problem ÇÖzme ve karar verme teknİklerİ

PROBLEM ÇÖZME VE KARAR VERME

İÇERİK

• Problem Nedir?

• Problem Çözme Basamakları

• PUKÖ Yönetimi ve Araçları

• Beyin Fırtınası

• Karar Alma Teknikleri

• Sebep-Sonuç Diyagramı (Balık Kılçığı)

• Ağaç diyagramı

• 5 N ve K Tekniği


Poblem;

• “Araştırılıp öğrenilmesi, düşünülüp

çözümlenmesi, bir sonuca bağlanması

gereken durum, mesele, sorun” TDK, 2013

• Mevcut durum ile istenen durum

arasındaki fark..


Probleme Duyarlılık;

• Kurumda bir problemin varlığı, problemin fark edilmesiyle

başlar.

• Asıl problem ise problemin yol açtığı rahatsızlıktan onu

yaratanların değil, başkalarının etkilenmesidir. İnsanlar

başkalarının yarattığı problemlere duyarlı iken kendi

yarattıkları problemlere karşı duyarsızdırlar.


Bazı yöneticiler karşılaştıkları problemleri çözmek yerine

onu gizlemeye çalışırlar. Bunun temel nedeni;

• Problemin getireceği yükün altında kalacakları

korkusu,

• Problemi çözemeyecekleri endişesi,

• Problemin ortaya konması ile yönetimin başarısız

gözükme düşüncesidir


Oysaki bir kurumda yaşanan problemler çözülmez ise;

• Çalışanların motivasyonu kırılır,

• Problemden yakınmalar sebebiyle iş yapmaya zaman

kalmaz.

• Problemin tespit edildiği her yerde bir gelişme fırsatı vardır.

• Bu sebeple problemleri gizlemek yerine çözüm için harekete

geçmek gereklidir.


Problem çözmede adımlar;

• Problemi görmek,

• Problemi tanımlamak,

• Problemi anlamak (sebep ve olası sonuçlarıyla),

• Probleme dair olası tüm verileri toplamak,


Problem çözmede adımlar;

• Mevcut veriler ışığında olası tüm çözüm alternatiflerini

ortaya koymak,

• Çözüm alternatiflerinin olası sonuçlarını ortaya koymak,

• İstenilene en yakın sonucu veren alternatifi seçmek ve

uygulamak (mümkün olan en az risk ile),

• Verilen kararın yaşanan sonuçlarını ve kararın doğruluğunu

takip etmektir.


1) PUKÖ Döngüsü

2) Beyin Fırtınası

3) 5N ve 1K Tekniği

4) Sebep-sonuç (Balık Kılçığı) Diyagramı

5) Etkinlik Analizi

6) İlgi Diyagramı

7) İlişki Diyagramı

8) Pareto Analizi

9) Ağaç Diyagramı

10) Akış Diyagramı

11. Kuvvet/Güç Alanı Analizi

12. Nominal Grup Tekniği

13. Altı Şapkalı Düşünme Tekniği

14. Delphi Tekniği

11. Histogramlar

12. Dağılım Diyagramı

13. İşletim Şemaları

14. Çoklu Oylama

15. Kontrol Yaprakları

16. Radar Diyagramı

Teknikler;


Teknikler Size Hangi Konularda Yardımcı Olabilir?

• Bir problemi çözerken ortak bir metodoloji üzerine hareket etmeyi sağlar.

• Büyük resmi görmeye olanak sağlar.

• Detayların atlanmamasını sağlar.

• Katılımcıları ortak fikirler üzerine odaklaştırılmasına ve ortak hareket

etmeye yardımcı olur.

• Çözüm sürecine herkesin katılmasını sağlar.

• Sinerji yaratır.


Fikir Üretme Teknikleri

• Beyin Fırtınası

• Altı Şapkalı Düşünme Tekniği

• Kuvvet/Güç Alanı Analizi

• Mülakat


Problem Analiz Teknikleri

• Akış Diyagramı

• Sebep-Sonuç (Balık Kılçığı) Diyagramı

• Pareto Analizi

• Ağaç Diyagramı

• İlgi/Yakınlık Diyagramı

• Yoklama Kağıtları

• Kuvvet/Güç Alanı Analizi


Önerileri/Nedenleri Önceliklendirme Teknikleri

• İlişki Diyagramı

• Etkinlik Analizi


Karar Verme Teknikleri

• Nominal Grup Tekniği

• Çoklu Oylama Tekniği

• Hedef Saptama (Benchmarking) Tekniği


Belirli bir konu üzerinde,

• katılımı ve yaratıcılığı kolaylaştıran,

• bir çok fikrin ortaya çıkmasını amaç edinen,

• birçok çalışmanın ilk adımı olan,

• 1950’lerden günümüze miras kalmış bir serbest düşünce

üretme yöntemidir.

Beyin Fırtınası;


Neden Beyin Fırtınası ?

• BAZI İNSANLAR, BELİRLİ BİR KONU ÜZERİNDE

UZMANLIKLARININ GETİRDİĞİ SINIRLAMANIN SONUCU,

KISITLI FİKİR ÜRETİRLER.

• BU TEKNİK YARATICILIĞI TEŞVİK EDEREK, FİKİRLERİN

SERBESTÇE ORTAYA ÇIKMASINI SAĞLAMAKTADIR .

• BAZI İNSANLAR DA, SINIRLAMALARI KALDIRARAK AKLA

GELMEDİK YARATICI FİKİRLER ÜRETİRLER.


TEKNİK NASIL UYGULANIR ?

EN İYİ / GEÇERLİ DÜŞÜNCELERİN TESPİTİ

PROBLEMİN KESİN TANIMI

YÖNTEM KURALLARININ AÇIKLANMASI

SERBEST FİKİR YARATMA

FİKİRLERİN TOPLANIP YAZILMASI

DÜZENLEME

DEĞERLENDİRME


KURALLAR

MÜMKÜN OLDUĞU KADAR ÇOK FİKİR ÜRETİLECEK,

SANSÜRSÜZ HER TÜRLÜ FİKİR ORTAYA KONULACAK,

FİKİRLER AÇIK VE TAM OLARAK İFADE EDİLECEK,

KATILIMCILARIN FİKİRLERİ TENKİT EDİLMEYECEK,

FİKİRLER SIRAYLA AÇIKLANACAK,

MÜMKÜNSE BİR SÜRE BELİRLENECEK,


Çoklu Oylama Tekniği

• Çoklu oylama tekniği karar verme tekniği olup,

• Uzun bir liste halindeki görüşlerin,

• sistemli bir oylama tekniği ile yönetilebilir sayıda

görüşlere indirgenmesidir.

• Böylelikle grup halinde üretilen görüşlerden

hangilerinin daha öncelikli olduğu ortaya çıkarılmış

olur.



Bu işlemler istenilen görüş sayısı kalıncaya kadar tekrar edilebilir

Beyin fırtınasında üretilen görüşler liste haline getirilir

Her görüşe bir harf yada sıra numarası verilir

Grup üyelerinin listeden görüşlerin üçte birini seçmeleri istenir

Sıra ile görüşler oylanır

Grup sayısına bağlı olarak az oy alan görüşler listeden çıkarılır

Görüşler puan sırasına göre yeniden sıralanır


KURALLAR

HER GRUP ÜYESİ LİSTEDEKİ GÖRÜŞLERİN ÜÇTE BİRİ KADAR

GÖRÜŞ SEÇEBİLİR,

GRUP ÜYELERİNE GÖRÜŞLERİ SEÇEBİLECEK KADAR

ZAMAN TANINIR,

GÖRÜŞLER SEÇİLİRKEN GRUP ÜYELERİNİN BİRBİRLERİNİ

ETKİLEMEMELERİ SAĞLANIR

OYLAMAYA GEÇMEDEN TÜM ÜYELERİN KENDİ GÖRÜŞLERİNİ

SEÇMİŞ OLMALARINA DİKKAT EDİLİR,

OYLAMA SONUCUNDA; GRUP SAYISI 5 VE ALTI İÇİN 2 VE 2 DEN AZ

GRUP SAYISI 6 -16 ARASI İÇİN 3 VE 3 DEN AZ

GRUP SAYISI 16 VE 16 DAN FAZLA OLAN 4 VE 4 DEN AZ OY ALAN

GÖRÜŞLER LİSTEDEN ÇIKARTILIR


A- Yöneticilik tarzı //// 4

B- Çalışanı yeterince tanımama //// 4

C- Çalışanla olumsuz iletişim kurma // 2

Ç- Kendini yenilememe //// 4

D- Eğitimin sürekli olmaması / 1

E- Bireysel farkları dikkate almama /// 3

F- İlgi yetersizliği // 2

G- Kendini sorgulamama

Ğ- Çevreyi iyi tanımama

H- Kıyas yapmama (iyilerle) // 2

I- Ekibini tanımama /// 3

İ- Güne hazırlıksız başlama //// 4

J- Plansız çalışma // 2

K- Çalışan performanslarının nasıl

izlenebileceğini bilmeme// 2

Satış yardımcılarının düşük performansının yöneticiden kaynaklanan nedenleri?

L- Bir kaç kişiyle iş yapma / 1

M- Üst yönetimle çatışma yaşama / 1

N- Diğer yöneticilerle olumlu ilişkiler kurmama

O- Kaynak ve araştırma gereği görmeme // 2

Ö- Teknolojiden yararlanamama // 2

P- Reyonlar arası duvarlar

R- Reyonda otoriter bir ortam yaratma /// 3

S- Ürün bilgisi bilmeme // 2

Ş- Korku kültürünün egemen olması / 1

T- Ekonomik yetersizlikler / 1

U- Çalışma ortamı

Ü- Değerlendirmenin yetersizliği // 2

V- İlgisizlik // 2




C- Öğrenciyle olumsuz iletişim kurma // 2

Ç- Kendini yenilememe //// 4

D- Hizmetiçi eğitimin sürekli olmaması / 1

E- Bireysel farkları dikkate almama /// 3

F- Fakültelerin yetersizliği // 2

G- Kendini sorgulamama

Ğ- Çevreyi iyi tanımama

H- Kıyas yapmama (iyilerle) // 2

I- Aileyi tanımama /// 3

İ- İlgi göstermeme, takdir etmeme //// 4

J- Plansız çalışma // 2

K- Öğrencilerin nasıl izlenebileceğini bilmeme// 2

L- Bir grupla ders işleme / 1

M- Okul idaresiyle çatışma yaşama / 1

N- Öğretmen arkadaşlarıyla olumlu ilişkiler kurmama

O- Kaynak ve araştırma gereği görmeme // 2

Ö- Teknolojiden yararlanamama // 2

P- Sınıflar arası duvarlar

R- Sınıfta otoriter bir ortam yaratma /// 3

S- İstatistik bilmeme // 2

Ş- Korku kültürünün egemen olması / 1

T- Ekonomik yetersizlikler / 1

U- Eğitim ortamını sınıfa tam olarak

uygulayamama

Ü- Değerlendirmenin yetersizliği // 2

V- İkili öğretim // 2





C- Kendini yenilememe //// 4

Ç- İlgi göstermeme, takdir etmeme //// 4



GRUP ÇALIŞMASI


Nominal Grup Tekniği

• Beyin fırtınası yada bir başka şekilde

üretilen çok sayıda görüşü eşit

katılımı sağlayarak önem sırasına

göre sıralamaya nominal grup tekniği

denir.

• Bu teknikte grup üyeleri arasında

etkileşim oranı oldukça düşüktür.



Beyin fırtınasında üretilen görüşler liste haline getirilir

Her görüşe bir harf yada sıra numarası verilir

Grup üyelerinin görüşleri puanlanır

Puanlar Toplanır

Puan sırasına göre en büyük puandan başlayarak sıralanır


KURALLAR

HER GRUP ÜYESİ LİSTEDEKİ GÖRÜŞLERİN SAYISI KADAR

PUANI VARDIR (13 GÖRÜŞ 13 PUAN)

GRUP ÜYELERİ PUANLARI VERİRKEN KENDİSİ İÇİN EN ÖNCELİKLİ

OLAN GÖRÜŞE EN YÜKSEK PUANI BİR SONRAKİNE BİR PUAN

AZALTARAK PUANLAMA YAPAR


A. Yöneticilik tarzı

B. Çalışanı yeterince tanımama

C. Kendini yenilememe

D. İlgi göstermeme, takdir etmeme

E. Eğitimin sürekli olmaması

F. Bireysel farkları dikkate almama

G. Sosyal hakların yetersizliği



ALI AHMET AYŞE TOPLAM

A 4 3 2 9

B 3 4 4 11

C 2 2 6 10

Ç 5 5 7 17

D 6 6 1 13

E 7 1 3 11

F 1 7 5 13



GRUP ÇALIŞMASI


BİR SONUÇ ( PROBLEM ) İLE BUNA

YOLAÇABİLECEK ETKENLER ( SEBEPLER )

ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN DETAYLI OLARAK

GRAFİKSEL ANALİZİDİR.

SEBEP - SONUÇ DİYAGRAMI (BALIK KILÇIĞI)


SONUÇ /

PROBLEM

BİRİNCİL

SEBEP

İKİNCİL SEBEP

ÜÇÜNCÜL

SEBEP

İKİNCİL SEBEP

ÜÇÜNCÜL

SEBEP


SONUÇ /

PROBLEM

İKİNCİL SEBEP

ÜÇÜNCÜL

SEBEP

İKİNCİL SEBEP

ÜÇÜNCÜL

SEBEP

“ 3 M + BİR İ + BİR Ç “ YÖNTEMİ

MALZEMEMETOD

MAKİNAİNSAN

ÇEVRE


Ağaç Diyagramı’nın Amacı

• Geniş bir HEDEFİ daha detaylı seviyelere ayırmak için kullanılır.

• Bir öneriye daha detaylı NASIL - ÇÖZÜM üretildiğini göstermek için

kullanılır.

• Bir problemin NEDENLERİNİ daha detaylı göstermek için kullanılır

• Bir problemin NEDENLERİNE NASIL öneriler ve eylemler

geliştirildiğini göstermek için kullanılır.


NASIL ?

NASIL - NASIL

Satış rakamlarını Artır

Satışçıları eğitime

gönder

Çalışan müşteri

İlişkilerini

Güçlendir

Kaynak Planlamasını

İyileştir

Eğitim birimi ile planla

Ürün eğitimlerini arttır

Uygula ve Sonuçları

İzle

Başarıyı Kalıcı

Hale Getir

Çözüm

NASIL ?

NASIL ?


NEDEN ?

NEDEN - NEDEN

PROBLEM

Satış yardımcılarının

hedef

Tutturma heyecanını

Kaybetmesi

Yöneticilerin

Tutumu

Arkadaşların

Tutumu

Bilgi

Yetersizliği

İşlerin yoğunluğu

İlgisizlik

Akademinin Kaynaklarının

Yetersizliği

Çalışanın ilgisizliği

Tecrübesizlik

Bilgisizlik

NEDEN ?


NASIL ?

NEDEN - NASIL

SORUN

NEDEN

NEDEN

NEDEN

NEDEN

Yapılacak Çalışma




ÇÖZÜM

ÇÖZÜM

ÇÖZÜM

ÇÖZÜM


GRUP ÇALIŞMASI


Sürekli Geliştirme Teknikleri

• PUKÖ Döngüsü

• 5N -1K Tekniği


5N1K

Bu yöntemde kullanılan

sorularla bir problem, neden

ya da çözüm her yönüyle

detaylı ve eksiksiz olarak

belirlenebilir.


PROBLEM ÇÖZME

PLANLA

Problemitanımla

Alternatifleribelirle

Kriterleri belirle

Alternatiflerideğerlendir

En iyialternatifi

belirle

UYGULAKararlarıuygula

KONTROL ETSonuçları

değerlendir

ÖNLEM AL Standarlaştır


• UYGULA• KONTROL

• PLANLA• ÖNLEM AL

Ö P

UK

problem ÇÖzme ve karar verme teknİklerİ

Leadership & Management

byk resmi grmeye olanak

verilen kararn yaanan

ok fikrin ortaya kmasn

bit server vm warning

olas tm verileri toplamak