programmabegroting 2013 - meppel€¦ · thema’s noemen wij in dit hoofdstuk enkele highlights...

Programmabegroting 2013

Voorwoord Onze bestuursperiode gaat aankomend jaar haar voorlopig laatste volledige jaar in. Bij onze midtermreview ten tijde van de perspectiefnota hebben we geconcludeerd dat we al veel bereikt hebben. Toch is er nog het nodige te verzetten: achterover leunen is niet aan de orde. Zo staan voor komend jaar in ons uitvoeringsprogramma ook weer de nodige activiteiten op stapel: het verder versterken van de dienstverlening door uitbouw van het klantcontactcentrum, het terugdringen van werkloosheid en het bevorderen van participatie en het uitvoeren van activiteiten uit ons Duurzaam EnergiePlan zijn enkele voorbeelden. De kernthema’s uit ons coalitieakkoord blijven het uitgangspunt: werk, sociale samenhang, dienstverlening, duurzaamheid en stadsontwikkeling. Het (bestuurlijk) afronden van een aantal complexe projecten en het zorgvuldig monitoren van de bezuinigingen zijn daarbij belangrijke aandachtspunten. Ook in 2013 gaan onze inwoners merken dat er bezuinigd wordt. Wij blijven ons inzetten om samen –met burgers, met bedrijven, met instellingen, met andere overheden- de scherpe kanten eraf te halen en toch Meppel financieel ook gezond te houden. In onze bestuursperiode zijn belangrijke besluiten genomen over de toekomst van Meppel. Nog altijd kijken we met een goed gevoel terug naar de manier waarop raad en college, mét onze inwoners en instellingen, tot besluitvorming zijn gekomen. Niet op alle onderdelen naar ieders volle tevredenheid, maar wel met een duidelijke visie. Bij de afgelopen perspectiefnota hebben we gezien dat het maar zeer de vraag is of die besluiten afdoende zijn. Hebben we de grootste gevolgen van de economische crisis al gehad? Of zien we de komende jaren een toename in faillissementen en het aantal uitkeringsgerechtigden? Komen er nog meer bezuinigingen op ons af, of blijkt het mee te vallen en houden we voldoende buffer over voor nieuw beleid? Net als vorig jaar zien we dat onze plannen te maken hebben met een weerbarstige werkelijkheid. De financiële vooruitzichten zijn zo veranderlijk als het weer. De transitie van de jeugdzorg gaat door, maar ook een andere Wet Werken naar Vermogen en de decentralisatie van delen van de AWBZ blijven reële mogelijkheden. De turbulentie in de landelijke politieke verhoudingen maakt het begroten en vooruitzien er voor gemeenten niet eenvoudiger op. We hopen met de vorming van een nieuw kabinet een stabieler perspectief vanuit het Rijk te zien te krijgen.

De belofte van Meppel blijft onverminderd sterk. Met vertrouwen en met gezamenlijke inzet kiezen we voor evenwicht: ontwikkeling naast onderhoud en duurzaamheid, voor individu én samenleving. Elkaar kansen en ruimte geven, het Meppel-gevoel delen. Stilstaan is geen optie, samen gaan we vooruit. Samen houden we het leven in Meppel aantrekkelijk, voor iedereen. Meppel bruist van leven en als college dragen wij daar graag ons steentje aan bij.

Burgemeester & Wethouders oktober 2012

2 Programmabegroting 2013

Programmabegroting 2013 3

Inhoudsopgave 1. Inleiding .............................................................................................................................. 5 2. Het beleidsplan in vogelvlucht ................................................................................................. 7 3. Financiële begroting op hoofdlijnen .......................................................................................... 9

3.1 Uitgangssituatie ........................................................................................................... 9 3.2 Ontwikkelingen gemeentefonds .................................................................................... 11 3.3 Ontwikkeling bijstand en Reestmond ............................................................................ 12 3.4 Stelpost nieuwe ontwikkelingen ................................................................................... 12 3.5 Wet houdbare overheidsfinanciën ................................................................................. 13 3.6 Voortgang bezuinigingen/taakstellingen ........................................................................ 13 3.7 Risicoprofiel .............................................................................................................. 13 3.8 Investeringsprogramma 2013-2016 .............................................................................. 14

4. Beleidsprogramma’s ............................................................................................................ 15 4.1 Programma 1: Bestuur ............................................................................................... 16 4.2 Programma 2: Openbare orde en veiligheid ................................................................... 19 4.3 Programma 3: Sociale zekerheid en werkgelegenheid ...................................................... 22 4.4 Programma 4: Onderwijs ............................................................................................ 25 4.5 Programma 5: Maatschappelijke ondersteuning .............................................................. 28 4.6 Programma 6: Kunst, cultuur, recreatie en toerisme ....................................................... 33 4.7 Programma 7: Sport en bewegen ................................................................................. 37 4.8 Programma 8: Ontwikkeling openbare ruimte ................................................................ 40 4.9 Programma 9: Beheer bestaande openbare ruimte ......................................................... 43 4.10 Programma 10: Economische zaken en grondzaken ........................................................ 46 4.11 Programma 11: Duurzaamheid .................................................................................... 49 4.12 Programma 12: Burgerzaken ....................................................................................... 53

5. Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien ............................................................................. 55 5.1 Wat valt onder dit overzicht? ....................................................................................... 55 5.2 Wat willen we bereiken? ............................................................................................. 55 5.3 Wat gaan we daarvoor doen? ...................................................................................... 56 5.4 Wat moet het opbrengen? ........................................................................................... 56

6. Paragrafen ......................................................................................................................... 57 6.1 Paragraaf lokale heffingen ........................................................................................... 58 6.2 Paragraaf weerstandsvermogen ................................................................................... 64 6.3 Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen ......................................................................... 70 6.4 Paragraaf financiering ................................................................................................. 76 6.5 Paragraaf bedrijfsvoering ............................................................................................ 81 6.6 Paragraaf verbonden partijen ...................................................................................... 84 6.7 Paragraaf grondbeleid ................................................................................................ 90 6.8 Paragraaf subsidies .................................................................................................... 94

7. Uiteenzetting van de financiële positie .................................................................................... 95 7.1 Financiële begroting ................................................................................................... 95 7.2 Grondslagen financiële begroting .................................................................................. 97 7.3 Toelichting op hoofdlijnen per programma ..................................................................... 99 7.4 Incidentele baten en lasten ....................................................................................... 104 7.5 Investeringen en financiering ..................................................................................... 105 7.6 Berekening EMU-saldo .............................................................................................. 109 7.7 Jaarlijks terugkerende arbeidskosten .......................................................................... 111

8. Bijlagen ........................................................................................................................... 112 8.1 Meerjarig investeringsprogramma .............................................................................. 112 8.2 Ontwikkelingen Reserves .......................................................................................... 115 8.3 Ontwikkelingen Voorzieningen ................................................................................... 115 8.4 Kerngegevens ......................................................................................................... 116


1. Inleiding De begroting 2013 kan wederom sluitend gepresenteerd worden. De komende jaren wordt voor miljoenen in onze meerjarenramingen omgebogen, in verband met de kortingen op het gemeentefonds en de specifieke uitkeringen. De keuzerichtingen voor de bezuinigingen zijn door de gemeenteraad bepaald in juni 2011. Uitgangspunt is geweest dat Rijkskortingen in principe niet door ons worden gecompenseerd, tenzij dit zou leiden tot het onevenredig hard treffen van bepaalde groepen. Leeswijzer Deze programmabegroting is een uitwerking van de perspectiefnota 2013 – 2016. De programma-begroting bevat een beleidsinhoudelijk en een financieel deel. We beginnen dit boekwerk met de hoofdlijnen in hoofdstuk 2 (inhoudelijk) en hoofdstuk 3 (financieel). U kunt de hoofdstukken 2 en 3 lezen als samenvatting van de volledige programmabegroting. De programmabegroting bestaat uit twee delen: de beleidsbegroting en de financiële begroting. Beleidsinhoudelijke begroting Het eerste deel, de beleidsbegroting, gaat over de inhoud en bestaat uit de beleidsprogramma’s (hoofdstuk 4), de algemene dekkingsmiddelen (hoofdstuk 5) en de paragrafen (hoofdstuk 6). Per beleidsprogramma geven we aan: - Wat valt onder dit programma? - Wat willen we bereiken? - Wat gaan we daarvoor doen? - Wat mag dit kosten? Financiële begroting

Het tweede deel gaat over de financiële cijfers. Ten opzichte van andere jaren hebben we geprobeerd een verbetering door te voeren in de leesbaarheid en transparantie. Zoals gebruikelijk geven we hier de baten en de lasten nogmaals weer en wordt ingegaan op het investeringsprogramma en de ontwikkeling van onze reserves en voorzieningen. Ook de Wet Houdbare overheidsfinanciën en de ontwikkeling van onze bijdrage aan het EMU saldo vindt u verbeterd terug in dit gedeelte. Deze programmabegroting voldoet qua indeling en informatie geheel aan de eisen uit het Besluit Begroting en Verantwoording. De financiën in deze begroting zijn alle op hoofdlijnen gepresenteerd. U treft dan ook net als vorig jaar geen budgetten en kredieten achter de komma aan. We rekenen met duizendtallen. Dit komt de leesbaarheid en de informatiewaarde ten goede.


2. Het beleidsplan in vogelvlucht De speerpunten van beleid volgen (ook) in 2013 het collegeprogramma. Gecategoriseerd binnen de vijf thema’s noemen wij in dit hoofdstuk enkele highlights die in 2013 zullen worden uitgevoerd. Werk Ook met het niet doorgaan van de Wet Werken naar Vermogen zullen we in 2013 ons moeten voorbereiden op een structurele herziening van de onderkant van de arbeidsmarkt en de sociale zekerheid. Veel aandacht zal daarom uitgaan naar de herijking van het minimabeleid, de schuldhulpverlening, het verhogen van uitstroom naar regulier werk en het bevorderen van arbeidsparticipatie en maatschappelijke participatie. Volwasseneneducatie wordt wettelijk beperkt: gericht op laaggeletterdheid en niet meer op het voorbereiden van mensen met een beperking op sociaal functioneren in de maatschappij. Op het gebied van werkgelegenheid wordt 2013 een spannend jaar: de rijksbezuinigingen, de situatie op de woningmarkt en het lage consumentenvertrouwen leiden bij ondernemers tot terughoudendheid ten aanzien van investeren. Acquisitie, versterking van de economische structuur en het uitvoeren van de sociaal economische visie en agenda zijn van belang voor het in ieder geval behouden van werkgelegenheid. Duurzaamheid Op basis van het vastgestelde DuurzaamEnergiePlan willen we de leefomgevingskwaliteit verder verhogen: zelf het goede voorbeeld geven en daarbij stimulerend en faciliterend optreden naar inwoners en bedrijven. Het verduurzamen van bestaande particuliere woningen, actualiseren van het beleidsplan openbare verlichting en het vergroten van het aanbod van producten met een fairtrade kenmerk zijn drie voorbeelden van activiteiten in 2013. De aankomende regelgeving over bodemenergie in verband met Warmte-Koude-Opslag (WKO) vraagt om een gemeentelijke visie. Daarbij zetten wij in op optimaal bodemgebruik, energiebesparing en terugdringen van CO2-uitstoot. Verder blijft afvalscheiding van belang: met een papiercontainer, intensivering van kunststofinzameling en het voorbereiden van huis-aan-huisinzameling van textiel dragen we bij aan de omzetting van afval naar grondstof. Dienstverlening In het programmaplan ‘Excellente dienstverlening, graag gedaan!’ zijn ook voor komend jaar stevige ambities opgenomen. Zo willen we dat 50% van onze producten en diensten digitaal beschikbaar komen en 50% van onze dienstverlening op meerdere wijzen toegankelijk moet zijn. Om te bereiken dat 80% van onze klanten tevreden zijn over onze dienstverlening zijn er nog diverse verbeteringen te behalen. Zo wordt onder meer ingezet op ‘Klaar terwijl u wacht’ producten, het halen van de gestelde servicenormen, het afronden van het onderzoek naar de openingstijden en het verbeteren van wijken dorpsgericht werken. Het klantcontactcentrum (KCC) wordt nog verder versterkt en het afhandelingspercentage van telefonische vragen door het KCC in plaats van door andere afdelingen zal verder gaan stijgen. Sociale samenhang Onze burgers moeten in de eigen omgeving mee kunnen doen aan het maatschappelijk leven. Het helpen van andere buurtbewoners, het terugdringen van eenzaamheid en het ondersteunen van mantelzorgers zijn daarbij speerpunten. De kracht van de samenleving wordt voor een belangrijk deel bepaald door vrijwillige inzet van organisaties en burgers. Voor 2014 zijn een aantal scherpe indicatoren gekozen, waar ook in het komend jaar hard aan zal worden gewerkt. Onze WMO-beleidsnota –en daaraan gekoppeld welzijn nieuwe stijl- fungeert als paraplu voor alle ontwikkelingen die op ons afkomen. De uitvoeringsnota wordt in 2013 opgesteld en activiteiten in het kader van wijken dorpsgericht werken worden voortgezet. Stadsontwikkeling De welstandsnota voor de binnenstad en het centrumgebied wordt geactualiseerd en gedigitaliseerd en de (wijzigingen van de) bestemmingsplannen voor Danninge Erve Zuid, Kromme Elleboog, Kinkhorststraat, Het Vledder en KoeBerg Zuid worden in 2013 afgerond. Structuurvisie In 2013 wordt verder ingezet op het maken van de Structuurvisie en staat het bepalen van de koers van de Structuurvisie centraal. We denken vanuit verschillende invalshoeken (sociaal, economisch en ruimtelijk) na over de toekomst van onze gemeente en gaan hierover in gesprek met de samenleving en onze partners. Hoe behouden en versterken we onze identiteit en regiopositie, het bedrijfsleven en de kwaliteit van de binnenstad? Hoe verhogen we de leefbaarheid in de wijken, buurten en het buitengebied. Wat doen we met de minder sterke gebieden?


De inbreng van het participatietraject van 2012 wordt vertaald naar een Hoofdlijnennotitie. Die worden besproken met de raad. Op basis hiervan bepalen we de koers van de Structuurvisie. De Ontwerp-Structuurvisie wordt opgesteld en nogmaals wordt de samenleving betrokken door het houden van inspraak. De Structuurvisie vormt na vaststelling de basis voor de ruimtelijke ontwikkeling van de gemeente. Overige Naast de activiteiten die te scharen vallen onder de vijf kernthema’s, noemen wij nog enkele highlights voor 2013:

- Start van de Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) voor milieutaken; - Uitvoering basisbrandweerzorg door HVD in Zuidwest Drenthe per januari 2013; - Uitvoering van het herijkte parkeerbeleid; - Uitvoering van de herstructurering van CCM De Plataan; - Extra evenementen in het kader van de culturele gemeente Drenthe 2013-2014; - Alle facturen worden binnen 30 dagen betaald.


3. Financiële begroting op hoofdlijnen

3.1 Uitgangssituatie

De perspectiefnota 2013-2016 vormt het kader voor deze begroting. In het voorjaar hebben we ons geconcentreerd op de hoofdlijnen en de kaders, bij de begroting komt ook de detailuitwerking aan bod. Hierbij is uiteraard rekening gehouden met de richtlijnen en kaders zoals die bij de perspectiefnota zijn vastgesteld, inclusief verwerking van de moties en amendementen die door de raad zijn aangenomen. Sinds de vaststelling van de perspectiefnota in juni hebben zich een aantal ontwikkelingen voorgedaan die van invloed zijn op de ontwikkeling van het saldo. In dit hoofdstuk hebben we de belangrijkste wijzigingen opgenomen. Op de programma’s vindt u de verschillen uitgebreider terug. Waar wij in de perspectiefnota vier scenario’s schetsen, hebben wij voor de begroting 2013 uitgangspunten genomen die het best aansluiten bij de informatie die nu bekend is. Afgesproken was om in principe het voorzichtige scenario te hanteren en daarbij de overige scenario’s als referentie te hanteren. Daarbij keken we vooral naar de algemene uitkering, de drie decentralisaties, de realisatie van de bezuinigingen en taakstellingen en de ontwikkeling van parkeeropbrengsten en bouwleges. In het (later nagezonden) vierde scenario hebben we de effecten van het controversieel verklaren van de Wet Werken naar vermogen ingeschat en de effecten van de algemene uitkering opnieuw berekend. In deze conceptbegroting zijn wij voor de algemene uitkering, bijstand, bijzondere bijstand en de sociale werkvoorziening uitgegaan van dit vierde scenario. Een toelichting is verderop in dit hoofdstuk opgenomen. Het voorzichtige scenario is gehanteerd voor de parkeeropbrengsten en de bouwleges. De verschillen worden op hoofdlijnen als volgt verklaard: Saldo ontwikkeling begroting 2013-2016

min = voordeel / plus = nadeel

bedragen x € 1.000 2013 2014 2015 2016

Saldo Perspectiefnota 2013-2016 -213 843 1.672 1.367

Autonome ontwikkelingen

FDMA en bijzondere bijstand -5 -44 -82 -97Ontwikkeling bijstand -766 -1.010 -1.255 -1.325Bijdrage Reestmond 124 -177 -541 -541Algemene uitkering (junicirculaire) 648 267 -140 -167Autonome loonontwikkeling 536 540 540 510Vervallen bijdragen en opbrengsten 60 60 60 60

Ontwikkeling obv uitgangspunten begroting

Inflatiecorrectie leges en havengelden -42 -60 -77 -95OZB ontwikkeling jaarschijf 2016 -2 -3 -5 -85

Ontwikkelingen na PPN 2013-2016

Dividend ontwikkeling -275 -305 -355 -405Correctie huidige meerjarenraming 34 -51 -5 1MFK Het Palet: huur/geraamde kosten -120 -150 -150 -150Effect begroting GGD (extra bezuiniging Wmo) -1 -9 -9 -24Afboeken taakstellingen 300 300 300 300

Bijgesteld saldo 278 201 -47 -651

Kapitaallasten en financiering

Terugdraaien stelpost kapitaallasten PPN -87 -106 -150 -193Effect op exploitatie 61 48 104 32Temporisering Kromme Elleboog -77 -157 0 0Financieringslasten -192 47 183 -67

Saldo begroting -17 33 90 -879


Saldo ontwikkeling begroting 2013-2016

min = voordeel / plus = nadeel

bedragen x € 1.000 2013 2014 2015 2016 Saldo begroting -17 33 90 -879

Stelpost nieuwe ontwikkelingen

Opgenomen stelpost -200 -25 0 0Werkelijke invulling stelpost (zie bijlage) 200 25 0 0

Saldo begroting -17 33 90 -879

Overige ontwikkelingen

Overige Verschillen -9 16 -14 -11

Saldo begroting -26 49 76 -890 Autonome ontwikkelingen

Ontwikkeling bijstand, bijzondere bijstand/FDMA

Toelichting treft u hierna aan.

Bijdrage Reestmond Toelichting treft u hierna aan. Algemene uitkering (junicirculaire)

Zoals wij u in een memo hebben gemeld, is de ontwikkeling van de algemene uitkering meerjarig vertaald in de begroting. Een toelichting is verderop in dit hoofdstuk opgenomen.

Autonome loonontwikkeling

Om te kunnen voldoen aan de gewenste dekkingsgraad, heeft het pensioenfonds ABP de premies verhoogd. Daarbij is het structurele effect van de vastgestelde CAO gemeenten meegenomen (dit was in de bestuursrapportage 2012 incidenteel verwerkt).

Vervallen bijdragen en opbrengsten

Dit betreft het wegvallen van de verhuur van het stadskantoor aan de handhavingsdienst i.v.m. beëindiging, de verhuur van het pand van de bibliotheek in Nijeveen, herziening van de huurvergoedingen voor Stad & Esch en de Anne Frankschool, en het wegvallen van de subsidie van de gemeente Assen voor OGGZ.

Ontwikkeling op basis van uitgangspunten begroting

Inflatiecorrectie leges en havengelden

We realiseren een meeropbrengst door het toepassen van de inflatiecorrectie op de leges en de havengelden (conform de uitgangspunten voor het opstellen van de begroting 2013)

OZB ontwikkeling jaarschijf 2016

De opbrengst van de OZB stijgt ook door toepassing van de inflatiecorrectie (conform de uitgangspunten voor het opstellen de begroting 2013).

Ontwikkelingen na PPN 2013-2016 Dividendontwikkeling

Ten opzichte van onze inschatting bij de Perspectiefnota gaan wij uit van een betere dividendverwachting van Rendo. Dit betreft een bijstelling op grond van het effect uit de jaarrekening (terugontvangen dividendbelasting is structureel). Daarnaast anticiperen we op een groeiende winstuitkering vanaf 2013. Daartegenover staat dat de BNG haar winstuitkering via dividend gehalveerd heeft.

Correcties begroting De ontvangst van de rijksbijdrage voor de NASB combinatiefunc-tionarissen was al opgenomen in de ramingen. De uitgaven voor deze bijdrage in 2013 waren nog niet opgenomen in de huidige ramingen. Verder waren per abuis de rentelasten van de verstrekte geldleningen niet in overeenstemming met de rentevergoeding die wij ontvangen. Daar staat tegenover dat de kapitaallasten voor het duurzaamheidsfonds op 2 raadsprogramma’s waren opgenomen en

dat voor sportstimulering ten onrechte een bedrag was opgevoerd terwijl het subsidieplafond met een gelijk bedrag was verlaagd. Ook behalen we een BTW voordeel door de gelegenheid tot sportbeoefening.

MFK Het Palet: huur/geraamde kosten

In de begroting 2012 e.v. was al rekening gehouden met de kapitaallasten van de brede school. Ten tijde van de opmaak van de begroting 2012 (jaarschijf 2013) e.v. was de exploitatieopzet van de brede school nog niet volledig bekend. In de exploitatie-opzet (opgemaakt juni 2012) bevinden zich ook huuropbrengsten van externe partijen (o.a. Allio, PSZ, Icare, CJG). Deze zijn € 85.000 hoger dan was verwacht in jaarschijf 2013 (begroting


2012). Daarnaast wordt in de exploitatie opzet (opgemaakt juni 2012) deels een vergoeding voor gemaakte kosten aan de gebruikers in rekening gebracht. Hier was in jaarschijf 2013 (begroting 2012) evenmin rekening mee gehouden. (per saldo € 65.000). Voor 2013 betekent dit dat de exploitatielasten voor het Kompas en de Zuiderbasisschool nog één jaar doorlopen (€ 30.000).

Effect begroting GGD (extra bezuiniging programma 5)

Ten opzichte van de door ons opgenomen bezuinigingen is op basis van de door de GGD ingediende begroting een extra bezuiniging te realiseren.

Afboeken oude taakstellingen Dit betreft het niet realiseren van de ‘oude’ taakstellingen ‘uren naar projecten’ en het evenementenbeleid. Toelichting hierna.

Kapitaallasten en financiering Terugdraaien stelpost kapitaallasten PPN

Dit betreft een administratieve terugboeking van de in de PPN opgenomen stelposten ‘effecten jaarrekening’, ‘investeringen PPN

2013-2016’ en de jaarschijf 2016 van het huidig investeringsprogramma.

Feitelijk effect op exploitatie

Dit betreft vooral het effect van aframing van kredieten, het verschuiven van data gereedmelding en een correctie op de kapitaallasten voor de zuidelijke ontsluiting. Een toelichting is opgenomen in hoofdstuk 7.

Temporisering Kromme Elleboog We voorzien dat de investering een jaar opschuift. Dit heeft een effect op de kapitaallasten (afschrijving + rente) en de exploitatie.

Financieringslasten

Gezien de prognoses uit het MPG aan opbrengsten kunnen we volstaan met minder leningen dan waar in de vorige meerjarenraming van uit was gegaan. Dit geeft een voordeel in de jaren 2013-14 en 2016, maar in 2015 een nadeel omdat minder rente kan worden toegeschreven aan de grondexploitaties. Daarnaast kan als gevolg van de fasering Kromme Elleboog in 2013 en 2014 minder rente aan dit project worden toegerekend.

Stelpost nieuwe ontwikkelingen Nieuw beleid Toelichting treft u hierna aan.

3.2 Ontwikkelingen gemeentefonds

In de perspectiefnota 2013-2016 zijn we uitgegaan van de decembercirculaire 2011 en een correctie op de ontwikkeling van de uitkeringsfactor als gevolg van inflatie (vooruitlopend op de junicirculaire). Inkomsten algemene uitkering

(bedragen x € 1.000) 2013 2014 2015 2016

Programmabegroting 2012 32.529 32.277 31.224 31.224Perspectiefnota 2013-2016 (*) 33.014 32.980 32.049 32.657Scenario IV in PPN 32.536 33.303 32.186 32.550

Programmabegroting 2013 32.301 32.713 32.189 32.824

Verschil Begroting 2013 met PPN 713 267 -140 -167Verschil Begroting 2013 met scenario IV 235 590 -3 -274 (*) incl. € 65.000 compensatie transitie AWBZ In de begroting 2013 is de junicirculaire volledig doorgerekend (constante prijzen). Ten opzichte van de perspectiefnota doet zich een negatief effect voor in de jaren 2013 en 2014 en vallen 2015 en 2016 iets positiever uit. In het vierde scenario waren de effecten van de Voorjaarsnota op hoofdlijnen al doorgerekend: de nullijn voor de salarissen van de rijksambtenaren en de bezuinigingen op de rijksdepartementen zorgen voor een lagere algemene uitkering in 2013 en 2016, maar had een positief effect op tussenliggende jaren t.o.v. de inschatting bij de perspectiefnota. Een andere grote afwijking is het verhogen van de OZB normtarieven: het uitgangspunt van het ministerie is dat gemeenten de OZB verhogen, zodat de algemene uitkering verlaagd wordt. Dit gaat om zo’n € 150.000 structureel.

Daarnaast houdt het ministerie rekening met de mogelijkheid voor gemeenten om een hogere bijdrage te innen van WMO-cliënten en kort daarom de WMO-uitkering met € 50.000.


Een verdere daling van de algemene uitkering uit het gemeentefonds vanaf 2015 is nog niet vertaald in de junicirculaire, maar de fondsbeheerders hebben aangekondigd dat dit wel waarschijnlijk is. Bij de perspectiefnota hebben we u geïnformeerd over het daarmee gemoeide risicobedrag: circa € 880.000 structureel.

3.3 Ontwikkeling bijstand en Reestmond

In de perspectiefnota hebben we het uitgangspunt geformuleerd dat we voor de ontwikkeling van het cliëntenbestand uit gingen van een jaarlijkse toestroom van 20 Wajongers en 2x25 extra Wajongers door herkeuring in 2014 en 2015. Daarnaast hadden wij door de huishoudinkomenstoets een verlaging van 10 uitkeringen voorzien via beëindiging danwel geen indiening. Met het controversieel verklaren van de Wet Werken naar vermogen hebben we deze ontwikkeling gecorrigeerd: vooralsnog komen de Wajongers niet bij de gemeenten terecht en daarnaast is de huishoudtoets afgeschaft. Dit betekende dat we voor de ontwikkeling van de uitgaven van bijstand, bijzondere bijstand en FDMA uitgaan van een bestand van 610 uitkeringsgerechtigden in 2013, met een jaarlijkse groei van 5 als gevolg van de crisis. Voor de ontwikkeling van onze inkomsten hebben we het uitgangspunt geformuleerd dat we gaan begroten op basis van de laatste voorlopige beschikking van het Rijk. Na vaststelling van de Perspectiefnota hebben we een nieuwe voorlopige beschikking ontvangen. De financiële gevolgen hiervan zijn meegenomen in deze conceptbegroting (zie ook eerder verzonden memo aan de raad). In onderstaande tabel is het totaaleffect voor de bijstand inzichtelijk gemaakt. Ontwikkeling bijstand

(bedragen x € 1.000) 2013 2014 2015 2016

Uitgaven

Programmabegroting 2012 7.185 7.185 7.185 7.185Bijstelling PPN 2013-2016 1.242 1.850 2.457 2.727Scenario IV PPN 2013-2016 -67 -607 -1.147 -1.350Totaal opgenomen in begroting 2013 8.360 8.428 8.495 8.562

Inkomsten

Programmabegroting 2012 6.843 6.843 6.843 6.843Bijstelling PPN 2013-2016 1.174 1.470 1.766 1.897Scenario IV PPN 2013-2016 -67 -298 -530 -596Nieuwe voorlopige beschikking 765 700 636 571Totaal opgenomen in begroting 2013 8.715 8.715 8.715 8.715

Totaal effect -765 -1.009 -1.253 -1.325 Ook de bijdrage aan Reestmond die wij raamden in de perspectiefnota 2013-2016 komt er door het controversieel verklaren van de Wet Werken naar Vermogen anders uit te zien. De korting van 100 miljoen op de sociale werkvoorziening die niet doorgaat over 2013 vertalen wij, conform het vierde scenario in de PPN, als het niet doorvoeren van de geplande verlaging van de subsidie per SE (van € 25.758 naar € 24.768). Dit betekent dat de gemeenten circa € 569.000 euro ‘meer’ ontvangen dan geraamd en dat, uitgaande van de begroting van Reestmond, de bijdrage van deelnemende gemeenten aan het tekort verlaagd wordt tot 179.000 euro. Vertaald naar het aandeel van Meppel is dit € 87.710 euro (49%). Omdat nog niet helder is in hoeverre tekorten zich structureel zullen voordoen en of de efficiencykorting definitief achterwege zal blijven, achten wij het wijs om terug te vallen op het uitgangspunt zoals we dat in de perspectiefnota 2012-2015 hebben gehanteerd: een bijdrage aan het tekort in de meerjarenraming van € 480.000.

3.4 Stelpost nieuwe ontwikkelingen

Bij de perspectiefnota is besloten een stelpost op te nemen voor nieuw afweegbare ontwikkelingen van € 200.000 structureel. Ons college stelt u voor om deze stelpost voor 2013 als volgt in te vullen:

- Regionale economische samenwerking (€ 50.000 – Programma 10) - Ondernemershuis/leerwerkloket (€ 25.000 – Programma 10) - Continuering programma Excellente dienstverlening (€ 100.000 – Programma 1) - Continuering deskundigheidsbevordering duurzaamheid (€ 25.000 – Programma 11)

Een toelichting op de activiteiten treft u bij de genoemde raadsprogramma’s aan.


3.5 Wet houdbare overheidsfinanciën

In het kader van Europese afspraken om te streven naar het nog verder terugbrengen van het EMU-tekort tot onder de 3%, heeft het Rijk aangekondigd dat de Wet houdbare overheidsfinanciën (Wet Hof) zal worden ingevoerd per 1 januari 2013. Dit tekort wordt bekeken op basis van inkomende en uitgaande geldstromen, in plaats van op baten en lasten zoals dat binnen gemeenten gebruikelijk is. In een Bestuurlijk overleg financiële verhoudingen tussen onder meer Rijk, VNG en IPO (Provinciaal Overleg) is afgesproken dat voor de begroting 2013 zal worden ‘proefgedraaid’. Het is voor ons daarmee niet helder hoe ‘hard’ de afspraken voor 2013 zijn om aan de norm te voldoen. Er zijn immers sancties gemoeid met het niet voldoen aan de afspraken. Uit de eerste berekeningen blijkt dat de norm in 2013 vooralsnog niet wordt overschreden. Ook in andere jaren zullen we als gevolg van verwachte opbrengsten uit grondverkopen geen probleem hebben. Een uitgebreide toelichting is opgenomen in hoofdstuk 7.

3.6 Voortgang bezuinigingen/taakstellingen

In onderstaande tabel is weergegeven bij welke bezuinigingsvoorstellen we een risico voorzien op het niet realiseren. Bij de perspectiefnota 2013-2016 is besloten om de bezuinigingen voor de WMO, de Eendracht en De Plataan niet te realiseren. De bedragen zijn daarom tussen haakjes opgenomen. Ten opzichte van de stand eind juni 2012 presenteren we geen wijzigingen, zodat hier wordt volstaan met het reeds bekende overzicht.

nr Omschrijving voorstel 2013 2014 2015 2016

(Bedragen x € 1.000)

203 Taakstelling brandweer 75 75 75 75204 Taakstelling HVD 35 35 35 35307 Taakstelling doorvertalen participatiebudget PM PM PM PM502 Individuele voorzieningen WMO (300) 300 300 300601 Schouwburg Ogterop 100 100 100602 Subsidierelatie Scala 250 250605 Herstructurering CCM De Plataan (150) 150 150 150703 Overdracht sporthal De Eendracht (30) 30 30 30903 Versobering Kwaliteit op Maat 120 120 120905 Optimaliseren betaald parkeren 50 50 50 50

Totaal risico 160 860 1.110 1.110 Voor de voortgang op de oude taakstellingen stellen we u het volgende voor:

- Evenementenbeleid: zoals eerder aangegeven beschouwen we deze taakstelling als onwenselijk. In het coalitieakkoord is overeengekomen om juist een impuls te geven aan de evenementen. Op dit moment heffen deze twee elkaar op, zodat wij u nu voorstellen om de oude taakstelling van € 50.000 structureel af te boeken.

- Uren naar projecten: in de paragraaf bedrijfsvoering is een totaalbedrag opgenomen voor de personele kosten. Een deel van de personele kosten wordt gedekt uit projecten en grondexploitaties. Nu in verband met de economische situatie het aantal projecten en grondexploitaties afneemt, getemporiseerd en versoberd zijn loopt het bedrag aan personele kosten dat hieruit gedekt kan worden terug. Hieruit blijkt dat de oude taakstelling van € 250.000 in ieder geval niet realistisch is. Wij stellen u voor deze taakstelling af te ramen. In een werkvergadering wordt deze problematiek in een bredere context met u gedeeld.

- Accommodatiebeleid: voor de oude taakstelling resteert nog een klein structureel bedrag van € 14.000 voor het jaar 2013. De taakstelling is verlaagd door middel van de vrijval van energiekosten als gevolg van de klimaataanpassingen aan ons stadhuis. Bij amendement heeft u besloten om vanaf het jaar 2014 € 100.000 extra taakstellend te besparen.

3.7 Risicoprofiel

Ten opzichte van de vorige risico-inventarisatie (bij de Jaarstukken 2011) zijn geen veranderingen opgetreden in ons risicoprofiel met betrekking tot de grote projecten Nieuwveense Landen en overige grondexploitaties. Wel is het risico rondom KoeBerg afgenomen nu het project nagenoeg gereed is en MFK Het Palet in gebruik is genomen. Voor de risico’s op going concernactiviteiten zijn bij de perspectiefnota 2013-2016 maatregelen genomen om het risico op tegenvallers bij de bouwleges en bij het WWB-inkomensdeel te verkleinen. Uit oogpunt van voorzichtigheid hebben we er wel voor gekozen om het risico op realisatie van de nieuwe bezuinigingen (2012-2015) mee te nemen in ons risicoprofiel.


Op totaalniveau is ons risicoprofiel afgenomen van € 13,1 miljoen naar € 12,5 miljoen. Desondanks

stellen wij u niet voor om de risicobuffer in de algemene vrije reserve te verlagen. Een volledig overzicht treft u aan in de paragraaf Weerstandsvermogen.

3.8 Investeringsprogramma 2013-2016

Investeringen 2013-2016

bedragen x € 1.000 2013 2014 2015 2016

Brandweer 20 90 20 20Recreatie en sport 0 369 0 0Onderwijshuisvesting 1.357 0 0 3.175Ogterop en Secretarie 57 0 70 0Voertuigen en afvalinzameling 239 677 424 512Openbare ruimte 2.672 6.279 3.825 1.565Riolering en afkoppeling 5.184 2.220 3.041 563Overig 875 800 672 795Totaal 10.404 10.435 8.052 6.630 Als bijlage bij deze begroting is een totaaloverzicht van de geplande investeringen opgenomen. Ten opzichte van de perspectiefnota 2013-2016 zijn geen nieuwe investeringen in deze programmabegroting opgenomen. Wel is het krediet voor de Kromme Elleboog verschoven van 2013 naar 2014. Met het vaststellen van de begroting autoriseert uw raad de kredieten in de jaarschijf 2013 en wordt kennisgenomen van de verwachte investeringen in de jaren daarna.


4. Beleidsprogramma’s Indeling We hebben in deze programmabegroting dezelfde programma-indeling gehanteerd als in de programmabegroting 2012. U treft daarom de bekende 12 programma’s aan. De speerpunten van het te voeren beleid voortvloeiend uit het coalitieakkoord en het bijbehorende uitvoeringsprogramma zijn nader uitgewerkt in de verschillende programma’s. Per beleidsprogramma worden onderstaande vragen nader uitgewerkt: - Wat valt onder dit programma? - Wat willen we bereiken? - Wat gaan we daarvoor doen? - Wat mag dit kosten?


4.1 Programma 1: Bestuur

4.1.1 Wat valt onder dit programma?

Onder het programma Bestuur vallen de bestuursorganen gemeenteraad, college en burgemeester. De griffie neemt in dit programma een bijzondere plaats in, als organisatie-eenheid die de bedrijfsvoering van de raad behartigt. Ook de rekenkamer, intergemeentelijke samenwerking (VNG en VDG), de commissie bezwaar en beroep en de gemeentelijke klachtenregeling en de organisatieontwikkeling zijn beleidsmatig aan dit programma verbonden. Het programmaplan dienstverlening maakt met ingang van deze begroting beleidsmatig deel uit van dit programma. Beleidskader - Coalitieakkoord Samen Vooruit 2010-2014 - Uitvoeringsprogramma Samen Vooruit door Verbinding 2010-2014 - Programmaplan Dienstverlening - Griffieplan met jaarplan

Relatie met andere beleidsterreinen Het uitvoeringsprogramma 2010-2014 zal gefaseerd worden uitgevoerd en vertaald worden in de raadsprogramma’s. Het programma Bestuur heeft raakpunten met alle andere programma’s (integraal werken). Dienstverlening beperkt zich niet tot het programma Bestuur maar raakt alle beleidsterreinen. Excellente dienstverlening leveren is een doel van de gehele organisatie. Lobby en public affairs hebben een duidelijke relatie met onze economische netwerken (programma 10).

4.1.2 Wat willen we bereiken?

Bestuur: Net als voorgaande jaren wil de gemeenteraad van Meppel blijven werken aan het versterken van de volksvertegenwoordigende, de kaderstellende en de controlerende rol. Hierbij wordt voor de komende jaren de nadruk gelegd op de volksvertegenwoordigende en de kaderstellende rol. In het nieuwe raad- en griffieplan 2012-2014 wordt nader ingegaan op de concrete invulling. Het in 2012 ontwikkelde instrument van de Lange Termijn Agenda (LTA) wordt in 2013 operationeel. Hiermee krijgt de raad niet alleen meer grip op de planning- en agenderingscyclus maar heeft de raad ook een extra instrument om de drie rollen beter vorm te geven. Excellente dienstverlening: Excellente dienstverlening is het thema in de organisatieontwikkeling en speerpunt in het uitvoeringsprogramma 2010-2014. We willen onze dienstverlening meer afstemmen op de wensen van de klanten (burgers, bedrijven en instellingen) met als resultaat een klant die kan vertrouwen op en vertrouwen heeft in de gemeente. Diensten en producten moeten snel, goed en op een dienstbare wijze worden geleverd, digitaal als dat mogelijk is en persoonlijk als dat gewenst wordt. De klant kiest zelf op welke wijze en op welk moment de dienst wordt afgenomen. Intern ligt de focus van dienstverlening op houding en gedrag van de medewerkers, het management en het bestuur. Dit wordt verder ontwikkeld en er wordt nadrukkelijk op gestuurd. Doelen Bestuur: Versterken volksvertegenwoordigende, controlerende en kaderstellende rol gemeenteraad. Verbeteren ondersteunende rol griffie. Excellente dienstverlening: De algemene doelstelling is vertaald in de volgende doelen (in het programmaplan worden dit ambities genoemd):

Meer klantbetrokkenheid Effectiever en efficiënter Meer op maat Transparanter

Prod. Portefeuille

Onderdelen Bestuursorganen Bestuursondersteuning (griffie)

51

Westmaas


Ontwikkelingen

Bestuur In 2012 is de raad overgegaan op papierloos vergaderen. Daarnaast wordt de digitalisering in de organisatie verder vormgegeven (Verseon). Dit heeft ook gevolgen voor de documentenstroom richting raad. Deze ontwikkelingen brengen met zich mee dat er in 2013 op de griffie geïnvesteerd moet worden in de digitale werkprocessen. In 2012 hebben de gemeenteraden van Meppel, Steenwijkerland en Westerveld opdracht gegeven tot het opstellen van een discussienotitie over de toekomst van de Rekenkamercommissie. De uitwerking van deze discussienotitie zal in 2013 verder vorm krijgen. Excellente dienstverlening Met enkele activiteiten is een grote hoeveelheid inspanningen gemoeid. Bijvoorbeeld de doorontwikkeling van de Frontoffice. Dat vraagt (deels) om nieuwe processen en werkmethoden en vraagt ook om nadere besluitvorming. De benchmarks kunnen input opleveren om eventueel bij te sturen. Daarnaast staat de wereld niet stil; na de vaststelling van het Programmaplan zijn ook nieuwe activiteiten opgestart. Toevoeging van projecten blijft dus ook nog een mogelijkheid. Het Programma Excellente Dienstverlening is bekostigd vanuit het Uitvoeringsprogramma. Totaal is een bedrag van € 250.000 beschikbaar gesteld voor twee jaar. Omdat het Programmaplan in 2012 is vastgesteld is de raad verzocht een deel van het budget van 2011 naar 2012 over te hevelen. Dit jaar zullen geen budgetten overblijven. De ambities zijn groot en we gaan die waar maken. Het vraagt echter een extra inspanning en financiering gedurende 2013. Kortom; voor een goede verdere implementatie en borging binnen de eigen organisatie en bestaande processen is nog één jaar extra inzet nodig. Voor deze inzet is in 2013 een bedrag van € 100.000 benodigd. Lobby en public affairs De uitgewerkte aanpak voor lobby en public affairs wordt in 2013 toegespitst op concrete dossiers en bijbehorende activiteiten. Deze dossiers en activiteiten worden nader bepaald aan de hand van de aansluiting bij onze doelstellingen en de kansen die zij bieden. Mondiale samenwerking In 2013 vindt evaluatie plaats van de stedenband Most-Meppel.

4.1.3 Wat gaan we daarvoor doen?

Doelen/Activiteiten

Bestuur:

Versterken volksvertegenwoordigende, controlerende en kaderstellende rol gemeenteraad. Verbeteren ondersteunende rol griffie. - Uitvoering raad- en griffieplan 2012-2014 - Implementatie instrument lange-termijnagenda (LTA) Excellente dienstverlening:

Meer klantbetrokkenheid Effectiever en efficiënter Meer op maat Transparanter De onderstaande activiteiten dragen bij aan meerdere van bovenstaande doelen. - Benchmarks

Zowel de resultaten van de benchmark over de publieke als algehele dienstverlening worden geanalyseerd en meegenomen in de verbetering van onze werkprocessen.

- Telefonische vraagafhandeling Bekendheid van het 14 0522 nummer sterk vergroten evenals het percentage van vraagafhandeling door het Klantcontactcentrum (dit betekent veel werk achter de schermen)

- Servicenormen Servicenormen worden nageleefd en samen met onze klanten indien mogelijk aangescherpt.

- Onderzoek openingstijden De onderzoeksresultaten leiden mogelijk tot een pilot met gewijzigde openingstijden.

- ‘Klaar terwijl u wacht producten’ Het vergroten van de ‘klaar terwijl u wacht producten’

- Pre-mediation en mediation Extra inzet op pre-mediation en mediation (inclusief de interne training/scholing).


Doelen/Activiteiten

- Dag van de dienstverlening Het organiseren van een dag van de dienstverlening waarbij wij ons huis openstellen voor al onze klanten en onze diensten inzichtelijk maken.

- Serviceteam Ontwikkelen en opzetten van een serviceteam wat mensen helpt die niet naar het stadhuis kunnen komen.

- Werkwijze burgerparticipatie Het ontwikkelen van een werkwijze rondom burgerparticipatie.

- Doorontwikkelen frontoffice Het doorontwikkelen van de afdeling Klantcontacten tot het frontoffice van de gemeente.

- Digitalisering, waaronder verbetering website Op dit gebied gebeurt er veel en gaat er veel gebeuren wat voor de klant ook direct te merken is, zoals het werken met digitale handtekeningen en de uitbreiding van het aantal digitale producten.

4.1.4 Beoogde effecten

Doel Indicator Peiljaar JR 2011 B2013

1 Dienstverlening De wachttijd voor klanten aan de balie binnen de afgesproken servicenorm houden.

Percentage klanten dat binnen 10 minuten wordt geholpen

2011 88% 90%

2 Dienstverlening Goede bejegening van klanten aan de telefoon

Oordeel klant over bejegening aan de telefoon 2011 7,6 7,8

3 Dienstverlening Meer producten en diensten electronisch afhandelen

Percentage diensten en producten dat electronisch afgehandeld kan worden

2011 66% 66%

123

23 De scores van gemeenten van vergelijkbare omvang is 58% en van alle benchmarkgemeenten is de score 60,3%.

Onderwerp

Qmatic-zuil -softwarebenchmark publiekszaken, brief op maat 2011benchmark publiekszaken, brief op maat 2011

De scores van gemeenten van vergelijkbare omvang is 7,7 en van alle benchmarkgemeenten is de score 7,6.Toelichting

Bron

4.1.5 Wat mag het kosten?

01 Bestuur Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting BegrotingBedragen x € 1.000,- 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Lasten 1.529 1.631 1.747 1.645 1.444 1.411Baten -2 -8 -8 -8 -8 -8Saldo vóór resultaatbestemming 1.527 1.623 1.739 1.638 1.436 1.403xx Dotaties / onttrekkingen aan reserves 0 0 0 0 0 0Saldo ná resultaatbestemming 1.527 1.623 1.739 1.638 1.436 1.403

Uitsplitsing raming naar producten51 Bestuur 1.527 1.623 1.739 1.638 1.436 1.403Saldo vóór resultaatbestemming 1.527 1.623 1.739 1.638 1.436 1.403


4.2 Programma 2: Openbare orde en veiligheid


Onder het programma Openbare orde en veiligheid vallen de veiligheidsregio met bestaande gemeentelijke en bovengemeentelijke hulpdiensten (brandweer, ambulance, geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen (GHOR)), crisisbeheersing en rampenbestrijding, de algemene plaatselijke verordening (APV) en andere bijzondere wetgeving. Beleidskader - Brandweerwet 1985 - Wet veiligheidsregio’s - Verordening Brandveiligheid en Hulpverlening gemeente Meppel - Integraal veiligheidsplan 2008 en activiteitenprogramma - Regionaal Crisisplan Drenthe - Algemeen Plaatselijke Verordening - Het handhavingsprogramma - Bestuurlijke strafbeschikking Relatie met andere beleidsterreinen Voor het terugdringen van alcohol- en drugsgebruik onder jongeren en het ontwikkelen van volksgezondheidbeleid bestaat een duidelijke relatie met het programma Maatschappelijke ondersteuning en programma Sport en bewegen.


Algemene doelstelling: Een woon- en leefomgeving waar de inwoners en bezoekers van Meppel zich veilig voelen. Doelen: - De gemeentelijke organisatie voert haar taken en verantwoordelijkheden op het gebied van de

bijzondere wetten goed uit. Met de inwerkingtreding van de nieuwe Drank- en Horecawet per 1 januari 2013 wordt de gemeente verantwoordelijk voor de handhaving van die wet. Het toezicht en handhaving gaan dan van de Nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) over naar de gemeente. Eind 2012 begin 2013 wordt een plan van aanpak gemaakt hoe de gemeente Meppel deze nieuwe taak gaat invullen. Ook wordt in 2013 een nieuwe para-commerciële verordening opgesteld. De NVWA blijft de gemeentes nog 2 jaar ondersteunen.

- De brandweer zorgt voor adequate duurzame brandweerzorg in onze gemeente door een 24-uur

parate hulpverleningsdienst met voldoende opgeleide, geoefende en gemotiveerde brandweermensen. Aansluiting bij het traject van regionalisering van de brandweer en daarmee bij het regionaal vastgestelde kwaliteitsniveau van brandweerzorg is hiervoor noodzakelijk. De Regionalisering van de Brandweer in Drenthe is gericht op 1 januari 2014. Voor het district Zuidwest richt de planning zich op het uitvoeren van de basisbrandweerzorg in Zuidwest Drenthe per 1 januari 2013 door de HVD. Onze medewerkers zullen, indien hiertoe wordt besloten, vanaf die datum gedetacheerd worden bij de HVD. Eind 2012 zal besluitvorming hierover plaatsvinden.

- Veiligheidsgevoel bij de burger vergroten.

Het begrip ‘veiligheid’ is ingebed in de gemeentelijke organisatie en procedures. Aan de voorkant is meer grip op het veiligheidsaspect bij evenementen, het ontwikkelen van woonwijken, revitaliseringsprojecten etc. Veiligheid heeft dan ook een belangrijke relatie met onze beleidsontwikkeling. De kernbegrippen hierbij zijn integraal, proactief en wijkgericht. In de loop van 2012 wordt een aantal besluiten genomen op Rijksniveau die gevolgen kunnen hebben voor de gemeentelijke inzet. Dit betreft o.a. de volgende wetsvoorstellen: “versteviging van

Prod. Portefeuille

Onderdelen

Integrale openbare orde en veiligheid Brandweer en rampenbestrijding Bijzondere wetgeving

33 34 35

Westmaas Westmaas

De Vos


de rol van de gemeente in het lokale veiligheidsbeleid”; “regulering prostitutie en bestrijding

misstanden in de seksbranche” - Deskundige hulpverleningsorganisaties en de gemeente Meppel reageren proactief en adequaat bij

rampen en calamiteiten.

Ontwikkelingen: - RUD

De RUD Drenthe wordt per 1 januari 2013 opgericht maar zal dan nog niet volledig operationeel zijn. In de RUD worden alle milieutaken (inclusief het milieudeel van de vergunningverlening) van de provincie Drenthe en van de Drentse gemeenten ondergebracht. Gelet op deze ontwikkelingen is dit onderwerp verder opgenomen in programma 11.

- Handhavingsdienst De handhavingsdienst Zuidwest Drenthe wordt per 1 januari 2013 opgeheven waarbij de milieutoezichthouders en milieujuristen zullen overgaan naar de Regionale Uitvoeringsdienst (RUD). De bouwtoezichthouders en de toezichthouders openbare ruimte gaan terug naar de gemeenten.

- Brandweer Zuidwest Drenthe Brandweer Zuidwest heeft een taakstelling ad € 150.000 gekregen ingaande 2013. Over de maatregelen die genomen worden om de taakstelling te behalen moet nog besluitvorming plaatsvinden (in de loop van 2012). Of en in welke mate de taakstelling wordt behaald is momenteel nog niet duidelijk, maar het behalen van de taakstelling lijkt reëel. Er wordt echter ook gesproken over extra kosten die met de regionalisering van de brandweer samenhangen. Het bedrag ad € 75.000 dat in de Perspectiefnota 2013-2016 is opgenomen blijft daarom als risico voor de bezuinigingstaakstelling aan te merken.


In onderstaande tabel is per doel aangegeven welke activiteiten bijdragen aan het behalen van dit doel. Doel/activiteiten

De gemeentelijke organisatie voert haar taken goed uit

Professionalisering toezicht

Toewerken naar integraal toezicht met alle betrokken partijen

handhaving bijzondere wetgeving

Adequate en duurzame brandweerzorg

Opleiden en oefenen

Uitvoeren basisbrandweerzorg door de Regionale Hulpverleningsdienst Drenthe per 1 januari 2013.

Proactie, preventie en repressie

Veiligheidsgevoel bij de burger vergroten

Actualiseren integraal veiligheidsplan (IVP)

Uitvoeren activiteitenprogramma IVP

Actualiseren veiligheidsmaatregelen openbare orde

Terugdringen alcohol/drugsgebruik onder jongeren (zie ook programma 5)

Implementeren ketenbeleid (ketenbeleid gaat over de ‘drinkketen’ van de jeugd. Het richt zich op het terugdringen van alcohol- en drugsgebruik, de naleving van geldende weten regelgeving en de sociale positie die de keten in de gemeenschap innemen)

Vervolg project Veilig uitgaan. Er vindt een doorontwikkeling plaats in de vorm van het project Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan (KVU). Er zal onderzocht worden of er andere maatregelen getroffen kunnen/moeten worden om de veiligheid in het uitgaansgebied van Meppel te vergroten en zonodig worden deze geïmplementeerd.

Implementatie Wet BIBOB

Rampenbestrijding vindt goed voorbereid en adequaat plaats

Oefenen rampenplan

Implementatie aanbevelingen IOOV n.a.v. RADAR

Op basis van de Drentse Radaroefening dec. 2011 implementeren van de


Doel/activiteiten

aanbevelingen van het IOOV (de Inspectie Openbare Orde & Veiligheid). Dit betreft aanbevelingen om het niveau van de Crisismanagementorganisatie te verbeteren, zowel op Drents niveau (met alle partners gezamenlijk) als op lokaal niveau.



1 Veiligheid Voorkomen dat rampen en branden gebeuren, voorbereid zijn als ze toch voorkomen en dan goed optreden.

Kwaliteit van voorbereiding rampen

volgt in 2012

voldoende in staat om een (geënsceneerde) crisis te kunnen managen

2 Veiligheid Handhaven en vergroten openbare veiligheid

Score veiligheid in de leefbaarometer 2010 25 25

12

1

2 De score veiligheid is gebaseerd op gegevens over geweld, diefstal, vernieling, vervuiling en overlast. Het landelijk gemiddelde is nul. Onder de nullijn is dus een slechtere score dan het gemiddelde en erboven is beter. Ter vergelijking, de scores van respectievelijk Hoogeveen en Steenwijk zijn 11 en 26.

Onderwerp

RadarLeefbaarometer, Vrom

Bron

Toelichting

IOOV geeft geen cijfers in haar evaluatie maar stelt dat een veiligheidsregio voldoende in staat moet zijn om een crisis te kunnen managen. De crisismanagementorganisatie is op Drents niveau georganiseerd.


02 Openbare orde en veiligheid Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting BegrotingBedragen x € 1.000,- 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Lasten 3.077 2.778 2.478 2.474 2.458 2.455Baten -253 -104 -128 -128 -128 -128Saldo vóór resultaatbestemming 2.824 2.674 2.350 2.346 2.330 2.327xx Dotaties / onttrekkingen aan reserves -49 0 0 0 0 0Saldo ná resultaatbestemming 2.775 2.674 2.350 2.346 2.330 2.327

Uitsplitsing raming naar producten33 Integrale openbare orde en veiligheid 302 254 272 267 267 26734 Brandweerzorg 1.658 1.902 1.672 1.673 1.656 1.65435 Diverse bijzondere wetten 864 518 406 406 406 406Saldo vóór resultaatbestemming 2.824 2.674 2.350 2.346 2.330 2.327


4.3 Programma 3: Sociale zekerheid en werkgelegenheid


Onder het programma Sociale zekerheid en werkgelegenheid valt ons beleid dat is gericht op arbeid, inkomen en bijstand. Een integrale benadering van de thema’s sociale zekerheid en werkgelegenheid staat voorop, waarbij ook onderwijs, economisch beleid, wonen, welzijn, zorg en belastingen aan bod komen. Beleidskader - Wet Werk en Bijstand (WWB) - Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) - Wet Kinderopvang - Wet op het partipatiebudget - Beleidsnota participatie werkt Relaties met andere beleidsterreinen Sociale zekerheid en werkgelegenheid heeft raakvlakken op tal van beleidsgebieden, zoals de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO), onderwijs, welzijn, gezondheidsbeleid, jeugdbeleid en economisch beleid. Deze beleidsgebieden vindt u vooral terug in de raadsprogramma’s 4, 5, 10 en 12.


Voor ieder onderdeel van dit programma is een algemene doelstelling geformuleerd. Minimabeleid Het financieel ondersteunen van mensen die (langdurig) zijn aangewezen op sociaal minimum (tot maximaal 110% van de bijstandsnorm) zodat zij kunnen deelnemen aan de maatschappij. In 2012 is het minimabeleid herijkt. De doelstelling blijft het voorkomen van uitsluiting van maatschappelijke participatie op grond van het inkomen. In 2013 wordt dit nieuwe beleid ten uitvoer gebracht. Periodieke bijstand Inwoners hebben een inkomen, minimaal ten hoogte van de voor hen geldende bijstandsnorm zodat zij kunnen voorzien in de kosten van het bestaan. Re-integratie Inwoners van Meppel die een bijstandsuitkering ontvangen kunnen zo spoedig mogelijk (weer) in hun bestaanskosten voorzien door het verrichten van betaalde reguliere arbeid. Werk betekent niet alleen inkomen, maar ook ontplooiing, ontwikkeling en betrokkenheid bij de samenleving. WSW Zoveel mogelijk mensen met een Wsw indicatie werken op een voor hen zo geschikt mogelijke werkplek. Wie met ondersteuning aan de slag kan, werkt bij een werkgever. Voor wie dat niet kan is er een geschikte werkplek binnen het werkvoorzieningsschap. De algemene doelstellingen zijn concreet vertaald in de volgende doelen: Minimabeleid - Het bevorderen van bekendheid en gebruik van de regelingen. - Het bevorderen van financiële zelfredzaamheid van de burger met financiële problemen. Periodieke bijstand - Alleen die personen die niet (geheel) in de kosten van bestaan kunnen voorzien wordt een

(gedeeltelijke) uitkering verstrekt. - Instroombeperking/uitstroombevordering P

Prod. Portefeuille

Onderdelen

Minimabeleid Periodieke bijstand Arbeidsmarkt

36 37 39

Jansen Jansen Dohle


Re-integratie - De klant doet er alles aan zo snel mogelijk inkomensonafhankelijk te worden. - Verhogen van uitstroom uit de bijstand naar regulier werk; het vergroten van de arbeidsparticipatie. - Bevorderen maatschappelijke participatie door middel van sociale activering. Wet Sociale Werkvoorziening (Wsw) - Het doel binnen de WSW is om zoveel mogelijk detacheringen in het bedrijfsleven te realiseren. Ontwikkelingen in het sociaal domein De val van het kabinet zorgt voor onduidelijkheid over enkele ingrijpende veranderingen (controversieel verklaren Wet Werken naar Vermogen en AWBZ ) in het sociaal domein. Niettemin weten we dat een structuur-discussie onvermijdelijk is en dat er taken bij de gemeenten komen te liggen. De omvang en de mate waarin deze beweging wordt voortgezet door het nieuwe kabinet is niet bekend. De verwachting is dan ook dat tal van activiteiten afhankelijk zijn van toekomstige besluiten. Huishoudinkomenstoets/gezinsbijstand De huishoudinkomenstoets voor gezinnen is door middel van het Lenteakkoord opgeschort. Gemeenten hebben de opdracht om te anticiperen op het terugdraaien van de huishoudtoets. Dit betekent dat dossiers die onder de gezinsbijstand vielen opnieuw beoordeeld moeten worden. Schuldhulp Verwacht wordt dat de toename van de instroom in de gemeentelijke schuldhulpverlening zich bij ongewijzigd beleid doorzet in 2013. Een mogelijkheid om de alsmaar toenemende kosten te beperken is om de toegang tot de schuldhulp te beperken. Social return Bij alle aanbestedingen van de gemeente Meppel wordt social return als voorwaarde opgenomen. Bij een aanbesteding wordt de inzet van mensen met een bijstandsuitkering als voorwaarde meegenomen. Fraude Het kabinet heeft een hoge prioriteit gegeven aan fraudebestrijding. In de 2e helft van 2012 wordt een nieuw wetsvoorstel verwacht dat het mogelijk maakt om hogere straffen op te leggen bij fraude en er zullen meer onderzoeksmogelijkheden beschikbaar worden gesteld. Hierbij kan men denken aan een uitgebreidere bestandskoppeling tussen verschillende instanties en overheden.


Doelen/Activiteiten

Minimabeleid

Het bevorderen van bekendheid en gebruik van de regelingen

- Uitvoering (herijkt) minimabeleid - Behandeling aanvragen minimaregelingen - Terugkerende (gerichte) communicatie over minimaregeling Het bevorderen van financiële zelfredzaamheid van de burger met financiële problemen.

- Psychosociale ondersteuning maatschappelijk werk bij schuldhulpverlening - Preventieprogramma Meppelers financieel fit - Materiële schuldhulpverlening beschikbaar stellen Periodieke bijstand

Alleen die personen die niet (geheel) in de kosten van bestaan kunnen voorzien wordt een (gedeeltelijke) uitkering verstrekt.

- Onderzoeken of de uitkering rechtmatig wordt verstrekt - Alle aanvragen voor levensonderhoud worden binnen de termijn afgehandeld

Instroombeperking/uitstroombevordering

- Werken met de fraudescorekaart - Alleen aan rechthebbenden wordt een inkomensvoorziening verstrekt Re-integratie

De klant doet er alles aan zo snel mogelijk inkomensonafhankelijk te worden.

- Wie niet meewerkt, krijgt een passende sanctie

Verhogen van uitstroom uit de bijstand naar regulier werk; het vergroten van de arbeidsparticipatie

- Verdere implementatie en uitvoering van de beleidsnota participatie werkt


Doelen/Activiteiten

- Het bieden van ondersteuning aan burgers die niet op eigen kracht terug kunnen naar de arbeidsmarkt

- Versterking van de werkgeversbenadering waar mogelijk in regionaal verband. (samenwerking met Staphorst)

Bevorderen maatschappelijke participatie door middel van sociale activering.

- Klanten actief begeleiden richting sociale activering - Verdere implementatie en uitvoering van de beleidsnota participatie werkt Wet Sociale Werkvoorziening (Wsw)

Het doel binnen de WSW is om zoveel mogelijk detacheringen in het bedrijfsleven te realiseren.

- Besluitvorming en start herstructurering Reestmond 2013-2014 met als doel de resultaten te verbeteren


Doel Indicator Peiljaar JR2011 B2013

1 Re-integratie Bevorderen van uitstroom Percentage van het totaal aantal uitkeringen dat uitstroomt naar werk

2011 11% 14%

2 Re-integratie Bevorderen van participatie Maximaal percentage van het totaal aantal clienten dat een trede daalt

3%

12 Cognos-wwb bestanden

2

Onderwerp

Bron

Resultaten/kengetallen Programma 3 (2011)

Toelichting

Dit is het totaal aantal clienten dat een trede is gedaald op de participatieladder in vergelijking met het jaar ervoor (standen per 1 januari)


03 Sociale zekerheid en werkgelegenheid Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting BegrotingBedragen x € 1.000,- 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Lasten 22.215 20.846 21.739 21.244 20.940 21.013Baten -18.031 -16.926 -18.337 -17.770 -17.394 -17.394Saldo vóór resultaatbestemming 4.184 3.920 3.402 3.474 3.546 3.619xx Dotaties / onttrekkingen aan reserves -171 0 0 0 0 0Saldo ná resultaatbestemming 4.014 3.920 3.402 3.474 3.546 3.619

Uitsplitsing raming naar producten36 Minimabeleid 1.435 1.438 1.546 1.550 1.555 1.56037 Periodieke bijstand 1.888 877 187 255 322 39039 Arbeidsmarkt 862 1.606 1.669 1.669 1.669 1.669Saldo vóór resultaatbestemming 4.184 3.920 3.402 3.474 3.546 3.619


4.4 Programma 4: Onderwijs


Onder het raadsprogramma Onderwijs vallen die taken waar onze gemeente op het gebied van onderwijs

voor verantwoordelijk is. Dit betreft met name de onderwijshuisvesting en het onderwijsachterstandenbeleid, de uitvoering van de wet leerplicht, het leerlingenvervoer, volwasseneneducatie, maar ook schoolzwemmen, peuterspeelzalen en de integratie van het onderwijsveld met andere beleidsterreinen.

Beleidskader - Onderwijswetten - Wet op de leerplicht - Wet op het leerlingenvervoer - Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) - Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs - Wet kwaliteitseisen kinderopvang en peuterspeelzalen (WKKP) - Wet Ontwikkeling door kwaliteit en educatie (OKE) Relaties met andere beleidsterreinen De beleidsterreinen Sport en bewegen, Maatschappelijke ondersteuning, Cultuur, Jeugdbeleid, zorgbeleid en arbeidsmarkt en ook openbare orde en veiligheid hebben allemaal raakvlakken met het onderwijs. Educatie en preventie liggen vaak in elkaars verlengde.


Algemene doelstelling: Elk kind heeft recht op onderwijs binnen zijn/haar eigen mogelijkheden om zich te ontwikkelen tot een zelfstandige sociale en verantwoordelijke burger. De algemene doelstelling is vertaald in onderstaande 6 doelen: - Creëren van adequaat en samenhangend aanbod aan onderwijsvoorzieningen en huisvesting.

Het Integraal Huisvestingsplan Primair Onderwijs is in november 2011 vastgesteld. Het Integraal Huisvestingsplan Voortgezet Onderwijs is in 2012 vastgesteld. Hiermee is inhoud gegeven aan de doelstelling om te komen tot een samenhangend aanbod van onderwijshuisvestingsvoorzieningen voor primair en voortgezet (speciaal) onderwijs. In 2013 za nader uitvoering worden gegeven aan het vastgestelde beleid. Onderdeel hiervan is nader inhoud geven aan de ruimtebehoefte van CSG Dingstede en Greijdanus.

- Voorkomen van onderwijsachterstand en schooluitval.

Meer activiteiten organiseren voor het bestrijden van onderwijsachterstanden zoals voor- en vroegschoolse educatieprogramma’s (VVE), Bieb op school, Boekstart, Thuisprogramma’s etc.

Op basis van onderzoek naar de meerwaarde van de samenwerking binnen Bureau ROL (Recht op Leren) voor Meppel zal gekeken worden of en hoe deze samenwerking in 2013 voortgezet wordt.

De OAB-middelen zijn in 2011 en 2012 niet volledig ingezet. De gemeente en de partners willen een deel van de restant OAB-middelen gebruiken om het lezen van kinderen in Meppel en Nijeveen in de leeftijd van 0-6 jaar te bevorderen. Hiervoor wordt het project ‘de Bieb op school’ door de bibliotheek uitgevoerd. Verwacht wordt dat 2000 kinderen gebruik zullen maken van het aanbod. De activiteit in het Palet is begonnen in het schooljaar 2012-2013. In Nijeveen starten we in 2013.

Prod. Portefeuille

Onderdelen Onderwijshuisvesting Onderwijs algemeen lokale overheid

40 41

Jansen Jansen


- Creëren van een samenhang in sociale infrastructuur voor jeugd.

Coördinator Brede School is aangesteld. Voor het schooljaar 2012-2013 is een jaarprogramma opgesteld met de kernpartners. Hierbij is ook aandacht voor het verder uitwerken van de term “kloppend hart van de wijk”.

Naast het coördineren van inhoudelijke samenwerking wordt in 2013 gekeken of het Palet een functie kan vervullen voor doelgroepen buiten de wijk Koedijkslanden en Berggierslanden.

- De LEA (lokale educatieve agenda) doorontwikkelen.

Versterken van de rol van de LEA (lokale educatieve agenda) door het overlegplatform te verbreden met het MBO en HBO.

- Integratie peuterspeelzaal en kinderopvang

Integratie tussen peuterspeelzalen en kinderopvang (voorschoolse periode) realiseren. Kinderen met achterstand zullen in de nieuwe voorzieningen gezamenlijk een VVE aanbod krijgen.

- Volwasseneneducatie

Extra ondersteuning bieden aan volwassenen om hun kennisniveau te verhogen. Bestrijden van laaggeletterdheid (in 2013 een wettelijke taak).

Voorkomen van schoolverlating in het VO onderwijs zonder diploma. Leerlingen die vanwege gewichtige redenen zonder startkwalificatie het VO onderwijs hebben verlaten alsnog een kans bieden om een diploma te halen door leertrajecten aan te bieden via het Drenthe College en het Deltion College.

In 2012 richtte het aanbod volwasseneneducatie zich op het bestrijden van laaggeletterdheid en het voorbereiden van mensen met een beperking om sociaal in de maatschappij te kunnen functioneren. In 2013 zijn gemeenten wettelijk verplicht om zich alleen te richten op laaggeletterdheid. Voor wat betreft de uitvoering van de VAVO-trajecten stelde de gemeente Meppel in 2012 1/3 van het WEB budget (Wet educatie en Beroepsonderwijs) beschikbaar aan ROC’s (Regionaal opleidingscentrum). In 2013 gaat het budget rechtstreeks naar de ROC’s en dat betekent een vermindering van het WEB-budget voor gemeenten met 50%.


Doelen/Activiteiten

Creëren van adequaat en samenhangend aanbod aan onderwijsvoorzieningen en –huisvesting

- Greydanus College, inhoud geven aan het capaciteitsvraagstuk; - CSG Dingstede, 1e inrichting OLP en Meubilair; - Aanpassen gymzaal Stad & Esch t.b.v. het basisonderwijs; - Anne Frankschool Centrum, capaciteit a.g.v. verzelfstandiging; - Dingstede, inhoud geven aan het capaciteitsvraagstuk; Voorkomen van onderwijsachterstand en schooluitval

- Uitvoering van het project “De Bieb op school”. - Uitvoering leerplicht- en RMC taak Creëren van een samenhang in sociale infrastructuur voor jeugd

- Coördinator Brede School is aangesteld. Voor het schooljaar 2012-2013 is een jaarprogramma opgesteld met de kernpartners. Hierbij is ook specifieke aandacht voor het verder uitwerken van de term “kloppend hart van de wijk”. In het kalenderjaar 2013 wordt uitvoering gegeven aan de jaarprogramma’s van de schooljaren 2012-2013 en 2013-2014.

Verbreden van een overlegplatform dat alle onderwijszaken integraal behandeld.

- Bestaande overlegstructuren in het voortgezet- en MBO onderwijs integreren in de LEA door één keer per jaar alle onderwijsinstellingen met elkaar te laten vergaderen.

Integratie tussen peuterspeelzalen en kinderopvang (voorschoolse periode) realiseren.

- Realiseren van integraal kindcentrum.

Extra ondersteuning bieden aan volwassenen om hun kennisniveau te verhogen

- Aanbod volwasseneneducatie en VAVO-trajecten.




1 Onderwijs Het bieden van (onderwijs)mogelijkheden voor een optimale ontwikkeling van kinderen van 0-6 jaar

Percentage 0-6 jarigen dat een taalaanbod krijgt

volgt in 2012

70%

2 Onderwijs Voorkomen schooluitval en onderwijsachterstand

Aantal vroegtijdig schoolverlaters

aug 2010 - juli 2011 85 85

Bron

1 Overzichten peuterspeelzalen (aantal leerlingen) en gemeentelijke basisadministratie 2

Toelichting

2

Onderwerp

Rapportage bureau Recht op Leren / Regionaal meld en coordinatiepunt.

Het aantal voortijdig schoolverlaters is in 2011 aanzienlijk gedaald. Dit is volgens Bureau Recht op Leren te danken aan een tweetal belangrijke activiteiten: het MBO spreekuur en/of preventiegesprekken op MBOlocatie en de actieve deelname in zorgadviesteams op scholen. We verwachten dat deze ontwikkeling zal stabiliseren.


04 Onderwijs Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting BegrotingBedragen x € 1.000,- 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Lasten 4.322 4.832 5.458 7.137 7.549 7.641Baten -791 -969 -1.672 -1.829 -1.885 -1.889Saldo vóór resultaatbestemming 3.530 3.862 3.786 5.309 5.664 5.752xx Dotaties / onttrekkingen aan reserves -139 0 0 0 0 0Saldo ná resultaatbestemming 3.391 3.862 3.786 5.309 5.664 5.752

Uitsplitsing raming naar producten41 Onderwijs 3.530 3.862 3.786 5.309 5.664 5.752Saldo vóór resultaatbestemming 3.530 3.862 3.786 5.309 5.664 5.752


4.5 Programma 5: Maatschappelijke ondersteuning


Destijds bij de invoering van de Wmo vond het Rijk deze decentralisatie van belang omdat de zorg onbetaalbaar werd. Nu we vijf jaar verder zijn komen we als lokale overheid tot de conclusie dat de kosten van de Wmo ook voor ons te hoog oplopen. Om dit te kunnen kenteren is een duurzame en zelfredzame samenleving nodig. Ook andere wetten kiezen deze insteek. Met de nieuwe Beleidsnota WMO 2012-2015; Samen veranderen is de landelijk ingezette kanteling van de WMO ook lokaal in beleid vertaald. Het raadsprogramma Maatschappelijke Ondersteuning bestaat naast algemeen beleid rondom zorg en welzijn uit de vijf thema’s (waarin de negen prestatievelden zijn verwerkt). Onze inwoners vragen we actief bij te dragen aan oplossingen. Met als uitgangspunten dat niet meer het aanbod maar de vraag centraal staat en dat de oplossing (in het eigen netwerk) als eerste in beeld is. Vervolgens oplossingen vanuit algemene en collectieve voorzieningen. De professionele ondersteuning is er dan alleen in die gevallen waarin het (tijdelijk) niet anders kan en waarvoor we een vangnetfunctie vervullen. De WMO nota beschrijft de vernieuwing, de noodzakelijke kentering (Kanteling) in de samenleving. Deze beleidsperiode (2012-2015) benutten we om hiervoor het pad uit te zetten. Dit proces van kanteling laat zich niet vangen in kalenderjaren; het gaat immers om de zorg voor kwetsbare mensen binnen onze samenleving. Wel is in de nota een financieel meerjarenperspectief geschetst, zowel langs de lijn van de vijf thema’s, als langs de lijn van de voormalige prestatievelden. Afhankelijk van de inhoud van de nog te produceren uitvoeringsnotitie kunnen hier verschuivingen in aangebracht worden. De Beleidsnota WMO 2012-2015 Samen veranderen is opgezet vanuit ambities, die vervolgens zijn uitgewerkt in SMART-geformuleerde doelen. Deze doelen zijn op hun beurt weer in activiteiten te vertalen. De doelen overstijgen kalender- en begrotingsjaren. Bij de Jaarrekening zal ons college naast een financiële verantwoording, per thema telkenmale verantwoording afleggen over waar we op dat moment staan. Beleidskader - Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) - Besluit maatschappelijke ondersteuning - Verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning Gemeente Meppel - Beleidsnota WMO 2012-2015 Samen veranderen - Wet publieke gezondheid (Wpg) - Kadernota volksgezondheidsbeleid 2008-2011 ‘Gezond beleid door samenspel’ - Uitvoeringsnotitie Jeugd- en Middelengebruik ZEG NEE, D’AS OK! 2011-2016 Relaties met andere beleidsterreinen De maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is verweven met alle andere beleidsterreinen. In de nieuwe beleidsnota Wmo 2012-2015 ligt het accent op wijken en buurten. Daar moet een degelijke sociale infrastructuur ontstaan die het ‘meedoen’ van iedere Meppeler beoogt. Van inwoners wordt daarin een grote eigen inbreng gevraagd en professionele organisaties sluiten met hun werk bij deze ‘burgerdynamiek’ aan.

4.5.2 Wat willen we (per thema) bereiken?

THEMA SAMENLEVEN IN DORP OF WIJK (prestatieveld 1) Algemene doelstelling: We willen het gevoel dat mensen zich thuis voelen in hun wijk, buurt of dorp versterken Belangrijk is dat mensen zich thuis voelen in hun wijk. Dat ze zich verbonden voelen met hun wijk en dat ze zich betrokken voelen bij anderen in hun wijk die een helpende hand nodig hebben. Het begrip ‘thuis voelen’ wordt niet rechtstreeks gemeten en bestaat uit meerdere elementen die wel in onderzoeken gemeten worden. Om het doel SMART te kunnen formuleren schikken we ons naar deze elementen.

Prod. Portefeuille

Onderdelen Wet Maatschappelijke Ondersteuning (voor elk

prestatieveld een product) 70

t/m 79 Jansen


In 2014 is de score sociale samenhang minimaal weer terug op het niveau van 2009: 6.5 In 2014 helpt 76% van onze inwoners andere buurtbewoners In 2014 voelt 67% van onze inwoners zich niet eenzaam In 2014 is de score van de buurtbinding minimaal op hetzelfde niveau als dat van de

referentiegemeenten: 6.0 THEMA OPVOEDEN EN GROEIEN (prestatieveld 2) Algemene doelstelling: Alle kinderen in Meppel kunnen op een gezonde en veilige manier opgroeien Als samenleving hebben we oog voor kinderen en bieden we naar vermogen ondersteuning aan kinderen en ouders, als dat nodig is. Daarmee willen we het opvoeden gemakkelijker maken en zwaardere problemen voorkomen. Het zal duidelijk zijn dat we kinderen in Meppel graag zien opgroeien tot volwaardige en zelfredzame burgers. Daarvoor hebben we nodig een kindvriendelijke en een liefdevolle omgeving die meer behelst dan Wmo-doelstellingen alleen. Dat vraagt integraliteit om kansen voor kinderen en jongeren te optimaliseren. De leefstijl van jongeren is waar we de komende beleidsperiode in het bijzonder op in willen zetten. M.n. het middelengebruik en de toename van overgewicht onder jongeren.

In 2016 is het percentage tieners (16-) dat 7 of meer glazen alcohol drinkt tijdens de weekenddagen, gedaald naar 20%

In 2016 is het percentage jongeren tussen de 16 en 18 jaar dat 7 of meer glazen alcohol drinkt tijdens de weekenddagen, gedaald naar 32%

In 2016 is het percentage jongeren dat cannabis gebruikt gedaald naar 4% In 2016 is het aantal jongeren met overgewicht en obesitas gestabiliseerd op 9%

THEMA VRIJWILLIGE INZET EN MANTELZORG (prestatieveld 4) Algemene doelstelling (vrijwilligers) Meppel wordt een krachtige samenleving als het gaat om vrijwillige inzet We zoeken naar manieren om talenten van mensen te koppelen met een mogelijke vraag en we zoeken naar manieren om de vrijwillige inzet aantrekkelijker te maken. Onze inzet is vooral gericht op het scheppen van een klimaat waarin vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties goed kunnen gedijen. Met vrijwilligersorganisaties gaan we kijken hoe kwetsbare mensen bij hun activiteiten te betrekken, zodat deze volwaardig mee kunnen doen. Ook helpen we de organisaties bij het anders inrichten van de vrijwillige inzet om onder andere tegemoet te komen aan de eisen die vrijwilligers van nu stellen. Eenzelfde veranderomslag kan ten aanzien van een ledengroei: met welk nieuw en flexibel aanbod kan de organisatie zorgen voor meer aanwas?

In 2014 doet 30% van de Meppelers vrijwilligerswerk In 2014 doet 35% van de Meppeler organisaties mee aan de maatschappelijke stages In 2016 zijn er in Meppel drie nieuwe voorbeelden van een geslaagde samenwerking tussen

professionele en informele organisaties ten behoeve van kwetsbare groepen Algemene doelstelling (mantelzorg) Mantelzorgers kunnen het mantelzorgen volhouden zonder dat ze overbelast raken Dankzij mantelzorg kunnen patiënten of mensen met andere problemen langer in de gezins- en thuissituatie blijven wonen. Ook zullen ze minder snel een beroep hoeven doen op professionele zorg. Van de andere kant is het zo dat het beroep dat op de mantelzorger wordt gedaan wel binnen aanvaardbare grenzen moet blijven. De draagkracht van de mantelzorger speelt hierin mee. De voorzieningen moeten afgestemd zijn op deze opgave. Van groot belang is dat de bekendheid met de ondersteuningsmogelijkhedengoed is.

In 2014 is het percentage mantelzorgers dat zich overbelast voelt gedaald naar 35% In 2014 is het percentage mantelzorgers dat aangeeft volledig onbekend te zijn met de

ondersteuning stabiel gebleven


THEMA MEEDOEN (prestatievelden 3, 5 en 6) Algemene doelstelling: Iedereen kan langer zelfstandig blijven en meedoen dankzij eigen kracht en vermogens, de steun van de sociale omgeving en waar nodig die van de gemeente Mensen zijn in de toekomst meer aangewezen op zichzelf en op elkaar. Niet alleen omdat de wet zich zo ontwikkelt maar omdat mensen het waardevol en prettig vinden en omdat het iets toevoegt aan de kwaliteit van het leven. Het is belangrijk dat mensen dat ervaren. Voor iedereen is het hebben van een sociaal netwerk belangrijk. Het is verstandig om je hiervan bewust te zijn en om het netwerk, ook in de tijden dat het goed gaat, op te bouwen, te onderhouden en te verstevigen. In de oudere levensfase zijn gezonde sociale netwerken voor ondersteuning van groot belang, maar soms moeten mensen door incidenten in de persoonlijke leefsfeer hier zelfs eerder een beroep op doen.

In 2015 is de kwaliteit van de Kanteling van het loket bewaard gebleven In 2015 is 60% van de cliënten tevreden over de ondersteuning die het zelfstandig blijven

wonen bevordert In 2015 is 50% van de cliënten tevreden over de ondersteuning die het meedoen bevordert In 2015 zijn in Meppel drie nieuwe voorbeelden van activiteiten die de participatie van mensen

met een beperking in wijken en buurten bevordert THEMA PREVENTIE, OPVANG EN ZORG (prestatievelden 7, 8 en 9) Algemene doelstelling Handhaven van de bestaande preventie en het vangnet Dit is het enige thema dat niet van SMART doelstellingen is voorzien Wij willen dat in wijken en buurten eerder problemen worden opgemerkt en aangepakt. Bij de cijfers van opvang en zorg zou dit in eerste instantie kunnen leiden tot groei. Daarentegen zou dan in de toekomst een dalende lijn moeten ontstaan. Als strategisch doel willen we niet noemen “verhogen van de opvang”. Vandaar dat we geen ambitie formuleren. Door regelmatig overleg met betrokken instellingen houden we wel vinger aan de pols. Het is belangrijk dat kwetsbare inwoners (en hun kinderen) snel passende ondersteuning krijgen, met name binnen de andere thema’s. Daarmee kunnen zwaardere problemen en de inzet van veelal dure zorg voorkomen worden. En daar liggen ook mogelijkheden voor signalering, preventie en (mantelzorg)ondersteuning. Daar ligt de hulp dichtbij, worden mensen gezien en wordt er naar ze geluisterd. De directe omgeving kan dit oppakken. Zodra eventueel verleende specialistische zorg stopt doordat een mate van herstel is opgetreden, moeten ook deze mensen via de normale kanalen en in eigen omgeving hulp en participatiemogelijkheden aangereikt krijgen. Er blijft echter een groep die specialistische zorg nodig blijft houden. Vanwege de specifieke problemen en het isolement waarin mensen (dreigen te) verkeren is extra waakzaamheid geboden. Het actief benaderen van mensen en gezinnen via de erop af!-methode past hierbij. De verwachting is dat hierdoor minder een beroep gedaan hoeft te worden op gespecialiseerde vormen van professionele hulpverlening. Ook hier is gewenst: één gezin, één plan, één regisseur en een integrale benadering.


Doelen/Activiteiten

THEMA SAMENLEVEN IN DORP OF WIJK (prestatieveld 1)

We willen het gevoel dat mensen zich thuis voelen in hun wijk, buurt of dorp versterken

- We ondersteunen initiatieven binnen buurten of op straatniveau die de buurtbetrokkenheid vergroten.

- Bij buurtbewoners die opvallen door het niet-meedoen ten gevolge van problemen wordt de erop af!-methode ingezet

- De sociaal werker helpt met de opbouw en het herstel van het sociale netwerk en het contact met de buurt.

- Met partners voorbereiden hoe netwerken te ontwikkelen voor/met kwetsbare mensen. - Bij de bouwopgaaf willen we meer rekening houden met Wmo-doelstellingen:

• Ontmoetingsgericht bouwen in wijken en buurten: zo bouwen dat ontmoeting tussen uren en het ontstaan van sociale netwerken gestimuleerd wordt; • Vormen van woonservice realiseren, vanuit een beter beeld van de behoefte;


Doelen/Activiteiten

• Toepassing van alarmering en domotica (huiselijke elektronica); • Voorbereiding van een planologische regeling voor mantelzorg.; • Het ondersteunen van particuliere initiatieven van gemeenschappelijk wonen, met mogelijk een vorm van zorg eraan gekoppeld.

- Sommige zaken vragen een meerjarige aanpak en worden ook nog bekeken in het kader van de nog op te stellen woonvisie en structuurvisie.

THEMA OPVOEDEN EN GROEIEN (prestatieveld 2)

Alle kinderen in Meppel kunnen op een gezonde en veilige manier opgroeien.

- Herijken formule CJG n.a.v. een evaluatie in 2012. - Versterken van de maatschappelijke en bestuurlijke jeugdparticipatie - Inzet van preventieve instrumenten zoals het JOGG-project en Makkluk Zat en handhaving - In geval van noodzakelijke zorg/ondersteuning: één gezin, één plan, één regisseur THEMA VRIJWILLIGE INZET EN MANTELZORG (prestatieveld 4)

Meppel wordt een krachtige samenleving als het gaat om vrijwillige inzet

- Voor de uitvoering van dit thema heeft WMW een opdracht. In 2013 worden diverse activiteiten uitgevoerd om de vrijwillige inzet te vergroten. Zoals meer bemiddelingen door de vrijwilligersvacaturebank, uitvoeren van het onderzoek Digimon, trainingen op het gebied van werving en behoud vrijwilligers.

- Ondersteuning en begeleiding van organisaties bij het creëren van maatschappelijke stageplekken. Stimuleren inzet van bedrijven bij onder andere ‘NL Doet’.

Mantelzorgers kunnen het mantelzorgen volhouden zonder dat ze overbelast raken

- Informatie en voorlichting aan organisaties/netwerkpartners. Informatieavonden/trainingen voor mantelzorgers. Activiteiten in de buurt gericht op contact en beleving voor het vergroten van het sociaal netwerk.

- Voorbereiding van een planologische regeling voor mantelzorg THEMA MEEDOEN (prestatievelden 3, 5 en 6)

Iedereen kan langer zelfstandig blijven en meedoen dankzij eigen kracht en vermogens, de steun van de sociale omgeving en waar nodig die van de gemeente

- In 2013 vindt een cliënttevredenheidsonderzoek plaats. - Verstrekken van collectieve en individuele voorzieningen die cliënten in staat stellen om

mee te doen aan de maatschappij en zelfstandig te blijven wonen. - Voorbereiding op transitie ondersteunende begeleiding WBZ-Wmo THEMA PREVENTIE, OPVANG EN ZORG (prestatievelden 7, 8 en 9)

Handhaven van de bestaande preventie en het vangnet

- Zorg voor opvang daken thuislozen en verslaafden door centrumgemeenten - Onderhouden van netwerk voor openbare geestelijke gezondheidszorg (Oggz) met

regiogemeenten - Toepassen van de methode één gezin, één plan, één regisseur - Monitoren hoe het met onze inwoners gaat d.m.v. de prestatiecijfers van het OGGz-

netwerk, een bespreking met de GGD en cijfers uit ander onderzoek.


Onderwerp Doel Indicator Peiljaar JR2011 B2013

Participatie en ondersteuning - De negen prestatievelden zijn ondergebracht in vijf thema's 1 Samenleven in wijk en

dorp Meer Meppelers zetten zich in voor versterking van de sociale samenhang in hun leefomgeving

score sociale kwaliteit

2009 6,5 6,5

2 Opvoeden en opgroeien Alle kinderen en jongeren in Meppel groeien op in een veilige en liefdevolle omgeving en hebben de ruimte om zich optimaal te kunnen ontwikkelen en mee te kunnen doen.

ranglijst van Kinderen in Tel

2010 143 216


3 Mantelzorg en vrijwilligers

Mantelzorgers kunnen het volhouden zonder dat ze overbelast raken en Meppel heeft een gezond verenigingsleven dat zich maatschappelijk betrokken voelt

Percentage mantelzorgers dat zich overbelast voelt Percentage inwoners dat zich vrijwillig inzet.

2009

45,8%

43,2%

35%

33%

4 Meedoen Bewoners met een beperking nemen deel aan de samenleving dankzij hun eigen kracht en vermogens, de steun van de sociale omgeving en (in de laatste plaats) die van de gemeente

De totaalscore die een gekantelde dienstverlening meet

2010 11,7 nvt

5 Preventie, opvang en zorg

Kwetsbare inwoners (en hun kinderen) krijgen snel passende ondersteuning

volgt in 2012

nvt

Bron

1 Burgerbelevingsonderzoek 2012 (wordt niet gemeten in 2013) 2 Kinderen in Tel 3 Digimononderzoek vrijwilligers 2009 en Burgerbelevingsonderzoek 2009 (publ 2010) 4 Basisbenchmark 2010 (publ apr 2011) Toelichting 1 De score sociale kwaliteit is een score waarin informatie over de sociale omgang in wijken

tussen mensen gebundeld wordt. Het benchmarkgemiddelde is 6,8 2 KIT kijkt naar 12 indicatoren, bv zuigelingensterfte, kinderen voor de rechter, in

achterstandswijken, jeugdzorg etc. Onderaan op plaats 431 staat de beste gemeente van NL, bovenaan op plaats 1 de slechtste (Rotterdam). Ter vergelijking, Hoogeveen staat op plaats 27 en Steenwijk op plaats 162.

4 De score van gemeenten in een vergelijkbare grootte klasse is 8,4 en het benchmarggemiddelde is 8,6. Dit item wordt niet meer gemeten in de benchmark en is daarom niet meer leverbaar. De gekantelde werkwijze is ingevoerd. Getracht wordt om in 2013 tot een nieuwe indicator te komen.

5 Bij dit thema is het monitoren van belang: trends in soorten problematiek, verbetering van het signaleren. Hier is moeilijk ambitie op te formuleren want het signaleren leidt in 1e instantie tot een toename.

4.5.5 Wat mag het kosten

05 Maatschappeliljk ondersteuning Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting BegrotingBedragen x € 1.000,- 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Lasten 11.215 10.190 10.427 9.937 9.826 9.897Baten -1.769 -541 -491 -491 -491 -491Saldo vóór resultaatbestemming 9.446 9.649 9.936 9.445 9.334 9.405xx Dotaties / onttrekkingen aan reserves 53 -102 0 0 0 0Saldo ná resultaatbestemming 9.499 9.547 9.936 9.445 9.334 9.405

Uitsplitsing raming naar producten70 Volksgezondheid 292 418 349 342 342 34271 Sociale samenhang 1.443 1.502 1.159 1.195 1.153 1.23972 Prevent. onderst. jeugdigen 1.250 2.043 1.667 1.465 1.409 1.39473 Info, advies en cliëntondersteuning 200 227 522 517 514 51474 Mantelzorg en vrijwilligerswerk 298 263 369 366 364 36475 Bevord. deelname maatschappelijk verkeer 438 450 619 611 605 60576 Verlenen individuele voorzieningen 5.486 4.687 5.125 4.822 4.822 4.82277 Maatschappelijke opvang 3 3 64 64 64 6478 Openb. geestelijke gezondheidszorg 27 47 41 41 41 4179 Verslavingsbeleid 10 11 21 21 21 21Saldo vóór resultaatbestemming 9.446 9.649 9.936 9.445 9.334 9.405


4.6 Programma 6: Kunst, cultuur, recreatie en toerisme


Onder het programma kunst, cultuur, recreatie en toerisme vallen alle culturele activiteiten, kunstuitingen en activiteiten onder de brede noemer recreatie en toerisme waar onze gemeente mee verbonden is. De Bibliotheek, Schouwburg Ogterop, Stichting Scala, Cultureel Centrum De Plataan en verschillende andere culturele partners komen in dit raadsprogramma beleidsmatig aan de orde. Beleidskader - Toeristisch Recreatief Ontwikkelingsplan (TROP) - Kadernota cultuur: “Verbinden en verankeren – 2009-2012” - Sociaal Economische Visie & Agenda - Beleidskader bibliotheekwerk Voor schouwburg Ogterop is het kader in hoofdlijn beschreven in het bedrijfsplan 2011-2014. Beleidsmatig is in de raadsvergadering van 16 juni 2011 besloten nog niet over te gaan tot verzelfstandiging. De komende periode wordt ingezet op de ontvlechting van schouwburg Ogterop van de gemeentelijke organisatie. Een externe tweede toets in 2013 maakt deel uit van dit project. Voor het voorjaar 2013 staat de definitieve besluitvorming gepland over de verzelfstandiging. Indien niet tot verzelfstandiging wordt overgegaan staan verdere verbetering van de bedrijfsvoering en benutting van de commerciële mogelijkheden van het gebouw centraal.

Relaties met andere beleidsterreinen Cultuur is een waarde op zich maar ook een middel om andere doelen te bereiken, zoals een aantrekkelijk woon-, werken toeristisch klimaat. Daarnaast is kunst en cultuur en een goed ontwikkeld beleid op dat gebied, de laatste jaren van steeds grotere waarde gebleken ten aanzien van de economie. Het raakvlak met dit terrein en het uitnutten hiervan krijgt steeds meer aandacht. Toerisme heeft vooral raakvlakken met de terreinen citymarketing, openbare ruimte, evenementenbeleid en de binnenstadsvisie. U treft dit vooral aan onder de raadsprogramma’s 8, 9 en 10.


Algemene doelstelling Een cultureel en recreatief aantrekkelijk Meppel voor inwoners en bezoekers. Voor de onderdelen Kunst en Cultuur en Recreatie en toerisme zijn aparte doelen geformuleerd. Kunst en cultuur bezitten een hoge intrinsieke waarde op zich. Mensen ontlenen veel plezier en ontspanning aan de beleving ervan en de sector dient daarmee een maatschappelijk belang. Daarnaast levert kunst en cultuur vanuit economisch oogpunt een belangrijke toegevoegde waarde. Het is een belangrijk aspect met het oog op het realiseren en in stand houden van een aantrekkelijke woon-, werken recreatieve omgeving. Recreatie en toerisme is landelijk en regionaal een economische sector, die al jarenlang een sterke groei doormaakt en goede ontwikkelperspectieven worden toegekend. Middels een gevarieerd aanbod van activiteiten en voorzieningen willen we zoveel mogelijk bewoners en bezoekers aan de stad binden. Een goede focus, voldoende onderscheidend vermogen en het beter onder de aandacht brengen van de mogelijkheden is noodzakelijk om de concurrentie het hoofd te bieden. Hierin wordt samengewerkt met citymarketing Meppel. Samenwerking Samenwerking en verbinding tussen culturele en/of recreatieve instellingen onderling en de samenleving is in toenemende mate van belang in deze tijd van bezuinigingen. Ook samenwerking in de regio is een uitgangspunt die we op veel terreinen willen laten terug komen. Door deze samenwerking wordt Meppel ook goed gepositioneerd in de regio. Naast efficiëntie willen we door samenwerking de culturele en recreatieve diversiteit in de gemeente zoveel mogelijk behouden en (cultuur)toerisme versterken.

Prod. Portefeuille

Onderdelen

Kunst en Cultuur Recreatie en Toerisme Schouwburg Ogterop

44 45 48

Jansen



Doelen/Activiteiten

Algemeen

Bevorderen interne samenwerking

Kunst en cultuur: Met de voorbereiding en de regievoering op de activiteiten in het kader van de culturele gemeente van Drenthe wordt de samenwerking tussen de verschillende beleidsterreinen versterkt:

- Intensieve samenwerking tussen verschillende beleidsvelden zoals kunst en cultuur, citymarketing en recreatie en toerisme

Evenementen: Door het opstellen van een (vast te stellen) evenementenbeleid in 2012 heeft de gemeente de regie op de organisaties van evenementen en is het mogelijk om op een transparante en eenduidige manier vergunningsaanvragen te beoordelen:

- Regie op en implementatie van het evenementenbeleid - Versterking samenwerking tussen organisaties en verschillende beleidsterreinen (kunst

en cultuur, sport, recreatie en toerisme) Kunst en Cultuur

Kunst en cultuur

Scala: - Inhoudelijke opdracht aan Scala n.a.v. motie Perspectiefnota 2011-2015 van juni 2011 - Subsidieovereenkomst Scala m.i.v. 2013

CCM De Plataan: 2013 wordt een overgangsjaar van de bestaande structuur naar de nieuwe invulling van CCM De Plataan. Het grootste deel van 2013 zal dan ook in het teken van de volgende punten:

- Uitvoering herstructurering CCM De Plataan naar aanleiding van de besluitvorming in 2012

- In praktijk brengen van de nieuwe structuur en dit waar nodig vertalen in nieuwe contracten en overeenkomsten

Bevorderen lezen en cultuureducatie

Bibliotheek Meppel/Nijeveen: - Regie op beleidskader bibliotheekwerk - Project ‘Bieb op school’: intensieve samenwerking met voorschoolse voorzieningen en

basisscholen - Voortzetting van het project ‘Boekstart’ voor kinderen van 0 tot en met 2 jaar en hun

ouders Handhaven en verbeteren doelstellingen publieksbereik en dienstverlening

Hervormingen huisvesting bibliotheken Meppel en Nijeveen moeten leiden tot vrijvallende bibliotheekruimte in Meppel en Nijeveen. Zo komen middelen beschikbaar voor de versterking van de inhoudelijke functies en bedrijfsvoering van de bibliotheek.

Impuls culturele evenementen

Extra (culturele) evenementen in het kader van de culturele gemeente van Drenthe, theaterjaar 2013-2014:

- Actieve betrokkenheid van de burgers door eigen invulling te geven aan het cultureel programma

- Burgerparticipatie door versterking samenwerking tussen culturele instellingen onderling, met de burgers en met het bedrijfsleven door hun bijdrage aan het cultureel programma

Bevorderen van cultuurbezoek

Schouwburg Ogterop: - Goede programmering en profilering van Schouwburg Ogterop - Samenwerking binnen de sector in Drenthe - Cultureel aanbod en kennismaking met theater versterken in samenwerking met

culturele instellingen, lokale ondernemers en onderwijs Afhankelijk van de definitieve besluitvorming over de verzelfstandiging, wordt overgegaan tot uitvoering.


Doelen/Activiteiten

Bevorderen samenwerking rond cultuur

Kunst en cultuur: - Bevordering samenwerking Ogterop, bibliotheek en Scala (C3) - Bevordering samenwerking tussen de creatieve sector en het bedrijfsleven in Meppel

(Platform Cultuur) Recreatie en Toerisme

Bevorderen (regionale) samenwerking

Recreatie en Toerisme: - Profilering van Meppel in de regio via netwerken in Kop van Overijssel, Zwolle-Kampen

netwerkstad en Drenthe - Samen met ondernemers (in regionaal verband) aanbieden van (dag)arrangementen - Inzetten op een aantrekkelijk hoofdwinkelgebied ten behoeve van de dagrecreant

Stimuleren van evenementen

Evenementen: - Inzetten op meerdaagse evenementen - Onderlinge samenwerking tussen evenementen organisaties stimuleren voor efficiëntie,

kwaliteit en professionaliteit Bevorderen gastvrije ontvangst

Recreatie en Toerisme: Investeren in een bruisend en aantrekkelijk hoofdwinkelgebied moet resulteren in een langer verblijf in Meppel van de dagrecreant. Belangrijk hierbij is een gastvrije eerste kennismaking:

- Mogelijkheden om achteraf te betalen bij parkeervoorzieningen stimuleren - Billboards en evenementenframes langs invalswegen - Inventarisatie adequate parkeervoorzieningen ten behoeve van campers

Bevorderen recreatief bezoek en verblijf

Recreatieve verblijfsvoorzieningen: Meppel is in toenemende mate in trek bij de vaarrecreant en de camperaars. Daarbij zijn de volgende punten van belang:

- Realiseren van aanpassing en uitbreiding van het aantal voorzieningen (stroom en sanitair) ten behoeve van de recreatievaart

- Begeleiden van ondernemersinitiatieven voor een toename van accommodaties, zoals een hotel, groepsaccommodatie, recreatiebungalows en camperplaatsen

- Onderzoek structurele sanitaire voorziening t.b.v. recreatievaart en evenementen in het centrum (Bleekerseiland/Stoombootkade) i.v.m. aflopende huurovereenkomst per 15 september 2013 met Grolsch over plaatsing sanitaire units in vaarseizoen

- Faciliteren stadsgidsen (stadswandelingen)

Bevorderen recreatie vanuit huis

Er is toenemende behoefte om vanuit huis te recreëren. Dit blijkt uit de rapporten Poorten Zuidwest Drenthe (mei 2012) uitgevoerd in opdracht van het Recreatieschap en Feiten en Cijfers: Vrijetijdseconomie Drenthe (juni 2012) van Provincie Drenthe en het onderzoek Recreatief varen in Drenthe (juli 2011) van Grontmij:

- Recreatieve routes en netwerken stimuleren voor goede ontsluiting vanuit het centrum van de stad naar het buitengebied

- Onderzoek aanpassen bewegwijzering - Digitale informatieborden centrum en NS station (bekostigd door Recreatieschap

Drenthe) - Verbetering land/waterknooppunten Rogat en Kalkovens (bij de sluis), indien budgettair

haalbaar




1 Cultuur Cultuureducatie stimuleren niet beschik-baar

2 Cultuur Cultuurparticipatie stimuleren

niet beschik-baar

Er zijn geen registraties die aansluiten bij deze doelen.

In de contractbesprekingen zullen deze doelen verder uitgewerkt worden.

Onderwerp


06 Kunst, cultuur, recreatie en toerisme Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting BegrotingBedragen x € 1.000,- 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Lasten 4.521 4.590 4.560 4.129 3.683 3.626Baten -1.044 -1.209 -1.211 -1.211 -1.166 -1.166Saldo vóór resultaatbestemming 3.477 3.381 3.350 2.919 2.517 2.460xx Dotaties / onttrekkingen aan reserves -60 0 0 0 0 0Saldo ná resultaatbestemming 3.416 3.381 3.350 2.919 2.517 2.460

Uitsplitsing raming naar producten44 Kunst en cultuur 1.931 1.812 1.836 1.610 1.205 1.17645 Recreatie en toerisme 450 480 362 331 311 31148 Schouwburg 1.096 1.089 1.152 977 1.001 973Saldo vóór resultaatbestemming 3.477 3.381 3.350 2.919 2.517 2.460


4.7 Programma 7: Sport en bewegen


Onder dit programma vallen alle activiteiten die te maken hebben met sport en bewegen, inclusief de verschillende sportaccommodaties die onze gemeente rijk is. Beleidskader - De Sportnota “Meer doen met sport in Meppel 2007 – 2010” - Nota accommodatiebeleid - Gemeentelijk subsidiebeleid Relaties met andere beleidsterreinen Sport brengt mensen bij elkaar en bevordert de sociale samenhang en de integratie van bevolkingsgroepen. Bovendien bevordert het sporten een gezonde levensstijl. Sport staat daarom nauw in verband met beleidsterreinen als gezondheid, onderwijs, vrijwilligerswerk, integratie en participatie, jeugd en evenementen. Sport in de buurt draagt in het bijzonder bij aan sociale samenhang in de wijk en gezamenlijk sporten is een indicator voor sociale samenhang. Een duidelijke relatie ligt er dan ook met het onderwijs en de verschillende prestatievelden uit de WMO (raadsprogramma’s 4 en 5).


Algemene doelstelling Alle inwoners van Meppel gezond en vitaal Alle inwoners van Meppel moeten de mogelijkheid hebben om deel te nemen aan sporten/of beweegactiviteiten. Dit draagt bij aan een goede gezondheid en vitaliteit. Daarnaast bevordert het de sociale samenhang en integratie. Deze doelstelling is vertaald in 3 doelen: - Gezondere jeugd

Vooral bij jongeren is het voorkomen van bewegingsarmoede en het terugdringen van overgewicht een belangrijk aandachtsveld.

- Sportverenigingen een grotere rol laten spelen bij uitvoering gemeentelijke doelstellingen.

Sportverenigingen spelen een rol bij de uitvoering van gemeentelijke doelen. Zij zijn een belangrijke schakel in het bevorderen van de sociale samenhang.

- Samenwerking tussen sportverenigingen stimuleren

Er wordt gestreefd naar een nauwe(re) (onderlinge) samenwerking met/tussen sportverenigingen. Ontwikkelingen - Verzelfstandiging beheer en exploitatie sporthal De Eendracht, sportpark Tussenboerslanden en

recreatieplas Met de korfbalvereniging DOS’46 wordt gekeken naar de mogelijkheid om de exploitatie van sporthal De Eendracht aan de vereniging over te dragen. Hierbij zal ook de exploitatie van het sportpark en de recreatieplas worden betrokken. Mocht de overdracht aan de korfvereniging niet mogelijk zijn, dan wordt de mogelijkheid onderzocht om alle Nijeveense sportvoorzieningen onder te brengen in een Nijeveense beheersstichting. Dit moet dan gaan leiden tot de gewenste bezuiniging.

- Verdere verzelfstandiging Stichting Zwembad Meppel

Stichting Zwembad Meppel (SZM) wil meer ruimte voor ondernemen. Dit pleit voor een verdere verzelfstandiging. Dit zal in 2013 met SZM worden besproken in combinatie met de nieuwe exploitatieovereenkomst die in 2015 in werking treedt.

- Onderzoek haalbaarheid sportbedrijf

Het onderzoek naar de mogelijkheid om te komen tot een sportbedrijf komt in 2013 tot uitvoering.

Prod. Portefeuille

Onderdelen Beheer en exploitatie sportaccommodaties Sport- en speldeelname

46 47 De Vos


- Overdracht gemeentelijk kunstgrasveld aan Meppeler Hockeyvereniging (MHV) In 2011 is het korfbalkunstgrasveld op sportpark Koedijkslanden gerealiseerd. Het gemeentelijke kunstgrasveld wordt nu alleen door MHV gebruikt. Overdracht van het veld aan MHV wordt overwogen. Dit vergroot de betrokkenheid van de vereniging bij haar accommodatie en kan daarnaast leiden tot verlaging van de kosten.


Doelen/Activiteiten

Gezondere jeugd

- Impulsen NASB en Combinatiefuncties Meppel neemt deel aan de impulsen NASB en Combinatiefuncties. De uitvoering is in handen van SportDrenthe. Eind 2013 loopt de overeenkomst met SportDrenthe af. De mogelijkheden tot voortzetting worden onderzocht.

- Jongeren op gezond gewicht

Meppel is JOGG-gemeente. De activiteiten in het kader van JOGG richten zich vooralsnog op de wijk Koedijkslanden. Met de opgedane ervaringen kunnen de activiteiten verder over Meppel worden uitgerold.

Sportverenigingen een grotere rol laten spelen bij uitvoering gemeentelijke doelstellingen

- Betaalbare sportaccommodaties Sportverenigingen besteden een belangrijk deel van hun inkomsten aan het gebruik van veelal gemeentelijke sportvoorzieningen. Zij hebben dan ook baat bij betaalbare accommodaties. Dit kan worden bereikt door optimalisatie van het gebruik en het reduceren van de kosten. De sportverenigingen kunnen hierin een belangrijke rol spelen.

- Herstructurering Sportsubsidies

De meeste sportverenigingen komen in aanmerking voor één of meerdere subsidies. In het kader van de herstructurering zullen de effecten van de subsidies tegen het licht worden gehouden. De doelmatigheid speelt een rol.

Samenwerking tussen sportverenigingen stimuleren

- Harmonisatie sporttarieven De verschillen tussen de tarieven voor de binnen- en buitensport zijn groot. De harmonisatie moet de verschillen terugdringen en daarnaast leiden tot een structurele bezuiniging.



1 Sport Stimuleren van de breedtesport onder de hoogste groepen van de basisschooljeugd

Percentage dat voldoet aan de Norm Gezond Bewegen (8-12 jaar)

2010 31% 31%

2 Sport Stimuleren van de breedtesport onder volwassenen jonger dan 55

Percentage dat voldoet aan de Norm Gezond Bewegen volwassenen

2010 49% 49%

3 Sport Stimuleren van de breedtesport ouder dan 55

Percentage dat voldoet aan de Norm Gezond Bewegen 55+

2010 48% 48%

Bron

1 Bron2 Bron Nulmeting Sport en bewegen Meppel volwassenen 20103 Bron Nulmeting Sport en bewegen Meppel volwassenen 2010

Toelichting

1 Toelichting2 Toelichting3 Toelichting

Nulmeting Sport en bewegen NASB jeugd 2010

Onderwerp

Het landelijk gemiddelde is 27%Drenthebreed is het percentage 41%Drenthebreed is het percentage 44%



07 Sport en bewegen Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting BegrotingBedragen x € 1.000,- 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Lasten 3.492 3.419 3.582 3.689 3.496 3.502Baten -1.099 -879 -824 -763 -761 -761Saldo vóór resultaatbestemming 2.393 2.540 2.758 2.926 2.735 2.741xx Dotaties / onttrekkingen aan reserves -199 0 0 0 0 0Saldo ná resultaatbestemming 2.194 2.540 2.758 2.926 2.735 2.741

Uitsplitsing raming naar producten46 Sportaccommodaties 1.603 1.783 2.107 2.468 2.377 2.38247 Spel- en sportdeelname 790 757 651 457 358 359Saldo vóór resultaatbestemming 2.393 2.540 2.758 2.926 2.735 2.741


4.8 Programma 8: Ontwikkeling openbare ruimte


Prod. Portefeuille

Onderdelen Ontwikkeling van de openbare ruimte Kwaliteitsbeheer ruimte (bouwen en milieu)

49 50 Dohle/de Vos

Onder het programma Ontwikkeling openbare ruimte vallen ruimtelijke visies, het opstellen van stedenbouwkundige plannen en beeldkwaliteitsplannen, bestemmingsplannen en een diversiteit aan planvorming rondom de ruimtelijk-economische ontwikkelingen in Meppel. Bij dit laatste gaat het onder meer om verkeer en mobiliteit, woonvisie en woningbouwprogrammering. Tevens valt het gedeelte van de uitvoering van het omgevingsrecht (Wabo) dat te maken heeft met bouwen binnen dit programma. Beleidskader

- Wet ruimtelijke ordening (Wro) - Besluit ruimtelijke ordening - Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) - Woningwet - Wet Modernisering Monumentenzorg (Momo) - Amvb bodemenergie - Bestemmingsplannen - Stedenbouwkundige visies - Gemeentelijk verkeer en vervoerplan (2012) - Parkeerbeleid - Woonplan Meppel (herzien) - Omgevingsvisie Drenthe - Bouwbeleidsplan en Welstandsnota - Archeologische beleids- en advieskaart - Cultuurhistorische verkenning en analyse - Kadernota toezicht & handhaving en nota prioriteitsstelling toezicht & handhaving Relatie met andere beleidsterreinen Dit programma heeft sterke relaties met programma’s 9 Beheer openbare ruimte en 10 Economische en Grondzaken. Dit komt omdat het ruimtelijk beleid van dit programma in de andere programma’s een uitwerking krijgt. Maatschappelijke ontwikkeling en economische activiteiten vragen om een ruimtelijke inpassing.


Algemene doelstelling: Een leefklimaat waarin bewoners en bedrijven een prettige woon- en werkomgeving vinden Om deze doelstelling te realiseren zijn er 6 doelen geformuleerd voor dit programma: - Optimaliseren van de bereikbaarheid

Meppel moet goed bereikbaar zijn per eigen en per openbaar vervoer - Optimaliseren van de leefbaarheid

Ruimtelijke planning en waken over de kwaliteit van de gebouwde omgeving dragen bij aan de leefbaarheid. Een leefbare stad krijg je mede door reductie van parkeer en verkeersoverlast.

- Optimaliseren van de verkeersveiligheid

Verkeersonveilige situaties willen we zoveel mogelijk oplossen. - Het verduurzamen van bestaande particuliere woningen

Door verduurzaming van de bestaande woningvoorraad bevorderen we energiebesparing en een schonere leefomgeving.

- Verbinden provinciale en regionale/lokale doelen en middelen

Met name op het gebied van vervoer over water is veel afstemming met de provincie. Meppel is aangewezen als blueport waardoor gestreefd naar verder ontwikkeling van de havenontwikkeling.


- Invulling van de (nieuwe) verantwoordelijkheid van gemeenten voor landelijk gebied Een vitaal platteland behouden Verantwoordelijkheden voor landschap en cultuurhistorie, sociaal economische vitalisering en natuur buiten de ecologische hoofdstructuur draagt de provincie over naar de gemeenten. De colleges hebben daarom besloten een agenda op te stellen. De Agenda beoogt door regionale samenwerking een vitaal platteland te behouden. Door leren van elkaar en een regionale afweging kunnen we dit efficiënter.

Ontwikkelingen - Structuurvisie

We ontwikkelen een Structuurvisie die een strategisch kader is voor de ruimtelijke planning voor de lange termijn. Een bijbehorend Uitvoeringsprogramma (financieel) geeft antwoord geeft op de vragen hoe en met welke inzet van middelen en instrumenten de doelen bereikt kunnen worden. Er zijn in het najaar van 2012 interactieve bijeenkomsten met de raad en de Meppeler Samenleving gepland. Doel is om in 2013 de structuurvisie vast te stellen.

- Uitvoering Omgevingsvisie

De provincie Drenthe gaat voor alle thema’s (zowel stad als landelijk gebied) uit haar Omgevingsvisie per regio een Gebiedsagenda maken. Daaraan worden ook alle provinciale middelen gekoppeld. In 2012 is dit proces gestart, waarbij provincie en de 5 gemeenten in Zuidwest Drenthe samen optrekken.

- Kwaliteitsbeheer openbare ruimte

Als gevolg van de economische crisis stagneert de bouwproductie. Niettemin zijn er in Meppel voldoende nieuwbouwprojecten in de planning. Het is afwachten in welk tempo de vergunningaanvragen zullen binnenkomen. Er is wel een tendens merkbaar naar meer vergunningen voor kleinere verbouwingen en vergunningsvrij bouwen. Hierdoor verwachten we geen reductie in het aantal ingediende verzoeken om een omgevingsvergunning of verzoeken om het bestemmingsplan te wijzigen.


Doelen/Activiteiten

Optimaliseren van de bereikbaarheid

- Structuurvisie

Optimaliseren van de leefbaarheid

- het opstellen van woonbeleid Het betrekken van woonconsumentenorganisaties bij het woonbeleid, nieuwbouw en de woonomgeving. Dit gebeurt door regulier overleg en het laten participeren bij het opstellen van nieuw beleid.

- cultuurhistorische verkenning De cultuurhistorische verkenning voor geheel Meppel die inzicht biedt in en beleidskaders geeft voor het aanwezige culturele erfgoed wordt vertaald in bestemmingsplannen en de welstandsnota

- actualiseren welstandsnota In 2013 wordt de welstandsnota voor de binnenstad en het omliggende centrumgebied geactualiseerd en digitaal gemaakt.

- Gebiedsontwikkeling Afronding bestemmings- / wijzigingsplannen voor Danninge Erve Zuid en de herontwikkeling Kromme Elleboog, Kinkhorststraat, Het Vledder, Koeberg Zuid

Optimaliseren van de verkeersveiligheid

- het opstellen van verkeersbeleid

Het verduurzamen van bestaande particuliere woningen

- Duurzaamheidsfonds Het doel is om circa 15 duurzaamheidsleningen te verstrekken in 2013 Het actief promoten van het instrument duurzaamheidslening

Verbinden provinciale en regionale/lokale doelen en middelen

Invulling van de (nieuwe) verantwoordelijkheid van gemeenten voor landelijk gebied

- Masterplan bodemenergie De Amvb Bodemenergie treedt naar verwachting op 1 januari 2013 in werking en biedt de mogelijkheid voor gemeenten om voor de (diepe) ondergrond een Masterplan op te stellen


Doelen/Activiteiten

en de zogenaamde interferentiegebieden aan te wijzen. Naast het optimaal gebruik van de bodem betekent dit ook inzetten op energiebesparing en CO2 –reductie. Dit gaan we met name doen in Nieuwveenselanden.

- Uitvoeringsprogramma Agenda platteland opstellen en uitvoeren Het visiedocument van de Agenda platteland is in 2012 vastgesteld. Het daaraan toegevoegde uitvoeringsprogramma ter vaststelling van de Agenda wordt ten uitvoer gelegd vanaf 2013.

Actueel ruimtelijk beleidskader Het project digitalisering en actualiseren van bestemmingsplannen wordt afgerond waarmee verouderde bestemmingsplannen voor eind 2013 worden vervangen door nieuwe.



1 Verkeer Optimaliseren van de bereikbaarheid

Reistijd naar voorzieningen (via rekenmodel)

vanaf 2012

beschik-baar

nog niet beschik-

baar

2 Verkeer Optimaliseren van de leefbaarheid

Beleving verkeers- en parkeeroverlast

2009 27,3% 4,0

3 Verkeer Optimaliseren verkeers-veiligheid

Aantal ongevallen (per 1.000 inwoners)

2010 5,4 5,4

Bron

23Toelichting

1 Het rekenmodel was bij het opstellen van de begroting nog niet beschikbaar2

3

Onderwerp

Burgerbelevingsonderzoek SGBO benchmark (publ 2012)www.Meppel.plus.in cijfers.nl

Vanaf meting 2012 hanteert SGBO een schaalscore in plaats van een percentage. Op basis daarvan is het doel voor 2013 bepaald.Het aantal ongevallen ligt in heel Drenthe op 6,3, in Zuid-west Drenthe op 6,2 en in gemeenten tussen de 25.000-35.000 op 6,2

Het percentage over verkeer- en parkeeroverlast is het percentage respondenten dat aangeeft overlast te ervaren. De referentiegroep is een groep vergelijkbare gemeenten.


08 Ontwikkeling openbare ruimte Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting BegrotingBedragen x € 1.000,- 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Lasten 3.117 2.481 2.277 2.266 2.164 2.162Baten -723 -1.251 -867 -867 -867 -867Saldo vóór resultaatbestemming 2.394 1.230 1.410 1.399 1.297 1.295xx Dotaties / onttrekkingen aan reserves -659 18 -100 -100 0 0Saldo ná resultaatbestemming 1.735 1.248 1.310 1.299 1.297 1.295

Uitsplitsing raming naar producten49 Ontwikkeling openbare ruimte 1.793 1.230 1.108 1.097 996 99450 Zorg kwaliteit niet-openbare ruimte 602 0 302 302 301 301Saldo vóór resultaatbestemming 2.394 1.230 1.410 1.399 1.297 1.295


4.9 Programma 9: Beheer bestaande openbare ruimte


De openbare ruimte (parken, pleinen, straten en groen) is eigendom van de gemeente en wordt ook door haar beheerd. De gemeente beheert en onderhoudt ook de minder zichtbare zaken zoals het rioleringsstelsel. Beheer betekent dat onderdelen van de openbare ruimte met onderhoud in stand worden gehouden, dat kapotte onderdelen worden vervangen en dat veranderend ruimtegebruik wordt gefaciliteerd (wanneer dat mogelijk en gewenst is). Beleidskader Naast het wettelijk kader is dit het vigerende raadskader: - Waterplan Meppel 2001 en actualisatie 2009 - Uitvoeringsplan Buitengebied 2006-2010 - Ontwikkelingsvisie stadsrandzone Meppel-Reestdal - Beleidsvisie op uitgeefbaar groen 2012 - Prijskwaliteitskeuze Kwaliteit Op Maat 2008 - Groene kaart en lijst monumentale bomen 2012 - Diverse beheerplannen (wegen, openbare verlichting, riolering, water en groen) - Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan 2011-2015 - Gemeentelijk Verkeer en VervoerPlan (GVVP) en Parkeerbeleid gemeente Meppel Relaties met andere beleidsterreinen

Er is een sterke relatie met beleid over stadsuitbreidingen en stadsrenovaties en met maatschappelijk beleid dat een bepaald ruimtebeslag heeft. Dit betekent relaties met ontwikkeling openbare ruimte, burgerzaken, milieu en kunst, cultuur en recreatie. Daarnaast is er een relatie met de paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen.


Algemene doelstelling: Een openbare ruimte van Meppel die schoon, heel en veilig is en waarbij sprake is van op kwaliteit gestuurd beheer en onderhoud tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten. Deze algemene doelstelling en maatschappelijke effecten zijn vertaald in de volgende doelen: - Planmatig wijkbeheer en kwaliteit gestuurd beheer - Excellente dienstverlening’ op basis van met de klanten afgesproken resultaten. - Meer duurzame openbare verlichting - Parkeren, verbeteren van het woon- en winkelmilieu in het centrum en het waarborgen van de

regiofunctie


Doelen/Activiteiten

Planmatig wijkbeheer en kwaliteitsgestuurd beheer

- Planmatig wijkbeheer a. Voor iedere wijk wordt een interactief groenbeheerplan en een werkplan gemaakt,

aangevuld met een wijkbeheerkalender welke huis-aan-huis wordt verspreid. b. In 2012 is gestart met de interactieve aanpak in de wijk Koedijkslanden. Dit wordt de

komende periode gefaseerd uitgerold binnen deze wijk in samenhang met de onderhoudswerkzaamheden in het kader van rioolvervanging en achterstallig onderhoud wegen.

Prod. Portefeuille

Onderdelen

Wegen/civiel Stadsverzorging Water Groen en spelen Riolering Parkeren

60 61 62 63 64 65

De Vos De Vos De Vos De Vos De Vos Dohle


Doelen/Activiteiten

- Inbedden kwaliteit gestuurd beheer Kwaliteit gestuurd beheer in bestekken en eigen werkplanningen opnemen en daarop sturen. Onderhoudsniveau buiten monitoren via toezicht en schouw.

Excellente dienstverlening’ op basis van met de klanten afgesproken resultaten.

- Adequaat reageren op klachten en meldingen van inwoners en bezoekers betreffende de openbare ruimte.

Meer duurzame openbare verlichting

- De uitgangspunten in het duurzaam energie plan worden zoveel mogelijk toegepast bij verplaatsen en vervangen van lichtmasten. De analyse van de openbare verlichting, die in 2012 heeft plaatsgevonden, wordt in 2013 vertaald via de actualisatie van het beheersplan.

Vastgestelde wegenlegger

- De wegenlegger is in 2012 geactualiseerd en wordt in 2013 afgerond, gepubliceerd en vastgesteld door Gedeputeerde Staten. Met de wegenlegger wordt juridische duidelijkheid over de openbaarheid van de weg en de onderhoudsplicht beoogd.

Actueel en integraal groen- en waterbeleid

- Diverse beleidsplannen op het gebied van groen, landschap, bomen en water worden geactualiseerd en geïntegreerd tot één beleidsplan. Op basis van een evaluatie van de beleidsplannen en implementatie van nieuwe ontwikkelingen wordt het beleidsplan praktisch en actueel. Daarbij wordt verwacht dat ook een efficiëntere inzet van de huidige middelen mogelijk is. Dit proces is in 2012 gestart en wordt in 2013 afgerond.

Herstel en verbetering van het landschap

- In 2011 is gestart met de uitvoering van het Landschapsprogramma Nijeveense Polder. Dit project beoogt het streekeigen maken van erven, kwaliteitsverbetering en nieuwe aanleg van landschapselementen. In 2012 is provinciale subsidie verleend voor een 2e fase in 2012 en 2013.

Samen werken aan effectiever waterbeheer en de waterketen

- In 2012 is een samenwerkingsovereenkomst getekend tussen het waterschap en haar 6 inliggende gemeenten. Doel van de overeenkomst is het samenwerken aan een effectiever waterbeheer en waterketen om de lastenverhoging in de toekomst te beperken. In 2013 wordt verder gewerkt aan de activiteiten uit de overeenkomst. Activiteiten in 2013:

- uitwerken paspoorten watergangen - organisatie van wateractiviteiten - gezamenlijk onderzoek riolering Voorkomen wateroverlast in de stad

- In 2010 hebben waterschap en gemeente afspraken gemaakt over de stedelijke wateropgave. Deze opgave wordt in de stadsranden opgelost, door ruimte voor water te realiseren in Engelgaarde / Wandelbos en in de stadsrandzone Meppel-Reestdal. In het eerstgenoemde gebied wordt dit gecombineerd met de waterbergingsopgave die het waterschap bovenstrooms van Meppel heeft. Tot 2012 hebben waterschap en gemeente samen gewerkt aan plannen voor deze gebieden. In 2013 start de realisatie.

Herstel van natuur en landschap en vergroten van de beleving van het Reestdal

- In 2012 is het inrichtingsplan ‘Restauratie van het schilderij’ vastgesteld. Dit plan geeft de maatregelen weer voor de stadsrandzone Meppel-Reestdal en geeft invulling aan de in 2007 vastgestelde Ontwikkelingsvisie voor dit gebied. In 2012 is de uitvoering gestart. In 2013 wordt nieuwe natuur gerealiseerd, mét ruimte voor water en beleving.

Parkeren, verbeteren van het woon- en winkelmilieu in het centrum en het waarborgen van de regiofunctie

- In 2012 is het herijkte parkeerbeleid en de nota parkeernormen vastgesteld. Op basis van deze nota’s wordt in 2013 ingezet op:

a. Stimuleren ontwikkelingen in de binnenstad. b. Vorm van parkeerregulatie invoeren in een aantal buurten om de parkeeroverlast aan

te pakken. c. Onderzoek starten naar de mogelijkheid een algeheel parkeerverbod op

bedrijventerreinen in te stellen. Gemeentelijke speelvoorzieningen

- Het beschikbare krediet en budget gebruiken voor een praktische en flexibele verdeling van speelvoorzieningen afgestemd op de behoefte, zoveel mogelijk in lijn met het speelruimteplan.



09 Beheer bestaande openbare ruimte Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting BegrotingBedragen x € 1.000,- 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Lasten 12.345 16.093 14.507 14.026 15.036 14.872Baten -5.353 -5.387 -5.187 -5.204 -5.328 -5.358Saldo vóór resultaatbestemming 6.992 10.706 9.320 8.822 9.708 9.514xx Dotaties / onttrekkingen aan reserves -58 -2.433 -1.298 -849 -1.432 -1.180Saldo ná resultaatbestemming 6.934 8.273 8.022 7.973 8.276 8.334

Uitsplitsing raming naar producten60 Wegen 3.876 6.397 4.670 4.370 5.150 4.72961 Stadsverzorging 976 1.001 1.150 1.140 1.150 1.15862 Water 98 221 191 164 158 15263 Groen en spelen 3.504 3.761 3.715 3.439 3.223 3.24364 Riolering -811 -175 206 280 362 54565 Parkeren -651 -498 -614 -571 -334 -314Saldo vóór resultaatbestemming 6.992 10.706 9.320 8.822 9.708 9.514


4.10 Programma 10: Economische zaken en grondzaken


Beleidskader Economische zaken - Sociaal-economische visie & agenda - Ruimtelijk-economische marktanalyse - Logistieke visie + havenvisie - Detailhandelsvisie - Acquisitienota - Toeristisch-recreatief beleid - Businesscase citymarketing - Provinciaal herstructureringsprogramma bedrijventerreinen (PHP) Grondzaken - Nota grondbeleid 2010-2014 - Grondprijzennota 2012 - Meerjarenperspectief grondexploitatie 2012 Relaties met andere beleidsterreinen Economische ontwikkeling vormt feitelijk de levensader van en voor onze gemeenschap. Het programma heeft een grote impact op alle beleidsterreinen waarop de gemeente zich manifesteert. In het bijzonder geldt dit in sociaal-economisch en ruimtelijk-economisch opzicht: te denken valt aan de inrichting van de openbare ruimte evenals de samenhang met maatschappelijke zaken, milieu, vergunningverlening en handhaving. Regionale samenwerking op diverse thema’s is een belangrijk speerpunt van beleid. De regio waarvan Meppel deel uitmaakt presteert relatief goed en heeft ontwikkelpotentieel. In de verdere uitwerking van de businesscase citymarketing vormt het bedrijfsleven een belangrijke pijler, naast bewoners en bezoekers. Naast behoud van het bestaande bedrijfsleven is het daarnaast van belang om in staat te zijn nieuwe bedrijvigheid aan te trekken ter versterking van de lokale en regionale economische structuur. Het grondbeleid is een belangrijk instrument om de ruimtevraag vanuit verschillende beleidsvelden zoals: economie, wonen, recreatie en natuur mogelijk te kunnen maken en te kunnen realiseren. Het instrument is daarmee feitelijk dienstbaar en geen doel op zich. De uitvoering van het beleid op deze terreinen is bepalend voor de wijze waarop de gemeente zich op de vastgoedmarkt beweegt in haar regisserende rol bij ruimtelijke ontwikkelingsprocessen en haar ontwikkelende rol bij gebiedsontwikkeling en locaties.


Algemene doelstelling Het programma heeft ten doel een zo optimaal mogelijk vestigings- en ondernemersklimaat voor bestaand en nieuw bedrijfsleven te scheppen en te handhaven. Wij willen hiertoe bijdragen door het stimuleren van ondernemerschap, het creëren van optimale arbeidsmarktomstandigheden, de totstandbrenging van een aantrekkelijke en duurzame bedrijfsomgeving, het kunnen voorzien in een adequaat kwalitatief en kwantitatief aanbod in aantrekkelijke en functionele werklocaties en het verkrijgen van een optimale samenwerking met relevante partijen (overheid, ondernemers, onderwijs). Naast deze algemene doelstelling is de volgende doelstelling geformuleerd: - Het bevorderen van een gunstig vestigings- en ondernemersklimaat

Om het bestaande bedrijfsleven zo optimaal mogelijk te kunnen laten renderen, geven wij concreet inhoud aan het waar mogelijk enthousiasmeren, stimuleren en faciliteren van economische dynamiek. Dagelijkse contacten en afstemming met ondernemers, overheden, onderwijs en kennisinstellingen middels goede relaties, korte lijnen en het werken aan positieve dynamiek. Weten

Prod. Portefeuille

Onderdelen Economische zaken Grondzaken

52 Westmaas Dohle


wat er speelt en wat een ondernemer beweegt en nodig heeft voor het goed kunnen functioneren is daarbij een voorwaarde.

Maandelijks wordt een aantal economische prestatie-indicatoren gemonitord: aantal starters, werkloosheidscijfers, leegstandscijfers (kantoor-, bedrijfs- en winkelruimte). Periodiek wordt de economische vitaliteit en kracht van Meppel nader onderzocht en vergeleken met relevante gemeenten in en buiten de regio (o.a. economische monitor, vitaliteitsonderzoek, koopstromenonderzoek). De indicatoren en onderzoeksgegevens worden gebruikt als basis voor nieuw beleid en activiteiten of als aanleiding om gericht actie te ondernemen. Ontwikkelingen De economische conjunctuur in Nederland, Europa en wereldwijd bezien vormen een belangrijk kader voor het functioneren van de lokale economie. Op dit moment is sprake van perspectieven waarin voorzichtig economisch herstel en lichte economische groei centraal staan. De rijksoverheid ziet zich naar verwachting in 2013 genoodzaakt tot aanzienlijke bezuinigingen. Deze bezuinigingen maar tevens de situatie op de woningmarkt en doorwerking van het functioneren van de financiële en bancaire sector, is van invloed op het consumentenvertrouwen en leidt bij ondernemers tot terughoudendheid ten aanzien van investeringen. In de hedendaagse maatschappij met trends als toenemende globalisering en internationalisering en tegelijkertijd regionalisering is samenwerking essentieel. Het over grenzen heen denken en stappen vormt volgens ons de komende jaren in ruimtelijk-economisch en sociaal-economisch opzicht de sleutel tot succes. Wij zijn ons bewust van de wereld om ons heen en de functie van Meppel in economisch opzicht in de regio en kiezen daarom voor het zetten van ferme stappen wat betreft het samenwerken binnen de voor ons functionele economische regio (terug te zien in ondergenoemde activiteiten).


Doelen/Activiteiten

Het bevorderen van een gunstig vestigings- en ondernemersklimaat

Economisch beleid - Het uitvoeren van de Sociaal Economische Visie & Agenda - Het actualiseren van de uitvoeringsagenda Sociaal Economische Visie & Agenda Bedrijventerreinen - Het concretiseren ruimtelijk-economische visie en analyse in voorstellen en verkenningen

voor uitbreiding, revitalisering/herstructering en transformatie werklocaties in samenhang met realiseren structuurvisie

Promotie & acquisitie - Gerichte promotie en acquisitie (en citymarketing) in brede zin met het oog op versterking

van de lokale en regionale economische structuur (keten) - Doorontwikkeling ondernemersgala in samenwerking met partnerorganisaties - Gastheerschap jaarcongres Nederlandse Vereniging van Binnenhavens (NVB) Haven en logistiek - Verkennende onderzoeken uitbreiding en verduurzaming havengebied in het kader van de

Europese INTERREG IVB-projecten LO-PINOD (Logistic Optimisation for Ports) + GreCOR (Green Corridors)

- Profilering binnenhaven en logistieke complex (i.s.m. citymarketing) - Toekomstvisie realiseren van regionaal havenbedrijf/grondbedrijf (Zwolle, Kampen) Grondzaken - Binnen de kaders van de vastgestelde nota Grondbeleid 2010-2014 en Meerjarenexploitatie

Grondbeleid 2012 zullen projecten met een grondexploitatie worden uitgevoerd. Zie paragraaf Grondbeleid.

Regionale samenwerking - Het concretiseren van samenwerking, profilering en lobby-trajecten in het kader van

regionale samenwerkingsverbanden: Zwolle-Kampen-Meppel, Regio Zwolle en Drentse Zuidas. Het invulling geven van bestuurlijk/ambtelijk trekkerschap omtrent het thema logistiek (spoor, weg, water en data).

Ondernemersfonds - Het evalueren van het driejarige pilotproject met betrekking tot het mogelijk maken van

een lokaal ondernemersfonds Citymarketing - Het voorkeursscenario van de businesscase aangaande de toekomst van Citymarketing

wordt tot uitvoer gebracht.




1 Werkgelegenheid Het bevorderen van een gunstig ondernemersklimaat

De verhouding tussen de beroepsbevolking en het aantal arbeidsplaatsen

2011 84 84

Bron1Toelichting1

CBS en Provinciaal Vestigingen Register

De verhouding tussen de potentiële beroepsbevolking (15-65 jaar) en het aantal arbeidsplaatsen is de zgn. werkgelegenheidsfunctie. Het cijfer daalt. Dit is te verklaren door een stijging van de beroepsbevolking en een daling van het aantal arbeidsplaatsen ten gevolge van de crisis. (eerdere scores van Meppel 2005 - 88; 2007 - 92; 2009 - 92)

Onderwerp


10 Economische zaken en grondzaken Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting BegrotingBedragen x € 1.000,- 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Lasten 13.126 14.658 16.308 16.531 17.553 17.616Baten -9.104 -13.416 -14.948 -14.977 -15.778 -15.778Saldo vóór resultaatbestemming 4.022 1.242 1.360 1.554 1.775 1.838xx Dotaties / onttrekkingen aan reserves -206 -344 0 0 0 0Saldo ná resultaatbestemming 3.816 898 1.360 1.554 1.775 1.838

Uitsplitsing raming naar producten52 Economische en grondzaken 4.022 1.242 1.360 1.554 1.775 1.838Saldo vóór resultaatbestemming 4.022 1.242 1.360 1.554 1.775 1.838


4.11 Programma 11: Duurzaamheid


Onder dit programma vallen de ontwikkeling en uitvoering van duurzaamheidsbeleid. Denk hierbij aan verduurzaming energie, afval-/grondstoffeninzameling, bodemsanering, duurzaam inkopen, Natuur- en milieueducatie (NME), Fairtrade maar ook aan wettelijke taken voor onze gemeente op grond van de Wet milieubeheer.

Beleidskader - DuurzaamEnergiePlan, van klimaatgevoelig naar klimaatrobuust 2011-2040, - 12 oktober 2011 - Wet bodembescherming, Wet milieubeheer, Besluit Bodemkwaliteit - Afvalbeleidsplan 2012-2020 (nog niet vastgesteld) - Landelijk Afvalstoffenbeleidsplan (LAP), Afvalstoffenverordening - APV - Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht (WABO/omgevingsvergunning) Relaties met andere beleidsterreinen Duurzaamheid is één van de kernthema’s van ons bestuursprogramma. Doordat duurzaamheid een

breed toepasbaar begrip is, loopt dit leidende principe als een rode draad door veel raadsprogramma’s. Om goed te kunnen sturen op Duurzaamheid is daarom een paragraaf Duurzaamheid met het programma Milieu samengevoegd tot een programma Duurzaamheid. Ook is er regelgeving waar onze inwoners en bedrijven mee te maken hebben. Dit speelt niet alleen bij ruimtelijke ontwikkelingen maar bijvoorbeeld ook bij herstructurering en beheer openbare ruimte.


Algemene doelstelling Meppel gaat voor kwaliteit en kiest voor een aantrekkelijke, duurzame, leefbare en veilige omgeving. We willen bijdragen aan duurzame oplossingen voor problemen rond energie, klimaat en voedsel. Dit vanuit de kracht van de samenleving en van het samenwerken. Het gaat om minimaliseren van milieuvervuiling en zuinig omgaan met ruimte, grondstoffen en energie zodanig dat toekomstige generaties niet belast worden met de gevolgen van ons handelen. Naast de algemene doelstelling zijn de volgende doelen opgenomen: - DuurzaamEnergiePlan

We gaan op basis van het DuurzaamEnergiePlan onze rol verder inhoud geven. Niet alleen door zelf het goede voorbeeld te geven maar vooral ook door richting onze inwoners én bedrijven enthousiasmerend, stimulerend en faciliterend op te treden. Hiermee willen we de leefomgevingskwaliteit verder verhogen.

- Natuur- en milieueducatie Milieuvriendelijker gedrag van inwoners van Meppel door het verkrijgen van kennis over de natuur en het milieu en daarnaar te handelen. Kinderen van de basisscholen komen in aanraking met NME. Inwoners van Meppel weten dat er activiteiten zijn. Iedereen die dat wil doet daar aan mee.

- Fairtrade Maatschappelijke organisaties en bedrijven kopen eerlijk in en geven bekendheid aan fairtrade. Vergroten van het aanbod van producten met fairtradekeurmerk in de gemeente Meppel. Verhogen van de bekendheid van fairtradeproducten bij inwoners van de gemeente Meppel en weten waar fairtrade producten verkrijgbaar zijn.

- Afval/Grondstoffen Inwoners scheiden afval in grondstoffen en restafval, zijn geïnformeerd over afvalscheiding en worden gestimuleerd om restafval te voorkomen. De kosten voor restafval zijn zo laag mogelijk. De positieve financiële resultaten uit het afvalbeleid komen ten goede aan de inwoners van Meppel.

Prod. Portefeuille

Onderdelen - Afvalinzameling - Milieuzorg

55 56

De Vos Dohle


- Bodem Het opstellen van een werkboek Bodem. Hierin worden de gemeentelijke taken binnen het werkveld bodem inzichtelijk, de bodeminformatie beter toegankelijk gemaakt en de bodemambities inzichtelijk en realiseerbaar gemaakt.

Ontwikkelingen Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) Bodemenergie De ruimtelijke ordening voor Warmte-Koude-Opslag (WKO) in de ondergrond is niet gereguleerd. In verband met (verwachte) toename inzet WKO zal naar verwachting hiervoor per 1 januari 2013 de AMvB Bodemenergie in werking treden. Voor de implementatie dient een gemeentelijke visie opgesteld te worden ten behoeve van aanwijzing van de zogenaamde interferentiegebieden en uitwerking van masterplannen. Naast optimaal gebruik en beheer van de bodem betekent dit ook inzetten op energiebesparing en C02-reductie. (zie verder programma 8, inrichting openbare ruimte) Regionale uitvoeringsdienst (RUD) De vorming van de RUD in de provincie Drenthe is in volle gang. De twaalf betrokken gemeenten en de provincie hebben afgesproken per 1 januari 2013 een groot aantal taken op het gebied van milieu onder te brengen in een gezamenlijke uitvoeringsdienst. Er is besloten dat de RUD alle taken uit het milieubrede pakket zal overnemen. Dit betekent concreet dat de provincie en gemeenten in Drenthe nagenoeg alle taken uit het zgn. "basistakenpakket" overhevelen, plus een aantal extra taken zoals externe veiligheid, geluid en luchtkwaliteit. Fairtrade Gemeente Meppel De gemeente Meppel is Fairtrade Gemeente. Deze titel willen we in 2013 prolongeren. Afval Jaarlijks worden 2 afvalsorteerproeven uitgevoerd. De sorteerproeven (gedurende een reeks van enkele jaren) geven inzicht in de kwaliteit van het restafval, het scheidingsgedrag van de inwoners van Meppel en mogelijkheden die er zijn voor het verder verbeteren van de afvalinzameling in Meppel en het halen van de LAP-doelstellingen. Ook geven de sorteeranalyses een beeld van het succes van beleidsinterventies zoals het gescheiden inzamelen van oud papier met een derde huisvuilcontainer in 2013. In 2013 zal op basis van de tot dan toe uitgevoerde sorteeranalyses een meerjarenanalyse voor Meppel worden gemaakt. Deze analyse geeft informatie over toe te passen interventiestrategieën. Denk hierbij aan andere inzamelfrequenties, inzet communicatie en dergelijke. Ten tijde van het verschijnen van de begroting zal het afvalbeleidsplan 2012-2020 door het college zijn vastgesteld. Hierin zijn maatregelen opgenomen waardoor de hoeveelheid restafval zal afnemen. Door deze lagere hoeveelheid, door de opbrengsten van de door afvalscheiding verkregen grondstoffen en door een verwachte lagere prijs voor het verbranden van het restafval wordt een kostenreductie voor de inwoners van Meppel verwacht. Deze aanzienlijke kostenreductie kan worden doorgevoerd nadat de inzamelstructuur (plaatsen ondergrondse containers) binnen de bestaande afvalstoffenheffing is gerealiseerd. Bodem Het werkveld bodem bevat vele thema’s en speelt in veel gemeentelijke taken een rol. In een stappenplan worden kansen en belemmeringen per bodemthema uitgewerkt, bodemambities benoemd en de bodeminformatie over Meppel toegankelijk gemaakt.


Doelen/Activiteiten

Milieu

DuurzaamEenergiePlan: Een CO2-neutrale gemeente in 2040

- Opstellen Plan van aanpak doorontwikkeling MeppelEnergie voor de bestaande stad - Opstellen Plan van aanpak voor Bedrijven en omgeving - Deskundigheidsbevordering energiebesparing binnen gemeentelijke organisatie - Opstellen beleidsplan openbare verlichting, o.a. verminderen en dimmen - Inrichten huizen en bedrijven van de toekomst - In 2015 minstens 15% minder energieverbruik voor de hele gemeentelijke organisatie - Het realiseren van minimaal 2 elektrisch oplaadpunten voor auto’s - Onderzoek Duurzame opbrengsten niet-gebruikte gronden - Opstellen plan van aanpak en realiseren van plaatsing zonnepanelen bij gemeentelijke

gebouwen. - Stimuleren van toepassing WKO-installatie (Warmte-Koude-Opslag)


Doelen/Activiteiten

NME: Milieuvriendelijker gedrag

- Activiteiten organiseren Boomfeestdag en Natuurwerkdag, extra aandacht voor schaapskudde in Meppel met bijbehorende publicatie

- Stimuleren dat andere maatschappelijke organisaties en onderwijsinstellingen aandacht schenken aan natuureducatie

Fairtrade: Verhoging bekendheid

- Publiceren en deelnemen aan publieksmarkten - Maatschappelijke organisaties en bedrijven stimuleren om eerlijk in te kopen en eerlijke

producten te gebruiken[op welke manier] - Gebruik fairtradeproducten in eigen organisatie uitbreiden Bodem:

- Opstellen Werkboek Bodem Afval:

Generen van grondstoffen uit afval

Het huis aan huis inzamelen van papier via een derde container Intensivering van inzameling kunststof naar eens per twee weken. Dit uit oogpunt van

kostenbeheersing en uitgevoerde sorteeranalyses (lapdoelstelling). - Onderzoek naar wenselijkheid en haalbaarheid centrale brengvoorzieningen voor kunststof - Het treffen van voorbereiding en implementatie van huis aan huis inzamelen van textiel,

door onze eigen inzameldienst of door derden - Doelgericht communiceren over bestaande inzameling alsmede over ontwikkelingen op dit

aspect



1 Energie Erop inzetten om een energieneutrale gemeente te worden in nader te bepalen jaar.

CO2-uitstoot en/of energieverbruik

volgt in 2012

155 kton

2 Energie Meer energiezuinige woningen in Meppel

Gebruik duurzaamheidsfonds

volgt in 2012

15 keer

3 Energie Energieverbruik bedrijven verminderen (d.m.v. scans)

Aantal bedrijven (dat de scan doet); percentage daling van energiegebruik (door deze bedrijven)

volgt in 2012/2013

10 scans

4 Afval Meer afval gescheiden inzamelen

Percentage gescheiden afval (via sorteerproeven)

2011 Berggiers-landen 52%,

overige wijken 62%

Berggiers-landen 52%

overige wijken 62%

1

4

4

Onderwerp

Sorteerproeven Meppel, mei en nov 2011Toelichting

Het percentage ongescheiden afval is het aandeel in het totaalgewicht (papier, glas, textiel en kunststof in de grijze container). Berggierslanden heeft een derde container (papier) vandaar een aparte meting. Doel is om de indicator te gaan verfijnen op basis van de resultaten van de sorteerproeven.

Bron

Dit draagt bij aan einddoel om in 2040 CO2-neutraal te zijn (vermeld in DuurzaamEnergiePlan, van klimaatgevoelig naar klimaatrobuust, 2012)



11 Duurzaamheid Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting BegrotingBedragen x € 1.000,- 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Lasten 4.474 4.391 4.246 4.252 4.278 4.209Baten -4.340 -3.984 -4.014 -4.028 -4.008 -4.007Saldo vóór resultaatbestemming 134 408 232 225 270 202xx Dotaties / onttrekkingen aan reserves -27 -5 0 0 -76 -76Saldo ná resultaatbestemming 107 403 232 225 194 126

Uitsplitsing raming naar producten55 Afvalinzameling -620 -565 -617 -629 -631 -63256 Milieuzorg 754 973 849 853 902 834Saldo vóór resultaatbestemming 134 408 232 225 270 202


4.12 Programma 12: Burgerzaken


Onder het programma Burgerzaken valt het gezichtsbepalende loket voor tal van gemeentelijke activiteiten. Dit betreft onder meer de publieksdiensten van onze gemeente zoals het verstrekken van reisdocumenten, rijbewijzen, verklaringen en aktes, maar ook de huisvesting van statushouders en het loket bouwen en wonen. De uitvoering van de wet waardering van onroerende zaken en uitvoering van de lokale heffingen valt ook onder dit raadsprogramma. Met ingang van 2013 wordt de inburgering vanuit het participatiebudget (programma 3) uitgevoerd.

Beleidskader - GBA kwaliteitseisen en wettelijke voorschriften rondom de diverse producten - Beleidskader Begraven - Taakstelling huisvesting statushouders - Wet waardering onroerende zaken Relatie met andere beleidsterreinen De thema’s integratie en nieuwkomers hebben vooral raakvlakken met de Wet Werk en Bijstand, Wet op het Participatiebudget en de WMO. Het GBA en de Wet WOZ zijn nauw verweven met het landelijk in te voeren stelsel van basisregistraties. 4.12.2 Wat willen we bereiken?

Voor zowel de begraafplaatsen als publiek is een algemene doelstelling opgenomen. Begraafplaatsen Binnen de wettelijke termijn op passende wijze de teraardebestelling van overleden personen mogelijk maken. Behoud, onderhoud en optimaal beheer van de begraafplaatsen. Publiek Efficiënte en effectieve uitvoering van publieksdiensten. Het doel van Burgerzaken is het vaststellen, vastleggen en beschermen van de identiteit van een persoon. Het doel van de burgerlijke stand is het registreren van bepaalde rechtsfeiten in het leven van een mens. (op aangifte van betrokkene of belanghebbende). Voeren van een rechtmatige en doelmatige persoonsregistratie in de GBA (Gemeentelijke Basisadministratie). Het organiseren van verkiezingen.

Bepalen en vaststellen van de waarden van alle objecten in de gemeente in het kader van de Wet WOZ Begraafplaatsen - Optimaal beheer van de begraafplaats

Het onderhoud op de begraafplaats wordt op KOM (kwaliteit op maat) niveau B uitgevoerd. - Administratie begraafplaats

Eind 2013 zijn alle rechthebbenden van de oude graven bekend. Publiek - Kwaliteit en koppelingen basisadministraties op orde

In 2013 vinden de afrondende werkzaamheden van de koppeling van de WOZ-administratie met de Basisadministratie adressen en gebouwen (BAG) plaats.

Prod. Portefeuille

Onderdelen

Begraafplaatsen Publiekszaken Integratie, inburgering en nieuwkomers

30 31 57

De Vos De Vos Jansen


Publiek - De toekomst van de afdeling verloskunde in het ziekenhuis van Meppel staat op losse schroeven. Het

is op dit moment niet duidelijk of en per wanneer de verloskunde verdwijnt uit Meppel. Dit kan consequenties hebben voor het aantal geboorteaangiftes aan de publieksbalie.

Huisvesting statushouders - Steeds minder mensen krijgen een verblijfsvergunning. Verwacht wordt dat de taakstelling

huisvesting door deze landelijke ontwikkeling naar beneden wordt bijgesteld.


Doelen/Activiteiten

Begraafplaatsen

Optimaal beheer van de begraafplaatsen

- Naast het reguliere onderhoud worden een aantal herbestratingen en een aantal verplantingen uitgevoerd.

Begraafplaatsadministratie op orde

- Onderzoek naar rechthebbenden bij verstreken graftermijnen. - Aanschrijven van rechthebbenden bij aflopen graftermijn. Publiek

Efficiënte en effectieve uitvoering van publieksdiensten.

- Het werken op afspraak extra onder de aandacht van de burgers brengen. - Optimale bezetting van de balie. - Deelname aan de benchmark om de dienstverlening te meten en kunnen verbeteren. - Snelloket afhalen reisdocumenten/rijbewijs. Dit betekent dat mensen die hun

reisdocument/rijbewijs op komen halen met voorrang worden geholpen. Kwaliteit en koppelingen basisadministraties op orde

- Kwaliteit basisadministraties - Implementatie en testen van de basisadministraties


12 Burgerzaken Rekening Begroting Begroting Begroting Begroting BegrotingBedragen x € 1.000,- 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Lasten 3.127 2.800 2.726 2.797 2.781 2.778Baten -1.079 -968 -948 -967 -986 -997Saldo vóór resultaatbestemming 2.049 1.831 1.778 1.830 1.795 1.781xx Dotaties / onttrekkingen aan reserves -40 -39 0 0 0 0Saldo ná resultaatbestemming 2.009 1.792 1.778 1.830 1.795 1.781

Uitsplitsing raming naar producten30 Begraafplaatsen 123 74 39 19 7 -431 Publiekszaken 1.508 1.506 1.596 1.668 1.644 1.64157 Integratie, inburgering en nieuwkomers 418 251 143 143 143 143Saldo vóór resultaatbestemming 2.049 1.831 1.778 1.830 1.795 1.781


5. Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien

5.1 Wat valt onder dit overzicht?

Algemene dekkingsmiddelen zijn die geldmiddelen die de gemeente geheel vrij naar eigen keuze mag inzetten, dus waarvan de besteding niet gebonden is. Dit betreft de algemene uitkering uit het gemeentefonds, lokale heffingen die niet gebonden zijn aan een tegenprestatie, dividend en het saldo op de financieringsfunctie (rente voor- en nadelen). De verplichte post onvoorzien wordt eveneens tot dit overzicht gerekend. Verder worden taakstellingen die niet één op één zijn toe te rekenen aan bepaalde producten binnen een raadsprogramma, hier verantwoord. Uiteraard is het de bedoeling deze taakstellingen via begrotingswijzigingen te verwerken ten laste van andere raadsprogramma’s. Beleidskader

- Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV); - Financieel toezichtskader provincie Drenthe; - Nota financieel beleid en andere beleidsnotities met financieel karakter.

5.2 Wat willen we bereiken?

Algemene doelstelling: Een financieel gezonde gemeente. Doelen - Een sluitende meerjarenraming, waarbij structurele lasten gedekt worden door structurele baten. - Samenhangend financieel beleid dat voldoet aan weten regelgeving. - Geen stijging van de lokale lastendruk. Ontwikkelingen Gemeentefonds We verwachten in de komende jaren een aanzienlijke daling van de inkomsten uit het gemeentefonds, die nog niet in de circulaires zijn vertaald. Verklaring van de verschillen op hoofdlijnen uit de junicirculaire: - rijksbezuinigingen verklaren overgroot deel van de korting. - aanpassen norm voor eigen inkomsten vergroot korting. - lagere uitkering WMO ivm eigen bijdrage cliënten. - bijstellen van de verdeling tussen gemeenten. OZB De Onroerendzaakbelasting is in de periode 2010 tot en met 2013 elk jaar met 3% boven de inflatiecorrectie verhoogd. Financiering Over de ontwikkelingen op de kapitaalmarkten en de relatie met de financiering in Meppel is uitgebreid informatie opgenomen in de paragraaf Financiering. In de komende jaren houden wij vast aan de raming van de rentelasten van kort geld. Aan nieuwe financiering verwachtten wij vorig jaar in de jaren 2013 t/m 2015 jaarlijks € 8 miljoen te lenen tegen 4,5% rente. Gezien de prognoses uit het MPG aan opbrengsten kunnen we volstaan met 2 keer € 8

miljoen in de jaren 2013 en 2014 en € 5 miljoen in 2016. Bovendien ramen wij deze rentelast op 4,3% (de omslagrente). Dit geeft een voordeel in de jaren 2013-14 en 2016, maar in 2015 een nadeel omdat minder rente kan worden toegeschreven aan de grondexploitaties. Deelnemingen De dividend uitkering van de meeste deelnemingen is redelijk stabiel. De belangrijkste dividenduitkering is van Rendo die een positieve winstverwachting heeft. Deze is verantwoordelijk voor de stijging in het totale dividendraming. Het dividend van de BNG wordt de komende jaren gehalveerd, doordat minder winst wordt uitgekeerd.

Prod. Portefeuille

Onderdelen Algemene dekkingsmiddelen 59 De Vos


Sneller betalen Het wetsvoorstel dat de richtlijn van de Europese Gemeenschap ter bestrijding van betalingsachterstanden implementeert is unaniem aangenomen door de Tweede Kamer en ligt ter behandeling bij de Eerste Kamer. Dit wetsvoorstel zet onder meer de maximum betalingstermijn voor overheidsinstanties op 30 dagen. De inwerkingtreding is vermoedelijk begin 2013. Onvoorzien

De verplichte post onvoorzien is bij dit overzicht opgenomen. Deze structurele last van € 100.000 wordt bij benutting op een ander raadsprogramma verantwoord onder gelijktijdige verlaging van deze post. Taakstellingen en stelposten Voorgesteld wordt om de oude taakstellingen ‘uren naar projecten’ en evenementen/toerismebeleid niet te realiseren (zie hoofdstuk 3). Voor het accommodatiebeleid is de taakstelling met ruim € 6.000 structureel verminderd door de energiebesparing als gevolg van klimaatmaatregelen in het stadhuis. De voortgang hierop zal in het vervolg worden bezien in het totaal van de bezuinigingsmaatregelen.

5.3 Wat gaan we daarvoor doen?

Doelen/Activiteiten

Een sluitende meerjarenraming, waarbij structurele lasten gedekt worden door structurele baten.

- Het in evenwicht brengen van de programmabegroting Samenhangend financieel beleid dat voldoet aan weten regelgeving.

- Actualisatie financiële regelgeving: beleid rondom waarderen en afschrijven, verbonden partijen en financieel beleid

- Sneller betalen en sneller innen Geen stijging van de lokale lastendruk.

- Lastendruk in totaliteit bezien.

5.4 Wat moet het opbrengen?

ALG Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzienRekening Begroting Begroting Begroting Begroting BegrotingBedragen x € 1.000,- 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Lasten 8.715 8.840 8.818 8.757 8.497 8.227Baten -49.221 -49.079 -48.866 -49.644 -49.320 -50.198Saldo vóór resultaatbestemming -40.506 -40.239 -40.048 -40.887 -40.823 -41.971xx Dotaties / onttrekkingen aan reserves 519 0 0 0 0 0Saldo ná resultaatbestemming -39.987 -40.239 -40.048 -40.887 -40.823 -41.971

Uitsplitsing raming naar productenA0 Algemene Ondersteuning -494 -503 -350 -633 -944 -1.378A1 Onvoorziene uitgaven 100 100 100 100 100A2 Deelnemingen -1.532 -860 -1.156 -1.156 -1.156 -1.156A3 Belastingen en Invordering -5.740 -6.034 -6.341 -6.485 -6.633 -6.713A4 Algemene uitkeringen -32.740 -32.943 -32.301 -32.713 -32.189 -32.824A6 Saldo op de financieringsfunctie 0 0 0 0 0 0Saldo vóór resultaatbestemming -40.506 -40.239 -40.048 -40.887 -40.823 -41.971


6. Paragrafen Algemeen Paragrafen in de programmabegroting zijn een dwarsdoorsnede van de begroting en vormen het beleidskader van de raad voor de uitvoering door het college op het gebied van lokale heffingen, weerstandsvermogen, onderhoud van kapitaalgoederen, financiering, bedrijfsvoering, verbonden partijen en grondbeleid. De gemeente Meppel heeft daarnaast ook nog een paragraaf over subsidieverstrekking in haar begroting opgenomen. Zolang voor betreffende paragrafen nog geen aparte beleidsnota’s verschenen zijn, betekent dit dat in deze paragrafen de kaderstelling uitvoeriger wordt opgenomen. Herhaling ten opzichte van de begrotingen in voorgaande jaren is daarom niet te vermijden.


6.1 Paragraaf lokale heffingen

6.1.1 Inleiding

Deze paragraaf bevat informatie en voorstellen over de diverse gemeentelijke belastingen en heffingen en gaat in op de consequenties daarvan voor de inwoners. Allereerst wordt stilgestaan bij de belastingen en heffingen die kunnen worden gerangschikt onder de zogeheten woonlasten. Dit zijn de volgende:

Onroerende-zaakbelastingen (OZB); Afvalstoffenheffing; Rioolheffing.

Daarna komen de overige heffingen aan bod. Vervolgens wordt de hoogte van de tarieven van de genoemde belastingen vergeleken met die in omliggende gemeenten van Meppel. Tenslotte besteden wij aandacht aan kwijtschelding van gemeentelijke belastingen, waarbij wij aangeven wat de financiële gevolgen van het gevoerde kwijtscheldingsbeleid zijn. Van alle baten van de gemeente wordt circa 60% ontvangen van het Rijk via de algemene uitkering uit het Gemeentefonds en specifieke uitkeringen (bijv. sociale zekerheid, maatschappelijke dienstverlening). Van de overige baten komt ongeveer de helft (20%) binnen door eigen belastingen, heffingen, rechten en leges. Hierbij is de OZB de belangrijkste component. De overige inkomsten bestaan uit bouwgrondexploitatie (12,5%) en andere opbrengsten (rente, dividend, gebruiksvergoedingen etc.) 7,5%. De inflatiecorrectie voor de begroting 2013 is 2,3%.

6.1.2 Overzicht belastingen en heffingen

Gemeenten zijn beperkt in de belastingen die ze mogen heffen. Deze zijn limitatief opgesomd in de wet. Naast belastingen heft de gemeente rechten (leges) voor individuele dienstverlening aan haar burgers. De tarieven van deze rechten dienen zodanig vastgesteld te worden dat de opbrengsten de kosten voor het verlenen van de diensten niet overschrijden. De opbrengst van deze zogeheten gebonden heffingen is alleen voor de bestrijding van de kosten die de gemeente voor deze diensten maakt. De gemeente is vrij in de besteding van de opbrengst van de ongebonden heffingen (algemene belastingen), waarvan de OZB de omvangrijkste is. De gemeentelijke belastingen en retributies die in 2013 in Meppel worden geheven zijn: Ongebonden belastingen:

Onroerende-zaakbelastingen Parkeerbelastingen Precariobelasting

Gebonden belastingen:

Afvalstoffenheffing Rioolheffing Reinigingsrechten Diverse leges en rechten als binnenhavengelden, leges, lijkbezorgingsrechten, marktgelden en

precariobelasting. Er wordt geen roerend zaakbelasting, toeristenbelasting, hondenbelasting of forensenbelasting geheven. Reden hiervoor is ondermeer dat de opbrengsten onvoldoende opwegen tegen de kosten voor heffing en inning.


6.1.3 Geraamde inkomsten 2013 ten opzichte van 2012

In de tabel hieronder zijn, met inachtneming van de voorstellen, de geraamde inkomsten voor 2013 vergeleken met de geraamde inkomsten van 2012 en de werkelijke inkomsten 2011. Voor een toelichting op de hierna vermelde bedragen verwijzen wij u naar voornoemd hoofdstuk over de financiële beschouwingen (bedragen x € 1.000).

Heffingsoort

OZB gebruikers niet-woningen 1.118 1.167 1.224

OZB eigenaren niet-woningen 1.666 1.755 1.841

OZB eigenaren woningen 2.994 3.151 3.318

Onroerende zaakbelastingen 5.778 6.073 6.383Afvalstoffenheffing 3.586 3.420 3.364

Rioolrechten 2.571 2.633 2.594

Reinigingsrechten 418 383 280Parkeerbelasting 1.831 2.107 1.934

Precariobelasting 54 40 40

Begraafrechten 289 325 332

Leges omgevingsvergunning 525 1.000 850

Leges burgerzaken 626 426 542

Leges europese dienstenrichtlijn 32 21 29Leges 1.183 1.447 1.421

Marktgelden 40 40 40

Binnenhavengeld 324 285 310

Totaal 16.074 16.753 16.698

Begroting 2012 Begroting 2013Realisatie 2011

20%

16%

2% 12%

2%

8%

0% 2%

7%

11%20%

38%

Lokale heffingen begroting 2013

Afvalstoffenheffing

Rioolrechten

Reinigingsrechten

Parkeerbelasting

Begraafrechten

Leges

Overige heffingen

Binnenhavengeld

OZB gebruikers niet-woningen

OZB eigenaren niet-woningen

OZB eigenaren woningen


6.1.4 Onroerend zaakbelasting (OZB)

De OZB wordt gebaseerd op de WOZ-waarde. De WOZ-waarde is de op basis van de Wet Waardering Onroerende Zaken (Wet WOZ) bepaalde waarde van woningen en niet-woningen. Onroerend zaakbelasting wordt opgelegd aan eigenaren van woningen en niet-woningen, en aan gebruikers van niet-woningen. De gemeenteraad bepaalt de tarieven voor de OZB en daarmee de hoogte van de OZB-opbrengst. Bij de beleidsrijke wijziging 2009 is vastgesteld dat de OZB in de periode 2010-2013 jaarlijks met 3% boven de inflatiecorrectie wordt verhoogd. Het tarief voor de OZB wordt uitgedrukt in een percentage van de WOZ-waarde. De WOZ-waarde wordt jaarlijks objectief vastgesteld. De Waarderingskamer ziet daarop toe. Ontwikkelingen op de woningmarkt in 2011 en nieuw- en verbouw zijn van invloed op de WOZ-waarde. De tarieven voor de OZB worden beïnvloed door deze ontwikkelingen. Wij verwachten een waardedaling voor zowel woningen als niet-woningen van 3%. De gemeenteraad heeft een ondernemersfonds ingesteld voor een pilotperiode van drie jaren (2011-2013). Dit fonds wordt gevormd door middel van een hoger OZB-tarief voor niet-woningen. Van zowel de eigenaar als de gebruiker van een niet-woning wordt in de pilotperiode € 17,50 per € 100.000 WOZ-waarde geheven.

WOZ waardenRekening

2011

Begroting

2012

Begroting

2013

Waardepeildatum 1-1-2010 1-1-2011 1-1-2012

Woningen in eigendom, incl. garageboxen 2974 2903 2.824

Niet-woningen in eigendom 738 783 771

Niet-woningen in gebruik 701 652 642 Voorbeeld aanslagen OZB (vergelijking 2012 met 2011) Eigenaar woning In 2012 was het tarief voor woningen (eigenaren) 0,109% van de waarde. De eigenarenaanslag OZB voor een woning met een waarde van € 250.000 bedroeg dus € 272,50. Met een waardeontwikkeling van -3% wordt de nieuwe waarde afgerond € 242.500. Met een tarief in 2013 van 0,118% van de waarde wordt de aanslag OZB hiermee € 286,15. Eigenaar niet-woning In 2012 was het tarief voor niet-woningen (eigenaren) 0,224% van de waarde. De eigenarenaanslag OZB voor een niet-woning met een waarde van € 1.000.000 bedroeg dus € 2.240,00. Met een waardeontwikkeling van -3% wordt de nieuwe waarde in 2013 € 980.000. Met een tarief van 0,241% voor eigenaren niet-woningen wordt de aanslag OZB hiermee € 2.337,70. Gebruiker niet-woning In 2012 was het tarief voor niet-woningen (gebruikers) 0,179% van de waarde. De gebruikersaanslag OZB voor een niet-woning met een waarde van € 1.000.000 bedroeg dus € 1.790,00. Met een waardeontwikkeling van -3% wordt de nieuwe waarde in 2012 € 970.000. Met een tarief van 0,193% voor gebruikers niet-woningen wordt de aanslag OZB hiermee € 1.872,10.


6.1.5 Rioolheffing, afvalstoffenheffing en reinigingsrecht

Voor de rioolheffing, de afvalstoffenheffing en het reinigingsrecht wordt in tegenstelling tot de OZB wel een directe tegenprestatie geleverd. Het beleid is dat de rioolheffing, de afvalstoffenheffing en het reinigingsrecht kostendekkend (inclusief kwijtschelding, btw-compensatie en toerekening stadsverzorging etc.) zijn. Rioolheffing Rioolheffing wordt geheven bij de gebruikers van woningen en bedrijven waar direct of indirect water op het riool wordt afgevoerd. Er wordt een vast bedrag aan rioolheffing in rekening gebracht, onafhankelijk van de hoeveelheid geloosd water. Op 16 juni 2011 heeft uw raad het Gemeentelijk Rioleringsplan 2011-2015 vastgesteld, inclusief het uitgangspunt dat het tarief in 2012 gelijk blijft aan 2011. In 2012 is beoordeeld of tariefsaanpassing noodzakelijk is. Ondanks de gestegen bestemmingsreserve riolering achten wij het gezien de investeringsplanning en de hierdoor jaarlijks stijgende kapitaallasten in de komende jaren niet gewenst het tarief te laten dalen. Dit om in de toekomst een stijging van het tarief te voorkomen. Het tarief voor 2013 wordt evenals in 2012 vastgesteld op € 171,00. Afvalstoffenheffing en reinigingsrecht Afvalstoffenheffing wordt geheven bij alle huishoudens. De gemeente heeft de plicht de huishoudelijke afvalstoffen in te zamelen. Daarom is ieder huishouden verplicht bij te dragen in de kosten van afvalinzameling, het maakt daarbij niet uit of mensen wel of geen afval aanbieden. Reinigingsrecht wordt geheven voor de afvoer van bedrijfsafval en mag alleen in rekening worden gebracht als er ook daadwerkelijk een dienst wordt geleverd. Het tarief afvalstoffenheffing is evenals in 2012 neerwaarts bijgesteld. Dit is mogelijk doordat het aanbod van grijs huishoudelijk afval, ondanks gebiedsuitbreiding, de afgelopen jaren niet is toegenomen. Daarnaast wordt met ingang van 2013 papier ingezameld via minicontainers, waardoor minder papier via het restafval zal worden verwerkt. Het tarief voor 2013 wordt vastgesteld op € 238,00 (in 2012 was dit €243,00). Het tarief voor reinigingsrecht kan eveneens neerwaarts worden bijgesteld. Dit is onder andere het gevolg van een daling van het aantal contracten voor inzameling bedrijfsafval (minder tonnages). Hierdoor is sprake van een lagere inzet eigen personeel en materieel. Tevens zijn de verwerkingskosten per ton voor bedrijfsafval in 2011 en in 2012 gedaald.

6.1.6 Kwijtschelding (van toepassing op afvalstoffenheffing en rioolrecht)

De kwijtscheldingsregeling wordt uitgevoerd volgens landelijke weten regelgeving. De gemeente heeft beperkte beleidsvrijheid bij de uitvoering van de regeling. Meppel heeft gekozen voor een ruimhartiger kwijtscheldingsbeleid (100% van de bijstandsnorm in plaats van de wettelijke 90%). Bij het behandelen van een kwijtscheldingsverzoek vindt een inkomens- en vermogenstoets plaats. De normen voor kwijtschelding worden landelijk bepaald. Als een belastingschuldige noch betalingscapaciteit noch vermogen heeft, wordt kwijtschelding van afvalstoffenheffing en rioolheffing verleend. In incidentele gevallen komt het voor dat ook de onroerende zaakbelasting wordt kwijtgescholden. Over de mogelijkheid tot kwijtschelding aan ondernemers, de kosten van kinderopvang en een nieuwe norm voor 65-plussers wordt advies uitgebracht. Kwijtschelding Rekening Begroting Begroting

Bedragen x € 1.000 2011 2012 2013

Afvalstoffenheffing 203 220 220

Rioolrecht 125 145 145

Totaal kwijtschelding 333 365 365

aantal verzoeken kwijtschelding 926 950 950


6.1.7 Lokale lastendruk

In dit onderdeel vergelijken we onze positie ten opzichte van omliggende gemeenten. In tegenstelling tot de omliggende gemeenten kent Meppel geen tariefdifferentiatie voor Reinigingsheffing en/of Rioolheffing. Uit onderstaande tabel blijkt dat Meppel (evenals vorige jaren) in 2012 in vergelijking met omliggende gemeenten op de totale woonlasten voor meerpersoonhuishoudens een gunstiger positie inneemt. Voor eenpersoons-huishoudens is de postitie van de gemeente Meppel minder gunstig. In Meppel is de verhouding meer- : eenpersoonshuishoudens ongeveer twee staat tot één. Momenteel is nog niet duidelijk welke tarieven in de omliggende gemeenten voor 2013 gaan gelden.

Gemeente Wester-

veld

de

Wolden

Hooge-

veen

Stap-

horst

Steen-

wijker-

land Meppel

Gemiddelde waarde woning (x € 1.000) 284 275 186 282 216 205

Woonlasten meerpersoonshuishoudens

OZB Woningen 233,00 250,00 227,00 211,00 201,00 223,00Reinigingsheffing 251,00 211,00 278,00 266,00 245,00 243,00

Rioolheffing 262,00 220,00 147,00 229,00 260,00 171,00

Totaal woonlasten 746,00 681,00 652,00 706,00 706,00 637,00

Woonlasten eenpersoonshuishouden

OZB Woningen 233,00 250,00 228,00 211,00 202,00 223,00

Reinigingsheffing 176,00 166,00 206,00 178,00 157,00 243,00

Rioolheffing 262,00 198,00 147,00 229,00 260,00 171,00

Totaal woonlasten 671,00 614,00 581,00 618,00 619,00 637,00

Cijfers 2012

6.1.8 Parkeergelden

In de gemeente Meppel worden de parkeertarieven gebruikt om de kosten voor parkeervoorzieningen te dekken en om het parkeren binnen de gemeente te reguleren. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen parkeren voor bewoners, bezoekers en woon- werk parkeren. De gemeente Meppel heft parkeergelden bij parkeermeters en parkeerautomaten (waaronder ook parkeerdek Swaenenborgh). Bij parkeergarage Keyserstroom en parkeerterein Stadhuis worden parkeergelden achteraf geïnd via een toegangspoort.

6.1.9 Binnenhavengeld

Onder de naam ‘binnenhavengeld’ wordt een recht geheven voor het gebruik van de haven met een vaartuig. Ondermeer de kosten van door de gemeente verstrekte diensten in de haven worden met het binnenhavengeld gedekt.

6.1.10 Leges

‘Leges’ is de aanduiding voor rechten die worden geheven voor het genot van, door of vanwege het gemeentebestuur verstrekte diensten, genoemd in deze verordening en de daarbij behorende tarieventabel. De legesverordening is onderverdeeld in drie categorieën:

Algemene dienstverlening (burgerlijke stand, reisdocumenten, rijbewijzen, etc.) Fysieke leefomgeving/omgevingsvergunning (bouwleges, uitweg vergunning, kapvergunning,

etc.) Dienstverlening vallend onder Europese dienstenrichtlijn (horeca, organiseren evenementen,

etc.) De opbrengst van de bouwleges is voor het grootste deel gebaseerd op 2,0% van het geraamde bouwvolume. Het restant betreft de legesopbrengsten voor overige bouwgerelateerde vergunningen, zoals leges sloopvergunningen, reclamevergunning en lichte bouwvergunningen. Uiteraard hangt de opbrengst van de bouwleges af van de bouwplannen binnen de gemeente.


6.1.11 Lijkbezorgingsrechten

Op basis van deze verordening worden rechten geheven voor het gebruik van de begraafplaats en voor het door de gemeente verlenen van diensten in verband met de begraafplaats.

6.1.12 Marktgelden

Onder de naam ‘marktgeld’ wordt een recht geheven voor het hebben van een standplaats op de markt.

6.1.13 Precariobelasting

Precariobelasting wordt geheven voor het gebruik van gemeentegrond. Hieronder valt niet alleen het plaatsen van containers langs- of op de openbare weg, maar bijvoorbeeld ook lichtbakken aan winkels die boven gemeentegrond hangen. Precariobelasting is een ongebonden belasting, waarbij de gemeente volledige vrijheid heeft in de vaststelling van de hoogte van de tarieven.


6.2 Paragraaf weerstandsvermogen

Deze paragraaf geeft inzicht in het weerstandsvermogen, het vermogen van de gemeente om financiële tegenvallers op te vangen zonder dat de continuïteit van de bedrijfsvoering in gevaar komt. Het geeft een actueel overzicht van de belangrijkste risico’s, de beheersmaatregelen die worden genomen en de financiële middelen die nodig zijn om onverwachte financiële tegenvallers op te kunnen vangen, waaronder de bufferreserve. De bufferreserve is bij het vaststellen van de jaarrekening 2011 verhoogd van € 9,5 miljoen tot € 13,1 miljoen. Er hebben sindsdien geen onttrekkingen of toevoegingen van/aan de bufferreserve plaats gevonden. Op grond van de nieuwe risicoanalyse voor deze begroting is dit adviesniveau sinds de jaarrekening 2011 met € 0,6 miljoen gedaald tot € 12,0 miljoen. De bufferreserve is daarmee 9% boven het adviesniveau. Beleidsmatige aspecten De gemeente dient op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) een uitspraak te doen over ons weerstandsvermogen. Het weerstandsvermogen geeft aan hoe solide de financiële positie van de gemeente is. Dit is van belang als er zich een financiële tegenvaller voordoet. Een goed weerstandsvermogen kan voorkomen dat iedere financiële tegenvaller direct leidt tot hogere lasten. Om het weerstandsvermogen te kunnen beoordelen is er inzicht nodig in de omvang en achtergronden van de risico’s en in de omvang van de aanwezige weerstandscapaciteit. Deze paragraaf is ook een uitvoering van de volgende doelstellingen: a) Het realiseren van een gezonde financiële positie, waarbij een goed inzicht in het

weerstandsvermogen, de benodigde weerstandscapaciteit en het risicoprofiel van belang zijn. b) Voorkomen dat ingrijpende beleidswijzigingen noodzakelijk zijn als risico’s zich voordoen. Op het

moment dat risico’s zich daadwerkelijk voordoen, is de bufferreserve beschikbaar om nadelige financiële effecten (tijdelijk) te compenseren zonder dat (direct) ingrijpende beleidswijzigingen noodzakelijk zijn.

Methodologie Het weerstandsvermogen wordt in drie stappen bepaald. Eerst wordt het risicoprofiel van de gemeente in kaart gebracht. Per onderwerp is de impact van de risico’s vertaald naar het risicobedrag. Hiervoor is gebruik gemaakt van ramingen, ervaringscijfers en vuistregels. Hier is nadrukkelijk sprake van een inschatting, aangezien de impact niet altijd is te voorzien. Vervolgens is een inschatting gemaakt van de weging van de risico’s. Naarmate de beheersing van de risico’s toeneemt, is de weging lager, terwijl een concreet risico met beperkte beheersmaatregelen een hoge weging heeft gekregen. Vervolgens is de uitkomst van deze berekening afgezet tegen de beschikbare middelen die bijdragen aan de weerstandscapaciteit, met name reserves en onbenutte belastingcapaciteit. Tot slot wordt geconcludeerd of de bufferreserve op adviesniveau is.

6.2.1 Risicoprofiel gemeente

Om de risico’s in kaart te brengen is een gemeentebrede risico-inventarisatie uitgevoerd. Hier worden alleen de risico’s gepresenteerd met een grotere financiële impact waarvoor de bufferreserve ingezet kan worden. Kleinere risico’s of risico’s waarvoor verzekeringen, voorzieningen en dergelijke voor ingezet kunnen worden zijn niet opgenomen in deze analyse. De risico’s zijn verdeeld in de categorieën going concern taken, grondexploitaties en overige projecten. Risicoprofiel going concern Voor het risicoprofiel van de going concern taken zijn de risico’s die zijn opgenomen in de volgende tabel in kaart gebracht, die vervolgens toegelicht worden. Overzicht risico’s going concern

Risico’s Risico-

bedrag

(x € 1 mln)

Risicoweging Positief

(x € 1 mln)

Negatief

(x € 1 mln)

1. Realisatie taakstellingen 0,8 25% – 50% 0,20 0,40

2. Personeelsbudgetten 0,4 25% – 50% 0,10 0,20

3. Open einde regelingen: overschrijding budget WWB-inkomensdeel

0,4 50% - 100% 0,20 0,40


4. Open einde regelingen: overschrijdingen WMO – individuele voorzieningen

0,6 25% - 75% 0,15 0,45

5. Hogere bijdrage aan gemeenschappelijke regelingen

0,6 25% – 75% 0,15 0,45

6. Het niet realiseren van de opbrengsten voor omgevingsvergunningen

0,4 0% - 50% 0,00 0,20

Totaal 0,80 2,10

Gewogen gemiddelde risico € 1,45 miljoen

1. Realisatie taakstellingen In de begroting zijn diverse bezuinigingstaakstellingen opgenomen. Daarvan zijn in de PPN 2013-2016 de meer risicovolle bezuinigingen benoemd, in totaal € 3,9 miljoen exclusief risico’s die al elders in deze paragraaf worden genoemd (WMO en participatiebudget). Voor het risicobedrag nemen wij aan dat de realisatie in het eerste jaar moeilijker is dan in het laatste jaar, zodat de realisatiekans oploopt van 50% in 2013 tot 100% in 2016. Op deze manier berekend is het risicobedrag € 0,8 miljoen. Gelet op de mate waarin de taakstelling is gerealiseerd in 2011, de noodzaak tot bezuinigen, de afspraken met de gemeenteraad en de sturing vanuit het college is het niet noodzakelijk het risico volledig mee te wegen. Beheersmaatregel: De realisatie van de taakstellingen wordt actief opgepakt in de organisatie. Het management stuurt actief en houdt toezicht. 2. Personeelsbudgetten Voor overschrijding van de personeelsbudgetten wordt als risicobedrag 2% van het personeelsbudget (€ 18 miljoen) aangehouden. Het totale personeelsbudget wordt goed beheerst, de weging van dit risico is daarom laag (25% - 50% van het risicobedrag). Beheersmaatregel: Actief sturen op terugdringen inhuur en vervulling vacatures. 3. Open einde regelingen: overschrijding budgetten WWB-inkomensdeel

Het blijkt moeilijk zowel de inkomsten als de uitgaven vooraf goed in te schatten. De overschrijding op de uitgaven aan periodieke bijstand was in 2011 aanzienlijk omdat onvoldoende geanticipeerd was op de ontwikkeling van het klantenbestand. Voor het risicobedrag gaan we uit van de open-einde regeling; het moeilijker te beheersen budget van de WWB-inkomensdeel met een omvang van ongeveer € 8 miljoen. Het risico van het WWB-inkomensdeel is wettelijk gemaximeerd op 10%, hoewel onze aanvraag voor een Meerjarige Aanvullende Uitkering (MAU) in eerste instantie is afgewezen. In de berekening van de bufferreserve houden we rekening met een overschrijding van 5% van het budget (€4 ton) met een hoge weging. Beheersmaatregel: De uitgaven in de begroting en meerjarenraming worden zo actueel mogelijk geraamd. 4. Open einde regelingen: overschrijdingen WMO – individuele voorzieningen Binnen de WMO vormen de individuele voorzieningen een risicogebied omdat dit een open einde regeling is waarvan de gevolgen voor de begroting niet kunnen worden voorzien. Het aantal woningaanpassingen stijgt, evenals de vraag naar huishoudelijke hulp. De overige voorzieningen lopen redelijk in de pas. Het risicobedrag is 20% van het (hv1 en hv2) budget en wordt voor gemiddeld 50% meegewogen. Beheersmaatregel: De uitgaven in de begroting en meerjarenraming worden zo actueel mogelijk geraamd. 5. Hogere bijdrage aan gemeenschappelijke regelingen De gemeente Meppel is deelnemer aan een aantal gemeenschappelijke regelingen die financiële risico’s met zich mee brengen. Dit geldt in het bijzonder voor de sociale werkvoorziening Reestmond die getroffen wordt door de slechtere economische omstandigheden en de bezuinigingen van het rijk. Ook de gemeentelijke Kredietbank heeft last van de economische crisis. Ook de andere gemeenschappelijke regelingen (de GGD, Hulpverleningsdienst Drenthe en Recreatieschap Drenthe) brengen risico’s met zich mee. Het risicobedrag is gebaseerd op overschrijdingen in het recente verleden. Beheersmaatregel: Het maken van prestatieafspraken met de gemeenschappelijke regelingen en voortdurende monitoren van de financiële ontwikkelingen. 6. Opbrengsten voor omgevingsvergunningen Een teruglopend aantal en kleinere bouwaanvragen kunnen zorgen voor tegenvallende opbrengsten, zoals in het afgelopen jaar waarin de opbrengst aanzienlijk lager was dan begroot. Beheersmaatregel: De raming in de begroting en de meerjarenraming aanpassen aan de onzekere inkomsten.


Overige risico’s De gemeente kent ten aanzien van going concern activiteiten een aantal financiële risico’s die niet te kwantificeren zijn. Het is van belang deze risico’s te volgen en daar waar mogelijk tijdig beheersmaatregelen te treffen. Het gaat om de volgende risico’s: a) Minder uren naar projecten: als het aantal en de omvang van projecten vermindert, worden ook

minder salarislasten aan de projecten toegeschreven en moeten deze kosten opgevangen worden door de algemene dienst.

b) De omvang van de algemene uitkering uit het gemeentefonds is de komende jaren een onzekere factor, door bezuinigingen op rijksniveau, decentralisatie van taken en een herverdeling van het fonds.

c) Leningen en garanties: risico´s verbonden aan borgstelling en renterisico´s op leningen worden beoordeeld in de paragraaf financiering.

d) Het onderhoudsbudget kapitaalgoederen en het budget voor vervangingsinvesteringen zijn in de toekomst mogelijk ontoereikend.

e) Bijstand - WWB-werkdeel: risico op meer werkzaamheden voor re-integratie bij dalende rijksbudgetten.

f) Debiteuren: Risico’s verbonden aan vorderingen worden bij de balans toegelicht. Afdekking van deze risico’s wordt gedaan middels voorzieningen dubieuze debiteuren op de balans.

g) Jeugdzorg: De gemeente wordt per 1 januari 2015 verantwoordelijk voor alle vormen van jeugdzorg. De komende jaren vindt daartoe de transitie plaats. Deze transitie van de jeugdzorg is een complexe opdracht , op alle niveaus – van beleid tot uitvoering – zijn meerdere projecten nodig om de. noodzakelijke veranderingen door te voeren. Naast extra uitvoeringskosten – de hoogte hiervan resp. van de rijksvergoeding hiervoor – is nog niet bekend, brengt dit meer financiële risico’s met zich mee, waaronder het beëindiging van bestaande subsidierelaties, overdracht van lopende verbetertrajecten en de onzekerheid over toekomstig verdeelmodel.

h) Decentralisatie WMO-begeleiding en Wet werken naar vermogen. Deze decentralisaties zullen – als ze doorgaan- zorgen voor nieuwe taken voor de gemeente. Dit is een veelomvattend proces waarin aanzienlijke budgetten worden gedecentraliseerd. Zowel de organisatorische als financiële beheersbaarheid zijn (toekomstige) risico’s.

Risicoprofiel grondexploitaties De grondexploitaties zijn onder te verdelen in de Nieuwveense landen en overige grondexploitaties. Overzicht grondexploitaties Risico’s Risico-

bedrag

(x € 1 mln)


(x € 1 mln)

Negatief

(x € 1 mln)

7. Nieuwveense Landen 7,4 100% 7,40 7,40

8. Overige grondexploitaties 4,4 25% - 50% 1,10 2,20

Totaal

8,50 9,60


7. Risicoprofiel Nieuwveense Landen

Nieuwveense landen is een grote grondexploitatie voor Meppel, met een boekwaarde van ongeveer € 19 miljoen (1 januari 2013) en een voorgenomen investeringsbedrag van € 90 miljoen tot en met 2029. Jaarlijks wordt voor deze exploitatie een zelfstandige risicoanalyse uitgevoerd door een gespecialiseerd adviesbureau die daarin ook adviseert over de hoogte van de bufferreserve voor deze exploitatie. Uit deze analyse blijken de volgende factoren de hoogste impact te hebben op het financiële resultaat van de exploitatie: a) Grondopbrengsten

Risico op lagere opbrengsten uit de verkoop van bouwrijpe grond. b) Bouw- en woonrijp maken

Risico op de te verwachte ontwikkeling van de kosten bouwen woonrijp maken. c) Afzettempo woningbouw

Risico in verband met het tempo van de grondverkopen en daarmee ook de doorlooptijd van de grondexploitatie.

In het rapport ‘Risicoanalyse Nieuwveense Landen’ worden de risico’s nader toegelicht. Om de risico’s te dekken is volgens deze risicoanalyse een risicoreservering voor Nieuwveense Landen Fase 1 nodig van € 6,6 mln. Nieuwveense Landen is een risicovol project, met name door de economische situatie, de onrust op de woningbouwmarkt en het grote aantal onzekere factoren. Voor Nieuwveense Landen fase 1 wordt


in het totale weerstandsvermogen rekening gehouden met een risicobuffer van € 6,6 miljoen. Voor de jaarrekening 2012 zal een nieuwe analyse en berekening gemaakt worden. Nieuwveense Landen fase 2 zijn gronden die nog niet in exploitatie zijn genomen. Met een periodieke taxatie wordt de boekwaarde getoetst aan de marktwaarde. Als het nodig is om de boekwaarde te verlagen naar de marktwaarde wordt de voorziening opgehoogd. Naast deze beheersmaatregel moeten we ook rekening houden met het risico dat de rentetoerekening niet gerealiseerd kan worden. Voor dit risico is in het weerstandsvermogen rekening gehouden met een risicobuffer van € 0,75 miljoen. Er is een risico op verdere afwaardering als de marktwaarde verder daalt. Ook als de prognose van de bevolkingsgroei naar beneden wordt bijgesteld, of de start van de ontwikkeling vooruit geschoven wordt, kan dit een negatief effect hebben op de marktwaarde van fase 2. 8 Overige grondexploitaties Onder overige grondexploitaties vallen o.a. Het Vledder, Blankenstein en verschillende industrieterreinen. Daarnaast bestaat het voornemen twee grondposities in de nabije toekomst te ontwikkelen: Nijeveen wonen en KoeBerg Zuid. Voor deze exploitaties gelden de algemene risico’s die horen bij grondexploitaties, waarbij het afzettempo en de totale afzet de belangrijkste onzekerheden zijn. Voor de risico’s voor deze grondexploitaties is een bedrag van € 1,9 mln in de bufferreserve opgenomen. Deze reserve is berekend met een vuistregel die het Ministerie van Binnenlandse Zaken adviseert om deze risico’s in te schatten. De vuistregel houdt rekening met de huidige boekwaarde, de getroffen voorzieningen, en de te maken kosten. Deze methode is gericht op risico’s verbonden met een te hoge boekwaarde en het overschrijden van kosten, maar is minder goed toegerust voor het wegen van het meer actuele risico op het uitblijven van verkopen. Een specifiek risico binnen deze categorie is de vordering op VOF Het Vledder (Synchroon), ter grootte van € 5,2 miljoen. Tegenover deze vordering staat een bankgarantie van € 2,75 miljoen, waarmee het netto risicobedrag uitkomt op € 2,45 miljoen. Dit risico komt bovenop het risico dat wordt berekend met de vuistregel. Het totale risicobedrag voor ‘overige grondexploitaties’ komt daarmee op € 4,4 miljoen. Risicoprofiel projecten De projecten LDEB MeppelEnergie, onderwijspark Ezinge en MFK Het Palet zijn risicovolle projecten. Voor projecten die wij zelf uitvoeren houden we een marge van 20% (van de projectkosten) als risicobuffer voor projectmatige activiteiten. De marge voor huurinkomsten is vastgesteld op maximaal 4 jaar. Overzicht overige projecten Risico’s Risico-

bedrag


scenario

Negatief

scenario

9. LDEB MeppelEnergie 0,8 25% - 50% 0,20 0,40

10. Ezinge huursom school 1,1 50% - 75% 0,55 0,83

Ezinge huursom sportaccommodatie 0,4 50% - 75% 0,20 0,30

Ezinge huurinkomsten 2,2 0% - 25% 0,00 0,55

11. MFK Het Palet projectkosten 3,1 0% – 25% 0,00 0,78

MFK Het Palet huurinkomsten 0,8 0% - 25% 0,00 0,20

Totaal 0,95 3,06


9. MeppelEnergie, Lokaal Duurzaam Energiebedrijf

Meppel en Rendo zijn beide voor 50% aandeelhouder van het Lokaal Duurzaam Energiebedrijf MeppelEnergie. In totaal wordt € 2,6 miljoen aan vermogen verstrekt. Het aandelenkapitaal en de achtergestelde lening van Meppel bedraagt € 725 duizend. Ook via het aandeelhouderschap van Rendo (12% van de aandelen) loopt Meppel een aanvullend risico. Gezien de gezonde financiële uitgangspunten is de weging van het risico laag. Beheersmaatregelen: Staatssteun wordt voorkomen door pas met subsidie te investeren na goedkeuring door de Europese Commissie. De investeringen zijn gespreid in de tijd, waardoor ingespeeld kan worden op de ontwikkelingen zoals vertragingen in het bouwtempo.


10. Project onderwijspark Ezinge Het onderwijspark Ezinge met de sportaccommodatie wordt gerealiseerd door Woonconcept Onroerend Goed BV (WOG), dochter van Stichting Woonconcept. De gemeente wordt de belangrijkste huurder van het gebouw en staat borg voor twee leningen van WOG, een bouwkrediet en een 40-jarige lening. Het belangrijkste risico van de overeenkomst met WOG is het risico op faillissement wegens een niet-sluitende exploitatie. Voor de exploitatie is het verhuurrisico een onzekere factor en daarom afzonderlijk in beeld gebracht. Het algemene risico is verminderd door het besluit een jaar huur vooruit te betalen, mits dit ook na de aanbesteding nog nodig blijkt te zijn. Beheersmaatregelen: Tegenover het risico van de borgstelling heeft de gemeente het eerste hypotheekrecht. De activiteiten van WOG zijn beperkt tot het realiseren en beheren van het onderwijspark om te voorkomen dat andere risicovolle activiteiten worden uitgevoerd. 11. Project Brede School KoeBerg/MFK Het Palet Het project KoeBerg betreft de realisatie van een Brede School inclusief aanpassingen in de openbare ruimte. De realisatie van de Brede School wordt door de gemeente uitgevoerd. De bouw is afgerond en de inrichting van de openbare ruimte nadert voltooiing. De belangrijkste risico’s verschuiven van projectrisico’s naar exploitatierisico’s, met name lagere huurinkomsten van derden en op termijn een dalend aantal leerlingen. De risicoweging van het projectrisico is daarom verlaagd. Beheersmaatregelen: Een actief huurbeleid zal risico op leegstand verminderen en een ontwerp van het gebouw dit het mogelijk maakt om bij leegstand zonder hoge kosten een deel van het gebouw een

andere bestemming te geven. Totaaloverzicht Voor 3 risicogebieden is een schatting gemaakt van de impact van en de kans op de risico’s. De totale risico’s liggen in de range van de range van € 10,25 miljoen (positief scenario) en € 14,76 miljoen (negatief scenario). Het gewogen gemiddelde bedraagt € 12,5 miljoen. Totaaloverzicht (bedragen x € 1 miljoen)

Risicogebied Positief scenario Negatief scenario

1. Going concern taken 0,80 2,10

2. Grondexploitaties 8,50 9,60

3. Projecten 0,95 3,06

Totaal 10,25 14,76


6.2.2 Gewenst weerstandsvermogen

Nu het risicoprofiel is beschreven en het risico is gekwantificeerd kan dit worden afgezet tegen het vermogen van de gemeente om deze potentiele tegenvallers op te vangen zonder dat de continuïteit van de bedrijfsvoering in gevaar komt. Dit weerstandsvermogen kan worden uitgedrukt als de verhouding tussen de risico’s en de weerstandscapaciteit. De weerstandscapaciteit bestaat uit de potentieel in te zetten middelen om de tegenvallers op te vangen. Naast de bufferreserve zijn dit ook overige reserves (a) en onbenutte inkomstenbronnen (b). Stille reserves (c) zijn niet geïnventariseerd. In totaal is de weerstandscapaciteit exclusief stille reserves € 19,6 miljoen. a) Reserves en post onvoorzien

Eind 2012 zal het niveau van de totale algemene reserves naar verwachting € 17,4 miljoen zijn, opgebouwd uit de vrij besteedbare reserve (€4,3 miljoen) en de bufferreserve (€ 13,1 miljoen). Als daarbij de post onvoorzien (€ 0,1 miljoen) wordt opgeteld, is in totaal € 17,5 miljoen voor directe dekking beschikbaar. b) Onbenutte belastingcapaciteit. Onbenutte belastingcapaciteit en de vrij besteedbare reserves geven inzicht in de middelen die op korte termijn en lange termijn vrij kunnen worden gemaakt. Door verhoging van precariobelasting, parkeergelden en OZB kan € 0,4 miljoen structurele dekkingsmiddelen aangewend worden. c) Stille reserves;

Stille reserves zijn aandelen, gronden en gebouwen die bij verkoop meer kunnen opleveren dan de boekwaarde. Er is geen onderzoek verricht naar de hoogte van deze stille reserves, die normaliter pas


aangesproken worden na uitputting van de overige reserves. Bovendien is het onzeker of stille reserves daadwerkelijk gekapitaliseerd kunnen worden, aangezien daarvoor ook een koper voor gevonden moeten worden.

6.2.3 Conclusie

Het gewogen gemiddelde risico bedraagt € 12,5 miljoen. Daarvan kan € 0,5 miljoen worden opgevangen door de onbenutte belastingcapaciteit en de post onvoorzien. Het adviesniveau voor de bufferreserve komt daarmee op € 12,0 miljoen. Het huidige niveau is € 13,1 miljoen, 9% boven het actuele

adviesniveau.


6.3 Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen

Deze paragraaf behandelt onze zogenaamde kapitaalgoederen zoals wegen, bruggen, riolering, plantsoenen, gebouwen etc. Van al deze segmenten wordt aangegeven om hoeveel het gaat, hoe we met het onderhoud omgaan, of de uitvoering volgens schema verloopt en hoe de dekking is geregeld. Deze gegevens dienen vervolgens als grondslag voor de door de raad te formuleren beleidskaders. Openbare ruimte Voor het onderhoud van de openbare ruimte is een instrument ontwikkeld waarbij gewenste onderhoudskwaliteit kan worden afgewogen tegen bijbehorende kosten. Dit kennen wij onder de naam KOM. Dit staat voor kwaliteit op maat. Voor bijna alle bovengrondse delen van de openbare ruimte is een kwaliteitsnorm ontwikkeld vertaald naar categorieën voor Hoge (H), Basis (B) en Lage (L) kwaliteiten. Op basis van arealen, kwaliteitscategorie en bijbehorende onderhoudsprijs is een prijs-/kwaliteitskeuze afgesproken voor de verschillende stadsgebieden van Meppel. Deze is weergegeven in onderstaande tabel.

Afspraak prijs/kwaliteit Cen

trum

Woongeb

ied

Buiten

geb

ied

Beg

raafp

laats

Hoofd

weg

en

Indust

rie

Kan

tore

n

Nat

uurp

ark

Sport

Sta

dsp

ark

Wijkp

ark

Verharding (technisch) - - - - - - - - - - - H = hoog

Groen (technisch) B B B B B B B B B B B B = basisk

Meubilair (technisch) B B B B B B B B B B B L = laag

Verzorging H B L B B B B B B B B In de PPN 2012-2015 is een taakstellende bezuiniging opgenomen ad € 300.000,- met ingang van 2014. Voor de uitwerking hiervan zullen door de raad in detail keuzes moeten worden gemaakt, welke voor de burger zo weinig mogelijk last, hinder met zich meebrengt. Deze keuzes worden in 2012-2013 voorbereid en de verwachte effecten worden overeenkomstig de aangenomen motie aan de raad voorgelegd.

6.3.1 Wegen

Onderhoud wegen is een wettelijke taak van de gemeente. De gemeente is op grond van de Wegenwet verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van openbare wegen. Het wegenareaal van Meppel bestaat uit:

Oppervlakte 1.950.180 m2, waarvan: 1.289.316 m2 elementenverharding 628.380 m2 asfaltverharding 17.350 m2 betonverharding 6.200 m2 halfverharding 8.934 m2 onverhard

bron: GBI dd 3 juli 2012. Alle wegen in Meppel zijn opgenomen in een wegenbeheersysteem. Naast een beschrijving van de grootte en het type van de wegen is per weg ook de onderhoudskwaliteit in het systeem opgenomen. Jaarlijks worden alle wegen door een gespecialiseerd bureau (Oranjewoud) geïnspecteerd en ingedeeld in de categorieën goed, matig of slecht. Dit op basis van de landelijke erkende CROW-systematiek. De resultaten van de inspecties worden in het wegenbeheersysteem verwerkt. Met het wegenbeheersysteem kan worden uitgerekend welke onderhoudskosten ermee gemoeid zijn om de wegen op te knappen naar een ander onderhoudsniveau. Tot op heden was het uitgangspunt: we gaan van “slecht” naar “goed”. Onderhoud wegen is een wettelijke taak van de gemeente. De gemeente is op grond van de Wegenwet verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van openbare wegen. De onderhoudswerkzaamheden kunnen in drie categorieën worden ingedeeld:

Klein onderhoud: dagelijks routinematig onderhoud. Hieronder valt het klussenwerk en het klein leed als verzakte stoeptegels; (het in goede staat houden)


Groot onderhoud op basis van de weginspecties; (het in goede staat terugbrengen) Revitalisering: vervanging na einde levensduur en reconstructies.

In de jaren t/m 2006 is het onderhoudsniveau van de wegen in rap tempo verminderd. Het vervaltempo van matig naar slecht is groter dan het hersteltempo. De raad heeft in 2005/2006 een reserve wegenonderhoud ad € 1.000.000,- ingesteld. Daarnaast heeft de raad op 4 april 2007 ingestemd met een aparte risicobuffer van € 10.000.000,- voor wegenonderhoud. In 1e instantie met het idee jaarlijks € 2,5 miljoen te besteden aan het op peil brengen

van het onderhoudsniveau, de inhaalslag. Jaarlijks wordt een weginspectie uitgevoerd.

onderhoudskwaliteit

% van de wegen

goed matig slecht

2001 61% 28% 11% 2002 55% 31% 14% 2003 54% 34% 12% 2004 49% 32% 19% 2005 44% 36% 20% 2006 41% 36% 23% 2007 41% 37% 22% 2008 50% 31% 19% 2009 43% 30% 17% 2010 49% 33% 18%

2011 49% 34% 17% Uit de gegevens van de inspectie 2011 blijkt dat er slechts een kleine positieve verschuiving in de kwaliteit van de wegen heeft plaatsgevonden. De komende jaren staan er diverse projecten op stapel die de kwaliteit van de wegen verder omhoog gaan brengen. Een grote winst in valt te behalen in de Zeeheldenbuurt, de Koedijkslanden en op het industrieterrein Oevers C. De Zeeheldenbuurt wordt, net als de Rembrandtlaan en de Govaert Flinckstraat, in 2012 uitgevoerd. De rest van de Koedijkslanden wordt tot en met 2019 gefaseerd uitgevoerd. Het saldo van de reserve achterstallig onderhoud wegen bedraagt per 31 december 2011 € 6.203.187. Op dit moment wordt gewerkt aan een nieuw beheerplan wegen 2012-2016. Hierin worden de gegevens uit de inspectie 2011 verwerkt en zal een nieuwe planning ontstaan. Wij gaan ervan uit dat wij het nieuwe beheerplan wegen inclusief de evaluatie achterstallig onderhoud wegen eind 2012 aan de raad kunnen aanbieden. Ten laste van de reserve wegen zijn in 2013 de volgende werkzaamheden gepland:

Afwikkeling achterstallig onderhoud wegen Zeeheldenbuurt Achterstallig onderhoud wegen Koedijkslanden fase 1 Achterstallig onderhoud wegen Werkhorst Achterstallig onderhoud wegen asfaltbestek 2013: Spoorbaanweg-Bramenweg-Gorthoek-D.de

Boerweg. Grootschalige herinrichtingen en vervanging van de riolering zijn opgenomen in de investeringsplanning van de meerjarenbegroting 2013-2016. Achterstallig onderhoud van de wegen wordt in deze gevallen integraal meegenomen. Voor 2013 is onder andere uitvoering van de volgende projecten gepland:

Herinrichting Zuiderlaan Afwikkeling infra rondom Het Palet (Gerard Doustraat) Herinrichting deel Rembrandtlaan, 2e fase (afstemming met grondexploitatie Koeberg Zuid wordt

gezocht) Voorbereiding herinrichting Jan Tooroplaan Start doorstroming buitenring (kruising Marktstraat) gedeeltelijk met subsidie uit Brede

Doeluitkering BDU Herinrichting Werkhorst Herinrichting Zuideinde Afronding omgeving onderwijspark Ezinge


6.3.2 Openbare verlichting

Het beheerplan openbare verlichting dateert uit 2007. Hierin zijn de technische kaders aangegeven waarbinnen de werkzaamheden op het gebied van openbare verlichtingen worden uitgevoerd. In het kader van duurzaamheid is in het uitvoeringsprogramma van het college opgenomen dat straatverlichting wordt gedimd en verminderd. In 2013 wordt een beleidsplan opgesteld met haalbare doelen op gebied van duurzame openbare verlichting (o.a. dimmen). Aansluitend volgt een geactualiseerd beheerplan. Voor de ramingen in de begroting 2013 is uitgegaan van het beheerplan openbare verlichting 2007 en zijn aanvullend separaat kredieten opgenomen voor verplaatsing/vervanging lichtmasten in gebieden waar herinrichting (onder andere Koedijkslanden) plaatsvindt. Hierbij worden de uitgangspunten van het Duurzaam EnergiePlan voor zover mogelijk toegepast.

6.3.3 Civieltechnische kunstwerken

Onder civieltechnische kunstwerken wordt verstaan: bruggen, beschoeiingen, kademuren, duikers, steigers en tunnels. De afdeling Regie & Realisatie heeft hiervan een actuele lijst beschikbaar. Vanwege de waterrijke omgeving heeft Meppel veel civieltechnische kunstwerken. Binnen het bestaande onderhoudsbudget wordt regulier onderhoud uitgevoerd. Jaarlijks vindt inspectie plaats van de houten bruggen en vissteigers, worden beweegbare bruggen gesmeerd en mechanisch/elektrisch gecontroleerd. Voor vervanging / groot onderhoud van bruggen zijn kredieten in de meerjarenbegroting 2013-2015 opgenomen. De volgende werkzaamheden zijn voor 2013 in de planning opgenomen:

Afronding vervanging brug Werkhorst Vervanging brug Prins Hendrikkade

6.3.4 Openbaar groen

Het groenareaal van Meppel bestaat uit: 288 ha te onderhouden openbaar groen

(bron databank groenbeheer 04-07-2012) ruim 29.400 te onderhouden bomen (incl. houtwallen)

(bron databank groenbeheer 04-07-2012) 3 te onderhouden sportparken (sportpark Ezinge, sportpark Koedijkslanden; sportpark

Tussenboerlanden) 2 te onderhouden begraafplaatsen (Meppel en Nijeveen)

Diverse beleidsplannen op het gebied van groen, landschap, bomen en water worden in 2013 geactualiseerd en geïntegreerd tot één beleidsplan. Voor het beheer wordt er naar gestreefd om voor alle delen van de stad wijkbeheer-plannen (wat willen we) op te stellen. Voor Oosterboer-West (2008) en Koedijkslanden (2009) is dat gerealiseerd. En wordt dit uitgewerkt in interactieve groenbeheerplannen (hoe doen we dat). Wij voeren regie op groenonderhoud dat door de eigen dienst en aannemers wordt uitgevoerd. Dit gebeurt op basis van ervaring en vakmanschap, rekening houdend met de strategische kaders. Het beheren volgens gewenste kwaliteitsbeelden (KOM+) vergt enkele jaren van ‘het zich eigen maken’. Hiertoe is gestart met pilots in de verschillende disciplines. De afdeling is in staat met de beschikbare middelen een redelijk kwaliteitsniveau te realiseren. Voor groot onderhoud en herinrichtingen zijn geen kredieten opgenomen in de investeringslijst, oplossingen moeten binnen de reguliere exploitatie worden gevonden. Op dit moment constateren wij dat het groen op meerdere plekken aan vervanging toe is, vooral in de wijk Koedijkslanden doet zich dit voor. Uit het interactieve groenbeheerplan voor de Koedijkslanden zal blijken wat de mogelijkheden zijn. De gemeente beschikt over een beheersysteem waarin de areaalgegevens van het openbaar groen zijn opgenomen. In dit systeem zijn onder andere het aantal en het soort openbare bomen opgenomen, evenals gegevens over het type en de hoeveelheid aan beplantingen, bermen, hagen, grasvelden en dergelijke. Wijzigingen in de gegevens worden in het systeem verwerkt. Aan het groenbeheersysteem zijn geen aparte onderhoudspakketten gekoppeld waarmee capaciteitsberekeningen zijn te maken. Naast het onderhoud van het openbaar groen verzorgen wij ook het onderhoud van de sportvelden en de begraafplaatsen.


6.3.5 Speelvoorzieningen

In de gemeente staan circa 430 speeltoestellen in het openbaar gebied en in speeltuinen. Speeltoestellen moeten voldoen aan het Besluit Veiligheid en Attractie- en Speeltoestellen. Om dit te controleren worden inspecties uitgevoerd en worden de resultaten hiervan in een elektronisch logboek bijgehouden. Bij constatering of melding van een gebrek aan de speeltoestellen worden deze gerepareerd. In het onderhoudsprogramma is rekening gehouden met vervanging van de kleine speeltoestellen, maar niet met de vervanging van de grote. De afdeling Regie & Realisatie verzorgt ook de inspecties en reparaties voor de toestellen in speeltuinen en op schoolpleinen. De kaders voor een nieuw Speelruimteplan zijn vastgesteld in september 2009. In 2010 is dit plan in samenspraak met externe partijen, de kinderen en de jongeren uitgewerkt. Via de Perspectiefnota 2011-2015 is besloten dat op dit moment geen extra krediet wordt aangevraagd om het Speelruimteplan volledig uit te voeren.

6.3.6 Water en waterbodem

De strategische kaders voor water en waterbodem staan in het Waterplan Meppel en Baggerplan / Prioritering baggerwerken Meppel. Als uitwerkingen op het Waterplan is het ecologisch onderzoek naar de stadswateren ‘Natte natuur in de stad’ opgesteld. Diverse beleidsplannen op het gebied van groen, landschap, bomen en water worden in 2013 geactualiseerd en geïntegreerd tot één beleidsplan. De raad heeft, evenals het Algemeen Bestuur van het Waterschap, in november 2009 de Stedelijke Wateropgave vastgesteld als actualisering van het Waterplan. Elk half jaar wordt de voortgang van de vastgestelde maatregelen besproken met het waterschap en worden afspraken gemaakt voor de volgende periode. Op dit moment vindt grondwatermonitoring plaats in Nijeveen en Slingenberg. Wegens technische aanloopproblemen is deze monitoring met een jaar verlengd. In november 2012 bepalen we gezamenlijk welke maatregelen er de komende jaren nodig zijn. In het Gemeentelijk Rioleringsplan 2011-2015 is met eventuele drainage al rekening gehouden. Voor het op diepte houden van de watergangen en het verwijderen van vervuild slib moet baggerwerk respectievelijk saneringswerk worden gedaan. Hier zijn hoge kosten mee gemoeid. Jaarlijks vindt in overleg met het Waterschap monitoring plaats om de waterdieptes in de gaten te houden. Voor de komende jaren worden vooralsnog geen grote baggerwerkzaamheden voorzien. Zodra dit weer het geval is, zal dit worden opgenomen in de meerjareninvesteringen van de begroting.

6.3.7 Riolering

Vanuit de Wet milieubeheer heeft de gemeente een zorgplicht voor inzameling en transport van stedelijk afvalwater dat vrijkomt bij de binnen het grondgebied van de gemeente gelegen percelen. Vanuit de Waterwet heeft de gemeente een zorgplicht voor doelmatige inzameling en verwerking van hemelwater, dat perceelseigenaren redelijkerwijs niet zelf kunnen verwerken. Tevens heeft de gemeente vanuit de Waterwet een zorgplicht voor het in het openbaar gemeentelijke gebied treffen van maatregelen om structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken. De volgende arealen zijn in beheer bij de gemeente Meppel:

181,5 km vrijvervalriolering 34 gemalen 17,5 km persleiding 31,2 km drukriolering ca 276 pompunits overstorten, randvoorzieningen, drainagesyteem en IBA’s.

Door de Raad zijn de volgende beleidskaders vastgesteld:

Het basisrioleringsplan (2006) Het afkoppelplan Kern-Meppel (2006) Het verbreed gemeentelijk rioleringsplan (GRP) 2011-2015 (16 juni 2011).

De onderhoudstoestand van de riolering is goed tot matig met wat slechte plekken. Er is een deel aan vervanging toe. De vervangingsinvesteringen zoals gepland in het GRP 2011-2015 zijn opgenomen in de meerjarenbegroting 2013-2016 als onontkoombare investeringen. De volgende werkzaamheden zijn voor 2013 in de planning opgenomen:

Afronding rioolvervanging en afkoppelen Zeeheldenbuurt Afkoppelen Rembrandtlaan Afkoppelen Zuiderlaan Vergroten diameters Jacob Marisstraat Rioolvervanging en afkoppelen Werkhorst Rioolvervanging Zuideinde


Rioolvervanging Oranjebuurt Rioolvervanging en aansluiting woonboten Rioolvervanging onderwijspark Ezinge Afkoppelen Koedijkslanden fase 1 Voorbereiden afkoppelen Oevers C Voorbereiden afkoppelen Jan Tooroplaan Voorbereiden vervanging riolering Slingenberg.

6.3.8 Onderwijsgebouwen

De gemeente is verantwoordelijk voor nieuwbouw van scholen (inclusief de eerste inrichting), en uitbreiding en bouwkundige aanpassing van de onderwijsgebouwen voor primair onderwijs. Daarnaast vallen een aantal onderhoudstaken onder de verantwoordelijkheid van het gemeentebestuur. Globaal aangeduid worden de onderhoudstaken verdeeld volgens het binnen- en buitenkantcriterium. De gemeente is verantwoordelijk voor de buitenkant en het school voor de binnenkant van het gebouw. (inclusief het preventief buitenonderhoud zoals het schilderwerk). Integraal huisvestingsplan Primair Onderwijs (IHP PO). In het integraal huisvestingsplan (vastgesteld 24 november 2011) en de gewijzigde onderwijshuis-vestingsverordening (14 juni 2012) is een nieuwe vereenvoudigde procedure vastgelegd voor de onderhoudsvragen van de schoolbesturen. De meerjaren onderhoudsprogramma’s zijn na technische beoordeling opgenomen in het IHP PO. Hierdoor is op voorhand concensus bereikt over de te treffen voorzieningen. Jaarlijks worden de opgenomen voorzieningen in het IHP voor het komende jaar beoordeeld op technische noodzaak. Indien uit de schouw blijkt dat de technische noodzaak voor uitvoering in de opgenomen jaarschijf noodzakelijk is, wordt de voorziening ambtshalve opgenomen in het bekostigingsprogramma. Schoolbesturen hoeven hiervoor geen aanvraag in te dienen. Integraal huisvestingsplan Voortgezet (Speciaal) Onderwijs. Het IHP V(S)O is in voorbereiding. Gelet op de capaciteitsvraagstukken bij Greijdanus en Dingstede zijn een aantal aanvullende onderzoeken uitgevoerd. Bij Greijdanus wordt ondermeer onderzocht in hoeverre en tegen welke kosten de vrijvallende locatie van de Rechteren school geschikt is te maken voor Greijdanus in relatie tot de kosten uitbreiding op het huidige terrein. Voor Dingstede is de technische staat en de aanpasbaarheid van de school onderzocht. Geconstateerd is dat het gebouw, gelet op haar leeftijd, in een redelijke tot goede staat verkeert. De aanpasbaarheid van de accommodatie is m.u.v. de stijve kern (trappenhuis e.d.) goed aanpasbaar / opnieuw indeelbaar. De resultaten van deze onderzoeken worden verwerkt in het IHP VO. Voor het tekort aan m² wordt de vrijvallende locatie Het Kompas voor een bepaalde periode gereserveerd. Schoolvoorzieningen Nieuwveense Landen. Er is op dit moment nog geen schoolvoorziening aangevraagd dan wel gepland. De vereiste leerlingenaantallen om tot schoolstichting over te gaan worden pas rond het jaar 2020 gehaald. Door een wetswijziging is de procedure voor het stichten van scholen in Nieuwveense Landen versoepeld. Naast de formele procedure van het stichten van een school, is het nu ook mogelijk om voor de eerste opvang van de leerlingen te starten met een dislocatie van een bestaande school. Indien deze dislocatie later voldoet aan de in de wet opgenomen normen kan de dislocatie worden omgezet naar een zelfstandige school.

kosten onderhoud onderwijshuisvesting begroting begroting begroting begroting

(bedragen x € 1.000) 2013 2014 2015 2016

budget groot onderhoud / huurvergoeding tijdelijke huisvesting 369 369 369 369

6.3.9 Overige gebouwen

Alle gemeentelijke gebouwen zijn in een gebouwenbeheerssysteem (Planon) ingebracht. Jaarlijks worden de gebouwen geïnspecteerd en op basis van de onderhoudstoestand wordt het benodigde budget voor groot onderhoud berekend. Het kan per jaar verschillen hoeveel geld voor groot onderhoud nodig is. In de begroting zijn deze onderhouds-budgetten opgenomen. Zie hiervoor de volgende tabel. kosten onderhoud gebouwen (excl. onderwijs) begroting begroting begroting begroting

(bedragen x € 1.000) 2013 2014 2015 2016

budget groot onderhoud (Planon) 645 637 669 665 Gebouwen voor gemeentelijke dienst De gemeente heeft een aantal gebouwen in onderhoud die nodig zijn voor de gemeentelijke dienst. De belangrijkste daarvan zijn het stadhuis, de gemeentewerf en de brandweerkazerne. Het stadhuis en de


brandweerkazerne zijn nieuw en daarmee in goede staat van onderhoud. De onderhoudssituatie van de gemeentewerf is ook in prima staat. Daarnaast is er sprake van allerlei kleine gebouwen op de begraafplaatsen, bij de haven, de brugwachtershuisjes en de gebouwen voor rioolgemalen. Voor alle gemeentelijke gebouwen is er een actueel meerjaren onderhouds- en investeringsplan. De bijbehorende budgetten zijn meerjarig in de begroting opgenomen. Sportaccommodaties De gemeente heeft vier sporthallen: Het Vledder, sporthal Koedijkslanden, sporthal Het Erf in Meppel en sporthal De Eendracht in Nijeveen. Er zijn drie gymnastieklokalen. Voor de sporthallen en de gymnastieklokalen zijn actuele meerjarige onderhouds- en investeringsplannen aanwezig. Daarnaast doet de gemeente het beheer en onderhoud van de kleedaccommodaties op de sportparken. In sportpark Koedijkslanden is het beheer en onderhoud overgedragen aan de sportverenigingen (privatisering). Ter compensatie ontvangen de verenigingen een subsidiebijdrage voor het beheer en onderhoud. Cultuur en welzijnsaccommodaties De belangrijkste culturele gebouwen die de gemeente in beheer heeft, zijn: Schouwburg Ogterop, Cultureel Centrum Meppel De Plataan, De Secretarie, De Schalle, de Meppeler toren, de toren in Kolderveen en molen De Sterrenberg in Nijeveen. Daarnaast is het bibliotheekgebouw in Meppel eigendom van de gemeente, alsmede enkele buurten wijkcentra en Meppel’s Inn. De gemeente verhuurt deze gebouwen aan gebruikers. Multifunctionele accommodaties In 2012 is het gebouw Het Palet in gebruik genomen. Dit betreft een multifunctionele accommodatie waarin zowel openbaar als bijzonder basisonderwijs zijn gehuisvest. Tevens maken gesubsidieerde partners zoals Stichting Peuterspeelzalen Meppel/Nijeveen en het Centrum Jeugd en Gezin gebruik van deze locatie, evenals private instanties Prima Life Junior, Allio Kinderopvang en Icare. Strategisch accommodatiebeleid Het strategisch accommodatiebeleid beslaat vier stappen. De eerste stap, het in beeld brengen van het strategisch (behouden) en niet-strategisch (afstoten) is zo goed als afgerond. De raad wordt in het najaar 2012 voorgesteld in te stemmen met het boekwerk 'Overzicht gemeentelijk vastgoed' waarin onder andere wordt aangegeven welke accommodaties al dan niet in aanmerking komen voor verkoop. Voorts wordt aan de Raad voorgesteld het college opdracht te geven wat betreft het resterende vastgoed het accommodatiebeleid verder uit te werken. De vervolgstappen, multifunctionaliteit, clusteren van functies/gebruikers en externe oriëntering zullen naar verwachting in 2013 verder worden uitgewerkt. Strategisch gebouwenbezit De gemeente is in het bezit van een aantal panden, welke vanuit strategische overwegingen zijn aangeschaft. Het gaat daarbij onder andere ook om enkele objecten die zijn gelegen in ontwikkelings-gebieden, zoals Nieuwveense Landen en het Transformatiegebied. Een aantal van die zogenaamde strategische panden zijn verhuurd dan wel in beheer uitgegeven om zodoende leegstand te voorkomen. Te denken valt hierbij aan het voormalige HIAB terrein wat tijdelijk is verhuurd aan Scania en aan de voormalige zorgboerderij aan de Gedeputeerde Dekkerweg 9 die tijdelijk in beheer is gegeven. De gemeente gaat aan de noordkant van de bestaande stad de nieuwe woonwijk Nieuwveense Landen ontwikkelen. Tussen de bestaande stad en de nieuw te realiseren woonwijk liggen (verouderde) bedrijventerreinen. Deze bedrijventerreinen vormen een barrière tussen de bestaande stad en de nieuwe woonwijk. Er is een goede aansluiting nodig tussen de nieuwe wijk en de bestaande stad. Deze aansluiting moet op meerdere terreinen tot stand komen:

stedenbouwkundig (aantrekkelijk) sociaal (veiligheid en voorzieningen) ontsluiting (verkeerskundig)

Dit betekent dat er veranderingen in dit tussengebied nodig zijn. Daarnaast vraagt de economische dynamiek in dit gebied om een aanpak die creatieve en alternatieve oplossingen mogelijk maakt. Gebouwen van derden Onze gemeente heeft verder specifieke verantwoordelijkheid in het kader van de instandhouding van gebouwen van De Poele en Stichting Welzijn Meppel-Westerveld.


6.4 Paragraaf financiering

In deze paragraaf worden kaders gesteld voor het dagelijks financieel beheer van de geldmiddelen van de gemeente, waarbij wordt ingezoomd op het jaar 2013 en de meerjarige ontwikkeling tot en met 2016. Ook worden hier aanvullende kaders gesteld vanuit de gemeenteraad over het aantrekken van geldleningen, het uitzetten van overtollige middelen en het verlenen van gemeentelijke garanties.

6.4.1 Externe ontwikkelingen

Wet- en regelgeving In 2010 heeft uw raad ingestemd met het nieuwe financieringsbeleid en is het oude treasurystatuut uit 2001 ingetrokken. Hiermee voldoen we aan landelijke (en provinciale) weten regelgeving. Schatkistbankieren Schatkistbankieren is de eerste voorgestelde vernieuwing in de financiële verhoudingen tussen het Rijk en decentrale overheden. Het betekent dat decentrale overheden hun vermogen onderbrengen bij het Rijk die hiervoor een rentevergoeding geeft. Op deze manier tellen ze mee in de berekening van de staatsschuld. Volgens het lenteakkoord wordt het schatkistbankieren per 1 januari 2013 verplicht ingevoerd. Wet HOF De Wet Houdbare overheidsfinanciën is de tweede voorgestelde vernieuwing. Per 1 januari 2013 moeten we (vermoedelijk) voldoen aan de nieuwe EMU norm zoals die voor decentrale overheden zal gelden. Meer informatie hierover vindt u in hoofdstuk 7. Wereldeconomie en renteontwikkelingen Net als in 2012 verwachten we ook in 2013 nog geen rust op de financiële markten. De begrotingsproblematiek voor landen als Griekenland, Spanje en Italië hebben via het Europees noodfonds invloed op de Nederlandse positie en gezien de Wet Hof werkt dit ook door naar strakke normen voor decentrale overheden. We verwachten dat onze rentetarieven in het komend jaar niet substantieel zullen stijgen. In 2012 is de rente op de kapitaalmarkt gedaald t.o.v. 2011. In 2011 was het gemiddelde rentepercentage voor een 25-jaars lening 4,48%. Per 2 juli is zij gedaald naar 3,42%. Dat is een historisch laag rentetarief. Ook de geldmarktrente (3-maands) is gedaald naar een laagste peil ooit. Met ingang van juli 2012 heeft de BNG de rentevergoeding over het tegoed bij de BNG zelfs op 0% gezet. Peildatum 3-maands

geldmarktrente

25-jaars

kapitaalmarktrente

Verschil

kort / lang

Gemiddeld 2009 1,59% 5,07% 3,48%Gemiddeld 2010 0,78% 4,18% 3,40%Gemiddeld 2011 1,27% 4,48% 3,21%

2-1-2012 1,27% 3,89% 2,62%2-4-2012 0,77% 3,86% 3,09%2-7-2012 0,65% 3,42% 2,77% Uit de tabel blijkt dat het verschil tussen de korte rente en de lange rente tussen 2 en 3% ligt. We verwachten dat de rente op de kapitaalmarkt in 2013 zal schommelen tussen 3,5 en 4,5%. Voor de korte rente verwachten wij niet boven de 1% uit te komen.

6.4.2 Risico’s

De financieringsfunctie dient uitsluitend de publieke taak. Het beheer moet verstandig en bedachtzaam worden uitgevoerd. In de Wet Fido (Financiering decentrale overheden) zijn normen opgenomen ter beperking van de renterisico’s. Er wordt onderscheid gemaakt in: leningen met een rentetypische looptijd van maximaal 1 jaar (kasgeldleningen) leningen met een looptijd vanaf 1 jaar (vaste geldleningen).

Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet is een schuld met een looptijd korter dan 1 jaar. Het doel van de kasgeldlimiet is het beperken van de renterisico’s op de korte schuld. Korte schuld is bedoeld voor het financieren van de

lopende uitgaven. Daarom is de kasgeldlimiet gekoppeld aan het begrotingstotaal. Dit is een bedrag ter


grootte van een percentage (8,5%) van het totaal van de jaarbegroting bij aanvang van het jaar. Dit percentage is te vinden in de Ufdo. Kasgeldlimiet

(bedragen x € 1.000) 2012 2013 2014 2015 2016

Begrotingstotaal primaire begroting 97.640 98.873 98.885 99.704 99.409

Percentage 8,5%Toegestane kasgeldlimiet 8.299 8.404 8.405 8.475 8.450 In het 1e en 2e kwartaal van 2012 hebben wij de kasgeldlimiet overschreden. Wanneer de kasgeldlimiet voor het derde achtereenvolgende kwartaal wordt overschreden moet de toezichthouder hiervan op de hoogte worden gesteld en een plan om binnen de kasgeldlimiet te blijven moet worden overlegd. Voor het komend jaar verwachten wij aan de norm te kunnen voldoen. We verwachten binnen de limiet te blijven in het laatste kwartaal van 2012; in geval we in het derde kwartaal van 2012 een overschrijding verwachten, zal langlopende financiering worden aangetrokken. Renterisiconorm Deze renterisiconorm heeft als doel om het renterisico bij herfinanciering te beheersen. Hoe meer de aflossing van de schuld in de tijd wordt verspreid, hoe minder gevoelig de begroting wordt voor renteschokken bij herfinanciering. Het renterisico op het begrotingstotaal mag de renterisiconorm niet overschrijden. De renterisiconorm wordt berekend door een vastgesteld percentage (20%) te vermenigvuldigen met het begrotingstotaal bij aanvang van het jaar. Renterisiconorm

(bedragen x € 1.000) 2012 2013 2014 2015 2016

Begrotingstotaal primaire begroting 97.640 98.873 98.885 99.704 99.409

Percentage 20 %

Toegestane renterisiconorm 19.528 16.610 16.840 16.840 16.840

Renteherziening 0 0 0 0 0

Aflossingen 9.494 9.702 9.740 6.951 6.963

Ruimte onder renterisiconorm 10.034 6.908 7.100 9.889 9.878 Zoals uit de tabel blijkt, verwachten we ruim binnen de renterisiconorm te blijven. Herfinanciering van bestaande leningen is financieel onaantrekkelijk gezien de boeteclausule. Risicobeheer Een hogere rente betekent hogere financieringslasten. Onderuitputting van ons investeringsprogramma heeft in de afgelopen jaren voor rentevoordelen gezorgd. Bij de begroting 2011 en 2012 hebben wij op basis van deze rentevoordelen op rekeningbasis de rentelasten naar beneden bijgesteld (in feite is de onderuitputting verhoogd). Stijging van de rentepercentages kunnen sindsdien slechts beperkt worden opgevangen, zeker als ons investeringsprogramma gerealiseerd wordt en de opbrengsten uit grondverkopen achter blijven. We proberen zo veel als mogelijk te voorkomen dat nieuwe leningen moeten worden aangetrokken, door rekening te houden met temporisering en door het versterken van onze reservepositie. Beheersmaatregelen Onze financieringsbehoefte wordt binnen de mogelijkheden van de Wet Fido gedekt door het aantrekken van kortgeld en/of langlopende leningen en de inzet van ons eigen vermogen. Het aantrekken van langlopende leningen gebeurt in de regel op basis van totaalfinanciering. Alleen bij specifieke gevallen kan er voor worden gekozen een langlopende lening aan te trekken tegen een looptijd gelijk aan de te financieren investering. Gelet op de afgelopen jaren gaan wij door op de ingeslagen weg. In de praktijk betekent dit dat we proberen kortgeld zo dicht mogelijk tegen de grens van de kasgeldlimiet aan te trekken, omdat de rente op kortgeld normaliter goedkoper is dan de rente op langlopende leningen.

6.4.3 Overzicht aangetrokken en uitgezette geldleningen

Aangetrokken geldleningen Op het moment van schrijven van de begroting hebben wij 39 langlopende geldleningen in portefeuille. Deze leningen zijn aangetrokken bij de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) en deels bij de Nederlandse Waterschapsbank (NWB). In april 2012 is een geldlening aangetrokken van 6 miljoen tegen een rentepercentage van 3,55%. Voor 2013 verwachten wij € 8 miljoen aan te moeten trekken.


Portefeuille aangetrokken geldleningen 2011 2012 2013

Leningenschuld per 1 januari 118,6 126,7 123,2Aangetrokken leningen 17,0 6,0Verwachting aan te trekken leningen 8,0Reguliere aflossing 8,8 9,5 9,7Extra aflossing 0,0 0,0 0,0Leningenschuld per 31 december 126,7 123,2 121,5 Het investeringsprogramma voor de komende jaren is ambitieus. Jaarlijks wordt er tussen de 9,5 en 10 miljoen aan aflossing betaald. Deze aflossing moet geherfinancierd worden. Niet alle verwachte uitgaven worden gefinancierd door leningen; een deel moet worden opgevangen door onze reserves en door de voorgenomen versobering en temporisering van ons investeringsprogramma. Uitgezette geldleningen In ons financieringsbeleid is opgenomen dat wij, in principe, geen geld lenen aan derden, tenzij het de publieke taak dient en het verstrekken van een lening zowel onontkoombaar als beleidsmatig zeer relevant is. Daarbij treden we risicomijdend op. Overzicht verstrekte leningen aan derden

Eind Eind Eind Eind Eind Eind x € 1 miljoen 2011 2012 2013 2014 2015 2016

BNG ivm aandelen Rendo 8,6 0 0 0 0 0Hypotheken (aflopend) 6,4 6,0 5,8 5,5 5,2 4,9Woningbouwcorporaties 8,3 8,0 7,7 7,4 6,6 6,3Vitens 1,6 1,5 1,3 1,2 1,0 0,8Essent 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1Enexis BV 0,7 0,7 0,7 0,5 0,4 0,2Verenigingen en instellingen (excl onderwijs) 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1Totaal verstrekt 25,8 16,4 15,7 14,6 13,4 12,4NIT -1,0 pm pm pm pm pm

6.4.4 Overzicht gegarandeerde geldleningen

Tot en met 1994 bestond de mogelijkheid voor burgers om voor de aankoop en/of verbouw van een eigen woning de gemeente te vragen een borgstelling/garantie te verlenen op de door hen aan te gane hypothecaire geldlening. In geval van een beroep op de borgstelling/garantie had de gemeente de mogelijkheid 50% van het verlies te verhalen op het Rijk. Van deze regeling is op grote schaal gebruik gemaakt. Met ingang van 1995 is deze regeling vervallen en vervangen door de Nationale Hypotheek Garantie. Voor de oorspronkelijk verstrekte borgstellingen/garanties blijft de gemeente aansprakelijk tot het moment dat de hypotheek is afgelost. Achtervang sociale woningbouw Een soortgelijke regeling, zoals deze geldt voor het eigen woningbezit, bestaat ook voor (sociale) huurwoningen in eigendom van woningcorporaties. Deze borgstellingen/ garanties zijn ondergebracht bij het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) waaraan ook door de gemeente wordt deelgenomen. Deze regeling houdt in dat de garantieverplichting berust bij het waarborgfonds met een achtervang van de deelnemende gemeente als het waarborgfonds in de financiële problemen komt. Gemeente en Rijk moeten dan renteloze leningen verstrekken. De gemeente 50% en het rijk 50%. In 2013 trekt Actium voor € 7,5 miljoen aan nieuwe leningen aan, waar het Waarborgfonds garant voor staat. Borgstelling bouw scholencampus In juni 2010 bent u akkoord gegaan met de Projectovereenkomst Onderwijspark Ezinge. De gemeente staat borg voor een geldlening van € 50 miljoen voor de bouw van het onderwijspark Ezinge. Hiertegenover staat een 1e hypotheekrecht. Met nieuwe garantstellingen wordt terughoudend omgegaan. Het risico voor de gemeente moet aanvaardbaar zijn.


Verstrekte borgstellingen en garanties

x € 1 miljoen

Restant per

01-01-2012

Geraamd per

31-12-2013Stichtingen en verenigingen:

Woningstichting Actium 1,1 1,1Subtotaal 1,1 1,1

Eigen woningbezit

Diverse personen 4,4 4,0Subtotaal 4,4 4,0

Achtervang sociale woningbouw (WSW)

Diverse woningstichtingen 158,5 165,5Subtotaal 158,5 165,5

Borgstelling inzake scholencampus

Woonconcept 50,0 50,0Subtotaal 50,0 50,0

Totaal van de garantie verplichtingen 213,9 220,6

6.4.5 Beleid en uitvoering financiering

De financieringsfunctie van de gemeente dient tot:

1. Het verzekeren van duurzame toegang tot financiële markten tegen acceptabele condities; 2. Het beschermen van vermogens- en (rente-)resultaten van de gemeente tegen ongewenste

financiële risico’s zoals renterisico’s, koersrisico’s, kredietrisico’s en liquiditeitsrisico’s; 3. Het minimaliseren van de interne verwerkingskosten en externe kosten bij het beheren van de

geldstromen en financiële posities; Het optimaliseren van de renteresultaten binnen de gestelde kaders, limieten en richtlijnen.

Activiteiten In het kader van doorontwikkeling van de financieringsfunctie zijn de volgende activiteiten gepland voor 2013 en verder:

- dagelijks beheer van de liquiditeitspositie en doorontwikkeling beheersmodellen - administratieve invoering van het schatkistbankieren zonder leenfaciliteit - periodiek bepalen van kredietbehoefte in samenhang met investeringsprogramma - periodieke beoordeling leningenportefeuille en rentespreiding

6.4.6 Rentetoerekening

Voor de berekening van de rentelasten hebben we de volgende uitgangspunten gehanteerd: - de rentelasten van het aan te trekken kort geld ramen wij op hetzelfde niveau als in de

meerjarenraming van 2012; - de rente voor het aan te trekken lang geld wordt op 4,3% geraamd; - aan de investeringen wordt een omslagrente van 4,3% toegerekend. Voor een beperkt aantal

investeringen wordt een afwijkend percentage gehanteerd; - in de nota grondexploitatie 2010-2014 is afgesproken dat aan de grondexploitatie de omslagrente

wordt toegerekend. Hoe werkt het? De financieringslasten en -baten van zowel de exploitatie als de investeringen worden verzameld in de kostenplaats kapitaallasten. Alleen de ontvangen rente op verstrekte geldleningen wordt, conform de ministeriële regeling Iv3, direct verantwoord in de exploitatie. Door middel van een gemiddeld rentepercentage (de zogenaamde renteomslag) worden de rentelasten en –baten aan de verschillende investeringsobjecten en daarmee aan de programma’s toegerekend. Bij het opstellen van de begroting wordt de omslagrente vastgesteld. Voor 2013 is de omslagrente net als in 2012 bepaald op 4,3%. Voor- en of nadelen op de kostenplaats kapitaallasten komen ten gunste of ten laste van het exploitatieresultaat. In de volgende tabel zijn de rente-inkomsten en rente-uitgaven berekend.


Overzicht geraamde rentelasten en -baten

Bedragen x € 1 miljoen

Te ontvangen rente

Rente op uitgezette langlopende leningen 1,71 divers 1,30 divers 0,81 diversRente toegerekend aan voorraden en grex'en 2,57 4,3% 3,00 4,3% 2,47 4,3%Rente toegerekend aan (im)materiële vaste activa 4,32 4,3% 5,10 4,3% 5,00 4,3%

Totaal te ontvangen rente 8,60 9,40 8,28

Te betalen rente

Rente op langlopende geldleningen (bestaand) 5,49 divers 5,47 divers 5,71 diversRente op aan te trekken kortlopende leningen 0,08 1,0% 0,12 1,0% 0,12 1,5%Rente op aan te trekken langlopende geldleningen 0,64 4,5% 1,07 4,5% 0,17 4,3%

Totaal te betalen rente 6,21 6,66 6,00

Rente-resultaat financieringsfunctie 2,39 2,74 2,28

in 2013

werkelijk

in 2011 in 2012


6.5 Paragraaf bedrijfsvoering

6.5.1 Inleiding

De bedrijfsvoering bestaat traditioneel uit de onderdelen personeel, informatisering, automatisering, communicatie, organisatie, financiën en huisvesting. De traditionele bedrijfsvoering was veelal intern gericht. In deze tijd worden echter aan gemeenten andere eisen gesteld waardoor de bedrijfsvoering meer extern gericht moet zijn. Zo verwacht de inwoner terecht, dat de gemeente rechtmatig handelt, dat de gelden doelmatig en doeltreffend besteed worden en dat de gemeente betrouwbaar, transparant en responsief is. Die eisen vragen een bepaalde cultuur, organisatiestructuur, niveau van automatisering en communicatie.

6.5.2 Organisatieontwikkeling

Ook in 2013 blijft onze organisatie, evenals in de voorgaande jaren, in ontwikkeling om in te kunnen spelen op voortdurende veranderingen waarmee wij te maken krijgen. In dat verband zijn een aantal veranderopgaven opgesteld die onze organisatie klaar moet maken voor de toekomst. Een van de speerpunten waarin dit tot uiting komt is de veranderopgave Eigenaarschap en Leiderschap. Daarin gaat het vooral om houding en gedrag, taakvolwassenheid en faciliterende sturing. Om dat te realiseren is het van belang blijvend te investering in de ontwikkeling van het management en medewerkers. Het strategische HRM-beleid 2012 – 2014 rond vier samenhangende thema’s is daarbij een ondersteunende factor. Deze vier thema’s zijn:

flexibele organisatie, diversiteit, duurzame inzetbaarheid/talent-management kwaliteit

Een flexibele organisatie vraagt een flexibele inzet van medewerkers en een flexibele schil van arbeidscapaciteit die qua omvang snel te beïnvloeden valt. Flexibiliteit die ook wordt door vertaald in het huisvestingconcept. Een concept waarin medewerkers elkaar zoveel mogelijk ontmoeten en optimale ruimte hebben voor uitwisseling van kennis, vaardigheden en ervaringen. Hierbij hoort diversiteit, waardoor de organisatie innovatiever en productiever wordt door de verschillende inzichten en perspectieven van haar medewerkers te benutten. Door het investeren in mensen kan de organisatie de medewerkers duurzaam inzetten al naar gelang de behoefte van organisatie en medewerkers zelf. Optimaal gebruik maken van aanwezig talent komt het werkplezier en de kwaliteit van het werk ten goede. We streven naar een hoge kwaliteit in de verwachting dat dit een positieve uitstraling heeft naar de omgeving in de vorm van tevreden klanten en aantrekkingskracht op potentiële werknemers.

6.5.3 Informatisering en automatisering

Het jaar 2013 zal net als 2012 in het teken staan van de verdere uitbouw van de digitale dienstverlening. Steeds meer producten zullen digitaal aangeboden worden via de website. Samenwerking met andere, vergelijkbare gemeenten en leveranciers zal hierbij steeds meer gestalte krijgen. Daarnaast is in 2012 een start gemaakt met het digitaliseren van het bouwvergunningen archief. Dit omvangrijke traject zal in 2013 worden afgerond. De fine-tuning van de WOZ en BAG administraties krijgt in 2013 zijn beslag. De basisregistraties WOZ en BGT zullen in 2013 verder ingericht worden zodat deze tijdig gereed zijn om aan te sluiten op de landelijke voorziening. Het in 2012 geïntroduceerde flexwerken zal in 2013 een aanzienlijke inspanning vergen van zowel de ICT-ers als het archief. Het op elke werkplek (thuis en op kantoor) de beschikking hebben over de informatie en de middelen om je werk goed te kunnen doen zal een aanzienlijke inspanning vergen van het team.

6.5.4 Inkoop en aanbesteding

In 2013 zullen we te maken krijgen met een Aanbestedingswet die naar verwachting per 1 januari van kracht zal worden. In de wet is er opvallend veel aandacht voor het MKB. Verder is in de Aanbestedingswet de verplichting opgenomen dat alle openbare aanbestedingen moeten worden gepubliceerd op TenderNed. Als gemeente Meppel was er altijd al aandacht voor het MKB. In ons nieuwe inkoopbeleid dat eveneens uiterlijk per 1 januari van 2013 van kracht zal worden is dit nog eens nadrukkelijker verwoord. Het weglaten van drempels onder de Europese drempels in ons nieuwe inkoopbeleid geeft meer mogelijkheden om het MKB te betrekken bij gemeentelijke opdrachten.


Social Return is opgenomen in ons nieuwe inkoopbeleid en zal een vast aandachtspunt zijn bij de aanbesteding van werken en diensten.

6.5.5 Financiën en control

In 2012 wordt wettelijk geregeld dat de overheid haar facturen binnen 30 dagen betaalt. Dit is de implementatie van een richtlijn van de Europese Gemeenschap ter bestrijding van betalingsachterstanden bij handelstransacties. Voor onze doelen op het gebied van tijdig betalen (sneller betalen, maar ook sneller innen) betekent dit een versnelling. Voor 2012 was een percentage van 80% beoogd en in 2015 95%. We hebben bij de onderstaande indicatoren daarom de streefcijfers wat ambitieuzer geformuleerd.

Indicatoren/kengetallen Realisatie

2011 Beoogd 2013

Beoogd 2015

Aantal geregistreerde facturen 13.782 13.500 13.000 % facturen binnen 30 dagen betaald 78% 95% 99% % facturen binnen 60 dagen betaald 96% 99% 99% Aantal geregistreerde nota’s 5.287 5.000 5.000

6.5.6 Communicatie

Communicatie sluit aan bij de uitgangspunten van excellente dienstverlening. Redeneren vanuit het perspectief van de klant is voor alle medewerkers - op ieders eigen wijze - steeds meer een gewoonte. Het uitvoeringsprogramma 2010-2014 geeft aan dat versterken van interne communicatie een voortdurende zorg is. De externe servicenormen zullen dit jaar bijdragen aan een duidelijke relatie met inwoners, instellingen en bedrijven. Snel en adequaat handelen geldt natuurlijk ook als basis voor de relatie met de media.

6.5.7 Kengetal bedrijfsvoering

De kosten bedrijfsvoering omvatten de afdelingsbudgetten en bestaan voor het grootste gedeelte uit de kosten van personele inzet. Dit betreft zowel de kosten van medewerkers in dienst bij de gemeente als de inhuur van derden. Daarnaast betreft het de kosten voor de gebouwen, wagenpark en andersoortige overhead. De kosten worden aan de hand van een kostenverdeelsystematiek verdeeld over de beleidsprogramma’s. De berichtgeving vindt plaats aan de hand van een kengetal “bruto-kosten bedrijfsvoering” aangevuld met een nadere verdieping van de onderliggende kostensoorten. In onderstaande tabel krijgt u inzicht in de ontwikkeling van de bruto kosten van de bedrijfsvoering in 2013 ten opzichte van de begroting 2012. Kengetal bruto kosten bedrijfsvoering (x €1.000)

Begroting

2012

Begroting

2013

Totale kosten bedrijfsvoering 26.853 27.053

Inzicht opbouw kosten bedrijfsvoering (x € 1.000)Begroting

2012

Begroting

2013Verschil

Personele inzetLonen en salarissen 17.257 17.184 -73Inhuur derden (incl. frictiegelden) 725 726 1Vergoeding voor inhuur personeel -51 -54 -3Subtotaal personele inzet 17.931 17.856 -75

Overige kosten bedrijfsvoering

Overige baten/lasten 5.820 5.775 -45

Kapitaallasten 3.102 3.422 320

Totaal 26.853 27.053 200

-/- = afname t.o.v. begroting 2012

+ = toename t.o.v. begroting 2012


De kosten van personele inzet bestaan uit de formatiekosten (lonen en salarissen) en de kosten van inhuur, waarbij vacaturegelden en frictiegelden gebruikt worden om de kosten van inhuur te dekken. Deze kosten dienen in samenhang te worden beoordeeld (de regel ‘subtotaal personele inzet’). Bij de personele inzet is in 2013 sprake van een forse afname van de kosten vanwege gerealiseerde bezuinigingen, ondanks dat dit niet volledig zichtbaar wordt in de bovenstaande tabel. Bij de bestuursrapportage 2012 hebben wij u namelijk ten onrechte geen begrotingswijziging voorgesteld naar aanleiding van stijgingen van o.a. pensioenpremies. Premiestijgingen die ons op dit moment bekend zijn, hebben we meegenomen in de begroting van 2013 en leiden dus ten opzichte van de niet aangepaste begroting 2012 tot een uitzetting. Deze autonome ontwikkeling heeft op die manier een dempend effect op de afname van onze personeelskosten. Bij de overige baten en lasten is ook een afname van benodigde middelen zichtbaar, waarbij we opmerken dat de daarin begrepen bedrijfsvoeringskosten voor vastgoed zijn toegenomen vanwege sportaccommodatie Ezinge en Het Palet. Zoals gemeld in de programmabegroting 2012 zijn de oude personele taakstellingen volledig gerealiseerd. De realisatie van de bezuinigingsopgave op de bedrijfsvoering, zoals besloten in de perspectiefnota 2012-2015, ligt op koers. Verderop in dit hoofdstuk is hierover nadere informatie opgenomen. De kapitaallasten vragen in 2013 om een uitzetting van middelen, o.a. veroorzaakt door herschikking van automatiseringsbudgetten bij de begroting 2012. Vorig jaar hebben wij u over de consequenties in deze paragraaf een toelichting gegeven. Het voordelige effect van de herschikking zal over 4 jaar tot uitdrukking komen. Daarnaast is de stijging het gevolg van investeringen die in 2012 zijn gedaan in rollend materieel en waar nu, conform onze afschrijvingssystematiek, voor het eerst een heel jaar op wordt afgeschreven. Niet alle kosten van de bedrijfsvoering komen ten laste van de algemene dienst. In totaal wordt geraamd dat er voor een bedrag van € 2,74 miljoen aan uren zal worden toegeschreven naar de investeringsprojecten (raming 2012: € 2,99 miljoen). De werkelijke directe uren worden geactiveerd en terugverdiend via externe opbrengsten of na afsluiten van de investeringskredieten via afschrijvingen over meerdere jaren ten laste van de gemeentelijke begroting gebracht. Het grootste gedeelte van de kosten bedrijfsvoering wordt direct ten laste gebracht van de gemeentelijke begroting, dit is in de begroting 2013 een bedrag van € 24,4 mln.

6.5.8 Bezuinigingsopgave bedrijfsvoering

In de perspectiefnota 2012-2015 is een bezuinigingsopgave voor de bedrijfsvoering vastgesteld. Jaarlijks moet een bedrag van € 250.000 worden bezuinigd, in vier jaar oplopend tot € 1.032.000 in 2015. In 2012 is € 288.700 bezuinigd op bedrijfsvoering. In 2013 is verder bezuinigd door het schrappen van arbeidsplaatsen, zodat we uitkomen op de € 500.000 die aan opgave voor 2013 stond. We liggen daarmee nog steeds op koers voor het realiseren van de totale bezuiniging in 2015. Uitgesplitst gaat het om de volgende bezuinigingen in 2013: (bedragen x € 1.000)

Ingevuld 2012 2013

Strategisch personeelsbeleid 74 74Sturing van de organisatie 63 63Lean 152 215Overheadkosten 148Totaal 289 500 Omdat vrijvallende taken (door pensionering e.d.) nooit sporen met taken die efficiënter worden uitgevoerd en/of waar taakvermindering plaatsvindt, blijft investeren in scholing essentieel. Alleen door voortdurend te investeren in de duurzame inzetbaarheid en kwaliteit van onze medewerkers is de bezuinigingsopgave realiseerbaar.


6.6 Paragraaf verbonden partijen

Meppel heeft bestuurlijke en financiële belangen in verschillende verbonden partijen zoals gemeenschappelijke regelingen en vennootschappen. Deze partijen voeren vastgesteld beleid uit voor de gemeente, veelal in samenwerking met andere gemeenten. De gemeente heeft de taken aan de verbonden partners uitbesteed, maar blijft beleidsmatig en financieel wel verantwoording houden. Het deelnemen in regelingen, instellingen of organisaties ligt niet vast in een algemeen beleidsdocument, maar berust op specifieke besluiten van de raad. De (mate) van invloed van de gemeente in de samenwerkings-vormen is divers en onder meer afhankelijk van de gekozen rechtsvorm, het beleidsterrein, de wijze waarop de gemeentelijke vertegenwoordigers hun rol feitelijk invullen en het aantal deelnemers in de rechtsvorm. Achtereenvolgens geven wij inzicht in de stand van zaken bij de verschillende categorieën van verbonden partijen: gemeenschappelijke regelingen deelnemingen public-private-partnershipconstructies (PPS) overige overeenkomsten met overheden niet zijnde gemeenschappelijke regelingen overige instellingen waarmee een bestuurlijke verbondenheid bestaat

6.6.1 Gemeenschappelijke regelingen

Deelname aan gemeenschappelijke regelingen beperkt zich tot taken die in principe tot de gemeente horen, maar die uit efficiency- of deskundigheidsoogpunt beter in samenwerking met anderen in een zelfstandige organisatie kunnen worden uitgevoerd. Door de bestuursdeelname is het mogelijk invloed uit te oefenen en sturing te geven op een goede taakuitoefening. In onderstaande tabel is een overzicht gegeven van de bijdragen aan de gemeenschappelijke regelingen waar Meppel deel van uitmaakt. Gemeenschappelijke regeling werkelijke begrote begrote begrote begrote begrote

bijdrage bijdrage bijdrage bijdrage bijdrage bijdrage

Bedragen x € 1.000 2011 2012 2013 2014 2015 2016

HVD 178 207 202 202 202 202 GGD 567 593 592 584 584 569 Recreatieschap Drenthe 39 38 38 38 38 38 GKB - - - - - - Reestmond 35 480 480 480 480 480 Totaal 819 1258 1344 1304 1304 1289

RUD Bestuurlijk is uitgesproken dat het operationeel zijn van de RUD Drenthe op 1 januari 2013 wordt losgelaten. Op 1 januari 2013 zal de RUD Drenthe opgericht zijn, maar nog niet operationeel. Dit betekent dat er op 1 januari een gemeenschappelijke regeling (GR) is, een directeur is en een sociaal beleidskader is vastgesteld. Om een gemeenschappelijk kader te kunnen vaststellen dient er overeenstemming te zijn over de governance, de mandaten van de directeur, de organisatiestructuur en de verdeling van de kosten en dient er door alle gemeenteraden positief besloten te zijn ten aanzien van het advies tot deelname in de GR. Er worden in het voorjaar van 2013 besluiten genomen over de kwaliteit die de RUD gaat leveren en de kosten die dit met zich meebrengt voor de verschillende partners. Daarvoor wordt een producten diensten catalogus opgesteld die per product en dienst de outputkwaliteit beschrijft, het aantal uren dat daarvoor nodig is en de competenties die dat vraagt van de medewerkers. (zie ook programma 11). VeiligheidsRegio Drenthe (VRD) Sinds 1 januari 2009 is de regeling Veiligheidsregio Drenthe operationeel. In deze gemeenschappelijke regeling is de Geneeskundige Hulp bij grootschalige Ongelukken en Rampen (GHOR Drenthe) en de Regionale Brandweer Drenthe (RBD) opgegaan in de Hulpverleningsdienst Drenthe. Alle activiteiten richten zich op het vergroten van de veiligheid van de inwoners van Drenthe. Met vele partners, zoals: politie, Defensie, waterschap, ziekenhuizen, gemeenten, ambulancezorg, provincie en GGD zorgen zij voor een goede voorbereiding op en inzet bij rampen en crisis. In het kader van de Wet op de veiligheidsregio’s wordt de brandweer in Drenthe geregionaliseerd. Op 6

mei 2012 heeft het algemeen bestuur van de VRD het plan van aanpak voor de regionalisering


vastgesteld. Het plan betreft de werkwijze op hoofdlijnen om te komen tot één brandweer Drenthe per 1 januari 2014. Op 20 juni heeft het AB van de VRD het visiedocument vastgesteld 'Van brandweer in Drenthe naar een Brandweer Drenthe; Visie, missie en besturingsconcept voor de regionalisering'. Brandweer district ZuidWest richt zich voortuitlopend op de drenthebrede regionalisering al op uitvoering van de basisbrandweerzorg door de HVD per 1 januari 2013. Voor deze uitvoering zijn nog college- en raadsbesluiten nodig van de vier deelnemende gemeenten. Na besluitvorming kan dan een begrotingswijziging aan de HVD worden voorgelegd. De begroting van de GR is nog niet afgestemd op een geregionaliseerde brandweer. Voor kwaliteitsverbeteringen is een stelpost opgenomen van € 1.542.000. Hier tegenover staat de verplichting om een aantal nieuwe taken te bekostigen op het gebied van rampenbestrijding en crisismanagement. In de begroting van de HVD is een bezuiniging van 10% op de bijdrage van € 8,08 (naar € 7,27) per

inwoner opgenomen. Deels is dit ten laste van de stelpost kwaliteitsverbetering gebeurd. Door het onderbrengen van de functie Geneeskundig Adviseur Gevaarlijke Stoffen (GAGS € 0,07 per inwoner) bij de GGD is de bijdrage verlaagd naar € 7,20 per inwoner. Aanvullend is via de Perspectiefnota 2012-2015 een taakstelling opgenomen van € 32.000 per jaar vanaf 2013. De taakstelling van de RROL (Regionale Regeling Operationele Leiding) is in 2011 gerealiseerd. Ook voor 2012 wordt op dit voordeel gerekend. Hoe dit voordeel tijdens en na de regionalisering zal uitvallen is nog onbekend. Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Drenthe (GGD) Alle gemeenten in Nederland hebben de taak de gezondheid van hun inwoners te beschermen, te bewaken en te bevorderen. De gemeenten hebben voor het uitvoeren van deze taak een GGD. De GGD Drenthe voert haar wettelijke taken uit ten behoeve van de inwoners van de gemeente Meppel. De missie van de GGD Drenthe is het bevorderen en beschermen van de gezondheid van de inwoners van de twaalf Drentse gemeenten in het algemeen en van risicogroepen in het bijzonder. De GGD Drenthe levert een actieve bijdrage aan het instandhouden en verbeteren van de gezondheid van de inwoners van Drenthe. Naast het uitvoeren van preventieve activiteiten, ondersteunt en adviseert de GGD de gemeenten en andere actoren bij gezondheidsvraagstukken. De GGD Drenthe werkt op verschillende manieren aan de gezondheid van de Drentse burgers. De activiteiten van de GGD zijn verdeeld over de sectoren Jeugdgezondheidszorg en Algemene Gezondheidszorg. Daarnaast vervult de GGD nog een aantal andere functies op het gebied van onderzoek, voorlichting en advisering. De afgelopen jaren is er in Drenthe bestuurlijk gesproken over een integrale jeugdgezondheidszorg. De zorg voor onze jeugd is een belangrijke publieke verantwoordelijkheid. Op dit moment wordt de jeugdgezondheidszorg door twee partijen uitgevoerd: Icare voor de 0-4 jarigen en de GGD Drenthe voor de 4-19 jarigen. Om de kwaliteit van zorg te bevorderen is het voorstel van de GGD om de jeugdgezondheidszorg te integreren. De directeur van GGD Drenthe heeft de opdracht gekregen van het Algemeen Bestuur een bedrijfsplan op te stellen waarin de perspectieven worden geschetst als de integrale jeugdgezondheidzorg bij de GGD Drenthe wordt ondergebracht. Hier is het rapport ‘Naobij: integrale jeugdgezondheidszorg: meer dan een optelsom’ het resultaat van. Binnen het Algemeen Bestuur is echter nog geen consensus bereikt over de vormgeving van een integrale jeugdgezondheidszorg. Onderzocht zal worden of de huidige situatie zal worden gehandhaafd (JGZ 0-4 jarigen door Icare en 4-19 jarigen door GGD), of dat aansluiting gezocht wordt bij het meerderheidsstandpunt van het bestuur van de GGD om de JGZ integraal (i-JGZ) bij de GGD onder te brengen. Financiële aspecten en haalbaarheid spelen bij deze afweging een rol.

Het nieuwe gebouw waarin de Hulpverleningsdienst Drenthe, de GGD Drenthe en de Brandweer Assen samen worden gehuisvest, wordt medio 2013 opgeleverd. Een bijzonderheid betreft de wettelijke overgang van de verantwoordelijkheid voor GAGS-functie (Geneeskundig Adviseur Gevaarlijke Stoffen) van het bestuur van de Veiligheidsregio naar het bestuur van de GGD. Het bijbehorende budget van € 0,07 per inwoner dat gemeenten hiervoor betaalden aan de Veiligheidsregio gaat met ingang van 2013 over naar de GGD. Voor de Veiligheidsregio Drenthe lijkt hier een bezuiniging gerealiseerd en voor de GGD een toename van het budget. Het zijn echter communicerende vaten. De bijdrage per inwoner aan de GGD is in 2013 geraamd op € 18,20 per inwoner (was 2012: € 18,31). Recreatieschap Drenthe

Het recreatieschap Drenthe is een gemeenschappelijk samenwerkingsverband op het gebied van recreatie en toerisme in de provincie Drenthe en de gemeente Ooststellingwerf in de provincie Friesland. Doel van dit samenwerkingsverband zijn advisering, voorlichting en kennisontwikkeling, projectontwikkeling en –uitvoering, ontwikkeling en beheer van routestructuren en kwaliteitsbewaking. In de begroting 2013 is de begrote bijdrage gelijk aan 2012 met € 38.000 per jaar. Er ligt een bezuinigingsplan om de vaste bijdrage met € 2.500 te verlagen.


Gemeentelijke Kredietbank (GKB)

De Gemeentelijke Kredietbank is een samenwerking van Drentse gemeenten met als doel het aan natuurlijke meerderjarige personen en rechtspersonen op sociaal en zakelijk verantwoorde wijze adviseren met betrekking tot kredietverlening, het bemiddelen en oplossen van problematische financiële situaties en het verlenen van krediet in de meest uitgebreide zin. De Kredietbank is in principe zelfstandig. Een eventueel nadelig saldo wordt gedekt door een bijdrage uit reserves van de Bank en bij gebrek daaraan door een bijdrage van de deelnemende gemeenten in verhouding tot het aantal inwoners. Door het toenemende beroep op de diensten van de GKB en de daarmee gepaard gaande kostenstijging beraden alle gemeenten zich op de wijze waarop het invullen van de plicht tot het voorzien in integrale schuldhulpverlening kan worden vormgegeven. Daarbij wordt het invoeren van doelgroepenbeleid als mogelijke oplossing genoemd. Dit kan gaan betekenen dat de ene gemeente een kostenstijging (open einde financiering) accepteert terwijl de andere gemeente kostenstabilisatie of kostendaling eist. Om deze fluctuaties op te kunnen vangen maakt de GKB gebruik van een zgn. flexibele schil van tijdelijk personeel waarmee het risico voor de GR-partners geminimaliseerd wordt. Werkvoorzieningschap Reestmond Meppel De Gemeenschappelijke Regeling Werkvoorzieningschap Reestmond heeft als taak de uitvoering van de Wet Sociale Werkvoorziening voor de deelnemende gemeenten Meppel, Westerveld, Staphorst en De Wolden. De gemeente ontvangt de rijksbijdrage voor de Wet Sociale Werkvoorziening van het ministerie. Deze bijdrage wordt volledig doorbetaald aan Reestmond. Door bezuinigingen van het Rijk is er bij Reestmond in 2011 een tekort ontstaan. Hierdoor moest de gemeente Meppel € 35.000 extra bijdragen. Ook in de begroting 2012 meldde Reestmond een tekort (bijdrage Meppel € 164.000) en voor 2012 is nog een extra winstwaarschuwing afgegeven. Voor 2013 (e.v.) staat, aansluitend bij deze trend, hetzelfde bedrag van € 480.000 begroot. Momenteel wordt bekeken op welke manier Meppel verder gaat met de uitvoering van de Wet Sociale Werkvoorziening, in het kader van de ontwikkelingen op het gebied van de Wet Werken naar Vermogen. Besluitvorming op rijksniveau hierover moet nog plaatsvinden. Het (financieel) meerjarenperspectief zal daardoor vrijwel zeker wijzigen.

6.6.2 Deelnemingen

De gemeente Meppel is aandeelhouder van een aantal vennootschappen. Het gaat daarbij in praktijk om vennootschappen die uit overheidslichamen zijn ontstaan (voornamelijk nutsbedrijven). De bestuurlijke invloed van Meppel op die vennootschappen is in praktijk gering, het financiële belang bestaat vooral uit de jaarlijkse dividenduitkering. De opgenomen dividenden zijn berekend op basis van de (verwachte) dividenduitkering over 2012 en verder. Dividendinkomsten

Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting (incl. terugontvangen dividendbelasting)

2012 2013 2014 2015 2016

BNG 47.000 25.000 25.000 25.000 25.000

Enexis 29.000 29.000 29.000 29.000 29.000

PBE 4.000 0 0 0 0

CBL Vennootschap 0 0 0 0 0

Verkoop Vennootschappen 0 0 0 0 0

Vitens 106.810 100.000 100.000 100.000 100.000

Wadinko 0 0 0 0 0

Rendo 757.492 1.050.000 1.050.000 1.050.000 1.050.000

Rova 4.300 5.400 5.400 5.400 5.400

Attero 3.672 2.750 2.750 2.750 2.750

Totaal 952.274 1.212.150 1.212.150 1.212.150 1.212.150

Bank Nederlandse Gemeenten De BNG is een bank van en voor de overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. Ook de BNG moet voldoen aan de aangescherpte kapitaalseisen, waardoor de dividenduitkering de komende jaren lager zal zijn. Ook het verplicht schatkistbankieren voor gemeenten zorgt voor een onzekere toekomst voor de BNG.


Enexis

Op gebied van duurzaamheid is Enexis een belangrijke speler, zowel wat betreft eigen bedrijfsvoering als in de facilitering van andere initiatieven. Enexis verwacht blijvend solide financiële prestaties, voorspelbaar met een redelijk rendement. De dividendraming is gelijk aan de ontvangsten in 2011 en lager dan in 2012. Het belang van Meppel in Enexis is klein, de dividendinkomsten zijn bescheiden. PBE / CBL Vennootschap / Verkoop Vennootschappen De afwikkeling van de verkoop van Essent aan RWE vordert gestaag. Met de verkoop van Borssele, de afkoop van de CBL verplichtingen en het vrijkomen van het eerste deel van het garantiefonds is het financiële belang van de speciale vennootschappen (PBE, CBL) kleiner geworden. In 2016 zal de verkoop nagenoeg zijn afgerond als de borgstelling van het garantiefonds verloopt. Het is niet te verwachten dat er in de tussentijd (substantieel) dividend wordt uitgekeerd. Vitens NV Vitens, het waterleidingbedrijf, kent een stabiel tarieven en dividendbeleid. Naast aandeelhouderschap bestaat de verbondenheid ook uit een verstrekte geldlening. Wadinko NV De vennootschap Wadinko NV beheert het vermogen van de voormalige NV WMO met als doel de begeleiding en financiering van startende ondernemingen in het werkgebied Overijssel en Drenthe. Het bedrijf keert bij voldoende investeringsprojecten geen dividend uit. Rendo NV Rendo is als regionaal energiebedrijf actief in het netbeheer van elektriciteits- en gasnetten in het gebied Drenthe en Noord Overijssel. Afgelopen jaar was het bedrijf onderwerp van een overnamepoging door Enexis. De onderhandelingen zijn stopgezet. MeppelEnergie, een joint venture van Meppel en Rendo, zal in 2013 starten met de aanleg van de infrastructuur en het installeren van duurzame energiesystemen in de woningen van de Nieuwveense Landen. De eerste jaren zal geen dividend uitgekeerd worden. Rova NV Rova is een samenwerkingsverband voor de inzameling van afvalstoffen. Rova zorgt ook voor het beheer en onderhoud van het afval brengen overlaadstation. De dividendraming is op basis van werkelijk ontvangen dividend 2011. Attero Attero, waarmee we naast het aandeelhouderschap ook een contract hebben voor het verbranden van restafval, staat aan de vooravond van een onzekere tijd. De concurrentie is vergroot door het dalend aanbod van restafval, en de contracten, ook met Meppel, lopen in 2016 af. Door de onzekere toekomst ramen we aan lager dividend.

Deelneming Aandelen Nominale waarde Aandeel

BNG 18.915 € 42.918 0,03% Enexis 64.663 € 64.663 0,04% Vitens 37.526 € 9.189 0,75% Wadinko 81 € 9.000 3,40% Rendo 119 € 54.000 12,10% MeppelEnergie 300 €300.000 50%

Rova 10 € 1.134 0,12%

Attero 64.663 € 64.663 0,04%

6.6.3 PPS - constructies

Het deelnemen in publiek private samenwerking beperkt zich tot ontwikkeling van gebieden, waarbij spreiding van risico en vermogensinbreng centraal staat. Ontwikkeling Nat Industrieterrein Op industrieterrein Oevers D wordt samen met marktpartijen 52 ha bedrijventerrein en openbaar gebied ontwikkeld. Hiervan wordt 25 ha nat bedrijventerrein uitgegeven en 11 ha droog bedrijventerrein. De beoogde 160 arbeidsplaatsen zijn inmiddels gerealiseerd.


Zandwinning

Met twee particuliere aannemers is een publiek-private samenwerking overeengekomen voor de winning en verkoop van ca. 1,5 miljoen m3 zand. De overeenkomst dateert van 17 januari 2003. In verband met de economische crisis verwachten wij de komende jaren minder garantiebijdrage te ontvangen. Berggierslanden OntwikkelingsBedrijf (BOB) Er is een concessieovereenkomst aangegaan, wat inhoudt dat de gehele exploitatie een private aangelegenheid is. De gemeente ontvangt een zogenaamde fee, die nagenoeg geheel is afgerekend met het BOB. Het openbaar gebied wordt door het BOB in eigendom en beheer aan de Gemeente Meppel overgedragen. Overige overeenkomsten met overheden niet zijnde gemeenschappelijke regelingen

De gemeente Meppel heeft een drietal samenwerkingsovereenkomsten niet zijnde gemeenschappelijke regelingen. Het betreft hier:

Brandweer Zuidwest Drenthe ROL (Recht op Leren) Handhavingsdienst

Brandweer Zuidwest Drenthe Op 25 maart 2008 is het samenwerkingsverband Brandweer ZuidWest Drenthe ondertekend door de colleges van de gemeenten De Wolden, Hoogeveen, Meppel en Westerveld. De motieven voor de samenwerking zijn het verkleinen van de kwetsbaarheid, de verhoging van de kwaliteit van de dienstverlening en het slimmer en daarbij efficiënter uitvoeren van de taken. Eind 2009 heeft de organisatie van Brandweer ZuidWest aangegeven dat het wenselijk is de samenwerking verder te ontwikkelen. In het collegebesluit van januari 2011 is besloten de samenwerking in 2011 en 2012 verder vorm te geven en te richten op aansluiting bij de HVD en overgang van het personeel en de middelen per 1 januari 2013 naar de Veiligheidsregio Drenthe. Definitieve besluitvorming hierover door de vier gemeenten in het district moet nog plaatsvinden in de loop van 2012. Na besluitvorming kan dan een begrotingswijziging aan de HVD worden voorgelegd. Brandweer ZuidWest heeft een taakstelling van € 150.000 gekregen ingaande 2013. Over de maatregelen die genomen worden om de taakstelling te behalen moet nog besluitvorming plaatsvinden (in de loop van 2012). Of en in welke mate de taakstelling wordt behaald is momenteel nog niet duidelijk, maar het behalen van de taakstelling lijkt reëel. Er wordt echter ook gesproken over extra kosten die met de regionalisering samenhangen. ROL (Recht op Leren) Op 1 januari 2009 is de samenwerking met de gemeenten Hoogeveen, Westerveld, Meppel en De Wolden op het gebied van leerplicht en RMC geformaliseerd tot de vorming van het bureau Recht Op Leren. Door de samenwerking is er sprake van uniforme aanpak van het schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten in de regio. Handhavingsdienst Zuidwest Drenthe De vijf colleges van B&W hebben op 17 april 2012 besloten de HHD per 31 december 2012 op te heffen, zodra de RUD Drenthe wordt opgericht, of zo veel eerder als mogelijk is. De reden is, dat met het inbrengen van alle Milieutaken in de RUD, de kritische massa onder het samenwerkingsverband HHD wegvalt. Immers, alleen de werksoorten Bouwtoezicht en Toezicht Openbare Ruimte blijven over. In de afgelopen twee jaar is de HHD er in geslaagd een gezamenlijke beleidssystematiek voor Handhaving op te zetten: Een identieke Kadernota Handhaving is door vijf gemeenteraden vastgesteld en op basis van de daarin opgenomen methode is een Risicoanalyse per gemeente uitgevoerd. Die Risicoanalyse was weer de basis voor een nota Prioriteitstelling, op grond waarvan per gemeente een Handhavingsuitvoeringsprogramma 2012 is opgesteld. Ten tijde van het schrijven van dit stuk loopt nog een onderzoek, dat in opdracht van de vijf colleges wordt uitgevoerd, naar welke verworvenheden van de afgelopen twee jaar behouden zouden moeten worden. Bovendien heeft de HHD ervaring opgeleverd, die nu in het proces van het bouwen en oprichten van de RUD Drenthe wordt ingebracht.

6.6.4 Overige instellingen waarmee een bestuurlijke verbondenheid bestaat

De gemeente neemt deel in verenigingen en stichtingen als daarmee een algemeen of een regionaal economisch belang wordt gediend. Hoewel deze organisaties formeel niet onder deze paragraaf vallen zijn ze hieronder voor de volledigheid opgenomen.


Voortgezet Onderwijs Zuidwest-Drenthe

Doelstelling is de instandhouding en verbreding van het voortgezet onderwijs op openbare grondslag door middel van de exploitatie van een scholengemeenschap. Meppel doet dit samen met de gemeente Westerveld. Met ingang van 1 januari 2007 is deze voorheen gemeenschappelijke regeling omgezet in een stichting. Uitgangspunt van de exploitatie van de scholengemeenschap is budgettaire neutraliteit. Bij nadelige saldi wordt door de school een beroep gedaan op opgebouwde egalisatiereserves of worden de kosten gedekt ten laste van volgende jaren. In het uiterste geval worden de deelnemende gemeenten aangesproken op basis van de leerlingenaantallen van de hoofdvestiging en de nevenvestiging. Stichting Promes Op 10 november 2006 is de stichting Promes opgericht. Doelstelling van de stichting is de instandhouding van het openbaar onderwijs en het geven van onderwijs aan 10 scholen, waarvan 8 openbare basisscholen, 1 speciale school voor basisonderwijs en 1 school voor zeer moeilijk lerenden. Twee scholen zijn buiten de gemeente Meppel gevestigd: één in Staphorst en één in IJhorst. De 7 bestuursleden zijn door de raden van Staphorst en Meppel benoemd. Zowel de begroting als de jaarrekening worden door de gemeenteraden vastgesteld. Ook wordt separaat verantwoording afgelegd. Vereniging Nederlandse Gemeenten en Vereniging Drentse Gemeenten De VNG vertegenwoordigt gemeenten in overleggen met andere overheden (Rijk, Provincie). De vereniging is tevens het adviesorgaan voor gemeenten op alle gemeentelijke beleidsterreinen. De Vereniging van Drentse Gemeenten adviseert de gemeenten over zaken die in Drenthe spelen. Aan beide verenigingen betalen wij jaarlijks een bijdrage. Intergemeentelijke samenwerkingsverbanden

De Gemeente Meppel is aangesloten bij twee intergemeentelijke samenwerkingsverbanden gericht op HRM: Talentenregio en Wisselwerk. Talentenregio is een samenwerkingsverband tussen vijftien gemeenten uit de regio Zwolle. Samen vertegenwoordigen deze gemeenten ongeveer 5000 medewerkers in de meest uiteenlopende functies. Doelstelling is om samen te werken op de terreinen: Kennisnetwerk – Arbeidsmarktcommunicatie – Intergemeentelijke mobiliteit. Hiertoe is een projectorganisatie ingericht voor de duur van 2 jaar met uiteindelijk de bedoeling één en ander vast vorm te geven. Wisselwerk is een samenwerkingsverband tussen de gemeenten Midden Drenthe, Meppel, Hoogeveen, Westerveld, Steenwijkerland, De Wolden, en Hardenberg, de Kamer van Koophandel Noord-Nederland, Rabobank Meppel-Steenwijkerland en het Waterschap Reest en Wieden. Het doel van Wisselwerk is om vraag en aanbod van de interne arbeidsmarkt beter op elkaar af te stemmen. Wisselwerk faciliteert medewerkers en organisaties hierin.


6.7 Paragraaf grondbeleid

6.7.1 Inleiding

In deze paragraaf wordt ingegaan op het grondbeleid van de gemeente Meppel. Hierin komt aan de orde de beleidsmatige aspecten, een prognose van de resultaten, de voorzieningen, het verloop van de boekwaarde en risico’s.

6.7.2 Ontwikkelingen

De economische conjunctuur in Nederland, Europa en wereldwijd vormt een belangrijk kader voor het functioneren van de lokale economie. Op dit moment is sprake van perspectieven waarin voorzichtig economisch herstel en lichte economische groei centraal staan. Echter voor de woningmarkt zijn veel onzekerheden. Door met name het ‘lente akkoord’ zijn de verwachtingen dat de woningmarkt begin 2013

verder zal stagneren. Daarbij wordt voorspeld dat er een daling van de huizenprijzen van 4 procent zal optreden.1 Daarnaast heeft ook de BTW-verhoging mogelijk een negatief effect op de nieuwbouwmarkt voor woningen en dat kan leiden tot een daling van de grondprijzen. Voor de langere termijn wordt echter landelijk voorspeld dat er een tekort zal ontstaan op de woningmarkt. Dit als gevolg van de lage woningproductie op dit moment van ca. 45.000 woningen per jaar terwijl er een latente vraag van is van 70.000 woningen2 per jaar. Voor de gemeente wordt dit bevestigd door de provinciale bevolkingsprognose waarbij een groei van het aantal huishoudens wordt voorspeld van ruim 2500. Hierdoor neemt de woningbouwbehoefte op termijn in Meppel nog steeds toe. Voor kantoorlocaties ligt de markt al meerdere jaren stil door een overaanbod. De ontwikkeling en vraag naar bedrijventerreinen gaat gestaag door. Blijvende aandacht is nodig voor het herontwikkelen of transformeren van oude terreinen.

6.7.3 Beleidsmatige aspecten

Het grondbeleid is geen doel op zich, maar dienstbaar aan verschillende beleidsvelden zoals wonen, ruimtelijke ontwikkeling, infrastructuur, recreatie en natuur. De uitvoering van het beleid geeft de manier aan waarop de gemeente zich op de vastgoedmarkt beweegt. Dit is vastgelegd in de Nota Grondbeleid 2010 – 2014. In 2012 is uitvoerig onderzoek gedaan naar het grondbeleid door de Rekenkamer. De conclusie van de Rekenkamer is dat de goede weg is in geslagen. Daarnaast heeft de Rekenkamer vijf aanbevelingen gedaan, die nader worden uitgewerkt in 2012 en 2013: 1. Ingeslagen weg van proces grondexploitatie Nieuwveense Landen vervolgen; 2. Werk met startdocumenten en scenario’s; 3. Werk met inhoudelijke varianten en financiële scenario’s per grondexploitatie; 4. Werk concrete en heldere afspraken uit over aanvullende informatievoorziening tussen het college

en de gemeenteraad; 5. Waarborg de functie van de planeconoom Voor wat betreft de uitwerking van het grondbeleid is de Grondprijzennota 2012 dit voorjaar vastgesteld. Het taxatie- en verwervingsprotocol is in concept gereed en wordt in de tweede helft van 2012 ter vaststelling aan het college aangeboden. Voor de verdere professionalisering van het grondbeleid wordt jaarlijks voor Nieuwveense Landen Fase 1 een aparte risicoanalyse gemaakt door een extern bureau. Vanaf 2013 zal deze methode op meer grondexploitaties worden toegepast, zodat risico’s nog beter in beeld worden gebracht. Gronden die nog niet in exploitatie genomen zijn worden jaarlijks gewaardeerd om er voor te zorgen dat de boekwaarde niet hoger wordt dan de marktwaarde. Voor Nieuwveense Landen Fase 2 wordt dit jaarlijks door een externe taxateur gedaan.

6.7.4 Prognose resultaten grondexploitaties

In onderstaande tabel worden de verwachte resultaten van de grondexploitaties weergegeven zoals gepresenteerd en vastgesteld in het MPG 2012 op basis van netto contante waarde. Er is een splitsing gemaakt tussen verlies- en winstgevende projecten. Voor de verliesgevende grondexploitaties (€ 7,2 miljoen) is een voorziening opgenomen. Voor de winstgevende grondexploitaties is per 1-1-2012 een winst geraamd van ruim € 6,8 miljoen. De opbrengsten zijn niet geraamd in de gemeentelijke begroting vanwege het voorzichtigheidsbeginsel. In het MPG 2013 en bij de jaarrekening 2012 worden de

1 Bron: http://www.nvm.nl/Actual/Augustus_2012/Rabobank_huizenprijzen_in_2013_4_procent_omlaag.aspx 2 Bron: http://nos.nl/artikel/410110-rabobank-voorziet-woningnood.html


verwachte prognoses per 1 januari 2013 gepresenteerd. Daarnaast wordt in onderstaand schema de boekwaarde, de nog te maken lasten en de te realiseren baten weergegeven.

In exploitatie genomen Boekwaarde Te maken kosten te realisren opbrengsten

2012

Koeberg Noord 52€ 1.188€ 1.248€ 7€

Nieuwveense Landen fase 1 16.039€ 107.788€ 138.149€ 94€

Noord 2 1.512€ 3.709€ 10.250€ 3.201€

Oevers D 999-€ 4.189€ 11.957€ 2.599€

Oevers E 1.926€ 1.517€ 5.273€ 877€

Spijkerserve 28-€ 145€ 181€ 66€

Subtotaal 18.502€ 118.536€ 167.058€ 6.844€

Blankenstein B 4.104€ 522€ 3.273€ 1.700-€

Koeberg Zuid 290€ 1.822€ 1.435€ 600-€

Vledder Exploitatiegebied BC 10.086€ 184€ 5.537€ 4.880-€

Subtotaal 14.480€ 2.528€ 10.245€ 7.180-€

Totaal 32.982€ 121.064€ 177.303€ 336-€

Prognose grondexploitatie (op basis van NCW)

Postitief resultaat

Negatief resultaat

6.7.5 Overzicht voorzieningen

Voorzieningen worden bepaald op basis van netto contante waarde (zie paragraaf 3.7 Nota Grondbeleid 2010 – 2014). Per 1 januari 2012 is de totale voorziening verhoogd tot € 6,35 mln voor Nieuwveense Landen fase 2 om de boekwaarde in evenwicht te houden met de marktwaarde (€ 24,3 mln vs € 17,95 mln). Op 16 juni 2011 is door de raad besloten 'om gefaseerd geen rente toe te rekenen aan Nieuwveense Landen fase 2. Dit uit te werken bij de bezuinigingsmaatregelen in 2011'. De uitwerking is gedaan in de PPN 2012-2015 (zie onderstaande tabel mutatie). Vanwege de huidige economische situatie is de kans dat de marktwaarde op korte termijn gelijk blijft of daalt reëel. De voorzieningen moeten daarom mogelijk meer dan geraamd worden opgehoogd.

IEGG

Blankenstein B 1.700€ -€ 1.700€ -€ 1.700€

Koeberg Zuid 290€ 310€ 600€ -€ 600€

Vledder BC (exploitatie) 4.880€ -€ 4.880€ -€ 4.880€

Subtotaal 6.870€ 310€ 7.180€ -€ 7.180€

NIEGG

AOC Terra 26€ 26€ 52€ 26€ 78€

Nieuwveense landen fase 2 6.359€ 250€ 6.609€ 500€ 7.109€

Subtotaal 6.385€ 276€ 6.661€ 526€ 7.187€

Totaal 13.255€ 586€ 13.841€ 526€ 14.367€

mutatie 2014

Voorzieningen begroting 2013

Voorzieningen 2012 mutatie 2013

6.7.6 Verloop boekwaarde

De boekwaarde (gemaakte kosten minus inkomsten) van alle grondexploitaties samen is per 1 januari 2012 € 64,5 mln. Daartegenover staat een voorziening van € 13,3 mln. De netto boekwaarde komt daarmee op (€64,5 mln - € 13,3 mln) € 51,2 mln.


De netto boekwaarde zal de komende jaren stijgen, met name door de investering in Nieuwveense Landen. Door de verwachte opbrengsten zal per 1 januari 2017 de netto boekwaarde na verwachting weer rond de € 51 mln liggen. Onderstaande tabel geeft het verwachte verloop van de boekwaardes weer. Verloop boekwaarden tbv begroting 2013

bedragen x € 1.000 boekwaarde

31-12-2012

boekwaarde

31-12-2013

boekwaarde

31-12-2014

boekwaarde

31-12-2015

boekwaarde

31-12-2016

In exploitatie genomen gronden

Blankenstein B 4.253 3.700 3.080 2.447 0 Koeberg Noord 444 455- - - Koeberg Zuid 485 834- - -

Nieuwveense landen fase 1 20.228 23.664 23.264 21.949 22.444 Noord 2 2.187 2.394 2.073 1.356 590 Oevers D 7 2.273- 973- 0- 0- Oevers E 2.193 2.475 2.132 1.763 1.367 Spijkerserve 4 132- - - Het Vledder BC 5.539 - - Totaal in exploitatie genomen 35.205 28.671 29.575 27.515 24.401

AOC Terra Schoolstraat 653 680 707 734 767 MO Laan 71 74 77 80 84 Nieuwveense landen fase 2 25.116 25.949 26.796 27.648 28.501 Nijeveen Wonen 5.539 5.501 5.662 5.097 5.326 Transformatiegebied 0- - - Transformatiegebied - Vion 1.565 1.636 1.709 1.786 1.867 Het Vledder 2 (AOC Terra) 77 83 89 95 101 Totaal niet in exploitatie genomen 33.021 33.921 35.040 35.441 36.646

Totaal grondexploitaties68.225 62.593 64.616 62.956 61.047

Voorzieningen 13.842 9.489 9.666 10.545 9.730 Netto boekwaarde 54.383 53.104 54.950 52.411 51.317

6.7.7 Risico’s

Grondexploitaties kennen verschillende risico’s, zoals afzettempo, kostenstijgingen stijgingen, hogere plankosten, lagere grondopbrengsten. Binnen de grondexploitaties vormt Nieuwveense Landen het grootste risico. In de paragraaf weerstandsvermogen wordt ingegaan op het bedrag waarmee in de reserves rekening (risico reservering) wordt gehouden. Woonvisie In de woonvisie zal op basis van de bevolkingsprognose (2012) een prioritering worden aangebracht in de woningbouwlocaties. Dit zal worden verwerkt in de grondexploitaties en kan mogelijk gevolgen hebben voor plannen die wat verder in de toekomst liggen, zoals de ontwikkeling van Nieuwveense Landen Fase 2. Nieuwveense landen

Het project Nieuwveense Landen vormt een groot risico voor de gemeente. De belangrijkste risico’s schuilen in de te verwachten opbrengstenstijging, kostenstijging, grondopbrengst en het afzettempo. Deze risico’s zijn in beeld gebracht door een extern bureau. Bij het MPG 2012 is dit rapport ter inzage gelegd voor de Raad. De risicoanalyse wordt jaarlijks door een onafhankelijk bureau herzien. Daarnaast zijn nog aantal specifieke risico’s waaronder het kostenverhaal. Kostenverhaal Een belangrijk risico is dat grondexploitatie als uitgangspunt heeft dat de gemeente alle gronden verwerft, bouwrijp maakt en vervolgens bouwrijpe kavels uitgeeft. Dat is een gebruikelijke werkwijze bij grondexploitaties om de financiële haalbaarheid te onderbouwen. Het plangebied is echter voor 40% in eigendom van de gemeente. De rest van de gronden is van particulieren en ontwikkelaars. Er bestaat een grote kans dat een aantal ontwikkelaars zich zal beroepen op zelfrealisatie. Hierdoor hoeft de gemeente die gronden niet te verwerven en ook niet uit te geven. Dit verlaagt het financiële risico van het project. Echter moet de gemeente er wel voor zorgen dat de gemaakte kosten worden verhaald op


ontwikkelaars. Dit kan door middel van een overeenkomst of exploitatieplan. Het risico hierbij is dat niet alle kosten verhaalbaar zijn. Overige grondexploitaties Bij de overige grondexploitatie vormen met name Danninge Erve fase 2, Blankenstein en Vledder BC een risico. Danninge Erve fase 2 Deze grondexploitatie wordt naar verwachting eind 2012 vastgesteld. Vanwege de hoge boekwaarde per 1-1-2012 € 4,8 mln staat een haalbare ontwikkeling onder druk. Blankenstein Eind 2012 zal duidelijk worden of perifere detailhandel op deze locatie haalbaar is. Een negatieve uitkomst kan de gronduitgifte verder vertragen en een lagere grondopbrengst tot gevolg hebben. Vledder BC De beoogde totaalontwikkeling op Het Vledder staat als gevolg van de crisis onder druk. Daarentegen zijn er wederzijdse contractuele verplichtingen die op datum zijn gezet, zoals de levering van de sporthal en de afname van parkeervoorzieningen. Die zijn dan ook onderwerp van gesprek. Ook onderwerp van gesprek vormt de uitstaande vordering op de ontwikkelaar van € 5,2 mln. Tegenover deze vordering staat een bankgarantie van € 2,75 mln. De vertraging zorgt vanwege de hoge rentelasten voor meer onzekerheid over de haalbaarheid van het plan.


6.8 Paragraaf subsidies

6.8.1 Inleiding

De paragraaf subsidies is geen verplicht onderdeel van de begroting op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten (BBV). Destijds in de modelverordening van de VNG was deze paragraaf als mogelijkheid opgenomen, die we binnen Meppel hebben overgenomen. In deze paragraaf wordt ingegaan op het beleid rondom verstrekking van subsidies, uitvoeringsovereenkomsten en subsidieplafonds.

6.8.2 Beleidsmatige aspecten

De gemeente Meppel verstrekt jaarlijks voor ongeveer € 16 miljoen aan subsidies aan instellingen en bijdragen aan overheden (incl. ongeveer € 8,5 miljoen voor werkvoorzieningschap Reestmond). Een groot deel van de subsidies wordt met een rijksbijdrage gefinancierd, waaraan verplichtingen gekoppeld zijn. Na aftrek van de met een rijksbijdrage gefinancierde subsidies, resteert een bedrag van ruim € 5 miljoen aan overige gemeentelijke subsidies die verleend worden op basis van wettelijke opdrachten dan wel autonoom beleid. Het merendeel van de subsidiegelden gaat naar professionele publieke instellingen. Een gedeelte van de subsidiegelden wordt verstrekt aan vrijwilligersorganisaties, variërend van enkele middelgrote organisaties tot vele kleine organisaties. In de algemene subsidieverordening worden twee soorten subsidies onderscheiden; de jaarlijkse en de eenmalige subsidies. Voor subsidies wordt de nullijn gehanteerd. Er vindt geen compensatie plaats voor loonstijgingen als gevolg van CAO ontwikkelingen, tenzij in bestaande overeenkomsten andere afspraken zijn gemaakt Uitvoeringsovereenkomsten Bij grote subsidiebedragen maken we gebruik van uitvoeringsovereenkomsten, waar mogelijk meerjarig. Op deze manier kunnen we efficiënt sturing geven aan het gewenste beleidsresultaat en de financiële middelen daarvoor. Uitvoeringsovereenkomsten worden afgesloten met de volgende instellingen: (totaalbudget circa € 4 miljoen): Stichting Welzijn Meppel-Westerveld, Stichting Peuterspeelzalen Meppel-Nijeveen, Bad Hesselingen, De Plataan, Scala, Openbare Bibliotheek Meppel-Nijeveen, Icare, Drenthe College/Deltion College.

6.8.3 Subsidieplafonds

De raad kan jaarlijks bij vaststelling van de begroting besluiten tot het instellen van subsidieplafonds. Het instrument wordt toegepast op begrotingsposten met een risico van ongeclausuleerde overschrijding. Voor 2013 stellen wij voor subsidieplafonds in te stellen voor de onderdelen amateurkunst, sportbeoefening en evenementen:

- amateurkunst € 72.569 - algemene sportstimulering € 6.000 - evenementen € 80.984


7. Uiteenzetting van de financiële positie In dit hoofdstuk worden de financiële cijfers gepresenteerd. Onderstaand treft u de financiële begroting 2013 aan met de gehanteerde uitgangspunten bij het opstellen van deze begroting. Hierna wordt achtereenvolgens aandacht besteed aan: Toelichting ontwikkeling op hoofdlijnen en samenvattend per programma ten opzichte van de vorige

meerjarenraming. Incidentele baten en lasten Investeringen en financiering Jaarlijks terugkerende arbeidskosten

7.1 Financiële begroting

In onderstaande tabel staan de baten en lasten volgens de Begroting 2012 en 2013. Volgens voorschrift artikel 19 Besluit Begroting en Verantwoording is ook de realisatie over 2011 opgenomen. X € 1.000

Programma/ Rekening Begroting Begroting Rekening Begroting Begroting Rekening Begroting Begroting

Product 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013

Bestuur 1.529 1.631 1.747 -2 -8 -8 1.527 1.623 1.739

Bestuur 51 1.529 1.631 1.747 -2 -8 -8 1.527 1.623 1.739

Openbare orde en veiligheid 3.077 2.778 2.477 -253 -104 -128 2.824 2.674 2.349Integrale openbare orde en veiligheid 33 302 254 272 0 0 0 302 254 272Brandweerzorg 34 1.808 1.916 1.699 -150 -14 -28 1.658 1.902 1.671Diverse bijzondere wetten 35 967 608 506 -103 -90 -100 864 518 406

Sociale zekerheid en

werkgelegenheid 22.215 20.847 21.739 -18.031 -16.926 -18.336 4.184 3.921 3.403

Minimabeleid 36 1.558 1.468 1.576 -123 -30 -30 1.435 1.438 1.546Periodieke bijstand 37 9.383 8.050 9.233 -7.495 -7.173 -9.045 1.888 877 188Arbeidsmarkt 39 11.274 11.329 10.930 -10.413 -9.723 -9.261 861 1.606 1.669

Onderwijs 4.322 4.832 5.458 -791 -969 -1.672 3.531 3.863 3.786

Onderwijs 41 4.322 4.832 5.458 -791 -969 -1.672 3.531 3.863 3.786

Maatschappeliljk

ondersteuning 11.215 10.192 10.427 -1.770 -541 -491 9.445 9.651 9.936

Volksgezondheid 70 323 418 349 -31 0 0 292 418 349Sociale samenhang 71 1.490 1.549 1.206 -47 -47 -47 1.443 1.502 1.159Prevent. onderst. jeugdigen 72 2.154 2.057 1.681 -905 -14 -14 1.249 2.043 1.667Info, advies en cliëntondersteuning 73 200 227 522 0 0 0 200 227 522

Mantelzorg en vrijwilligerswerk 74 298 263 369 0 0 0 298 263 369Bevord. deelname maatschappelijk verkeer 75 438 450 619 0 0 0 438 450 619Verlenen individuele voorzieningen 76 6.257 5.151 5.555 -771 -464 -430 5.486 4.687 5.125Maatschappelijke opvang 77 3 3 64 0 0 0 3 3 64Openb. geestelijke gezondheidszorg 78 42 63 41 -16 -16 0 26 47 41Verslavingsbeleid 79 10 11 21 0 0 0 10 11 21

Kunst, cultuur, recreatie en

toerisme 4.521 4.590 4.559 -1.045 -1.209 -1.211 3.476 3.381 3.348

Kunst en cultuur 44 2.452 2.336 2.361 -522 -524 -526 1.930 1.812 1.835Recreatie en toerisme 45 462 493 374 -12 -13 -13 450 480 361Schouwburg 48 1.607 1.761 1.824 -511 -672 -672 1.096 1.089 1.152

Sport en bewegen 3.492 3.420 3.582 -1.099 -879 -824 2.393 2.541 2.758

Sportaccommodaties 46 2.650 2.647 2.931 -1.046 -863 -824 1.604 1.784 2.107Spel- en sportdeelname 47 842 773 651 -53 -16 0 789 757 651

Ontwikkeling openbare

ruimte 3.117 2.482 2.277 -723 -1.252 -867 2.394 1.230 1.410

Ontwikkeling openbare ruimte 49 2.017 1.244 1.122 -225 -14 -14 1.792 1.230 1.108Zorg kwaliteit niet-openbare ruimte 50 1.100 1.238 1.155 -498 -1.238 -853 602 0 302

Lasten Baten Saldo


X € 1.000

Programma/ Rekening Begroting Begroting Rekening Begroting Begroting Rekening Begroting Begroting

Product 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013Beheer bestaande openbare

ruimte 12.344 16.094 14.506 -5.353 -5.388 -5.187 6.991 10.706 9.319

Wegen 60 4.038 6.458 4.701 -162 -61 -30 3.876 6.397 4.671Stadsverzorging 61 1.174 1.208 1.367 -198 -207 -217 976 1.001 1.150Water 62 432 506 508 -335 -285 -317 97 221 191Groen en spelen 63 3.712 3.855 3.810 -208 -95 -95 3.504 3.760 3.715Riolering 64 1.800 2.458 2.800 -2.611 -2.633 -2.594 -811 -175 206Parkeren 65 1.188 1.609 1.320 -1.839 -2.107 -1.934 -651 -498 -614

Economische zaken en

grondzaken 13.126 14.658 16.308 -9.104 -13.416 -14.948 4.022 1.242 1.360

Economische en grondzaken 52 13.126 14.658 16.308 -9.104 -13.416 -14.948 4.022 1.242 1.360

Duurzaamheid 4.474 4.391 4.246 -4.340 -3.984 -4.014 134 407 232

Afvalinzameling 55 3.720 3.418 3.397 -4.340 -3.984 -4.014 -620 -566 -617Milieuzorg 56 754 973 849 0 0 0 754 973 849

Burgerzaken 3.128 2.800 2.725 -1.078 -968 -947 2.050 1.832 1.778

Begraafplaatsen 30 417 403 375 -294 -329 -336 123 74 39Publiekszaken 31 2.138 2.116 2.177 -630 -609 -581 1.508 1.507 1.596Integratie, inburgering en nieuwkomers 57 573 281 173 -154 -30 -30 419 251 143

Totaal programmabudgetten 86.560 88.715 90.051 -43.589 -45.644 -48.633 42.971 43.071 41.418

Algemene dekkingsmiddelen

en onvoorzien 8.715 8.839 8.818 -49.221 -49.079 -48.864 -40.506 -40.240 -40.046

Algemene Ondersteuning 59 7.711 8.212 8.662 -8.205 -8.715 -9.009 -494 -503 -347Onvoorziene uitgaven 59 0 100 100 0 0 0 0 100 100Deelnemingen 59 157 17 17 -1.689 -877 -1.174 -1.532 -860 -1.157Belastingen en Invordering 59 39 39 39 -5.779 -6.073 -6.380 -5.740 -6.034 -6.341Algemene uitkeringen 59 0 0 0 -32.740 -32.943 -32.301 -32.740 -32.943 -32.301

Saldo op de financieringsfunctie 59 808 471 0 -808 -471 0 0 0 0

Saldo vóór

resultaatbestemming 95.275 97.554 98.869 -92.810 -94.723 -97.497 2.465 2.831 1.372

Mutatie reserve 1.542 300 0 -2.578 -3.205 -1.398 -1.036 -2.905 -1.398

Saldo ná

resultaatbestemming 96.817 97.854 98.869 -95.388 -97.928 -98.895 1.429 -74 -26

Lasten Baten Saldo


7.2 Grondslagen financiële begroting

De basis voor de programmabegroting 2013 wordt gevormd door de meerjarenraming uit de perspectiefnota van 2013-2016. De jaarschijf 2013 en de meerjarige ontwikkelingen zijn in deze begroting nader uitgewerkt, waarbij tevens rekening is gehouden met de ontwikkelingen ná opstelling en vaststelling van de perspectiefnota. Relevant daarbij zijn: de ontwikkeling van de rijksuitkering uit het gemeentefonds (junicirculaire 2012) en de ontwikkeling van de resultaten uit het eerste half jaar 2012 (bestuursrapportage 2012). De boekwaarden van de vaste activa, de stand van de reserves en voorzieningen en de stand van de opgenomen vaste geldleningen zijn bepaald op basis van de standen van de jaarrekening 2011, aangevuld met de geraamde mutaties 2012 en verder. Uitgangspunten ramingen Begroting 2013 Personeelslasten

De lonen 2013-2016 worden gebaseerd op de CAO gemeenten 2011-2012. Ten aanzien van het voormalige en boventallige personeel houden we rekening met de vrijval,

verloop en aanvullingen van de verplichtingen. Inflatiepercentage

De kostenbudgetten worden in principe niet gecompenseerd voor inflatie, tenzij er verplichtingen aan ten grondslag liggen. Dit is in feite een bezuiniging ter hoogte van de inflatie.

Het te hanteren inflatiepercentage is het ‘consumentenprijsindexcijfer (CPI) voor alle huishoudens’ van het afgelopen jaar. Dit percentage bedraagt 2,3%.

Inkomstenramingen

De algemene uitkering uit het Gemeentefonds wordt gebaseerd op de laatst bekende circulaire van het Rijk en wordt berekend op basis van constante prijzen voor de meerjarenraming.

Voor alle andere inkomstenramingen hanteren wij het uitgangspunt dat ze jaarlijks verhoogd worden met het inflatiepercentage. Een aantal onderdelen zijn afwijkend ten opzichte van dit uitgangspunt: o De Onroerendzaakbelasting wordt in de periode 2010 tot en met 2013 elk jaar met 3%

boven de inflatiecorrectie verhoogd. Daarna wordt de OZB alleen met de inflatiecorrectie verhoogd.

o Parkeeropbrengsten: De parkeertarieven waar nodig aanpassen zodat er structureel € 50.000 meer opbrengsten worden gerealiseerd ten opzichte van de realisatie in 2011.

o Leges en tarieven worden verhoogd met de inflatiecorrectie tot maximaal volledige kostendekkendheid.

o De opbrengst bouwleges wordt verlaagd tot € 335.000 onder het niveau van de vorige meerjarenraming.

o Voor de rioolheffing geldt 100% kostendekkendheid (inclusief kwijtschelding, btw-compensatie en toerekening stadsverzorging, onderdeel machinaal straatreiniging tbv kolken).

o Voor de afvalstoffenheffing geldt 100% kostendekkendheid (inclusief kwijtschelding, btw-compensatie en toerekening stadsverzorging, onderdeel zwerfvuil).

Omslagrente

Aan de investeringen wordt een omslagrente toegerekend die berekend wordt aan de hand van het investeringsprogramma en de financiering.

Ook aan de grondexploitaties wordt deze omslagrente toegerekend op basis van nacalculatie. Investeringen

Alle investeringen worden kritisch tegen het licht gehouden en daar waar mogelijk worden versoberingen en temporiseringen toegepast.

Kapitaallasten (rente en afschrijving) worden berekend over de nieuwe investeringen uit het investeringsprogramma 2013-2016, over de balanswaarden en de restantkredieten per 31 december 2011.

Subsidies

De subsidies worden vastgesteld op basis van de uitgangspunten zoals die zijn opgenomen in de nieuwe Algemene Subsidie Verordening (maart 2011). De raad kan voor een of meer beleidsterreinen jaarlijks een subsidieplafond vaststellen.

Aan gesubsidieerde instellingen vindt geen compensatie plaats voor loonstijgingen als gevolg van CAO ontwikkelingen. Voor deze subsidies geldt ook dat we de nullijn hanteren, tenzij er bestaande overeenkomsten liggen waarin andere afspraken zijn gemaakt over bijvoorbeeld prijsindexering.


Met subsidie ontvangsten wordt alleen rekening gehouden als hier een beschikking, convenant dan wel een overeenkomst aan ten grondslag ligt.

Bijstand en bijzondere bijstand

Het klantenbestand wordt geraamd op 610, met een jaarlijkse toename van 5 vanwege de economische crisis (rekening houdend met instroom door conjunctuur, uitstroom door handhaving en re-integratie)

Een bijstandsuitkering bedraagt gemiddeld € 13.500 per jaar. Voor de inkomsten wordt uitgegaan van de laatste voorlopige beschikking van het Rijk.

WSW/Reestmond

Wij gaan uit van de bijdrage van Meppel (49%) in het tekort van Reestmond van de conceptmeerjarenraming. Dit betreft een aanvulling op de structurele bijdrage waar in de begroting 2012 al rekening mee is gehouden.

Overig

De kosten voor het onderhoud van de kapitaalgoederen worden in principe gebaseerd op beheerplannen en beheersystemen.

Eerder opgelegde taakstellingen zijn verwerkt in de bezuinigingsopgave en moeten in het kader van haalbaarheid op dit moment nog worden aangemerkt als risico.

In de periode 2013-2016 wordt voor onvoorzien jaarlijks € 100.000 geraamd. Kostenverdeling/Kostentoerekening

Voor de indirecte kosten wordt een systeem van kostentoerekening gehanteerd. In de notitie ‘Kostentoerekening en kostendekkendheid’ uit 2008 is vastgelegd dat de kosten van de afdelingen, interne ondersteuning, huisvesting, wagenpark en vastgoed rechtstreeks of via uurtarieven van het personeel worden doorbelast aan de programma’s, de projecten en/of de grondexploitaties.

Uitgangspunten in deze begroting: Er zijn aparte uurtarieven voor de binnendienst, buitendienst en projecten/GREX berekend en onderbouwd. De volgende uurtarieven zijn gehanteerd:

o Binnendienst € 78,00 o Buitendienst € 52,00 o Tractie € 48,00 o Projecten / GREX € 95,00

Taakstellingen op de bedrijfsvoering zijn in het uurtarief verwerkt. De urendoorrekening is intact gebleven: ten laste van de grondexploitaties, investeringen en overige declarabele activiteiten worden de werkelijk gerealiseerde uren doorbelast aan de hand van geschreven uren x uurtarief. Alle overige producten worden doorbelast conform de begrote urentoedeling/cq. begrote doorbelasting.


7.3 Toelichting op hoofdlijnen per programma

Per programma worden de mutaties van de huidige meerjarenraming ten opzichte van de vorige meerjarenraming toegelicht. Hierbij inbegrepen zijn de mutaties die volgen uit de vaststelling van de Perspectiefnota 2013-2016. Alleen mutaties boven € 10.000 worden toegelicht. Mutaties met betrekking tot de kapitaallasten en doorbelastingen worden niet per programma toegelicht. Voor de kapitaallasten verwijzen wij naar 7.5.

Onder de categorie doorbelasting zijn de mutaties opgenomen die zich afspelen binnen de kostenplaatsen (inclusief kapitaallasten van investeringen op de kostenplaatsen). De analyse van de ontwikkeling op hoofdlijnen treft u aan in de paragraaf bedrijfsvoering. Daarnaast ontstaan enkele afrondingsverschillen, die zijn gesaldeerd met de regel doorbelastingen. 01 Bestuur Begroting Begroting Begroting Begroting

Bedragen x € 1.000 2013 2014 2015 2016

min = voordeel, plus = nadeel

Saldo begroting 2012 1.614 1.620 1.413 1.413

Programma Dienstverlening 100 0 0 0

Mondiale samenwerking 20 10 10 10

Doorbelastingen 5 8 13 -20

Saldo begroting 2013 1.739 1.638 1.436 1.403 De ambities uitgesproken in het Programmaplan “Excellente Dienstverlening” zijn groot. Om deze ambities waar te maken en tot een goede verdere implementatie en borging binnen de eigen organisatie en bestaande processen te komen is ook voor 2013 een bedrag van € 100.000 benodigd. Met ingang van 2013 is mondiaal beleid verschoven van programma Burgerzaken naar dit programma. Deze verschuiving is budgetneutraal. 02 Openbare orde en veiligheid Begroting Begroting Begroting Begroting

Bedragen x € 1.000 2013 2014 2015 2016


Saldo begroting 2012 2.386 2.371 2.357 2.356

Kapitaallasten -11 -8 -5 -21

Doorbelastingen -25 -17 -22 -8

Saldo begroting 2013 2.350 2.346 2.330 2.327 Afgezien van kapitaallasten en doorbelastingen vinden op dit programma geen noemenswaardige mutaties plaats. 03 Sociale zekerheid en werkgelegenheid Begroting Begroting Begroting Begroting

Bedragen x € 1.000 2013 2014 2015 2016


Saldo begroting 2012 3.946 4.602 5.321 5.479

FDMA en bijzondere bijstand -5 -44 -82 -97

Ontwikkeling bijstand -766 -1010 -1255 -1325

Bijdrage Reestmond - niet doorgaan WWNV 124 -177 -541 -541

Doorbelastingen 103 103 103 103

Saldo begroting 2013 3.402 3.474 3.546 3.619 In verband met het controversieel verklaren van de Wet Werken naar Vermogen en het Lenteakkoord is de ontwikkeling van de periodieke bijstand, de bijzondere bijstand en het FDMA gecorrigeerd ten opzichte van de Perspectiefnota 2013-2016. Daarnaast is voor de ontwikkeling van de bijstand de nieuwe voorlopige beschikking meerjarig als uitgangspunt genomen. Er is voor de meerjarenraming teruggegrepen op het uitgangspunt in de perspectiefnota 2012-2015. Dit betekent in onze meerjarenraming dat we een bijdrage aan Reestmond voorzien van € 480.000.


04 Onderwijs Begroting Begroting Begroting Begroting

Bedragen x € 1.000 2013 2014 2015 2016


Saldo begroting 2012 3.871 5.413 5.760 5.788

Lagere rijkssubsidie OAB 2011-2014 50 50 50 50

Lagere kosten OAB 2011-2014 -50 -50 -50 -50

Huurvergoedingen Stad en Esch/Anne Frank 12 11 11 11

Centralisering subsidie VAVO 2011-2014 (naar Rijk) 95 95 95 95

Beëindiging subsidie VAVO 2011-2014 (naar Rijk) -95 -95 -95 -95

MFK Het Palet -218 -218 -218 -218



Saldo begroting 2013 3.786 5.309 5.664 5.752 Door een lagere rijksvergoeding en de centralisering van de subsidie Voortgezet algemeen onderwijs voor volwassenen (VAVO) worden met ingang van 2013 zowel de lasten als de baten structureel verlaagd. Voor de financiële middelen voor het onderwijsachterstandenbeleid (OAB) geldt eenzelfde neutraal effect: de baten en lasten worden structureel verlaagd. De herziening van de huurvergoedingen voor Stad en Esch en de Anne Frankschool leidt tot een structureel nadeel. De gevolgen van de in juni 2012 opgestelde exploitatieopzet voor MFK Het Palet zijn nu meegenomen in de meerjarenraming. In de begroting 2012 en verder was al rekening gehouden met de kapitaallasten. Ten tijde van de opmaak van de begroting 2012 was de exploitatieopzet nog niet volledig bekend. In de exploitatieopzet bevinden zich ook de huuropbrengsten van externe partijen en een vergoeding voor gemaakte kosten aan de gebruikers. Voor 2013 betekent dit dat de exploitatiekosten van Het Kompas en de Zuiderbasisschool nog één jaar doorlopen. Het voordeel van per saldo € 150.000 (waarbij € 120.000 in 2013) vertaalt zich in een voordeel op het programma en een nadeel dat opgenomen is in de categorie doorbelastingen. 05 Maatschappelijke ondersteuning Begroting Begroting Begroting Begroting

Bedragen x € 1.000 2013 2014 2015 2016


Saldo begroting 2012 9.666 9.193 9.071 9.071

Vervallen bijdrage centrumgemeente OGGZ 16 16 16 16

Wijziging begroting GGD -1 -9 -9 -24

Kapitaallasten 3 2 2 2


Saldo begroting 2013 9.936 9.445 9.334 9.405 De nieuwe werkwijze in het kader van “OGGZ Nieuwe Stijl” is in 2012 ingevoerd. Hierbij is het problematisch wonen geïntegreerd in de Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ). Door de centrumgemeente Assen is aangekondigd dat de subsidie wordt stopgezet. Het gevolg is structureel € 16.000 lagere baten. Conform de begroting van de GGD wordt de bijdrage in de komende jaren verlaagd waardoor een extra bezuiniging is te realiseren. 06 Kunst, cultuur, recreatie en toerisme Begroting Begroting Begroting Begroting

Bedragen x € 1.000 2013 2014 2015 2016


Saldo begroting 2012 3.378 3.001 2.595 2.595

Daling huuropbrengst bibliotheek Nijeveen 21 21 21 21

Aanpassing subsidie tweejaarlijkse evenementen 0 0 -6 0

Subsidie culturele gemeente 2013-2014 65 75 0 0

Bijdrage provincie culturele gemeente 2013-2014 -45 -45 0 0

Verlaging evenementenbudget i.v.m. culturele gemeente -20 -20 0 0

Verlaging recreatie en toerisme i.v.m. culturele gemeente 0 -10 0 0

Taakstelling evenementenbeleid 50 50 50 50

Kapitaallasten 3 2 2 -4


Saldo begroting 2013 3.350 2.919 2.517 2.460 Het wegvallen van de huuropbrengsten van de bibliotheek Nijeveen leidt tot een nadeel. Dit wordt gecompenseerd door lagere kapitaallasten.


In verband met extra evenementen in het kader van de culturele gemeente van Drenthe zijn de incidentele lasten en baten aangepast voor 2013 en 2014. Voor de tweejaarlijkse evenementen poppenspel en grachtenfestival is de evenementensubsidie nu aangepast. De oude taakstelling evenementenbeleid wordt als onwenselijk beschouwd. In het coalitieakkoord is overeengekomen om juist een impuls te geven aan evenementen. Op dit moment heffen deze elkaar op, zodat de oude taakstelling structureel afgeboekt wordt. 07 Sport en bewegen Begroting Begroting Begroting Begroting

Bedragen x € 1.000 2013 2014 2015 2016


Saldo begroting 2012 2.625 2.850 2.690 2.699

Correctie impuls combinatiefunctie 2013 92 0 0 0Vrijval budget open sportstimulering -12 -12 -12 -12

Kapitaallasten 0 -51 3 -8


Saldo begroting 2013 2.758 2.926 2.735 2.741 De uitgaven voor de combinatiefunctie Nationaal Actieprogramma Sport en Bewegen (NASB) waren nog niet opgenomen in de cijfers. Dit wordt hiermee gecorrigeerd. Daarnaast was ten onrechte een budget open sportstimulering opgenomen terwijl tegelijkertijd het subsidieplafond met een gelijk bedrag was verlaagd. 08 Ontwikkeling openbare ruimte Begroting Begroting Begroting Begroting

Bedragen x € 1.000 2013 2014 2015 2016


Saldo begroting 2012 1.246 1.268 1.266 1.266

Correctie lasten duurzaamheidsfonds -30 -30 -30 -30

Kapitaallasten 25 -8 -8 -10


Saldo begroting 2013 1.310 1.299 1.297 1.295 De rentelasten met betrekking tot het duurzaamheidsfonds horen thuis onder programma Algemene dekkingsmiddelen. Per abuis waren ze ook hier opgenomen. 09 Beheer bestaande openbare ruimte Begroting Begroting Begroting Begroting

Bedragen x € 1.000 2013 2014 2015 2016


Saldo begroting 2012 8.158 8.164 8.337 8.352

Verkeersonderzoek tweejaarlijks 0 0 0 -25

Ontwikkeling havengelden -32 -39 -46 -53

Landschapsprogramma Nijeveen -14 0 0 0

Kromme Elleboog -92

Riolering -9 -64 -51 -261

Reserve wegenonderhoud -277 0 0 435



Saldo begroting 2013 8.022 7.973 8.276 8.334 Het verkeersonderzoek wordt tweejaarlijks uitgevoerd. Dit leidt tot een vrijval in 2016. Conform de uitgangspunten van de begroting 2013 wordt de inflatiecorrectie op de havengelden toegepast. Dit leidt tot een meeropbrengst voor de meerjarenraming. De lagere uitgaven voor landschapsprogramma Nijeveen zijn het gevolg van het besluit van juni 2012 om Landschapsbeheer Drenthe de trekker van dit project te laten zijn. Voor riolering en wegen worden de effecten hier afzonderlijk gepresenteerd, maar deze dienen in samenhang te worden bezien met de ontwikkeling in kapitaallasten, doorbelastingen en reservemutaties.


10 Economische zaken en grondzaken Begroting Begroting Begroting Begroting

Bedragen x € 1.000 2013 2014 2015 2016


Saldo begroting 2012 1.433 1.694 1.908 1.908

Regionale economische samenwerking 50 0 0 0

Ondernemershuis/Leerwerkloket 25 0 0 0

Kapitaallasten 3 3 3 2


Saldo begroting 2013 1.360 1.554 1.775 1.838 Om regionale samenwerking verder in te vullen en te bestendigen is voor 2013 incidenteel € 50.000 benodigd. Voor het ondernemershuis wordt voor 2013 eenmalig € 25.000 geraamd. Hierbij wordt ook het leerwerkloket betrokken. 11 Duurzaamheid Begroting Begroting Begroting Begroting

Bedragen x € 1.000 2013 2014 2015 2016


Saldo begroting 2012 258 248 239 239

Deskundigheidsbevordering energiebesparing 25 25 0 0

Afval -12 -28 -29 -55



Saldo begroting 2013 232 225 194 126 Voor continuering van de deskundigheidsbevordering energiebesparing wordt in de jaren 2013-2014 incidenteel € 25.000 geraamd. De afvalstoffenheffing en de reinigingsrechten zijn neerwaarts bijgesteld. Enerzijds omdat het de tonnages niet zijn toegenomen en anderzijds omdat de verwerkingskosten zijn gedaald. Daarnaast wordt m.i.v. 2013 papier ingezameld via minicontainers waardoor minder papier via het restafval zal worden verwerkt. Het resultaat dient in samenhang met de kapitaallasten en doorbelastingen te worden bezien. 12 Burgerzaken Begroting Begroting Begroting Begroting

Bedragen x € 1.000 2013 2014 2015 2016


Saldo begroting 2012 1.701 1.754 1.729 1.729

Mondiale Samenwerking -20 -10 -10 -10

Inflatiecorrectie gemeentelijke leges -10 -21 -31 -42



Saldo begroting 2013 1.778 1.830 1.795 1.781 Met ingang van 2013 is mondiaal beleid verschoven naar programma 1. Deze verschuiving is budgetneutraal. Conform de uitgangspunten van de begroting 2013 stijgen de gemeentelijke leges structureel als gevolg van de inflatiecorrectie. 13 Algemene Ondersteuning Begroting Begroting Begroting Begroting

Bedragen x € 1.000 2013 2014 2015 2016


Saldo begroting 2012 -40.495 -41.337 -41.012 -41.527

Administratieve correctie stelposten -287 -131 -150 -193

Dividendontwikkeling -275 -305 -355 -405

OZB -2 -3 -5 -85

Algemene uitkering gemeentefonds 648 267 -140 -167

Correctie hypothecaire geldleningen 12 14 60 67

Financieringslasten -192 47 183 -67

Rentevergoedingen 79 150 147 158



Saldo begroting 2013 -40.048 -40.887 -40.823 -41.972


Het terugboeken van de administratieve stelpost voor de kapitaallasten is op dit programma opgenomen. De werkelijke kapitaallasten zijn bij de aparte raadsprogramma’s verantwoord. Daarnaast is voor de jaren 2013 en 2014 de stelpost nieuwe ontwikkelingen teruggedraaid conform de opstelling in hoofdstuk 3. Ten opzichte van onze inschatting bij de Perspectiefnota gaan wij uit van een betere dividendverwachting van Rendo. Dit betreft een bijstelling op grond van het effect uit de jaarrekening (terugontvangen dividendbelasting is structureel). Daarnaast anticiperen we op een groeiende winstuitkering vanaf 2013. Daartegenover staat dat de BNG haar winstuitkering via dividend gehalveerd heeft. Conform de uitgangspunten van de begroting 2013 stijgt de OZB als gevolg van de inflatiecorrectie. De ontwikkeling van de uitkering van het gemeentefonds is op basis van de junicirculaire meegenomen in de begroting 2013. De ontwikkeling van de financieringslasten volgt de nieuwe inschatting voor de aan te trekken leningen. Gezien de prognoses uit het MPG aan opbrengsten kunnen we volstaan met minder leningen dan waar in de vorige meerjarenraming van uit was gegaan. Dit geeft een voordeel in de jaren 2013 en 2016, maar in 2014-2015 een nadeel omdat minder rente kan worden toegeschreven aan de grondexploitaties. Daarnaast kan als gevolg van de fasering Kromme Elleboog in 2013 en 2014 minder rente aan dit project worden toegerekend (er zijn ook lagere kapitaallasten). Voor de hypothecaire geldleningen was abusievelijk de rentevergoeding niet in overeenstemming met de kapitaallasten. De ontwikkeling van de rentevergoedingen over de verstrekte geldleningen dient in samenhang met de kapitaallasten te worden bezien.


7.4 Incidentele baten en lasten

In de begroting 2013 en meerjarenraming 2014-2016 zijn de volgende incidentele baten en lasten opgenomen. Opname van dit overzicht is op grond van het besluit Begroting en Verantwoording voorgeschreven. Bij het samenstellen van dit overzicht is het uitgangspunt dat het gaat om lasten en baten die zich gedurende maximaal drie jaar voordoen. Overzicht incidentele baten en lasten Begroting Begroting Begroting Begroting

bedragen x € 1.000,- 2013 2014 2015 2016

plus = baten, min = lastenProgr. Omschrijving

Incidentele baten

nvt

Incidentele lasten

1 Impuls Dienstverlening 1007 Correctie impuls combinatiefunctie 2013 92

9Landschapsprogramma Nijeveen (cf raadsbesluit 26-4-2012) -14

9 Bodemonderzoek Grote Oever 7610 Impuls regionale samenwerking 5010 Ondernemershuis 25

11Uitvoering duurzaamheidsscans (cf uitvoeringsprogramma) 25 25

278 25 76 0

Onttrekking algemene vrije reserve pm pm pm pm

278 25 76 0


7.5 Investeringen en financiering

Als onderdeel van de uiteenzetting van de financiële positie wordt in dit onderdeel een beeld gegeven van de investeringen in de komende jaren en de financiering daarvan. Financiële positie JR Begr Begr Begr Begr Begr

2011 2012 2013 2014 2015 2016

Bedragen x € 1 miljoen

Investeringen

Financiële vaste activa 26,8 20,0 19,4 18,8 18,2 17,6Immateriële vaste activa 0,6 1,2 0,9 0,8 0,7 0,7Materiële vaste activa 85,4 111,5 114,3 118,3 118,9 118,3Vertraging investeringen -20,0 -30,0 -30,0 -30,0 -30,0Voorraden 52,4 56,1 59,4 53,4 48,5 54,7Totaal geïnvesteerd bedrag 165 169 164 161 156 161

Eigen vermogen

Reserves 28,1 25,3 23,8 22,8 21,2 19,9Saldo begroting 0,03 -0,05 -0,08 0,89Totaal eigen vermogen 28,1 25,3 23,8 22,7 21,1 20,8

Vreemd vermogen

Voorzieningen 3,7 3,4 2,9 2,4 2,1 1,8Geldleningen 126,7 123,2 113,5 103,8 96,8 89,9Te financieren met kasgeldlening 8,3 8,2 8,2 8,3 8,3Nieuw aan te trekken leningen 0,0 8,0 16,0 16,0 21,0Totaal vreemd vermogen 130,4 134,9 132,7 130,4 123,2 120,9

Totaal vermogen 158,5 160,2 156,5 153,1 144,3 141,7

Financieringstekort 8,7 7,5 8,2 12,1 19,6 Investeringen Financiële vaste activa

Deze categorie bestaat onder meer uit verstrekte geldleningen aan woningbouwcorporaties, deelnemingen, overige instellingen en hypothecaire geldleningen aan ambtenaren. Het verloop van de bedragen is gerelateerd aan de aflossingen hiervan. Meer informatie is opgenomen in de paragraaf Financiering. Immateriële vaste activa

Dit betreft kosten van onderzoek en ontwikkeling. In de jaren 2013-2016 zijn geen nieuwe investeringen van deze categorie opgenomen. Materiële vaste activa

Onder de materiële vaste activa vallen de gronden en terreinen, (bedrijfs)gebouwen, grond-, wegen waterbouwkundige werken, vervoermiddelen, machines en overige activa. Alle op de investeringslijst 2013-2016 opgenomen investeringskredieten vallen binnen deze categorie. Voorraden

Hieronder vallen de grondexploitaties, de gronden die nog niet in exploitatie genomen zijn inclusief de voorzieningen ter waardecorrectie, en de voorraad handelsgoederen (volkstuinen en divers verhandelbaar onroerend goed). Het verloop van de boekwaarden wordt toegelicht in de paragraaf Grondbeleid.


Kredietverlening bij vaststellen begroting Investeringen 2013-2016

bedragen x € 1.000 2013 2014 2015 2016

Brandweer 20 90 20 20Recreatie en sport 0 369 0 0Onderwijshuisvesting 1.357 0 0 3.175Ogterop en Secretarie 57 0 70 0Voertuigen en afvalinzameling 239 677 424 512Openbare ruimte 2.672 6.279 3.825 1.565Riolering en afkoppeling 5.184 2.220 3.041 563Overig 875 800 672 795Totaal 10.404 10.435 8.052 6.630 Als bijlage bij deze begroting is een totaaloverzicht van de geplande investeringen opgenomen. Ten opzichte van de perspectiefnota 2013-2016 zijn geen nieuwe investeringen in deze programmabegroting opgenomen. Met het vaststellen van de begroting autoriseert uw raad de kredieten in de jaarschijf 2013 en wordt kennisgenomen van de verwachte investeringen in de jaren daarna. Kapitaallasten Per programma is de ontwikkeling van kapitaallasten weergegeven. Als gevolg van het actualiseren van het investeringsprogramma naar aanleiding van de jaarrekening en perspectiefnota treden afwijkingen op. Niet alle afwijkingen hebben overigens een effect op de exploitatie. Investeringen die gedekt worden uit reserves, of waar de kapitaallasten gedekt worden door rentevergoedingen of tarieven hebben in principe geen effect op het saldo van de algemene dienst. Ontwikkeling kapitaallasten

bedragen x € 1.000 2013 2014 2015 2016

Meerjarenraming 2012-2015 uit Begroting 2012 11.857 12.238 13.113 13.113

Meerjarenraming 2013-2016 uit Begroting 2013 12.069 12.171 13.158 12.875 Totaal ontwikkeling kapitaallasten 212 -67 45 -238

Ten laste van reserve 284 7 7 -428Ten laste van tariefproducten/leningen -22 -62 -72 131

Totaal effect op saldo van de meerjarenraming -50 -12 110 59

Ontwikkeling opgenomen in perspectiefnota 87 106 150 304

Afwijking -137 -118 -40 -245 De afwijkingen met effect op het saldo van de algemene dienst kunnen als volgt worden verklaard:

1. Vervallen, aframen en onderschrijden van kredieten 2. Herverdeling van kredieten, met wijzigingen in de afschrijvingstermijnen 3. Verschuiving van data gereedmelding (bijv. digitalisering akten burgerlijke stand) 4. Temporisering/fasering 5. Correcties 6. Nieuwe ontwikkelingen

Daarnaast treden er afwijkingen op (categorie 7) bij enkele investeringen waar een reserve ter dekking was opgenomen, maar waar de reserve nu is uitgeput. De consequentie is dat er kapitaallasten uit volgen die gedekt worden uit de meerjarenraming. Dit betreft het onderzoek voorzieningenniveau KoeBerg, afronding Stadsrand Oosterboer, Herinrichting Westerstouwe en parkeerplaatsen Stad en Esch.

Cat. Verklaring afwijkingen 2013 2014 2015 2016

1 Aframing kredieten Ogterop en Oevers E -26 -14 -14 -14

2 Herverdeling kredieten KoeBerg/fietsroutes -7 -18 -16 -38

5 Correctie zuidelijke ontsluitingsweg 0 0 0 -249

3 Verschuivingen data gereedmelding -13 -13 -9 2

1 Nijeveen winkelcentrum, ceintuurbaan/knopperslaan -29 -36 -26 -26

3 Herinrichting binnenring 2e helft 0 0 0 49

7 Stadsrand O'boer, W'stouwe, Stad en Esch, vz KoeBerg 32 30 30 28

4 Parkeergarage kromme elleboog -77 -65 0 0

6 Verkoop pand bibliotheek Nijeveen -12 -12 -11 -11

6 Klimaataanpassingen stadhuis 4 4 4 4

Diversen -9 6 2 10

Totaal -137 -118 -40 -245


Bij de perspectiefnota is een inschatting gemaakt van de kapitaallasten van de nieuwe investeringen, die wijkt slechts licht af. Het uiteindelijke verschil treedt dan ook vooral op bij de ingeschatte effecten volgend uit de jaarstukken 2011 en de nieuwe ontwikkelingen. Het feitelijk effect op de exploitatie is in hoofdstuk 3 overigens gesaldeerd weergegeven met het effect uit de tariefproducten en de reserve wegen (zie onder 7.3 bij de programma’s 9 en 11). Totaaloverzicht kapitaallasten per programma: Prog. Naam 2013 2014 2015 2016

Bedrijfsvoering (via kostenplaatsen) 3.422 3.604 3.583 3.521 1 Bestuur 0 0 0 02 Openbare orde en veiligheid 177 175 167 1513 Sociale zekerheid en werkgelegenheid 0 0 0 04 Onderwijs 1.691 1.966 1.883 1.948 5 Maatschappelijke ondersteuning 6 6 6 66 Kunst, cultuur, recreatie en toerisme 210 200 189 1847 Sport en bewegen 683 680 751 7418 Ontwikkeling openbare ruimte 57 64 61 599 Beheer bestaande openbare ruimte 4.467 4.247 5.251 5.09910 Economische zaken en grondzaken 216 143 142 14211 Duurzaamheid 205 269 347 28412 Burgerzaken 84 75 73 72ALG Algemene dekkingsmiddelen 769 656 619 582

Totaal 11.987 12.085 13.072 12.789

Financieringsbronnen De passivazijde van de balans bestaat uit de financieringsbronnen die ingezet worden of zijn om de activazijde te kunnen financieren. Net als in het bedrijfsleven bestaat dit uit eigen en vreemd vermogen. Overzicht reserves

Het verloop van de reserves is op de volgende bladzijde naar aard van de reserve uitgesplitst. De grootste mutaties betreffen de inzet van de reserve wegenonderhoud en de reserve riolering ten behoeve van investeringsprojecten. Een overzicht van alle reserves is in de bijlage opgenomen. Saldo van de begroting

Indien het vrije saldo van de begroting niet wordt ingezet, wordt deze aan het eind van het jaar toegevoegd aan de algemene vrije reserve. De ontwikkeling van het saldo vindt u terug in hoofdstuk 3. Overzicht voorzieningen

De voorzieningen behoren tot het vreemd vermogen en dienen voor het opvangen van lasten zonder de continuïteit van de bedrijfsvoering te verstoren. Per voorziening is een onderbouwing in de vorm van een meerjarenplan aanwezig, hier wordt bij de jaarstukken door de accountant op getoetst. Een overzicht van de voorzieningen is in de bijlage opgenomen. Geldleningen

Zoals in de paragraaf Financiering is weergegeven, neemt de omvang van de huidige leningenportefeuille door aflossing sterk af. In 2016 zal voor € 21 miljoen aan nieuwe financiering zijn aangetrokken. Zolang de rentestanden op kort geld vrij laag zijn, zal zo veel als mogelijk met kasgeldleningen (<1 jaar) gefinancierd worden.


Overzicht ontwikkeling reserves begroting 2013 - 2016

bedragen x € 1000

begrote

stand

eind 2012

begrote

mutaties

2013

begrote

mutaties

2014

begrote

mutaties

2015

begrote

mutaties

2016

begrote

stand

eind 2016

Totaal algemene reserves 17.405 -76 17.329

Overige reserves 318 318

Reserves met een egaliserend karakter

Bedrijfsreserves 12 12

Projectgebonden reserves 7.534 -1.398 -949 -1.432 -1.180 2.575

Totaal Reserves 25.268 -1.398 -949 -1.508 -1.180 20.233

Overzicht ontwikkeling voorzieningen begroting 2013 - 2016

bedragen x € 1000

begrote

stand

eind 2012

begrote

mutaties

2013

begrote

mutaties

2014

begrote

mutaties

2015

begrote

mutaties

2016

begrote

stand

eind 2016

Totaal algemene voorzieningen 2.489 -285 -316 -190 -190 1.509

Totaal egalisatievoorzieningen 896 -184 -184 -133 -99 296

Totaal voorzieningen 3.385 -469 -500 -323 -289 1.805


7.6 Berekening EMU-saldo

Wet Houdbare overheidsfinanciën Het EMU-saldo is het saldo van inkomsten en uitgaven van de overheid. Een tekort mag ten hoogste 3% van het BBP bedragen. Nederland voldoet op dit moment niet aan de eis van 3%. In het kader van Europese afspraken om te streven naar het nog verder terugbrengen van dat tekort tot onder de 3%, heeft het Rijk aangekondigd dat de Wet houdbare overheidsfinanciën (Wet Hof) zal worden ingevoerd per 1 januari 2013. Deze Wet bevat regels ten aanzien van de bijdragen die decentrale overheden moeten leveren aan het bereiken en vasthouden van houdbare overheidsfinanciën. De belangrijkste regel betreft het normeren van het EMU-tekort dat decentrale overheden mogen hebben. In de septembercirculaire 2011 van het ministerie is opgenomen dat onze bijdrage aan het EMU-tekort maximaal € 4,2 miljoen mag bedragen. Het grootste probleem bij deze normering wordt gevormd door de verschillende stelsels binnen onze overheden. Het Rijk berekent het EMU-saldo op kasbasis: het tekort wordt jaarlijks bekeken aan de hand van uitgaven. Decentrale overheden rekenen echter met een stelsel van baten en lasten. Investeringen worden geactiveerd op de balans en over een aantal jaren afgeschreven. Voor onze meerjarenraming zijn daarom de structurele kapitaallasten belangrijker dan het investeringsbedrag. De kapitaallasten moeten structureel gedekt worden in de begroting, onze meerjarenraming moet in evenwicht zijn (geen tekort). Eén van de argumenten om dit stelsel destijds in te voeren, is dat het mogelijk wordt voor gemeenten om grote investeringen in één jaar te doen die anders wellicht niet zouden worden gedaan. Met de berekening van het EMU-saldo worden de jaarlijkse investeringsuitgaven op kasbasis bestuurlijk ineens weer zeer relevant, omdat er sancties verbonden zijn aan het overschrijden van de referentiewaarde. Het definitieve wetsontwerp is ons niet bekend, maar op basis van informatie van de provincie is toch herleidbaar waar de sanctie uit bestaat. Bij het overschrijden van de waarde, wordt er een korting toegepast op de algemene uitkering uit het gemeentefonds. Die korting heeft dan voor 3 jaar het karakter van een renteloos depot, dat na 3 jaar wordt vrijgegeven als gedurende 2 van de 3 tussenliggende jaren geen sprake is van overschrijding. Als dat wel het geval is, vervalt het depot aan de schatkist van het Rijk. In een Bestuurlijk overleg financiële verhoudingen tussen onder meer Rijk, VNG en IPO (Provinciaal Overleg) is afgesproken dat voor de begroting 2013 zal worden ‘proefgedraaid’. Het is voor ons daarmee niet helder hoe ‘hard’ de afspraken voor 2013 zijn om aan de norm te voldoen. EMU saldo Meppel In de tabel op de volgende pagina is onze bijdrage aan het EMU-saldo berekend: dit betreft het exploitatiesaldo van de gemeente voor onttrekking en toevoeging aan reserves, gecorrigeerd voor baten en lasten die geen EMU-effect hebben, maar wel deel uitmaken van het exploitatiesaldo. Grofweg gaat dit om drie categorieën:

- baten en lasten die geen geldstroom hebben (afschrijvingen, toevoegingen aan voorzieningen e.d.), omdat dat geen uitgaven of inkomsten zijn;

- baten en lasten die niet in de exploitatie zitten, omdat het balansposten betreft

(grondexploitaties, uitgaven rechtstreeks ten laste van een voorziening e.d.);

- mutaties in financiële vaste activa en eventuele boekwinsten (leningen, deelnemingen), omdat deze niet relevant zijn voor het EMU-saldo.

Bij een dreigende overschrijding van het EMU saldo zijn in zijn algemeenheid de volgende maatregelen denkbaar:

1. Het vergroten van ons exploitatiesaldo van baten en lasten. Dit kan door het verhogen van inkomsten en het verlagen van uitgaven (dus bezuinigen). Dit heeft overigens ook een positief neveneffect op onze reservepositie, omdat een positief exploitatiesaldo daaraan toegevoegd wordt.

2. Het temporiseren, versoberen of schrappen van investeringen. De uitgaven die we doen voor investeringen in vaste activa en grondexploitaties tellen jaarlijks mee voor de EMU-norm. Het betreft dus niet de investeringskredieten, maar de geplande uitgaven op kasbasis. Het doorschuiven van een deel van de uitgaven naar volgende jaren werkt positief op ons EMU-saldo in een jaar (maar kan ook problemen vergroten in het daaropvolgende jaar). Versoberen of schrappen van investeringen werkt uiteraard altijd positief voor het EMU-saldo.


3. Het verkopen van bezittingen, voor zover het niet gaat om financiële vaste activa. Verkoop van aandelen valt buiten het EMU-saldo, maar het verkopen van bijv. gronden, gebouwen of terreinen telt wel mee en heeft een positief effect op het EMU-saldo omdat het meer opbrengsten genereerd.

4. Overgaan op geïntegreerde contractvormen (PPS constructies) op basis van levensduur van het

investeringsobject, subsidiëren of huren in plaats van zelf investeren. Dit sluit aan op het voorgaande: een jaarlijkse huurlast of subsidie is veel lager dan een investeringsbedrag dat in één keer meetelt voor het EMU-saldo. Kanttekening hierbij is dat deze jaarlijkse lasten wel meerjarig moeten worden gedekt in de begroting.

Omschrijving

(bedragen x € 1.000) 2011 2012 2013 2014 2015 20161 Exploitatiesaldo voor reservemutaties 2.466- 2.445- 1.372- 998- 1.584- 366- 2 Afschrijvingen 5.818 7.370 6.329 6.347 7.310 7.043 3 Dotatie aan voorzieningen 3.968 250 500 750 1.000 1.000 4 Investeringen 14.120 8.066 8.423 10.636 6.917 6.917 5 Bijdragen van derden - - - - - - 6 Desinvesteringen - - - - - - 7 Lasten grondexploitaties 6.157 13.125 10.615 10.599 14.206 11.350 8 Baten grondexploitaties 1.270 12.902 11.503 11.667 21.299 10.995 9 Aanwending van voorzieningen 415 315 322 379 233 233

10 Lasten rechtstreeks tlv reserves - - - - - - 11a Verkoop effecten nee nee nee nee nee nee11b Verwachte boekwinst - - - - - -

Berekend EMU-saldo -12.102 -3.429 -2.400 -3.848 6.669 172

(1+2+3-4+5+6-7+8-9-10-11)Referentiewaarde

(septembercirculaire 2011)-4.214 -4.214 -4.587 -4.587 -4.587 -4.587

Ruimte boven/onder

referentiewaarde

7.888 -785 -2.187 -739 -11.256 -4.759

Uit de tabel kan afgeleid worden dat vooralsnog de referentiewaarde van het EMU-saldo niet overschreden wordt.


7.7 Jaarlijks terugkerende arbeidskosten

Arbeidskosten gerelateerde verplichtingen zijn aanspraken op toekomstige uitkeringen van huidige dan wel voormalige personeel. Op grond van artikel 9 van het Burgerlijk Wetboek moeten voor deze aanspraken financiële voorzieningen worden getroffen. In verband met de bijzondere positie van de overheden (de zogenaamde eigenheid) is hierop in het kader van het BBV voor gemeenten een uitzondering gemaakt. Het BBV schrijft voor dat jaarlijks een beschouwing wordt gegeven over de terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen. Daarnaast is het binnen de huidige voorschriften niet langer toegestaan een voorziening te treffen indien deze verplichtingen jaarlijks een gelijkblijvend volume hebben. Binnen onze organisatie is geen sprake van een gelijkblijvend volume voor de verplichtingen aan voormalige bestuurders en personeel. Voor deze categorie verplichtingen is enige jaren geleden een voorziening gevormd. Wachtgeld- en pensioenverplichtingen De dekking van deze verplichtingen aan voormalige bestuurders of hun nabestaanden vindt rechtstreeks plaats ten laste van de daarvoor ingestelde voorziening. Jaarlijks wordt berekend welke dotatie aan de voorziening nodig is om er voor te zorgen dat deze voldoende gevuld blijft om aan de verplichtingen te voldoen. Voor voormalige personeelsleden wordt de wachtgeldverplichting, net als de wachtgelden voor voormalige bestuurders, gedekt uit de gevormde voorziening wachtgeldverplichtingen. Personeelskosten eigen personeel De salariskosten eigen personeel worden toegerekend aan de vastgestelde programma’s en producten. Voor het overgrote deel geschiedt dit op basis van een gespecificeerde urenverdeling van het personeel, deels vindt rechtstreekse toerekening plaats. Rechtstreekse doorbelasting vindt onder andere plaats voor bestuur en de vrijwillige brandweer. Inhuur derden De in de personeelskosten opgenomen kosten voor inhuur derden betreft de reguliere inzet van seizoenskrachten voor groen- en wegenonderhoud en voor de reinigingsdienst. Naast de ramingen voor de reguliere personeelskosten is een budget geraamd voor inhuur van personeel bij ziekte en knelpunten. Dit budget is niet toereikend voor de benodigde inhuur van personeel, maar in geval van vacatures is ook de vacatureruimte beschikbaar om de kosten te dekken. De laatste jaren is vooral ingezet op het terugdringen van inhuur, al blijft een dergelijke flexibele schil voor deze organisatie noodzakelijk.


8. Bijlagen

8.1 Meerjarig investeringsprogramma

Investeringslijst voor begroting 2013 - 2016

bedragen x € 1.000 raming

uitgave

2013

raming

uitgave

2014

raming

uitgave

2015

raming

uitgave

2016

aantal

jaren

afsch

maatsch /

econ nut

inruil/

bijdrage

investeringen brandweer

Vervanging 2 warmtebeeldcamera's 20 5 e

Vervanging oud voertuig 54-xj-xl 40 7 e

Vervanging boot 10 10 e

Vervanging bepakking 20 20 20 20 10 etotaal investeringen brandweer 20 90 20 20 0

investeringen recreatie en sport

Sporthal de eendracht - renovatie 4 kleedkamers 119 10 e

Verv kunstgrasmat korfbal / hockeyveld koed.landen 250 10 etotaal investeringen recreatie en sport 0 369 0 0 0

investeringen onderwijshuisvesting

1e inrichting Greydanus College 2013 21 10 e

Aanpassen gymlokaal Stad & Esch tbv basisonderwijs 100 40 e

Greydanus College 500 40 e

CSG Dingstede 300 15 e

1e inrichting OLP en meubilair tbv CSG Dingstede 49 13 eAnne Frankschool locatie centrum capaciteit agv verzelfst.dislocatie 387 10 e

Schoolvoorzieningen NVL 2.100 40 e

Gymlokaal NVL 850 40 e

Grondkosten NVL 225 geen etotaal investeringen onderwijshuisvesting 1.357 0 0 3.175 0

investeringen Ogterop+secretarie

Ogterop dakbedekking foyer 70 20 eOgterop vervanging verwarmingsketel 57 15 etotaal investeringen Ogterop+secretarie 57 0 70 0 0

investeringen voertuigen en afvalcontainers

Ondergrondse containers 120 120 120 120 15 eVervanging R28 chassis 125 7 eVervanging perscontainer mobiel 25 7 eVervanging R27 (truck veegmachine) 190 7 e

Vervanging R25 voertuig stadsreiniging 135 7 e

Materieel gladheid 73 59 40 7 e

Diverse voertuigen < 3.500 kg 121 120 109 7 e

Diverse voertuigen < 3.500 kg -80 39 80 7 e

Vervanging chips minicontainers (groen en grijs) 60 5 e

Vervanging vrachtwagen G10 200 7 e

Aanvulling perscontainer mobiel ivm prijsontwikkeling 5 7 e

Diverse materieel openbare ruimte 18 0 10 43 7 etotaal investeringen voertuigen en afval 239 677 424 512 0




uitgave

2013

raming

uitgave

2014

raming

uitgave

2015

raming

uitgave

2016

aantal

jaren

afsch

maatsch /

econ nut

inruil/

bijdrage

investeringen openbare ruimte

Herinrichting Jan Tooroplaan 750 15 m

Herinr binnenring 2e helft (incl.BDU subs 25%) 0 1.000 15 m 250Vervanging brug Commissaris de Vos van Steenwijklaan

650 40 m

Koedijkslanden fase 3 wegen 235 15 m

Binnenstadsvisie: Noordeinde 304 15 m

Havens: vervangen 4 stwalkasten en 2 st watertappunten 28 15 e

Herstraten oranjebuurt aansluitend op vervanging riolering 350 15 m

Afronding omgeving onderwijspark Ezinge 324 15 m

Inrichting gebied vogeltjesflat 15 m

Herinrichting G. Flinckstraat cf visie meppel zuid 650 15 m

Herinrichting G. ter Borghstraat cf visie meppel zuid 650 15 mHerinrichting Zuideinde van brug tot brug cf burgerinitiatief, aansluitend op vervanging riolering 550 15 m

Vervanging val (klep) Galgenkampsbrug 700 15 m

Voorbereiding herstel kademuren Mallegat 90 40 m

Vervanging brug Prins Hendrikkade 400 40 m

Verplaatsing lichtmasten 75 150 150 150 10 m

Parkeergarage Kromme Elleboog 0 3.300 40 e

Achterstallig onderhoud wegen Koedijkslanden 1 365 3 m

Achterstallig onderhoud wegen Koedijkslanden 2 265 1 m

Achterstallig onderhoud wegen Slingenberg 900 1 m

Achterstallig onderhoud wegen, asfaltbestek 2013 100 1 m

Vervanging kademuren Mallegat 810 40 m

Achterstallig onderhoud wegen, Oevers c 500 15 m

Koedijkslanden fase 4 wegen 255 15 mHerstraten indische buurt aansluitend op vervanging riolering 350 15 m

Herinrichting zuidzijde Kromme Elleboog 210 1 m 210

Aanleg camperplaats 80 15 mtotaal investeringen openbare ruimte 2.672 6.279 3.825 1.565 460

investeringen rioleringen afkoppeling

Riolering oranjebuurt 900Riolering indische buurt 700 35 e

Afkoppelen Oevers C (1e fase) 869 35 e

Afkoppelen Jan Tooroplaan 540 35 e

Vervanging riolering Slingenberg 1.800 35 e

Riolering afkoppelen Koedijkslanden fase 1 240 35 e

Riolering Koedijkslanden fase 2 600 35 e

Riolering Haveltermade reparatie inwendig 500 35 e

Riolering Paradijsweg + Reestlaan 420 35 e

Riolering Koedijkslanden fase 3 360 35 eRioolvervanging Nijeveen uitvoering stedelijke wateropgave 2.616 35 e

Berging Wold AA 35 35 e

Realisatie bilgewaterstation pleziervaart 30 35 e

Aanpassen diameters P. Mastenbroeklaan 360 35 eVervangen MMB (software telemetrie-systeem voor pompen en gemalen) 175 5 e

Riolering scholencampus Ezinge 300 35 e

Vervanging gemalen, persleidingen, drukriolering en randvoorzieningen 263 35 e

Riolering Koedijkslanden fase 4 300 35 etotaal investeringen riolering/afkoppeling 5.184 2.220 3.041 563 0




uitgave

2013

raming

uitgave

2014

raming

uitgave

2015

raming

uitgave

2016

aantal

jaren

afsch

maatsch /

econ nut

inruil/

bijdrage

Egem i 150 100 5 e

Aanschaf hardware 100 100 100 100 5 e

Aanschaf software 50 50 50 50 5 e

Projecten automatisering & informatisering 365 325 306 306 5 eDislocatie De Woldstroom - verv dakbedekking valbeveiliging 150 20 eMeppeler toren carillon vervangen 25 e

Stadhuis binnenschilderwerk 166 20 e

Pelikaantje groot onderhoud dak en installaties 56 20 eHavens en vaarten, verv. 27 energiezuilen en vuilriooldepot 46 15 e

Vernieuwen besturing en aandrijving kaapbruggen 100 15 e

Renoveren platdak bedekking Meppels Inn 36 25 e

Vervanging binnenriolering Pelikaantje 21 40 e

Vervangen radiatoren + leidingwerk secretarie 30 15 e

Zonnepanelen op gemeentelijke daken 50 50 50 50 20 e

Aanpassing van de publiekshal 100 15 e

Noodstroomaggregaat 60 10 etotaal investeringen overig 875 800 672 795 240 0

totaal investeringen 10.404 10.435 8.052 6.630 460

legenda

=nieuwe investeringen uit PPN 2013-2016

=verschuiving


8.2 Ontwikkelingen Reserves

Reserves

Bedragen x € 1.000

Stand per

01/01/2013

Mutaties

2013

Stand per

31/12/2013

Mutaties

2014

Mutaties

2015

Mutaties

2016

Begrote

stand eind

2016

Algemene reserves

Algemene bufferreserve 13.100 13.100 13.100Vrij besteedbare reserve 4.305 4.305 -76 4.229Totaal algemene reserves 17.405 0 17.405 0 -76 0 17.329

Overige reserves

Flankerend Beleid 18 18 18Frictiekosten bezuinigingen 300 300 300Subtotaal overige reserves 318 0 318 0 0 0 318

Reserves met een egaliserend karakter

Tijdelijke reserve budgetoverheveling 0 0 0Subtotaal egalisatie reserves 0 0 0 0 0 0 0

Bedrijfsreserves

Nat Industrieterrein (PPS) 12 12 12subtotaal bedrijfsreserves 12 0 12 0 0 0 12

Projectgebonden reserves

Wegenonderhoud 3.918 -742 3.176 -200 -700 -265 2.011Uitvoering ontwikkeling Woldstraat 15 15 15Voorbereiding Kromme Elleboog 180 180 180Onderzoek transformatiegebied 175 175 175Afgesloten grondcomplexen 255 255 255Riolering 2.791 -556 2.235 -649 -732 -915 -61 Ondernemersfonds 0 0 0Actualiseren bestemmingsplannen 200 -100 100 -100 0Subtotaal projectgebonden reserves 7.534 -1.398 6.136 -949 -1.432 -1.180 2.575

Totaal bestemmingsreserves 7.863 -1.398 6.465 -949 -1.432 -1.180 2.904

Totaal Reserves 25.268 -1.398 23.870 -949 -1.508 -1.180 20.233

Toelichting:- de onttrekkingen aan de bestemmingsreserves betreffen geplande investeringen ten laste van deze reserves.- de verwachte opbrengsten van de grondexploitatie zijn niet meegenomen in dit overzicht. Zie ook de paragraaf grondbeleid.- Het begrotingssaldo is nog niet in bovenstaand overzicht verwerkt.

8.3 Ontwikkelingen Voorzieningen

Voorzieningen

Bedragen x € 1.000

Stand per

01/01/2013

Mutaties

2013

Stand per

31/12/2013

Mutaties

2014

Mutaties

2015

Mutaties

2016

Begrote

stand eind

2016

Algemene voorzieningen

Wachtgeldverplichtingen 2.257 -285 -316 -190 -190 1.277Groot onderh. Parkeerdek SB 232 232Subtotaal algemene voorzieningen 2.489 -285 -316 -190 -190 1.509

Egalisatievoorzieningen

Afvalstoffenheffing 896 -184 -184 -133 -99 296Subtotaal egalisatievoorzieningen 896 -184 -184 -133 -99 296

Totaal voorzieningen 3.385 -469 -500 -323 -289 1.805


8.4 Kerngegevens

8.4.1 Kerngegevens sociale structuur

aantal inwoners Meppel per 1 jan 2012 per 1 jan 2013

werkelijk verwachtvan 0 - 19 jaar 7.745 24% 7.813van 20 - 65 jaar 19.227 59% 19.395van 65 jaar en ouder 5.601 17% 5.650

totaal 32.573 100% 32.858

aantal periodieke uitkeringen per 1 jan 2012 per 1 jan 2013werkelijk verwacht

WWB 584 590WIJ 0 0IOAZ/ IOAW 15 20WSW 360 366WIW/ID 5 5Participatiebanen onbepaalde tijd 10 0

totaal 974 981

aantal leerlingen* per 1 jan 2012 per 1 jan 2013openbaar en bijzondere scholen werkelijk verwachtbasisonderwijs 3.435 3.461speciaal onderwijs 321 327praktijkonderwijs 95 97voortgezet onderwijs 3.483 3.584beroepsonderwijs (geen zorgplicht) n.v.t. n.v.t.

totaal 7.334 7.469 * Ieder jaar op 1 oktober dienen de scholen aan te geven hoeveel leerlingen er op dat moment op de school zitten. Omdat deze cijfers op dit moment nog niet beschikbaar zijn, zijn in de kolom 1 januari 2012 dezelfde cijfers opgenomen als in de kolom 1 januari 2011. Voor het beroepsonderwijs heeft de gemeente geen zorgplicht en er is derhalve geen leerlingenprognose beschikbaar.

8.4.2 Kerngegevens fysieke structuur

aantal woonruimten per 1 jan 2012 per 1 jan 2013

werkelijk verwachtwoningen 14.424 14.539recreatiewoningen 58 58capaciteit bijzondere woongebouwen * 726 750overige wooneenheden ** n.v.t. n.v.t.

totaal 15.208 15.347 * Het aantal plaatsen dat in het gebouw aanwezig is voor permanente huisvesting en bedrijfsmatige verzorging van een verzameling personen (bron: CBS) ** Het aantal overige wooneenheden wordt door de gemeente niet geregistreerd. Fysieke kengetallen

oppervlakte gemeente 5.703 hectarewaarvan binnenwater 133 hectarehistorische kern 17 hectareoppervlakte wegen 2,0 miljoen m2oppervlakte openbaar groen 288 hectarelengte riolering 230,2 km


8.4.3 Kerngegevens raad en college

De coalitie wordt gevormd door Sterk Meppel, PvdA en VVD. Elke partij uit de coalitie heeft een wethouder in het college geleverd. Samenstelling gemeenteraad aantal zetels

Sterk Meppel 6 VVD 5 PvdA 5 CDA 3 D66 2 Christenunie 1 Groenlinks 1

totaal 23

programmabegroting 2013 - meppel€¦ · thema’s noemen wij in dit hoofdstuk enkele highlights...

Documents