1

PROGRAM TASARIMI

YAKLAŞIM VE MODELLERİ

2

EĞİTİM PROGRAMI TASARIMLARI

Bir eğitim programı planlanırken işe öncelikle

programın nasıl olacağını tasarlamakla başlanır.

Eğitimi planlama sürecinde;

Ne yapılmalıdır?

Konu alanı neleri içermelidir?

Hangi öğrenme stratejileri, kaynak ve etkinlikleri

kullanılmalıdır?

Sonuçları değerlendirmek için hangi ölçme

teknikleri ve araçlar kullanılmalıdır?

PROGRAM TASARIMI YAKLAŞIMLARI

Konu Tasarımı

Disiplin Tasarımı

Geniş Alanlı Tasarım

Süreç Tasarımı

Korelasyon desen (Disiplinler Arası) tasarımı

Çocuk Merkezli Tasarım

Yaşantı Merkezli Tasarım

Romantik (Radikal) Tasarım

Hümanistik (İnsancıl) Tasarım

Yaşam Şartları Tasarımı

Çekirdek (CORE) Tasarımı

Toplumsal Sorunlar Ve Yeniden Kurmacılık Tasarımı

KONU

MERKEZLİ

TASARIMLAR

BİREY (ÖĞRENEN)

MERKEZLİ

TASARIMLAR

SORUN (ÇEKİRDEK)

MERKEZLİ

TASARIMLAR

Konu Merkezli Program Tasarımı

Genel Özellikleri

1. Programın merkezinde değişmeyen evrensel

bilgi vardır. Bilgi uzmanlarca düzenlenir ve

öğretilir.

2. Konuya ilişkin bilginin kazanılması öğrenme

için yeterli görülmektedir.

3. Temeli idealist, realist felsefedir.

4. Eğitim felsefesi ise esasicilik ve daimiciliktir.

1. Konu Merkezli Tasarımlar

a. Konu Tasarımı

b. Disiplin Tasarımı

d. Süreç Tasarımı

c. Geniş Alanlı (Disiplinler Arası) Tasarım

2. Öğrenen (Birey) Merkezli Tasarımlar

İlerlemecilik ve Yeniden kurmacılık eğitim felsefesine dayanır.

Toplumun problemleri ve çözüm yolları üzerinde dururlar.

Öğrenciler toplumsal sorunları çözmede aktif rol almalıdır.

Bu tasarımlarda, öğrencinin kendi gözlemleri ve yaşantısıyla

öğrenme çabasına girmesi temeldir. Öğrenci sürece girdikten

sonra ilgi ve ihtiyaçlarına göre öğrenme etkinlikleri

belirlenmektedir.

Bu tasarımlar şunlardır:

a. Çocuk Merkezli Tasarımlar

b. Yaşantı Merkezli Tasarımlar

c. Romantik (Radikal) Tasarımlar

d. Hümanistik Tasarımlar

(Radikal )

3. Sorun Merkezli Tasarımlar

Bu program tasarımları; kültürel ve geleneksel

değerlerin güçlenmesini sağlamak, ayrıca

toplumun halen karşılanmamış ihtiyaçlarına işaret

etmesi amacıyla düzenlenmiştir.

Temel vurgusu sorun çözmedir.

Yeniden kurmacılık ilkelerine dayanır.

Sorun merkezli tasarımlar şunlardır:

a) Yaşantı Şartları Tasarımı

b) Çekirdek (CORE) Tasarımı

c) Toplumsal Sorunlar ve Yeniden Kurmacılık

Tasarımı

EĞİTİMDE

PROGRAM

GELİŞTİRME

MODELLERİ

Program geliştirme modelleri, bir program geliştirme tasarısı

hazırlanırken izlenecek alternatif yolları ve

izlenecek sırayı gösterir.

Amerika, Avrupa ve Türkiye’de değişik modeller uygulanmaktadır

ABD’DE YAYGIN OLAN EĞİTİM PROGRAM

MODELLERİ

Taba Modeli

Tümevarım yaklaşımını ele almıştır.

Temelde 7 aşamadan oluşmuştur.

Taba modelinde içerik öğesine daha çok

ağırlık verilmiştir.

Taba Program Geliştirme Modeli

TYLER MODELİ

Bu model rasyonel ( akılcı ) model olarak da bilinmekte ve program geliştirme çalışmaları

daha kapsamlı olarak ele alınmaktadır.

İlerlemeci yaklaşım ve tümevarım sürecini benimser.

Program geliştirme sürecinde hedefleri belirlemek amacıyla, öncelikle birey, toplum ve konu alanını inceler.

Tyler’in Program Geliştirme Modeli

TABA-TYLER MODELİ

Taba-Tyler program geliştirme modellerinin ortak yönlerini ele alarak geliştirilen ve rasyonel planlama

modelidir.

* Türkiye’deki program geliştirme çalışmalarında temel alınan bir modeldir.

TABA-TYLER PROGRAM GELİŞTİRME MODELİ

SİSTEM YAKLAŞIMINA GÖRE PROGRAM GELİŞTİRME MODELİ (WULF VE SCHAVE)

Bu model, öğretmenler de program geliştirebilir sayıltısına dayanır.

Grup etkileşiminin eğitimdeki gelişmeleri olumlu yönde etkileyebileceğini savunur.

Aşama İşlem Problemin Tanımı Amacın belirlenmesi

Komisyon üyelerinin seçimi

Gelişme

Amaçların davranışlara dönüştürülmesi

Uygun ders planı yazma

Öğretim materyallerinin geliştirilmesi

Öğrenme ortamın desenlenmesi

Değerlendirme Sonuçların değerlendirilmesi

Sürekli dönüt sağlanması

AVRUPA’DA YAYGIN OLAN MODELLER

1. Rasyonel Planlama Modeli

(Teknokratik Model)

2. Yenilikçi Durumsal Model ( Skillbeck )

3. Süreç Yaklaşımı Modeli ( Stenhouse )

1. RASYONEL PLANLAMA MODELİ (TAYLOR VE RİCHARD)

Genel Amaçlar

Amaçlar

Öğrenme Durumları

Değerlendirme

Taba-Tyler yaklaşışıma uygundur.

Teknokratik model de denir.

Yeniden kurmacılık felsefesi görüşündedir.

Öğretmenlerin yaptığı ders planlama sürecinden

esinlenerek geliştirilmiştir.

DURUMSAL ( YENİLİKÇİ ) MODEL (SKİLBECK)

Durum Çözümlemesi

Amaçlar

Öğrenme-öğretme

Programı Desenleme

Uygulama

Değerlendirme

Okul merkezli program geliştirme anlayışına

ağırlık veren Yenilikçi Model olarak bilinir.

SÜREÇ YAKLAŞIMI MODELİ (STENHOUSE- 1975)

İçerik-Bağlam

Öğrenme Durumları

Genel Amaçlar

Değerlendirme

Öğretmenlerin ders planı yapmalarındaki yaklaşımlardan esinlenir.

Okul merkezlidir.

Hümanist ve İlerlemeciliğin etkisindedir.

TÜRKİYE’DE

YAYGIN OLAN PROGRAM

GELİŞTİRME MODELLERİ

MEB Yeni Program Geliştirme Modeli

MEB program modelinde diğer alanlarla bağlantı kurulması ve disiplinler arası yaklaşım ve ara disiplin alanları vurgulanmaktadır.

Ara disiplin alanları

-Spor Kültürü Ve Olimpik Eğitim

-Sağlık Kültürü

-Rehberlik Ve Psikolojik Danışma

-Kariyer Bilinci Geliştirme

-Girişimcilik

-Afet Ve Güvenli Yaşam

-Özel Eğitim

-İnsan Hakları Ve Vatandaşlık

Bu modele göre hazırlanan programlar etkinlik temelli programlardır.

Programların temelinde çoklu zeka kuramı ve yapılandırmacı yaklaşım temel alınır.