prof.dr. aye willke topcu klİmİk 2017 antalya...klinik ve lab.la doğru tanı konmuú gerekli...

56
Prof.Dr . Ayşe Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya 1

Upload: others

Post on 24-Mar-2020

19 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Prof.Dr. Ayşe Willke Topcu KLİMİK 2017

Antalya

1

Page 2: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Mikrobiyal çevreyi bozmayacak

En uygun fiyatla

En etkin tedavinin sağlanması

temeline dayanır.

2

Page 3: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

◦ Klinik ve lab.la doğru tanı konmuş

◦ Gerekli olduğuna karar verilmiş

◦ Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile

◦ Doğru dozda

◦ Doğru sürede

◦ Doğru doz aralıkları ile

◦ Hastaya uygun antibiyotiğin

◦ En ucuzunun kullanılması

3

Page 4: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Tanı için yetersiz süre

Yetersiz laboratuvar

Ayırıcı tanı zorluğu

Tıbbi hata korkusu

Hasta talebi

Eğitim eksiği

Firma promosyonu

Antibiyotiklerin reçetesiz satılması

4

Page 5: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Direnç

◦ Acinetobacter

◦ Karbapenem dirençli Pseudomonas

◦ MDR Klebsiella

◦ MRSA

Yan etkiler

Ekonomik yük

Döviz kaybı

Hasta kaybı

5

Page 6: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Tedavi

◦Ampirik

◦Hedefe yönelik (spesifik)

Profilaktik

◦Cerrahi profilaksi

◦Cerrahi dışı (dahili) profilaksi

6

Page 7: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Anamnez

Fizik Muayene

Laboratuvar

7

Page 8: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

8

Page 9: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

9

Page 10: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

10

Page 11: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

11

Page 12: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

12

Page 13: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Enfeksiyonun

◦Yeri

◦Şiddeti

◦Kaynağı

13

Page 14: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

14

Page 15: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Sepsis

Nötropenik hastada ateş

Enfektif endokardit

Bakteriyel menenjit

Akut nekrotizan sellülit

15

Page 16: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Septik artrit

Pnömoni

Piyelonefrit

İmmün yetmezliklerde ateş

Aspleniklerde ateş

Bakteriyemi

16

Page 17: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

•Septik emboli •Protez enfeksiyonu •Toksik şok sendromu •Tifo •Şarbon •Veba

17

Page 18: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Akut sinüzit

Akut otitis media

Beyin apsesi

KOAH alevlenmesi

18

Page 19: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Enfeksiyonun yeri

Toplum/hastane kökenli

Hastanın yaşı

İmmün durumu

19

Page 20: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Lökosit sayımı ve formülü

CRP değeri

Radyoloji

Gram boyama

Serolojik testler

Antibiyotik direnç paterni

20

Page 21: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Hasta

İlaç

Etken

◦Toplum

21

Page 22: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Hastadan;

◦ Antibiyotik başlamadan önce

◦ Başladıktan sonra

◦ Enfeksiyonun yerine göre

◦ Uygun örnekler alınarak kültür

yapılmalıdır

Laboratuvarda standart yöntemler

kullanılmalıdır

22

Page 23: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Disk difüzyon

Otomatize sistemler

MIC belirleme

◦Makro tüp dilüsyon

◦Mikro tüp dilüsyon

◦E-test

23

Page 24: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

İn vitro etkinlik

Etki spektrumu

◦Direnç durumu

Farmakodinamik

Farmakokinetik

Klinik etkinlik

◦Faz II, faz III ve faz IV çalışmaları

24

Page 25: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

BOS’a geçiş

Hücre içine giriş

Çeşitli vücut dokularına geçiş

Biyofilm içine penetrasyon

Bakterisidal/bakteriyostatik olması

25

Page 26: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Güvenirliği

Yan etkileri / ilaç etkileşimleri

Fiyatı

Ulaşılabilirliği

Uygun kombinasyon (gerektiğinde)

26

Page 27: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Aby.in emilimi

Biyoyararlanım (oral veya i.m)

Cmax değeri

Vücutta dağılım hacmi

Plazma serbest konsantrasyonu

Proteine bağlanma oranı

Dokulara penetrasyonu

Vücuttan ekstraksiyon süresi t1/2

Atılım (KC veya böbrekten)

27

Page 28: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

MIC değeri esastır

T>MIC

Cmax/MIC

AUC/MIC

28

Page 29: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

29

Page 30: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Florokinolonlar,

Aminoglikozidler,

Ketolidler,

Azitromisin,

Daptomisin,

Metronidazol,

Glikopeptidler zamana bağlı etki yapanlar

grubundan olmakla birlikte, konsantrasyona bağlı

etki de gösterebilirler.

30

Page 31: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

31

Page 32: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Penisilinler

Sefalosporinler

Karbapenemler

Monobaktam

Makrolidler

Klindamisin

Oksazolidinonlar

32

Page 33: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

33

Page 34: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Penisilinler

Sefalosporinler

Karbapenemler

Monobaktam

Aminoglikozidler

Glikopeptidler

Kinolonlar

Daptomisin

34

Page 35: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Sülfonamidler

Kloramfenikol

Makrolidler

Tetrasiklinler

Klindamisin

Metronidazol

Tigesiklin

Linezolid

35

Page 36: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Menenjit

Endokardit

Osteomiyelit

Nötropenik hastalarda

36

Page 37: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Yaşı

Karaciğer ve böbrek fonksiyonları

Gebelik

Emzirme

İmmün durum

İlaç alerjisi

Altta yatan hastalıklar

Diğer nedenlerle kullanılan ilaçlar

37

Page 38: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Nötropeni

İnvaziv/Cerrahi girişim

Antibiyotik kullanımı

Katater kullanımı

Solunum yardımı

Uzun süre hastanede kalış

38

Page 39: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Bebek ve çocuklarda;

◦hastanın vücut ağırlığına göre

Yaşlılarda böbrek fonksiyonları

önemlidir;

◦ kreatinin klerensine göre

dozlar ayarlanmalıdır

39

Page 40: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Penisilinler

Sefalosporinler

Eritromisin

Rifampisin

Daptomisin

Fosfomisin

40

Page 41: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Oral

Parenteral

◦ i.v

◦ i.m

Ardışık tedavi

◦ i.v i.m

◦ i.v oral

◦ i.v i.m

41

Page 42: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Hastanın klinik ağırlığı

İzolasyon gereği

Sosyal endikasyon

42

Page 43: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Hastanede

Ayaktan

APAT

Günü birlik yatış

43

Page 44: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Sinerji

◦Beta laktam+Aminoglikozid

Aditif (Aldırmaz)

Antagonist

◦Penisilin+Tetrasiklin

44

Page 45: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Sinerjik etki

Polimikrobiyal enfeksiyon

Nötropenik hastada ateş

45

Page 46: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Farmakolojik etkileşim

Antagonizm

Yan etkide artış

Süperinfeksiyon

Çoğul dirençli bakteri gelişim

Maliyette artış

46

Page 47: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Optimal sürede olmalı

Klinik, laboratuvar,görüntüleme ile izlenmeli

Tedavi esnasında kültür alınmalı

Süreyi gereksiz uzatmamalı ◦ direnç gelişimini azaltmak ◦ maliyeti düşürmek ◦ gereksiz toksik etkilerden sakınmak

47

Page 48: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

“Evidence-based medicine is the integration of best

research evidence with clinical expertise and patient values” - Dave Sackett

“Kanıta dayalı tıp, araştırma kanıtları ile klinik yetkinlik ve

hasta değerlerinin bütünleştirilmesidir”. - Dave Sackett“

48

Page 49: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Hasta bilgileri

Klinik yetkinlik

En iyi araştırma kanıtları

KDT

49

Page 50: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

William Osler, 1900 yakışıklı genç doktor 50

Page 51: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Akıllı, deneyimli, yakışıklı genç doktor 51

Page 52: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

52

Page 53: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

53

Page 54: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

Doğru antibiyotik kullanımı

Enfeksiyon Hastalıkları ve

Klinik Mikrobiyoloji’de yetkinlik

ölçütüdür

Ayşe Willke Topcu

54

Page 55: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

55

Page 56: Prof.Dr. Aye Willke Topcu KLİMİK 2017 Antalya...Klinik ve lab.la doğru tanı konmuú Gerekli olduğuna karar verilmiú Doğru ( en dar spektrumlu) ilaç seçimi ile Doğru dozda

56