przez żołądek do serca (i nie tylko) - wszechnica.pan.pl · układ pokarmowy budowa i funkcja....

51
Przez żołądek do serca (i nie tylko)... Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r. dr hab. n. med. Jakub Fichna, prof. UMed Zakład Biochemii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Upload: doanhanh

Post on 01-Mar-2019

220 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Przez żołądek do serca (i nie tylko)...

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

dr hab. n. med. Jakub Fichna, prof. UMed

Zakład Biochemii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Układ pokarmowy

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

Układ pokarmowy

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

Układ pokarmowyBudowa i funkcja

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

PRZEŁYK

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

ŻOŁĄDEK

PRZEŁYK

Układ pokarmowyBudowa i funkcja

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

JELITO CIENKIE

ŻOŁĄDEK

PRZEŁYK

Układ pokarmowyBudowa i funkcja

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

JELITO CIENKIE

JELITO GRUBE

ŻOŁĄDEK

PRZEŁYK

Układ pokarmowyBudowa i funkcja

passmyexams.co.uk

GRUCZOŁŚLINOWY

ZĘBYJĘZYK

GRUCZOŁŚLINOWY

ENZYM: AMYLAZA

TRAWI: CUKRY

Układ pokarmowyJama ustna

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

Układ pokarmowyJęzyk

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

Układ pokarmowyJęzyk

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

Układ pokarmowyJęzyk

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

Katia Moskvitch, 12.01.2015, bbc.com

Układ pokarmowyJęzyk

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

Katia Moskvitch, 12.01.2015, bbc.com

• Utrata smaku słodkiego i słonego

Układ pokarmowyJęzyk

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

Katia Moskvitch, 12.01.2015, bbc.com

• Utrata smaku słodkiego i słonego

• Niska wilgotność!

• Hałas!

• Plastikowa zastawa!

ENZYM: PEPSYNA

+KWAS SOLNY

TRAWI: BIAŁKA

aboutthemcat.org

PUSTY: 1 litr

PEŁNY: 2-4 litry

Układ pokarmowyŻołądek

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

KWAS SOLNY

ROZPUSCI

NIEKTÓRE

METALE.

CO ZE ŚCIANĄ

ŻOŁĄDKA?

Układ pokarmowyŻołądek

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

ŚLUZ CHRONI

ŚCIANY ŻOŁĄDKA

PRZED

SZKODLIWYM

DLA KOMÓREK

DZIAŁANIEM

KWASU SOLNEGO

Układ pokarmowyŻołądek

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

Układ pokarmowyŻołądek

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

webmd.com

DWUNASTNICA

JELITO CZCZE

JELITO KRĘTE

ENZYM: AMYLAZA

TRAWI: CUKRY

ENZYM: LIPAZA

TRAWI: TŁUSZCZE

DŁUGOŚĆ: 6 metrów

ŚREDNICA: 2,5 centymetra

Układ pokarmowyJelito cienkie

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

WYDZIELANIE SOKU TRZUSTKOWEGO

ZAWIERAJĄCEGO ENZYMY TRAWIENNE

PRODUKCJA INSULINY I GLUKAGONU

MASA: 100 g

KSZTAŁT MŁOTKALUB HACZYKA

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

Układ pokarmowyTrzustka

MASA: 1,5 kg

PRODUKCJA ŻÓŁCI

MAGAZYN WITAMIN A, D, K

NEUTRALIZACJA TOKSYN

(W TYM: ALKOHOL)

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

Układ pokarmowyWątroba

WCHŁANIANIE WODY,

ELEKTROLITÓW,

SOLI MINERALNYCH

BAKTERIE PRODUKUJĄ

ŚLUZ I WITAMINY

POPRZECZNICA

CZ. WSTĘPUJĄCA

CZ. ZSTĘPUJĄCA

ODBYTNICADŁUGOŚĆ: 1,5 metra

ŚREDNICA: 10 centymetrów

Układ pokarmowyJelito grube

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

OK. 1012(?) BAKTERII –

10x WIĘCEJ NIŻ

KOMÓREK LUDZKIEGO

CIAŁA

OK. 500 RÓŻNYCH

SZCZEPÓW

Układ pokarmowyJelito grube

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

W KALE ZNAJDUJE SIĘ:

• WODA (OK. 75%)

• ŚLUZ

• MARTWE KOMÓRKI

• BAKTERIE

• PRZECIĘTNIE WYDALAMY

80-220 g KAŁU NA DOBĘ

Układ pokarmowyJelito grube

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

SKŁAD GAZÓW

PRODUKOWANYCH

W JELITACH:

• DWUTLENEK WĘGLA

• TLEN

• AZOT

• WODÓR

• METAN

• SIARKA

Układ pokarmowyJelito grube

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

600 ml / dzień

SKŁAD GAZÓW

PRODUKOWANYCH

W JELITACH:

• DWUTLENEK WĘGLA

• TLEN

• AZOT

• WODÓR

• METAN

• SIARKA

Układ pokarmowyJelito grube

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

600 ml / dzień

KOBIETY?

MĘŻCZYŹNI?

SKŁAD GAZÓW

PRODUKOWANYCH

W JELITACH:

• DWUTLENEK WĘGLA

• TLEN

• AZOT

• WODÓR

• METAN

• SIARKA

Układ pokarmowyJelito grube

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

600 ml / dzień

MĘŻCZYŹNI!

Nawet

do 18 razy

na dzień!

Gastroskopia

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

Gastroskopia

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

Gastroskopia

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

www.directendoscopy.com.au

www.ruxandraposoiu.medive.ro

GastroskopiaPrzełyk

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

• 4-5 podłużnych fałdów

• kolor: białawy do różowo-szarego

• delikatny rysunek naczyniowy

GastroskopiaŻołądek

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

• błona śluzowa trzonu ufałdowana,

o równoległym przebiegu fałdów

• gładka błona śluzowa w części

przedodźwiernikowej

GastroskopiaDwunastnica

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

• błona śluzowa opuszki gładka,

o stożkowatym kształcie

• obecność poprzecznych fałdów

błony śluzowej (Kerkringa)

w części zstępującej dwunastnicy

Kolonoskopia

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

Kolonoskopia

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

Kolonoskopia

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

• Odbytnica • Esica • Poprzecznica

Choroby układu pokarmowego

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

Choroby układu pokarmowegoChoroba refluksowa przełyku

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

• Nadżerki i owrzodzenia

Choroby układu pokarmowegoChoroba wrzodowa żołądka

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

• Głębokie ubytki

sięgające błony

podśluzowej

lub mięśniowej

Choroby układu pokarmowegoStan zapalny

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

Choroby układu pokarmowegoStan zapalny

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

Choroby układu pokarmowegoChoroba Leśniowskiego-Crohna

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

• zmiany zapalne

nieciągłe

i niesymetryczne

• błona śluzowa

zaczerwieniona

• często zwężenia jelita

Choroby układu pokarmowegoWrzodziejące zapalenie jelita grubego

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

• zmiany zapalne ciągłe

• rozlegle owrzodzenia

nieregularnego

kształtu

• z samoistnym

krwawieniem

Żywność, żywność funkcjonalna

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

Piramida żywienia

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

OWOCE

WARZYWA

PIECZYWO

MAKARONY

KASZE

NABIAŁ

SŁODYCZE

TŁUSZCZE

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

OWOCE

WARZYWA

PIECZYWO

MAKARONY

KASZE

NABIAŁ

SŁODYCZE

TŁUSZCZE

Piramida żywienia

Żywność funkcjonalna

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

• żywność pochodzenia naturalnego

• wzbogacona lub zmodyfikowana

• poza dostarczaniem składników odżywczych korzystnie wpływa na zdrowie

• musi wykazywać korzystne działanie w ilościach,które mogą być dostarczane z normalną, zbilansowaną dietą

http://dieta.mp.pl/zasady/65766,zywnosc-funkcjonalna

Żywność funkcjonalna

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

• wzbogacanie w wybrane substancje o działaniu prozdrowotnym

• zwiększenie dostępności i przyswajalności składników odżywczych

• zmniejszenie ilości składników niepożądanych lub – o ile to możliwe – stosowanie ich zamienników(np. ograniczenie zawartości cholesterolu, tłuszczu, soli)

http://dieta.mp.pl/zasady/65766,zywnosc-funkcjonalna

Żywność funkcjonalna

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

• błonnik pokarmowy

• oligosacharydy

• wielonienasycone kwasy tłuszczowe z rodziny n-3

• bakterie probiotyczne,

• witaminy o działaniu antyoksydacyjnym

• lecytyna

• cholina

• flawonoidy, karotenoidy, fitosterole

• niektóre białka, np. białko soi

http://dieta.mp.pl/zasady/65766,zywnosc-funkcjonalna

Żywność funkcjonalna

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

Produkt Dodatkowe korzyści

Mleczne produkty fermentowane i jogurtyz żywymi kulturami bakterii

Poprawiają pracę układu pokarmowego

Margaryna, jogurt, ser topiony Roślinne sterole i stanole obniżają poziom cholesterolu i zmniejszają ryzyko chorób serca

Jajka wzbogacone kwasami omega-3 Tygodniowo 3 - 4 jajka dostarczają takiej ilości kwasów omega-3, która jest zalecana aby zmniejszyć ryzyko chorób serca

Płatki śniadaniowe Dodatek kwasu foliowego pomaga zmniejszyć ryzyko urodzeń noworodków z wadami cewy nerwowej

Chleb, batony muesli Dodatek izoflawonów obniża ryzyko zachorowania na raka piersi i prostaty, choroby serca i osteoporozę

Żywność funkcjonalna

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.

Dziękuję za uwagę!

Wszechnica PAN, 11 maja 2016 r.