti "Aleksandër Moisiu" Durrës

23 Akademia e Shkencave

24 Gjykata Administrative e Apelit Tiranë

25 Ministria e Mbrojtjes (Tematik)

26 Komisioni Qendror e Zgjedhjeve

27 Autoriteti Kombëtar i Ushqimit

28 Ministria e Drejtësisë

29 Drejtoria Arsimore Rajonale, Durrës

30 Agjencia e Zhvillimit Bujqësor dhe Rural

31 Instituti i Studimeve te Krimeve dhe Pasojave te Komunizmit

32 Muzeu Historik Kombëtar

33 AKBN (Tematik Përputhshmërie)

34 Autoriteti Rrugor Shqiptar1

35 Agjencia Kombëtare e Ujësjellës Kanalizimeve dhe Infrastrukturës së Mbetjeve Urbane2

36 Agjencia e Prokurimit Publik

37 Fondi Shqiptar i Zhvillimit

38 Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale

39 Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë (Tematik)3

40 Avokati i Shtetit (Tematik)4

41 Ministria e Mbrojtjes (Tematik)5

42 Garda e Republikës

43 Bashkia Tiranë

44 Bashki Mirditë

45 Bashkia Vorë

46 Bashkia Shijak

47 Bashkia Selenicë

48 Bashkia Elbasan

49 Bashkia Pogradec

50 Bashkia Devol

51 Bashkia Tropojë

52 Bashkia Librazhd

53 Bashkia Mat

54 Bashkia Pukë

55 Bashkia Kurbin

56 Bashkia Bulqizë

57 Bashkia Gramsh

58 Bashkia Fushë-Arrëz

59 Bashkia Sarandë

1 Në proces evadimi 2 Në proces evadimi 3 Në proces evadimi

4 Në proces evadimi

5 Në proces evadimi

ANEKSE

2

60 Bashkia Shkodër

61 Bashkia Patos

62 Bashkia Libohovë

63 Bashkia Dropull

64 Këshilli i Qarkut Tiranë

65 Këshilli i Qarkut Shkodër

66 Drejtoria e Përgjithshme e Taksave Bashkia Tiranë

67 Drejtoria nr. 2, e Punëtorëve të Qytetit, Bashkia Tiranë

68 Drejtoria e Konvikteve të Shkollave të Mesme, Bashkia Tiranë

69 Tirana Parking, Bashkia Tiranë

70 Autoriteti Portual Durrës

71 Ujësjellës Kanalizime SHA Tiranë

72 Albpetrol SHA

73 Albcontrol SHA

74 OST SHA

75 Ujësjellës Kanalizimet SHA Pogradec

76 Ujësjellës Kanalizimet SHA Fier

77 Ujësjellës Kanalizimet SHA Durrës

78 Ujësjellës Kanalizimet SHA Lushnje

79 Ujësjellës Kanalizimet SHA Gjirokastër

80 Spitali Rajonal Durrës

81 QSUT

82 Spitali Rajonal “Teni Konomi” Korçë

83 Albpetrol SHA

84 Projekti “Fondi i Investimeve Sociale IV’ 85 Projekti Siguria e Digave, KESH

86 Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale Projekti ‘Fuqizimi i Qendrës Traumatologjike Kombëtare të Tiranës”

87 Autoriteti Kombëtar i Ushqimit, Projekti IPA 2013 “Ristrukturimi dhe forcimi i rrjetit laboratorik të sigurisë

ushqimore dhe veterinarisë në Shqipëri"

88 Autoriteti Rrugor Shqiptar, Projekti “Asistencë teknike për përmirësimin e standardeve të sigurisë rrugore"

89 CFCU, Projekti "Ndërtimi i Sistemit të Kanalizimit në Vlorë, Faza II"

90 ZVRPP Bulqizë

91 ZVRPP Tropojë

92 ZVRPP Gramsh

93 ZVRPP Lezhë

94 ZVRPP Lushnjë

95 ZVRPP Gjirokastër

96 ZVRPP Berat

97 ALUIZNI Lezhë

98 AUIZNI Tirana-Jug

99 ALUIZNI Korçë

100 ALUIZNI Elbasan

101 Drejtoria Rajonale e Mjedisit Qarku Elbasan

102 Drejtoria Rajonale e Inspektoratit Shtetëror të Mjedisit, Pyjeve dhe Ujërave Fier

103 Drejtoria Rajonale e Mjedisit Qarku Durrës

104 Agjencia Kombëtare e Mjedisit Tiranë

105 Drejtoria Rajonale e Inspektoratit Shtetëror të Mjedisit, Pyjeve dhe Ujërave Tiranë


1

ANEKS 2

TË ARDHURAT E MUNGUARA DHE EFEKTET NEGATIVE NË TË ARDHURAVE TË BUXHETIT TE VITIT 2018

000/lekë

TË ARDHURA TË MUNGUARA PËR BUXHETIN E SHTETIT EFEKTE NEGATIVE NË TË ARDHURAT E BUXHETIT

Nr Emërtimi i subjektit

Nga

Sh

kelj

et

në

Zb

ati

min

e

Legj

isla

cio

nit

Ta

tim

or

Nga

Sh

kelj

et

në

Zb

ati

min

e

Ko

dit

Do

gan

or

Nga

Ke

qa

dm

inis

trim

i i

Pro

në

s Sh

tetë

rore

të

Dh

ënë

me

Qe

ra d

he

Ko

nce

sio

ne

Nga

Sh

kle

jet

në

Zb

ati

m t

ë

Legj

isla

cio

ne

t p

ër T

aks

at

dh

e T

ari

fat

Ve

nd

ore

Të

Tje

ra

TO

TA

LI T

Ë A

RD

HU

RA

TE

MU

NG

UA

RA

PËR

BU

XH

ETIN

E SH

TETI

T

Nga

Sh

kelj

et

në

Zb

ati

min

e

Legj

isla

cio

nit

Ta

tim

or

Nga

Sh

kelj

et

në

Zb

ati

min

e

Ko

dit

Do

gan

or

Nga

Ke

qa

dm

inis

trim

i i

Pro

në

s Sh

tetë

rore

të

Dh

ënë

me

Qe

ra d

he

Ko

nce

sio

ne

Nga

Sh

kle

jet

në

Zb

ati

m T

ë

Legj

isla

cio

ne

t p

ër T

aks

at

dh

e T

ari

fat

Ve

nd

ore

Të

Tje

ra

TO

TA

LI E

FEK

TE N

EGA

TIV

E

NE

TE

AR

DH

UR

A

1 Agjencia Kombëtare e Burimeve Natyrore

12,098,119 12,098,119 0

2 Ministria E Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural

38,296 38,296 0

3 Agjencia e Zhvillimit Bujqësor dhe Rural

2,058,455 2,058,455 0

4 Drejtoria e Përgjithshme e Doganave

919,463 919,463

5 Dega Doganore Elbasan 34,912 34,912 29,450 29,450

6 Drejtoria e Përgjithshme e

Tatimeve

26,229,129 26,229,129

7 Bashkia Bulqizë 5,876 5,876 0

8 Bashkia Pukë 30 30 1,505 55 1,560

ANEKSE

2



Nga

Sh

kelj

et

në

Zb

ati

min

e

Legj

isla

cio

nit

Ta

tim

or

Nga

Sh

kelj

et

në

Zb

ati

min

e

Ko

dit

Do

gan

or

Nga

Ke

qa

dm

inis

trim

i i

Pro

në

s Sh

tetë

rore

të

Dh

ën

ë

me

Qe

ra d

he

Ko

nce

sio

ne

Nga

Sh

kle

jet

në

Zb

ati

m t

ë

Legj

isla

cio

ne

t p

ër T

aks

at

dh

e T

ari

fat

Ve

nd

ore

Të

Tje

ra

TO

TA

LI T

Ë A

RD

HU

RA

TE

MU

NG

UA

RA

PËR

BU

XH

ETIN

E SH

TETI

T

Nga

Sh

kelj

et

në

Zb

ati

min

e

Legj

isla

cio

nit

Ta

tim

or

Nga

Sh

kelj

et

në

Zb

ati

min

e

Ko

dit

Do

gan

or

Nga

Ke

qa

dm

inis

trim

i i

Pro

në

s Sh

tetë

rore

të

Dh

ën

ë

me

Qe

ra d

he

Ko

nce

sio

ne

Nga

Sh

kle

jet

në

Zb

ati

m T

ë

Legj

isla

cio

ne

t p

ër T

aks

at

dh

e T

ari

fat

Ve

nd

ore

Të

Tje

ra

TO

TA

LI E

FEK

TE N

EGA

TIV

E

NE

TE

AR

DH

UR

A

9 Bashkia Gramsh 3,475 3,475 0

10 Bashkia Kurbin 111,365 3,555 114,920 288 31 319

11 Bashkia Librazhd 225,280 225,280 0

12 Bashkia Pogradec 0 57 57

13 Bashkia Sarandë 128,000 46,986 150,000 324,986 932 932

14 Bashkia Shkodër 235,000 0 1,010 3,400 4,410

15 Bashkia Tropojë 0 7,150 0 7,150

16 Bashkia Shijaku 7,502 7,502 0

17 Bashkia Mirditë 0 624 121 745

18 Bashkia Selenic 249,801 12,962 262,763 31 45 76

19 DPTTV, Bashkia Tiranë 300,000 300,000 0

20 Dogana Kapshticë 70,482 70,482 0

21 Ujësjellës Kanalizime SHA

Durrës

935 935 0

22 Spitali Rajonal Durrës 5 5 0


3



Nga

Sh

kelj

et

në

Zb

ati

min

e

Legj

isla

cio

nit

Ta

tim

or

Nga

Sh

kelj

et

në

Zb

ati

min

e

Ko

dit

Do

gan

or

Nga

Ke

qa

dm

inis

trim

i i

Pro

në

s Sh

tetë

rore

të

Dh

ën

ë

me

Qe

ra d

he

Ko

nce

sio

ne

Nga

Sh

kle

jet

në

Zb

ati

m t

ë

Legj

isla

cio

ne

t p

ër T

aks

at

dh

e T

ari

fat

Ve

nd

ore

Të

Tje

ra

TO

TA

LI T

Ë A

RD

HU

RA

TE

MU

NG

UA

RA

PËR

BU

XH

ETIN

E SH

TETI

T

Nga

Sh

kelj

et

në

Zb

ati

min

e

Legj

isla

cio

nit

Ta

tim

or

Nga

Sh

kelj

et

në

Zb

ati

min

e

Ko

dit

Do

gan

or

Nga

Ke

qa

dm

inis

trim

i i

Pro

në

s Sh

tetë

rore

të

Dh

ën

ë

me

Qe

ra d

he

Ko

nce

sio

ne

Nga

Sh

kle

jet

në

Zb

ati

m T

ë

Legj

isla

cio

ne

t p

ër T

aks

at

dh

e T

ari

fat

Ve

nd

ore

Të

Tje

ra

TO

TA

LI E

FEK

TE N

EGA

TIV

E

NE

TE

AR

DH

UR

A

23 Ujësjellës Kanalizime SHA Gjirokastër

0 953 953

24 Qendrën Spitalore Universitare Nënë Tereza,

Tiranë

527 1,281 1,808 0

25 Ujësjellës Kanalizime SHA

Lushnje

575 575 0

26 Spitali Rajonal Korcë 1,666 2,525 4,191 0

27 Albpetrol SHA 9,000,720 559 9,001,279 0

28 Ujësjellës Kanalizime SHA Tiranë

0 2,893 2893

29 Autoriteti Portual Durrës 0 23,113 23113

30 Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale Projekti "Fuqizimi i Qendrës

Traumatologjike Kombëtare të Tiranës"

75,045 75,045

31 KESH SHA, Projekti “Siguria e Digave”

24,642 24,642

ANEKSE

4



Nga

Sh

kelj

et

në

Zb

ati

min

e

Legj

isla

cio

nit

Ta

tim

or

Nga

Sh

kelj

et

në

Zb

ati

min

e

Ko

dit

Do

gan

or

Nga

Ke

qa

dm

inis

trim

i i

Pro

në

s Sh

tetë

rore

të

Dh

ën

ë

me

Qe

ra d

he

Ko

nce

sio

ne

Nga

Sh

kle

jet

në

Zb

ati

m t

ë

Legj

isla

cio

ne

t p

ër T

aks

at

dh

e T

ari

fat

Ve

nd

ore

Të

Tje

ra

TO

TA

LI T

Ë A

RD

HU

RA

TE

MU

NG

UA

RA

PËR

BU

XH

ETIN

E SH

TETI

T

Nga

Sh

kelj

et

në

Zb

ati

min

e

Legj

isla

cio

nit

Ta

tim

or

Nga

Sh

kelj

et

në

Zb

ati

min

e

Ko

dit

Do

gan

or

Nga

Ke

qa

dm

inis

trim

i i

Pro

në

s Sh

tetë

rore

të

Dh

ën

ë

me

Qe

ra d

he

Ko

nce

sio

ne

Nga

Sh

kle

jet

në

Zb

ati

m T

ë

Legj

isla

cio

ne

t p

ër T

aks

at

dh

e T

ari

fat

Ve

nd

ore

Të

Tje

ra

TO

TA

LI E

FEK

TE N

EGA

TIV

E

NE

TE

AR

DH

UR

A

32 FSHZH Projekti “Fondi i Investimeve Sociale IV”

266 266

33 ZVRPP Bulqizë 341 0 341 6,117 6117

34 ZVRPP Tropojë 300 300 0

35 ZVRPP Gramsh 858 858 0

36 ZVRPP Lezhë 3,172 3,172 0

37 ZVRPP Lushnje 4,800 10,289 15,089 0

38 ZVRPP Berat 26,298 26,298 0

39 Aluizni Lezhë 42,251 42,251 0

40 Aluizni Tirana Jug 161,317 161,317 0

41 Aluizni Korcë 47,337 47,337 0

42 Aluizni Elbasan 69,193 69,193 0

43 Drejtoria Rajonale e Inspektoratit Shtetëror të

Mjedisit, Pyjeve dhe Ujrave Fier

4,800 4,800 0


5



Nga

Sh

kelj

et

në

Zb

ati

min

e

Legj

isla

cio

nit

Ta

tim

or

Nga

Sh

kelj

et

në

Zb

ati

min

e

Ko

dit

Do

gan

or

Nga

Ke

qa

dm

inis

trim

i i

Pro

në

s Sh

tetë

rore

të

Dh

ën

ë

me

Qe

ra d

he

Ko

nce

sio

ne

Nga

Sh

kle

jet

në

Zb

ati

m t

ë

Legj

isla

cio

ne

t p

ër T

aks

at

dh

e T

ari

fat

Ve

nd

ore

Të

Tje

ra

TO

TA

LI T

Ë A

RD

HU

RA

TE

MU

NG

UA

RA

PËR

BU

XH

ETIN

E SH

TETI

T

Nga

Sh

kelj

et

në

Zb

ati

min

e

Legj

isla

cio

nit

Ta

tim

or

Nga

Sh

kelj

et

në

Zb

ati

min

e

Ko

dit

Do

gan

or

Nga

Ke

qa

dm

inis

trim

i i

Pro

në

s Sh

tetë

rore

të

Dh

ën

ë

me

Qe

ra d

he

Ko

nce

sio

ne

Nga

Sh

kle

jet

në

Zb

ati

m T

ë

Legj

isla

cio

ne

t p

ër T

aks

at

dh

e T

ari

fat

Ve

nd

ore

Të

Tje

ra

TO

TA

LI E

FEK

TE N

EGA

TIV

E

NE

TE

AR

DH

UR

A

44 Drejtoria Rajonale e Mjedisit Durrës

0 0 17,640 17640

45 Agjencia Kombëtare e Mjedisit Tiranë

264,970 264,970 0

46 Drejtoria Rajonale e Inspektoratit Shtetëror të

Mjedisit, Pyjeve dhe Ujrave Tiranë

54,972 54,972 130 130

47 Drejtoria Rajonale e Mjedisit Elbasan

825 825 220,800 220800

TOTAL 76,711 1,024,857 23,919,179 608,326 870,955 26,500,955 26,230,212 29,450 32,688 11,537 241,587 26,545,474

ANEKSE

6

DËMI EKONOMIK DHE EFEKTET NEGATIVE NË SHPENZIME E BUXHETIT TE VITIT 2018

000/lekë

DEMI EKONOMIK PËR BUXHETIN E SHTETIT (SHPENZIME) EFEKTE NEGATIVE NË SHPENZIME E BUXHETIT

Nr. Emërtimi i subjektit

Në

Sh

pe

nzi

me

t p

ër

Pa

ga,

sigu

rim

e d

he

sh

pë

rbim

e

Në

sh

pe

nzi

me

t O

pe

rati

ve

Në

Sh

pe

nzi

me

t p

ër

Inve

stim

e

Në

Ko

nce

sio

nim

in e

Pro

në

s Sh

tetë

rore

Të

Tje

ra

TO

TA

LI D

EM

I EK

ON

OM

I

PË

R B

UX

HE

TIN

E S

HTE

TIT

Në

Sh

pe

nzi

me

t p

ër

Pa

ga,

sigu

rim

e d

he

sh

pë

rbim

e

Në

sh

pe

nzi

me

t O

pe

rati

ve

Në

Sh

pe

nzi

me

t p

ër

Inve

stim

e

Të

Tje

ra

TO

TA

LI D

EM

I EK

ON

OM

I

PË

R B

UX

HE

TIN

E S

HTE

TIT

1 Agjencia e Zhvillimit Bujqësor dhe Rural 179,286 179,286 4,060 4,060

2 Autoriteti Rrugor Shqiptar 51,239 51,239 31,745 4,687,028 4,718,773

3 Autoriteti Kombëtar i Ushqimit 329,967 329,967 0

4 Drejtoria e Policisë 729 729 25,000 30,540 55,540

5 Agjencia Kombëtare e Ujësjellës-Kanalizimeve dhe Infrastukturës së Mbetjeve Urbane

5,886 5,886 3,545 1,010,210 1,013,755

6 FSDKSH 948 948 147,000 1,528,800 1,675,800

7 Dega Doganore Elbasan 499 499

8 FAF SHA 1,162 5,135 6,297 105,700 105,700

9 Drejtoria e Përgjithshme e Doganave 78 78

10 Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve 76,079 2,250,053 575,522 2,901,654

11 MFE: Zbatimi i Buxhetit 5,211,633 3,650,071 8,708,550 17,570,254

12 MFE: Drejtoria e Thesarit 14,208,000 38,830,000 53,038,000

13 Fondi Shqiptar i Zhvillimit 1,195 1,195 522,513 522,513

14 Ministria e Shëndetsisë 0 80,609 385,150 465,759

15 Drejtoria Arsimore Rajonale, Durrës 0 372 372

16 Bashkia Bulqizë 0 8,982 8,982

17 Bashkia Mat 0 80,358 80,358


7



Në

Sh

pe

nzi

me

t p

ër

Pa

ga,

sigu

rim

e d

he

sh

pë

rbim

e

Në

sh

pe

nzi

me

t O

pe

rati

ve

Në

Sh

pe

nzi

me

t p

ër

Inve

stim

e

Në

Ko

nce

sio

nim

in e

Pro

në

s Sh

tetë

rore

Të

Tje

ra

TO

TA

LI D

EM

I EK

ON

OM

I

PË

R B

UX

HE

TIN

E S

HTE

TIT

Në

Sh

pe

nzi

me

t p

ër

Pa

ga,

sigu

rim

e d

he

sh

pë

rbim

e

Në

sh

pe

nzi

me

t O

pe

rati

ve

Në

Sh

pe

nzi

me

t p

ër

Inve

stim

e

Të

Tje

ra

TO

TA

LI D

EM

I EK

ON

OM

I

PË

R B

UX

HE

TIN

E S

HTE

TIT

18 Bashkia Pukë 366 366 2,610 2,610

19 Bashkia Gramsh 1,218 1,218 0

20 Bashkia Kurbin 1,299 1,299 1,388 1,388

21 Bashkia Libohovë 772 772 30,028 30,028

22 Bashkia Librazhd 0 0

23 Bashkia Patos 2,004 2,004 216 216

24 Bashkia Pogradec 298 298 1,255 1,255

25 Bashkia Sarandë 3,427 3,427 5,196 5,196

26 Bashkia Shkodër 995 995 89,556 89,556

27 Bashkia Fushe Arrëz 0 76,782 76,782

28 Bashkia Tropojë 521 521 6,325 4,046 10,371

29 Bashkia Shijaku 0 0 69,309 69,309

30 Bashkia Devoll 234 234 13,085 13,085

31 Bashkia Elbasan 554 554 8,423 8,423

32 Bashkia Selenicë 246 246 5,140 0 5,140

33 Bashkia Tiranë 1,132 1,132 0

ANEKSE

8



Në

Sh

pe

nzi

me

t p

ër

Pa

ga,

sigu

rim

e d

he

sh

pë

rbim

e

Në

sh

pe

nzi

me

t O

pe

rati

ve

Në

Sh

pe

nzi

me

t p

ër

Inve

stim

e

Në

Ko

nce

sio

nim

in e

Pro

në

s Sh

tetë

rore

Të

Tje

ra

TO

TA

LI D

EM

I EK

ON

OM

I

PË

R B

UX

HE

TIN

E S

HTE

TIT

Në

Sh

pe

nzi

me

t p

ër

Pa

ga,

sigu

rim

e d

he

sh

pë

rbim

e

Në

sh

pe

nzi

me

t O

pe

rati

ve

Në

Sh

pe

nzi

me

t p

ër

Inve

stim

e

Të

Tje

ra

TO

TA

LI D

EM

I EK

ON

OM

I

PË

R B

UX

HE

TIN

E S

HTE

TIT

34 Tirana parking, Bashkia Tiranë 0 309 309

35 Drejtoria e Përgjithshme Nr.2 e Punëtorëve, Bashkia Tiranë

0 2,506 2,506

36 Drejtoria e Konvikteve, Bashkia Tiranë 0 1,045 1,045

37 Operatori i Sistemit të Transmetimit OST 228 6,854 7,082 3,109 124,550 983 128,642

38 Ujësjellës Kanalizime Pogradec SHA 458 458 4,573 4,573

39 Ujësjellës Kanalizime Durrës SHA 2,714 2,714 4,125 268 8,901 13,294

40 Spitali Rajonal Durrës 2,751 84 2,835 7,849 22,320 30,169

41 Ujësjellës Kanalizime Gjirokastër SHA 235 823 221 1,279 1,317 2,677 3,994

42 Ujësjellës Kanalizime SHA Fier 42,058 42,058 0

43 Qendrën Spitalore Universitare Nënë Tereza, Tiranë 80,789 80,789 10,372 10,372

44 Ujësjellës Kanalizime Lushnje 2,592 2,592 6,410 6,410

45 Spitali Rajonal Korcë 4,074 971 1,751 6,796 425 562 6,725 7,712

46 Albpetrol SHA 1,871 121 47,504 65,635 115,131 60,499 227,706 52,336 392,829 733,370

47 Ujësjellës Kanalizime SHA Tiranë 32,301 382 669 33,352 0

48 Autoriteti Portual Durrës 191 914 605 1,710 0

49 CFCU, Projekti "Ndërtimi i Sistemit të Kanalizimit në Vlorë, Faza II"

0 19,100 19,100

50 ADISA Projekti “Ofrimi i Shërbimeve publike dhe në qendër qytetarin”

429 429 0


9



Në

Sh

pe

nzi

me

t p

ër

Pa

ga,

sigu

rim

e d

he

sh

pë

rbim

e

Në

sh

pe

nzi

me

t O

pe

rati

ve

Në

Sh

pe

nzi

me

t p

ër

Inve

stim

e

Në

Ko

nce

sio

nim

in e

Pro

në

s Sh

tetë

rore

Të

Tje

ra

TO

TA

LI D

EM

I EK

ON

OM

I

PË

R B

UX

HE

TIN

E S

HTE

TIT

Në

Sh

pe

nzi

me

t p

ër

Pa

ga,

sigu

rim

e d

he

sh

pë

rbim

e

Në

sh

pe

nzi

me

t O

pe

rati

ve

Në

Sh

pe

nzi

me

t p

ër

Inve

stim

e

Të

Tje

ra

TO

TA

LI D

EM

I EK

ON

OM

I

PË

R B

UX

HE

TIN

E S

HTE

TIT

51 KESH SHA, Projekti “Siguria e Digave” 29,003 29,003 7,027 7,027

52 FSHZH Projekti “Fondi i Investimeve Sociale IV” 5,133 5,133 5,321 6,484 11,805

53 Agjencia Kombëtare e Mjedisit Tiranë 124 523 647 8,186 104 8,290

TOTALE 40,471 385,510 244,554 179,286 71,377 921,198 334,081 21,843,541 51,446,905 9,838,970 83,463,497

raport · 2019. 10. 14. · hyrje opinioni mbi zbatimin e buxhetit faktit të vitit 2018 1...

Documents