professionalisering van het vak geestelijke verzorging vgvz jaarsymposium 2012 carlo leget
TRANSCRIPT
Professionalisering van het vak
geestelijke verzorgingVGVZ jaarsymposium 2012
Carlo Leget
Logica
Goede zorg
Kennis
Domein
Sturing
Verbe-tering
1900s
zorg
welwillend- heid
waarden
gemeenschap
morele autoriteiten
betrokkenheid
1950s
medisch
professionele attitude
medisch
professie
artsen
EBMinnovatie
1970s
politiek
burgerschap
maatschapp. betrekkingen
staat
politici
participatie
1980s
economisch
consumentenkeuze
managementinfo
markt
managers
geld competitie
Veranderingen in de zorg (Grit/Dolfsma 2002)
Wat is professionalisering?
Verschillende theorieën:1) Kenmerkenbenadering: ideaaltypische
omschrijvingen. Probleem: vaak eerder de ideologie van beroepsgroep dan feitelijke praktijk.
2) Functionalistische benadering: verwevenheid met maatschappelijke waarden. Probleem: a-historisch, uitgaande van 1 en convergentie binnen professie
3) Machtsbenadering…
Van der Krocht, geciteerd in: Schilderman 1998
Wat is professionalisering?
“Professionalisering is een proces waarbij leden van een beroepsgroep op collectieve wijze, vooral gebruik makend van kennis-macht, trachten een collectieve machtspositie te verwerven en/of te verdedigen, met het doel de gebruikswaarde (de maatschappelijke behoefte aan de verleende diensten) en de ruilwaarde (de tegenprestatie voor de verleende diensten) te beheersen.”
Doelen van professionalisering1) Deskundigheidsbevordering: standaarden van
bekwaamheid2) Gebruikswaarde-oriëntatie: aansluiten op behoefte,
trends, imago, controle arbeidsdomein3) Ruilwaarde-oriëntatie: materiële en immateriële
tegenprestaties4) Belangenbehartiging: dienstverlening eigen
beroepsgroep, beleidsdraagvlak, samenhang5) Collectieve machtsontwikkeling: strategische
invloedsversterking t.o.v. andere beroepsorganisaties, overheid, opleidingen etc.
Botsende logica’s
Politiek- bestuurlij
k
Maat-schappelij
k
Familiair
Econo-misch
Markt
Zorg-specifie
k
Medisch
Cliënt
Familielid
Patiënt
Burger
Botsende logica’s
Politiek- bestuurlij
k
Maat-schappelij
k
Familiair
Econo-misch
Markt
Zorg-specifie
k
Medisch
Client
Familielid
Patient
Burger
Botsende logica’s
Politiek- bestuurlij
k
Econo-misch
Markt
Zorg-specifie
k
Medisch
Client
Patient
Keuzes maken en aansturen:informatie
Keuzes maken: informatie
Transparantie van prestaties
Soorten kennis (Harry Kunneman)
• Modus 1: academisch objectiverend• Modus 2: praktisch toegepast (oplossend)• Modus 3: trage vragen rond drie
brandpunten– Eindigheid en verlies– Geweld, macht, onmacht,
uitsluiting– Onvervuld verlangen
(niet te stillen door geld)
Evidence Based Medicine: hybride kennis
wetenschapper
zorgvragerzorgdrager
Evidence-based medicine
"Evidence based medicine is the conscientious, explicit, and judicious use of current best evidence in making decisions about the care of individual patients. The practice of evidence based medicine means integrating individual clinical expertise with the best available external clinical evidence from systematic research. By individual clinical expertise we mean the proficiency and judgement that individual clinicians acquire through clinical experience and clinical practice. Increased expertise is reflected in many ways, but especially in more effective and efficient diagnosis and in the more thoughtful identification and compassionate use of individual patients' predicaments, rights, and preferences in making clinical decisions about their care.
Evidence-based medicine
By best available external clinical evidence we mean clinically relevant research, often from the basic sciences of medicine, but especially from patient centred clinical research into the accuracy and precision of diagnostic tests (including the clinical examination), the power of prognostic markers, and the efficacy and safety of therapeutic, rehabilitative, and preventive regimens. External clinical evidence both invalidates previously accepted diagnostic tests and treatments and replaces them with new ones that are more powerful, more accurate, more efficacious, and safer."
Sackett, D.L. et al. (1996) Evidence based medicine: what it is and what it isn't. BMJ 312 (7023), 13 January, 71-72
Palliatieve zorg als casus
• Multidisciplinair• Terrein van contingentievragen• Traditioneel religieus gekleurd• Laatste decennia steeds meer vanuit
medische wetenschap gedefinieerd• Tegelijk representatief en eigen accenten
EAPC – Taskforce spiritual care
Wie bepaalt wat kennis is?
spiritueel
lichamelijk
sociaalpsycho-
Het eigene van de GV-er– Inhoud• Betekenis (begrijpen versus verklaren)• Transcendente (geloven/vertrouwen versus kennen)
– Werkwijze• Taal (gelaagdheid versus eenduidigheid)• Ritueel (beleven versus oplossen)• Zijn (presentie versus interventie)
– Positie• Vrijplaats (maar geen eiland)• Vrij door hele organisatie (onderdeel én tegenover)• Voor patiënt en zorgverlener (dubbele focus)
Positiebepaling
De GV-er heeft een unieke positie in de gezondheidszorg. Maar de (onderscheidende) eigenheid die het bestaansrecht garandeert is tegelijkertijd een bron van spanningen. Er is in onze tijd geen comfortabele positie meer. Het is de kunst (en uitdaging) om de spanningen vruchtbaar te gebruiken zodat er een meerwaarde zichtbaar blijft.
Voorbeeld: past het format van de richtlijn bij spirituele zorg?Nee:
- Laatste open ruimte in de zorg- Onmogelijk i.v.m. belang kwaliteit persoon- Ongepaste knieval voor medisch model
Ja: - Gebeurt al 3000 jaar (Tien Geboden)- Om zichtbaar te zijn in het systeem (formeel)- Om een basistekst te hebben (inhoudelijk)
Daniel Sulmasy OFM MD, The Rebirth of the Clinic. An introduction to Spirituality in Health Care (Washington: Georgetown UP 2006)
“One’s spirituality may be defined simply as the characteristics and qualities of one’s relationship with the transcendent” (p. 14)
Bruggenbouwers
Research Literacy All health care chaplains should be research literate
Research CollaborationSome health care chaplains will be qualified to
collaborate in research conducted by health care colleagues (co-investigators)
Research LeadershipSome health care chaplains will be qualified to lead
research projects (principal investigators)
George Fitchett: 3 niveaus
George FitchettBasic research literacy includes:
Attitudes about role of research in chaplaincy•Recognize importance of research for chaplains•Motivate to engage in research-related Contintuing Education activities, including journal clubs, workshops, grand rounds
Behavior about research•Reduce fear and avoidance of research-related activities such as workshops, grand rounds, research articles
Knowledge •Different approaches to the relationship between religion and science •Basic concepts needed to read and understand simple qualitative and quantitative research articles, and appropriately integrate findings into professional practice
Doelen van professionalisering1) Deskundigheidsbevordering: standaarden van
bekwaamheid2) Gebruikswaarde-oriëntatie: aansluiten op behoefte,
trends, imago, controle arbeidsdomein3) Ruilwaarde-oriëntatie: materiële en immateriële
tegenprestaties4) Belangenbehartiging: dienstverlening eigen
beroepsgroep, beleidsdraagvlak, samenhang5) Collectieve machtsontwikkeling: strategische
invloedsversterking t.o.v. andere beroepsorganisaties, overheid, opleidingen etc.
Ten slotte: drie stellingen1) Aandacht voor de/het kwetsbare is niet
gediend bij een kwetsbare positie van de GV-er
2) Het behoort tot de professionaliteit van de GV-er om de eigen positie te kunnen situeren en te versterken
3) Zonder onderbouwing en vertrouwdheid met empirisch wetenschappelijk onderzoek heeft de professionalisering van de GV-er geen schijn van kans