prezentacja "wpływ mediów masowych na odbiorców"
TRANSCRIPT
2014-04-23
1
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
Wpływ mediów masowych na odbiorców
Anna Adamus-Matuszyńska
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
7 kwietnia 2014 r.
Tematyka wykładu
Media masowe – jak z nich korzystać?
Czy media masowe mogą stanowić zagrożenie dla
dziecka?
Pozytywny i negatywny wpływ mediów masowych na
rozwój osobowy dziecka.
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
2014-04-23
2
Dlaczego się komunikujemy?
www.uniwersytet-dzieciecy.pl
Komunikowanie się jest podstawowym czynnikiem
decydującym o funkcjonowaniu i rozwoju człowieka
jako istoty społecznej.
Komunikowanie się jest podstawowym środkiem
przekazywania doświadczenia zbiorowego.
Wielkość kory mózgowej jest zależna od liczby
nawiązanych relacji społecznych.
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Komunikowanie masowe
Podstawowymi cechami komunikowania masowego są:
Masowy odbiorca
Standaryzacja przekazu, jego uproszczenie
Instytucjonlizacja przekazu, treści, kanału
Brak bariery czasu i przestrzeni
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
2014-04-23
3
Media – czym są dzisiaj?
Dziś powinniśmy mówić masowe media, lub globalne
media.
Media odgrywają kluczową rolę, gdyż:
Przyczyniły się do powstania państw narodowych
Koncepcji tożsamości narodowej
Rozwoju demokracji i obywatelstwa
Wolności człowieka
Rozwoju kultury
Sfery publicznej
Są źródłem informacji i rozrywki
Upowszechniania się języków i kultur
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Rodzaje interakcji, czyli jak się
komunikujemy
www.uniwersytet-dzieciecy.pl
Komunikowanie bezpośrednie - to interakcja bezpośrednia – wymaga współobecności, uczestnicy są obecni w miejscu interakcji i dzielą czasowy i przestrzenny system odniesienia.
Komunikowanie pośrednie - to wszelka forma
wykorzystująca pośrednie formy przekazu: np. kable
telefoniczne i elektryczne, fale elektromagnetyczne,
papier (list), itp.
Quasi interakcja - to stosunki społeczne wytworzone
przez środki komunikowania masowego (książki,
prasę, telewizję, radio, Internet itp.).
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
2014-04-23
4
Cechy interakcji Cechy Interakcja
bezpośrednia
Interakcja
pośrednia
Quasi-interakcja
pośrednia
Usytuowanie w
czasie i
przestrzeni
Ten sam czas i
przestrzeń
Przedłużone czas
i przestrzeń
Przedłużone czas
i przestrzeń
Sygnały
symboliczne
Powtarzalność
sygnałów
Zawężenie
symboli
Zawężenie
symboli
Ukierunkowane
działanie
Ukierunkowanie
na konkretnego
odbiorcę
Ukierunkowanie
na konkretnego
odbiorcę
Ukierunkowanie
na niezidentyfiko-
waną grupę
Dialog/
monolog
Dialog Dialog Monolog
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Cechy interakcji - pośrednie quasi-
interakcje
Przekazy dostępne są dla nieokreślonego grona odbiorców rozrzuconych w przestrzeni i czasie – stąd różnorodność społecznych atrybutów odbioru.
Odbiór jest zróżnicowany, więc przyswajanie przekazów to trwały i społecznie zróżnicowany proces, zależny od treści odebranego przekazu, dyskursywnej rozbudowy oraz społecznych atrybutów jednostek, które przekazy odbierają.
Wspólne formy reakcji: podobne reakcje wynikające z dzielenia się informacjami podczas bezpośrednich interakcji (indukowanie,) oraz świadomy dobór środków symbolicznych tzw. „Zamierzone mechanizmy koordynacji reakcji odbiorców” (np. Sitcomy).
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
2014-04-23
5
Stymulowanie działań ludzi przez
medialne obrazy
Media inicjują i podtrzymują działania zbiorowe.
Np. Pokazywanie wojen, protestów, walk. (Wojna w Wietnamie
po raz pierwszy ujawniła siłę oddziaływania mediów
masowych).
Pomimo więc, że przepływ informacji jest jednokierunkowy, to
odbiór pewnych informacji jest bardzo złożony, co powoduje
brak przewidywalności reakcji odbiorców.
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Konsekwencje rozwoju mediów
Nowe granice między życiem prywatnym a
publicznym.
Upublicznienie prywatności. To znaczy rozmowy w telewizji
to prywatne rozmowy zaproszonych gości, którzy w imieniu
widzów debatują. Prywatne przyswajanie rozmowy
prowadzonej w imieniu widzów. (J. Habermas)
Upublicznienie prywatności – „parcie na media”, pokazać się
w mediach. (wizerunek medialny)
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
2014-04-23
6
Konsekwencje rozwoju mediów
Doświadczanie własnego „ja” w mediach:
kształtujemy siebie poprzez media (wpływ wartości,
ideologii);
uzależnienie od systemu mediów; uzależnienie od materiału
medialnego, który nie możemy kontrolować;
przeładowanie symbolami, treściami w mediach, konieczność
dokonywania selekcji;
nasze „ja” jest wchłonięte w quasi interakcję. (np.
Uczestnictwo w różnych konkursach)
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Funkcje mediów
www.uniwersytet-dzieciecy.pl
Są jednym z najpotężniejszych środków rozwoju naszej cywilizacji, bez
mediów trudno jest dziś normalnie funkcjonować.
Pełnią istotne funkcje społeczne: informacyjną, władzy tzw. „czwarta
władza”, komunikowania.
Są źródłem ogromnych pożytków społecznych (szybkość ważnych
informacji, zdobywania wiedzy), ale też i wielu zagrożeń (panika,
upowszechnianie negatywnych zachowań).
Ich wpływ ciągle rośnie i jednocześnie jest trudny do określenia.
Spodziewamy się kulminacji ich znaczenia w społeczeństwie informacyjnym
.
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
2014-04-23
7
Model aktu perswazyjnego
Harolda Lasswella (1948)
NADAWCA
Kto mówi?
KANAŁ
Przez jakie
medium?
KOMUNIKAT
Co mówi?
ODBIORCA
Do kogo mówi?
EFEKT
Z jakim
skutkiem?
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Na co mają wpływ media?
www.uniwersytet-dzieciecy.pl
Są źródłem informacji, czyli w nich poszukujemy wiedzy.
Są źródłem naszej tożsamości – w mediach odnajdujemy
źródła naszego indywidualnego systemu wartości.
Są źródłem naszych społecznych interakcji – media umożliwiają
społeczne kontakty.
Są źródłem rozrywki – w nich poszukujemy ucieczki od
rzeczywistości, emocjonalnego rozładowania czy pewnych
ekscytacji.
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
2014-04-23
8
Współczesny model działania mediów
www.uniwersytet-dzieciecy.pl
Dzisiaj odbiorcy mediów używają ich w sposób celowy, dążąc do osiągnięcia
korzyści wedle własnych oczekiwań .
Media masowe nie są jedynym źródłem zaspokajania potrzeb i muszą z
innymi źródłami (np. interakcjami bezpośrednimi) konkurować.
Ludzie w większości są świadomi własnych zainteresowań i korzystają z
mediów „po swojemu”, tzn. przypisują przekazom własne znaczenia i
emocje.
Odbiorcy dzisiaj nie są pasywnym, bezwolnym obiektem oddziaływania
mediów.
Współcześnie wpływ mediów na odbiorców zależy przede wszystkim od
ich nastawienia do mediów. Media stają instrumentem w rękach aktywnych
odbiorców.
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Ale
www.uniwersytet-dzieciecy.pl
Odbiór produktu medialnego wymaga od odbiorcy
poświęcenia pewnej uwagi oraz działań interpretacyjnych.
Różne media wymagają od odbiorców różnego stopnia
aktywności
Jednostka nie jest w stanie całkowicie zapanować na aktami
odbioru, aby mogła wyeliminować treści niepożądane.
Media, poprzez formę przekazywania treści mają moc
przyciągania odbiorców.
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
2014-04-23
9
Rola nowych mediów
W społeczeństwie przemysłowym minimum
umiejętności intelektualnych było czytanie i pisanie.
W społeczeństwie medialnym jest nim korzystanie z
komputera i sieci, wykorzystanie telefonu
komórkowego, fotografowanie i filmowanie cyfrowe,
itp.
Żyjemy w takim społeczeństwie, i albo się
podporządkujemy, albo zostaniemy z niego
wykluczeni.
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Efekt Facebooka
Masowe rozpowszechnianie informacji było wcześniej
domeną tradycyjnych mediów, a szczególnie radia i
telewizji.
Efekt Facebooka polega na tym, że inicjatorami transmisji
informacji są zwykli ludzie. Nie trzeba mieć żadnej
szczególnej wiedzy ani umiejętności, żeby zapoczątkować
ten proces.
Każdy z nas, każde dziecko, może przyczynić się do
upowszechniania informacji.
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
2014-04-23
10
Pozytywna wizja
Dzieci i nastolatki, które spędzają dużo czasu w internecie,
będą myśleć i działać inaczej niż ci, którzy pamiętaj świat bez
interentu.
Dzisiejsze dzieci wyrosną na multitaskerów, będą w stanie
robić dużo rzeczy na raz, łatwo odnajdywać odpowiedzi na
trudne pytania, uczyć się więcej i bez trudu korzystać z
„grupowej inteligencji” za pośrednictwem internetu.
To jest pozytywna wizja, podzielana przez 55% ekspertów i
naukowców z dziedzin internetu, mediów i nowych technologii,
których przepytał ośrodek Pew Center we współpracy z Elon
University w 2012 roku.
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Negatywna wizja
Negatywna wersja przyszłości, którą prognozuje 42% ekspertów, przedstawia pokolenie ludzi, którzy nie potrafią się skoncentrować, nie umieją cierpliwie czekać i oczekują natychmiastowych rezultatów, w związku z czym nie mają motywacji do podejmowania działań długofalowych.
Nowa generacja straci umiejętność krytycznego myślenia i głębokiej analizy, bo przyzwyczai się do dostawania na talerzu gotowych, prostych odpowiedzi.
Młodzi nie będą dobrzy w komunikacji twarzą w twarz, ponieważ za bardzo będą polegali na Internecie i urządzeniach mobilnych.
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
2014-04-23
11
Funkcje mediów w wychowaniu dziecka
www.uniwersytet-dzieciecy.pl
Funkcja wychowawcza – media budują system
wartości i norm (budują jego wewnętrzny system
wartości).
Funkcja edukacyjna – dostarczają wiedzy (determinują
jego sposób poznawania świata).
Funkcja budowania tożsamości dziecka – kształtują
jego osobowość (tworzą jego osobowe JA).
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Co z tego wynika?
Wnioski pozytywne.
www.uniwersytet-dzieciecy.pl
Media są źródłem informacji najnowszych, najświeższych.
Media uzupełniają wcześniej nabytą wiedzę.
Pozwalają wypełnić w pewnym stopniu lukę informacyjną i edukacyjną.
Efekt perswazyjny wpływa na skuteczność reklamy społecznej, która
kształtuje pozytywne postawy, zachowania i nawyki.
Media zmieniły perspektywę czasu i przestrzeni, dzięki czemu możemy
poznać innych ludzi.
Wzrost poczucia wspólnoty (lokalnej, globalnej).
Media prowokują rozmowy, zachęcają swoimi tematami do komunikowania
się bezpośredniego.
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
2014-04-23
12
Co z tego wynika?
Wnioski negatywne.
www.uniwersytet-dzieciecy.pl
Informacje zdobyte poprzez media są ulotne.
Widzimy świat, jaki jest obecny w mediach, a nie taki jaki jest on naprawdę.
Rutynizacja działań, robimy to, do czego zachęcają nas media.
Nowe media naruszają naszą intymność, życie prywatne.
Dziś wzrasta intensywność kontaktów z mediami.
Media kształtują określoną rzeczywistość społeczną.
Media ograniczają naszą umiejętność nawiązywania kontaktów z innymi
ludźmi.
Media nie dają nam szansy w ćwiczeniu wysiłku twórczego.
Często media zwalniają nas z obowiązku własnej aktywności fizycznej,
emocjonalnej i poznawczej.
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Medialny obraz świata jest:
www.uniwersytet-dzieciecy.pl
Fragmentaryczny,
Zmienny
Wykreowany, sztuczny
Uproszczony
Postrzegany indywidualnie
Interaktywny
Globalny
Demokratyczny i otwarty.
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
2014-04-23
13
www.uniwersytet-dzieciecy.pl
Współczesne media przypominają czasem
narkomana - tak jak on, żeby istnieć, musi
pobierać narkotyk, tak one, żeby utrzymywać się
na rynku, muszą wstrzykiwać w swoje żyły coraz
więcej szoku, wstrząsu, horroru. Ryszard Kapuściński
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL